59e jaargang nr. 4 2 juni 2012
MEDITATIE Kampen als casus? Op vrijdag 11 mei j.l. ben ik naar de afscheidsdag van de Protestantse Theologische Universiteit Locatie Kampen geweest. Mijn universiteit. Ooit begonnen in 1854 met 4 docenten en 40 studenten. En in 2012 gesloten met veel meer docenten en hoogleraren op de loonlijst dan in 1854, maar met ongeveer evenveel studenten als toen. De erfenis wordt verdeeld over Amsterdam en Groningen.
6 juni OLAD excursie
20 juni AD Atelier
24 juni Schoolband Chr. Huygens College
24 juni Orgelconcert
Kerkblad
(www.adkerk.nl)
van de Protestantse Gemeente Agnus Dei te WAALRE Kopij (liefst via e-mail) voor nummer 5 (van 1 september t/m 13 oktober) 2012 dat voor 6 weken dienst doet, moet uiterlijk 18 augustus 2012 binnen zijn bij B. Haasakker, Hutdijk 21 of G. Kok-Schipper, Hostalaan 7. E-mail:
[email protected]
De patiënt was levensmoe. Zieltogend. Op het hoogtepunt in de jaren tachtig studeerden er bijna 500 studenten aan de THuK. Kampen was toen een levendige studentenstad met ruim 4000 studenten. Journalisten in spe, sociaal werkers, drama-docenten en kunstenaars bevolkten de vele café’s, kregen les in één van de stokoude, voormalige kazerne’s en vonden onderdak in één van de historische panden in de prachtige binnenstad. Ik heb er met veel plezier geleefd en gewerkt. In die volgorde. Maar toen was eigenlijk al te zien dat de stad Kampen nooit een echte studentenstad kon worden. Zwolle was in opkomst en had meer mogelijkheden om te concurreren met echte studentensteden als Groningen en Utrecht. De in Kampen gevestigde HBOopleidingen verhuisden in de jaren negentig allemaal naar Zwolle. Merkwaardig genoeg kwamen veel van mijn studiegenoten uit de Randstad. Uit Leiden, Aalsmeer, Koudekerk a/d Amstel en uit Rotterdam en omgeving. 010 studeert niet in 020. Bovendien waren er relatief veel buitenland-studenten uit Zuid-Afrika, Zuid-Korea, Hongarije en Duitsland. Ik herinner me nog het feest ter ere van een promotie van één van de Zuid-Afrikanen in de middeleeuwse studentensociëteit. Er mocht alleen ‘zwarte’ muziek worden gedraaid. Met jaloezie en bewondering heb ik gekeken en geluisterd naar hun dans en zang. Zeer bijzonder om mee te maken. Had ‘Kampen’ kunnen overleven? Ik weet het niet. Misschien als de universiteit zich had weten te onderscheiden met bijzondere hoogleraren en een bijzonder studie-aanbod. Dat was helaas niet het geval. Kampen had zich in de jaren zeventig ontworsteld aan de gereformeerde orthodoxie en kreeg de ruimte om nieuwe wegen in te slaan. Nieuwe vakken als sociologie, filosofie, psychologie en vrouwenstudies werden geïntroduceerd. Er had iets nieuws uit voort moeten komen. Maar dat is niet gelukt. De nieuwelingen bleven een soort stiefkinderen die niet echt in het gezin werden opgenomen. Een recent voorbeeld van mijn stelling is het boek van ‘De zwijgende God’ van Johannes de Moor en Marjo Korpel dat dit jaar verscheen. Van De Moor heb ik Hebreeuws gehad; Marjo was voor mij een medestudente. In het boek wordt ingegaan op het (niet-) spreken van God. Het begint met voorbeelden van een zwijgende God uit recente literatuur en film. Vervolgens geeft het een overzicht van het spreken van God in de Bijbel. God spreekt vooral in de bijbel en 2
zwijgt nauwelijks. Gods spreekt via ‘bemiddelaars’ (profeten, zieners, priesters, leiders) tot de mensheid. Hoe God spreekt/ communiceert met ons leggen De Moor en Korpel nauwelijks uit. Ze mompelen iets over de Heilige Geest en daar blijft het bij. In de vaststelling dat God spreekt via bemiddelaars en dat de bijbel is geschreven door mensen nemen ze afstand van de orthodoxie. Alle spreken over boven komt van beneden (Kuitert) is een soortgelijke constatering. Maar waarom spreekt en schrijft de mens over ‘boven’? Wat doet ‘het transcendente’ met ons? Daar gaan De Moor en Korpel niet op in. De Duitse, benedictijner monnik Anselm Grün zegt in het boek ‘Met hart en zinnen’ (blz. ‘6 maart’) het volgende: ‘Als je God wilt leren kennen, leer dan eerst jezelf kennen. Opstijgen naar God gaat via het afdalen in je eigen werkelijkheid tot de diepte van het onbewuste. De spiritualiteit van onderen ziet de weg naar God niet als een weg met eenrichtingsverkeer waarlangs je steeds dichter bij God komt. De weg naar God leidt veel meer via dwaalwegen en omwegen, via mislukking en de teleurstelling door jezelf. Het is niet mijn deugd die me vooral voor God opent, maar mijn zwakheid, mijn onmacht, ja zelfs mijn zonde.’ Bijbeluitleg is niet alleen een zaak van taal-specialisten als De Moor en Korpel. Bijbeluitleg kan niet zonder psychologen, therapeuten en al die anderen die de mens als onderzoeksobject hebben. En ook economen, biologen, historici, managers, technici moeten een rol krijgen. We hebben elkaar nodig voor een uitputtend onderzoek naar de relatie tussen God en mens. In de orthodoxie is nauwelijks interesse voor de mens. Ik denk dat het zieltogende ‘Kampen’ niet kon kiezen tussen orthodoxie en een theologie die ook de mens als onderzoeks-object heeft. En wellicht is dat een waarschuwing aan de kerken. Een geloofsgemeenschap moet òf orthodox zijn òf kiezen voor een humanistische theologie. Orthodoxie is: ‘Heb God lief boven alles’. Een humane theologie is: ‘Heb God lief boven alles, met heel je verstand, je ziel, je hart en al je krachten en heb je naaste lief als jezelf’. Een humane theologie wil weten wat er bedoeld wordt ‘met liefhebben vanuit heel je hart, ziel, verstand en kracht’. Orthodoxie, zeer succesvol momenteel, maakt een scherp onderscheid tussen kerk en wereld; een humanistische theologie wil mensen juist toerusten om onze samenleving te verbeteren. Een humanistische theologie heeft ‘stormvaste’ mensen voor ogen die bouwen aan een ‘stormvaste’ samenleving. Woestheid en ledigheid zullen ons altijd overvallen, maar met behulp van de Geest van de Heilige zijn mensen in staat stormen te weerstaan. Orthodoxie leert te geloven in God; een humanistische theologie getuigt van een God die gelooft in mensen.
OP DE EERSTE DAG DER WEEK EREDIENSTEN Alle vieringen beginnen om 10.00 uur; na de dienst samenzijn in de hal, tenzij anders vermeld. 3 juni Ds. O.O. Grevink uit Waalwijk. Dienst van Schrift en Tafel. Eerste collecte voor KerkinActie – Werelddiaconaat *), tweede collecte voor Vluchtelingen in de Knel. Voedselbank. 10 juni Ds. V.P. Top. Eerste collecte ADIOS Keuzecollecte, tweede collecte voor Diaconaal Centrum Eindhoven. 17 juni Ds. R. Wijkhuizen uit Voerendaal. Eerste collecte voor F.D. Roosevelthuis / ISDV *), tweede collecte voor Oudezijds 100. 24 juni Ds. V.P. Top. Eerste collecte voor ZWO - Brazilië, tweede collecte voor Algemeen Diaconaal Werk. 1 juli Mw. ds. A.H. Westra. Dienst van Schrift en Tafel. Eerste collecte voor Jeugdwerk Protestantse Kerk (JOP) *), tweede collecte voor Vrienden van de Kerk van Parijs. Voedselbank. 8 juli Ds. R. Wijkhuizen uit Voerendaal. Eerste collecte voor Diaconaal Centrum Eindhoven, tweede collecte voor ZWO – Brazilië. 15 juli Dhr. S. Funcke uit Bunnink. Eerste collecte voor Stichting Lestari, tweede collecte voor Plaatselijk werk *). 22 juli Ds. P.K. Pilon uit Son. Eerste collecte voor Oudezijds 100, tweede collecte voor KerkinActie – Werelddiaconaat. 29 juli Ds. P. Verschoor uit Maarheeze. Eerste collecte voor Stichting Oikos *), tweede collecte voor Diaconaal Noodfonds Waalre. 5 aug. Ds. V.P. Top. Dienst van Schrift en Tafel. Eerste collecte voor Oikocredit *), tweede collecte voor Oudezijds 100. Voedselbank. 12 aug. Mw. ds. A.H. Westra. Eerste collecte voor Plaatselijk Werk, tweede collecte voor Diaconaal Centrum Eindhoven. 19 aug. Mw. ds. K. Seijdell uit Waalre. Eerste collecte voor KerkinActie – Zending *), tweede collecte voor Plaatselijk Werk. 26 aug. Ds. V.P. Top. Eerste collecte voor Vluchtelingen in de Knel, tweede collecte voor ZWO – Brazilië. 2 sep. Mw. ds. A.H. Westra. Dienst van Schrift en Tafel. Eerste collecte voor Oudezijds 100, tweede collecte voor Algemeen Diaconaal Werk. Voedselbank.
*) Zie voor een toelichting elders in dit nummer.
Kampen als casus? Vijko Top 3
4
KINDEROPPAS 3 juni Fien de Ronde en Joris Gaakeer 10 juni Jonelleke Brink en Job Sturm 17 juni Roos Gaakeer en Iris Sturm 24 juni Colien Hartman
TOELICHTING OP DE COLLECTEN IN JUNI, JULI EN AUGUSTUS 19 aug. Anneke Filmer en Maaike Filmer 26 aug. Joke Slettenhaar en Joris Gaakeer 2 sep. Jonelleke Brink
Zondag, 3 juni, eerste collecte: KerkinActie – Werelddiaconaat In Nepal is veel werkloosheid en de mensen zijn laag opgeleid. Drugs zijn makkelijk verkrijgbaar en de overheid geeft nauwelijks voorlichting. Dit alles leidt ertoe dat verslaving een enorm probleem onder jongeren is. De gevolgen zijn desastreus.
Van 1 juli tot en met 12 augustus is er geen oppasdienst i.v.m. de vakantie.
NIEUWS VAN DE KINDERNEVENDIENST Allereerst willen we u hartelijk danken voor uw gulle aankopen! We hebben 22 armbandjes verkocht, dus we kunnen 110 euro geven aan ons ZWO-kinderproject!! Project: vanaf 20 mei tot aan de zomervakantie gaan we op zondag lezen en activiteiten ondernemen uit “Handelingen” volgens Kind op Zondag.
Kerk in Actie ondersteunt in Nepal een groep partnerorganisaties die met elkaar dit probleem te lijf gaan. Ze richten zich op hiv/aids preventie en zorg voor hiv/aids patiënten en verslaafden. Een van de organisaties, Naulo Ghumti, biedt gemotiveerde verslaafden een compleet traject aan: van afkicken tot begeleiding naar een nieuwe baan. De drastische aanpak van Naulo Ghumti heeft aantoonbaar effect (www.kerkinactie.nl). Zondag, 17 juni, eerste collecte: F.D. Roosevelthuis / ISDV Dit jaar bestaat de Interkerkelijke Stichting Diaconale Vakantieweken (ISDV) 50 jaar. Sinds 1962 worden vakanties georganiseerd voor mensen die extra aandacht nodig hebben. Vaak zijn het ouderen of mensen voor wie het niet eenvoudig is om zelfstandig op vakantie te gaan.
De laatste zondag voor de vakantie, 24 juni, doen we weer iets speciaals. Dit jaar hebben we gekozen voor een speurtocht in het bos, die eindigt bij de kerk. Met onderweg natuurlijk allerlei opdrachten en spelletjes. Iedereen krijgt hiervoor binnenkort een persoonlijke uitnodiging met de exacte tijd en plaats. We nemen op deze dag ook afscheid van 2 kinderen van de nevendienst. Daarna is het lekker vakantie; we zijn weer terug op zondag 19 augustus! We hopen dat jullie dan ook weer met zo velen komen in onze eigen ruimte. Team Kindernevendienst BIJ DE VIERINGEN Op zondag 24 juni nemen de oudste kinderen van de kindernevendienst afscheid. Zij worden kind af en na de zomer zijn zij ‘jongere’. Kinderen roepen vertedering op, jongeren zorg en ergernis. Als je de verhalen mag geloven zijn ze verslaafd aan hun smartphones, beeldschermen, junkfood, coma-zuipen. Het is een wonder dat ze ooit volwassen worden. Maar…… geloof niet alle verhalen. Natuurlijk het gebeurt. Maar kijk en luister deze zondag ook naar de jongeren die samen de schoolband van het Christiaan Huygens College vormen. Getalenteerde en gepassioneerde muzikanten. In dezelfde viering zal uw voorganger aandacht besteden aan de Britse popmuzikante Adele. Kortom, een aanrader voor piepjong tot stokoud. Vijko Top 5
Omdat ze zorg nodig hebben of omdat ze eenzaam zijn. Het VakantieBureau heeft eigen locaties in Doorn (F.D. Roosevelthuis), Lunteren (De Werelt) en in Ermelo (Dennenheul). Daarnaast zijn er vakanties in Lemele, Rijs (Fr.) en op het schip Prins Willem-Alexander. In de 60 vakantieweken die het ISDV organiseert worden vakantiegasten in de watten gelegd door vrijwilligers. (www.roosevelthuis.nl / www.hetvakantiebureau.nl). Zondag, 1 juli, eerste collecte: Jeugdwerk Protestantse Kerk (JOP) JOP ondersteunt kerken met advies, trainingen, materialen en evenementen. JOP Jeugdwerkers zijn plaatselijk actief en investeren in het jeugdwerk. Met goede begeleiding en coaching en door zelf mee te doen, kunnen kinderen en jongeren groeien in hun ontwikkeling. Zo geeft JOP hen de ruimte om te ontdekken wat geloven in God voor hen betekent. JOP, www.jop.nl, de jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk. 6
Zondag, 15 juli, tweede collecte: Plaatselijk Werk
Zondag, 19 augustus, eerste collecte: KerkinActie – Zending
De opbrengst van deze collecte is bestemd voor “de eigen kerk”. Iedere kerkgemeenschap heeft geld nodig om te kunnen (blijven) bestaan. Er is geld nodig voor onderhoud van haar gebouwen, voor energie, voor salarissen, voor lokaal kerkenwerk maar ook wordt bijgedragen aan regionaal en landelijk kerkenwerk (kerkelijke quota). Binnen de AD gemeente wordt een deel van het benodigde bedrag bijeengebracht door een aantal collecten met bestemming “Algemeen Kerkenwerk / Plaatselijk Kerkenwerk”. (www.adkerk.nl)
Het kerkelijk vrouwencentrum, P3W, van de Evangelisch Christelijke Kerk in Papua geeft trainingen aan vrouwen en meisjes. De vrouwen worden toegerust in het leiden van bijbelstudies, het organiseren van kerkelijke activiteiten, ze krijgen voorlichting over gezondheid, gezonde voeding en hiv/Aids en doen praktische vaardigheden op zoals naaien en het verwerken van landbouwproducten om in eigen inkomsten te kunnen voorzien. De vrouwen en meisjes die vaak uit afgelegen gebieden komen, krijgen hierdoor de kans zich te ontwikkelen. In 2012 viert P3W hun 50-jarig jubileum! Het zendingswerk van Kerk in Actie kent veel aspecten en vele partnerorganisaties. (www.kerkinactie.nl )
Zondag, 29 juli, eerste collecte: Stichting Oikos Oikos wil bijdragen aan veranderingen in de Nederlandse samenleving, gericht op rechtvaardige en duurzame ontwikkeling wereldwijd. Werken van huis uit staat daarbij voor Oikos voorop. Oikos initieert en ondersteunt daarom projecten waarbij mensen vanuit hun eigen leefomgeving een bijdrage leveren aan de transitie naar een eerlijke, duurzame toekomst. Oikos werkt samen met andere partnerorganisaties (waaronder de PKN en Kerkinactie) aan het vormgeven van een duurzame toekomst. (www.stichtingoikos.nl) Zondag, 5 augustus, eerste collecte: Oikocredit Oikocredit is een van de grootste particuliere kapitaalverstrekkers in de microfinancieringssector ter wereld. We verstrekken kredieten en investeringskapitaal aan kleine bedrijven via microfinancierings-instellingen in ontwikkelingslanden en rechtstreeks aan handelscoöperaties, fair trade-organisaties en kleine tot middelgrote ondernemingen. (www.oikocredit.nl) .
7
8
UIT DE GEMEENTE In Memoriam Jeanne Teitsma-van der Leeden 15-11-1928 – 12-03-2012 Op woensdag 20 maart hebben we in het crematoruim te Heeze afscheid genomen van Sjaan (Jeanne) Teitsma van der Leeden. Sjaan was pas vijftien toen haar vader overleed, in het laatste jaar van de oorlog. Domme pech, een wond aan zijn vinger die ontstoken raakte en er was nog geen penicilline, die kwam een jaar later. Haar oudste broer moest de rol van de vader overnemen. Na de huishoudschool ging ze werken op kantoor, typen, 120 aanslagen per minuut. Ze wilde de verpleging in en was al aangenomen bij de opleiding. Maar inmiddels was Jisk Teitsma in haar leven gekomen en koos ze, niet voor de verpleging maar voor het huwelijk. Er werden kinderen geboren, Marieke in Delft, Diana in Roermond en Willem in Eindhoven. Aan de plaatsen waar de kinderen geboren zijn, is de carrière van dhr. Teitsma af te lezen. Van bedrijfsleider elektrotechnische installaties naar Eindhoven als leraar op de Avondschool en daarna werkzaam bij Philips. Hem werd gevraagd projecten in het buitenland te begeleiden. Hij was zo’n 200 dagen per jaar van huis. Dat was voor mw. Teitsma niet gemakkelijk, ze moest veel alleen doen. Zes jaar hebben dhr. en mw. Teitsma samen in Indonesië gewoond. En na zijn pensionering hebben ze met z’n tweeën de wereld nog rondgereisd. Tien jaar geleden kreeg mw. Teitsma hartklachten, ze kreeg drie bypasses. Een paar jaar later mislukte een operatie aan de halsslagader, waardoor ze halfzijdig verlamd raakte. Maar dat overwon ze, ze was een vechter. Maar aan de longfybrose van de laatste jaren was weinig te doen. En al die tijd verzorgde dhr. Teitsma haar met veel liefde. In de afscheidsdienst is psalm 23 gelezen. De psalm zegt dat de Heer is als een herder, als een gids, en als een gastheer. De herder die ons na diepe dalen van duisternis leidt naar groene weiden. De gids die zegt: Jij mag er wezen en die mw. Teitsma in jaren van ziekte de weg wees. God die de gastheer is die haar laat weten: Het is goed Jeanne, rust zacht. Aukje Westra
In Memoriam Jaap Gilhuijs 17-02-1923 – 11-04-2012 Eén van de bijzondere aspecten van het predikantschap is het gesprek met de oudere gemeenteleden. Zij kunnen vertellen van een tijd die ik alleen maar ken uit de geschiedenisboeken of van oude filmbeelden. 9
De gesprekken met mensen als Jaap Gilhuijs zijn een enorme verrijking van mijn kennis van de geschiedenis. De woorden en foto’s uit de geschiedenisboeken worden aangevuld met gezichten en stemmen. Geschiedenis wordt levende geschiedenis. Het bijzondere van Jaap is dat hij zijn levensloop ook heeft gedocumenteerd. In mappen werden brieven, foto’s, krantenartikelen en verslagen bewaard. Regelmatig werden tijdens onze gesprekken deze mappen erbij gepakt om het gesproken woord te ondersteunen. Het meest dierbaar voor Jaap was de map met allerhande herinneringen aan zijn vrouw Hertha en de kinderen. De map met veel emotionele lading ging over de aanleg van de Birma-Siam dodenspoorweg. Waar Jaap als jonge man gedwongen aan meegewerkt heeft. En overleefde. Daar heeft hij o.a. de cabaretier Wim Kan leren kennen. Ook die overleefde. Jaap had het geluk direct in het kamp opgevangen te worden door een paar oudere Hollanders. Die hielpen hem aan alle kanten. Onder andere door de 18-jarige Jaap te leren niet al te druistig op Japanse provocaties te reageren. Want dat kon je dood betekenen. Hij heeft veel aan deze mensen te danken gehad. Na de oorlog heeft Jaap bij een rederij gewerkt als contactpersoon/agent voor het Verre Oosten en later heeft hij voor Philips gewerkt, in meerdere landen. De drang om te overleven heeft hem nooit verlaten. Het uitte zich bij Jaap onder andere in de ijzeren wil om overeind te komen. De laatste maanden voor zijn dood was Jaap ernstig verzwakt. Door ziekte en door ouderdom. In februari heeft Jaap een paar dagen in bed gelegen. Maar zodra het kon kwam hij overeind. Ik moet lopen, zei hij dan. Ik moet overeind komen. De Birma-overlever had te vaak mensen gezien die niet meer overeind konden komen en spoedig daarna stierven. Maar ja, er komt een dag, zelfs voor Jaap, dat je niet meer overeind kunt komen. Als je negenentachtig jaar oud bent geworden moet je je daar ook maar bij neerleggen. Dan is het goed geweest. Onderstaande tekst was voor Jaap een geloofsbelijdenis en een levensovertuiging: ‘Gij hebt, o God, dit broze bestaan gewild, hebt boven het nameloze mij uitgetild. Laat mij dan dankbaar leven de volle tijd, geborgen in de bevende zekerheid, dat ik niet uit dit smal en onvast bestand van mijn bestaan zal vallen, dan…. in Uw Hand. Vijko Top
10
Tenzij iets anders vermeld is, worden de bijeenkomsten gehouden in een der zalen van het kerkgebouw en beginnen ze om 20.00 uur. 5 juni 6 juni 17 juni 19 juni 24 juni
9.15 uur 16.00 uur 15.00 uur
Vergadering van Kerkrentmeesters OLAD excursie *) Oecumenische maaltijd *) Vergadering Kerkenraad Orgelconcert *)
Met *) wordt verwezen naar een nadere omschrijving elders in dit nummer; de cijfers verwijzen naar de activiteiten omschreven in de Gemeentegids.
VAKANTIE Wij hebben vakantie van maandag 2 juli t/m 29 juli. In noodgevallen kunt u bellen met uw wijkcoördinator of ouderling. Die brengt u in contact met de predikant die ons vervangt. Aukje Westra en Vijko Top VAN DE KERKENRAAD Een impressie van de kerkenraadsvergadering van april Voor deze vergadering was de werkgroep Horni Krupá - Havliĉkův Brod uitgenodigd. Van deze commissie waren Ab ter Riet en Nico Stufkens aanwezig. Zij vertelden dat de werkgroep inmiddels 32 jaar bestaat. Het enthousiasme is de laatste jaren van beide kanten erg afgenomen. Het contact bestaat nu voornamelijk uit het sturen van een kaart met hoogtijdagen als Kerstmis en Pasen. De kerstgroet omvat een pakket van 80 kaarsen allen voorzien van een kaartje, die naar Horni Krupá - Havliĉkův Brod gaan. Zij sturen ook een attentie terug, die hier dan weer met Kerstmis uitgedeeld wordt. De werkgroep wil de contacten langzaam verder afbouwen. Zo zal er in het komend jaar geen stukje over de werkgroep verschijnen in de gemeentegids en ook de collecte voor Horni Krupá - Havliĉkův Brod wordt dit jaar niet gehouden. De kerkenraad is met dit verzoek akkoord gegaan.
Een impressie van de kerkenraadsvergadering van mei. Op de agenda stonden de jaarcijfers van zowel het College als van de Diaconie. Eerst werden de cijfers van de Diaconie besproken. Klaas Brink lichtte de jaarrekening toe, zodat het voor iedereen heel duidelijk was. De jaarrekening werd door de kerkenraad goedgekeurd. De jaarrekening van het College werd toegelicht door Conny Dirkzwager. Ook hier was alles zeer helder. Conny bedankte Cor van Wijk en Henk Janssen, die haar geholpen hebben met het opstellen van de jaarrekening. De kerkenraad gaf haar goedkeuring aan de jaarrekening van het College. Het College en de Diaconie zullen de cijfers uitgebreid aan u presenteren in het Galmgat. Een ander steeds terugkerend punt op de vergadering zijn de vacatures. De kerkenraad is druk opzoek naar gemeenteleden, die een van de volgende functies zouden willen vervullen. Een archivaris, penningmeester, diaken en ouderling zijn dringend nodig. Een ander punt op de agenda was de Avondmaalsviering. Het ging niet zo zeer over de uitvoering, die loopt goed, dan wel over de inhoud. Kernwoorden van de Avondmaalsviering zijn het ontmoeten, het samenzijn en deel uitmaken van een gemeenschap. Ook wil de kerkenraad voorkomen dat het een sleur wordt. Hierbij ontstond een nieuw idee in de kerkenraad. Om de betrokkenheid van de gemeenteleden te vergroten, willen we de gemeenteleden uit nodigen mee te helpen met het klaarzetten en uitdelen van Brood en Wijn. De Diaconie gaat dit plan uitwerken en zal het ook te zijner tijd toelichten in het Galmgat. Ook is er gesproken over de samenwerking met de buurgemeenten. Na de kerkdienst van 10 juni zal er een gemeenteberaad zijn. De gemeente wordt ingelicht over de samenwerking met de buurgemeenten en de jaarrekening van het College wordt gepresenteerd. De vergadering werd om 22.10 u. door Cees van der Marel gesloten. Tot besluit werd lied 487 uit het rode liedboek gezongen. Namens de kerkenraad, Fien de Ronde
Verschillende agendapunten zijn doorgeschoven naar de vergadering van mei, omdat een aantal kerkenraadsleden niet in de gelegenheid was de vergadering bij te wonen. VAN DE DIACONIE
Zodoende werd de vergadering al om 21.45 u. door Cees van der Marel gesloten. Tot besluit werd lied 42 uit de bundel Tussentijds gezongen.
Balans en Jaarrekening 2011 - Diaconie Namens de kerkenraad, Fien de Ronde In de kerkenraadsvergadering van mei zijn de jaarrekening en de balans over het jaar 2011 besproken en goedgekeurd. 11
12
Een verkorte weergave van de inkomsten en uitgaven over 2011: Inkomsten Collecten Giften & Acties Overige inkomsten
€ €
15051,19 27517,70
€
1754,95
Uitgaven Afdracht collectegelden Giften lokaal/regionaal/landelijk Overige kosten (diaconaal quotum, administratie)
Afwisselende focus op ZWO-projecten in Brazilië
€ €
15045,51 28707,47
€
298,29
Totaal inkomsten over 2010: € 44323,84, totaal uitgaven: € 44051,27. De jaarrekening sluit met een positief saldo van € 272,57. De eindbalans over 2010 bedroeg € 11101,68. De volledige jaarrekening en de balans 2011 worden u op aanvraag graag toegezonden. U kunt hiervoor contact opnemen met één van de leden van de diaconie. Met dank aan de leden van kascommissie die dit jaar bestond uit A. Nieuwland en B. Filmer. Het opstellen van de jaarrekening en de balans over het jaar 2011 waren de laatste werkzaamheden van Cees van der Marel als administrateur/penningmeester van de diaconie. Wij willen hem danken voor zijn heldere financiële verslaglegging en het voeren van de administratie in de afgelopen jaren. Namens de diaconie, Klaas Brink 2449234
[email protected]
De diakonie van de Agnus Dei kerk heeft in het najaar van 2011 besloten om voor een periode van 4 jaar vijf projecten in Brazilië te steunen. In een eerder Galmgat heeft u daarover uitgebreide informatie kunnen lezen, die ook nog te vinden is op de AD-site. De 5 projecten zijn: 1. i.s.m. CEBI: cursussen begrijpelijk Bijbellezen 2. i.s.m. Rureco: milieu-educatie op scholen en stimulering duurzame landbouw 3. i.s.m. COMIN: interculturele en interrreligieuze dialoog tussen inheemsen (indianen) en niet-inheemsen: 4. i.s.m. Cedeca Belim: preventie en bestrijding seksueel geweld tegen kinderen en jongeren 5. i.s.m. IEPG: vorming van (doctoraal) theologisch kader vanuit het perspectief van vrouwen Elke 4 à 5 maanden wordt de focus gelegd bij één van deze projecten. In 2011 was dit CEBI, indertijd bezocht prof. Paulo Ueti onze kerk en gaf hij een workshop. In 2012 staan Rureco en COMIN in de schijnwerpers. Binnen Adios is uitgebreid aandacht besteed aan Rureco, in het maartnummer van het Galmgat las u over de achtergronden van Rureco. In de 2e helft van 2012 staan we meer stil bij COMIN. In dit zomernummer van het Galmgat daarom alvast wat meer achtergrond-informatie over dit project.
Mie!” voor Stichting Lestari COMIN helpt bij meer begrip voor inheemse cultuur en levensvisie Brazilië telt een groot aantal inheemse volken. Door de jaren heen hebben zij enorm geleden onder de dominantie van andere bevolkingsgroepen in het land. Er is weinig aandacht voor hun specifieke leef- en bestaanswijze. Nog steeds hebben deze volken een zwakke positie in Brazilië. Er bestaan bijvoorbeeld veel vooroordelen over de inheemsen en er zijn regelmatig situaties van conflict over grond waar indianen en niet-indianen tegenover elkaar staan.
Sinds begin 2009 hebben veel mensen genoten van overheerlijke Mie-maaltijden klaargemaakt door Mevrouw Dros. De verkoopopbrengst is altijd bestemd geweest voor Stichting Lestari (www.stichtinglestari.nl). De afgelopen drie jaar kon hierdoor ruim € 2000 aan de stichting worden overgemaakt, een enorm bedrag!
Onderstaand kaartje geeft met omcirkelingen aan waar COMIN werkt. De (vele) ‘stippen’ zijn inheemse gebieden die nog niet zijn gedemarqueerd.
De bereiding van Mie-maaltijden wordt helaas op een laag pitje gezet maar wij willen graag onze grote dank uitspreken voor deze fantastische extra bijdrage aan Lestari in de afgelopen jaren. Namens de diaconie, Klaas Brink
13
14
De Braziliaanse organisatie Comin ondersteunt de inheemse volken op verschillende gebieden, waaronder landbouw, gezondheid en onderwijs. Daarnaast wil Comin de dialoog op gang brengen tussen inheemsen en niet-inheemsen in het land. Door onderwijs en publicaties leren inheemsen en niet-inheemsen over en weer van elkaars cultuur en levensvisie. Comin stimuleert vooral dat binnen de kerken en de universitaire gemeenschap van de Lutherse kerk mensen meer te weten komen over de inheemse bevolking. Het is van groot belang dat toekomstige predikanten, leraren en catecheten bekend zijn met de waarden en opvattingen, de historie, cultuur en eigen religie van de inheemsen. Zo ontwikkelde Comin samen met de het volk van de Kanamari een boek over hun mythen en een tijdschrift over hun cultuur. Ik begrijp mijn eigen volk de Kaingang nu beter Sara is 27 jaar en woont bij haar ouders op het inheemse grondgebied Guarita in het zuiden van Brazilië. Hier ligt het grootste stuk land van het inheemse volk de Kaingangs. Er wonen ongeveer 8.000 Kaingang en Guarani. Sara werkt als Kaingang lerares en geeft les op de Inheemse Staatsschool, een basisschool waar bijna driehonderd Kaingang leerlingen op zitten. Op de school werken in totaal achttien leraren, waarvan tien inheemse. Sara werkt sinds 2004 in de eerste klas en heeft een beroepsopleiding in pedagogiek gedaan. Sara vertelt over de samenwerking met Comin: “Comin werkt al sinds vele jaren met ons samen op het inheemse land Guarita, op het gebied van onderwijs, gezondheid en duurzaamheid. Hierdoor kreeg ik contact met de organisatie en kon ik mij inschrijven voor de vervolgcursus ‘Onderwijs, Diversiteit en Inheemse Cultuur’. Deze cursus wordt door Comin aan de theologische faculteit gegeven en is belangrijk omdat ik zo mijn volk beter kan helpen in de strijd om beter onderwijs en een waardiger bestaan.” Ze vertelt: “Ik kon de manier van leven van mijn voorouders vergelijken en analyseren. Ik werd uitgedaagd om denkbeelden te herzien, om te reflecteren op de manier waarop er in Brazilië gedacht wordt over de zaak van de inheemsen, hoe dat op de scholen behandeld wordt en waarom het zo belangrijk is om diversiteit, geschiedenis en de inheemse culturen te bestuderen.”
DIACONAAL CENTRUM EINDHOVEN (DCE) Hemelrijken 117, Eindhoven Gastvrijheid: geven en ontvangen? Op 22 april vierden we in het Diaconaal Centrum het afscheid van Els Keet. Els heeft meer dan 7 jaar leiding gegeven aan ons inloophuis en zij is niet het type dat officieel uitgezwaaid wil worden. Zodoende waren behalve bestuursleden en vrijwilligers alle gasten uitgenodigd voor de barbecue. Het huis puilde uit. Het was redelijk goed weer zodat het voornamelijk buiten kon worden gehouden. Henk was er ook. Henk is rond de 35 en een min of meer vaste gast. Henk liep in de afgelopen wintermaanden rond met een ontsteking aan zijn linkervoet en ik heb hem een aantal keren kunnen helpen om het ongemak hiervan te beperken. Hij waardeerde dat. Hij uit zich zelden over zijn levensomstandigheden als dakloze maar toen hadden wij goede ontmoetingen. De laatste tijd noemde hij mij meneer L. Ik vond dat niet prettig. Ik begon hem ook meneer te noemen. Dat bleek een verkeerde actie. Hij legde me uit dat hij mij niet wil tutoyeren, wat ik hem steeds weer aanbood, omdat hij dat vanwege het leeftijdsverschil tussen ons ongepast vindt. Dat klopt met de persoon die hij is. Hij straalt namelijk grote innerlijke beschaving uit. Toen ik ter gelegenheid van het afscheidsfeest van Els per fiets bij ons huis aankwam merkte ik dat ik mijn kabelslot was vergeten. Henk kwam naar mij toe en bood aan dat wij wel samen met zijn kabelslot konden doen. Ik stond even in dubio. Henk heeft een wat andere opvatting van eigendomsrechten dan ik. Mijn reflex was dan ook: niet doen! Maar meteen daarna bedacht ik me en ging toch op zijn aanbod in. Bij de afsluiting van de feestelijke middag kwam hij naar mij toe met het voorstel om mijn fiets weer los te maken. Ik herinner me wat Paul Horbach schreef over zijn ervaring van genade in de wederkerigheid van een ontmoeting. Te ervaren dat je gast bent bij elkaar. Soortgelijk verging het mij deze dag in de gastvrijheid die ik zomaar, ondanks mezelf, ontving. Henk, bedankt voor je welgemeende gebaar en voor de gastvrijheid die je mijn fiets binnen jouw veilige slot bood.
Behoefte aan contacten Voor alle vijf projecten die we steunen bestaat nadrukkelijk bij de betrokkenen in het land zelf de behoefte om contacten met mensen in Nederland aan te gaan. Aan degene(n) die dit willen zal ik graag mijn hulp daarbij verlenen.
Leen Sluis
Namens de diaconie, Hans Vermeijden
[email protected], tel. 06-52354487 15
16
Engelen bestaan! Twee gastvrouwen zitten in het Open Huis in de Catharinakerk met elkaar te praten. Ik luister mee. Het ging over al dat negatieve nieuws in de krant. Alsof dat alles is. De werkelijkheid is echt anders, zegt een van hen, en haalt een uitgeknipt krantenartikeltje tevoorschijn en leest voor. ‘Als je ’s morgens heel vroeg met de trein moet dan is het perron nog verlaten. Op een bankje zat een zwerver. Dat het een zwerver was zag ik aan de manier waarop hij op die bank zat. Hij wachtte niet op de trein, maar hing te suffen. Twee grote plastic zakken naast hem. Ik ging op de lege bank ernaast zitten. Het was koud en ik huiverde. Ik ga nooit naast een zwerver zitten. Ik heb voor mezelf besloten dat die gewoon graag alleen zijn. Daarvoor ben je toch zwerver. Zwervers moet je met rust laten. Die zijn het liefst alleen. Ik hoorde het geratel van wieltjes en het getik van hakken. Ik keek. Een prachtvrouw. Dure zwarte laarzen, jas met bontrand, bontmuts beetje scheef op mooie zwarte haren. In de ene hand een koffer met ratelwieltjes en in de andere hand een beker koffie. Een jaar of vijf en twintig. Open gezicht. Ik knikte en kreeg een vriendelijk knikje terug. Ik keek haar na zoals je naar een merel luistert. Aandachtig. Ik zag dat de zwerver zijn hoofd oprichtte. Schoonheid doet wonderen. Ze stopte abrupt bij de zwerver. “lust je koffie?”vroeg ze. “Hij is nog warm”. Zonder een woord te zeggen stak de zwerver zijn hand uit. De koffie verwisselde van eigenaar. Toen ratelden de wieltjes verder. Een engel was uit de hemel neergedaald’
Een week later werd hij door IND uitgenodigd om de beschikking op te halen. Hij ontving de negatieve beschikking en hij werd verwezen naar een andere kamer. Daar binnenkomend schrok hij; de politie kwam op hem af, boeide hem en brachten hem naar Vreemdelingenbewaring in Zeist. Weer iemand die, zonder een misdaad te hebben begaan, in de gevangenis wordt gezet. Uit ervaring weten wij dat deze mensen in een detentiecentrum grote kans lopen om depressief en wanhopig te worden. Hoe kun je dit voorkomen? We kunnen regelmatig een kaart sturen “we zijn je niet vergeten”, of we geven een telefoonkaart, zodat ze het contact met buiten kunnen onderhouden. Daar maakt Ludo dan ook dankbaar gebruik van. Hij belt regelmatig; hij kan dan zijn vragen stellen, zijn angst uitspreken en zijn ervaringen vertellen. Zo vertelde hij dat ze hem met handboeien naar het ziekenhuis wilden sturen. Hij weigerde en de gang naar het ziekenhuis werd afgeblazen. Hoe lang zal zijn detentie duren? Niemand weet het. Ludo weet in elk geval wel, dat hij zichzelf wil blijven, dat hij geen crimineel is en kracht kan blijven vinden in zijn geloof. Vluchtelingen in de Knel , Zr. Bets Verbakel
VAN HET COLLEGE VAN KERKRENTMEESTERS KEMPENKERKEN WERKEN SAMEN
Ze waren even stil. Ik bedacht bij mezelf dat de twee gastvrouwen niet beseften dat ze zelf ook engelen uit de hemel zijn. Je kunt pas een engel zijn als je niet weet dat je een engel bent. Engel ben je niet uit jezelf, maar ondanks jezelf. Het is een genade, waardoor goedheid heel concreet mogelijk wordt. In ons Open Huis mag je dat meemaken. En dat is goed nieuws. Paul Horbach, gastheer Open Huis
De samenwerking tussen gemeenten in de regio krijgt langzamerhand concrete vorm. We kennen het regelmatige overleg tussen de voorzitters van de kerkenraden uit Veldhoven, Waalre, Valkenswaard, Hoogeloon-Eersel, Bladel en Bergeijk. Uit dat overleg is de Intentieverklaring afkomstig die onlangs ook in het Galmgat werd gepubliceerd. Het voorzittersoverleg coördineert initiatieven en projecten in de verschillende sectoren. Ook de Colleges van kerkrentmeesters zien elkaar regelmatig. Zij delen informatie waarmee plaatselijk verbeteringen werden bereikt. Ook werken zij aan gemeenschappelijke projecten met een langere looptijd.
Het verhaal over Ludo uit Oeganda Een onderwerp dat zich aandient in alle gemeenten is de predikantenbezetting. Vanwege emeritaat, beroepingen en overbezetting is een nieuwe oriëntatie, een nieuw gezamenlijk plan op korte termijn nodig. Om na te gaan of en hoe ontwikkelingen in de Protestantse Kerk hier een rol kunnen spelen kwamen vertegenwoordigers van alle deelnemende gemeenten op 2 mei in de A.D. kerk bijeen. Zij spraken met de heer Foort Groenleer, gemeenteadviseur van de PKN.
Zijn eerste asielaanvraag was afgewezen en hij zocht hulp bij Vluchtelingen in de Knel. Voor een herhaald asielverzoek stuurden zijn vrienden in Oeganda actuele bewijzen en met deze nieuwe papieren ging Ludo voor een nieuwe asielaanvraag naar Ter Apel. Opnieuw gesprekken waarin getwijfeld wordt aan alles wat je zegt. 17
18
Binnen de Protestantse kerk (o.a. de Synode, Project SAGE, Commissie Veerman) is er meer aandacht voor de ontwikkelingen in kleine gemeenten (<1000 leden). Het besef dringt door dat fusie, samenvoeging en sluiting van gebouwen geen goede oplossing is voor de huidige problematiek. Samenwerking met behoud van zelfstandigheid en lokale eigenheid is nu veeleer het thema van samenwerkingsverbanden. Er is dan ook ruimte voor nieuwe initiatieven zoals huisgemeenten, pioniersplekken en digitale kerken. Negatieve factoren dwingen vaak tot samenwerking. Krimp, vergrijzing, financiën en menskracht zijn vaak urgent; zij kunnen niet genegeerd worden. Maar ook positieve factoren verdienen de aandacht. Kwaliteitsverbetering, specialisatie, verdieping en nieuwe uitdaging zijn factoren waarover nagedacht en gecommuniceerd moet worden.
Kosterij Leen en Annelies Nijdam hebben hun zomervakantie 2012 gepland en zetten de zorgen voor de A.D. kerk een paar weken van zich af. Echte organisten en pseudokosters nemen de diensten waar. Voor kosterszaken in de vakantieperiode kunt u terecht: van maandag 9 juli t/m zondag 22 juli bij Gerrit van Eck, tel 221 2182 van maandag 23 juli t/m zondag 5 augustus bij Gerrit Ph. Kok, tel. 2216213 en Irene de Graaf, tel. 2215037 De kerkrentmeesters
De PKN heeft een 5-tal samenwerkingsvormen voor gemeenten uitgewerkt: - Samenwerking op basis van een Intentieverklaring - Gemeenschappelijke Regeling(en) - Combinatieovereenkomst - Streekgemeente - Federatie
Advertentiezorg In ons kerkblad het Galmgat, in onze jaarlijkse Gemeentegids en in evt. andere uitgaven van de A.D. kerk willen wij advertenties plaatsen. Advertenties die nuttig zijn voor de lezers en goed voor de adverteerders. In onze regio is er een voldoende potentieel van beide categorieën. Voor die plaatsing zijn activiteiten nodig: acquisitie en overleg met de adverteerders of ondernemers, met de redactie, met de drukker, met de administratie etc.
De intensiteit van samenwerken is oplopend tot uiteindelijk een fusie. Er is echter geen groeipad; de te kiezen vorm moet uitgewerkt worden door de deelnemende gemeenten. Zij maken de basiskeuzes. Bij de uitwerking kan de PKN advies en ondersteuning bieden. Voor elk van deze vormen zijn modellen en voorbeeldsituaties beschikbaar. Voor ondersteuning is via de Classis ook voldoende subsidie beschikbaar.
De kerkrentmeesters zoeken een vrijwilliger die daar interesse in heeft en er enkele uurtjes per maand in wil steken. Wie meldt zich aan voor deze uitdaging..? bij de Kerkrentmeesters
Uit de discussie blijkt dat de aanwezigen op basis van de problematiek die hen tot elkaar bracht vooral denken aan een samenwerkingsvorm van een Combinatieovereenkomst tussen de gemeenten, aangevuld daar waar zinvol met Gemeenschappelijke Regelingen.
EVEN NABLIJVEN… In een Combinatieovereenkomst kunnen verschillende predikanten, evt. met verschillende specialisaties en evt. part time, over meerdere gemeenten ingezet worden. Gaandeweg kunnen daarna op terreinen waar zinvol Regelingen worden getroffen (bv. beheer, diaconie, kerkblad). De gemeenten Hoogeloon-Eersel, Bladel en Bergeijk zijn in feite al voorbeelden van Combinatieovereenkomsten voor de bezetting van predikantenplaatsen. In een samenwerkingsproject is open informatie en tijdig en goed overleg met alle betrokkenen van eminent belang. De kerkenraden nemen uiteindelijk de beslissingen maar zij kunnen dit alleen doen op basis van een doortimmerd en breedgedragen plan. Met deze concrete informatie kunnen de groepen de komende tijd aan de slag. Wij vermoeden dat “de Kempen” wel vaker een agendapunt voor de heer Groenleer zal worden. De kerkrentmeesters
Op zondag 10 juni na de kerkdienst en na de koffie willen we elkaar in de kerkzaal even bijpraten over een tweetal onderwerpen: - Kempenkerken werken samen; - Onze financiën. Cees van der Marel geeft een overzicht van de ontwikkelingen en van de plannen voor samenwerking tussen een zestal kerken in de regio. Op verschillende gebieden en over verschillende onderwerpen is er overleg dat langzamerhand concrete vormen gaat krijgen. Gerrit Kok heeft de jaarcijfers van onze kerk samengevat op een paar dia’s en geeft een overzicht in hoofdlijnen van ons financiële reilen en zeilen. Schuif aan, laat u informeren en praat mee over uw kerk; uw mening telt! Gerrit Kok en Cees van der Marel
19
20
AD ATELIER 20 JUNI, 20.00 UUR
WILLIBRORDUSJAAR 2012
Geloof de economie! Ons vertrouwen in de economie heeft deuk na deuk gekregen. En ook rechters, politici, ambtenaren, pastores en mannelijke kinderdagverblijfleiders vallen in rap tempo van hun voetstuk. We wantrouwen zo langzamerhand alles en iedereen: de euro, de banken, enzovoorts. En van de weeromstuit verzekeren we ons gek, schreeuwen bij elke ramp om meer regels (om vervolgens te roepen dat ze moeten worden afgeschaft als ze ons dagelijks leven bereiken) en slepen we elkaar voor elk wissewasje voor de rechter.
Zoals velen van u reeds bekend is, viert de parochie van Waalre dit jaar, dat de rondtrekkende monnik Willibrord 1300 jaar geleden een houten kerkje stichtte in ons dorp. Zo werd hij de patroonheilige van de twee kerken en een symbool van onze gemeente. Dit gebeuren wordt met verschillende activiteiten herdacht en gevierd, zoals ook vermeld in een brochure die ruimschoots is verspreid.
Allemaal ellende zou je zeggen. ‘Niets van waar,’ zegt cultuurtheoloog Frank G. Bosman. ‘We vertrouwen elkaar, elke dag honderden keren. Dat merken we niet. Alleen als vertrouwen geschonden wordt, weet je dat het er was.’
Frank G.Bosman
Frank G. Bosman is cultuurtheoloog en verbonden aan de Tilburg School of Catholic Theology. Tijdens de Nacht van de Theologie werd hij in de zomer van 2011 uitgeroepen tot de meest spraakmakende theoloog van Nederland.
Hoogtepunten zijn onder meer een Eucharistieviering in de open lucht op zondag 16 september, waarin de bisschop zal voorgaan, een bedevaart op 6 oktober naar Echternach, waar Willibrord begraven ligt, maar ook de lezing van Jaap Walinga op 22 oktober over de geschiedenis van de protestantse kerk in Waalre, om 20.00 uur in het Klooster, en niet te vergeten de speciale oecumenische dienst op 31 oktober, Hervormingsdag, als we samen bijeenkomen om 19.00 uur in de Willibrorduskerk. Hierin zullen voorgaan uw beide predikanten Aukje Westra en Vijko Top, pastoor Ad Verest en mogelijk andere voorgangers. We dragen de oecumene niet alleen een warm hart toe, maar proberen op deze wijze ook concreet te maken dat we samen op weg zijn, geïnspireerd door dezelfde Geest. U bent van harte welkom bij alle vieringen, bijeenkomsten, lezingen enz. Voor verdere informatie en het jaarprogramma verwijs ik graag naar de site: www.willibrorduswaalre.nl
Plaats: AD kerk, Koninging Julianalaan 12, Waalre. Toegang: 7,50 euro. Voor meer informatie: www.adatelier.nl
Mebius Brandsma OECUMENISCH WERKGROEP OLAD – NIEUWS Oecumenische maaltijd De Oecumenische Werkgroep Aalst-Waalre wil op zondag 17 juni het seizoen besluiten met een oecumenische maaltijd. Deelnemers worden uitgenodigd drie stuks van een gerecht mee te brengen en dat te delen met anderen. De werkgroep zorgt voor tenten en tafels. De maaltijd vindt plaats in de tuin van de pastorie aan de Markt in Waalre en duurt van 16 tot 18 uur. Het is gewenst dat de deelnemers zich uiterlijk 12 juni aanmelden bij Annemieke Sas (
[email protected]; tel 2216805) of Evert Nagel (
[email protected]; tel 2215445) De werkgroep hoopt dat velen op deze uitnodiging ingaan om zo van elkaars gastvrijheid te genieten.
21
In het vorige Galmgat heeft de uitnodiging al gestaan maar we willen u er nog even aan herinneren dat op woensdag 6 juni een excursie wordt gemaakt naar de Tuinen van Appeltern. De uitgebreide beschrijving van deze tocht en van de Tuinen kunt u nalezen in het Galmgat van 14 april. Vertrek om 9.15 uur vanaf de AD-kerk, terugkomst + 17.00 uur; kosten € 40,- per persoon. Aanmelding dient voor zaterdag 2 juni (!)plaats te vinden bij Albert Huizing, tel. 2214933 of per e-mail. Het adres luidt:
[email protected]
22
UIT DE KERKBLADEN Bijbelse soep De PKN is een heuse kookdominee rijk; Han Wilmink. De predikant die altijd al geïnteresseerd was in voedsel en wijn begon in 1997 met ‘Bijbels Culinair’, een initiatief voor groepen gemeenteleden die samen koken en eten. De gedachte hierachter: samen koken en samen eten brengt mensen bij elkaar en stimuleert gesprekken. Zo kan koken en eten met groepen zelfs een missionaire activiteit zijn. Vanaf het begin combineerde Han Wilmink ‘maal’ met ‘verhaal’. Inmiddels heeft hij al drie bijbelse kookboeken op zijn naam staan. Het eerste heet ‘Bijbels Culinair’, het tweede ‘Koken met passie’, dit bevat vegetarische recepten bedoeld voor de vastentijd, het derde boek ‘Koken met Bezieling’ is samen met anderen geschreven en heeft ook duurzaamheid als motief. In de boeken staan ook verhalen over de bijbelse achtergronden en symboliek van de gerechten. Wilmink pretendeert niet ‘authentiek’ te zijn: “De moderne ingrediënten zorgen voor een relatie van het bijbelse leven met het hier en nu” zegt hij. In ‘Bries’ het relatiemagazine van Missionair Werk en Kerkgroei, vertelt de kookdominee over een recept voor linzensoep dat herinneringen oproept aan het verhaal van Jakob en Esau (Genesis 25).
Bijbelse symboliek De soep is niet rood (!), maar de rode kleur in het verhaal van Gen. 25 slaat meer op Esau dan op het gerecht. Rood is de kleur van de aarde, en zo wordt de aardmens Esau, die zijn natuurlijke instincten toont, getekend. Tegenover hem staat zijn tweelingbroer Jakob, hij representeert de andere kant van ons mens-zijn, de stem van het geweten. Jakob kijkt verder dan zijn aardse neus lang is, hij droomt zelfs over een ladder die tot de hemel reikt (Gen. 28). Komijnzaad was in bijbelse tijden al een populair kruid, er werd zelfs belasting op geheven (Matt. 23:23). Bronnen:
Bries relatiemagazine van Missionair Werk en Kerkgroei, voorjaar 2012 www.pkn.nl/missionair/recepten www. bijbelsculinair.doc
JvdLK
KAMPEERWEEKEND We (jong en oud) gaan weer kamperen bij de boer in Wintelre! Als je mee wilt, houd dan dit weekend vast vrij: Vrijdag 24 augustus 2012 t/m zondag 26 augustus 2012.
Hierbij het recept van deze soep die populair is in Libanon. Daar wordt het door christenen vaak gegeten als afsluiting van de vastenperiode voor het paasfeest. Romige linzensoep met korianderroom Ingrediënten: 250 gr. rode linzen; 2 eetl. olijfolie; 40 gr. boter; 2 theel. komijnzaad (djinten); 3 middelgrote uien (gesnipperd); ruim een liter kippenbouillon (zelf getrokken, pot fond of bouillonblokjes); zout en zwarte peper; 2 of 3 eetl. crème fraîche of zure room; 2 eetl. fijngesneden korianderblad of platte peterselie 1.
2.
3. 4.
Spoel de linzen goed af en laat uitlekken. Verhit de olie en 20 gr. boter in een soeppan met dikke bodem en bak de ui met het komijnzaad enkele minuten tot de ui goudbruin kleurt (roeren). Voeg de goed uitgelekte linzen toe met de bouillon en breng alles aan de kook. Op een laag vuur een klein half uur laten koken onder af en toe roeren. Als de soep te dik wordt nog wat bouillon toevoegen. Haal de pan van het vuur als de linzen helemaal zacht zijn. Voeg de resterende boter toe en pureer met een staafmixer (evt. in de keukenmachine). Zout en peper naar smaak toevoegen. Terwijl de linzen garen de crème fraîche mengen met het fijngesneden korianderblad. Serveren: Verdeel de soep over de borden met in het midden een schepje korianderroom. Strooi er wat (gerookte) paprikapoeder (pimenton) over. Pimenton is in blikjes verkrijgbaar in goede supermarkten en delicatessenwinkels. 23
Wil je meedenken over de organisatie bel dan z.s.m. 2215445 Tot 1 juli opgeven bij
[email protected] ; je krijgt dan nadere informatie over het programma en de kosten. Hartelijke groeten en tot ziens, Gerda en Evert Nagel
24
WIST U DAT.....
BRABANTS ORGEL FEDERATIE
Zo begon menig stukje in een kerk- of verenigingsblad. En zo vraag ik u, trouwe kerkganger: wist u dat er in de hal van de kerk een soort 2e leestafel is? Links naast het grote schilderij van Roag zijn er planken tussen pilaar en muur. En op deze plaats vindt u veel lezenswaardigs, om in te kijken of mee te nemen. Wist u dat er een keur aan bladen, boekjes en folders ligt?
Op zaterdag 21 april heeft Leen Nijdam in het kader van de voorjaarsexcursie van de Brabantse Orgel Federatie een concert gegeven in Deurne.
Een greep: Geloven in Waalre AD 2009 (ons jubileumboek); het Galmgat; Gemeentegids & Activiteitenplan 2011-2012 van de AD-kerk; INZICHT (Kerkblad van de Ontmoetingskerk Valkenswaard); 3 klank (Mededelingenblad van de parochie H. Willibrordus-Waalre); Kerkwijzer (Informatieblad van de parochie Heilige Familie-Aalst); Seniorenraad Waalre; Platform Gehandicaptenbeleid Waalre (PGB, gezeteld in 't Hazzo); Diaconaal Noodfonds Waalre (DNW) en zo meer. Wist u dat?
Daarvan is ook een CD gemaakt met Leen dus aan het Smitsorgel van Deurne, Piet Groenendijk in Someren en Sietse van Wijgerden in Aarle-Rixtel. Deze CD is te koop bij de BOF : http://www.brabantorgel.nl voor de prijs van euro 8,50. Daar is ook het boek over de orgelmakers Loret te verkrijgen incl een dubbel CD, waarop o.a. Leen speelt op het Loretorgel van Leende. Henk Kooiker VAN DE LEESTAFELCOMMISSIE In het voorjaar is door de leestafelcommissie aangeschaft:
ORGELCONCERT 24 JUNI. AGNUS DEI-KERK Traditiegetrouw vindt eind juni een orgelconcert plaats in de Agnus Dei-kerk. Deze keer weer met Waalrese organisten, 4 stuks: Tannie van Loon, organiste van de O.L.V. presentatiekerk, Eindhovenseweg, Aalst (Waalre), Nigel C.B. Durrant (de vorige organist van die kerk), Henk Kooiker, 2e organist Agnus Dei-kerk en Leen Nijdam. 1e organist. Het programma bestaat uit een kort Preludium en Fuga van J.S. Bach (twijfelachtig), dat elke organist zal spelen. Het is spannend hoe ermee omgegaan zal worden, o.a. wat betreft registratie (welke klankkleuren) en interpretatie (wat hoort de speler er in). Daarnaast klinkt werk van Boyvin (Kooiker), Sweelinck en Moore (Durrant), Buxtehude en Pachelbel (Van Loon) en Buxtehude (Nijdam). Al met al een gevarieerd programma, met een rode draad. U, lezer, hartelijk uitgenodigd. Kwam u nog niet eerder, laat u verleiden. Aanvang 15.00 uur. Entree € 5,Namens het orgelcomité, Leen Nijdam
25
Henri Nouwen, Een parel in Gods ogen. Gedachten over de betekenis van een mensenleven. Uitg. Lannoo, Tielt, 19e druk, 2011, 125 pg. Vert. uit het amerikaans, oorspr. titel Life of the beloved, 1e druk 1992, New York. Henri Nouwen (1932- 1996) was katholiek priester, studeerde psychologie en theologie in Nijmegen en werd professor aan enkele Amerikaanse universiteiten waaronder Yale en Harvard. In 1986 verliet hij de academische wereld grotendeels door te gaan wonen en werken in de arkgemeenschap Daybreak in Toronto, samen met geestelijk gehandicapten en hun assistenten. Nouwen hield dagboeken bij die gepubliceerd zijn. Verder heeft hij tal van publicaties op zijn naam staan over thema's als celibaat, depressie, vrede maken en behouden en spiritualiteit. Een parel in Gods ogen is een van zijn laatste boeken. Nouwen neemt hierin de uitdaging aan van zijn vriend en journalist Fred Bratman, die hem voor een krant kwam interviewen. Nouwen en Bratman raken in gesprek. Bratman is sceptisch over de mogelijkheid van een spiritueel leven en vraagt zich af 'Hoe moeten mijn collega's en ik, die allemaal doordrenkt zijn van de westerse, geseculariseerde cultuur, nu een geestelijk leven leiden?' Nouwen vindt dat hij wel iets hierover kan en wil zeggen, het is toch een prangende menselijke, actuele vraag. Als we ons afvragen wie we zijn, komen we met antwoorden over wat we hebben, of over wat we doen, of over wat anderen van ons vinden, maar is dat nu de kern van ons bestaan? Nouwen gaat daar verder op in en schrijft op een prettig directe manier. Hij richt zich niet alleen tot Bratman, maar ook tot diens collega's, vrienden, generatiegenoten en wij als lezer kunnen ons ook zeker aangesproken voelen.
26
Dimitri Verhulst, De zeven laatste zinnen. Uitg. Contact, 2010, 74 pg. en 2 cd's. Dit boek bevat korte verhalen, in opdracht van het Ensor Strijkkwartet geschreven door de Vlaamse schrijver Dimitri Verhulst. Alles is geinspireerd op het muziekstuk 'Die sieben letzte Worte unseres Erlösers am Kreuze' van Joseph Haydn, gecomponeerd en uitgebracht in 1787. De muziek is verbonden met het leven, lijden en sterven van Jesus en Verhulst verbindt dit in zijn verhalen met leven, lijden en sterven van mensen in deze tijd. Hij heeft zeven korte verhalen geschreven steeds beginnend met een zin van de zeven laatste zinnen en eindigend met de afgedrukte partituur. Het boek wordt gecompleteerd door twee bijgevoegde cd's, waarop het verhaal wordt voorgelezen en de muziek in de uitvoering van het Ensor Strijkkwartet te beluisteren is. Voorts hebben we een proefabonnement aangevraagd op het tijdschrift 'Bewustzijnmagazine'. Dit is een tweemaandelijkse uitgave van uitg. Christofoor over persoonlijke ontwikkeling, kunst en cultuur, opvoeding, spiritualiteit en gezondheid, zo belooft het. Ons proefabonnement omvat zes exemplaren en kan een vervolg krijgen. We horen echter graag van u of het lezen van dit tijdschrift u bevalt en het goed is er enige tijd een abonnement op te hebben. Vriendelijke groet, Hanny Oostra, Sjanie de Ruijter en Hilda de Wit. BLOEMEN
VAN ELDERS 17 juni
17.00 uur
Evensong in de Cathrien
DE TVG-CURSUS Bent u op zoek naar verdieping in de christelijke traditie? De TVG-cursus is er voor u als u geïnteresseerd bent in theologie ongeacht uw leeftijd, vooropleiding of kerkelijke gezindte. De driejarige theologiecursus TVG kunt u in Eindhoven volgen van september tot en met april, op donderdagochtend (met uitzondering van de schoolvakanties). Samen met uw medecursisten krijgt u van vakbekwame docenten les in het wijde spectrum van de theologie. De kern van elk cursusjaar bestaat uit de basisvakken: Oude- en Nieuwe Testament, Dogmatiek, Kerkgeschiedenis, Filosofie en Ethiek. Maar ook vakken zoals Wereldgodsdiensten, Spiritualiteit, Jodendom en Hermeneutiek krijgen alle aandacht. Voorts praktische vakken: Pastoraat, Diaconaat en Liturgiek.
De bloemen uit de kerk gingen met een hartelijke groet naar: 8 april 15 april 22 april 29 april 6 mei 13 mei 20 mei 27 mei
In het eerste jaar krijgt u de kans om kennis te maken met de culturele kerktraditie tijdens de lessen Kerkmuziek en Kerk en Kunst. In het laatste jaar kunt u desgewenst een onderwerp, dat uw speciale interesse heeft, onder deskundige begeleiding verder uitdiepen voor een afrondend werkstuk.
Colien Hartman de heer J. Biemans de heer S. Koopmans mevrouw W. Klamer mevrouw I. v.d. Pijl mevrouw A. de Jong en mevrouw N. Prast mevrouw J. Boer dominees- en kostersechtpaar Lineke Kooiker
MUTATIES
Interesse in Theologische Vorming en Groei? Ook u kunt er op de donderdagochtend van 9.30 uur tot 12.15 uur bij zijn! Het cursusgeld bedraagt € 230 per jaar (voor 28 ochtenden, dus 56 lesuren). Indien dit bedrag voor u een belemmering is om de cursus te volgen, dan kunt u hierover met de cursusleiding contact opnemen. Meer informatie vindt u op onze site: www.pkn.nl/tvg Start cursus: 13 september 2012 Locatie: Adventskerk, Camphuysenstraat 4, Eindhoven
Verhuisd: fam. Osse-Kaptein, van Isabellalaan 22 naar Fred.Hendrikstraat 5
Nadere inlichtingen en opgave bij de cursusleider : Magdalena van Wier tel: 040 – 2569875 e-mail:
[email protected]
Vertrokken: dhr. P.H. Grootendorst, van Nassaustraat 1 naar Bergeijk mw. M.J. Harthoorn, van Eindhovenseweg 61c naar Wintelre Overleden: op 11-4: de heer J.W. Gilhuijs, Leeuwenbeklaan 9, 89 jr. 27
28
EVENSONG IN DE CATHRIEN
BELANGRIJKE GEGEVENS
Zondag 17 juni 2012 - 17.00 uur Capella Vesperale o.l.v. Esther Sijp, Gerard Habraken, orgel, Pastoor René Wilmink, voorganger
De Agnus Dei-kerk staat aan de Koningin Julianalaan 12, tel. 2213199 en is voorzien van een ringleiding voor slechthorenden met hoorapparaat.
Open Evensong in juni We eten allemaal brood, maar weinig mensen weten hoe dat bakken in zijn werk gaat. Hoe vroeg een bakker uit zijn bed moet, om ons langslapers in de morgen van vers brood te voorzien. Onlangs was ik ergens in Beieren waar de bakker om half zeven in de ochtend vers brood had! Als ik waak, slaapt de bakker en als de bakker bakt, slaap ik. Zo kun u zich ook afvragen: hoe ontstaat nu een Evensong, zó'n prachtig koorgebed met een constant zingend koor, tezamen met een zingende voorganger? U bent er misschien wel eens bij geweest, maar kunnen die zangers dat zomaar ineens zingen of hebben ze er een paar repetities voor nodig of moeten ze daar zelfs maanden over doen?
Koster L.M. Nijdam woont op Michiel de Ruyterstraat 40, Waalre, tel. 06-40011797 of 06-40087093.
Onze predikanten zijn V.P. Top en mevrouw A.W. Westra, Michiel de Ruyterstraat 42, Waalre, tel. 2213010. Op zaterdag liever niet bellen.
Neem nou het reciterend zingen van een hele psalm. Dat is ongewoon, want protestanten zingen altijd maar een paar coupletten uit een hele psalm en katholieken maar een paar verzen met een refrein. Maar hier wordt hij verrassenderwijs helemaal gezongen en dan komt de psalm pas helemaal tot zijn recht! Hoe doen ze dat toch? Of beter: hoe leren ze dat? En hoe is het om zo'n beroemd koorstuk in te studeren om het dan op de zondagmiddag plechtig in een grote wijdklinkende kerk, met zo'n schitterend orgel te zingen? Nu, als u dat voor de Evensong van zondag 17 juni aanstaande in de stadskerk Sint Cathrien te weten wilt komen en u ben toevallig ook een geoefend zanger, dan kunt u zich voor 1 juni opgeven om de repetities mee te maken en mee te zingen met het koor. U kunt hierover meer informatie opvragen via
[email protected]. U kunt natuurlijk ook gewoon als kerkbezoeker de samenzangliederen komen meezingen en de koorstukken beluisteren en meebidden. Ditmaal worden de Canticles van John Alcock Sr gezongen, de psalmen 121 en 122 van H. Walford Davies en Edwin Edwards en als Anthem een Duits Koorstuk: Abendlied van Jozef Reinberger. Natuurlijk zijn er ook weer drie samenzangliederen, waaronder -in het Engels- “De dag door uwe gunst ontvangen”! Als processielied is geprogrammeerd het inmiddels geliefde: “All my hope on God is founded”. De dienst begint om 17.00 uur en wordt gezongen door Capella Vesperale met (hopelijk) veel extra zangers o.l.v. Esther Sijp, met aan het orgel Gerard Habraken. De voorganger is pastoor René Wilmink. Informatie over de orde van dienst kunt u een week voorafgaand aan de dienst vinden op www.koorvespers.dse.nl .
De scriba van de kerkenraad is mevrouw J. de Ronde- van Wagenberg, Jan van Rotselaerlaan 10, 5581EA Waalre. Het adres van de kerkenraad is Koningin Julianalaan 12, 5582 JV Waalre. De diaconie heeft onder de naam Diaconie Agnus Dei Kerk-Waalre een rekening nr. 10.11.98.507 bij de Rabobank in Aalst. Diaconale hulpverlening: Klaas Brink, tel. 2449234. Donaties voor het Bloemenfonds kunt u storten op rekening nr. 10.11.98.507 ten name van Diaconie Agnus Dei Kerk-Waalre onder vermelding van Bloemenfonds. Het College van Kerkrentmeesters heeft onder de naam Kerkrentmeesters Agnus Dei Gemeente twee rekeningen: nr. 15.57.16.840 bij de Rabobank Valkenswaard en Waalre en nr. 41.54.115 bij de ING. De administratie is in handen van mw. C. Dirkzwager, Schoenmakerslaan 10. Collectebonnen zijn verkrijgbaar elke zondag na de dienst in de hal van de kerk. De AD-Vrouwendienst is te bereiken onder telefoonnummer 2213307. Voor transport naar en van kerkdiensten kan 2214886 gebeld worden. Het OLAD-comité heeft rekening nr. 4361240 bij de ING, t.n.v. OLAD-comité, Eikenlaan 12, 5581 HA Waalre. Verzoeke trouw- of verhuiskaart, bericht van geboorte of overlijden ook te sturen aan de ledenadministrateur, mevrouw G. Kok-Schipper, Hostalaan 7, 5582 BB Waalre. De distributie van het kerkblad wordt verzorgd door de heer M. Heijligers, Wilhelminalaan 40, tel 2212758 en de heer A. van der Lugt, Wilhelminalaan 50, tel. 2212492; mevrouw C. Veerman-van der Klis, Jasmijnlaan 7, tel. 2216837 voor Aalst, en de heer B. van Wely, De Kranssen 15, tel. 2215133 voor Waalre. De website van de kerk is www.adkerk.nl De webmeester van www.adkerk.nl is Bertus Haasakker, tel 2216266. Redactie: B. Haasakker, Hutdijk 21, tel. 2216266 en G. Kok-Schipper, Hostalaan 7, tel. 2216213.
Publicatie van bovenstaande gegevens zal niet in elk nummer plaatsvinden; dit hangt af van de beschikbare ruimte. Zou u daarom deze gegevens willen bewaren?
De volgende Evensong is vanwege de zomervakantie op zondag 15 september. 29
30