Kapitaaltoereikendheid & Risicorapport 2011

Kapitaaltoereikendheid & Risicorapport 2011

Inhoudsopgave 1 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5

Inleiding • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Profiel BinckBank • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Toepassingskader • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Kapitaalmanagement BinckBank • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Kapitaaltoereikendheid BinckBank 2011 • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Belangrijkste ontwikkelingen 2011 • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

2

Europese bankenrichtlijnen & BinckBank • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 6

3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7

Overzicht risicomanagement BinckBank • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 9 Risicobereidheid BinckBank • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 9 Risicoprofiel BinckBank • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 10 Organisatie van het risicobeheer • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 11 Enterprise Risk Management Proces • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 14 Productgoedkeuringsproces • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •16 Vermogensscheiding • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •16 Juridische structuur • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 17

3 3 3 4 4 4

4 Kapitaalstructuur • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 18 4.1 Berekening eigen vermogen en aanwezig Tier I vermogen • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 18 4.2 Berekening van het benodigde kapitaal onder Pilaar I en Pilaar II • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •19

6

Beschrijving relevante risico’s, modellen en beheersingsmaatregelen • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 24

6.1

Strategisch risico, businessrisico en reputatierisico

6.2 Kredietrisico 6.3 Marktrisico

•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

22 22 22 23

24

••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

24

•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

30

••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

32

6.5 Liquiditeitsrisico

••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

35

6.6 Integriteitsrisico

••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

6.4 Operationeel risico

6.7 Productspecifieke risico’s

••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

37 38

7

Uitkomsten stresstest BinckBank

7.1

Uitkomsten recente stresstesten en maximale stressscenario • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 41

7.2

Kapitaaltoereikendheid inclusief 2e ronde-effect

••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

39 42


Kapitaalmanagement • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Kapitaalstrategie • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Interne kapitaaldoelstellingen • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Raamwerk voor kapitaalmanagement (ICAAP-proces) • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

2

5 5.1 5.2 5.3

1

Inleiding

1.1 Profiel BinckBank BinckBank N.V. (BinckBank), opgericht in 2000, is een onafhankelijke online bank voor beleggers. BinckBank heeft een top 5 positie in Europa en een beursnotering aan NYSE Euronext Amsterdam. Sinds 1 maart 2006 maakt het bedrijf onderdeel uit van de Amsterdam Midkap Index (AMX). De marktkapitalisatie ultimo september 2011 bedroeg € 619 miljoen en de gemiddelde dagomzet in het aandeel BinckBank bedroeg 270.137 aandelen over de eerste 9 maanden van 2011 (2010: 335.700). BinckBank heeft de ambitie om de grootste online bank voor beleggers van Europa te worden. Als marktleider in Nederland, met een nummer 2 positie in België en een marktaandeel van 12% onder de online brokers in Frankrijk, is BinckBank hiervoor goed gepositioneerd. Ultimo september 2011 hadden wij 518.308 rekeningen, waarvan 421.617 in Nederland, 50.651 in België en 46.040 in Frankrijk. De totale inkomsten uit operationele activiteiten bedroeg over de eerste negen maanden van 2011 € 139 miljoen (Q3 2010 YTD: € 139 miljoen). De gecorrigeerde nettowinst 2011 YTD bedraagt € 51,6 miljoen (Q3 2010 YTD: € 57,2 miljoen). BinckBank streeft er naar jaarlijks 50% van de gecorrigeerde nettowinst als dividend aan haar aandeelhouders uit te keren. BinckBank heeft twee business units, zijnde Retail en Professional Services. Retail biedt dienstverlening aan particuliere beleggers onder de labels Alex en Binck. Met het Alex label richten wij ons op de particuliere belegger die meer uit zijn vermogen wil halen. Naast een uitgebreide beleggingssite biedt Alex online sparen, vermogensbeheer, fondsbeleggen en beleggingscursussen aan. Met het Binck label, dat gebruikt wordt in Nederland, België en Frankrijk, richten wij ons op de actieve en ervaren zelfstandig opererende belegger. Deze particuliere belegger bieden wij orderexecutie aan tegen scherpe tarieven in combinatie met een aantal faciliteiten zoals een professionele beleggingssite die onder andere realtime streaming koersen en nieuws, diepte van het orderboek, research, adviezen en (technische) analyses biedt.

1.2 Toepassingskader Dit Kapitaaltoereikendheid & Risicorapport (Pilaar III) van BinckBank bevat alle relevante informatie om het risicoprofiel en de kapitaaltoereikendheid van BinckBank te kunnen beoordelen. Deze publicatie voldoet aan de eisen van het Bazel II raamwerk, voortkomend uit de CRD-richtlijnen (Capital Requirements Directive; 2006/48/EC en 2006/49/EC) van de Europese Unie welke in Nederland is verwerkt in de ‘Wet financieel toezicht’ (Wft). Uitgangspunt voor de toepassing van Bazel II is de consolidatiekring van BinckBank zoals vastgesteld in de jaarrekening onder IFRS (International Financial Reporting Standards). Het Kapitaaltoereikendheid & Risicorapport (Pilaar III) van BinckBank wordt eenmaal per jaar openbaar gemaakt op haar website (www.binck.com). BinckBank heeft ervoor gekozen deze jaarlijkse rapportage op te stellen naar de stand van zaken op 30 september van elk jaar. Het toetsingsvermogen en de kapitaaltoereikendheid van BinckBank onder Pilaar I en Pilaar II worden naast dit rapport ook gepubliceerd in de kwartaalberichten en jaarverslagen.


BinckBank heeft vestigingen in Nederland, België, Frankrijk, Italië en Spanje en had 602 FTE’s in dienst eind juni 2011. Tevens heeft BinckBank belangen in Syntel (software leverancier), ThinkCapital (uitgever van Trackers), BeFrank (pensioenopbouw) en TOM (multilateraal handelsplatform en Smart Order Router).

3

Naast particuliere beleggers bedient BinckBank meer dan honderd professionele partijen. De business unit Professional Services biedt dienstverlening aan vermogensbeheerders, banken, verzekeraars en pensioeninstellingen. Via ons online product nemen wij het volledige effectentransactie- en bijbehorende bancaire administratieproces uit handen. Klanten van Professional Services kunnen kiezen voor een dienstverleningsovereenkomst met BinckBank of voor zelfstandig gebruik van de door dochteronderneming Syntel geleverde software, waarbij de klant zelf zorgt voor de uitvoering van haar dienstverlening.

1.3 Kapitaalmanagement BinckBank Het kapitaalmanagement van BinckBank is gericht op het handhaven van een solide solvabiliteitspositie, waarbij continu gezocht wordt naar een juiste balans tussen de hoeveelheid kapitaal die wordt aangehouden en de risico’s die worden genomen. Sinds de introductie van Bazel II hanteert BinckBank voor het beoordelen van de toereikendheid van haar kapitaal de complementaire methode. Dit houdt in dat naast de voorgeschreven minimale kapitaaleisen onder Pilaar I (kredietrisico, marktrisico en operationeel risico) ook kapitaal aangehouden dient te worden voor complementaire risico’s die door BinckBank worden onderkend zoals; renterisico, liquiditeitsrisico, concentratierisico, marginrisico en tegenpartijrisico. Het kapitaal voor de complementaire risico’s wordt aangehouden onder Pilaar II en vormt samen met Pilaar I de interne kapitaaleis. De toereikendheid van deze interne kapitaaleis wordt periodiek getoetst en kan leiden tot hogere of lagere interne kapitaalsvereisten. Dit toetsingsproces staat bekend als het ICAAP (Internal Capital Adequacy Assesment Process). Uit het ICAAP volgt het door BinckBank bepaalde interne toezichtkapitaal (ICAAP-kapitaal). De uitkomst van het ICAAP wordt uitgedrukt in de Pilaar II solvabiliteitsratio. Als interne kapitaaldoelstelling hanteert BinckBank een Pilaar II solvabiliteitsratio tussen 12% en 20%. 1.4 Kapitaaltoereikendheid BinckBank 2011 BinckBank beoordeelt periodiek de toereikendheid van haar vermogen. Gedurende het afgelopen jaar kwam hieruit naar voren dat de risico’s onder Pilaar I & II zijn afgenomen waardoor het benodigde kapitaal is gedaald van € 70,4 miljoen per 30 september 2010 naar € 64,3 miljoen per 30 september 2011. De BIS-ratio en solvabiliteitsratio zijn mede door de sterke groei van het Tier I vermogen gestegen van respectievelijk 22,0% naar 31,0% en van 14,1% naar 19,3% per 30 september 2011. Het huidige Tier I vermogen is toereikend om de groei van onze activiteiten te continueren en maakt BinckBank tevens weerbaar voor perioden van financiële stress. Met de huidige BIS-ratio voldoet BinckBank nu al aan de stringentere kapitaaleisen die door het Bazelse Comité voor Bankentoezichthouders (BCBS) zijn voorgesteld.

Belangrijkste ontwikkelingen 2011

Liquiditeit BinckBank hanteert een prudent liquiditeitsrisicobeleid dat er op gericht is om te allen tijde te kunnen voldoen aan de vraag van klanten naar hun liquide middelen. Per 30 september 2011 beschikt BinckBank over een ruime liquiditeitspositie van € 534,8 miljoen (19,4% van de toevertrouwde middelen). De stijging van de liquiditeitspositie is met name ontstaan doordat Alex Vermogensbeheer minder belegd is in aandelen en de vrijgekomen middelen op de spaarrekening van haar klanten heeft geplaatst. In de maanden juli en augustus is er hierdoor voor ongeveer € 300 miljoen in aandelen namens onze klanten verkocht. De toevertrouwde middelen van Alex Vermogensbeheer kunnen op korte termijn weer worden aangewend om in de aandelenmarkt in te stappen. BinckBank houdt om die reden een groot deel van deze toevertrouwde middelen in liquide middelen aan. Er hebben zich geen materiële liquiditeitsincidenten voorgedaan in het lopende verslagjaar 2011 en er zijn geen redenen geweest om het liquiditeitsbeleid aan te passen. Beleggingsbeleid In de eerste maanden van 2011 heeft BinckBank naar aanleiding van ontwikkelingen op de Europese kapitaalmarkten onder andere besloten haar resterende positie in Spaanse (staatsgegarandeerde) bankobligaties van € 75 miljoen volledig af te bouwen. De verkopen in de beleggingsportefeuille resulteerde in een negatief resultaat van € 0,9 miljoen. De beleggingsportefeuille bestaat per 30 september 2011 voor 63% uit Duitse Öffentliche Pfandbriefe, 27% is belegd bij Duitse deelstaten en 10% van de beleggingen is gegarandeerd door de Duitse staat of Duitse deelstaten. Kapitaaleis operationeel risico In het eerste kwartaal 2011 ontving BinckBank toestemming van De Nederlandsche Bank (DNB) om voor het operationele risico de “standardised approach” toe te passen waardoor de kapitaaleis lager uitkomt. Bij de “standardised approach” worden de operationele baten van de voorgaande drie boekjaren ingedeeld in verschillende “business lines”. Vervolgens wordt er per “business line” een kapitaaleis voorgeschreven tussen de 12% en 18% van de gemiddelde operationele baten van de voorgaande drie boekjaren. Door het toepassen van de “standardised approach” daalde de verplichte kapitaaleis voor het operationele risico onder Pilaar I van € 26,0 miljoen naar € 21,1 miljoen per 31 december 2010.


1.5

4

De toereikendheid van het kapitaal wordt maandelijks beoordeeld aan de hand van berekeningen van het benodigde kapitaal onder Pilaar I & II en het uitvoeren van een vaste set aan stresstesten. De uitkomsten van de stresstesten per 30 september 2011 staan beschreven in hoofdstuk 7 ‘Uitkomsten stresstest BinckBank’. De uitkomsten geven inzage in de toereikendheid van het kapitaal en de mate waarin BinckBank haar activiteiten kan voortzetten nadat het maximale stressscenario zich heeft voltrokken. Het voltrekken van het maximale stressscenario (inclusief 2e ronde-effect) leidt tot een daling van de BIS-ratio naar 22,3% en een daling van de solvabiliteitsratio naar 15,8%. Dit betekent dat BinckBank onder het vastgestelde maximale stressscenario nog steeds voldoende kapitaal heeft om haar activiteiten te continueren.

Storingen handelsplatform label Alex en Binck NL Tussen medio juli en begin augustus heeft het handelsplatform van de labels Alex en Binck NL op een aantal handelsdagen last gehad van ernstige storingen. Om de oorzaak van die storingen te achterhalen is het gehele platform uitvoerig onderzocht door een multidisciplinair team. De oorzaak bleek te liggen in het mechanisme dat onder andere de authenticatie bij het inloggen verzorgt en de levensduur van klantsessies op de website bijhoudt. Begin augustus hebben we de noodzakelijke aanpassingen getest en vervolgens doorgevoerd. BinckBank blijft voortdurend werken aan de stabiliteit en snelheid van haar websites en de bijbehorende handelsapplicaties. Om dit soort verstoringen in de toekomst te verminderen wordt daarom ook onderzocht hoe het platform nog meer schaalbaar en redundant kan worden gemaakt.

5 Kapitaaltoereikendheid & Risicorapport 2011

2

Europese bankenrichtlijnen & BinckBank

Bazel II nader uitgelegd De Europese bankenrichtlijn, bekend onder de naam Bazel II, omvat kapitaaleisen voor banken. Het doel van Bazel II is om banken richtlijnen te bieden waarmee zij kunnen vaststellen hoeveel kapitaal zij minimaal moeten aanhouden om onverwachte verliezen op te vangen die voortvloeien uit hun financiële en operationeel risico’s. De richtlijn is op 1 januari 2007 van kracht geworden en is door BinckBank vanaf 1 januari 2008 ingevoerd. Bazel II is ontwikkeld door het Bazelse Comité voor Bankentoezichthouders (BCBS), dat bestaat uit vertegenwoordigers van centrale banken en toezichthoudende instanties uit 13 verschillende landen, die regelmatig bijeenkomen in Bazel, Zwitserland. De richtlijnen zijn in de Europese Unie geïmplementeerd door middel van de CRD-richtlijnen. Vrijwel alle EU-lidstaten hebben deze richtlijn inmiddels in hun nationale wetgeving geïntegreerd. In Nederland is deze richtlijn verwerkt in de ‘Wet financieel toezicht’ (Wft) en lagere regelgeving. Het belang van kapitaal Banken staan met hun dagelijkse activiteiten bloot aan verschillende risico’s. Risico houdt de waarschijnlijkheid in dat een bepaalde gebeurtenis tot verlies kan leiden voor een bank. Banken dienen kapitaal aan te houden om mogelijke verliezen die voortvloeien uit een zeer slecht scenario op te vangen, zodat zij, wanneer zij geconfronteerd worden met dergelijke verliezen, toch hun activiteiten kunnen voortzetten. Drie pilaren Bazel II berust op drie pilaren, die banken in hun geheel moeten implementeren: • Pilaar I: minimum kapitaaleisen • Pilaar II: toezicht en • Pilaar III: marktwerking

Pilaar III Pilaar III biedt richtlijnen voor rapportage aan de buitenwereld over de risico’s die een bank loopt en het kapitaal dat zij beschikbaar heeft om onverwachte verliezen die voortvloeien uit deze risico’s te dekken. Reikwijdte en tijdpad Bazel II is van toepassing op BinckBank en al haar buitenlandse branches en dochterondernemingen. In onderstaande tabel staan de entiteiten die door BinckBank worden geconsolideerd volgens Bazel II en IFRS. Bazel II consolidatiekring

Bazel II consolidatie

IFRS consolidatie

BinckBank NV incl buitenlandse branches

ja

ja

Binck België NV

ja

ja

Binck Bewaarbedrijf BV

ja

ja

Syntel Beheer BV

ja

ja

Fintegration BV

ja

ja

Syntel BV

ja

ja

ThinkCapital Holding BV

ja

ja

ThinkCapital Asset Management BV

ja

ja


Pilaar II Pilaar II biedt aanvullende richtlijnen die de solvabiliteit van een bank beoordelen op basis van specifieke scenario’s die van toepassing is op de activiteiten van BinckBank. Uitgangspunt is de berekening van het kapitaal dat de bank zelf minimaal nodig denkt te hebben om al haar risico’s te dekken. Hierbij worden naast de standaard risico’s onder Pilaar I eveneens complementaire risico’s meegenomen. Het pilaar I en pilaar II kapitaal wordt het ICAAP (Internal Capital Adequacy Assesment Process) kapitaal genoemd. Dit wordt vervolgens vergeleken met het aanwezige kapitaal van de bank. Banken dienen aan te tonen dat zij op basis van het ICAAP-kapitaal te allen tijde over voldoende kapitaal beschikken. Pilaar II biedt ook uitgangspunten voor de toezichthouders om het kapitaalmanagement van een bank te beoordelen.

6

Pilaar I Pilaar I biedt richtlijnen voor de berekening van het kapitaal dat een bank volgens toezichthouders minimaal moet aanhouden voor krediet-, markten operationeel risico’s. Bazel II geeft banken de mogelijkheid om te kiezen uit een aantal methodes waarmee de minimum kapitaaleisen worden berekend. Deze methodes kunnen variëren van relatief eenvoudig tot uiterst geavanceerd.

Recente ontwikkelingen kapitaaleisen Bazelse Comité voor Bankentoezichthouders (BCBS) Het BCBS ontwikkelt een nieuwe bankenrichtlijn (Bazel III) met als doel de Europese banken weerbaarder te maken in perioden van financiële stress. Op 12 september 2010 heeft een expertgroep voor het BCBS voorstellen gepubliceerd die een aanzienlijke verhoging van de kapitaalvereisten behelzen. Deze hervormingen, samen met de invoering van een mondiale liquiditeitstandaard vormen de kern van de wereldwijde financiële hervormingsagenda. De hervormingen zijn goedgekeurd door de G20-top in november 2010. Op 20 juli 2011 heeft de Europese Gemeenschappen voorstellen voor een nieuwe CRD-richtlijn gepubliceerd die zijn gebaseerd op de nieuwe Bazel III regels. De verwachting is dat deze nieuwe richtlijn op 1 januari 2013 moet zijn geïmplementeerd. De belangrijkste ontwikkelingen zijn als volgt: 1. Toename eisen hardheid kapitaal 2. Toename Tier I kapitaaleisen 3. Aanhouden anticyclische kapitaalbuffer 4. Introductie leverage ratio 5. Introductie liquiditeitsratio’s Hieronder wordt de impact voor BinckBank op hoofdlijnen nader toegelicht. Ad1 Toename eisen hardheid kapitaal Het kapitaal van banken kan bestaan uit Tier I, Tier II en Tier III kapitaal. Het Tier I kapitaal wordt hierbij als sterkste geclassificeerd aangezien het vooral uit eigen vermogen en ingehouden winsten bestaat. Onder de nieuwe bankenrichtlijn worden strengere eisen aan kapitaalinstrumenten gesteld voor meetelling als Tier I of Tier II vermogen. Tier III instrumenten worden uitgefaseerd. BinckBank is alleen gefinancierd met Tier I vermogen en heeft daarmee alleen “hard” kapitaal.

Ad4 Introductie leverage ratio Het BCBS introduceert de leverage ratio bovenop het kapitaaleis voor de risicogewogen activa. Deze leverage ratio geeft de verhouding weer tussen het Tier I vermogen en de bruto exposure op onen off-balance kredietverlening door banken zonder rekening te houden met enige vorm van risicoweging. In de toekomst mogen banken een exposure hebben van maximaal 33 keer het Tier I vermogen. De verwachting is dat het BCBS vanaf januari 2018 deze ratio zal toepassen. Per 31 september 2011 ligt de leverage ratio van BinckBank ruimschoots binnen deze norm. Ad5 Introductie liquiditeitsratio’s Het BCBS wil twee liquiditeitsratio’s introduceren: de ‘liquidity coverage ratio’(LCR) en de ‘net stable funding ratio’(NSFR). Het doel van de LCR is om op korte termijn de veerkracht van de liquiditeit van een bank te bevorderen door ervoor te zorgen dat er voldoende hoge kwaliteit liquide activa worden aangehouden om een acuut stressscenario van een maand te overleven. Voor BinckBank geldt dat het beleggingsbeleid zodanig is ingericht dat er voldoende liquide beleggingen aanwezig zijn om te voldoen aan de verzwaarde liquiditeitseisen. De NSFR zal de mate waarin een bank haar funding inzet voor onen off-balance activiteiten toetsen. Het houdt daarbij rekening met liquiditeitsrisicofactoren. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen stabiele en minder stabiele vormen van funding om de omvang van de ‘stabiele’ funding in te schatten. De ‘stabiele’ funding wordt afgezet tegen de onen off-balance activiteiten waarbij een risicoafweging wordt gemaakt naar liquiditeitsaspecten. De NSFR geeft een inschatting van de beschikbare funding versus de benodigde funding.


Ad3 Aanhouden anticyclische kapitaalbuffer Bovenop de nieuwe norm van 4,5% komt een anticyclische buffer. In tijden van hoogconjunctuur is deze maximaal 2,5%. Over de economische cyclus betekent dit een extra eis van 1,25%. Voor dit kapitaal zijn de hardheidseisen minder hoog. Het uitgangspunt is om extra kapitaal te reserveren in tijden van financiële voorspoed. In tijden van financiële stress heeft de bank de mogelijkheid om op dit vermogen in te teren. Voorwaarde daarbij is dat de bank dan geen dividend aan de aandeelhouders uitkeert.

7

Ad2 Toename Tier I kapitaaleisen Het pakket hervormingen zal leiden tot een verhoging van het minimale kernkapitaal van 2% naar 4,5%. Vanaf 1 januari 2013 zal naar verwachting de minimale eis op 3,5% uitkomen waarna dit jaarlijks wordt verhoogd met 0,5% om per 1 januari 2015 uit te komen op 4,5%.

In de volgende tabel worden de recente ontwikkelingen kapitaaleisen BCBS in de tijd uiteengezet. Phase-in timetable Phase-in arrangements (shading indicates transition periods) (All dates are as of 1 January) 2011 Leverage ratio

2012

Supervisory monitoring

Minimum common equity capital ratio (after increased deductions)

2013

2014

2015

3,5%

4,0%

4,5%

Capital conservation buffer Minimum common equity plus capital conservation buffer

2016

2017

Parallel run 1 January 2013 – 1 January 2017 Disclosure starts 1 January 2015

3,5%

Phase in of deductions from CET1 (inc. amounts exceeding the limit for DTAs, MSRs and financials)

2018

2019

Migration to Pillar 1

4,5%

4,5%

4,5%

4,5%

0,625%

1,250%

1,875%

2,500%

4,0%

4,5%

5,125%

5,750%

6,375%

7,0%

20%

40%

60%

80%

100%

100%

Minimum Tier 1 capital

4,5%

5,5%

6,0%

6,0%

6,0%

6,0%

6,0%

Minimum total capital (BIS-ratio)

8,0%

8,0%

8,0%

8,0%

8,0%

8,0%

8,0%

Minimum total capital plus conservation buffer

8,0%

8,0%

8,0%

8,625%

9,250%

9,875%

10,5%

Capital instruments that no longer qualify as noncore Tier 1 or Tier 2 capital

Introduce minimum standard Observation period begins

Introduce minimum standard

Samenvatting BinckBank is alleen gefinancierd met Tier I vermogen en heeft zodoende alleen ‘hard’ kapitaal. Uit voorlopige berekeningen op basis van de nieuwe regels, blijkt dat BinckBank een BIS-ratio zal hebben welke vergelijkbaar is met het huidige BISratio van 31%. Dit is ruimschoots boven het vereiste minimum. Volgens een voorlopige raming van BinckBank komt de leverage ratio uit op 4,89%, ook ruim boven de verwachte minimuum norm van 3%. Het liquiditeitsbeleid van BinckBank waarbij overtollige geldmiddelen uitsluitend worden uitgezet in contanten, kortlopende geldmarktleningen en zeer liquide obligaties resulteert in een LCR per 30 september 2011 die groter dan 1500%, ruim boven de vereiste 100%. De NSFR per 30 september 2011 van meer dan 200% wat eveneens ruim boven de vereiste 100% ligt. Het BCBS zal naar verwachting de komende jaren meer duidelijkheid geven over de verdere invulling van de nieuwe kapitaal- en liquiditeitseisen en de berekening van de bijbehorende ratio’s. Indien er een definitief besluit genomen is of er belangrijke ontwikkelingen zijn die invloed hebben op de kapitaalpositie van BinckBank dan zal dit worden behandeld in toekomstige kapitaaltoereikendheid & risicorapportages. De hierboven beschreven nieuwe kapitaaleisen zijn dan ook slechts een indicatieve uiteenzetting van nieuwe ontwikkelingen op het gebied van kapitaalbeslag en de mogelijke impact op BinckBank.


Net stable funding ratio

Observation period begins

8

Liquidity coverage ratio

Phased out over 10-year horizon beginning 2013

3

Overzicht risicomanagement BinckBank

BinckBank onderneemt op basis van een gezond evenwicht tussen risico, rendement en kapitaal en streeft er naar om op een bewuste en verantwoorde manier risico’s aan te gaan. Daarbij wordt gestreefd naar een gematigd risicoprofiel. Onze primaire focus op online brokerage en het aanbieden van een spaarproduct beperkt ons risicoprofiel. Daarnaast beschikt BinckBank over een Governance Risk Compliance Framework, waarmee het risicoprofiel wordt gestuurd, op basis van vooraf vastgestelde risicomaatstaven. 3.1 Risicobereidheid BinckBank Risicobereidheid is de mate waarin BinckBank bereid is risico te accepteren tijdens haar normale bedrijfsuitoefening om haar doelstellingen te realiseren. Risicobereidheid is de balans tussen ‘Risk & Reward’ en raakt daarmee de kern van de bedrijfsvoering van BinckBank. Commerciële belangen en rendementen worden afgezet tegen de te nemen risico’s. De risicobereidheid is voor BinckBank niet een statisch gegeven, maar een dynamisch proces en wordt continu aangepast aan veranderende interne & externe omstandigheden. Risicocultuur en ‘tone at the top’ zijn hierbij bepalend. In 2011 is gebleken dat het definiëren en formaliseren van de risicobereidheid een positieve invloed heeft op de bedrijfscultuur en bedrijfsvoering; werknemers gaan beter nadenken over de verhouding ‘Risk vs Reward’. Het bestuur weegt externe perceptie mee bij het bepalen van de risicobereidheid: hoe wil BinckBank gezien worden door key stakeholders zoals klanten, aandeelhouders, werknemers en toezichthouders? Wat zijn hun verwachtingen ten aanzien van risicoprofiel, risicobereidheid en rendement? Het bestuur van BinckBank vormt zich een beeld hieromtrent tijdens de diverse gesprekken met haar stakeholders. De risicobereidheid is de belangrijkste parameter binnen het BinckBank Enterprise Risk Management systeem en vormt daarmee het startpunt voor het risicobeheer. Het bestuur bepaalt de risicobereidheid tenminste een keer per jaar en stelt deze indien nodig bij materiële wijzigingen ook tussentijds bij.


Onderstaand overzicht laat de risicobereidheid per risicocategorie zien tegen de achtergrond van het huidige risicoprofiel van de bedrijfsactiviteiten. De gemiddelde risicobereidheid is 2 (op een schaal van 1 tot 5). Dit betekent dat wij een relatief lage risicobereidheid hebben. De risicobereidheid van BinckBank wijkt voor bepaalde risicocategorieën af van het huidige risicoprofiel. Dit betekent dat het bestuur van BinckBank bereidt is meer of minder risico te nemen ten opzichte van het risicoprofiel in de huidige situatie. Zo vindt het bestuur het businessrisico (earnings volatility) te hoog, omdat BinckBank zeer sterk afhankelijk is van inkomsten uit effectentransacties. Op langere termijn wil BinckBank dan ook een stabielere inkomstenstroom creëren om zo minder afhankelijk te worden van transactiegerelateerde inkomsten. BinckBank is bereid om iets meer kredietrisico te nemen ten opzichte van de huidige situatie om het systeem voor effectenkredieten en marginberekeningen concurrerender te maken. Zo werkt BinckBank momenteel aan de invoering van een nieuw “portfolio based” risk management systeem voor haar grootste klanten. De marginberekeningen kunnen zo beter worden afgestemd op de wensen van de klant zonder daarbij al te veel afbreuk te doen aan het risicoprofiel van BinckBank. Het nieuwe systeem zal naast het huidige bewezen “strategy based” systeem gaan functioneren. De risicobereidheid voor het kredietrisico in de beleggingsportefeuille blijft beperkt tot schuldpapier met een minimale rating van AA-. BinckBank onderzoekt de mogelijkheid om meer inkomsten uit valutatransacties te halen. Dit zal de risicobereidheid voor valutarisico beïnvloeden. Om onze klanten onder de business unit Professional Services beter van dienst te kunnen zijn, bieden we in de toekomst naast een USD-geldrekening ook valutarekeningen aan in onder andere GBP, CHF en CAD. Op het gebied van operationele risico’s verlaagt BinckBank haar risicobereidheid. Dit past binnen haar streven naar operationele excellentie en continuïteit van de dienstverlening. Het bestuur wil het risicoprofiel verlagen door a) hoger gekwalificeerd en meer ervaren personeel aan te nemen en b) het verder automatiseren van de systemen en backoffice teneinde de betrouwbaarheid van het IT platform te verhogen.

9

BinckBank is, evenals andere bancaire instellingen, afhankelijk van het vertrouwen van particuliere klanten. Haar jonge bestaan, de absolute omvang van het eigen vermogen, haar beursnotering en het grote aantal klanten maakt BinckBank gevoelig voor ‘vertrouwenskwesties’. BinckBank is zich hiervan bewust wat heeft geleid tot een lage risicobereidheid als het gaat om haar reputatie, de toereikendheid van haar kapitaal- (solvabiliteit), haar liquiditeitspositie en de integriteit & rechten/plichten van klanten. De risicobereidheid voor strategische risico’s, businessrisico’s, kredietrisico’s en operationele risico’s variëren van laag tot matig. De risicobereidheid voor BinckBank als geheel laat zich het best kwalificeren als laag tot gemiddeld.

Risicobereidheid per risicocategorie Risico categorie

Risico bereidheid

Laag

1

Middel

2

3

Hoog

4

5

Status

Kredietrisico

Strategisch risico

Reputatie Overige strategische risico’s Verlagen volatiliteit door verbreding van de inkomsten basis

Business Risico (Earnings volatility) Kredietrisico op beleggingen & liquide middelen Kredietrisico op effectenkrediet

CCD

Kredietrisico op derivaten margins

RMS

Marktrisico

Tegenpartijrisico Renterisico Valutarisico Verhogen betrouwbaarheid automatisering (STP) Verhoging ervaring personeel

Organisatierisico Projecten & Producten

Time to Market

Liquiditeitrisico

Integriteit & rechten/plichten van klanten

10

Kapitaal toereikendheid

Huidig Risicoprofiel

Gemiddelde Risk Appetite BinckBank

Binnen tolerantie Tolerantie onder druk Buiten tolerantie

Risicobereidheid & Tolerantie

3.2 Risicoprofiel BinckBank BinckBank heeft een wezenlijk ander risicoprofiel vergeleken met een traditionele Nederlandse bank. De typisch bancaire activiteiten van BinckBank zijn relatief eenvoudig en betreffen het verstrekken van kredieten op onderpand van snel te liquideren effectenportefeuilles (effectenkredieten), het faciliteren van betalingsverkeer naar vaste tegenrekeningen bij andere bancaire instellingen, geautomatiseerd vermogensbeheer en het rentebedrijf met betrekking tot de door klanten toevertrouwde middelen. Deze activiteiten zijn in algemene zin te typeren als activiteiten met een relatief laag risico. De core business van BinckBank, het afwikkeling van effectentransacties, is echter een complex proces. Jaarlijks verwerkt BinckBank miljoenen transacties voor meer dan 500.000 rekeningen in een zeer groot aantal financiële producten op meerdere handelsplatformen via brokers en beurslidmaatschappen. Dit zorgt samen met de grote ITafhankelijkheid voor een relatief hoog operationeel risico. BinckBank besteedt veel aandacht aan risicobeheersing. Adequate beheersmaatregelen, rapportage- en informatiesystemen zijn onderdeel van het risicobeheersingproces. Het jaarlijks vaststellen van de risicobereidheid, het identificeren van risico’s, en het instellen en aanpassen van relevante beheersmaatregelen is een continu proces binnen BinckBank. Risicobeheer wordt daarnaast beïnvloed door wijzigende marktomstandigheden en toenemende complexiteit van weten regelgeving. BinckBank moet ook continu blijven voldoen aan de sterk veranderende weten regelgeving in de financiële sector (compliance).


Solv. & Liqui -diteit

Uitbestedingrisico

Overig

Operationeel risico

IT risico

3.3 Organisatie van het risicobeheer Risico Management is in de huidige organisatie geconcentreerd rondom de bestuursvoorzitter (CEO) en de Chief Financial Officer (CFO), samen sturen zij de diverse afdelingen betrokken bij het beheer van risico’s aan. De CEO stuurt IT, Information Security en Legal & Compliance aan. De CFO is verantwoordelijk voor Operations, Treasury, Risico Management en Finance & Control. Elk van deze afdelingen heeft een eigen statuut waarin taken en verantwoordelijkheden inzake risicobeheer zijn vastgelegd. Deze statuten zijn op elkaar afgestemd om te voorkomen dat er doublures dan wel lacunes in het samenstel van risicobeheersing mechanismen zitten. Tevens is door deze scheiding de onafhankelijkheid van de diverse functies/afdelingen gewaarborgd. Governance Risk Compliance Framework BinckBank opereert volgens het ‘three lines of defence’ principe, waarbij de business units primair verantwoordelijk zijn voor het beheersen van de risico’s. De eerstelijns afdelingen worden daarin ondersteund en gecontroleerd door tweedelijns gespecialiseerde afdelingen als Risico Management & Internal Control, Finance & Control, Compliance en Information Security. De Interne Accountants Dienst (IAD) vormt de derde lijn ‘of defence’. De auditcommissie, risicoen productontwikkelingcommissie en de raad van commissarissen vormen samen met de externe toezichthouders en externe accountant de laatste schakel in het Governance Risk Compliance Framework.

Raad van commissarissen

Risico- en productontwikkelingcommissie

Treasurycommissie

Operationele risicocommissie

Kredietcommissie

Retail

Marketing & Sales

(escalatie RPC)

Finance & Control

IAD (escalatie AC)

Operations Legal & Compliance IT

Treasury

(escalatie AC)

Information Security (escalatie bestuursvoorzitter)

1 ste lijn ‘of defence’

2e lijn ‘of defence’

3e lijn ‘of defence’

Risicobeheerafdelingen en commissies BinckBank beschikt over een organisatorische structuur waarbij functiescheidingen zijn gewaarborgd. Tevens zijn er een aantal overlegstructuren c.q. afdelingen die nauw bij de beheersing van bepaalde risico’s zijn betrokken. De belangrijkste worden hieronder toegelicht.


Risico Management Professional Services

Externe accountant

Bestuur

11

Toezichthouders (DNB/AFM/AMF/CBFA)

Auditcommissie

Treasurycommissie De treasurycommissie richt zich met name op beheersing van het liquiditeitsrisico, kredietrisico van de beleggingsportefeuille en het marktrisico (rente- en valutarisico). Ook bepaalt deze commissie het beleggingsbeleid ten behoeve van het rentebedrijf. Dit betreft zaken als de strategische allocatie van vrij beschikbare middelen over de beleggingsportefeuille en de bepaling van de liquide aan te houden middelen. Met betrekking tot de liquide aan te houden middelen worden zaken behandeld als uitzettingen van daggelden, de hierbij te hanteren risicomaatstaf (ratings) en de maximale exposure per tegenpartij en per sector. Operationeel risicocommissie Operationeel risicomanagement is belegd in de operationeel risicocommissie. In de operationeel risicocommissie zitten vertegenwoordigers van het lijnmanagement en specialistische staven. Dit orgaan richt zich op de beheersing van risico’s die verband houden met het gedrag van mensen en de inrichting van bedrijfsprocessen. Te denken valt aan information security risico, juridische risico’s en compliance-aangelegenheden. Belangrijke taken zijn het nemen van beslissingen op het gebied van een integere en beheerste bedrijfsvoering, het coördineren en stimuleren van de beheersing van de operationele risico’s en de inrichting van de belangrijkste bedrijfsprocessen. Het kader van normen en richtlijnen waarbinnen besluitvorming plaatsvindt wordt uitgewerkt door specialistische staven die het lijnmanagement ondersteunen bij het nemen van beslissingen en het uitwerken van beleid. Daarnaast verleent deze commissie haar finale goedkeuring over de introductie van ‘nieuwe producten’ zoals in de Code Banken is beschreven. Kredietcommissie BinckBank heeft een kredietcommissie. Deze commissie richt zich met name op beheersing van het kredietrisico op klantportefeuilles. Hieronder vallen concentratie-, margin- en tegenpartijrisico. De kredietcommissie bestaat uit de bestuursvoorzitter, CFO, de risk manager en de group controller. Vertegenwoordigers van de business units kunnen worden uitgenodigd. In de vergadering van de kredietcommissie worden onderwerpen behandeld als: het beleid inzake bevoorschotting van effectenkredieten, marginverplichtingen, bankgaranties en verpande rekeningen.

Afdeling Legal & Compliance De afdeling Legal & Compliance rapporteert aan de CEO en is vanuit het risicobeheer belast met de controle op de naleving van toepasselijke gedragscodes en op de naleving van relevante effectenrechtelijke weten regelgeving. De afdeling Legal & Compliance richt zich hoofdzakelijk op de beheersing van het integriteitsrisico. BinckBank heeft waarden als integriteit en betrouwbaarheid hoog in het vaandel staan en benadrukt dat via haar gedragscode, insider trading reglement en klokkenluidersregeling. De manager Legal & Compliance heeft een escalatie mogelijkheid naar de auditcommissie. Afdeling Information Security BinckBank beschikt over een afdeling Information Security, deze afdeling is verantwoordelijk voor het opstellen en uitvoeren van het informatiebeveiligingsbeleid. De afdeling Information Security heeft een escalatiemogelijkheid naar de bestuursvoorzitter.


Afdeling Finance & Control De afdeling Finance & Control is belast met het juist en volledige administreren en tijdig rapporteren van financiële gegevens aan interne en externe belanghebbenden. Hieronder vallen alle verplichte rapportages aan Nederlandse en buitenlandse toezichthouders. De afdeling Finance & Control rapporteert rechtstreeks aan het bestuur (CFO).

12

Afdeling Risico Management De afdeling Risico Management is verantwoordelijk voor de dagelijkse uitvoering van het beleid inzake beheersing van het kredieten marktrisico en de controle op bestaan en werking van de risicobeheersingmaatregelen, zoals dat is vastgelegd in de kredietcommissie. In het kader van de beheersing van de operationeel risico’s voert de afdeling Risico Management de periodieke interne controle uit op operationele processen en rapporteert hierover aan de operationeel risicocommissie. Tevens bewaakt zij het renterisico uit hoofde van de beleggingsportefeuille en rapporteert hierover aan de treasurycommissie. De afdeling valt onder verantwoordelijkheid van de CFO en rapporteert ook aan de kredietcommissie. Op basis van wettelijk vastgestelde normen is het kredietrisicobeleid vastgesteld. Dit beleid richt zich op concentraties in uitstaande kredieten, tekortenbeheer, toereikendheid marginvereisten, bevoorschottingsbeleid en controle op tegenpartijrisico. De afdeling Risico Management maakt gebruik van de risicomodellen zoals Value-at-Risk, duration, haircutmethode en afzonderlijke stresstests om de omvang van het risico in te schatten. De manager van de afdeling Risico Management heeft een escalatiemogelijkheid naar de risicoen productontwikkelingcommissie.

Interne Accountants Dienst (IAD) De missie van de IAD is, conform de definitie van Internal Audit van het Institute of Internal Auditors, het verlenen van onafhankelijke en objectieve zekerheid. Het doel van de IAD is het uitvoeren van assurance-activiteiten om toegevoegde waarde te leveren en het functioneren van de interne organisatie te verbeteren. Hiermee draagt de IAD bij aan het realiseren van de organisatiedoelstellingen door middel van een systematische, gedisciplineerde aanpak voor het evalueren en verbeteren van de effectiviteit van risico management, control en governance processen. De IAD levert aanvullende zekerheid ten aanzien van: • De effectiviteit en efficiëntie van de bedrijfsactiviteiten. • De betrouwbaarheid en integriteit van financiële en operationele informatie en rapportages. • Waarborging van assets. • Compliance met relevante weten regelgeving. De onderzoeken van de IAD richten zich op de opzet, bestaan en werking van: • De kwaliteit en effectiviteit van het functioneren van de governance. • De risicobeheersing en control binnen de organisatie en processen. • De geautomatiseerde systemen en de beheersmaatregelen rondom en in deze systemen. In aanvulling op geplande audits, kunnen audits worden uitgevoerd op verzoek van management en auditcommissie. De scope c.q. het werkterrein van de IAD omvat alle activiteiten die onder de verantwoordelijkheid van BinckBank worden uitgevoerd. Joint ventures en geassocieerde deelnemingen zijn zelfstandige entiteiten met een eigen vergunning en vallen buiten het (directe) werkterrein van de IAD.

Raad van commissarissen De raad van commissarissen bespreekt jaarlijks de strategie en de risico’s verbonden aan de onderneming en beoordeelt aan de hand van rapportages de opzet en werking van de interne risicobeheersing- en controle systemen. Auditcommissie De activiteiten van de auditcommissie bestaan uit het toezicht op de opzet en werking van het stelsel van interne controle en risicobeheersingmaatregelen, de opvolging van de door de externe accountant gedane aanbevelingen en het functioneren van de IAD. Het toezicht op de financiële informatie voorziening door de vennootschap geschiedt door de raad van commissarissen. Risico- en productontwikkelingcommissie De risicoen productontwikkeling commissie adviseert de raad van commissarissen onder andere over de inhoud van het risicoprofiel en de risicobereidheid van BinckBank. Daarnaast houdt zij toezicht op de toereikendheid van de liquiditeit en het kapitaal evenals het vaststellen, toetsen en analyseren van nieuwe producten of aanpassingen van bestaande producten en diensten ten aanzien van de zorgplicht jegens de klant. Verder heeft de risicoen productontwikkeling commissie als taak het signaleren, analyseren van en adviseren over alle overige materiële risico’s van BinckBank.


Toezicht op activiteiten

13

De IAD rapporteert aan het bestuur van BinckBank; binnen het bestuur is de portefeuille van de IAD belegd bij de bestuursvoorzitter. Hiernaast heeft de IAD directe toegang tot de voorzitter van de auditcommissie van BinckBank. Door deze dubbele rapportagelijn en doordat de IAD los staat van de lijn en de dagelijkse interne controle is de onafhankelijkheid van de IAD gewaarborgd.

3.4 Enterprise Risk Management Proces BinckBank hanteert een Enterprise Risk Management (ERM) proces waarmee een solide basis wordt gelegd voor het identificeren, beoordelen en beheersen van de risico’s op basis van de strategische doelstellingen en risicobereidheid van BinckBank. Het proces wordt in onderstaand overzicht grafisch weergegeven en per processtap nader toegelicht.

Risicocultuur “Tone at the top” Doelstellingen & Risicobereidheid 1

Bestuur

Bepalen strategische Doelstellingen

3 2

Bepalen + Risicobereidheid

Gewenst Risico Profiel

Risico Management Vaststellen Risk metrics & Controle Activiteiten

Risico Assessment

Monitoring & Rapportage 4

Risicobereidheid Dashboard

KPI/KRI Dashboard

Feitelijk Risicoprofiel + Geaccepteerde rest risico’s

Continue bijsturing

Toereikendheid Kapitaal (ICAAP)*

Toereikendheid Liquiditeit (ILAAP)

* zie paragraaf 5.3 ICAAP-proces

Strategische Strategische doelstellingen doelstellingen

Bepalen Bepalenrisico risico bereidheid bereidheid

Borgen Borgenrisico risico bereidheid

Monitoren + Monitoren + mitigeren mitigeren risico’s risico’s

Bijstellen Bijstellen risico bereidheid bereidheid


Ad2. Bepalen risicobereidheid (een continu proces) Het bepalen van de risicobereidheid is een continu proces, waarbij onder andere maatschappelijke veranderingen, gewijzigde omstandigheden op de financiële markten en nieuw te introduceren producten/diensten kunnen vragen om een heroverweging van de risicobereidheid. De risicobereidheid wordt vastgesteld door het bestuur en is geïncorporeerd in het ERM-proces. De strategische doelstellingen in combinatie met de risicobereidheid leiden tot het gewenste risicoprofiel van BinckBank. Belangrijke aspecten bij het bepalen van de risicobereidheid zijn het verkrijgen van inzicht in de verhouding ‘Risk-Reward’ en het gebruiken van deze kennis binnen de beslissingsprocessen. De mate waarin de organisatie de risicobereidheid begrijpt is bepalend voor de effectiviteit. Daarnaast speelt risicoperceptie een belangrijke rol: hoe willen wij gezien worden door klanten, aandeelhouders, toezichthouders en andere stakeholders. Ook de impact van verliezen uit bepaalde risico’s kan sterk verschillen. Het ene verlies ligt veel gevoeliger dan het andere (niet elk financieel gelijkwaardig verlies heeft dezelfde impact). Tevens kan de risicobereidheid verschillen voor de diverse onderdelen van BinckBank (Retail/Professional Services/IT/Operations/Treasury).

14

Ad1. Bepalen strategische doelstellingen Het bestuur bepaalt jaarlijks de strategische doelstellingen van BinckBank, waarbij de belangen van haar stakeholders op een evenwichtige wijze worden afgewogen. De belangen van de diverse stakeholders (klanten, aandeelhouders, werknemers, toezichthouders en maatschappij) hebben ieder een verschillende invloed op de strategische doelstellingen. Het bestuur bepaalt de optimale mix van doelstellingen, risico, rendement en kapitaalbeslag.

Borging van de risicobereidheid en monitoren en mitigeren van risico’s vindt plaats middels: • Toepassing van het ‘Three Lines of Defence Principe’ waarbij de business units primair verantwoordelijk zijn voor het risicobeheer. • Het Governance Risk Compliance Framework dat binnen BinckBank geïmplementeerd is. In deze applicatie zijn alle processen van BinckBank gedocumenteerd en gekoppeld aan key controls (zie Bwise controls) . • Een escalatieprocedure voor niet effectieve (Bwise) controls. De proceseigenaar volgt niet effectieve controls op, die uit de Bwise review naar voren zijn gekomen. Rapportages met niet effectieve controls worden maandelijks in de operationeel risicocommissie (ORC) besproken. De desbetreffende manager legt verantwoording af over de opvolging van controls die op niet effectief staan aan het ORC. De ORC monitort de tijdige follow up van niet effectieve controls. Rapportage van niet effectieve controls worden tevens 4x per jaar in de auditcommissie besproken. De CEO en/of CFO legt verantwoording af aan de auditcommissie mbt opvolging van niet effectieve controls binnen hun eigen verantwoordelijkheidsgebied. • De auditcommissie, risicoen productontwikkelingcommissie en raad van commissarissen vormen samen met de toezichthouders de laatste schakel in het GRC. Ad3. Risicobeheersing BinckBank Het proces van risicomanagement start met een risicoanalyse. Eenmaal per jaar voert de afdeling Risico Management in opdracht van het bestuur een risicoanalyse uit. De risicoanalyse wordt uitgevoerd onder het bestuur, directeuren en managers van de business units en stafafdelingen, en vindt plaats binnen de context van een veranderende omgeving. Het doel van de risicoanalyse is inzicht te krijgen in de kans en impact van bedreigingen waaraan BinckBank is blootgesteld. De uitkomsten van de risicoanalyse worden gerapporteerd aan de operationeel risicocommissie. In deze commissie wordt geanalyseerd in hoeverre een bedreiging in overeenstemming is met de risicobereidheid van BinckBank. Bij een onacceptabel risico worden maatregelen genomen om het risico te beperken en/of de controle op de desbetreffende activiteit te versterken. Tevens worden de uitkomsten van de risicoanalyse besproken met het bestuur en de auditcommissie. Het proces van risicomanagement 15

Vaststellen risicoparameters + controles

Bijsturen & corrigeren

Risicomonitoring & rapportage

De resultaten van de risicoanalyse (vastgelegd in zo genaamde ‘Heat Maps’) vormen tevens de input voor de planning van de IAD. BinckBank beschikt over een Interne Accountants Dienst die verantwoordelijk is voor het uitvoeren van interne onderzoeken naar de opzet en werking van ingestelde interne controle- en risicobeheersmaatregelen. Op basis van de risicoanalyse wordt een intern auditprogramma opgesteld met als uitgangspunt dat alle geïdentificeerde risicogebieden voor alle bedrijfsonderdelen in een periode van drie jaar aan een interne audit onderworpen worden. Het voornoemde auditprogramma wordt vastgesteld door de auditcommissie. Onderdeel van het auditprogramma zijn zogenaamde follow up ‘audits’. Daarin onderzoekt de IAD of de benodigde actie is ondernomen op gebreken cq. aandachtsgebieden die in eerdere controle onderzoeken naar voren zijn gekomen. Ad4 KPI/KRI Dashboard De tweede stap in het proces van risicomanagement is het vaststellen van key risk indicators (KRI). Hierbij worden per risicocategorie, de risicobereidheid, key risk indicators, toleranties en limieten bepaald. Het onderstaande schema geeft een overzicht van het raamwerk voor KPI’s/KRI’s.


Risicoanalyse

Risicocultuur “Tone at the top”

Enterprise Risk Management (ERM)

Framework KPI’s & Key Risk Indicators Vaststellen van Risicobereidheid, toleranties, limieten en targets per risicocategorie

Strategisch Risico

Business Risico

Krediet & Markt Risico

Operationeel Risico

Kapitaal toereikendheid & liquiditeit

Overige Risico’s

Risicomonitoring en -rapportages; voor het meten en rapporteren van prestaties tegen risicolimieten beschikt BinckBank over een breed scala aan rapportages zoals: financiële rapportages, treasury rapportages, risicomanagement-rapportages, compliance-rapportages, rapportages van interne en externe accountants en rapportages uit het Governance Risk Compliance systeem (Bwise key control rapportages). BinckBank beschikt over een Governance Risk Compliance (GRC) applicatie. In deze applicatie zijn alle processen van BinckBank gedocumenteerd en gekoppeld aan key controls. Alle processen, risico’s en beheersmaatregelen zijn opgevoerd in de GRC-applicatie en faciliteren een transparante vastlegging van de effectiviteit van de geïdentificeerde beheersmaatregelen.

3.6 Vermogensscheiding BinckBank is wettelijk verplicht om adequate maatregelen te treffen ter bescherming van de rechten van haar klanten op financiële instrumenten. Deze maatregelen dienen ervoor te zorgen dat de financiële instrumenten van klanten niet in een eventuele failliete boedel van BinckBank vallen. Dit wordt ook wel vermogensscheiding genoemd. Nederlandse banken kunnen ervoor kiezen om de rechten van hun klanten te beschermen door het oprichten van een gescheiden juridische entiteit, ook wel bewaarbedrijf genoemd, of door het bewaren van financiële instrumenten via het systeem van de Wet giraal effectenverkeer (Wge). Bij het oprichten van een bewaarbedrijf wordt vermogensscheiding bereikt doordat de effecten van klanten eigendom van het bewaarbedrijf zijn en het bewaarbedrijf geen andere activiteiten mag verrichten dan het bewaren van effecten. Klanten hebben een verbintenisrechtelijke vordering op het bewaarbedrijf tot uitlevering van de hoeveelheid effecten waar ze recht op hebben. Indien banken ervoor kiezen om de effecten van hun klanten via het systeem van de Wge te bewaren, wordt vermogensscheiding bereikt doordat de via dit systeem bewaarde effecten wettelijk (mede-)eigendom zijn van de diverse klanten. Hiertoe is wel vereist dat de betreffende financiële instrumenten door Euroclear Nederland zijn aangemerkt als effecten in de zin van de Wge en dat ze worden aangehouden via een aangesloten instelling van Euroclear Nederland.


3.5 Productgoedkeuringsproces Het Productgoedkeuringsproces vloeit voort uit de Code Banken die namens de NVB is vastgesteld en per 1 januari 2010 van kracht is. De invulling die BinckBank heeft gegeven aan het Productgoedkeuringsproces richt zich naast zorgplicht ook op de beheersing en afweging van de risico’s binnen BinckBank. Dit betekent dat nieuwe producten en diensten pas na goedkeuring door de operationeel risicocommissie geïntroduceerd mogen worden. Daarbij wordt een zorgvuldige afweging gemaakt tussen enerzijds de risico’s en rendementen van het product en anderzijds de risicobereidheid en het gewenste risicoprofiel van BinckBank en de mate waarin wij voldoen aan de zorgplicht tegenover onze klanten.

16

Bijsturen & corrigeren; rapportages worden besproken in de diverse organen binnen de 1e, 2e of 3e lijn of defence of binnen het bestuur, de operationeel risicocommissie, de kredietcommissie, treasurycommissie, auditcommissie of risicoen productontwikkelingcommissie. Daarnaast worden de kredietcommissie en operationeel risicocommissie maandelijks geïnformeerd over de effectiviteit van de risicobeheersing. Wanneer controls niet effectief zijn, vindt bijsturing plaats en worden er corrigerende maatregelen genomen om eventuele gebreken op te lossen. Rapportages met niet effectieve Bwise controls worden tevens 4x per jaar in de auditcommissie besproken. De CEO en/of CFO legt verantwoording af aan de auditcommissie over opvolging van niet-effectieve controls binnen zijn verantwoordelijkheidsgebied.

BinckBank beschermt de rechten van klanten op financiële instrumenten door enerzijds gebruik te maken van de bescherming van de Wge en anderzijds door de financiële instrumenten van klanten onder te brengen in de aparte entiteit, namelijk Bewaarbedrijf BinckBank B.V.. Ingeval van bescherming van de financiële instrumenten van klanten door de Wge zijn de financiële instrumenten medeeigendom van de verschillende klanten van BinckBank naar rato van het deel dat hun toekomt. Hierdoor vallen ze niet in een eventuele failliete boedel van BinckBank. Ingeval van bescherming van de financiële instrumenten van klanten via het Bewaarbedrijf BinckBank B.V. worden de financiële instrumenten van klanten beschermd doordat ze bewaard worden op naam van dit bewaarbedrijf. Hierdoor vallen de financiële instrumenten van klanten niet in een eventuele failliete boedel van BinckBank. Het Bewaarbedrijf BinckBank loopt geen faillissementsrisico, aangezien het haar wettelijk en statutair verboden is om andere activiteiten te verrichten dan het bewaren van financiële instrumenten. BinckBank heeft ervoor gekozen om bij de effecten die op naam van het bewaarbedrijf staan, gebruik te maken van derde bewaarders. BinckBank maakt alleen gebruik van derde bewaarders die ook over een adequate vermogensscheidingsregeling beschikken, voldoende deskundig zijn en over een goede marktreputatie beschikken. De derivatenposities en toevertrouwde middelen van klanten vallen buiten de hiervoor toegelichte vermogensscheidingsregelingen. Alle toevertrouwde middelen bij BinckBank vallen onder het depositogarantiestelsel en zijn thans tot een bedrag van € 100.000 per rekeninghouder per bank gegarandeerd. De afspraken over de garanties en rechten en verplichtingen van BinckBank en haar bewaarbedrijf ten opzichte van haar klanten liggen vast in een klantenovereenkomst die namens BinckBank getekend is door het bestuur van BinckBank. De afspraken zijn waar nodig gespecificeerd in bijlagen, die een integraal onderdeel uitmaken van het contract. 3.7 Juridische structuur BinckBank is een aan NYSE Euronext Amsterdam genoteerde naamloze vennootschap. BinckBank heeft een aantal Nederlandse dochtermaatschappijen en één buitenlandse dochtermaatschappij. BinckBank beschikt over alle benodigde vergunningen. 17

BinckBank N.V.

37,5% TOM Holding B.V.

50% BeFrank N.V.

60% ThinkCapital Holding B.V.

100% Binck België N.V.*

100% BinckBank N.V. België Branche

BinckBank N.V. Frankrijk Branche

BinckBank N.V. Italië Branche

* De liquidatie van Binck Belgie N.V. zal naar verwachting in 2011 afgerond worden BinckBank N.V. Spanje Branche

Bewaarbedrijf BinckBank B.V.

100% Syntel Beheer B.V.


BinckBank heeft bijkantoren in België, Frankrijk, Italië en Spanje. De geldstromen van deze bijkantoren worden centraal vanuit de afdeling Treasury gereguleerd. De afdeling Treasury waarborgt voor ieder bijkantoor dat er voortdurend voldoende liquiditeit is, waardoor klanten in alle landen op ieder moment over hun liquiditeiten kunnen beschikken. BinckBank staat onder toezicht van zowel DNB als de AFM. De buitenlandse dochter Binck België N.V. en buitenlandse branches zijn onderworpen aan lokale toezichthouders.

4

Kapitaalstructuur

BinckBank houdt kapitaal aan ter dekking van risico’s. De hoeveelheid en kwaliteit van het gereserveerde kapitaal wordt bepaald op basis van IFRS en bepalingen zoals vastgelegd in de Europese CRD-richtlijnen die zijn opgenomen in de Wft. 4.1 Berekening eigen vermogen en aanwezig Tier I vermogen Het eigen vermogen van BinckBank bestaat uit: gestort en geplaatst aandelenkapitaal, agioreserve, overige reserves, het resultaat van het lopende boekjaar, alsmede de waarde van de minderheidsbelangen. Ingekochte eigen aandelen worden in mindering gebracht op het eigen vermogen. Ter berekening van het kernvermogen worden de posten goodwill, immateriële activa, reserve reële waarde en de reservering voor nog uit te keren dividend in mindering gebracht op het eigen vermogen. Ter berekening van het totaal aanwezige Tier I vermogen wordt de post deelnemingen in financiële instellingen met een belang groter dan 10% in aftrek gebracht op het kernvermogen. Het volgende overzicht geeft inzicht in de opbouw van het eigen vermogen en kernvermogen per 30 september 2011. Berekening eigen vermogen en aanwezige Tier I vermogen (x € 1.000) 30 september 2011 Gestort en geplaatst kapitaal

30 september 2010

∆ YtoY

7.450

0%

373.422

373.422

0%

Ingekochte eigen aandelen

(2.990)

(3.335)

10%

Overige reserves

62.606

50.476

24%

28.371

33.924

-16%

7

-

100%

Totaal eigen vermogen

468.866

461.937

1%

Af: goodwill

(152.929)

(152.929)

0%

Af: overige immateriële vaste activa

Onverdeeld resultaat Minderheidsbelangen

(171.251)

17%

(3.245)

(682)

-376%

Af: reservering dividend

(10.954)

(10.794)

-1%

Kernvermogen

158.870

126.281

26%

(3.661)

(2.048)

-79%

155.209

124.233

25%

Af: aftrekpost financiële deelnemingen Totaal aanwezig vermogen (A) - Tier 1

Per 30 september 2011 beschikt BinckBank over een gezonde vermogenspositie. Het totaal eigen vermogen van BinckBank eind september 2011 bedroeg € 468,9 miljoen. Het totaal aanwezig Tier I vermogen kwam uit op € 155,2 miljoen. Het totaal eigen vermogen is het afgelopen jaar gestegen met 1% met name als gevolg van waardemutaties in de reserve reële waarde, welke onderdeel uitmaakt van de rubriek ‘Overige reserves’. Het Tier I vermogen is echter niet gevoelig voor mutaties in deze reserve, aangezien deze bij de berekening van het totaal aanwezige vermogen in mindering wordt gebracht (zie post: ‘Af: reserve reële waarde’). Het Tier I vermogen steeg met € 31,0 miljoen waarvan € 28,4 miljoen bestaat uit afschrijvingen op de immateriële activa en € 2,6 miljoen uit overige vermogensmutaties. (o.a. ingehouden winst).


(142.868)

Af: reserve reële waarde

18

7.450

Agioreserve

4.2 Berekening van het benodigde kapitaal onder Pilaar I en Pilaar II Pilaar I biedt richtlijnen voor de berekening van het kapitaal dat een bank volgens toezichthouders minimaal moet aanhouden voor krediet-, markten operationeel risico. Bazel II kent verschillende benaderingen voor de implementatie van de eisen onder Pilaar I ten aanzien van krediet-, markten operationeel risico. BinckBank past de ‘standardised approach’ toe voor het kredieten het marktrisico. Hierbij maakt zij gebruik van risicowegingen en ‘credit risk mitigation techniques’ zoals aangegeven door de toezichthouder. Voor het operationeel risico hanteert BinckBank eveneens de ‘standardised approach’, waarbij zij een kapitaalreservering toepast over de gemiddelde operationele baten per business line over de voorgaande drie boekjaren. De tweede Pilaar van het Bazel II akkoord omvat het proces waarmee banken de toereikendheid van hun interne kapitaal beoordelen, het zogenaamde ICAAP en de beoordeling van dat proces door de toezichthouder, het zogeheten Supervisory Review and Evaluation Process (SREP). Uit het ICAAP volgt het door BinckBank gehanteerde interne toezichtkapitaal (ICAAP-kapitaal). Het ICAAP-kapitaal is de uitkomst van de interne kapitaalsberekeningen van BinckBank voor alle voor de onderneming relevante risico’s en komt tot uiting in de solvabiliteitsratio. De interne minimale kapitaaleis voor de Pilaar II solvabiliteitsratio voor BinckBank lag gedurende 2011 op 12%. Kapitaalratio’s onder Pilaar I & Pilaar II (x € 1.000) 30 september 2011

30 september 2010

155.209

124.233

25%

Totaal benodigd kapitaal Pilaar I + II

64.315

70.422

-9%

Pilaar I benodigd kapitaal

40.047

45.196

-11%

18.682

20.243

-8%

290

288

1%

21.075

24.665

-15%

24.268

25.226

-4%

11.742

10.359

13%

605

976

-38%

10.418

12.331

-16%

Totaal aanwezig vermogen

Kredietrisico Marktrisico Operationeel risico

∆ YtoY

19

Renterisico Liquiditeitsrisico Totaal Kredietrisico Pilaar II Concentratierisico

8.069

7.635

6%

349

3.696

-91%

2.000

1.000

100%

1.503

1.560

-4%

-

-

0%

Kapitaal overschot/ tekort (Pilaar I)

115.162

79.037

46%

Kapitaal overschot/ tekort (Pilaar II)

90.894

53.811

69%

Pilaar I BIS-ratio

31,0%

22,0%

Pilaar II solvabiliteitsratio

19,3%

14,1%

Marginrisico Tegenpartijrisico Operationeel risico mark-up Businessrisico

BinckBank hanteert voor de bepaling van het ICAAP-kapitaal de complementaire methode wat inhoudt dat er naast de voorgeschreven minimale kapitaaleisen onder Pilaar I ook nog kapitaal aangehouden wordt voor complementaire risico’s die door BinckBank worden onderkend (Pilaar II). Pilaar I benodigd kapitaal Per 30 september 2011 heeft BinckBank opnieuw de toereikendheid van haar kapitaal beoordeeld. Hieruit blijkt dat het totaal benodigd kapitaal onder Pilaar I in de periode van 30 september 2010 naar 30 september 2011 is gedaald met 11% tot € 40,0 miljoen. Deze daling kan grotendeels verklaard worden doordat de kapitaaleis voor operationeel risico is gebaseerd op basis van de “standardised approach”. De DNB heeft haar goedkeuring gegeven om deze methode toe te passen waardoor een verlaging van de kapitaaleis ontstaat van € 3,6 miljoen.


Pilaar II benodigd kapitaal

Pilaar II benodigd kapitaal Het totaal benodigd kapitaal onder Pilaar II is in de periode van 30 september 2010 naar 30 september 2011 gedaald met 4% tot € 24,3 miljoen. Deze daling vloeit voort uit een afname van het kapitaalbeslag voor het kredietrisico onder Pilaar II. Het renterisico stijgt met € 1,4 miljoen doordat de volatiliteit op de rentemarkt is toegenomen. De omvang van de beleggingsportefeuille is daarentegen gedaald van € 1,8 miljard naar € 1,7 miljard en de duration is afgenomen van 1,47 jaar naar 1,19 jaar per 30 september 2011. Het kapitaalbeslag voor het liquiditeitsrisico neemt met € 0,4 miljoen af ten opzichte van september 2010. Het liquiditeitrisico is afgenomen aangezien de kasmiddelen ten opzichte van de toevertrouwde middelen zijn toegenomen van 8,8% per 30 september 2010 naar 19,4% per 30 september 2011. De omvang van de toevertrouwde middelen is in deze periode gestegen met 18,4% van € 2,3 miljard naar € 2,8 miljard. Het kredietrisico onder Pilaar II drukt het risico uit op klantenportefeuilles en tegenpartijrisico op nog af te wikkelen transacties in ‘Over the Counter’ contracten (OTC). Voor kredietrisico op klantenportefeuilles maken wij onderscheid naar concentratie- en marginrisico’s. Daarnaast onderscheidt BinckBank het tegenpartijrisico dat zij heeft bij de uitvoering van OTC-orders voor haar klanten. Het totale kredietrisico is in het afgelopen jaar gedaald met € 1,9 miljoen wat voornamelijk wordt veroorzaakt door een lager kapitaalbeslag voor marginrisico. Het marginrisico is sterk afgenomen doordat klanten een deel van hun optieposities hebben afgebouwd en minder gebruik maken van effectenkrediet als gevolg van de sterke koersdalingen in juli en augustus 2011. Het kapitaalbeslag voor het marginrisico volgt uit de omvang van de vorderingen op klanten na een daling van de effectenbeurzen met 12,5%. De omvang van dit risico daalt met € 3,3 miljoen door een afname van geschreven optieposities en stijging van de marginverplichting op geschreven optieposities door een toename van de beweeglijkheid op de effectenbeurzen. Het concentratierisico meet het risico van een daling met 80% op een aandeel (inclusief de daarop van toepassing zijnde derivaten) waarbij de vordering van BinckBank op haar klanten het grootst is. De hoogste concentratie in portefeuille van onze klanten vinden wij terug in de aandelen Royal Dutch Shell Plc, ING Groep NV, KPN NV, Aegon NV en Arcelor Mittal. Het kapitaalbeslag voor het concentratierisico komt per 30 september 2011 uit op € 8,1 miljoen wat een stijging is van € 0,4 miljoen ten opzicht van september 2010. Het kapitaalbeslag op tegenpartijrisico is gestegen met € 1,0 miljoen aangezien de groei van de business unit Professional Services leidt tot een toename van OTC-transacties waarvan de afwikkeling plaatsvindt met een individuele tegenpartij. Het kapitaalbeslag voor tegenpartijrisico komt hiermee uit op € 2,0 miljoen per 30 september 2011. 20

Overzicht kapitaalstructuur BinckBank x € 1.000 160.000

140.000

120.000

Minimum kapitaal Q3 2011 (12% Solvabiliteitsratio)

100.000

80.000 Liq. risico

60.000

Renterisico

Liq. risico

Tier I Kapitaal

Tier I Kapitaal

Q3 2010

Q3 2011

Renterisico

Kredietrisico

Kredietrisico

Pilaar I kapitaal

Pilaar I kapitaal

40.000 Operationeel risico

Operationeel risico

20.000 Krediet risico

Maximaal Stress scenario

Maximaal Stress scenario

Krediet risico

0 Q3 2010

Q3 2011 Pilaar I

Q3 2010

Q3 2011

ICAAP kapitaal

Q3 2010

Q3 2011 Stresstest

Aanwezig Kapitaal

Bovenstaande grafiek geeft inzicht in de toereikendheid van het kapitaal. Het benodigde ICAAP-kapitaal per 30 september 2011 is lager dan het aanwezig kapitaal. Hieruit blijkt dat BinckBank voldoende kapitaal aanhoudt en de kapitaaltoereikendheid boven het gewenste niveau van 12% solvabiliteitsratio uitkomt. Het maximaal stressscenario laat zien dat de uitkomst lager is dan het aanwezig kapitaal. Dit betekent dat BinckBank voldoende kapitaal heeft indien een stressscenario zich voordoet.


Naast een daling het benodigd kapitaal met 9% onder Pilaar I & II (lees ICAAP-kapitaal) naar € 64,3 miljoen staat een sterke toename van het Tier I vermogen tot € 155,2 miljoen (+25%). De solvabiliteitsratio stijgt van 14,1% naar 19,3% per 30 september 2011 en de BIS-ratio neemt toe van 22,0% naar 31,0%. Het SREP-kapitaal is de uitkomst van de dialoog tussen DNB en BinckBank en weerspiegelt het gewenste kapitaal uit oogpunt van extern toezicht, hierbij kan het ICAAP-kapitaal eventueel door de toezichthouder worden vermeerderd met prudentiële opslagen. In het jaar 2011 bestonden er geen verschillen tussen het ICAAP-kapitaal en het SREP-kapitaal omdat BinckBank geen prudentiële opslag heeft gekregen van de toezichthouder.

Berekening van het maximaal stressscenario Het maximaal stressscenario is gebaseerd op een set van extreme gebeurtenissen die leiden tot financiële schade voor BinckBank. Per risicocategorie zijn verschillende stresstesten ontwikkeld om het management inzicht te geven in de omvang van het risico bij extreme maar realistische situaties. De afzonderlijke stresstesten zijn niet complementair, immers niet alle gebeurtenissen kunnen gelijktijdig samenvallen, zodat hieruit een stressscenario per risicocategorie is samengesteld. De verschillende uitkomsten van de stressscenario’s per risicocategorie worden samengevoegd tot een maximaal stressscenario voor het toetsen van de kapitaaltoereikendheid. De uitkomst van het maximale stressscenario is met 12,9% gedaald van € 62,0 miljoen naar € 54,0 miljoen. In hoofdstuk 7 ‘Uitkomsten stresstest BinckBank’ wordt een verdere toelichting gegeven op de aannames en uitkomsten van de individuele stresstesten en het maximale stressscenario die periodiek worden uitgevoerd.


5

Kapitaalmanagement

Het kapitaalmanagement van BinckBank is gericht op het handhaven van een solide solvabiliteitspositie, waarbij BinckBank continu zoekt naar een goede balans tussen de hoeveelheid kapitaal die zij aanhoudt en de risico’s die zij loopt. Het kapitaalmanagement draagt in toenemende mate bij aan een stelselmatige analyse en verbetering van het risico en rendement van de activiteiten van BinckBank. Bij het inrichten van de kapitaalstructuur houdt BinckBank rekening met de grenzen die worden gesteld door DNB, Bazel II regelgeving en de eigen interne eisen ten aanzien van kapitaaltoereikendheid. 5.1 Kapitaalstrategie BinckBank streeft naar een interne solvabiliteitsratio (Pilaar II solvabiliteitsratio) tussen de 12% en de 20% en heeft in haar kapitaalbeleid bepaald dat indien de solvabiliteitsratio boven de 20% uitkomt, overtollig kapitaal, mits er geen rendabele bestemming voor gevonden kan worden, zal worden uitgekeerd aan de aandeelhouders. 5.2 Interne kapitaaldoelstellingen • De kapitaaldoelstelling voor BinckBank is een solvabiliteitsratio tussen 12% en 20% met een absoluut minimum van 12% • Jaarlijks uitkeren van een aantrekkelijk dividend (50% van de gecorrigeerde nettowinst)


Met de overname van Alex heeft BinckBank een dividendstructuur geïntroduceerd op basis van gecorrigeerde nettowinst. Van de gecorrigeerde nettowinst wordt 50% uitgekeerd als dividend. Ter bepaling van de gecorrigeerde nettowinst wordt de boekhoudkundige nettowinst (op basis van IFRS grondslagen) gecorrigeerd voor afschrijving op immateriële activa en belastingbesparing op het verschil tussen de fiscale en commerciële afschrijving van de bij de acquisitie van Alex verworven goodwill.

22

BinckBank beschikt per 30 september 2011 over € 468,9 miljoen eigen vermogen waarvan € 155,2 miljoen Tier 1 vermogen. Het grote verschil tussen Tier I vermogen en het boekhoudkundige eigen vermogen wordt met name veroorzaakt doordat de netto boekwaarde (aankoopprijs - afschrijvingen) van Alex (€ 285,7 miljoen) voor solvabiliteitsberekeningen niet wordt meegenomen in het Tier I vermogen. De aankoopprijs van Alex is boekhoudkundig onder IFRS bij de overname verwerkt als goodwill (€ 142,9 miljoen) en immateriële activa (€ 248,5 miljoen). De immateriële activa worden afgeschreven in 10 jaar en is gestart in 2008. De eerste 5 jaar is de jaarlijkse afschrijvingslast € 28,2 miljoen, daarna € 21,5 miljoen. Goodwill wordt niet afgeschreven, maar jaarlijks onderworpen aan een impairmenttest. De afschrijving van de immateriële activa creëert solvabiliteitsruimte uitgaande van de BIS-norm van meer dan 5 procentpunt per jaar. Naast de maandelijkse afschrijving van immateriële activa wordt de solvabiliteit van BinckBank verder bepaald door een aantal (deels tegen elkaar inwerkende factoren) zoals kapitaalbehoefte voortvloeiend uit: • Groei van de activiteiten en/of veranderingen van producten/diensten aanbod • Verandering van de risicogewogen activa • De binnen het ICAAP geïdentificeerde complementaire risico’s • De winst over het lopende boekjaar • Het dividendbeleid

5.3 Raamwerk voor kapitaalmanagement (ICAAP-proces) Het kapitaalmanagementproces bestaat uit een viertal stappen welke continu worden doorlopen als onderdeel van de bedrijfsvoering.

Opstellen risico Opstellen profielrisico profiel (stap I) • Identificeer alle risico’s in het business model. Betrek hierbij alle risico’s die de bank loopt • Bepaal de risicobereidheid van de bank • Begrip van drivers voor solvabiliteit & liquiditeit

Bepalen benodigde hoeveelheid hoeveelheid kapitaal (stap II) • Ontwikkelen van methodes om het minimum benodigd kapitaal voor alle door de bank erkende risico’s te berekenen

Uitvoeren van Stress tests

Toetsen van kapitaal kapitaaltoereikendheid toereikendheid

(stap III) • Voer op reguliere basis stress testen uit voor extreme maar plausibele gebeurtenissen voor alle materi ële risico’s

• BinckBank gebruikt de complementaire benadering, Pillar I+ additionele risico’s

(stap IV) • Evalueer de uitkomsten van de reguliere stress testen of de daadwerkelijk ervaren stress o.a.. dmv back tests • Toets het aanwezige met het vereiste kapitaal en neem corrigerende maatregelen indien nodig

Type Risico

Verantwoordelijk

Frequentie stresstest

Kredietrisico

Risico Management

4x p/j

Renterisico

Risico Management

4x p/j

Operationeel risico

Risico Management

4x p/j

Businessrisico

Finance & Control

1x p/j

Liquiditeitsrisico

Treasury

4x p/j


De volgende stresstest wordt op periodieke basis uitgevoerd:

23

De benodigde hoeveelheid kapitaal wordt bepaald op basis van het risicoprofiel van BinckBank. Hiertoe worden alle risico’s van BinckBank op systematische wijze geanalyseerd. De uitkomsten van deze analyse worden samen met de risicobereidheid van de onderneming vastgelegd in een risicoprofiel. Op basis van het risicoprofiel wordt de benodigde hoeveelheid kapitaal bepaald. Om de toereikendheid van de hoeveelheid benodigd kapitaal te beoordelen voert BinckBank periodiek stresstesten uit.

6

Beschrijving relevante risico’s, modellen en beheersingsmaatregelen

Hieronder worden de risico’s, die voor BinckBank relevant zijn, op hoofdlijnen beschreven. Het identificeren, analyseren en beoordelen van risico’s; het ontwerpen en implementeren van relevante beheersmaatregelen; en het uitvoeren van stresstesten is een continu proces binnen BinckBank. 6.1 Strategisch risico, businessrisico en reputatierisico Internationale economische (conjuncturele) omstandigheden en de nasleep van de kredietcrisis beïnvloeden financiële markten wereldwijd en daarmee het resultaat van de activiteiten van BinckBank. Daarnaast zijn er diverse factoren zoals: het verlies van klanten, dalende handelsvolumes, lagere orderwaarden en prijsdruk door concurrentie, die kunnen resulteren in lagere inkomsten door BinckBank. BinckBank is actief in een zeer competitieve omgeving waarin concurrenten, veelal grote financiële instellingen, een grote naamsbekendheid en ruimere financiële middelen hebben. Ook ziet BinckBank toenemende concurrentie van kleinere online brokers die agressief op prijs concurreren. BinckBank levert grote inspanningen en doet substantiële investeringen om bestaande klanten te behouden en nieuwe klanten aan te trekken. Verder kunnen tekortkomingen uit hoofde van ongunstige bedrijfsbesluiten, slechte uitvoering van bedrijfsbesluiten en onvoldoende response op veranderingen in het ondernemingsklimaat in het algemeen, en de voor de onderneming relevante markten in het bijzonder, negatieve effecten hebben op het bedrijfsresultaat en vermogen van BinckBank. Voor BinckBank is het vertrouwen van de klant essentieel en BinckBank minimaliseert het risico op reputatieschade dan ook zoveel mogelijk. BinckBank is, evenals andere bancaire instellingen, afhankelijk van het vertrouwen van particuliere klanten. Haar jonge bestaan, de absolute omvang van het eigen vermogen, haar beursnotering en het grote aantal klanten maakt BinckBank gevoelig voor ‘vertrouwenskwesties’. BinckBank is zich hiervan bewust wat heeft geleid tot een lage risicobereidheid als het gaat om haar reputatie, de toereikendheid van haar kapitaal- (solvabiliteit), haar liquiditeitspositie en de integriteit en rechten/plichten van klanten. De risicobereidheid en het risicoprofiel van BinckBank als geheel laten zich het best kwalificeren als laag tot gematigd.

Kredietrisico op liquide middelen en beleggingen BinckBank gaat prudent om met de door haar klanten aan haar toevertrouwde middelen. De toevertrouwde middelen, die niet voor effectenkrediet worden gebruikt, worden voor een deel liquide aangehouden en het grootste deel wordt op een verantwoorde en risicomijdende manier in de markt uitgezet (beleggingsportefeuille). Het kredietrisico op liquide middelen en beleggingen wordt nauwlettend gevolgd door de afdeling treasury. Zij rapporteert hierover dagelijks aan de CFO, aan de afdeling Risk Management en periodiek legt zij verantwoording af in de treasurycommissie. Beleggingen vinden plaats binnen een vooraf door de treasurycommissie vastgesteld limietenstelsel per tegenpartij. Investeringen in de beleggingsportefeuille vinden eveneens plaats binnen van tevoren door de treasurycommissie vastgestelde randvoorwaarden gebaseerd op een minimale liquiditeitpositie van 5% van de toevertrouwde middelen. Overtollige liquiditeiten worden uitgezet in de geld- en de kapitaalmarkt bij centrale overheden, lagere overheden voor zover door de centrale overheid gegarandeerd, centrale banken en andere krediet-instellingen met een minimale rating van AA- (Fitch of vergelijkbaar). De geldmarktuitzettingen bij BinckBank hebben een looptijd variërend van dagbasis tot 1 maand. De kapitaalmarktuitzettingen hebben een looptijd tot 3 jaar. De afspraken en limieten over geld- en kapitaalmarktuitzettingen zijn vastgelegd in een door de treasurycommissie vastgesteld limietenstelsel. De afdeling Treasury is gehouden aan strikte eisen, conform treasurybeleid, voor het uitzetten van geld bij tegenpartijen. Hierbij worden intern opgestelde limieten voor zowel de hoogte als de looptijden bij geaccordeerde tegenpartijen in acht genomen. Het hieruit voortvloeiende kredietrisico wordt bewaakt door periodieke kredietrevisie.


6.2.1 Beheersing kredietrisico Het kredietrisico van BinckBank kan onderverdeeld worden in kredietrisico op liquide middelen en beleggingen, kredietrisico op uitstaande effectenkredieten/SRD-verplichtingen/marginverplichtingen en tegenpartijrisico. Hieronder wordt een toelichting gegeven op welke wijze BinckBank dit risico beheerst.

24

6.2 Kredietrisico Het kredietrisico heeft betrekking op het niet nakomen van een verplichting door een tegenpartij en/of uitgevende instelling die betrokken is bij de handel in respectievelijk de uitgifte van een financieel instrument en zodoende BinckBank financieel benadeelt. Dit kredietrisico heeft betrekking op de posten die in de balans zijn opgenomen onder Kasmiddelen, Bankiers, Financiële activa en Leningen en vorderingen. Bij deze balansposten wordt voornamelijk de kredietwaardigheid van de tegenpartij beoordeeld (behalve voor effectenkredieten, omdat deze volledig gedekt zijn door onderpand van effecten).

De beleggingsportefeuille van BinckBank heeft als doel het liquiditeitsoverschot in de markt uit te zetten, zodanig dat de rentemarge tussen de kosten van de aantrekking en de opbrengst van de uitzetting wordt geoptimaliseerd gegeven de risicobereidheid van de onderneming, De relatief lage risicobereidheid blijkt uit het beleid om uitsluitend te investeren in relatief veilige en liquide instrumenten welke als onderpand kunnen worden aangeboden bij de Europese Centrale Bank, De allocatie van de uitzettingen en beleggingen wordt hieronder toegelicht, De samenstelling van de beleggingsportefeuille leidt tot een daling van het kapitaalbeslag aangezien de exposure naar financiële instellingen is afgebouwd, De duration in de beleggingsportefeuille is afgenomen door herinvestering van vastrentende vermogenstitels naar variabel rentende vermogenstitels, De omvang van de kasmiddelen en deposito’s is toegenomen aangezien Alex Vermogensbeheer in Q3 2011 een groot deel van het belegd vermogen liquide heeft gemaakt voor haar klanten, BinckBank zet deze vrijkomende middelen uit op deposito’s bij regionale Nederlandse overheden, Asset allocatie uitzettingen en beleggingen

30 september 2011 BW (€ mln)

%

30 september 2010

Duration

Kapitaaleis

BW (€ mln)

%

Duration

Kapitaaleis

Kasmiddelen (centrale overheden)

302

10.3%

-

-

50

2.0%

-

-

Kasmiddelen (kredietinstellingen)*

325

11,0%

-

4.49

199

8.1%

-

3.19

Deposito’s (regionale overheden)

311

10.6%

-

20

0.8%

-

-

5

0.2%

-

0.08

5

0.2%

-

0.08

1,696

57.6%

1.19

8.45

1,760

71.7%

1.47

11.28

-

-

-

-

4

0.2%

0.75

-

Totaal beleggingsportefeuille

1,696

57.6%

1.19

8.45

1,764

71.9%

1.47

11.28

Subtotaal

2,639

90%

0.76

13.02

2,038

83%

1.27

14.55

25

306

10%

-

-

416

17%

-

-

2,945

100%

0.69

13.02

2,454

100%

1.06

14.55


Deposito’s (kredietinstellingen) Beleggingsportefeuille HTM portefeuille

Effectenkrediet Totaal

* betreft de gesaldeerde kasmiddelen bij kredietinstellingen Onderstaande grafiek maakt duidelijk dat de vrijvallende kasstromen uit de beleggingsportefeuille en kasmiddelen gelijkmatig over een periode van 3 jaar vrijvallen, Dit betekent dat het herbeleggingsrisico voor BinckBank beperkt is aangezien een aanzienlijk deel van de portefeuille in korte tijd vrijvalt en tegen een gewijzigde rente wordt geherinvesteerd, Uitzettingen en beleggingen (nominale waarde) exclusief effectenkrediet per 30 september 2011 x € miljoen 2600 2400 2200 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 0

3M Kasreserve Centrale Bank

6M

9M Beleggingsportefeuille

1Y

2Y Deposito's

Tegoeden bij banken

3Y

De kredietwaardigheid van de beleggingsportefeuille volgt uit de weergave in onderstaande diagrammen. Enerzijds wordt de kredietwaardigheid weergegeven naar spreiding over de verschillende vermogenstitels in de linkerdiagram. Het rechter diagram toont de spreiding van de beleggingsportefeuille naar kredietrating van de obligaties in de portefeuille. Spreiding kredietwaarderheid

Spreiding vermogenstitels

27%

63%

AAA 90%

10%

Duitse Öffentliche Pfandbriefe Garanties Duitse staat / deelstaten Duitse deelstaten

AA 3%

AA+ 7%

Kredietrisico op uitstaande effectenkredieten/marginverplichtingen BinckBank biedt klanten de mogelijkheid, via de klantenovereenkomst, gebruik te maken van bevoorschotting op onderpand van effecten. Deze bevoorschotting kan ingezet worden ter dekking van de marginverplichting, het opnemen van krediet voor de aankoop van effecten, of het verstrekken van bankgaranties op de effectenrekening. In al deze gevallen heeft BinckBank een kredietrisico op de klant. Door de aard van de kredieten en de verkregen zekerheden is het kredietrisico beperkt. Bij kredieten op onderpand van financiële instrumenten is de hoogte van het verstrekte krediet mede afhankelijk van de liquiditeit en prijs van het betrokken effect. De kredietbewaking vindt plaats door de afdeling Risico Management. Deze afdeling bewaakt de verstrekte kredieten op geautomatiseerde wijze en op basis van real-time koersen. Het risico bij de kredietverlening betreft daarom de waardemutatie van de in onderpand verkregen zekerheden. Hierbij wordt door de afdeling Risico Management specifiek gelet op ongewenste concentraties in portefeuilles van klanten. Concentratierisico is een vorm van kredietrisico en komt voor bij klanten met effectenkrediet en bij klanten met marginverplichtingen op derivatenposities. Het concentratierisico doet zich bijvoorbeeld voor op het moment dat er bij klanten met eenzijdige beleggingsportefeuilles sprake is van concentraties in specifieke fondsen. De kredieten op onderpand van effecten zijn dan voor een (te) groot deel afhankelijk van een of enkele fondsen. Indien een uitgevende


De risicoweging van gedekte obligaties (Duitse Pfandbriefe en andere gedekte Duitse obligaties) wordt geregeld door artikel 20a Kreditwesengesetz (KWG) en de Solvabilitätsverordnung (SolvV), de omzetting van de CRD in Duits recht. De CRD is letterlijk omgezet, echter zonder de toelating van Mortgage Backed Securities als in aanmerking komende dekkende activa. Volgens deze regels genieten Duitse Pfandbriefe een risicoweging van 10% als zij volledig voldoen aan de CRDeisen (§ 20a KWG). Als Duitse Pfandbriefe worden gekocht door buitenlandse investeerders, hangt de risicoweging af van de regels van het land van de belegger,die ook in veel Europese landen een 10% risicoweging toestaan. In Nederland is de verlaging van de risicoweging op gedekte obligaties toegestaan zoals bedoeld in het CRD. Dit is opgenomen in paragraaf 2.2.14 van de ‘Regeling solvabiliteitseisen voor het kredietrisico’. Nederland staat de toepassing van deze regels toe voor investeringen in buitenlandse gedekte obligaties binnen de EU mits zij voldoen aan de CRD-wetgeving in hun eigen land. Indien niet wordt voldaan aan deze regels geldt een minimale kapitaaleis van 20% op gedekte obligaties.

26

De beleggingsportefeuille van BinckBank bestaat voor voor 63% uit Duitse Öffentliche Pfandbriefe, 27% is belegd bij Duitse deelstaten en 10% van de beleggingen is gegarandeerd van de Duitse Staat of Duitse Deel Staten. Öffentliche Pfandbriefe zijn gedekte obligaties uitgegeven door Duitse banken en kenmerken zich als een relatief stabiele belegging door: • De liquiditeit in het product. • Het gespreide onderpand (leningen aan overheden en publieke instellingen) met een minimale dekking van 102% van de waarde van de uitgegeven Pfandbrief. • Het feit dat het juridisch kader voor het onderpand door de Duitse wet is geregeld, waardoor de positie van de Pfandbriefhouder in geval van faillissement van de uitgevende instelling beter is beschermd. • Het toezicht dat de Duitse financiële toezichthouder (BaFin) houdt.

instelling failliet mocht gaan, zijn de gevolgen aanzienlijk groter dan wanneer het krediet op een meer gespreide portefeuille is verstrekt. De afdeling Risico Management houdt dagelijks toezicht op te hoog opgelopen concentraties in portefeuilles van klanten. Indien nodig worden er maatregelen, conform beleid, getroffen om de te hoge concentraties in te perken. Bij een te hoge concentratie wordt besloten om kredietverbruik op de desbetreffende klant terug te brengen. Daarnaast kan de kredietcommissie besluiten om het concentratierisico op een specifiek fonds terug te brengen door verlaging van de bevoorschotting op het desbetreffende fonds. Margin is een bedrag dat de schrijver (verkoper) van een ongedekte optie of future moet storten als zekerheid voor het risico van de positie. De margin vormt een waarborgsom voor mogelijke verliezen die ontstaan door de verplichtingen die de belegger is aangegaan. Dit betekent niet dat de financiële risico’s beperkt zijn tot de omvang van deze verplichtingen. Hierdoor bestaat het risico dat de door de klant aangehouden margin onvoldoende blijkt te zijn in relatie tot de aangegane verplichting. De marginverplichting kan dus leiden tot een kredietrisico op de klant. De hoogte van de marginverplichtingen wordt mede bepaald door de marginpercentages die zijn vastgesteld door de afdeling Risico Management op basis van de historische beweeglijkheid van het onderliggende aandeel of index. De afdeling Risico Management analyseert op dagelijkse basis de marktbewegingen en actualiseert minimaal een keer per maand de marginpercentages. Het effectenkrediet is sinds 30 september 2010 gedaald met 30% van € 436 miljoen tot € 306 miljoen per 30 september 2011. De omvang van het effectenkrediet is afgenomen door de hevige daling van de financiële markten in augustus en september 2011, waardoor de onderpandswaarde van de portefeuille daalde. Klanten worden hierdoor gedwongen een deel van het krediet af te bouwen door posities in de portefeuille te liquideren. De openstaande marginverplichting van de klanten is in diezelfde periode gegroeid met 21% van € 267 miljoen naar € 322 miljoen. Door de toegenomen volatiliteit op de financiële markten zijn in augustus en september 2011 de marginvereiste op geschreven opties door BinckBank verhoogd. Dit betekent dat de klant ter dekking van het risico meer zekerheden moet aanhouden. Dit effect leidt tot een absolute toename van de marginverplichting van de klanten.

Tekortenprocedure BinckBank Het kredietrisico op effectenkredieten & marginverplichtingen wordt op dagbasis bewaakt door de afdeling Risico Management. Klanten met een kredieten/of marginovereenkomst worden door de afdeling Risico Management gemonitord op hun vrije bestedingsruimte (VBR). De VBR is het saldo van de gewogen waarde van de van de klant ontvangen zekerheden minus de verplichtingen van de klant in de vorm van verstrekte effectenkrediet en marginverplichtingen. Een tekort in de VBR houdt in dat de zekerheden in de portefeuille van de klant niet langer voldoende dekking geven voor de door de cliënt aangegane verplichtingen. Vanaf het moment dat een negatieve VBR wordt geconstateerd, treedt automatisch de tekortenprocedure in werking. Het hanteren van een tekortenprocedure is een wettelijke verplichting. De tekortenprocedure bij BinckBank is als volgt:


Service de Règlement Différé (SRD) Eind september 2010 is BinckBank in Frankrijk gestart met het aanbieden van SRD-contracten. Een SRD-contract is een transactie in een geselecteerd aantal aandelen genoteerd op Euronext Parijs waarbij wordt toegestaan dat de betaling voor gekochte aandelen of de levering van verkochte aandelen wordt uitgesteld tot de laatste beursdag van de maand. De corresponderende transactie in aandelen in de contante markt wordt door BinckBank verricht ter dekking van de koersrisico’s. Feitelijk wordt hierbij het transactiebedrag door BinckBank voorgeschoten aan de klant. Dit principe kan aangeduid worden als krediet op effecten waarover BinckBank maandelijks een vergoeding in rekening brengt. De omvang van de uitstaande verplichtingen ultimo september 2011 is € 17,5 miljoen. Er is op dit moment geen sprake van een concentratierisico op beleggingsportefeuilles van klanten in SRD-producten, zodat dit geen significante invloed heeft op het kapitaalbeslag voor het concentratierisico onder pilaar II.

27

De kredietfaciliteit voor alle daarvoor in aanmerking komende producten wordt bepaald volgens de richtlijnen die door de kredietcommissie zijn vastgesteld met inachtneming van de limieten zoals gesteld in artikel 152 uit Besluit gedragstoezicht financiële ondernemingen. BinckBank hanteert een ondergrens van 30% haircut op aandelen en 20% op obligaties. Dit is in vergelijking met de standaard toezichthoudersbenadering voor bepaling van het kredietrisico onder Bazel II zeer prudent. BinckBank houdt zich tegenover haar klanten het recht voor om te allen tijde zonder voorafgaande mededeling de bevoorschotting aan te passen. Toegestane limieten laten zich vertalen naar een maximale bestedingsruimte. Deze bestedingsruimte is uit te drukken in een dekkingsgraad waarbij de minimale eis een dekkingsgraad van ‘1’ weerspiegelt. De mate waarin de klant boven de ‘1’ zit geeft de relatieve overdekking ten opzichte van de minimale eis aan. Extra dekking kan verkregen worden door bankgaranties te overleggen, onderpand in de vorm van effecten aan te leveren en door het vergroten van de liquide middelen. Als de dekkingsgraad onder de 1 komt zit de klant in de tekortenprocedure. Wanneer er geen dekkingsgraad is (dekking is nul) gaat de klant over van de tekortenprocedure naar de incassoprocedure.

Dagelijks gaat BinckBank per klant na of de zekerheden voldoende zijn om het effectenkrediet en/of verplichtingen (margin en lopende orders) te dekken. BinckBank doet dit middels de berekening van de VBR. Bij een negatieve VBR dient de klant het tekort binnen vijf beursdagen aan te zuiveren. Indien een tekort door futures ontstaat dan moet dit binnen één dag worden aangezuiverd. Als op de uiterste aanzuiverdatum om 15.00 uur de VBR van de klant nog steeds een tekort toont dan gaat BinckBank over tot het zelfstandig sluiten van effectenposities. Effectenposities worden gesloten totdat de rekening van de klant weer een positieve VBR heeft. Door gewijzigde marktomstandigheden kan het voorkomen dat het bevoorschottingspercentage onvoldoende dekking biedt voor mogelijk toekomstige koersbewegingen. Risico Management houdt hier dagelijks toezicht op en zal zo nodig direct de bevoorschotting hiervoor aanpassen, conform het bevoorschottingsbeleid. Onderstaand overzicht toont de verdeling van klanten met een onder- of overdekking in relatie tot de minimaal vereiste dekking door BinckBank. Overzicht van de verdeling klantenportefeuille naar onder- en overdekking

350

€ miljoen

289,1 300 261,4 250

Totaal obligo

200 150 86,9

100 56,0 38,2

50

21,6 0,7

0,6

90,9 74,2

60,3 36,3

41,7

31,9

42,2

89,5

53,6

13,1

0

onderdekking sep 2011

overdekking

sep 2010*

* Dit is het totaal van de netto posities: het totaal van de bruto posities ligt in 2010 € 43 mln hoger

Tegenpartijrisico Tegenpartijrisico is een onderdeel van het risico bij settlements. Voor het overgrote deel van de door de klanten van BinckBank uitgevoerde transacties vindt de handel plaats op (gereglementeerde) markten zoals NYSE Euronext en TOM, waarbij gebruik gemaakt wordt van een centrale tegenpartij (CCP). Hierdoor is het tegenpartijrisico nagenoeg nihil. Binnen de business unit Professional Services wordt een gering aantal transacties rechtstreeks uitgevoerd met een tegenpartij (broker). Bij deze OTC transacties kan door non-settlement een kredietrisico (tevens marktrisico) ontstaan. Deze transacties worden uitgevoerd met inachtneming van tegenpartijlimieten. De kredietcommissie keurt de tegenpartijlimieten goed en de afdeling Risico Management ziet toe op de naleving daarvan.


Voorzieningen voor effectenkredieten en marginverplichtingen Voorzieningen voor oninbare effectenkredieten worden individueel bepaald. Er zijn geen collectieve voorzieningen. De hoogte van de voorziening is afhankelijk van de afspraken die met de klant zijn gemaakt over de aflossing. De totale voorziening per 30 september 2011 bedraagt € 0,6 miljoen. In het geval dat de afdeling Risico Management niet de mogelijkheid heeft het bedrag te incasseren wordt dit uit handen gegeven aan een incassobureau.

28

Uit bovenstaande grafiek valt op te maken dat het overgrote deel van de openstaande verplichtingen bij klanten met margin en/of krediet rondom de minimaal vereiste dekking liggen. Dit gegeven heeft invloed op de omvang van het kredietrisico waarvoor BinckBank kapitaal aanhoudt.

6.2.2 Kapitaaleis kredietrisico De kapitaaleis voor het kredietrisico onder Pilaar I wordt vastgesteld middels de ‘standardised approach’ van DNB. In de onderstaande tabellen wordt het kredietrisico weergegeven volgens deze methode per 30 september 2010 en per 30 september 2011. De directe beleggingen van € 75 miljoen in Spaanse bankobligaties met staatsgarantie zijn in de eerste maanden van 2011 geheel afgebouwd. De vrijgekomen middelen zijn hoofdzakelijk herbelegd in Duitse Öffentliche Pfandbriefe en hebben een risicoweging van 10%. De risicoweging op Spaanse bankobligaties met een staatsgarantie was 0%, hierdoor is de kapitaaleis voor kredietrisico toegenomen met € 0,4 miljoen. Kredietrisico standardised approach (per 30 september 2011) kredietrisico standaardbenadering (x € 1.000)

Risicoweging 0%

10%

20%

Kredietrisicomitigatie

50%

75%

Substitutie (garantie)

100%

Zekerheden

Risicogewogen vorderingen

Kapitaaleis

-

-

-

-

-

-

-

-

-

vorderingen op regionale en lokale overheden

318.153

-

-

-

-

-

-

-

-

-

vorderingen op financiële ondernemingen en financiële instellingen*

4.868

1.065.096

282.739

475

-

239

5.651

8.918-

162.738

13.019

vorderingen op ondernemingen

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

350.937

-

-

-

326.009

-

5.651-

320.296-

47

4

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

10

-

-

-

-

70.740

-

-

70.740

5.659

1.630.863

1.065.096

282.739

475

326.009

70.979

-

(329.214)

233.524

18.682

vorderingen op particuliere en middelgrote ondernemingen** achterstallige posten overige vorderingen Totaal

* substitutie en garantie heeft betrekking op 20% weging ** substitutie en garantie heeft betrekking op 75% weging

De vorderingen op centrale overheden en centrale banken valt uiteen in beleggingen in centrale overheden, de kasreserve bij centrale banken (Nederland, België en Frankrijk) en het aanhouden van overtollige liquiditeiten bij DNB. Vorderingen op regionale en lokale overheden bestaat uit deposito’s bij verschillende gemeentes in Nederland voor in totaal € 311 miljoen en belastingvorderingen voor een bedrag van € 7,1 miljoen. Vorderingen op financiële ondernemingen en financiële instellingen met een risicoweging van 10% bestaan uit de Öffentliche Pfandbriefe die onderdeel zijn van de beleggingsportefeuille. De vorderingen met een 0% weging komen voor uit de openstaande settlements die gedekt zijn door de centrale clearing partij. De vorderingen met een 20% weging komen voort uit kasmiddelen voor liquiditeitsaspecten en ten behoeve van de beleggingsportefeuille. Deze liquiditeiten worden aangehouden bij ABN Amro Bank NV en ING bank NV. Vorderingen op particulieren volgen uit de derivatenposities, effectenkredieten, SRD posities en verstrekte garanties. De risicoweging voor vorderingen op particulieren leidt niet tot een kapitaaleis door kredietrisicomitigatie als gevolg van onderliggende zekerheden. Onder de overige vorderingen worden de materiële en immateriële vast activa opgenomen.


956.895

29

vorderingen op centrale overheden en centrale banken

Kredietrisico standardised approach (per 30 september 2010) kredietrisico standaardbenadering (x € 1.000)

Risicoweging 0%

10%

20%

Kredietrisicomitigatie

50%

75%

Substitutie (garantie)

100%

Zekerheden

Risicogewogen vorderingen

Kapitaaleis

vorderingen op centrale overheden en centrale banken

512.698

-

-

-

-

-

-

-

-

-

vorderingen op regionale en lokale overheden

27.697

-

-

-

-

-

-

-

-

-

vorderingen op financiële ondernemingen en financiële instellingen

7.220

1.259.866

275.206

-

-

-

3.430

-

181.891

14.551

vorderingen op particuliere en middelgrote ondernemingen

351.850

-

-

-

419.187

-

3.430-

415.757-

-

-

achterstallige posten

-

-

-

-

-

58

-

-

58

5

overige vorderingen

-

-

-

-

-

71.089

-

-

71.089

5.687

899.465

1.259.866

275.206

-

419.187

71.147

-

(415.757)

253.038

20.243

Totaal

Tegenpartijrisico treedt op bij een beperkt aantal klanten waarbij de risico’s met name zijn gelegen in de cross border settlement. De kredietcommissie van BinckBank heeft besloten om € 2,0 miljoen kapitaal hiervoor aan te houden. Er worden voor het tegenpartijrisico geen stresstesten uitgevoerd. 6.3 Marktrisico Het marktrisico bij BinckBank wordt onderverdeeld naar renterisico en valutarisico. Het valutarisico is het risico van schommelingen in de waarde van in vreemde valuta luidende posten als gevolg van wijzigingen in valutakoersen en het effect daarvan op het vermogen en/of het resultaat van BinckBank. Het renterisico is het risico dat verband houdt met de veranderingen van de rente en de invloed daarvan op het vermogen en/of het resultaat van BinckBank.


Het kapitaalbeslag voor het concentratierisico onder Pilaar II houdt rekening met concentraties in uitstaande kredieten en marginverplichtingen. BinckBank toetst maandelijks de concentraties in de aandelen met de grootste exposures. Het concentratierisico wordt gemeten over het aandeel waarbij aan de hand van de omvang van de negatieve vermogenswaarde bij klanten bij een daling van 80% van de effecten behorend bij het desbetreffende aandeel. Er wordt aangenomen dat klanten die als gevolg van dit scenario een negatieve vermogenspositie krijgen hiervan 25% direct af kunnen lossen. Het restant aan schuld wordt opgenomen onder pilaar II als kapitaalbeslag voor concentratierisico. Het concentratierisico komt per 30 september 2011 uit op € 8,1 miljoen.

30

Het kapitaalbeslag voor het kredietrisico onder Pilaar II wordt opgedeeld naar risico uit hoofde van marginverplichtingen en concentraties in kredieten marginrisico. Uit hoofde van het marginrisico toetst BinckBank maandelijks de impact van het kredietrisico bij klanten op basis van een directe daling van de financiële markten met 12,5% en stijging van de impliciete volatiliteit op uitstaande optieposities. Klanten die als gevolg van dit scenario een negatieve vermogenspositie krijgen worden geacht hiervan 25% direct af te kunnen lossen. Het restant aan schuld wordt opgenomen onder pilaar II als kapitaalbeslag voor marginrisico. Het marginrisico komt per 30 september 2011 uit op € 0,3 miljoen.

Beheersing van het marktrisico Renterisico BinckBank houdt geen handelsportefeuille aan maar is desondanks wel gevoelig voor renteschommelingen uit hoofde van haar uitzettingen en beleggingen. Het renterisico vloeit voort uit de mogelijkheid dat wijzigingen in de marktrente een negatieve invloed op de toekomstige winstgevendheid kunnen uitoefenen. Een geleidelijke wijziging van de marktrente (yieldcurve) heeft invloed op de toekomstige rente-inkomsten uit effectenkredieten en de beleggingsportefeuille en op de rentevergoedingen die BinckBank betaalt op de spaar- en beleggingsrekeningen. BinckBank beheerst dit risico in zoverre dit betrekking heeft op de bancaire activiteiten van BinckBank door de rentetypische looptijden van de toevertrouwde en uitgezette middelen binnen gestelde grenzen met elkaar in overeenstemming te brengen en te houden. De invloed van een geleidelijke rentemutatie op de winstgevendheid van BinckBank wordt bepaald aan de hand van een Earnings at Risk model. Bij het Earnings at Risk model wordt de impact van het renterisico op de netto-inkomsten berekend door de verwachte rente-inkomsten en rente-uitgaven af te zetten tegen een geleidelijke wijziging van de marktrente over een periode van een jaar met +/- 1% en +/- 2% en het effect daarvan over een periode van 2 jaar. Hiermee wordt duidelijk welke invloed de renteontwikkeling heeft op het resultaat van BinckBank. De afdeling Risico Management rapporteert periodiek de uitkomsten en eventuele overschrijdingen van tolerantieniveau aan de treasurycommissie. BinckBank houdt geen kapitaal aan voor Earnings at Risk (zie ook businessrisico).


Valutarisico Valutarisico is het risico van schommelingen in de waarde van in vreemde valuta luidende posten als gevolg van mutaties in valuatkoersen. Het beleid is om geen actieve handelsposities in vreemde valuta in te nemen. Valutaposities kunnen derhalve alleen ontstaan uit hoofde van het faciliteren van beleggingstransacties door klanten. Het beleid is om valutaposities voortvloeiend uit operationele activiteiten dezelfde dag nog in te dekken. Gedurende de dag worden valutaposities tot 22:00 uur afgedekt door de afdeling Treasury. Valutaposities die ontstaan na 22:00 uur worden de eerstvolgende handelsdag ingedekt. BinckBank accepteert dit risico op valutaposities. De reden hiervoor is dat het overgrote deel van de transacties in vreemde valuta worden uitgevoerd in USD. Aangezien het merendeel van onze klanten een USD-geldrekening heeft worden deze valuta’s verrekend op de rekening van de klant waardoor BinckBank geen exposure krijgt in vreemde valuta. In de periode 30 september 2010 tot 30 september 2011 zijn geen materiële winsten of verliezen geboekt op valutaposities. Resultaten op valutaposities worden maandelijks besproken in de treasurycommissie.

31

Naast geleidelijke verschuivingen van de yieldcurve kunnen er ook plotselinge verschuivingen van de yieldcurve optreden (renteschok). Renteschokken komen bij BinckBank tot uitdrukking in de waardeveranderingen van de beleggingsportefeuille. BinckBank beschikt over een beleggingsportefeuille bestaande uit vastrentende waarden, die gespreid is over verschillende looptijden. De invulling van de beleggingsportefeuille wordt door de treasurycommissie bepaald. De beleggingsportefeuille is onderhevig aan ongerealiseerde waardemutaties door wijzigingen in de rentetarieven en de kredietwaardigheid van de uitgevende instelling / garantieverstrekkers van deze obligaties. Voor verliezen die kunnen ontstaan door een plotselinge negatieve renteschok in combinatie met een grote uitstroom van liquide middelen waardoor een deel van de beleggingsportefeuille met verlies geliquideerd moet worden, houdt BinckBank kapitaal aan onder Pilaar II. Deze verliezen worden bepaald volgens het Value at Risk model (VaR). De beleggingsportefeuille is ondergebracht in het bankenboek en wordt gewaardeerd volgens het Available for Sale principe. Dit betekent dat waardemutaties als gevolg van bijvoorbeeld renteschokken in eerste instantie tot uitdrukking komen in de herwaarderingsreserve, maar geen invloed hebben op het kernvermogen van de bank. Eventuele verliezen (of winsten) op (gedwongen) verkopen in de beleggingsportefeuille komen tot uitdrukking in het resultaat van BinckBank. Het renterisico voor BinckBank leidt om die reden alleen tot verliezen wanneer een gedwongen liquidatie van de beleggingsportefeuille als gevolg van substantiële onttrekkingen van klanten gepaard gaan met een renteschok. Dit risico wordt gekwantificeerd middels een VaR-model. Binnen dit model is het mogelijk om met een bepaalde mate van zekerheid het maximale verlies over een gegeven periode (BinckBank hanteert een periode van 10 handelsdagen) op de beleggingsportefeuille te berekenen. BinckBank maakt gebruik van een 99,7% betrouwbaarheidsinterval wat wil zeggen dat in 0,3% van de gevallen een waardemutatie in de portefeuille optreedt die groter of gelijk is aan de VaR-berekening. Als brondata dienen de historische gegevens van het afgelopen jaar. Op basis van deze data wordt de variantie en correlatie tussen de rentetypische looptijd van de beleggingsportefeuille bepaald. Dit model gaat uit van een volledige liquidatie van de beleggingsportefeuille. Onder Pilaar II houdt BinckBank € 11,7 miljoen kapitaal aan voor de risico’s conform de VaR-benadering.

6.3.1 Kapitaalreservering marktrisico De kapitaaleis voor marktrisico komt tot uitdrukking onder Pilaar I (valutarisico) en Pilaar II (renterisico). BinckBank reserveert kapitaal voor het risico in vreemde valuta onder pilaar I. Eind september 2011 geldt voor het valutarisico een interne kapitaaleis van € 0,3 miljoen. Voor het renterisico in de beleggingsportefeuille houdt BinckBank eind september 2011 € 11,7 miljoen aan. 6.4 Operationeel risico BinckBank heeft door de aard van haar bedrijfsactiviteiten een relatief hoog inherent operationeel risico. Belangrijke determinanten hiervan zijn het grote aantal administratieve boekingen dat dagelijks moet worden verwerkt, het feit dat alle communicatie met de klant via het internet plaatsvindt en het feit dat als gevolg van allerlei omstandigheden zeer regelmatig aanpassingen moeten worden gedaan op het IT-platform en de software. Ook kunnen in de operationele processen van BinckBank tal van onverwachte gebeurtenissen optreden die verliezen veroorzaken of het bereiken van doelstellingen verhinderen. Processen, systemen en mensen kunnen falen, medewerkers kunnen fraude plegen, er kunnen incidenten optreden en de dagelijkse processen kunnen worden verstoord door een calamiteit of systeemstoring (IT-risico). De risico’s die uit dergelijke gebeurtenissen voortvloeien vallen onder de noemer operationeel risico. Verliezen als gevolg van operationeel risico zijn onvermijdelijk. Voor vele vormen van voorzienbare verliezen als gevolg van operationeel risico is BinckBank verzekerd bij derden. Als buffer voor onverzekerde (onvoorziene) verliezen beschikt BinckBank over een wettelijk vereiste kapitaalreservering voor operationeel risico. 6.4.1 Beheersing van het operationeel risico Operationeel risico in algemene zin is een gevolg van: ontoereikend handelen in de dagelijkse verwerking van transacties met klanten of andere belanghebbenden, de wijze van afhandeling van deze transacties, ontoereikende procedures en maatregelen voor een tijdige detectie van gebreken, kwantitatieve en kwalitatieve tekortkomingen of beperkingen in de menselijke sfeer, gebrekkige besluitvorming als gevolg van ontoereikend managementinformatie en het niet juist naleven van interne beheersingsprocedures.

Het operationeel risico wordt beheerst door de structuur van de organisatie waarin diverse maatregelen van interne controle zijn geïncorporeerd en beginselen die BinckBank hanteert voor het managen van operationeel risico. Maandelijks worden de ineffectieve controls inzake het operationeel risico beoordeeld en zo nodig bijgestuurd in de operationeel risicocommissie. Daarnaast wordt een Risk Dashboard besproken waarin de key indicatoren worden weergegeven die een signaal geven over de ontwikkeling van operationeel risico’s in de tijd. Denk bijvoorbeeld aan indicatoren op het gebied van IT betreffende de uitval van systemen gedurende de maand (percentage uptime tijdens beursuren, norm = 99,9%) versus de voorgaande periode, laatste geslaagde uitwijktest, percentage incidenten binnen 2 dagen opgelost.


De beheersing van de risico’s kan alleen plaatsvinden met behulp van een adequate managementverslaggeving. Bij BinckBank voldoet dit aan de volgende voorwaarden: • Verslaglegging van (in)effectiviteit van de controls op periodieke basis aan de verantwoordelijke business unit, waarbij tevens een monitoring functie is ingericht voor de IAD. De IAD controleert of de uitvoering van de controls door de 2e lijn of defence op een juiste, tijdige en volledige wijze wordt uitgevoerd. De rapportage van de monitor en de ineffectiviteit van de controls wordt tevens gerapporteerd aan de operationeel risicocommissie. • De effectiviteit van de controls worden besproken in de operationeel risicocommissie. Op basis daarvan worden passende maatregelen genomen indien sprake is van een onacceptabel risico. Tevens geeft de operationeel risicocommissie haar goedkeuring voor nieuwe producten en diensten die door BinckBank worden geïntroduceerd waarbij de nadruk ligt op de identificatie en beheersing van het risico waarbij een vastlegging plaatsvindt van de relevante key controls voor het betreffende product/dienst in het risicobeheersingssysteem.

32

Het beoordelings- en beheersingssysteem voor het operationeel risico bij BinckBank voldoet aan de volgende voorwaarden: • Vastlegging van eenduidig toegewezen verantwoordelijkheden. • Meten, beoordelen en bijsturen van actueel operationeel risico in de operationeel risicocommissie. • Onderhouden en rapporteren van de loss database aan de operationeel risicocommissie. • Het beoordelings- en beheersingssysteem wordt periodiek aan een onafhankelijk deskundig onderzoek onderworpen. • De uitkomsten van de periodieke controls worden maandelijks besproken in het operationeel risicocommissie en tevens vindt er jaarlijks een risk assessment plaats teneinde de risicobereidheid vast te stellen in aanwezigheid van het bestuur, directeuren van de business units en hoofden van de ondersteunende staven.

Enkele belangrijke onderdelen van de beheersing van het operationeel risico zijn: • Leg de verantwoordelijkheid voor het managen van operationeel risico zo dicht mogelijk bij de processen zelf, dat wil zeggen bij het lijnmanagement. • Leg operationele processen, risicobeheerprocessen en de organisatorische inrichting schriftelijk en in samenhang vast. • Inbedden van informatie en escalatieprocedures richting management. • Implementeer binnen elke procesketen ‘controls’ voor betrouwbare informatie en ‘indicators’ voor prestaties en risico’s. • Leer van incidenten en fouten. Registreer waar mogelijk de details van incidenten die leiden tot (bijna) verliezen en toets registraties aan de uitkomsten van risicobeoordelingen. • Geautomatiseerde vastlegging en uitvoering van transacties met daarbij behorende audit trails. Dagelijkse transactieen positiereconciliatie inclusief rapportage aan management. • Procedures voor aanname van medewerkers en begeleiding van medewerkers, functiescheiding en vastlegging van taken voor alle medewerkers en afdelingen; • Duidelijke rapportagelijnen, registratie van gewenste managementinformatie en periodieke interne overlegstructuren. Interne controle en interne audit onderzoeken, afgedwongen ‘vier ogen principe’ voor procuratie en contractuele binding van de vennootschap. • Aanhouden van een kapitaalbuffer voor verliezen als gevolg van onvoorziene (onverzekerde) calamiteiten en toets de toereikendheid daarvan periodiek door het uitvoeren van stresstesten. • Aanhouden van een verzekeringsportefeuille met daarin onder meer polissen voor bestuurdersaansprakelijkheid, bedrijfsaansprakelijkheid, beroepsaansprakelijkheid, inventaris, reconstructiekosten en bedrijfsschade.

BinckBank heeft een IT-Governance Model. De IT-Governance wordt periodiek of wanneer nodig geëvalueerd. Daarnaast heeft BinckBank een informatiebeveiligingsbeleid opgesteld dat actief wordt uitgedragen binnen de organisatie. Voor alle significante IT-risicobeheersingsmaatregelen zoals, beschikbaarheid, incidenten, problems en changes zijn beleidsuitgangspunten opgesteld die met behulp van Key Performance Indicators worden gemeten en maandelijks gerapporteerd worden aan de operationeel risicocommissie. Verder heeft BinckBank een proces gedefinieerd om de vereiste resources voor het leveren van IT-services te managen. BinckBank heeft ook een plan opgesteld dat een beeld geeft van de huidige en toekomstige vraag naar IT-diensten en de hiervoor benodigde IT-resources (en benodigde activiteiten en kosten om deze in te zetten). Tevens heeft Binckbank een verplichte BIV-classificatie van alle IT-systemen als onderdeel van de governance. De BIV-classificatie staat voor Beschikbaarheid, Integriteit en Vertrouwelijkheid. Met behulp van de BIV-classificatie neemt IT-maatregelen om de gewenste kwaliteitseisen te kunnen waarborgen. Security Management Security management voorkomt toegankelijkheid van informatie voor niet-geautoriseerde gebruikers. BinckBank is een internetbank en heeft daarmee per definitie een groot inherent risico voor externe fraude door computercriminelen. BinckBank is zich terdege van dit risico bewust. BinckBank heeft een toegangsbeleid opgesteld voor toegang tot de infrastructuur, systemen, applicaties en data dat is geaccordeerd door de directeur IT. Om de veiligheid van haar platform verder te verhogen heeft BinckBank haar Security Incident en Event Management systeem (SIEM) verder uitgebouwd en geoperationaliseerd. SIEM monitort de veiligheid van het netwerk van BinckBank.


Organisatie en beleid Dit betreft enerzijds het risico dat het IT-beleid en de IT-organisatie onvoldoende aansluit bij de organisatiestrategie en anderzijds het risico van het niet of onvoldoende toegesneden zijn van IT-organisatie en IT-beleid op de bedrijfsprocessen en de bestaande informatie- en dataverwerking, waardoor onvoldoende ondersteuning wordt geboden aan processen en informatievoorziening.

33

6.4.2 Beheersing van het operationeel IT-risico Doordat de bedrijfsactiviteiten van BinckBank sterk afhankelijk zijn van IT bestaat een belangrijk deel van de operationeel risico’s uit IT-risico’s. Tekortkomingen op IT-gebied kunnen resulteren in een significante bedreiging voor de kritieke bedrijfsprocessen en de dienstverlening aan de klanten. Hierdoor vormen de IT-risico’s indirect een bedreiging voor het vermogen en resultaat. Om dit risico te reduceren zijn een groot aantal beheersingsmaatregelen ingericht. Dit betreft maatregelen op het gebied van: organisatie en beleid, security management, incident en problem management, test, change & configuratie management en continuïteit. Enkele belangrijke onderdelen van het IT-risico en de daarvoor getroffen maatregelen zijn:

BinckBank voert een zeer actief beveiligingsbeleid, dat permanent wordt geëvalueerd. Een belangrijk onderdeel daarvan is een periodiek terugkerende penetratietest, waarbij een derde partij in opdracht van BinckBank door middel van de nieuwste technieken en methodes probeert in te breken in de systemen van BinckBank. De uitkomsten hiervan worden besproken in de operationeel risicocommissie. De uitkomsten kunnen aanleiding zijn om beleid en/of controls verder aan te scherpen. Incident en problem-management Incident en problem-management richt zich op het voorkomen van het risico van storingen waardoor de dienstverlening niet of onvoldoende kan worden hervat; structurele fouten in de IT-infrastructuur en het onjuist, onvolledig en/of niet tijdig afhandelen van incidenten en problemen. BinckBank mitigeert dit risico middels een Incident management procedure die zorg draagt dat elk IT-incident wordt geanalyseerd, geprioriteerd en bij incidenten met een hoge urgentie en impact zonodig geëscaleerd. Daarnaast is er een maandelijkse rapportage aan het Management Team IT over incidenten en verstoringen. Test, Change en configuration management BinckBank werkt zijn systemen en programmatuur bij aan de hand van de nieuwe technologische ontwikkelingen en de behoefte van de klant. Hierdoor loopt BinckBank het risico van onjuist en/of onvolledig ontwikkelde programmatuur, ongeautoriseerde wijzigingen in de IT-infrastructuur, onvoldoende informatievoorziening over de IT-infrastructuur en onjuist, onvolledig en/of niet tijdig afhandelen van wijzigingsverzoeken. De hier getroffen beheersmaatregelen zijn onder andere dat alleen personeel van de afdeling Infra en Datamanagement bevoegd is om geautoriseerde wijzigingen op de productie door te voeren. Dit geschiedt alleen via het doorlopen van een vastgesteld changeproces. Verder heeft BinckBank de beschikking over verscheidene gescheiden ontwikkel-, testen acceptatieomgevingen ten behoeve van het doorvoeren van nieuwe software releases. Alvorens wijzigingen op productie kunnen worden ingevoerd dienen deze de vastgestelde testprocedure te hebben doorlopen en te worden goedgekeurd door de testmanager. Het testmanagement proces is dit jaar verder aangescherpt, om zo bij te dragen aan het vergroten van de stabiliteit van het platform. Automatisch testen wordt steeds verder ingericht.


Continuïteit De beschikbaarheid van de website en de achterliggende systemen is voor BinckBank van groot belang. Het risico dat de continuïteit van de (kritische) bedrijfsprocessen/de gehele instelling in gevaar komt als gevolg van het niet beschikbaar zijn van de IT-infrastructuur (waaronder applicaties en systemen) wordt als volgt gereduceerd: BinckBank heeft een business continuity plan en disaster recovery plan opgesteld op basis van een business impact analyse. BinckBank beschikt over een uitwijkfaciliteit en houdt minimaal een keer per jaar een uitwijktest. Ter waarborging van de continuïteit van de bedrijfsvoering heeft BinckBank zijn IT-productiesystemen ondergebracht bij een extern datacentrum dat voorzieningen heeft getroffen ter preventie van warmte, brand, diefstal, beschadiging, stroomonderbrekingen en natuurrampen. Het datacentrum beschikt over een Payment Card Industry Data Security Standaard (PCI DSS) certificering. Daarnaast maakt BinckBank voor het veiligstellen van bedrijfskritische data gebruik van back-ups en realtime synchronisatie van data naar de uitwijklocatie. Dagelijks wordt gecheckt of kritische back-ups hebben gefunctioneerd en wordt bij falen beoordeeld of verdere acties noodzakelijk zijn. Eens per kwartaal wordt gerapporteerd aan management over de performance en beschikbaarheid van de systemen. Voor aanvang van de beurs wordt dagelijks gecheckt of kritische systemen functioneren. Continue monitoring op beschikbaarheid en performance met behulp van speciale monitoringsoftware op kritische systemen is eveneens ingericht.

34

BinckBank is in 2011 begonnen met het werken met Scrum als softwareontwikkelmethode. Met deze ‘agile’ methode wordt in kleine multidisciplinaire teams met korte oplevercycli gewerkt. Hiermee wordt een betere time-to-market bereikt voor de oplevering van nieuwe producten. De oplevering wordt ook beter voorspelbaar voor wat betreft tijd en kwaliteit. De transparantie van het proces zorgt er ook voor dat er vaker en efficiënter gestuurd kan worden.

6.4.3 Kapitaaleis operationeel risico De berekening van de kapitaaleis wordt toegepast aan de hand van de “standardised approach”, waarbij de kapitaaleis voor het operationeel risico berekend wordt middels een door de toezichthouder voorgeschreven regels. Bij de “standardised approach” worden de operationele baten van de voorgaande drie boekjaren ingedeeld in verschillende “business lines”. Vervolgens wordt er per “business line” een kapitaalreservering voorgeschreven tussen de 12% en 18% van de gemiddelde operationele baten van de voorgaande drie boekjaren. De berekening van de kapitaaleis voor het operationele risico wordt in onderstaande tabel weergegeven. Business Line

Operationele baten 2008

2009

Risicoweging

Kapitaaleis

2010

Retail brokerage

101.638

129.896

120.285

12%

14.073

Retail Banking

40.640

43.825

43.587

12%

5.122

5.882

8.758

12.605

15%

1.362

847

3.743

8.369

12%

518

149.007

186.222

184.846

Agency services Asset Management Totaal

21.075

De interne doelstelling is dat de operationele verliezen uit de reguliere business op jaarbasis niet groter mogen zijn dan 1,0% van de bruto provisiebaten. Onder operationele verliezen wordt verstaan: • Het financiële resultaat van outtrades en schadevergoeding aan klanten. • Overige directe schade als gevolg van storingen in de IT systemen, de geautomatiseerde informatieverwerking en storingen in de operationele processen. Over 2010 bedroegen de totale operationele verliezen 0,94% van de totale bruto provisiebaten en daarmee is BinckBank binnen haar interne doelstelling gebleven. Over de eerste negen maanden van 2011 bedroegen de totale operationele verliezen 1,3% van de totale baten en daarmee is BinckBank niet binnen haar interne doelstelling gebleven van 1%. De schade als gevolg van de storingen op het handelsplatform van BinckBank in de maanden juli en augustus is hier mede de oorzaak van geweest. BinckBank is in deze periode coulant geweest in het uitkeren van schadeclaims aan haar klanten. 35

BinckBank is een online bank voor beleggers. Met haar dienstverlening richt BinckBank zich op: verwerking van door klanten opgegeven effectenorders (brokerage), het aanbieden van een spaarproduct en vermogensbeheerdiensten. Het businessmodel van BinckBank kent door de aard van haar activiteiten een groot liquiditeitsoverschot. Klanten die een rekening bij BinckBank aanhouden zijn nooit voor 100% van hun vermogen belegd maar houden altijd een gedeelte van hun vermogen in liquide middelen aan op hun beleggings- of spaarrekening. Deze klantgelden zijn dan ook de voornaamste bron van financiering voor BinckBank. In tegenstelling tot veel andere retailbanken heeft BinckBank geen uitgebreid kredietbedrijf of hypotheekbedrijf en trekt zij geen middelen aan om deze vervolgens weer uit te zetten tegen andere looptijden of kredietklassen. Wel verstrekt BinckBank krediet op onderpand van effecten (effectenkredieten) en zet zij het restant van haar liquiditeitssurplus uit in een beleggingsportefeuille (treasury bedrijf). Het businessmodel van BinckBank wijkt vanwege het ontbreken van een actief kredietbedrijf dus af van dat van de meeste Nederlandse (retail) banken. Doordat historisch gezien het saldo van de toevertrouwde klantgelden dat van de verstrekte effectenkredieten ver overstijgt heeft BinckBank een “natuurlijk” liquiditeitsoverschot en is zij niet afhankelijk van interbancaire financiering (geen Funding Liquidity Risk). Het liquiditeitsoverschot van BinckBank komt op de balans tot uiting in 3 verschillende type activa: 1. Kasmiddelen en Bankiers; 5% tot 10% van de toevertrouwde middelen (interne liquiditeitsdoelstelling) dient in liquide middelen aangehouden te worden bij derde banken om de dagelijkse activiteiten van BinckBank te financieren. BinckBank kan per direct over deze middelen beschikken. 2. Financiële activa; het grootste gedeelte van het liquiditeitssaldo wordt geïnvesteerd in de eigen beleggingsportefeuille. BinckBank belegt voornamelijk in liquide en kredietwaardige obligaties met een maximale looptijd van 3 jaar. Om de liquiditeitswaarde van activa te beoordelen zijn criteria opgesteld. 3. Leningen en Vorderingen; een deel van de klantgelden wordt gebruikt om de door BinckBank verstrekte kredieten op basis van onderpand van effecten te financieren. Daarnaast maakt BinckBank gebruik van uitzettingen bij Nederlandse lagere overheden in de vorm van deposito’s. Deze situatie doet zich voor op het moment dat Alex Vermogensbeheer aandelen voor haar klanten heeft verkocht en daardoor tijdelijk een deel van het vermogen in liquiditeiten aanhoudt.


6.5 Liquiditeitsrisico Het liquiditeitsrisico is het risico dat BinckBank problemen zal hebben om aan haar financiële verplichtingen die worden afgerekend in contanten of een ander financieel actief te voldoen.

6.5.1 Beheersing liquiditeitsrisico Om te voorkomen dat BinckBank geconfronteerd wordt met een liquiditeitstekort heeft BinckBank diverse beheersmaatregelen getroffen.


De belangrijkste beheersmaatregelen zijn: • Het bestuur van BinckBank bepaalt jaarlijks de risicobereidheid ten aanzien van het liquiditeitsrisico. De risicobereidheid ten aanzien van liquiditeit is door het bestuur vastgesteld op “zeer laag” (1 op een schaal van 1 tot 5 (hoog)). De zeer lage risicobereidheid van het bestuur ten aanzien van het liquiditeitsrisico is gebaseerd op a) de liquiditeitskenmerken van het businessmodel en de relatief kleine omvang van BinckBank b) het feit dat het niet tijdig kunnen voldoen aan verplichtingen richting klanten of derden een negatief signaal is richting de buitenwereld welke het vertrouwen in BinckBank ernstig kan aantasten en daarmee een bedreiging kan vormen voor de continuïteit van BinckBank en c) BinckBank dient te voorkomen dat ze haar activa zou moeten verkopen tegen ongunstige voorwaarden en daarmee onnodig verliezen moet nemen. De risicobereidheid van BinckBank ten aanzien van liquiditeitsrisico is terug te zien in haar liquiditeitstechnische balans. BinckBank financiert haar activa alleen met stabiele bronnen van financiering (klantgelden). De risicobereidheid ten aanzien van liquiditeit werkt ook sterk door in het beleid dat BinckBank heeft opgesteld voor de eigen beleggingsportefeuille. Beleggingen dienen van hoge kredietwaardigheid, liquide en direct beleenbaar te zijn bij de centrale bank en/of andere banken. • Binnen het Governance Risk Compliance Framework van BinckBank neemt de afdeling Treasury een prominente plaats in (first line of defence). Tevens is er adequate functiescheiding tussen opstellen van beleid (treasurycommissie), goedkeuring van beleid (bestuur) en uitvoering van het dagelijks liquiditeitsmanagement (afdeling Treasury). • Het aantal functionarissen dat zich binnen BinckBank bezig houdt met het liquiditeitsmanagement is relatief klein en van een senior niveau. Er zijn korte communicatielijnen waardoor beslissingen zeer snel genomen kunnen worden. De belangrijkste betrokken functionarissen zijn: CEO, CFO, Manager Risico Management, Manager Treasury en de Group Controller. • De betrokken senior functionarissen hebben gedegen kennis van de liquiditeitskenmerken van het businessmodel van BinckBank, de liquiditeitsdrivers en de liquiditeitsaspecten van de aanwezige activa en passiva. • Dagelijks wordt de liquiditeitspositie bepaald en wordt er een projectie gemaakt voor de komende drie dagen (T+3), deze projectie wordt dagelijks getoetst aan de interne liquiditeitsdoelstelling. Liquiditeitsrapportages worden verstuurd aan het bestuur en leden van de treasurycommissie. Treasury bewaakt de liquiditeits in- en uitstroom. In het geval van grote liquiditeitsuitstroom wordt er geëscaleerd en actie ondernomen. • Uitgaand betalingsverkeer wordt continue gemonitord; bij overboekingen van meer dan € 500.000 wordt de klant gebeld en gevraagd naar de reden van de overboeking. In principe wordt betalingsverkeer 3 x per dag gemonitord, in geval van stress kunnen de overboekingen op uurbasis worden gecontroleerd. Tevens wordt de afdeling Treasury geïnformeerd over grote uitboekingen van klantgelden. • Er zijn duidelijke escalatieprocedures wanneer de ondergrens van de interne liquiditeitsdoelstelling overschreden dreigt te worden. Escalatie vindt plaats conform het zogenaamde stoplichten model. Het stoplichten model bestaat uit een stelsel van waarschuwingssignalen welke leiden tot een verhoogde waakzaamheid voor de liquiditeitspositie. Indien er geen overschrijdingen zijn van de escalatiecriteria is er sprake van code groen, welke kan overgaan naar code geel, oranje en uiteindelijk code rood. Dit laatste zal het geval zijn bij slechte berichtgeving over de reputatie van BinckBank en/of grote liquiditeitsuitstroom gecombineerd met een beperkt saldo aan liquide middelen. • Het uitzettingsbeleid van BinckBank is afgestemd op de risicobereidheid ten aanzien van liquiditeitsrisico, de liquiditeitskarakteristieken van het business model en liquiditeitsprofiel van de passiva. Er zijn duidelijke mandaten (vastgelegd in het treasury manual) ten aanzien van beheer kasmiddelen, geldmarktuitzettingen en beheer van de beleggingsportefeuille. De liquiditeitswaarde van de activa wordt bewaakt aan de hand van vastgestelde criteria. De titels uit de beleggingsportefeuille en de criteria voor liquiditeitswaarde van de activa worden maandelijks besproken in de treasurycommissie. De kaders waarbinnen beleggingen door de afdeling Treasury mogen plaatsvinden zijn vastgelegd in mandaten welke zijn opgenomen in het treasury manual. De afdeling Risico management en de treasurycommissie zien erop toe dat er geen mandaten worden overschreden. • BinckBank beschikt over een rente- en bevoorschottingsbeleid. Het verhogen of verlagen van de rentevergoeding op verschillende rekening is een middellange termijn instrument om de liquiditeitspositie te sturen. Door hogere rentes te betalen op creditgelden kunnen liquiditeiten worden aangetrokken, door hogere rente te rekenen voor effectenkredieten kunnen deze worden teruggedrongen. Eveneens kan het kredietgebruik gestuurd worden door het terugbrengen of verruimen van de dekkingswaardes die BinckBank toekent aan de effecten in de portefeuilles van klanten en het verhogen of verlagen van de debetrente die aan klanten in rekening wordt gebracht voor het gebruik van effectenkrediet.

•

•

Er worden stresstesten doorgerekend waarbij getoetst wordt of BinckBank nog steeds aan haar interne liquiditeitsdoelstelling voldoet. BinckBank heeft hiertoe zelf een aantal stressscenario’s geformuleerd. Daarnaast zijn er een tweetal door de toezichthouder voorgeschreven scenario’s. Minimaal jaarlijks wordt de werking van de alternatieve bronnen van liquiditeit getest.

Contingency Funding Plan (CFP) Om liquiditeitsstress op te vangen beschikt BinckBank over diverse alternatieve bronnen van liquiditeit. De tijd die nodig is voor het benutten van de faciliteit staat hierbij tussen haakjes vermeld. • Reserve verplichting Centrale Bank, €50 mln (T=0) • Marginale beleningsfaciliteit DNB, €376 mln (T=0) • Kredietfaciliteit (met effectenonderpand), €100 mln (T=0) • Repo-overeenkomsten, €500 mln (T=1) • Liquidatie beleggingsportefeuille (T=3) De repo-overeenkomsten lopen bij ABN Amro bank en ING Bank en zijn niet gecommitteerd, echter door de kwaliteit van het onderpand van de stukken die BinckBank kan bieden zullen deze onder normale marktomstandigheden altijd beschikbaar zijn. Daarnaast heeft BinckBank door haar Target 2 aansluiting directe toegang tot de faciliteiten van DNB. In noodsituaties zou zij daarmee een beroep kunnen doen op de marginale beleningsfaciliteit. BinckBank neemt deel aan de Target 2 contingency testen vanuit DNB. Voor haar interbancair betalingsverkeer maakt BinckBank gebruik van SWIFT. BinckBank houdt bij ABN Amro eigen bankrekeningen aan en heeft daar ook haar eigen beleggingsportefeuille in onderpand liggen. Verder faciliteert ABN Amro voor BinckBank een gedeelte van haar betalingsverkeer voor klanten en afwikkeling van effectentransacties (settlements). De eigen beleggingsportefeuille kan hier dienen als onderpand voor klantactiviteiten en repotransacties kunnen volledig binnen de systemen van ABN Amro bank worden afgehandeld. Door deze combinatie van activiteiten heeft BinckBank voor haar klanten beperkte afhankelijkheid van SWIFT.

6.6 Integriteitsrisico Integriteitsrisico is het risico dat gedragsregels die volgen uit BinckBank-normen, maatschappelijke normen en weten regelgeving onvoldoende worden nageleefd. Integriteitsrisico kan resulteren in directe schade (zoals als gevolg van claims en boetes) en in vervolgschade (zoals reputatieschade of schade als gevolg van fraude). In veel gevallen betreft het schades die tot een redelijk bedrag verzekerd zijn. Om dit risico te beheersen worden heldere interne normen en gedragsregels gehanteerd die BinckBank intern duidelijk gecommuniceerd heeft. BinckBank heeft een Compliance Officer in dienst, die handelt op basis van vastomlijnde rapportagelijnen en een escalatieprocedure. De Compliance Officer is verantwoordelijk voor het tijdig en juist informeren van leidinggevenden en het bestuur om te bewerkstelligen dat de activiteiten van BinckBank blijven voldoen aan de van toepassing zijnde weten regelgeving. Ook beschikt BinckBank over een ‘klokkenluidersregeling’, een ‘klikplicht’ procedure, een Security Officer en een Privacy Officer.


6.5.2 Kapitaalbeslag liquiditeitsrisico Ter bepaling van het kapitaalbeslag voor het liquiditeitsrisico wordt gebruik gemaakt van een scenario waarbij 25% van de toevertrouwde middelen worden onttrokken door klanten met een geldsaldo > € 100.000 en 12,5% van de toevertrouwde middelen door klanten met een geldsaldo kleiner of gelijk aan € 100.000. Als gevolg van dit scenario zal BinckBank geld beschikbaar moeten maken uit de beleggingsportefeuille. De liquiditeitsopslag om direct tot liquidatie van de beleggingsportefeuille over te gaan is geraamd op 0,27%. De liquiditeitsopslag is gebaseerd op de liquiditeitsspread die ontstond door de verkoop van een substantieel deel van de beleggingsportefeuille in de crisis van 2008. De liquiditeitsspread houdt verband met de extra kosten die gepaard gaan bij een directe gedwongen verkoop van een substantieel deel van de portefeuille binnen 1 handelsdag. Op basis van bovenstaand scenario zal een bedrag van € 449 miljoen uit de beleggingsportefeuille geliquideerd worden volgens dit “run on the bank” scenario. Gelet op een liquiditeitsopslag van 0,27% is het kapitaalbeslag voor het liquiditeitsrisico vastgesteld op € 0,6 miljoen.

37

Liquiditeitspositie Per 30 september 2011 bezat BinckBank een ruime liquiditeitspositie van € 534,8 miljoen kasgelden (exclusief deposito’s en kasgeldreserve DNB), wat 19,4% is van de toevertrouwde middelen. Daarnaast beschikt BinckBank over repofaciliteiten met externe banken om haar liquiditeitspositie te borgen. Mochten deze maatregelen niet voldoende zijn dan kan BinckBank ook nog gebruikmaken van haar Target 2 aansluiting bij de centrale bank om extra liquide middelen aan te trekken op onderpand van de beleggingsportefeuille (marginale beleningsfaciliteit). Hiermee wordt voorkomen dat BinckBank bij grote liquiditeitsuitstroom gedwongen wordt haar beleggingsportefeuille op verliesgevende niveaus te liquideren.

6.7 Productspecifieke risico’s In deze paragraaf worden de productspecifieke risico’s besproken. Op dit moment zijn er voor het risicobeheer van de activiteiten onder Alex Vermogensbeheer afwijkende maatregelen getroffen om het productspecifieke risico te mitigeren. Hieronder worden deze risico’s verder toegelicht. Risicobeheer Alex Vermogensbeheer Binnen het label Alex biedt BinckBank naast een execution-only dienstverlening ook vermogensbeheer en advies aan in de business unit Retail. In 2011 was Alex Vermogensbeheer wederom zeer succesvol. Het beheerd vermogen steeg met 51% van € 476 miljoen naar € 720 miljoen in de periode september 2010 naar september 2011. BinckBank onderscheidt zich met Alex vermogensbeheer ten opzichte van traditionele vermogensbeheerders door een actief beleggingsbeleid in combinatie met beleggingsbeslissingen en adviezen op basis van kwantitatieve analyses uit te voeren. Het risicoprofiel van het onderdeel Alex Vermogensbeheer is anders dan die van de reguliere execution-only activiteiten van BinckBank. De mogelijke risico’s worden geïdentificeerd in relatie tot zorgplichtaspecten, operationeel risico’s en reputatieschade.

38

De richtlijnen omtrent zorgplicht zijn scherper voor vermogensbeheer dan voor execution-only dienstverlening, waardoor er een extra verantwoordelijkheid ligt bij de vermogensbeheerder. BinckBank geeft hier invulling aan door, voorafgaand aan de dienstverlening, het beleggingsprofiel van de klant vast te stellen met behulp van een digitale intake, en deze door de klant digitaal te laten goedkeuren. BinckBank vraagt vermogensbeheerklanten jaarlijks het beleggingsprofiel te actualiseren. BinckBank controleert iedere dag opnieuw of de portefeuille van de klant in lijn is met marktontwikkelingen en of deze correspondeert met het vastgestelde beleggingsprofiel en de beleggingsdoelstellingen. Indien dit opportuun is, worden automatisch transacties uitgevoerd om posities uit te breiden of te verkleinen. Dit proces is volledig geautomatiseerd en dus niet afhankelijk van beheerders. Operationele risico’s betreffen vooral een sterke afhankelijkheid van de IT-systemen, beslissingsmodellen en juistheid van gebruikte data zoals koersen, verhandelde volumes en koersbeïnvloedende corporate actions. Het controlekader is hierop aangepast. BinckBank voert dagelijks een groot aantal controles uit en toetst regelmatig of de werking van de beslissingsmodellen nog voldoen aan de criteria. De reputatie van Alex Vermogensbeheer en daarmee van BinckBank zou in het geding kunnen komen wanneer klanten het gevoel krijgen dat hun vermogen niet goed wordt beheerd. Dit gevoel zou kunnen ontstaan wanneer rendementen tegenvallen of door onduidelijke communicatie en negatieve publiciteit.


7

Uitkomsten stresstest BinckBank

BinckBank voert periodiek stresstesten uit om inzicht te krijgen in de omvang van risico’s bij extreme gebeurtenissen op een verandering van een of enkele parameters. Het uitvoeren van stresstesten is een integraal onderdeel van het risicomanagement en wordt daarom als zodanig verplicht gesteld binnen het Bazelse Akkoord. Het doel van een stresstest is om risico’s bij extreme gebeurtenissen uit te drukken in financiële schade. De kans en impact hiervan zal in relatie tot de risicobereidheid leiden tot een afweging van geaccepteerde risico’s en of maatregelen om het risico te mitigeren dan wel de beslissing om meer kapitaal aan te houden. Binnen Pilaar II wordt stresstesten op het Tier I vermogen vereist met hierin alle type risico’s waaraan de bank blootstaat. Wanneer de uitkomst van een extreem doch enigszins waarschijnlijk stressscenario het aanwezige Tier I vermogen overschrijdt, bevindt BinckBank zich niet binnen haar risicobereidheid. In dat geval zal BinckBank adequate actie moeten nemen door hetzij, het treffen van mitigerende maatregelen als beleidswijzigingen of verzekeren, hetzij door het risicoprofiel van haar bestaande activiteiten te verlagen. De stresstesten van BinckBank hebben betrekking op de volgende balansposten: Balanspost

Stresstest kredietrisico Beleggingsportefeuille

Klantenportefeuille

Stresstest Renterisico

Stresstest Liquiditeitrisico

Activa Kasmiddelen

X

Bankiers

X

Leningen en vorderingen Obligaties en andere vastrentende waardepapieren

X X X

X

Derivatenposities voor rekening en risico van clienten

X

X

39

X

Passiva X

X

X

Herwaarderingsreserve

X

X

X

Derivatenposities voor rekening en risico van clienten

X

Volgende tabel toont een samenvatting van de verwachte financiële schade die resulteert uit de berekeningen van de individuele stresstesten die periodiek worden uitgevoerd. Per individuele stresstest is verwachte de financiële schade berekend en het effect daarvan op de kapitaaltoereikendheid middels de impact op de BIS-ratio en de solvabiliteitsratio. Indien er sprake is van een wijziging in het kapitaalbeslag als gevolg van het ondergaan van een stresstest dan komt dit tot uitdrukking in het 2e ronde-effect. Hierdoor wordt duidelijk wat de uiteindelijke impact is van een stresstest nadat alle factoren zijn doorgerekend. Een verdere toelichting op de uitkomsten van de stresstest worden in de volgende paragrafen besproken.


Toevertrouwde middelen

De uitkomsten van de individuele stresstesten worden hieronder verder toegelicht: Stresstesten

Financiele impact Sep-11

Ratio na impact stresstest BIS-ratio

Solv. ratio

2e ronde effect BIS-ratio

Solv. ratio

Kredietrisico Beleggingsportefeuille Downgrade 2 kredietstappen

€ 0 mln

31,0%

19,3%

30,4%

19,1%

Downgrade 2 kredietstappen

€ 0 mln

31,0%

19,3%

30,4%

19,1%

€ 2,5 mln

30,5%

19,0%

33,7%

21,1%

€ 8 mln

29,4%

18,3%

29,4%

18,9%

“Run on the bank” Liquiditeitsvangnet Downgrade 2 kredietstappen “Run on the bank” Liquidatie deel vd portefeuille Klantenportefeuille 25% daling effectenbeurzen 80% daling van 5 aandelen

€ 20,8 mln

26,9%

16,7%

26,9%

18,6%

Gecombineerd scenario

€ 23,3 mln

26,4%

16,4%

29,1%

20,6%

Parallelle stijging 2%

€ 0 mln

31,0%

19,3%

31,0%

19,3%

Parallelle stijging 2%

€ 12,1 mln

28,6%

17,8%

32,1%

20,0%

€ 11,7 mln

28,7%

17,8%

36,5%

26,4%

€ 12,1 mln

28,6%

17,8%

32,1%

20,0%

€ 3,8 mln

30,2%

18,8%

30,2%

18,8%

Systeemuitval

€ 13,6 mln

28,3%

17,6%

28,3%

17,6%

Gecombineerd scenario

€ 17,4 mln

27,5%

17,1%

27,5%

17,1%

€ 1,2 mln

30,8%

19,2%

34,6%

21,6%

€ 54 mln

20,2%

12,6%

22,3%

15,8%

Renterisico

40

“Run on the bank”

Liquidatie gehele portefeuille Gecombineerd scenario Operationeel risico Stresstest loss database

Business risico Geen impact vastgesteld Liquiditeitsrisico “Run on the bank” Liquidatie deel vd portefeuille Maximaal gecombineerd Stressscenario


Historische rentebeweging

7.1 Uitkomsten recente stresstesten en maximale stressscenario Voor het berekenen van het maximale stressscenario is het belangrijk te onderkennen dat er een verschil is tussen stressscenario’s en stresstesten. Een stresstest is een enkelvoudige toets op één gebeurtenis en daarmee een verandering in één enkele parameter. Een stressscenario is een verzameling van stresstesten welke gezamenlijk een scenario vormen. Hierbij kan worden aangetekend dat niet alle stresstesten complementair zijn, immers niet alle gebeurtenissen kunnen zich tegelijkertijd voltrekken. De stresstesten voor BinckBank op kredietrisico kunnen onmogelijk tegelijk plaatsvinden. Het concentratierisico test de mate waarin BinckBank gevoelig is voor concentraties op ‘eenzijdig belegde portefeuilles’. Hierbij wordt een daling verondersteld van 80% op 5 individuele aandelen waarop de klanten bij BinckBank de grootste exposure hebben. De stresstest bij een algehele daling van de markt met 25% binnen 5 handelsdagen kan simpelweg niet samengaan omdat hierin al de exposures op concentraties worden doorgerekend. Daarnaast is het eveneens niet aannemelijk dat beide scenario’s gelijktijdig plaatsvinden. De scenario’s voor operationeel risico bevatten geen opeenstapeling van dezelfde veronderstellingen waarmee een dubbeltelling zou kunnen ontstaan. Om die reden is het maximale stressscenario voor het operationeel risico de combinatie van beide stresstesten. De uitkomsten van de individuele scenario’s op het businessrisico gaven geen aanleiding om hiervoor kapitaal aan te houden en worden om die reden niet opgenomen in het maximale stressscenario.

Overzicht maximaal gecombineerd stressscenario per 30 september 2011 X € 1.000 70.000 Maximaal gecombineerd scenario

60.000

50.000

40.000

30.000

Krediet risico gecombineerd scenario

Enkelvoudig gecombineerd scenario

Operationeel risico gecombineerd scenario

20.000 Renterisico

10.000 Liquiditeitsrisico

0


Het kapitaalverlies onder het maximale stressscenario bedraagt € 54,0 miljoen per 30 september 2011 (per 30 september 2010: € 62,0 miljoen), wat ruim binnen de aangehouden hoeveelheid kapitaal van € 155,2 miljoen ligt. Op grond van de financiële impact van het maximale gecombineerde stressscenario komt de BIS-ratio uit op 20,2% en de solvabiliteitsratio daalt naar 12,6%. Bij de berekening van beide ratio’s is het 2e ronde-effect niet meegenomen. Een toelichting hierop wordt in paragraaf 7.2 gegeven. In onderstaande figuur wordt de omvang van het maximaal gecombineerde scenario uiteengezet over de verschillende risicocategorieën.

41

Voor het renterisico zijn een drietal stresstests uitgevoerd die complementair zijn aan elkaar. Het eerste scenario toont aan dat een rentemutatie geen invloed heeft op Tier I vermogen, winst en verliesrekening of kapitaalbeslag zolang er geen sprake is van een uitstroom aan liquide middelen. BinckBank stelt hiermee vast dat dit scenario niet behoeft te worden opgenomen in het maximale stressscenario. De overige scenario’s houden beide rekening met een mutatie van de rente waarbij het enerzijds gebruik wordt gemaakt van een parallelle verschuiving van de marktrente en anderzijds een rentescenario in combinatie met historische rentebewegingen en correlatie met verschillende rentelooptijden. Daarnaast houden beide scenario’s rekening met een uitstroom van liquide middelen zonder gebruik te maken van liquideitsvangnet zodat alleen in dit geval sprake is van financiële verliezen. Aangezien de uitkomsten van deze scenario’s complementair zijn, zal het scenario met het maximale verlies worden meegenomen in het maximale stressscenario voor het renterisico. Voor het liquiditeitsrisico is er een stresstest ontwikkeld die onderdeel zal uitmaken van het gecombineerde maximale stressscenario van BinckBank.

7.2 Kapitaaltoereikendheid inclusief 2e ronde-effect Het kapitaalverlies voor het maximum gecombineerde stressscenario bedraagt per 30 september 2011 € 54,0 miljoen en was per 30 september 2010 € 62,0 miljoen. De aangehouden hoeveelheid kapitaal per 30 september 2011 van € 155,2 miljoen zou terugvallen tot een Tier I vermogen van € 101,2 miljoen. Het 2e ronde-effect laat zien dat de effecten van het stressscenario invloed hebben op het benodigde kapitaal. Zo zal als gevolg van de gedwongen liquidatie van een deel van de beleggingsportefeuille het kapitaalbeslag voor het kredieten renterisico lager uitvallen. Daarnaast zal het kredietrisico op klantenportefeuilles afnemen als gevolg van de gedwongen liquidatie van posities van klanten ten tijde van stress. Al deze effecten tezamen hebben tot gevolg dat niet alleen het totaal aanwezige vermogen daalt, maar dat ook het benodigde kapitaal onder Pilaar I & II dalen van € 64,3 miljoen naar € 51,4 miljoen. De bijbehorende BIS-ratio wordt dan 22,3% en de solvabiliteitsratio komt uit op 15,8%. Onderstaande tabel toont de ontwikkeling van de kapitaaltoereikendheid nadat het gecombineerde stressscenario daadwerkelijk heeft plaatsgevonden met bijbehorende 2e ronde-effecten. Kapitaalpositie bij maximale stress Op basis van het 2e ronde-effect stelt BinckBank vast dat het kapitaal ook toereikend is onder het maximale stressscenario. Doordat de BIS-ratio niet onder de minimale eis van 8% komt is het aantrekken van extra kapitaal of het inhouden van winsten niet nodig. Solvabiliteitsratio’s onder Pilaar I & Pilaar II (x € 1.000) Totaal aanwezig vermogen

Max. Gecomb.

30 september

Stress*

2011

Mutatie -35%

Totaal benodigd kapitaal Pilaar I + II

51.359

64.315

-20%

Pilaar I benodigd kapitaal

36.228

40.047

-10%

14.863

18.682

-20%

290

290

0%

21.075

21.075

0%

15.131

24.268

-38%

9.118

11.742

-22%

509

605

-16%

4.001

10.418

-62%

1.652

8.069

-80%

349

349

0%

2.000

2.000

0%

1.503

1.503

0%

-

-

0%

Kapitaal overschot/ tekort (Pilaar I)

64.960

115.162

-44%

Kapitaal overschot/ tekort (Pilaar II)

49.829

90.894

-45%

Pilaar I BIS-ratio

22,3%

31,0%

Pilaar II solvabiliteitsratio

15,8%

19,3%

Kredietrisico Marktrisico Operationeel risico Pilaar II benodigd kapitaal Renterisico Liquiditeitsrisico Totaal Kredietrisico Pilaar II * Concentratierisico * Marginrisico * Tegenpartijrisico Operationeelrisico mark-up Businessrisico

* Inclusief tweede ronde effecten Amsterdam, oktober 2011 Het bestuur Koen Beentjes Evert Kooistra Pieter Aartsen Nick Bortot


155.209

42

101.188

Barbara Strozzilaan 310 1083 HN Amsterdam t 020 522 03 72 e [email protected] i www.binck.com

BB/CORP/K&R/1011 – Binck is een handelsnaam van BinckBank N.V.

BinckBank N.V.

Kapitaaltoereikendheid & Risicorapport 2011

Recommend Documents