Juryrapport Zeeuwse Ace Awards
Algemeen Het Zeeuws Klimaatfonds is één van de tien internationale partners in het Europese ACE-project. ACE staat voor Academy of Champions for Energy. De doelstelling van ACE is om de transitie naar een duurzame energiehuishouding in Europa te versnellen. ACE richt zich daarbij in het bijzonder op initiatieven van burgers en lokale gemeenschappen die zelf het heft in handen nemen om op lokaal niveau energie te besparen en duurzame energie op te wekken. Om de voorlopers, de pioniers in deze beweging, te stimuleren en in de spotlights te zetten zijn de ACE-Awards ingesteld. Vandaag wordt de winnaar van de regionale voorronde van de provincie Zeeland bekend gemaakt. De winnaar dingt mee voor de Europese eindronde. De Europese finale zal op 28 november in Arnhem plaatsvinden. Aan die eindfinale zijn wel ereprijzen, maar geen geldprijzen verbonden. Voor de organisatie van de Zeeuwse ACE Awards werkt het Zeeuws Klimaatfonds samen met de ZMf en de Vereniging Zeeuwind. ). Deze drie organisatie vormen samen het Zeeuwse servicepunt voor duurzame energie en energiebesparing. Zij vormen ook de jury. De jury bestaat uit de voorzitters van de drie organisaties, Pieter Vollaard (Zeeuws Klimaatfonds), Jan van Seters (ZMf) en Marten Wiersma (Zeeuwind). Vanuit haar expertise m.b.t burgerparticipatie is daarbij Marleen Vermeer van Scoop gevraagd, en hiermee is de jury compleet.
Twee categorieën Zeeuwse kandidaten voor de ACE Awards konden zich inschrijven voor twee categorieën: 1. Het meest duurzame dorp 2. Het beste duurzame energieproject In beide categorieën zijn in totaal 11 aanmeldingen binnen gekomen. Op 29 april is de jury bijeen geweest en heeft in elke categorie drie genomineerden geselecteerd.
Categorie 1: Het meest duurzame dorp Deze categorie stond open voor dorpen (dorpsraden of dorpsteams) en wijken die, als pionier in de regio belangrijke stappen gezet hebben om hun dorp duurzamer te maken. De jury heeft vooral gekeken naar de stappen die er toe bijdragen om het dorp op termijn klimaatneutraal en energie zelfvoorzienend te maken. Ook de betrokkenheid van het dorp bij het initiatief woog zwaar in de afweging. Categorie 2: Het beste duurzame energieproject Deze categorie stond open voor lokale en regionale initiatiefnemers, groepen en organisaties die met succes een plan voor een duurzaam energieproject hebben ontwikkeld en/of uitgevoerd. Hierbij ging het om projecten gericht op energiebesparing en duurzame energiebronnen (zon, wind, water, biomassa, geothermische bronnen of gebruik van restwarmte). Projecten die innovatief zijn op het vlak van technologie, organisatie- en financieringsmodel waren in het voordeel. En ook draagvlak in de lokale samenleving waar het project wordt uitgevoerd was een belangrijk criterium.
Jurering Was de taak van de jury moeilijk? Ja en nee. Op de eerste plaats hebben we met veel genoegen en nog meer waardering de plannen doorgenomen en met elkaar besproken. ’Daarbij valt op dat de inzet zich niet beperkt tot energiebesparing of opwekking, maar dat de deelnemers vaak voor een bredere ‘duurzame’ aanpak van hun dorp of project hadden gekozen. De samenwerking leidt tot nieuwe sociale verbanden en initiatieven die ook bijdragen aan de algemene leefbaarheid van dorpen of buurten’’
Zes nominaties Voordat wij de winnaar van beide categorieën bekend maken en wie als overall winnaar de hoofdprijs van € 5.000 mag ontvangen, willen we eerst kort stilstaan bij de zes nominaties, drie nominaties voor het meest duurzame dorp en drie voor het beste duurzame energieproject. In alfabetische volgorde: Meest Duurzame Dorp 1. Duurzame Grachten Middelburg U zult wel denken, het gaat hier om een stadsinitiatief, en niet om een dorp, maar de jury is van mening dat uiteraard ook in wijken duurzame initiatieven geboren worden en kunnen dan ook deelnemer zijn aan de Zeeuwse ACE Awards. De inspiratiebron voor het initiatief Duurzame Grachten Middelburg ligt in Amsterdam, daar startte de kort geleden overleden duurzaamheidspionier Wubbo Ockels het project ‘Groene Grachten Amsterdam’. Dit project inspireerde de initiatiefnemers om een eigen project op te zetten. Duurzame Grachten Middelburg richt zich op het verduurzamen van de 1100 monumenten in
Middelburg, maar zet zich ook in voor een duurzame groene leefomgeving en een schonere lucht. Een ambitieus en innovatief initiatief met een goed plan aldus de jury. Zo is het verduurzamen van een monument een heuse uitdaging, kent allerlei beperkingen en staat nog in de kinderschoenen. Duurzame Grachten Middelburg wil dit dilemma doorbreken. Er zijn inmiddels zes monumentenbewoners die in Middelburg ervaring hebben opgedaan en een groen energielabel hebben. Zij stellen hun huis open en door kennis te delen willen ze anderen inspireren ook hun monument te verduurzamen. Daarnaast is het idee om collectieve inkoop voor zonnepanelen te organiseren. De jury prijst de brede en enthousiaste aanpak, al zit veel nog in de planfase. Zij wenst hen veel succes, mede ook omdat het slagen van het initiatief (m.n. onderdeel van duurzame monumenten) voor een groot deel afhankelijk is van de medewerking van de gemeente.
2. Duurzaam Wonen van Dorpsraad ’s Heer Hendrikskinderen In het dorp ’s-Heer Hendrikskinderen is een dorpsplan gemaakt ‘Schreinskinderen kijkt vooruit’ met en voor het dorp. Een belangrijk onderdeel van het plan is het energiezuinig, EN comfortabel EN levensloopbestendig maken van de woning. Deze integrale aanpak, een actieve kerngroep (van 20 man/vrouw) en de sterke betrokkenheid van het hele dorp en van ’professionals’ zijn volgens de jury de sterke punten van dit initiatief. Zo worden de ‘energie acties’ in samenwerking met professionals goed voorbereid, maar ligt de regie en het nemen van de beslissing bij het dorp en de bewoners. De betrokkenheid bij het thema wonen is groot, mede omdat de bewoners met een huis aan huis actie door studenten van de HZ benaderd zijn met de vraag welke wensen zij hebben m.b.t. de thema’s van energiebesparing, levensloopbestendigheid en comfortabel wonen. Dit leverde maar liefst bijna 200 huishoudens op die aangaven dat ze aan de slag willen in en om hun woning! Daarnaast worden er in ’s Heer Hendrikskinderen ook andere thema’s opgepakt. Zo is er een werkgroep verkeer en een werkgroep zorg en gezondheid. Ook hier worden waar mogelijk dwarsverbanden gelegd met bijvoorbeeld het aspect (duurzaam) wonen. Kortom een krachtig initiatief met toekomst en daarmee een goed voorbeeld voor andere dorpen en wijken. 3. Duurzaam Ovezande Ovezande is een van de actieve dorpen die ook mee heeft gedaan aan de wedstrijd ´Duurzaam Diekendamme´. Hierbij onderscheidde het team van Ovezande zich met name op het proces; zij zijn er zeer goed in geslaagd om andere dorpsbewoners bij de diverse acties te betrekken. Zeker 70 personen hebben zich actief ingezet en vele laagdrempelige acties zijn voortvarend opgepakt en uitgevoerd. Zo hebben ze met het Zon Effect een zeer succesvolle avond georganiseerd voor de gezamenlijke inkoop van zonnepanelen. Een op tien particuliere woningen heeft in Ovezande inmiddels zonnepanelen op het dak! Daarnaast zijn er diverse groepen bewoners actief (geweest) met “meten=weten’’, een bewustwordingsactie m.b.t. het huishoudelijk gebruik van energie. De Dorpsraad wil nu een stapje verder gaan en speciaal voor de sportvelden en festivalterreinen (Straatfestival en Klomppopfestival) verkennen wat de mogelijkheden zijn voor duurzame energiewinning en besparing van energie en in het gebruik van materialen. Een goed idee dat nog wel verder uitgewerkt moet worden.
Beste duurzame energie project 1. Energiek Noord Beveland De coöperatie ‘’Energiek Noord Beveland’’ is begin 2013 officieel opgericht en krijgt steeds meer bekendheid op Noord Beveland en het aantal leden groeit gestaag. Hoewel het thema ‘energie’ vertrekpunt was, hebben zij een bredere ambitie om een heel eiland duurzaam te maken EN leefbaar te houden. Naast zonnepanelenacties voor burgers, ondersteunen ze sportverenigingen, als de tennisvereniging Slagvast in Kamperland en de voetbalverenigingen in Colijnsplaat en Kamperland op het terrein van energie(besparing). Daarnaast maakten ze werk van klimaatneutraal rijden voor dieselauto’s op Noord Beveland. Momenteel willen ze bij elke dorpskern een zonnepark aanleggen. Het idee hierachter is om meer structurelere inkomsten te krijgen om bijvoorbeeld ook projecten van burgers op het gebied van zorg en welzijn te kunnen faciliteren en bekostigen. Kortom pluim voor hun integrale aanpak en hun inzet voor het hele eiland. 2. Project Verduurzaam FC Dauwendaele Dit project is een enthousiast initiatief van jonge leden van voetbalvereniging FC Dauwendaele uit Middelburg. Zij willen niet alleen aan de slag in hun eigen voetbalvereniging, maar ook de wijk, de sponsors en andere stakeholders erbij betrekken en de duurzame boodschap uitdragen. Hiermee sluiten ze concreet aan bij de ambitie van de stad Middelburg om in 2050 volledig energie-neutraal te zijn. De uitvoering van het project is nog niet in een vergevorderd stadium. Daarentegen is wel een enthousiasmerend plan geschreven. Een initiatiefgroep ´Duurzaam Dauwendaele´ is gevormd om het plan uit te voeren en te verbreden naar de wijk. Voor de eigen accommodatie is al een EPA uitgevoerd. Er zijn concrete plannen voor zonnepanelen, reductie van afval en het zover mogelijk gescheiden aanleveren voor recycling. Ook de lancering van de actie hebben ze met verve aangepakt: zo werd op de dag dat FC Dauwendaele haar 40-jarige jubileum vierde en tegen Feyenoord aantrad in de tweede helft in groene tenues gevoetbald in plaats van in het blauw-geel. 3. Kyotolease Het beleid van dit autoleasebedrijf is sinds 2004 erop gericht dat alleen auto’s worden aangeschaft die de laagst mogelijke CO2 uitstoot hebben In de praktijk betekent dit dat bij het leasen van auto’s de volgende volgorde wordt aangehouden: volledig elektrisch, hybride (plug in), dan aardgas en als laatste diesels (A label). Ofwel dit bedrijf neemt concrete stappen om zo veel mogelijk klimaatneutraal te opereren in een moeilijke markt als de autobranche. Daarnaast nemen zij allerlei energiebesparingsmaatregelen op de werkvloer, zijn er zonnepanelen gelegd op het dak van het nieuwe kantoor, en maken ze het mogelijk dat al hun werknemers (en hun omgeving) actief kennismaken met elektrisch rijden met bijvoorbeeld oplaadpunten bij hen thuis. Het is een voorbeeld dat duurzaam beleid haalbaar is en ook loont. De kosten voor elektriciteit hebben zij gereduceerd tot nul, terwijl ook de brandstofkosten door al deze acties sterk worden beperkt en zij betrekken daarbij hun werknemers. Het getuigt van durf en visie in deze economische mindere tijden te kiezen voor de duurzame weg: een bestendig en succesvol beleid waarmee dit bedrijf de overheden een inspirerend voorbeeld biedt.
Winnaars De winnaar van categorie duurzame dorpen is : ’s Heer Hendrikskinderen. De winnaar van categorie het beste energieproject is: FC Dauwendaele. Beiden gaan door naar de Europese finale! Beiden van harte gefeliciteerd! En de overall winnaar is: ’s Heer Hendrikskinderen. Zij mogen de hoofdprijs van € 5.000 in ontvangst nemen.
