Jaarover z Jaaroverzicht 2008 – 2009
Koninklijk Nederlands Instituut van Registeraccountants
Debat, fusie en financiën De relatie met het maatschappelijk verkeer, waarvoor in het voorjaar van 2008 een intensief programma is gelanceerd, was ook in dit verslagjaar voor het NIVRA een belangrijk thema. Opnieuw werd een reeks van ontmoetingen tussen accountantsberoep en maatschappij georganiseerd, waarbij thema’s als duurzaamheid, risicomanagement, niet-financiële informatie en innovatie de rode draad vormden. De debatcyclus is indicatief voor de gewijzigde rol van de beroepsorganisatie: niet langer slechts regelgever, maar ook belangenbehartiger, spreekbuis van het beroep, aanjager van innovatie en ontmoetingsplaats voor aanbieders en gebruikers van accountantsdiensten. Mede daarom is de relatie met de vele stakeholders en de politiek in het afgelopen jaar verder geïntensiveerd. Al vroeg in het verslagjaar heeft het bestuur belangrijke stappen gezet in de besprekingen over nadere samenwerking die in 2008 met de NOvAA zijn gestart. In november 2008 is de gezamenlijke wens om te fuseren bekrachtigd met de ondertekening van een intentieverklaring, in aanwezigheid van de minister van Financiën. In de maanden daarna is door beide besturen intensief verder gewerkt aan de uitwerking van een concept-fusievoorstel dat kort na het aflopen van het verslagjaar aan de leden is gepresenteerd.
Bijzondere aandacht is door het bestuur geschonken aan de financiële positie van het NIVRA. In het vorige boekjaar hebben bijzondere lasten rondom de verhuizing naar en de opening van de nieuwe huisvesting geresulteerd in een fors verlies. Daarom is dit jaar veel energie gestoken in de verbetering van het financieel beheer en het verlagen van de kosten. Uitzendcontracten zijn beëindigd en veel tijdelijke contracten zijn niet verlengd. Ook op out-of-pocket uitgaven is fors bezuinigd. In juni is gestart met de uitvoering van een reductieplan waarmee de personele formatie structureel wordt ingekrompen, vooruitlopend op de fusie. Desondanks is ook dit verslagjaar afgesloten met een negatief saldo, met name door een sterke terugloop in cursisten bij VERA; een rechtstreeks gevolg van de kredietcrisis. Ook de aan het reductieplan verbonden afvloeiingskosten dragen bij aan het verlies. Mede door de te verwachten effecten van de bezuinigingsoperatie op langere termijn is voor het thans lopende boekjaar een positief resultaat begroot.
Over het NIVRA
Openbaar accountants
Niet actief
Het Koninklijk NIVRA is de bij wet ingestelde beroepsorganisatie van meer dan 14.000 registeraccountants die werkzaam zijn als accountant in het vrije beroep, bij de overheid of het bedrijfsleven of die als financieel deskundige werkzaam zijn in verschillende functies in de maatschappij.
2500 beantwoorde vragen voor digitale NIVRA-helpdesk
Als beroepsorganisatie werkt het NIVRA aan de bevordering van een goede beroepsuitoefening, behartigt de gemeenschappelijke belangen van de beroepsbeoefenaren waaronder het verzorgen van adequate dienstverlening aan zijn leden en ziet hij toe op de naleving van de beroepsnormen.
SAMENSTELLING LEDENBESTAND PER 31 AUGUSTUS 2009 AANTAL LEDEN Openbaar accountants Overheidsaccountants Intern accountants Leden werkzaam in overige beroepen
Intern accountants 4.442 1.201 646 5.957
Totaal actief Niet actief
12.246 1.928
Totaal
14.174
Meer dan 800 youngprofs aangesloten bij NYP
Overheidsaccountants
Leden werkzaam in overige beroepen
NYPD 2008
SEPTEMBER 2008
13
REACTIE OP VOORSTELLEN FRIJNS (CORPORATE GOVERNANCE)
CONSULTATIEBIJEENKOMST VEREENVOUDIGINGSVOORSTELLEN
16
18
DEBATSESSIE BONDGENOTEN OP AFSTAND
HELPDESK OP LOCATIE
25
30
INTERNATIONAL UPDATE
OKTOBER 2008
1
LANCERING NIEUWE NIVRA-SITE
5
CI JAARCONGRES
29
DEBATSESSIE: ACCOUNTANTSPRAKTIJK VAN DE TOEKOMST
30
START HARVARD MANAGEMENTOR® 10
NYPD 2008
Unieke bezoekers NIVRA-site en Accountant.nl
De NIVRA Young Professionals Dag 2008 stond dit keer in het teken van duurzaamheid, met als titel ‘The Green Box: accountants over people, planet en profit’. Dit jaarlijkse evenement voor bijna afgestudeerde en recent ingeschreven RA’s werd dit jaar door ruim 100 youngprofs bezocht. Onderwerpen als hoe gaan accountants om met people, planet en profit, hoe duurzaam zijn accountants en het beroep zelf vormden een kleine greep uit de discussies die gevoerd werden. Talloze sprekers droegen bij aan het succes van deze dag, waaronder staatssecretaris van Financiën Jan Kees de Jager, Ronald Naar en Margot Ribberink (Meteo Consult).
45000 40000 35000 30000 25000 20000 15000
NIVRA-HELPDESK OP LOCATIE
10000
Najaar 2008 heeft het NIVRA op verschillende locaties in het land een aantal praktijkgerichte helpdeskbijeenkomsten georganiseerd. Openbaar accountants en accountants in business konden tijdens deze bijeenkomsten vaktechnische vragen uit de dagelijkse praktijk of over de nieuwste regelgeving stellen aan NIVRAmedewerkers. Ook kwamen actuele (vaktechnische) thema’s aan bod. Ook op de vaktechnische helpdesk is dit verslagjaar onverminderd een beroep gedaan; circa 2500 vragen werden beantwoord. Veelgestelde helpdeskvragen werden ook via ‘de Accountant’ en Accountant.nl gepresenteerd.
5000 0
sep 08
okt nov dec jan feb mrt apr mei jun jul aug 08 08 08 09 09 09 09 09 09 09 09 Accountant.nl NIVRA-site
Accountant.nl iedere maand ca. 30.000 unieke bezoekers
NIEUWE NIVRA-SITE GELANCEERD In oktober 2008 is de website van het NIVRA vernieuwd. Meest in het oogspringend is vanzelfsprekend de nieuwe vormgeving. Ook kent de site een aantal nieuwe functionaliteiten die het de bezoeker makkelijker maken de juiste
informatie te vinden. Ook de zoekfunctionaliteit is inmiddels aanmerkelijk verbeterd. Naast de informatie op de site worden de leden regelmatig geïnformeerd via de NIVRA-nieuwsbrief. Zowel de bezoekcijfers van de nieuwe NIVRA-site als Accountant.nl, de nieuwssite van het NIVRA en open discussieplatform voor het beroep, vertonen nog steeds een stijgende lijn.
CI-JAARCONGRES Op woensdag 29 oktober 2008 vond het tiende jaarcongres van het Controllers Instituut (CI) plaats in de Doelen te Rotterdam. Dit congres voor het financieel management, met dit jaar als thema: Dutch (re)design, trok meer dan 700 deelnemers. Centraal stond de vraag hoe de financiële functie omgaat met de constante veranderingen in de wereld om ons heen. En de meerwaarde van ‘Nederland’ in dit internationale krachtenveld.
NIVRA PRESENTEERT ACCOUNTANTSKANTOOR VAN DE TOEKOMST Tijdens het seminar ‘De toekomst van de accountantspraktijk’ op 30 oktober 2008 is het Jaarverslag 2020 van Zilch, een fictieve accountantsorganisatie, gepresenteerd. Een bijzonder jaarverslag, dat als pdf is te downloaden via http://innovatie.nivra.nl/. Basis voor het Zilch-jaarverslag vormde de NIVRA-enquête over de toekomstverwachtingen van registeraccountants waarop 642 leden hebben gereageerd. Veel leden verwachten dat de traditionele accountantscontrole in 2020 zal zijn vervangen door een systeem van continue controle, geheel gebaseerd op digitale rapportage. Wat betreft de ondernemingsrapportages zullen de onderwerpen risicoprofiel en duurzaam rendement steeds belangrijker worden.
DEBATSESSIE NFI IN DE PUBLIEKE VERANTWOORDING
NOVEMBER 2008
6
INTENTIEVERKLARING FUSIE NIVRA/NOVAA
17
PUBLICATIE TRENDS IN ACCOUNTANCY 2008-2009
26
LANCERING HIGH FINANCIALS
27
RONDETAFEL: PSYCHOLOGIE VAN HET ‘IN CONTROL’ ZIJN
DECEMBER 2008
6
ACOUNTANTSDAG 2008
Verder verwachten accountants dat de accountantscontrole grotendeels in geautomatiseerde vorm zal plaatsvinden. Daardoor zal het accent in de beroepsuitoefening verschuiven naar advisering over bedrijfseconomische vraagstukken. Verder heeft het NIVRA dit jaar een vast innovatiepanel ingesteld voor initiatieven op het terrein van de vernieuwing van het accountantsberoep. Als resultaat hiervan zijn publicaties, relevante links, evenementen en weblogs rondom het thema innovatie te vinden op http://innovatie.nivra.nl/.
INTENTIEVERKLARING FUSIE NIVRA-NOVAA Na de ondertekening van een intentieverklaring in november 2008 is door de besturen van NIVRA en NOvAA met grote voortvarendheid verder gewerkt aan de invulling van de voorgenomen fusie tussen beide beroepsorganisaties. Ondersteund door een extern adviesbureau hebben beide organisaties de contouren uitgewerkt van een nieuwe, gecombineerde beroepsorganisatie voor alle 20.000 accountants in Nederland. Kort na het verslagjaar is een concept-fusiedocument ter consultatie aangeboden aan de leden. Belangrijke elementen van de nieuwe beroepsorganisatie zijn: het handhaven van de PBO-status; het naast elkaar blijven bestaan van AA- en RA-titel, het streven naar een pluriforme beroepsorganisatie voor alle AA’s en RA’s, een govenancestructuur met drie niveaus; met bijzondere posities voor mkb-accountants en accountants in business. De beide besturen zullen een finale versie van dit fusiedocument voorleggen aan de ledenvergaderingen van beide organisaties op 16 december 2009. Na vaststelling van dit document zal in 2010 een start worden gemaakt met de
implementatie. Daarmee wordt een voorschot genomen op de wettelijke formalisering van een en ander. Door het ministerie van Financiën is toegezegd de totstandkoming van één nieuwe publiekrechtelijke beroepsorganisatie te zullen ondersteunen.
ACCOUNTANTSDAG 2008: HOE WEL VAART NEDERLAND? De vermogenspositie van de Nederlandse staat in relatie tot de duurzaamheid van onze economie stond centraal tijdens de Accountantsdag 2008, het sluitstuk van de reeks ontmoetingen met het maatschappelijk verkeer in 2008. De opkomst was met circa 1200 man groter dan ooit, ongetwijfeld mede dankzij keynote speaker minister van Financiën Wouter Bos. Ook de voorzitters van werkgevers- en werknemersorganisatie VNO-NCW en FNV namen deel aan de discussie. In de ochtendsessie werden de resultaten van het in opdracht van het NIVRA door Deloitte uitgevoerde onderzoek naar de vermogenspositie van de Nederlandse staat gepresenteerd. Niet alle financiële consequenties van het gevoerde overheidsbeleid zijn zichtbaar en er wordt onvoldoende rekening gehouden met toekomstige verplichtingen. Het rapport ‘Nederland in balans’ is te downloaden van de NIVRA-site. Minister Bos van Financiën onderstreepte in zijn betoog wel degelijk oog te hebben voor de ‘financiële houdbaarheid’ van de Staatsbalans. Hij deed een oproep aan accountants: “Kijk verder dan de getallen. Wees proactief en alert als uw rol in het maatschappelijk verkeer daarom vraagt. En ga op zoek naar een balans tussen vertrouwen en controle.”
Innovatieplatform en High Financials ook te volgen via Twitter en LinkedIn Accountantsdag trekt circa 1200 bezoekers
ALGEMENE LEDENVERGADERING 2008
11
Niet-financiële verantwoordingen de komende vijf jaar belangrijker. Nadruk ligt op verantwoording over risicomanagement en interne beheersing. CONCLUSIE UIT TRENDS IN ACCOUNTANCY 2008 - 2009
High Financials: 550 vacatures, 190 geregistreerde werkgevers en 300 CV’s
E-LEARNING MODULE WWFT
19
INGANGSDATUM NIEUWE KWALITEITSVERORDENING
AUDIT ALERT 20
20
JANUARI 2009
TRENDS IN ACCOUNTANCY 2008 - 2009 Het NIVRA publiceert elk jaar de uitgave ‘Trends in Accountancy’, waarin een specifiek thema vanuit diverse invalshoeken wordt belicht. Eind 2008 werd gekozen voor het thema niet-financiële informatie. Relevant, omdat onder invloed van maatschappelijke ontwikkelingen de roep om rapportages over nietfinanciële informatie, zoals over milieueffecten, mensenrechten, risico’s en beleidseffecten, steeds luider wordt. Aan de hand van een enquête onder accountants en acht interviews met deskundigen zijn de verwachtingen rondom dit thema gepeild.
HIGH FINANCIALS; VACATURESITE VAN NIVRA EN NOREA Op 27 november 2008 is High Financials gelanceerd; de nieuwe vacaturesite voor financiële professionals en studenten. High Financials is bedoeld om vraag en aanbod van financiële professionals bij elkaar te brengen en om leden te ondersteunen bij hun volgende stap in hun carrière. Naast vacatures bevat de site ook enkele nuttige tools. (Student)leden van NIVRA en NOREA kunnen gratis hun CV plaatsen en reageren op vacatures. Werkgevers zijn daardoor verzekerd van gekwalificeerde financiële professionals. Werkgevers en recruiters die een vacature plaatsen hebben toegang tot deze CV-databank.
LEDENVERGADERING 2008 De NIVRA-Ledenvergadering 2008 vond plaats op 11 december 2008 te Gouda en werd bijgewoond door circa honderd leden. De aanwezige leden stemden met
1
RONDETAFEL XBRL
8
grote meerderheid in met de jaarrekening en de geagendeerde ontwerpverordeningen, waaronder de Verordening Kwaliteitsonderzoek en de Verordening op het beroepsprofiel van de registeraccountant. De Oorkonde van Verdienste van het NIVRA werd dit keer uitgereikt aan prof.dr. Hans Kuijl, voor zijn langjarige inspanningen ten behoeve van het accountantsonderwijs. Via video werd het rapport van de Commissie Governance NIVRA nader toegelicht door commissievoorzitter Arnold Schilder. Ten slotte stemde de Ledenvergadering in met de benoemingen van Huub Wieleman (Deloitte), Jan Kooijman (Grant Thornton) en Ruud Dekkers (PwC) als nieuwe NIVRA-bestuursleden. Jan Helderman werd herbenoemd als NIVRAvoorzitter. Afgetreden als bestuurslid waren: Wim van Hulsenbeek, Hendrik Kroeze en Jan Stael.
KWALITEITSONDERZOEK NIEUWE STIJL Op 1 januari 2009 is de Verordening Kwaliteitsonderzoek en de overige regelgeving m.b.t. kwaliteitsonderzoek van kracht geworden. Het NIVRA heeft in de aanloop naar die datum de nodige voorbereidende werkzaamheden verricht, waaronder aanpassing van het onderzoeksinstrumentarium, selectie voor de uit te voeren onderzoeken en het uitzetten van monitoringvragenlijsten. Na de inwerkingtreding van de nieuwe regelgeving is gestart met de uitvoering van de onderzoeken nieuwe stijl. Hierbij is het kwaliteitsonderzoek meer gericht op de verbetering van de kwaliteit van de beroepsuitoefening (het verbetermodel) dan op
NIVRA-BIJEENKOMST HET JAAR 2007 DOOR BANKEN VERSLAGEN
UITREIKING ACC AWARD; BESTE MAATSCHAPPELIJK VERSLAG
28
29
UPDATE HRA DEEL 1 DIGITAAL
FEBRUARI 2009 19
PROJECT INFORMATIEVOORZIENING LEDEN AFGEROND
26
NIVRA-PRAKTIJKHANDBOEKEN UITGEBREID
MAART 2009 13
PUBLICATIE BROCHURE ASSURANCE FRAMEWORK
27
BROCHURE ACCOUNTANT EN KREDIETCRISIS
de handhaving van de regelgeving (handhavingsmodel). In totaal zijn er in het verslagjaar zo’n 100 kwaliteitsonderzoeken gestart, waarvan er per 31 augustus 68 zijn afgerond. Wettelijke controleopdrachten in de zin van de Wet toezicht accountantsorganisaties vallen onder het toezicht van de Autoriteit Financiële Markten.
HET JAAR VERSLAGEN Op 28 januari 2009 is Het jaar 2007 verslagen gepubliceerd. Belangrijkste conclusie: door de huidige boekhoudregels, meer informatie over financiële instrumenten en risicomanagement, zijn de jaarrekeningen van banken dikker geworden. De gepresenteerde informatie is echter nog voor verbetering vatbaar, met name op het punt van de toelichting op de gehanteerde grondslagen.
ACCOUNTANT EN KREDIETCRISIS Het onderwerp ‘kredietcrisis’ heeft dit verslagjaar veelvuldig de pers gehaald. De wereldwijde problemen in de financiële markten, afname van het vertrouwen van ondernemers en consumenten in de economie en afnemende economische groei en bedrijvigheid leiden bij veel ondernemingen tot zorgen over de continuïteit.
verslechterend economisch klimaat. een voorlichtingsbrochure met dezelfde titel en twee dossiers Kredietcrisis; één op de NIVRA-site met meer vaktechnische berichtgeving en één op Accountant.nl met meer algemeen nieuws. Speciaal voor de bankensector organiseerde het NIVRA een debatbijeenkomst op 23 juni 2009 over enkele aanbevelingen uit het rapport van de Adviescommissie Toekomst Banken (commissie Maas). Deze aanbevelingen betreffen de taakuitoefening van de accountant in relatie tot corporate governance en risk management bij banken. Nog op te stellen richtlijnen zullen op termijn duidelijkheid moeten verschaffen over de rol van de accountant. Het NIVRA is hier nauw bij betrokken. Tot slot hebben NIVRA, Nyenrode en DNB een debatbijeenkomst met als titel ‘Lessen uit de crisis’ georganiseerd in juni 2009. Het tripartiete (financiële instellingen, accountant en DNB) overleg nieuwe stijl, als bijdrage voor het herstel van vertrouwen in financiële instellingen stond daarbij centraal. Tijdens deze sessie is tevens de NIVRA-brochure ‘Zicht op toezicht’ gepubliceerd, bedoeld voor accountants die zijn betrokken bij financiële ondernemingen en pensioenfondsen.
PROJECT INFORMATIEBEHOEFTE NIVRA-LEDEN Voor accountants is met name de invloed van de kredietcrisis op de jaarrekening relevant. Deze moet een goed beeld geven van de omstandigheden, inclusief eventuele risico’s en onzekerheden ten aanzien van de continuïteit. Met het oog hierop zijn door het NIVRA dit verslagjaar verschillende initiatieven ontplooid, zoals het uitbrengen van Audit Alert 20: De verklaring van de accountant in een
Om het informatieaanbod beter te kunnen afstemmen heeft het NIVRA dit verslagjaar de informatiebehoeften van de leden gepeild en in kaart gebracht. Positief is dat het merendeel van de geïnterviewde leden het NIVRA als preferred supplier ziet als het gaat om het ontsluiten van informatie over het accountantsberoep. Een andere belangrijke constatering is dat op het punt van de informatie-
Tripartiete overleg nieuwe stijl als bijdrage aan herstel van vertrouwen in financiële instellingen
RONDETAFEL VERSLAGGEVING KLEINE ONDERNEMINGEN
APRIL 2009
OPENINGSDEBAT ‘ANDERE TIJDEN’
6
20
NO TIME TO WASTE; WORKSHOPS VOOR DE KLEINE ACCOUNTANTSPRAKTIJK
21
CONSULTATIE 1E SET VERTAALDE CLARITY STANDAARDEN
23
INSTALLATIE ACCOUNTANTSKAMER
24
REACTIE OP CONSULTATIEDOCUMENT EC 4E EN 7E EG-RICHTLIJNEN
29
INGANGSDATUM NIEUWE KLACHT- EN TUCHTRECHT
MEI 2009
1
TUSSENTIJDSE EDITIE HRA, DEEL 1
Digitale informatie op maat en 24/7 beschikbaar
voorziening nog winst valt te behalen. Het rapport zal als basis dienen voor de verdere verbetering van de dienstverlening door het NIVRA.
VERWACHTING UIT ONDERZOEK INFORMATIEBEHOEFTE NIVRA-LEDEN
onder verschaffers en gebruikers van niet-financiële informatie. Beide dienen als input voor het rapport ‘Meer dan euro’s alleen; Nieuwe kaders voor niet-financiële informatie’ dat het komende verslagjaar zal worden gepubliceerd.
TUSSENTIJDSE EDITIE HRA, DEEL 1
Meer dan 30 meldingen van onrechtmatig titelgebruik afgehandeld
Om een volledig overzicht te geven van de per 1 mei 2009 geldende wet- en regelgeving voor accountants is begin april een update van de Handleiding Regelgeving Accountancy; deel 1 gepubliceerd. Deze tussentijdse editie bevat tevens de per 1 mei 2009 in werking getreden Wtra en de hieraan gerelateerde Verordening op de klachtbehandeling. Dit verslagjaar zijn meer dan 1500 exemplaren van deze update verkocht.
ANDERE TIJDEN; NIVRA-DEBATREEKS 2009 De in het vorige verslagjaar ingezette reeks debatsessies, gericht op de ontmoeting tussen accountantsberoep en samenleving, werd in het huidige verslagjaar voortgezet. De wereldwijde kredietcrisis drukte zijn stempel op de voor 2009 gekozen thematiek, die werd samengevat als ‘Andere tijden; accountants in een onzekere wereld’. Onder deze noemer vonden discussiebijeenkomsten plaats over actuele onderwerpen zoals het nut van Verantwoordingsdag, het Tripartiete Overleg Nieuwe Stijl en insolventieproblematiek. Daarnaast is dit verslagjaar het kernproject Niet-financiële informatie voortgezet, resulterend in een tweetal debatsessies. De eerste in november 2008 over niet-financiële informatie in de publieke verantwoording en de tweede in april 2009 getiteld: ‘Met de gebruiker aan tafel.’ Deze laatste sessie over nietfinanciële informatie in de private sector werd in juni gevolgd door een enquête
NIEUW KLACHT- EN TUCHTRECHT Op 1 mei 2009 zijn de Wet tuchtrechtspraak accountants en de Verordening op de klachtbehandeling in werking getreden. In verband hiermee heeft op 24 april jongstleden de officiële opening plaatsgevonden van de Accountantskamer. Daarnaast is de Klachtencommissie NIVRA-NOvAA geïnstalleerd die ook klachten in behandeling neemt. Klachten over de inhoud van het geleverde werk of het gedrag van de accountant kunnen vanaf 1 mei 2009 worden ingediend bij de volgende instanties: de klachtinstantie binnen het kantoor, de Klachtencommissie NIVRA-NOvAA en de Accountantskamer. Civielrechtelijke geschillen zoals over de hoogte van een factuur kunnen net als voorheen worden voorgelegd aan de Raad voor Geschillen. Het verschil tussen het klachtrecht (klachtinstantie en Klachtencommissie) en het tuchtrecht (Accountantskamer) komt tot uitdrukking in de beslissing van de instanties. De klachtinstantie binnen het accountantskantoor en de Klachtencommissie NIVRA-NOvAA kunnen alleen aangeven of zij de klacht gegrond of ongegrond achten. Een sanctie kunnen zij de betrokken accountant niet opleggen. De Accountantskamer kan dat wel. Klagers kunnen zelf een keuze maken. Door het NIVRA is een voorlichtingsbrochure opgesteld over het nieuwe klachten tuchtrecht. Verder kan het publiek via de speciale digitale helpdesk voor het klacht- en tuchtrecht informatie krijgen over de procedure(s).
DEBATSESSIE NFI; MET DE GEBRUIKER AAN TAFEL
12
DEBATSESSIE VERANTWOORDINGSDAG
26
INTRODUCTIE FINANCEMENTOR
JUNI 2009
4
DEBATBIJEENKOMST LESSEN UIT DE CRISIS
10
DEBATBIJEENKOMST AANBEVELINGEN COMMISSIE MAAS
ENQUÊTE KENNIS DELEN OVER RISICOMANAGEMENT
23
29
LANCERING CI-VERA-ZOMERACADEMIE
VERTAALTRAJECT CLARITY In 2009 heeft de International Auditing and Assurance Standards Board (IAASB) van de IFAC het zgn. Clarity Project afgerond. Doel van dit project was te komen tot heldere regels, die een consistente toepassing wereldwijd mogelijk maken. Door het NIVRA is dit verslagjaar samen met de NOvAA, de AFM, het Belgische Instituut van Bedrijfsrevisoren en de Belgische Hoge Raad voor Economische Beroepen hard gewerkt aan de vertaling van de standaarden voor het Nederlandse taalgebied. Na publicatie van de eerste set in april 2009 is de laatste set vertaalde standaarden in augustus ter consultatie voorgelegd aan de leden. Na commentaarverwerking worden de standaarden door het bestuur definitief gemaakt en als NV COS gepubliceerd. De nieuwe NV COS worden opgenomen in de HRA, editie 2010.
ONLINE-LEARNING VOOR ACCOUNTANTS VERA en het CI hebben in juni 2009 in samenwerking met Smartpros het online learning-programma FinanceMentor gelanceerd: ruim 80 vakinhoudelijke cursussen rondom Accounting, Audit, Economie, Management en Finance. Iedere maand zijn twee tot drie nieuwe cursussen toegevoegd, gericht op actuele onderwerpen. FinanceMentor heeft inmiddels meer dan 140 deelnemers. Ook hebben NIVRA en CI samen met Harvard Business School Publishing 42 Engelstalige online management skills-modules aangeboden, onder de naam Harvard ManageMentor® 10. De onderwerpen van de modules lopen uiteen van budgeting tot coaching en van career management tot finance essentials. Tot slot is met het oog op de in 2008 ingevoerde Wet ter voorkoming van
witwassen en financiering terrorisme (Wwft) een e-learning-module ontwikkeld, die de hoofdlijnen van de Wwft mede aan de hand van voorbeelden toelicht. De e-learning-module biedt verder oefenstof in de vorm van praktijkcases en toetsvragen. De online learning-modules zijn te vinden op de NIVRA-site.
Vertaaltraject clarity: 234.000 woorden 671 pagina’s 37 standaarden
AFTRAP PROJECT KENNIS DELEN In reactie op de oproep tijdens de Accountantsdag 2008 is het NIVRA dit verslagjaar het project Kennis Delen gestart. Doel van dit project is de kennis en ervaring van de leden te benutten om vroegtijdig risico’s te signaleren in maatschappelijke sectoren. Uitgangspunt hiervoor is het onderkennen van signalen die kunnen duiden op structurele problemen in een specifieke sector. Primair betreft het hier risico’s die te maken hebben met het financieel bestuur. De bedoeling is dat het NIVRA deze informatie als signaal gebruikt; niet alleen voor eigen leden, maar ook voor bestuur, commissarissen, geldschieters, consumenten en andere stakeholders. Als aftrap van het project Kennis Delen is in juni 2009 een internetenquête gehouden onder alle leden, gevolgd door een aantal pilots in het najaar 2009. De eerste resultaten worden gepresenteerd tijdens de Accountantsdag op 25 november 2009.
ACCOUNTANT EN ELEKTRONISCH RAPPORTEREN EN FACTUREREN Het afgelopen jaar zijn grote stappen gezet in het proces van het digitaliseren en standaardiseren van de gegevensuitwisseling tussen bedrijven en overheid en bedrijven onderling. Op 11 december 2008 hebben een aantal accountantskantoren de convenanten verkorte winstaangifte (vWIA) ondertekend, een
140 deelnemers FinanceMentor
TUCHTKLACHT NIVRA BIJ ACCOUNTANTSKAMER
JULI 2009
PUBLICATIE TUSSENRAPPORTEN RA-TITEL EN BASISACCOUNTANT
2
Helpdeskfunctie PE: beantwoording van 1500 telefonische vragen, 624 vragen via de digitale helpdesk en 1250 vragen via de e-mail Aantal afgestudeerde RA’s gestegen naar 543; een toename van 10 procent
16
REACTIE NIVRA NAV AFM-UITSPRAKEN
AUGUSTUS 2009
6
verkorte VPB-aangifte die in XBRL beschikbaar is. De verkorte winstaangifte voor de IB volgt eind 2010. Deze zomer besloten de grote banken (Rabobank, ABN AMRO, ING) om standaard bedrijfsrapportages op basis van het fiscaal jaarrapport toe te staan, waarbij aanlevering elektronisch via XBRL plaatsvindt. De Rabobank meldde dat organisaties vanaf april 2010 hun elektronische jaarcijfers kunnen aanbieden. Verder heeft de staatssecretaris van Financiën in februari 2009 de regels voor het e-factureren versoepeld. Om ondernemingen en de financiële dienstverleners te ondersteunen bij de invoering van e-factureren zijn in het najaar van 2009, met medewerking van het NIVRA en NOvAA, twee informatieve publicaties verschenen.
PE-TUCHTZAKEN Gedurende het verslagjaar liep het tweede kalenderjaar af van de nieuwe NV Permanente Educatie. Veel energie is gestoken in voorlichting over de verplichtingen voor leden ten aanzien van de PE en de registratie van PE-activiteiten. Omdat het NIVRA de nieuwe bepalingen zeer serieus neemt is een groot aantal leden bij herhaling gemaand tijdig invulling te geven aan de PE-verplichting. Omdat door enkele tientallen leden ook na diverse waarschuwingen niet werd voldaan aan de PE-regels, is door het NIVRA tegen hen een tuchtklacht ingediend bij de Accountantskamer in Zwolle. De uitkomst daarvan wordt in het thans lopende boekjaar verwacht.
BENOEMING LEDEN KLACHTENCOMMISSIE
21
EINDE BOEKJAAR
31
TUSSENRAPPORTEN COMMISSIES BASISACCOUNTANT EN RA-TITEL Het rapport van de Commissie Toekomst Accountancy Opleidingen (TAO) heeft dit verslagjaar een vervolg gekregen met de publicatie van twee tussenrapporten. In het rapport: ‘Basisaccountant’, opgesteld door gelijknamige commissie, staat de opleiding tot ‘basisaccountant’ centraal. Het tweede rapport: ‘Een titel van vertrouwen’ richt zich met name op de aanbevelingen met betrekking tot differentiatie en specialisatie en de daarmee samenhangende toekomstige positionering van de RA-titel. Beide commissies nemen de pluriforme beroepsuitoefening als uitgangspunt en adviseren te komen tot één opleidingsmodel, waarin in de eindfase van de opleiding meerdere specialisaties mogelijk zijn voor het verwerven van de RA-titel.
Kerncijfers van de beroepsorganisatie De kerncijfers van de rekening 2007/2008 en 2008/2009 zijn ontleend aan de balans en staat van baten en lasten. De kerncijfers van de herziene begroting 2008/2009 en 2009/2010 en de begroting 2010/2011 zijn herleid uit de begrotingen zoals voorgelegd aan de Algemene Ledenvergaderingen van 11 december 2008, respectievelijk 16 december 2009. Zowel het complete jaarverslag als de begroting met toelichting zijn opgenomen op www.nivra.nl.
KERNCIJFERS
REKENING 2007 / 2008
HERZIENE BEGROTING 2008 / 2009
REKENING 2008 / 2009
HERZIENE BEGROTING 2009 / 2010
BEGROTING 2010 / 2011
€ .000
€ .000
€ .000
€ .000
€ .000
12.076
12.322
12.308
12.6191
12.9471
8.241
7.720
7.184
6.393
6.196
-/- 1.466
541
-/- 501
914
1.146
10.044
10.069
9.967
9.201
9.146
28
332
29
252
232
Gemiddeld aantal FTE bureau
69
2
74
67
2
69
672
Gemiddeld aantal FTE derden
13
122
12
122
122
Gemiddeld aantal FTE totaal
110
1192
108
1062
1022
Baten Beroepsorganisatie Ledenservice Resultaat
De kerncijfers over de jaren 2007/2008 zijn in nevenstaande tabel niet aangepast voor de effecten van de stelselwijzigingen inzake de pensioenvoorziening en de voorziening jubileumuitkeringen. Zie hiervoor de jaarrekening 2008/2009.
Personeel Personeelskosten Gemiddeld aantal FTE ledenservice
1 Dit bedrag wijkt af van de bate zoals opgenomen in de voor de Ledenvergadering van 16 december a.s. gepresenteerde begroting. In die begroting is op deze post een voorziening wegens oninbaarheid in mindering gebracht. 2 Betreft aantal FTE per primo boekjaar.
REKENING 2007/2008
KERNCIJFERS
REKENING 2008 / 2009
HERZIENE BEGROTING 2009 / 2010
BEGROTING 2010 / 2011
Financiering 2.1651
1.664
2.578
3.724
Openbaar accountant
4.398
4.442
-
-
Overheidsaccountant
1.220
1.201
-
-
686
646
-
-
5.735
5.957
-
-
12.039
12.246
-
-
1.963
1.928
-
-
14.002
14.174
-
-
824
829
-
-
Eigen vermogen Aantal leden
Interne accountant 2
Werkzaam in overige beroepen Totaal actief Niet actief Totaal
Gemiddelde contributie per lid (euro)
OPENBAAR ACCOUNTANTS PER 31 AUGUSTUS 2009 aantal kantoren
aantal RA’s
%
1 RA
604
604
14
2 RA’s
157
314
7
3-5 RA’s
104
386
9
6-10 RA’s
37
263
6
11-20 RA’s
24
324
7
21-50 RA’s
9
243
5
51-100 RA’s
2
122
3
101 of meer RA’s
6
1.914
43
272
6
4.442
100
Overige Totaal
943
1 De weergave van het eigen vermogen op 31 augustus 2008 is aangepast voor de effecten van de doorgevoerde stelselwijziging inzake de pensioenvoorziening en de voorziening jubileumuitkeringen. In de vastgestelde jaarrekening over het boekjaar 2007/2008 bedraagt het eigen vermogen per 31 augustus 2008 € 1.730 2 Waarvan resp. 5.254 en 5.019 FINAD
NIVRA-pleidooien 2008/2009 INSTANTIE
ACTIVITEIT/DOEL
Vaste Kamercommissies EZ, Financiën en Justitie van de Tweede Kamer Commissie Frijns
Periodiek overleg over maatschappelijke rol accountant en thema’s die spelen in het accountantsberoep.
Ministerie van Justitie Nederlandse Zorgautoriteit
VNG en IPO Ministerie van Sociale Zaken Europese Commissie Ministerie van Financiën
Reactie op voorstellen Commissie Frijns voor aanpassen corporate governance code. NIVRA pleit voor meer aandacht voor de taak en positie van de Internal Audit Functie. Reactie op voorontwerp Insolventiewet. Aandacht vragen voor de rol die accountants kunnen spelen bij het insolventieproces en als mogelijke bewindvoerder. Kanttekeningen geplaatst bij afschaffen van de Kaderregelingen AO/IC in de Cure en de Care-sector. Aangegeven dat Kaderregelingen wel degelijk een functie hebben en dat de beoogde lastenverlichting onduidelijk is. Aangedrongen op een nader overleg tussen de verschillende partijen. Schriftelijke reactie op voorstellen reductie administratieve lasten voor bedrijven en burgers met 25%. NIVRA biedt hulp aan bij doorlichten van subsidieverordeningen. Aandacht gevraagd voor problemen accountants met de formulieren voor aanvragen bijzondere regeling werktijdverkorting en de daarbij af te geven accountantsverklaring. Reactie op consultatiedocument herziening 4e en 7e EG-Richtlijnen. NIVRA pleit voor IFRS for SMEs, mits aan voorwaarden zoals eenvoud en goede praktische toepasbaarheid wordt voldaan. Op basis van onderzoek van de Staatsbalans pleit het NIVRA voor het presenteren van een complete staatsbalans, in samenhang met een staat van baten en lasten en kasstroomoverzicht, op basis van (inter)nationaal gezaghebbende verslaggevingsstandaarden.
© 2009 Koninklijk NIVRA Amsterdam. Overname van (gedeelten van) de tekst is toegestaan, mits bronvermelding. Dit verslag van activiteiten van het NIVRA heeft betrekking op het boekjaar van 1 september 2008 tot en met 31 augustus 2009 Redactie Bureau NIVRA Vormgeving Studio Putto BNO De Rijp Beeld Marja Brouwer NOvAA Drukkerij RS Drukkerij bv Den Haag Verschijningsdatum december 2009
08-2009 J
