JAARGANG 13 NR 54 FEBRUARI Verschijnt in februari, mei, september en november

FEBRUARI 2013 JAARGANG 13 NR 54 Verschijnt in februari, mei, september en november

PAUL KNAEPEN: OUDSTE BOER IN KIEWIT 10 JAAR KERSTSTAL IN DE LUCHTVAARTSTRAAT FELICIEN MULLENS WANDELT ZIJN 100.000STE KM PAPIERSLAG VERENIGINGEN: EINDE VAN EEN TIJDPERK

Editoriaal

Colofon werkten mee aan dit nummer: Hendrik Geurts Chris Goyens Jef Leroy Philip Scheepers Mathieu Vangelabbeek

verdelers van Kriskras Kiewit: Johan Deroy Louis Eerdekens Wil Gerrits Gerard Groenen Herman Jacobs Valère Knaepen Sonja Lemmens Guido Meuwis Truus Smeyers Julia Theunis Rik Tholen Maurice Vandersmissen Anita Vanderspikken Mathieu Vangelabbeek Guido Vanmaele Odette Verheyen Rina Verbakel Luc Vertessen Marie-Louise Weenink

Artikels en kalendergegevens voor het volgende nummer dat in mei zal verschijnen, binnenbrengen of mailen voor 15 april 2013. Extra nummers zijn gratis te verkrijgen in de krantenwinkel Van den Born in de Vijversstraat. e-mail: [email protected]

website: www.kriskraskiewit.be

V.U. Chris Goyens, Zavelvennestraat 63 - 3500 Hasselt

Iedereen heeft zeker genoten van het eindejaar en wat daar mee samen gaat: feesten en gezellig samen zijn. Het zijn toch ook wel drukke tijden en niemand is er rouwig om dat met de ingang van het nieuwe jaar alles weer in zijn gewone ritme valt. Nagenieten aan de hand van foto’s of verhalen is natuurlijk leuk. Vandaar dat wij naar zoveel mogelijk publieke kerstactiviteiten geweest zijn en met de foto’s een reportage maakten.

Het is gedaan met de papierophalingen in Kiewit door de verenigingen. een zwaar ongeval verleden jaar deed de stad die beslissing nemen. Philip Scheepers vertelt hoe de ophalingen al die jaren gelopen hebben.

De dagen worden al een tikkeltje langer: we zitten er op te wachten. Meer dan andere jaren zijn er zieken geweest, veel gevallen van luchtweginfecties maar vooral griep. Een hardnekkig virus dit jaar.

De toneelkring Kreatief heeft haar nieuwe stuk weer ingeoefend en bij de basket BBC Hades doen ze een inspanning om de jonge kinderen te winnen voor hun sport. Ook RC Hades heeft in het voorjaar vele activiteiten op haar programma buiten de gewone voetbalmatchen.

Dus hoog tijd dat de zon zich weer laat zien zodat we meer buiten komen en terug vitamines kunnen aanmaken die ons aansterken. De koude heeft Felicien Mullens nochtans niet kunnen tegenhouden om te wandelen. Elke dag legt hij 8 à 10 km af samen met zijn hondje Catti. Hij wandelde in november zijn 100.000ste kilometer.

We gingen praten met de oudste boer in Kiewit, Paul Knaepen. Hij is 87 en weet veel interessante dingen te vertellen over het leven en de mensen vroeger hier in Kiewit.

Je leest over dit alles in dit boekje. Veel leesplezier! Chris Goyens

EINDEJAARSACTIVITEITEN IN KIEWIT --> 3.

20 januari 2013 december-januari

6 januari 2013 19 januari 2013

4.

Kiewits Evenementen Team Kerstboomverbranding 19-01-2013

binnen was het gezellig en lekker warm

Er wordt verzameld aan de container waar de tenten gestockeerd liggen. Eerst enkele tenten inladen.

net zoals aan de brandende bomen

Nog even langs De Binder om nog wat gerief. op te pikken..

buiten gezellig en koud

De tenten worden opgebouwd in de ijzige kou.

...de verlichting ophangen...

6.

Nu de kerstbomen nog wat hoger stapelen....

Ondertussen hebben de dames binnen een toog gemaakt waar er koffie,warme soep, bier, Glühwein en jenever geschonken wordt.

‘s Anderendaags hebben de Ketters alles weer moeten afbreken en opruimen. En dat allemaal voor de Kiewitenaren. Merci, mensen van KET !

7.

9.

2003-2004

2003-2004

10 JAAR KERSTSTAL IN DE LUCHTVAARTSTRAAT

interieur van de kerststal

Fons Steegmans

Op vrijdag 4 januari ging Erfgoed Kiewit & Kriskras Kiewit op bezoek bij een straatcomité van de 21ste eeuw: “de Kerststal in de Luchtvaartstraat”. De warmte komt ons tegemoet als we op deze koude winteravond de stal binnenstappen. Het is nog vroeg en toch zien we al veel volk, oude bekenden samen met nieuwe gezichten, die gezellig met elkaar zitten de kletsen. Zo is het hier elke Kerststalavond. Onze gastheer René Steegmans, zoon van Fons, heet ons welkom namens het comité. We gaan zitten aan een tafel en bestellen een lekker drankje. In de komende uren passeren talrijke gesprekspartners aan onze tafel. Waarom een Kerststal? René vertelt: “Het is eigenlijk begonnen met een feest voor de gouden bruiloft van mijn ouders, 10.

Mathieu Vangelabbeek, Hendrik Geurts, René Steegmans en An Spitz

Fons Steegmans en Octavie Swerts. Een feest volgens de oude tradities, de hele buurt en familie werkten mee aan de voorbereiding ervan met als resultaat: een prachtige stoet die door een versierde straat trok en nadien een groot bal in een tent voor familie en vrienden. Een restant van de straatversiering zie je vandaag nog in de stal, de twee pilaartjes langs de kribbe. De eerste initiatiefnemers waren René & Louis Steegmans, Serge Spitz, René Quintiens, René Jordens & Luc Depauw. Het enthousiasme was zo groot dat we besloten elk jaar iets te organiseren. De plaats lag al gauw vast: de weide langs het huis van Steegmans, ter beschikking gesteld door familie. En de kerstdagen zijn de beste periode om de mensen uit hun huizen te halen voor een drankje en een praatje. Het heeft uiteindelijk nog vijf jaar geduurd, maar tien jaar geleden zijn we

dan toch gestart. Wij, de starters, legden uit eigen zak samen voor de eerste aankopen: twee party tentjes. Iedereen moest zich dik aankleden, je stond letterlijk in de modder en de kou. Als je de oude foto’s ziet, krijg ik het zelf weer koud. Dus kwam er een houten vloer, die we goedkoop op de kop konden tikken. Tot de aankoop van het dak, kon de stal nog uitgebreid worden, groeien. Een zeildoek was gauw bij gelegd, maar een dak bepaalde uiteindelijk de grootte van de huidige stal. Dat was het sluitstuk van jaren kleine aanpassingen, van gaskanonnen tot warmeluchtbla-zers, waardoor we vandaag extra kapstokken nodig! Het goede doel. Nadat de “investeringen” en aankopen betaald waren, werd jaarlijks een groot deel van de winst aan een goed doel geschonken. De lijst van goede doelen is gegroeid in die 10 jaren, maar steeds zijn de doelen democratisch gekozen. In de stal kan je deze lijst bekijken. Indrukwekkend!

En toch … lage consumptieprijzen. De prijzen van de consumpties zijn steeds laag gehouden, omdat er geen winst moet gemaakt worden. De sponsoring zorgt er mee voor, dat ondanks de kleine opbrengst van de toog, elk jaar steun kan gegeven aan een goed doel. Het jaarlijkse feest herhaalt zich al 10 keer. De voorbereiding start in septemberoktober. Het comité gaat samenzitten, bespreekt de financiën, en bespreekt het programma: De vaste ingrediënten zijn: de karaoke, het kerstverhaal met E.H. professor Matthijs, begeleid door troubadour Robrecht, de gezelschapsavond. Voor de rest mag iedereen voorstellen doen. Er is maar één voorwaarde: het mag niets kosten (dus meestal een gesponsorde activiteit). Sinds een aantal jaren is de openingsdag ook niet vrijdag, maar zaterdag. Het comité kwam graag tegemoet aan deze vraag van de Kerstmarkt van de Basisschool in de Vijversstraat. Goede afspraken maken goede buren….

11.

Als het programma vastligt, begint het grote werk, iedereen doet wat hij/zij kan: de stal klaarmaken voor de activiteiten, reserveren van materiaal bij de Stad, aanspreken van sponsors, honderd en een kleine en grote klussen. En dan tijdens de “feestweken”: eten klaarmaken, opruimen, klaarmaken, aankopen, eten voorbereiden, bedienen, opruimen, bestellingen doen, opruimen,…. Niet te onderschatten werk dat elke feestavond weer opnieuw geleverd wordt door deze gemotiveerde vriendengroep! De kerststal depanneert de parochie van Kiewit-Hei.

12.

Afgelopen herfst was de stal aan zijn grootste waagstuk toe: De kapel van Kiewit-Hei werd verbouwd en de mis kreeg twintig weken lang onderdak in de stal. Fons Steegmans heeft ze geteld: 1.807 in totaal, een wekelijks aantal van 9095, dat zou in veel kerken tegenwoordig niet misstaan. Er werd dus extra aandacht besteed aan de veiligheid van het gebouw. Een welingelichte bron weet ons te vertellen dat de herder van de Kiewitse Hei, zoals de meeste aanwezigen, vooral getroffen was door de verbondenheid die de stal uitstraalde, en best wel langer wilde blijven.

De Kerststal is er voor iedereen. Iedereen is welkom, niet alleen de mensen van de Luchtvaartstraat, het is een ontmoetingsfeest voor iedereen. In de loop der jaren is er al heel wat volk over de houten vloer gekomen. Zelfs de burgemeester van de Stad, een bezoek dat René en het comité uiteindelijk heel wat minder werk heeft bezorgd. Omdat ze de eerste zes jaren steeds de stal opbouwden en daarna afbraken, werd het immense werk zwaarder naargelang het gebouwtje groeide. Toen de toenmalige burgemeester Herman Reynders zijn bewondering uitsprak over de kwaliteit van het gebouw, vertelde René hem over het zware werk. Het antwoord was verrassend, maar zeer welkom: “Ze mochten de stal gerust laten staan, als het maar aan zijn doel voldeed: een tijdelijk ontmoetingsplaats voor de buurt en Kiewit.” Naast de gewone steun van de stad: stroomgenerator, toiletten, tafels, is dit voor het comité een grote opluchting en een blijk van erkenning. Ook voor de rokende medemens. Het algemeen rookverbod heeft uiteindelijk bij iedereen veel bijval gekregen. De rokers zijn blij met een afgedankt afdak van Winterland, met uitzicht op de vuurkorf.

De toekomst? Het comité heeft in de loop van de jaren een aantal wijzigingen ondergaan, niemand moet tegen zijn zin meedoen en wil het ook wel eens rustig aan doen. Mensen worden er nu eenmaal niet jonger op. Een nieuwe generatie dient zich aan, helpt mee waar ze kan. Op dat vlak geen probleem. Een praktisch probleem kan roet in het

eten gooien: als de grond ooit verkocht wordt door de eigenaars moet het comité naar een even geschikte plaats zoeken. Een suggestie: er is nog plaats aan de overkant van de straat, naast het commerciële gebouw dat op het vliegveld staat. Er zal daar voor een goed doel ook wel een plaatsje over zijn…

Hendrik Geurts

de kerststal in de Luchtvaartstraat

Volgende keer in Erfgoed in Kiewit: In de volgende Kriskras duiken we het verdere verleden in met de andere gesprekspartners van deze Erfgoedavond. We lichten alvast een tipje van de sluier op: “Daar (in Kiewit) leerde ik dansen, voor de eerste keer. Het was de kuskesdans!” Wil je meer weten: Lees de volgende Kriskras!

Datum

Activiteit



Vereniging

Plaats



Startuur



Info

MEI

APRIL

MAART

FEBRUARI

* zie verder in dit blad vr 22-02 kienavond De Kievit De Binder 19.00 u De Kievit 011.21.23.24 za 23-02 30+-fuif Chiro + KET De Binder 21.00 u T.Luyckx 0494.31.07.40 di 26-02 Granny squares - haken Femma De Binder W.Hanot 011.23.24.20 di 26-02 bowling KWB Champion 20.00 u E.Grosemans 011.22.58.28 za 2-03 * Griekse Avond KET De Binder 20.00 u F.Ursic 011.21.05.75 wo 6, 13-03 bakken voor zoetebekken Femma De Binder W. Hanot 011.23.24.20 za 9-03 * Spongebok8 Chiromeisjes Vijversstraat 8 21.00 u L.Castermans 0494.99.16.79 za 9, zo 10-03 steakdagen RC Hades Putvennestraat [email protected] zo 10-03 africhtingswedstrijd V.V.D.H. Paalvennestr. 1 8.00 u. P.Awouters 0496.62.29.41 di 12-03 kookles KWB De Binder 18.30 u P.Schoofs 011.21.22.33 za 16-03 Sint-Jozefsfeest KWB De Binder 19.00 u P.Schoofs 011.21.22.33 do 21-03 bowling KWB Champion 20.00 u E.Grosemans 011.22.58.28 za 23-03 *Rockfuif Kiewitfonds De Binder 21.00 u V.Knaepen 011.21.09.13 di 26-03 kaartavond KWB café De Binder 20.00 u G.Bas 011.72.06.91 za30, zo31-03 *Hasselt Cup: internationaal voetbaltornooi RC Hades Putvennestraat [email protected] zo 31-03 paasreceptie op de Hei VZW Hei zaal Heiwind 11.00 u J.Leroy 011.82.38.72 wo 3-04 paasfeest OKRA De Binder 12.30 u G.Gemels 0495.72.12.00 vr 5,12en za 6,13-04 *voorstelling Bergop-bergaf Kreatief De Binder 20.00 u reservatie 011.25.33.65 do 11-04 * dauwwandeling OKRA vertrek Domein Kiewit om 7.00 u R.Lardinois 011.22.77.54 za 13-04 uitstap naar Gent KWB P.Motmans 011.21.29.34 wo 24-04 G-voetbaltornooi RC Hades Putvennestraat [email protected] zo 5-05 bloemenbeurs stad Hasselt Domein Kiewit 9.00 u. - 17.00 u. M.Konings 011.23.93.88 wo 1-05 gezellige seizoensafsluitende dagRc Hades Putvennestraat [email protected] di 7, 14 en 21-05 Allemaal rokjes à la Mme Zsazsa Femma De Binder W.Hanot 011.23.24.20 di 14-05 Uitwaaitocht: “Is het altijd lente in mij?” Femma De Binder W.Hanot 011.23.24.20 Fietstochten KWB: zo 21-04 om 13.00 u. - di 23-04 om 14.00 u. - di 30-04 om 14.00 u. - di 7-05 om 14.00 u. - di 14-05 om 14.00 u- di 21-05 om 14.00 u. zo 26-05 om 10.00 u grote fietstocht info bij Georges Bas op 011.72.06.91 Bloemschikken op wo 27 februari, 27 maart, 24 april, 22 mei Hobbynamiddag do 7+21maart, 4 +18 april, 2, 16+30 mei

Femma De Binder Femma De Binder

Voetbalkamp

Putvennestraat [email protected]

van maandag 8 t/m vrijdag 12 april

RC Hades

09.00 u. 13.00 u.

Ph.Schildermans 011.21.22.01 H.Hermans 011.23.42.23

FELICIEN MULLENS WANDELDE 100.000 KM

haar naar huis te begeleiden. Felicien begon te wandelen in 1987 toen het fietsen, zijn sport tot dan toe, niet meer kon omwille van zijn hart. Nu, 100.000 km en 25 jaar later, is zijn conditie beter dan ooit. Vroeger kreeg hij minstens twee keer per jaar een bronchitis, nu nooit meer, zelfs geen griep.

C

M

In 2008 hadden we al een interview met deze fervente wandelaar. Met zijn hondje Catti vertrekt hij elke morgen om half zeven ‘s voor hun dagelijkse wandeling van 8 tot 10 km. Felicien is aangesloten bij wandelclub WSV De Schoverik in Diepenbeek. Felicien heeft het hart op de juiste plaats en is altijd paraat om te helpen waar nodig. De Schoverik organiseert wandelingen, net zoals nog andere clubs in de buurt. Felicien is dan van de partij om drank te bedelen. Voor OKRA Kiewit is Felicien begeleider voor de wekelijkse wandelingen van de leden van de club. Bèrke Maris organiseert de wandeling en Felicien is als tweede man aanwezig om met een eventueel gekwetste of vermoeide wandelaar achter te blijven of hem/ 16.

100.000 km is 2,5 maal de wereld rond. Hij heeft een gemiddelde gelopen van bijna 11 km/dag. Dat doet niemand deze 75-jarige na! Hij weet nog precies waar hij de kaap van de 100.000 km gehaald heeft. Het was aan het Sint-Jozefscollege (het Kneipp) in Bokrijk.

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Chris Goyens 17.

Einde van een tijdperk. Het oud papier van Kiewit wordt niet meer opgehaald door de verenigingen. “Jarenlang kon de stad Hasselt rekenen op de medewerking van verschillende verenigingen voor de inzameling van het Hasseltse papierafval. In ruil ontvingen ze hiervoor een financiële vergoeding. Intussen werden de veiligheidsnormen in de ophaalsector echter verstrengd. Hierdoor stelt geen enkele aannemer nog langer perswagens en chauffeurs ter beschikking voor papierophalingen door verenigingen of andere niet-professionelen. Bijgevolg was het stadsbestuur genoodzaakt om de papierophaling uit te besteden aan een gespecialiseerde firma, met name afvalintercommunale Limburg.net. Deze beslissing nam ze tijdens het college van donderdag 6 december 2012.” Bovenstaande was de aanhef van de mededeling die de verantwoordelijken van de papierophalingen toegestuurd kregen. Hiermee komt een einde aan een jarenlange traditie van oud-papierophalingen in Kiewit door de verenigingen. Zoals zo vele initiatieven zijn de papierophalingen ook begonnen vanuit jeugdhuis Hades. De eerste ophalingen dateren ergens van eind jaren ‘70, begin jaren ‘80. Oud papier bracht toen een aardige som op. In die tijd moesten we zelf zorgen voor vervoer. Zo vertrokken we ‘s morgens met een oude

camionette met aanhangwagen en reden heel Kiewit rond. Aan de toenmalige jeugdclub stond een grote container waar we dan alle opgehaalde papier moesten in overtasten. Tijdens één van die ophalingen was een oude Renault camionette zo zwaar geladen, tot op de port-bagage, dat hij niet meer te besturen viel en in een beek in de Putvennestraat is gegleden. De man die nog op de port-bagage zat is in de weide gevlogen en was zo geschrokken dat hij een spurt naar de jeugdclub inzette en daar vijf pinten ad fundum dronk. Verder herinner ik mij nog dat een zwaar geladen camionette zonder benzine is komen te vallen op een honderdtal meter van benzinestation Cox. Met vier mannen hebben we toen de camionette moeten duwen tot aan het benzinestation. Het waren in die tijd ook echte clubactiviteiten. Jaren later, toen we met de volleybal de ronde deden, vertrokken we ’s morgens om 8 u met een twintigtal mensen en stopten we rond 23u met een vijftal personen. We hadden tijd genoeg en stopten geregeld om ergens een borrel of een pint te drinken. Wanneer je dan bij zo’n vijftiental huizen even bent gestopt kan je begrijpen dat niet iedereen de ophaling tot het einde kon volhouden.

19.

Begin jaren ‘80 werden de ophalingen gecoördineerd door de Wijksportraad van Kiewit. Deze zorgden voor containers en vervoer, grote bestelwagens van een verhuurbedrijf. Zo is geweten dat tijdens een ophaalronde van Hades BBC, chauffeur René zijn bocht onder de Philipsbrug wat te kort nam en hij met de laadbak frontaal tegen de bovenkant van de brug is gereden. Het waren in die tijd allemaal sportverenigingen die meededen met de papierophalingen: dames- en heren handbalclub, Hades BBC, Chiro jongens en meisjes, Recre Hades volleybalclub, Tenkie, ZVK ‘81. Alleen RC Hades zette zelf containers aan hun lokalen waar hun leden dan oud papier in konden gooien. In die tijd was het belangrijk dat er zo veel mogelijk kilo’s papier werd opgehaald. Daarom gingen sommige verenigingen zelfs oud papier ophalen bij de reisbureaus in de stad, vooral wanneer de nieuwe folders verschenen waren. De oude werden dan weggedaan. Ook oktober was een gegeerde maand voor de ophaling: de nieuwe telefoonboeken kwamen uit en iedereen deed zijn oude weg, dus

20.

velenkilo’s extra papier, dus ook veel centjes meer. In die tijd waren de papierslagen een belangrijke bron van inkomsten voor de verenigingen. Pukkelpop bestond nog niet. Het was toen ook dat ‘bendes’ al voor dag en dauw buitenstaand papier kwamen ophalen voordat de verenigingen aan hun ronde waren begonnen. Einde vorige eeuw heeft de stad Hasselt de papierophalingen op zich genomen. De ophalingen gebeurden telkens met drie perswagens van een ophaalbedrijf. Bij elke perswagen werkten twee laders van de verenigingen die eerst een veiligheidscursus hadden gevolgd. Dat betekende ook dat er vanaf toen telkens maar zes mensen moesten werken. Het ging allemaal veel sneller. Er moest geen papier meer worden overgeladen en het was ook niet meer belangrijk dat er veel kilo’s werden opgehaald. De pot werd evenredig verdeeld onder alle deelnemende verenigingen. Maar als clubactiviteit was het wel een stuk minder plezierig. Einde 2011 werden we dan spijtig genoeg geconfronteerd met een zeer zwaar ongeval met één van onze laders. Dan is men extra gaan nadenken over veiligheid en heeft men besloten te stoppen met de ophalingen door de verenigingen. Wel heeft de stad Hasselt de verenigingen een alternatief geboden . Het is aan hen om zich hier voor opnieuw te engageren. Hiermee wordt een hoofdstuk afgesloten. Als je thuis nog foto’s hebt van de papierophalingen mag je deze bezorgen aan de redactie van Kriskras. Philip Scheepers

INTERNATIONAAL JEUGDVOETBAL BIJ RC HADES

KENNIS MAKEN MET KWB: WIE ZIJN WE? Meer info op www.kwbkiewit.be

Het internationaal jeugdvoetbaltoernooi Hasselt Cup is voor RC Hades dé organisatie om aan iedereen haar degelijke jeugdwerking te tonen. Tijdens het paasweekend op 30 en 31 maart staat de 14de editie op het programma in het Kiewit stadion. Voor dit toernooi ontvangt RC Hades 72 ploegen uit Denemarken, Frankrijk, Nederland en eigen land.

Dank zij het groot succes wordt ook beroep gedaan op de voetbalterreinen van het Stedelijk Sportcentrum Kiewit. In totaal verwachten we een duizendtal buitenlandse spelers die gehuisvest worden op zeven verschillende locaties. In de Scholen Kindsheid Jesu verblijven zo’n vijhonderd jongeren. In het restaurant van de school worden in het paasweekend niet minder dan 2300 maaltijden geserveerd. Het spreekt vanzelf dat een organisatie zoals de Hasselt Cup enkel mogelijk is dank zij de inzet van meer dan tweehonderd vrijwilligers, de steun van de stad Hasselt en de vele sponsors. RC Hades zet met het inrichten van de Hasselt Cup niet alleen het jeugdvoetbal, maar ook de Stad Hasselt in de schijnwerpers en dit tot ver over de landsgrenzen. Jef Evens voorzitter RC Hades

22.

We hebben 70 leden en hebben een waaier aan interessante activiteiten zoals: Kooklessen, bowling, petanque, wandelingen, fietstochten, kaarten enz. Wij doen ook regelmatig: Daguitstappen, bedrijfsbezoeken op weekend met het hele gezin! We zijn met de KWB ook bezig met allerlei wat ons wakker houdt: het opvoeden van kinderen, de stress op het werk, de nieuwe economische cri-

sis, de werkloosheid, onze eigen gezondheid, het leefmilieu, de armoede van onze medemensen. Vriendschap en ontmoeting komen bij ons op de eerste plaats. Maar mensen scharen zich ook achter een doel waar ze zich herkennen. Ze willen bepaalde zaken veranderen, in beweging brengen. Voor KWB zijn verdraagzaamheid, solidariteit en Kwali-tijd voor ons gezin zeer belangrijk.

Heb je interesse, neem dan vrijblijvend contact met een bestuurslid. Inschrijven is natuurlijk ook mogelijk. Wij zouden heel blij zijn te kunnen samenwerken met nieuwe leden, mensen met jonge ideeën. Hopelijk tot binnenkort misschien! het bestuursteam, Georges Bas 011 720691 Rik Tholen 011 226460 Emiel Grosemans 011 225828

Lucien Bijnens Pierre Motmans Paul Schoofs

011 211808 011 212934 011 212233 23.

PAUL KNAEPEN: 51 JAAR BOER IN KIEWIT

zus Jeanne, Paul en broer Louis, de foto van Fina staat op tafel.

schilderij van de Baertswinning

het Mokenhof Zevenentachtig is Paul, je zou het hem Janneke. In die tijd was het gewoon dat niet geven. Hij is een boeiende verteller de mensen een boerderij met gronden en heeft bovendien een prima geheu- huurden van een of andere grootgrondgen. bezitter. Om een boerderij te kopen of Als zoon van Wilhelm “Helm” te bouwen moest je geld gaan lenen Knaepen (°1875) en de Diepenbeekse bij de bank. Dat was voor de “gewone” Odilia Machiels groeide Paul op in een mens ondenkbaar. Je kocht pas iets als boerderij die zijn ouders runden in de je er het geld voor had. Vader Wilhelm Nieuweheidestraat in Kiewit, toen nog Knaepen had dhr.Swinnen, één van de Godsheide. Iedereen kende het als de directeurs van de Tiense suikerfabriek Baertswinning. Op de gronden waar als huisbaas van zijn hoeve met 17 ha toen de boerderij stond, ligt nu de kok- grond omheen. De heer Swinnen was en bakkersschool van het KIDS. ook eigenaar van de gronden van aan Paul zijn oudste zus werd geboren in het ‘vakantiepatronaat’ tot aan De Berk. 1901. Paul kwam 24 jaar later. Vader Op de scheiding van het domein liep Knaepen verloor zijn eerste vrouw de Kloosterbeek waar de koeien gingen die stierf in het vierde kinderbed. Met drinken. De weiden waren aangesloten Odilia kreeg Helm nog 8 kinderen. op een watering. Op de Kloosterbeek stond een sluis waarvan Helm de sleutel Tot zijn negen jaar woonde Paul op had. In de weiden was een brede sloot de Genkersteenweg, grondgebied gegraven met allemaal zijgrachten. In ’t Godsheide. Nadien verhuisde hij voorjaar werd de sluis open gezet, zodat naar de NieuweHeidestraat (toen nog de weiden veel water kregen van de beek Heidestraat). De buren woonden op die bestanddelen meevoerde die als 200 à 300 m : aan de ene kant boer meststof het gras goed deden groeien. Willem Moray en aan de andere kant, waar nu het vakantiepatronaat ligt, Kindertijd van Paul. boerde Michel Ceulemans met zijn broer Van kindsbeen af hielpen de kinderen 24.

mee op de boerderij. Eigenlijk was dat hun bezigheid na school en in de vakanties. Natuurlijk was er ook tijd om te spelen en in een kroostrijk gezin speelde je met je broers en zussen. Ze bouwden kampen met oude dekens tussen de stapels stro in de stal, ze vingen dikkopjes of gingen vissen in de Kloosterbeek. Speelgoed was er niet of nauwelijks, voetbal was niet echt populair. Slapen deden ze in een bakske vol met stro: de matrassen waren stoffen zakken gevuld met haverstro, dat was malser dan tarwestro. Twee keer per jaar werd dat stro ververst en het was altijd kermis als de matrassen weer dik op de bedden lagen. Als een koe moest kalven en het ging niet vanzelf, wat eerder uitzonderlijk was, kwamen de buren-boeren helpen. De veearts was geen vanzelfsprekendheid in die jaren. De mensen hielpen elkaar graag, maar waren vaak ook noodgedwongen op elkaar aangewezen. Paul, zijn broers en zussen, liepen lagere school in Hasselt. Vader Knaepen stuurde zijn kinderen naar de stad: de jongens naar de Bonnefantenstraat en de meisjes naar de ‘Blauw Nonnen’.

Eens per week, op donderdag en de eerste vrijdag van de maand werden de kinderen nog voor ze naar school gingen in de mis van 7 uur verwacht in de Sint-Quintinuskatedraal. Ze vertrokken dan om 6u te voet richting kerk. Hun oudste zus Treeske liep mee met de olielamp tot aan de grote weg, zodat ze konden zien waar ze liepen, anders hadden ze al vuile schoenen en een vuile broek voor ze in de kerk waren. Het was pikkedonker, er was toen nog geen straatverlichting. Tienertijd. Op zijn 14de stopte Paul met school om samen met zijn vader op de boerderij te werken. Hij was de enige van de 10 kinderen die daar interesse voor had. Als ontspanning in die tijd ging hij een pintje drinken met zijn vrienden in Godsheide natuurlijk of bij Nieke van de Klink (Melanie Cosemans). Zij had een klein kruidenierswinkeltje in de Borggravevijversstraat, maar er werd ook geschonken rond de Leuvense stoof. Hoogtepunten waren bvb. Godsheidekermis, dat veel volk op de been bracht. Zoals nu eigenlijk nog altijd 25.

Paul en Fina voor hun moderne boerderijwoning

trouwens. In Kiewit centrum kwamen ze niet vaak, behalve tijdens de oorlog, toen ging het gezin er naar de mis. Uit zijn tienertijd blijft Paul echter één gebeurtenis in het geheugen gegrift: het ongeluk met het gekapseisde veerpont op het Albertkanaal in Godsheide in februari 1941. Paul was toen 15. De ramp kostte het leven aan in het totaal 35 kinderen. Een aantal gezinnen verloren meer dan één kind. Paul kende heel wat van de slachtoffers. Op het ogenblik van het ongeluk was Paul aan het werk in een weide en hij hoorde rare akelige geluiden. Achteraf bleek dat het rumoer te zijn van het kapseizen van het veel te zwaar geladen vlot. Het Mokenhof. Op zijn 24ste trouwde Paul met Fina Stevens. Paul en Fina gingen, zoals in die tijd gebruikelijk was, inwonen bij de ouders van Paul. Op zijn 25ste kocht hij zijn eerste koe en op zijn 28ste nam hij de boerderij van zijn ouders over. Paul en Fina kregen 4 kinderen: Leona, Willy, Valère en Lut. Zij liepen school in de Banneuxwijk: de jongens bij de Broeders van Sint-Albertus en de meisjes bij de Zusters Kindsheid Jesu in

26.

Baertswinning en stallen gefotografeerd vlak voor ze werden gesloopt. Paul Knaepen

de Zegestraat. Uiteindelijk bleek dat Paul niet als pachter in de Baertswinning zou kunnen blijven wonen, omdat de Fraters van Tilburg de gronden gekocht hadden met de bedoeling er een instituut voor doven en slechthorenden te bouwen. Vermits ze later het instituut nog zouden uitbreiden langs achter zou de Baertswinning met de grond gelijk gemaakt worden. Daarom kocht Paul in 1959 van Cornelius Reekmans in de Kiewitstraat bouwgrond met 5ha65 aangrenzende weilanden en bouwde er zijn boerderij. De Boerinnenbond hield zich in de jaren ’60 bezig met de huisvesting van de landbouwersgezinnen. Ze begeleiden jonge mensen bij het bouwen met het bepalen van de indeling van de woning en de inrichting van de stallen. Daardoor hadden Paul en Fina een “voorbeeldwoning” met zeer moderne stallen, die ze open stelden voor bezoekers met bouwplannen. Een zware taak voor Fina die als gastvrouw de bezoekers rondleidde en uitleg gaf. Paul heeft zijn boerderij gebouwd zonder aannemer. Zelf de handen uit de mouwen steken was zijn leuze en hij voegde de daad bij het woord. Paul en Fina verhuisden in

1965 naar hun “eigen” boerderij. Hij huurde nog zo ‘n 10 ha weiland van de stad in de buurt van de kinderboerderij. Hij had een gemengd bedrijf van mestvarkens en van melkkoeien. De melkkoeien waren van het ras Rood-bont. Het melken gebeurde in de Baertswinning eerst handmatig, later machinaal. In de zomer reden Paul en Fina met paard en kar naar de weiden om te melken. Een auto hadden ze nog niet en een machinepark zoals een tractor hadden ze niet nodig. Dat kwam pas later, toen ze naar de Kiewitstraat verhuisden. Voor grote werken op het veld werd een loonwerker ingehuurd, hetgeen bij de boeren gebruikelijk was. Paul won in 1969 de gewestelijke hoeveprijskamp. Zij gaven punten op de verzorging en het gemiddeld aantal liters melk per koe. Het gemiddelde was toen 4.000 l melk per koe per jaar. Nu kan een goede koe tot 10.000 liter melk geven per jaar. Eer je zo ’n prijs kreeg controleerde de Boerenbond de manier van werken op de boerderij en de huisvesting van de dieren. Voor het vetmesten van de varkens kocht Paul aanvankelijk de biggen aan, maar na een tijd hield hij zelf een beer

en zeugen en kweekte zo zijn eigen biggen. Al die jaren had de boerderij ook een uitgebreide groententuin. Tot vorig jaar heeft Paul zijn eigen groenten nog gekweekt. Begin jaren ’70 was er sprake van de aanleg van de A24 die dwars door Paul zijn bedrijf zou lopen. Het heeft hem veel kopbrekens bezorgd. Gelukkig is die snelweg er nooit gekomen. In 1979 is Paul gestopt met zijn melkkoeien en hield van dan af alleen nog mestvee: varkens en runderen tot aan zijn pensioen op zijn 65ste. Zijn kinderen zagen hun toekomst elders, dus stopten de boerenactiviteiten ten huize Knaepen. Nu lopen op de weiden achter de boerderij enkele paarden, een hobby van Valère en Willy en pa verzorgt de dieren samen met hen. Verleden jaar is jammer genoeg Fina overleden. Er is hier nogal wat verloop: Paul zijn kinderen, kleinkinderen, zijn broer en zus, familiehulp, buren … er komt altijd wel iemand langs. Ik begrijp dat, want de koffie is hier heel lekker en de babbel gezellig. We wensen Paul van harte nog vele fijne jaren op zijn Mokenhof! Chris Goyens 27.

vlnr. Regisseur Benny Ghysens,Sofie Bams, Vera Verheijden, Fabienne Vanherle, Christel Martens, Huguette Meuwis, Katja Goovaerts. Achter de schermen werken mee: Vera Willems, fluisterdame - Nicole Bervoets, toneelmeester - decorploeg onder leiding van Robert Peeters: Pierre Bams, Yvan Bijloos, Danny Castermans, Johan Reekmans. Korte inhoud van het verhaal: Als vijf leraresen een trektocht organiseren om aan een bijscholing te ontkomen en ze noodgedwongen langer in de trekkershut moeten blijven dan gepland, komen er gesprekken op gang waarin elk geheimen prijs geeft. Eén van hen heeft niet alleen haar dochter tot last, maar sleept ook een zware familiale last die betrekking heeft met school, met zich mee. Dit heeft tot gevolg dat er in de hut situaties ontstaan die voor ons allen herkenbaar zijn. Dit alles is gegoten in een toneelspel, waar we misschien niet altijd gaan durven mee lachen, maar waarin we ons zeker gaan herkennen. Kortom, het wordt een gezellige toneelavond, die ons nog lang gaat bijblijven. tot binnenkort, Vera Verheijden 28.

29.

VRAAG AAN KIEWIT

Dit schilderij is eigendom van Monique Philips. Ze heeft hieromtrent een vraag aan de Kiewitenaren. Ze schetst persoonlijk de aanloop: “Ik kocht een olieverfschilderij op Kapaza uit een overlijden. Als ik het goed begrepen heb, was de vroegere eigenares van het hotel Rozenhof enkele weken eerder, dat moet begin november geweest zijn, overleden én was het schilderij speciaal voor het Rozenhof gemaakt. Vermits ikzelf geïnteresseerd ben in verlaten gebouwen en nog maar pas in de buurt ben komen wonen, vond ik dat een interessant detail dat ik verder wou uitzoeken via het internet. En zo kwam ik bij Kriskras Kiewit terecht. Ik begrijp nu dat het hotel zelf verdwenen is, maar deel uitmaakt van de herinneringen die nog rond de Philips site leven. Op het schilderij staat een handtekening links beneden “Klein”. De enige Klein die ik op het internet vind, is een Frits/Fred Klein, een Nederlander die naar Frankrijk verhuisde. Zijn zoon Yves Klein kende ik wel. Hij schilderde eerder circuspaarden en wel in zachte tinten. Ik had wat e-mails en een foto rondgestuurd, maar niemand schijnt die theorie te volgen. Dus het blijft een raadsel. Wat ik wil weten is: wie heeft het schilderij gemaakt en hoe is dat schilderij (van Antwerpen) vroeger in Kiewit terecht gekomen.”

mail naar de redactie op: [email protected]

30.