Ir. Stan Beurskens (Msc)

Symposium Wijn & Recht

Inleiding over de kansen voor Nederland als gevolg van het veranderende klimaat Hebben de kansen te maken met het klimaat of de nieuwe ontwikkelingen?

Ir. Stan Beurskens (Msc)


Achtergrond • Bachelor degree: Procestechnologie (Wageningen) • Master degree: Procestechnologie/Oenologie (Wageningen, Stellenbosch, Geisenheim) • PhD: Kwaliteitsverbeteringen in de Noordelijke wijnbouwgebieden, zoals Nederland (Freiburg, Neustadt en Wageningen)


Achtergrond • Wijndomein St. Martinus, 11 ha, Vijlen, sinds 1988, eigen proeftuin met meer dan 70 rassen • Wijnbouwadvies Beurskens, sinds 2006 • Docent Wijn Academie en docent wijnbouw & vinificatie • Onderzoeker nieuwe rassen en technieken


Programma • • • • •

Ontwikkeling Nederlandse wijnbouw Invloed klimaatsverandering Kennisontwikkeling Kansen Discussie





Ontwikkeling Nederlandse wijnbouw • 968 Eerste vermelding van wijnbouw in Nederland, in Zuid-Limburg • 1300-1400 Hoogtepunt wijnbouw in Nederland, vooral rond het maas –en geuldal • Verdwijning wijnbouw Nederland, door kleine ijstijd (1590), 80e jarige oorlog, druifluis en Napoleon


Ontwikkeling Nederlandse wijnbouw • 1970 Eerste wijngaard in Zuid-Limburg, Maastricht • Tot 2000, waren er in totaal 20 bedrijven • Het areaal wijngaarden nam tussen 2003 en 2010 toe van 36 tot 160 ha verdeeld over ongeveer 87 wijngaarden • Volgens het wijngaardeniersgilde (www. wijngaardeniersgilde.nl) telt Nederland minstens 170 wijngaarden • Website ‘De Wijnhoek’ (www.dewijnhoek.nl) vermeldt zelfs in totaal de adressen van 184 wijngaarden in Nederland met een totaal oppervlakte van 190 ha. • Volgens het promotieonderzoek van wijnbouwvoorlichter Stan Beurskens telt Nederland anno 2011 inmiddels ca. 240 ha.


Bron: Wijngaardeniersgilde





Klimaat en invloed op de kwaliteit van de druiven • • • • • • • •

Suikergehalte Totaal zuurgehalte pH Appelzuur en wijnzuur Druivengewicht Stikstof en aminozuren Visuele waarneming Smaak van de druivenschil

Symposium Wijn & Recht Ontwikkeling gemiddelde temperatuur Maastricht-Beek (Bron KNMI) 16,0

Gemiddeldetemperatuur (C)

15,0 14,0 Gem. Temperatuur September Gem. Temperatuur Oktober

13,0 12,0 11,0 10,0 9,0 1990-1994 1995-1999 2000-2004 2004-2010 Tijd in Jaren

Symposium Wijn & Recht Ontwikkeling gemiddelde temperatuur Wijngaard St. Martinus (Bron eigen weerstation) 16,0

Gem iddeldetem peratuur (C)

15,0 14,0 13,0 12,0 11,0 10,0 9,0 1990-1994

1995-1999

2000-2004

Tijd in Jaren

2004-2010


Klimaat en invloed op de kwaliteit van de druiven Suikergehalte Totaal zuurgehalte pH Appelzuur en wijnzuur Druivengewicht

• Stikstof en aminozuren • Terpenen • Smaak van de druivenschil

• • • • •

Hogere Oe Minder zuur Hogere pH Minder appelzuur Afhankelijk van neerslag Hoger Meer geur Rijpere fenolen


Klimaatverandering • Warmere temperaturen tot 1,5 C. Vooral in September en Oktober hogere temperaturen • Warmere nachten gedurende September en Oktober, betere glucogeogenese • Extremere weersomstandigheden (droogte in juni en juli, extremere hagel en regen)





Kennisontwikkeling • Kennisontwikkeling in de wijngaard o.a.: – Nieuwe klonen – Nieuwe rassen – Meer inzicht in de wijngaard (loofwandbeheer, oogstmanagement) – Betere machines – Bemesting


Ontwikkeling nieuwe klonen • Voor Nederland vooral belangrijk zijn de klonen van de volgende rassen: – Pinot Noir (meer dan 200 verschillende klonen) – Pinot Gris – Pinot Blanc


Ontwikkeling nieuwe klonen • Waarom nieuwe klonen: – Betere kwaliteit, aromatisch, meer kleur, suikergehalte, zuurstructuur, rijpheid (oogsttijdpunt) – Betere wijnbouwtechnische eigenschappen, bv groeibeeld (rechtop – hangend), minder dichte trossen (loss, compact), grootte van de bessen (klein, groot, gemengd) – Minder werk, minder botrytis, betere kwaliteit

• Keuze hangt af van de klimatologische en terroir omstandigheden, vinificatie en marketing.



France 777

Gm 20-13

Fr 1801


Bron: DLR Neustadt


Ontwikkeling nieuwe kruisingen • Generatie I: Mareshal Foch, Leon Millot (1911), Seyval Blanc (1919) • Generatie II: Merzling (1960), Rayon d`ore (1958) • Generatie III: Regent (1967), Johanniter (1968) • Generatie IV: Solaris (1975), Bronner (1975) • Generatie V: Cabernet Cortis (1982), Baron (1983) • Generatie VI: Cabernet Cantor (1989), Cabertin (1991), Pinotin (1990), Muscaris (1987) • Nieuwe generatie komt er alweer aan, duurt normaal minimaal 20 jaar voordat een ras wordt vrijgegeven


Invloed nieuwe rassen • In eerste instantie was de schimmeltolerantie het belangrijkste • Anno 1980 werd de kwaliteit steeds belangrijker. Op dit moment is volgens de deskundige de kwaliteit van de nieuwe kruisingen vergelijkbaar met de klassieke rassen • Problemen liggen op het marketingtechnische vlak • De Nederlandse wijnbouw bestaat voor 78% uit de nieuwe kruisingen • Reden is de vroegere rijpheid en de hogere schimmeltolerantie (klimatologische omstandigheden, spuitmiddelen worden minder toegelaten in Nederland)


Aanplant in Nederland anno 2011 • Klassieke rassen, zoals Pinot Noir en Pinot Gris. Gekozen wordt voor de klonen die voor een betere afrijping zorgen en een hogere kwaliteit • Nieuwe rassen die zich bewezen hebben, zoals Johanniter worden nog steeds op grote schaal aangeplant • Nieuwste kruisingen, zoals Souvignier Gris en Cabertin worden ook aangeplant • Conclusie: Nederlandse wijnboeren gaan met de nieuwste tendensen mee, de kwaliteitsklonen worden aangeplant en de nieuwe kruisingen worden steeds meer aangeplant omdat de kwaliteit beter wordt en er steeds meer belangstelling is voor duurzaamheid


Kennisontwikkeling • Kennisontwikkeling in de vinificatie: – – – –

Betere toepassing en kennis in de wijnkelder Nieuwe enzymen meer smaak en geur Nieuwe gisten meer smaak en geur Nieuwe technieken in de wijnkelder


Vergisting op pulp Wijnzuur

Pulpstandtijd

Totaal zuur

Ontstelen

Pectine

Walsen GTP

Extract Kalium pH-waarde Fenolen Primair aroma`s Totaal N Aminozuren Troebelheid Off-flavour Eiwit





Conclusie De kennisontwikkelingen op het gebied van klonen/rassen in samenhang met de verandering van de klimatologische omstandigheden bieden een kans voor Nederland Echter…….


Kansen • Streekproducten erg in trek • Enthousiasme van de Nederlandse wijnbouwer om kwaliteit te produceren • Durven te investeren in kennisontwikkeling en machines • Meerdere facetten, B&B, wijnproeverijen • Duurzaamheid • Betere kwaliteit (toename prijswinnaars nationale en internationale keuringen) • Meeste wijngaardeniers zijn educatief goed onderlegd • Gelimiteerde kwantiteit • Meer kennis in vinificatie en wijnbouw


• • • • • •

Hoge productiekosten (uurloon, landbouwgrond) Lagere opbrengsten Minder landbouwgrond Geen wijncultuur Te weinig kennis (geen opleiding) Zorgen ervoor dat de toename van de Nederlandse wijnbouw gering zal zijn


Discussie

Bedankt voor uw aandacht

Ir. Stan Beurskens (Msc)

Recommend Documents