AB Limburg INTRODUCTIEBOEKJE AGRARISCH Versie 6 d.d. januari 2009
AB Bedrijfsverzorging Limburg BV ABLI Holding BV
AB Detach Limburg BV
AB Poultry Service Limburg BV
AB Service Limburg BV
AB Payroll Limburg BV
INHOUDSOPGAVE: 1.
INLEIDING................................................................................................................................................ 3
2.
ALGEMEEN ............................................................................................................................................. 4 2.1 2.2
INTRODUCTIE AB LIMBURG ................................................................................................................. 4 VESTIGINGEN AB LIMBURG ................................................................................................................. 6
3
WERKEN BIJ AB DETACH LIMBURG BV ............................................................................................. 7
4
WERKEN BIJ AB SERVICE LIMBURG BV ............................................................................................ 9
5
DOELSTELLINGEN EN BELEID.......................................................................................................... 11 5.1 5.2
6.
BELEIDSVERKLARING ........................................................................................................................ 11 V&G ORGANISATIE .......................................................................................................................... 14
HOE TE HANDELEN BIJ....................................................................................................................... 15 6.1 ZIEKTE ............................................................................................................................................. 15 6.2 BEZOEK DOKTER .............................................................................................................................. 15 6.2.1 Bezoek dokter medewerkers AB Bedrijfsverzorging Limburg BV, AB Detach Limburg BV, ABLI Holding BV en AB Service Limburg BV / AB Payroll Limburg fase B en C ............................................ 15 6.2.2 Bezoek dokter medewerkers AB Service Limburg BV en AB Payroll Limburg ......................... 16 6.3 GEMAAKTE KOSTEN .......................................................................................................................... 16 6.4 VAN BELANG ZIJNDE DOCUMENTEN .................................................................................................... 16 6.5 PAGO (PERIODIEK ARBEIDSGEZONDHEIDSKUNDIG ONDERZOEK) ....................................................... 16 6.6 RAADPLEGEN BEDRIJFSARTS ............................................................................................................ 17 6.7 EEN ONVEILIGE SITUATIE, BRAND EN (BIJNA) ONGEVAL........................................................................ 17 6.8 CALAMITEITEN .................................................................................................................................. 17 6.9 STORINGEN...................................................................................................................................... 18 6.10 AGRESSIE, PESTEN EN SEKSUELE INTIMIDATIE.................................................................................... 18
7. VEILIGHEIDSVOORSCHRIFTEN .............................................................................................................. 19 7.1 ALGEMEEN ....................................................................................................................................... 19 7.1.1 Verantwoordelijkheden .................................................................................................................. 19 7.1.2 Persoonlijke beschermingsmiddelen ............................................................................................. 19 7.1.3 Verboden is.................................................................................................................................... 19 7.1.4 Verkeer en parkeren...................................................................................................................... 20 7.1.5 Orde en netheid ............................................................................................................................. 20 7.1.6 Goedgekeurd materieel en gereedschap ...................................................................................... 20 7.1.7 Gezondheid en hygiëne................................................................................................................. 20 7.1.8 Gevaarlijke stoffen......................................................................................................................... 20 7.1.9 Tillen .............................................................................................................................................. 21 7.1.10 Bukken......................................................................................................................................... 21 7.1.11 UV-straling ................................................................................................................................... 21 7.1.12 Werken met (elektrische) gereedschappen................................................................................. 21 7.1.13 Lawaai ......................................................................................................................................... 22 7.2 VEILIGHEIDSVOORSCHRIFTEN DIERLIJK .............................................................................................. 25 7.2.1 Blootstelling aan biologische agentia (medicijnen, entstoffen, vaccinaties).............................. 25 7.2.2 Veiligheidsvoorschriften pluimveehouderij ................................................................................ 27 7.2.3 Veiligheidsvoorschriften rundveehouderij.................................................................................. 29 7.2.4 Veiligheidsvoorschriften varkenshouderij .................................................................................. 32 7.3 VEILIGHEIDSVOORSCHRIFTEN PLANTAARDIGE SECTOREN ................................................................... 34 7.3.1 Veiligheidsvoorschriften akkerbouw .......................................................................................... 34 7.3.2 Veiligheidsvoorschriften boomkwekerij...................................................................................... 36 7.3.3 Veiligheidsvoorschriften champignonteelt ................................................................................. 38 7.3.4 Veiligheidsvoorschriften fruitteelt............................................................................................... 39 7.3.5 Veiligheidsvoorschriften groententeelt onder glas..................................................................... 41 7.3.6 Veiligheidsvoorschriften sierteelt onder glas ............................................................................. 43 7.3.7 Veiligheidsvoorschriften groententeelt in de vollegrond ............................................................ 45
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-2-
1.
Inleiding
Dit boekje is er om alle medewerkers van AB Limburg te informeren omtrent een aantal algemeen van toepassing zijnde regels en richtlijnen. Met medewerkers worden alle voor de volgende organisaties werkzame personen bedoeld: • • • • • •
ABLI Holding BV AB Bedrijfsverzorging Limburg BV AB Detach Limburg BV AB Service Limburg BV AB Poultry Service Limburg BV AB Payroll Limburg BV
Alle medewerkers zijn verplicht kennis te nemen van de inhoud van dit boekje en hiernaar te handelen. Mede door het op deze manier informeren van haar medewerkers wenst AB Limburg invulling te geven aan wat wij noemen 'goed werkgeversschap'. Na een algemeen gedeelte, waarin de organisatie alsmede het beleid en de doelstellingen kort zijn toegelicht, geeft het boekje een aantal concrete en praktische regels en richtlijnen. Sommige daarvan zijn voor eenieder van toepassing, anderen zijn van toepassing voor bepaalde soorten werk.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-3-
2.
Algemeen
2.1
Introductie AB Limburg
AB Limburg is een werkorganisatie waarvan de onderstaande rechtspersonen deel uitmaken. De dienstverlening van de rechtspersonen gezamenlijk zorgt voor een full-service pakket op het gebied van flexibele arbeidsvoorziening in de agrarische sector en overige sectoren. De structuur van AB Limburg ziet er als volgt uit: Coöperatieve Agrarische Bedrijfsverzorging Limburg
ABLI Holding BV
AB Bedrijfsverzorging Limburg BV
AB Detach Limburg BV
AB Service Limburg BV
AB Poultry Service Limburg BV
AB Payroll Limburg BV
CABL CABL is een coöperatieve vereniging waarbij circa 1.400 leden aangesloten zijn. Deze leden zijn zelfstandige ondernemers in de primaire land- en tuinbouw. Per 1 januari 2005 zijn er geen medewerkers in dienst van CABL. ABLI Holding De Holding houdt zich uitsluitend bezig met facilitaire zaken ten gunste van de onderliggende BV's. AB Bedrijfsverzorging Limburg BV AB Bedrijfsverzorging heeft de beschikking over circa 40 vaste medewerkers (bedrijfsverzorgers) die kunnen worden ingezet op de bedrijven van de leden ter vervanging van deze ondernemer bij ziekte, ongeval, overlijden etc. Ook kunnen de medewerkers van AB Bedrijfsverzorging Limburg BV het bedrijf runnen bij afwezigheid van de ondernemer wegens vakantie. Daarnaast kunnen ook vaste medewerkers op agrarische bedrijven worden vervangen. Tevens worden medewerkers van AB Bedrijfsverzorging ingezet voor gespecialiseerde en overige agrarische werkzaamheden. Tenslotte worden bedrijfsverzorgers ingezet voor flexibele arbeidsvraag bij klanten in de bedrijvenmarkt (GWW, bouw, groenvoorziening, logistiek etc.). AB Detach Limburg BV AB Detach Limburg BV is een detacheringsorganisatie gespecialiseerd in de agrarische sector en de bedrijvenmarkt. De organisatie is opgericht in 1991. Medewerkers worden voor bepaalde of onbepaalde tijd in dienst genomen om vervolgens te worden gedetacheerd op agrarische of overige bedrijven. Momenteel zijn er ongeveer 80 gedetacheerden werkzaam. AB Service Limburg BV AB Service Limburg BV is een uitzendorganisatie die gespecialiseerd is in het invullen van flexibele vraag naar medewerkers voor fysieke arbeid. Hierbij gaat het vaak om productiematig werk waar weinig specifieke (vak)kennis voor nodig is. AB Service Limburg BV is opgericht in 1995. Momenteel zijn er ruim 6000 uitzendkrachten ingeschreven waarvan er in de zomermaanden ± 3000 personen werkzaam zijn. AB Service Limburg BV is aangesloten bij de Algemene Bond van Uitzendondernemingen (ABU).
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-4-
AB Poultry Service Limburg BV AB Poultry Service Limburg BV is een organisatie die voorziet in de flexibele vraag naar arbeidskrachten in de pluimveesector. AB Poultry Service Limburg BV leent de mensen in van de overige organisaties. Er zijn geen personen rechtstreeks in dienst. Voor de personen die werkzaam zijn in de pluimveeservice gelden de regels zoals opgesteld door het IKB-PSB.
AB Payroll Limburg BV AB Payroll Limburg BV is een payrollorganisatie die gespecialiseerd is in het verwerken van de loonadministratie voor organisaties met veel personeel in dienst. Hierbij wordt maximaal gebruik gemaakt van de digitale snelweg. Het gaat vaak om productiematig werk, welk voor een belangrijk deel door scholieren en / of buitenlandse medewerkers worden uitgevoerd. De opdrachtgever onderhoudt hierbij persoonlijk het contact met de betreffende medewerkers en vervult vanuit die positie een belangrijk deel van de werkgeversfunctie. Enkel het juridisch werkgeverschap is in handen van AB Payroll. AB Payroll Limburg BV is opgericht in 2009. Momenteel zijn er ruim 250 medewerkers ingeschreven, maar dit aantal stijgt gestaag. AB Payroll Limburg BV is gecertificeerd conform NEN 4400-1 en past de arbeidsvoorwaarden toe zoals door de ABU of de VPO is vastgesteld.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-5-
2.2
Vestigingen AB Limburg
AB Limburg heeft 3 vestigingen: Hoofdkantoor:
Mussenberg 5 6049 GZ Herten-Roermond Tel. 0475 - 35 20 30
Vestiging:
Grubbenvorsterweg 5 5975 RA Sevenum Tel. 077 - 398 0883
In 2009 is een derde vestiging geopend: Stationsstraat 89 6191 BC Beek Tel. 046 - 4370732 Op alle vestigingen kunt u met uw vragen terecht. De salariëring vindt plaats te Roermond, zodat wij u verzoeken voor vragen omtrent salariëring te bellen naar: 0475 - 35 20 30.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-6-
3
Werken bij AB Detach Limburg BV
Indien u werkzaam bent voor AB Detach Limburg dienen de volgende formulieren in ons bezit te zijn: Kopie van een geldig paspoort of identiteitskaart; Ondertekende "arbeidsovereenkomst"; Ingevulde en ondertekende loonbelastingverklaring "waarin u aangeeft wel of geen gebruik te willen maken van de heffingskorting". Om tot salariëring over te gaan dienen bovenstaande formulieren in ons bezit te zijn. Uw salaris Bij AB Detach Limburg BV ontvangen de medewerkers in de meeste gevallen een vast bruto maandloon. In enkele gevallen is een bruto-uurloon afgesproken. Bovenop het bruto-uurloon worden reserveringen vakantiedagen/feestdagen/kort verzuim en vakantiegeld opgebouwd. Vakantiegeld wordt uitbetaald samen met salaris over de maand april. De andere reserveringen worden opgenomen op basis van aanvraag. Uw nettoloon is afhankelijk van: - uw bruto uurloon (en dit is weer afhankelijk van de sector waarin u werkzaam bent: bijv. dierhouderij, glastuinbouw, open teelten, boomkwekerij, paddestoelen, bouw, bedrijfsverzorging etc.); - het aantal dagen en uren dat u in een week werkzaam bent; - of u wel of geen gebruik maakt van de heffingskorting. Op basis hiervan houdt AB Detach Limburg BV loonbelasting en premies in op uw bruto uurloon. Pensioen, VUT en scholing Uw pensioen wordt geregeld via het Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw (BPL). Informatie over het Bedrijfspensioenfonds voor de Landbouw uitgevoerd door Colland is te vinden op de website van Colland (voor meer info zie www.colland.nl) of neem telefonisch contact op met de afdeling klantenservice, tel: 0900 - 165 65 65. Tevens kunt u een verzoek indienen omtrent het volgen van een cursus/opleiding welke relevant is voor het werk in de agrarische sector. Deze opleiding en/of cursus zal geheel of gedeeltelijk worden vergoed, mits het functierelevant is. Zorgverzekering AB Limburg heeft een collectiviteit afgesloten met zorgverzekeraar CZ. Onder bepaalde voorwaarden kunt u, als u een contract voor (on)bepaalde tijd heeft, aan het begin van een nieuw kalenderjaar deelnemen aan deze collectiviteit. Bij uw coördinator kunt u informatie opvragen. Procedure Ziek- en herstelmelding (zie hoofdstuk 6) Ziekengeld e Het eerste half jaar van uw ziekte betaalt AB Detach Limburg BV u 100% van het loon. In het 2 half jaar 90%. De aanvulling naar 100% wordt dan door Sazas rechtstreeks aan u betaald. In het tweede jaar betaalt AB Detach 85% en wordt dit wederom aangevuld tot 100% door Sazas mits aan voorwaarden wordt voldaan. Uitbetaling salaris AB Detach hanteert een maandelijkse salariëring. Dit salaris wordt overgemaakt op uw bankrekening. De verwerking van uw salaris vindt plaats omstreeks de 25e van de volgende maand. Voor de eerste maand dat u werkzaam bent, kunt u een voorschot ontvangen. Dit voorschot wordt gebaseerd op het brutoloon. Vervolgens wordt elke maand het loon betaald op basis van de gewerkte uren in de voorgaande maand. Bij een eventuele uitdiensttreding wordt het in de eerste maand ontvangen voorschot verrekend. De uren worden op verschillende manieren bij ons aangeleverd: het is mogelijk dat u een bonnenblok van AB Detach Limburg krijgt en dat uzelf deze bonnen naar ons opstuurt. In dit geval is het van belang dat uw opdrachtgever deze bonnen wekelijks ondertekent. Het kan ook zijn dat uw opdrachtgever (het bedrijf waar u werkzaam bent) de uren doorgeeft aan AB Detach Limburg BV. In dit geval is het verstandig de gewerkte uren voor uzelf te noteren zodat u altijd een controlemogelijkheid heeft. Voor een snelle en correcte verwerking van de werkbonnen is het noodzakelijk de bonnen zo snel als mogelijk bij aanvang van een nieuwe maand ingevuld en door beide partijen ondertekend op te sturen in de e daarvoor bestemde retourenveloppen. De werkbonnen dienen voor de 15 van de volgende maand ingeleverd te worden.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-7-
Levensloopregeling De levensloopregeling is een regeling waar iedereen aan mag deelnemen. Het is echter niet toegestaan in een kalenderjaar tevens deel te nemen aan de spaarloonregeling. AB Detach Limburg BV heeft een collectief levensloopcontract afgesloten met Rabobank Roermond. Voor informatie over de levensloopregeling kunt u zich wenden tot uw coördinator. Spaarloonregeling U kunt ook deelnemen aan de spaarloonregeling. Kortweg houdt dit in dat wij per maand een door u vast te stellen bedrag van uw bruto loon overmaken op een nog te openen bankrekeningnummer bij Rabobank Roermond. Elk jaar wordt door de overheid het maximaal te sparen bedrag bepaald. Over dit bedrag hoeven dan geen belasting en premies te worden afgedragen. Het bedrag moet wel 4 volle kalenderjaren op de speciale bankrekening blijven staan. Na 4 jaren komt het eerst gespaarde bedrag (netto) vrij en wordt het automatisch overgemaakt op uw vrije (betaal)rekening. In een aantal gevallen mag de werknemer binnen de spaartermijn van minimaal 4 jaar beschikken over het spaarloon (deblokkeren). Met ingang van 1 januari 2005 geldt deze mogelijkheid ook voor de kosten van kinderopvang zoals bedoeld in de Wet kinderopvang. Om deel te kunnen nemen moet de werknemer op 1 januari van enig jaar in dienst zijn. Als u dus na de eerste dag van het kalenderjaar in dienst komt kunt u geen gebruik meer maken van de spaarloonregeling. Vanaf 1 januari 2005 kunt u nog slechts bij één werkgever deelnemen aan de spaarloonregeling. Voor eventuele vragen kunt u contact opnemen met uw bank of met uw coördinator van AB Detach Limburg BV.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-8-
4
Werken bij AB Service Limburg BV
Indien u werkzaam bent voor AB Service Limburg dienen de volgende formulieren in ons bezit te zijn: • Kopie van een geldig paspoort of identiteitskaart; • Volledig ingevuld en ondertekend "inschrijf-en arbeidsverledenformulier"; • Ondertekende "arbeidsovereenkomst"; Om tot salariëring over te gaan dienen bovenstaande formulieren in ons bezit te zijn. Uw salaris Het te ontvangen bruto uurloon is onder andere afhankelijk van het soort bedrijf waarin u werkzaam bent en van relevante werkervaring. Bovenop dit bruto uurloon wordt er over elk gewerkt uur een bedrag gereserveerd voor vakantierechten, feestdagen, kort verzuim en vakantietoeslag. Deze bedragen worden conform de ABU-regels op bepaalde tijden uitgekeerd. Uw nettoloon is afhankelijk van: • uw bruto uurloon; • het aantal dagen en uren dat u in een week werkzaam bent; • of u wel of geen gebruik maakt van de heffingskorting. Op basis hiervan houdt AB Service Limburg BV loonbelasting en premies in op uw bruto uurloon. Van uw bruto loon wordt een gedeelte afgedragen aan de belastingdienst (loonheffing en premies sociale verzekeringswetten). In de opzet van de salarisafrekening, waarbij van bruto naar netto gerekend wordt, is m.i.v. 1 januari 2006 ‘loon voor zvw’ en wg-bijdrage zvw’ toegevoegd. Het betreft hier de grondslag en de door de werkgever aan u vergoede inkomensgerelateerde bijdrage inzake de wettelijke regeling. Over de werkgeversbijdrage wordt loonheffing ingehouden. De door u verschuldigde premie wordt netto ingehouden met vermelding van de omschrijving ’wn-premie zvw’ en is gelijk aan de werkgeversbijdrage. Aan uw zorgverzekeraar bent u de maandelijkse premie verschuldigd. Procedure Ziek- en herstelmelding (zie hoofdstuk 6) Ziekengeld Afhankelijk van de soort uitzendovereenkomst die wij met u hebben gesloten, wordt de uitkering door het UWV en Centraal Beheer Achmea of door AB Service Limburg BV uitgekeerd. De uitkering bedraagt 91% van uw gemiddelde loon van de laatste 13 weken (CAO voor Uitzendkrachten 2004-2009 art 32). Indien u bent ingedeeld in fase A van de CAO voor Uitzendkrachten 2004-2009, ontvangt u 70% van het UVW en 21% van Centraal Beheer Achmea en gelden er 2 wachtdagen, in het eerste ziektejaar. In het tweede ziektejaar ontvangt u 70% van het loon door het UWV en 10% van Centraal Beheer Achmea . De tweede wachtdag wordt echter vergoed bovenop het bruto uurloon en wordt ook wel wachtdagcompensatie genoemd. Heeft u een contract voor bepaalde tijd (fase B) of onbepaalde tijd (fase C), dan ontvangt u de uitkering van AB Service Limburg BV en geldt er 1 wachtdag. Er is in dat geval geen wachtdagcompensatie op het bruto uurloon. De uitkering wordt enkele weken na de ziekmelding uitgekeerd. Ook hier geldt dat in het tweede ziektejaar 80% van het loon wordt uitgekeerd. Vakantierechten/ reserveringsformulieren
• Het “vakantiegeld” zal in juni automatisch worden uitgekeerd, of bij einde dienstverband; • De reservering “feestdagen” zal automatisch worden uitbetaald op het moment dat een algemeen erkende feestdag valt. Resterende bedragen voor feestdagen en “kort verzuim” worden uitbetaald in juni of bij einde van het dienstverband. Indien u een contract voor bepaalde tijd (fase B) of onbepaalde tijd (fase C) heeft, worden er geen reserveringen voor “feestdagen” en “kort verzuim” opgebouwd. In dat geval worden deze uren doorbetaald door AB Service Limburg BV. Zie ook Hoofdstuk 6 paragraaf 6.2.1 en 6.2.2 van het introductieboekje .
• De reservering “vakantiedagen” is een vergoeding voor het recht op vrije uren dat u heeft. Het bedrag dat u heeft opgebouwd wordt omgerekend naar een aantal uren. Deze uren kunt u op elk willekeurig tijdstip laten uitbetalen: u dient zelf tijdig een “Formulier uitbetaling reserveringen” naar ons toe te sturen. Tijdig wil zeggen dat wij dit formulier in ons bezit hebben aan het einde van de week waarover u de opgebouwde tegoeden uitbetaald wenst te hebben. Een aantal formulieren is bijgevoegd. Zodra deze op zijn kunt u nieuwe bestellen.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-9-
Bij eventuele beëindiging van het dienstverband zullen alle openstaande tegoeden aan u worden uitgekeerd. Pensioen & Scholing Nadat u 26 weken voor ons uitzendbureau heeft gewerkt, nog steeds werkzaam bent in fase A en indien u 21 jaar of ouder bent, gaat u pensioen opbouwen. U gaat deelnemen aan de BasisPensioenregeling. Voor mensen werkzaam in fase B en C geldt de PlusPensioenregeling. Dit is een regeling op basis van beschikbare premie dat voorziet in de vorming van een pensioenkapitaal ten behoeve van de aankoop van een ouderdomspensioen en/of een partnerpensioen met een nabestaandenpensioen. De inleg van de premie vindt plaats volgens een leeftijdsafhankelijke staffel. U betaalt 1/3 deel van de premie en AB Service Limburg 2/3 deel van de premie. Vanaf fase B kunt u aanspraak maken op scholing. Samen met uw coördinator kunt u een cursus of opleiding kiezen. Hierbij gaan wij uit van uw wensen en talenten en naar de eisen die uw functie aan u stelt. Zorgverzekering AB Limburg heeft een collectiviteit afgesloten met zorgverzekeraar CZ. Onder bepaalde voorwaarden kunt u aan het begin van een nieuw kalenderjaar deelnemen aan deze collectiviteit. Bij uw coördinator kunt u informatie opvragen. Ben je jonger dan 18 jaar dan ben je meeverzekerd bij je ouders. Vanaf 18 jaar moet je zelf een zorgverzekering afsluiten. Uitbetaling salaris AB-Service Limburg BV hanteert een wekelijkse salariëring. Dit betekent dat elk salaris per week wordt gespecificeerd. Met enkele opdrachtgevers is afgesproken dat zij 4-wekelijks doorgeven op welke dagen en hoeveel uren u gewerkt heeft. U krijgt dan elke 4 weken uw salaris. Dit salaris wordt overgemaakt op uw bankrekening. De verwerking van het salaris vindt plaats in de week volgend op de week/weken dat u gewerkt heeft. De loonspecificaties worden op het einde van de week verstuurd en ook het loon wordt dan overgemaakt. De uren worden op verschillende manieren bij ons aangeleverd: het is mogelijk dat u een bonnenblok van AB-Service Limburg krijgt en dat uzelf deze bonnen naar ons opstuurt. In dit geval is het van belang dat uw opdrachtgever deze bonnen wekelijks ondertekent. Het kan ook zijn dat uw opdrachtgever (het bedrijf waar u werkt) de uren doorgeeft aan AB-Service Limburg BV. In dat geval is het verstandig de gewerkte uren voor uzelf te noteren zodat u altijd een controlemogelijkheid heeft. Levensloopregeling De levensloopregeling is een regeling waar iedereen aan mag deelnemen. Het is echter niet toegestaan in een kalenderjaar tevens deel te nemen aan de spaarloonregeling. AB Service Limburg BV heeft een collectief levensloopcontract afgesloten met Rabobank Roermond. Voor informatie over de levensloopregeling kunt u zich wenden tot uw coördinator. Spaarloonregeling Een extra mogelijkheid die AB Service Limburg BV u biedt is deelname aan de spaarloonregeling. Kortweg houdt dit in dat wij per maand een door u vast te stellen bedrag van uw bruto loon overmaken op een nog te openen bankrekeningnummer bij Rabobank Roermond. Elk jaar wordt door de overheid het maximaal te sparen bedrag bepaald. Over dit bedrag hoeven dan geen belasting en premies te worden afgedragen. Het bedrag moet wel 4 volle kalenderjaren op de speciale bankrekening blijven staan. Na 4 jaren komt het eerst gespaarde bedrag (netto) vrij en wordt het automatisch overgemaakt op uw vrije (betaal)rekening. In een aantal gevallen mag de werknemer binnen de spaartermijn van minimaal 4 jaar beschikken over het spaarloon (deblokkeren). Met ingang van 1 januari 2005 geldt deze mogelijkheid ook voor de kosten van kinderopvang zoals bedoeld in de Wet kinderopvang. Om deel te kunnen nemen moet de werknemer op 1 januari van enig jaar in dienst zijn. Als u dus na de eerste dag van het kalenderjaar in dienst komt kunt u geen gebruik meer maken van de spaarloonregeling. Vanaf 1 januari 2005 kunt u nog slechts bij één werkgever deelnemen aan de spaarloonregeling. Meer informatie wordt verstrekt door uw coördinator. Voor eventuele vragen kunt u contact opnemen met uw bank of met een van de medewerkers van AB Service Limburg BV.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-10-
5
Doelstellingen en beleid
AB Limburg heeft een beleidsverklaring opgesteld. Deze is, om u als werknemer volledig te informeren, vanaf deze pagina integraal opgenomen.
5.1
Beleidsverklaring
1. Inleiding Middels deze verklaring wil het management van AB Limburg 1 de uitgangspunten definiëren met betrekking tot • Kwaliteitsmanagement (ISO-9001:2000) •
Veiligheid en gezondheid (VCU)
•
Deskundig verwijderen van asbest (SC-530)
Sinds de zomer van 2003 is AB Limburg gecertificeerd op basis van NEN-EN-ISO-9001:2000. De destijds geformuleerde uitgangspunten in het kader van kwaliteitsmanagement zijn in de laatste directiebeoordeling van het kwaliteitssysteem geëvalueerd en heroverwogen. In deze verklaring zijn de geactualiseerde uitgangspunten opgenomen.`Sinds het najaar van 2004 is AB Limburg tevens VCU-gecertificeerd. Voorts zijn in deze verklaring de uitgangspunten geformuleerd welke gelden voor de aspecten ‘veiligheid en gezondheid’ en ‘zorgvuldig verwijderen van asbest’. Sinds de zomer van 2005 is AB Limburg gecertificeerd op het gebied van deskundig verwijderen van asbest (SC-530 voorheen BRL5050). De voorgenoemde uitgangspunten dienen gehanteerd te worden. Opgemerkt dient te worden dat de geformuleerde uitgangspunten voor een groot gedeelte reeds gehanteerd worden binnen AB. Zaken die reeds gerealiseerd zijn, zijn toch in deze notitie opgenomen omdat op deze wijze een totaalbeeld wordt geschetst van de wijze waarop het management van AB kwaliteit, veiligheid en gezondheid en asbestverwijdering wenst te benaderen. 2. Beleidsverklaring Om structuur te brengen in deze beleidsverklaring is deze aan de hand van een aantal thema’s opgesteld: Klantgerichtheid AB Limburg dankt haar bestaan aan haar leden en overige klanten. Daarom is het belangrijk om blijvend in de behoefte van deze klanten te voorzien en waar mogelijk de verwachtingen te overtreffen. Om dit te kunnen bewerkstelligen dient AB: • Haar leden en overige klanten snel en flexibel te bedienen. •
Meer en structureel marktkennis te vergaren en te gebruiken om zo de huidige en toekomstige behoeftes van klanten in beeld te brengen.
•
Deze kennis te vertalen in dienstverleningsconcepten, afgestemd op verschillende PMC’s (product markt combinaties).
•
Duidelijk en volledig richting klanten te communiceren wat AB Limburg is en wat klanten van AB mogen verwachten. Dit zowel plenair als op individueel niveau (zie ook ‘communicatie’).
Borging (van kwaliteit, kennis en klanttevredenheid) AB heeft de laatste jaren een sterke, doch gecontroleerde groei doorgemaakt. De opzet en de implementatie van het kwaliteitsmanagementsysteem (intranet) heeft ertoe geleid dat de essentiële bedrijfsprocessen zijn geïdentificeerd, geanalyseerd, geoptimaliseerd en geformaliseerd. Daarmee zijn een aantal zaken geborgd en is de organisatie minder kwetsbaar geworden. Dit biedt de organisatie de volgende voordelen: • Resultaat repeterende processen is geborgd door werksystemen.
1
•
Werkzaamheden zijn relatief eenvoudig overdraagbaar.
•
Eventuele nieuwe medewerkers kunnen relatief eenvoudig ingewerkt worden.
•
Organisatie kan groeien, dit zowel in omvang als in kwaliteit.
AB Bedrijfsverzorging, AB Service, AB Detach en AB Poultry Service
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-11-
•
Processen Roermond en Sevenum worden beter op elkaar afgestemd.
•
Het werken volgens een gestandaardiseerde methode draagt bij aan de efficiency. Werkwijzen worden immers automatismen.
•
Meer tijd voor ontwikkeling (als gevolg van efficiency).
•
Continue verbetering via monitoring (IMK’s) + voortdurende aanpassing van processen naar aanleiding van recente ontwikkelingen.
Afbreukrisico’s De organisatie is, ondanks de getroffen beheersmaatregelen, nog steeds blootgesteld aan een aantal afbreukrisico’s. Kwaliteitsmanagement dient bij te dragen aan de beheersing van deze risico’s. Hieronder volgt een opsomming van geïdentificeerde risico’s, alsmede de in te zetten beheersingsaspecten. Aansprakelijkheid Middels VCU wordt dit aspect structureel geborgd. • Arbeidsomstandigheden •
Bedrijfsongevallen
•
Schade aan goederen, personen en aan de voedselketen
•
Fiscaal - juridisch
Wanbetalers
Cultuur bedrijvenmarkt
Verloop in personeel Wegvallen markten
•
Gezondheidsverklaring nieuwe leden CABL.
•
Screenen van klanten op kredietwaardigheid. Met name (nieuwe) klanten uit het bedrijvensegment.
Één van de succesfactoren van AB is het feit dat de organisatie ‘agrarisch wortels’ heeft. Dit vertaalt zich in een cultuur waar het aspect werkethiek een prominente plaats inneemt. Het bedienen van de bedrijvenmarkt is een interessante en tegelijk noodzakelijke (schaalgrootte) activiteit. Er moet echter voor gewaakt worden dat de cultuur die binnen de bedrijvenmarkt heerst ook zijn intrede doet binnen AB. Daarmee zou AB Service vervallen tot een ‘gewoon’ uitzendbureau en kan op termijn ook niet meer in de behoefte van de agrarische klanten worden voorzien. Er dient dus altijd een gezonde mix tussen agrarische en bedrijvenmarkt gehandhaafd te blijven. Zie verderop bij ‘betrokkenheid medewerkers’. Zie eerder bij ‘klantgerichtheid’.
Veiligheid Veiligheid is voor AB Limburg een zeer belangrijk en tegelijk moeilijk thema. Moeilijk omdat de primaire zorg voor de veiligheid van de uitzendkrachten niet bij AB ligt. Toch heeft AB Limburg de zorg voor veiligheid tot een speerpunt in haar beleid benoemd. AB Limburg zal dus actief initiatieven ontplooien die ertoe moeten leiden dat: • persoonlijk letsel en materiële schade voorkomen worden, •
de veiligheid en gezondheid van eigen personeel en uitzendkrachten gewaarborgd zijn, en
•
er sprake is van continue verbetering op deze beleidsterreinen.
Hiertoe dient: • iedereen die met deze aspecten te maken heeft bekend te zijn met het beleid en zich bewust te zijn van wat dit voor zijn of haar taakinvulling betekent, •
aan eenieder waarbij de te verrichten werkzaamheden hier aanleiding toe zijn gratis (door ABLimburg dan wel de inlener) persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s) te worden verstrekt, alsmede de juiste voorlichting hierbij gegeven te worden,
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-12-
•
aan eenieder waarbij de te verrichten werkzaamheden hier aanleiding toe zijn voorlichting en opleiding gegeven te worden, teneinde de werkzaamheden veilig kunnen worden verricht,
•
vooraf een inventarisatie van de risico’s gemaakt te worden.
Hoewel AB Limburg een voortrekkersrol vervult zijn wij ons ervan bewust dat een overdreven zorg voor veiligheid verstarrend en kostenverhogend kan werken binnen de organisatie. Daarom dient er altijd praktisch en kritisch tegen de aspecten veiligheid en gezondheid aangekeken te worden. Het anders organiseren, in een ander tempo of op een andere wijze (bijvoorbeeld met hulpmiddelen) uitvoeren van werkzaamheden mag, mits beargumenteerd waarom. Dezelfde visie geldt voor het in extremis stilleggen of niet uitvoeren van werkzaamheden. Asbestverwijdering AB Limburg heeft in de zomer van 2005 het BRL-5050 certificaat behaald. In juni 2008 is deze beoordelingsrichtlijn vervangen door SC-530. Met het behalen van het certificaat zijn wij gekwalificeerd om, geheel zelfstandig, asbest te saneren. Als bedrijf is deze activiteit een goede mogelijkheid om een stevigere basis te leggen voor de continuïteit te leggen. We realiseren ons echter goed dat we met zeer ongezonde stoffen gaan werken. Daarom staan drie zaken voorop: 1. De veiligheid en gezondheid van de direct bij de sanering betrokken medewerkers (DAV’ers, leerling DAV’ers en DTA’ers). De asbestverwijdering dient te allen tijde zorgvuldig, arbeidshygiënisch en milieuhygiënisch te gebeuren. 2. De veiligheid en gezondheid van gebruikers van de complexen, eigenaren hiervan en overigen. 3. Arbeidshygiëne en milieuhygiëne zullen optimaal verwerkt worden in de voorgeschreven processen. Het volledig saneren van de aanwezige asbest is een eindverantwoordelijkheid van AB Limburg. De vigerende wetgeving is voor ons de leidraad bij de aanpak. Met het feit dat de sanering een eindverantwoordelijkheid van AB Limburg is, is het die ook van de directie. De organisatie rondom asbestsanering dient zo te zijn dat we er ten allen tijde van uit kunnen gaan dat alles conform de geldende richtlijnen wordt uitgevoerd. Om dit te bewaken en te verbeteren zal na elk project een evaluatie volgen waarbij de directie betrokken is. Communicatie Onduidelijke of onvolledige communicatie leidt tot fouten. Daarom is het belangrijk dat dit zowel in- als extern goed geregeld is. Om zeker te stellen dat zaken niet dubbel gecommuniceerd worden en dat er geen belanghebbenden verstoken blijven van noodzakelijke informatie is de communicatiestructuur in het kwaliteitsmanagementsysteem vastgelegd. Organisatieontwikkeling Zoals reeds gezegd heeft AB een sterke ontwikkeling doorgemaakt. Het borgen van kwaliteit, kennis en klanttevredenheid is een middel om de doorgemaakte ontwikkeling te verankeren in de organisatie (zie eerder). Van hieruit dient de organisatie zich verder te ontwikkelen en verbeteren. De instrumenten welke hiervoor ingezet worden, zijn in het kwaliteitsmanagementsysteem beschreven. Het ondernemingsplan, alsmede de hiervan afgeleide jaarplannen, begrotingen en actieplannen maken hier deel van uit. Om binnen het bewaken van de voortgang in staat te zijn om steeds te beslissen op basis van feiten, dient managementinformatie structureel beschikbaar te zijn. Hierin kan de organisatie nog verbeteren. Naast het werken aan van het ondernemingsplan afgeleide plannen dient ook bijsturing plaats te vinden naar aanleiding van het procesverloop binnen AB. Dit is deels terug te vinden in de reeds genoemde managementinformatie, maar kan ook voortkomen uit klachten en anderszins geconstateerde afwijkingen binnen processen. Een verder punt van aandacht is de ontwikkeling van managementvaardigheden. Het management dient met de organisatie mee te groeien. In functioneringsgesprekken met de MT-leden dient hier expliciet aandacht aan besteed te worden. Het management dient op haar beurt medewerkers de kans te geven zich verder te ontwikkelen. Om effectief aan de ontwikkeling van de organisatie te kunnen werken is er draagvlak nodig. Dit draagvlak ontstaat door duidelijk te communiceren wat organisatieontwikkeling inhoudt en wat hierbij wordt verwacht van de medewerkers, het management in het bijzonder.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-13-
3. Ten slotte Deze beleidsverklaring beschrijft in grote lijnen waaraan AB als organisatie behoefte heeft. In een aantal andere documenten worden bovenstaande uitgangspunten verder uitgediept en ook geconcretiseerd naar doelstellingen. Hierbij wil ik met name wijzen op: • Het ondernemingsplan •
De jaarlijkse directiebeoordeling van het kwaliteitssysteem.
•
Het arbobeleidsplan.
Het is aan het MT van AB Limburg om de uitgangspunten in de praktijk te brengen!
Roermond, Juni 2008
Jack Janssen 5.2
V&G Organisatie
Om in de praktijk invulling te kunnen geven aan het beleid op het gebied van veiligheid en gezondheid (V&G) is dit in de organisatiestructuur ingebed. Alle functionarissen hebben (als onderdeel van hun functie) een aantal verantwoordelijkheden en bevoegdheden op dit gebied. Medewerkers hebben wat dit betreft de volgende verantwoordelijkheden. Deze zijn afgeleid van de 'Arbeidsomstandighedenwet 1998', gepubliceerd in Staatsblad 184 d.d. 18 maart 1999. De tekst is om praktische redenen niet geheel letterlijk weergegeven. De medewerker is verplicht om in verband met de arbeid de nodige voorzichtigheid en zorgvuldigheid in acht te nemen en naar vermogen zorg te dragen voor de eigen veiligheid en gezondheid en die van andere personen. Met name is hij verplicht om: a) arbeidsmiddelen (o.a. machines) en gevaarlijke stoffen op de juiste wijze te gebruiken; b) de hem ter beschikking gestelde persoonlijke beschermingsmiddelen op de juiste wijze te gebruiken. c) de op arbeidsmiddelen of anderszins aangebrachte beveiligingen op de juiste wijze te gebruiken en niet weg te halen of buiten gebruik te stellen. d) kennis te nemen van de geldende regels en regelingen op het gebied van V&G (o.a. middels dit boekje). e) de door hem opgemerkte gevaren voor de veiligheid of de gezondheid terstond ter kennis te brengen aan de werkgever (coördinator AB) of degene die namens deze ter plaatse met de leiding belast is. f) meewerken aan de samenwerking met onder andere de Arbo-dienst. De 'werkgever' houdt voor medewerkers van AB Limburg in eerste instantie in 'de coördinator' waardoor de medewerker wordt aangestuurd.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-14-
6.
Hoe te handelen bij
In dit deel van dit instructieboekje is van een aantal praktische situaties opgenomen op welke manier gehandeld dient te worden.
6.1
Ziekte
Ingeval van ziekte dient u twee telefoontjes te plegen: 1.
2.
Bel voor aanvang van het werk het bedrijf waar u op dat moment werkzaam bent. Zij kunnen dan rekening houden met de in- en verdeling van het werk. Bedrijfsverzorgers geven de ziekmelding alleen door aan de planning. Bel uw coördinator, uw aanspreekpunt bij AB-Limburg dus. De telefoonnummers zijn in §2.3 van dit boekje opgenomen. Bel in ieder geval voor 10.00 uur 's ochtends, dan kunnen wij u nog tijdig ziekmelden bij de Arbo-dienst.
Wanneer u tijdens het werk ziek naar huis gaat meldt u dit uiteraard bij het bedrijf en belt u ook de coördinator. Wanneer uw verpleegadres verschilt van uw huisadres dient u dit ook te melden, net als wanneer dit wijzigt tijdens uw ziekte. Let op! Indien u zich niet ziekmeldt bij AB Limburg zal er geen ziekengeld worden uitgekeerd. Als u ziek bent kunt u een controle verwachten van een controleur van de Arbo-dienst. Dit kan een huisbezoek zijn, een telefoontje, maar het kan ook zijn dat u post krijgt waarop u moet reageren. Tot de eerste controle dient u dagelijks bereikbaar te zijn van 10.00 tot 12.00 en van 13.00 tot 16.00 uur. Onder bereikbaar zijn wordt verstaan: deurbel duidelijk hoorbaar, telefoon ingeschakeld en brievenbus in gebruik. U bent zelf verantwoordelijk voor het te woord staan van de controleur. U kunt dan zelf afspraken maken ten aanzien van vervolgcontroles. Wanneer u zo'n afspraak niet na kunt komen dient u dat natuurlijk altijd te melden bij de Arbo-dienst. Als u weer beter bent Zodra u weer hersteld bent, dient u dit zo spoedig mogelijk te melden bij én het bedrijf waar u werkzaam bent (indien bekend) én bij uw coördinator. Medewerkers van AB Bedrijfsverzorging Limburg BV melden dit aan de werkverdeling. Voor medewerkers van AB Service Limburg BV of AB Payroll Limburg die zijn ingedeeld in fase A met uitzendbeding van de CAO-ABU geldt dat ze zich ook beter moeten melden bij het UWV: tel. 0900 - 9294. U dient uw werk te hervatten zodra u er toe in staat bent, ongeacht eventueel gemaakte afspraken met de verzuimrapporteur of arbo-arts. Indien u niet in staat bent om het werk te hervatten op de afgesproken datum van werkhervatting, dan moet dit vóór 10.00 uur 's morgens op die dag - of zoveel eerder als u dit weet - telefonisch doorgeven aan het bedrijf, de coördinator en eventueel het UWV.
6.2
Bezoek dokter
6.2.1
Bezoek dokter medewerkers AB Bedrijfsverzorging Limburg BV, AB Detach Limburg BV, ABLI Holding BV en AB Service Limburg BV / AB Payroll Limburg fase B en C
De noodzakelijke bezoeken van huisarts, tandarts en specialist voor eigen lijf dienen zoveel mogelijk buiten de arbeidstijd plaats te vinden. Indien echter deze noodzakelijke bezoeken of verzorging alleen binnen arbeidstijd kunnen plaatsvinden, na overleg met uw opdrachtgever of de coördinator van AB Limburg, zal alleen de werkelijk benodigde tijd van het bezoek of de verzorging worden vergoed, voor zover er geen aanspraak op vergoeding voor derden bestaat, met als regel:
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-15-
• • •
Huisarts: Tandarts: Specialist:
1 uur 1 uur 3 uur
Bovenstaand geldt met een maximum van in totaal 8 uur op jaarbasis. Indien u echter een halve of hele dag neemt voor een bezoek of verzorging, dan wordt deze aangemerkt als verlof ("vakantiedagen"). U dient, zodra bekend is dat een bezoek of verzorging binnen de werktijd noodzakelijk is, een kopie van de afsprakenkaart aan de coördinator van AB Limburg te geven. Indien er zich bijzondere omstandigheden voordoen inzake verleturen, kunt u u eveneens wenden tot de coördinator van AB Limburg.
6.2.2
Bezoek dokter medewerkers AB Service Limburg BV en AB Payroll Limburg
Als uitgangspunt wordt genomen artikel 29 van de CAO voor uitzendkrachten 2004 - 2009. Voor uitzendkrachten fase B en C moeten de regels vermeld onder de vorige paragraaf aanvullend in acht worden genomen.
6.3
Gemaakte kosten
Wanneer u kosten maakt die direct met het werk te maken hebben kunt u deze declareren. U dient dit wel vooraf met de coördinator af te stemmen om te voorkomen dat er achteraf discussies ontstaan. Vraag aan uw coördinator een declaratieformulier. Vul dit in en lever dit weer bij de coördinator in. Na goedkeuring wordt het bedrag op uw rekening overgemaakt.
6.4
Van belang zijnde documenten
De volgende documenten moet u ten alle tijden bij u hebben: • Kopie identiteitsbewijs. • Dit introductieboekje. De volgende documenten dient u bij u te hebben bij de uitvoering van bepaalde werkzaamheden: • • •
6.5
Veiligheidspaspoort, indien u dit van AB Limburg gekregen hebt. Keuringsdocumenten (bijvoorbeeld voor het verrichten van asbestsaneringswerkzaamheden). Aanvullende instructies, wanneer deze door de opdrachtgever of door AB Limburg ter beschikking zijn gesteld.
PAGO (Periodiek Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek)
Wat is een PAGO? Een PAGO is een Periodiek Arbeidsgezondheidskundig Onderzoek. Middels zo'n onderzoek, dat door de Arbo-dienst wordt uitgevoerd, wordt objectief vastgesteld of u de werkzaamheden die u uitvoert zonder bezwaar mag (blijven) verrichten. Er wordt onderzocht op gezondheidsaspecten die specifiek met de uit te voeren werkzaamheden te maken hebben. Dit laatste is bepaald in de zogenaamde RI&E (Risico-inventarisatie en -evaluatie). De PAGO wordt uitgevoerd op kosten van AB Limburg. De resultaten worden aan uzelf meegedeeld. Richting AB geldt er een medisch beroepsgeheim aangaande de uitslag van de keuring. Een PAGO is er dus voornamelijk voor uzelf.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-16-
Hoe vaak mag u een PAGO laten uitvoeren? Vanaf 25 t/m 34 jaar Een maal per 5 jaar Vanaf 35 t/m 44 jaar Een maal per 3 jaar Vanaf 45 t/m 49 jaar Een maal per 2 jaar Vanaf 50 jaar Jaarlijks Verder geldt dat er een PAGO verricht mag worden in de volgende gevallen: Werknemers die regelmatig werkzaamheden verrichten met, blootgesteld worden aan dan wel in aanraking komen met giftige stoffen. Contact met plantmateriaal (huidaandoeningen) Fysieke belasting i.v.m. houdingen en tilwerk
Jaarlijks
Bij gezondheidsklachten of op indicatie na onderzoek door arts. Bij gezondheidsklachten of op indicatie na onderzoek door arts gericht op rug en ledematen.
Hoe moet u een PAGO regelen? Geef dit door aan uw coördinator, die regelt het verder met de arbocoördinator. U krijgt dan vanzelf een oproep.
6.6
Raadplegen bedrijfsarts
Indien u een arbeidsgebonden probleem heeft stelt AB Limburg u in de gelegenheid een bedrijfsarts te raadplegen.
6.7
Een onveilige situatie, brand en (bijna) ongeval ZORG DAT U WEET WAAR DE BRANDBLUSSERS EN VERBANDTROMMEL ZICH BEVINDEN OP HET BEDRIJF EN WELKE PERSOON DE CURSUS BEDRIJFSHULPVERLENING HEEFT GEVOLGD. INDIEN ZICH EEN ONGELUK VOORDOET HAAL DEZE PERSOON ER METEEN BIJ. HIJ / ZIJ IS CAPABEL VOOR HET VERLENEN VAN EERSTE HULP BIJ ONGELUKKEN. INDIEN ER MEER AAN DE HAND IS BEL DAN HET ALARMNUMMER 112.
AB Limburg is vanuit de Arbo-wet (artikel 9) verplicht bij de arbeidsinspectie melding te maken van (vermoede) beroepsziekten en ongevallen. Onveilige situaties en bijna ongevallen hoeven niet gemeld te worden. Wij willen u op deze plek niet vermoeien met allerlei van de wet afgeleide regels en bepalingen. Waar het op neerkomt is het volgende: MELDT EEN ONVEILIGE SITUATIE, EEN BIJNA ONGEVAL, EEN ONGEVAL OF EEN (VERMOEDE) BEROEPSZIEKTE IN ALLE GEVALLEN BIJ JE COÖRDINATOR. DEZE ZAL CONFORM HET ARBOBELEIDSPLAN VAN AB LIMBURG (WAARIN DE WET NAAR ONZE ORGANSIATIE IS VERTAALD) ZORGDRAGEN VOOR DOORGELEIDING VAN DE MELDING EN PASSENDE MAATREGELEN TREFFEN (O.A. OVERLEG MET HET BEDRIJF). WANNEER DE OMSTANDIGHEDEN ZODANIG ZIJN DAT DOORWERKEN DIRECT GEVAAR MET ZICH MEEBRENGT MAG U DE WERKZAAMHEDEN STOPPEN. UITERAARD DIENT U ONMIDDELLIJK IN OVERLEG TE TREDEN MET UW COÖRDINATOR.
6.8
Calamiteiten
Stel u op de hoogte van de plaats van de in- en uitgangen en van de nooduitgangen van de gebouwen waarin u zich bevindt. Zorg dat u weet waar brandblussers en verbandtrommel zich bevinden. Ga na welke persoon bedrijfshulpverlener is. Volg de instructies op van de bedrijfshulpverlener.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-17-
6.9
Storingen
Bel bij gas of stroomstoringen het Nationaal storingsnummer: 0800 9009. Als u binnen of buiten de gebouwen gaslucht ruikt, dan is er sprake van een gasstoring. Houdt u in dat geval aan de volgende regels: Doen ! • • • •
Doof open vuur Open alle ramen en deuren Schakel de hoofdkraan uit Ga uit de buurt van de gaslucht
Niet doen !
6.10
Agressie, pesten en seksuele intimidatie
• •
roken Elektrische apparatuur in- of uitschakelen
Bij het voorkomen van agressie, pesten en seksuele intimidatie is het beleid van AB Limburg gericht op zowel de relatie tussen werknemers als op de relatie tussen werknemer en opdrachtgever. Werknemers dienen op de hoogte te zijn van wat zij kunnen doen indien zij geconfronteerd worden met agressie, pesten en/of seksuele intimidatie van collega's op de werkplek. Indien zij dit wensen kunnen zij hierover de sectormanager/coördinator aanspreken. Deze dient dergelijke signalen bijzonder serieus te nemen. In overleg met het slachtoffer dient de sectormanager/coördinator meteen maatregelen te treffen om verdere problemen te voorkomen (plaatsen slachtoffer op andere werkplek, aanspreken dader, aangifte bij de politie). In de situatie dat een werknemer niet in staat is om over zijn/haar problemen te spreken met de sectormanager/coördinator, kan hij/zij zelf contact opnemen met een arbo-arts. Hiertoe heeft AB Limburg procedureafspraken gemaakt met de betreffende Arbo-diensten. In overleg met het slachtoffer kan de arts de nodige acties in gang zetten. In de relatie met een opdrachtgever dient een medewerker zich er van bewust te zijn dat de opdrachtgever in meer of mindere mate afhankelijk is of kan zijn. Dit gegeven is van belang bij de manier waarop een AB Limburg medewerker met de opdrachtgever dient om te gaan. Het aangaan van een intieme relatie wordt in een dergelijke situatie door AB Limburg als zeer ongewenst beschouwd en zal leiden tot overplaatsing van de betrokken medewerker. Indien een medewerker van AB Limburg zich slachtoffer voelt van agressie, pesten en/of seksuele intimidatie gepleegd door de opdrachtgever en/of zijn medewerkers gelden voor wat betreft meldingsprocedures en te treffen maatregelen dezelfde regels als beschreven in de situatie collega versus collega.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-18-
7. Veiligheidsvoorschriften In dit hoofdstuk is een totaaloverzicht gegeven van de geïdentificeerde risico's waaraan medewerkers van AB Limburg mogelijk blootgesteld kunnen worden. Tevens is aangegeven welke maatregelen er getroffen worden om de risico's tot een minimum te beperken. Om een en ander overzichtelijk te houden is er een indeling gemaakt per branche. Als eerste volgt bij §7.1 een algemeen stuk dat voor iedereen van toepassing is. 7.1
Algemeen
Deze voorschriften zijn algemeen van toepassing. Het kan zijn dat bepaalde opdrachtgevers in aanvulling op deze regels nog eigen veiligheidsvoorschriften van toepassing verklaren.
7.1.1 Verantwoordelijkheden Iedere opdrachtgever stelt op de werkplek een eerstverantwoordelijke aan. Alle eerstverantwoordelijke zorgen leidinggevenden voor een goede instructie aan hun medewerkers en dienen er op toe te zien dat deze hun verplichtingen ten aanzien van veilig en gezond werken nakomen. Alle medewerkers zijn verantwoordelijk dat: • Materiaal en materieel op de juiste manier wordt gebruikt en onderhouden. • Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM), waar nodig worden gebruikt. • Persoonlijk gereedschap voor gebruik op veiligheid is gecontroleerd. • Afspraken worden nagekomen en instructies worden opgevolgd. • Gevaar voor zichzelf of anderen direct aan de leidinggevende wordt gemeld. • De geldende voorschriften worden opgevolgd. • De opdrachten op een veilige manier worden uitgevoerd. • Ze zichzelf op de hoogte stellen van de meldingsprocedures in geval van ongevallen, brand en andere calamiteiten, die ter plekke gelden. • Elke situatie die gevaar op kan leveren te vermijden/voorkomen. • Beveiligingen van/op machines, voertuigen, werktuigen enz. op de juiste wijze te gebruiken. Iedere medewerker heeft de bevoegdheid het werk te onderbreken, indien er naar het eigen oordeel voor zichzelf of anderen gevaar dreigt. De leidinggevende dient hiervan op de hoogte te worden gesteld.
7.1.2 Persoonlijke beschermingsmiddelen Op de werkplek zijn alle medewerkers verplicht de vereiste PBM's op de juiste wijze te gebruiken. De eerstverantwoordelijke leidinggevenden op de werkplek dienen hiervoor de nodige voorlichting en instructie te geven. De medewerkers zijn verplicht om de PBM's volgens voorschrift te reinigen en onderhouden. Indien de PBM's niet meer aan de eisen voldoen moeten deze worden omgeruild voor nieuwe.
7.1.3 Verboden is • • •
Het meenemen, bij zich hebben of gebruiken van alcoholhoudende dranken en/of drugs, alcoholarme dranken en alcoholvrij bier. Het onder invloed zijn van alcohol of drugs door eerder gebruik. Het mag duidelijk zijn dat het bedrijf niet aansprakelijk kan worden gesteld indien blijkt dat er ongelukken gebeuren terwijl iemand onder invloed was van alcohol en/of drugs ten tijde van het ongeval. Roken op plaatsen waar is aangegeven dat dat niet mag, of in situaties waar het gevaar kan
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-19-
• • • • • •
opleveren. Roken in bewoonde gebouwen, tenzij van te voren uitdrukkelijk toestemming is verkregen van de bewoner (na vragen) is roken in gebouwen verboden. Roken op onze kantoren te Herten of Sevenum is verboden. Werkzaamheden te verrichten waarvoor niet de vereiste kennis of bevoegdheid aanwezig is. Onveilige handelingen te verrichten met gereedschap alsook het oneigenlijk gebruik van machines, werktuigen en gereedschappen Schade aan het milieu en de mens te veroorzaken Zonder toestemming van de uitvoerder / opdrachtgever veiligheidsvoorzieningen weg te halen, bij tijdelijke verwijdering ten behoeve van werkzaamheden dient de voorziening zo snel mogelijk te worden teruggeplaatst.
7.1.4 Verkeer en parkeren Er mag alleen geparkeerd worden op de aangegeven plaatsen bij het bouwwerk / werklocatie of mits toegestaan op de openbare weg. De bouwwegen dienen ten alle tijden vrij te worden gehouden van obstakels. Schade aan voertuigen is voor risico en/of rekening van de chauffeur.
7.1.5 Orde en netheid Looppaden, toegangen, trappen, vluchtwegen en nooduitgangen dienen altijd vrij van materialen en obstakels te worden gehouden. Voorkom struikelobjecten, laat geen gereedschap rondslingeren. Meldt beschadigingen of defecten aan uw leidinggevende. Laat na werktijd de werkplek ordelijk en veilig achter. Draag gepaste werkkleding, (geen blote bast).
7.1.6 Goedgekeurd materieel en gereedschap Goedgekeurd elektrisch en mechanisch materieel of gereedschap is herkenbaar door een merkteken. Vaak is dit een keuringssticker met daarop de datum van de laatste en/of de volgende keuring. Gebruik alleen goedgekeurd materieel en gereedschap. 7.1.7 Gezondheid en hygiëne • • •
Laat de pauzeruimte en de sanitairruimte schoon achter, afval dient direct in de daarvoor bestemde bakken te worden gedeponeerd. Nuttig voedsel of drank alleen in de schaftkeet of de daarvoor aangewezen ruimte. Het verblijf in de schaftkeet tijdens de arbeidsuren is niet toegestaan, met uitzondering van verletten.
7.1.8 Gevaarlijke stoffen •
Besteedt aandacht aan gevaarlijke stoffen, kijk naar de aanwijzing op de verpakking en let op
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-20-
•
gevarensymbolen. Komt u in aanraking met gevaarlijke stoffen, handel dan volgens de aanwijzing op de verpakking, waarschuw uw leidinggevende, ga indien nodig naar de arts.
7.1.9 Tillen Tillen kan gevolgen voor de gezondheid hebben, wanneer dit niet juist gebeurt. Til daarom vanuit een goede lichaamshouding. Enkele grondregels bij het tillen zijn: • til een last nooit met een ronde rug: • zet voeten aan weerszijde van de last; • hurk neer en houd de wervelkolom recht bij het optillen van een last; • draag de last zo dicht mogelijk tegen het lichaam en houd de wervelkolom recht bij het verplaatsen van de last; • draag nooit een last ter hoogte van de ogen (gezichtsbelemmering); • kijk uit voor tegenliggers, personen en dergelijke bij het dragen van een lange last. • til niet meer dan 25 kg, til anders met zijn tweeën of gebruik hulpmiddelen; • houd de last zo dicht mogelijk tegen het lichaam; • als er veel getild moet worden, zorg dan dat de te tillen lasten op hoogte staan (circa 75 cm. boven de grond); • til in een gemakkelijke houding en houdt de last recht voor u, dus nooit met gedraaide rug; • til niet te gehaast en te gestrest; • als u met de last moet draaien, draai dan op de voeten en niet in de rug.
7.1.10 Bukken Langdurig bukkend werk is slecht voor de rug. Probeer het werk met collega’s af te wisselen. Houding bij staand werk Zorg voor de juiste steellengte van de schop. De juiste lengte is net onder de elleboog, met de armen langs het lichaam. Zorg voor passende kleding.
7.1.11 UV-straling Bij werkzaamheden buiten kunt de volgende adviezen volgen: • zorg bij werken in de zon voor goede bescherming; • werk in de zon in bedrijfskleding om de huid te beschermen; • draag een petje met nekflap bij langdurig werk buiten; • smeer onbedekte lichaamsdelen elke 2 uur in met zonnebrandcrème (factor 10 of hoger); • raadpleeg de huis- of Arboarts als een moedervlek verandert of een zweertje niet over gaat.
7.1.12 Werken met (elektrische) gereedschappen • • •
Werk alleen met gereedschap/machines waarvan u de bediening kent. Ga dus nooit zonder instructie aan de gang met machines of gereedschappen waarmee u nog nooit gewerkt hebt. Is er iets niet duidelijk raadpleeg dan de gebruiksaanwijzing of raadpleeg de voorman of uitvoerder. Gebruik nooit machines die niet naar behoren werken, ook niet ‘om het werk nog even snel af te maken’. Constateer je een gebrek, meld dit meteen en werk niet meer met de machine. Draag bij werkzaamheden met machines/gereedschappen met snel draaiende onderdelen geen loshangende kleding, die gegrepen kan worden door de draaiende onderdelen. Denk hierbij ook aan (hals)kettingen, horloges en te ruime handschoenen.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-21-
•
Kijk uit voor opvliegende stenen, vallende bomen en uitschietende motorzagen bij zaag- en maaiwerkzaamheden.
7.1.13 Lawaai Indien u met of in de buurt van lawaaiige apparaten werkt met een geluidsniveau boven de 85 decibel moet u gehoorbescherming dragen. Hieronder volgen tabellen met daarin beschreven de geluidsbelasting van verschillende apparaten en machines. Geluidsbelasting onderhoudsgereedschap SOORT MACHINE
LAWAAIGEBIED < 80 DB(A)
LAWAAIGEBIED 80 – 85 DB(A)
LAWAAIGEBIED > 85 DB(A)
Slijptol Haakse slijpmachine Cirkelzaag Decoupeerzaag Afkortzaag Kettingfrees Vandiktebank Vlakband Boormachine Slagmoersleutel Draaibank Lassen MIG Lassen TIG Slijpbank Schuurmachine
Akkerbouw, vollegrondsgroenteteelt SOORT MACHINE
LAWAAIGEBIED < 80 DB(A)
LAWAAIGEBIED 80 – 85 DB(A)
Tractor (open) Tractor (met cabine) Spuitmachine Heftruck (elektr + gas) Heftruck (diesel) Sorteermachine
LAWAAIGEBIED > 85 DB(A)
1 2 3
Intensieve veeteelt, melkveehouderij SOORT MACHINE EN DIEREN Tractor (open) Tractor (met cabine) Hogedrukspuit Vacuümpomp melkmachine Compressor Schreeuwen van varkens
LAWAAIGEBIED < 80 DB(A)
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
LAWAAIGEBIED 80 – 85 DB(A)
LAWAAIGEBIED > 85 DB(A)
1 4
-22-
Glastuinbouw SOORT MACHINE
LAWAAIGEBIED < 80 DB(A)
LAWAAIGEBIED 80 – 85 DB(A)
Sorteermachine Heftruck (elektr + gas) Hogedrukspuit Pulsfog
LAWAAIGEBIED > 85 DB(A)
4
Boomteelt, fruitteelt, vasteplantenteelt SOORT MACHINE
LAWAAIGEBIED < 80 DB(A)
LAWAAIGEBIED 80 – 85 DB(A)
Tractor (open) Tractor (met cabine) Heftruck (elektr + gas) Kluitenrooier Grondfrees Snoeischaar (pneumatisch) Motorkettingzaag Palenboor Bosmaaier Oppotmachine Sorteermachine Compressor
LAWAAIGEBIED > 85 DB(A)
1
5
Bloembollenteelt SOORT MACHINE
LAWAAIGEBIED < 80 DB(A)
LAWAAIGEBIED 80 – 85 DB(A)
Tractor (open) Tractor (met cabine) Heftruck (elektr + gas) Sorteermachine (zeef / borstel machine) Pelmachine (in combinatie met banden) Hogedrukspuit Industriële stofzuiger Droogwand
LAWAAIGEBIED > 85 DB(A)
1
4
Hoveniers, groenvoorziening, bosbouw SOORT MACHINE
LAWAAIGEBIED < 80 DB(A)
LAWAAIGEBIED 80 – 85 DB(A)
Tractor (open) Tractor (met cabine) Heftruck (elektr + gas) Heftruck (diesel) Motorheggenschaar Grondfrees Motorkettingzaag Maaimachine Bosmaaier Bladblazer Kantensnijder Vingerbalk
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
LAWAAIGEBIED > 85 DB(A)
1 3
-23-
Trilplaat Stenenzaag (mini)Kraan Bobcat Versnipperaar Borstelmachine Zaaimachine Aggregaat Vacuümzuiger
6
7
Mechanisch loonwerk SOORT MACHINE
LAWAAIGEBIED < 80 DB(A)
LAWAAIGEBIED 80 – 85 DB(A)
Tractor (open) Tractor (met cabine) Spuitmachine Heftruck (elektr + gas) Heftruck (diesel) Maïshakselaar Rooimachine Compressor
LAWAAIGEBIED > 85 DB(A)
3
1. Normaal gesproken is het geluidsniveau < 80 dB(A) maar door het rijden met open deur of raam of bij slecht onderhoud of niet goed geïsoleerde cabine komt het geluidsniveau in de cabine boven de 80 dB(A). 2. Oude spuitmachines maken meer lawaai dan de nieuwere met goed geïsoleerde cabines. 3. Geluidsniveau wordt mede bepaald door vermogen, last en rijsnelheid. 4. Mede afhankelijk van druk, nozzle, materiaal waar tegen wordt gespoten. 5. Mede afhankelijk van afstand tot compressor. 6. Afhankelijk van type en werkzaamheden. 7. Afhankelijk van type en afstand tot aggregaat.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-24-
7.2
Veiligheidsvoorschriften dierlijk
7.2.1
Blootstelling aan biologische agentia (medicijnen, entstoffen, vaccinaties)
1 .Biologische agentia Blootstelling aan bacteriën, virussen, gisten en schimmels kan ziekten veroorzaken. 1. infecties; 2. vergiftigingsverschijnselen; 3. allergieën. Blootstelling kan plaatsvinden op een drietal manieren: 1. via de huid (bijv. contact met medicijn, vloeibaar of poeder); 2. via de luchtwegen (bij stofvorming of verneveling van medicijnen); 3. opname via de mond (slechte hygiëne). Preventie kan plaatsvinden: 1. huidcontact voorkomen door het dragen van handschoenen en beschermende kleding; deze beschermende kleding dient men ook goed te onderhouden, draag geen kleding die bevuild is met resten van medicijnen, entstoffen, etc. 2. opname via de luchtwegen voorkomen door in geval van blootstelling adembescherming te dragen; vloeibare medicijnen gebruiken i.p.v. poeders. 3. opname via de mond voorkomen door na iedere toepassing de handen te wassen, in ieder geval voor het eten, drinken en roken. Maak gebruik van wegwerphanddoeken. Situatie: Blootstelling aan geneesmiddelen, biologische agentia kan plaats vinden bij alle werkzaamheden waarbij medicijnen, entstoffen worden toegediend, bij het aanmaken en opruimen. Advies: Om overdraagbare infecties te voorkomen; • Goede persoonlijke hygiëne betrachten; • Wondjes direct behandelen en afdekken met een waterdichte pleister; • Voorkom mestspatten in gezicht (gelaatsscherm); • Zwangere vrouwen zijn extra gevoelig; • Bij aanhoudende klachten bij de huisarts de mogelijke relatie met het werk aangeven. • Wees voorzichtig met scherp gebruikt materiaal zoals naalden, mesjes, e.d. • Wees voorzichtig met het aanreiken van scherp materiaal; • Spuiten en mesjes steriliseren: maak de spullen regelmatig schoon, steriliseer de spuiten in kokend water of sterilisator. Het beste is om dit elke keer te doen als u de materialen gebruikt heeft. Vergeet ook andere behandelapparatuur niet zoals castreermesjes. Want evenals spuiten komen die direct in contact met de huid en het lichaam van de dieren zelf. Ze kunnen het best met alcohol aangepakt worden. • Een besmettingsbron bij zeugen zijn de pipetten voor kunstmatige inseminatie. Niet de wegwerppipetten leveren problemen op maar de pipetten die de zeugenhouder steeds opnieuw kan gebruiken. Steriliseer ze na gebruik in een sterilisator. Gooi pipetten met scheurtjes erin weg, want dit zijn de plekken waar ziekteverwekkers zich goed kunnen verstoppen. • Zorg dat blootstelling aan organisch stof, bacteriën etc. zoveel mogelijk wordt voorkomen. Zodra allergie of overgevoeligheid ontstaat moet in de toekomst elk contact met het product worden vermeden. Dit kan zelfs tot consequentie hebben dat iemand ander werk moet gaan zoeken. • Vermoedelijk) infecties en/of allergieën als gevolg van het werk dienen, bij voorkeur, middels het preventie spreekuur met de Arbo-dienst te worden besproken.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-25-
2. Blootstelling aan medicijnen (antibiotica, entstoffen) Doelstelling: Voorkomen van contact met medicijnen en aanverwante middelen. Resistentie, prikaccidenten, bloedcontact, overgevoeligheid en allergieën voorkomen. Alle rechtstreeks contact (inademen, huidcontact, via de mond) met medicijnen dient vermeden te worden. Blootstelling: Contact met medicijnen (antibiotica, entstoffen, vaccinaties) kan voorkomen bij het toedienen van deze middelen bij de dieren. Advies: • Bij het gebruik van antibiotica worden altijd (wegwerp) handschoenen gedragen; • Gebruikt materiaal direct veilig opbergen bv. container voor naalden; doe geen hoesjes terug op gebruikte naalden. Zorg ervoor dat u altijd een container in uw directe nabijheid hebt. • Zorg voor een schoonwatervoorziening in de buurt, bij het gebruik van medicijnen, om de handen te wassen. Was na iedere toepassing zorgvuldig de handen, in ieder geval voor het eten, drinken en roken. • Vloeibare medicijnen verkiezen boven poeders (stofvorming). Gebruik bij toedienen van poedervormige medicijnen een stofkapje. Poeders klaar maken in afgesloten flesjes. • Laat deze middelen altijd in hun originele verpakking. • Orde en netheid kan ongelukken voorkomen. • Opslag medicijnen: in een afgesloten opbergruimte (koelkast) die niet voor derden toegankelijk is. Voorzie een opslagcontainer voor gebruikte naalden, flacons, mesjes, e.d. Prikprotocol: Bij werkzaamheden in de intensieve veehouderij kan het voorkomen dat u tijdens werkzaamheden zoals spuiten, enten, toedienen van medicijnen, contact met (vuile) spuiten en naalden, etc. in contact komt met allergene of ziekteverwekkende stoffen. In verband met het oplopen van ziekten, allergieën is derhalve preventie geboden ! Mocht men desondanks een prikletsel oplopen of het vermoeden hebben dat men zich geprikt heeft, dient men binnen de 24 uur contact op te nemen met de huisarts. Eerste handelingen na een prikletsel: 1. laat de wonde goed doorbloeden, goed spoelen onder stromend water; 2. was met water en zeep het bloed van de huid; 3. desinfecteer de wond met jodium, alcohol 70% of chloorhexidine 0.5%; 4. afdekken met een waterafstotende pleister; 5. neem binnen de 24 uur contact op met de huisarts of overleg met je leidinggevende; 6. meld het prikongeval zo snel mogelijk bij je leidinggevende en de arbo-arts van Stigas. De leidinggevende zal een meldingsformulier opmaken.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-26-
7.2.2
Veiligheidsvoorschriften pluimveehouderij
Stal klaarmaken: Draag bij het instrooien een goed stofkapje (P2) als ademhalingsbescherming. Houdt de vloer bij het opwarmen en droogstoken van de stal tot 20 meter voor het heteluchtkanon vrij van strooisel. Van de vloer verdampt nog behoorlijk wat formaline; blijf zo veel mogelijk uit de stal weg. Houdt stroken vrij van strooisel om de aanvoer van jonge hennen of opfokhennen in containers te vergemakkelijken. Uitmesten Lier de inventaris tot boven de werkhoogte van personeel of machines. Ventileer zoveel mogelijk. Draag een masker met filter tegen ammoniak. Neem om bedwelming te voorkomen geen mestmonsters vanaf de bovenkant van de vrachtwagen die de mest afvoert. Eieren verzamelen Werk zittend of afwisselend zittend en staand. Gebruik een opstapje bij het laden van eiercontainers, of verstel deze in hoogte met een lift. Verwijder stof dagelijks uit de verzamelruimte. Pas in de stal op voor de eierenlift. Tillen: Til niet meer dan 25 kilo. Houd de rug recht en laat de benen het werk doen. Trek of duw maximaal 50 kilo; duwen is beter dan trekken. Houdt ook hierbij uw rug recht en laat uw lichaamsgewicht zo veel mogelijk meewerken. Gebruik bij grotere gewichten een karretje of steekwagen, of til met twee personen. Schoonmaken: Draag persoonlijke bescherming bij het aanmaken van schoonmaakvloeistof (vetoplossers) Maak de stal nat en laat het vuil 6-12 uur weken. Gebruik daarna de hogedrukspuit bij 150-180 atmosfeer en met een breedstraler. Doe waterwerende kleding aan. Zorg voor gehoor- en luchtwegbescherming en een spatscherm. Silo's Laat het iemand weten dat u in de silo gaat om bijvoorbeeld aangekoekte voerresten te verwijderen. Zorg voor een mangat aan de onderzijde en maak van daar af schoon. Bulkwagens: Blijf uit de buurt van bulkwagens die voer komen brengen of tankwagens die mest komen halen. Het uitzicht van de chauffeurs naar achteren is beperkt; let op achteruitmanoeuvrerende en kerende combinaties. Ongediertebestrijding: Gebruik handschoenen bij lokvoer dat met bestrijdingsmiddel is behandeld. Veeg geen zweet van het voorhoofd met deze handschoenen. Leg het lokvoer zo neer dat kinderen of huisdieren er niet bij kunnen. Ontsmetten Doe de ventilatie uit, sluit de deuren af en plaats waarschuwingen. Werk met tweeën zodat iemand hulp kan bieden als er wat mis gaat. Gebruik bij voorkeur veiligere middelen dan formaline. Verdampen van formaline is beter dan vernevelen. Zorg in verband met explosiegevaar dat geen open vuur (heteluchtkanon) aanwezig is in de stal. Ventileer na het ontsmetten uitvoerig alvorens de stal te betreden.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-27-
Beknelling Let op met bewegende delen van eierverzameling, mestafvoer, automatische voersystemen en handlieren. Zorg dat u vingers of handen niet bekneld raken. Waar moet u verder op letten Werken met dieren: Afwisselend werk is beter dan specialisatie in bijvoorbeeld vangen, snavelkappen etc. Werk bij vangen met blauw licht en bij overige werkzaamheden met voldoende gewoon licht. Zorg voor bescherming tegen stof en in de latere afmestfase tegen ammoniak. Draag handschoenen tegen krabbende nagels, kniebescherming bij knielend werk en een veiligheidsbril tegen pikkende dieren in een volierestal. Adem geen nevel met entstof in; laat de dierenarts alleen bij dit werk. Wissel van kleding bij het binnengaan of verlaten van de stal; weinig kleding in de warme stal, voldoende daarbuiten. Machines en gereedschap Gebruik waar nodig goede gehoorbescherming. Voorkom dat kinderen onverwacht kunnen gaan rijden of machines inschakelen. Haal de contactsleutel uit het slot. Draag nauwsluitende werkkleding. Haal ook bij korte afwezigheid de stekkers van gereedschappen uit het stopcontact. Onderhoud: Boor of zaag nooit in asbest en breek het niet. Verpak asbest in dubbel plastic en voer het af naar een daartoe aangewezen stortplaats. Vonken van lassen of slijpen kunnen mestgassen doen ontbranden. Veiligheidsventielen van giertanks vragen om goed onderhoud: op cruciale momenten (te hoge druk) mogen ze niet vastzitten.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-28-
7.2.3
Veiligheidsvoorschriften rundveehouderij
Werktuigen: Ga bij het aankoppelen alleen tussen trekker en werktuig staan als het werktuig stabiel staat. Ga niet met de lift op en neer als u tussen trekker en werktuig staat en het werktuig nog maar gedeeltelijk vastzit. Controleer bevestiging aftakas, hydrauliek en borgpennen. Zet een werktuig na gebruik stabiel weg. Leg dubbelluchtwielen na gebruik plat neer. Mest uitrijden: Ventileer voldoende bij het mixen. Markeer een geopende mestput, zodat uzelf of andere personen niet in een openstaande mestput kunnen vallen. Houdt spelende kinderen uit de buurt. Houdt de veiligheidsventielen van de giertank in goede conditie. Gebruik perslucht bij werkzaamheden in een lege giertank of mestput; zorg dat een tweede man in de buurt is die hulp kan bieden. Loop nooit op een draaiende mestverspreider. Pas op voor wegvliegende (harde) voorwerpen uit mest. Kunstmest strooien Gebruik zakken van ten hoogste 25 kilo. Verwijder nooit schoorstangen van silo. Herstel of vervang verzakte en doorgeroeste silo's tijdig. Laat het iemand weten dat u in de silo gaat om bijv. aangekoekte kunstmestresten te verwijderen. Zaaien: Gebruik handschoenen bij zaad dat met een bestrijdingsmiddel is behandeld. Veeg geen zweet van het voorhoofd met deze handschoenen. Spuiten: Zorg voor beschermende kleding en een gezichtsmasker met filter A2P3. Berg middelen op achter slot en grendel, ook als u verwacht de spuit nog een keer te moeten vullen. Maaien: Gebruik scherpe messen. Zet bij onderhoud de trekker uit. Houdt de maaier op de grond tot hij stilstaat. Zorg ervoor dat er geen omstanders zijn bij het maaien van ruigte. Pers Zet de trekker helemaal uit bij onderhoud of wegwerken verstoppingen. Opraapwagen Laat niemand op de draaiende opraapwagen. Zet de machine stil en verwijder verstoppingen. Pas bij manouvreren op het land, erf of in de stal op voor mensen achter de wagen. Controleer geregeld beremming en verlichting. Inkuilen Rijdt niet te dicht langs de rand van de kuil (oppassen voor het kantelen van de trekker). Schik geen gras met de hooivork als een trekker met wagen of kuilverdeler boven u op de kuil rijdt. Houdt kinderen uit de buurt.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-29-
Beregenen Voorkom beknelling van hand of kleding. Beveilig bij aandrijving met trekker de draaiende delen. Pas op voor terugslag spuitmond. Maisoogst Controleer beremming en verlichting van machines. Zorg voor genoeg licht op de plek waar wordt ingekuild. Houdt kinderen en maisrapers op veilige afstand van hakselaar en wagens. Plaats waarschuwingen voor overige weggebruikers. Verwijder modder van de weg. Trekker Neem kinderen en huisdieren niet mee op de trekker. Gebruik goede gehoorbescherming. Zorg voor een goede zitplek. Voorkom dat kinderen onverwacht kunnen gaan rijden of machines inschakelen. Haal de contactsleutel uit het slot. Achteruit rijdende combinaties zijn gevaarlijk, chauffeurs kunnen moeilijk zien of er iemand achter staat. Aftakas Zorg voor optimale afscherming draaiende delen. Vervang beschadigde tussenafschermingen direct. Draag nauwsluitende werkkleding. Vee Vertrouw een stier of koe met kalf nooit. Voorkom beknelling tussen een koe en een muur, hek of draad.Wikkel het touw niet om uw hand of pols bij het leiden van dieren. U kunt worden meegesleurd. Steek in de melkput nooit uw hoofd onder een koe. Voeren Neem niet te veel gewicht op de vork. Pas bij voermengwagens op voor bewegende delen. Zorg dat u niet voorover valt bij inspectie van bovenaf of toevoegen producten. Voorwielen moeten bij zware kuilvoersnijder altijd aan de grond blijven. Zet de kuilvoersnijder stabiel weg en zo dat niemand zich aan scherpe delen kan bezeren. Pas op dat u niet met uw kleding blijft haken en valt als u over het voerhek klimt. Melken Mest en water maken loopoppervlakken glad. Voorkom uitglijden in en rond de melkput en op de roosters of gladde vloeren tussen de koeien, onder andere door het dragen van schoeisel met goed profiel. Zorg voor een goede werkhoogte. Beknelling Ongevallen met vee worden niet altijd veroorzaakt door aanvallen. Bekneld raken tussen koeien en muren of hekwerken is gevaarlijk door het grote gewicht van de dieren. Bedwelming Uit mest kunnen bedwelmende gassen vrijkomen. Ook zijn ongelukken mogelijk met openstaande mestputten. Aanrijding Grote machines of wagens belemmeren het zicht van de chauffeur, vooral bij achteruit rijden. Dit gebeurt vaak bij oogst- en inkuilwerkzaamheden. Vermoeidheid, haast vanwege verslechterend weer of duisternis spelen een rol.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-30-
Kantelende trekker Soms door stuurfouten, soms door werken op hellingen (inkuilen) kantelt een trekker. Omstanders of chauffeur raken bekneld. Bulkwagens: Blijf uit de buurt van bulkwagens die voer komen brengen of tankwagens die mest komen halen. Het uitzicht van de chauffeurs naar achteren is beperkt; let op achteruitmanoeuvrerende en kerende combinaties. Onderhoud: Boor of zaag nooit in asbest en breek het niet. Verpak asbest in dubbel plastic en voer het af naar een daartoe aangewezen stortplaats. Vonken van lassen of slijpen kunnen mestgassen doen ontbranden. Veiligheidsventielen van giertanks vragen om goed onderhoud: op cruciale momenten (te hoge druk) mogen ze niet vastzitten. Bescherming Kleedt u altijd warm genoeg. Stevige werkschoenen met versterkte neuzen zijn het best. Zorg bij nat weer voor goede regenkleding. Gehoorbeschermers zijn verplicht vanaf 85 decibel. Gebruik indien nodig handschoenen en werk met voldoende licht. Met nauwsluitende, gladde kleding hebt u minder kans om door bewegende machinedelen te worden gegrepen.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-31-
7.2.4
Veiligheidsvoorschriften varkenshouderij
Werken met trekkers en werktuigen Bulkwagens: Blijf uit de buurt van bulkwagens die voer komen brengen of tankwagens die mest komen halen. Het uitzicht van de chauffeurs naar achteren is beperkt; let op achteruitmanoeuvrerende en kerende combinaties. Trekker: Neem kinderen en huisdieren niet mee op de trekker. Gebruik goede gehoorbescherming. Zorg voor een comfortabele zitplek. Voorkom dat kinderen onverwacht kunnen gaan rijden of machines inschakelen. Haal de contactsleutel uit het slot. Draag nauwsluitende werkkleding. Haal ook bij korte afwezigheid de stekkers uit de stopcontacten. Biggen behandelen: Castreer zo jong mogelijk. Zorg voor goede gehoorbescherming. Gebruik een stofmasker. Belast de rug zo min mogelijk. Ga zo veel mogelijk op een kruk of stoel zitten. Wissel het werk af met anderen, of met andere werkzaamheden. Werk met een behandelkar met alle benodigdheden. Pas bij oudere biggen een klembeugel toe. Silo's: Verwijder nooit schoorstangen. Laat het iemand weten dat u in de silo gaat om bijvoorbeeld aangekoekte voerresten te verwijderen. Ongediertebestrijding: Gebruik handschoenen bij lokvoer dat met bestrijdingsmiddel is behandeld. Veeg geen zweet van het voorhoofd met deze handschoenen. Leg het lokvoer zo neer dat kinderen of huisdieren er niet bij kunnen. Voeren: Zet een degelijk stofmasker op. Gebruik een voerschep van maximaal een kilo. Zorg voor grote wielen en een handrem op de voerkar. Werk drempels waar mogelijk weg. Schurftbestrijding: Gebruik degelijke handschoenen en een masker met geschikt filter. Maak resten op of verwijder ze op verantwoordelijke wijze. Tillen: Til niet meer dan 25 kilo. Houdt de rug recht en laat de benen het werk doen. Trek of duw maximaal 50 kilo. Duwen is beter dan trekken. Houdt ook hierbij de rug recht en laat uw lichaamsgewicht zo veel mogelijk meewerken. Gebruik bij grotere gewichten een karretje of steekwagen, of til met twee personen. Varkens verplaatsen: Gebruik een karretje voor biggen, of drijf ze naar het nieuwe hok als dat kan. Zorg vooraf dat de route vrij is van obstakels. Blijf zo mogelijk rechtop lopen. Een smal karretje met lier is zeer geschikt voor het verplaatsen van kadavers. Werk met lichtgewicht drijfschotten.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-32-
Schoonmaken: Maak de stal nat en laat het vuil enkele uren weken. Gebruik daarna de hogedrukspuit bij een lage druk. Doe waterwerende kleding aan. Zorg voor gehoor- en luchtwegbescherming en een spatscherm. Vermijdt spuiten op beschadigd asbest. Mest afvoeren: Zorg voor voldoende ventilatie. Markeer een geopende mestput. Houd spelende kinderen uit de buurt. Houd veiligheidsventielen van een giertank in goede conditie. Gebruik perslucht bij werkzaamheden in lege giertank of -kelder; een tweede man moet hulp kunnen bieden. Mest uitrijden: Ventileer goed bij het leegzuigen van de mestputten. Overpompen van mest van de ene naar de andere mestkelder kan gevaarlijk zijn. Ammoniak waarschuwt u door de geur, maar zwavelwaterstof is al gevaarlijk als u het nog niet ruikt. Zorg voor een maximale ventilatie van de stal (ook in het belang van de varkens). Maak zeker dat niemand in openstaande mestputten kan vallen ook spelende kinderen niet. Moet u in een giertank of mestput zijn (inspectie, schoonmaken) gebruik dan een persluchtinstallatie. Zorg voor een tweede man met dezelfde voorzieningen die hulp kan bieden als er wat mis gaat. Onderhoud: Boor of zaag nooit in asbest en breek het niet. Verpak asbest in dubbel plastic en voer het af naar een daartoe aangewezen stortplaats. Vonken van lassen of slijpen kunnen mestgassen doen ontbranden. Veiligheidsventielen van giertanks vragen om goed onderhoud: op cruciale momenten (te hoge druk) mogen ze niet vastzitten.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-33-
7.3
Veiligheidsvoorschriften plantaardige sectoren
7.3.1
Veiligheidsvoorschriften akkerbouw
1.
Beknelling
Bewegende onderdelen van machines of aftaktussenassen zijn nogal eens niet goed afgeschermd. Kleding of lichaamsdelen kunnen dan worden gegrepen door de machine. 2.
Aanrijding
Grote machines of wagens belemmeren het zicht van de chauffeur, vooral bij achteruit rijden. Gebeurt vaak bij oogstwerkzaamheden. Vermoeidheid, duisternis en haast vanwege verslechterend weer spelen een rol. 3.
Vergiftiging
De discipline om goede beschermingsmiddelen consequent te gebruiken laat te wensen over. Met name langetermijneffecten van middelen worden onderschat. 4.
Longbelasting
Bij het sorteren van producten kan zeer fijne stof vrijkomen. Langdurige blootstelling kan tot ernstige longproblemen leiden. 5.
Valpartijen
Haastig en onvoorzichtig werken leidt tot struikelen en valpartijen. Grondbewerking Machine volledig stilzetten bij inspectie. Zo recht mogelijk zitten op goed geveerde stoel. Geluidarme cabine gesloten houden. Indien mogelijk werk afwisselen met anderen. Kunstmest strooien Gebruik zakken van ten hoogste 25 kilo. Verwijder nooit schoorstangen van silo. Herstel of vervang verzakte en doorgeroeste silo's tijdig. Laat het iemand weten dat u in de silo gaat om bijvoorbeeld aangekoekte kunstmestresten te verwijderen. Zaaien Gebruik handschoenen bij zaad dat met bestrijdingsmiddel is behandeld. Veeg geen zweet van het voorhoofd met deze handschoenen. Gewasverzorging Vermijd half gedraaid trekkerrijden of scheef hangen om in het spoor te blijven. Zet bij onderhoud, afstellen of inspectie de trekker en/of draaiende machines stil. Spuiten Zorg voor beschermende kleding en een gezichtsmasker met filter, meestal A2P3. Berg middelen op achter slot en grendel, ook als u verwacht de spuit nog een keer te moeten vullen. Bewaar filters, masker en handschoenen niet in de middelenkast. Maak de spuit leeg boven het gewas. Wees zorgvuldig met (bijna) lege verpakkingen.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-34-
Werktuigen Ga bij het aankoppelen alleen tussen de trekker en het werktuig staan als het werktuig stabiel is. Ga niet met de hefinrichting op en neer als u tussen trekker en werktuig staat en het werktuig nog maar gedeeltelijk vastzit. Controleer bevestiging aftakas(tussen)as, hydrauliek en borgpennen. Zet een werktuig na gebruik stabiel weg. Leg dubbelluchtwielen na gebruik plat neer of zet ze vast in een rek. Aftakas Zorg voor optimale afscherming draaiende delen. Vervang beschadigde beschermingen direct. Zet de bescherming vast met het kettinkje. Draag nauwsluitende werkkleding. Altijd de machine en bij voorkeur ook de trekker stilzetten bij werkzaamheden een aftak(tussen)as. Beregenen Voorkom beknelling van hand of kleding. Beveilig bij aandrijving met trekker de draaiende delen. Pas op voor terugslag spuitmond. Trekker Neem geen kinderen of huisdieren mee op de trekker. Gebruik goede gehoorbescherming; houdt de cabine gesloten. Zorg voor een goede zitplek. Voorkom dat kinderen onverwacht kunnen gaan rijden of machines inschakelen. Haal de contactsleutel uit het slot. Oogsten Controleer beremming en verlichting van machines. Zorg bij late oogsten voor voldoende licht bij het inschuren. Houdt kinderen en publiek op veilige afstand van oogstmachines en trekkers met wagens. Zet de machine stil alvorens verstoppingen te verhelpen. Maak de afscherming van bewegende delen in orde. Zorg voor goed bereikbare noodstopknoppen. Plaats waarschuwingen voor overige weggebruikers. Verwijder modder van de weg. Houdt kleine kinderen weg van een druk erf. Onderschat oververmoeidheid niet. Sorteren Til maximaal 25 kilo, gebruik niet de rug maar de benen. Wissel tilwerk af met anderen. Voorkom stofbelasting door bevochtiging en afscheiding leeskamer. Stel de zitplek goed in op uw lichaamsbouw of gebruik een goede maat stoel. Zorg voor goede verlichting. Kleedt u goed warm aan.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-35-
7.3.2
Veiligheidsvoorschriften boomkwekerij
1. Rooien Oogsten en verzendklaar maken van bomen en planten betekent veel herhaald tilwerk. Vooral bij gewassen met een flinke kluit levert dit een belasting op voor het lichaam. Draag warme kleding die de onderrug ook bedekt bij bukken. Voorkom tillen van zware lasten, gebruik tilhulpen. Beknel uw vingers niet bij het ingazen van wortelkluiten. Wissel zware werkzaamheden als ingazen en tillen af met ander werk. 2. Gewasbeschermingsmiddelen De discipline om goede persoonlijke beschermingsmiddelen consequent te gebruiken laat vaak te wensen over. Zorg voor handschoenen, spuitzak, laarzen en een gezichtsmasker met filter, meestal A2P3. Reinig handschoenen en masker voor u ze opbergt. Voorkom dat u te veel bestrijdingsmiddel aanmaakt en verspuit het laatste restje boven het gewas. Let op de wachttijd. Spuiten na werkuren geeft een hele nacht speling. 3. Gewasverzorging Het planten van jong materiaal en werkzaamheden als opbinden, enten, stekken, oppotten en wijderzetten brengen veel bukwerk met zich mee. Hetzelfde werk herhaalt zich continue en door de grote aantallen planten pleegt dit werk een aanslag op lijf en leden. Kleedt u warm genoeg. Zorg dat de onderrug bedekt blijft bij bukken of knielen. Wissel monotone werkzaamheden als snoeien, enten, oculeren of labels aanbrengen af met andere klussen. Kan enten ook zittend of staand in een schuur omdat het product vervolgens toch wordt afgeleverd, dan is dat beter dan gebukt op het veld. Alleen na een goede opleiding werken met een motorzaag. Snoeien op hoogte doet u vanuit een hoogwerker. 4. Trekkers en werktuigen Machines voor grondbewerking, planten en rooien kunnen ongelukken veroorzaken als een omstander te laat wordt gezien. Met name onvoldoende afgeschermde aftaktussenassen zijn gevaarlijk. Aftaktussenas: Draag nauwsluitende werkkleding. Altijd de machine en bij voorkeur ook de trekker stilzetten bij werkzaamheden aan de aftak(tussen)as. Grond bewerken: Zet de voeten niet te dicht bij de handfrees. De machine volledig stilzetten bij inspectie. Draag goede gehoorbescherming. Doe degelijke werkschoenen met stalen neuzen aan. Plaats de beschermplaat van de frees of spitmachine achter een trekker terug na schoonmaken. Trekker Gebruik goede gehoorbescherming of houdt een geluidarme cabine gesloten. Zorg voor een goede zitplek. Voorkom dat kinderen onverwacht kunnen gaan rijden of machines inschakelen. Haal de contactsleutel uit het slot. Maak aan het eind van een bomenrij niet te scherpe bochten bij te hoge snelheid. Plaats een gedemonteerde beschermingsbeugel (als u anders niet tussen de bomen kunt komen) direct na het werk terug.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-36-
5. Snoeien De terugslag van de pneumatische snoeischaar belast pols, elleboog en schouder. Extra problemen ontstaan door een verkeerde of te weinig afwisselende werkhouding. Gebruik goed, scherp gereedschap. De beste werkdruk bij de snoeischaar is rond de 10 atmosfeer. Tap af en toe condenswater af bij de compressor; laat eerst de druk eraf. Varieer de lichaamshouding zoveel mogelijk. Waar moet u verder op letten Kas: Zonder goede hulpmiddelen mag niemand het kasdek op. Ook de goten zijn geen dragende constructie. Repareer beschadigd glas van binnenuit en vanaf een stabiele standplaats. Allergieën: Draag handschoenen bij allergie tegen plantsappen. Wees erop bedacht dat ook stuifmeel allergie kan veroorzaken. Sorteren en verzendklaar maken: Til maximaal 25 kilo met rechte rug; til met de benen. Gebruik voor grotere gewichten (planten met kluit) tilhulpen. Wissel tilwerk af met andere werkzaamheden. Stel de zitplek goed af op uw lichaamsbouw of gebruik een goede maat stoel. Werk afwisselend zittend en staand. Kleedt u goed warm aan. Kort plantgoed (bijvoorbeeld rozen) nooit in door ze over een permanent draaiende heggenschaar of vingerbalk te halen.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-37-
7.3.3
Veiligheidsvoorschriften champignonteelt
1.
Fysieke belasting
Lang werken in dezelfde houding is vooral belastend voor de rug, net als lorries die niet goed zijn aangepast op de lichaamsbouw. Staand werken kan vermoeiend voor de benen zijn. Sorteren / verpakken Til maximaal 25 kilo (vrouwen 18 kilo). Houdt de rug recht; til met de benen. Wissel tilwerk af met andere werkzaamheden. Probeer, indien de werkomstandigheden dit toelaten, afwisselend zittend en staand te werken. Kleedt u voldoende warm aan. 2.
Pluklorries
De smalle pluklorrie wordt bij het verplaatsen soms niet goed achter de treden van het rek gehaakt. Een valpartij kan het gevolg zijn. Plukken: Plaats lorries met twee personen. Controleer de ophanging voor u op de lorrie klimt. Stel de lorrie af op uw lichaamslengte. Stap af via de ladder, nooit springen. Laat lorries met lier of hydrauliek zakken tot de laagste stand voor u uitstapt. Voorkom uitglijden door een bevuilde bodemplaat. 3. Bedden vullen en leegmaken De oproldoorn van de treklier brengt het risico van beknelling met zich mee. Op of onder de machinelift werken is gevaarlijk. Bedden vullen: Blijf uit de buurt van machines die de oude bedden leeghalen en nieuwe inbrengen. Ga nooit boven op de machinelift staan. Wacht met afwerken van kopse kanten tot de lift klaar is met de onderste bedden. 4.
Uitglijden en vallen
De combinatie van gladde vloeren, een vochtige werkomgeving en rondslingerende champignonvoetjes werkt glijpartijen in de hand. Het hoofd kan dan snel tegen muur of bed slaan. Uitglijden: Draag schoeisel met goed profiel. 5.
Gevaarlijke stoffen
Veel ontsmettingen vinden plaats met de chemische stof formaline. Bij de bestrijding van vliegen en muggen worden chemische middelen ingezet. Ontsmetten: Gebruik een volgelaatsmasker met filter B2, handschoenen en beschermende kleding bij het verdunnen van formaline of natriumhypochloriet. Meng formaline nooit met natriumhypochloriet. Insectenbestrijding Zorg bij het spuiten voor handschoenen, een spuitpak, laarzen en een gezichtsmasker met filter, meestal A2P3. Reinig handschoenen en masker voor u ze opbergt. Voorkom dat u te veel bestrijdingsmiddel aanmaakt en verspuit het laatste restje boven de champignons of voer het op een verantwoorde manier af.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-38-
7.3.4
Veiligheidsvoorschriften fruitteelt
1. Oogsten Draag warme kleding en bij nat weer regenkleding. Wissel bij plukken in een pluktrein of pluk-o-track af en toe van werkplek zodat u afwisselend links en rechts plukt. Pas bij transportbandjes op voor beknelling. Voorkom tillen van zware lasten. 2. Sorteren De kuubskistenkantelaar kan beknelling van handen of ledematen veroorzaken. Omstanders lopen gevaar als een kist fruit los zou schieten. Til maximaal 25 kilo met rechte rug; til met de benen. Wissel tilwerk af met andere werkzaamheden. Werk indien mogelijk afwisselend zittend en staand, of gebruik een stazithulp. Kleedt u warm genoeg. Blijf uit de buurt van de kuubskistenkantelaar. Scherm de kantelaar met triplex af tegen knelgevaar. Controleer voor het sorteerseizoen de staalkabels. Vervang kabels met kinken of uitstekende, gebroken staaldraadjes. 3. Snoeien De terugslag van de pneumatische snoeischaar belast pols, elleboog en schouder. Extra problemen ontstaan door een verkeerde of te weinig afwisselende werkhouding. Draag kleding die u warm en droog houdt. Gebruik goed, scherp gereedschap. De beste werkdruk bij de snoeischaar is tien atmosfeer. Tap af en toe condenswater af bij de compressor; laat eerst de druk eraf. Snoei afwisselend dik hout met de grote takkenschaar en fijner hout met de kleinere snoeischaar. Varieer de lichaamshouding door afwisselend de oost- en westkant van een rij bomen te snoeien. Voer dik snoeihout af; dat voorkomt problemen bij het versnipperen en bij het maaien. 4. Gewasbeschermingsmiddelen De discipline om goede persoonlijke beschermingsmiddelen consequent te gebruiken laat te wensen over. Zorg voor handschoenen, spuitzak, laarzen en een gezichtsmasker met filter, meestal A2P3. Berg middelen op achter slot en grendel, ook als u verwacht de spuit nog een keer te moeten vullen. Zorg voor water, zeep en een schone handdoek bij de werkplek. Was de handen direct na afstellen van of onderhoud aan spuitdoppen. Reinig handschoenen en masker voor u ze opbergt. Bewaar aangebroken filters in een afgesloten emmer en gebruik ze maximaal een maand of acht werkuren. Voorkom dat u te veel bestrijdingsmiddel aanmaakt en verspuit het laatste restje boven het gewas. 5. Zagen Een motorkettingzaag kan ernstige verwondingen veroorzaken bij ondeskundig gebruik. Snoeien van windschermen vanaf een instabiel platform levert bovendien risico van vallen op. Alleen personeel met gedegen opleiding mag werken met de motorkettingzaag. Controleer voor gebruik de kettingvanger en kettingrem. Zorg voor scherpe, goed afgestelde zaagbeitels. Wees bedacht op een kickback als de zaag op iets hards stuit. Draag gehoor- en gelaatsbescherming, handschoenen, zaagbroek, veiligheidsschoenen met hoge wreef en stalen neus, en eventueel een helm. Snoei windschermen vanuit een hoogwerker of laat het doen door een loonwerker. 6. Zuurstofarme opslag Betreden van ULO-cellen is erg gevaarlijk vanwege het lage zuurstofniveau. Inademen van deze lucht leidt meteen en zonder waarschuwing tot bewusteloosheid.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-39-
Ga nooit een werkende ULO-cel in. Doe de deur op slot, verwijder de deurkruk en breng een waarschuwing aan. Voer inspecties uit via een inspectieluik. Zet monsters vooraf zo neer, dat ze makkelijk te controleren zijn vanaf het inspectieluik. Ventileer de cel geruime tijd voor het product wordt afgevoerd. Gebeurt dit met de deur open, sluit dan de gang naast de cel af. Controleer voor u de cel ingaat of het zuurstofniveau hoog genoeg is. Gebruik betrouwbare meetapparatuur om het zuurstofniveau vast te stellen. Verdere aandachtspunten Maaien en versnipperen Houd de messen scherp. Zet de trekker uit bij inspectie of vervanging van de messen. Zorg dat omstanders uit de buurt blijven. Trekker Gebruik goede gehoorbescherming of houdt een geluidarme cabine gesloten. Voorkom dat kinderen onverwacht kunnen gaan rijden of machines inschakelen. Vervang actief koolfilters tijdig als u die gebruikt. Maak aan het eind van een bomenrij niet te scherpe bocht bij te hoge snelheid. Plant de eerste boom niet te dicht op de perceelsgrens. Aftaktussenas Scherm draaiende delen optimaal af. Vervang beschadigde beschermingen direct. Draag nauwsluitende werkkleding. Zet altijd de machine en bij voorkeur ook de trekker uit bij werkzaamheden aan aftaktussenas.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-40-
7.3.5
Veiligheidsvoorschriften groententeelt onder glas
1. Fysieke belasting Oogsten, sorteren, planten laten zakken zijn allemaal werkzaamheden waarbij dezelfde handeling vele malen achter elkaar wordt verricht. Sorteren: Til maximaal 25 kilo met rechte rug; til met je benen. Wissel tilwerk af met andere werkzaamheden. Stel de zitplek goed in op uw lichaamsbouw of gebruik een goede maat stoel. Werk afwisselend zittend en staand. Gewasverzorging: Wissel monotoon werk af met andere werkzaamheden. Voorkom het tillen van zware lasten. 2. Vallen van hoogte Hoge buisrailwagens kunnen vrij makkelijk kantelen. Vallen bij werk op of aan het kasdek is niet alleen gevaarlijk door de hoogte maar ook vanwege het scherpe glas. Werk aan de kas: Zonder goede hulpmiddelen (dekreiniger, wasvoorziening) mag niemand het kasdek op. Ook de goten zijn geen dragende constructie. Schoonmaken of krijten alleen bij goede weersomstandigheden uitvoeren. Repareer beschadigd glas altijd van binnenuit. Gebruik daarvoor een stabiele standplaats. Gebruik handschoenen, laarzen, spuitoveral en gezichtsbescherming bij toepassing van chemische middelen. 3. Machines Lichaamsdelen kunnen bekneld raken in draaiende delen van machines als deze onvoldoende zijn afgeschermd. Grond bewerken: Zet de voeten niet te dicht bij de handfrees. De machine stilzetten bij inspectie. Draag goede gehoorbescherming. Draag degelijke werkschoenen met stalen neuzen. 4. Gevaarlijke stoffen In de glasgroenteteelt gaat het veelal om vloeibare meststoffen. Bij morsen of spatten lopen onbeschermde lichaamsdelen gevaar. Gewasbescherming: Zorg voor handschoenen, spuitpak, laarzen en een gezichtsmasker met filter, meestal A2P3. Berg middelen op achter slot en grendel, ook als u verwacht de spuit nog een keer te moeten vullen. Reinig handschoenen en masker voor u ze opbergt. Bewaar filters, masker en handschoenen niet in de bestrijdingsmiddelenkast. Bewaar aangebroken filters in een afgesloten emmer en gebruik ze maximaal een maand of 8 werkuren. Voorkom dat u te veel bestrijdingsmiddel aanmaakt. Verspuit het laatste restje boven het gewas. Indien er zwavel in de kas wordt verdampt, uit de kas blijven. Draag een kapje als u last heeft van zwavel bij het uitruimen van de kas. Mest toedienen: Draag bij werk met agressieve stoffen, zoals vloeibare meststoffen, in elk geval gelaatsbescherming, voorschort en handschoenen.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-41-
5. Stomen Hete grond en toevoerleidingen en een losschietende stoomzeil leveren verbrandingsrisico op. Handen kunnen bekneld raken bij mechanisch oprollen van stoomzeilen. Grond stomen: Werk niet te dicht bij een plek waar wordt gestoomd. Betreedt hete grond alleen met isolerend schoeisel. Verplaats stoomkettingen met voldoende personen. Voorkom beknelling bij machinaal oprollen van het stoomzeil. Leg stoomaanvoerleidingen zo min mogelijk over doorlooproutes. Pas op voor losschietend stoomzeil. Draai de stoomkranen dicht alvorens losgeschoten stoomzeil weer vast te zetten. Laat iemand weten dat u met grond stomen bezig bent.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-42-
7.3.6
Veiligheidsvoorschriften sierteelt onder glas
1. Fysieke belasting Vermeerderen, oppotten, oogsten en sorteren zijn allemaal werkzaamheden waarbij dezelfde handeling vele malen achter elkaar wordt verricht. Dit is een eenzijdige belasting van de spieren en gewrichten. Gewasverzorging: Wissel monotoon werk af met andere werkzaamheden en probeer af en toe van werkhouding te veranderen. Til niet te veel gewicht bij het verplaatsen van grote planten en til met rechte rug. Werk niet buiten uw macht. Oogsten: Gebruik kniebeschermers bij knielend oogsten. Draag kleding die de onderrug ook bedekt bij bukken. Wissel monotoon werk zo veel mogelijk af; probeer de werkhouding af en toe te veranderen. Til niet te veel gewicht bij verzamelen product. Sorteren: Til maximaal 25 kilo met rechte rug; til met je benen. Wissel tilwerk af met andere werkzaamheden. Stel de zitplek goed in op uw lichaamsbouw of gebruik een goede maat stoel. Werk afwisselend zittend en staand. 2. Allergieën Sommige medewerkers zijn allergisch voor bepaalde soorten plantensappen of stuifmeel. Ook hommels kunnen door een steek heftige afweerreacties veroorzaken bij gevoelige personen. Draag handschoenen bij allergie voor plantensappen. Ook ter voorkoming zijn handschoenen aan te bevelen in probleemgewassen als alstroemeria, chrysant, narcissen etc. Wees erop bedacht dat ook stuifmeel allergie kan veroorzaken. Een stekende hommel veroorzaakt bij daarvoor gevoelige mensen heftige allergische reacties. Haal in dergelijke gevallen de hulp van een bedrijfshulpverlener erbij. 3. Vallen van hoogte Vallen bij werk op of aan het kasdek is niet alleen gevaarlijk door de hoogte maar ook vanwege het scherpe glas. Werk aan de kas: Ga niet zonder goede hulpmiddelen (dekreiniger, wasvoorziening) het kasdek op. Ook de goten zijn geen dragende constructie. Schoonmaken of krijten alleen bij goede weersomstandigheden uitvoeren. Repareer beschadigd glas altijd van binnenuit. Gebruik daarvoor een stabiele standplaats. Gebruik handschoenen, laarzen, spuitoveral en gezichtsbescherming bij toepassing van chemische middelen. 4. Machines Lichaamsdelen kunnen bekneld raken in draaiende delen van machines als deze onvoldoende zijn afgeschermd. Grond bewerken: Zet de voeten niet te dicht bij de handfrees. De machine stilzetten bij inspectie. Draag goede gehoorbescherming. Draag degelijke werkschoenen met stalen neuzen.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-43-
Grond stomen: Werk niet te dicht bij een plek waar wordt gestoomd. Betreedt hete grond alleen met isolerend schoeisel. Verplaats stoomkettingen met voldoende personen. Voorkom beknelling bij machinaal oprollen van het stoomzeil. Leg stoomaanvoerleidingen zo min mogelijk over doorlooproutes. Pas op voor losschietend stoomzeil. Draai de stoomkranen dicht alvorens losgeschoten stoomzeil weer vast te zetten. Laat iemand weten dat u met grond stomen bezig bent. 5. Bestrijdingsmiddelen en meststoffen Chemische bestrijding van ziekten, levert risico op voor degene die het gebruikt en vooral voor anderen die in de kas werken. Gewasbescherming: Zorg voor handschoenen, spuitpak, laarzen en een gezichtsmasker met filter, meestal A2P3. Berg middelen op achter slot en grendel, ook als u verwacht de spuit nog een keer te moeten vullen. Reinig handschoenen en masker voor u ze opbergt. Bewaar filters, masker en handschoenen niet in de bestrijdingsmiddelenkast. Bewaar aangebroken filters in een afgesloten emmer en gebruik ze maximaal een maand of 8 werkuren. Voorkom dat u te veel bestrijdingsmiddel aanmaakt. Verspuit het laatste restje boven het gewas. Indien er chemische middelen worden gebruikt zoveel mogelijk uit de kas blijven. Indien er toch werkzaamheden verricht dienen te worden gebruik maken van persoonlijke beschermingsmiddelen. Mest toedienen: Draag bij werk met agressieve stoffen, zoals vloeibare meststoffen, in elk geval gelaatsbescherming, voorschort en handschoenen.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-44-
7.3.7
Veiligheidsvoorschriften groententeelt in de vollegrond
1. Fysieke belasting Bij oogst- en sorteerwerk en gewasverzorging wordt dezelfde handeling vele malen achter elkaar verricht. Oogsten: Draag warme kleding en bij nat weer regenkleding. Wissel regelmatig van werkplek om eenzijdige belasting van het lichaam te voorkomen. Pas op voor beknelling van handen. Draag nauwsluitende werkkleding. Verhelp verstoppingen alleen als de rooier stilstaat. Voorkom tillen van zware lasten; opvoerbandjes hebben de voorkeur. Wees bedacht op oververmoeidheid en lagere reactiesnelheid. Sorteren: Til maximaal 25 kilo met rechte rug; til met je benen. Wissel tilwerk af met andere werkzaamheden. Werk indien mogelijk afwisselend zittend en staand, of gebruik een stazithulp. Kleedt u warm genoeg. Onderhoud machines regelmatig en houdt ze schoon om het geluidsniveau te verlagen. Pas op dat niemand onder een heftruck komt. Meeliften op de lepels of op een pallet is verboden. 2. Trekker en machines Bewegende onderdelen van machines of aftaktussenassen zijn soms niet goed afgeschermd. Kleding of lichaamsdelen kunnen dan worden gegrepen door de machine. Aftaktussenas: Zorg voor een optimale afscherming van de draaiende delen. Vervang beschadigde beschermingen direct. Zet de bescherming vast met een kettinkje. Draag nauwsluitende werkkleding. Zet altijd de machine en bij voorkeur ook de trekker uit bij werkzaamheden aan de aftaktussenas. Trekker en werktuigen: Gebruik goede gehoorbescherming of houdt een geluidarme cabine gesloten. Voorkom dat kinderen onverwacht kunnen gaan rijden of de machines inschakelen. Haal de contactsleutel uit het slot. Vervang actief koolfilters tijdig als u die gebruikt bij gewasbescherming. Ga niet met de hefinrichting op en neer als u tussen trekker en werktuig staat en het werktuig nog maar gedeeltelijk vastzit. Controleer de bevestiging van de aftakas, hydrauliek en borgpennen. Beregenen: Voorkom beknelling van hand of kleding. Beveilig bij aandrijving met een trekker de draaiende delen. Pas op voor terugslag van de spuitmond. 3. Gewasbeschermingsmiddelen De discipline om goede persoonlijke beschermingsmiddelen consequent te gebruiken laat te wensen over. Gewasbescherming: Zorg voor handschoenen, spuitpak, laarzen en een gezichtsmasker met filter, meestal A2P3. Berg middelen op achter slot en grendel, ook als u verwacht de spuit nog een keer te moeten vullen. Zorg voor water, zeep en een schone handdoek bij de werkplek. Was de handen direct na afstellen van of onderhoud aan spuitdoppen. Reinig handschoenen en masker voor u ze opbergt. Bewaar filters, masker en handschoenen niet in de bestrijdingsmiddelenkast. Bewaar aangebroken filters in een afgesloten emmer en gebruik ze maximaal een maand of 8 werkuren. Voorkom dat u te veel bestrijdingsmiddel aanmaakt. Verspuit het laatste restje boven het gewas. Wees zorgvuldig met (bijna) lege verpakkingen. Houdt fust voor plantgoed ontsmetten apart en berg het goed op in verband met resten bestrijdingsmiddel. Ontsmet plantgoed buiten of zorg voor een goede afzuiging.
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-45-
Aantekeningen
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-46-
Aantekeningen
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-47-
Aantekeningen
AB LIMBURG: introductieboekje agrarisch
-48-