International Expert Evaluation Group Eind-evaluatierapport September 2014
IEEG-Leden: F : Jean-Philippe Cobbaut (president), Maya-Hélène Balhawan Fussel, NL : Olaf Timmermans, Anky De Bakker, UK : Sarah-Jane Dale, Joanne Holmes, BE : Linus Vanlaere, Marina Riemslagh Project Manager: Leen Stevens
Final IEEG rapport September 2014 - Dutch version Page 1
Inhoud Hoofdstuk 1 ............................................................................................................................................ 4 Het evaluatieproces ............................................................................................................................... 4 1.1
Introductie .............................................................................................................................. 5
1.2
Methodologie.......................................................................................................................... 7
1.3
Samenvatting .......................................................................................................................... 7
Hoofdstuk 2 ............................................................................................................................................ 9 De sTimul Ervaring.................................................................................................................................. 9 2.1 Introductie .................................................................................................................................. 10 2.2 Populatie ..................................................................................................................................... 11 2.3 Overzicht van de resultaten ........................................................................................................ 12 2.4 Voorbereidingsfase ..................................................................................................................... 13 2.5 Reflectie ..................................................................................................................................... 15 2.6 Impact van de sTimul ervaring .................................................................................................... 20 2.7 Resultaten evaluaties student-trainers en regionale facilitatoren ............................................. 23 2.8 Algemene conclusies................................................................................................................... 25 Hoofdstuk 3 .......................................................................................................................................... 26 Leren in de Praktijk............................................................................................................................... 26 3.1 Leren in de Praktijk - Evaluatie grensoverschrijdende studiebezoeken .................................. 27 3.1.1
Introductie en context .................................................................................................. 27
3.1.2
Objectieven en focus..................................................................................................... 27
3.1.3
Evaluatie methodologie ............................................................................................... 28
3.1.4
Bevindingen................................................................................................................... 28
3.1.5
Conclusie ....................................................................................................................... 32
3.2 Leren in de praktijk – Evaluatie netwerking en andere evenementen in Act2 ......................... 32 3.2.1
Introductie en context .................................................................................................. 32
3.2.2
Objectieven en focus..................................................................................................... 33
3.2.3
Methodologie en samenvatting .................................................................................... 33
3.2.4
Resultaten ..................................................................................................................... 34
Final IEEG rapport September 2014 - Dutch version Page 2
3.3 Andere evenementen waarin de activiteiten en bevindingen van het DIC-project werden gecommuniceerd en gedissimineerd ............................................................................................ 38 3.3.1
Internationale DIC-project-conferenties....................................................................... 38
3.3.2
Deelname aan internationale conferenties .................................................................. 38
3.3.3
Abstracts en materialen voor Internationale Conferenties .......................................... 39
3.3.4
Publicaties in wetenschappelijke tijdschriftten en de DIC-nieuwsbrieven ................... 40
3.3.5
Persberichten ................................................................................................................ 41
3.3.6
DVD productie ............................................................................................................... 41
Hoofdstuk 4 .......................................................................................................................................... 42 Gebruikersgroepen ............................................................................................................................... 42 in activiteit 3 ......................................................................................................................................... 42 4.1 Introductie en context ............................................................................................................... 43 4.2 Objectieven en focus.................................................................................................................. 43 4.3 Methodologie en samenvatting ................................................................................................. 43 4.4 Overzicht .................................................................................................................................... 44 4.5 Bevraging en bevindingen per regio .......................................................................................... 45 4.6
Conclusie ............................................................................................................................... 48
Algemene conclusie
Final IEEG rapport September 2014 - Dutch version Page 3
Hoofdstuk 1 Het evaluatieproces
Final IEEG rapport September 2014 - Dutch version Page 4
1.1 Introductie
Het INTERREG IVA 2 Zeeën Programma stimuleert grensoverschrijdende samenwerking tussen de kustgebieden van 4 lidstaten: Frankrijk (Nord-Pas-de-Calais), Engeland (ZW, ZO, O), België (Vlaanderen) en Nederland (zuidelijk kustgebied). Het Operationeel Programma van 2 Zeeën werd in september 2008 goedgekeurd door de Europese Commissie met een EFRO-budget van 167 miljoen euro voor de periode 20072013. Het Programma heeft drie thematische prioriteiten en een gemeenschappelijke prioriteit met het Frans-Engelse Kanaalprogramma. Prioriteit 1: Het ondersteunen van een economisch competitief, aantrekkelijk en toegankelijk gebied Prioriteit 2: Een gezonde en veilige omgeving bevorderen en ontwikkelen Prioriteit 3: Verbetering van de leefkwaliteit Prioriteit 4: Gemeenschappelijke prioriteit met het Frans-Engelse Kanaalprogramma Het Dignity in Care project situeert zich in Prioriteit 3 – Verbetering van de leefkwaliteit met de specificieke operationele programmadoelstelling b. Verbetering van de dienstverlening aan de bevolking, met inbegrip van mobiliteit en gezondheidszorg. Gedurende een periode van 3 jaar (01.07.2011 - 30.09.2014) en een totaal budget van €2,663,848 zou het project werken aan een verbetering in de kwaliteit van de algemene en sociale gezondheidszorg, alsook in de training van zorgverleners in het 2 Zeeën gebied. In mei 2011 werd het project Dignity in Care (DIC) – Waardigheid in Zorg – goedgekeurd door het INTERREG IVA 2 Mers Seas Zeeën Programma. Een project management groep en verschillende subgroepen, alle met vertegenwoordigers van de 4 partner regio‟s van het INTERREG 2 Zeeëngebied, werd geïnstalleerd. De project partners, KAHO Sint-Lieven (Leidinggevend), sTimul: zorg-ethisch lab, Institut Catholique de Lille, ZorgSaam Zeeuws Vlaanderen, HZ University of Applied Sciences en East Dorset District Council (Partners in Care) werkten gedurende 3 jaar samen voor de implementatie van DIC. Het project sloot af in September 2014. De focus in DIC lag op de manier waarop zorg wordt verleend in de algemene en sociale gezondheidszorg. Het gaat over attitude, niet over technische en klinische vaardigheden, die als vanzelfsprekend worden beschouwd. Het objectief was om via ervaringsgericht leren in een sTimul: zorg-ethisch lab de kritische reflectie op en belevingsgerichte zorg te bevorderen, voornamelijk voor ouderen en hen die afhankelijk zijn van zorg.
Final IEEG rapport September 2014 - Dutch version Page 5
Het sTimul lab biedt een gesimuleerde zorgomgeving met 8 bedden, waar groepen van 8 professionals en 8 studenten uit algemene en sociale gezondheidszorg gedurende 2 dagen en 1 nacht zelf aan de lijve de impact van zorg kunnen ervaren. De professionals (van verschillende disciplines en niveaus) nemen gedurende een periode van 24 uur een profiel aan van een zorgbehoevend persoon. De zorg die ze ontvangen wordt geleverd door studenten gezondheidszorg (verpleegkunde, verzorgende, kinesitherapie, ergotherapie, voeding- en dieetkunde) . Tijdens en na de simulatiesessie reflecteren de deelnemers op hun sTimul ervaringen en koppelen ze deze terug naar hun individuele zorgpraktijk. Het project management team installeerde een International Expert Evaluatie Groep (IEEG) met deskundigen in zorgethiek uit elke partner regio:
Sarah-Jane Dale
Area Officer
Skills for Care
UK
Joanne Holmes
Lector
Bournemouth University
UK
Lector, Jean-Philippe Cobbaut
F
president IEEG
Maya-Hélène Balhawan Fussel (in 2014)
Onderzoeks assistent
Institut Catholique de Lille
Olaf Timmermans
Lector
HZ University of Applied Sciences
NL
Anky De Bakker
Onderzoeker
ZorgSaam Zeeuws Vlaanderen
NL
Linus Vanlaere (in 2011)
Ethicus
Marina Riemslagh
Onderzoeker
sTimul: care-ethics lab Moorsele
BEFlanders
De voornaamste doelstelling van de IEEG was het evalueren van het proces en van de 3 hoofdactiviteiten in het Dignity in Care project. Activiteit 1 sTimul ervaring Activiteit 2 Leren in de praktijk Activiteit 3 Evaluatie
Final IEEG rapport September 2014 - Dutch version Page 6
1.2 Methodologie De initiële opdracht van de IEEG was het ontwerpen van een internationale evaluatie strategie en de tools, nodig voor een robuuste en efficiënte evaluatie. Van september tot december 2011 ontwikkelde de IEEG verschillende vragenlijsten om gegevens te verzamelen tijdens 3 momenten van de sTimul ervaring; deze zouden worden aangevuld met narratieve interviews en groepsdiscussies. In een tijdspanne van 2,5 jaar vulden 341 sTimul deelnemers de vragenlijsten in. Via interviews en consultaties werd bijkomende informatie verkregen van stakeholders, zorgontvangers en een breed publiek. Alle gegevens werden tijdens het project door de IEEG verzameld en geanalyseerd. Ondanks de verschillen in taal en geografische afstand waarmee de IEEG-leden rekening moesten houden, werden alle data verzameld, indien nodig vertaald, geanalyseerd, gesynthetiseerd en tenslotte gepresenteerd in dit IEEG eind evaluatie rapport. Het rapport bevat de evaluatie van het proces en de resultaten en bevindingen van de 3 hoofdactiviteiten van het Digntiy in Care project. Dit rapport toont kwalitatieve en kwantitatieve evidentie aan m.b.t. het proces en de verschillende projectactiviteiten, m.i.v. de cross-border study visits, decision maker evenementen, conferenties en resonantie-user groepen.
1.3 Samenvatting Teneinde het proces en de activiteiten van het INTERREG IVA 2 Seas project Dignity in Care te evalueren werd een Internationale Evaluatie Expert Groep (IEEG) geïnstalleerd. De doelstelling van de IEEG was een evaluatiestrategie te ontwikkelen en uit te voeren voor activiteit 1: De sTimul ervaring en voor activiteit 2: Leren in de praktijk. De 3 hoofdactiviteiten in het DIC project waren 1. De sTimul ervaring De project partners en hun stakeholders stuurden in totaal meer dan 387 deelnemers (studenten, trainers, professionals en management staff van verschillende gezondheidszorgberoepen) vanuit de 4 partner regio‟s naar het sTimul lab voor een sTimul ervaring. De deelnemers werden in de eigen regio voorbereid en ook gecoached tijdens de sTimul sessie door een regionale facilitator of student trainer onder de supervisie van de sTimul coach.
2. Leren in de praktijk Bij deze activiteit kregen de sTimul-deelnemers de gelegenheid om te delen en in de praktijk om te zetten wat ze hadden geleerd tijdens hun sTimul ervaring. De uitwisseling van ervaringen en goede praktijken verliep via regionale
Final IEEG rapport September 2014 - Dutch version Page 7
netwerkevenementen, grensoverschrijdende studiebezoeken (Cross Border Study Visits) en het virtuele communicatieplatform. 115 personen namen deel aan de CBSVs en meer dan 2000 mensen werden bereikt o.a. via netwerking en decision makers evenementen, de presentaties op project- en internationale conferenties, de vijf DIC Nieuwsbrieven en persberichten. 3. Evaluatie Een groep van internationale deskundigen op het gebied van zorgethiek werkte samen om een evaluatiestrategie op te zetten en het projectproces en -activiteiten te evalueren. In elke regio werd eveneens een feedbackgroep van gebruikers opgezet om advies te verlenen en om de projectpartners en –deelnemers te informeren. Op die manier bleven de behoeften van de uiteindelijke doelgroep een belangrijke focus in het project. De IEEG heeft de evaluatie uitgevoerd. Zowel tijdens de midterm conferentie als in de eind conferentie werden tussentijdse project resultaten gepresenteerd aan een ruim publiek. Dit finale evaluatierapport werd geschreven op het einde van het DIC project. De eindafwerking lag in handen van de project leider.
Kernbevindingen zijn: 1. Een gestructureerde en grondige voorbereiding van de sTimul ervaring is belangrijk 2. Het kunnen aanhouden van de rol/profiel heeft een belangrijke impact op de waarde en het leerresultaat van de ervaring. 3. Verschillende reflectiemomenten tijdens de sTimul ervaring zijn cruciaal. 4. De uitwisseling van ervaringen en good practice via grensoverschrijdende en regionale netwerking heeft de verspreiding en implementatie van dignity in care in belangrijke mate bevorderd. 5. Ondanks de verschillen in cultuur en setting gaat DIGNITY steeds over de persoonlijke aandacht en relatie. Ruime verspreiding van het sTimul concept vond plaats tijdens het Dignity in Care project.
Final IEEG rapport September 2014 - Dutch version Page 8
Hoofdstuk 2 De sTimul Ervaring Kwalitatieve en kwantitatieve resultaten van Activiteit 1
Final IEEG rapport September 2014 - Dutch version Page 9
2.1 Introductie De eerste kernactiviteit in het INTERREG IVA 2 Seas project 'Dignity in Care' was de sTimul ervaring. De sTimul ervaring bestond uit een tweedaagse simulatie in een volledig ingerichte zorgomgeving, gevolgd door reflecties. Groepen van of 8 professionelen en 8 studenten gezondheidszorg ervoeren er aan de lijve wat het is om zorg te geven en te ontvangen door het opnemen van een profiel/tol van zorgontvanger/zorggever. Het oorspronkelijk doel van de grensoverschrijdende partners was om 16 sessies te organiseren voor een sTimul ervaring in het zorg-ethisch lab voor zowat 250 studenten gezondheidszorg en professionelen van verschillende stakeholders. Uiteindelijk werden over een periode van 2 jaar (Feb 2012 - Feb 2014) in totaal 28 sTimul sessies georganiseerd in het sTimul lab in Vlaanderen (BE) en in Terneuzen (NL) voor meer dan 386 mensen. De sTimul ervaring werd geëvalueerd door gestructureerde vragenlijsten op drie verschillende tijdstippen; (1) tijdens de lunch op dag twee, (2) na de reflectie op dag twee en (3) na de follow-up meeting (post-sessie) 6 weken na de sessie. De verschillende vragenlijsten werden ingevuld door de studenten/professionals (A) en studenttrainers/facilitatoren (B) (zie tabel 1). Analyses werden uitgevoerd om mean, minimum en maximum scores te onderzoeken en, waar mogelijk, de verschillen in scores te relateren aan status en origine van de respondent. Tabel 1. Overzicht data collectie Vragenlijst
Tijdstip van de data collectie
1A 2A 3A
tijdens lunch dag 2 na reflectie dag 2 op einde follow-up sessie
1B 2B 3B
tijdens lunch dag 2 na reflection dag 2 op einde follow-up sessie
Dit Hoofdstuk 2 start met de beschrijving van de populatie die deelnam aan de data collectie. Daarna volgt een overzicht van de kwantitatieve informatie. De daaropvolgende paragrafen geven meer gedetailleerde informatie over de voorbereidingsfase, de reflecties en de impact van de sTimul-ervaring. We hanteerden een uniform termgebruik, in overeenstemming met de beschrijving in de Rules of Procedure v an het DIC project. In dit evaluatiehoofdstuk noemen we daarom de professionals „simulant zorg-ontvangers‟, en de studenten „simulant zorg-verleners‟. De laatste paragraaf geeft de resultaten weer vanuit het perspectief van de student-trainers en facilitatoren. We sluiten het hoofdstuk af met een conclusie.
Final IEEG rapport September 2014 - Dutch version Page 10
2.2 Populatie Onderstaande tabel geeft de karakteristieken (geslacht en status) weer van de sTimul deelnemers, die deelnamen aan de evaluatie van de Dignity in Care sTimul sessies. In totaal werden evaluatie gegevens verzameld van 26 sessies. 184 studenten en 157 professionals vulden de evaluatievragenlijsten 1A, 2A en 3A in. De vragenlijsten waren beschikbaar in het Engels, Frans en Nederlands. Het grootste aantal respondenten kwam van Nederland (45%). De meeste respondenten waren vrouwelijk (88%).
Tabel 2. Beschrijving populatie (n = 341)
Status
Origine
Geslacht
Frequentie 184
% 54
Simulant zorg-ontvanger
157
46
Engeland
54
16
Frankrijk
55
16
België/Vlaanderen
79
23
Nederland
153
45
vrouwelijk
300
88
mannelijk
41
12
simulant zorg-verlener
Final IEEG rapport September 2014 - Dutch version Page 11
2.3 Overzicht van de resultaten Tabel 3 geeft een overzicht van de mean, minimum en maximum score van alle evaluatievragen. De mean evaluatie-scores variëren tussen 6.8 (Hoe geschikt zijn de schriftelijke materialen die zijn uitgedeeld tijdens het voorbereidingsproces?) to 8.5 (Hoe tevreden bent u met de ontvangen coaching gedurende de reflectiebijeenkomst?). Tabel 3. Mean, minimum en maximum scores evaluatie-vragen (n = 341) Vragenlijst 1A
2A
3A
Evaluatievraag
Mean
Min.
Max.
Hoe tevreden bent u over uw voorbereiding??
7,4
1
10
Hoe geschikt zijn de schriftelijke materialen die zijn uitgedeeld tijdens het voorbereidingsproces?
6,8
0
9
In welke mate heeft u ervaren om simulant zorgvrager/simulant zorgverlener te zijn?
7,4
0
10
Hoe zinvol vindt u de time-out op dag 1?
8,2
0
10
In welke mate vindt u de reflectie na de sTimul sessie zinvol?
8,4
1
10
Hoe tevreden bent u met de ontvangen coaching gedurende de reflectiebijeenkomst?
8,5
5
10
In welke mate vond u de post-sessie evaluatie zinvol?
7,8
1
10
In welke mate heeft de totale sTimul ervaring uw werk beïnvloed?
7,5
1
10
Final IEEG rapport September 2014 - Dutch version Page 12
2.4 Voorbereidingsfase Een voorbereidingsbundel in het Engels, Frans en Nederlands werd gemaakt voor de simulant zorg-verleners (studenten) en simulant zorg-ontvangers (professionalen) in het project. Alle deelnememers ontvingen een kopie in hun eigen taal. De bundel was vrij algemeen opgesteld en daardoor minder geschikt voor de deelnemende nutritie studenten. De deelnemers beoordeelden de bruikbaarheid van de geschreven training/voorbereidingsbundel van 0 tot 10. De mean score was 6.8. Scores variëerden tussen 0 en 9. Tabel 4 geeft de scores weer over de mate van tevredenheid van de voorbereidingsfase. Verschillen in status en origine geven significante verschillen tussen de scores. Professionelen zijn meer tevreden met de voorbereidingsfase dan de studenten. Deelnemers van UK zijn het meest tevreden.
Tabel 4. Evaluatievraag „Hoe tevreden bent u over uw voorbereiding?‟ Mean
Minimum 1
Maximum 10
Algemeen
7.4
simulant zorg-verleners
7.1
0
10
simulant zorg-ontvangers
5
10
Engeland
7.8 8.7
5
10
Frankrijk
8.3
4
10
Nederland
7.0
4
10
België/Vlaanderen
6.7
1
9
P* < .001*
< .001
* = significantie voor onafhankelijke sample t-test; ** = significantie voor Anova
De kwalitatieve analyse van de antwoorden betreffende de tevredenheid van deelnemers met de voorbereidingsfase brengt 4 thema‟s aan: 1) belang van goede uitleg en organisatie, 2) goede identificatie van de doelstellingen, 3) de ervaring duidelijk stellen zonder te veel te onthullen 4) angsten en veronderstellingen wegnemen.
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
Quotes simulant zorg-verleners (studenten) Ik begrijp hoe de sessie zal verlopen en kan me een beeld vormen van het proces en het verzorgingsteam. Maar op hetzelfde moment was ik een beetje ongerust en had ik toch ook wat vrees. De uitleg is duidelijk. We kregen een kleine agenda met alle nodige informatie. Wat ontbreekt is meer informatie over de rol, de grenzen en de uitrusting. We kregen logistieke en praktische informatie. Quotes simulant zorg-ontvangers (professionele zorgverleners) De informatie was tijdig en relevant. We hebben een goed idee van de ervaring en we kregen een aantal getuigenissen van de vorige sessies. De voorbereiding gaf ons een idee van de rol die wij kunnen spelen; het was goed uitgelegd. Ik had wat tijd om mijn rol voor te bereiden als een patiënt. We gaven wat uitleg en gaven aan wat we wilden en wat niet.
Aan de deelnemers werd ook gevraagd welk onderdeel ze tijdens de voorbereiding het meest waardevol vonden. Voor de simulant zorgverleners was dit het organisatieschema en de uitleg van de sTimul sessie. Voor de simulant zorg-ontvangers waren de meest waardevolle delen van het voorbereidingsproces: de rolverdeling, de gestelde limieten bij de behandeling (de limiet van de aard van de zorg) en het vertrouwen in de sTimul ervaring. Quotes simulant zorg-verleners In staat zijn om te delen / te bespreken met het team en de patiënten Het meest bruikbare deel is voor mij de uitleg van de twee dagen, want zo krijg ik een idee van de sessie Alles was belangrijk in de presentatie van een overzicht
Quotes simulant zorg-ontvangers Het moment waarop grenzen wordt verduidelijkt, geeft het gevoel van vertrouwen in de ervaring. Het belangrijkste moment was toen iedereen de specificiteit van elkaar meedeelde. Het geselecteerde profiel moet al op dit moment zijn gedefinieerd Discussie over rollen; Het opbouwen van vertrouwen met betrekking tot de organisatie
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
2.5 Reflectie Er waren drie stadia van reflectie tijdens de ervaring: tijdens de time out sessie op dag 1 (Mid Experience), na de simulatie op dag 2 en in de post-sessie Follow-up bijeenkomst. Elk stadium is geëvalueerd.
Tabel 5. Mean, minimum en maximum scores van evaluatievragen over de reflecties tijdens en na de sTimul ervaring. Mean Minimum Maximum Evaluatievragen In welke mate vindt u de time-out sessie zinvol op dag 1?
8,2
0
10
In welke mate vindt u de reflectiebijeenkomst zinvol?
8,4
1
10
Hoe tevreden bent u met de coaching gedurende de reflectiebijeenkomst?
8,5
5
10
In welke mate vond u de post-sessie evaluatie zinvol?
7,8
1
10
Stadium 1 – Mid Experience Op de vraag over hoe zinvol de Time-Out sessie op dag 1 van de tweedaagse was, was de mean score 8.2 met een maximum van10 – het was duidelijk een waardevolle tijd voor de deelnemers om gevoelens en angsten te delen, te ontspannen en uit hun rol / profiel te kunnen komen. Velen vonden dit een nuttige tijd om feedback te bieden en te ontvangen. Het was een cruciaal moment voor de simulant zorg-verleners om hun aanpak te veranderen. Tabel 6 presenteert de scores waarmee de deelnemers de time-out sessie op dag 1 ervoeren. De verschillen in status leiden tot significante verschillen in scores. Professionals rapporteerden een hoger gemiddelde dan studenten. De oorsprong van de deelnemers leidt niet tot verschillen in scores
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
Tabel 6. Evaluatievraag „ In welke mate vindt u de time-out sessie zinvol op dag 1?‟ (n=117)
Mean
Minimum
Maximum
8,2
0
10
8.0
0
10
8.4
1
10
Engeland
8.0
0
10
Frankrijk
8.9
5
10
België/Vlaanderen
8.5
0
10
Nederland
7.9
2
10
Algemeen simulant zorg-verleners simulant zorg-ontvangers
P
.084*
.002**
* = significantie voor onafhankelijke sample t-test; ** = significantie voor Anova
Aan de deelnemers werd gevraagd wat zij het meest belangrijke aspect vinden van de time-out sessie op dag 1. De drie belangrijke topics die werden aangebracht met betrekking tot het nut van de time-out op dag 1: 1) een moment voor reflectie, 2) een pauzemoment en 3) het delen van gevoelens. Quotes simulant zorg-verleners (studenten) Hierdoor kunt u zien waar we zijn, wat we denken; ervaringen van teamcollega's; wat kan worden verbeterd; een pauze. Het meest essentiële is om onze emoties, onze gedachten te delen. De time-out geeft kans om te ontladen, ons gevoel onmiddellijk te delen. Het is zeer belangrijk omdat het helpt om onze gedachten, ervaringen, onze gevoelens te bespreken Zeer boeiend, men weet op die manier wat de zorgontvanger denkt, hoe hij zich voelt. Goed moment om te spreken over onduidelijkheden en ervaringen, zodat het gedrag / situatie kan worden aangepast. Quotes simulant zorg-ontvangers (professionals)
Ik denk dat deze pauze op de eerste dag van belang is: ten eerste, om te kunnen delen met de groep wat we hebben gevoeld sinds de ochtend; om in staat te zijn om een boodschap door te geven aan zorgverleners; het is leuk om zich te ontdoen van onze rol voor een uur. Het geeft de mogelijkheid om een bericht te geven, uitwisseling met zorgontvanger.
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
Delen van de ervaring dat hulpverleners hun best om het voor u comfortabel te maken terwijl het niet zo aanvoelt, dit op verschillende niveaus: lichamelijke verzorging, zorg voor de maaltijden, psychologische zorg. Van vitaal belang om een pauze te hebben, gewoon om het gevoel te hebben weer normaal te zijn en terug controle te hebben, zelfs voor slechts een uur.
Stadium 2 – Einde van de 2 daagse ervaring Alle deelnemers namen deel aan de reflectie sessie op het einde van de 2 daagse ervaring. Persoonlijke feedback werd gegeven in kleine groepjes / paren en de groepsreflectie werd gefaciliteerd door het stimul coach. Op de vraag hoe de reflectie sessie aan het eind van dag 2 was, was de gemiddelde score 8,4 op een maximum van 10. De deelnemers scoorden hun tevredenheid over de coaching tijdens de reflectie-sessie van 0 tot 10. De gemiddelde score was 8,5. Scores varieerden tussen 5 en 10. De geboden tijd gaf tijd voor diepere reflectie op persoonlijk vlak. De deelnemers waren vaak moe en emotioneel in dit stadium. Reflectie bood de mogelijkheid voor professionals om hun gebruikelijke praktijk te overwegen. De rol van de facilitator leek van cruciaal belang bij het ondersteunen van deze sessies. Tabel 7 toont hoe de deelnemers het nut van de reflectie sessie hebben beoordeeld. Verschillen in de status leidde niet tot significante verschillen in scores. De oorsprong van de deelnemers geeft daarentegen wel verschillende scores. Britse deelnemers geven de hoogste gemiddelde scores aan het nut van de refectie sessie.
Tabel 7. Evaluatievraag ‘In welke mate vindt u de reflectiebijeenkomst zinvol? „ Mean 8,4
Minimum 1
Maximum 10
P
8.2
1
10
< .001*
8.7
5
10
Engeland
8.8
6
10
Frankrijk
9.3
6
10
België/Vlaanderen
8.5
1
10
Nederland
8.0
2
10
Algemeen simulant zorg-verleners simulant zorg-ontvangers
* = significantie voor onafhankelijke sample t-test; ** = significantie voor Anova
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
< .001
Voor de deelnemers de meest relevante onderdelen in de reflectie zijn enerzijds de ervaring delen en de uitwisseling, en anderzijds het begrijpen van de patiënt en de goede zorgen. Quotes simulant zorg-verleners (studenten) De feedback heeft me toegestaan om nuttige woorden te schrijven voor de finale reflectie met de groep en na te denken over ideeën voor onderzoek over ethiek in het curriculum. De communicatie tussen zorgverleners en zorgontvangers maakt je bewust van een aantal dingen die we niet per se had gemerkt of waar we geen aandacht aan besteden, rekening houden met de persoon in zijn geheel. Het belang van communicatie tussen zorgverleners en patiënten, het eerste wat je ziet is niet altijd wat we denken. Het effect van de reflectie is dat iedereen weet wat er gaande is in de gedachten van de anderen. Percepties worden gedeeld. De terugkoppeling van de zorgontvanger is belangrijk. Sommige van mijn goede bedoelingen zijn niet positief ontvangen. Quotes simulant zorg-ontvangers (professionals) Uitdrukken van de ervaring en gevoelens, toetsing en reflecteren op de beroepspraktijk, leren, let op authenticiteit in de zorg. Weten wat goed gedaan was of niet; in staat zijn om onze houding te ondervragen. Reflectie op de betekenis van het leven van een zorgafhankelijke persoon: welke perspectieven en notie over het luisteren en tijd. Om te horen over de ervaringen van de zorg-ontvangers: moe, angstig, het verliezen van uw autonomie. Een het feit dat deze gevoelens nooit verdwijnen. In staat zijn om een aantal van de buitengewone complexe emoties kwijt te raken, voordat we vertrekken uit de veiligheid van sTimul.
Stadium 3 – Post-sessie Follow-up Meeting 6 weken na de sTimul ervaring Deze sessies waren voor studenten en professionals meestal afzonderlijk. Tijdens de followup kan de reflectie verbreden door discussies over de beroepspraktijk. Beide groepen wensen om in contact te blijven en dit wordt ondersteund door het project webplatform. Op de vraag hoe nuttig de follow-up bijeenkomst was, was de gemiddelde score 7,8 op een maximum van 10. De deelnemers beoordeelden de tevredenheid met de coaching tijdens de follow-up bijeenkomst van 0 tot 10. De gemiddelde score was 8,5. Scores varieerden tussen 5 en 10.
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
Tabel 8 toont de mate waarop de deelnemers het nut van de follow-up sessie hebben beoordeeld. Verschillen in de status leidden tot grote verschillen in scores. Daarnaast geeft ook de herkomst van de deelnemers verschillen in de scores. Deelnemers van het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk gaven de hoogste gemiddelde scores aan het nut van de follow-up bijeenkomst.
Tabel 8. Evaluatievraag „ In welke mate vond u de post-sessie evaluatie zinvol?‟ Mean 7.8
Minimum 5
Maximum 10
P
7.1
1
10
.002*
8.1
5
10
Engeland
8.4
8
10
Frankrijk
8.4
6
10
België/Vlaanderen
7.6
1
10
Nederland
7.7
5
10
Algemeen simulant zorg-verleners simulant zorg-ontvangers
< .001**
* = significantie voor sample t-test; ** = significanctie voor Anova
In de perceptie van de deelnemers was de post-sessie evaluatie een noodzakelijk moment, want het liet toe om terug te kijken op de ervaring en gevoelens. De post-sessie gaf ook de mogelijkheid om ervaringen te delen over verlenen van goede zorg. Daarom was belangrijk om het luisteren te bevorderen, het spreken, het delen van gevoelens en ervaringen tussen patiënten en zorgverleners. Zo kunnen nieuwe ideeën en gedachten ontstaan. Simulant zorgverleners en simulant zorg-ontvangers zijn het eens over het feit dat het belangrijkste element van de reflectie sessie het delen van ervaringen na de sTimul ervaring was. Quotes simulant zorg-verleners (studenten) Er is voldoende tijd; een gemeenschappelijke tijd vooraf zou geholpen hebben om belangrijke ideeën voor te bereiden Het is niet noodzakelijk om het te hebben over dezelfde onderwerpen als tijdens de sessie, we merkten nu nieuwe aspecten op. Praten over de beroepservaring na sTimul, de veranderingen die we in onze praktijk kunnen aanbrengen
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
Het bevestigde de betekenis van waardigheid door onze manier van handelen. ('iemand zien (als persoon)', „iemand erkennen', door alle kleine aspecten van de zorgverlening.) Mijn gevoelens en leren zijn veranderd sinds de terugkeer, wat ik leerde en ervoer is verdiept en duidelijker. Quotes simulant zorg-ontvangers (professionals)
Interactie met zorgverleners. Het delen van onze gevoelens. De openbaring van gedeelde zorgen, vragen met elkaar verbonden. Ik vind het meest interessante wat je meeneemt voor de praktijk, wat je nu moet doen anders dan in het verleden. Wat ben je (onbewust) gaan zien als belangrijker
2.6 Impact van de sTimul ervaring Een sleutelbegrip van de sTimul ervaring was het nemen van een rol (als verzorger) of profiel (als zorg ontvanger) voor een aanzienlijke periode. Dit creëerde een unieke kans om te leren door ervaring. De omvang van dit realisme was van cruciaal belang op de impact van de leerervaring. De antwoorden op de vraag "In welke mate heb je ervaren om een zorgverlener / zorgontvanger te zijn tijdens uw sTimul sessie" werden gescoord van 0 tot 10 - de gemiddelde score van 7.4 toont de authenticiteit van de ervaring duidelijk aan. Het is interessant om op te merken dat de simulant zorg-ontvangers de ervaring hoger scoorden dan de simulant verzorgers bij 7.6. De leerervaring voor de simulant zorgverleners leek in belangrijke mate te zijn beïnvloed door de mate waarin de zorg-ontvangers in hun profiel konden blijven. Tabel 9 rapporteert de mate waarin deelnemers zich ervoeren als een zorgverlener/zorg-ontvanger tijdens de sTimul-ervaring. Verschillen in status leidden tot significante verschillen in scores. Professionals rapporteerden een hoger gemiddelde. De respondenten uit het Verenigd Koninkrijk waren het meest positief over hun ervaring als simulant in de sTimul-ervaring. Tabel 9. Evaluatievraag „In welke mate heb je ervaren om een zorgverlener/ zorgontvanger te zijn tijdens uw sTimul sessie?‟ Mean
Minimum
Maximum
7,4
0
10
simulant zorg-verlener
7.2
0
10
simulant zorg-ontvanger
7.6
4
10
Algemeen
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
P
.057*
Engeland
8.4
0
10
België/Vlaanderen
7.5
0
10
Nederland
7.3
3
10
Frankrijk
6.6
1
10
< .001**
* = significantie voor sample t-test; ** = significantie voor Anova
De deelnemers verklaren hun betrokkenheid met de rol van verzorgers en zorgontvangers en ervaren één of meer problemen in hun rol; ook het groepseffect heeft invloed. De simulant zorg-ontvangers hebben wel faciliteiten. De moeilijkheid is om de rol te handhaven. Quotes simulant-zorg-verleners (studenten) Vanaf het begin van het experiment speelden zorg-ontvangers snel hun rol, dat heeft me geholpen om direct betrokken te raken bij de zorgverlening. De werkkledij en de lokalen hielpen ons om onze rol te identificeren. Soms gingen we uit onze rol, bijvoorbeeld tijdens een collectieve lach; soms bv. tijdens het bedbad-moment als we niet wisten hoever we mochten gaan / doen. Met andere woorden, de persoon in de rol, bepaalt de grenzen. Door mijn rol van verzorger, en door het observeren van de bewoner, kwam ik tot een nauwere relatie met deze persoon, en een beter inzicht van zijn beperkingen, noden en behoeften. Ik realiseerde me dat dit slechts een rol spelen is, terwijl het de harde realiteit zou kunnen zijn, en dat ook ik op een dag iemand kan zijn die vraagt naar zorg. " Ik ben in D2, het is mijn eerste externe training. Het is dus erg moeilijk om de rol van dokter te spelen en beslissingen te nemen. Ik heb geen ervaring als verpleegkundige of assistent verpleegster. Quotes simulant zorg-ontvanger (professionals) Moeilijk om de hele tijd in de rol te blijven, voor korte tijd is het makkelijker; groep effect is stimulerend. Vraagt ganse dag creativiteit in overeenstemming met de rol; ontdekkingen over zichzelf en anderen; moeilijk om geconcentreerd te blijven op de rol na 4 uur. Hoe beter de rol is gespeeld, hoe makkelijker het was. Bij sommige mensen vergat ik zelfs dat het een simulatie was Maakt dat je stilstaat, verrast wordt, het doen van nieuwe dingen of oude dingen op een nieuwe manier.
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
Tabel 10 toont de mate waarin de sTimul ervaring effect heeft gehad op de beroepspraktijk van de deelnemers. Op de vraag in welke mate de gehele sTimul ervaring hun beroepspraktijk zou beïnvloeden, scoorden de deelnemers minimum 0 tot maximaal 10 - de gemiddelde score was7.6. Verschillen in de status gaven geen verschillen in scores. Oorsprong van de deelnemers leidde wel tot verschillen in scores. Deelnemers van Engeland en Frankrijk gaven de hoogste gemiddelde scores. Tabel 10. Evaluatievraag „In welke mate heeft de totale sTimul ervaring uw werk beïnvloed ?‟ Mean
Minimum
Maximum
7.6
1
10
7.6
4
10
7.5
1
10
Engeland
8.2
8
10
Frankrijk
8.2
5
10
België/Vlaanderen
7.6
4
10
Nederland
7.1
1
9
Algemeen simulant zorg-verleners simulant zorg-ontvangers
P
.781*
< .000**
* = significantie voor sample t-test; ** = significantie voor Anova
Deelnemers werden gevraagd of zij de sTimul ervaring zouden aanbevelen aan anderen. Simulant zorg-verleners en simulant zorg-ontvangers raden de ervaring aan omdat het aanzet om praktijken te bevragen en te voorzien van nieuwe informatie. Voor hen is er een reële impact op hun praktijk. Quote simulant zorg-verleners (studenten) Dit is een persoonlijk en professionele verrijking Deze ervaring is zeer de moeite waard en stelt ons in staat om onze praktijk en een aantal thema's als dood, pijn te bevragen; Het stelt ons in staat om na te denken over onze grenzen in de relatie. Deze ervaring kan een uitdaging zijn; toont het belang van ethiek in onze praktijken
Quote simulant zorg-ontvangers (professionals) U kunt uw visie op de zorg ontwikkelen. Ik denk dat als je met deze ervaring meer bewust bent en een andere aanpak zal ontwikkelen.
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
2.7 Resultaten evaluaties student-trainers en regionale facilitatoren Schriftelijk training materiaal werd ontwikkeld om de regionale begeleiders en studenten trainers te ondersteunen bij hun voorbereiding en de deelnemers te begeleiden in de sTimul ervaring. De richtlijn was beschikbaar in het Nederlands, Frans en Engels en werd verspreid tijdens een driedaagse informatieve cursus na de openingsconferentie in Vlaanderen. De sTimul coach was eveneens aanwezig tijdens de sessies voor advies, coaching en reflectieaspecten.
Populatie Om het perspectief van de student-trainers en begeleiders te krijgen, werden specifieke evaluatie vragenlijsten (B) ontwikkeld . In totaal werden 44 evaluatie vragenlijsten ingevuld. Tabel 11 geeft de kenmerken van de populatie die de evaluatievragenlijsten invulden. Table 11. Karakteristieken van de populatie: student-trainer en facilitator
Status Student trainer
Frequentie 25
Vragenlijst 1B & 2B % 57
Facilitator
19
43
Geslacht Vrouwelijk
30
68
Mannelijk
14
32
Student trainers en begeleiders werd gevraagd of ze de richtlijnen hadden gevolgd, dingen hadden toegevoegd of weggelaten tijdens de sessie, tussenbeide waren gekomen in de feitelijke sTimul ervaring. Daarnaast werden de student trainers gevraagd om aan te geven hoe nuttig ze de reflectie sessie na de feitelijke sTimul ervaring vonden, waardevolle elementen tijdens de reflectie te noteren en de mate waarin ze voelden uitgerust te zijn om de post-zittingen evaluatie te leiden.
Tabel 12 rapporteert de scores van de student-trainers / begeleiders op de evaluatie vragen. Alle, m.u.v. één, respondenten volgden de richtlijnen ter voorbereiding. Elf respondenten kwamen tussenbeide in een sessie, er waren zes student-trainers en vijf facilitators. Studenttrainers beoordeelden de evaluatie-vraag over de mate waarin zij het gevoel hadden
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
uitgerust te zijn om de reflectie sessie te leiden met 6.8 op een schaal van 0 -10 leiden. Facilitatoren beoordeelden deze vraag met 6.4.
Tabel 12: scores op de evaluatievragen VragenEvaluatievraag lijst Heeft u de richtlijnen gevolgd?
1B
Heeft u tijdens de actuele sTimul ervaring moeten tussenkomen?
Vragenlijst Evaluatievraag 2B
3B
status
ja
nee
P
student-trainer
24
1
.357*
facilitator
19
0
student-trainer
5
19
facilitator
6
13
status
< .001*
Mean Min. Max.
In welke mate voelde u zich voldoende student-trainer uitgerust om de reflectie te leiden? facilitator
6.8
5
8
6,4
5
8
Hoe tevreden was u met de coaching gedurende de reflectie sessie?
student-trainer
8.7
6
10
facilitator
8.5
5
10
-
-
-
9
9
9
-
-
-
6.7
4
8
Wanneer u de reflectie sessie leidde, in student-trainer welke mate voelde u zich uitgerust om facilitator dit te doen? In welke mate voelde u zich uitgerust student-trainer om de post-sessie evaluatie te leiden? facilitator
* = significance for Chi-square; ** = significance for indepent sample t-test;
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
.005**
.053**
-
-
2.8 Algemene conclusies Dit hoofdstuk geeft de evaluatie bevindingen weer van de sTimul ervaring in het DIgnity in Care project. De sTimul-ervaring biedt de deelnemers een tweedaagse simulatie in een volledig uitgeruste zorgomgeving. In een periode van 2 jaar werden 28 sTimul sessies georganiseerd in Vlaanderen en Nederland. Gezondheids- en sociale zorg professionals en studenten konden de impact van zorg aan de lijve ondervinden door het opnemen van een profiel / rol van simulant zorg-ontvanger of simulant zorg-verlener. In deze activiteit was het oorspronkelijke doel van de grensoverschrijdende partners om in totaal 250 studenten en professionele zorgverleners van verschillende stakeholder organisaties te sturen naar het zorg-ethisch lab om er een sTimul ervaring te hebben. In totaal hebben 387 mensen deelgenomen waarvan 314 meededen aan deze evaluatie. Vanuit het perspectief van de deelnemers was de evaluatie positief. Uit de bevindingen van alle verschillende evaluatie-momenten kwam volgende synthese: 'het belang van een gestructureerde en uitgebreide voorbereiding', 'het belang om een simulant te zijn via het profiel / rol' en „het cruciaal belang van de verschillende reflectiestadia tijdens de hele sTimul ervaring '. De sTimul ervaring heeft een ernstige impact op de praktijk van de deelnemers.
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
Hoofdstuk 3 Leren in de Praktijk Grensoverschrijdende studiebezoeken, Netwerking en andere evenementen in Activiteit 2
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
3.1 Leren in de Praktijk - Evaluatie grensoverschrijdende studiebezoeken 3.1.1 Introductie en context In het Dignity in Care project werden vier grensoverschrijdende studiebezoeken (CBSV) georganiseerd, één in elke partner regio. Tabel 13. Overzicht van de deelnemers in de CBSV vanuit de regio‟s CBSV
Date
Nederland Terneuzen Engeland Bournemouth Frankrijk Lille Vlaanderen Gent
19-21 2012 21-23 2013 18-20 2013 24-26 2014
sTimul deelnemers november 13
Stakeholder DIC project representatieven leden & experts 11 14
mei
14
10
11
november 12
19
12
februari
15
21
10
54
61
47
In totaal namen er162 mensen deel aan een CBSV. 54deelnemers hadden ook deelgenomen aan de sTimul ervaring als professional of student. 61 mensen kwamen uit de gast-regio en waren werkgevers, werknemers, patiënten en gebruikers van zorg en diensten, beleidsmakers, academici en nog andere stakeholder organisaties. In elke CBSV waren ook minstens 10 medewerkers van het DIC partnerschap betrokken.
3.1.2 Objectieven en focus De doelstellingen van de grensoverschrijdende studiebezoeken binnen de context van de Dignity in Care project, waren drieledig: 1. Geef sTimul deelnemers uit de vier regio's een kans om elkaar te ontmoeten en hun ervaringen te delen, zowel formeel als informeel. 2. Toon de deelnemers de expertise van de gast-regio. 3. Ontvang suggesties van de deelnemers voor het versterken van het Dignity in Care project en de expertise van de gast-regio's, vooral met betrekking tot de bezoeken aan de deelnemende organisaties.
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
Het doel van de aangeboden programma's was het uitwisselen, inspireren, en het leren en bewustzijn van de waardigheid in zorg, te verhogen. Het programma gebruikte de specifieke deskundigheid van de organiserende partner en stakeholders om expertise en goede praktijken met elkaar te delen. Het gaf de deelnemers de gelegenheid om organisaties te bezoeken die ouderen en / of afhankelijke personen ondersteunen, en om goede praktijken over de grenzen heen uit te wisselen met elkaar. Elke CBSV werd gericht op de thema's die gerelateerd waren aan de expertises van de organiserende partner en regio: Frankrijk: ethiek in de zorg, palliatieve zorg, ouderenzorg Vlaanderen: educatieve projecten voor studenten gezondheidszorg, zorg voor ouderen met dementie, ethische kwesties in de psychiatrische en maatschappelijke zorg, euthanasie Nederland: patiëntgerichte zorg in het ziekenhuis en in de ouderenzorg Engeland: End of Life Care, het concept van de Dignity Champions, voeding en zorg voor mensen met dementie
3.1.3 Evaluatie methodologie Aan het einde van elke CBSV werden drie vragen gesteld aan de CBSV-deelnemers. De antwoorden werden in groepen besproken met deelnemers uit dezelfde regio en een samenvattend verslag werd gemaakt door de ontvangende partner. In de laatste CBSV in Vlaanderen was er ook een schriftelijk evaluatie formulier. De 3 vragen waren: 1. Hoe nuttig was de CBSV? 2. Wat zou je implementeren in je eigen praktijk? 3. Wat zou je veranderen voor een toekomstige CBSV?
3.1.4 Bevindingen Hierna volgt een sythese van de vier CBSV. 1. Hoe nutiig was de CBSV? -
Het bood CBSV-deelnemers de gelegenheid om een andere zorgcultuur en -instelling (het systeem van gezondheidszorg, organisatie, ontwerp, enz.) te ervaren. Deelnemers vinden het waardevol om te leren van zorgverstrekkers in verschillende regio's, om na te denken en een vergelijking te maken met hun eigen praktijk.
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
-
-
Naast de bezoeken aan de zorgorganisaties in de verschillende regio's, vonden de deelnemers dat het heel belangrijk, aangenaam en goed is om ervaringen uit te wisselen op een informele manier. De deelnemers vonden unaniem dat de debriefings tijdens de CBSV de interculturele uitwisseling bevorderden en de reflectie op waardigheid in de zorg.
Quotes: De variatie in thema's tijdens het grensoverschrijdende studiebezoek zorgde ervoor dat we veel hebben geleerd in korte tijd. De combinatie van hoorcolleges en daarna in staat zijn om deze onderwerpen te zien in een aantal verzorgingshuizen zorgde ervoor dat het geleerde goed kon worden onthouden. De reflectie op de derde dag zorgde ervoor dat alles nog eens werd herbekeken. De deelnemers vonden de presentaties en bezoeken interessant. Ze kon het publiek kennis maken met nieuwe inzichten over waardigheid, de openheid van het systeem voor gezondheidszorg, en de manier waarop patiënten worden verzorgd in Frankrijk; ze bevordert ook een grensoverschrijdende vergelijking van praktijken in de gezondheidszorg. Zeer interessant om met mensen van onze eigen leeftijd te praten uit verschillende landen en culturen. Zeer nuttig en inspirerend, het geeft je ideeën. We hebben geleerd dat elk systeem heeft iets "goed" heeft. Dingen die we soms niet meer zien, kregen opnieuw aandacht (dingen die we goed doen.).
2. Wat zou je implementeren in je eigen praktijk? -
-
-
-
De CBSV-deelnemers beseften dat het nationale beleid van een land een zeer belangrijke rol speelt en dat de verzorgers van vitaal belang zijn om de belangrijkste vraagstukken in de zorg te identificeren. De deelnemers erkennen het belang van het ondersteunen van de bewoner als persoon, met een identiteit. Deelnemers willen kwaliteit-tijd identificeren en zijn overtuigd van het maken / grijpen van momenten waar een één op één benadering in de relatie tussen het personeel en de persoon kan worden gerealiseerd, ook al is het maar voor een kort moment. Het idee om ervaringsleren te gebruiken is waardevol voor zorgverleners om empathie te verbeteren. De aanpak van de palliatieve zorg en het levenseinde in Frankrijk en Engeland lijkt op elkaar en zijn in schril contrast met die van de twee andere landen. België en Nederland werden beschouwd als meer liberaal over dit onderwerp. Het beleid betreffende het levenseinde beïnvloedt er de palliatieve zorg. Deelnemers die een school voor verpleegkunde bezochten, waren verheugd over de mogelijkheid om het verschil en de overeenkomsten van de in elk land aangeboden opleiding te bespreken.
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
-
-
-
-
Deelnemers ontdekten dat hun visie op organisaties kan worden beïnvloed door culturele verschillen en hun perceptie van een "goed tehuis" of een "goede residentie". Naar aanleiding van deze bezoeken, voelen sommige deelnemers zich beter uitgerust om een "vreemde" patiënt te ondersteunen en om te beginnen met het delen van de zorg praktijken met andere landen. Deze ervaring was waardevol door het tonen van de waarde van goede zorg en hoe de praktijk verschilden in de deelnemende landen aan de deelnemers. Door te kijken naar andere culturen kregen deelnemers meer inzicht de in hun eigen land geaccepteerde praktijk. Ze konden leren van elkaar en overwegen dingen te implementeren in hun eigen instellingen. Voorbeelden over voeding in de thuiszorg gaven een aantal goede ideeën voor de praktijklessen. De CBSV-deelnemers vonden het gebruik van case-studies zeer interessant, het herkennen van de richtlijnen rond voeding verschillen van land tot land. Sommige deelnemers waren al op de hoogte van reminiscentie activiteiten, maar de workshop inspireerde hen verder met nieuwe / andere ideeën om te gebruiken in hun eigen praktijk
Quotes: We waren verbaasd over de mogelijkheden die bewoners krijgen om te eten op verschillende tijden en ook de ruime dagelijks voedsel keuze voor degenen die de dagschotels niet willen. De "avondmaal party" in één van de woningen was indrukwekkend. Aan bejaarde bewoners die honger krijgen in de avonduren, werd een extra maaltijd aangeboden in de avond om ongeveer 09:00. In ZorgSaam liggen de maaltijden vast, omdat we geloven dat mensen met dementie voordeel hebben van een vaste dagindeling. Het is interessant om te onderzoeken of dit zorgt voor een nieuwe kans voor ons, hoewel het moeilijk is om wijzigingen aan te brengen en gezien de lage bezettingsgraad van het personeel in de avonduren. We kunnen dit gebruiken in ZorgSaam - we zullen reminiscentie dozen ontwikkelen op afdelingen. We zullen ook dozen voor sTimul Nederland ontwikkelen, zodat studenten deze kunnen gebruiken om de communicatie te helpen met de zorgvragers. Het is leerzaam om te kijken naar overeenkomsten en verschillen tussen de zorg voor het levenseinde in Nederland en Engeland. Er wordt veel meer over gesproken in Engeland en het verschil in zorg rond het levenseinde is opvallend. Het was erg interessant om het gesprek over het levenseinde zorg te zien. Er is veel meer aandacht en planning voor het einde van het leven in het Verenigd Koninkrijk. We namen foto's van de woningen (met inbegrip van de muurschilderingen) en willen ze delen met de bestuurders van onze huizen, om ideeën te geven over het opknappen van hun huizen. Wat ik geleerd heb van de expertise van de andere partner, was de verschillen in de zorg tussen de verschillende landen. Bij nader inzien lijken de andere landen (Nederland, Vlaanderen en Frankrijk) een stuk minder regelgeving en papierwerk te
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
hebben dan het Verenigd Koninkrijk, wat betekent dat de zorg meer ontspannen en plezieriger lijkt te zijn.
3. Wat zou je veranderen aan een toekomstige CBSV? -
-
-
-
De gemengde partner groepen tijdens bezoeken gaf snel een goede interactie tussen de verschillende regio's. Het merendeel van de deelnemers vonden dat de de duur van een CBSV goed was, hoewel sommigen vonden dat een extra dag meer tijd zou geven voor meer activiteiten en reflectie. De betrokkenen vonden dat het interessant was om te werken in drie groepen en om de deelnemers uit een gebied te splitsen in verschillende groepen in het belang van meer uitwisseling. Breder samenwerkingsverband, de tijd was ook erg handig, zodat iedereen de andere groepen kon horen. Verschillen in perceptie, per nationaliteit, zijn waardevol om te bespreken in de bredere groep Het delen van sessies. In staat zijn om te bezoeken en te zien wat er gebeurt in een real life situatie had meer impact dan wordt onderwezen in een klaslokaal. Het zou beter zijn geweest voor de deelnemers wanneer ze de bezoeken hadden kunnen kiezen op basis van hun professionele belangen Aanvullende informatie vooraf zou hebben geholpen ter voorbereiding voor elk bezoek. Bijzondere aandacht moet worden besteed aan de grootte van de groepen. Sommige deelnemers waren ongemakkelijk door de aanwezigheid van gebruikers van de dienst tijdens de bezoeken Deelnemers waardeerden de informele contacten tussen de studenten en professionals Meer tijd om met medewerkers en klanten te praten tijdens het studiebezoek zou een toegevoegde waarde zijn - het merendeel van de mensen die ze spraken waren senior / uitvoerend personeel Meer tijd voorzien om de samenvatting van de conclusies uit te wisselen met andere deelnemers – inschakelen van een afsluiting per land met een diepere reflectie in de eigen taal voordat het gedeeld wordt met de rest van de groep.
Quotes: Ik denk dat het bezoek als geheel zeer de moeite waard was en ik voel me erg gelukkig dat ik in staat was om dit bij te wonen. Ik denk dat we allemaal veel leerden van de oorspronkelijke sTimul ervaring en dit studiebezoek ons allemaal toeliet om te praten over onze ervaringen en erover na te denken over wat het voor ons betekent, dat we in staat waren om te leren van standpunten en meningen van anderen Wij bezochten alleen privé verpleeghuizen – het zou nuttig zijn om ook andere verpleeghuizen te bezoeken die we dan kunnen vergelijken met deze van de thuisbasis, bijvoorbeeld om verschillen te vergelijken van de zorg-kosten.
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
Daarnaast gaven CBSV-deelnemers de volgende suggesties voor de toekomst: • Verdere reflectie over ethische kwesties en delen van de kennis uit deze bezoeken met collega's en studenten. • Voeg een extra dimensie toe aan hoe ze de praktijk hertekenen door de ervaringen opgedaan tijdens deze CBSVs. • Netwerk met alle partners, waaronder de organisaties in de verschillende regio's. • Volg de CBSVs via een nieuwsbrief. • Breng alle CBSV deelnemers samen. • Het zou interessant zijn om personeel te ruilen voor een langere periode, of dat er een Stimul ervaring in de eigen zorg-instelling zou kunnen worden voorzien • Sommige deelnemers zouden een reünie met alle deelnemers van sTimul verwelkomen op het einde van het project • Het zou leuk zijn dat de managers van de organisaties in staat zijn om onze zorgorganisaties te komen bezoeken • Wij zijn geïnteresseerd in een studie die zou vergelijken of het personeelsverloop in het Verenigd Koninkrijk zo groot is als in de andere landen en welke elementen (bijvoorbeeld de opleiding van het personeel) bijdragen aan het verloop in de verschillende landen 3.1.5
Conclusie
Uit de evaluatie komt naar voren dat de drie CBSV-doelstellingen zijn gehaald. Deelnemers konden hun ervaringen delen en ze waardeerden om mensen uit andere landen, die hadden deelgenomen aan de sTimul ervaring, te ontmoeten. Feedback van alle vier CBSV geeft aan dat het programma best niet te overladen is en tijd moet bieden om te netwerken en elkaar te ontmoeten op informele wijze. De deelnemers waren het unaniem eens over het voordeel van het hebben van debriefings tijdens de CBSV, die interculturele uitwisseling en reflectie op de waardigheid in de zorg mogelijk te maken. Communiceren met de grensoverschrijdende regio's kon de deelnemers meer inzicht geven in hun eigen zorg cultuur. Dit was vooral interessant omdat de deelnemers konden leren van een scala van mensen met kennis over de specifieke thema's van de grensoverschrijdende regio. Deelnemers erkenden dat hun visie op gezondheidszorg en sociale zorg organisaties kan worden getransformeerd door inzicht te krijgen in de culturele verschillen en percepties bv. van een "goed thuis" of een "goede residentie".
3.2 Leren in de praktijk – netwerking en andere disseminatie activiteiten in Act2 3.2.1 Introductie en context Het belangrijkste doel van de regionale netwerken en andere evenementen was de verspreiding van het nadenken over de ethische zorg te verzekeren, en een breder publiek, waaronder strategische beslissers en praktijkmensen, te beïnvloeden. Het informeren van de praktijk van Dignity in Care deelnemers alleen is niet voldoende. Netwerken en het delen van informatie biedt de mogelijkheid om belanghebbende
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
organisaties, die misschien niet direct hebben deelgenomen aan het project, te inspireren en reflectie op de ethische zorg te verankeren in hun kwaliteitszorgsysteem. Daarnaast werd een scala aan netwerkbijeenkomsten georganiseerd over elk van de partnerregio's; deze omvatten evenementen met managers en beleidsverantwoordelijken, deelname aan conferenties, workshops en studiedagen. Het delen van projectresultaten gebeurde ook via vijf nieuwsbrieven, vier tijdschrift inzendingen, vijf internationale conferentie presentaties, een aantal nationale en lokale persberichten en de productie van twee dvd's incl getuigenisboekje.
3.2.2 Objectieven en focus Het waarborgen van de continuïteit van goede zorg na de looptijd van het project is de lange-termijn-doelstelling van de netwerkactiviteiten. De oprichting van DIC- netwerken en verdere ondersteuning van voortgezette professionele ontwikkeling met focus op ethische zorg, ook op een beoefenaar niveau. 1. Disseminatie naar een breed publiek Om ethische reflectie in te bedden in gezondheidszorgorganisaties van verschillende aard 2.
het
kwaliteitzorgsysteem
van
Beïnvloeding Om beslissers te beïnvloeden via diverse netwerken en kanalen en te zorgen voor goede praktijken na de looptijd van het project; eveneens het ondersteunen van het opleidingsprogramma rond ethische zorg op een beoefenaar niveau.
3. Duurzaamheid Om de duurzaamheid van de resultaten van het project te garanderen, werden eveneens politici en beleidsmakers uitgenodigd op het Dignity in Care project om het sTimulzorgethisch lab-concept te delen.
3.2.3 Methodologie en samenvatting Projectpartners uit de vier deelnemende regio's, coördineerden hun eigen evenementen lokaal. Zoals reeds eerder vermeld, werden een aantal evenementen gezamenlijk georganiseerd. Projectmedewerkers, sTimul-deelnemers, samen met een scala aan beleidsmakers en politici van de verschillende partnerregio's, waren actief betrokken. De evaluatie van de impact van deze gebeurtenissen was geen focus in dit project en zal alleen kunnen worden gemeten op de langere termijn. Echter, de details van elke netwerking
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
bijeenkomst, de focus, deelnemers en discussies zijn gerapporteerd door partners en verspreid via het project platform.
3.2.4 Resultaten Tabel 14 toont het totaal van 26 regionale netwerk-evenementen. Alle evenementen beoogden het uitwisselen van goede praktijken in waardigheid in de zorg aan artsen, medische en sociale zorg organisaties, incl. onderwijs afdelingen. Tabel 14. Samenvatting van de regionale netwerk-evenementen georganiseerd door project partners. REGION
Networking events
Flanders (LP & PP2)
10
France (PP3)
3
The Netherlands (PP4 & PP5)
7
England (PP6)
6
Total
26
Regionale netwerk-evenementen in detail per partner/regio1: Vlaanderen LP (KAHO Sint-Lieven) en PP2 (STimul, Moorsele) 17th November 2011: 1st stakeholder meeting with decision makers in Ghent: practical information and appointments for participation in DIC-project, signing stakeholder agreements (LP, PP2) 5th November 2012: Europe day Event in KULeuven – presentation and poster of the DICproject to a large audience (LP) 22nd November 2012: Networking event at the Technical Institute for Higher vocational education in Nursing in HBO5 (TISCA) in Sint-Niklaas. Practical information for collaboration with lecturers and students in nursing, signing stakeholder agreement (LP) 13th December 2012: Meeting with the representative of the Province East-Flanders for the establishment of a Flemish user/resonance group (LP) 17thJanuary 2013: 2nd Regional networking meeting with decision makers of the DICstakeholder organisations and sTimul participants. An overview showed the project activities organized in 2012 and the planned activities for 2013. Two sTimul participants, one
1
Deze lijst werd niet vertaald.
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
professional and one student testified about their experiences and what they learned through participation in the project. (LP and PP2) 20th April 2013: Open day at KAHO Sint-Lieven, presentation of the DIC-project to the visitors (LP) 20th September 2013: ECBAC training in KAHO Sint-Lieven Ghent – presentation DICproject to an education and research delegation of Serbia (LP) 22nd October 2013: Participation by presentation and information-stand DIC-project on „Regional Zorgsymposium‟ in Denderleeuw. More than 150 regional decision makers and professionals from health care organisations were present. (LP) 25-22nd November 2013: visits and discussions with the leads and decision makers of 7 Flemish stakeholders to collect ideas for sustainable practice after the end of the DIC-project (LP) 23rd September 2014: Overleg met stuurgroep PLAZZO voor de evaluatie van de samenwerking met Vlaamse gebruikersgroepen en hoe de samenwerking duurzaam kan worden gemaakt in de opleiding verpleegkunde van het UC Odisee. Frankrijk PP3 (Institut Catholique de Lille) 29th-30th November 2012: Conference entitled „Réinventer l‟hospitalité aujourd‟hui‟ at Lille Catholic University 22nd March 2013: Afternoon workshop organised by Lille Catholic University at l‟hôpital Saint-Philibert, Lomme: Dignity in Care: Improving ethical practice and critical reflection stimulated by experience in laboratories ethic of care. 27th June 2013: Study day at Lille Catholic University entitled „Innovations in educational ethics for health‟ with the following objectives: • Understand the basics theoretical • Exchange different teaching practices Beneficial effect of innovative experiences.
Nederland PP4 (Zorg Zaam) en PP5 (University of Applied Sciences) 28th November 2011: Official opening sTimul Nederland at Terneuzen. (PP4 and PP5) 22nd November 2012: Afternoon meeting for professionals in Zeeland with an external speaker, Ronald van den Hoff (PP4) 31st January 2013: Networking event entitled: „sTimul: 1year later„ in sTimul Nederland (PP4 and PP5)
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
23rd April 2013: Networking event and exchange visit with Sint Elisabeth hospital Tilburg in Terneuzen (PP4) 19th September 2013: Presentation of care focused films at Film by the Sea event in Vlissingen (PP4) 14th January 2014: Networking Event Advisory Board Local Council Sluis in sTimul Nederland. Presentation on the sTimul Experience, Tour of the Building (PP4) 9th May 2014: European Union founded project „open door day‟: sTimul Nederland organised an open day for the general public with workshops. (PP4) UK – Dorset (PP6 Partners in Care) 14th July 2011: „Innovations in Care‟ conference in Poole Lighthouse, Poole Over 100 care professionals from across the social care sector in Dorset attended with a varied agenda including a presentation by Leen Stevens (LP) giving an overview of the DIC project to an audience of care professionals from Dorset. Presentation entitled „Dignity in Care: INTERREG IVA 2 Mers Seas Zeeën PROJECT : “enhancing ethical practice and critical reflection by the sTimul experience in a care-ethics lab”. 12th September 2012: „DIC conference‟ in Poole Lighthouse, Poole Over 100 care professionals from across the social care sector in Dorset attended with a varied agenda including: overview and topics of the DIC-project presented by a number of project partners: Leen Stevens (LP); Pierre Boitte (PP3), Monica Roose (PP4), Nicolette De Klerk (PP5); workshop INTERREG sTimul Lab; results and key information learned from initial visits led by Sophie Trim & Katie Bennett (PP6) 21st November 2012: Public Policy Exchange: Raising Standards in Care homes. Location: Central London (with JTS approval) 26th November 2013: Follow up event with UK care receivers in Cobham Centre, Wimborne Follow up event evaluating the longer term impact of the sTimul experience on care receivers from the UK. 4th October2013: SELP (Southern England Local Partners): Annual Congress in Poole Civic Centre (Cattistock room). Presentation by Kevin Poulton and Sophie Trim (PP6) 5th March 2014: Dignity in Care event at Cobham Centre, Wimborne Over 100 care professionals from across the social care sector in Dorset attended with a varied agenda sharing best practice in Dignity in Care and sTimul experience.
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
Tabel 15. Samenvatting van de gezamenlijke netwerk-bijeenkomsten (een aantal zijn reeds hierboven vermeld, omdat ze werden georganiseerd door de regionale projectpartner)
Datum
Locatie
14 juli 2011
Poole Lighthouse, PP6, LP Poole, Dorset (UK)
28 november 2011
sTimul Nederland PP4, LP, PP2, Opening van sTimul Nederland Terneuzen (NL) PP3, PP5
12 september 2012
Poole Lighthouse, Alle project Geven van een update van het DICPoole, Dorset partners project aan professionals sociale zorg uit (UK) Dorset in de „Dignity in Care-conferentie‟
27 november 2012
sTimul PP4, LP, PP2, Netwerkactivciteit om de eerste Nederland, één PP3, PP5 verjaardag van sTimul Nederland te jaar later (NL) vieren
24-25 april KAHO 2013 Lieven, (BE)
11-12 september 2013 8-9 januari 2014
13-14 2014
Betrokken project partners
Sint- LP, PP6 Ghent
sTimul Nederland PP4, PP5, PP6 in Terneuzen, Vlissingen (NL) KAHO Sint- LP, PP6 Lieven Ghent, Aalst, SintNiklaas (BE)
mei Bournemouth BU, LP, PP6 BPC, Dorset (UK)
Omschrijving/doel van het event
DIC-project kenbaar maken bij social zorg professionals uit Dorset in de conferentie „Innovations in Care‟
Studiebezoek van leidinggevenden en docenten van het departement Nutritie uit BU (UK) in KAHO Sint-Lieven (BE) om ervaring en kennis te delen en verdere samenwerkingsmogelijkheden te exploreren met elkaar Studiebezoek in NL om de mogelijkheden te exploreren voor het oprichten van een „centre of excellence for care‟ in UK Studiebezoek in BE om de mogelijkheden te exploreren voor het oprichten van een „centre of excellence for care‟ in UK en om duurzame crossborder samenwerking te bespreken Studiebezoek van Vlaamse stakeholders, Vlaamse Zorg-ambassadeur en DICproject medewerkers (BE) naar BU en Bournemouth & Poole College (UK) om concrete afspraken te maken voor toekomstige samenwerkingsprojecten
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
In de evenementen werden lokale politici, onderwijsverantwoordelijken, UK-Dignity Champions en multidisciplinaire hulpverleners betrokken om voorbeelden van goede zorgpraktijk uit te wisselen en duurzame netwerken te ontwikkelen. Gesprekken vonden plaats tussen de regio's betreffende de oprichting van grensoverschrijdende DIC-netwerken en verdere duurzame samenwerking.
3.3
Andere evenementen waarin de activiteiten en bevindingen van het DICproject werden gecommuniceerd en gedissimineerd
3.3.1 Internationale DIC-project-conferenties Om de belanghebbenden en het publiek te informeren en de projectactiviteiten, bevindingen en resultaten te verspreiden, waren er 3 Dignity in Care conferenties georganiseerd: Start, Midterm en Final Conference. 24 oktober 2011: Start Conferentie (B): 'Launch in de Lounge conferentie'. Locatie: Stimul zorg-ethisch lab en CC De Stekke, Moorsele. 80 personen deelgenomen. 15 mei 2013: Midterm Conferentie (B): Ervaringsgericht leren en reflectie als een manier voor betere zorg. Locatie: Gent - Provinciaal Administratief Centrum, Wilsonplein. 120 personen deelgenomen. 10 april 2014: Eind conferentie (F): 'Good Care Het draait allemaal om Dignity'. Locatie: Lille Katholieke Universiteit - Zaal Aula Maxima, Rijsel. 230 personen deelgenomen.
3.3.2 Deelname aan internationale conferenties Het partnerschap kreeg ook veel uitnodigingen voor deelname aan internationale conferenties. De relevantie voor de deelname werd besproken en in de PMC overeengekomen. Samen met de communicatiemanager werd een abstract voorbereid en na goedkeuring in de PMC werd een gezamenlijke partner presentatie voorbereid. De deelname aan internationale conferenties is weergegeven in tabel 16. Deelname zorgde in belangrijke mate de verspreiding van het sTimul zorgethiek-concept en de impact ervan op het bevorderen van 'waardigheid in de zorg' aan een breed publiek van professionals (multidisciplinair, onderwijs en gezondheidszorg beroepen van alle niveaus en instellingen).
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
Tabel 16. Overzicht deelname aan internationale conferenties Date 3-5 October 2012 14-15 March 2013 3-5 September 2013
Conference Location FINE2012 Cardiff, UK 2 Seas Annual Event Rotterdam, NL NET2013 Conference for Cambridge, UK healthcare education 18-20 November 2013 ICERI2013 Seville, S 23-25 June 2014 NETNEP2014 Noordwijkerhout, NL
Presenters PP2, PP6 LP, PP6 PP5, PP6
7-9 July 2014
PP2, PP4
EDULEARN2014
Barcelona, S
PP4 PP5
3.3.3 Abstracts en materialen voor Internationale Conferenties FINE – Conference in Cardiff on 3-5 October 2012. Presentation of 1st DVD Dignity in Care. Presenters: Trees Coucke (PP2) and Kevin Poulton (PP6). 2 Seas Annual Event 2013: under full sail! Rotterdam, 14th & 15th March 2013. Presentation of DIC-project. Presenters: Leen Stevens (LP) and Kevin Poulton (PP6). Timmermans, O., Trim, S. 2013. Enhancing ethical practice and critical reflection by the sTimul experience in a care ethics lab. Abstract and ppt for 24th International Networking for Healthcare Education Conference. University of Cambridge (UK). 3 – 5 September 2013. Presenters: Sophie Trim (PP6) and Olaf Timmermans (PP5). Stevens, L, Coucke, T. & Roose, M. 2013. Dignity in Care: enhancing ethical practice and critical reflection by the sTimul experience in a care-ethics lab. Abstract and ppt for ICERI2013, 6th International Conference of Education, Research and Innovation. Seville (Spain), 18 - 20 November, 2013. Presenters: Monica Roose and Anky De Bakker (PP4). Timmermans, O. & DeKlerk, N. 2014. Enhancing ethical practice and critical reflection by the sTimul experience in a care ethics lab. Abstract and ppt for 24th International Networking for Healthcare Education Conference. NETNEP 2014 In Noordwijkerhout, The Netherlands, 23 – 25 June 2014. Presenters: Olaf Timmermans and Nicolette De Klerk (PP5). Stevens, L, Coucke, T. & Roose, M. 2013. Dignity in Care: enhancing ethical practice and critical reflection by the sTimul experience in a care-ethics lab. Abstract and ppt for EDULEARN2014, 6th International Conference on Education and New Learning Technologies. Barcelona (Spain) 7- 9 July 2014. Presenters: Trees Coucke (PP2), Monica Roose (PP4).
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
Tabel 17. Samenvatting van andere disseminatie methoden van partners
Wetenschappelijk tijdschrift Persbericht DVD1 DVD2 en booklet Web Platform
LP and PP2 2
PP3 1
PP4
x x x
2 x x x
5 x x x
PP5 1
x x x
PP6
3 x X x
Papers, gepubliceerd in wetenschappelijke tijdschriften, en persberichten in de partnerregio‟s hebben de verspreiding van het DIC-project gesteund om een breed publiek van professionals, de huidige en toekomstige gebruikers van diensten en bredere belanghebbenden buiten de sector van de gezondheidszorg en sociale zorg te bereiken. De twee DVD‟s werden en zullen worden gebruikt in toekomstige trainingen en workshops ter ondersteuning van de impact, de waarde en het leren van het project in de toekomst. Het project webplatform ondersteunde de communicatie tussen het kernteam en het gaf toegang aan de deelnemers van de sTimul ervaring tot informatie voor en na hun ervaringsgerichte leeractiviteit. Het platform was ook een middel om te helpen bij de verspreiding van informatie aan een breder publiek.
3.3.4 Publicaties in wetenschappelijke tijdschriftten en de DIC-nieuwsbrieven Boitte, P. 2011. Dignity in care, enhancing ethical practice and critical reflection through the sTimul experience in a care ethics lab. EACME Newsletter - European Association of Centres of Medical Ethics. 29. 7
Vanlaere, L., Timmerman, M., Stevens, M. & Gastmans, C. (2012). An explorative study of experiences of healthcare providers posing as simulated care receivers in a „care-ethical‟ lab. Nursing Ethics. 19 (1), 68-79. Boitte P., Aiguier G., Dequiré AF., Parée B. Cobbaut JP. (2012). Comment mieux former à prendre en compte la dignité du patient dans le soin? Le projet européen Dignity in Care dans la perspective du partenaire lillois, Ethica Clinica, Former des experts en éthique, n°68, 24-29. Schollaert, L. (2013). Une pédagogie innovatrice pour stimuler la posture éthique et réflexive par la simulation – l‟approche sTimul1. Perspective soignante 47, 104-117.
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
Timmermans, O., Dale, S., Holmes, J., De Bakker, A., Riemslagh, M., Cobbaut, J. (2015). Enhancing ethical practice and critical reflection by the sTimul experience in a care ethics lab: Evaluation of the sTimul-experience. Journal of Nursing Education and Practice, Vol.5, n°.1., 65-75. http://www.sciedu.ca/journal/index.php/jnep/article/view/5382 Newsletters Dignity in Care 1-2-3-4-5 send to partnership, all participating stakeholders and sTimul participants and each partner network (> 1000 addresses).
3.3.5 Persberichten November 2011. Panorama International – Magasin des relations internationales de l‟Université Catholique de Lille. Project overview. 7 June 2012: Publication in „Access – Disability without Limits‟ about simulant care-receiver Elisa Wilcox experience at sTimul, Moorsele. 17 January 2013. Publication in Daily Mail: Take heart there are excellent care homes out there. Letter by Emily Spearing, Leigh, Dorset, being simulant care-receiver at sTimul Moorsele. 4 July 2013. Publication in Dorset Echo: Carer turns tables on new scheme. Article about Richard Thorington, being simulant care-receiver in sTimul Nederland. 6 June 2013. Wilcox
BBC Radio Solent interviews: Interview with simulant care-receiver Elisa
June 2013, HZ Update magazine, interview with participating lecturers in the DIC- project
3.3.6 DVD en booklet productie DVD 1. 2013 Introductie tot de sTimul ervaring DVD 2. 2014 Bevorderen van Waardigheid in de dagelijkse zorgpraktijk Booklet met getuigenissen van sTimul deelnemers, student trainers en regionale facilitatoren.
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
Hoofdstuk 4 Gebruikersgroepen in activiteit 3
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
4.1 Introductie en context In elke regio werd een resonantie groep van gebruikers van zorg ontvangers opgericht om feedback te geven aan de project partners en deelnemers. De gebruikersgroepen waren zeer divers en bestonden uit een scala van mensen die gebruik maken van gezondheidszorg en sociale zorg. Het doel van de gebruikersgroepen was ervoor te zorgen dat de behoeften van de uiteindelijke doelgroep de primaire focus bleef in het Dignity in Care project. Ze boden een platform voor mensen die gebruik maken van diensten om hun ervaringen met goede en slechte zorg te delen, met het oog op het verrijken van de bevindingen van het project en betreffende alle aspecten van waardigheid in de zorg.
4.2 Objectieven en focus 1. Om de uiteindelijke begunstigden in de evaluatie te betrekken Tijdens het project werden eindbegunstigden, hun families en zorgprofessionals bevraagd en konden ze hun opinie en adviezen geven over waardigheid in de zorg. Het was een logische conclusie om de zorgontvangers te betrekken als adviesgroep bij het evalueren van de resultaten van het project . Immers de zorg-ethiek zegt: "Alleen de zorg-ontvanger kan beslissen of de geleverde zorg zijn / haar waardigheid ondersteunt." Naast de vergaderingen van gebruikersgroepen werden veel zorgontvangers uitgenodigd om deel te nemen en hun mening te geven in DIC-conferenties, tijdens de Cross Border studiebezoeken en in de DVD. Verschillende gebruikers werd gecontacteerd via overkoepelende organisaties die de rechten van gebruikers verdedigen. 2. Duurzaamheid De duurzaamheid van het project op langere termijn wordt mede verzekerd door het betrekken van gebruikers van diensten. Het inzicht en begrijpen van waardigheid in de zorg is ingebed in alle aspecten van de zorg.
4.3 Methodologie en samenvatting Elk partnerland organiseerde gebruikersgroep bijeenkomsten op een verschillende manier, en op die manier een weerspiegeling van de diversiteit van de gebruikers van de diensten. Sommige gebruikersgroepen waren gericht op het concept van de waardigheid - vanuit het perspectief van het individu - en anderen vanuit het perspectief van de relaties tussen zorgverlener en zorgontvanger. Grensoverschrijdende waarde werd toegevoegd door de deelname van leden van de lokale gebruikersgroepen in grensoverschrijdende
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
studiebezoeken en conferenties gedurende de looptijd van het project. De belangrijkste vraag was "Wat betekent waardigheid en goede zorg voor u? '
4.4 Overzicht Tabel 18. Gebruikersgroep bijeenkomsten per region. REGIO
Vlaanderen
Gebruikersgroep Aantal bijeenkomsten zorgontvangers 3 10 + 3
Frankrijk
2
7+2
Nederland
1
100
Engeland
4
4
Total
10
126
Karakteristieken
De samenstelling van de Vlaamse gebruikersgroep was gerelateerd aan de doelstellingen van het DIC-project: reflecteren op de projectbevindingen en de percepties op goede zorg delen met een brede waaier van zorg-ontvangers en informele zorg-verleners. Vier zorg-ontvangers leefden nog thuis, twee kwamen naar een dagcentrum, en vier verbleven in een ouderenvoorziening. Er waren ook drie persoonlijke assistenten. Alle 3 bijeenkomsten warden bijgewoond door dezelfde mensen. De 2 laatste bijeenkomsten werden gefilmd. Eén gebruikersgroep bestond uit zeven residenten en twee zorgverleners, de andere waren twee patiënten met hun drie kinderen; ook twee zorgverleners waren betrokken. Alle deelnemers leven onafhankelijk thuis, sommigen ervan worden ondersteund met diensten. Twee zorg ontvangers leven in een verschillende residentiële omgeving, één ontvangt thuiszorg en één woont zelfstandig thuis en maakt gebruik van diensten begeleid wonen. De bijeenkomsten werden geregistreerd.
Tabel 1 toont een totaal van 10 gebruikersgroep bijeenkomsten met ten minste 126 zorgontvangers en mantelzorgers die in de vier regio's werden georganiseerd. Verslagen zijn beschikbaar op het private gedeelte van de project website.
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
4.5 Bevraging en bevindingen per regio
Vlaanderen De drie bijeenkomsten werden georganiseerd In een dagcentrum in Gent . Tijdens de eerste vergadering werden de deelnemers aan elkaar voorgesteld, werd het doel toegelicht en werden ervaringen van goede zorg en waardigheid uitgewisseld. De tweede bijeenkomst was gericht op de Common Core Principes en de zeven kernwaarden van Dignity in Care. Tijdens de derde bijeenkomst in februari 2014 werden deze Common Care Principes en Waarden besproken samen met de deelnemers van het crossborder studiebezoek in Vlaanderen. Kernelementen voor de waardigheid: het gezien zijn van de zorg-ontvanger als een gelijke persoon, hem ernstig nemen, het geven van autonomie om keuzes te maken als zorg-ontvanger, met respect voor de zorg-ontvanger, echte betrokkenheid van de verzorger en het geven van persoonlijke aandacht.
Quotes: Dat ze je serieus nemen als persoon. Dat de zorgverlener niet twijfelt aan de zorgontvanger, en beoordeelt of zijn denken, gevoelens juist of fout zijn." "Te vaak worden de mogelijkheden van de zorg-ontvanger niet gezien, verzorgers nemen de zorg te snel over en onderschatten de zorg-ontvanger." De rol en taken van vrijwilligers en mantelzorgers wordt onderschat. Vaak vergeten zorgverleners dat familie veel bruikbare informatie heeft over hun geliefden. Ze kunnen een echte hulp zijn in het streven naar goede zorg te leveren " "Aandacht voor een persoon, spreek met de persoon met een handicap. Als men niet kan functioneren op cognitief niveau, worden ze vaak behandeld alsof zij geen persoon meer zijn. Alsof ze geen gevoelens meer hebben, niet horen en niet meer denken. "
Frankrijk De twee Franse gebruikersgroepen van de zorg ontvangers wisselden ervaringen over goede zorg en waardigheid. Ze definieerden waardigheid als wederzijds respect, een vorm van menselijkheid, een specifieke benadering die een verzorger neemt in de richting van de zorgontvanger en een assymmetrie in de liefde gedeeld door mensen.
Quotes: Waardigheid is wederzijds respect. Waardigheid aan de patiënt is: vriendelijkheid
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
Zorggevers die mij kennen en vragen naar mijn familie. Dit is mijn familie. Het is een uitwisseling.
Nederland De deelnemers aan de Nederlandse bijeenkomst hebben gesproken over het sTimul programma en vervolgens werd gevraagd de vraag besproken: 'Wat is goede zorg voor u en wat heb je nodig voor een goede zorg'. Zij erkenden dat waardigheid als een onderwerp is erg belangrijk. Volgens hen is waardigheid goed voor de behoeften van de zorgontvanger terwijl zorg wordt gegeven. Respect voor de normen en waarden van de zorg-ontvanger en het besef dat een zorg-ontvanger zeer kwetsbaar is.
Engeland De vier zorg ontvangers werden geïnterviewd over de vragen: 'Wat is goede zorg voor u?' en 'Wat betekent waardigheid voor u?'. Twee aspecten van de waardigheid en goede zorg werden belicht. De eerste was om respect en persoonlijke service aan de zorgontvanger te geven. Dit moet worden gericht op de gedachten en wensen van de zorgontvanger en vooral hen de keuze geven en in staat te stellen om onafhankelijk te blijven. De tweede is de innerlijke persoonlijke waardigheid van de zorgontvanger .
Quotes: “In mijn hoofd kan ik alles doen, maar in het echte leven Ik kan het niet, begrijp me geef me een keuze " "De manier waarop je jezelf kan zijn" 'Waardigheid is een manier van denken”.
Tabel 19. Samenvatting van de cross-border bijeenkomsten waarin gebruikers en zorgontvangers actief betrokken waren in het begrijpen van Dignity in Care Date
Location
10-12 september 2012
Engeland
Project partners ALL
Activity Summary Tijdens de PMC6 werd een studiebezoek aan regionale stakeholders en best practices gepland om te leren van elkaar. De projectleden kregen ook de gelegenheid om met gebruikers van verschillende care-organisaties te praten.
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
19-21 november 2013
Nederland
ALL
3-4 december 2013
Nederland
ALL
15 mei 2013
Vlaanderen
ALL
21-23 may 2013
Engeland ALL
18-20 November 2013
France
ALL
24-26 February 2014
Flanders
ALL
30 March-4 April 2014
Engeland
PP4-PP2PP6
10 April 2014
France
ALL
CBSV1 project partners en CBSVdeelnemers hadden tijdens de studiebezoeken de gelegenheid om te praten met zorgontvangers van verschillende zorg-organisaties Tijdens PMC7 bezochten we een zorgorganisatie voor ouderen met de mogelijkheid om te praten met eindgebruikers. Midterm conferentie in aanwezigheid van verschillende leden van de Vlaamse gebruikersgroep en één representatieve congresspreker CBSV2 projectpartners en CBSVdeelnemers hadden de gelegenheid om te spreken met gebruikers in verschillende zorgvoorzieningen CBSV3 projectpartners en CBSVdeelnemers hadden de gelegenheid om te spreken met gebruikers in verschillende zorgvoorzieningen CBSV4 projectpartners, studenten en zorg professionals van verschillende niveaus en disciplines reflecteerden samen met de Vlaamse gebruikersgroep op dignity in care en de Common Core Principes . Cluster bijeenkomst ACDC. Launch van de Dignity in Care DVD. Verschillende zorggebruikers van de UK-partner en een delegatie van DIC was aanwezig. Eindconferentie Dignity in Care in Lille met tussen de lezingen snapshots met getuigenissen van zorgontvangers, projectdeelnemers. Voorstelling van de 2de DVD. Gebruikers getuigen voor het brede publiek over waardigheid en goede zorg.
De betrokkenheid van de gebruikers in de grensoverschrijdende studiebezoeken en de conferenties hebben bijgedragen aan het begrip van goede zorg en onderstrepen het belang van het betrekken van eindbegunstigden om best practice te ontwikkelen en goede zorg te ondersteunen. De feedback van de gezondheidszorg en sociale zorg professionals tijdens deze gebeurtenissen onderschrijven de waarde van deze betrokkenheid.
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
4.6
Conclusie
Meer dan 122 zorg-ontvangers werden actief betrokken en engageerden zich in dit project. Hun opinies en standpunten vertegenwoordigden de visie van 14 stakeholder organisaties. De samenwerking van eindgebruikers in cross border studiebezoeken, in discussies en presentaties tijdens conferenties, boden ook de gelegenheid aan lokale politiekers en beleidsmakers, de onderwijsverantwoordelijken en zorgorganisaties, om te luisteren en beter te begrijpen waar waardigheid in zorg en goede zorg over gaat. De feedback van de deelnemers van deze evenementen toont aan dat de bijdrage van de gebruikers belangrijk is en een meerwaarde in het Dignity in Care project. Het laatste Cross Border studiebezoek in Gent bracht alle doelgroepen van het project samen (studenten, zorgverleners en eindgebruikers) om te reflecteren op en een beter begrijpen van Dignity in Care. Ontegensprekelijk heeft de inbreng van de gebruikers in dit project het leereffect vergroot en het begrijpen bevorderd van de zorgverleners die dagdagelijks zorg verlenen en het duurzaam maken van de bevindingen van het Dignity in Care project ondersteund.
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
Algemene conclusies Het Dignity in Care-project en de ontwikkeling van het sTimul-concept werd naar schatting gedeeld met meer dan 2000 mensen in en buiten de partnerregio's. Dit bereik is grotendeels te wijten aan het brede scala van netwerkbijeenkomsten. Verdere verspreiding via het platform en de website, de media, de DVDs en boekje, professionele publicaties en internationale conferenties hebben ongetwijfeld het bewustzijn van veel mensen verhoogd, zowel op professioneel als service gebruikersniveau. De brede waaier aan activiteiten die werden georganiseerd door het partnerschap en door elke partner in de eigen regio, hebben ertoe bijgedragen dat ethische reflectie is ingebed in de verdere ontwikkeling van alle professionele medewerkers in de sector, en op significante wijze in het kwaliteitsmanagement systeem van de deelnemende stakeholderorganisaties. Politiekers, management teams, kwaliteitsverantwoordelijken, leidinggevenden van universiteiten en hogescholen,… hebben deelgenomen aan activiteiten en zetten zich in om duurzame resultaten te realiseren. Om het proces en de resultaten van het INTERREG IVA 2 Zeeën project Dignity in Care te evalueren was een internationale Evaluatie Groep geïnstalleerd.Het doel van de IEEG was een evaluatiestrategie te ontwikkelen en uit te voeren, initieel voor de „sTimul ervaring‟ (Activiteit 1) en de activiteiten binnen „Leren in de praktijk‟ (Activity 2).
In het DIC project konden men deelnemen aan de sTimul-ervaring in een volledig geëquipeerd zorg-ethisch lab gedurende een tweedaagse simulatie. In totaal werden 28 sTimul-ervaringssessies georganiseerd in België en Nederland. Professionals en studenten uit sociale en algemene gezondheidszorg konden zelf de impact van zorg aan de lijve ondervinden door het opnemen van een rol/profiel van zorg-verlener en zorg-ontvanger. Initieel was het de bedoeling van de grensoverschrijdende partners om 250 studenten en professionele zorgverleners te sturen naar het zorg-ethisch lab om er deel te nemen aan de sTimul ervaring. Dit doel is ver overschreden, want in totaal namen 387 mensen deel, waarvan 314 sTimul deelnemers ook meewerkten aan de evaluatie. Algemeen mogen we aannemen dat de deelnemer de evaluatievragen positief hebben beantwoord. Een synthese van de bevindingen wijzen op het belang van een 'gestructureerde en uitgebreide voorbereiding', het 'belang dat de simulant in het profiel / rol kan blijven‟, en 'dat het cruciaal is om verschillende stadia van reflectie over de hele sTimul-
Final IEEG report September 2014 – Dutch version
ervaring 'te hebben. Onmiskenbaar heeft de sTimul-ervaring een ernstige impact gehad op de praktijk van de deelnemers. De belangrijkste bevindingen van dit evaluatieproces zijn: 1. Gestructureerde en uitgebreide voorbereiding van de sTimul ervaring is belangrijk 1. Het profiel / rol kunnen aanhouden, heeft een duidelijke impact op de waarde van de ervaring 2. De verschillende stadia van reflectie over de hele ervaring zijn cruciaal 3. Het uitwisselen van ervaringen en goede praktijken via grensoverschrijdende en regionale netwerken heeft de verspreiding en implementatie van waardigheid in de zorg verbeterd. 4. Gebruikers feedback over DIGNITY helpt om de ethische aspecten in de zorgpraktijken beter te begrijpen 5. Ondanks de verschillen in culturele en nationale instellingen gaat waardigheid over de persoonlijke aandacht en de relatie 6. Grote dissimilatie van het sTimul-concept heeft plaatsgevonden tijdens het Dignity in Care project en het creëerde een aantal duurzame grensoverschrijdende resultaten.
Bij het opzetten van de DIC-project, werd een evaluatie strategie opgezet om de uitkomsten van het project te onderzoeken. Doelgerichte meetinstrumenten werden ontwikkeld op basis van het eerste en derde niveau van Kirkpatrick‟s Vier niveaus voor evaluatie van educatieve programma's. Het opzetten en uitvoeren van een strikt wetenschappelijk onderzoek werd nooit nagestreefd, deze studie moet worden beschouwd als een evaluatiestudie met een pragmatische aanpak. Dit kan de geldigheid van de gerapporteerde resultaten hinderen, maar niet van het project. Bovendien presenteert dit document zowel kwalitatieve als kwantitatief beschrijvende inzichten in het transformatieve leren tijdens het sTimul proces, tot nu toe bestond geen enkele publicatie met een gemengde evaluatie. Toekomstige studies kunnen onze inzichten gebruiken bij de verdere ontwikkeling van de evaluatie van transformationeel leren door middel van simulatie in de ethiek.
Final IEEG report September 2014 – Dutch version