Instructies voor gipsverband Gipskamer IJsselland Ziekenhuis (routenummer 73)
Instructies voor gipsverband U heeft een gipsverband gekregen. Een gipsverband moet 24 uur drogen. Kunststofgipsverband is na 30 minuten uitgehard. Leest u de informatie in deze folder alstublieft aandachtig door en volg de aanwijzingen goed op. Let op: vanaf pagina 5 krijgt u specifieke instructies voor gips bij een gebroken pols.
Waarom krijgt u gips? Gips wordt aangelegd als u een breuk, verstuiking of ontwrichting hebt opgelopen. De bedoeling van het gipsverband is dat het betreffende lichaamsdeel rust krijgt.
Zwelling Door de breuk, verstuiking of ontwrichting kan er zwelling ontstaan. Zwelling onder het gips kan zeer vervelend zijn, omdat door onvoldoende ruimte onder het gips de bloedvaten dichtgedrukt kunnen worden. Om zwelling onder het gips te voorkomen of te verminderen, is het belangrijk onderstaande adviezen op te volgen: Bij gips om de arm: - draag geen ringen of armbanden, - houd uw arm hoog in een mitella of - leg uw arm op een kussen en/of armleuning (hand hoger dan de elleboog), zorg dat het gips niet op harde randen ligt, - oefen de armspieren, om het vocht weg te pompen: 1
o maak een krachtige vuist, gevolgd door krachtig strekken van de vingers, o (bij onderarmgips:) buig en strek uw elleboog, o beweeg uw schouder: ga iets voorover staan en beweeg uw arm in de vorm van een cirkel (alsof u ouderwets koffie maalt), o de schouder oefenen door de arm boven het hoofd te heffen, o doe alle oefeningen 10 keer en elk kwartier herhalen, o let op: u mag de oefeningen alleen uitvoeren, indien uw arts toestemming heeft gegeven! Bij gips om het been: - leg het been hoog als u in rust bent. De enkel boven de knie, de knie boven de heup. Zorg dat het gips niet op harde randen ligt,
- oefen de beenspieren: o hef het been gestrekt, houd het 10 seconden vast en leg het weer neer, o trek de tenen naar de neus, o (bij onderbeengips:) buig en strek uw knie, o doe alle oefeningen 10 keer, elk kwartier herhalen, o let op: u mag de oefeningen alleen uitvoeren, indien uw arts toestemming heeft gegeven! o gips belasten (“loopgips”): alleen als uw arts toestemming daarvoor geeft.
2
Pijn Pijn hoort bij het letsel. Het is een fabel dat u geen pijn meer heeft als de arm of het been in het gips zit. Neem de pijnstilling goed in op voorschrift van de arts. Vooral de eerste week na het ontstaan van de breuk is het oefenen pijnlijk, dit heeft geen invloed op het herstel van de breuk.
Jeuk Heeft u last van jeuk onder het gipsverband? Krab nooit met (scherpe) voorwerpen onder het gips. Hierdoor kan een wond ontstaan. Een klein wondje kan een grote infectie veroorzaken. Een koude luchtstroom, zoals het gebruik van een föhn, vermindert de jeuk. Eventueel een klein beetje mentholtalkpoeder onder het gips helpt ook.
Auto rijden Houdt u er rekening mee dat zolang u gips heeft, u niet mag autorijden. Ook riskeert u een boete.
Vliegen met gips Gaat u reizen met het vliegtuig, geef dit aan bij de gipsverbandmeester. Om veiligheidsredenen is het namelijk verboden om te vliegen met circulair gips.
Niet nat worden Het gipsverband mag niet nat worden. De huid blijft dan te lang vochtig en kan daardoor stuk gaan. Vocht veroorzaakt ook jeuk. U kunt het gips beschermen met een waterdichte hoes. Informatie over deze hoezen kunt u krijgen op de gipskamer. 3
De hoes wordt niet vergoed door de zorgverzekeraar.
Krukken Als u elleboogkrukken nodig heeft, zijn deze te verkrijgen op de Spoedeisende Hulp of bij een thuiszorgwinkel. Na gebruik kunt u de krukken alleen inleveren bij de thuiszorgwinkel. De lijst van thuiszorgwinkels bij u in de buurt krijgt u bij de aflevering van de krukken. De huurperiode wordt beëindigd bij het inleveren van de krukken.
Wanneer moet u contact opnemen met het ziekenhuis? - Als uw gipsverband zodanig knelt dat uw vingers of tenen: - dikker worden - verkleuren - kouder worden - tintelen - pijnlijk gespannen aanvoelen - gevoelloos worden. - Als er teveel speling tussen het gips en uw huid komt (indien dit klachten geeft), - Als uw gips teveel schuurt op de huid of teveel drukt op een bepaalde plaats, - Als uw gips gebroken of gescheurd is, - Als de pijn niet vermindert, maar toeneemt.
Wie kunt u bellen bij problemen en vragen? Bij problemen en vragen kunt u contact opnemen met de gipskamer van het IJsselland Ziekenhuis. Ze zijn bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.00 tot 16.00 uur: telefoon: (010) 258 59 86. 4
Buiten deze tijden kunt u contact opnemen met de Spoedeisende Hulp: telefoon: (010) 258 51 25.
Specifieke instructies bij een gebroken pols Een polsbreuk is één van de meest voorkomende botbreuken. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan hier wordt beschreven. De pols is het gewricht dat wordt gevormd door de handwortelbeentjes in de hand en de twee onderarmbotten: het spaakbeen en de ellepijp. De breuk Bij een polsbreuk is er een breuk van het spaakbeen of de ellepijp. Ook kunnen beide botten gebroken zijn. Soms betreft het alleen een scheurtje in het bot, maar het kan ook zijn dat de botstukken verplaatst zijn. Behalve letsel aan het bot is er ook altijd letsel aan de zogeheten ‘weke’ delen, zoals pezen, spieren en eventueel vaten en zenuwen. Behandeling Indien er geen belangrijke verplaatsing van de botstukken is, legt de verpleegkundige van de Spoedeisende Hulp een gipsspalk aan. Wanneer de botstukken teveel verplaatst zijn, dan moet het bot worden teruggeplaatst (repositie). Dit gebeurt meestal onder plaatselijke verdoving door in het gebied van de breuk verdovingsvloeistof te spuiten. Na het zetten van het bot wordt een gipsspalk aangelegd, in sommige gevallen kan dit ook een bovenarmspalk zijn. 5
Hierna wordt een röntgenfoto gemaakt om te controleren of de juiste stand in het gips bereikt is. Pijn Tegen de pijn maakt u gebruik van paracetamol (verkrijgbaar bij de drogist): maximaal vier maal daags twee tabletten van 500 milligram (dosis voor een volwassene, kinderen in overleg met de arts). Eventueel in combinatie met het recept dat u heeft meegekregen van de Spoedeisende Hulp-arts. Vitamine C Wij adviseren volwassenen om een dagelijkse dosis van 500 milligram vitamine C (verkrijgbaar de drogist) te slikken vanaf het moment van de breuk tot 50 dagen daarna. Uit onderzoek blijkt dat vitamine C het lichaam ondersteuning geeft om de zwelling af te voeren en het herstelproces bevordert, zodat de kans op complicaties vermindert.
6
GIP.003 / 180314.BS
