INNOVATIEMANAGEMENT Herman van den Bosch
INNOVATIEMANAGEMENT
• • • • •
wat is innovatie ? hoe staan Nederland en België er voor? waarom is innovatie belangrijk? Hoe kan innovatie worden gemanaged? Wat is de rol van bedrijven, universiteiten, overheden en burgers
Technische innovatie - Sociale innovatie
Vernieuwing
Aanpassing
Innovatie Incrementeel Radikaal Systeem
Uitvinding/U topie Techniek
Stroomlijn locomotieven
Spoorwegen
Industriële revolutie
Stoommachine
Inspraak
Vrouwenkiesrecht
Algemeen kiesrecht
Gelijkheidsbeginsel
Wifi in de trein
Draadloze Informatie- en Halfgeleider communicatie Communicatietechnologie
Producten Diensten Processen Economische groei
Duurzame ontwikkeling
Global Competitiveness Index Zwitserland (1) Singapore (2) Finland (3) Zweden (4) Nederland (5) Duitsland (6) VS (7)
België (17) China (29) Italië (42) Turkije (43) Rusland (67) Griekenland (96) Jamaica (97)
Waar is Nederland bijzonder hoog scoort • • • • • • • •
Onafhankelijkheid van de rechtspraak (3) Nauwelijks corruptie (6) Havens en elektriciteit ( beide 1) Lage inflatie (1) Deelname aan secundair onderwijs (3) Gezonde concurrentie (1) Werkgevers-werknemers verhoudingen (3) Beschikbaarheid vn internet (3)
Waar Nederland lager schoort • • • • • • • • •
Regellast overheid (34) Bescherming investeerders (94) Betalingsbalans (109) Overheidsschuld (110) Deelname aan het hoger onderwijs (26) Belasting als onderdeel van de winst (76) Aantal procedures om nieuw bedrijf te starten (47) Lage flexibiliteit loonpolitiek/ ontslagrecht (126) Innovatie (9)
Verenigde Staten Japan, Z. Korea
BRIC-landen
Waarom blijft Nederland achter op gebied van innovatie Bedrijven • Laag aandeel innovatieve bedrijven (42%; Duitsland 74%) • Bedrijfsuitgaven R&D lopen terug • Aantrekkelijkheid voor buitenlandse R&D • Verplaatsing kennis-intensieve activiteiten naar buitenland Overheid • Inkoop overheid van innovatieve producten • Beperkte imigratie van hoogopgeleiden van elders Onderwijs • Innovatie paradox • Geringe belangstelling voor technisch onderwijs • Omvangrijke schooluitval in VMBO (tot 40%) • Relatief weinig hoog opgeleiden (24% van de beroepsbevolking)
China zal binnen 10 jaar de belangrijkste economie op de wereld zijn
Innovatie is voor Nederland en België van doorslaggevend belang vanwege welvaartsbehoud en de aanpak van ‘grand challenges’ als water-, energie- en voedselprobleem
Hoge snelheid turbo generator
Prof. Jos van Buijtenen
Heet gas wordt omgezet in elektriciteit
Gebruik van vloeibaar CO2
Dr. Ir. Maaike van Roosmalen
Verven van stoffen: vervuiling
De boerderij als raffinaarderij
Bio-based economy
Technisch vernuft
Gevoel voor De markt
Ondernemerschap
TECHNISCHE
INNOVATIE
Mogelijkheid tot investeren
Creativiteit
Geluk
Dynamisch managen
Slimmer werken
Samenwerken en projecten
Co-creatie
Technische innovatie EN Sociale innovatie
• Streven naar concurrentievoordeel ('competitieve advantage') > specialisatie • Specialisatie > noodzaak tot samenwerken in netwerken (complementariteit) • Belang van delen van informatie. 'tacit knowledge' (Nonaka en Konno) > zoeken naar nabijheid • Clusters van innovatieve bedrijven > regionale groei
Bologna
Prato
Mode-industrie
• • • • •
Groot aantal kleine bedrijven met sterke afnemer- verkoop relaties Traditioneel gerichtheid op zelfstandigheid (crop sharing) Hoog ontwikkeld technisch onderwijs: technische scholingsgraad Na fabriekssluiting in de jaren '70 –’80: veel nieuwe ‘start-ups’ Geen grote sociale tegenstellingen; groot familie als sociaal vangnet, rol vakbonden • Geen concurrentie op prijs maar op kwaliteit en innovatie • Sterke lokale verankering universiteiten
Santa Clara valley
San José Adobe
Oracle
• • • • •
Stanford Universiteit: stimuleren van spin-offs Ondernemerschap: weinig risicovermijding Beschikbaarheid van durfkapitaal ('venture capital') Radicale innovatiie door ‘buy in’ Weinig vangnetten: grote conjunctuurgevoeligheid
Onderwijs aan lokale bevolking
Afgestudeerden
Rol universiteit Spinnoffs
Joint research
(regio) innovatie
Sociale en culturele leven
Imbedding opleiding
Versterking cohesie
Inkoopbeleid
Rol overheden Onderzoek
Onderwijs
(regio) innovatie
Samenwerking in clusters
Versterken infrastructuur
Denk 3P Ondernemerschap Zelforganisatie Huishouden = bedrijf
[email protected] Interesse gewekt? CPP Innovatiemanagement Expertmeetings