Inhoudsopgave Voorwoord .................................................................................... 7 Visual Steps Nieuwsbrief ........................................................ 7 De website bij het boek ........................................................... 7 Introductie Visual Steps™ ...................................................... 8 Wat heeft u nodig? .................................................................... 8 Hoe werkt u met dit boek? ..................................................... 9 Uw voorkennis ............................................................................ 9 De schermafbeeldingen ........................................................ 10 1. Basiskennis computer
11
1.1 Programma’s openen en sluiten ..........................................12 1.2 Internet .................................................................................16 1.3 E-mail ...................................................................................19 1.4 Windows Verkenner .............................................................21 1.5 Instellingen maken ...............................................................22 1.6 Achtergrondinformatie ................................................................24
2. Mappen en bestanden
27
2.1 Windows Verkenner openen ................................................28 2.2 Het lint ..................................................................................29 2.3 Weergave van venster veranderen ......................................30 2.4 De verschillende onderdelen van een venster van Verkenner ............................................................................33 2.5 Navigeren in het mapvenster ...............................................34 2.6 Een nieuwe map maken.......................................................35 2.7 Mappen en bestanden kopiëren ...........................................36 2.8 Mappen en bestanden verplaatsen ......................................39 2.9 Een nieuw bestand maken en opslaan ................................43 2.10 Map- en bestandsnaam wijzigen ........................................46 2.11 Mappen en bestanden verwijderen ....................................47 2.12 De Prullenbak legen ...........................................................48 2.13 Een gecomprimeerde map maken .....................................50 2.14 Kopiëren naar een USB-stick of externe harde schijf .........51 2.15 Een USB-stick of externe harde schijf veilig verwijderen ...54 2.16 De bibliotheken ..................................................................55 2.17 Een bibliotheek maken .......................................................56 2.18 Een bibliotheek verwijderen ...............................................59 2.19 OneDrive ............................................................................60 2.20 Achtergrondinformatie ..............................................................65 2.21 Tips ..........................................................................................67
3. Handige instellingen maken
73
3.1 Tegels van programma’s of apps toevoegen aan het menu Start ...........................................................................74 3.2 Het formaat van het menu Start wijzigen .............................75 3.3 Tegels verplaatsen en groepen maken in het menu Start ....76 3.4 Meerdere bureaubladen maken ...........................................78 3.5 Instellingen ...........................................................................79 3.6 Afbeelding van het vergrendelingsscherm wijzigen .............80 3.7 Bureaubladachtergrond wijzigen ..........................................82 3.8 De muis instellen ..................................................................84 3.9 Grootte van letters en pictogrammen wijzigen .....................89 3.10 De schermbeveiliging instellen ...........................................90 3.11 Het geluid instellen .............................................................92 3.12 Het energiebeheerschema aanpassen ..............................94 3.13 Achtergrondinformatie ..............................................................97 3.14 Tips ..........................................................................................98
4. Handig gebruikmaken van internet
101
4.1 Beveiligings- en privacyinstellingen in Edge ......................102 4.2 Favoriete websites opslaan en ordenen.............................107 4.3 Efficiënt zoeken met Google ..............................................110 4.4 Zoekresultaten beoordelen ................................................115 4.5 Informatie zoeken op een vergelijkingswebsite ..................116 4.6 Achtergrondinformatie ..............................................................121 4.7 Tips ..........................................................................................123
5. Veilig e-mailen en bestellen op internet
125
5.1 Phishing .............................................................................126 5.2 Spam..................................................................................127 5.3 Hoaxes en kettingbrieven...................................................128 5.4 Veilig e-mailgedrag ............................................................129 5.5 Betaalmethoden op internet ...............................................130 5.6 Een veilige website herkennen ..........................................136 5.7 Thuiswinkel Waarborg........................................................137 5.8 Bestellen op een website ...................................................138 5.9 Achtergrondinformatie ..............................................................142 5.10 Tips ........................................................................................143
6. Werken met Facebook
145
6.1 Uzelf registreren bij Facebook ...........................................146 6.2 Uw profiel invullen ..............................................................151 6.3 Uw privacyinstellingen bekijken en bewerken ....................157 6.4 Uw accountinstellingen bekijken en bewerken ...................161 6.5 Afmelden bij Facebook.......................................................163 6.6 Inloggen bij Facebook ........................................................164 6.7 Vrienden zoeken met de Vriendenzoeker ..........................165 6.8 Rechtstreeks vrienden zoeken op Facebook .....................167 6.9 Vrienden bevestigen ..........................................................168
6.10 Nieuwsoverzicht bekijken op Facebook ...........................169 6.11 Nieuwsbericht plaatsen ....................................................172 6.12 De tijdlijn gebruiken ..........................................................173 6.13 Een fotoalbum toevoegen ................................................175 6.14 Uw account deactiveren ...................................................179 6.15 Achtergrondinformatie ............................................................181 6.16 Tips ........................................................................................182
7. Twitter
185
7.1 Account maken ..................................................................186 7.2 Inloggen .............................................................................189 7.3 Wie gaat u volgen? ............................................................190 7.4 Een tweet plaatsen.............................................................193 7.5 Reageren op tweets door berichten te beantwoorden........193 7.6 Reageren op tweets met vermeldingen..............................196 7.7 Een privébericht sturen ......................................................196 7.8 Retweeten ..........................................................................199 7.9 Bericht verwijderen.............................................................199 7.10 Een tweet met een foto plaatsen ......................................201 7.11 Achtergrondinformatie ............................................................203 7.12 Tips ........................................................................................204
8. Videobellen met Skype
209
8.1 Skype downloaden en installeren ......................................210 8.2 Een Skype-account maken ................................................212 8.3 Aanmelden bij Skype .........................................................215 8.4 Een contactpersoon toevoegen .........................................218 8.5 Beeld en geluid instellen ....................................................222 8.6 De geluidstest ....................................................................224 8.7 Een videogesprek voeren met een contactpersoon ...........226 8.8 Stoppen met Skype ............................................................227 8.9 Achtergrondinformatie ..............................................................229 8.10 Tips ........................................................................................230
9. Foto’s beheren en bewerken met Picasa
233
9.1 Picasa installeren ...............................................................234 9.2 De bibliotheek ....................................................................235 9.3 Mappenbeheer ...................................................................239 9.4 Foto’s bekijken ...................................................................241 9.5 Foto’s verplaatsen ..............................................................243 9.6 Foto’s verwijderen ..............................................................244 9.7 Werken met albums ...........................................................245 9.8 Automatische correctie.......................................................249 9.9 Contrast, kleur en belichting corrigeren..............................250 9.10 Vorm en formaat aanpassen ............................................253 9.11 Een foto recht maken .......................................................254 9.12 Rode ogen corrigeren ......................................................256 9.13 Webalbum ........................................................................259
9.14 Achtergrondinformatie ............................................................260 9.15 Tips ........................................................................................261
10. Videobewerking met Windows Live Movie Maker 263 10.1 Windows Live Movie Maker downloaden en installeren ...264 10.2 Kopiëren vanaf een SD-kaart of met een USB-kabel .......266 10.3 Instellingen controleren ....................................................269 10.4 Bestanden importeren ......................................................271 10.5 Het venster van Windows Live Movie Maker ...................272 10.6 Videobestanden toevoegen .............................................273 10.7 Een project opslaan .........................................................275 10.8 Video verwijderen.............................................................276 10.9 Video’s afknippen .............................................................278 10.10 Effecten en overgangen toevoegen ...............................280 10.11 Muziek toevoegen ..........................................................282 10.12 Film opslaan op de computer .........................................284 10.13 Videofilm op YouTube plaatsen .....................................286 10.14 Achtergrondinformatie ..........................................................290 10.15 Tips.......................................................................................293
11. De computer onderhouden
295
11.1 Windows Update ..............................................................296 11.2 Apps updaten ...................................................................298 11.3 Beveiliging tegen virussen met Windows Defender .........299 11.4 De real-timebeveiliging van Windows Defender ...............301 11.5 Uw computer scannen met Windows Defender ...............302 11.6 Een programma verwijderen ............................................305 11.7 Uw harde schijf opruimen.................................................306 11.8 Een volledige back-up maken ..........................................309 11.9 Een back-up maken van persoonlijke bestanden .............313 11.10 Persoonlijke bestanden terugzetten ...............................318 11.11 Visual Steps-website en nieuwsbrief ..............................320 11.12 Achtergrondinformatie ..........................................................321
Bijlagen A. Hoe doe ik dat ook alweer? ...........................................323 B. Oefenbestanden downloaden .......................................325 C. Index ......................................................................................329
9
Hoe werkt u met dit boek? Dit boek is geschreven volgens de Visual Steps-methode. De werkwijze is eenvoudig: u legt het boek naast uw computer en voert alle opdrachten stap voor stap direct op uw computer uit. Door de duidelijke instructies en de vele schermafbeeldingen weet u precies wat u moet doen. Door de opdrachten direct uit te voeren, leert u het snelste werken met de computer. In dit Visual Steps-boek ziet u verschillende tekens. Die betekenen het volgende:
Handelingen Dit zijn de tekens die een handeling aangeven: De muis geeft aan dat u iets met de muis moet doen. Het toetsenbord betekent dat u iets moet typen op het toetsenbord. De hand geeft aan dat u hier iets anders moet doen, bijvoorbeeld een cd-rom in de computer stoppen. Ook wordt de hand gebruikt bij een handeling die u al eerder heeft geleerd. Naast deze handelingen wordt op sommige momenten extra hulp gegeven om met succes dit boek door te werken.
Hulp Extra hulp vindt u bij deze tekens: De pijl waarschuwt u voor iets. Bij de pleister vindt u hulp mocht er iets fout zijn gegaan. 1
Weet u niet meer hoe u een handeling uitvoert? Dan kunt u dit met behulp van het cijfer achter deze voetstapjes opzoeken achter in het boek in de bijlage Hoe doe ik dat ook alweer?
In aparte kaders vindt u algemene informatie en tips over computers en Windows.
Extra informatie De kaders zijn aangeduid met de volgende tekentjes: Bij het boekje krijgt u extra achtergrondinformatie die u op uw gemak kunt doorlezen. Deze extra informatie is echter niet noodzakelijk om het boek door te kunnen werken. Bij een lamp vindt u een extra tip voor het gebruik van Windows.
Uw voorkennis Dit boek is geschreven voor computergebruikers die beschikken over basiskennis van computervaardigheden. In Hoofdstuk 1 Basiskennis computer leest u hier meer over en kunt u nagaan of u beschikt over voldoende basiskennis.
125
5. Veilig e-mailen en bestellen op internet Mogelijk ontvangt u regelmatig ongewenste e-mail. Voorbeelden daarvan zijn phishingmails, spam, hoaxes en kettingbrieven. Veel van deze e-mails worden tegenwoordig al tegengehouden door uw e-mailaanbieder, maar ook u kunt enkele acties ondernemen om ongewenste e-mail te voorkomen en verwijderen. In dit hoofdstuk leest u hierover. Op internet is zeer veel te koop. Boeken, wasmachines, fietsen, auto’s, sieraden, computers, kleding, teveel om op te noemen. Ook kunt u een dagje uit of vakantie online boeken en betalen. Via een webwinkel kunt u producten of diensten tegen betaling bestellen. Als koper kunt u zo op internet vanuit uw stoel achter de pc inkopen doen. Uw bestelling wordt in veel gevallen thuisbezorgd. Voor de betaling van deze producten en diensten zijn diverse mogelijkheden. De verkoper bepaalt welke betalingsopties hij aanbiedt. U als koper moet daarmee akkoord gaan als u het product wilt aanschaffen. Daarbij moet u letten op de veiligheidsaspecten van de betalingen en de leverings- en garantievoorwaarden. U krijgt in dit hoofdstuk informatie over allerlei aspecten van online aankopen doen, zoals de betaalmethode en het herkennen van een veilige website. Het is bedoeld om door te lezen zodat u gerichte keuzes kunt maken als u overgaat tot kopen via internet. Ten slotte leest u hoe u producten kunt bestellen via de webwinkel van Bol.com. In dit hoofdstuk krijgt u informatie over: • • • • • •
phishing, spam, hoaxes en kettingbrieven; veilig e-mailgedrag; betaalmethoden op internet; een veilige website herkennen; Thuiswinkel Waarborg; bestellen op een website.
126
U en uw Windows 10-computer
5.1 Phishing Het internet wordt door steeds meer mensen gebruikt voor online bankieren, winkelen, vliegtickets bestellen, verkoop van tweedehands spullen, studeren, enzovoorts. Helaas hebben criminelen inmiddels ook hun weg op internet gevonden. Eén van de criminele activiteiten die steeds vaker wordt beoefend, staat bekend als phishing. Maar wat is phishing nu precies? Phishing is een methode om argeloze computergebruikers over te halen hun persoonlijke gegevens of financiële informatie op te geven. Phishing is in feite ʽvissen’ naar informatie. Een veelgebruikte phishing truc begint met een nep e-mailbericht dat eruit ziet als een officieel bericht van een bekende, betrouwbare bron. Dat kan uw bank, uw creditcardmaatschappij, een internetwinkel of een andere website zijn die u al eens bezocht heeft. Zo’n bericht wordt verzonden naar tienduizenden e-mailadressen. In het e-mailbericht wordt aan de ontvangers gevraagd om bijvoorbeeld hun bankgegevens te controleren. In de e-mail staat daarvoor een hyperlink die leidt naar een website die exact lijkt op de website van een bankinstelling. Daar wordt gevraagd om ter controle persoonlijke informatie in te vullen, zoals naam en adresgegevens, bankrekeningnummers en pincodes. Als u erin trapt en uw gegevens invult, wordt de informatie direct verzonden naar de criminelen die deze valstrik hebben opgezet. Vervolgens gebruiken ze uw gegevens om spullen te kopen, nieuwe creditcardrekeningen te openen op uw naam of op een andere manier misbruik te maken van uw identiteit. Deze phishing e-mails en websites lijken bedrieglijk echt. Vaak wordt het logo van een bankinstelling gebruikt in de e-mail. De websites worden exact nagemaakt. Een voorbeeld van een phishingmail: Deze roept ING-klanten op hun persoonsgegevens in te vullen via een website, waarna de criminelen de bankrekening kunnen plunderen.
Hoofdstuk 5 Veilig e-mailen en bestellen op internet
127
Let op! Criminelen beperken zich niet meer tot alleen online phishing. Er worden steeds meer gevallen bekend waarbij het slachtoffer thuis wordt opgebeld door een zogenaamde medewerker van hun bank, van het niet bestaande ʽWindows Maintenance Team’ (ʽWindows Onderhoudsteam’) van Microsoft, of van een andere officieel klinkende instantie. Deze persoon vraagt (vaak in gebrekkig Nederlands of Engels) om bepaalde zaken op de computer te regelen. Meestal met de smoes dat de beveiliging van de computer niet in orde is. De ene keer moet het slachtoffer zelf instellingen aanpassen, de andere keer doet de zogenaamde medewerker van de bank het zelf via een programma waarmee hij op afstand toegang tot uw computer krijgt terwijl het slachtoffer meekijkt. Vaak wordt tussen neus en lippen door om persoonlijke codes en wachtwoorden voor internetbankieren gevraagd. Ga hier niet op in! Medewerkers van Windows of Microsoft zullen u nooit thuis bellen over problemen met uw computer. Ook uw bank zal u nooit bellen om instellingen van uw computer te veranderen, of om u te vragen naar uw persoonlijke codes voor internetbankieren.
5.2 Spam Spam zijn e-mails met commerciële reclame die ongevraagd aan u worden gestuurd. Dagelijks gaan er honderden miljoenen van deze e-mails internet over. Ze worden gebruikt om allerlei producten te verkopen, meestal medicijnen zoals Viagra en pijnstillers, maar ook horloges en sieraden. De bedoeling van spam is u naar een bepaalde website te lokken en producten te laten kopen. De verkopers achter de producten zijn vaak oplichters die waardeloze of illegale producten leveren of gewoon niets leveren terwijl u betaald heeft. Soms zijn dit ook legale bedrijven uit het buitenland, maar aangezien spam versturen in steeds meer landen verboden is, is de kans klein dat een betrouwbaar bedrijf zich hier nog mee bezig zou houden. U moet dus nooit op dit soort reclamemails ingaan. Een voorbeeld van spam:
128
U en uw Windows 10-computer
Aangezien er toch nog altijd een klein percentage van de computergebruikers ingaat op spam, blijft het een lucratieve bezigheid voor spammers om spammails te versturen. Het sturen van een e-mail kost hen zeer weinig tot niets. Vaak maken ze gebruik van een netwerk van gehackte computers. Deze computers zijn eerder op illegale wijze overgenomen en kunnen nu door deze lieden van afstand worden gebruikt. E-mailadressen hebben ze ook vaak op deze manier binnengehaald. Het vervelende van spam is dat uw mailbox vol komt te zitten met nutteloze e-mails, die u iedere keer moet weggooien. Zonder voorzorgsmaatregelen kunt u zo honderd spammails per dag krijgen. Internetaanbieders hebben tegenwoordig spamfilters waarmee ze de meeste spam al op hun eigen servers tegenhouden voordat de e-mail uw e-mailaccount bereikt. Daardoor zult u al veel minder spam op uw computer ontvangen. Toch is het verstandig ook op uw eigen computer maatregelen tegen spam te nemen. Sommige antivirusprogramma’s bieden ook bescherming tegen spam.
Let op! Niet alle reclamemail is spam. Als u zich eerder vrijwillig heeft aangemeld bij een bedrijf met uw e-mailadres, is er een mogelijkheid dat u van dat bedrijf reclame via e-mail zult ontvangen. Meestal kunt u dit overigens al opgeven bij het aanmelden op de website. Wilt u geen reclame e-mail meer van dit bedijf ontvangen, dan kunt u dit bij het bedrijf melden. Houd er wel rekening mee dat ook sommige spammers in hun e-mails aanbieden om de reclame te beëindigen. U moet daarvoor op een hyperlink in de e-mail klikken. U wordt dan echter niet uitgeschreven, maar u stuurt juist een bevestiging dat uw e-mailadres correct is, zodat men er nog meer spam naartoe kan sturen. Doe dit dus alleen bij betrouwbare, bekende bedrijven waarvan u weet dat u daar eerder een bestelling heeft gedaan of uw e-mailadres heeft opgegeven. U kunt een klacht indienen over spam via www.spamklacht.nl
5.3 Hoaxes en kettingbrieven Hoaxes en kettingbrieven zijn e-mailberichten die met één reden zijn geschreven: u aanzetten om deze door te sturen naar iedereen die u kent. De inhoud van deze berichten is doorgaans niet waar. Hoaxes zijn bijvoorbeeld e-mails die een valse viruswaarschuwing geven. Vaak wordt in zo’n mail precies beschreven hoe u een bepaald virusbestand op uw harde schijf moet opzoeken en verwijderen. Vaak is dat een Windows-systeembestand. Als u die aanwijzingen zou opvolgen, werkt Windows niet goed meer. In feite bent u dan zelf het werkelijke virus. U beschadigt immers zelf uw computer. Volg nooit de instructies en stuur ze niet door naar anderen.
