Informatieboekje instromers en groep 1
Informatieboekje groep instromers-1 Basisschool De Koningsspil Thorn
Versie 2015/2016
1 Basisschool De Koningsspil
Informatieboekje instromers en groep 1
Voorwoord Graag willen wij als team de ouders en kinderen die onze school bezoeken van harte welkom heten. Voor de eerste keer naar school gaan is leuk en spannend. Maar het kan ook veel vragen oproepen. Dit kunnen praktische vragen zijn zoals wat moet mijn kind meenemen naar school tot vragen betreffende de individuele ontwikkeling van uw kind en gehanteerde lesmethodes. Ook voor de ouders die al een kind op school hebben, is deze informatie zeer waardevol omdat er in de loop der jaren van ook zaken veranderen. Voor u ligt het informatieboekje voor de instromers en groep 1. Aan de hand van dit boekje willen wij proberen u wegwijs te maken in onze schoolorganisatie zodat er een basis wordt gelegd voor een goede samenwerking. Naast dit boekje bestaat er ook een algemene schoolgids. We beperken ons in dit boekje tot zaken die enkel betrekking hebben op groep 1en de groep instromers. Mocht u vragen hebben in het algemeen of over de ontwikkeling van uw kind in het bijzonder dan kunt u hiermee bij de leerkracht terecht. Het team hoopt samen met u en uw kind(eren) een leerzaam schooljaar tegemoet te gaan.
2 Basisschool De Koningsspil
Informatieboekje instromers en groep 1
1
Schoolstructuur Groepsindeling
De school heeft in het schooljaar 2015-2016 1 kleutergroep. De groep wordt een combinatiegroep, instromers en groep 1. Kinderen jarig tot 1 januari stromen na hun vierde verjaardag in groep 1 in. Er wordt gekeken naar de ontwikkeling van het kind of hij/zij nog een jaartje in groep 1 blijft of dat hij/zij doorstroomt naar groep 2. De kinderen die na 1 januari 2016 instromen komen in groep 0.
De leerkracht
Meester René
Maandag t/m donderdag
Groep 1 en instromers
Schooltijden: Groep 1 Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag
8.30 8.30 8.30 8.30 Vrij
– – – –
12.05u en 13.15 – 15.15u 12.05u en 13.15 – 15.15u 12.15u 12.05u en 13.15 – 15.15u
Groep 2 Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag
8.30 8.30 8.30 8.30 Vrij
– – – –
12.05u en 13.15 – 15.15u 12.05u en 13.15 – 15.15u 12.15u 12.05u en 13.15 – 15.15u
3 Basisschool De Koningsspil
Informatieboekje instromers en groep 1
Dagindeling Er wordt zoveel mogelijk een vaste dagindeling gehanteerd, zodat kinderen snel vertrouwt raken met de school. Ik werk met dagritmekaarten. Aan de hand van deze kaarten wordt aan de kleuters duidelijk gemaakt wat er die dag gaat gebeuren. Deze dag ziet er globaal zo uit: ’s Ochtends Kring De kinderen komen ’s morgens binnen, dan gaan we in de kring zitten. Ik lees dan de namen van de kinderen op, we bidden en oefenen de dagen van de week d.m.v een versje. Vervolgens vertellen de kinderen in een kringgesprek hun belevenissen. Het kringgesprek wordt regelmatig gestuurd naar aanleiding van een gebeurtenis of een project/thema. In de kring worden ook andere activiteiten gedaan zoals muziek, taal, rekenen en sociale vaardigheden. Speelwerktijd (SWT) Na de kring kunnen de kinderen op het planbord kijken welk werkje ze die ochtend mogen doen. Soms mogen de kinderen zelf hun keuze maken. De kinderen zijn dan meteen actief bezig. Dit bevordert de effectieve leertijd, maar ook hun zelfstandigheid. Pauze Om 10.00 uur is er pauze waarin de kleuters gezamenlijk het tussendoortje binnen opeten. Daarna spelen de kinderen ongeveer drie kwartier buiten (of binnen bij slecht weer). Na de concentratie die ze in de klas moeten opbrengen is het fijn als ze vrij spelen. Juist de vrije speelsituatie is goed voor de sociale ontwikkeling van de kleuters. Ze leren elkaar goed kennen en leren ook samen te spelen en te delen. De werkles Na de pauze begint de werkles. Dit kan zijn: Werken met ontwikkelingsmateriaal Werken naar aanleiding van een project/thema Werken naar aanleiding van een actueel onderwerp De kinderen werken zowel individueel of in groepjes. Na de werkles Na de werkles is er nog tijd voor een taalspelletje, rijmoefening, vertelling of muzieklesje. Tussen de middag gaan de kinderen naar huis of naar de tussen schoolse opvang.
4 Basisschool De Koningsspil
Informatieboekje instromers en groep 1 ’s Middags ’s Middags mogen de kleuters meestal zelf een werkje kiezen. Soms moeten ze nog iets afmaken. Gedurende de middag is er nog ruimte voor vrij spel binnen of buiten. Het kiezen van een werkje gaat als volgt in zijn werk. De kinderen hebben allemaal een eigen kaartje met een sticker erop. Op het keuzebord hangen diverse werkjes waaruit gekozen kan worden, zoals poppenhoek, blokken op de gang, puzzels, kralenplanken etc. Het kind dat mag kiezen hangt zijn/haar kaartje bij het werkje wat ze het liefste gaat doen. Als er geen plaats meer is bij dat werkje, moeten ze een ander werkje kiezen. Bijvoorbeeld in de poppenhoek is maar plaats voor 2 kinderen. Het kiezen wordt door de leerkracht geregistreerd, dit om te voorkomen dat de leerlingen steeds hetzelfde werkje kiezen.
2 Schoolregels en gebruiken Naar school… ’s Ochtends en ’s middags komen de kleuters via de speelplaats van de school naar binnen. We willen u vragen niet mee naar binnen te komen, dit om de zelfstandigheid van uw kind te bevorderen en om een grote drukte binnen te voorkomen, want de ruimte bij de ingang is zeer beperkt. Natuurlijk wordt hier een uitzondering gemaakt in de eerste week van het schooljaar en als uw kind voor het eerst naar school komt. Ook voor mededelingen of vragen gedurende het schooljaar bent u van harte welkom!! Afscheid nemen Afscheid nemen is niet altijd even gemakkelijk. Dit ervaren we regelmatig, Hiervan zijn wij ons bewust. Toch blijkt dat een kort afscheid voor ouder én kind het beste is, ook al lijkt het op dat moment niet zo prettig.
Mijn eerste schooldag….. Met veel nieuwe indrukken Kennismaking U en uw kind krijgen de kans om, tijdens schooluren, kennis te maken in de klas waar uw kind komt. Een aantal weken voor uw kind 4 jaar wordt nemen wij contact met u op om een afspraak te maken voor een kennismaking bezoek. Eigen, stoel en groepje Uw kind krijgt een eigen stoel, met een stickertje erop. De tafels staan in groepjes bij elkaar. Klasgenootjes Uw kind maakt kennis met zijn/haar klasgenootjes. Sommige kinderen kennen ze misschien al, anderen zullen nieuw zijn. 5 Basisschool De Koningsspil
Informatieboekje instromers en groep 1
Wat neemt uw kind mee… Eten en drinken De kleuters mogen een tussendoortje meebrengen. Om 10.00 uur eten we dit gezamenlijk op. Fruit het liefst geschild en eventueel in stukken gesneden. Drinken mag, maar het is niet noodzakelijk want er mag altijd water gedronken worden. Liefst een goed hersluitbare fles of een goed sluitende beker gebruiken. We vragen u met klem om de naam van uw kind overal duidelijk leesbaar te vermelden bijvoorbeeld met watervaste stift of een stickertje. Gymspullen Voor de gymlessen hebben ze aan het begin van het schooljaar het volgende nodig: Schoenen, zonder veters, die alleen binnen gedragen zijn (met naam!) De kleuters krijgen een gymtas met hun eigen sticker om hun schoenen in te bewaren. Gelieve zelf regelmatig even te controleren of de gymschoenen nog passen. Knuffels en speelgoed De eerst maandag van de maand is “dingendag”. Dit betekent dat uw kind alleen op die maandag iets mee mag nemen. Op de overige dagen mogen de kinderen geen speelgoed meenemen, (het leidt af en er is voldoende speelmateriaal op school). Als maandag een vrije dag is dan wordt de “dingendag” naar dinsdag verplaatst. Verder mag uw kind de dag na de verjaardag en na Sinterklaas/Kermis/... ook laten zien en vertellen over wat het heeft gekregen. Na afloop van het kringgesprek wordt alle speelgoed in een bak gelegd en na school weer mee naar huis genomen. Speelgoed wordt altijd op eigen risico meegenomen!! We kunnen niet voorkomen dat andere kinderen er ook mee gaan spelen en het eventueel stuk gaat. Het gebeurt regelmatig dat de meester kosteloos materiaal en dergelijke vraagt met betrekking tot het thema. Deze spullen mogen wel op andere dagen mee naar school genomen wo De vierjarige kleuter
De vierjarige kleuter… Eerst wennen… Een kleuter die pas naar school komt, moet nog aan veel dingen wennen: Het grote gebouw Afscheid nemen Een nieuwe meester De klasgenootjes 6 Basisschool De Koningsspil
Informatieboekje instromers en groep 1
De materialen De overige leerlingen De overige leerkrachten van de school
Rekening houden met… Het kind moet ook rekening houden met allerlei factoren: De rest van de groep De meester is er ook voor andere kinderen De aandacht moet gedeeld worden Het moet leren wachten op zijn beurt Het moet zich leren te houden aan de regels en afspraken Juist dit laatste is belangrijk voor de sfeer in de groep. De sfeer waarin de kleuters zich op hun gemak voelen en waarin ze optimaal kunnen spelen en leren. … en nog veel leren Een vierjarige kleuter moet nog veel “leren”, bijvoorbeeld: Hoe gaan we naar binnen? Waar hang ik mijn jas op? Waar is mijn plaats? Hoe draag ik mijn stoel? Waar staan de materialen en hoe moeten ze weer opgeruimd worden? Hoe houd ik mijn potlood en schaartje vast? Ik kan niet zomaar rond gaan rennen We kunnen niet zomaar door elkaar gaan praten Hiep, Hiep Hoera… Als uw kind jarig is, is dat natuurlijk een leuke gebeurtenis. In het kringgesprek mag uw kind hier natuurlijk over vertellen. De meester geeft een eigen invulling aan deze feestelijke dag. Er worden feestliedjes gezongen. De jarige krijgt een kroon op zijn/haar hoofd en mag op een troon plaatsnemen. Als uw kind op een vrije dag jarig is, proberen wij zijn/haar verjaardag voor de eigenlijke dag te vieren. De ouders mogen hierbij niet aanwezig zijn. Verjaardagskalender Aan het begin van het schooljaar maken we een verjaardags kalender, met een werkje van elk kind en de datum waarop het jarig is. Kroon Er wordt een mooie kroon gemaakt, die het kind de hele dag mag dragen. 7 Basisschool De Koningsspil
Informatieboekje instromers en groep 1 Traktatie: De Meester zorgt voor een versnapering. De jarige Job mag een klein cadeautje uit de grabbelton uitkiezen. .
Wat wordt van u kind verwacht? Zindelijk Wij verwachten van uw kind dat het zindelijk is als het naar school komt. Dat wil zeggen dat kinderen die een luier dragen niet naar school kunnen komen. Natuurlijk kan er altijd een ongelukje gebeuren. Wc redzaamheid Wij verwachten van uw kind dat hij/zij zelfstandig naar het toilet kan gaan. Dit wil zeggen dat hij/zij zelf de billen kan afvegen en handen wassen. Aan- en uitkleden Twee keer per week hebben de kinderen gym. Wij verliezen helaas veel met het aandoen van de gymschoenen. Wilt u er zorg voor dragen dat uw kind zelfstandig de gymschoenen aan – en uit kan en ook de gewone schoenen zelfstandig aan en uit kan doen. Wij verwachten dat u kind zelfstandig de jas aan –en uit kan doen en kan ophangen op een kapstok.
3.
Ontwikkelingsfacetten
In het onderwijs aan kleuters komen veel ontwikkelingsfacetten aan bod, namelijk: Taalontwikkeling Vertellen, voorlezen, verhaaltjes navertellen Versjes leren Woordjes en zinnen nazeggen Dramatische expressie Rijmoefeningen, raadseltjes, betekenis van woorden uitleggen Poppenkast, prentenboeken en materialen Motorische ontwikkeling De motoriek is onderverdeeld in: Grove motoriek o Vrij spel o Klim- en klautermateriaal o Groot bouwmateriaal o Groot constructiemateriaal Fijne motoriek o Klein bouwmateriaal 8 Basisschool De Koningsspil
Informatieboekje instromers en groep 1 o Klein constructiemateriaal o Knippen, tekenen, plakken, vouwen, kralen rijgen, kralenplank o Kleien en andere materialen Zintuiglijke ontwikkeling Het versterken van de zintuigen Verschillen in geluiden (hard en zacht, hoog en laag) Het voelen van verschillen (ruw en glad, hard en zacht) Het zien van verschillen (licht en donker, groot en klein) Het leren van verschillende nuances in kleuren Het ruiken van bepaalde geuren (azijn en limonade, drop en koekjes) Het proeven van verschillende smaken (appel en peer, zout en suiker) Muzikale vorming Het leren van liedjes Lesjes met muziekinstrumenten Bewegen op muziek Gevoel voor maat en ritme ontwikkelen Sociale vorming Spelen met elkaar Luisteren naar elkaar Praten met elkaar Samen delen Weerbaarheid Winnen en verliezen d.m.v. gezelschapsspelletjes Samenwerken d.m.v. groepswerk Godsdienstige vorming Kleine gebedjes a.d.h.v. de methode Trefwoord. Dit houdt o.a. in: Liedjes Levensbeschouwelijke gesprekjes over bijv. het gezin, wie zorgt er voor ons, elkaar helpen, lief zijn voor elkaar, beleefd zijn, enz. Kerkelijke feesten zoals Kerstmis en Pasen. Ontwikkeling van de expressie Knutselen Kleien Vingerverf en gewone verf Tekenen met verschillende materialen o.a. wasco, stift, kleurpotlood D.m.v. bovenstaande materialen kunnen de kleuters hun eigen ervaringen weergeven. Zodoende wordt ook hun creativiteit ontwikkelt. Dramatische expressie Verstandelijke vorming Nadenken en overleggen, om zo tot een oplossing te komen 9 Basisschool De Koningsspil
Informatieboekje instromers en groep 1 Zelfstandigheid Deze facetten komen dagelijks in alle voorkomende situaties aan bod. Lichamelijke ontwikkeling Gymlessen Spellessen Bewegingsverhalen Vrij en geleid spel Wereldoriëntatie Verkennen van de wereld om ons heen Excursies (indien mogelijk) School TV: Sinterklaasjournaal
4.
Het leerlingvolgsysteem
CITO Onze school hanteert het CITO leerlingvolgsysteem. We volgen de leerlingen van groep 1 tot en met 8. Hieronder vallen een aantal toetsen voor de kinderen van groep 1 Doel CITO toetsen Individuele functie: een beeld krijgen van het kennen en kunnen van uw kind. Groeifunctie: een indruk krijgen van wat er in de loop van een schooljaar geleerd is Bijstuurfunctie: indien we bij een bepaalde toets op een onderdeel slechter gescoord wordt door de hele groep, is dat voor de leerkrachten een aanleiding om dat onderdeel nog eens goed onder de aandacht te brengen. Een toets blijft een momentopname… Toetsen zijn altijd momentopnames. Een kind kan zich net op de toets dag niet lekker voelen en dus een slechte score halen. Voorop staat altijd de mening van de leerkracht. Vaak is de uitslag van de toets een bevestiging van ervaringen/observaties van het beeld van de leerkracht over het kind. De toetsen worden op een speelse manier afgenomen. Er is geregeld een onderbreking voor een spelletje, een verhaaltje of vrij spel. De meeste kleuters vinden het plezierig om te maken. Om de kleuters te laten wennen aan het maken van toets blaadjes, gebruiken we in groep 1 en 2 speelwerkbladen. De instromers zullen dit nog niet meedoen. De Cito-toets bestaat uit… Taal voor kleuters Groep 1 maakt de toets midden januari en begin juni Rekenen voor kleuters Groep 1 maakt de toets midden januari en begin juni 10 Basisschool De Koningsspil
Informatieboekje instromers en groep 1 Communicatie naar ouders Als blijkt dat er iets met een kleuter aan de hand worden de signalen eerst met de ouders besproken. Ouders kunnen ook altijd met mij een afspraak maken. Communicatie met de ouders vindt ook plaats via e-mail works of met briefjes, die meegegeven worden aan de kinderen. Communicatie binnen het team Binnen het team vindt regelmatig overleg plaats met de intern begeleider (IBer) van de school over de ontwikkeling van uw kind/eren. Het kan in sommige situaties wenselijk zijn dat de IB-er bij gesprekken met ouders aanwezig is. Hierover wordt u dan tijdig geïnformeerd. Een aantal keren per jaar worden er door het team leerling besprekingen gehouden. Leerlingen, waarover de leerkracht met collega’s wil praten worden dan onder de aandacht gebracht van collega´s. Omdat het voor collega´s vaak herkenbare problemen zijn, kunnen ze tips en ideeën geven die vervolgens worden uitgewerkt en gebruikt. Twee keer per jaar is er een groepsstaatbespreking van het team. Daarbij wordt in het algemeen de resultaten van de toetsen van alle groepen bekeken en besproken. Protocol leesproblemen en dyslexie Dit protocol geeft op schoolniveau, voor teams en individuele leerkrachten duidelijke richtlijnen voor het goed vormgeven van het leesonderwijs, waarbij het volgen van leerlingen en het inzetten van gerichte interventies centraal staan. In de groep 1 wordt gesignaleerd a.d.h.v. een signaleringslijst. In juni wordt de lijst van alle leerlingen uit groep 1 die de overstap naar groep 2 maken afgenomen. Kijk registratie KIJK! 1-2 is een ontwikkelingsvolgmodel voor kinderen in groep 1-2, dat kijken naar kinderen als vertrekpunt neemt voor het opzetten van activiteiten in de groep. Centraal bij KIJK! staat het observeren van kinderen bij activiteiten en in situaties die voor hen betekenisvol zijn. Om kinderen zo goed mogelijk te kunnen begeleiden in hun ontwikkeling, is het belangrijk voor leerkrachten om een duidelijk beeld te hebben van het ontwikkelingsverloop van kinderen in hun groep. KIJK! is tevens een belangrijk hulpmiddel bij het signaleren van onderwijsachterstanden en het rapporteren, bijvoorbeeld aan ouders, ib-er etc. Het ontwikkelingsvolgmodel zal met oudergesprekken worden besproken. We vullen “KIJK” 2 maal per jaar in voor de 10 minuten gesprekken. Er is binnen de peutergroep en de basisschool een mooie doorstroming van dit instrument. Ook inde peutergroep worden de kinderen aan de hand van “KIJK” geobserveerd. Van daaruit kan in de kleutergroep al worden ingestoken op het niveau van het kind. 11 Basisschool De Koningsspil
Informatieboekje instromers en groep 1
5. Leermethodes Schatkist De methode Schatkist biedt een schat aan ideeën en speelse elementen die perfect passen bij het kleuteronderwijs. Met Schatkist besteden we aandacht aan alle tussendoelen op het gebied van mondelinge taal, woordenschat, beginnende geletterdheid, beginnende gecijferdheid en sociaal- emotionele ontwikkeling. Schatkist werkt met ankers (thema’s) die geplaatst zijn binnen de seizoenen. De ankers kunnen daardoor gekoppeld worden aan voor kinderen herkenbare gebeurtenissen, bijvoorbeeld de seizoenen zelf en de feestdagen. In elk anker komen de ontwikkelingsdoelen op het gebied van taal, lezen en rekenen aan bod. De wereld in getallen groep 1-2 Met het kleuterpakket van De wereld in getallen leren de kinderen spelenderwijs rekenen. Het pakket sluit volledig aan op de tussendoelen voor groep 1-2. De kleuters worden zo optimaal voorbereid op groep 3. In deze methode komen de volgende domeinen aan bod: - tellen en getalbegrip: waaronder de telrij t/m 10, schatten, ordenen en representeren. - Meten: activiteiten waarbij lengte, oppervlakte, inhoud, gewicht, temperatuur en tijd een rol spelen. - Ruimtelijke en meetkundige oriëntatie: plaatsbepaling, richting, verhoudingen, bouwen, vormen en nog veel meer. - Diversen: onder andere grafieken, combinatoriek en logisch redeneren. De methode zal als bronnenboek ingezet worden. We halen hier belangrijke facetten uit en zullen deze omschrijven naar het thema dat in de klas speelt. Schrijven in de basisschool en schrijven zonder pen De methode is vernieuwd. De kleuters krijgen 1 schrijfschrift voor groep 1 en 2. Op het einde van groep 2 gaat het schrift mee naar huis. Indien u graag eerder in het schrift wil kijken, kunt u gebruik maken van het inloopmoment. Zie de kalender voor de data. Heel belangrijk is de juiste potloodgreep. Het potlood behoort te worden vastgehouden tussen duim en wijsvinger, terwijl het potlood losjes op het eerste vingerkootje van de middelvinger rust. U als ouder kunt erop letten dat de kinderen het potlood op de juiste manier vasthouden en bij foute greep corrigeren, want het is erg moeilijk om een verkeerde potloodgreep af te leren. Wijzer door het verkeer Deze methode is erop gericht kinderen wegwijs te maken in het verkeer. Dit gebeurt aan de hand van diverse thema’s en praatplaten. 12 Basisschool De Koningsspil
Informatieboekje instromers en groep 1
6. Doorstromen van kleuters Basisvoorwaarden T.a.v. de doorstroming van uw kind/eren willen we een aantal punten vermelden. Als een kleuter in groep 3 komt moet het aan een aantal basisvoorwaarden voldoen, nl: De leesvoorwaarden De rekenvoorwaarden De schrijfvoorwaarden Schoolrijpheid Meer dan eens is ons gebleken dat kleuters wel verstandelijk toe is aan een overgang naar groep 3, maar in hun ontwikkeling tot zelfstandig functioneren nog lang niet toe is aan groep 3 zijn. Wij zullen de doorgaande lijn in de ontwikkeling van alle kinderen en speciaal de zogenaamde “jonge kinderen” zo goed mogelijk volgen. Dit doen we d.m.v. observaties en toetsen. Extra jaartje kleuteren Indien blijkt dan een kind de basisvaardigheden nog niet voldoende beheerst, zullen wij het beste voor uw kind/eren besluiten. De leerkracht neemt de eindbeslissing.
13 Basisschool De Koningsspil