Informatie AcadeMi‐IO 1. Kerninformatie ................................................................................................................................ 1 2. Portfolio AcadeMi‐IO ....................................................................................................................... 2 3. Een systeeminnovatie; de verworvenheden ................................................................................... 4 4. Mi‐IO roadmap / Portfolio............................................................................................................. 11
1. Kerninformatie De stichting AcadeMi‐IO is opgericht op 28 september 2006 vanuit het Platform IO. De stichting houdt vestiging in Almkerk, Woudrichemseweg 36A, 4286LB te Almkerk KvK nummer: 24423569 Het bestuur bestaat uit: •
de heer Ir. J. Hak; voorzitter, gezamenlijke branches, focus Mi‐bedrijven
•
de heer Prof. Dr. Ir. A. Udink ten Cate; focus Mi‐scholen, onderzoek
•
de heer Ir. T.A.M. Lohman; focus Keten Integratie, kwaliteitsborging en TdeT.
Naast de volledige naam 'Academie Integraal Ontwerpen en Ondernemen door Methodisch Innoveren' is voorzien in een verkorte naam die doorgaans gevoerd zal worden: 'AcadeMi IO'. De Academie heeft haar statutaire zetel in Den Haag, met postadres Almkerk en is opgericht in 2006. De AcadeMi‐IO heeft een gebruikersgericht karakter. De doelstelling is drieledig: a. het beheer / ontsluiten van de 'IO‐base' conform de maatschapovereenkomsten. b. het bevorderen van de landelijke uitrol van IO door MI c. het bevorderen van de kwaliteit en onderzoek rond het thema kennisproductiviteit d. het bevorderen van samenwerking in de kennisketen op basis van een Open Standaard voor de sector Industriële Systemen.
Dit alles voor een beperkte duur totdat overdracht naar met name onderwijs vorm heeft gekregen. 4. Er is voorzien in een Raad van Advies en in een Raad van Toezicht. De rol van de Raad van Advies is om op inhoud adviezen te geven. De Raad van Toezicht is bedoeld voor de 'stake holders'. De gedachte is de taken, de verantwoordelijkheden en de bevoegdheden van de Raad van Toezicht vast te laten stellen door het bestuur, in samenspraak met de beoogde 'stake holders'. 5. Ter versnelling van de verspreiding zijn overeenkomsten gesloten met coach‐ en expertorganisaties. Deze verplichten zich tot een kwaliteitsaanpak, train de trainer en het leveren van een vaste bijdrage aan onderhoud en kwaliteitsborging.
2. Portfolio AcadeMiIO De Academi‐IO is de logische stap genomen door het Platform IO voor de landelijke uitrol van Integraal Ontwerpen met Methodisch Innoveren als aanpak. Het ontwikkelde Mi‐IO materiaal wordt in de AcadeMi‐IO geborgd, ontsloten en op kwaliteit bewaakt. Het materiaal is collectief ontwikkeld in tientallen projecten die in maatschapverband zijn uitgevoerd met een veelheid aan ontwikkelaars. Kennisgroei door delen De conditie voor deelnam was “kennisgroei door delen”. Deze conditie was randvoorwaarde om te komen tot integratief en branchegrens overschrijdende leerstof, modellen en tools. Zo zijn de schotten tussen branches doorbroken en werd de basis gelegd voor multidisciplinaire en doorlopende leerlijnen. Door een generieke en op standaards gebaseerde aanpak kan nu kennis worden hergebruikt en op maat worden toegesneden voor specifieke situaties. Op generiek niveau blijft één competentiestructuur en één innovatietaal. Iedere ontwikkelaar bleef het recht behouden op het door hem ontwikkelde materiaal zodat het ontwikkelwerk over een reeks van jaren kon blijven plaatsvinden zonder enige blokkade. Wel was de verplichting het materiaal voor maatschappelijk gebruik ter beschikking te stellen. Naar een hoger prestatieniveau (World Class performance) Om de kanteling van aanbod naar vraagsturing te versnellen is een generieke toolbox ontwikkeld. De inzet van deze toolbox leidt tot een drastische versnelling van innovatieprocessen. Het leidt tot reductie van mislukkingen door hergebruik van innovatiekennis uit de verschillende pioniersbedrijven waaronder machinebedrijven, scheepswerven en installatiebedrijven. De aanpakkennis is samen met scholen vastgelegd in generieke leidraden (templates) zodat niet elk bedrijf opnieuw het wiel gaat uitvinden. De kwaliteit van de templates zijn bepalend voor het bereiken van een performance niveau van bedrijven. Het is daarom gewenst dat branches toezien op de kwaliteit waardoor ondernemers vertrouwen krijgen in de aanpak met zicht op continuïteit.
2
Licentieverlening Het zorgvuldig verspreiden van de ontwikkelde toolboxen is een gemeenschappelijk belang. Om deze reden is gekozen voor een licentieformule waarin kwaliteitsaspecten worden geregeld. Het gaat hier om kwaliteit van de generieke kennistemplates, de standaarden maar ook de kwaliteit van de caoches en de organisaties die de uitvoering op zich nemen. In de licentieverlening kunnen afspraken op maat worden gemaakt afhankelijk van de rol en ambities van de licentienemer. Deze aanpak rekent af met een cultuur van –duizend bloemen bloeien‐ die in de onderwijsvernieuwingen rond het nieuwe leren tot teleurstelling heeft geleid. Deze aanpak is niet effectief gebleken en duur doordat een ieder voor zich het wiel aan het uitvinden is. Vrijheid blijheid geldt niet voor complexe veranderprocessen, het afbreukrisico is daarvoor te groot. De rechtendiscussie In het aanbodtijdperk werden intellectuele rechten verworven door uitgevers / fondsen om kennis te exploiteren. In onderwijs leidde dat ertoe dat het kennisaanbod zo lang mogelijk stabiel werd gehouden en innovatie werd geremd. Bij vraagsturing wordt aanpakkennis belangrijk om te komen tot prestatieverhoging. Alleen de bedrijven (branches) kunnen als ontwikkelaars en toepassers van de aanpakkennis het kwaliteitsniveau beoordelen terwijl onderwijs inzicht heeft in de ondersteunende theorieën. Om deze reden werken branches en onderwijs (tijdelijk) samen in de AcadeMi‐IO om de integrale kwaliteit te borgen. Bij deze aanpak hebben de ontwikkelaars (scholen en bedrijven) zich gecommit de rechten niet te gebruiken voor exploitatiedoeleinden maar als stuurmiddel op kwaliteit van kennis en coaches. De discussie over rechten komt hiermee in een nieuw licht van openheid en gemeenschappelijk belang. Licentiemodel Naar model van de binnen de softwarebranche wel bekende ‘open source’ licenties hanteert de AcadeMi‐IO een ‘open source’‐ licentiemodel, dat gebruikers wel alle rechten tot gebruik en distributie geeft, maar dat aanpassingen onder de benamingen ‘IO’ en/of ‘MI’ onderhevig stelt aan een kwaliteitsborging. Voorts stemmen gebruikers ermee in – zoals ook gebruikelijk is binnen de ‘open source’ beweging – door hen ontwikkeld materiaal weer voor hergebruik door anderen beschikbaar te stellen. De trefwoorden zijn hier ‘kenniseconomie’ en ‘kennis vermeerderen door kennis delen’. Door deze open formule consequent toe te passen is het mogelijk geworden de innovatieroadmap te voltooien tot een unieke totaalaanpak te komen, een doorbraak richting kenniseconomie.
3
3. Een systeeminnovatie; de verworvenheden Een actormodel als basis voor talentontwikkeling Fase 1. Techniek gericht onderwijs (ambacht gericht) De focus van technisch onderwijs was het object, kennis van techniek (productfocus) en vaardigheden (taakfocus). Aan deze objectbenadering van technisch onderwijs is in de jaren zeventig vanuit de bedrijfskundige beweging de actorbenadering toegevoegd. Fase 2. Van techniek naar mens (prestatiegericht) In eerste instantie werd gericht op het benutten van regelvermogen van mensen (In ’t Veld , de Sitter en Malotaux) vanuit de systeembenadering. Vervolgens is daaraan vanuit de semantische benadering de focus op kwaliteit van de informatie (Nijssen) toegevoegd om zo ICT systemen beer te kunnen benutten. De combinatie van de 3 talenten zegt iets over het benutten van het prestatievermogen van actoren. Fase 3. Van statisch naar dynamisch (innovatiegericht) De volgende stap was de focus op het structureren van kennis (van den Kroonenberg), het denken in functies als basis voor maatwerk (flexibel en modulair). Hieraan is in de jaren negentig het nieuwe leren (Cornelis, sociaal constructivisme) toegevoegd. Dit leidde tot een aanpak ontwikkeld gericht op het benutten van het vermogen om jezelf te ontwikkelen (stuurvermogen van mensen, teams en organisaties). Van de ondernemer vraagt dit nu ruimte te maken voor kenniscreërend leren op de werkplek in teams (Nonaka, Kessels) waarbij kennis wordt geëxpliciteerd en gedeeld met benutting van de nieuwe generatie semantische tools. De combinatie van de drie talenten zegt iets over het innovatievermogen van actoren.
4
Actormodel als focus Integraal Ondernemen
slimmer werken, mensen worden blij Talent ontwikkelen en benutten
Doen
Innovatievermogen
Leren
Denken
Leren
Leren Sturen
Kennis
Sturen
Kennis
Proces
Product
Proces
Product
Informatie
Regelen
Regelen
Geheugen
Prestatievermogen
Informatie Geheugen
Handelingspsychologie
Cognitieve psychologie
5
Een kennistrias als integratieconcept Kennis toepassen, kennis ontwikkelen en kennis circuleren, vormen een drie‐eenheid om te komen tot innovatie en kennisproductiviteit. Deze trias is synoniem voor talent benutten, talent ontwikkelen en talent verbinden. •
Talent benutten vaart onder de naam integraal werken, het klantgericht leveren van maatwerk en duurzaamheid. Hiervoor is inmiddels een professional Master ontwikkeld waaraan nu een zestigtal studenten uit de industriesector deelnemen.
•
Talent ontwikkelen vaart onder de naam Methodisch Innoveren, het leren innoveren op de werkplek gericht op talentontwikkeling volgens de internationale World Class Performance standaard. Deze aanpak is beproefd bij 40 bedrijven in de machinebouw, installatiebouw en scheepsbouw en met 30 nieuwe bedrijven is inmiddels een start gemaakt. Opschaling is de uitdaging.
•
Talent verbinden vaart onder de naam co‐creatie en vindt plaats in de kennisketen waarbij onderwijs en bedrijven samen werken aan slimme werkstukken die generiek gemaakt worden voor hergebruik in MKB en onderwijs. De onderligger hiervoor is een open innovatiestandaard die afgelopen tien jaar is ontwikkeld met de branches en onderwijs samen. De standaard maakt samenwerking mogelijk omdat leer‐ en werkprocessen organisatorisch zijn geïntegreerd, de zender en ontvanger één verandertaal spreken (semantiek) en de applicaties zijn geïntegreerd volgens flexibele ICT‐structuren (SOA‐techniek).
6
Kennistrias als integratieconcept Samenwerken, één taal Kennis circuleren Talent verbinden
Innovatievermogen Kennis exploreren Talent ontwikkelen
Prestatievermogen Kennis exploiteren Talent benutten
WCP
$
Actor ontwikkelmodel (landkaart)
Methodisch Innoveren (kompas)
Object ontwerpmodel (landkaart) 2
© 2009 AcadeMi-IO
7
Een Open Standaard als basis voor samenwerken in ketens. Interoperabiliteit; E‐Governance Interoperabiliteit is het vermogen van actoren om samen te werken en in wisselwerking met elkaar (zender en ontvanger, lees scholen en bedrijven) kennis te kunnen delen. Dit vraagt om het hanteren van een gemeenschappelijke taal gebaseerde op een afsprakenstelsel, waardoor de dialoog op gang komt. In het kader van e‐Government is hiervoor een raamwerk (NORA) ontwikkeld waarmee de overheid meer klantgericht en flexibel haar burgers op meer uniforme wijze kan bedienen. Interoperabiliteit; E‐Innovatie Een zelfde aanpak en framework is ontwikkeld in de industriële sector voor het samenwerken in organisaties en in kennisketens. Het gaat hierbij om het afstemmen van de vraag om nieuw talent vanuit het bedrijfsleven en het aanbod van talent vanuit onderwijs. Het hanteren van een innovatieframework creëert een gezamenlijke taal waardoor de dialoog opgang tussen leren / werken en tussen onderwijs en bedrijfsleven. Dit vormt het fundament onder co‐creatie processen binnen en tussen organisaties waarbij nieuwe kennis en slimme werkstukken worden ontwikkeld.
Open innovatie standaard Integraal Ondernemen
Scholen en bedrijven werken samen; één verandertaal Hoe
Organisatorische Interoperabilitiet Laag 3 Integratie leren en werken
Wie
Wat
Verandermodel
Actormodel
Exploreren Sociaal Constructivisme Ontwikkelkunde Veranderlandkaart
Integraal Ondernemen Lange en korte termijn Open Systeemkunde Verbeterkompas
Bedrijfsmodel Exploiteren Duurzaam ontwerpen Ontwerpkunde Bedrijfslandkaart
Semantische Interoperabiliteit Laag 2 Informatie en procesmdellen
Kwaliteit van verbinden van mensen.
Kwaliteit van verbinden van talenten - integraal
Kwaliteit van verbinden van informatie en kennis
Technische Interoperabilititeit Laag 1 Communicatie standaards
E-Change
E-Portfolie
E-Business
Ontwikkelen
Ontwerpen WCP
$
8
De open standaard bevat drie lagen van operabiliteit: 1.
Organisatorische operabiliteit; integratie van concepten.
In deze laag worden de onderliggende concepten van slimmer werken en leren geïntegreerd in een actormodel. Kenmerken zijn:
slimmer
a. Wat; een bedrijfsmodel dat zich richt op waardecreatie door exploitatie van kennis en duurzaamheid b. Hoe; een verandermodel dat zich richt op het ontwikkelen van talenten door het exploreren van kennis en World Class Performance c. Wie; een actormodel dat zich richt op integraal ondernemen vanuit de open systeembenadering door optimaal te schakelen tussen korte termijn en lange termijn doelen. 2.
Semantische operabiliteit; afstemmen van betekenis. Kwaliteit van verbinden. Proces en informatiemodellen van de business, van veranderprocessen en van competenties en portfolio.
3.
Technische operabiliteit; afstemmen van infrastructuur.
Internet, semantische technologie en SOA based applicaties voor wat, hoe en wie.
Een groeimodel voor de sector industriële systemen
De kennisketen benadering is echter nog niet toereikend om tot een systeeminnovatie te komen. Onderwijs heeft nog steeds last van mono disciplinaire branches. Daarom wordt een pilot project voorgestel waarin alle disciplines van de industriële sector zijn vertegenwoordigd zodat tot integraal en systeemgericht onderwijs kan worden ontwikkeld op basis van een twintigtal generieke rollen. Deze pilot kan de voorloper vormen voor de sector bouw en procesindustrie. Dat de metaal‐electro sector pionier is de verdiensten van de visitatiecommissie Hoger Beroeps Onderwijs die in 1995 en 2000 de basis hebben gelegd voor de integrale benadering en voor samenwerking tussen scholen en bedrijven. Brancheverenigingen en overheidsfinanciering zijn de enablers geweest van de bottom‐up innovatieroadmap.
9
Ontschotten industriele sector een pilot
Integraal Ondernemen
World Class Performance
Kenniskolom / rollen integreren
Governance / BIB / Raak / IPC / Vraagcreatie Eindklant
Toeleveranciers
Onderwijs
7
5
6
4
3
9
8
1
8
BOM FND
Industrial
Toeleveranciers
2 Valorisatiepunten
Eindklant
2
IS
Kenteq
Open semantische standaards / Kwaliteit / Branches Kennisketens / disciplines integreren
10
Zie ook www.slimmeregio.nl, voor het regioconcept (een van de vier lijnen).
10
4. MiIO roadmap / Portfolio In een drietal tabellen wordt een overzicht gegeven van projecten die tot nu toe in het kader van IO en Mi zijn uitgevoerd. De tabellen zijn ingevuld naar drie gezichtspunten; projecten met onderwijs, projecten met bedrijven en projecten gericht op een open standaard voor innovatie. De genoemde projecten zijn in de roadmap gepositioneerd en zijn in een projectportfolio nader beschreven.
MBO
IO‐HBO
Periode:
HBO
1
Partijen:
WO
Project: Projectnaam:
VMBO
Projecten met onderwijs
Opdrachtgever Hogeschool Utrecht:
1996‐1998
X
1999‐2002
X
X
2002‐2004
X
X
2003‐2005
X
X
X
X
2002‐2003
X
2000‐2005
X
X
3 HTO’s + Stork MPS 2
IO‐MBO
Opdrachtgever ROC Midden Nederland: 3 MBO’s + Polynorm
3
IO‐VMBO
Opdrachtgever Merewade College: 2 VMBO’s + bedrijven
4
IO‐Kenniscirculatie
Opdrachtgeven Da Vinci College: beroepskolom + OU
5
HTNO‐ICT
Opdrachtgever Hogeschool Utrecht: HBO‐Raad + Rijkswaterstaat
6
Master IOGO/IOIO
Opdrachtgever Maatschap‐IO: 3 HBO’s + bedrijven
7
Professional Master
Hogeschool van Utrecht en TLO
2006‐2008
X
X
8
VMBO Mi‐RTO
Dalton VMBO
2006‐2007
9
MBO Davinci
Methodisch Innoveren gezondheid
2007
X
MBO de leijgraaf
Methodisch Innoveren mechatr. / ICT
2007‐2008
X
X
11
10
Drie HBO’s
HBO HAN, Inholland, Fontys
2008
TUD
2009
X
Partijen :
Periode:
X
HBO
MBO
1997
X
X
X
11 bedrijven
2000‐2001
X
X
IO‐Brug, GMV‐2
3 HBO + 3 MBO’s + 12 bedrijven
2001‐2003
X
X
13
IO‐Brug, GMV‐3 Mi
1 HBO Mi‐machinebouw
2004‐2005
X
14
Mi MKB food
IPC traject met 20 bedrijven
2007‐2008
X
X
Opdrachtgever UNETO‐VNI:
20
ETIM procesmodel
12 ET‐bedrijven / OU
1992
X
X
X
21
LCE/STEP
Branche + bedrijven
1999‐2001
X
X
22
IO‐MBO‐plus
Branche + scholen + bedrijven
2001‐2003
X
23
Professionals
Branche + Scholen
2002‐2003
24
Virtueel Inst. Bedrijf
Branche + bedrijven
2003‐2005
X
X
25
Mulatuli
Branche + bedrijven
2002‐2003
X
X
26
MI bedrijven
Met 15 bedrijven gedurende 9 maanden
2006‐2007
X
X
27
Mi MKB
Vraagcreatie, workshops
2007‐2008
X
X
28
Setie Groot
Methodisch Innoveren
2009
X
Opdrachtgever VNSI:
Project: Projectnaam:
Opdrachtgever GMV:
10
WEBIM procesmodel
Stork bedrijven / TUE / TUT
11
IO‐Brug, GMV‐1
12
VMBO
WO
Projecten met bedrijven
X
12
31
Open Mind modellen
8 bedrijven en TU Delft Maritime
2001‐2003
X
X
X
32
Euromind project
Europese samenwerking rond modellen
2006‐2008
X
X
33
Integr.samenwerken
Methodisch Innoveren
2009
X
X
Overigen
Mi‐Hightech
BOM Regio Eindhoven
X
X
39
2008
Projecten gericht op een Open Standaard voor innovatie.
WO
HBO
MBO
2001‐2003
X
X
IO‐modellen
2001‐2003
X
X
KC‐toolbox
Modulen Virtueel Bedrijf
2003‐2006
X
X
X
54
Prestation
Learning Management System
2005‐2006
X
X
X
X
54
MI‐ Innovatieplein
Community of practice
2007‐2008
X
X
X
Aanpakkennis
61
Master IO
Onderwijsmodullen
2001‐2005
X
X
62
Multatuli
Afspraken rond objectgegevens
2003
X
X
63
RTO
Onderwijsconcepten doorlopende lijn
2004‐2005
X
X
64
Kenniscirculatie
Criculatieconcepten
2004‐2007
X
X
X
X
65
Mi‐leidraden
UItgewerkte voorbeelden
2004‐2005
X
X
X
X
Project: Projectnaam:
VMBO
Partijen :
Modellen en ICT‐tools:
51
Informatiemodellen
Express‐model
52
IPM NTA standaard
53
Periode:
13
66
Mi‐bedrijven
Templates Methodisch Innoveren
X
X
X
Vraagcreatie:
70
Platform RTO
AIDA Dord, na 2006 KMR Rijnmond
2003‐ 2006
71
Platform‐IO
Organisatie
2004‐2008
X
X
X
X
72
Conferenties
Bewustwording, (awareness)
2005
X
X
X
X
73
Slimme Regio / WCP
Interesse, macro (interest) Macroplan 1
2004‐2006
X
X
X
X
74
Methodisch Innovere
Behoefte, micro (desire),
2004‐2008
X
X
X
X
75
AcadeMi‐IO
Borgen en instandhouden Mi‐methode 2006‐2008
X
X
X
76
World Class Perfm.
Gebruikers (action) Macroplan 2
X
X
X
2006‐2008
2007‐2008
14
15
