INDUSTRIAL ENGINEERING 5TIPS

DIT DOSSIER WORDT GEPUBLICEERD DOOR MEDIAPLANET EN VALT NIET ONDER DE VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE REDACTIE VAN TRENDS

Supply Chain Partnership tussen klant en leverancier

5

Contracting Verhoog veiligheid en kwaliteit

Automatisering Energieproductie uit afvalverbranding

INDUSTRIAL ENGINEERING

TIPS

OM JE BEDRIJFSPROCESSEN TE OPTIMALISEREN

DE MENS ACHTER DE MACHINE

Bedrijven en hun zoektocht naar procesoptimalisatie, efficiëntie en een duurzaam beleid. FOTO : ATLAS COPCO

2 · DECEMBER 2011

UITDAGING

Bedrijven met een minimum aan energie- en materiaalverbruik, een productiepark dat flexibel inspeelt op nieuwe marktvragen en medewerkers die meer tijd hebben voor innovatie en de klanten. Een utopie? Zeker niet! Technologiefederatie Agoria wijst op de vele mogelijkheden van de noodzakelijke automatiseringsproducten en ICT-systemen.

IN DE KIJKER Jorrit Nieuwenhuis Site manager bij logistiek Dienstverlener DSV Solutions

PAGINA 13

“Je moet mee ademen met de klant”

Industrial Engineering als maatoplossing

E

r worden tegenwoordig zeer hoge eisen gesteld aan productieomgevingen. Ze moeten gepersonaliseerde kwaliteitsproducten voortbrengen, snel inspelen op wijzigende orders en onvoorziene omstandigheden en bovendien creatief met de toeleveringsketen omgaan. Daarnaast moeten ze de kennis en vaardigheden van mensen optimaal valoriseren,niet meer energie en grondstoffen gebruiken dan nodig en liefst ook al ‘doende’ beter worden.

Turnkey projecten Om dat te kunnen realiseren, zijn automatiseringsproducten en -systemen noodzakelijk. Een andere onmisbare schakel zijn bedrijven die projecten realiseren en begeleiden, zoals Industrial Engineering Integrators en Contractingbedrijven die naast maatoplossingen ook sleutel-op-de-deur projecten leveren. Hierbij zien we zelfs dat Contractingbedrijven ‘turnkey’ projecten leveren met garantie voor productiehoeveelheden of besparingspotentieel.

Meer betrokkenheid Deze uitdagingen vergen heel wat onderlinge afstem-

ming en communicatie. Fabrikanten van componenten en halffabrikaten zetten sneller toeleveringsketens op.  Aanbieders van productiesystemen en aanverwante diensten zijn meer betrokken bij de productieprocessen van hun klanten. En de gebruiker staat dichter bij het ontwerp van het eindproduct; een heus interactief ‘ecosysteem’.

“De gebruiker staat dichter bij het ontwerp van het eindproduct; een heus interactief ecosysteem”

Gegevens in kennis vertalen

Key Performance Indicators Dankzij ICT-oplossingen kan het productiesysteem zelf aan de slag en wordt er automatisch bijgestuurd. Indien nodig wordt de juiste man of vrouw geïnformeerd voor productie en onderhoud. Die medewerkers krijgen dan een overzicht van KPI’s en aanstuurbare parameters en waar nodig zorgen simulatie en virtual reality-toepassingen (waarbij de productieomgeving in 3D wordt geprojecteerd) voor ondersteuning.

Christian Vanhuffel Directeur Agoria ICT en Industrial Automation

p. 09

Expertpanel

p. 10

Green logistics

p. 12

Sleutel op de deur voor bedrijven

Drie soorten aandrijftechnieken onder de loep Groene ideeën in de praktijk

Nauwe samenwerking De naadloze integratie van design, productie en businessprocessen leidt tot apparaten en systemen die samenwerken en direct kunnen reageren. Dergelijke oplossingen houden  rekening met veiligheid en betrouwbaarheid. De mens zal de processen aan- en bijsturen, via contextbewuste en mobiele communicatiemiddelen (inclusief smartphones, tablets...).

Efficiëntie door ICT

Bovendien ziet het ernaar uit dat informatiesystemen en -netwerken in de toekomst steeds meer rekening zullen houden met elkaar. Het ‘internet der dingen’ biedt alsmaar meer data aan. De grote uitdaging is al die gegevens naar informatie en kennis te vertalen.

Turnkeyprojecten

Industriële automatisering zal zo bijdragen tot integratie: machine-machine, product-proces, werkvloer-commercieel,  mensmachine.  Efficiëntere productiemethodes die zorgen voor minder afval, IT-applicaties die optimale transportroutes uitstippelen voor een minimum brandstofverbruik, recuperatie van warmte of koude, het verkorten van de productietijden en de levertermijnen door optimale en foutloze productie: dit alles kan alleen maar door meer ICT in de productieprocessen, zowel op het niveau van de zuivere productieautomatisering als op het niveau van het beheer van de businessprocessen. Het is duidelijk dat Industrial Engineering- en Contractingbedrijven hierin een cruciale rol zullen blijven spelen.

We make our readers succeed! INDUSTRIAL ENGINEERING, EERSTE EDITIE, DECEMBER 2011 Managing Director: Christophe Demir Editorial Manager: Evi Vanparys Project Manager: Tijs D’Hoest Tel: +32 2 421 18 35 E-mail: tij[email protected] Project Manager: Vincent Vanden Poel Tel: +32 2 421 18 24 E-mail: [email protected] Business Developer: Katrien Verriest Lay-out: I GRAPHIC E-mail: [email protected] Foto’s: shutterstock.com, tenzij anders vermeld Redactie: Bert Verbeke, Carmen Van Oers, Daan De Becker, Caroline Stevens Print & distributie: Roularta Mediaplanet informatie: Tel: +32 2 421 18 20 Fax: +32 2 421 18 31 E-mail: [email protected] Mediaplanet ontwikkelt hoogwaardige bijlagen die zich richten op een specifiek thema en de daarbij behorende doelgroep. Zo brengen wij lezer en adverteerder dichter bij elkaar. Deze bijlage wordt gepubliceerd door Mediaplanet en valt niet onder de verantwoordelijkheid van de redactie van Trends.

DECEMBER 2011 · 3

INZICHT Peter Simkens Functie: Directeur van de technologiecluster DSP Valley

PROJECT

“Slimme ICT geeft aan voorwerpen een intelligent gedrag. De toepassingen zijn eindeloos en zorgen voor een blijvende technologische evolutie in diverse sectoren” EXPERTISE

Vraag: Wat is de kracht van ‘slimme’ informatie- en communicatietechnologie? Antwoord: Slimme ICT bestaat uit technologiebouwblokjes die aan allerhande toepassingen nieuwe functies toevoegen.

“Door slimme ICT wordt je airbag op het juiste moment geactiveerd” Die nieuwe functies vind je in medische toestellen, verkeerssystemen, huishoudapparaten,… Kortom, de toepassingen zijn eindeloos en zorgen voor een blijvende technologische evolutie in diverse sectoren.

Wat is slimme ICT? Slimme ICT bestaat uit elektronische chips en bijhorende software die toestellen een intelligent gedrag geven. Slimme ICT meet via sensoren informatie uit de omgeving (temperatuur, beweging, licht,...), verwerkt die informatie en koppelt er dan een intelligente (re)actie aan.En dat op een autonome manier.Denk aan het correct activeren van airbags in een auto: dat is een typische toepassing van slimme technologie, die als actie de airbags doet ontplooien wanneer een bewegingssensor een heel bruuske onverwachte rembeweging meet.

Eisen en toepassingen? Slimme ICT werkt autonoom: sensoren verzamelen informatie in de omgeving; de gebruiker komt minimaal tussen. Slimme verlichting schakelt het licht uit als een bewegingssensor meet dat er niemand meer aanwezig is. Het is bovendien uiterst betrouwbaar: de veiligheid mag niet in het ge-

drang komen door een chip die hapert. Je kan je auto niet even langs de kant zetten voor een ‘reset’ omdat er een fout zit in het servosysteem van het stuur. Slimme ICT werkt energiezuinig: ze moet zo lang mogelijk draaien, vaak op batterijen. Iedereen wil zijn smartphone zo weinig mogelijk herladen. En bij een pacemaker wil je al helemaal geen batterijen vervangen. Daarnaast is het geconnecteerd. Slimme ICT verbindt systemen met elkaar, dikwijls op een draadloze manier, en zo wordt continu informatie uitgewisseld. Onderhoudstechnici weten op voorhand en vanop afstand dat zij een onderdeel van een machine preventief moeten vervangen,omdat sensoren slijtage hebben gedetecteerd en dat zelf melden.

Evolutie? In de toekomst evolueren we verder naar smart health systems, smart home, smart mobility en smart connectivity. Smart health systems zijn toestelletjes in gezondheidstoepassingen die detecteren wanneer iemand medicatie nodig heeft, en zorgen onmiddellijk voor de juiste dosering. In een thuisomgeving zorgt slimme ICT voor optimaal energiever-

bruik: je wasmachine begint te draaien wanneer ze weet dat de elektriciteit goedkoop is. Smart mobility: auto’s communiceren met mekaar over de verkeerstoestand, en je navigatiesysteem weet automatisch wat het beste traject is voor je verplaatsing, of wat de beste manier van transport is. Om naar tv-nieuws te kijken op je smartphone,heb je minder detail nodig dan op een groot scherm. Slimme ICT bepaalt zelf tegen welke snelheid en met welke resolutie ze de televisiebeelden doorstuurt. Zoiets wordt dan smart connectivity genoemd.

Ontwikkeling? De bouwblokjes van slimme ICT zijn allemaal een stukje complex vernuft. Daarom ontstaan zij binnen gespecialiseerde bedrijven en kennisinstituten. Maar je kan niet in alles specialiseren. Daarom is het voor bedrijven en kennisinstituten belangrijk om samen te werken met de beste partners. Onze cluster zorgt ervoor dat de verschillende hightech spelers elkaar ontmoeten om nieuwe ideeën uit te wisselen, en om samen aan de slag te gaan in nieuwe innovatietrajecten. CAROLINE STEVENS [email protected]

Steeds meer turnkey bouwprojecten “Industriële bedrijven met bouwplannen kiezen steeds vaker voor een turnkey bouwformule. Bij een turnkey project worden alle bouwzorgen uit handen genomen door een externe partner. Ondertussen kan de opdrachtgever de aandacht volledig richten op de eigen corebusiness.” Kurt Geens Managing Director van Verelst Bouwgroep

Aan het woord is Kurt Geens, managing director van Verelst Bouwgroep. “Hoewel de formule soms nog een negatieve connotatie heeft, beseffen bedrijfsleiders dat ze beter af zijn met deze formule. Bouwprojecten zijn immers vaak zeer complex en de kennis hierover is meestal niet aanwezig bij de opdrachtgever.Vandaar dat outsourcing – van het concept tot de oplevering – een ideale oplossing biedt. Onduidelijkheid over verantwoordelijkheden – vaak een bron van ergernis en tijdsverlies komt niet voor.” Een turnkey contract gaat zover als de opdrachtgever wil. “Er wordt gestart met een behoefteanalyse. Het komt er vooral op aan om de behoeften van de opdrachtgever juist in te schat-

ten om van daaruit een ontwerp te maken. Vanuit de eerste rudimentaire schetsen groeit een ontwerp geleidelijk tot een concreet project waarin alle stappen worden vastgelegd. Voorafgaand aan de eigenlijke bouwwerken wordt er al proactief een planning gemaakt om de werkzaamheden van de verschillende (toe-)leveranciers op elkaar af te stemmen.”

Duidelijkheid over kosten “Een belangrijk voordeel van de turnkey formule is dat de opdrachtgever snel duidelijkheid krijgt over het totale kostenplaatje. Omdat een turnkey bouwer altijd zal offreren op basis van de meest marktconforme voorwaarden, zijn verrassingen uitgesloten. Last but not least: ook de oplevertijd is veel korter in vergelijking met een ‘klassiek’ bouwproject. Op die manier kan een bedrijf zijn gebouw snel laten renderen.” BERT VERBEKE [email protected]

4 · DECEMBER 2011

INSPIRATIE In 1989 ontwikkelde het Nederlandse bedrijf Spierings Kranen een mobiele vouwkraan als alternatief voor de telescoopkraan. “Deze vouwkraan combineert de voordelen van een telescoopkraan en de voordelen van een torenkraan in één machine”, aldus Leo Spierings.

DE JUISTE KRAAN ONTWIKKELING

Leo Spierings Zaakvoerder van Spieringskranen

ANDERE SOORTEN KRANEN ■ Hijskraan Bestaat uit een stalen boomconstructie die op de grond bevestigd is. De kraan kan draaien en bovenaan is een stalen, horizontale boom (giek) bevestigd die in hoogte kan worden ingesteld. Aan het einde van deze giek hangt een haak, die met kabels omhoog of omlaag wordt gehaald om goederen op te pikken en te transporteren.

■ Torenkraan De torenkraan bestaat uit een mast, die op de grond staat of verankerd is op een voet. Bovenaan de mast staat de horizontale arm die kan bewegen. Over de giek rijdt een ‘loopkat’ waardoor de haak dichter en verder van de mast komt. Men kan de haak eveneens omhoog en omlaag bewegen om goederen te verplaatsen. Een torenkraan kan tot 100 m hoog zijn.

“In de jaren 80 was er vanuit de bouwbedrijven een vraag naar torenkranen met een grotere mobiliteit en capaciteit”, zegt Leo Spierings. “Zo is het idee ontstaan om zelf een nieuw type kraan te ontwikkelen: de mobiele vouwkraan.” “De mobiele vouwkraan heeft heel wat voordelen. De opbouw van een conventionele snelmontage-torenkraan neemt al gauw een halve dag in beslag. Bij onze vouwkraan gebeurt de opbouw volkomen automatisch met één druk op de knop in circa 15 minuten”, aldus Leo Spierings. “Daarnaast is deze kraan veel sneller dan de traditionele telescoopkraan. Ze kan veel sneller manoeuvreren, vooral doordat wij geen mast van vele tonnen in beweging moeten krijgen om de last verder van de kraan te brengen. Bij onze mobiele vouwkraan behoeft slechts een loopkat van enkele honderden kilo’s met daaraan de last in beweging te worden gebracht om de vlucht van de last te variëren.”

Gebruiksvriendelijk

“Op bepaalde bouwwerven – in de stad waar rondom bebouwing is – moet je met de conventionele telescoopkraan erg ver van de bouwplaats staan om te kunnen manoeuvreren met de giek. Met onze kraan kan je zowat tegen het gebouw gaan staan, schuift de kraan verticaal omhoog en kan je daarna probleemloos met de giek over het

Een mobiele vouwkraan kan ook worden ingezet op moeilijk bereikbare bouwwerven gebouw. Daardoor kun je de kraan ook op moeilijk bereikbare werven optimaal benutten. Bovendien kun je de hijshoogte vergroten door de giek op te toppen tot 30°. Dit gebeurt eveneens automatisch vanuit de kraancabine of via een afstandsbediening. De kraan is erg gebruiksvriendelijk en beantwoordt aan alle Europese veiligheidsnormen. Ze is bovendien zo geconstrueerd dat ze makkelijk 15.000 keer kan worden

op- en afgebouwd zonder overmatige slijtage aan het mechanisme.”

Bouwbedrijven, raffinaderijen, atoomcentrales De mobiele vouwkranen worden vooral ingezet in de bouw, industrie, bij raffinaderijen en onlangs zelfs in een atoomcentrale in Engeland. “Onze kranen kunnen immers echt precisiewerk verrichten. Ook ’s nachts dankzij een heel goed verlichtingssysteem. En vanuit de cabine heeft de machinist een optimaal zicht, waardoor de kraan veiliger is. We beschikken ook over duidelijke hijstabellen, waardoor de klant meteen weet welk type kraan hij nodig heeft. We blijven eveneens voortdurend innoveren om onze kranen op technisch en ergonomisch vlak nog te verbeteren. Bij iedere wijziging in het concept houden we grondig rekening met de opmerkingen van de machinisten en kraaneigenaars. Hun praktijkervaring kan nuttig zijn om bijvoorbeeld de zichtbaarheid en het comfort in de cabine te verbeteren en de veiligheid te optimaliseren.” CAROLINE STEVENS [email protected]

DECEMBER 2011 · 5

VOOR JE PROJECT VERHUUR De dienstverlening van kraanverhuurbedrijven in de process- en petrochemische industrie beperkt zich vaak tot het leveren van de juiste kraan met kraanman en rigger voor het hijsen van zware lasten. Kristof Van Hoecke en Peter Buyls van Sarens BE getuigen dat het aanbieden van een ruimer totaalpakket aan diensten tal van voordelen oplevert.

Samenwerken van in het begin is voor beide partijen een win-winsituatie Een integrale aanpak “We denken dan aan tal van projecten in de petrochemische sector, zowel in de nieuwbouw- als onderhoudssfeer. Hierbij is het belangrijk om reeds van bij de voorbereidingsfase (engineeringsfase) van een project betrokken te zijn. De klant legt zijn project uit en vervolgens kan je de opdracht volledig gaan analyseren. Daarbij mag je je als bedrijf niet beperken tot enkel en alleen het organiseren van het kraanwerk.Zowel het interne transport als de integrale de-

montage en montage van apparaten, leidingen en staalstructuren behoren tot onze kernactiviteiten en dienen dan ook te worden uitgevoerd door een groep van bekwame werfleiders, brigadiers, monteurs, kraanmannen, lassers en pijpfitters.”

Voorbereiding “Activiteiten die niet tot de kernactiviteit van je bedrijf behoren, worden dan wel voorbereid en nadien gecoordineerd, maar naar uitvoering uiteraard gedelegeerd naar geselecteerde onderaannemers. De klant kan ook perfect de werkzaamheden opvolgen dankzij een overkoepelend computersysteem,waar hij perfect inzicht heeft in de status van de voorbereiding en waar nodig kan hij bijsturen of extra zaken toevoegen.”

Uitvoering “Deze samenwerking stopt niet bij de voorbereiding. Na de engineeringsfase neemt diezelfde leverancier de uitvoering van het project en de nazorg volledig ter harte. Hierbij is de leverancier dan ook dermate gemotiveerd en betrokken om de werken die hij zelf heeft voorbereid op een kwalitatieve en efficiënte manier uit te voeren zodat de klant er voordeel bij haalt.”

Betrokkenheid

Het voordeel voor de klant is dat het uitvoerende bedrijf, de expert dus, al vanaf het begin van het project betrokken partij is en zo kan meedenken en input geven. Zo streef je voortdurend naar meer efficiënte oplossingen. De klant moet dus niet op zoek gaan naar externe bureaus om de voorbereidingen te doen. Die externe bureaus hebben meestal ook niet alle operationele kennis in huis in verband met alle activiteiten die tijdens een groot project moeten gebeuren. De klant gaat ervan uit dat de kennis zit bij de firma’s die uiteindelijk de job moeten uitvoeren.De klant gaat die firma dan ook mee betrekken in het volledige verhaal. Met andere woorden: de klant kan zich focussen op zijn core-activiteiten. Ook voor het uitvoerende bedrijf (de leverancier) is een betrokkenheid vanaf de beginfase een voordeel. Zo kan het de job perfect voorbereiden en al lang op voorhand het werk inplannen.Voor beide partijen is dit een win-winsituatie. Om het anders te verwoorden: ‘faling in de voorbereiding is de voorbereiding van de faling’. DAAN DE BECKER [email protected]

Kristof Van Hoecke Sales en Marketing Manager Sarens BE

VOORDELEN ■ Klant heeft één aanspreekpunt, er ontstaat een partnership met wederzijds vertrouwen ■ Betere risicobeheersing, risico’s worden al tijdens de voorbereiding uitgeschakeld: veiliger werken ■ Hogere betrokkenheid en verantwoordelijkheid van de

leverancier ■ Betere kwaliteit en kostenbeheersing ■ Vaste kern en continuïteit in de dienstverlening ■ De klant kan een deel van de risico’s verschuiven naar de leverancier, wat zorgt voor meer gemoedsrust en toelaat te focussen op de core-activiteiten.

6 · DECEMBER 2011

NIEUWS

Optimaliseer je energieproductie dankzij afvalverbranding ■ Vraag: Hoe kan je je energieproductie uit afvalverbranding optimaliseren? ■ Antwoord: Nieuwe toepassingen in ‘advanced process control’ laten toe afval te recycleren tegen lagere kosten en garanderen een maximale stroomopwekking voor de stoomturbines. Duurzaamheid en ecologie staan bij elk bedrijf bovenaan het prioriteitenlijstje. Bijzondere aandacht gaat dan ook uit naar bedrijven die zorgen voor de recyclage van onze papierberg. Waar het vaak voldoende lijkt om papier te hergebruiken,is het net de uitdaging om binnen heel dit verwerkingsproces ook voldoende aandacht te besteden aan de milieunormen.Streefdoel is het maximale rendement halen uit de mogelijkheden. Een goed voorbeeld is de Oostenrijkse papierfabriek UPM Steyrermuelh. Papier wordt er al jaren gerecycleerd en daarbij is een ont-inktings of de-inking proces onontbeerlijk. Het verwerken van productieafval van het de-inking proces wordt een steeds belangrijkere kostenfactor. Daarom implementeren steeds meer papierfabrieken thermische recyclingprocessen voor dit soort afval. De organische componenten hiervan leveren een nuttige brandstof op, maar de toenemende hoeveelheden anorganische componenten zoals calciumcarbonaat

1 TIP

VERBRANDINGSOVENS: Nieuwe ontwikkelingen zorgen voor een maximalisatie van de brandstofinvoer tot de prestatielimiet. CREDIT: SHUTTERSTOCK.

en kalium vormen een speciale uitdaging voor de boiler. Enkele factoren zoals de calorische waarde van de substanties en vervuilend stof beinvloeden de hitte-overdracht negatief en vormen zo de bottleneck van de energieproductie van de fabriek.

Maximale stroomopwekking Nieuwe ontwikkelingen in de sector maken het nu mogelijk om die bottleneck te verbreden. In de Oostenrijkse papierfabriek werd een project met MPC van eposC getest waarbij de doelstelling was om het afval te recycleren tegen een lagere kostprijs en daarnaast te zorgen voor een maximale stroomopwekking voor de stoomturbines. Om het proces op de voet te volgen, werd gebruikgemaakt van een controlekamer. Via verschillende monitors kan belangrijke statusinformatie opgevolgd worden.

De complete fabriek is onderverdeeld in brandstof behandeling, de fluidized bed verbrandingsoven

3 ONDERVERDELINGEN Brandstof behandeling ■ Onderverdeeld in 3 lijnen, finale mix wordt in deze containers afgehandeld en brandstof wordt in de fluidized-bed verbrandingsoven gevoerd. Fluidized bed verbrandingsoven ■ Bestaat uit een oven met cycloon en een heat-recovery boiler met 2 trommels. De uitlaatgassen worden gereinigd in een textielfilter systeem. Stoomturbine ■ Elektriciteit wordt gegenereerd door een condensatieturbine.

DURF TE VERNIEUWEN

4

VRAGEN ROND AUTOMATISERING Waarom automatiseren? Automatisering zorgt voor kwaliteitsverbetering, zowel van het productieproces als van producten zelf. Standaardprocessen verzekeren een snellere productie en constante kwaliteit. Daarnaast heb je het economische voordeel: personeel aan de band kan elders worden ingezet.

1

en de stoomturbine (zie kader). De nieuwe toepassing focust op de homogeniteit van de beschikbare brandstof. Er zijn twee belangrijke factoren waarmee rekening moet worden gehouden. Enerzijds moet het slib van de de-inking en het afvalwater direct worden ingevoerd aan het productieproces van de verbrandingsoven. Veranderingen in het vermogen worden alleen beïnvloed door de fractie van de brandstof van de brandstofvoorbehandeling (hoge afvalhoutcomponent en goede calorische waarde) en de brandstof mix-ratio kan al helemaal niet worden beïnvloed.Anderzijds variëren de brandstoffen sterk en kunnen hun calorische waarde, vochtigheid en compositie niet continue worden gemeten.

5 procent extra De nieuwe ontwikkelingen zorgen nu dus voor een maximalisatie van de brandstofinvoer tot de prestatielimiet,onafhankelijk van de beschikbare brandstofmix. De resultaten toonden aan dat het vandaag mogelijk is om de fabriekscapaciteit te laten toenemen met 5 procent extra vers geproduceerde stroom en een betere brandstofbelading.Belangrijk om weten is dat de toepassing volledig in lijn ligt met de wettelijk bepaalde emissielimieten.

Is het moeilijk? Technische achtergrond op ingenieursniveau is zeker nodig. Applicaties worden ook steeds complexer.Zeker met het oog op innovatie zijn specialisten en vakmensen stilaan onmisbaar.

2

Enkel voor grote bedrijven? Een misvatting. In grote ondernemingen neemt het heel wat tijd in beslag vooraleer de budgetten goedgekeurd worden om innovatie door te voeren. Bij kleine bedrijven zijn er minder middelen voorhanden, maar kan het beslissingsproces zelf veel sneller verlopen.Hierdoor creëren ze een sterke marktpositie.

3

Waarom zoveel twijfels? Automatisering vereist een financiële inspanning. Bedrijven willen eerst zekerheid verwerven over de meerwaarde, zodat de risico’s beperkt blijven. Daarnaast is vakkennis nodig uit allerlei domeinen, hierdoor moeten bedrijven op zoek gaan naar betrouwbare partners.

4

DAAN DE BECKER

Vragen beantwoord door

[email protected]

Eric Claesen van ACRO

DECEMBER 2011 · 7

INZICHT EXPERTISE

“Partnerships versterken concurrentiepositie” LEKDETECTIE: Het is niet altijd evident om lekken in de luchtleidingen te detecteren. Een quickscan kan hier een eerste aanzet bij geven. ATLAS COPCO

■ Vraag: Wat wordt de nieuwste trend in de algemene machinebouw? ■ Antwoord: Op termijn zullen machinebouwers enkel kunnen overleven door samenwerkingsakkoorden af te sluiten met andere bedrijven.

Lekdetectie en monitoring van de processen kan bedrijven forse besparingen opleveren”, opent Patrick Lombaerts, Manager Marketing & Sales bij Atlas Copco Belgium.

tica – maar werkt voor de productie samen met andere bedrijven. Jonge ondernemingen hebben immers vaak niet de financiële draagkracht om te investeren in dure machines, die zij nodig hebben om alles zelf te maken. Daarom gaan zij op zoek naar partners die bepaalde subsystemen voor hen kunnen produceren.”

Persluchtdetectie kan bedrijven heel wat geld opleveren

B

edrijven hebben niet altijd een juist beeld van de werkelijke kosten van hun productieprocessen en de mogelijkheden die voor handen zijn om tot een optimalisatie ervan te komen. Bij heel wat ondernemingen lopen de kosten van het gebruik van industriële perslucht bijvoorbeeld immers al snel op tot minstens 10% van de energierekening. Zonder dat ze zich er van bewust zijn, kampen heel wat bedrijven echter met lekken.

ZO GEZEGD

“Onderhoudsprogramma’s zorgen voor het verlengen van de levensduur van de compressoren en houden de productiecapaciteit optimaal”

Een intelligente centrale regeling van de persluchtinstallatie is de beste garantie van het hoogste rendement. Een dergelijke regeling realiseert directe besparingen door een intelligentere volgorde van de beschikbare compressoren. Dat resulteert in een gelijkmatige verdeling van de draaiuren en minder nullast-uren. Tegelijk wordt een daling van de gemiddelde druk bereikt en zorgt een tijdelijke activering van stand-by machines voor een beter financieel rendement.

Onderhoudsprogramma’s

Een snelle scan Het is niet altijd evident om lekken in persluchtleidingen te detecteren. Een quickscan kan hierbij al een eerste aanzet geven. Een quickscan heeft tot doel om de persluchtbehoefte te beheersen aan de hand van een viertal invalshoeken: het verminderen van lekken, de juiste netdruk, het verminderen van drukval in het net, en het juiste debiet. In een volgende fase staat de optimalisatie van de productie van perslucht centraal.

Intelligente sturing

Patrick Lombaerts Manager Marketing & Sales bij Atlas Copco Belgium

Onderhoudsprogramma’s zorgen voor het verlengen van de levensduur van de compressoren en houden de productiecapaciteit optimaal. Hierin zijn alle benodigde onderdelen,arbeidsloon en reiskosten begrepen. Er zijn geen verborgen kosten. Door het onderhoud perfect in de productieplanning in te passen wordt ook geen tijd verloren. Gespecialiseerde technici hebben een antwoord klaar voor alle problemen. Zij beschikken over de nodige kennis en het organisatietalent om snel en accuraat op te treden. BERT VERBEKE [email protected]

Wissel kennis en ervaring uit

Maxime Vansichen Managing Director bij Vansichen Lineairtechniek

“Vroeger namen fabrikanten in de algemene machinebouw (verpakkingsindustrie, voedingsnijverheid,…) het hele productieproces van A tot Z in eigen handen. Die tijd lijkt definitief voorbij”, zegt Maxime Vansichen, managing director bij Vansichen Lineairtechniek. “De nieuwe generatie machinebouwers beheerst een bepaald proces – bijvoorbeeld robo-

“Zo’n partnership heeft als voordeel dat machinebouwers kunnen kiezen voor specialisten in hun domein, waardoor hun eindproduct beter wordt. Bovendien besparen zij geld omdat ze niet zelf moeten investeren in machines en/of personeel. Door tijdelijke partnerships aan te gaan, is er een uitwisseling van kennis en ervaring. Daar heeft iedereen baat bij. Alleen door partnerships aan te gaan, zullen onze Belgische machinebouwers concurrentieel kunnen blijven.” CAROLINE STEVENS [email protected]

1300 €

Een lek van 3 mm in persdrukleidingen bij een druk van 7 bar kost 1.300 euro per jaar.

8 · DECEMBER 2011

TIP

2

NIEUWS

VERLENG DE LEVENSDUUR VAN JE INSTALLATIE

WERK DUURZAAM

■ Vraag: Hoe bereik je een hogere efficiëntie en langere levensduur van je installatie? ■ Antwoord: Door het ontwerp zo flexibel mogelijk te maken.

We interviewen hierover Bo Braem en Johan De Winter van Stork Technical Services, dat onder andere elektro-installaties maakt voor de industrie. ”We bouwen in grote mate nieuwe installaties of doen aanpassingen aan bestaande installaties, zodat ze op een efficiënte manier kunnen uitgebaat worden”, vertelt Braem. “Dat betekent dat het voor de uitbater rendabeler wordt om met de installatie te gaan werken. Wanneer je een installatie zo bouwt dat die flexibel is, kan onze klant daar meer van zijn afnemers mee gaan bedienen.Klanten hebben immers wisselende eisen, en een rigide installatie wordt een dure onderneming omdat je die telkens volledig moet gaan aanpassen.”

Opslag van vloeistoffen Het komt er dus op neer een installatie zo te bouwen dat je telkens maar kleine aanpassingen hoeft te maken. “Een belangrijke markt is

de opslag van vloeistoffen in tanks”, geeft Bo Braem als voorbeeld. “De meeste van onze klanten verhuren hun tanks door aan verschillende opdrachtgevers, die dikwijls heel wat wisselende stoffen opslaan. Een modulaire, flexibele tank kan ten dienste staan van wat al die verschillende eindklanten willen.” “Er zijn heel wat parameters waar je rekening mee kunt houden”, zegt Johan De Winter. “De verwarming of de leidingen bijvoorbeeld. Bepaalde klanten brengen en halen de vloeistof met een schip, of ze brengen die vloeistof met een schip en voeren die weer af met een vrachtwagen of per spoor. Anderen willen dan weer de optie om aan hun ene tank later een tweede te kunnen koppelen. Wanneer we daar al vanaf het begin rekening mee houden, kunnen we de mogelijkheid bieden al die verschillende koppelingen aan te sluiten.”

Leren uit ervaring Het spreekt voor zich dat deze manier van werken heel wat kosten en tijd bespaart. En ze is niet enkel mogelijk voor tanks, maar voor alle installaties. Ook voor een middenspanningsnet bijvoorbeeld,

dat nieuwe aansluitingen op het singen bestaan er niet. “Dat je van net vereist en zo efficiënt mogelijk in het prille begin die kijk moet hebmoet worden verdeeld binnen het ben voor een optimaal resultaat, is bedrijf. “Vanaf het begin denken we de reden dat we voornamelijk met mee met de klant. Doordat we hen nieuwbouwinstallaties werken.De moblijven bijstaan zien we wat er nagelijkheden zijn dien altijd nog aangepast moet wordan immers veel den. Die kennis gebruiken we nagroter.” dien bij een volgende ontwerp. Het gaat elke keer opnieuw om maatwerk, maar we vallen wel terug op de standaardcomponenten.” Meer nog dan om een technische handigheid gaat het hier om een filosofie die je BARBARA vanaf het begin VANDENBUSSCHE moet toepasredactie.be@ sen. Er zijn heel mediaplanet.com wat manieren om naar een installatie te kijBo Braem en Johan De Winter ken, dus stanvan Stork Technical Services daardoplos-

FLEXIBILITEIT: Het is belangrijk om je installaties zo te bouwen dat je telkens maar kleine aanpassingen hoeft te doen. CREDIT: SHUTTERSTOCK

DECEMBER 2011 · 9

Sleutel-op-de-deur voor technische installaties Het turnkey-principe, ook wel gekend als ‘sleutel-opde-deur’ wordt niet alleen toegepast voor woningen, maar ook voor technische installaties. Ook Ford Genk maakt hier reeds gebruik van.

PRAKTIJKVOORBEELD “Turnkey houdt in dat wat we willen hebben volledig wordt uitgewerkt door een firma, van aan het design tot aan de implementatie”, vertelt Patrick Martin, verantwoordelijke manufacturing en engineering van de final assembly. “Wij zeggen hen wat we nodig hebben, zodat alles beperkt kan worden uitgeschreven en gespecificeerd, en onze aankoper legt dat voor aan verschillende bedrijven. Wie over de juiste technische oplossing beschikt, wordt dan geselecteerd. Het gaat er in de eerste plaats om wie technisch de beste oplossing biedt, meer dan om de prijs.” Volgens het turnkey-principe werd bij Ford al onder meer het trimsysteem omgebouwd naar Theo Van Vlierden Equipment Engineer Ford Genk

Patrick Martin verantwoordelijke Manufacturing en Engineering Ford Genk

een palettensysteem. “Vroeger liepen wagens over een trimlijn, een ketting, zeg maar”, zegt lay-out en equipment engineer Theo Van Vlierden. “Nu heb je een palet waar mensen op staan, en de auto gaat de hoogte in, zo hoog als nodig is om de werken te verrichten. Dat systeem is volledig geïmplementeerd door een externe firma.”

Vertrouwensrelatie Het grote voordeel van dit systeem, zeggen beiden, is dat je slechts één aanspreekpunt hebt. “Je hebt geen rechtstreekse discussies met subleveranciers, maar onderhandelt enkel met je contactpersoon. Daarmee creëer je ook een sterkere vertrouwensrelatie. Bijkomend voordeel wanneer je dingen uitbesteedt, is dat er een aantal vaste kosten omlaag gaan. Je hebt bijvoorbeeld geen fulltime ingenieurs nodig om de systemen te onderhouden, maar betaalt nu enkel per opdracht, en de vaste kosten liggen bij de leverancier. Voor ons is dit geen corebusiness,voor hen wel.” In het verleden gebeurde het wel vaker dat opdrachten door verschillende firma’s werden uitgevoerd, en dat leidde soms tot verwarring. Patrick Martin: “Je wist dan niet meer bij wie de verantwoordelijkheid voor bepaalde problemen lag, zeker wanneer die in een grijze zone lagen. Nu is dat soort discussies niet meer mogelijk. Het is nu immers de leverancier die met subcontractors werkt, en zij handelen dergelijke zaken onderling af.” BARBARA VANDENBUSSCHE [email protected]

Robert Paternoster AZ Hollink

Nood aan specialisatie “Elke component van een machine of installatie heeft zijn eigen karakteristieken en dit vergt specialisatie”, legt Robert Paternoster van AZ Hollink uit. “Dit geldt ook voor aandrijfkoppelingen. Of het nu een miniatuurtoepassing betreft met precisie of de overdracht van grote vermogens, elke aandrijving heeft behoefte aan een gepaste oplossing, zowel vast als schakelbaar.”

Vast of schakelbaar “Bij de vaste koppelingen,dus nietschakelbare koppelingen, selecteren we vaste, elastische, flexibele en stijve versies. Schakelbare uitvoeringen zijn beschikbaar zowel mechanisch, pneumatisch, hydraulisch als permanent- en elektromagnetisch.”

Verschillende parameters “Binnen hetzelfde domein fungeren ook regelbare koppelingen, remmen en rem-koppeling-combinaties. De selectiecriteria beperken zich niet enkel tot vermogen en toerental. Bijkomende parameters als temperatuur,trillingen,dynamiek en uitlijning zijn van tel. Vooral bij de automatisering en positionering heeft de koppeling meer en meer een beduidende invloed op de kwaliteit van de actie en het eindproduct, dus ook op de duurzaamheid.”

10 · DECEMBER 2011

EXPERTPANEL Vraag 1:

Welke zijn de recente trends op het gebied van aandrijftechnieken?

Jo Verstraeten Algemeen Directeur Festo (Specialist in pneumatische en elektrische aandrijftechnologie)

Geert Heyvaert Voorzitter Belgitrans (beroepsvereniging van fabrikanten en importeurs van producten voor industriële vermogens en bewegingstransmissie)

Vraag 2:

Met welke uitdagingen worden de Vlaamse ondernemers binnen het vakgebied geconfronteerd?

Vraag 3:

Waar liggen de kansen om deze technieken nog verder te ontwikkelen?

Festo investeert méér dan 8 % van zijn omzet in R&D. De meeste innovaties situeren zich op vlakken waar de klassieke pneumatische aandrijvingen begrensd zijn. Vandaag maak je het verschil met de combinatie van technieken, zoals pneumatica met elektronica en software. De elektrisch aangedreven Tripod is een mooi voorbeeld hiervan. Hij is opgebouwd uit standaard elektrische aandrijvingen en kan kleine massa’s verplaatsen met een pneumatische vacuumgrijper, is driemaal sneller dan een cartesiaans systeem en eenvoudig te installeren dankzij de Plug & Work systeemsoftware.

Zowel machinebouwers als aanbieders van aandrijftechnieken worden geconfronteerd met een tekort aan technisch geschoold personeel. We staan allen te vaak aan de klaagmuur. Daarom is het belangrijk om te investeren in leermiddelen en cursussen voor scholen en opleidingsinstellingen, zeker op het vlak van pneumatica,hydraulica en elektriciteit.Wij nemen bijvoorbeeld deel aan een initiatief om jongeren uit het lager onderwijs te sensibiliseren voor techniek en ondersteunen volgend jaar een wedstrijd waar leerlingenteams het tegen mekaar opnemen in mechatronica-proeven.

De toekomst ligt in de intelligente componenten die modulair samengebouwd worden en met mekaar of met andere besturingssystemen kunnen communiceren met als einddoel kostenoptimalisering. Een voorbeeld zijn de programmeerbare ventieleilanden met decentrale intelligentie, digitale en analoge I/O’s aan boord,verschillende ventielgroottes die vrij gecombineerd worden met extra functies zoals analoge drukmetingen, drukregelingen en zelfs stuurmodules voor elektrische en servopneumatische aandrijvingen. Met een configurator bestel je je individuele samenbouw op maat en bespaar je op constructie- en kableringskosten.

De industriële automatisering wordt vandaag meer en meer gerealiseerd door gebruik te maken van mechatronica. Mechatronica is een combinatie van een mechanisch systeem met een bijhorend regelsysteem ( meestal elektronisch). Door de combinatie van voorgenoemde disciplines krijgen de ontwerpen superieure eigenschappen die tegelijkertijd goedkoper en meer flexibel zijn. Naast de uitdagingen in de mechatronica hebben we het gebruik van nieuwe materialen, denken we aan; keramiek voor gebruik in lagers en tandwielen, smeermiddelen.

De actuele hoge loonkosten, de goedkope concurrentie uit het buitenland en de beperkte instroom van technici dwingen de bedrijven om zo veel mogelijk te automatiseren. In de wereld van vandaag is het belangrijk om open te staan voor nieuwe verwachtingen en opduikende behoeften, zoals de ecologische en economische kosten. Vandaag denken we vooral  aan de behoefte om die energiekost zo laag mogelijk te houden.

Nu energieverlies een hot item is, wordt het meer dan ooit belangrijk om naar een goede energiezuinige werking te streven door toepassing  van nieuwe technieken en nieuwe materialen. Daarnaast denken we aan ecologische ontlasting op onze samenleving  door verantwoord te reviseren en om te bouwen. Daarom is het noodzakelijk dat ontwerpers, producenten en gebruikers kunnen terugvallen op de nodige experten.

Een positieve evolutie is dat we via sturing met elektronica ervoor kunnen zorgen dat het verbruikt vermogen van de aandrijving nog geoptimaliseerd wordt. Daarnaast merken we dat de bio-oliën enkel voor een nichemarkt gebruikt worden. Dat is vooral te wijten aan de beperkte gebruikseigenschappen en de hoge kostprijs.

De perceptie: elektrische aandrijvingen zijn bevattelijker dan hydraulische aandrijvingen, terwijl Hydraulica een vermogensrendabiliteit van 98% benadert. Daarnaast garandeert Hydraulica een zeer lange levensduur, is zeer compact in functie van het vermogen en kan één hydraulische groep verschillende machines aandrijven. Ook op het gebied van ecologie scoort Hydraulica goed.

De uitdagingen situeren zich vooral in het ecologischer en efficiënter maken van de aandrijvingen. Ecologisch door het niet verversen van de olie, maar daarentegen deze olie beter bewaren door goede filtratie. Efficiënt door een optimalisatie van vermogen dank zij elektronische sturing en regeling.

Marcel De Winter bestuurder FIMOP (Vereniging van fabrikanten en invoerders van materiaal voor industriële hydraulica, pneumatica en automatisering)

FOTOTIP

De toepassingen van aandrijvingstechnieken zijn eindeloos, zoals deze simulatie aantoont.

INSPIRATIE

DECEMBER 2011 · 11

FOTOPAGINA

Legende: De Tripod, een schoolvoorbeeld van moderne mechatronica. Toepassingen: zeer snel en zeer nauwkeurig werkstukken grijpen, oriënteren, en sorteren, stapelen… Voorbeeld van gebruik: lampen, doosjes (vb pralines), elektronica-materiaal, zonnecellen (wafers), …

1

Aandrijfgroepen voor de beweging van het Hellend Vlak van Ronquières, bestaande uit motoren, koppelingen, remmen en tandwielkasten.

2

Alleenstaande hydrolische aandrijvingssysteem dat overal gebruikt kan worden, van in de woestijn tot op de Noordpool. Werkt op hydrolische basis (vloeistof onder grote druk) in plaats van op stroom.

3

2

3 1

12 · DECEMBER 2011

TIP

3

INSPIRATIE

Shayan Gabay Student Master Burgerlijk Ingenieur aan de Universiteit van Gent

SENSIBILISEER JE WERKNEMERS

GETUIGENIS

“Ik ben niet saai” Jongeren die na het middelbaar kiezen voor een opleiding als industrieel ingenieur worden al snel afgeschilderd als saaie wiskundeknobbels.

GROENE LOGISTIEK: Een bedrijf kan op alle domeinen investeren in een groene bedrijfsvoering.

Vraag: Op welke manier kan een logistiek bedrijf zijn ‘groene’ ideeën concretiseren? Antwoord: Door te investeren in zowel grote als kleine verbeterpunten, maar vooral ook door een permanente sensibilisering van alle medewerkers

Green logistics versterkt engagement van partnership “De crisis is voor heel wat transportbedrijven een excuus om niet te hoeven investeren in ‘groene’ maatregelen. Wij houden er een andere filosofie op na. Wij zijn er namelijk van overtuigd dat ‘green logistics’ onlosmakelijk verbonden is met de manier waarop je zaken doet. Bovendien zien we al jaren dat voor grote klanten ‘green logistics’ geen modewoord is maar een engagement dat het partnership versterkt”, opent Evelien Putman, CEO van Tailormade Logistics & Transport Group.

Groene bedrijfsvoering “Een logistieke onderneming kan op diverse terreinen investeren in een groene bedrijfsvoering. Concreet rijdt onze ganse vloot met EURO 5 motoren en daardoor beantwoorden wij aan de emissienormen zoals die vanuit Europa sinds 2009 worden opgelegd. Overigens zijn nog lang niet alle transportbedrijven overgeschakeld op deze EURO 5 motoren, integendeel. Sinds kort zijn we met één truck overgeschakeld op een combinatie van LPG en diesel. Door deze maatregel besparen we 10 liter diesel/100 km. Alle vrachtwagens zijn afgesteld op maximum 85k/h.Het verbruik daalt hierdoor met 3 liter/100 km en de CO2-uitstoot met 15%. Chauffeurs krijgen een premie bij aanhoudende resultaten. Bovendien volgen zij verplicht een cursus ecologisch rij-

den. Via een optimale routeberekening en efficiënte return slagen we er in om het aantal lege kilometers te beperken tot een absoluut minimum.Daarnaast bieden wij klanten de mogelijkheid om intermodaal te werken.”

minder snel de wagen genomen om korte verplaatsingen te maken. Medewerkers worden aangespoord om energie te besparen onder meer door het doven van lichten en het v a n uitzetten

Berekening CO2-uitstoot “Grote klanten, en vooral bedrijven uit Noord-Europa, zijn vragende partij voor green logistics. Op hun facturen dienen vaak niet enkel de ‘normale’ bedragen vermeld te worden maar ook de uitstoot van CO2 die gepaard ging met de logistieke transactie. Op die manier worden we gedwongen om grondig na te denken over onze logistieke processen en de impact ervan op het milieu en de omgeving.”

Synergie tussen rendabiliteit en ecologie “Het heeft geen zin om een concept van green logistics uit te werken als niet alle medewerkers bij het proces worden betrokken. ‘Groen’ moet een permanent aandachtspunt zijn. Zo zijn er twee fietsen voorzien om korte verplaatsingen te kunnen doen tussen en in de maEvelien Putman gazijnen. HierCEO van Tailormade Logistics & Transport Group door wordt

computers bij het verlaten van de kantoren. Ook bij het ontwerp van onze kantoren en magazijnen hebben wij ingezet op een optimale synergie tussen rendabiliteit, economische en ecologische en duurzame technieken en processen. Zo installeerden wij onder meer 40.000m² zonnepanelen. Hoewel onze focus blijft liggen op het verlenen van uitmuntende diensten in transport en logistiek zijn wij er ons van bewust dat green logistics een blijvende toegevoegde waarde biedt voor onszelf en alle stakeholders.” BERT VERBEKE [email protected]

De ‘massa’ bekijkt hen als intelligent, maar een beetje wereldvreemd. Studenten met weinig praktijkervaring,boekenwurmen zeg maar. Een beeld dat volledig ontkracht wordt door de 22-jarige Shayan Gabay.

Boekenwurmen “Na mijn middelbare studies heb ik de drie bachelorjaren van de opleiding Industrieel Ingenieur afgewerkt.We zijn gestart met 260 studenten, maar werden al snel opgedeeld in twee groepen. Hierdoor kon je als leerling sneller in contact komen met de docenten. Die goede band was ook nodig, want naast de theoretische hoorcolleges kregen we ook veel praktijkgerichte vakken, waarbij een goede opvolging toch noodzakelijk is.”

Helemaal klaar voor de master Nadien volgde Shayan een voorbereidingsprogramma van 1 jaar om toegelaten te worden tot de masteropleiding Burgerlijk Ingenieur aan de Universiteit van Gent. “Dat programma pikt verder in op wat je de voorbije drie jaar hebt geleerd en vult de hiaten op, waardoor je helemaal klaar bent om je masterdiploma te halen.”

Aantrekkelijke jobinhoud Shayan weerlegt met klem het beeld van de saaie wiskundeknobbels, maar hoe is dit beeld dan kunnen ontstaan? “Ik denk vooral dat studenten vaak informatiesessies krijgen van mensen die alle opleidingen komen bespreken. Die leggen niet genoeg uit waarover het écht gaat in de verschillende opleidingen en gaan niet in op de werkelijke inhoud. Nuttiger zou zijn als ze je duidelijk zeggen welke job je er later mee kan invullen.Op die manier wordt de opleiding veel aantrekkelijker. Wat betreft de wiskundekennis moet je natuurlijk niet flauw doen, dat is een belangrijk vak binnen de opleiding. Maar je hoeft geen soort wiskundig genie te zijn, een middelbare opleiding met vijf uur wiskunde volstaat.” DAAN DE BECKER [email protected]

4 TIP

NIEUWS Dienstverlener en klant zijn partners voor optimale bedrijfsvoering ■ Vraag: Waarom doen bedrijven er alles aan om de supply chain zo kort mogelijk te maken en efficiënt te laten verlopen? ■ Antwoord: Om de kosten te drukken en zo snel mogelijk in te spelen op de vraag van de klant. Hierbij moeten logistiek dienstverlener en klant als echte partners samenwerken om maximale besparingen te kunnen realiseren.

KERNBEGRIPPEN

om maar vijfhonderd pallets op te slaan, dan zal hij ook maar voor vijfhonderd moeten betalen aangezien wij geen extra personeel hebben moeten aannemen en zo de kosten hebben kunnen drukken. Je moet mee ademen met de klant.”

Je moet mee ademen met de klant

Kort op de bal spelen “De lage voorraad en korte doorlooptijd hebben een invloed op de volledige supply chain. Er ligt minder veiligheidsvoorraad in het magazijn dus de hele keten wordt ge-

PRODUCTIEPROCES: Snelheid en flexibiliteit vragen om een specifieke bedrijfsstructuur

voeliger voor storingen. Als er ergens iets hapert, is er geen buffer meer om dat op te vangen. Er moet kort op de bal gespeeld worden. Een goed contact met de klant is dan noodzakelijk. Je moet als logistieke speler weten welke behoeften er spelen bij de klant, zodat je zo vroeg mogelijk op de hoogte bent van een order. Daarnaast moet je als bedrijf ook flexibel genoeg zijn om snel te kunnen reageren.”

Stijgende eisen “Snelheid en flexibiliteit vragen om een specifieke bedrijfsstructuur. Automatisering en mechanisering

maken dat je kunt voldoen aan de stijgende eisen rond leveringstijden. Ook de warehouses moeten er op voorzien zijn om op korte tijd grote volumes op te vangen. Daarnaast werken we ook nauw samen met interimkantoren om ook het personeelsbestand af te stemmen op de veranderende vraag van de klant. Dat zorgt ervoor dat de personeelskosten gecontroleerd worden en geeft tegelijk de meerwaarde dat de supply chain kost voor de klant variabel wordt. Als een klant duizend pallets opslaat zal hij voor duizend pallets moeten betalen. Beslist die klant de volgende maand

3

SLUIT PARTNERSHIPS AF

Tijd winnen “Bedrijven proberen steeds om zo weinig mogelijk kapitaalsbeslag te hebben”, zegt Jorrit Nieuwenhuis, site manager bij logistiek Dienstverlener DSV Solutions. “Een bedrijf met een grote voorraad heeft veel kapitaal vastzitten want al die goederen zijn betaald, maar liggen te wachten op een koper. Vandaar dat bedrijven de kosten drukken door een lage voorraad te houden en de doorlooptijd te versnellen. Dat is een logische gedachte, want opgeslagen goederen brengen nu eenmaal geen geld op.De crisis heeft bedrijven hier zeker bewuster van gemaakt, maar het is een trend die eigenlijk al veel langer merkbaar is. Ik denk ook niet dat dit iets is wat zal verdwijnen eens de economie terug de positieve kant op gaat. Het is een les die bedrijven getrokken hebben uit de laatste moeilijke jaren.”

DECEMBER 2011 · 13

“De plaats van de supply chain manager binnen een bedrijf verschilt sterk per sector. Bij sectoren waar logistiek een belangrijke rol speelt in de competitiviteit, zoals bijvoorbeeld in de retail- of automobielsector zien we dat de logistiek manager vaker in het topmanagement zit. Dat kunnen wij alleen maar toejuichen. Snel reageren gaat ook beter binnen een vlakke bedrijfsstructuur. Zeker logistieke bedrijven met een wereldwijde markt dienen snel beslissingen te kunnen nemen. Met een vlakke structuur snij je verschillende hiërarchische stappen uit het beslissingsproces en win je tijd. Als je bedrijf flexibel genoeg is om snel te reageren, je een laag kapitaalbeslag hebt en daarnaast nog een goede service kan bieden die tot de top van je marksegment behoort, dan kan je een groot competitief voordeel halen uit je supply chain.”

Supply Chain Management Dit is een principe waarbij door het verbeteren van processen en samenwerking met leveranciers en afnemers een vlottere werking ontstaat.Meestal gebeurt dit dankzij softwaretoepassingen die bedrijven met elkaar in contact laten staan en orders automatisch laten verlopen. De afgelopen jaren is er een groei geweest in de ondersteuning door middel van IT-pakketten, waaronder ERP.

1

Green Supply Chain Is Supply Chain Management, maar met extra aandacht voor het milieu. Sterk opkomend dankzij de noodzaak van bedrijven om economische en ecologische doelstellingen op elkaar af te stemmen en met elkaar te combineren.

2

Logistiek De dingen op de juiste tijd, de juiste plaats en in de juiste hoeveelheden tegen optimale kosten verwerken. Dat is kortweg logistiek, een term die het hele productieproces omvat. Hierbij is het steeds zoeken naar een evenwicht tussen kostenminimalisatie en een optimale klantenservice.

3

DAAN DE BECKER CARMEN VAN OERS [email protected]

[email protected]

14 · DECEMBER 2011

INZICHT

“Ecologische voetafdruk verkleinen, maar afleverkwaliteit verhogen”

4

REDENEN VOOR SUPPLY CHAIN MANAGEMENT

■ Vraag: Hoe kunnen transportbedrijven bijdragen tot een duurzaam beleid? ■ Antwoord: Door initiatieven uit te werken rond planet, people en community.

EXPERTISE Transport- en distributiebedrijven staan voor grote uitdagingen. Zij worden als eersten geconfronteerd met de mobiliteitsproblematiek en de nood aan het verkleinen van onze ecologische voetafdruk. Dat beseft ook Filip Corens, Director Sales en Marketing van DPD.“Onze sector moet op zoek naar innovatieve handelingen om de ecologische agendapunten te combineren met een optimale afleverkwaliteit. In grote lijnen kunnen we dit proces indelen in drie grote sectoren: planet, people en community.”

De individualisering van de consumenten en de steeds groter wordende internationale concurrentie zetten de traditionele managementmethodes van de productie- en retailactiviteiten onder druk en zorgen voor een nieuwe manier van denken. Voor bedrijven is het zinvoller de integrale keten te optimaliseren in plaats van enkel de eigen kernactiviteiten te verbeteren. Die evolutie noemen we Supply Chain Management. Hieronder enkele voordelen op een rijtje.

Planet “Duurzaamheid staat bij elk bedrijf hoog op de agenda vooral om de impact op de planeet te verminderen. Je kan heel wat (kleine) wijzigingen doorvoeren in het productieproces om hieraan tegemoet te komen. Ik denk dan aan het verminderen van de CO2-uitstoot. Dat betekent het inzetten van ‘schonere voertuigen’ zoals CNG voertuigen, die op compressed natural gas rijden. Distributiepakketten worden op een ecologisch verantwoorde manier uitgevoerd via de weg en niet via luchtvervoer dat tot 8 keer meer CO2-uitstoot kan veroorzaken.”

People “Elke werknemer moet zich bewust worden van zijn impact op het milieu. Dat bewustzijn moet deels van de persoon zelf komen, maar als bedrijf kan je daar ook toe bijdragen. Zo kan een kleine aanpassing zoals het gebruik van glazen in plaats van plastieken bekertjes aan het waterreservoir op lange termijn heel wat opbrengen. Ook nieuw zijn nietjesmachines zonder nietjes: er wordt een gaatje met een kleine plooi in de papieren gemaakt, waardoor ze aan elkaar blijven zitten. Zulke dingen hebben geen invloed op de dagdagelijkse werking van de werknemers.”

Verbetert je netwerk UITDAGING: Transport- en distributiebedrijven worden als eersten geconfronteerd met de nood aan het verkleinen van onze ecologische voetafdruk.

“Er zijn initiatieven waarbij de kosten die uitgespaard worden dankzij een groene werking naar goede doelen gaan”

IMAGO

Community “Om een positieve impact op het milieu te hebben, wordt regelmatig tussen de verschillende partijen (bedrijf, klant, partners) overlegd welke initiatieven om efficiënter te werken genomen kunnen worden. Zo zijn er softwareprogramma’s die de laadcapaciteit van vrachtwagens optimaliseren, zodat je met minder wagens dezelfde hoeveelheid kan vervoeren. Ook op het gebied van

navigatie zijn er talrijke mogelijkheden. Zo kan je er met de moderne toeroptimalisatiesystemen voor zorgen dat je de meest optimale afleverroute bereikt. Hierdoor kan je bijvoorbeeld tien leveringen doen in een straal van tien kilometer in plaats van in een straal van vijftig kilometer of vermijd je dat je de ene dag speciaal een ommetje maakt voor een levering als je die plaats een dag later sowieso voorbijkomt. Daarnaast kan een simpele aankondiging van het aflevertijdstip via sms of mail ervoor zorgen dat de levering bijna altijd effectief kan plaatsvinden, zodat je voor één opdracht geen twee- of soms driemaal

Filip Corens Director Sales en Marketing van DPD

■ Bij sommige bedrijven is de groene focus ingegeven door de absolute wil om het milieu te sparen en aandacht te hebben voor de komende generaties. Anderzijds is groen zijn vaak vooral commercieel interessant. Vanuit de overheid en Europa komen er steeds meer ecologische quota, waardoor bedrijven financieel gebaat zijn bij een groen imago.

ter plaatse moet gaan. Zo verhoog je in één klap de afleverkwaliteit en de klanttevredenheid.” “Vaak zijn er ook initiatieven waarbij de kosten die uitgespaard worden dankzij een groene werking naar goede doelen of projecten gaan. Een voorbeeld daarvan is de non-profitorganisatie Ashoka, met het project van de straatverpleegsters in Brussel. De straatverpleegsters sensibiliseren daklozen over onderwerpen zoals hygiëne en gezondheidsbewustzijn. Het doel is dat de daklozen hun eigen verantwoordelijkheid voor hun welzijn nemen en zich zo zelf in het sociale en professionele leven kunnen integreren.Niet alleen bedrijven moeten aangezet worden om financiële steun te geven, maar ook medewerkers proberen hun steentje bij te dragen door bijv. vrijwilligerswerk te doen. Uiteindelijk kan elk bedrijf en iedere privépersoon een changemaker zijn”.

Dankzij Supply Chain Management behoud je het overzicht over alle deelnemers in de productieketting. Hierdoor kan je gepast ingrijpen en bijsturen waar nodig.

1

Beperkt vertragingen Alle activiteiten worden op de voet gevolgd, hierdoor is de kans op fouten of oponthoud veel kleiner. Door het beperkte tijdverlies vergroot je de tevredenheid van de klant.

2

Laat iedereen samenwerken Elke partij wordt voortdurend op de hoogte gehouden van de huidige stand van zaken. Iedereen weet wie waar mee bezig is.Dat vergroot het vertrouwen tussen de verschillende partners. Het is ook veel eenvoudiger om belangrijke informatie op het gepaste moment met elkaar te delen en zo eventuele misverstanden of problemen te vermijden.

3

Beperkt de kosten Dankzij de voortdurende controle en opvolging worden de kosten betreffende voorraadbeheer, planning, leveringen,… tot een minimum beperkt.

4

DAAN DE BECKER DAAN DE BECKER [email protected]

[email protected]

INSPIRATIE “E-commerce vereist een zeer specifieke supply chain aanpak” “E-commerce vereist een erg specifiek supply chain management (SCM). Daarom lieten wij dit liever over aan een gespecialiseerde externe partner”, zegt Isabel Donvil, new business development manager bij Makro. “Hierdoor hebben we een grotere flexibiliteit en blijft de startinvestering beperkt.” Enkele maanden geleden startte Makro met online-verkoop en thuisleveringsservice in non-foodproducten. “E-commerce omvat een heel groot deel supply chain management (SCM). De hele logistieke keten is één van de belangrijkste zaken bij online-verkoop”, zegt Isabel Donvil. “Hoe bezorgen wij de goederen op het juiste moment bij de online-klant? Hoe organiseren wij eventuele retour van producten? Dat is een heel andere supply chain dan in onze gewone winkels, waar klanten de goederen zelf opha-

Wij laten het specifieke supply chain management voor onze e-commerce in een startfase liever over aan een externe specialist len. Daarom besloten wij dat onderdeel over te laten aan een externe partner, die reeds ervaring had met

5 GEBRUIK HET INTERNET

om is het belangrijk samen te werken met een bedrijf dat wel over die knowhow beschikt en die meedenkt – en groeit met ons bedrijf.”

Retourzendingen

E-COMMERCE: Het draait erom om de bestelde goederen op het juiste moment bij de online-klant te bezorgen.

e-commerce. Zo’n samenwerking biedt belangrijke voordelen.”

Geen extra stockage “Ons bedrijf is eigenlijk één groot magazijn, georganiseerd als verkoopsruimte met klanten (geen optimale picking ruimte). De online verkochte goederen opzij zetten, is

VORMEN VAN E-COMMERCE: ■ Business to business (B2B): handel tussen twee bedrijven. ■ Business to consumer (B2C): handel tussen een bedrijf en een consument. ■ Consumer to consumer (C2C): handel tussen consumenten onderling. ■ Business to business for consumer (B2B4C): handel van bedrijf naar bedrijf voor consumenten.

www.fiege.com

www.makroshop.be

DECEMBER 2011 · 15

TIP

niet altijd mogelijk als er klanten tussen de voorraad lopen”, zegt Isabel Donvil. “Daarom voorzien we daarvoor een aparte stocklocatie, die wordt beheerd door onze externe partner. Wij hoeven dus niet zelf te investeren in extra storage-ruimte.”

Flexibiliteit “E-commerce kent heel grote fluctuaties en een sterke groei: Flexibel omspringen met bezettingen is een ‘must’ om die pieken en dalen makkelijk te kunnen opvangen. Het samenwerkingsakkoord met die externe partner levert ons die flexibiliteit.”

Verzending “Elke online-bestelling moet bovendien worden samengesteld, verpakt en verzonden naar de klant. Ook die ervaring hadden wij niet en daar-

“Nog een ander, belangrijk aspect van SCM bij e-commerce zijn de retourzendingen”, zegt Isabel Donvil. “De Belgische wet zegt dat elke online-koper het recht heeft zijn goederen binnen de 14 dagen terug te sturen. Een correcte afhandeling van retourzendingen is heel belangrijk voor de klantenbinding, maar is eveneens een erg complex proces. Alle goederen moeten gecontroleerd worden. Is de verpakking geopend? Is er beschadiging, enz. Ook de coördinatie van die ‘reverse logistics’ hoort bij de SCM van e-commerce. Het doel van onze e-commerce is echt een integratie met onze winkels te beogen. Wij bieden zo’n flexibel mogelijke oplossing aan: de klant kan zijn goederen zelf ophalen in één van onze winkels,bij een Kiala-afhaalpunt of thuis geleverd krijgen. Voor een retourzending gelden dezelfde regels, alleen wordt dit allemaal via onze externe partner afgehandeld.” “Voor het supply chain management bij e-commerce heeft de samenwerking met een ervaren partner zeker een toegevoegde waarde”, zegt Isabel Donvil. “Tijdens het eerste jaar is de impact van e-commerce immers moeilijk in te schatten en dan is zo’n flexibiliteit zeker wenselijk.”

EuroSkills komen naar België De derde editie van de EuroSkills vindt plaats op 4, 5 en 6 oktober 2012 in Spa-Francorchamps. Het is de eerste keer dat de competitie naar België komt, na Rotterdam 2008 en Lissabon 2010. Gedurende drie dagen nemen ruim 450 leerlingen uit 28 verschillende Europese landen het tegen elkaar op in veertig disciplines, waaronder uiteraard ook de meest uiteenlopende industriële disciplines. De missie van het evenement is de vaardigheden van jonge mensen aanscherpen door bijkomende training en dit in een internationale sfeer met respect voor de olympische gedachte.

Springplank Doel is om binnen je discipline de gouden medaille weg te kapen voor het oog van tienduizenden experten, bedrijfsleiders, politici,… en je zo in de kijker te plaatsen met het oog op een latere carrière. Voor bedrijven zijn de EuroSkills interessant om te sponsoren en zich op hun beurt te profileren als beste werkplek voor de meest getalenteerde deelnemers. In 2008 was ons land goed voor zeven gouden en twee bronzen medailles. Twee jaar later oogde de balans ook mooi met twee gouden, zeven zilveren en drie bronzen medailles.Bovendien oogsten de Belgen ook lof met maar liefst tien eretekens.

CAROLINE STEVENS

DAAN DE BECKER

[email protected]

[email protected]

Uw partners in aandrijftechnologie: