IN GESPREK MET MARION DUINMEIJER OVER DE LEERWERKGROEP INDUCTIE

NIEUWSBRIEF, NOVEMBER 2013

INHOUD In gesprek met Marion Duinmeijer over de leerwerkgroep Inductie Professioneel Lerend Netwerk Utrecht (Blended Learning) TweedegraadsPLUS, professionaliseren op masterniveau Leraren Duits verkennen mogelijkheden ict Ontfuiken van onderwijs en bedrijfsleven Leerwerkgroep Inductie voortvarend van start Aantrekkelijker Scholen op Linkedin

IN GESPREK MET MARION DUINMEIJER OVER DE LEERWERKGROEP INDUCTIE Marion Duinmeijer, docentcoach op de Utrechtse School neemt voor het tweede jaar deel aan de leerwerkgroep Inductie. Ze is enthousiast over de bijeenkomsten en vindt dat die duidelijk bijdragen aan de kwaliteit van haar werk. “Ik leer er veel van”, vat ze haar ervaring samen. “Allereest werd ik me tijdens de bijeenkomsten bewust dat ook de groep docenten die voor het tweede of derde jaar werkt aandacht verdient. Op de Utrechtse School begeleiden we natuurlijk collega’s die net van de opleiding komen. Daar was echter geen gestructureerd vervolg op, terwijl die collega’s daar wel behoefte aan hadden. We zijn met deze docenten in gesprek gegaan om te kijken hoe ze het werk op de Utrechtse School ervaren en waaraan ze behoefte hebben. Ze waarderen bijvoorbeeld het principe dat niet alles perfect hoeft te gaan en dat er dingen mogen mislukken. Vooral omdat er dan altijd wel een collega is die helpt om de draad weer op te pakken. Juist die ondersteuning zou structureler mogen zijn. Ook wezen ze ons op het gevaar van overvraging. Een docent wordt in het tweede of derde jaar volledig ingezet. Ze ervaren dat als een uitdaging, maar vinden het soms ook zwaar.

In de leerwerkgroep hebben we vorig jaar vooral gesproken over de fasen die je in een inductietraject kan onderscheiden en wat je in elke fase doet. Een collega die inmiddels zijn derde jaar in gaat, heeft geen behoefte meer aan wekelijkse gesprekken of intervisie. We hebben ook uitgebreid gesproken over het probleem van de aansluiting van de opleiding op de praktijk. Veel startende docenten vinden dat ze nog onvoldoende zijn voorbereid op het werken in de school. In de leerwerkgroep hebben we mogelijkheden geïnventariseerd om daar verbetering in aan te brengen.” Marion onderschrijft van harte het standpunt van de leerwerkgroep dat er sprake moet zijn van maatwerk. Daarom heeft ze aan het begin van dit schooljaar met de beginnende leraren een startgesprek gehouden rond de vraag wat ze aan begeleiding nodig hebben. Ook heb ik gevraagd bij wie ze in de les willen kijken en welke collega ze in hun eigen les uit willen nodigen.” Dit jaar wil Marion haar groepje van vijf beginnende docenten ook eens over de muren van de eigen school heen laten kijken en ze in contact brengen met collega’s op andere scholen. Er zijn best scholen die haar willen ontvangen, maar het is lastig om een voor beide partijen geschikte datum te vinden. Marion: “Het lijkt ons een goed idee als beginnende docenten iets meer zien van de onderwijsarbeidsmarkt dan alleen hun eigen school. Tijdens de inductiefase is het ook van belang dat docenten kijken welk schooltype bij ze past. Helaas is het er door organisatorische problemen nog niet van gekomen, maar de ambitie blijft.”

PROFESSIONEEL LEREND NETWERK UTRECHT (BLENDED LEARNING) De leerwerkgroep Blended Learning heeft als voorlopige werknaam Professioneel Lerend Netwerk Utrecht. Over een definitieve naam wordt nog nagedacht. Overigens geeft de voorlopige naam wel goed aan wat de huidige leden willen: initiatieven van onderop en leren van elkaar. Er is in de Utrechtse scholen voldoende ervaring en expertise om dat leren van elkaar op het gebied van technologie gestalte te geven. De deelnemers hebben het afgelopen jaar een opzet gemaakt voor de werkwijze van het netwerk. Vanaf dit schooljaar worden uitwisselingsbijeenkomsten voor geïnteresseerde collega’s georganiseerd rond thema’s als gamification, iPad inzetten in de les hoe doe je dat, mediawijsheid voor leraren, flipping the classroom enzovoort. Daarnaast wordt er gewerkt aan een website waarop de leden van het netwerk een profiel aan kunnen maken en ervaringen kunnen uitwisselen. Op vrijdag 24 januari 2014 organiseert het netwerk een EdCamp in Utrecht. Een EdCamp is een unconference voor en door leraren. Op deze unconference komen leraren vrijwillig bijeen om van elkaar te leren. Aan het begin van de dag kunnen de deelnemers zich opgeven voor het geven of volgen van een workshop. Het aanbod is door deze aanpak zeer gevarieerd en aantrekkelijk voor een breed publiek. Het concept EdCamp sluit aan bij de beweging om het professionaliseren in eigen hand te nemen. Op 5 oktober was er een EdCamp in Houten. 190 leraren kwamen bijeen om ervaringen uit wisselen. Het enthousiasme was zo groot dat het netwerk nu een EdCamp organiseert voor de scholen van het Regionaal Platform Onderwijsarbeidsmarkt Utrecht. Zie de video op: http://www.leraar24.nl/video/4853/edcamp Hebt u belangstelling voor de activiteiten van het netwerk, stuur dan een mailtje naar Martijn Koops, [email protected].

TWEEDEGRAADSPLUS, PROFESSIONALISEREN OP MASTERNIVEAU TweedegraadsPLUS is een van de initiatieven van het project Aantrekkelijker Scholen en biedt tweedegraads leraren de gelegenheid de eerste stappen te zetten op weg naar het masterniveau. Het programma bestaat uit twee algemene modulen die onderdeel uitmaken van alle vakgerichte masteropleidingen. In januari 2014 kunnen de deelnemers starten met de module ‘Onderzoeksvaardigheden’ en in maart 2014 volgt de module ‘Toetsen en beoordelen’. Elke module omvat een studiebelasting van 140 uur en is goed te combineren met een baan als leraar. De uitvoering is in handen van Instituut Archimedes. De besturen en directies van de scholen in de regio Utrecht willen met dit aanbod de professionalisering van de leraren een impuls geven. Wie de smaak te pakken krijgt, kan in de loop van 2014 een verdiepende module kiezen in een van de acht masters Nederlands, natuurkunde, Engels, Frans, Duits, aardrijkskunde, wiskunde of biologie. Vanuit de projectleiding is op 11 oktober jl. voor elke school een direct mail voor de leraren verstuurd en een pakket met posters en flyers. De besturen verzorgen de distributie naar de eigen scholen. Meer informatie is te vinden op http://utrechtsekansen.nl. Inschrijven kan eveneens op deze website.

LERAREN DUITS VERKENNEN MOGELIJKHEDEN ICT De deelnemers aan de pilot Duits hebben voor dit schooljaar een aantal bijeenkomsten gepland om de mogelijkheden van ICT-toepassingen in de lessen Duits gezamenlijk te verkennen. Leraren die voor het eerst kennismaken met deze toepassing proberen uit hoe ze er in hun eigen les gebruik van kunnen maken. Leraren die al ervaring hebben met de toepassing leggen een verbinding met een onderwijskundig of didactisch thema. Zo kunnen leraren bijvoorbeeld aan de slag met het gebruik van smartphones in de les. Een deel van de werkgroep onderzoekt welke mogelijke toepassingen er zijn voor het schoolvak Duits en probeert een mogelijke toepassing uit. De leden van de werkgroep wisselen hun bevindingen met elkaar uit. Leraren die al ervaring hebben met het gebruik van smartphones in de les verdiepen zich bijvoorbeeld in de rol die smartphones kunnen spelen bij samenwerkend leren of activerende didactiek. De bedoeling is om eind van het schooljaar zes ICT-toepassingen besproken te hebben. Iedere deelnemer legt per toepassing zijn bevindingen kort vast. Deze bevindingen worden opgenomen in een rapportage. De rapportage bevat per toepassing do’s en don’ts bij het gebruik ervan en een koppeling naar een relevant onderwijskundig of didactisch thema. De eerste bijeenkomst van dit jaar staat in het teken van Flipping the classroom. Andere mogelijke thema’s Smartphone (gekoppeld met leerstijlen en/of samenwerken leren) Filmpjes zoeken/vinden/gebruiken (gekoppeld met differentiatie op niveau/tempo) ELO WebQuests Wiki’s/google docs Audio/video voor leerlingen Weblectures/podcasts Social media (twitter, blog, forum…)

ONTFUIKEN VAN ONDERWIJS EN BEDRIJFSLEVEN Het deelproject Ontfuiken heeft twee doelstellingen: 1. Meer starters op de arbeidsmarkt in aanraking brengen en interesseren voor het beroep van leraar en uitdagen om te kwalificeren. 2. Professionals uit het onderwijs de mogelijkheid bieden zich te verbreden richting andere beroepen, dan wel competenties op te doen die zowel bruikbaar zijn in het bedrijfsleven als in het onderwijs. De Stuurgroep heeft inmiddels besloten bij het ministerie van OCW een aanvraag in te dienen in het kader van de regeling Educatieve Minor. De educatieve minor wordt ingebouwd in bestaande bacheloropleidingen buiten de lerarenopleiding. Studenten die interesse hebben in het beroep van leraar kunnen vervolgens in een kopleiding van 1 jaar een onderwijsbevoegdheid halen. De educatieve minor levert een verkorting van de kopopleiding op. Dit is aantrekkelijk omdat het een dubbele bevoegdheid oplevert.

LEERWERKGROEP INDUCTIE VOORTVAREND VAN START Het afgelopen cursusjaar is gebleken dat de inductie van beginnende leraren terecht de aandacht vraagt. Veel scholen zijn al jarenlang bezig met een gestructureerde vorm van begeleiding. Vorig jaar hebben de leraarcoaches zich vooral gebogen over de vraag waaraan een goed inductietraject moet voldoen. Op 2 oktober 2013 waren de leraarcoaches weer bij elkaar en bespraken aan de hand van een matrix wat er al in de scholen gebeurt en wat de scholen nog willen realiseren. Ook in de periode 2013-2015 zullen de leraarcoaches regelmatig bij elkaar komen voor intervisie, kennisdeling en professionalisering. In die periode zal ook het onderzoek naar inductie een vervolg krijgen. Onder verantwoordelijkheid van lector Thoni Houtveen wordt onderzoek gedaan naar de vraag hoe de huidige en de uiteindelijke inductieprogramma’s van de participerende scholen zich verhouden tot de drie ontwerpcriteria ‘leerzaam werk’; ‘school-enculturatie’ en ‘begeleiding in pedagogisch-didactisch handelen’. Het onderzoek richt zich ook op de vraag hoe startende leraren zich ontwikkelen op het gebied van pedagogisch-didactisch handelen en welke invloed dat heeft op de uiteindelijke uitval. De scholen gaan daarvoor werken met een wetenschappelijk getoetst observatieformulier (PEDAC-formulier). Ook het afnemen van leerlingvragenlijsten maakt onderdeel uit van het onderzoek en de verbetering van het inductietraject. Daarnaast doen drie scholen zelf verdiepend onderzoek naar het inductietraject. Lisette Munneke gaat deze scholen daarbij begeleiden.

Scholen die dit jaar deelnemen aan Inductie Adriaan Roland Holst College Amadeus Lyceum Bonifatius College Cals College College de Heemlanden Globe College Gregorius College OPDC Utrechtse School Trajectum College Utrechts Stedelijk Gymnasium

Werkplaats Kindergemeenschap X11 Scholen die verdiepend onderzoek doen Adriaan Roland Holst College Werkplaats Kindergemeenschap X11

AANTREKKELIJKER SCHOLEN OP LINKEDIN U kunt steeds op de hoogte blijven van de initiatieven van het project Aantrekkelijker Scholen door u aan te melden voor de gelijknamige groep op Linkedin. Om lid te worden: - ga naar uw Linkedin-account; - ga naar uw startpagina (links boven); - type in het witte vak daarboven: Aantrekkelijker scholen; - klik op: Lid worden van de groep.