ICTLINK mei 2011, jaargang 9 nummer 3
> Inloggen met KLM-ID pas en één wachtwoord: Proef met Single Sign On geslaagd > Software Kiosk > Zelf bestanden terugzetten > IMO Support: Ondersteuning voor alle IMO’s
03
inhoud
4
6
ImpacT
SpirIT programma afgerond
7
8
Girlsday bij Information Services
Inloggen met KLM-ID pas en één wachtwoord
10
Software Kiosk
12
Zelf bestanden terugzetten
14
IMO Support: Ondersteuning voor alle IMO’s Collegae
2 ICTLINK MEI 2011
Op de omslag
Redactioneel
Op 1 maart belde Apple met Air France IT en stelde hen de vraag
Pasen 2011 vestigde een warmterecord. Wat zal de maand mei ons
of de mobiele boardingpass functionaliteit in de volgende release
brengen? Dat is de vraag die velen bezighoudt. Ik kan in ieder geval
van de iPhone app gebouwd kon worden. Apple wil, ter introductie
stellen dat het prachtige weer van de afgelopen maand velen in
van hun nieuwe iPhone, de app met de barcode functionaliteit
mijn omgeving vrolijk heeft gemaakt. Het was in ieder geval een
gebruiken in hun volgende TV-reclame. Deze TV-reclame zal worden
prima voorproefje van de zomer die ons nog te wachten staat.
uitgezonden in Frankrijk en Spanje, met Zwitserland als mogelijke optie. Wat velen ook vrolijk zal stemmen zijn de IT services die recent De timing kon niet beter. Deze release stond bij de KLM al op de
LIVE zijn gegaan of zeer binnenkort worden opgeleverd.
roadmap ingepland, echter met een ‘go live’ datum van vier weken
Zo is bij een groep E&M medewerkers met de introductie van ‘Single
later dan Apple’s deadline. Op 7 maart gaf de business een ‘go’ om
Sign On’ de jarenlange opgebouwde ergernis, veroorzaakt door het
gebruik te maken van het aanbod. KLM IT herplande de sprint om
‘moeten’ onthouden van vele gebruikersnamen en wachtwoorden
te focussen op de barcode functionaliteit.
voor het inloggen in verscheidene applicaties, als sneeuw voor de zon verdwenen. En zullen collega’s bij de Vracht blij zijn met hun
Binnen één week had KLM IT een demo versie gereed, die gebruikt
vernieuwde hardware, meer hierover op pagina 20.
kon worden voor de opname van de TV-reclame. Binnen drie weken was de functionaliteit gebouwd. Voor de eerste keer was er een
Maar ook de service ‘Personal restore’, waarmee medewerkers zelf
Mobile Check-In (MCI) service op internet beschikbaar voor de
hun zoekgeraakte of beschadigde databestanden kunnen terug zetten
‘ongeïdentificeerde’ gebruiker; normaal wordt dit alleen gedaan voor
én de introductie van de ‘KLM Software Kiosk’ zal voor veel blije KLM
een enkele service provider.
gezichten zorgen.
In de laatste week van maart werd de functionaliteit door de
Wellicht zien we enkele van deze blije ‘gezichten’ dan als een
IMO geaccepteerd en finaliseerde de UAT met een live test op de
‘Delfts blauwe portretfoto’ terug op een echte 777-200! Lees op
luchthaven. Een ‘go’ werd afgegeven en de app werd ter goedkeuring
pagina 18 meer over ‘Tile & Inspire’, een nieuwe KLM campagne
naar Apple verzonden. Deze keurde de app binnen een dag goed,
via de social media.
waardoor deze beschikbaar kwam voor download. Niet ‘just in time’, maar ‘perfect op tijd’!
Dit en meer in deze mei editie. Zonnige artikelen die jou als lezer hopelijk ook blij zullen stemmen!
Apple heeft nog geen datum vrijgegeven wanneer de TV-reclame verschijnt.
Veel leesplezier!
Naast al het iPhone geweld is er ook de Android app. Deze is onlangs
Petra Holst
‘featured’ in de Android Market. De downloads schieten omhoog.
Communication Management SPL/XG
16
19
iCrew View: Een nieuwe manier van kijken naar crewinformatie
Optimaal resultaat door geautomatiseerde testuitvoer
18
22
Altéa DC: Een ambitieus project!
20
Cainofobie
Jouw Delfts blauwe portret op een 777-200? ICTLINK MEI 2011 3
Beste collega’s,
fotografie: KLM archief
ImpacT: houden Edwin Borst en ik daarom tweemaal een Embark Open Podium sessie waarin we ook stilstaan bij de samenhang van alle plannen. We hebben inmiddels een groot aantal ‘Open Podium’ sessies achter de rug. Dankzij het veelvuldig invullen van enquêtes na afloop van deze
Kort boekjaar
bijeenkomsten, weten we dat ze erg goed worden gewaardeerd.
Ben Steeman en Taco Brouw hebben de Open Podium sessie die aanvankelijk voor 17 december 2010 stond gepland tijdens het SpirIT
De reden die hier vaak voor wordt gegeven, is de openheid waarmee
evenement, inmiddels ook gehouden. Daarmee heb ik dan gelukkig alweer
verschillende zaken kunnen worden besproken. Daarmee zeggen
tweederde van mijn beloftes uit de januari ICTLink vervuld. Dat is dit jaar
we natuurlijk dat niet alleen de presentatoren open zijn, maar vooral
bijzonder belangrijk om snel te doen, want dit boekjaar gaat slechts
ook dat de mensen die deelnemen actief, open en betrokken zijn.
negen maanden duren. Met ingang van het kalenderjaar 2012, zal het
Dat is erg belangrijk en wordt ook gewaardeerd door de presentatoren.
AFKL boekjaar voor het eerst gelijk gaan lopen met het kalenderjaar. Om daarmee aan te sluiten bij de meerderheid van de grote luchtvaart
Open, Committed & Together
maatschappijen en bij onze belangrijke Joint Venture en SkyTeam partners.
Deze openheid en betrokken houding zijn twee van de kernwaarden die we als Air France KLM groep graag willen uitdragen: Open en Committed.
Grote vraag naar nieuwe projecten
Het sámen realiseren van de doelstellingen vormt de derde waarde:
Voor velen van ons betekent deze fiscale aanpassing eenvoudigweg
Together.
een extra project in een toch al volle agenda. Als ICT community mogen
Deze drie kernwaarden willen we uitdragen met behulp van ons eerste
we ons namelijk opnieuw verheugen in een zeer grote vraag naar nieuwe
gecombineerde AFKL jaarplan ‘Embark’. Zoals ik in één van de Open Podium
projecten.
sessies over ‘Embark’ aangaf, hebben we met het verschijnen van Embark
Dit jaar gaan we deze projecten (anders dan in voorgaande jaren)
een volgend plan aan onze aanzienlijke hoeveelheid plannen toegevoegd.
bespreken in ons AFKL MT-ICT. Daaraan nemen naast de combined IS
Eerder verschenen onder andere het Group Strategic Framework (GSF),
managers alle IMO’s deel. Deze open bespreking van alle projecten is
het Industrial Plan (IP) en het KLM ICT businessplan 2010-2011. Voor een
natuurlijk geheel in lijn met onze ’open, committed & together’ houding.
groot bedrijf als Air France KLM is dat niet heel bijzonder. Wel is het van
We verwachten daarmee voor elkaar te krijgen dat we ons innovatiegeld
belang dat we een goed overzicht houden. Voor onze ICT community
nog beter in lijn met de AFKL doelstellingen kunnen besteden.
4 ICTLINK MEI 2011
IT Focus Plan De doelstellingen van het nieuwe jaar zijn opnieuw gericht op het verbeteren van de financiële situatie van het bedrijf. In de laatste jaren zijn we erg goed door de economische crisis gekomen. Echter, wel ten koste van een grotere schuldenlast. Samen met een erg hoge olieprijs vormt dat een zware uitdaging. Als ICT community zullen we daaraan onze bijdrage gaan leveren. Hoe we dit doen staat te lezen in het IT Focus Plan, het combined AFKL IT businessplan voor 2011-2012. In dit plan hebben we onze IT doelstellingen opgehangen aan de Embark domeinen ‘Customer, Operations, People, Development en Finance’. Op 19 mei a.s. is er weer een Open Podium sessie over Embark, dus kom vooral langs als je meer wilt weten over de AFKL groepsambitie Embark en dit joint IT Focus Plan. Jappe Blaauw EVP Information Services & CIO
ICTLINK MEI 2011 5
KLM SpirIT programma ten einde Het SpirIT programma is ooit bedoeld om de organisatieverandering van CIO/IS professioneel te begeleiden en KLM voor te bereiden op Combined IT en de samenwerking met Air France. De SpirIT Stuurgroep
gestelde doelen en de daarbij behorende initiatieven is afgerond. Het is niet langer nodig om hiervoor een programma organisatie in de lucht te houden. Edwin Borst, eigenaar van het KL SpirIT programma en SpirIT
Martin Grobbe
Edwin Borst
programma manager Martin Grobbe aan het woord. “De combined organisatie staat
de gewenste identiteit en het imago
Jean-Christophe Lalanne en
satie. Zo maak ik dagelijks gebruik
en de belangrijkste acties die
van CIO/IS. Iedereen heeft daar
Florence Rivière. De voortgang
van mijn polycom om persoonlijke
we in het SpirIT programma hebben
wel zijn of haar ideeën bij, die wij
ervan wordt gevolgd in het ITC.
videocalls te voeren met Air France
gedefinieerd zijn klaar”, vertelt
terug zagen tijdens drie energieke
Dit project is niet klaar, maar netjes
collega’s”, vertelt Martin enthousiast.
Edwin Borst. “De resterende acties
moodboard sessies met het
belegd in de lijn organisatie.
uit het programma zullen worden
management en medewerkers.
Het SpirIT project
Programma organisatie
belegd bij de lijnmanagers uit het
We gaan acties uitzetten om te
Customer is op zoek
heeft zijn rol vervuld
MT-XA. Ik ben er trots op dat we
komen tot het gewenste beeld van
gegaan naar kansen om
Het SpirIT programma wordt formeel
met zijn allen deze organisatie
onze IT organisatie. We kijken daarbij
de relatie met onze opdrachtgevers
in de maand mei 2011 beëindigd.
verandering goed hebben door
nauwkeurig naar hoe dit past binnen
nog hechter te maken. Zo zijn een
Thema’s uit de SpirIT koker als visie,
lopen en dat het programma prima
de context en waarden van de
Business/IMO/IS planning proces en
values (in relatie met de nieuwe
heeft gefunctioneerd. We zien dat
gecombineerde AFKL IT organisatie.”
een customer satisfaction survey
groepsambitie EMBARK) en onze
bijvoorbeeld terug in de scores
Een project als
ontwikkeld, die we ook na het SpirIT
identiteit blijven we de komende tijd
van het medewerkeronderzoek.”
Involvement, waarmee
programma zullen handhaven.
aandachtig volgen in het MT-XA.
het programma voorziet
Omdat het bij een organisatie
Joint SpirIT thema’s worden ook
De status van de
in het creëren van dialoog en het
verandering vooral om de mensen
gevolgd aan de ITC tafel, omdat
SpirIT projecten
faciliteren van feedback, is natuurlijk
gaat, is er veel joint HR focus gezet
het AFKL SpirIT programma ook
“Het project Visie heeft
nooit echt klaar. Het is belangrijk
op het gebied van
binnenkort wordt beëindigd.
geresulteerd in een visie
om de dialoog tussen management
Culture & People en
Edwin: “Combined IT betekent
voor het KLM domein.
en medewerkers levend te houden.
Competences &
samenwerken en dat is waar we
Tijdens een Open Podium sessie is
De reeks Open Podium sessies
Work. Trainingen die
nu echt aan zijn begonnen. We
deze denkrichting gepresenteerd
is dan ook een mooie oogst van
ontwikkeld zijn om
hebben de fundamenten hiervoor in
door Jappe Blaauw en mijzelf.
het SpirIT programma. “We blijven
mensen beter samen te
place, dankzij het SpirIT programma.
De visie is continu in beweging en
deze bijeenkomsten plannen,
laten werken, worden nu standaard
Terugkijkend: we hebben met de
heeft een sterke link met andere
met uiteenlopende onderwerpen”,
aangeboden. Een andere belang
ondersteuning van het SpirIT
SpirIT thema’s. Ook geeft hij
aldus Edwin.
rijke SpirIT opbrengst in dit kader is
programma één van de grootste
duidelijk richting aan initiatieven
Het project Processen
de joint medewerker enquête, die
veranderingen in de KLM CIO/IS
voor de toekomst. In dat kader
en Besluitvorming
een terugkerend karakter krijgt.
organisatie succesvol ingevoerd.
hebben we ook de werkgroep
wordt gezamenlijk
“Ten slotte heeft het
Ik wil Martin Grobbe hartelijk
“Imago & Identiteit” opgericht,
met Air France opgepakt om onze
project Tools diverse
danken voor zijn inspanningen als
onder leiding van Martin Grobbe.”
samenwerking nog efficiënter te
communicatietools
programma manager en alle SpirIT
Martin Grobbe vervolgt: ”Met een
laten verlopen. Daartoe is een
gebracht om beter, sneller en
Stuurgroepleden die een bijdrage
groep enthousiastelingen uit de hele
speciaal Process Management
efficiënter samen te kunnen werken
hebben geleverd aan de mooie
IT organisatie brainstormen we over
Committee (PMC) opgericht door
in de nieuwe Combined IT organi
SpirIT uitkomsten.”
6 ICTLINK MEI 2011
fotografie: KLM archief
heeft onlangs vastgesteld dat het grootste deel van de
Kernwoorden CSR Europees initiatief Excursie bij KLM IT
Girlsday 2011 Marianne IJff en Laura Hulsbosch - Meisjes en techniek. Veel mensen zullen er nog steeds om lachen. In Nederland is dit geen combinatie die heel veel voorkomt. Girlsday probeert een duwtje te geven in de richting van verandering! Donderdag 14 april werd IS bezocht door een schoolklas meisjes in het kader van deze Girlsday. Aan ons de schone taak om bij de meiden interesse te wekken voor ICT.
Meisjes, bèta, techniek en ICT Tijdens Girlsday staat Nederland in het teken van meisjes én bèta, techniek en ICT! Het is belangrijk dat juist meisjes hier al jong mee in aanraking komen. Ze hebben vaak geen idee wat een technisch beroep inhoudt en kennen nauwelijks technische bedrijven. Het is voor hen een eye-opener om op Girlsday vrouwen te ontmoeten in technische functies. Girlsday draagt ertoe bij dat het blikveld van meisjes, wat betreft opleiding- en beroepsmogelijkheden in techniek, bèta en ICT wordt verruimd en dat zij hun opties voor de toekomst vergroten. Met een aansprekend programma dat aansluit bij de belevingswereld van 10- tot 15-jarige meisjes, is de kans groot dat er iets beklijft van wat ze horen en zien. Het kan de dag zijn die de eerste interesse voor techniek aanwakkert
De app!
Omvergeblazen jury
en hen helpt wanneer ze voor hun profiel-
Het thema van de app was Jongerenreizen,
De teams sloten af met een verkoop presentatie,
of opleidingskeuze staan.
zoeken en boeken! Het belangrijkst was wel
ook onderdeel van het ICT vak, gejureerd door
Marianne IJff is vrijwilliger bij VHTO-Spiegelbeeld.
dat de app niet zo serieus moest worden, het
Taco Brouw, Joël Tomasoa en Martin van Rhijn.
Zij heeft samen met diverse enthousiaste IT
ging ten slotte om jongeren. Gebruiksgemak,
“Impressed” en “gaaf” waren de eerste reacties
collega’s de dag bij KLM IT georganiseerd.
uitstraling (kleurgebruik!) en vooral meer
van de duidelijk omvergeblazen heren. Zit er
Het Vellesan College uit IJmuiden was ook dit
plaatjes dan tekst, waren belangrijk als het
misschien een nieuwe app in? We vliegen niet
jaar weer gematched. Vierentwintig meiden van
om een goede app gaat. Zon, winkels, disco
op Kerkrade, maar wie weet?! De winnaars
een jaar of 14 zorgden voor een gezellige chaos
en budget, dat waren wel de belangrijkste
kregen in ieder geval een cadeau.
op Schiphol-Rijk. Na een korte kennismaking
zoekcriteria. Andere enigszins opvallende
met de KLM, de ICT-beroepen en een KLM-quiz
criteria waren Heineken en coffeeshops.
Resultaat
(hoeveel vrouwelijke piloten heeft KLM?),
Ja… de aanwezige leraar en ouders moesten
Zoals het echte IT-ers betaamt, zijn jullie
konden we beginnen met het hoogtepunt van
toch wel even slikken. En qua bestemmingen?
natuurlijk geïnteresseerd in het resultaat! Welnu,
het programma: het bedenken, ontwerpen en
Zuid-Afrika, Spanje en Kerkrade. Welke zou
het werd de meiden duidelijk dat IT niet alleen
presenteren van een smartphone app.
hiervan binnen het budget vallen?
voor ‘nerds’ is. Aan het eind van de dag zagen enkelen zich wel in dit gebouw werken, als Projectmanager of Informatie Analist. Het ‘ontwerpen’ werd als erg leuk ervaren. De meiden waren tijdens een rondje door het gebouw verbaasd te zien dat het ook echt zo gebeurt. meisjes goed aan het ICT vak binnen de KLM kunnen proeven. Over tien jaar staat wellicht één van deze meiden weer op de stoep, maar dit keer om de KLM te helpen inspringen op de nieuwste ontwikkelingen op ICT gebied.
fotografie: KLM archief
Met dank aan alle vrijwilligers, hebben de
ICTLINK MEI 2011 7
Inloggen met KLM-ID pas en één wachtwoord
Kernwoorden E&M SIAM programma Strong Authentication RFID toepassing
Enquêteresultaten Als SSOX beschikbaar komt, zou u het dan willen hebben? 1 Projectcijfer
10 14%
9 29%
Proef met Single Sign On geslaagd Michel Okkerse en Wim van der Zee SPL/XX - Het grote aantal gebruikersnamen
7 12%
en wachtwoorden, die medewerkers moeten onthouden om te kunnen inloggen in verscheidene applicaties, vormt al jaren een enorme ergernis binnen E&M. Wachtwoorden en gebruikersnamen worden opgeschreven, vergeten of verkeerd ingevoerd. Al met
8 45%
al veroorzaakt dit een hoop irritatie en kost het de medewerker veel tijd. Single Sign On blijkt uitkomst te bieden. Het product is met groot enthousiasme ontvangen.
2 Tijdwinst
Geen idee 29%
0-5 min 39%
Op de werkvloer beschikt een medewerker al gauw
Daarna hoeft hij de applicatie alleen maar aan te
over zo’n achttien verschillende gebruikersnamen
klikken, z’n pincode of wachtwoord in te voeren en
en wachtwoorden. Deze gegevens worden, over
heeft direct toegang tot de gewenste applicatie.
het algemeen, als geheugensteun bewaard in een
6-10 min 13%
11-15 min 19%
boekje óf worden op post-it’s op de computer of
Centrale configuratie
onder het toetsenbord geplakt. Dit leidt tot verhoogde
Er zijn momenteel meer dan 40 inlogschermen,
beveiligingsrisico’s.
van voornamelijk E&M applicaties, geconfigureerd in het pakket. Het grote voordeel van de applicatie
3 Gebruikersgemak Goed 10% Zeer goed 38%
SSOX proef
is dat alle data centraal geconfigureerd kan worden.
Het CIO-Office programma ‘SIAM’, is in samenwerking
Voor de proef zijn diverse soorten kaartlezers
met de Business Development Office en de IS Organiser
aangeschaft om verschillende typen smartcards
E&M gestart met een proef: het introduceren van een
te kunnen testen. Verder wordt bekeken welk
Single Sign On pakket van de firma Avencis, genaamd
type cardreader het beste past bij een bepaald
SSOX. Air France gebruikt dit programma al in het
type werkplek.
ASTROLAB; het gebouw van de toekomst in Orly. Uitstekend 52%
4 Oplossen passwordprobleem Geen idee 3%
Niet 3%
Radio Frequency Identification Het pakket is geïnstalleerd op een server die door
Een groep van veertig engineers, op diverse locaties
ADAM gelinkt is aan de AD server voor authenticatie.
op Schiphol-Oost, en zestig GWK’s in hangar 11
Vervolgens is de SSOX client software geladen op de
hebben testen uitgevoerd. Door gebruik te maken
werkstations van de deelnemende medewerkers.
van RFID is er direct begonnen met Strong Authen
De gebruiker legt zijn KLM-pas nu op de kaartlezer
tication: je hebt iets en je weet iets, namelijk je pas
en ziet alle applicaties op één scherm verschijnen.
en pincode/wachtwoord. Voor de proef is gebruik gemaakt van blanco RFID kaarten, op het moment
Een beetje 23% Volledig 71%
8 ICTLINK MEI 2011
“Geweldig … wanneer krijgen we het?”
dat het product definitief beschikbaar komt zal de blanco pas vervangen worden door een nieuwe KLM-pas met een geïntegreerde RFID chip. Kiosk of normale PC Er zijn momenteel twee typen werkstations gedefinieerd. De kiosk PC voor de GWK’s en
fotografie: Ivonne Hilgers
een normale PC of laptop bij de medewerkers
Trailer
V.l.n.r.: Mark Lautenbach,
van Central Engineering. In de onderstaande
Scan met de camera van je smartphone de
Raimond van Duijkeren,
tabel zij de verschillen aangegeven.
hier afgebeelde Quick Response Code (QRC) om de trailer te bekijken of ga naar MyKLM
Planning
om te zien dat de GWK’s daadwerkelijk in de rij
Het product is met groot enthousiasme ontvangen.
staan voor dit nieuwe product: Myklm> E&M>
De deelnemers aan de proef willen het product
Projecten E&M> SSOX Single Sign On Trailer.
Michel Okkerse, Frank Rodenberg en zittend achter de PC de GWK’s J. Koolen en R. Jonker.
niet meer kwijt. De proef is inmiddels afgesloten. Alle voorbereidingen zijn ingang gezet om het product na de zomer stapsgewijs voor heel E&M uit te rollen. De diverse IS en BDO medewerkers die betrokken zijn
Download een barcode reader op
geweest bij de proef, worden ook betrokken in het
je smartphone van bijvoorbeeld:
vervolgtraject.
www.i-nigma.com
Kiosk PC versus Normale PC • PC is ingelogd met een algemeen account zonder rechten • Inloggen voor het menu met eigen KLM pas en Pincode of Password • Na wegnemen van de pas gaat de PC door een timer op slot (5 seconden) • Wanneer dezelfde medewerker terug komt staat alles nog open. Bij een nieuwe mede
• Inloggen met eigen KLM pas en Pincode of Password • Eigen menu met daarin de applicaties met gebruikersnamen en passwords • PC op slot zetten door de pas van de lezer te verwijderen • Opnieuw inloggen met pincode of password om verder te gaan
werker worden alle openstaande applicaties afgesloten en wordt het eigen menu met gebruikersnamen en passwords getoond
ICTLINK MEI 2011 9
Kernwoorden Software distributie Applicatie aanbod
fotografie: iStockphoto
Zelf downloaden
Software Kiosk Asher Lake SPL/XZ - Op 1 april 2011 zou het zover zijn. “Grapje zeker”, was de reactie. Nee, het was bloedserieus. Helaas werden we op het laatste moment van de testfase (twee dagen voor het ‘moment suprème’) overvallen door een voor ons onverwachte bug. Dit artikel zoomt in op de vraag: De KLM Software Kiosk, wat is het precies en wat kan de medewerker er mee?
10 ICTLINK MEI 2011
Hoe het nu gaat!
in de meeste gevallen maximaal vijf werkdagen.
De conventionele, voor sommigen zelfs een ouderwetse
Je kunt je voorstellen dat dit in sommige situaties erg
manier van software distributie binnen de KLM, krijgt
lang is. Als Agency AMS gaan we zorgvuldig om met
een uitbreiding. Normaliter kan men, al dan niet via de
het officieel beschikbaar maken van de software.
Local Site Coördinator, of direct zelf in de Agency AMS
Nadat, samen met de Functional Application Manager
Changeportal een aanvraag indienen voor de installatie
van de applicatie (software), het Software Intake proces
van een applicatie (software). Nog afgezien van het
is doorlopen wordt de applicatie beschikbaar gemaakt
goedkeuringstraject aan de business kant, duurt de
in de software distributie tool die Air France en KLM
aanvraag van de officiële KLM software installatie,
gebruiken. De Agency Onsite organisatie ‘schiet’ vanaf
dat moment de bestelde software naar de betreffende
Wat levert het op?
machines toe, waarna de gebruiker de software kan
De Kiosk wordt dus ingericht met software die zowel
gebruiken.
bij Air France als bij KLM wordt gebruikt. Op deze manier profiteren we van elkaars software.
Wat biedt de kiosk?
Daarbij is de constructie dat we onze ‘Service Provider’
En dan nu, de KLM Software Kiosk. Met behulp van
per installatie betalen. Bij Air France waren in de eerste
dezelfde software distributie tool kan men via de
maanden na implementatie van de Kiosk al ruim 60.000
Applicatie Kiosk functie nu zelf applicaties installeren.
installaties gedaan. Gemiddeld bijna één installatie
Het betreft vooralsnog een beperkte set aan software.
per persoon. KLM bespaart € 11,54 per installatie
Samen met de technische afdeling van de Agency en
die de medewerker zelf via de Kiosk installeert.
met Licentie Management is vastgesteld aan welke
Wat misschien nog wel belangrijker is, is dat we
regels de software dient te voldoen. Applicaties die
hiermee een stap zetten richting het (meer) ‘self-
nu aan deze regels voldoen zijn terug te vinden in de
service’ maken van de KLM IT dienstverlening. Natuurlijk
Applicatie Kiosk functie en toekomstige applicaties
is het nog geen I-tunes of App-store. Maar de eerste
zullen aan deze regels getoetst worden. Wanneer ze
stap is gezet. En we hopen hiervan te leren.
zogezegd ‘compliant’ zijn worden ze automatisch, na het intake proces, in de KLM Software Kiosk aangeboden. Hoe is de kiosk opgebouwd? Via MyKLM.org kan je het aanbod van applicaties in de KLM Software Kiosk bekijken. Momenteel worden er zo’n veertien applicaties aangeboden, als CutePDF writer, Flash player, Silverlight, Viewer Visio, KPN SMS mail en Quicktime. Hoe kan ik zelf een applicatie downloaden? Door op de gewenste applicatie te klikken, krijg
We zetten hiermee een stap richting het (meer) ‘self-service’ maken van de KLM IT dienstverlening.
je hier meer informatie over. Zo wordt bijvoorbeeld vermeld of de computer wel of niet opnieuw zal Informatie
staat kort beschreven welk functioneel doel de
Bezoek de KLM Software Kiosk pagina op
Note van de redactie:
betreffende applicatie heeft.
MyKLM voor meer informatie over de werking
Op het moment van schrijven
Door de link aan te klikken kom je direct in de KLM
en de beperkingen van de Kiosk.
is er geen nieuwe implementatie
Software Kiosk. Hier kan de gebruiker de software
Mocht je suggesties hebben voor bestaande
datum bekend. Zodra de KLM
kiezen die hij/zij graag geïnstalleerd wil hebben.
applicaties die voldoen aan de elf geboden
Software Kiosk ‘LIVE’ gaat wordt
Door op ‘Additional info’ te klikken ontvangt de
van de KLM Software Kiosk, dan kan je die bij
je geïnformeerd via de Wolken
gebruiker meer informatie over de vermelde status.
de eigen IMO organisatie aanmelden.
ridder Actueel en/of MyKLM.
fotografie: KLM archief
opstarten na installatie van de software. Maar ook
ICTLINK MEI 2011 11
Kernwoorden Dataopslag Centraliseren Duurzaamheid Personal restore
Mogelijkheid om zelf bestanden terug te zetten Asher Lake SPL/XZ - Dit jaar zijn de laatste stappen gezet in het optimaliseren van de wijze waarop gegevens worden opgeslagen. Onze gegevens, de persoonlijke of die we delen als afdeling of zelfs met onze Franse collega’s, groeien in aantal.
Databeheer van essentieel belang
Centrum en E&M waarbij onze techniek niet meer
Ook binnen de KLM zijn gegevens en de analyse
voldeed aan de opslagbehoefte van de business
ervan steeds crucialer van aard. Synergie maar ook
met een productie stagnatie tot gevolg.
het onnodig dubbel opslaan van gegevens zorgt voor een duurzamere manier van data opslag.
Door toename van multimedia, e-mail en internet
Vandaar dat KLM net als Air France gekozen heeft
gebruik (stijging van 880% t.o.v. 2006) en door toename
voor de ‘Storage oplossing’ van één van de grootste
van kantoorautomatiseringtoepassingen, verdrievoudigt
spelers in de wereld als het gaat om slim en duurzaam
de opslagbehoefte van de KLM momenteel elke twee
opslaan van gegevens.
jaar. Daar waar we nu momenteel bijna 35 Terrabyte opslag hebben, is 105 Terrabyte nodig over twee jaar.
Werner Soeteman, Manager Agency AMSterdam
Door nieuwe technieken daalt maandelijks de kosten
Operations: “De belangrijkste aanleiding dat het ‘anders’
voor de opslag per Gb. Dataopslag op zich kost
moest, waren twee grote incidenten op de locaties
tegenwoordig niets meer, het is het managen van de grote hoeveelheid opslag die kostbaar is. Moeten we daarom ongelimiteerd datacapaciteit uitbreiden of moeten we juist de gebruiker beperken in zijn opslag (quoteren)? Bij een autonome behoefte aan groei ben ik van mening dat je de gebruiker niet moet beperken in zijn/haar opslag, maar juist de middelen moet bieden om data efficiënt op te slaan door data deduplicatie, data eigenaarschap en data lifecycle.” Wat doet KLM? In juni 2010 startte Agency AMSterdam met de migratie naar een centrale oplossing. In niet meer dan twee 19 inch kasten worden de kantoorautomatisering gegevens op een veilige manier opgeslagen. Hierdoor worden de decentrale servers niet meer gebruikt voor het opslaan van deze gegevens en wordt het
fotografie: Ivonne Hilgers
beheer aanzienlijk vereenvoudigd. De stappen Stap 1: Migreren van de gegevens per site Stap 2: Aanzetten van deduplicatie. Hierdoor wordt er een aanzienlijke besparing van de huidige Asher Lake
opslagcapaciteit bereikt. Dubbele bestanden worden automatisch verwijderd, maar blijven beschikbaar op de oorspronkelijk opgeslagen locatie.
12 ICTLINK MEI 2011
“Bij een autonome behoefte aan groei moet je de gebruiker de middelen bieden om data efficiënt op te slaan.”
De percentages van de ontdubbelde gegevens
zetten. Dit kan tot 7 dagen in het verleden. En van
van de gemigreerde sites:
de vorige dag zelf van meerdere momenten op de dag.
• E&M: resp. 21% en 28%
Deze mogelijkheid zal naar verwachting een besparing
(winst van respectievelijk 730 GB en 1,3 TB)
opleveren in de restore kosten doordat deze actie niet
• CIO/IS: 26% (winst 874 GB)
meer door de Helpdesk uitgevoerd hoeft te worden.
• Cargo: 23 % (winst 558 GB)
Let wel het gaat alleen om bestanden die op het
• Amstelveen: resp. 16% en 22%
netwerk zijn opgeslagen. Bestanden die op de eigen
(winst van resp. 412 GB en 838 GB) • Oost: resp. 30% en 18%
PC zijn opgeslagen kunnen niet op deze wijze teruggezet worden.
(winst van resp. 942 GB en 304 GB) • Centrum 25% en 14% (winst van resp. 467 GB en 350 GB)
Op MyKLM vind je de beschrijving hoe je zelf bestanden kan terugzetten.
In totaal hebben we met deduplicatie maar liefst 6,7 Tb bespaard. Meer info deduplicatie: http://www.youtube.com/ watch?v=b0B-UFV_qro Stap 3: Aanzetten Personal restore. Mogelijkheid om zelf bestanden te kunnen terugzetten (restoren). Personal restore Met ‘Personal restore’ kunnen medewerkers zelf hun zoekgeraakte of beschadigde databestanden terug ICTLINK MEI 2011 13
Kernwoorden Ondersteuning IMO Industrial Plan Masterclass
IMO Support
Ondersteuning Muriel van der Heide SPL/XG - Sinds mei 2010 is binnen het KLM CIO Office een nieuwe subafdeling opgericht onder de naam ‘IMO Support’. Deze rol bestond al een tijdje in het Air France domein en Mark Jan Beutler pakt deze rol op voor KLM. Samen met zijn Air France counterpart Frank Philippe heeft hij als belangrijkste taak de ontwikkeling en uniforme werkwijze van de IMO’s te ondersteunen en daarmee een effectieve en efficiënte IMO organisatie neer te zetten. Mark Jan vertelt over zijn IMO support activiteiten.
“Als BPM goed wordt toegepast zullen onze business processen efficiënter en effectiever worden.”
“IMO Support werkt voornamelijk op verzoek
Opzetten masterclasses
van de verschillende IMO’s, maar krijgt ook
Ook houdt Mark Jan zich bezig met het
opdrachten vanuit de CIO. De focus ligt op het
ontwikkelen van een masterclass op het gebied
ondersteunen van de IMO’s met processen,
van IT en business alignment ten behoeve van
methoden, tooling en training. Ik maak ook deel
alle Information Managers. “In deze masterclass
uit van het maandelijkse IMO overleg en ben op
zitten onderwerpen als: hoe om te gaan met
die manier goed aangehaakt op alles dat speelt.”
change management, portfolio management, de waarde en nut van business architectuur
Industrial Plan voor IMO
en niet onbelangrijk: cultuurverschillen. Het idee
Het Industrial Plan voor IMO is op dit moment
is om deze onderwerpen door senior managers
in de maak, waarin op basis van IT demand
te laten vertellen en ook hoogleraren uit te
(zowel innovatie als continuïteit) de workload
nodigen vanuit verschillende disciplines.
en de benodigde mankracht (FTE’s) bepaald
Eenzelfde concept van masterclasses is
gaat worden. Mark Jan vervolgt: “Hiertoe is
uit te werken voor bijvoorbeeld de business
een model en een tool ontwikkeld, waarmee
architecten. De ambitie is om deze winter
we op dit moment hard aan de slag zijn. Hierin zit
met een IM masterclass te starten.”
de verwachte vraag (demand) van de business versleuteld die vervolgens vertaald wordt naar
Support bij Business Change Management
workload. Hiermee zullen we vervolgens ervaring
“Daarnaast is er de zogenaamde ‘Business
opdoen en waar nodig verfijnen.”
Change readiness approach’. Dit is een aanpak om zeker te stellen dat de business voldoende voorbereid is bij de introductie van een nieuw systeem of een change. Is iedereen goed getraind en geïnformeerd? Vanaf de pre-studie tot en met de implementatie toets je hiermee of het project op koers ligt of dat er interventies nodig zijn om de business change succesvol te implementeren.” Business Process Management (BPM) “Onlangs hebben we met de business architecten een DIN opgesteld (Doel Inspanningen Netwerk) om te komen tot continue verbetering van Business
fotografie: KLM archief
Process Management. Hierbij gaat het om het ontwikkelen van skills op het gebied van businessarchitectuur, businessmodelleren en Engineering & Maintenance is een belangrijke gebruiker van Aris.
simulatie en het overzien van procesrelaties. Als BPM goed wordt toegepast zullen onze businessprocessen efficiënter en effectiever
14 ICTLINK MEI 2011
voor alle IMO’s Collegae Jubilea 25 jaar Mei 1 mei
Arnold Langelaar, Application Developer
1 mei
Peter van der Meer, Project Architect
1 mei
G.C. Samsom, Functional SAP consultant
Juni 1 juni
Imro Valpoort, Project Architect
1 juni
E.C.M. Caspers, Functioneel SAP consultant
16 juni
Frans Dieleman, Process Controller Agency
40 jaar Mei 1 mei
Franklin D. Herstein,
fotografie: Ivonne Hilgers
Application Developer IS Development
Mark-Jan Beutler
worden, leiden tot lagere kosten per eenheid en
werkinstructies altijd duidelijk zijn en gemakkelijk
tot hogere marges.”
toegankelijk. We gaan nu over op een nieuwe Aris versie waarmee de modellen en instructies
Aris support voor business analisten
ook op het web gepubliceerd kunnen worden.”
Aris is een joint tool voor het modelleren van business processen. “Samen met Air
Het speerpunt voor de komende tijd voor IMO
France zijn we bezig met een migratie naar
support is het Industrial Plan, de Aris migratie
Laat het ons weten!
een nieuwere versie. Engineering & Maintenance
en de masterclass voor Information Managers.
Heb je ander werk, ben je getrouwd
is een belangrijke gebruiker van Aris, omdat
Op MyKLM onder de tab CIO/IS kun je meer
of ga je met pensioen en wil je dit
daarin bijvoorbeeld werkinstructies voor
lezen over IMO Support. Zoek dan op PMO,
delen met je IT collega’s? Mail dit
werktuigbouwkundigen worden vastgelegd.
IMO Support & Portfolio Management, zoals de
naar
[email protected]
De voorwaarde voor vliegveiligheid is dat
naam officieel luidt!
ICTLINK MEI 2011 15
Kernwoorden INCRA Crew informatie SCRUM
iCrew View
Een nieuwe manier van kijken naar crewinformatie Margreet Sandee SPL/OX - Momenteel werken we aan de implementatie van iCrew ter vervanging van INCRA. Naast het rostering- en trackingsysteem voor crew omvat iCrew satelliet applicaties, zoals Crew check in, Crew meal ordering, Pride Crew Datawarehouse en circa zestig interfaces met bestaande applicaties als
De keyusers ervaren wat voor hen wel werkt en wat niet.
Vakplan, Captains en Carmen. Voor de gebruikersgroep, die nu een kijkfunctie heeft in INCRA, ontwikkelen we een specifieke webapplicatie met de naam iCrew View.
iCrew view
en binnen Inflight Services. Zij hebben crew
iCrew view staat voor ‘een nieuwe manier van kijken’
informatie nodig om hun dagelijkse werk te kunnen
naar crew informatie. Dat betekent dat gebruikers
doen. Het gaat daarbij onder andere om het verifiëren
alleen maar die informatie kunnen zien die zij echt
van de inzet van crew, de beschikbaarheid en
nodig hebben voor hun werk. iCrew view is gemak
inzetbaarheid van crew, en het contacten van crew
kelijker in het gebruik dan INCRA omdat de informatie
over werkafspraken, trainingen dan wel sollicitaties
overzichtelijk en op maat aangeboden wordt.
en/of reïntegratie. Maar ook voor de operationele besturing in het OCC is iCrew view van belang.
Voor wie is de kijkfunctie van belang? De kijkfunctie wordt gebouwd voor crew enablers,
Hoe zijn we te werk gegaan?
de ondersteunende afdelingen binnen de Vliegdienst
Web Development en key-users ontwikkelen de kijkfunctie momenteel volgens de SCRUM methodiek. Dit houdt in dat key-users met praktijkvoorbeelden (o.a. van de crewsamenstelling op een multi-leg vlucht en/of het rooster van cockpit of cabine crew) aangeven met welke vragen uit de operatie zij geconfronteerd worden, en hoe zij die beantwoord willen zien door middel van iCrew View. We ontwikkelen met die input generieke functionaliteit die voor een grote gebruikersgroep uitkomst kan bieden.
fotografie: Marijke Groensmit
Ook boeken we volgens de key-users winst waar het gaat om gebruikersvriendelijkheid. De key-users ervaren tijdens het scrummen wat voor hen wel werkt en wat niet, en de developers haken daar direct op in. Zo maken we elke week vorderingen en gaat het ook bij de eindgebruikers steeds meer leven. We kunnen nu al in managementteam meetings van eindgebruikers vertellen wat we aan het ontwikkelen zijn, en wat er 16 ICTLINK MEI 2011
Het i-Crew View Scrum Team, met v.l.n.r.: Eric Kop (Architect), Jacqueline Bouwman (Hoofd Cabin Crew Service Center & Key user), Bas Biesheuvel (Developer), Gerbrand de Goeij (Scrum master), Maaike Meekes (General Service Manager B747 & Key user), Jan Hoetink (Business lead iCrew View), Vineeth Madhusoodanan (Testmanagement), Andre Hogenkamp (Developer).
voor hen verandert ten opzichte van het huidige
7, 8 en 9 oktober. In vier sprints bouwen we nu een
gebruik van INCRA-crew. Daarmee scheppen we de
oplossing die uitkomst biedt aan een deel van de crew
juiste verwachtingen en kunnen we concreet aangeven
operatie dat straks geen INCRA crew meer tot zijn/haar
wat we van de organisatie verwachten om de uitrol
beschikking heeft.”
van iCrew View tot een succes te maken. Wat zijn de resultaten? Naast voordelen zitten er ook nadelen aan het
Waar INCRA een veelheid aan dwarsdoorsneden
scrummen binnen iCrew. We maken gebruik van iCrew
op individuele pagina’s toont, die moeilijk te lezen zijn,
services waarvan een deel nu nog getest wordt. We
geeft iCrew View binnen drie eenvoudig te navigeren
hebben wat dat betreft een sterke afhankelijkheid van
pagina’s een totaalbeeld van de benodigde gegevens.
het opleveren van iCrew services en dat loopt niet altijd
iCrew View is een tool die gemakkelijk in het gebruik
in de pas met het tempo dat we met iCrew View moeten
is en alleen die crew informatie bevat die relevant is
maken. Daarom houden we de communicatielijnen kort
voor gebruikers. Zo eenvoudig dat er geen uitgebreide
met het iCrew-projectteam en is het geven en nemen.
training nodig is. In eerste instantie wordt iCrew View
Zo zal een deel van de data in iCrew View pas zichtbaar
weliswaar nog gevoed met INCRA data. In de periode
worden op het moment dat iCrew live is. We streven
7, 8 en 9 oktober wordt voor iCrew View de knop
ernaar om iCrew View live te brengen voor de geplande
omgezet naar voeding op basis van iCrew data en
Go Live van iCrew op 7, 8, 9 oktober 2011. Dit geeft ons de
is de migratie compleet.
mogelijkheid om eventuele kinderziektes eruit te halen. Wat gaat er verder nog gebeuren? Wie zijn daarbij betrokken?
Door middel van inloopsessies, myklm.org en een
Web Development doet de bouw en implementatie
tijdelijke support desk gaan we de gebruikers op
van iCrew View middels SCRUM. Key users zijn direct
weg helpen met iCrew View als vervanging van INCRA
betrokken bij het bouwen en testen. Zij werken samen
crew. Vervolgens gaan we groepsgewijs iCrew View
met de businesslead en businessrepresentatives
bij de verschillende afdelingen uitrollen.
en FAM-ers aan het specificeren van requirements, het voorbereiden van de organisatie en het live brengen van gebruikers. Waarom doen we het zo? Jan Hoetink, business lead voor iCrew View: “We kozen voor de SCRUM aanpak omdat het om een relatief eenvoudige kijkfunctie op crew informatie gaat, waarbij we gebruik kunnen maken van reeds bestaande crew services. Verder waren de requirements voor iCrew View niet uitgespecificeerd, en moeten we voor iCrew live gaan als risico beperkende maatregel voor
‘Rooster scherm’ voor een geanonimiseerde medewerker ICTLINK MEI 2011 17
Kernwoorden Social Media campagne Portretfoto Boeing 777-200
Jouw Delfts blauwe portret op een 777-200? Petra Holst SPL/XG - Delfts blauw is natuurlijk oer-Hollands. Hoogste tijd om er weer iets leuks mee te doen! Op 27 april lanceerde KLM een nieuwe campagne via de social media: ‘Tile & Inspire’. Dit is een uniek concept waarbij KLM Facebook fans, Flying Blue leden en KLM medewerkers kans maken om met een Delfts blauwe portretfoto op een echte Boeing 777-200 te komen. De foto vul je aan met een inspirerende slogan.
Alle KLM medewerkers én de Flying Blue leden
toevoegen en deze delen met je Facebook
kregen een dag eerder al de primeur om een
vrienden. Begin juni worden de winnaars bekend
persoonlijk tegeltje te creëren! De meest originele
gemaakt. Half juni staat de eerste vlucht gepland
en inspirerende Delfts blauwe ‘tiles’ maken kans op
en maakt de hele wereld kennis met KLM als
een van de ruim 4000 ‘tegeltjes’ afgebeeld op een
inspirerende luchtvaartmaatschappij!
echt KLM-vliegtuig van het type Boeing 777-200. Meer informatie
18 ICTLINK MEI 2011
Hoe werkt het?
Ga voor meer informatie naar www.tileyourself.com.
Maak een Delfts blauw tegeltje van je eigen
Mocht je geen Facebook account hebben?
profielfoto. Tot eind mei kun je je meest inspire
Geen probleem! Op de website lees alles over deze
rende tegeltje maken, een inspirerende spreuk
unieke campagne en hoe je mee kunt doen!
Kernwoorden SAP MRO CC CC Testmanagement Geautomatiseerde testset
Optimaal resultaat door geautomatiseerde testuitvoer
V.l.n.r.: Paul Reijling, Wim van der Zee, Harold Geenhuizen, Peter Vos, Eric de Graaf, Christiaan Hoppenbrouwers, Rob den Haan, Michel Weidemann en Gerben Samsom. Niet op de foto: Linda Helversteijn en Henk Kuil.
Mariska Westhoff SPL/XQ en Wim van der Zee
test engineer voor meer complexe
SAP consultant Michel Weidemann
SPL/XX – De uiterst bedrijfskritische aard van de binnen
testsituaties.
over TAO: “Vanwege de omvang
KLM gebruikte SAP systemen en processen maakt het
en complexiteit van SAP zijn de Tevens kan TAO kan bepalen
medewerkers van het SAP MRO CC
welke SAP schermen veranderd zijn
gespecialiseerd in een specifieke
testen een complexe en arbeidsintensieve zaak is, staat
door een wijziging in het systeem.
SAP module. Voor het testen is
binnen het SAP MRO Competence Center het geautoma
Zodoende kan er geanticipeerd
een multidisciplinair team nodig.
worden welke testcases zeker
Data wordt vaak door meerdere
uitgevoerd en mogelijk gerepareerd
medewerkers gedeeld en
moeten worden.
hergebruikt. Een van de complexe
noodzakelijk dat deze regelmatig worden getest. Omdat
tiseerd testen al lange tijd hoog op de prioriteitenlijst.
Het Competence Center Test
te moeten programmeren en
Onze implementatiepartner is
bedrijfsprocessen die we nu in TAO
management heeft daarom het
heeft een integratie met SAP
EclipseIT, omdat zij ruime ervaring
hebben opgenomen is het Engine
SAP TAO tool aangeschaft. Samen
Solution Manager en met HP Quality
hebben met TAO-implementaties.
Shopvisit proces. In het verleden
met de Organizer E&M, het SAP
Center. Om met TAO een test te
Zij worden tijdens de implementatie
hadden we 2 à 3 uur nodig voor het
MRO Competence Center en
maken van een business proces,
fase ondersteund door test
testen van één Shopvisit proces,
expertisepartner EclipseIT is een
kan een business analist of een
engineers van CC Test Management
mits we de juiste personen en
implementatieproject gestart om
functioneel SAP consultant het
(SPL/XQ) en functioneel consultants
integere data tot onze beschikking
voor drie hoofdprocessen van
proces in SAP handmatig uitvoeren,
van CC SAP MRO (SPL/XY).
hadden. Was dit niet het geval,
E&M een geautomatiseerde
bijvoorbeeld op basis van
Deze KLM projectmedewerkers
dan kon de testduur oplopen tot
testset op te bouwen.
bestaande testscripts. SAP TAO
zijn, na opleiding, in staat om
een hele dag.”
volgt de geraakte schermen,
zelfstandig de geautomatiseerde
Het testen gaat niet alleen sneller,
Test Acceleration and Optimization
handelingen en invoerdata en
testen te onderhouden en de
in dezelfde tijd kan nu ook meer
(TAO) is een revolutionaire
zet deze om in een volledig
TAO-toepassingen verder uit te
worden getest. Dit leidt tot een
testoplossing die het mogelijk
geautomatiseerde test. Deze
breiden. Binnen Europa loopt
hogere test dekkingsgraad en
maakt om geautomatiseerd te
geautomatiseerde test kan later
KLM hiermee nu voorop op het
reduceert hiermee het risico van
testen op de SAPGUI zonder direct
worden bewerkt door een ervaren
gebied van SAP testen.
onder tijdsdruk te weinig testen. ICTLINK MEI 2011 19
Kernwoorden Cargo Hardware vervanging
Cainofobie
fotografie: KLM archief
Desktop Management Service
Asher Lake SPL/XZ - Het boek ‘Angst, Fobieën en Dwang’ zegt dat er
zorgvuldig uitgevoerde projecten, door een
in de loop der tijd een heleboel excessen zijn ontstaan op het gebied van
goede samenwerking met de IMO en de business.
benamingen voor fobieën. Pseudo-Griekse termen die niet allemaal op die manier gediagnosticeerd zijn, worden gebruikt om angsten voor van alles en
Er was een nauwe betrokkenheid van Tako Huisman (Exploitation Manager AF/KL Cargo en lid van de stuurgroep) en Jack Mul (Infra
nog wat te benoemen. Maar wat ik persoonlijk een erg boeiende vond in deze
structure Manager) bijgestaan door stagiair
context is Cainofobie: Angst voor nieuwe dingen. Daar hebben we tijdens het
Harry Santbulte.
Cargo Hardware vervangingproject niets van gemerkt. Nou ja bijna niets dan…
Tako en Jack hebben er voor gezorgd dat er op de verschillende MT lagen voldoende aandacht was. Succes bleek gegarandeerd.
Aanleiding
Beleid
Over het algemeen geldt voor desktop hardware
De Air France en KLM IT assetmanagers hebben
Tako: “Een project waar je van te voren alleen
een levenscyclus van ongeveer 3 à 4 jaar. De
een beleid vastgesteld dat zich richt op het
maar van kunt dromen! Mede door een grondige
recessie heeft er toe bijgedragen dat KLM, net
minimaliseren van het aantal modellen. Dit zorgt
voorbereiding en een zeer goede samenwerking
als vele andere bedrijven, de gebruikscyclus van
ervoor dat beheerinspanningen en daarmee
tussen alle partijen (IT, agency, business en IMO)
haar pc’s, laptops en servers heeft opgerekt. Het
de kosten teruggebracht kunnen worden.
is het ‘hardware renewal’ project geruisloos
besluit was om pas in dit boekjaar, 2010-2011, de
Immers, verouderde machines dragen bij aan
geïmplementeerd. De werkstations en laptops
‘verouderde’ desktop hardware te vervangen en
een toename van het aantal incidenten en
zijn volgens planning opgeleverd. De gebruikers
te starten bij die divisie waar men met de ‘oudste’
andersoortige ongemakken. Daarnaast
zijn zeer tevreden. Wat wil je nog meer!”
machines werkt: De KLM Cargo divisie.
vergen moderne applicaties steeds meer van
Naast het feit dat deze machines op 1 april 2010
de hardware waar ze op draaien.
Uitrolcoördinatoren Jack heeft veel energie gestoken om bij de
ouder waren dan 5 jaar, werd ook vastgesteld dat bepaalde types moesten worden uitgefa
De aanpak
verschillende teams en afdelingen in de business
seerd zoals de beruchte IBM ThinkPad R51.
Dit project kenmerkte zich, zoals de meeste
zogenaamde ‘uitrolcoördinatoren’ aan te wijzen.
20 ICTLINK MEI 2011
De complexiteit zat vooral in dit stuk van het
Ervaringsdeskundige Bram Talahatu
Tevens draag ik nu zelfs de titel van ‘ervarings
project. De communicatie rond de volgende
(Proces Planner Airmail Services):
deskundige’, ik heb het inmiddels dus ver
punten heeft heel wat voeten in de aarde gehad.
“Door ervaring uit het verleden, was ik al redelijk
geschopt op ICT gebied.”
Hoe komen we erachter (1) waar welke machines
voorbreid op de vraagstukken van Jack Mul.
Kortom: de angst voor het nieuwe was niet te
exact staan (2), wie er op die machines werkt of
Ik had bijvoorbeeld al goed in beeld waar welke
merken. Sterker nog iedereen was blij met het
wie er verantwoordelijk voor is (3), wie wanneer
pc stond en wat we wilden vervangen. Zo zijn
‘nieuwe spul’.
aanwezig is en last but not least (4) wat er op
de dubbele schermfuncties die nu beschikbaar
de verschillende machines geïnstalleerd staat?
zijn, een ware verademing voor onze planners
Het vervolg
en Duty Mail supervisors.
Uiteraard staan er nog vele machines op de
Jack over de noodzaak van coördinatoren:
Een ander fenomeen is dat er software profielen
nominatie om vervangen te worden. Parallel
“Behalve een business project teamlead voor
zijn gemaakt voor werkplekken en functies.
aan dit traject zijn er bij de divisie E&M al rond
de Hardware Renewal heb ik ook coördinatoren
De uitrol bij zowel Airmail als Equation is goed
de 300 machines vervangen die allemaal een
kunnen aanstellen. De coördinatoren waren
verlopen. Iedereen is blij met de snellere
gelijkwaardig profiel hadden. In het boekjaar
een absolute ‘must’ om het project te doen
computer.”
2011-2012 maken we een doorstart met de volgende bulk.
slagen. Veel specifieke informatie is lokaal op de afdelingen aanwezig waardoor coördinatoren
Dorothy Margaret (Management Assistant
in de business essentieel zijn voor het aan
to the VP VMA; AFKL Cargo -SPL/JK):
Daarnaast is een aantal ‘hot spots’ gedefinieerd
leveren van de juiste gegevens. Mede door deze
“Ik moet heel eerlijk bekennen dat ik een leek
waarbij in overleg met de business is vastgesteld
coördinatie functie in de business te beleggen
ben op ICT gebied. Hardware, software, applicatie
welke machines met prioriteit vervangen moeten
kon er snel en adequaat worden ingesprongen
zus en zo… Helaas word ik daar niet erg blij en
worden. Tevens ligt er een verzoek om een
op issues bij de uitlevering.”
vrolijk van. Denk dat ik misschien ook wel een
Hardware Lifecycle proces in het leven te
beetje bij het groepje collega’s met ‘angst voor
roepen om bij toekomstige vervangingen
Vanuit het project hebben we bovenstaande
nieuwe dingen’ hoor.
project overhead tot een minimum te beperken.
punten ondersteund door scans te maken
Ik vond het dan ook geestig om als coördinator
Sterker nog, dat het een onderdeel wordt
van de verschillende machines en de initiële
voor mijn afdeling te mogen fungeren. Volgens
van het reguliere proces rond de Desktop
gegevens uit de Configuratie Management
mij heeft Jack Mul door mijn vragenvuur nog
Management Service.
Database (CMDB) aan te leveren.
een aantal extra overuren gedraaid. Hopelijk heeft men bij Cargo geen separatie
De uitvoering verliep vervolgens in batches van ongeveer honderd computers (laptops
Graag wil ik mijn grote waardering uitspreken
angst, want voorlopig ben ik daar weg. En
en desktops inclusief monitoren) verdeeld over
voor Jack en Harry die echt snel, efficiënt en
over angst gesproken. Nog eentje dan, omdat
vier dagen per week. Wekelijks was de vrijdag
geduldig zijn gebleven gedurende dit hele
ik die zelf zo leuk vond: Hippopotomonstro
een zogenaamde bufferdag. Op deze dag
project. Het is inmiddels allemaal achter de rug
sesquippedaliofobie, dit is de angst voor of
konden de eerder niet uitgeleverde werkplekken
en naar wens verlopen. Momenteel ben ik in
weerzin tegen het horen, lezen of uitspreken
alsnog geplaatst worden. Het aantal achter
het bezit van een nieuwe laptop (en ook nog
van lange woorden. Dit begrip is in de loop
stallige leveringen werd hierdoor tot een
een token!), waarmee ik vanuit huis kan werken.
der tijd ontstaan uit het originele begrip
minimum beperkt.
Er gaat werkelijk een wereld voor me open.
sesquipedalofobie.
V.l.n.r.: Jack Mul (Teamleider Communicatie), Edward van Eerden (Teamleider Uitrolteam), Harry Santbulte (Stagiair), Asher Lake (Projectleider), Teddy Kristel (Change Controller), Andy Anselma (Nazorg Team), Paul Hemmens (Uitrolteam) en Nico Vaessen (Teamleider Nazorgteam). Niet op de foto: Esmee van der Putten (Projectbureau), Hans van der Bergh (CMDB Administrator), Ardillio Donokarijo (Uitrolteam) en Eric Kowsoleea (Nazorg Team).
ICTLINK MEI 2011 21
Kernwoorden Departure Control Amadeus platform Synergieën Innovatie
Altéa DC:
Een ambitieus Jurgen Simons SPL/XE - Eén van de grote uitdagingen binnen het Mosaïque programma is het Altéa Departure Control project. Dit project migreert de huidige verwerkingssystemen van passagiers en weight & balance (Gaetan voor Air France en Codeco/VLC voor KLM) naar het nieuwe systeem van Amadeus. Het Departure Control project bestaat uit meer dan vijfendertig deelprojecten. In dit artikel worden de eerste KLM deelprojecten in het kort toegelicht.
Altéa Departure Control (DC)
naar meer dan 280 buitenstations, het uitrollen van
Information Services is verantwoordelijk voor
de GUI en het ondersteunen van de migratie met tools
Gilles Blandin (AF Ops), Patrick
een zachte landing van Altéa DC in het omringende
en proefdraai sessies.
Dumont (AF Dev), Jurgen Simons
ICT landschap. Dit betekent: het omzetten van
(AFKL IT PM), Jeroen van Gennip
interfaces naar het nieuwe DC op basis van een
Jurgen Simons, AFKL IT project manager Altéa DC, zegt
nieuwe architectuur (SOA), het ontwikkelen van nieuwe
er het volgende over: “Altéa DC is een prachtig project.
Adriaan Bax (AFKL PMO). Op de foto
applicaties om het door Amadeus geboden DC product
Het raakt werkelijk ieder onderdeel van de AFKL
ontbreekt Alain Tessenyi (AFKL DS).
te vervolmaken, het organiseren van de infrastructuur
organisatie. De rol van IS is cruciaal voor het succes.
V.l.n.r. de aanwezigen op de Altéa DC AFKL IT voortgangsbijeenkomst:
(KL Ops), Didier Géllee (AFKL Test/
fotografie: KLM archief
Transversals), René Jalink (KL Dev),
22 ICTLINK MEI 2011
project! Meer dan tweehonderd IS medewerkers werken
wordt verkleind door de go-live momenten te spreiden.
aan dit project, waar een IT budget van 65 miljoen
Early Ramp FM biedt functionaliteit om loadsheets en
euro voor uitgetrokken is. De belangrijkste deadline,
rapporten te versturen van goederen die via platformen
25 oktober 2011, is de start van de pilot rollout van
verwerkt worden.
Customer Management voor het buitenstation São Paulo. Om tijd voor proefdraai sessies over te houden
ATG
streven we ernaar om per 4 augustus alle onderdelen
Amadeus Technische Gateway (ATG) is voor alle
in productie te hebben.”
AFKL-applicaties de ‘deur’ om contact te maken met applicaties in de Amadeus suite via SOA webservices
Eerste interface is live gegaan
en events. De ATG is met succes gerealiseerd door
De Purser Summary (PUR) interface ging op 8 december
KLM IS en gecertificeerd door Amadeus.
vorig jaar als eerste succesvol live. Deze interface zorgt ervoor dat de pursers alle benodigde informatie
Hebben we een monster gecreëerd?
over de passagiers ontvangen. In april en mei 2011
Absoluut niet, maar met elk extra verzoek om
gingen een aantal interfaces voor Catering, Ground
verandering en met alle bedrijfsinnovaties buiten
Services en Commercial (betaalde diensten) live.
het DC-project die veranderingen binnen Codeco en Gaetan vereisen, begint de capaciteit om te
Andere KLM deelprojecten
coördineren en de consistentie te garanderen een
E-service
absoluut maximum te bereiken. We hebben dus uw
E-service wordt in enkele stappen voorbereid op
steun nodig om ons te concentreren op ons primaire
de nieuwe situatie. De eerste release van de Check-In
doel; Gaetan, Codeco/VLC vervangen door Altéa DC!
Services Layer (CIS1.0) is geïmplementeerd en Internet Check-In (ICI) is eraan gekoppeld. De volgende implementatie van dit type is Common Kiosk 2. Eind juni zal CIS 2.0 worden geïmplementeerd, die het mogelijk maakt Altéa DC voor ICI en Common Kiosk te gebruiken. Codeco Offline Bijna een jaar geleden nam het Altéa DC KL Offline project de uitdaging aan om een DC alternatief te ontwikkelen voor Codeco Offline, de complexe en zeer uitgebreide omgeving voor historische data
Mosaïque
van Codeco. Na diepgaande analyse zijn inmiddels
Sinds de fusie met Air France en KLM zijn er op vele manieren synergieën
eenentwintig applicaties uitgezet, omdat ze geen
tussen de twee luchtvaartmaatschappijen gegenereerd. Het Mosaïque programma
zakelijk doel meer dienden. Nog eens twintig
draagt hieraan bij door een aantal interne systemen te verschuiven naar het
applicaties, die veelal luchtvaartmaatschappijen
Amadeus platform.
bedienen die niet voor DC in aanmerking komen, hoeven niet te worden gemigreerd. Binnen het project
Het Mosaïque programma omvat de volgende projecten:
wordt nu hard aan gewerkt om het DC alternatief voor
- Altéa Reservation; ter vervanging van het Corda KLM reserveringssysteem
de overige tweeënveertig applicaties tijdig te realiseren.
(voltooid in april 2007), - Altéa-Inventory; migratie van Inventory systemen Alpha3
Early Ramp FM
(AF voltooid in mei 2010) en Corda Inventory (KL voltooid in juni 2010),
Het aan Codeco gekoppelde Early Ramp FM anticipeert
- Altéa Departure Control,
op de introductie van Ramp FM, dat aan de Flight
- Altéa CTS; migratie van het AF Ticketing Systeem Alpha 3
Management module van Altéa DC zal worden gekoppeld. De Early variant biedt belangrijke bedrijfs voordelen, omdat de bedrijfsverandering bij KLM vele
(afgerond in november 2010), - ETS; de migratie van de electronic ticketing server door Air France (voltooid april 2011) en KLM (gepland in juni 2011).
maanden eerder kan starten, waarbij ook het risico ICTLINK MEI 2011 23
ICTLink, Personeelsblad voor en
Vormgeving
door KLM ICT medewerkers
Funcke communications & design, Haarlem
Redactie-adres
Drukwerkinkoop en begeleiding
Communication Management (SPL/XG)
SUM= Printmanagement
Gebouw 878 Schiphol-Rijk Email:
[email protected]
Drukwerk HENK Grafimedia
Hoofd- en eindredactie Petra Holst (SPL/XG)
Oplage 1520
Redactieraad Vacature IMO MRN / Sales (AMS/CM)
Frequentie
Vacature IMO HR & Corporate Staff (AMS/GJ)
7 x per jaar
Hans Rietman (SPL/XE) Peter van Loenen (SPL/XS)
Wijzigingen aan adresgegevens doorgeven aan:
Ronald Hankel (SPL/JX)
[email protected]
Tania Astans Oosterdijk (SPL/LX) Yvonne Adelaar (SPL/TX) Fotografie Funcke communications & design, Haarlem Hans van Oort (SPL/LX) Ineke Nordt (SPL/XO) Ronald Snijders (SPL/ZC) Timo van Rijsse (SPL/XT) Willem Geers (SPL/XK) Cover foto KLM archief
