HTML5 – ontwikkelingen
WAXTRAPP
BV
Pagina
1
van
7
26-05-2011
Inhoudsopgave 1 HTML5 ontwikkelingen .................................................................................................. 3 Executive summary..................................................................................................................3
1.1 Welke verbetering brengt HTML5 .......................................................................................3 1.1.1 Voor site-eigenaren..........................................................................................................3 1.1.2 Voor de websurfer............................................................................................................3 1.1.3 Voor de webdesigner........................................................................................................4
1.2 Waarom HTML5....................................................................................................................4 1.3 Ontstaan van HTML5............................................................................................................5 1.3.1 De haast van de dotcom hype...........................................................................................5 1.3.2 Het W3C comité................................................................................................................5 1.3.3 Het plug-in vacuüm..........................................................................................................5
1.4 Hindernissen........................................................................................................................6 1.4.1 Browser adoptie...............................................................................................................6 1.4.2 Standaardenpolitiek bij video formaten...........................................................................6 1.4.3 Standaardenpolitiek bij HTML5........................................................................................6
1.5 Conclusie: Wat brengt de toekomst?...................................................................................7
WAXTRAPP
BV
Pagina
2
van
7
26-05-2011
1 HTML5 ontwikkelingen Executive summary HTML5 gonst als nieuw codewoord boven de markt, maar wat is het eigenlijk en waarom doet iedereen er zo gewichtig over? Het is meer dan alleen een nieuw jasje voor de site. Betere beleving voor de bezoeker, eenvoudiger websites bouwen en beheren, mobiele toepassingen, lagere kosten voor ontwikkeling en vormgevers krijgen styling-mogelijkheden die vroeger alleen met Flash of in drukwerk mogelijk waren. De ontwikkelingen rondom HTML 5 komen steeds vaker op allerlei vlakken ter sprake. HTML5 houdt ook WAXTRAPP bezig. Om klanten een voorsprong te kunnen geven, volgen we de ontwikkelingen op de voet om deze mee te nemen in de producten die we opleveren, en gebruiken we HTML5 waar het in deze vroege fase zinnig is, zoals bij mobiele sites en video-integratie. Voordelen van HTML5 dienen zowel de websurfer, de aanbieder en de developer tegelijkertijd. Dat is ook de kracht van HTML5: het legt de belangen van de 3 partijen in één lijn.
1.1 Welke verbetering brengt HTML5 1.1.1 Voor site-eigenaren • • • •
Op lange termijn lagere kosten omdat je niet voor smartphones, tablets en gewone browsers allerlei aparte sites en apps hoeft te laten ontwikkelen. Lagere kosten voor het ontwikkelen omdat het met betere standaarden minder tijd kost. Meer mogelijkheden voor de eigenaar om dingen zelf te kunnen waar hij anders een programmeur voor in de arm moet nemen (een van de speerpunten van WAXTRAPP). De afhankelijkheid van hulpprogramma's wordt geminimaliseerd.
Wat Frank Mulder (Coördinator Internet Omroep MAX) hierover zegt:
“Met HTML5 wordt het plaatsen ('embedden') van audio- en videostreams op een webpagina zo eenvoudig als het invoegen van een afbeelding. In HTML5 worden afspraken vastgelegd dat niet een hulpprogramma van de browser ('plug in'), maar de browser zelf de audio/video afspeelt. De aanbieder hoeft zich er geen zorgen meer over te maken of de bezoeker over de juiste hulpprogramma's beschikt om het materiaal af te spelen. Daarnaast biedt HTML5 ook verbeteringen, zoals bij de afhandeling van webformulieren. HTML5? Liever vandaag nog dan morgen!” Wat ook erg mooi is van HTML5 is dat je veel meer dan vroeger op de computer van de surfer kunt opslaan. Actievoerders willen nogal eens "big brother" gillen als dat ter sprake komt, maar het maakt het veel makkelijker om in samenwerking met collega's te tekstverwerken, een spelletje te spelen of sites te maken met heel erg mooie hoge kwaliteit foto's of video, die zonder dat opslaan veel te lang zouden duren om binnen te halen. Het is op zich goed beveiligd tegen inzage door anderen. In hoeverre dat misbruikt wordt hangt helemaal af van de integriteit van de aanbieder zelf.
1.1.2 Voor de websurfer • • • • • •
Veel en veel betere video mogelijkheden. Geen gehannes meer met video die niet te bekijken is omdat je niet de goede plug-in hebt. Het start sneller en werkt gebruikersvriendelijker, heen en terugspoelen gaat 10x soepeler. De player ziet eruit als naadloos onderdeel van je browser. Op alle apparaten dezelfde browser-ervaring, in plaats van dat je sommige dingen op sommige apparaten niet kan. Veel mooiere, betere en visuele vormgevingsmogelijkheden, waardoor browsen veel prettiger en leuker wordt om te doen.
WAXTRAPP
BV
Pagina
3
van
7
26-05-2011
HTML5 omvat ook standaarden voor het uitlezen van bijvoorbeeld de GPS-positie, ongeacht of je een telefoon, tablet of laptop gebruikt. Er zijn ook standaarden bedacht voor het uitlezen van je ingebouwde camera. Doordat een website je locatie en de beelden op je camera kan gebruiken en doordat je een veel rijkere ervaring kunt meegeven aan de surfer, wordt het mogelijk om de hele website te personaliseren op de context. Waar ben je nu? Met welk apparaat bedien je de site? Waarom? Dat gaat allemaal meewegen in een volledig individueel op de persoon toegesneden gebruikservaring.
1.1.3 Voor de webdesigner • • • • • •
Betere standaarden, dus voorspelbaarder bouwproces Minder bugs om omheen te werken Veel meer mogelijkheden om iets mooi vorm te geven. Betere typografiemogelijkheden die (enigszins) in de buurt komen van wat tegenwoordig in drukwerk mogelijk is. Maar ook: spelletjes, 3D visualisaties, veel meer mogelijkheden om de site er echt goed uit te laten zien. Veel meer mogelijkheden om websites te maken die aanvoelen als een softwareprogramma in plaats van een website. Dat kan nu al in beperkte mate, maar het blijft altijd website-achtig.
1.2 Waarom HTML5 HTML is altijd erg beperkt geweest in z'n mogelijkheden. Web developers zijn de de helft tot driekwart van hun tijd bezig met om de onmogelijkheden en beperkingen van HTML, en bugs in browsers heen te werken. Ondertussen wil de gebruiker wel maximaal gebruik kunnen maken van nieuwe apparaten met een hele andere aard dan laptops en PC's: kleine maar haarscherpe schermpjes op telefoons en tablets met touchscreens, wat een heel andere bedieningservaring is en waar je met huidige HTML standaarden maar weinig kanten mee uit kan. De wachtrijen bevestigen dat tablet computers het recreatieve browsen volledig gaan domineren; de laptop zal vrij snel van de driezitsbank verdwijnen. Het alternatief is altijd Flash geweest. Flash kon wat HTML niet kon. Flash kan animatie, geluid, filmpjes, spelletjes, grafieken en 3D visualisatie. Het compromis was aanzienlijk: Flash was een plug-in met alle nadelen van dien. Een vooraf bepaald vlak op de webpagina, met vaste afmetingen, wordt gereserveerd voor de plug-in. In de visie van WAXTRAPP zijn plug-ins een compromis, dat bij gebrek aan goede standaarden zoals HTML5 op allerlei manieren is gebruikt waar het niet voor bedoeld is. Die plug-in gebruikt een hoop rekenkracht, veel Flash-blokjes op de pagina maken je webpagina zo traag, dat de site niet meer vooruit te branden is. Of de hele site werd in Flash gemaakt, nog erger en onbruikbaar voor zoekmachines, want die kunnen die voorgebakken Flash-bestanden niet lezen. Het andere grote nadeel van Flash is dat je het niet via tekst kunt besturen. HTML-code is tekstgebaseerd en daar wordt pas op de browser een webpagina van gemaakt. Dat maakt het mogelijk om te personaliseren door voor ieder individu andere code te sturen (wat wij heel veel doen bij WAXTRAPP). Zo worden dingen mogelijk als online winkelen, webmail, sociale media en personalisatie in het algemeen. Dat is, naast industrie-politiek, een van de redenen waarop Steve Jobs Flash op zijn iPhones en iPads verboden heeft. Die rekenkracht vreet batterijduur en maakt de gebruikservaring traag en irritant. Het heeft tevens HTML5 een enorme duw in de goede richting gegeven. HTML5 wordt wel gepropageerd als een officiële W3C standaard, maar in feite is het allemaal door Apple bedacht, alleen ze spelen het via de officiële weg om te voorkomen dat het lijkt alsof Apple de agenda bepaalt, maar dat is dus voor een groot deel wél zo.
WAXTRAPP
BV
Pagina
4
van
7
26-05-2011
1.3 Ontstaan van HTML5 De situatie is primair ontstaan door 2 krachten:
1.3.1 De haast van de dotcom hype Ten tijde van de dotcom hype, probeerde Microsoft om Netscape uit de markt te drukken. Daardoor hebben beide, op dat moment ongelooflijk chaotisch opererende bedrijven, bedroevend slechte kwaliteit software afgeleverd en om elkaar de loef af te steken. Dat je met een gratis verspreid programma als een browser geen droog brood kon verdienen mocht destijds de pret niet drukken.
1.3.2 Het W3C comité HTML is verzonnen en gestandaardiseerd door wetenschappers, niet door vormgevers of multimedia mensen. Dat is altijd een grote hindernis geweest. Het comité dat de HTMLstandaarden verzon, opereerde met de grondigheid en traagheid die je van wetenschappers gewend bent. Zie het als een lange tafel met een hele rij baardige professoren met jampotglazen brillen. Daarbij kwam ook dat de mensen van het W3C hele andere idealen hadden dan de commerciële wereld. Het W3C wilde degelijkheid, transparantie, accessibility voor gehandicapten en dus de hele mensheid en een HTML standaard die op alle computers werkt, ook op die van arme mensen in de derde wereld. Dat zie je terug in de standaarden die ze verzonnen. Netscape en Microsoft hadden wel zitting in deze comité's, maar de commerciële deelnemers hadden elk gewoon 1 stem, dus weinig macht. En je kunt je voorstellen dat de wetenschappers helemaal niet blij waren met de hitsigheid van die commerciële jongens die allemaal kortetermijn dingetjes wilden die de wetenschappers maar haastige spoed en soms ronduit flauwekul vonden. De trage vorming van standaarden konden Netscape en Microsoft eenvoudigweg niet op wachten, dus ze verzonnen maar hun eigen oplossingen, vooruitlopend op wat ze gokten dat de standaard zou worden.
1.3.3 Het plug-in vacuüm Door die twee dingen samen ontstond er dus een HTML standaard die brak en beperkt was. De plug-ins vulden het vacuüm. Er zijn meerdere plug-ins bedacht door de jaren heen, en van allemaal Flash is uiteindelijk blijven plakken, omdat die het meeste mogelijkheden bood met (bij z'n introductie) de minste leercurve. Toen Flash kwam hoopte men dat de volgende versie gewoon met code bestuurd kon worden ipv voorgebakken, maar ondanks de komst van ActionScript halverwege de zeroties is dat nooit echt gebeurd, het is altijd een animatiepakket gebleven. Steve Jobs heeft in mijn visie groot gelijk als hij over zijn ruzie met Adobe zegt dat Flash een technologie is die over zijn piek heen is. Toen we rond het jaar 2000 Flash zagen opkomen, gingen we er een beetje vanuit dat met zo veel succes er wel binnen een jaar een met tekst aanstuurbare versie van Flash zou komen. Immers de zwakke mogelijkheden van het toenmalige HTML 2 en HTML 3 waren een grote frustratie voor de toen piepjonge internetbranche en de ontwikkelingen gingen snel. Maar dat kwam niet. Dat gebeurde pas jaren later, te laat, het heet ActionScript, en het blijft een compromisgedrocht waarbij je altijd eerst een Flash animatie moet 'voorbakken' met speciale software en dan aan de beperkingen van het voorgebakken gedeelte vastzit. En HTML5 heeft die beperking niet. Geen complexiteit toevoegende en mogelijkheden inperkende plug-in tussenlaag.
WAXTRAPP
BV
Pagina
5
van
7
26-05-2011
1.4 Hindernissen Er zijn echter een paar grote hindernissen nog te nemen voor HTML5.
1.4.1 Browser adoptie De meeste browsers van nu kunnen een heel klein beetje HTML5. Dat ene kleine beetje dat ze kunnen wordt nu maximaal gebruik van gemaakt in Google Maps. Safari van Apple kan bijna alles van HTML5 nu al, maar dat is niet zo gek, want Apple heeft veruit het grootste deel van HTML5 zelf verzonnen. Firefox hobbelt er achteraan, maar Microsoft is met Explorer nog veel trager. IE9 wordt de eerste browser die dat kan, en Microsoft kennende zal het wel tot IE10 of IE11 duren voor ze net zo ver zijn als Apple nu, en het echt betrouwbaar werkt. De eerste paar jaar krijgen de makers van websites dus eigenlijk te maken met in feite nóg een standaard erbij voor een minderheid van de browsers, en blijft het technisch enigszins kreupele HTML4 dus de norm. Daarnaast duurt het al helemaal jaren voordat bedrijven hun browsers upgraden vanwege de conservatieve natuur van systeembeheerders en het feit dat sommige slecht ontworpen webapplicaties gewoon niet werken op nieuwere browsers en het te duur is om die applicaties te laten repareren. Heel veel overheidsinstellingen hebben om die reden nog steeds Explorer 6 als verplichte browser.
1.4.2 Standaardenpolitiek bij video formaten Apple is soms geen haar beter dan welke Google, Facebook Microsoft dan ook qua politiek. Met HTML5 kun je filmpjes afspelen zonder plug-in rotzooi. Dat is een open standaard. Maar Apple heeft zijn (technisch superieure) standaard voor filmpjes comprimeren, genaamd H.264 (ook wel bekend als MPEG4) flink volgestampt met patenten. Dat Microsoft dan Apple moet betalen om dat te mogen gebruiken in IE9 is tot daar aan toe, al zullen ze dat niet fijn vinden, maar ongeveer 1/4 tot 1/3 van de browsers is open source (vooral Firefox en Chrome). Firefox is 90% liefdewerk oud papier en kan die patenten niet betalen (of moet verregaande juridische landjepik van Apple accepteren) en Google wil die patenten waarschijnlijk niet gaan betalen omdat ze geen macht aan Apple willen afstaan. Daarom heeft de open source wereld een eigen, volledig open standaard voor filmpjes bedacht, genaamd OGG Vorbis. Nou ja, het zoveelste VHS/Video2000 drama dus. Technisch zit het uiteraard vrijwel hetzelfde in elkaar en is ook best prima, maar nou heb je toch weer twee video standaarden. De vraag is wie er gaat winnen. Gaat Apple eigenwijs zijn eigen H.246 erdoor drukken of gaan ze ook OGG Vorbis omarmen en daarmee hun eigen standaard tweederangs maken? Of gaan ze acceptabele licentievoorwaarden aan de open source browsers geven? Dat staat nog helemaal te bezien, maar tot die tijd is er voor met name mediabedrijven (omroepen, filmmaatschappijen e.d.) een groot probleem. Want vooruitlopend op de uitkomst van die patentenoorlog moeten ze eigenlijk hun video voor internet in zowel OGG Vorbis als in H.246 gaan bewaren en aanbieden. En dat terwijl er al zo veel "oude" standaarden waren, zoals Flash Video voor Flash en het inferieure Windows Media en het verouderde RealMedia. Dat betekent enorm veel opslag- en servercapaciteit om al die video op te slaan en te serveren. En in hoe meer formaten het moet worden opgeslagen, hoe harder dat oploopt.
1.4.3 Standaardenpolitiek bij HTML5 Waar standaarden zijn, zijn afwijkingen en dat zal hier niet anders zijn. Soms komt het door bugs, soms door politiek, soms wordt een bug als politiek drukmiddel gebruikt. Dit maakt het leven van de developers ingewikkelder en dus de kosten voor de aanbieder (die het moet laten bouwen) hoger.
WAXTRAPP
BV
Pagina
6
van
7
26-05-2011
1.5 Conclusie: Wat brengt de toekomst? Dit whitepaper is een momentopname van mei 2011. Hoe de standaardenoorlogjes uitpakken is onmogelijk te zeggen, maar als je dit leest kan dat alweer een paar stappen verder zijn. De rest is langer geldig. Bij WAXTRAPP hopen we vooral op eenheid, geen verdeeldheid. Want een standaard ontleent zijn kracht aan het idee dat iedereen zich er aan houdt, maar industrie-politiek neigt juist naar de kortetermijn gedachte van roepen dat je de standaard omarmt, maar er vervolgens van afwijken om een machtsblokje te vormen en geld mee proberen te verdienen. Vooralsnog zal het nog jaren duren voor Flash overal is verdwenen, omdat het nog jaren duurt voordat alle consumenten en bedrijven de nieuwe browsers op hun computers hebben, en dus die “rijke” ervaring toch Flash nodig heeft. Op smartphones en tablets zal dat naar verwachting veel harder gaan omdat die automatisch updaten. HTML5 is een standaard die er eigenlijk al 5 jaar, wat zeg ik, 10 jaar eerder had moeten en kunnen zijn. Maar nu hij er is gaat hij het leven van de webbouwer, de site-eigenaar en vooral de consument vele malen makkelijker en leuker maken. Waarschijnlijk zal, tegen de tijd dat HTML5 gemeengoed wordt, alweer aan HTML6 gewerkt worden. Zoals dat gaat met standaarden; tegen de tijd dat ze eindelijk omarmd zijn, zijn ze eigenlijk alweer verouderd, maar hebben we er tussentijds gelukkig veel plezier van. En bij WAXTRAPP kunnen we veel mooiere, rijkere en functionelere sites en webapplicaties voor de klanten bouwen.
WAXTRAPP
BV
Pagina
7
van
7
26-05-2011
