Hoge Vught
GWI 4 Wijkconvenant 2009 – 2011
Wijkconvenant/Uitvoeringsplan 2009-2011 GWI 4 Hoge Vucht -2-
Wijkconvenant 2009-2011 voor het gebied Hoge Vucht (GWI 4) Ondergetekenden, -
Amarant Careyn Thuiszorg Breda Gemeente Breda GGZ Regio Breda IMW Breda Kruisvereniging Breda Laurentius Mee West-Brabant OBN Wijkraad Raffy Singelveste AlleeWonen STIB Stichting Elisabeth Stichting Ouderenwerk Breda Surplus Welzijn WonenBreburg
Hierna gezamenlijk te noemen: “partijen”
Overwegende, a) dat de groeiende vraag naar zelfstandig wonen van mensen met een lichamelijke, verstandelijke en/of psychische beperking, leeftijdsbreed en ongeacht afkomst, nopen tot samenwerking op de terreinen van wonen, welzijn en zorg; b) dat partijen zich conformeren aan de uitgangspunten bij de doelstelling en de verantwoordelijkheid nemen voor de implementatie in de Hoge Vucht (GWI 4); c) dat vanwege de veranderingen in het zorg- en dienstverleningsstelsel partijen maatregelen treffen die leiden tot ontschotting, ontkokering, deregulering, efficiënt en resultaatgericht werken en wijkgerichte zorg- en dienstverlening; d) dat de partijen op 7 november 2007 het Manifest GWI hebben ondertekend en
zich volgens de afspraken in dit wijkconvenant zullen inspannen en inzetten om de opgenomen afspraken ook te realiseren; e) dat de bovengenoemde partijen per datum ondertekening officieel starten met de uitvoering in de Hoge Vucht (GWI 4); f) dat in later instantie partijen, die zich nu niet laten vertegenwoordigen maar wel relevant zijn voor de uitvoering van het manifest en dit ook hebben ondertekend, aan kunnen sluiten als ze een bijdrage willen leveren aan de GWI ambitie in de Hoge Vucht (GWI 4). g) dat met het convenant niet is bedoeld in de Hoge Vucht (GWI 4) afspraken te maken over markt- of klantenverdeling; h) dat elke aanbieder vrij is om die diensten in de Hoge Vucht (GWI 4) aan te bieden waartoe deze in staat is; i) dat het convenant bedoeld is om in de Hoge Vucht (GWI 4) een minimum aanbod te garanderen Gelet op: - het Manifest GWI en de daarin gemaakte afspraken; - de gebiedsanalyse en visie GWI voor het gebied Hoge Vucht (GWI 4).
-3-
Komen het volgende overeen: 1. Doel De doelstelling van GWI is om mensen in staat te stellen zo zelfstandig mogelijk te wonen en te leven, ook wanneer zij behoefte krijgen aan begeleiding, ondersteuning of zorg. De geschikte woonplek ligt daarbij voor veel mensen in de eigen, vertrouwde buurt. De ondertekenaars van dit wijkconvenant stellen daartoe een uitvoeringsplan op dat gericht is op het daadwerkelijk realiseren van: - een voldoende1 aanbod van geschikte woningen voor mensen met een beperking; - voldoende benodigde voorzieningen voor welzijn en zorg; - een levensloopbestendige woonomgeving; - (verbetering van) kleinschalige dienstverlening dicht bij huis. Dat betekent dat: a. kwetsbare groepen met behoeften op het gebied van sociale participatie, o.a. vrijetijdsen dagbesteding, sociaal contact en sociaal netwerk, informatie, hand &spandiensten en zorg, in de wijk voor op hun vraag afgestemd aanbod terecht kunnen; b. de betrokken partners optimale samenwerking ten behoeve van de cliënt laten prevaleren boven de eigen organisatiespecifieke werkwijze.
2. Uitgangspunten bij de doelstelling: Bij de uitwerking van GWI worden de volgende uitgangspunten gehanteerd. a. Klantgestuurd De behoeften en de beleving van de bewoners staan centraal bij het formuleren van het aanbod. Dat geldt binnen de wijkgerichte aanpak van GWI op twee schaalniveaus: het wijkniveau en de individuele klant. b. Keuzevrijheid De Bredase bewoner is vrij in diens keuze uit het aanbod op het gebied van wonen, welzijn en zorg. c. Transparantie in informatievoorziening Om keuzevrijheid mogelijk te maken is een goede toegankelijke en bovenal onafhankelijke informatievoorziening een voorwaarde. d. Ontkoppeling wonen, welzijn en zorg Om keuzevrijheid en zelfstandigheid te bevorderen wordt een vergaande ontkoppeling tussen wonen, welzijn en zorg nagestreefd. Vernieuwende en open samenwerkingsstructuren tussen de aanbieders zullen nodig zijn om dit te bereiken. e. Niet apart maar samen Bewoners moeten, ook wanneer zij behoefte hebben aan begeleiding, ondersteuning of zorg, de uitdaging behouden om volwaardig in de samenleving te participeren. Voorzieningen dienen daarom zo te worden opgezet dat gebruikers uitgenodigd worden om in contact te komen met mensen van andere leeftijden en leefstijlen. Dit uitgangspunt heeft nog een andere dimensie: voor een goed algemeen voorzieningenniveau is een breed draagvlak noodzakelijk, speciale voorzieningen voor specifieke doelgroepen zullen ten koste gaan van dit draagvlak.
1
Voldoende aanbod volgens de Bredase norm. Basis hiervoor is het onderzoek van Onderzoek en Informatie van de gemeente
-4-
f. Algemeen voor specifiek/doelgroepgericht Om zo gewoon en zelfstandig mogelijk te blijven wonen is het van belang dat mensen gebruik kunnen blijven maken van reguliere voorzieningen. Specifieke voorzieningen zijn alleen nodig wanneer het niet anders kan g. Gemeenschappelijkheid in behoeften Het is van belang geen onderscheid te maken op basis van beperkingen maar gemeenschappelijkheid te zoeken op basis van behoeften. Dit wordt gedaan door op basis van de vraag vanuit de wijk zoveel mogelijk combinatie te zoeken tussen klantgroepen mét en zonder beperking. Dit vergroot tevens het economische draagvlak voor de voorzieningen en dienstverlening. h. Ketensamenwerking Om optimaal te kunnen voldoen aan de vraag in de samenleving, dienen alle schakels in de keten van zorg, wonen en welzijn met elkaar verbonden te zijn. Binnen de verschillende ketens is het van belang zowel te werken aan participatie, preventie en vroegsignalering als aan hulp en herstel. Schakels moeten naadloos samenwerken rondom individuele cliënten én verbonden zijn op niveau van het GWI-gebied. Wanneer er zich in de uitvoering knelpunten voordoen of het tempo in één van de ketens anders verloopt dan verwacht, dan verbinden de maatschappelijke partners zich om tot gezamenlijke oplossingen te komen. i. Kwaliteit in coalitie vóór kwantiteit rond de vergadertafel Voor de realisatie van de GWI-doelstellingen is op gebiedsniveau samenwerking noodzakelijk. Hierbij dient een juist evenwicht te worden gevonden tussen de wens samenwerking te realiseren tussen de partijen die een sleutelrol vervullen. De maatschappelijke partners kiezen op gebiedsniveau zelf hun partners waarmee zij een goed, sluitend en vraaggestuurd aanbod willen realiseren dat past binnen de uitgangspunten van GWI.
j. Sociale samenhang Sociale vitaliteit is voor vrijwel iedereen belangrijk om prettig te kunnen wonen en is voor veel kwetsbare mensen de voorwaarde om zich geborgen, geaccepteerd en veilig te voelen. Vanuit de Wmo vormt de omgeving als sociaal vangnet de basis. Activiteiten die vanuit GWI worden ontplooid dienen dan ook altijd mede te worden beoordeeld op hun meerwaarde op het gebied van de versterking van de sociale samenhang.
-5-
3. Uitvoeringsplan Op gebiedsniveau zijn prestaties of clusters van prestaties te benoemen. Veel maatschappelijke partners zijn al jaren bezig met GWI en nemen actief deel aan, of initiëren de activiteiten die er mee samenhangen. Het succes van GWI is voor een belangrijk deel te danken aan de inspanningen van de maatschappelijke partners in Breda. Op gebiedsniveau geven partijen in het Uitvoeringsplan concreet aan welke prestaties zij in de woongebieden tot 2011 kunnen realiseren en met wie ze die willen realiseren. De maatschappelijke partijen kunnen in de actieplannen per woongebied bijvoorbeeld aangeven dat ze uitvoerder zijn van een concreet deelproject, participeren in een samenwerkingsverband of als trekker van een samenwerkingsproject fungeren. In het samenwerkingsverband levert iedere partner onderdelen waar hij goed in is; de werkzaamheden die buiten de eigen kerncompetenties vallen besteedt men uit aan de partner die daar wel over beschikt. Voorzieningen worden ontwikkeld en afgestemd op de wensen en behoeften van ouderen, mensen met een beperking of anderszins kwetsbare bewoners van het gebied Hoge Vucht. In de afgelopen jaren is er al veel gerealiseerd voor GWI in Hoge Vucht. De ondernomen activiteiten zijn veelal voortgekomen uit de ervaringen die professionals met de wijk en haar bewoners hebben. Een recente GWI analyse en visie voor de Hoge Vucht als mede het manifest GWI vormen de basis voor het Uitvoeringsplan GWI Hoge Vucht 2009-2011.
-6-
4. Prestaties op het terrein wonen, zorg & welzijn De volgende prestaties zijn benoemd:
Prestaties Wonen: Activiteiten/prestaties: Wonen met zorg Roeselarestraat De behoefte aan wonen met zorg krijgt invulling door de realisatie van 10 woonzorgappartementen in de Roeselarestraat. In de eerste helft van 2009 worden deze appartementen opgeleverd. Partijen: Singelveste AlleeWonen (trekker), Stichting Elisabeth, locatie Vuchterhage Oplevering: 2009 Eindresultaat: 10 rolstoeltoel- en doorgankelijke woningen, waarin zorg kan worden geleverd. Hart van de Wijk Het gebied met Vuchterhage en het winkelcentrum wordt in de toekomst herontwikkeld. De uitgangspunten voor de ontwikkeling zijn vastgesteld en er heeft een marktonderzoek plaatsgevonden. In het komend jaar wordt verder aan de planfase gewerkt. Partijen: Singelveste AlleeWonen (trekker), Stichting Elisabeth, locatie Vuchterhage, gemeente, Fortis. Eindresultaat: een zorgcentrum dat als hart van de wijk fungeert in combinatie met (zorg)woningen en een modern winkelcentrum. Groenehove Singelveste AlleeWonen heeft in 2008 haar bezit uitgebreid met seniorencomplex Groenehove met 111 geschikte woningen. Tevens zijn in de Roeselarestraat en Groenedijk in de afgelopen jaren 224 woningen opgeplust. Partijen: Singelveste AlleeWonen. Eindresultaat: 335 voor senioren geschikte woningen. Rietveldhuis Zorgsatelliet Rietveldhuis wordt verbouwd en krijgt een nieuwe entree en betere inrichting. De zorgsatelliet wordt daarmee meer geschikt voor de vele activiteiten die er plaatsvinden en krijgt meer uitstraling naar nieuwe doelgroepen van senioren. Partijen: Singelveste AlleeWonen (trekker), SOB. Eindresultaat: Moderne zorgsatelliet ingericht op de vraag van moderne senioren. Tielrodestraat Een deelplan van de wijkontwikkelingsplannen van Laurentius voor de Wisselaar. Voor de locatie Tielrodestraat/Grimmingenstraat is men bezig met een onderzoek naar de mogelijkheden van een woonzorgsatelliet. Dit betekent ca. 600 m2 plint met maatschappelijke en/of zorgfuncties. Hierboven komen 30 appartementen met zorg. Partijen: Laurentius (trekker) Oplevering: indicatief eind 2010 / begin 2011 Eindresultaat: Woonzorgsatelliet en 30 appartementen met zorg.
-7-
Blijf in mijn wijk Ook een deelplan van Laurentius bestaande uit vier locaties verspreid over de Wisselaar. Daar worden appartementengebouwen gerealiseerd met in totaal ca. 68 gelijkvloerse appartementen. De woningen zijn geschikt voor senioren en hulpbehoevenden. De straatas wordt verlegd, zodat er voldoende veilige ruimte gerealiseerd wordt tussen de voorgevel en de weg. Indirect heeft deze maatregel snelheidsreductie ter plaatse tot gevolg. Oplevering: indicatief 2011 / 2012 Partijen: Laurentius Eindresultaat: ca. 68 gelijkvloerse appartementen voor senioren en mensen met een beperking. Wisselaar Verkoop bij mutatie van 350 van de 730 eengezinswoningen met de formule Slimmer Kopen bij voorrang aan wijkbewoners. Reeds 50 verkopen zijn inmiddels gerealiseerd. Partijen: Laurentius Eindresultaat: 350 verkochte woningen Slimmer Kopen. Wonen in het park Op het Wisselslagterrein komen 96 gelijkvloerse appartementen geschikt voor ouderen in het (middel) dure huur- en koopsegment. Oplevering: indicatief 2010. Partijen: Laurentius Eindresultaat: 96 appartementen geschikt voor senioren. Lelystraat In dit grootonderhoud - en opwaarderingproject zijn totaal 192 woningen door ingrijpende maatregelen opgeplust en 96 woningen zijn geschikt gemaakt voor senioren. Partijen WonenBreburg en bewoners. Realisatie (gestart 2007 en 2008) Eindresultaat: 192 opgepluste en 96 geschikte woningen. Brusselstraat / Roeselarestraat Dit project betreft 420 woningen die worden opgewaardeerd, waarvan 168 woningen zijn opgeplust voor senioren. Partijen: WonenBreburg en bewoners. Realisatie (gestart 2007-2008) en 2009. Eindresultaat: 168 opgepluste woningen. Bernard de Wildestraat fase B Realisatie van 74 woningen geschikt voor senioren in zowel huur (32 woningen) als koopsector (42 woningen). Partijen: WonenBreburg. Realisatie 2008-2009. Eindresultaat: 74 geschikte woningen. Bernard de Wildestraat fase C Sloop van 152 woningen en bouw van 120 woningen in diverse prijsklassen. Partijen: WonenBreburg. Realisatie: 2010 /2012. Eindresultaat: 120 geschikte woningen.
-8-
Fysieke veiligheid Veilige looproute Al enige tijd wordt gewerkt aan speciale kindvriendelijke route door Geeren Noord. Deze route is speels, aantrekkelijk en veilig voor kinderen en volwassenen met of zonder beperking. In de periode november 2008 – mei 2009 wordt de route ontworpen en aangelegd. Na Geeren Noord wordt de route uitgerold naar heel de Hoge Vucht. In het kader van het masterplan openbare ruimte worden teven maatregelen genomen als rolstoelopritten, blinden geleidetegels e.d. op het moment dat een straat opnieuw wordt ingericht. Partijen: Gemeente Breda, afdeling PMP (trekker), WonenBreburg, bewoners Realisatie Geeren Noord: 2009 Realisatie Hoge Vucht: 2009/2010 Eindresultaat: Meer veiligheid voor kinderen en volwassenen op straat. Project afsluiten/verlichting brandgangen Er wordt gewerkt aan een plan voor het afsluiten en verlichten van de brandgangen in de laagbouw Geeren Noord ( rode daken) Partijen: WonenBreburg, Bewonerscomité Realisatie: 1e kwartaal 2009 Eindresultaat: Meer veiligheid rondom deze 280 woningen Achterpaden veiligheidsplan Aanpak achterpaden van 730 woningen in de Wisselaar: verlichting, afsluiting met hekwerken, bestrating en afwatering. Partijen: Laurentius Realisatie: 2008/2009 Eindresultaat: Meer veiligheid rondom 730 woningen. Achterpaden veiligheidsplan Aanpak achterpaden van 196 woningen in Geeren Zuid en 502 woningen in Biesdonk. Partijen: Singelveste AlleeWonen Realisatie: 2008/2009 Eindresultaat: Meer veiligheid rondom 698 woningen.
Procesafspraken Sociaal programma Hoge Vucht en Doornbos-Linie Als uitwerking van de programmadoelen van de wijkontwikkeling in Hoge Vucht en Doornbos Linie (in het bijzonder Zicht op Vooruitkomen en Onbekommerd Wonen) wordt een sociaal programma voor dit gebied opgesteld. Sinds 2001 is er door een samenwerkingsverband van gemeente, corporaties, bewoners, zorginstellingen, Vertizontaal en anderen gewerkt aan de verbetering van de wijk. Verbetering met fysieke maatregelen (sloop/nieuwbouw, toevoegen zorgkruispunten, brede school) en verbetering met maatschappelijke activiteiten (bijv. brede school programma; integrale, vraaggestuurde dienstverlening zorg- welzijn). De resultaten van al deze inspanningen hebben nog niet opgeleverd wat was verwacht. Met name de sociale pijler heeft behoefte aan een bezinning op de indertijd geformuleerde probleemanalyse, aan formulering van richtinggevende en concrete doelen en een samenhangend programma voor de sociale maatregelen met een duidelijke prioritering én regievoering. De gemeente en de drie corporaties hebben afgesproken een sociaal programma voor Hoge Vucht en Doornbos Linie te ontwikkelen met uitwerkingen per buurt. Deze afspraak is vastgelegd in het IPSV werkplan 2009-2011. -9-
Een sociaal programma geeft op de activiteiten in de sociale pijler inzicht en overzicht en geeft weer waar de regie ligt. Het geeft daarmee aan alle betrokkenen bij de wijkontwikkeling in de Hoge Vucht en Doornbos & Linie een kapstok waarin de eigen activiteiten een plekje hebben, waarin duidelijk wordt welke verbanden er met andere thema‟s en/of activiteiten kunnen worden gelegd en waar dingen dubbel worden gedaan of waar gaten zitten. Er wordt onderscheid gemaakt tussen een overkoepelend programma voor de wijk als geheel en programma‟s per buurt. In het overkoepelend programma zitten thema‟s die voor de hele wijk gelden, waarvoor de gemeente de (eind)verantwoordelijkheid draagt en waarop doelen voor de middel- en lange termijn worden geformuleerd. Thema‟s zijn Geschikt Wonen voor Iedereen, jeugd, onderwijs, participatie (inclusief inburgering), verbinden/samen leven, volksgezondheid en sport. Het sociaal programma zal ook de verbinding leggen naar veiligheid en naar wijkeconomie. In de buurtprogramma’s wordt aangegeven welke stappen worden ondernomen om de doelen die zijn geformuleerd in het overkoepelend programma, te realiseren. Voor Geeren Zuid is zo‟n programma al gemaakt. Deze buurtprogramma‟s hebben meer het karakter van een uitvoeringsplan. Ze bevatten concrete acties en resultaten waardoor bewoners optimaal worden uitgedaagd hun inbreng te leveren. Partijen: Gemeente Breda (trekker, directie MO), Singelveste AlleeWonen, Wonen Breburg, Surplus Welzijn. Realisatie:2009/2010 Sociaal Plan Opstellen sociaal plan ten behoeve van herstructurering en renovatie Geeren. Partijen: Singelveste AlleeWonen, Laurentius, WonenBreburg (trekkers), gemeente Breda, bewoners(commissies) Realisatie: 2009 Eindresultaat: Huurders in het herstructureringsgebied kennen hun rechten en plichten en krijgen o.m. een verhuiskostenvergoeding.
Prestaties Welzijn: Activiteiten/prestaties Ontmoetingspunten De specialisatie van de diverse ontmoetingspunten, te weten zorgkruispunten, zorgsatellieten, buurthuizen en ontmoetingsruimtes, wordt verder ingevuld. Voor Geeren Noord en Zuid vindt reeds een afstemmingsoverleg plaats tussen Raffy en ‟t Rietveldhuis (SOB). Dit afstemmingsoverleg zal in 2009 worden uitgebreid naar de andere accommodaties. Naast de ontmoeting in voorzieningen zet de gemeente ook in op versterking van de gebruiks- en ontmoetingsplek in het winkelcentrum Moerwijk. Partijen: Gemeente Breda (trekker), buurthuisbesturen, Surplus Welzijn, SOB , Raffy corporaties. Verdere realisatie: 2009 e.v. Sociaal programma Geeren Zuid In het sociaal programma van de corporaties in Geeren Zuid, onderdeel van het Integraal Ontwikkelingsplan (IWOP) zijn activiteiten opgenomen die bewoners kansen geven om voortuit te komen op gebied van wonen, werken, onderwijs en vrije tijd. Ook zijn activiteiten opgenomen die het draagvlak en de betrokkenheid van bewoners bij de uitvoering van de plannen stimuleren en de samenhang en leefbaarheid in de wijk verbeteren. Kernpunten van het sociaal programma zijn het investeren in sociale stijging van bewoners, verbeteren van - 10 -
het leefklimaat in Geeren Zuid, werken aan een positief imago van de buurt en het werken aan een positief perspectief voor de herstructurering voor zittende bewoners. Enkele activiteiten in dit kader zijn: buurtfeest, boek Geeren Zuid, workshop wijkprofessionals, projecten achter de voordeur, lesprogramma herstructurering leerlingen basisschool De Fontein, oprichting kinderraad basisschool De Fontein, Thuis-op-Straat project voor jongeren, bewonersonderzoek Calandstraat, Vrouwenstudio, laagdrempelige burenhulpverlening etc. Het effect en maatschappelijk rendement van het sociaal programma wordt gemeten eind 2009-begin 2010. Partijen: Singelveste AlleeWonen, WonenBreburg (trekkers) Realisatie: 2008, 2009 e.v. Eindresultaat: activiteiten in sociaal programma worden uitgevoerd en hun maatschappelijk rendement wordt gemeten, waarbij beoogd wordt de sociale stijging en het perspectief van zittende en nieuwe bewoners en de leefbaarheid en het imago van de buurt te verbeteren. Sociale aanpak Wisselaar In de Wisselaar is een sociale aanpak gestart die gericht is op sociale stijging, met name ontmoeting- en omgangsstimulering. Hiertoe is een inloophuis aan de Tielrodestraat gerealiseerd waar diverse maatschappelijke partijen resideren. Ook is een buurtwebsite Wisselaar ingericht met een actief buurtsitemanagement, waarmee digitale ontmoeting en informatieuitwisseling centraal staat (Laurentius, gemeente). Jaarlijks wordt een buurtfeest georganiseerd waar lokale talenten optreden en actief zijn. Ook wordt de organisatie van het feest steeds meer door wijkbewoners ter hand genomen ondersteund door Laurentius en Surplus Welzijn. Partijen: Laurentius, gemeente, Surplus Welzijn Realisatie: 2009 e.v. Eindresultaten: activiteiten in sociale aanpak gericht op sociale stijging in de Wisselaar worden uitgevoerd. Wijkinformatiepunt Een wijkinformatiepunt voor de buurt wordt gerealiseerd in het Inloopcentrum Hoge Vucht. Hierbij kan de opgedane ervaring in Heksenwiel dienen als referentiekader. Het wijkinformatiepunt heeft tot doel informatie, advies en bemiddeling van (vrijwilligers)diensten te leveren. Partijen: SOB (trekker), Stichting Elisabeth, locatie Vuchterhage, Werk aan de wijk Realisatie: 2e helft 2009/2010 Eindresultaat: Wijkinformatiepunt operationeel van maandag tot en met vrijdag van 09.0017.00 uur. Activiteiten zorgsatelliet Rietveldhuis De verdere invulling met activiteiten van het in 2008 verbouwde Rietveldhuis: - Administratief spreekuur/Informatiepunt - Zorgspreekuur Careyn Thuiszorg Breda - Ontwikkeling wijkrestaurant middag- en avondmaaltijden; - Ontwikkeling open ontmoeting inclusief gezond bewegen. Partijen: SOB (trekker), Raffy, Careyn Thuiszorg Breda, Singelveste AlleeWonen Realisatie: 2009/2010 Eindresultaat: Wijkrestaurant met lunch 5x per week en avondmaaltijd 3x per week, zorg- en administratief spreekuur en inloop inclusief gezond bewegen. Centrum voor jeugd en Gezin Jeugdzorg realiseert een Centrum voor Jeugd en Gezin, dat voorlopig in zorgkruispunt Raffy zijn plek krijgt.
- 11 -
Partijen: Gemeente Breda (trekker, directie MO), jeugdgezondheidszorg (consultatiebureaus en GGD), opvoedondersteuning, gezinscoaching, maatschappelijk werk, het Veiligheidshuis met onder meer politie en zorgteams in het onderwijs. Realisatie: 2009 Eindresultaat: Eind 2009 is een Centrum voor Jeugd en Gezin operationeel in zorgkruispunt Raffy. Allochtonen In 2008 is een aantal projecten gestart voor oudere allochtonen, namelijk seniorenvoorlichters (Raffy), activteiten/dienstenontwikkeling allochtone ouderen (SOB) en Allochtonen aan Zet, waaronder het Grote Broerproject, Buurtinterventieteam (Buurtvaders) en de Vrouwenstudio Amalia (Singelveste AlleeWonen en WonenBreburg). In het derde kwartaal van 2009 worden deze projecten geëvalueerd. Daarbij staat de vraag centraal of de projecten voldoende aansluiten op de vraag van oudere allochtonen en welke zaken hierin nog verbeterd kunnen worden. Partijen: Singelveste AlleeWonen (trekker), Raffy, SOB, WonenBreburg, FMO initiatieven Realisatie: 2008/2009 Realisatie evaluatie: najaar 2009 Eindresultaat: Eind 2009 ligt er een rapport voor de projectgroep GWI Hoge Vucht, waarin advies gegeven wordt over de vervolgaanpak voor de doelgroep oudere allochtonen. Cursus signalering In 2008-2009 volgen huismeesters van de woningcorporaties, alfahulpen van de thuiszorg en andere medewerkers die veelvuldig bij bewoners binnen komen een training „signaleren achter de voordeur‟. De effecten van de training, m.n. de toepassing ervan in het dagelijkse werk, worden in 2009 gemeten. Partijen: Singelveste AlleeWonen (trekker), SOB, Careyn Thuiszorg Breda, Realisatie: 2008/2009 Eindresultaat: Cursisten kunnen beter signaleren achter de voordeur. Meldpunt signalering Voor een betere doorsluizing van signalen, en het daardoor sneller oppakken en oplossen van problemen is in 2008 een gezamenlijk meldpunt opgezet. De resultaten van dit meldpunt worden gemeten. Beide metingen leiden tot adviezen voor een verdere aanpak van het signaleren achter de voordeur, die in 2010 worden uitgewerkt. Partijen: SOB (trekker), IMW, MEE Realisatie: najaar 2008 Realisatie evaluatie: najaar 2009 Eindresultaat: Opvolging vroegtijdige signalering van problematiek van kwetsbare burgers. Buurtsaam Om de sociale netwerken in de wijk te versterken wordt het project Buurtsaam uitgevoerd, dat in 2008 op basis van de pilot Tijd voor Elkaar is ontwikkeld. Partijen: Surplus Welzijn (trekker), Breda Actief, SOB, WonenBreburg, IMW, Avans, Careyn Thuiszorg Breda Thuiszorg Looptijd: 2008/2009 Eindresultaat: 75% van de benaderde buurtbewoners heeft één of meerdere nieuwe contacten in de eigen buurt opgebouwd. Schuldhulpverlening IMW, Kredietbank Breda en de drie Bredase woningcorporaties hebben de intentie uitgesproken om een convenant schuldhulpverlening af te sluiten. Tevens wordt in dit kader gestart met een pilot preventieve huisbezoeken. Hierbij worden huurders die steeds opnieuw schuld opbouwen en wachten met aflossen tot het laatst mogelijke moment, benaderd om te komen tot een structurele oplossing van hun - 12 -
problemen. De drie corporaties huren hiervoor mogelijk een onafhankelijk werkende maatschappelijk werker van IMW in. Partijen: corporaties (trekker), IMW, Kredietbank Breda Realisatie: 2009 Doelstelling: Bij 40% van de benaderde huurders leidt het huisbezoek tot een betalingsafspraak en/of een verwijzing naar gespecialiseerde hulpverleningsinstanties. Wijkrestaurant Vuchterhage Medio 2009 heeft zorgcentrum Vuchterhage een wijkrestaurant waar interne en externe wijkbewoners gebruik van kunnen maken. Er wordt gestart met 7 dagen in de week een warme middagmaaltijd naar keuze. Vervolgens wordt de behoefte geinventariseerd naar het gebruiken van avondmaaltijden. Partijen: Stichting Elisabeth, locatie Vuchterhage (trekker), SOB en Surplus Welzijn. Realisatie: 2009 Eindresultaat: wijkrestaurant met 7 dagen per week een warme middagmaaltijd. Activiteiten zorgkruispunt Vuchterhage In het zorgkruispunt worden diverse welzijnsactiviteiten aangeboden. - bemiddelings/wensenbureau: match tussen vraag en aanbod van bewoners op het gebied van recreatie, educatie en ontspanning - bijzondere activiteiten - inloop en recreatieve activiteiten - integratie dagactiviteiten en open ontmoeting. Partijen: St. Elisabeth, locatie Vuchterhage (trekker), SOB en Surplus Welzijn Realisatie: 2009/2010 Eindresultaat: Welzijnsactiviteiten zoals hierboven vermeld gerealiseerd. Meer bewegen voor Ouderen Meer Bewegen voor Ouderen (MBvO) is een verzamelnaam voor bewegingsactiviteiten die gericht zijn op senioren. Doel is stimuleren dan wel handhaven ADL-functies. MBvO is daarmee een belangrijk instrument in het kader van het bevorderen van de zelfredzaamheid van ouderen. Er worden extra activiteiten ontwikkeld om de deelname aan MBvO te stimuleren. Partijen: St. Elisabeth, locatie Vuchterhage, Raffy en SOB (trekker) Realisatie 2009: 10% toename actieve ouderen ten opzichte van 2008. Goed geregeld Het servicepakket Goed Geregeld bevat een groot aantal aantrekkelijke diensten op het gebied van wonen, zorg en welzijn. Huurders van woningcorporaties en klanten van Careyn Thuiszorg Breda en SOB kunnen gebruik maken van het servicepakket. Partijen: Careyn Thuiszorg Breda (trekker), SOB, woningcorporaties.
Onderzoeken Naast concrete projecten en prestaties zijn er ook zaken die nader onderzoek vergen voordat actie kan worden ondernomen. Deze zijn hieronder omschreven. Er is nog geen verantwoordelijke voor deze onderzoeken benoemd. Analyse ontmoetingspunten In 2005 is de nota welzijnsaccommodaties door de gemeenteraad vastgesteld. In deze nota is het gemeentelijk accommodatiebeleid vormgegeven, vooral daar waar het gaat om het gebruik en beheer van buurt- en gemeenschapshuizen. In 2007 heeft er een tussentijdse evaluatie plaats gevonden. Deze evaluatie richtte zich vooral op de financiële gevolgen van het nieuw ingevoerde beleid. In 2009 zal een meer uitgebreide evaluatie volgen. - 13 -
Winkelvoorzieningen Winkelstrips worden vervangen door zorgkruispunten of satellieten. Voor de detailhandel is het niet rendabel zich daar te vestigen. Mogelijk is er bij bewoners behoefte aan enigerlei vorm van detailhandel of een boodschappendienst. Of die behoefte er is en eventuele mogelijkheden om hier een mouw aan te passen wordt in 2009 nader onderzocht. GWI Netwerkcafé De functie van het netwerkcafé – met de nadruk op netwerken- is belangrijk, maar in het afgelopen jaar is gebleken dat het moeilijk is om meer professionals dan de vaste kern naar de bijeenkomsten te trekken. Netwerkcafé moet worden geëvalueerd. Kwetsbare groepen Een verlegging van de focus van ouderen naar meer kwetsbare groepen in de Hoge Vucht vraagt om een nadere analyse van deze doelgroepen. Aantallen, huidig aanbod en wensen en behoeften van de verschillende doelgroepen moeten hiervoor in beeld worden gebracht. Het gaat om groepen als lichamelijk en verstandelijk gehandicapten, (ex) psychiatrische patiënten, maar ook om mensen die worstelen met schulden, eenzaamheid, relaties, kortom het leven zelf. Anders gezegd, voor een betere Z-score moet een verdiepingsslag plaatsvinden om goede projecten, aanpakken etc. te kunnen ontwikkelen. In het sociaal programma Hoge Vucht/Doornbos-Linie wordt dit nader uitgewerkt. Fysieke veiligheid: analyse woonomgeving Uit de GWI-analyse blijkt, dat bewoners de geschiktheid voor mindervaliden en veiligheid van de woonomgeving nog niet als optimaal ervaren. Het is belangrijk om op deze vraag van bewoners in te spelen. Via buurtschouwen voor ouderen en (licht)gehandicapten, zoals eerder georganiseerd in de Haagse Beemden, kan een meer specifiek beeld ontstaan van deze vraag. Sociale onveiligheid Bewoners van de Hoge Vucht voelen zich niet altijd even veilig in de wijk. Toch is het zaak nader te onderzoeken wat gedaan kan worden om mensen zich minder onbehagelijk te laten voelen en overlastsituaties te verminderen. In de wijktafels is dit een belangrijk gespreksonderwerp. Per buurt/wijk worden de signalen die in de wijktafels naar voren komen opgepakt en in activiteiten omgezet. Volkstuintjes Concreet wordt gedacht met bewoners plannen te ontwikkelen op het gebied van volkstuintjes in de wijk en hiervoor een beroep te doen op het door het Ministerie van VROM in het leven geroepen Stimuleringsfonds Volkstuinen voor Steden. Toegankelijke „volkstuinparken‟ bevorderen de betrokkenheid bij het groen in de wijk en komen tegemoet aan de toenemende vraag ernaar van o.a. allochtonen. Gedacht kan worden aan tuintjes op daken, bij een appartementencomplex, bij een school, zorgkruispunt of -satelliet. Herinneringshuis Daarnaast is de vestiging van een „herinneringshuis‟ met kamers in diverse stijlen ingericht door bewoners een nader te verkennen idee. Het verleden wordt tot leven gebracht maar het „huis‟ zou meer moeten zijn dan een museum: een plek waar niet alleen het verleden voor ouderen betekenis krijgt maar ook een plek voor kennisoverdracht, ontmoeting, cultuur, amusement en plezier. Voor jong en oud.
- 14 -
Prestaties Zorg Activiteiten/prestaties Zorgkruispunt Vuchterhage Doorontwikkeling van zorgkruispunt Vuchterhage wordt voortgezet met de volgende activiteit: -Uitbreiding van spreekuren van adviseurs en therapeuten. Partijen: Vuchterhage (trekker), SOB en Surplus Welzijn Realisatie: 2009 Eindresultaat: Meer spreekuren van adviseurs en therapeuten dichtbij buurtbewoners zodat zij beter bereikt en bediend worden. Zorgsatelliet Rietveldhuis In de zorgsatelliet worden door Raffy en Careyn Thuiszorg Breda de volgende activiteiten gehouden: - zorgspreekuur door Careyn Thuiszorg Breda en Raffy, ieder één keer per week - boodschappenservice door Raffy enkele keren per week. Partijen: Careyn Thuiszorg Breda, Raffy Realisatie: 2009 Eindresultaat: Spreekuren en boodschappendienst dichtbij buurtbewoners zodat zij beter bereikt en bediend worden.
Onderzoeken Naast concrete projecten en prestaties zijn er ook zaken die nader onderzoek vergen voordat actie kan worden ondernomen. Deze zijn hieronder omschreven. Er is nog geen verantwoordelijke voor deze onderzoeken benoemd.
Medische voorzieningen In de GWI notitie Hoge Vucht wordt geconstateerd dat de medische voorzieningen in dit gebied verbeterd kunnen worden. De hoge Z-score van de bewoners vraagt om meer huisartsen en apotheken en wellicht ook andere medische voorzieningen. Dit onderwerp verdient in 2009 nader onderzoek, waarbij ook de aantrekkelijkheid van het gebied voor vestiging van de medische sector moet worden meegenomen.
- 15 -
5. Structuur Basis voor de aanpak is het Manifest GWI 2007-2011 en andere relevante beleidstukken voor het gebied Hoge Vucht (GWI 4).
:
De Gemeente Breda is regievoerder van het stedelijk GWI-proces. Op gebiedsniveau faciliteert de gemeente het aanloop- en ontwikkelingsproces door menskracht en middelen in te zetten. De gemeente heeft als inspanningsverplichting: - het creëren van goede randvoorwaarden; - het belonen van goed samenwerkingsgedrag en positieve inzet van partners; - het zorgdragen voor een adequate en daadwerkelijke afstemming van gemeentelijk beleid, procedures, regelgeving en ambities; - het zorgdragen voor tijdige oplossingen van problemen c.q. knelpunten - het meedenken en meewerken om de uitgangspunten van GWI binnen de bestaande mogelijkheden te realiseren. De directie/bestuurders wijzen namens hun organisatie een vertegenwoordiger aan die werkzaam is voor het gebied Hoge Vucht (GWI 4). Een contactpersonenlijst voor GWI 4 is als bijlage 1 toegevoegd. De vertegenwoordigers werken samen c.q. nemen deel aan het Gebiedsoverleg Hoge Vucht (GWI 4). Het streven is om in de toekomst dit overleg op te laten gaan in de Wijktafels. Namens de gemeente neemt een medewerker van de directie MO deel aan het Gebiedsoverleg GWI 4 Hoge Vucht. Hij/zij draagt zorg voor de communicatie, de terugkoppeling en de verbinding met uitvoeringsplannen van de gemeentelijke directies Ruimtelijke Ordening en Buitenruimte. Hij/zij bereidt samen met één of twee vertegenwoordigers van de maatschappelijke instellingen de vergaderingen voor.
6. Middelen a. De personele inzet van de instellingen gebeurt binnen de reguliere formatie en reguliere budgetten. Immers het gaat voor het grootste deel om regulier werk van de instellingen t.b.v. de klant. b. De bijdrage aan de realisering van GWI-voorzieningen worden gedekt uit het reguliere budget van de instellingen. c. De gemeente heeft tot en met 2011 ter stimulering van de uitvoeringsplannen GWI in de gebieden een budget beschikbaar. Voor het aangewezen gebied Hoge Vucht is in de jaren 2009/2010/2011 maximaal € 33.000,00 per jaar beschikbaar. d. Deze middelen worden beschikbaar gesteld na positieve toetsing door de gemeente Breda van het gemeenschappelijk gedragen uitvoeringsplan en het wijkconvenant voor het gebied GWI 4 Hoge Vucht en na aftrek van eventuele voorbereidingskosten waarvoor van te voren door de gemeente toestemming is verleend. e. De Stichting Ouderenwerk Breda (SOB) is budgethouder c.q. fungeert als kassier.
7. Overige zaken a. Elk jaar wordt er voor 1 mei een kort jaarverslag gemaakt. b. Het uitvoeringsplan is niet statisch, het kan jaarlijks worden aangevuld en verbeterd; c. De samenwerkende partners werken eind 2009 mee aan een beknopt onderzoek, gericht op tussentijdse rapportage over de voortgang. Breda, 11 maart 2009 - 16 -
- 17 -
Bijlage 1
CONTACTPERSONENLIJST GWI 4
Organisatie
Naam
Careyn Thuiszorg Breda
Dhr. P. den Heijer
Gemeente Breda
Mw. E. Krijnen, dhr. A. Gommeren
Laurentius
Mw. S. Graus
OBN Wijkraad
Dhr. L. van de Berg
Singelveste AlleeWonen
Mw. T. Appels
STIB-Breda
Mw. I. Gerritse
Stichting Elisabeth/Vuchterhage
Mw. J. Hoogendoorn
Stichting Ouderenwerk Breda
Mw. L. Smedinga
WonenBreburg
Mw. R. van Gils
Zorgcentrum Raffy
Dhr. G. van der Pluim
- 18 -
