Historische refertepunten
1900-1902: Landsteiner Ontdekking (fenotypische) bloedgroepen
1939:
Levine en Stetson Feitelijke ontdekking resus immunisatie
1940:
Landsteiner Wiener Ontdekking resusfactor
1945:
Eerste wisseltransfusies o.a. Kellsall, Shaw(Austr.)
1960- 1961: Finn & Clarke Experimenten en toepassing passieve immunisatie
ABO ANTAGONISME ABO incompatibele zwangerschap: 15 % van de zwangerschappen: Maternele bloedgroep O met A of B fœtus Beschermende factoren (voor de fœtus) - natuur van de antilichamen (IgM, IgG2) - ‘absorptie’ van de natuurlijke antilichamen door weefselantigenen - (nog relatief lage) densiteit van ABO antigenen op fœtale rode bloedcellen
INCIDENTIE HDN (groep O moeders) Icterus < 24 h:
1 / 150
Ernstige hemolyse met evt. wisseltransfusie: 1 / 3000 (raciale factor: Aziaten, Arabieren, Negers 1 / 500)
ERNSTIGE HEMOLYSE DOOR « ABO » ANTAGONISME Zeldzame complicatie: 0.36 % met nierfalen a.g.v. Hemolytische Ziekte van de pasgeborene
Clin. Pediatr. Philadelphia, 1990; 29(4), 219-22
ABO Hemolytic Disease of the Newborn is More Severe in Taiwan than in White Populations
Vox Sang 1995; 68:136
VERGELIJKING Rh-HDN t.o.v. ABO-HDN Rh-HDN Antilichaam
Immune IgG
Bij aanwezig-
steeds hemolyse
heid Al.
ABO-HDN ‘Natuurlijk’ IgG of immune 90% subklinisch of niet behandeld Geen prenatale evaluatie
Prenatale
Nagaan antistof
evaluatie:
titers en voorgeschiedenis
Obstetrisch verloop:
Eerste kind zonder Mogelijke hemolyse;
Anemie: Bilirubinemie: DAT: Bloodbeeld:
problemen Ziekte is erger bij volgende geboorten; vroeggeboorte Matig tot ernstig
niet voorspelbaar geen verergering
Afwezig of mild
Piek op 1-3 dagen Positief Zwak positief of negatief Geen microsfero- Microspherocyten cyten h
Snelle stijging
Algemene statistiek maternele alloimmunisatie 60’er jaren 1960-64 Aantal Geïmmunis. Anti-D Andere
12.297 286 (2.33%) 173 (1.41%) 113 (0.92 %)
1965-67 6.081 288 (4.73%) 131 (2.15%) 157 (2.58%)
Globaal: 630 antilichamen voor 574 patiënten Niet geïd. 84 Anti C 34 Anti E 34 Anti K 30 Pos. Dir. Coombs: 49 (18 en 31) (buiten ABO en D) Obst. and Gynec. 34, No 6, 1969
• Immunisatie tegen ‘D’-antigen - 30 % na 1° injectie van ‘D’ pos. cellen - 70 % na 2° injectie van ‘D’ pos. cellen
• Effect profylactisch anti-D (zwangerschap) - gegeven: 2990
geïmmunis.: 15 (0.5%)
- niet gegeven: 3010
geïmmunis.: 255 (8.5%)
(Bl. tr. for clin. J. Wallace p190)
RELATIE TITER ANTI-D EN KLINISCHE CONTEXT Totaal: Tit;aant. >16: 40 <16: 319
359 GT 17 66
FT 15 101
TR 3 24
WT 5 128
GT= Geen therapie; FT=fototherapie; TR=transfusie WT= wisseltransfusie
STUDIE DIJK ea Transfusion Medicine 1995; 5; 199-202 ANTI-D UITGEDRUKT IN i.u. < 4 i.u. 4-15 i.u. > 15 i.u.
weinig risico matig risico groot risico
CORRELATIE ERNST HDN EN (MANNELIJK) GESLACHT Totaal:
104 gevallen (1991-1997)
Intra-uteriene transfusie: uitgevoerd bij 60 bedreigde zwangerschappen
Aantal transfusies Eerste transfusie Relatief foetaal HB Absoluut foetaal HB Mortaliteit
mannelijk
vrouwelijk
5 24.5 53.1% 6.45 9/51
2 31 weken 64.5% 8.75 gdL 3/53
Transfusion 1999; 39; 169-173
STUDIE DIJK ea 1996-97 KLINISCHE HDN BIJ NIET ANTI-D OF ABO AS 130 meldingen, 81 weerhouden 29/60:
vroegere transfusie
DIRECTE ANTIGLOBULINETEST: -
positief negatief
Verloop bij 80:
61/81 10/81
GT
FT
TR/WT/IUT
21
24
35
(IUT= intra-uteriene transfusie)
BEREKENDE PREVALENTIE IN NEDERLAND: 0.25 % Meest belangrijke: anti-c: anti-E: anti-K:
38 21 16
Hoogst genoteerde bilirubinewaarden: ± 33 mg/dL: 3 maal anti-c Besluit: aanbeveling tot selectief transfusiebeeld bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd (isogroepen)
DIJK e.a. NTG: 1999, 143 (28) 1465-69
ANTI-C (e) 120 ZWANGERSCHAPPEN (80 VROUWEN) – over 28 jaar (1968-1990) 22: AFLOOP NIET GECORRELEERD MET ANTISTOF 32: NEONATALE HEMOLYSE 8: THERAPEUTISCH INGRIJPEN Literatuurreferentie van 3 gevallen met fatale afloop ZELDEN ERNSTIGE HDN DOOR ANTI C OF ANTI Ce
Bowman e.a. Am. Journ. Gynecolog. 1992; 166 (4); 1239-1243 (Manitoba)
ANTI-Cw 1956-1992: 12 vrouwen (18 zwangerschappen) 3: ‘natuurlijk’, (zonder gekend expositie) 9: (14 zwangerschappen): 11 Cw positieve babies GT 5
FT 2
TR
WT 4
Hoogste antilichaam titer (IAT) in relatie tot klinisch verloop in 59 gevallen van HDN te wijten aan « non-D antibodies » (anti-C n=34; anti E n=19; anti K n=6). Aantallen (%) IAT titer < 16 ³16
Geen therapie 13(50) 5(15)
Transfusie 4(12)
Fototherapie 12(46) 10(30)
Wissel Transfusie 1(4) 14(42)
Totaal 26(100) 33(100) 1995 Blackwell Sciensce Ltd: Transfusion Medicine, 5, 199-202
RELATIE MATERNELE HLA ANTILICHAMEN EN HEMOLYTISCHE ZIEKTE VAN DE PASGEBORENE Maternele antilichamen positief in Monocyte Monolayer assay: 13/18 zonder HDN 9/13 Klasse I (HLA A en B) 4/13 Klasse II (HLA DR,DQ) of Monoc. Spec. 8/16 met hemolyse i.a.w. Klasse II of monocyte specifieke antilichamen
Acta Obstetrica Gynecol. Scand. 1996 75(2) 102-7
Positieve correlatie hoge anti-D titer met HLA DQB1*0201:
Studie van 24 vrouwen: Anti D titer
HLA DQB1*0201
16-256 11
> 512 13
2
Hilden e.a. Tissue-Antigens, 1995; 46(4): 313-5
11
Mild Course of Fetal Rh D Haemolytic Disease due to Maternal Alloimmunisation to Paternal HLA Class I and II Antigens
Anti D titer 1/512 met twee HLA antistoffen (Kl I en Kl II), nl. Anti A-10 en Anti DR-13 Anti HLA antilichamen tegen paternele (en ook fœtale) HLA – antigenen gaven duidelijke inhibitie van in vitro fagocytose en aldus ook van ongunstige gevolgen van anti D op fœtale cellen
Vox Sang 1995; 68: 243-247
CASUS 1 Anamnese moeder (W.K.) - september 1980: abortus (retroversio uteri) - november 1981: overlijden neonatus (sepsis) - 1982: moeilijke zwangerschap van tweeling met rust. v.a. 3e maand bloedverlies 6e maand R/Gestanon, Prepar - 8.12.1982: geboorte APGAR 8/9/9; geleidelijke lethargie - 3.1.1983: opname U.Z.G. van tweeling: geleidelijke lethargie
Casus 1 Opname tweelingin kritieke toestand 20 dagen na aanvankelijk succesvolle geboorte Kind 2 Kind 1 RBC: 1.650.000 2.040.000 Tromboc. 48.000 Reticulo. 39% stupor, iets betere hartstilstand algemene toestand isuprel, adrenaline 10 cc. bloed 40 cc. Bloed geleidelijke recuperatie acidose, K+ oedeem, urine - .. ventricul. tachycardie – overlijden Elutie antistoffen: anti E (oorzaak trage - niet opgemerkte - bloedafbraak)
ccDEE
CcDEe
CcDee
CcDEe
CcDEe
ccdee
C.e/cDE
c.e/c.e
ccDEe
Ccdee
cDE/c.e
C.e/c.e
Casus 2 G1: bevallen van dochter, toediening van Rhogam G2: spontane abortus na 7 weken G3: hydrops foetalis vastgesteld op 30 weken sectio: kind Hb 7g/dL longimmaturiteit … overlijden Gezien de afwezigheid van D antigeen, foudroyant verloop zeker toe te schrijven aan ant-C
