HIGH DEFINITION TELEVISION

Het Ingenieursblad Maandblad van de Koninklijke Vlaamse Ingenieursvereniging Ingenieurshuis, Desguinlei 214, B-2018 Antwerpen www.hetingenieursblad.be Afgiftekantoor Gent X Erkenningsnummer P508727 Toelating gesloten verpakking nr. 3/176 BELGIË-BELGIQUE P.B. GENT X B 727

HIGH DEFINITION TELEVISION Nr. 10, oktober 2008

Rekrutering

sdossier STARTERS!

Hoge Definitie Televisie: een uitdaging Vlaamse ingenieursopleidingen gaan de uitdaging aan Fascinatie en voldoening in het buitenland Bio-ingenieur Tim Maeyens vertelt over sport, wetenschap en medailles

better

We’d be even stronger with you. And vice versa. They say great minds think alike. So imagine the power of 22 000 people around the world all thinking together. In over 120 countries, we at Bekaert devote our combined brainpower to solving huge challenges in advanced metal transformation and advanced materials and coatings. Because, like everything we do, we believe that innovation is something that’s done better together. But just because you’re part of a big team doesn’t mean you can’t also achieve some incredible things of your own. We are quick to give talented people responsibility, and you’ll soon find yourself leaving your personal mark on your work. And of course, as a leading multinational with annual sales of over € 3,4 billion, your performance will be well rewarded. So if your engineering, physics or chemistry studies have inspired you to devote your career to ideas that can change thousands of lives around the world, we know somewhere where your drive and individuality will fit right in. Don’t you think we’re better together?

To support the growth of Bekaert worldwide, our Technology Center is expanding. Bekaert’s Technology Center has a team of over 270 highly qualified people who are looking for new colleagues.

R&D Project Manager Cord & Rope Development

R&D Project Manager Materials, Metals or Mechanics

You hold a MSc or PhD in Material Science, Metallurgical or Mechanical Engineering. Some experience in metals and metal forming is an additional asset (R&D, manufacturing,...). You manage projects related to Steel Cord technology which are either process or product related.

You hold a MSc or PhD in Material Science or in Metallurgical or Mechanical Engineering. You develop and improve processes in the area of advanced material transformation and build effective relationships inside and outside of the company.

Operational Excellence Manager Labs Technology You hold a MSc or PhD in Engineering and have at least 5 years business experience. You execute projects and install processes to improve internal lab functioning. You develop long term relationships with internal customers and monitor operational excellence in the labs. Ideally, you have experience in lean, six sigma and project management.

Manager Material Science Lab You hold a MSc or PhD in Material Science or Metallurgy and have 5 years of relevant experience in metal characterization or transformation. You are responsible for the organization and supervision of the Material Science Lab.

Interested? Call +32 56 76 62 96 or apply online on www.bekaert.jobs

VOORWOORD

BAMA en het EUR-ACE label

D

e implementatie van de Bologna-akkoorden inzake hoger onderwijs kent diverse facetten. De meest in het oogspringende is natuurlijk de omvorming van het hoger onderwijs in professionele bachelors enerzijds en academische bachelors en masters anderzijds. Specifiek voor de ingenieursopleidingen betekent Bologna echter veel meer. Zo moeten ondermeer de opleidingen van industrieel ingenieur geacademiseerd worden, moeten de diverse opleidingsprofielen van ingenieur uitgeklaard worden en moet de accreditatie van de opleidingen gerealiseerd worden. Met academisering wordt bedoeld de inbedding van het onderwijs in wetenschappelijk onderzoek. Academisering is een tijdelijk proces: eens de doelstellingen bereikt zijn is de academisering voltooid. In 2013 moet de academisering afgerond zijn. De hogescholen die dit willen bereiken, dienen daartoe in een associatie met een Vlaamse universiteit te stappen. Dit academiseringsproces is in volle uitvoering in Vlaanderen. De duurtijd van de opleiding industrieel ingenieur (4 of 5 jaar), de invulling van dit mogelijke 5de jaar, de invulling van de onderzoeksprogramma’s binnen de nieuwe associaties, de organisatie van de associaties zelf, dit zijn maar enkele van de vele uitdagingen die de universiteiten vandaag in deze context hebben aangegaan. De uitklaring van de diverse opleidingsprofielen is nog bezig. Maar de meeste zo niet alle partijen zijn het er over eens dat de twee ingenieursprofielen wel degelijk moeten behouden worden om tegemoet te komen aan de noden van het bedrijfsleven. Wanneer een academiseringsproces succesvol wordt afgerond, volgt de accreditatie. Dit is de formele erkenning dat een programma kwalitatief beantwoordt aan de normen die zijn vastgelegd door de NVAO (Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie) om als academisch te kunnen worden bestempeld. De beslissing tot accreditatie zal gebeuren op basis van de rapporten van de visitatiecommissies van de VLIR (Vlaamse Interuniversitaire Raad) en van de VLHORA (Vlaamse Hogescholenraad). In de geest van de Bologna-akkoorden lijkt het logisch dat de normen, waarop deze visitatiecommissies zich baseren, conform zijn met de Europese standaarden. We wensen er immers zeker van te zijn dat de vele inspanningen die het hoger onderwijs sinds enkele jaren levert rond de invoering van de Bologna-akkoorden (inspanningen die trouwens nog wel enkele jaren zullen moeten worden volgehouden) ook uitmonden in een Europese erkenning. We willen niet alleen het vrij verkeer van studenten binnen Europa bevorderen, maar ook gelijke kansen voor onze Vlaamse ingenieurs binnen ditzelfde Europa stimuleren. Via het EUR-ACE label heeft Europa, specifiek voor ingenieursopleidingen, Europese normen bepaald, die een hoge kwaliteit waarborgen. Via dit label hebben de faculteiten ingenieurswetenschappen in Europa de mogelijkheid hun internationale standing aan te tonen. Daarom hopen wij dat de NVAO haar normen voor ingenieursopleidingen zal afstemmen op dit EUR-ACE label. In het begin van het jaar was de werkdruk op de NVAO echter te groot om hier een prioriteit van te maken. Een gemiste kans? Laten we vooral niet passief het antwoord op deze vraag afwachten maar ervoor zorgen dat onze ingenieursfaculteiten krijgen waar ze recht op hebben, met name de kans op internationale erkenning van hun kwaliteit door o.a. de NVAO bij dit aanpassingswerk te steunen. Dit zal ook onze ingenieurs te goede komen wanneer ze binnen Europa hun loopbaan uitbouwen, en ze kunnen aantonen dat ze de basis van hun kennis hebben opgedaan in een kwalitatief hoogstaande Vlaamse universiteit.

Laten we ervoor zorgen dat onze ingenieursfaculteiten krijgen waar ze recht op hebben, met name de kans op internationale erkenning.

ir. Roger Meulemans algemeen directeur a.i. ■

10/2008 Het Ingenieursblad

|1

Je lichaam als energieleverancier? >> Samen maken we morgen vandaag. Werken bij IMEC betekent: aan een efficiëntere en aangenamere gezondheidszorg bouwen. Ons gloednieuwe EEG-toestel (elektro-encefalogram) is niet groter dan een horloge. Maar het meet wél al je hersensignalen, verwerkt ze en stuurt ze draadloos naar je dokter. Batterijen? Niet nodig. Je eigen lichaamswarmte produceert meer dan genoeg energie. Voortaan blijven epilepsiepatiënten altijd onder toezicht en detecteren we hersentrauma’s buiten de muren van het ziekenhuis.

IMEC is het grootste onafhankelijke onderzoekscentrum in nanotechnologie en nano-elektronica van Europa met meer dan 1600 medewerkers: operatoren, administratieve medewerkers, ingenieurs, researchers... Of ze nu veel theoretische kennis hebben of niet, ze beschikken allen over wat het belangrijkste is in ons bedrijf: een stevige dosis enthousiasme en dynamiek! IMEC verwelkomt momenteel graag m/v collega's voor de volgende functies:

Researcher Advanced Lithography Je behaalde een doctoraat in electrical engineering, wiskunde of fysica en hebt een sterke interesse in optica. Ervaring in lithografie is een troef. Je neemt deel aan en wordt verantwoordelijk voor onderzoeksprojecten binnen de Reticles, Resolution Enhancements and Imaging groep van ons Lithography departement. Je maakt simulaties via bestaande softwarepakketten en verricht experimenteel werk in onze cleanroom. Je staat ook in voor de data interpretatie.

System Engineer for Wireless Front End Design

R&D Engineer Multi-processor Image Processing Je hebt een Master in de Ingenieurswetenschappen (electrical engineering of computer science) en een goede kennis van basisprincipes in Digital Signal Processing en programmeren in C/C++. Je bouwt aan onze expertise op het vlak van (multi-camera) image/ video processing en multi-processor application mapping. Je maakt de C/C++ source code klaar voor mapping op een multi-processor architectuur en identificeert en implementeert algoritmische optimalisaties.

Materials Expert

Je behaalde een Master in de Ingenieurswetenschappen en hebt kennis van draadloze communicatiesystemen en -standaarden. Kennis van Matlab, analoog en/of RF-design is een troef. Je levert een cruciale bijdrage in de low-power integratie van geavanceerde communicatiesystemen. Je vertaalt specificaties van de standaarden in draadloze communicatie naar een analoge front-end van een ‘software defined radio’. Je bouwt en gebruikt high-level simulatiemodellen met eigen tools. Samen met je team en onze externe partners doe je voorstellen voor implementatie.

Je behaalde een Master in de Exacte of Ingenieurswetenschappen (fysica, chemie of materiaalkunde) en hebt een grondige kennis van materiaaleigenschappen en vaste-stof fysica. Je begeleidt de introductie van nieuwe materialen in onze pilootproductielijnen en definieert de spelregels om met deze nieuwe materialen te kunnen werken. Je verkent nieuwe materiaalnoden en meettechnieken en begeleidt materiaalassessments. Je bent verantwoordelijk voor projectopvolging en voor de analyse en interpretatie van de resultaten, teneinde de strategie waar nodig aan te passen.

Project Liaison Officer

Geïnspireerd? Solliciteer dan vandaag nog online op www.imec.be/jobs of voeg je profiel toe aan onze 'talent pool'. Vragen? Aarzel niet en contacteer ons via 016 28 83 64.

Je hebt een Master in de Ingenieurswetenschappen (elektronica of fysica) of een Master in de Wetenschappen. Je hebt reeds enkele jaren relevante werkervaring. Je beheert de juridische, IP- en administratieve aspecten, vanaf de projectvoorstelfase tot aan de ondertekening en de afloop van een contract. Je werkt nauw samen met andere ondersteunende diensten, onze wetenschappelijke divisies, contractpartners en externe instanties (Europese Commissie, IWT,…). Voor bepaalde contracten volg je operationeel deadlines en deliverables op. Tot slot kan je ingezet worden in consortiumovereenkomsten, volg je nieuwe mogelijkheden voor overheidsfinanciering op, en verricht je soms onderzoek naar industriële aspecten en valorisatiepotentieel.

IMEC verwelkomt elk talent, ongeacht nationaliteit, leeftijd, gender, afkomst, handicap, religieuze overtuiging of geaardheid.

www.imec.be/jobs

Het Ingenieursblad Het Ingenieursblad is het maandblad van de Koninklijke Vlaamse Ingenieursvereniging - K VIV, de enige overkoepelende beroepsvereniging voor burgerlijk en bio-ingenieurs in Vlaanderen. De K VIV vzw werd opgericht in 1928 en telt 10.000 individuele leden.

INHOUD J

7 7 ,

A A R G A N G

N R

.

8 /9 ,

Zetel en algemeen secretariaat K VIV, Ingenieurshuis, Desguinlei 214, B-2018 Antwerpen tel.: 03 260 08 40 (algemeen), fax: 03 216 06 89 e-mail: [email protected] website: www.kviv.be Vaste redactie Karolien VAN WIELE, projectcoördinator publicaties Luce CALLENS, secretariaat tel. rechtstreeks: 03 260 08 57, fax: 03 216 06 89 e-mail: [email protected] website: www.hetingenieursblad.be

O K T O B E R

2 0 0 8

38

20 High Definition Television

20

Hoge Definitie Televisie: een uitdaging

Verantwoordelijke uitgever Roger MEULEMANS algemeen directeur a.i., hoofdredacteur

Dr. Ir. J. Barbarien, ir. L. Overmeire, M. Jacobs, prof. dr. ir. P. Schelkens

Redactieraad Voorzitter: prof. dr. ir. Jos Vander Sloten Leden: dr. ir. Jean-Marie Aerts, ir. Roger Meulemans, ir. Philippe Delforge, ir. Johan Goossens, ir. Clement Noë, prof. dr. ir. Peter Schelkens, dr. ir. Jan Schrooten, ir. Werner Vancayseele, prof. dr. ir. Erick Vandamme, prof. dr. ir. Leo Van de Loock, prof. dr. ir. Rik Van de Walle, Karolien Van Wiele, prof. dr. ir. Herman Van Langenhove, ir. Guido Wouters

Ir. E. Beekers, P. Cirkel, ir. S. Van der haegen

Columnisten ir. Carmen Cordier, prof. dr. ir. Bart De Moor, ir. Joachim Coens, prof. dr. ir. Willy Verstraete, Johan Van den Bossche Reclameregie DECOM NV Stationsstraat 108, 2800 Mechelen tel.: 015 652 845, fax: 015 652 851 e-mail: [email protected] - [email protected] [email protected] website: www.decom.be Abonnementen Leden van K VIV en het Technologisch Instituut-K VIV ontvangen Het Ingenieursblad uit hoofde van hun lidmaatschap. Voor niet-leden kost een jaarabonnement € 56 (binnenland) en € 80 (buitenland) voor 2008. Studentenabonnement € 14 (academiejaar september t/m juni) (studentenlidkaart voorleggen). Abonnementen schriftelijk aan te vragen bij de K VIV, Dienst Publicaties (zie adres hierboven).

32

Naar de ultieme kijkervaring

Rekruteringsdossier “Starters” Promotie 2008, de Job- en Studiedienst staat voor je klaar!

43

D. De Sager

Vlaamse ingenieursopleidingen gaan de uitdaging aan

46

Ing. I. Claus

51

Fascinatie en voldoening in het buitenland V. Lemmens

55

“Rechters lappen wet aan hun laars” Ir. W. Buyse

59

Communicatiedagen 2008 K VIV-Jongeren

63

EYE stelt grenzen en geest open Ir. E. Van Hemelryck

38

Als ik in Londen roei, ga ik voor een medaille Beluga

K VIV-Direct Oplage en verspreiding Het Ingenieursblad verschijnt 9 maal per jaar, maandelijks behalve in juli, augustus en december. Het wordt gratis verstuurd aan de 9.000 K VIV-Leden, alsook aan honderden bedrijven, instellingen, overheden en andere externe abonnees. Gemiddelde oplage: 9.966 ex. (CIM gecontroleerd) Prepress en druk DECOM NV Stationsstraat 108, 2800 Mechelen

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. druk, fotokopie, internet of welke ander vorm dan ok zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Verantwoordelijkheid voor de inhoud van de artikels en de column berust bij de auteurs.

69 80 82

Actief Agenda Afdelingen K VIV Agenda TI

Column 84 68

Johan Van den Bossche: Het weer en onze economie Jan Lagast: Wat is spam… en wat is het niet?

Rubrieken Actueel IRIS Scoop

4 10 12

Mozaïek Ir.-aanbod Aan de redactie

14 66 66

Adverteerders

60

Surf ook eens naar www.hetingenieursblad.be Met dank aan onze hoofdsponsors


|3

ACTUEEL IEEE Jobdag Op woensdag 3 december organiseert de IEEE Student Branch Leuven in de universiteitshallen voor de derde maal de jobbeurs voor spin-off’s en kleine high-tech bedrijven. De voorbije twee edities lokte de beurs telkens meer dan 200 bezoekers en waren een 25-tal bedrijven vertegenwoordigd.

D

e veelal kleinere bedrijven op deze beurs zijn meestal niet bekend bij het grote publiek en ze worden daarom dikwijls over het

hoofd gezien bij het zoeken naar een job. Nochtans is er ook bij deze bedrijven een grote nood aan hoog opgeleide technici.

Op de jobdag krijgen deze bedrijven een forum waar ze zich kunnen voorstellen aan het grote publiek. Tijdens de beurs stellen bedrijven zichzelf voor op een stand en indien daarvoor gekozen wordt door middel van een korte bedrijfspresentatie. IEEE staat voor “Institute of Electrical and Electronics Engineers” en is de grootste internationale ingenieursvereniging, toonaangevend binnen zijn vakgebied. De IEEE Student Branch Leuven verenigt de IEEE-leden die studeren aan de K.U.Leuven en bestaat voornamelijk uit studenten burgerlijk ingenieur uit de hogere jaren elektrotechniek, computerwetenschappen en mechanica en doctoraatsstudenten van deze departementen. De beurs wordt afgesloten met een receptie, waar een hapje en een drankje wordt aangeboden. Iedereen is welkom om kennis te komen maken met de spin-off’s en high-tech bedrijven. Deelname is gratis, maar inschrijven via de website is verplicht. Ook geïnteresseerde bedrijven vinden via deze link meer informatie. http://www.ieee-sb-leuven.be/job dag2008

Studiedag: Van poeder tot component 5 december - VITO, Mol Opzet van de cursus: Keramische en metallische componenten aangemaakt via de poedermetallurgie beslaan een breed toepassingsgebied. De basisprincipes van het productieproces gaan terug tot het pottenbakken van de oudheid, maar ook hier zijn de technieken in de loop van de tijd sterk geëvolueerd. De cursus beoogt om aan de hand van concrete voorbeelden de verschillende synthese technieken vertrekkende van het poeder uit-

4 | Het Ingenieursblad

10/2008

gangsmateriaal tot de afgewerkte component te bespreken. De optimalisatie van zo’n proces verloopt natuurlijk altijd in synergie met een reeks karakterisatie technieken. Ook deze worden besproken aan de hand van specifieke voorbeelden. Datum: Vrijdag 5 december 2008 Plaats: VITO Boeretang 200 2400 Mol Meer recente info en inschrijvingen: www.ti.kviv.be/poeder

ACTUEEL

Robots binnenstebuiten

I

n de schaduw van de RoboCup, een wedstrijd waarbij onderzoeksinstellingen en universiteiten van over de hele wereld elkaar proberen te overtroeven door almaar betere robots te bouwen, vindt dit schooljaar voor het eerst in België ook een RoboCup Junior plaats. Bedoeling is om schoolteams op speelse wijze vertrouwd te maken met de technologie door hen in groep een robot te laten bouwen, die tijdens de finale in april 2009 kan deelnemen aan een van de twee disciplines: dansen of redden. Op 25 september werd door de bekende menselijke robot Asimo via het jeugdjournaal Karrewiet (Ketnet) een oproep gelanceerd om jongeren van 8 tot 14 jaar en hun leerkrachten warm te maken voor het project. Ervaring is niet nodig; leerkrachten die met hun klas willen deelnemen, krijgen in november gratis vier workshops aangeboden.

Deze zijn ontworpen op basis van de nieuwe eindtermen voor het laatste jaar basisonderwijs en de eerste graad van het secundair onderwijs. Bij RoboCup Junior hoort ook het boek ‘Robots binnenstebuiten’, dat sinds kort bij de boekhandel verkrijgbaar is. Het boek werd geschreven door Bram Vanderborght, robotonderzoeker aan de Vrije Universiteit Brussel, en legt op heel duidelijke en originele wijze uit hoe een robot in elkaar zit, en waarvoor robots zoal gebruikt worden. Hoe hoort een robot, hoe ziet een robot, waarom valt een robot niet om, knuffelrobots en robots in films: het komt allemaal aan bod met veel illustraties. Leerkrachten die zich inschrijven krijgen het boek gratis, maar het is ook een must voor iedereen die wil weten hoe robots ons leven zullen veranderen. Meer info: www.robocupjunior.be; www.vub.be

WAT

ga jij doen met je eerste inkomen?


|5

ACTUEEL

Magnel prijs 2002-2008 De Magnel-Prijs wordt om de vier jaar uitgereikt en werd ingesteld met het doel het toegepast wetenschappelijk onderzoek, in verband met de bouw aan te moedigen. Hij is opengesteld voor vorsers verbonden aan Universiteiten, Militaire Scholen, Onderzoekscentra of grote Openbare Besturen van de lidstaten van de Europese Unie.

D

e werken die voor de toekenning van de prijs ingestuurd worden, moeten, wat de kunst van het bouwen betreft, een oorspronkelijk en onuitgegeven karakter inhouden, in overeenstemming zijn met de activiteiten van het Technisch Controlebureau voor het Bouwwezen SECO en praktische toepassingen mogelijk maken. Zij mogen het werk zijn van één vorser of de vrucht van de samenwerking tussen meerdere. • SECO oefent de controle uit op bouwwerken, waarbij gelet wordt op de toepassing van de normale regels van stabiliteit en duurzaamheid in de opvatting en de uitvoering van gebouwen en

werken van civiele techniek. Sinds kort werd deze activiteit uitgebreid met de controle en de certificatie van duurzaam bouwen. • De prijs bedraagt 10.000 EUR. • De studies mogen in het Nederlands, het Frans, het Duits of het Engels opgesteld zijn en moeten vóór 20 november 2008 aan SECO, Aarlenstraat 53 te 1040 Brussel, overgemaakt worden. • De vorser mag op die datum de leeftijd van 40 jaar niet bereikt hebben.

Achtergrond

Gentse universiteit. In zijn beginperiode profileerde Gustave Magnel zich als pionier in het proefondervindelijk onderzoek van gewapend beton in Europa. Zowel nationaal als internationaal verwierf hij echter vooral bekendheid door zijn originele bijdragen tot de ontwikkeling van het voorgespannen beton. Magnel was de uitvinder van een eigen voorspantechniek, het zogenaamde Blaton-Magnel systeem, dat gebruikt werd bij de eerste voorgespannen betonconstructies in België. Op verzoek, kunnen exemplaren van het reglement voor de toekenning van de Magnel-Prijs, bekomen worden. Het reglement kan ook geraadpleegd worden op www.seco.be.

Professor Gustave Magnel behaalde in 1912 het diploma van burgerlijk bouwkundig ingenieur aan de

Druk uw stempel op het energiedebat en neem deel aan de enquête.

Energie: ○ uitdaging? ○ rampscenario?

Velen zijn zich vandaag bewust van de energieproblematiek(en). Toch wordt er vaak nog onvoldoende efficiënt gehandeld. K VIV wil, samen met alle andere Belgische ingenieursverenigingen (CIBIC), tot de kern van het energiedebat doordringen. Tijdens het 3rd Strategic Energy Forum van 16 december 2008 laten specialisten hun licht schijnen op de kwestie, maar omdat de stem van alle ingenieurs belangrijk is, vragen wij uw mening. Aan u het woord… Het Ingenieursblad 10/2008 6 | vanaf Deelnemen kan 1 november op www.kviv.be/energie-enquete.

ACTUEEL

Architectuurstudent toont werk op Biënnale in Venetië Jeroen Roosen, student in de derde bachelor burgerlijk ingenieurarchitect, is de enige Belgische laureaat van de Everyville-wedstrijd. Hij mag zijn werk tonen op de prestigieuze Biënnale Architectuur in Venetië.

U

it 48 landen werden 782 projecten ingestuurd voor de architectuurwedstrijd. UGent-student Jeroen Roosen kreeg een eervolle vermelding van de jury en mag zijn project op de Biënnale tonen. “Everyville” werd als een online architectuurwedstrijd voor studenten georganiseerd naar aanleiding van de 11e International Architecture Exhibition Venice, een onderdeel van de Biënnale van Venetië. Op basis van een tekst van Aaron Betsky, curator van de tentoonstelling, werd een ideeënwedstrijd uitgeschreven. Het was de bedoeling om een manier te zoeken om een buitenwijk een bepaalde identiteit en meerwaarde voor haar bewoners te geven.

Onder de juryleden bevonden zich grote namen uit de architectuur, zoals Zaha Hadid, Thom Mayne en Paolo Baratta (tevens de voorzitter van de Biënnale). De officiële bekendmaking van de prijzen vond plaats in het Teatro Piccolo Arsenale op 11 september. Naast het werk van Jeroen Roosen is trouwens nog meer ‘UGent’se architectuur te bewonderen op de Biënnale in Venetië. De ingenieur-architecten Kersten Geers en David Van Severen, beiden alumni van de UGent en momenteel als praktijkassistent werkzaam bij de vakgroep Architectuur en Steden-

bouw, bouwden er de Belgische inzending voor de architectuurbiënnale. Daarvoor had hun bureau Office KGDVS met het ontwerp “1907… after the party” de wedstrijd gewonnen die Moritz Küng als curator namens het Vlaams Architectuurinstituut had uitgeschreven. Geers en Van Severen trokken rondom het bestaande Belgisch paviljoen in de Giardini een muur op, zodat je de impressie krijgt dat het ‘tijdelijke’ paviljoen het ‘oude’ tentoonstelt. Bezoekers ervaren de architectuur van de holle metalen muur, van het lege en heldere permanente paviljoen en van de nieuwe binnentuin die tussen beide in ontstaat. Meer info: Annelies Vermeir, Faculteit Ingenieurswetenschappen, tel. 09 264 37 95; info.fi[email protected]

Officiële lancering EUFETEC

Een enquête werd georganiseerd in de verschillende Europese landen om te bepalen wat precies de hoofdprioriteiten zijn voor de sector (bestaande uit fabrikanten van toevoegingsmiddelen, voormengsels en mengvoeders). Met betrekking tot onderzoek, zijn volgende thema’s prioritair: kwaliteit en veiligheid (van voeding voor mens en dier), versleping en residuen van bepaalde moleculen (bvb. coccidiostatica) in vlees, melk en eieren. Uit het onderzoek blijkt dat de sterke stijging van de energie- en grondstofprijzen de voederindustrie dwingt tot een beter energiebeleid en tot het gebruik van alternatieve voedermiddelen als bron van eiwitten (hierin speelt de herwaardering van bepaalde bijproducten een belangrijke rol). Op gebied van opleiding en dienstverlening is er grote belangstelling voor arbeidsveiligheid en stofexplosie.

woordigers van de voederindustrie: BEMEFA (Beroepsvereniging van de mengvoederfabrikanten België), FRANA (Federatie van fabrikanten en vertegenwoordigers van toevoegingen voor dierlijke voeding België) / FEFANA (Federatie van fabrikanten van toevoegingsmiddelen-Europa), CESFAC (Beroepsvereniging van de mengvoederfabrikanten -Spanje) 2) Vertegenwoordigers uit de academische wereld: AUGent (Associatie Universiteit Gent -België) / ILVO (Instituut voor landbouw en visserijonderzoek – België), Universiteit Wageningen en Onderzoekcentrum (Nederland), Katholieke Universiteit ‘Heilig hart’ van Piacenza (Instituut voedingswetenschap en voeding -Italië) en de Universiteit van Nottingham (Groot Brittanië) 3) Vertegenwoordigers van onderzoekcentra: Tecaliman (Centre Technique de l’Alimentation Animale – Frankrijk), IFF (Internationale Onderzoekscentrum voor Voedermiddelentechniek – Duitsland) FEFAC, the European Feed Manufacturers’ Federation, is de hoofdwaarnemer.

De verschillende internationale partners van EUFETEC zijn: 1)Vertegen-

Meer info: www.bemefa.be ; www.eufetec.eu

Op 15 september 2008 werd het “EUropean FEed TEchnology Center”, EUFETEC, officieel gelanceerd. Dit gebeurde in aanwezigheid van Vlaams minister-president, Kris Peeters en een vertegenwoordiger van het kabinet van federaal minister van KMO’s, Zelfstandigen, Landbouw en wetenschapsbeleid, Sabine Laruelle.

D

e Europese diervoederindustrie staat voor een groot aantal nieuwe uitdagingen. EUFETEC wil de gelegenheid aangrijpen om in te spelen op deze nieuwe uitdagingen met als doelstelling de competitiviteit van de sector te vergroten. Enkel op deze manier zal de sector zijn belangrijke rol kunnen blijven vervullen in de toeleveringsketen van dierlijke producten, die beantwoorden aan de veeleisende criteria van de consument (kwaliteit, veiligheid, betaalbaarheid & gezondheid) en aan de verwachtingen op sociaal vlak (milieu, duurzaamheid). De missie van EUFETEC bestaat in het stimuleren en ondersteunen van technologische vernieuwing binnen de sector doorheen: 1) eenvormig, vernieuwend onderzoek; 2) de uitwerking van praktische richtlijnen en het organiseren van training; 3) het opzetten van dienstverlening om bedrijven te ondersteunen bij de implementatie van de richtlijnen op de werkvloer.


|7

DE EN C IE PR EM UR E B S MI ER IN ÈR 2 VL E 008 AA ND ER EN ”

“IN G

3

K VIV – Jaarthema 2008 Klimaat schept kansen

Aanwezige K VIV-leden krijgen “in première” het boek INGENIEURS IN VLAANDEREN 2009. Andere K VIV-leden krijgen het boek in december in de bus.

IN VLAANDEREN 2009

Volledig vernieuwde uitgave!

Klimaat & Green High Tech 3 december 2008 – ING (Brussel) PROGRAMMA • Ontvangst met broodjes vanaf 18.30 uur • Voorstelling “Ingenieurs in Vlaanderen” • Drie lezingen rond “Klimaat & High Tech” door IMEC, VIB en VITO

De gids met burgerlijk en bio-ingenieurs. Faculteiten en Alumniverenigingen stellen zich voor. Interviews met sleutelfiguren uit de industrie.

• Met gastspreker Patricia Ceysens, Vlaams minister van Economie, Ondernemen, Wetenschap, Innovatie • Receptie aangeboden door ING

Meer info en inschrijvingen op www.ti.kviv.be/high

U W

A I R C O M F O R T

ACTUEEL

Studenten naar Boston voor de iGEM-competitie Op 8 en 9 november 2008 vindt voor de vierde keer de Jamboree van de prestigieuze international Genetically Engineered Machines (iGEM) competitie plaats aan het Massachusetts Institute of Technology (MIT) in Boston, VS. Het is een bijeenkomst van studenten en jonge onderzoekers, afkomstig uit meer dan 80 universiteiten wereldwijd, die minstens één ding gemeen hebben: allen werkten ze een zomer lang aan een project rond synthetische biologie. Dit jaar stuurt de K.U.Leuven zijn eerste delegatie en meteen ook het eerste Belgische team naar de iGEM jamboree.

T

waalf enthousiaste studenten uit de faculteiten bio-ingenieurswetenschappen, ingenieurswetenschappen en wetenschappen staan te popelen om er hun Dr. Coli voor te stellen. Het K.U.Leuven BioSCENTer, dat het bio-onderzoek in de Groep Wetenschap & Technologie verenigt, ondersteunt het project. In iGEM draait alles om synthetische biologie, een jonge discipline die de laatste jaren een “hot topic” in de wetenschap geworden is. Zoals weerstanden en schakelaars in elektrische circuits, worden DNA-legoblokjes of BioBricks aan elkaar geplakt om een biosysteem met volledig nieuwe eigenschappen te maken. Vaak zijn die nieuwe eigenschappen nuttig voor

mens, dier of milieu, en dus heeft synthetische biologie een groot potentieel voor de technologie in de 21ste eeuw. Bacteriën die een geneesmiddel tegen malaria maken of landmijnen kunnen detecteren zijn maar enkele van de bestaande voorbeelden. De studenten van het K.U.Leuventeam trekken met Dr. Coli naar de bacterieontwerprace: een intelligente bacterie die een geneesmiddel in het lichaam van een patiënt aanmaakt waar en wanneer het nodig is, en die zichzelf uitschakelt als de patiënt genezen is. Op die manier willen ze patiënten beschermen tegen overdosissen en worden behandelingen gemakkelijker en persoonlijker.

In hun proof-of-concept zijn de controle-elementen de belangrijkste troef van Dr. Coli. Een moleculaire timer registreert de tijd sinds het laatste ziektesignaal zodat Dr. Coli zichzelf na een bepaalde “gezonde” tijd uitschakelt. Maar als de ziekte weer opflakkert – in die mate dat het signaal niet wordt weggefilterd – wordt de timer gereset en maakt Dr. Coli weer geneesmiddel aan. En om te vermijden dat Dr. Coli de productiefabriek zou verwarren met een gezonde patiënt en zichzelf zou uitschakelen, werd hij uitgerust met een geheugen. Om timer, filter en geheugen op elkaar af te stemmen, kozen de studenten ervoor een belangrijk accent te leggen in het modelleren van Dr. Coli. Op de wiki van het team (http://2008. igem.org/Team:KULeuven) vind je een uitgebreide voorstelling van Dr. Coli, alle modellen en simulaties, het online laboschrift en heel wat foto’s en nieuwtjes.

Onze consultants/ingenieurs bekijken de wereld op hun manier... en geven er voortdurend vorm aan.

Altran, opgericht in 1982, is een technologische marktleider op wereldniveau die fundamentele oplossingen aanreikt. Vandaag zijn we actief in 20 landen met een omzet van 1.591 miljoen euro. Dankzij onze 17.500 consultants staan we sterk in elk domein van engineering en consultancy: elektronica, IT, kwaliteit en organisatie... Onze ingenieurs studeerden aan de beste Europese universiteiten en behoren tot de absolute top. Zo begeleiden ze tal van bedrijven bij ambitieuze innovatieprojecten, van vernieuwend onderzoek tot diverse processen en productie. En dat doen ze voor de grootste klanten in diverse sectoren: elektronica, telecommunicatie, energie, automotive, aeronautica en healthcare. Ons strategisch doel? Verder groeien tot dé werkgever voor professionals die houden van evenwicht tussen hun carrière en privéleven. Wil je vorm geven aan de wereld en meewerken aan de technologische ontwikkelingen van morgen? Aarzel niet en surf nu naar

THE GLOBAL PARTNER IN INNOVATION TECHNOLOGY & R&D CONSULTING ORGANIZATION & INFORMATION SYSTEMS CONSULTING MANAGEMENT & STRATEGY CONSULTING

www.altran.com/be


|9

BLIK OP DE MARKT

HACH LANGE Troebelheid en drogestofgehalte mobiel Deze handmeter is ontwikkeld om snel en flexibel de troebelheid en/of het drogestofgehalte in slib te kunnen bepalen. Optimaal inzetbaar op meetplaatsen waar geen procesapparatuur is geïnstalleerd, maar ook voor de snelle controle van een processensor. Uitermate eenvoudig te bedienen: u dompelt de TSS PORTABLE in het te onderzoeken medium (zuiveringsbassins, oppervlaktewater, etc.) en start de meting met slechts één druk op de knop. Instellingen: enkel, interval, of continu. In het apparaat worden maximaal 290 metingen automatisch opgeslagen, die later in het laboratorium weer kunnen worden opgeroepen. De actuele dompeldiepte is met behulp van dieptemarkeringen op de kabel (lengte: 10 m) gemakkelijk afleesbaar. Over HACH LANGE Al 75 jaar bepaalt HACH LANGE de standaard voor analyses en meettechnologie. Zo zijn ze een autoriteit geworden op het gebied van fotometrie, digitale elektrochemie en procesanalyses.

Lanceert u diensten of producten die nieuw zijn op de markt? Communiceer ze via de nieuwe rubriek ‘Iris, blik op de markt’ naar de 10.000 lezers van Het Ingenieursblad, hoofdzakelijk burgerlijk en bio-ingenieurs in Vlaanderen. De trendsetters die openstaan voor uw innovaties. Voor meer informatie en tarieven: Bie Van Cleuvenbergen B-Net voor Decom +32 16 63 20 65 [email protected] – [email protected]

www.hach-lange.be

VDP Industries De nieuwe motorreductor met geïntegreerde frequentieregelaar van Sew Eurodrive VDP Industries uit Nazareth is leidinggevend leverancier en dienstverlener in de sectoren aandrijftechniek, industriële automatisering en industrieel onderhoud. VDP Industries is hierbij onder andere verdeler van tandwielkasten, aandrijvingen en sturingen van het Duitse SEW Eurodrive. SEW Eurodrive heeft een volgend hoofdstuk toegevoegd aan het boek decentrale aandrijfsystemen. Uit de eenvoudige combinatie van motorreductor en geïntegreerde frequentieregelaar, inmiddels uit 1997, ontstond dankzij consequente doorontwikkeling de serie MOVIMOT D voor het vermogenbereik van 0,37 tot 4 kW. Ondanks de geïntegreerde frequentieregelaar heeft de MOVIMOT D maar iets


10/2008

PUBLICITEIT

IRIS

NIEUW

meer inbouwruimte nodig dan traditionele motorreductoren. De regelaar is met en zonder rem leverbaar, gemakkelijk te installeren (inplugbaar) en ook heel eenvoudig uit te wisselen. De MOVIMOT D kan zowel met de DT/DVserie als met de nieuwe energiezuinige motoren uit de DR-serie worden gecombineerd. Deze bereikt nu al standaard de vereiste rendementen van de PremiumEfficiency-classificatie (IE3). De huidige MOVIMOT C is volledig uitwisselbaar met de MOVIMOT D. Voor deze nieuwe SEW MOVIMOT D kan men bij VDP Industries terecht voor technisch advies, verkoop, service, onderhoud en reparaties en dit 24 uur op 24.

www.vdpindustries.be

Wij willen groeien! Soresma is een studiebureau met ambitie en steeds op zoek naar

getalenteerde ingenieurs en consultants. De vorige jaren hebben wij ons regionaal versterkt door overname van andere gerenommeerde en gespecialiseerde studiebureaus. Zo vinden medewerkers en klanten ons dichtbij huis.

wil Jij groeien? Je wilt de ruimte om in je vakgebied te pionieren en te groeien. Die ruimte vind je bij soresma. In de match tussen jouw talent en onze werkgebieden ligt een wereld van mogelijkheden.

Surf naar onze website www.soresma.be voor onze openstaande vacatures. Vind je geen passende vacature, dan kun je steeds spontaan solliciteren.

S COOP Internet of Things komt dichterbij Het Internet of Things (IoT) komt dichterbij. Het IoT wil zowat alle objecten op de wereld met elkaar in verbinding brengen om informatie uit te wisselen. De toepassingen in dat netwerk zouden ons dagelijkse leven ingrijpend kunnen veranderen, nog veel meer dan de groei van het Internet. De hardware voor het IoT is alvast in volle ontwikkeling en er bestaan al enkele toepassingen in de logistiek en de medische wereld. Maar dat is slechts een eerste aanzet want deze applicaties werken in goed controleerbare omgevingen. Echte IoT-toepassingen opereren in een onvoorspelbare en onoverzichtelijke wereld van slimme objecten. Daarom moet niet alleen de hardware maar vooral de software nog grondig vernieuwen.

H

et idee van een Internet of Things bestaat al enkele jaren als paradigma: als we alle objecten van ons dagelijkse leven (van yoghurtpotjes tot jumbo jets en zelfs mensen) op een verstandige manier elektromagnetisch labelen, dan kunnen we die objecten met elkaar verbinden zoals we vandaag computers verbinden. Naar analogie met het Internet spreken we dan van een Internet of Things. In dat IoT kunnen triljoenen objecten hun locatie, identiteit, herkomst en doel communiceren via draadloze netwerken. Dat lijkt misschien pure science fiction, maar het idee is intussen al geruime tijd omarmd door wetenschappers én beleidsmensen in de hele wereld. De International Telecommunication Union (ITU) van de Verenigde Naties publiceerde er in 2005 een rapport over en stelde zonder omwegen: er wordt geestdriftig aan het IoT gewerkt en het zal onze bedrijfswereld, onze maatschappij en onze persoonlijke leefwereld diepgaand veranderen.

Slimme handtassen en autobanden met privacy-optie Als je alle objecten elektronisch labelt, wat voor toepassingen gaat dat dan opleveren? “Die vraag is heel interessant,” vindt ir. Yolande Berbers, Hoogleraar aan het Departement Computerwetenschappen van de KU Leuven. “We zien al toepassingen ontstaan in goed controleerbare omgevingen zoals opslagplaatsen of ziekenhuizen.” In de medische sector wordt bijvoorbeeld dure apparatuur gelabeld om de locatie en het technisch onderhoud


10/2008

ervan te monitoren. Men gaat ook patiënten elektronisch identificeren als ze een heelkundige ingreep moeten ondergaan. De betrokken afdelingen weten dan altijd waar de patiënt zich bevindt en welke onderzoeken er al uitgevoerd zijn. “Maar dat is slechts een eerste aanzet,” zegt Berbers. “Want als je in het dagelijkse leven werkelijk alles labelt, dan krijg je plots gigantisch veel mogelijkheden. Je kunt bijvoorbeeld een slimme handtas bedenken die nagaat of je bij het buitengaan van je huis de sleutels niet vergeten bent, zulke zaken.” Het ITU-rapport van 2005 prikkelde al de verbeelding met een fictief verslag van een dag in het leven van een studente in het jaar 2020: hoe haar auto haar vertelt dat ze naar de garage moet, hoe ze de sensoren op haar nieuwe banden in ‘privacy-mode’ zet zodat niemand kan achterhalen waar ze naartoe rijdt, hoe ze een wintersportjas koopt die zich aan de weersomstandigheden aanpast. “Dat soort toepassingen opereert in een erg onvoorspelbare omgeving,” zegt Berbers.

Kleiner, goedkoper, dynamischer De ontwikkelingen in hardwaretechnologie zorgen intussen alvast voor enig optimisme. Het staat al vast dat de labeling van objecten zal gebeuren met Radio Frequency Identification Tags (RFID). RFID-tags vervangen steeds meer de vertrouwde barcodes op apparatuur en zelfs op verbruiksgoederen omdat ze aan hoge snelheid gescand kunnen worden zonder visueel contact. RFID’s kunnen

“Om objecten op een zinvolle manier met elkaar in verbinding te brengen moeten we ook nieuwe softwaresystemen bouwen die de informatie succesvol filteren, bundelen en exploiteren.”

ook veel meer informatie bevatten dan barcodes. Actieve RFID’s worden zelfs uitgerust met een eigen voeding en sturen zelf signalen uit. De belangrijkste hindernissen liggen nu in de miniaturisatie en de kostprijs, want als we werkelijk alle objecten zo willen labelen, dan mag dat zo goed als niets kosten, moeten de tags uiterst klein zijn en toch van op grote afstand leesbaar zijn. In het IoT worden de tags gescand door netwerken van draadloze sensoren, ook dat staat al vast. Maar die ontwikkeling is nog niet helemaal rond. De sensoren moeten nog kleiner worden, liefst zonder batterij werken en erg goedkoop op de markt komen (bijvoorbeeld aan maximaal 1 dollar). De draadloze netwerken moeten bovendien kunnen omgaan met een dynamische omgeving waarin zowel sensoren als RFID-tags voortdurend van plaats kunnen veranderen. Daarom werkt de industrie onder meer aan standaards voor draadloze netwerken. Zo werkt de zogenaamde ZigBee Alliance aan communicatiestan-

SCOOP

Software voor het IoT moet bouwen op nieuwe concepten Software ontwikkelen voor het Internet of Things is geen ‘business as usual’. “De bestaande softwareparadigma’s volstaan niet,” zegt Yolande Berbers. “Toepassingen moeten bestand zijn tegen de enorme schaal, de grote dynamiek en de voortdurende onzekerheid die ze in het IoT tegenkomen.” Daarom ontwikkelde de onderzoeksgroep van Berbers twee nieuwe concepten: Dual World en Window on the World.

Z

onder nieuwe softwareconcepten zouden toepassingen in het IoT hopeloos verloren lopen. Volgens Berbers zijn daar meerdere redenen voor. Zo is het noodzakelijk om van elk object in het IoT ook de functionele eigenschappen te kennen. Waartoe dient het? Wat kan het? Al die aspecten moeten op de een of andere manier kenbaar gemaakt worden in het IoT. Ook de plaatsbepaling van een object kan problematisch zijn. Voor IoT-toepassingen volstaat het niet om de x,y-coördinaten te kennen. Je moet soms ook weten of en hoe het vanaf een bepaald punt fysiek toegankelijk is. En ook dat is relatief, want toegankelijk in het regenwoud kan iets anders betekenen dan in een kantoorgebouw. Het IoT zal trouwens uit meerdere triljoenen objecten bestaan en veel daarvan zullen mobiel zijn. De lokale context van een toepassing zal dus voortdurend veranderen.

Bovendien is onzekerheid de regel. Voor bepaalde taken moeten objecten en toepassingen kunnen rekenen op de aanwezigheid van andere objecten, maar daar kunnen ze nooit zeker van zijn.

Nieuwe manieren om naar de digitale wereld te kijken De onderzoeksgroep van Berbers stelt daarom een nieuw softwareparadigma voor gebaseerd op de concepten Dual World en Window on the World. De Dual World is eigenlijk een softwarelaag bovenop de fysieke wereld van objecten met RFID-tags. In de Dual World heeft elk fysiek object een digitale tegenhanger waarin beschreven wordt welke eigenschappen het object heeft en waartoe het in staat is. Dit gaat natuurlijk om een gigantische hoeveelheid informatie waarvan elke applicatie maar een deel nodig

heeft. Daarom gebruiken toepassingen een soort filter of Window on the World. In deze softwarelaag wordt de informatie van de objecten gefilterd om ze praktisch bruikbaar te maken. “De moeilijkheid is dat die filters heel dynamisch moeten zijn,” zegt Berbers. “Hoe dan ook gaan we moeten ontwikkelen in een consequente SOA-architectuur (Service Oriented Architecture).” SOA is gangbare praktijk in de huidige softwareontwikkeling: ontwikkelaars selecteren en gebruiken services die door providers kenbaar gemaakt worden in een gegeven softwareomgeving (bijvoorbeeld Windows). Dankzij dat concept kunnen toepassingen in de loop der jaren gemakkelijk uitgebreid worden met nieuwe functies zonder het geheel te moeten herschrijven. Maar in het IoT volstaat dat niet. “Het probleem is dat je daar vooraf niet weet welke objecten, providers en services je in een bepaalde context kunt tegenkomen. Het is alsof je toepassingen steeds on-the-fly moet ontwikkelen op basis van de providers en services die je lokaal tegenkomt. We zoeken daarom naar nieuwe manieren om zo’n aanbod aan services te ontdekken en er selecties uit te maken.”

daards voor goedkope energiezuinige RF-netwerken. Ook op andere vlakken zijn er standaarden in ontwikkeling maar vaak is het nog niet zeker welke norm het pleit gaat winnen.

Op zoek naar contextbewuste softwaresystemen RFID’s en draadloze netwerken zijn één ding, maar echte IoT-toepassingen bouwen is nog een ander verhaal. Yolande Berbers ziet twee grote technologische uitdagingen voor ontwikkelaars van dergelijke applicaties: de enorme schaal en het dynamische karakter van de omgeving. Zelfs als alle objecten gelabeld zijn, weet je nog niet vooraf welke voorwerpen er op een bepaald moment in de buurt kunnen zijn en wat je daarmee kunt doen. “In het IoT heb je altijd te maken met een hele wolk van objecten,” zegt Berbers. “Je moet voortdurend filteren welke objecten interessant zijn voor je toepassing en welke informatie je daarvan kunt gebruiken. Daarom

Miniaturisatie van RFID-tags en sensoren is een technologische voorwaarde voor een Internet of Things.

moeten IoT-toepassingen voortdurend informatie filteren. En ze moeten dat on-the-fly doen, want er is geen tijd om iteratief alle beschikbare informatie in de omgeving te lezen en te analyseren.” Om daarop een antwoord te vinden verricht het Departement Computerwetenschappen van de KU Leuven onderzoek naar contextbewuste softwaresystemen. “Dat is cruciaal voor het

IoT,” zegt Berbers. “We moeten niet alleen de nieuwe technologieën verder ontwikkelen maar ook nieuwe softwaresystemen bouwen die al die informatie succesvol filteren, bundelen en exploiteren.” ■


| 13

“Klimaat en biodiversiteit” Museum voor Natuurwetenschappen – Brussel –

H

et Museum voor Natuurwetenschappen is al vele jaren een vaste waarde voor een educatief en onderhoudend bezoek aan de natuurwetenschappelijke wereld van weleer. Naar jaarlijkse gewoonte organiseerde de K VIV, in het kader van het Jaarthema 2008 “Klimaat schept kansen”, een familiedag voor K VIV-leden en hun gezin. Speciaal voor deze gelegenheid stelde de K VIV een namiddagprogramma samen met een waaier van activiteiten rond het thema klimaat en biodiversiteit. Hierbij was er voor elk wat wils: de allerkleinsten leefden zich uit tijdens het knutsel- en voorleesuurtje en voor kinderen tussen 5 en 12 jaar was er de mogelijkheid om de diverse facetten van fossielen en paleontologie te ervaren in het PaleoLAB. Gelijktijdig hiermee onderhielden drie sprekers de iets oudere kinderen en volwassenen over verscheidene aspecten van de invloed van het klimaat op de biodiversiteit. Daarnaast konden de deelnemers ook een wandeling maken doorheen het Museum. Naast gekende plekken als de prachtige Mineralenzaal, was vooral de sinds 2007 vernieuwde monumentale Galerij van de Dinosauriërs de publiekstrekker bij uitstek. Tekst: ir. Hans Romaen, directeur TI en Toon de Bruyn, projectassistent Foto’s: Stefan Dewickere ■

Voor het begin van het PaleoLAB krijgen de kin

Voor de jongeren vanaf 12 jaar en de volwa sprekers een voordracht over klimaat en biod zijn of haar expertise.

Voor de allerkleinsten is er speciale animatie voorzien. Naast voorleesplezier kunnen de jongste kinderen ook hun eigen stegosauruskroon maken.

Naast het namiddagprogramma kunnen de deelnemers ook het museum ontdekken, waarbij vooral de vernieuwde Galerij van de Dinosauriërs veel aandacht krijgt. De pas vernieuwde Galerij van Dinosauriërs biedt bezoekers een hele waaier van leerrijke luister-en doemomenten aan. Hierbij ligt veel nadruk op de interactiviteit tussen de fossielen en de bezoekers.


10/2008

Een leerrijke nam

el – 6 september 2008

gen de kinderen een drankje in de VIP-zaal.

Een museummedewerker gidst de PaleoLABdeelnemers doorheen het museum en het leven van vroeger.

In haar lezing focust dr. Linda Van Elsacker, directeur Onderzoek en Ontwikkeling KMDA vzw op de rol van de dierentuinen in de 21ste eeuw. Met een toenemend verlies aan biodiversiteit in de wereld spelen dierentuinen – in casu de Zoo van Antwerpen en Planckendael – een essentiële rol in de conservatie van diersoorten. Daarnaast beklemtoont zij ook het belang van sensibilisering van de samenleving over de oorzaken en gevolgen van klimaatverandering en de impact daarvan op onze fauna en flora.

Cabaretier Dirk Denoyelle begeleidt het publiek in de voordrachtenzaal doorheen de verschillende thema’s en brengt hier en daar met zijn tussenkomsten een komische noot.

Steven Vanholme van Natuurpunt vzw belicht in zijn voordracht de gevolgen van klimaatverandering en het verlies van biodiversiteit voor natuur en natuurbehoud. Door middel van een aantal voorbeelden uit ons land toont hij aan dat de ernstige bedreiging van de biodiversiteit een grondige aanpak en nieuwe oplossingen vergen ten einde het natuurlijk evenwicht te herstellen. Meer info: www.natuurpunt.be/klimaat

n de volwassenen brengen drie at en biodiversiteit, ieder vanuit expertise. Kinderen tussen 5 en 12 jaar ontdekken in het PaleoLAB de wereld van fossielen en paleontologie.

Dr. Jackie Van Goethem, eredepartementshoofd van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen, bespreekt in zijn voordracht de relatie tussen klimaatverandering en biodiversiteit. Naast een korte historiek van het thema gaat zijn aandacht vooral naar de gevolgen en de remediëring van het verlies aan biodiversiteit voor mens en dier, zowel in de wereld als in ons land.

rrijke namiddag in het museum wordt afgesloten met een hapje en een drankje voor de deelnemers. Na afloop ontvingen alle kinderen een ‘goodie bag’, aangeboden door de activiteitssponsors.


| 15

STUDIECENTRUM VOOR KERNENERGIE CENTRE D’ETUDE DE L’ENERGIE NUCLEAIRE

iÌÊ - U

Ê ÛiÀÃÌiÀÌÊ âÊ }Ài«Ê iìÜiÀiÀÃÊ iÊÜiÀvÌÊVÌÕÊ}iiÕÀÃ]Ê«ÀiVÌ}iiÕÀÃÊiÊ ÜiÌiÃV>««iÊiìÜiÀiÀÃÊ>>ÊÉÛ®\

doctor in de toegepaste wetenschappen, master in de ingenieurswetenschappen (burgerlijk ingenieur) of master in de bio-ingenieurswetenschappen (bio-ingenieur) Heeft u een diploma van

en wilt u meewerken aan onze wetenschappelijke opdrachten, bekijk het overzicht van de lopende vacatures en info over de onderzoeksdomeinen van het - U

\ÊÌÌ«\ÉÉÜÜÜ°ÃVVi°Li

De nodige bijkomende competenties voor de job verwerft u onder begeleiding van een mentor en met ìÊ`}iÊ>>}i«>ÃÌiÊ«i`}i°

Wij bieden u: UÊÊiiÊÕÌ`>}iìÊiÊ>vÜÃÃiiìÊLÆ UÊÊ>ÃiÊÌÌÊâivÌ«}ÊLiÊiiÊ ÊÊÊÊÌiÀ>Ì>iÊìÀâiÃ}iÛ}Æ UÊÊìÊ}ii`ÊÌÌÊiÌÊÛ}iÊÛ>Ê ÊÊÊÊLiìÊ«i`}iÆ UÊÊiÝÌÀ>i}>iÊÛÀìi°

iÌÊ- U

ÊLi`ÌÊÊìÀâiÃ mogelijkheden aan doctoraatsstudenten iÊ«ÃÌ`VÃ°

Sollicitaties voor vacatures, met vermelding van het referentienummer, iÊÃ«Ì>iÊÃVÌ>ÌiÃÊÃÌÕÕÀÌÊÕÊ>>À\Ê - U

]ÊÌ°>°Û°ÊÕÌ}>ÀìÊiÀÌiÃ]Ê Õ>Ê,iÃÕÀViÃÊ>>}iÀ]Ê iÀiÌ>}ÊÓää]ÊÓ{ääÊ] i>\ÊLÃJÃVVi°Li

OUR MISSION: RESEARCH TOWARDS A SUSTAINABLE OPTION

Studiecentrum voor Kernenergie Onderzoek naar een duurzame optie 3 ()!,*+,gezicht niet meer dan wat initialen. Maar achter deze letters onderzoeken 600 toegewijde medewerkers de vreedzame medische en industriële toepassingen van kernenergie. Het Studiecentrum voor Kernenergie, Stichting van Openbaar Nut, is één van de grootste nietuniversitaire onderzoekscentra in België met laboratoria in Mol en maatschappelijke zetel in Brussel.

Onze statutaire opdracht geeft voorrang aan onderzoek rond maatschappelijk relevante onderwerpen zoals veiligheid van nucleaire installaties, stralingsbescherming, veilig beheer en opslag van radioactief afval, verhinderen van ongecontroleerde proliferatie van splijtbare materialen, opleiding en training.

Onze onderzoeksactiviteiten zijn gespreid over drie wetenschappelijke instituten die elk een specifiek domein van nucleaire toepassingen bestuderen. Een vierde instituut zorgt voor de communicatie, ondersteunende diensten en administratie.

Environment, Health and Safety Het Instituut Milieu, Gezondheid en Veiligheid evalueert radiologische effecten op de gezondheid en het milieu en bestudeert het gedrag en de invloed van radioactieve stoffen in lucht, water en aarde aan de hand van modelontwikkeling en experimenten. Stralingsbescherming, ontmanteling en afval en berging zijn de voornaamste pijlers. EHS besteedt ook aandacht aan dienstverlening, safeguards en beleidsondersteuning, en onderzoekt de integratie van maatschappelijke en ethische aspecten in nucleaire toepassingen.

Advanced Nuclear Systems Binnen het Instituut Geavanceerde Nucleaire Systemen verrichten zeven expertisegroepen onderzoek naar de ontwikkeling en het testen van technologieën en instrumentatie voor nieuwe reactoren. Ook nieuwe nucleaire meettechnieken, reactormodellering en reactorveiligheid worden bestudeerd. Deze competenties zijn gericht op de verwezenlijking van een innovatieve onderzoeksinstallatie.

Nuclear Materials Science Het Instituut Wetenschappen Nucleair Materiaal ontwikkelt en beoordeelt nieuwe en bestaande materialen naar hun geschiktheid in nucleaire toepassingen. Het onderzoek bewerkstelligt de objectieve wetenschappelijke (fysisch chemisch fenomenologische) en technologische (experimenteel empirische) opvolging en voorspelling van de betrouwbare werking van de materialen in de gegeven werkingsomstandigheden.

Communication, General Services and Administration Het Instituut voor Communicatie, Algemene Diensten en Administratie behandelt communicatie en kennisbeheer en coördineert opleidingen aangaande fundamenten en toepassingen van nucleair onderzoek. CSA omvat ook de ondersteunende administratieve, financiële, logistieke en centrale technische diensten, evenals human resources en ICT.

www.sckcen.be [email protected]

Museum voor Natuurwetenschappen Brussel

TI – Motivatiefeest op 6 september

200 TI-genootschapsleden en TI-K VIV-bestuursl

V

oortbouwend op de enthousiaste reacties na de feestelijke avond in Tour & Taxis vorig jaar, nodigde Dirk Fransaer dit jaar de bestuursleden van de TIgenootschappen, de leden van de Raden van Bestuur en de afgevaardigden van andere K VIV-geledingen uit voor een speciale activiteit in het Museum voor Natuurwetenschappen te Brussel. De activiteit vond plaats na de familieactiviteit in het kader van het K VIV – Jaarthema 2008, “Klimaat & biodiversiteit”, die werd bijgewoond door 425 personen, waaronder 220 kinderen. Met deze feestelijke avond zet het Technologisch Instituut de vrijwillig actieve K VIV-leden, die de genootschapswerking inhoud en gestalte geven, in de bloemetjes. Zonder hun medewerking zouden de talrijke studiedagen en cursussen het levenslicht niet zien. De cursussen en studiedagen zijn immers een belangrijke pijler binnen het Technologisch Instituut. Dirk Fransaer benadrukte dan ook het belang van een sterke genootschapswerking, dankte hen speciaal voor het initiatief en nodigde de voorzitters van de genootschappen uit om de werking te verstevigen en uit te breiden. Met deze avond werd het nieuwe werkjaar op gang getrokken. Voor de openingstoespraak hadden de bestuursleden de kans om de totaal vernieuwde “dino-galerij” te bezoeken. De directie van het Museum voor Natuurwetenschappen Dirk Denoyelle schiet de avond op gaf ook toestemming voor een exclusief bezoek aan een gang en kondigt TI-voorzitter Dirk nieuwe tentoonstelling “250 jaar natuurwetenschappen”, Fransaer aan. die pas 2 dagen later aan de pers zou worden voorgesteld. Topper van de avond was de première van een nieuw showprogramma van Dirk Denoyelle “de kracht van presentatie in communicatie”. Tot slot ontving ieder genootschapslid onder het motto van “nieuwe horizonten verkennen” een compacte verrekijker. Foto’s: Stefan Dewickere Tekst: Hans Romaen – Nancy Cantens ■

Oud-algemeen voorzitter prof. Joris De Schutter en echtgenote ontmoeten huidig K VIV - algemeen voorzitter Louis Cooreman in de grote Dinogalerij.

D Frans Dieryck, afgevaardigd bestuurder van essencia Vlaanderen, heeft oog voor detail.

Dirk Fransaer feliciteert de genootschapsleden voor hun medewerking.

Johan Goossens last in zijn bezoek een rustpunt in om enkele zaken te overwegen


10/2008

De olifant aan de ingang van de nieuwe tentoonstelling “250 natuurwetenschappen”, liep vroeger in levende lijve rond in het Leopoldpark – toen een zoo – en werd na zijn dood in 1880 opgezet.

D

er 2008

ursleden ontmoetten elkaar in een uniek kader De kracht van presentatie in communicatie – Dirk Denoyelle Première op 6 september n.a.v. het TI-motivatiefeest

de

n,

Een blik op de schitterende tentoonstelling in het Museum voor Natuurwetenschappen te Brussel.

Met deze nieuwe show geeft Dirk Denoyelle een les in presentatietechnieken. Het is een schitterende vertoning die op een luchtige wijze de belangrijkste aandachtspunten voor het geven van een goede speech brengt. Uiteraard illustreert hij ieder van de elementen met tal van voorbeelden, al dan niet van bekende en befaamde sprekers. Hij wordt bijgestaan door Kris De Jean aan de piano. Wat zijn nu de belangrijkste Er is volgens Dirk Denoyelle maar 1 kenmerk voor elementen die we niet uit het “Wat is mijn boodschap?”. Dit is “duidelijk”. oog mogen verliezen: • Wat is mijn boodschap? – Wat wil ik bereiken ? • Hoe verpak ik mijn boodschap? Giet je boodschap in een duidelijk verhaal dat afgestemd is op je publiek: het juiste verhaal. • Hoe breng ik die boodschap? Overloop alle factoren die bijdragen tot het bekomen van het beoogde resultaat: de omstandigheden, de projectie en de timing. Van de 200 aanwezige bestuursleden en partners kreeg hij alvast een stevig applaus. Wenst u meer info, neem dan contact met Dirk Denoyelle (www.dirkdenoyelle.com)

De speeches en het optreden vinden plaats te midden van de tentoonstelling. In anderhalf uur wordt alle apparatuur geïnstalleerd en worden 200 stoelen voor onze aanwezigen aangevoerd.

Van links naar rechts: Hans Romaen, Dirk Fransaer, Dirk Denoyelle en Ludo Moons

De bestuursleden genieten van de lekkere hapjes die het wandeldiner voorafgaan.

Wenst u mee te werken in een genootschap? Neem dan contact op met ir. Hans Romaen, directeur Technologisch Instituut. De genootschapsleden brengen op basis van hun expertise en hun kennis van de behoeften voor informatie en opleiding in de sector waarin ze actief zijn, voorstellen voor informatie- en opleidingsinitiatieven naar voor. Deze initiatieven worden via een intense samenwerking tussen genootschapsleden en permante staf verder ontwikkeld, georganiseerd en gerealiseerd. Interessant en bovendien vergroot het uw persoonlijk professioneel netwerk. 10/2008 Het Ingenieursblad | 19

Het standaarddefinitie (SD) televisiesignaal dat in de meeste huiskamers binnenkomt bestaat uit 25 beelden per seconde, waarbij elk beeld is opgebouwd uit 720 bij 576 beeldpunten. Gedurende lange tijd werd de beeldkwaliteit van standaarddefinitie televisie door de consument als voldoende beschouwd. Recent is de vraag naar betere kwaliteit en hogere resoluties echter significant toegenomen. Eén van de redenen hiervoor is de prijsdaling - in vele gevallen tot minder dan 1000 euro per toestel - van LCD- en plasmatelevisies die hogere resoluties kunnen weergeven. Een andere reden is de sterk toegenomen beschikbaarheid van materiaal met een hoge resolutie en kwaliteit. Deze toename is het gevolg van de definitieve doorbraak van Blu-ray als formaat voor de opslag van het hoge-resolutie materiaal op een optische drager, ten koste van HDDVD en van het toenemende succes van de Sony PS3 spelconsole die Blu-ray disks kan afspelen. Als gevolg van de toegenomen vraag naar betere kwaliteit kunnen televisieuitzendingen in hoge-definitie (HD), waarbij de beelden minstens uit 1280 bij 720 beeldpunten bestaan, niet langer uitblijven. Joeri Barbarien, Luk Overmeire, Marc Jacobs en Peter Schelkens

Hoge Definitie Televisie:

F

iguur 1 toont een globaal overzicht van de digitale, bestandsgebaseerde productieomgeving voor SD televisie zoals die momenteel in gebruik is bij de Vlaamse Radio- en Televisieomroep (VRT). De productieomgeving bestaat uit vijf verschillende componenten: het video ingest gedeelte, het media asset management (MAM) systeem, de videoproductiecenters, de integratielaag en de play-out module. Mediamateriaal komt het productieplatform binnen via het video ingest gedeelte van de architectuur. Hier wordt het mediamateriaal dat van diverse externe bronnen komt omgezet in digitale mediabestanden voor opslag en verwerking in het productiesysteem. Globaal gezien


10/2008

kan materiaal op vier verschillende manieren arriveren bij de VRT: op videotape (o.a. materiaal van externe productiehuizen, materiaal van tape-gebaseerde camera’s), via line feeds in het lijnencentrum (vaste externe lijnen, bijvoorbeeld beelden vanuit het Vlaams parlement, live beelden van de Olympische spelen en het Eurovisie songfestival die geleverd worden door de EBU (European Broadcasting Union), beelden van show- en sportprogramma’s op locatie, …), via file servers (bvb. off-line materiaal van Reuters en EBU) of via filegebaseerde camera’s (bvb. buitenopnames van dramareeksen). Materiaal dat aangeleverd wordt via line feeds en niet direct live wordt uitgezonden en materiaal op videotapes moet, vooraleer het kan verwerkt worden,

e: een uitdaging omgezet worden in een mediabestand. Al het andere materiaal kan rechtstreeks verwerkt worden. De omzetting naar mediabestanden gebeurt in de zogenaamde ingest server. Deze omzetting wordt gestuurd vanuit de ingest scheduler. Na het binnennemen wordt het materiaal normaal opgeslagen in het centrale Media Asset Management (MAM) systeem voor verdere verwerking. Als die module onbeschikbaar is of als het materiaal tijdskritisch is en dus zeer snel uitgezonden moet worden, kunnen de mediabestanden rechtstreeks doorgestuurd worden naar de videoproductiewerkcenters en de play-out (de component die instaat voor de uitzending). Het MAM systeem is de centrale component in de

productiearchitectuur. Het MAM groepeert een aantal functionaliteiten, voornamelijk in verband met de opslag en toegang tot het digitale mediamateriaal. Een eerste taak van het MAM is het beheer van het opslagsysteem voor digitaal mediamateriaal en het afhandelen van aanvragen voor digitale mediaitems afkomstig van de andere systemen in de architectuur (zoals de niet-lineaire montage en de play-out). Daarbij worden ook de benodigde formaatconversies uitgevoerd. Het MAM biedt ook toegang tot het mediamateriaal van op elke desktop PC in het netwerk. Productiemedewerkers en journalisten kunnen op die manier op hun PC de gigantische verzameling mediamateriaal doorzoeken op basis van de bij het materiaal horende metadata


| 21

HDTV

Figuur 1: Globaal overzicht van de digitale bestandsgebaseerde televisieproductie van de VRT.

Figuur 2: Beperkingen in het oplossend vermogen van het menselijk oog: verschillen in intensiteit binnen een kijkhoek van 1/60°, en dus binnen een afstand h worden niet waargenomen.

(bvb. titel, opnamedatum, …), door een lage-resolutie versie van al het materiaal bladeren, metadata annotaties maken bij het materiaal en ruwe montages samenstellen die dan als basis kunnen dienen voor volwaardige programma-items. In sommige gevallen zijn deze ruwe montages al van een voldoende hoge kwaliteit om direct uitgezonden te worden. In andere kan de ruwe montage nog verder bewerkt worden in de videoproductiewerkcenters. De volgende component in de productieketen zijn de videoproductiewerkcenters (WoCs). Deze werkcenters zijn verantwoordelijk voor de professionele video- en audiomontage, het toevoegen van visuele effecten en grafiek, het aanpassen en uniformiseren van de kleurenweergave (color grading) enz. Deze werkcenters hebben typisch hun eigen lokaal MAM systeem. Om deze systemen te laten communiceren met het centrale MAM wordt een tussenlaag voorzien (de interface

laag) die zorgt voor de vertaling van de commando’s en metadata tussen de verschillende MAM systemen. De laatste component in de keten is de play-out module. Het play-out automation systeem zendt een mix van geprogrammeerde en live programma’s uit en voegt de nodige ondertiteling toe. Hiervoor wordt het benodigde materiaal tijdig vanuit het centrale MAM systeem, het lijnencentrum (live) of een videoproductiewerkcenter (tijdskritische producties) doorgestuurd. Het play-out systeem leidt het programma in digitale ongecomprimeerde vorm naar een aantal encoders, van waaruit het verder kan gedistribueerd worden door bvb. Telenet en Belgacom. Een speciaal geval is het nieuws, dat een apart play-out automatisatiesysteem heeft en vanuit de nieuwsstudio geregisseerd wordt op basis van de rundown die voorbereid wordt in het News Room Computer Systeem (NRCS). Voor de digitale productie van SD materiaal (25 geïnterlinieerde beelden per seconde met telkens 720 bij 576 beeldpunten) wordt er bij de keuze van het videoformaat (zie kaderstuk) een onderscheid gemaakt tussen twee verschillende soorten producties: enerzijds main-stream producties (soaps, documentaires, shows) en high-end producties (drama reeksen zoals Witse, Flikken) en anderzijds nieuws- en sportproducties. Voor de eerste soort van producties worden er typisch meer bewerkingsstappen toegepast en/of zijn de kwaliteitseisen hoger. Daarom wordt voor deze producties een hoger bitdebiet (zie kaderstuk compressie) en minder chroma subsampling (zie kaderstuk chroma subsampling) aangewend. Meer specifiek betekent dit de inzet van 4:2:2 chroma subsampling met een precisie van 8


10/2008

8[fWhje\ ekhWcX_j_ed$

HbjaYZghEgd_ZXih7Za\^jbck^c=dWd`Zc^hdcYZgYZZakVcYZHbjaYZgh
FheZkYj_[b[_Z[hc[jZeeh]he[_# ce][b_à^[Z[d c ZZghiZ ^chiVci^Zhijjg_ZZZc'*"`dee^\iZVbVVc!YVide`dgiZiZgb^_cÓ^còVa\gdZ^Zc# ?Zdcil^``Zai^cî^Vi^ZkZcdb]ZiegdYjXi^ZegdXZhXdci^cjiZkZgWZiZgZc# FheÓ[b0>cYjhig^ZZa^c\Zc^ZjgbZiZc^\ZZgkVg^c\^cZZcaZ^Y^c\\ZkZcYZ[jcXi^Z! W^_kddg`Zjg^cYZbZiVVahZXidg#?ZXdbbjc^XZZgikadi!]ZWiZZcYdZ"bZciVaîZî Zc Wa^_[i dd` ^c higZhhhîjVi^Zh ZZc egd[Zhh^dcZaZ iZVbheZaZg# @Zcc^h kVc AZVc BVcj[VXijg^c\^hZZc\gddieajhejci#

GkWb_jo7iikhWdY[CWdW][h HDZcIFB^hZZceajh" ejci#?ZWZcikZgigdjlYbZibZiVVaWZlZg`^c\Zc_Z`Vc^cZZchcZaZkdajZgZcYZ db\Zk^c\ VaaZ `lVaîZîhVheZXiZc ^c `VVgi iZ WgZc\Zc Zc WZ]ZgZc# ?Z hegZZì kadZ^ZcY:c\ZahZcCZYZgaVcYh#

M[haleehX[h[_Z[h
EdZ[hêkZij[Y^d_Yki
mmm$ickbZ[hi#fhe`[Yji$Yec

HDTV

Luma en chroma

Figuur 3: Chroma subsampling.

Elke lichtkleur kan gevormd worden door het mengen van de drie basiskleuren rood, groen en blauw in verschillende intensiteiten. Op basis van dit principe wordt in digitale videocamera’s tijdens de opbouw van een beeld het binnenkomende licht met behulp van minuscule kleurenfilters gescheiden in een rode, groene en blauwe component, waarvan de sensor de intensiteit meet voor elk beeldpunt. Aan de andere kant van de keten, in het televisietoestel gebeurt een omgekeerde operatie: elk punt op de beeldbuis is opgebouwd uit een rood, groen en blauw deel waarvan de intensiteit afzonderlijk kan ingesteld worden (de manier waarop dit technisch gerealiseerd wordt hangt af van de gebruikte technologie: kathodestraalbuis (CRT), vloeibare kristallen (LCD) of plasma. Doordat de rode, groene en blauwe delen van elk beeldpunt zeer dicht bij elkaar liggen worden de componenten gemengd waargenomen. Op die manier kunnen de beeldpunten een groot aantal verschillende kleuren aannemen. Hoewel de beelden waaruit het videomateriaal bestaat dus aan het begin en aan het einde van de keten in de RGB (Rood, Groen, Blauw) kleurenruimte beschreven worden, wordt het videomateriaal voor bewerking, transmissie en opslag omgezet naar een andere kleurenruimte waarin de luma (ruw gezegd de globale waargenomen intensiteit van het licht, gelijkaardig aan een zwart-wit versie van het beeld) en de chroma informatie (de kleur van het licht) gescheiden zijn. De conversie naar luma en chroma werd bij de transmissie van analoge kleurentelevisie ingevoerd om compatibiliteit met oudere zwart-wit toestellen te behouden. Door de opbouw van het analoge televisiesignaal interpreteren zwart-wit TVs alleen de luma informatie uit het signaal, wat zoals eerder gezegd een zwart-wit versie van de beelden oplevert, terwijl kleurentelevisies ook de chroma informatie kunnen interpreteren, zodat een kleurenbeeld kan gevormd worden. De conversie naar luma en chroma heeft echter nog een bijkomend voordeel waardoor ze ook voor digitale videosignalen nog wordt toegepast. Omdat het menselijk oog veel minder gevoelig voor veranderingen in de kleureninformatie dan voor veranderingen in intensiteitinformatie kunnen de chroma signalen namelijk met een veel beperktere


10/2008

bandbreedte worden voorgesteld zonder dat dit een noemenswaardige impact heeft op de visuele kwaliteit. Voor de voorstelling van digitaal HD materiaal wordt typisch de in de ITU-R BT.709 standaard gedefinieerde Y’CbCr kleurenruimte gebruikt [2]. De R, G en B intensiteiten die uit de camerasensor komen worden eerst niet-uniform getransformeerd zodat het perceptueel verschil in intensiteit tussen opeenvolgende samplewaarden over het gehele bereik ongeveer gelijk wordt. Deze stap wordt de gamma correctie genoemd. Het resultaat van deze operatie zijn componenten R’, G’ en B’ die worden voorgesteld met 8 of 10 bits per component. Vervolgens wordt de luma component Y’ berekend als een gewogen som van R’, G’en B’. Hierbij weerspiegelen de gewichten de gevoeligheid van het menselijk oog voor de verschillende kleuren van licht. De chroma signalen Cb en CR zijn proportioneel aan de verschillen tussen B’ en Y’ (Cb) en R’ en Y’ (CR ) en bevatten dus informatie over de kleur van het licht (merk op dat de groene lichtintensiteit grotendeels vervat zit in de luma component Y’). Hoewel 8 bits voldoende zijn om de Y’, Cb en CR en R’, G’ en B’ signalen getrouw voor te stellen, wordt voor hoge-kwaliteits productie typisch 10 bits per component gebruikt. Dit gebeurt om de cumulatie van afrondingfouten tijdens opeenvolgende bewerkingen in het productieproces te vermijden. Voor distributie wordt typisch 8 bit per component gebruikt. Om de bandbreedte van de chroma componenten in digitaal videomateriaal te reduceren worden deze signalen meestal gesubsampled, waardoor hun resolutie wordt verlaagd met een factor 2 of 4. De subsampling kan op verschillende manieren gebeuren zoals geïllustreerd in Figuur 3. Het subsampling schema dat gebruikt wordt hangt af van de gewenste kwaliteit. 4:2:2 subsampling wordt gebruikt in producties met een hoge kwaliteit (waaronder HD producties), waarbij het materiaal een aantal keer wordt bewerkt tijdens het productieproces. 4:2:0 en 4:1:1 subsampling zorgen voor een grotere bandbreedtereductie dan 4:2:2 en worden gebruikt voor productie van SD inhoud die slechts in beperkte mate bewerkt wordt voor uitzending en waaraan lagere kwaliteiteisen worden gesteld, zoals nieuwsitems en voor distributie naar de eindgebruiker.

HDTV

Geïnterlinieerd versus progressief Om een flikkervrij bewegend beeld te bekomen is het noodzakelijk een minimum aantal beelden per seconde weer te geven. Dit aantal hangt af van de omgevingsbelichting en van de gemiddelde luminantie van de beelden [2]. Voor televisie wordt algemeen aangenomen dat er ten minste 50 beelden per seconde moeten getoond worden. In Europese televisiesystemen wordt uitgegaan van 50 beelden per seconde, terwijl Amerikaanse systemen het houden op 59,94 of 60 beelden per seconde. Dit wil dus zeggen dat een videosignaal in principe minstens 50 volledige beelden per seconde moet bevatten. Als dit het geval is, spreek men van progressief videomateriaal (zie Figuur 4 (a)). Om de vereiste bandbreedte enigszins in te perken kan interliniëring gebruikt worden. Interliniëring houdt in dat van elk beeld slecht de helft van het aantal lijnen wordt opgenomen en voorgesteld. Dit is te zien in Figuur 4 (b). Typisch worden telkens twee opeenvolgende beelden opgenomen waarbij de even lijnen van het eerste beeld en de oneven lijnen van het tweede beeld samen worden voorgesteld als één geïnterlinieerd beeld (zie Figuur 4 (c)). De overgehouden even en oneven lijnen van opeenvolgende beelden worden velden (fields) genoemd. Geïnterlinieerd videomateriaal bevat dus 50 velden per seconde of 25 geïnterlinieerde beelden per seconde. Interliniëring levert dus een bandbreedtereductie van 50% op. Door de vertraging die inherent is aan het menselijk visueel systeem, merken we bij de weergave van geïnterlinieerd materiaal de ontbrekende lijnen in het beeld niet op omdat deze samenvallen met de “uitdovende” beeldlijnen van het vorige beeld die op dezelfde locatie getoond werden, waardoor de waargenomen spatiale resolutie van individuele beelden behouden blijft. De

bits per component. Als compressieformaat wordt de SMPTE D-10 standaard gebruikt (MPEG-2 intra-only codering, gebaseerd op de discrete cosinus transformatie en Huffman entropiecodering [1]) aan een bitdebiet van 50 Mbps. Voor nieuws en sport wordt de IEC DV25 standaard gebruikt, met 4:2:0 chroma subsampling en 8 bits per component, aan een bitdebiet van 25 Mbps. Ook DV25 is een intra-only, DCT-gebaseerde videocodec met Huffman entropiecodering, met een gelijkaardige compressieperformantie als MPEG-2 bij deze hoge bitdebieten. Er werd gekozen voor intra-only formaten omdat deze bij uitstek geschikt zijn voor editering (willekeurige toegang, zie kaderstuk compressie).

HDTV De overgang naar HD introduceert een aantal problemen in de hierboven beschreven productieomgeving. In het IBBT GBO project Geisha (http://www.ibbt.be/nl/ project/geisha) wordt deze problematiek onderzocht. Door de toegenomen beeldresolutie neemt de benodigde bandbreedte en opslagcapaciteit met minstens een factor 2 toe. Dit is vooral een uitdaging voor het centrale opslagsysteem, omdat dit een groot aantal simultane aanvragen sneller dan in reële tijd moet kunnen afhandelen. Onderzoek heeft aangetoond dat de gespecialiseerde mediaopslagsystemen die momenteel op de markt zijn de benodigde doorvoersnelheid niet halen. Binnen het Geisha project werd daarom een oplossing ontwikkeld op basis van generische ICT

vertraging van de lijnen van het vorige beeld wordt bij CRT schermen nog vergroot door de nagloei van de fosforlaag, zodat geïnterlinieerd videomateriaal er beter zal uitzien op een CRT scherm dan op een LCD of plasma scherm. Wanneer er echter veel verticale details aanwezig zijn in de beelden, wordt door de interliniëring een soort flikkereffect geïntroduceerd dat “twitter”wordt genoemd [2]. Om dit effect tegen te gaan moeten de verticale details onderdrukt worden door een laagdoorlaatfiltering, waardoor de scherpte van de beelden afneemt. De bandbreedtereductie behaald door interliniëring heeft dus zijn prijs.

Figuur 4: (a) Progressief videomateriaal, 50 beelden per seconde. (b) Geïnterlinieerd videomateriaal, 50 velden per seconde. (c) Geïnterlinieerd materiaal, 25 geïnterlinieerde beelden per seconde.

apparatuur. De hogere resolutie van HD materiaal en de steeds toenemende verantwoordelijkheid van het centrale MAM betekent ook dat er steeds meer rekenkracht nodig is voor de formaatconversies en andere bewerkingen die binnen het centrale MAM gebeuren. Een mogelijke, oplossing voor dit probleem is grid computing. Dit traject wordt eveneens onderzocht in het Geisha project. Een andere belangrijke uitdaging is de selectie van een geschikt productieformaat voor HD materiaal. Daarop zullen we in de volgende paragrafen verder ingaan. Terwijl de resolutie, beeldsnelheid en interliniëring voor SD materiaal vastliggen, is dit voor HD materiaal niet het geval. “Full HD” materiaal bestaat uit 50 progressieve beelden per seconde, elk met een resolutie van 1920 bij 1080 beeldpunten. Dit wordt typisch genoteerd als 1080p50 (1080 lijnen, progressief, 50 beelden per seconde). De bandbreedtevereisten voor dit HD formaat overstijgen echter de huidige stand van de technologie op het vlak van de distributienetwerken en de op de markt beschikbare mediaproductiesystemen. De keuze is daardoor eigenlijk beperkt tot het 1080i25 HD formaat met 25 geïnterlinieerde (i) beelden per seconde en een beeldresolutie van 1920 bij 1080 pixels en het 720p50 HD formaat met 50 progressieve beelden per seconde en een beeldresolutie van 1280 bij 720 pixels. Intrinsiek is de beeldresolutie van 1080i25 een stuk groter dan bij 720p50. Dit moet echter gerelativeerd worden. Het vermogen van het menselijk oog om details te onderscheiden is beperkt tot een kijkhoek van


| 25

Hansen Transmissions Int. is wereldwijd een gevestigde waarde in het ontwerp, de productie en verkoop van windturbineaandrijvingen en industriële tandwielkasten, met een wereldleiderspositie in de markt van tandwielkasten voor windturbines. Het bedrijf levert wereldwijd aan vier van de vijf grootste bouwers van met tandwielkast aangedreven turbines. Daarnaast levert het ook duurzame tandwielkasten voor een brede waaier van industriële toepassingen in alle continenten. Hansen plant haar productie voor windturbineaandrijvingen uit te breiden met een viervoud, namelijk van 3800 MW per jaar tot 14300 MW tegen 2012. Hansen heeft twee productiefaciliteiten in België, een fabriek in opbouw in India en gevorderde plannen voor een fabriek in China. Hansen stelt wereldwijd meer dan 1600 mensen tewerk.

Hansen Transmissions R&D TECHNOLOGY ENGINEERS (Lommel, Edegem, Kontich of Gent) Functie: Als technology engineer maak je deel uit van het R&D team. Je bent, samen met jouw collega’s, verantwoordelijk voor de verdere optimalisering van bestaande technologieën en voor de ontwikkeling van nieuwe technologieën. Je verdiept je in een aantal deelaspecten van een mechanische aandrijflijn (lagertechniek, afdichtingsystemen, macrogeometrie en contactgeometrie van een vertanding, verbindingstechnologie, smeer en koelsystemen, trillings- & geluidsanalyses…) en stelt eventueel rekenmodellen of softwarelogica op. Je stelt nieuw verworven kennis ter beschikking van je collega’s. Gedurende het ontwikkelingstraject van nieuw te bouwen tandwielkasten doen product development engineers regelmatig beroep op jouw expertise als adviseur. Je assisteert hen ook bij hun leveranciersselectie en legt technische specificaties vast voor aankoop en kwaliteit. Profiel: Industrieel Ingenieur Elektromechanica of Burgerlijk Ingenieur Werktuigkunde • Van nature uit initiatiefnemer met aandacht voor een gestroomlijnde en klantgerichte organisatie • Teamspeler, inspirerend en met aandacht voor een goede communicatie • Creatief, leergierig en gevoel voor verantwoordelijkheid • Grondige kennis van en affiniteit met mechanische techniek, ook complexere vraagstukken schrikken niet af. • Ervaring met CAD/FEM systemen, Matcad, Matlab en andere programmeertalen is een pluspunt. • Werktalen Nederlands en Engels. Duits is een pluspunt

SPECIALIST GIETERIJTECHNIEK (Lommel, Kontich) Functie: Als specialist gieterijtechniek ben je - over de verschillende vestigingen - de referentie voor alle technische aspecten van gietijzeren componenten: het design, de sterkteberekeningsrichtlijnen, de kwaliteitscontrole (ultrasoon, magnetische controle, 3D-metingen) en de validatietrajecten. De componenten variëren van kritische onderdelen van 5 ton tot eenvoudige deksels van 5 kg. Voor elk aspect ondersteun je vanuit je theoretische vorming en praktische ervaring de lijnverantwoordelijken, zoals ontwerpingenieurs, ingangsinspecteurs, leveranciersauditors en aankopers. Jouw takenpakket is in de eerste plaats ondersteunend en faciliterend. Een belangrijk onderdeel zal zijn de huidige praktijken na optimalisatie te implementeren in de internationale organisatie die ons bedrijf geworden is. In deze context kaderen ook het onderhouden en uitbreiden van ons netwerk inzake contacten met diverse onderzoekscentra en wetenschappelijke instituten, en de contacten met onze belangrijkste leveranciers wereldwijd. Profiel: Je behaalde een diploma Industrieel of Burgerlijk Ingenieur Materiaalkunde of vergelijkbaar (metaalkunde, lasingenieur, gieterijingenieur) • Je bent een technisch expert en communicatief onderlegd • Je werkt zelfstandig en beschikt over een ruime en gerichte ervaring met gieterijtechniek • Kennis van de nabehandeling (stralen, verven) van gietstukken is een pluspunt • Je hebt een grote interesse in het diepgaand analyseren en verleggen van kennisgrenzen in de wereld van de aandrijftechniek voor windenergie • Je bent bereid om frequent verplaatsingen naar het buitenland te maken (ca. 20% van de tijd) • Naast de Nederlandse taal, spreek je een aardig woordje Engels en Duits.

SENIOR MAINTENANCE ENGINEER (Lommel) Functie: Je functioneert als onderhoudsingenieur binnen het team dat instaat voor de betrouwbaarheid en beschikbaarheid van de plant. Jouw specialisatie bevindt zich op het vlak van fijnmechanica (machinegeometrie) en geavanceerde meettechnieken. Je verantwoordelijkheden omvatten het opstellen en opvolgen van de performance plannen volgens de RCM methode en het opzetten van een pro-actieve approach naar onze machineleveranciers toe. Je definiëert de nodige onderhoudsstrategieën waarbij je streeft naar de beste Cost-Benefit Ratio voor het aan jou toegewezen machinepark. Je ondersteunt operators en celbrigadiers om de continue werking van de afdeling te garanderen en te verbeteren als facilitator van TPM-groepen. Deze functie vergt een nauwe samenwerking met de andere afdelingen. Profiel: Je beschikt over een diploma Industrieel Ingenieur Elektromechanica of gelijkwaardig door ervaring • Fijnmechanica en high-tech meettechnieken zijn jouw passie • Significante ervaring in een productieomgeving is een absoluut voordeel • Je bent een doorzetter en hebt een sterk analytisch denkvermogen • Je bent in staat om opportuniteiten/ verbeteringen te detecteren, uit te werken en te implementeren op de vloer • Een goede talenkennis, Nederlands, Duits en Engels, is aangewezen.

Leonardo da Vincilaan 1 2650 Edegem - Antwerp Tel. +32 3 450 14 50

Gerard Mercatorstraat 40 3920 Lommel Tel. +32 11 34 99 89

www.hansentransmissions.com [email protected]

Info Solliciteer naar Contact

www.hansentransmissions.com doorklikken naar working@hansen [email protected] Ingrid Claesen, T: 011 349 733

HDTV ongeveer 1 boogminuut (1/60°) [2]. Details die dichter bij elkaar liggen, kunnen niet waargenomen worden. Veronderstel dat de typische afstand van de kijker tot het scherm in de gemiddelde huiskamer ongeveer 3 m bedraagt. Eenvoudige driehoeksmeetkunde leert ons dan (zie figuur 2) dat het scherm ongeveer 94 cm hoog moet zijn om twee opeenvolgende lijnen in een beeld van 1920 bij 1080 pixels te kunnen onderscheiden (h = 1 lijn ⇒ H=1080 . tan (1/60°) . d). Dit stemt overeen met een beeldschermdiagonaal van ongeveer 1,9 m of 75”. Dit is op dit ogenblik weinig realistisch qua grootte, gewicht en prijs voor de gemiddelde kijker. Voor een verticale resolutie van 720 lijnen krijgen we een nodige afmeting van ongeveer 50”, wat wel haalbaar is. Het is bovendien zo dat de hoeveelheid verticaal detail bij geïnterlinieerde formaten gereduceerd worden om “twitter” te vermijden (zie kaderstuk geïnterlinieerd versus progressief) waardoor de effectieve resolutie afneemt (verticaal krijgen naburige pixels gelijkaardige waarden als gevolg van de verticale laagdoorlaatfiltering). Een ander aspect dat in het voordeel pleit van 720p50 materiaal is de betere temporele resolutie (50 keer per seconde 720 lijnen versus 50 keer per seconde 1080/2=540 lijnen). Bij snel bewegende programma’s geeft dit een betere weergave. Bewegingsonscherpte en schokkerigheid worden minder waargenomen bij 720p50 dan bij 1080i25. Ook het feit dat moderne beeldschermen (zowel LCD- als plasma) intrinsiek progressief werken draagt bij tot de aantrekkingskracht van 720p50. Wanneer aan een dergelijk scherm een geïnterlinieerd beeld aangeboden krijgt, moet het scherm er een progressief signaal van maken. De kwaliteit van deze conversie hangt af van de complexiteit en rekenkracht van de in het scherm ingebouwde chips. De kostprijs van die conversiechips moet uiteraard beperkt blijven, met als gevolg een mindere beeldkwaliteit. (Ter vergelijking: professionele convertoren kosten rond de 10.000 €, uiteraard kan geen enkele schermfabrikant dit soort gesofistikeerde chips inbouwen.) Het is dus logischer deze conversie (als ze al nodig is om bv. bestaand 1080i25 materiaal uit te zenden) centraal bij het omroepstation uit te voeren (die wel die investering kan dragen). Een laatste factor in het voordeel van 720p50 is de efficiëntie van de voorstelling. 1080i25 materiaal bevat 1920 . 1080 . 25 = 51 . 84 106 pixels per seconde, terwijl 720p50 materiaal slechts 1280 . 720 . 50 = 46,08 106 pixels bevat, een verschil van meer dan 10%. Uit subjectieve tests uitgevoerd door EBU is bovendien gebleken dat om een zelfde kwaliteit te verkrijgen na compressie er een 20% hoger bitdebiet vereist is voor 1080i25 dan voor 720p50 [3]. Al deze argumenten hebben ertoe geleid dat de VRT 720p50 heeft gekozen als HD uitzendformaat en geprefereerd productieformaat. Andere omroepen zoals de BBC en VMMa hebben, ondanks de bovenstaande argumenten toch gekozen voor 1080i25 als HD formaat. Dit komt omdat er een aantal praktische voordelen verbonden zijn aan 1080i25 die ontbreken bij 720p50. Een eerste voordeel is de betere ondersteuning van 1080i25 in de momenteel beschikbare productiesystemen en (tape-gebaseerde) camera’s, veroorzaakt

door het feit dat dit formaat al een tijdje in gebruik is in de Verenigde Staten en Japan. Om dezelfde reden is er ook een grotere beschikbaarheid van programmamateriaal in 1080i25. HD materiaal van de Olympische spelen werd bijvoorbeeld verdeeld in 1080i25 formaat. Een laatste voordeel is dat de tijdscodes, die de plaats van elk beeld in de sequentie eenduidig bepalen en die gebruikt worden tijdens het editeren en voor de synchronisatie van beeld en geluid, voor 1080i25 hetzelfde zijn als bij SD televisie wat de aanpassing voor HD van productie en distributiesystemen die gebruik maken van deze tijdscodes vereenvoudigt. Naast de keuze tussen 720p50 en 1080i25 is het ook noodzakelijk om een nieuw compressieformaat te kiezen voor productiedoeleinden. D10 en DV25 zijn pure SD formaten en kunnen dus niet gebruikt worden voor HD. De momenteel courant gebruikte HD formaten, zoals HDCAM en DVCProHD, schieten eveneens te kort voor productiedoeleinden. De overgang naar HD vereist namelijk hogere compressiefactoren (compressiefactor = ongecomprimeerde omvang / gecomprimeerde omvang) om de benodigde opslagcapaciteit en bandbreedte in de productieomgeving binnen de perken te houden. Een verdubbeling van de compressiefactor lijkt in de meeste gevallen wenselijk. Bovendien worden er strengere kwaliteitseisen gesteld voor HD productie. Om deze reden raadt EBU aan om geen horizontale en/of verticale subsampling toe te passen voor de luma component en ten hoogste 4:2:2 chroma subsampling te gebruiken. Voor mainstream productie wordt een voorstelling met 8 bit per component aangeraden, voor high-end producties eventueel één met 10 bits per component. De overstap naar geavanceerdere compressietechnieken is dus nodig. De uiteindelijke keuze van het camera/productieformaat moet essentieel gebaseerd zijn op drie criteria: de bekomen beeldkwaliteit, de berekeningscomplexiteit en de ondersteuning in diverse mediaproductiesystemen. Bij het evalueren van de beeldkwaliteit is niet alleen de beeldkwaliteit na één keer coderen belangrijk, maar vooral het behoud van beeldkwaliteit bij herhaaldelijk coderen en decoderen, wat tijdens de productie o.a. gebeurt bij het uitvoeren van een aantal opeenvolgende editeringstappen in verschillende werkcenters. Als cameraformaat komen er momenteel hoofdzakelijk 3 videocodecs in aanmerking: MPEG-4 AVC/H.264 Intra (Panasonic), Motion JPEG-2000 (Thomson Grass Valley) en XDCAM HD / MPEG-2 long GOP (Sony) (zie kaderstuk compressie). Zowel AVC Intra als MJPEG-2000 zijn geavanceerde en vrij complexe intra-only videocodecs. MPEG-4 AVC/ H.264 is gebaseerd op de DCT, een geavanceerde spatiale voorspelling van de pixelwaarden en een efficiënte contextgebaseerde aritmetische entropiecodering [4]. MJPEG-2000 is gebaseerd op de wavelet transformatie in combinatie met contextgebaseerde entropiecodering [5]. MPEG-2 long GOP is een oudere DCT-gebaseerde videocodec die de vereiste compressiefactoren voor HD productie kan bereiken door gebruik te maken van bewegingsgecompenseerde voorspelling (zie kaderstuk compressie). Voor dezelfde kwaliteit zijn met deze techniek zelfs tot twee maal grotere compressiefactoren te behalen dan door gebruik te maken van geavanceerde


| 27

HDTV

Compressie

Figuur 5: Courant gebruikte predictiestructuren in videocompressie: (a) IPPP (b) IBBP (c) Intra-only.

Progressief hoge-definitie videomateriaal met 50 beelden per seconde en een beeldresolutie van 1280 bij 720 pixels, 4:2:0 chroma subsampling en 8 bit per component vereist in ongecomprimeerde vorm ongeveer 66 MB opslagruimte per seconde materiaal. Dit wil zeggen dat, met de huidige stand van de technologie, de transmissie, opslag en manipulatie van digitaal videomateriaal in ongecomprimeerde vorm praktisch onmogelijk is. Videocompressie is dus vereist. Videobeelden kunnen op twee manieren gecomprimeerd worden: ze kunnen onafhankelijk gecodeerd worden of ze kunnen voorspeld worden uit een of meerdere eerder doorgestuurde beelden, waarna de voorspellingsfout gecodeerd wordt. Onafhankelijk gecodeerde beelden of intra-beelden worden typisch gecomprimeerd in drie stappen: transformatie, kwantisatie en entropiecodering. De transformatie (typisch de discrete cosinus transformatie (DCT) of de discrete wavelet transformatie (DWT)) verwijdert eerst de spatiale redundantie (naburige beeldpunten hebben vaak gelijkaardige Y’, Cb en CR waarden) uit de beelddata. In de daaropvolgende kwantisatiestap wordt de precisie waarmee de overblijvende informatie wordt voorgesteld aangepast rekening houdend met de opgelegde bitdebiet (het aantal bits dat mag gebruikt worden in de digitale voorstelling per seconde materiaal). Hoe ruwer de kwantisatie, hoe kleiner de voorstelling wordt, ten koste van de uiteindelijke kwaliteit. De laatste stap, de entropiecodering zorgt voor de efficiënte binaire voorstelling van de gekwantiseerde transformatiecoëfficiënten door gebruik te maken van kennis over hun statistische verdeling. Voorspelde beelden worden gecodeerd door bewegingsgecompenseerde predictie op basis van eerder gecodeerde en dus aan de decoderzijde beschikbare beelden. Omdat het verschil tussen opeenvolgende beelden meestal grotendeels te wijten is aan de beweging van objecten in de scene en van de camera, wordt in bewegingsgecompenseerde predictie deze beweging geschat en in rekening gebracht bij de voorspelling van het huidige beeld uit de referentiebeelden. De resulterende voorspellingsfout wordt daarna op dezelfde manier gecodeerd


10/2008

als de onafhankelijk gecodeerde beelden. Daarnaast wordt ook de bewegingsinformatie gecodeerd, door spatiale voorspelling gevolgd door entropiecodering. Sommige compressietechnieken ondersteunen alleen de onafhankelijke codering van beelden (o.a. MJPEG, MJPEG-2000, DV25, D10, …). Terwijl andere beide types van beelden (o.a. MPEG-2, MPEG-4, MPEG-4 AVC/H.264, …) toelaten. Bij deze laatste is de manier waarop de opeenvolgende beelden in een sequentie gecodeerd worden flexibel in te stellen. Figuur 5 toont een aantal veelgebruikte opties. Het eerste beeld in de sequentie is altijd een onafhankelijk gecodeerd beeld of I-beeld. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen twee soorten voorspelde beelden: Pbeelden en B-beelden. P-beelden worden voorspeld uit het vorige I- of P-beeld, terwijl B-beelden bidirectioneel worden voorspeld uit het vorige en het volgende I- of P-beeld. De pijlen in de figuur geven dit weer. Wanneer er bewegingsgecompenseerde voorspelling wordt gebruikt voor codering spreken we over een “long GOP” formaat (het I-beeld samen met alle voorspelde beelden tot aan het volgende I-beeld wordt een “group of pictures” of GOP genoemd). Wanneer enkel I-beelden gebruikt worden spreken we van een “intra-only” formaat. De compressie-efficiëntie van de voorspelde beelden is, tenzij bij zeer hoge bitsnelheden, substantieel hoger dan die van onafhankelijk gecodeerde beelden. Verder zijn B-beelden efficiënter dan P-beelden dankzij de gebruikte bidirectionele predictie. Het lijkt dus aangewezen om altijd te kiezen voor de IBBP predictieconfiguratie van Figuur 5 (b). Deze configuratie heeft echter ook nadelen, vooral wat betreft willekeurige toegang (random access), een belangrijke eis bij het bewerken van het materiaal tijdens het productieproces. Dit wordt snel duidelijk met een voorbeeld: stel dat we tijdens het editeren willen teruggaan van beeld 8 naar beeld 5 in de sequentie uit Figuur 5. Om dit frame te kunnen weergeven moeten zowel frames 7, 4 en 1 beschikbaar zijn omdat zij rechtstreeks of onrechtstreeks betrokken zijn bij de voorspelling van frame 5 en dus ook bij zijn reconstructie. Omdat beeld 7 typisch nog in het geheugen zit als het laatst gebruikte referentiebeeld, moeten er in totaal drie frames (1,4 en 5) gedecodeerd worden om frame 5 te kunnen weergeven. Bij intra-only codering (Figuur 5 (c)) volstaat het om alleen frame 5 te decoderen wat een aanzienlijke winst in berekeningscomplexiteit betekent. Deze additionele complexiteit kan gedeeltelijk opgevangen worden door intelligente buffering, maar dit biedt geen oplossing bij grotere sprongen in de sequentie omdat de hoeveelheid geheugen beperkt is en het geheugenverbruik per beeld aanzienlijk. Een ander probleem treedt op wanneer we gaan knippen in de sequentie. Als het begin van het nieuwe fragment een B-frame is en de referentieframes die bij de voorspelling ervan gebruikt worden geen deel meer uitmaken van het fragment, moet er een hercodering van het beeld gebeuren naar een I-beeld, wat gepaard gaat met een onvermijdelijk verlies van kwaliteit. Voor productie is het dus aangewezen om uitsluitend I-beelden te gebruiken. Voor distributie zijn de bovenstaande bezwaren van minder belang. Bovendien is de aanzienlijk hogere compressieefficiëntie die gepaard gaat met het gebruik van bewegingsgecompenseerde essentieel voor distributie over kabel en xDSL netwerken die een veel beperktere bandbreedte hebben dan de interne netwerken in de productieomgeving. Daarom wordt er voor distributie typisch geopteerd voor een predictiestructuur met P- en B-beelden zoals die in Figuur 5 (b).

DURF TE VERNIEUWEN... Jan De Nul Group is een groep van bedrijven met activiteiten die steunen op 3 pijlers: de baggersector, de civiele bouw en de milieusector. Wereldwijd stelt de groep ongeveer 5000 werknemers tewerk. De vloot van Jan De Nul Group is in volle uitbreiding. Wij bouwen op dit moment meer dan 25 nieuwe schepen en divers hulpmaterieel.

Door sterke nationale én internationale groei kent Jan De Nul geen strakke bedrijfscultuur. Ondanks de expansie blijft het uitgesproken familiale karakter behouden. Naast de bekende baggerdivisie is onze groep ook actief in de civiele bouw en de milieusector, nu vooral in de Benelux en Europa, maar weldra ook daarbuiten. Onze groei draagt ertoe bij dat we een brede waaier aan jobmogelijkheden kunnen aanbieden. Bij de diverse bedrijven en filialen binnen de groep zijn er tal van vacatures. Niet alleen voor de begeleiding van onze projecten maar ook voor de bouw van onze nieuwe schepen zoeken wij voortdurend ingenieurs, technische bachelors, geologen, geografen, topo- en hydrografen, ... . Verder zijn juristen, economisten, boekhouders en administratief bedienden steeds welkom. Wil je graag met ons meewerken aan prestigieuze projecten zoals het Palm Island Resort in Dubai of één van onze binnenlandse werven zoals de spoortunnel Schuman-Josaphat? Word je aangetrokken door het avontuur van het onbekende en deins je er niet voor terug de wijde wereld in te trekken voor het uitoefenen van je job? Of zoek je net een werkgever dicht bij huis? Aarzel dan niet om bij ons te solliciteren. Op www.jandenul.com vind je steeds een actuele lijst van onze vacatures. Vind je niet onmiddellijk je ding, dan kan je ook spontaan je kandidatuur stellen. Stuur je volledig curriculum vitae met vermelding van je persoonlijke gegevens, opleiding en werkervaring naar Jan De Nul nv, Tragel 60 - 9308 Hofstade-Aalst t.a.v. recruitment department of mail naar [email protected]. www.jandenul.com – www.envisan.com

HDTV intra-only codecs. Het gebruik van beeldvoorspelling heeft echter ook nadelen. De berekeningcomplexiteit bij codering wordt, door het gebruik van bewegingsgecompenseerde predictie, waarschijnlijk groter dan die van de geavanceerdere intra-only codecs. Verder zorgt het gebruik van beeldpredictie voor een sterkere propagatie van de fouten die optreden bij hercodering waardoor het opgelopen kwaliteitsverlies waarschijnlijk ernstiger is dan bij intra-only codecs. Een laatste belangrijk nadeel zijn de problemen die optreden bij het editeren van “long GOP” materiaal (zie kaderstuk compressie). Voor de verdere productie en editering kan ofwel het cameraformaat gebruikt worden, wat de voorkeur geniet gezien zo het kwaliteitsverlies dat onvermijdelijk gepaard gaat met de hercodering naar een ander formaat wordt vermeden, ofwel een gespecialiseerd productie/editeringsformaat zoals Apple ProRes of Avid DNxHD (SMPTE VC-3). Wanneer MPEG-2 long GOP gebruikt wordt als cameraformaat lijkt conversie naar een apart productieformaat wenselijk gezien het gebruik van voorspelde beelden het editeerproces significant bemoeilijkt (zie kaderstuk). Een mogelijke reden om bij de keuze voor AVC of MJPEG-2000 als cameraformaat toch over te schakelen naar een apart editeerformaat is de betere ondersteuning van deze formaten in de mediaproductiesystemen van de respectievelijke fabrikanten en het feit dat bvb DNxHD een lagere berekeningscomplexiteit heeft dan AVC Intra en MJPEG-2000. Dit laatste gaat echter wel ten koste van de compressie-efficiëntie waardoor er waarschijnlijk een hoger bitdebiet gebruikt moet worden om de kwaliteit te behouden. Als (voorzichtige) conclusie zouden we kunnen stellen dat, als er enkel gekeken wordt naar de beeldkwaliteit en de flexibiliteit bij editering, het gebruik van MPEG-4 AVC Intra of MJPEG-2000 als camera en productieformaat, zonder conversie de beste oplossing lijkt.

Digitale televisiedistributie De twee belangrijkste aanbieders van digitale televisie in Vlaanderen zijn Telenet en Belgacom. In een vroeger artikel in het Ingenieursblad [6] werd reeds uitvoerig ingegaan op de opbouw van hun distributiesystemen voor digitale SDTV. Het distributiesysteem van Telenet is gebaseerd op de DVB-C (Digital Video Broadcast - Cable) standaard voor digitale televisieuitzending via de kabel. Als videocompressieformaat wordt voor SDTV MPEG-2 long GOP gebruikt met een bandbreedte van ongeveer 8 Mbps per kanaal. De bandbreedte voor digitale TV is gereserveerd op de kabel en niet gedeeld met andere services (Internet…). Belgacom TV gebruikt IP-gebaseerde transmissie via xDSL. In principe wordt er dus geen onderscheid gemaakt tussen de transportwijze van internetverkeer en de televisiekanalen van Belgacom TV. Oorspronkelijk maakte Belgacom TV gebruik van MPEG-2 Long GOP codering aan ongeveer 3,5 Mbps. Dit bitdebiet is echter onvoldoende om met MPEG-2 een excellente kwaliteit te kunnen garanderen waardoor al snel werd overgestapt naar de geavanceerdere MPEG-4 AVC/H.264 standaard met gebruik van bewegingsgecompenseerde predictie (long GOP). Dit resulteerde in een sterk verbeterde kwa-


10/2008

liteit, vergelijkbaar met die van Telenet Digital TV, gezien er door compressie met MPEG-4 AVC gemiddeld gezien slechts de helft van de bandbreedte nodig is om dezelfde kwaliteit te leveren als met MPEG-2 [7]. Door het vervangen van de ADSL lijnen door ADSL2+ en VDSL lijnen voor de meeste abonnees van Belgacom TV is ook het initiële probleem van een verminderde connectiesnelheid naar het Internet bij gebruik van digitale TV opgelost. Bij overgang naar HD is het grootste probleem voor distributie uiteraard de toename van de vereiste bandbreedte door de verhoging van de resolutie. Bij Telenet Digital TV is dit opgelost door over te stappen van MPEG2 naar MPEG-4 AVC videocompressie. Om dit mogelijk te maken zijn er nieuwe HD set-top boxes verdeeld die MPEG-4 AVC, zowel in 1080i25 als 720p50 kunnen decoderen. De ondersteuning voor beide types van materiaal is nodig zodat het signaal dat van de producenten komt (VRT, VMMa), ongeacht het formaat (1080i25 of 720p50) gewoon doorgestuurd kan worden naar de eindgebruiker. Het gebruikte bitdebiet ligt daarbij tussen 10 en 12 Mbps. Bij Belgacom TV is HD ontvangst vooralsnog alleen mogelijk via VDSL2. VDSL2 zal tegen eind dit jaar beschikbaar zijn voor 50% van de Vlaamse gezinnen. Als videocompressietechniek wordt nog steeds MPEG-4 AVC gebruikt met een bitdebiet van ongeveer 8,5 Mbps (er worden twee stromen tegelijkertijd voorzien via de 20Mbps VDSL2-verbinding). Net als bij Telenet worden de signalen die afkomstig zijn van de omroepen gewoon doorgestuurd in het HD formaat gekozen door de producent (1080i25 of 720p50). Bij uitzending van 1080i25 wordt wel een horizontale subsampling tot 1440 pixels toegepast om de bandbreedte te beperken. Voor 720p50 gebeurt geen verdere subsampling.

Besluit Zowel voor productie als distributie van digitale televisie betekent de overstap naar HD een grote uitdaging. Voor productie ligt deze uitdaging enerzijds bij het aanpassen van de productiesystemen, en in het bijzonder de opslagarchitectuur, aan de toegenomen bandbreedte en opslagvereisten van HD materiaal, en anderzijds bij de juiste keuze van het productieformaat voor de voorstelling van het digitale videomateriaal (1080i25 vs. 720p50, verschillende compressieformaten…). Bij distributie is het probleem grotendeels terug te brengen tot stijgende bandbreedtevereisten voor HD. Bij Telenet digital TV wordt dit opgelost door over te schakelen van MPEG-2 naar MPEG-4 AVC. Bij Belgacom TV werd voor SD televisie reeds MPEG-4 AVC gebruikt. Dit wordt doorgetrokken voor HDTV. Om aan de toegenomen bandbreedteeisen te voldoen wordt het voor HDTV benodigde VDSL2 netwerk verder uitgerold. Referenties [1] “MPEG-2 Video, ISO/IEC 13818-2, Information technology - Generic coding of moving pictures and associated audio information - Part 2: Video “ ISO/IEC JTC1/SC29/WG11 (MPEG), 1995. [2] C. A. Poynton, Digital video and HDTV: Algorithms and Interfaces, 1st ed. San Fransisco: Morgan Kaufmann/Elsevier Science, 2007. [3] “Choice of HDTV Compression Algorithm and Bitrate for Acquisition, Production & Distribution,” EBU – Recommendation R 124, EBU, 2008.

HDTV [4] “ITU-T Recommendation H.264 / ISO/IEC 14496-10: Advanced video coding for generic audiovisual services,” ISO/IEC JTC1/SC29/ WG11 and ITU-T SG16 Q.6, 2005. [5] “Motion JPEG 2000 derived from ISO base media file format,” ISO/ IEC 15444-3:2002/Amd 2:2003, ISO/IEC. [6] P. Liefooghe, E. Dekoster, C. Lefrère, and P. Schelkens, “Belgacom en Telenet introduceren IDTV in Vlaanderen,” Het Ingenieursblad, no. 2, pp. 22-29, 2006. [7] T. Wiegand, G. J. Sullivan, G. Bjøntegaard, and A. Luthra, “Overview of the H.264/AVC Video Coding Standard,” IEEE Transactions on Circuits and Systems for Video Technology, vol. 13, no. 7, pp. 560-576, 2003. Dankwoord De auteurs bedanken Jean-Marc Janssens van Belgacom en Nadine Otto en Steven Van den Neucker van Telenet voor het beantwoorden van onze vragen over hun distributiesystemen. Het onderzoek naar de impact van HD op de televisieproductie werd uitgevoerd in het kader van het IBBT GBO Project Geisha (Grid Enabled Infrastructure for Service Oriented High Definition Media Applications). Bij het project zijn de volgende bedrijven en onderzoeksgroepen betrokken: VRT, IBM, NextiraOne, Porthus, Comsof, IBBT ETRO-VUB, IBBT IBCN-UGent, IBBT MMLab-UGent en IBBT PATS-UA. De auteurs Joeri BARBARIEN behaalde de diploma’s van burgerlijk elektrotechnisch ingenieur en dokter in de ingenieurswetenschappen aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB) , respectievelijk in 2000 en 2006. Momenteel werkt hij als deeltijds professor en postdoctoraal onderzoeker voor het departement Elektronica en Informatica (ETRO) van de Vrije Universiteit Brussel en het Interdisciplinair Instituut voor breedbandtechnologie (IBBT). Zijn onderzoek richt zich op de codering en de transmissie van multimediale inhoud en de implementatieaspecten ervan. Hij is ook verantwoordelijk voor de coördinatie van een aantal IBBT-GBO projecten in samenwerking met de Vlaamse industrie. Eind 2007 werd zijn doctoraatsthesis bekroond met de Alcatel-Lucent Bell prijs.

Luk OVERMEIRE behaalde het diploma van burgerlijk elektrotechnisch ingenieur aan de Universiteit Gent. Vooraleer hij bij de VRT begon te werken, was hij onderzoeksingenieur bij Alcatel Bell, waar hij werkte aan software-gebaseerde services en het design van digitale filters voor ADSL. Sinds 2002 maakt hij deel uit van het R&D Departement van de VRT, waar hij in het begin onderzoek verrichtte rond o.a. metadata gebaseerde videocodering en bit-rate controle. Momenteel leidt hij een competentiegroep die gefocust is op mediaproductie en op de verwerking van audio-visuele data. Hij is actief in de EBU werkgroep P/TVFile (MXF), AMWA (Advanced Media Workflow Association) and SMPTE W25. Luk Overmeire is (co) auteur van verschillende internationale wetenschappelijke artikels en van een aantal patenten. Marc JACOBS behaalde de diploma’s van Licentiaat in de Sociale en Militaire Wetenschappen aan de Koninklijke Militaire School te Brussel in 1992 en van Licentiaat in de Toegepaste Informatica aan de Vrije Universiteit Brussel in 1999. Hij begon zijn carrière bij Defensie, waar hij voornamelijk werkte binnen de IT-organisatie. Hij bekleedde er verscheidene functies, van ontwikkelaar tot 2de in bevel van het Corporate Data Center. Sinds november 2006 werkt hij als onderzoeker voor het departement Elektronica en Informatica (ETRO) van de Faculteit Ingenieurswetenschappen van de Vrije Universiteit Brussel en voor het Interdisciplinair Instituut voor breedbandtechnologie (IBBT). Zijn onderzoek richt zich op de codering en de transmissie van multimediale inhoud. Peter SCHELKENS is als professor verbonden aan de vakgroep Elektronica en Informatica (ETRO) van de Vrije Universiteit Brussel waar hij o.a. beelden videotechnologie doceert. Zijn onderzoeksdomein omvat multidimensionele signaalverwerking (codering, transmissie en digitaal rechtenbeheer) in toepassingsdomeinen zoals media, medische beeldverwerking, videobewaking en inhoudsauthenticatie. Hij is Belgisch delegatiehoofd in het JPEG comité (ISO/IEC) en betrokken bij MPEG (ISO/IEC) en VCEG (ITU-T) standardisatieactiviteiten. Hij is tevens lid van het directiecomité van het Interdisciplinair Instituut voor Breedbandtechnologie (IBBT).

■

KDR Search In

Huidige vacatures zijn:

Executive search voor de ingenieur!

• Design-manager “haveninfrastructuur”(ir waterbouw , min 10 jaar • • • • •

ervaring, N-E-F) voor internationaal bedrijf te Antwerpen Projectleider infra, regio Eindhoven (ir bb, min 10 jaar ervaring) ir-architect, min 5 jaar ervaring voor regio Rotterdam ir-architect, min 5 jaar ervaring voor Warschau-Polen projectleider (infra of gebouwen), min. 10 jaar ervaring voor Qatar, Dubaï of VAE verantwoordelijke speciale technieken, min 10 jaar ervaring voor regio Limburg

• civil engineer (ir bb-stabiliteit), engineering chemisch bedrijf, zetel in Brussel • projectdirecteur bouw, regio Rotterdam (ir bb, min 15 jaar ervaring grote werven) • projectleider gebouwen voor regio Antwerpen (min 15 jaar ervaring in grote werven) • Áoating manager voor onderhoud van internationale vloot ( kantoor in Brussel) • calculator gebouwen (ir bb, min 5 jaar ervaring) in regio Hasselt of Brugge

Uilendreef 35 • 2980 Zoersel • tel: 03/385 07 55 • 0473/94 00 24 • [email protected] 10/2008 Het Ingenieursblad

| 31

“HD ready”, “Full HD”, etc. Hoge definitie doet zijn intrede via de grote poort. Hierbinnen bestaan er echter een heel aantal standaarden. Bovendien, zelfs al voldoet een beeld aan een hoge definitie standaard, dan nog wordt de waargenomen kwaliteit bepaald door een heel aantal andere factoren zoals: opnamekwaliteit, transmissiemedium, eventuele compressie, schalen van het beeld, conversies,… De TV zelf staat aan het einde van deze keten. Hoe zorgen we ervoor dat bewegende beelden, ondanks artefacten en beperkingen in scherpte, het best tot hun recht komen op “Full HD” beeldschermen? Eric Beekers, Peter Cirkel, Stefan Van der haegen

Naar de ultieme kijkerva

W

ie een plasma- of LCD-TV koopt, dient te weten of het toestel HD-ready [1] of Full HD is. HD staat voor High Definition, te vertalen als hoge resolutie. Hierbij is het totaal aantal pixels op een beeldscherm belangrijk. Een hoger aantal pixels biedt een veel groter detail en beeldscherpte. We spreken al van HDready TV als een beeldscherm tenminste 1280 pixels per beeldlijn en 720 beeldlijnen heeft. Er bestaan ook al schermen met 1920 pixels per beeldlijn en 1080 beeldlijnen. Die worden Full HD genoemd, échte hoge definitie dus. Concreet zal het beeld op een HD-TV vijf keer meer pixels hebben dan bij een klassiek toestel.


10/2008

Het zender-perspectief: Progressief of interlaced De meest gangbare formaten die zenders vandaag gebruiken voor HD zijn de 720p en 1080i standaarden. [2] [3] Terwijl 720p 50 maal een compleet beeld met 720 lijnen doorstuurt per seconde, laat 1080i 50 maal een beeld met 540 lijnen zien, dat in het oog, of in een deinterlacer, wordt gecombineerd met het volgende beeld naar een 1080 lijnen beeld. Het grote verschil tussen deze twee is dat 1080i enerzijds meer details geeft dan 720p bij ’stilstaande’ beelden (zoals documentaires), maar anderzijds meer ‘artefacten’ geeft bij snelle bewegingen (zoals

varing sportwedstrijden). De European Broadcasting Union (EBU) raadt zenders aan om 720p50 (50Hz) te gebruiken, met een optie voor 1080i (te beslissen per programma), en 1080p50 als een standaard voor de toekomst te zien. Met een HD-ready of Full HD TV ben je natuurlijk zeer weinig als je niet beschikt over HD beeldmateriaal. Dit beeldmateriaal komt van de filmstudio’s en de productiehuizen die met hun HD filmcamera’s opnames maken. En hoe langer hoe meer zie je ook eigen opnames opduiken in HD. Je kunt dit beeldmateriaal dan bekijken via je Blu-ray speler of via een setopbox van je TV leverancier. Zo kon je de wereldbeker voetbal in 2006 voor het eerst in HD bekijken op de Duitse kabel

en deze zomer werden de Olympische spelen in Peking uitgezonden in HD via satelliet, telefoondraad en de kabel. Om al dit moois te kunnen bekijken heb je de juiste aansluiting nodig op je TV. Deze digitale aansluiting voor de toekomst is gebaseerd op de HDMI industriestandaard. Deze laat toe om zowel beeld, geluid als een bedieningsinterface over één en dezelfde aansluiting te sturen tussen bijvoorbeeld je setopbox en je TV. HDMI vervangt de traditionele Scart-aansluiting. Bovendien worden je beeld en geluid digitaal en zonder bijkomend kwaliteitsverlies doorgestuurd. Laten we nu een kijkje nemen naar hoe het beeldmateriaal via je HDMI aansluiting op je TV-scherm terecht komt.


| 33

HDTV

Figuur 1: Berekening van tussenliggend beeld die rekening houdt met beweging

Figuur 2: Onscherpe rand rond bewegende objecten op een conventioneel LCD scherm kan makkelijk een aantal pixels omvatten zodat de hoge resolutie teniet gedaan wordt.

De beperkingen van het beeldmateriaal Het beeldmateriaal wordt uitgezonden volgens de MPEG compressie standaard. Als gevolg van deze compressie krijgen we te maken met compressieartefacten. De zichtbaarheid van deze artefacten wordt groter met grotere graad van compressie. Dit is vergelijkbaar met een foto die men opslaat in JPG formaat. Hier heeft men een keuze uit de compressiefactor voor opslaan. Grotere compressie levert een kleiner bestand maar resulteert in een degradatie van de foto. Blokartefacten zijn zeer goed zichtbaar in de bekende YouTube filmpjes waar een zeer hoge compressie wordt gebruikt. Ze zijn een gevolg van de manier waarop MPEG werkt. Het MPEG compressiealgoritme verdeelt het originele beeld onder in segmenten, blokken genoemd in MPEG. Deze blokken worden omgezet in het frequentiedomein. Sterke kwantisatie in het frequentiedomein heeft tot gevolg dat er discontinuïteiten ontstaan bij blokovergangen in het tijddomein. Deze discontinuïteiten zijn zichtbaar en resulteren in de bekende blokartefacten. Videofiltering kan de zichtbaarheid van deze blokartefacten verminderen. Dit resulteert echter ook in een minder scherp beeld. De truc hier is het beeld eerst te analyseren op mogelijke blokartefacten en hier de videofiltering automatisch op aan te passen. Deze methode levert een zo goed mogelijk beeld onafhankelijk van de MPEG compressie en zonder interventie van de kijker.


10/2008

Een ander probleem van beeldmateriaal is de beeldverversingsfrequentie. Dit is vooral typisch voor filmmateriaal. Film wordt geschoten met 24 beelden per seconde (zie kaderstuk). Het herhalen van elk beeld levert 48 beelden per seconde maar resulteert in een schokkerige niet vloeiende beweging. Het verhogen van de beeldverversingsfrequentie om bewegingsonscherpte te verhelpen kan worden gedaan door video processing in de TV. Het eenvoudig herhalen van een origineel beeld is hier niet voldoende. De tussenliggende beelden moeten een correcte representatie zijn in tijd tussen twee opeenvolgende originele beelden. Dit wordt gedaan aan de hand van analyse van twee opeenvolgende originele beelden. De beweging in de opeenvolgende beelden wordt onderzocht en de bijbehorende bewegingsvectoren worden bepaald voor het gehele beeld. Voor deze analyse wordt het beeld onderverdeeld in een zeer groot aantal segmenten. Voor ieder segment wordt gezocht naar een overeenkomstig segment in het volgende beeld in de omgeving van het originele segment. Uit de locatie van een overeenkomstig segment in twee opeenvolgende beelden wordt een vector bepaald noodzakelijk voor het construeren van de tussenliggende beelden. Correct schalen van de vectoren maakt het mogelijk tussenliggende beelden te construeren op de juiste tijdstippen tussen de originele beelden.

Display Zoals uit het voorgaande bleek, is een belangrijke factor voor een hoge definitie kijkervaring de schermresolutie. Er zijn echter andere parameters met betrekking tot het display die een even belangrijke rol spelen. Een LCD display [4] wordt opgebouwd door een LCD cel met daarachter een backlight dat het licht genereert. De cel bestaat uit twee glazen platen met een haardun

Film Film wordt geschoten met 24 beelden per seconde. De notatie hier is dan ook 1920x1080p24. In Europa wordt een film weergegeven met 25 beelden per seconde en uitgezonden in 50 halfbeelden voor comptabiliteitsredenen met onze PAL uitzendstandaard. In de TV worden deze 50 halfbeelden weer geconstrueerd tot 25 gehele beelden en daarna herhaald. Dit resulteert in niet vloeiende bewegingen. Het weergeven van 25 beelden per seconde kan eenvoudig door het verhogen van de snelheid van afspelen dan wel het toevoegen (herhalen) van 1 beeld per seconde. In het eerste geval zal de film iets minder lang duren dan vermeld en zal de audio enigszins vervormd klinken door de snelheidsverhoging. Dit laatste is niet gewenst voor opnames van bijvoorbeeld klassieke concerten en is waarneembaar voor mensen met een zeer goed gehoor. In het tweede geval kunnen er vooral bij zwenkende camera lichte schokjes in het beeld verschijnen waar het originele beeld herhaald wordt.

HDTV Videoverwerking valt onder te verdelen in twee belangrijke groepen: ruimtelijke en temporele verwerking. Ruimtelijke videoverwerking is de processing die plaats vindt op slechts een beeld van een videosequentie. Men kan dit het beste vergelijken met een foto genomen door een digitaal fotoapparaat die men daarna bewerkt met een programma zoals photoshop – het welbekende “photoshoppen”. Temporele videoverwerking vindt plaats op opeenvolgende beelden in een videosequentie. Hier wordt vaak gebruik gemaakt van het feit dat twee opeenvolgende beelden in een videosequentie doorgaans weinig van inhoud verschillen. Kleurprocessing is een typisch voorbeeld van ruimtelijke processing, waarbij de kleurinformatie in een beeld wordt verwerkt om een betere kijkervaring te verkrijgen; een de natuurlijke weergave van huidtinten is hiervan een goed voorbeeld. Beeldinterpolatie, bijvoorbeeld bij het weergeven van filmbeelden, of bij het omvormen van de beeldherhalingsfrequentie van 50Hz naar 100Hz om beeldflikkering te verminderen, is een voorbeeld van temporele processing. De andere beeldbewerkingen zijn vaak een mix van beide. Temporele processing noodzaakt de opslag van opeenvolgende beelden in geheugens. Deze zijn dan ook voortaan algemeen aanwezig in moderne TV’s. De opkomst van computer en de daaraan gekoppelde geheugens voor een betaalbare prijs heeft dit mogelijk gemaakt.

laagje vloeibaar kristal ertussen. Op beide glasplaten zitten transparante elektrodes. De elektrodes op een van de glasplaten zijn opgedeeld in vakjes die elk via een transistor op het glas onafhankelijk aangestuurd kunnen worden. Afhankelijk van de spanning op deze elektrodes verandert de oriëntatie van de vloeibaar kristalmoleculen. Omdat op beide glasplaten een polarisatiefilter geplakt zit, vertalen deze oriëntatieverschillen zich in andere grijsniveaus. Kleur wordt verkregen doordat een rood, groen en blauw vakje samen een pixel vormen. Een LCD display kent vele voordelen (o.a. scherpte, helderheid, verbruik, afwezigheid van flikkering) maar ook twee nadelen ten opzichte van andere displays. Deze nadelen zijn 1. de weergave van bewegende beelden en 2. het beperkte contrast. Op een LCD display kan een onscherpe rand ontstaan rond bewegende objecten die makkelijk een aantal HD pixels kan omvatten (zie figuur 2), en waarmee de hoge resolutie van het HD paneel ongedaan gemaakt wordt. Er spelen twee zaken die ervoor zorgen dat een bewegend beeld onscherp wordt: 1. de relatief langzame respons van LCD moleculen; 2. het feit dat een beeld dat ingeschreven wordt een frametijd lang blijft staan. Dit laatste effect is heel anders voor bijvoorbeeld beeldbuizen waar het beeld gepulseerd wordt getoond zodat de hersenen een vloeiende beweging interpoleren. Nu zijn er de laatste jaren een aantal ontwikkelingen om dit probleem aan te pakken. De eerste methode is het ver-

Figuur 3: Achtergrondverlichting met LED’s (rechts) wordt afgestemd op de beeldinhoud (links) om zo een sterk verbeterd contrast te verkrijgen.

hogen van de beeldverversingsfrequentie van 50 naar 100 Hz. Hierdoor blijft een ingeschreven beeld slechts de helft van de tijd staan zodat de bewegingscherpte in principe met een factor 2 toeneemt. Het correct schalen van de vectoren zoals we reeds eerder hebben gezien maakt het mogelijk tussenliggende beelden te construeren op meerdere tijdstippen tussen de originele beelden. Hiervan wordt gebruik gemaakt om tussenliggende beelden te creëren met een zeer hoge verversingsfrequentie om de onscherpte van LCD displays ongedaan te maken. Een andere methode is om het backlight gepulseerd aan te sturen. Hierdoor ontstaat net als bij een beeldbuis een gepulseerd beeld dat door de hersenen als een vloeiende beweging wordt geïnterpreteerd. Voor het maken van een gepulseerd backlight is een nieuw soort lichtbron, LED, het meest geschikt. Combinatie van deze twee methodes levert een zeer scherp beeld ook tijdens beweging. Het LED backlight is ook geschikt om het tweede nadeel van een LCD display, het contrast, aan te pakken. Een LED backlight bevat namelijk een groot aantal LED’s die in principe apart gedimd kunnen worden. Hierdoor kan alleen daar waar nodig licht gegenereerd worden en worden zwarte objecten op het scherm ook echt zwart omdat de LED’s hier uitgezet worden. Het gebruik van LED’s maakt het mogelijk de backlight onder te verdelen in een aantal segmenten. Er is gekozen voor 128 segmenten, 16 horizontaal en 8 verticaal. Ieder segment kan hierbij afzonderlijk worden aangesproken en in licht worden gemoduleerd. Deze modulatie van de achtergrondverlichting zorgt voor een hoger statisch contrast. Een bijkomend voordeel is dat het gemiddelde stroomverbruik naar beneden gaat doordat

Verklaringen HD

Hoge Definitie, staat voor een bepaald aantal beeldpixels (meer dan 1280x720) HDMI High Definition Multimedia Interface http://www.hdmi.org/ LED Light Emitting Diode MPEG Motion Picture Experts Group http://www.chiariglione.org/mpeg/. Vaak gebruikt voor de beschrijving van een techniek die gebruikt wordt om digitale videosignalen te comprimeren


| 35

HDTV de achtergrondverlichting niet altijd aanstaat voor het hele beeld maar afhankelijk is van de beeldinhoud. Analyse van het beeld resulteert in een bijbehorend profiel voor de backlight. Dit profiel van de achtergrondverlichting geeft een lichtverdeling op het scherm. Deze lichtverdeling is o.a. afhankelijk van het LCD paneel en het aantal segmenten dat wordt gebruikt. Dit lichtverdelingsprofiel wordt pixel nauwkeurig bepaald en opgeslagen. Het wordt gebruikt voor de correctie van het video beeld. Deze correctie is afhankelijk van het backlightprofiel en dien ten gevolge het lichtverdelingsprofiel op het scherm. Deze videocorrectie is noodzakelijk onder andere doordat het aantal segmenten niet overeenstemt met het aantal pixels op het scherm.

Besluit Het HD materiaal wordt naar een scherm met gepaste resolutie gestuurd. Echter, zowel de aard van het aangeboden videomateriaal als de gekozen schermtechnologie zullen een invloed hebben op de waargenomen kwaliteit van het beeld. De beschreven beeldverbeteringstechnieken hebben tot doel om rekening houdend met deze eigenschappen, een scherp, vloeiend, en kleurrijk beeld te genereren. Er bestaan nog heel wat andere beeldverbeteringstechnieken naast de hier beschreven technieken, waarmee

EASICS zoekt System-on-Chip ontwerpingenieurs met specialisatie elektronica of computerwetenschappen op lokatie in het nieuwe Wetenschapspark Arenberg te Leuven

DSP ASIC RFID tags FPGA C++

Solliciteren via

www.easics.com/jobs 36 | Het Ingenieursblad

10/2008

de verschillende fabrikanten van TV’s merkeigen combinaties van oplossingen in hun portfolio aanbieden. Voor al deze oplossingen geldt: een optimale kijkervaring wordt alleen bereikt als de verschillende actoren (videomateriaal, scherm en verbeteringsalgoritmes) fijn op elkaar afgestemd blijven. We hebben gezien hoe de TV zelf zijn steentje hiertoe kan bijdragen. Dit is nog niet het einde van het HD verhaal. Verdere evoluties komen eraan: hogere beeldresoluties, weergave van 3D beelden, andere schermtechnologieën, en wie weet ook de holgrafische televisie. Referenties [1] HD Ready – EICTA http://www.eicta.org/ [2] “Deinterlacing” ,; 2008. http://www.hdtvnieuws.nl/hdtv/deinterlacing/ Eenvoudige korte uitleg en verwijzing naar verschil tussen 1080i versus 720p [3] “Advanced de-interlacing techniques”, E.B. Bellers; De Haan, G. http://www.ics.ele.tue.nl/~dehaan/pdf/21_ProRisk.pdf Technisch verhaal in het Engels over de verschillende methoden van de-interlacing. [4] LCD basics – http://trappist.elis.ugent.be/ELISgroups/lcd/lc/lc.php Bevat een goede (Engelstalige) inleiding De auteurs Eric BEEKERS is afgestudeerd in 1983 aan de HTS in Eindhoven als ingenieur in de elektronica. Hij startte in het TV ontwikkellaboratorium bij Philips in Eindhoven werkende aan 100Hz TV. Na een werkzame periode in de professionele sector op het gebied van digitale transmissiesystemen is hij in 1999 begonnen bij Philips in Brugge. Hier heeft hij de ontwikkeling geleid van de eerste PixelPlus apparaten. Momenteel leidt hij de lange termijn projecten op het gebied van beeldverbetering in samenwerking met de researchlaboratoria in Eindhoven. E-mail: [email protected] Peter CIRKEL is in 1998 gepromoveerd in de fysische chemie aan de universiteit van Leiden (NL). Hierna heeft hij in Japan gewerkt bij een “national laboratory” alvorens bij Philips te starten bij het Research lab in Eindhoven (NL). Sinds 2004 werkt hij bij Philips Brugge als display specialist bij de ontwikkeling van TVs. E-mail: [email protected] Stefan VAN DER HAEGEN is afgestudeerd in 1997 aan de universiteit van Gent als burgerlijk ingenieur in de elektronica. Hij startte bij Philips in Brugge als elektrisch ontwerper in het domein van aansturing van CRT displays. Vandaag leidt hij een team van ingenieurs die werken op het gebied van audio, ontvangst en video connectiviteit. E-mail: [email protected]

■

Tim Maeyens ziet er, toch alweer anderhalve maand na zijn topprestatie op de Olympische Spelen, haarscherp uit. Nochtans ging hij de eerste weken na zijn vierde plaats nog wat rondtrekken door het Chinese binnenland. “Een fantastische regio. Helemaal anders dan hier ook, en met heel veel mensen overal. Ik keer er zeker nog eens terug, na mijn carrière als roeier. En die is voorlopig nog niet gedaan.” Interview

Bio-ingenieur Tim Maeyens vertelt over sport, wetenschap

Als ik in Londen roei, ga ik voor e

D

at Maeyens scherp staat, is logisch. Hij had drie jaar naar zijn finale op de Spelen toegewerkt en verscheen in optimale conditie aan de start. Die spiermassa en conditie verdwijnt niet zomaar. En Maeyens denkt al volop aan de volgende vier jaar. “Als er een nieuw, goed project komt, zal ik er staan in Londen in 2012. Dan gaan ze snel moeten roeien om me van het podium te houden.” Wat versta je onder een goed project? Was dat er dan niet de voorbije vier jaar? “Niet echt. Halfweg de voorbereiding voor Peking zat het Belgische roeiteam zelfs even zonder bondscoach. Je traint dan natuurlijk wel verder. Maar zonder begeleiding is die opbouw heel erg moeilijk. Trainingschema’s opstellen, wedstrijden uitkiezen, ... dat doe je best niet vanuit de boot. Pas toen Josy Verdonkschot zich aan het roer


10/2008

zette, kwamen we stilaan weer op schema. Toen werkten we bijvoorbeeld ook intensiever met videobeelden om mijn positie in de boot aan te passen. Dat levert toch al gauw heel wat extra snelheid op tijdens een race. Vandaag is het nog niet helemaal zeker of we op datzelfde elan kunnen doorwerken. Als dat kan, ben ik meteen mee voor de volgende vier jaar. Anders niet.” Stop je dan met roeien? “Dat kan.” En Londen missen? Dé roeiwedstrijd der roeiwedstrijden? “Klopt. Telkens wanneer we een tornooi roeien in Engeland verbaast het me hoezeer de roeisport leeft over het Kanaal. Er staan honderden meters tribunes die ook nog eens tot de nok gevuld zijn. Zelfs op een

© Belga

hap en medailles

r een medaille baan van 100 meter breed geeft dat kippenvel. Versta me dus niet verkeerd: Londen 2012 is een kans die ik niet zomaar laat schieten. Maar ik ga mijn leven niet nog eens vier jaar voor het roeien pauzeren zonder kans op een medaille.” Hoe groot schat je je kansen op een medaille in Londen in? “Het is nog heel vroeg om dat te zeggen. Maar ik weet zeker dat ik nog wat spiermassa kan bijwinnen. En dat ik dus nog sneller zal roeien binnen vier jaar. Als ik nu strand op minder dan twee seconden van een medaille, zit er binnen vier jaar zeker meer in. Ik ben ook nog maar 27. Dan heb je als roeier je beste jaren nog voor je. En ik merk dat mijn ervaring op het hoogste niveau me veel sterker maakt. Tijdens mijn finale in Peking roeide ik bijvoorbeeld veel efficiënter dan in Athene.

Gewoon omdat ik mijn zenuwen beter onder controle had.” Je had op voorhand gezegd dat je beter wilde doen dan in Athene. Dat lukte en dus vertelde je achteraf ook dat je tevreden was. Toch niet een beetje ontgoocheld? “Een beetje? Zeg maar gerust héél ontgoocheld. Als je maar een dikke seconde tekort komt voor een medaille ben je uiteraard niet gelukkig. Brons of een vierde plaats, dat is een wereld van verschil. Maar ik ben wél tevreden over mijn race. Ik was niet zenuwachtig, startte goed, deelde perfect in en ging helemaal tot het uiterste. Ik haalde er echt het maximale uit en werd niet gehinderd door pech: een goede race dus. Alleen het resultaat viel tegen.”


| 39

082051

Interview

“ ARCHITECTURE BEGINS WHERE ENGINEERING ENDS.” WALTER GROPIUS (1883-1969)

BOUW SAMEN MET STRABAG AAN EEN BOEIENDE CARRIÈRE De succesvolle realisatie van een project begint bij een open samenwerking tussen verschillende partijen. Walter Gropius, zelf principieel voorstander van teamwerk, zou onze filosofie zeker hebben onderschreven. Een gebouw ontwikkelen is geen soloprestatie. Het is de verdienste van architect én ingenieur, van aannemer én onderaannemer. In nauw en continu overleg met de opdrachtgever. Dankzij die totaalaanpak is STRABAG – met hoofdzetel in Wenen en actief van Canada tot Rusland – vandaag toonaangevend in de Benelux op het gebied van utiliteitsbouw, industriebouw en civiele werken. Een moderne, eindeloos inspirerende omgeving voor al wie de grenzen van zijn vakgebied durft te doorbreken. Een open onderneming die haar mensen de vrijheid gunt zich professioneel te ontplooien in functie van hun persoonlijke ambities. Begint ú bij ons aan een boeiende carrière?

NV STRABAG Belgium SA Rijnkaai 37 - 3de verdieping B-2000 Antwerpen Tel: +32(0)3/201 60 00 Fax: +32(0)3/201 69 12 www.strabag.be Contactpersoon: Andrea Koehoorn E-mail: [email protected] 40 | Het Ingenieursblad

10/2008

Interview Had je door dat je zo dicht tegen een medaille zat? “Tijdens een race is het moeilijk om precies te weten in welke positie je roeit. Elke baan is minstens vijftien meter breed, en ik roeide helemaal aan de buitenkant. Dan roeit je verste concurrent toch al gauw 80 of 90 meter verderop. Toen ik finishte wist ik wél meteen dat ik pas vierde was, maar ik dacht bijvoorbeeld dat de Nieuw-Zeelander goud had. Dat bleek achteraf die Noor te zijn.”

Heeft een roeier baat bij een diploma bio-ingenieur? “Toch wel. Ik stak tijdens mijn studies heel wat op van biochemie en kan dus een aardig woordje meepraten over voedingsleer. Dat helpt me om preparaten en producten in een juist daglicht te stellen en goede beslissingen te maken. Zo zal ik nooit blind een vitaminekuur volgen. Mijn vitaminepeil ligt hoog genoeg en wat ik extra inneem levert helemaal geen voordeel op. Dus blijf ik eraf. We werken ook nauw samen met professor Hespel van de K.U. Leuven. Hij raadde me een tijdje geleden aan beta-alanine te gebruiken. Niet alleen kan ik dankzij mijn studie haarscherp het onderscheid zien tussen dit soort producten en doping, ik besef ook veel beter wat het met mijn lichaam doet. Zo weet ik zeker dat ik mezelf geen schade toebreng. Met trainingschema’s gaat het trouwens net zo: ik vraag geregeld aan mijn coaches waarom ze een krachttraining of lange duurtraining op een gegeven moment inplannen.” Wetenschap in het algemeen is nooit ver weg in de topsport. Zwemmers doen er elke Olympische Spelen gemakkelijk een handvol seconden af, schaatsers zoeven elk jaar weer sneller, ... Is dat bij jullie ook zo?

© Belga

Je behaalde drie jaar geleden je diploma bio-ingenieur aan de UGent. Kon je die studie gemakkelijk combineren met topsport? “Veel heeft te maken met planning. Als een examenperiode samenvalt met de voorbereiding op een reeks belangrijke tornooien, is de combinatie onmogelijk. Dan maakte ik handig gebruik van mijn statuut als topsporter om te schuiven met mijn examens. Zo deed ik mijn eindexamens in twee keer, omdat ik me volop moest voorbereiden op de spelen in Athene. Van een thesis schrijven was dat jaar al helemaal geen sprake: dat deed ik het jaar erna. Maar ik vond het wél belangrijk om mijn diploma te behalen. Ook al doe ik er vandaag weinig mee, die kennis verdwijnt niet. En ik kan nu dan wel van mijn sport leven, dat blijft natuurlijk niet duren. Dan is een diploma in een richting die je interesseert geen overbodige luxe. Dat zie je trouwens bij de meeste roeiers: ze hebben bijna allemaal hun studies afgemaakt.” Wat herinner je je nog van je lessen? “Veel. Ik doe ook echt mijn best om die studie niet verloren te laten gaan. Zo presteer ik elke maand wat uren bij een van mijn sponsors, een ingenieursbedrijf. Zij sponsoren mijn roeicarrière én geven me de kans intussen stage te lopen in hun bedrijf. Dat is dubbele winst voor mij.”

“De combinatie studie en topsport is niet gemakkelijk, maar ik maakte handig gebruik van mijn statuut als topsporter om te schuiven met mijn examens.”

“De boten verbeteren voortdurend, natuurlijk. Dat kan je het best vergelijken met de evolutie van de fietsen in de wielersport. Ook daar gebruiken fabrikanten telkens weer nieuwe materialen en technieken. Dat we net voor de Spelen besloten de aluminium vin te vervangen door een carbon exemplaar, kadert daarin. Ook prestaties worden steeds wetenschappelijker en correcter benaderd natuurlijk. Je ziet het niet op televisie, maar tijdens de wedstrijd kan ik mijn slagritme precies DANKZIJ MIJN STUDIE KAN IK aflezen op een klein comHAARSCHERP HET VERSCHIL putertje. Tijdens de training ZIEN TUSSEN PRODUCTEN ALS meten we met een kleine BETA-ALANINE EN DOPING. rotor zelfs de snelheid. Omdat IK BESEF OOK VEEL BETER WAT dat de boot een beetje trager HET MET MIJN LICHAAM DOET. maakt, halen we dat er tijdens de race uiteraard af. Tijdens een roeiwedstrijd telt de absolute snelheid trouwens niet zoals bij atletiek. Daarvoor zijn de omstandigheden elke keer te verschillend. Al wat telt, is winnen.” Hoe zien je dagen eruit nu de Spelen net achter de rug zijn? “Ik ben weer aan het trainen. Op de Belgische kampioenschappen roeide onze viermansboot naar zilver en ik ben van plan om sterker dan ooit uit de winter te komen. Dat betekent vanaf november elke dag twee trainingen: zwaar in de voormiddag en technischer na de lunch. Een ritme dat de komende vier jaar hopelijk alleen nog opgeschroefd wordt. Zodat ik straks wél die medaille beet heb in Londen.” Verslaggeving Beluga ■


| 41

www.concerto.be

WE DON’T NEED ENGINEERS* POWER

NUCLEAR

GAS

INDUSTRY INFRASTRUCTURE

* we need engineers driven by passion and eager to contribute to a sustainable future. People who believe in the power of new ideas, sharing, teamwork and relationships. Engineers who are more than engineers. Think you might be one of them? Join us. And let’s share our talents.

www.tractebel-engineering.com/careers

CHOOSE EXPERTS, FIND PARTNERS

Loopbaan en maatschappij

Promotie 2008, de Job- en Studiedienst van de K VIV staat voor je klaar! Een nieuwe lichting ingenieurs heeft net de schoolbanken verlaten. We verwelkomen deze Promotie 2008 met veel plezier bij de K VIV. Sommigen van hen hadden reeds een contract op zak vooraleer de eindexamens van start gingen, anderen beginnen nu hun zoektocht naar de eerste job. Speciaal voor deze jongste telgen zetten we op een rij hoe de K VIV kan helpen bij het vinden van een geschikte baan, nu of later.

Overzicht van de gratis diensten aan K VIV-leden Salarisfiches K VIV-leden kunnen gratis salarisinformatie voor hun specifieke situatie via de ledensectie van de K VIV-website (www.kviv.be/login) raadplegen. Aan de hand van salarisfiches voor de privésector volgens promotiejaar kunnen ze door middel van coëfficiënten zelf berekenen hoeveel ze zouden moeten verdienen, rekening houdend met sector, omvang van het bedrijf, functieniveau, al dan niet leidinggevend, en provincie. Deze fiches zijn gebaseerd op de resultaten van de tweejaarlijkse K VIV-Salarisenquête, die gehouden wordt bij de K VIV-leden uit de privésector. Eind november 2008 zijn trouwens de gegevens beschikbaar van de nieuwste K VIV-Salarisenquête 2008.

Stuur je c.v. en/of motivatiebrief door per mail, post of fax en vermeld dat je een beoordeling wenst. Contactgegevens vind je onderaan dit artikel.

K VIV-Jobberichten CV-beoordeling Het opstellen van een c.v. is geen eenvoudige opdracht. Het c.v. moet beknopt zijn, maar toch alle relevante informatie bevatten, en liefst nog zo gerangschikt dat het overzichtelijk en duidelijk blijft. Je kan je c.v. en motivatiebrief laten beoordelen door de verantwoordelijke van de Job- en Studiedienst. Op basis van een criterialijst krijg je adviezen teruggestuurd betreffende vorm en inhoud.

Elke twee weken verzamelen wij voor onze leden alle vacatures voor bio- en burgerlijk ingenieurs die in de pers verschenen zijn of rechtstreeks gemeld werden aan de Job- en Studiedienst. Dit overzicht bespaart je heel wat moeite, zo kan je je energie steken in het uitpluizen van andere zoekkanalen. De Jobberichten kunnen online geraadpleegd worden, en dit via het paswoord van het ir-aanbod online (zie hieronder). Je kan als K VIV-lid ook gratis een e-mailabonnement aanvragen via [email protected].


| 43


Publicaties van de Job- en Studiedienst Naast rapporten van studies heeft de Job- en Studiedienst enkele zeer praktische publicaties ter beschikking van de leden. Het bestelformulier hiervoor vind je via www.kviv.be/jobdienst. Handleiding Solliciteren (169p.; 10,00 EUR voor K VIV-leden) In onze sollicitatiehandleiding vind je info en tips over zelfanalyse, arbeidsmarktanalyse, sollicitatiebrief, c.v., telefoneren, solliciteren via internet en e-mail, sollicitatiegesprek en psychologische proeven. Leidraad Arbeidsovereenkomsten (52p.; 10,00 EUR voor K VIV-leden) Deze handleiding werd speciaal uitgewerkt uitgaande van de situatie van de ingenieur-werknemer. Alle denkbare arbeidsovereenkomsten en modellen komen erin aan bod met grondige toelichting van artikels die in dergelijke overeenkomsten kunnen voorkomen.

Ir-aanbod online Elk lid kan gratis zijn c.v. op een beschermd deel van de K VIV-website plaatsen, ter inzage van bedrijven op zoek naar ingenieurs. Je laat je wachtwoord dat op je lidkaart staat eenmalig activeren voor de Jobdienstpagina’s via www.kviv.be/jobs/Register.html. Is dit geactiveerd, dan kan je je c.v. ingeven in een eenvoudige gestructureerde lijst, waarbij genoeg plaats voorzien is om zelf tekst toe te voegen. Zo kan je toch een persoonlijke toets aan dit standaarddocument geven.

contactadvertentie plaatsen gericht aan werkgevers. Het volstaat een beknopt tekstje en contactgegevens te sturen naar [email protected] of via de Post naar de Job- en Studiedienst. Maak je gebruik van het ir-aanbod online, dan kan je ervoor kiezen om aanvullend in Het Ingenieursblad te verschijnen.

Personeelsadvertenties in Het Ingenieursblad Maandelijks vind je in het maandblad van de K VIV klassieke personeelsadvertenties. De manier van werken is hier zoals bij de traditionele pers. De ingenieur neemt zelf rechtstreeks contact op met het bedrijf in kwestie.

Vragen per e-mail, brief, fax of telefoon Met vragen over je job, salaris, solliciteren, enz... kan je steeds terecht bij de verantwoordelijke van de Job- en Studiedienst. Je vragen worden zo snel mogelijk en met grote discretie behandeld.

Adviesgesprekken Ingewikkelde materies of problemen bij het vinden van werk kunnen in een individueel gesprek nader besproken worden. Maak een afspraak met de verantwoordelijke van de Job- en Studiedienst via e-mail of telefoon.

Contactgegevens Je c.v. blijft standaard 3 maand online, maar je kan deze termijn gemakkelijk verlengen of verkorten. Werkgevers kunnen naar ir.’s zoeken in de c.v.-databank en nemen, volgens je eigen voorkeur, ofwel rechtstreeks contact op met jou, ofwel via de K VIV-Jobdienst indien je een anoniem c.v. hebt geplaatst. Denk eraan: hoe meer c.v.’s online zijn, hoe interessanter het wordt voor bedrijven om dit rekruteringsmedium te gebruiken, en hoe groter de kansen om langs deze weg in contact te komen met interessante bedrijven.

Ir-aanbod in Het Ingenieursblad Achteraan in elk Ingenieursblad vind je de rubriek “Ir-aanbod”. Hierin kunnen werkzoekende ingenieurs een soort

44 | Het Ingenieursblad 10/2007

David De Sager, Verantwoordelijke Communicatie / Leden- en Databeheer / Job- en Studiedienst: [email protected] Marleen Anckaert, Administratie Job- en Studiedienst: [email protected] K VIV, Job- en Studiedienst Desguinlei 214 2018 Antwerpen tel.: 03-260 08 40 fax: 03-216 06 89 www.kviv.be/jobdienst ■

E.ON invests and continuously optimizes its performance and commitment on behalf of its customers and of course also for its 88,000 members of staff. Because they have turned the company into what it is today: the worldwide largest private utility company. Within the E.ON Group, E.ON Kraftwerke is the center of competence for planning and construction of highly efficient coal and gas power plants. Besides new build projects all over Europe, E.ON Kraftwerke also operates around 30 power plants.

A unique challenge for enthusiastic engineers The port of Antwerp – a site well suited for one of the world’s most modern coal-fired power plants. E.ON Belgium Power BVBA, a subsidiary of E.ON Kraftwerke, is planning to build and operate this 1,100 MW unit according to the highest environmental standards. The Antwerp Power Plant (APP), scheduled for commercial operation by 2015, will meet a variety of goals: both diversifying Belgian energy supply and substantially increasing supply security; both reducing CO2 emission and significantly increasing energy efficiency (by around 25 % compared to average Belgian coal units!). If you are an enthusiastic and experienced engineer (m/f) who likes to work in an international team, at international locations – mainly in Antwerp, but also in Germany (Gelsenkirchen and Hanover) –, you can make a key contribution to the success of the Antwerp Power Plant project, particularly as

• Civil Manager (EKW-0908-2716) • Quality Planner (EKW-0908-2722) • Time Scheduler (EKW-0908-2713) • Claim/Contract Manager (EKW-0908-2719) • Technical Coordinator (EKW-0908-2768) To learn more about these functions and the APP project, please visit our career site www.eon.jobs and enter the relevant reference number. Your energy shapes the future.

“De wereld en haar culturen hebben ingenieurs nodig die een langetermijn en systematische visie hebben op de besluitvorming ; ingenieurs die worden geleid door ethiek, rechtvaardigheid, gelijkheid en solidariteit ; ingenieurs die een holistisch begrip hebben van wat verder gaat dan zijn of haar specialisatiegebied.” (Barcelona Verklaring - EESD 2004) Ingrid Claus

Vlaamse ingenieursopleidin

O

nderzoekers stellen dat de Antarctische ijskap sneller smelt dan klimaatmodellen voorspellen, onze natuurlijke bronnen raken uitgeput en wat we verbruiken of weggooien blijkt al te vaak niet weg te zijn. DDT vervuiling is tegenwoordig zo wijd verspreid dat het zelfs te vinden is in het vet van pinguïns op Antarctica. De aarde is, op uitgaande ruimtesondes en inkomende meteoren na, een gesloten systeem waarbij geen materie maar enkel warmte wordt uitgewisseld. Maar er is meer aan de hand. Minstens 1,3 miljard mensen hebben geen toegang tot drinkbaar water. Het aantal illegale economische migranten wordt steeds groter.


10/2008

De wereldbevolking is op 40 jaar tijd verdubbeld. Zuiver ecologische keuzes kunnen hier geen oplossing bieden. Er dienen duurzame, ethisch verantwoorde keuzes gemaakt willen we deze aarde leefbaar houden voor toekomstige generaties! In het Brundtland rapport “Sustainable Development: A Guide to Our Common Future” werd in 1987 voor het eerst gebruik gemaakt van de term ‘duurzame ontwikkeling’ om de ontwikkeling aan te duiden die de mensheid moet toelaten uit deze impasse te geraken. Dit rapport, opgesteld door de Wereldcommissie voor Milieu en Ontwikkeling in opdracht van de Verenigde Naties, geeft een mooie definitie voor wat ‘duurzame

ingen gaan de uitdaging aan ontwikkeling’ hoort te zijn: “Sustainable development is development that meets the need for the present without compromising the ability of future generations to meet their own needs”. Duurzame ethische keuzes dragen zorg voor de behoeften van zowel de huidige als van toekomstige generaties en impliceren rechtvaardigheid op sociaal, economisch en ecologisch vlak. Het proces van bewustwording heeft een lange weg afgelegd (1987–2008); de tijd om keuzes te maken is aangebroken. Niemand ontkomt hierbij aan zijn verantwoordelijkheid, niet kiezen is stelling nemen om de bewandelde weg verder te zetten en we hebben allen

noties waar die heen leidt. Nochtans biedt een nieuwe kans zich aan, en het is een enige kans! Maar kiezen voor het nieuwe is niet evident. Dat de Europese Unie de wereld aanspoort om het broeikaseffect terug te dringen vinden we allemaal vast een heel goede zaak. Maar de economische werkelijkheid waar niets of niemand ontzien wordt op het ogenblik dat winst kan geïncasseerd worden, daarvoor blijven we bij voorkeur potdoof. Op Europees vlak is de aanzet gegeven. Zes jaar na de VN top over duurzame ontwikkeling Johannesburg (2002) is het kader uitgeschreven en worden tal van


| 47

Loopbaan en maatschappij instrumenten aangereikt. Ook op nationaal vlak is de kentering merkbaar. Verhofstadt II heeft voor het eerst een ministeriële bevoegdheid gemaakt van duurzame ontwikkeling. En Vlaanderen getuigt binnen het Regeerakkoord 2004 “Vertrouwen geven, verantwoordelijkheid nemen” een krachtige stimulans te willen geven aan een toekomstgerichte en duurzame economie, waarin welvaart, welzijn, sociale rechtvaardigheid en ecologisch evenwicht onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn en waarin iedereen kan participeren. Maar er is meer nodig dan een plaatsje op de agenda, een Conventie of Regeerakkoord. Mooie intenties kunnen dan wel de richting aangeven, de weg naar duurzaamheid dient geplaveid te zijn met kennis en dient bewandeld te worden door mensen die deze kennis vertalen binnen dagdagelijkse probleemstellingen. Er is geen twijfel mogelijk, binnen het concept van een duurzame toekomst is de bijdrage van ingenieurs van cruciaal belang. Des te fundamenteler de keuze, des te groter zal deze bijdrage zijn. Het hoger onderwijs in zijn geheel en ingenieursopleidingen in het bijzonder staan hierbij voor een belangrijke uitdaging. Wil de keuze voor duurzaamheid enige slaagkans hebben dan dienen we onze studenten hierop voor te bereiden. Afgestudeerden moeten in staat zijn om duurzame ontwikkeling operationeel te maken in hun dagelijkse beroepspraktijk. Net zoals de zorg voor veiligheid, milieu en kwaliteit dient ook duurzaamheid door te dringen tot het dagdagelijks denken en handelen van (toekomstige) ingenieurs. Studenten zijn getalenteerde, vaak idealistische jonge mensen en ook al is dit meestal een idealisme van voeten op de grond en hoofd in de wolken. Eén ding is zeker, zij staan open voor innovatieve ideeën. Het gaat om hun toekomst. Hen middelen aanreiken om die toekomst veilig te stellen en om tegemoet te komen aan hun noden en die van hun kinderen is een belangrijke maatschappelijke opdracht. En ook al hoort deze opdracht niet uitsluitend thuis binnen het onderwijs, voor universiteiten en hogescholen is hier een sleutelpositie weggelegd. Binnen het competentiegericht onderwijs dienen duurzaamheidcompetenties gedefinieerd en geïmplementeerd te worden. Het multidisciplinaire karakter van duurzame ontwikkeling vraagt om een nieuwe benadering, een benadering waarbij studenten leren om duurzaam te denken. Er is meer nodig dan enkele cursussen bijsturen en een extra ManaMa Duurzame ontwikkeling aan het opleidingsaanbod toevoegen. De wijzigingen vereisen een fundamentele aanpak. Het congres “Engineering Education for Sustainable Development” zet sinds 2002 dit thema internationaal


10/2008

op de agenda. Dit congres, dat zich voornamelijk richt tot docenten, politici, ingenieurs uit het bedrijfsleven en studenten fungeert als forum voor discussie, informatieuitwisseling en kennisoverdracht. Het werd achtereenvolgens georganiseerd door de Technisch Universiteit te Delft (2002), de Universitat Politèctnica de Catalunya te Barcelona (2004) en het Institut National des Sciences Appliquées te Lyon (2006). Dit jaar vond het congres plaats aan de University of Technology te Graz . Op Vlaams niveau wordt de integratie van duurzame ontwikkeling in het hoger onderwijs ondersteund door Duurzaam Hoger Onderwijs Vlaanderen. DHO Vlaanderen, financieel gesteund door drie Vlaamse ministeries, werkt mee aan het opstellen van een Vlaams implementatieplan ‘Educatie voor Duurzame Ontwikkeling’. Tevens wordt ondersteuning geboden aan diverse thematisch lerende netwerken waaronder een lerend netwerk ‘oriëntatie ingenieurswetenschappen op duurzame ontwikkeling’. Midden juni van dit jaar, zowat 15 jaar na het Copernicus Charter en te midden het UNESCO decennium van Educatie voor Duurzame Ontwikkeling, zaten een twintigtal Vlaamse docenten en professoren uit de diverse ingenieursopleidingen rond de tafel met als hoofdthema “Duurzame Ontwikkeling integreren in de curricula”. De eerste samenkomst van dit lerend netwerk bleek een succes. Vrijwel alle Vlaamse hogescholen en universiteiten waren vertegenwoordigd. Verwachtingen werden geformuleerd, best practices uitgewisseld, initiatieven werden voorgesteld en mogelijkheden tot samenwerking uitgewerkt. Binnen het kader van educatie voor duurzame ontwikkeling heeft dit netwerk als doelstelling kennisuitwisseling en kennisopbouw te bevorderen. Hiertoe wil het de samenwerking tussen industrie, universiteiten en hogescholen evenals internationale samenwerkingsverbanden tussen ingenieursopleidingen stimuleren. Uit de verwachtingen die tijdens de eerste samenkomst door de leden geformuleerd werden bleek dat, om innovatieve kennis te kunnen overbrengen naar studenten er behoefte was aan input vanuit onderzoeks- en kenniscentra. Bovendien was er een uitgesproken interesse in samenwerking met de industrie voornamelijk om te toetsen naar duurzaamheidscompetenties die verwacht worden van onze toekomstig afgestudeerde ingenieurs. ■ Geïnteresseerden die wensen te participeren willen we vragen contact op te nemen met DHO Vlaanderen per email [email protected] of telefonisch op het nummer 02/523 80 84. Meer info is te vinden op www.dhovlaanderen.be

Partners van het K VIV Jaarthema 2008

Structurele partners

U W

A I R C O M F O R T

Met de steun en medewerking van:

K VIV - logosponsors

Mediapartners

K VIV – Jaarthema 2008

Klimaat schept kansen www.klimaatscheptkansen.be Technologisch Instituut vzw • Ingenieurshuis – K VIV Desguinlei 214 • B-2018 Antwerpen • www.ti.kviv.be

Atlas Copco doet het groen Erik Moens wint de Environmental Award 2007

Erik Moens en zijn team. V.l.n.r. : Peter Zwysen, Jan Hermans, Erik Moens, Wim Van Assche, Tim Hutse, Anton Goethals, Sofie Vanneste, Luc Van Hoey en Maarten Poelmans.

WILRIJK. Atlas Copco reikt elk jaar een award uit aan één van haar werknemers.

“Geconfronteerd met een probleemstelling heb je doorgaans 1% inspiratie en 99% transpiratie nodig om tot een effectieve realisatie te komen.”

Die Environmental Award krijg je niet zomaar. Hij gaat naar de werknemer die dat jaar de grootste inspanning voor het milieu leverde. En deze keer vielen Erik Moens en zijn team in de prijzen. Erik Moens is de teamleider van de afdeling oliegeïnjecteerde schroefcompressoren. Op die afdeling worden stalen gesmeden cilinders bewerkt om nadien te gebruiken in oliegeïnjecteerde schroefelementen. Erik zorgde voor een overstap naar gietijzeren brutstukken die al bijna op eindmaat zijn. Een actie die niet alleen leidt tot een financiële besparing en capaciteitsverhoging, maar ook tot een substantiële besparing op het gebruik van ruwe grondstoffen, energie en afval.

Uitreiking van de Environmental Award 2007 door de Atlas Copco groep.

Meer bereiken met minder Proficiat met jullie award. Hoe waren de reacties in je team? De toekenning van deze award is in het hele team uitermate positief onthaald. Het wordt aanzien als een erkenning voor het dagdagelijks gedreven uitvoeren van de vooropgestelde missie. Deze award is vast en zeker een stimulans om op de ingeslagen weg verder te gaan. Wat bedoel je precies met de vooropgestelde missie? De algemene teamgeest is doordrongen van de zoektocht om continu meer te bereiken met minder; een queeste als het ware (lacht). Een idee voor verbetering schiet je niet zomaar te binnen op een mooie zondagochtend. Geconfronteerd met een probleemstelling of vooropgestelde objectieven heb je doorgaans 1% inspiratie en 99% transpiratie nodig om tot een effectieve realisatie te komen. Wat is de volgende uitdaging? Op professioneel vlak zijn dat er twee. Ten eerste streven we naar verdere materiaaloptimalisaties om de kost van het eindproduct ook in de toekomst verder onder controle te kunnen houden. Daarnaast richten we ons op het voorbereiden en evalueren van designverbeteringen die tot een gevoelige prestatieverbetering moeten leiden in de volgende generatie van de OIS-reeks. De milieuraad van de Atlas Copco groep feliciteert Erik en zijn team, samen met alle andere mensen die dit doorheen de jaren mee mogelijk hebben gemaakt.

Meer info over Atlas Copco? Surf naar www.atlascopco.com


Fascinatie en voldoening in het buitenland Interview met ir. Flor Wauters, ervaren expat

F

lor Wauters studeerde in 1966 af als burgerlijk ingenieur werktuigkunde aan de K.U.Leuven en behaalde daar twee jaar later ook het diploma van toegepaste economie. Na zijn verlengde legerdienst bij de Luchtmacht kwam hij bij Shell International terecht waarvoor hij gedurende 32 jaar als project engineer en business development manager in het buitenland vertoefde. Hij verbleef onder meer in het Midden-Oosten, Afrika, Azië en Zuid-Amerika. Tegenwoordig is Flor Wauters zelfstandig consultant in oil & gas management en reist hij nog af en toe naar het buitenland. Om toch een zekere betrokkenheid met België te hebben, is Flor Wauters altijd lid geweest van de K VIV. De laatste jaren heeft hij actief meegewerkt aan enkele werkgroepen van de afdeling Loopbaan & maatschappij. Zo was hij secretaris van het KVIV jaarthema “Innovatie” in 2004 en “Netwerken” in 2006. Vandaag zit hij nog steeds in de stuurgroep “Midden en Einde Loopbaan” en is hij de voorzitter van een nieuwe denktank.

Welke competenties moet een expat hebben om goed te kunnen functioneren in het buitenland ? “In de eerste plaats moet hij de technische kerncompetenties hebben die de job vereist. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar het is zeer belangrijk om de vaardigheden en know how te hebben om te kunnen integreren en verankeren in een lokaal bedrijf. Dat kan alleen maar door “leadership” en door een goede “people manager” te zijn. Het is de kunst van het afwegen van economische en commerciële imperatieven tegenover politieke zienswijzen en lokale omstandigheden. Maar niets is belangrijker dan flexibiliteit in je geest. Telkens van de ene cultuur in de andere stappen, van de ene werkwijze overschakelen naar de andere vergt een groot aanpassingsvermogen. Dat is nodig om in die nieuwe werkomgeving effectief mee te draaien. Dit wil echter niet zeggen dat je de slaaf van je omgeving moet worden. Je moet je eigen visie, strategie, doelstellingen en deontologie wel degelijk doordrijven, maar dan wel aangepast aan de lokale situatie. Dat is de enige manier


| 51

Loopbaan en maatschappij maar je moet je zeker geen illusie maken als buitenlander in bijvoorbeeld het Midden-Oosten. Je wordt geen deel van hun systeem want zo werkt het nu eenmaal niet. Ik ken veel mensen maar ik heb slechts een paar goede vrienden. Bovendien zijn de contacten met oude vrienden in België beperkt omdat je ze nooit ziet. Er bestaat dus wel degelijk een gevaar van vereenzaming. Ik heb altijd de brandende ambitie gehad om effectief te kunnen functioneren voor het bedrijf. Maar je wordt door het bedrijf geleefd en hoe langer je in dat bedrijf bent en hoe hoger je klimt, hoe meer je geleefd wordt en hoe minder je te vertellen hebt over je eigen tijd. Maar deze negatieve kanten hebben me nooit doen besluiten om terug te keren naar België, daarvoor was de fascinatie en jobtevredenheid te groot. Ik heb nooit aan eender welke oever in Borneo of Nigeria gezeten en gedacht nu mis ik de cinema, de voetbalclub,... want dat was voor mij niet belangrijk.” Heb je ondervonden dat we, meer dan vroeger, in een versneld tempo leven ?

Flexibiliteit van de geest is voor een expat van groot belang.

om in het buitenland succesvol te zijn. Een goede expat heeft ook een helicopter-view, een bredere zienswijze in het aanpakken van problemen. Afhankelijk van het land waarin je verblijft, kan je ook best geen angstig type zijn. In sommige landen kan het leven immers tamelijk “tricky” zijn en wie dan met angst leeft, houdt het daar niet vol.” Wat zijn de voordelen van werken in het buitenland? “Zonder twijfel de fascinatie en de voldoening. Het niveau van directe verantwoordelijkheid (ook als relatief jonge ingenieur) is veel groter in het buitenland dan in eender welk bedrijf hier in België. Je wordt er gewoon ingegooid en je leert al doende. Je persoonlijke daden worden meteen gekoppeld aan succes. Dat geeft een grote voldoening en jobtevredenheid. Voor mij was dit een enorme drijfveer en ik heb dan ook het gevoel dat ik een groot deel van mijn persoonlijke objectieven bereikt heb.” Zijn er ook nadelen verbonden aan de glitter en glamour van een buitenlandse carrière? “Een carrière in het buitenland klinkt aanlokkelijk, iets voor de “jetset” , want je vliegt van hier naar daar en je komt op allerlei exotische bestemmingen. Maar er is natuurlijk een keerzijde aan alles. Je hebt een heel moeilijk sociaal leven want gemiddeld om de 2 jaar kom je in een plaats terecht waar je niemand kent. Je moet telkens opnieuw je sociaal leven opstarten en als je gezin erbij is moeten zij ook bereid zijn om dat telkens weer te doen. Ik heb mijn vrouw op Shell leren kennen dus zij wist precies waar ze aan begon. Vriendschappen met lokale mensen zijn natuurlijk niet uitgesloten maar je kan dat niet vergelijken met vriendschappen in België. Je blijft aan de buitenrand van die cultuur functioneren. Dat is misschien wat dramatisch uitgedrukt


“Ik denk dat de manier van zakendoen nu harder geworden is. Maar dat geldt evenzeer in België. Je moet bijna Olympisch meelopen in veranderende managementsystemen en denkpatronen of je raakt hopeloos achter en dat doet je carrière natuurlijk geen goed. Vroeger werkte je in het buitenland met lange termijn visies maar door de steeds groter wordende instabiliteit in de wereld worden we genoodzaakt om ook op kortere termijn te denken. Men weet immers niet echt hoe het MiddenOosten of Afrika er binnen 10 jaar zullen uitzien. Het concept tijd verschilt wel enorm naargelang het werelddeel. Vooral in het Midden-Oosten en Afrika hanteren ze een ander concept. Wij hebben de horloges, zij hebben de tijd. In tegenstelling tot de Westerse landen – waar het begrip tijd altijd in het achterhoofd aanwezig is – zijn zij vaak niet gedreven door tijd. Ons geduld raakt op, hun geduld niet.” Als je de tijd kon terugdraaien, zou je dan dezelfde keuzes maken? “Het antwoord is zeer duidelijk ja. Nu ik op pensioen ben, mis ik het internationale leven. Met alle voor- en nadelen. Het is zo’n rijke ervaring geweest, dat ik het iedereen zou aanbevelen. Wel moet je bereid zijn een aantal offers te brengen. Toen ik op 57 met pensioen ging, was terug naar België keren, geen evidente keuze. Je bent overal en nergens meer thuis en even hebben we zelfs overwogen om ons te settelen op één of andere exotische bestemming. Maar een degelijke opleiding voor mijn zoon gaf uiteindelijk de doorslag. Kan je een paar tips geven voor ingenieurs die ook van het expatleven willen proeven? “Ik kan iedereen aanraden om het een paar jaar te doen, bij voorkeur in het begin van je carrière want het is een rijke ervaring, en bovenal een aanleiding tot “personal drive” die je nergens anders kunt beleven. Je kan best werken voor een goed gestructureerd, gereputeerd nationaal bedrijf met een internationale uitstraling of


INTERNATIONAL DAYS Seminarie “Als ingenieur in het buitenland werken” • De sleutel tot succes voor ingenieurs in het buitenland! • Zaterdag 22 november 2008, 9u30 – 12u30, Brussel (Heizel) International Days is een tweedaags evenement met meer dan 25 conferenties en 50 stands van ambassades, internationale organisaties, bedrijven,… met dit jaar Canada als gastland. Dit evenement is een unieke gelegenheid om alle mogelijke informatie over werken, wonen en ondernemen in het buitenland te vinden. In het kader van de International Days, wordt op zaterdagvoormiddag het seminarie “Als ingenieur in het buitenland werken” georganiseerd in samenwerking met de K VIV en FABI. Dit seminarie richt zich naar ingenieurs die in het buitenland wensen te gaan werken. Zowel professionals als ingenieurs met buitenlandse ervaringen zullen een conferentie houden. Flor Wauters zit mee in het panel.

een internationaal bedrijf dat ergens in Europa of Amerika (Westen) geregistreerd is en activiteiten heeft in het land waar je naar toe gaat. Zorg er voor dat het bedrijf voldoende zekerheid biedt en financiële regelingen treft en bovendien zorgt voor goede huisvesting. Ik zie teveel mensen die vol goede wil naar het buitenland vertrekken en die toch in de problemen geraken. Tot slot wil ik ook nog meegeven dat terugkeren naar België een even grote aanpassing vergt dan vertrekken. Toen ik mij na 32 jaar terug aanmeldde bij het Vlaams bevolkingsregister werd ik geklasseerd als een soort asielzoeker, met alle administratieve problemen van dien.”

Foto’s Stefan Dewickere Verslaggeefster Veerle Lemmens, K VIV Loopbaan & maatschappij, [email protected] ■

Voor wie? Ingenieurs die in het buitenland willen werken en wonen. Wanneer? Zaterdag 22 november 2008, 9 u 30 – 12 u 30. Waar? Tentoonstellingspark Heizel (Koning Boudewijnstadion), Brussel. Inkom? 12 €, 8 € indien U zich inschrijft op www.international-days.org. Meer info over International Days, lijst van stands en conferentieprogramma op de website. www.international-days.org [email protected] In samenwerking met: VIW – Stichting Vlamingen in de Wereld

Vlamingen in de Wereld Vlamingen in de Wereld (VIW) is er voor alle landgenoten die in het buitenland (willen) wonen, leven en werken. VIW is tevens een actief netwerk tussen Vlaanderen en de uitgeweken Vlamingen. Het doel van de stichting is dat er zoveel mogelijk nuttige contacten ontstaan op economisch, cultureel, sociaal en gewoon menselijk vlak. VIW begeleidt en ondersteunt expats en emigranten met hun buitenlandse plannen. Ook bij een eventuele terugkeer kan gebruik gemaakt worden van de diensten. Niet enkel wie uitgestuurd wordt, ook de partner en de kinderen kunnen terecht bij VIW. De stichting beschikt hiertoe over een jarenlange expertise inzake expaten emigratiebegeleiding. VIW beschikt over een databank met gegevens over uitgeweken Vlamingen. De communicatie verloopt via het driemaandelijks tijdschrift, het driewekelijkse e-zine VIW-kort en de website www.viw.be (+32 2 201 73 84). Er zijn geen exacte cijfers van de hoeveelheid Vlamingen in het buitenland maar naar schatting zijn er een half miljoen Belgen waarvan de helft Vlamingen. Momenteel vertoeven een 250 tal ingenieurs leden K VIV in het buitenland.


| 53

Sterke

technologie

Sterke

ambities

Van raffinage tot petrochemie en smeermiddelen: in België zijn de productieactiviteiten van Total bijzonder gevarieerd. Precies daarom zijn wij voortdurend op zoek naar een grote verscheidenheid aan ingenieurstalent (m/v). Als je de omvang en diversiteit van ons jobaanbod wil ontdekken, surf dan naar

www.careers.total.com

Voor u is onze energie eindeloos


De gerechtsdeskundigen en zeker de ingenieurs die lid zijn van KRID (Kamer van Geregistreerde Ingenieur-deskundigen) weten dat de gewijzigde wetgeving voor het deskundigenonderzoek van toepassing sinds 1 september 2007 ver van ideaal is om het eufemistisch uit te drukken.

Ir. William Buyse, Voorzitter KRID

“Rechters lappen wet aan hun laars”

H

et wetsvoorstel van de volksvertegenwoordigers – en dit na jaren besprekingen en diverse voorstellen - komt zeker niet tegemoet aan de verzuchtingen van de gerechtsdeskundigen, maar ook niet aan deze van de magistratuur en de advocatuur. Zelfs met de opmerkingen van de Hoge Raad van Justitie werd weinig rekening gehouden. De gewijzigde wetgeving is ongetwijfeld een gemiste kans geworden. De huidige Minister van Justitie Vandeurzen heeft dit ingezien en bereidt een “reparatiewet” voor om de hiaten die zijn ontstaan en de onwerkbare artikels aan te passen. FEBEX en dus ook KRID dat lid is van de overkoepelende federatie van experts, is reeds verzocht haar opmerkingen op de gewijzigde wet over te maken. Dit is gebeurd tijdens twee besprekingen op het ministerie van justitie. Een voorstel voor het opstellen van de officiële lijsten van erkende gerechtsdeskundigen werd ook gevraagd. Ook hiervoor werd een gedetailleerd voorstel overgemaakt.

‘Rechters lappen wet aan hun laars’ De rechtbanken in ons land omzeilen ‘op systematische wijze’ de nieuwe wet op de gerechtsdeskundigen. Die regelt al een jaar de inschakeling van alle gerechtsdeskundigen in burgerlijke en strafzaken. Minister van Justitie Jo Vandeurzen (CD&V) vroeg daarover een nota aan de federatie van Belgische gerechtsdeskundigen (Febex). Die nota waarschuwt dat de rechters de wettelijke termijnen en procedures negeren omdat ze die ‘nutteloos’ vinden. Als de minister de wet niet aanpast, dreigen protestacties die de rechtszaken zullen vertragen, stelt William Buyse van Febex. LB Bron: De Tijd, vrijdag 8 augustus 2008

De reparatiewet voor het deskundigenonderzoek gaat uit als een wetsontwerp van de regering die dit zeer snel ter stemming wil brengen. Wij zijn reeds geïnformeerd over de


| 55


JUSTITIE Nota aan minister getuigt over chaos bij aanstelling gerechtsdeskundigen

‘Zelfs rechters omzeilen de wet’ Heel wat rechtbanken lappen de nieuwe wet op de gerechtsdeskundigen aan hun laars. De rechters omzeilen allerlei wettelijke verplichtingen. Dat blijkt uit een nota aan de minister van Justitie, Jo Vandeurzen (CD&V), die de Tijd kon inkijken. Vorige zomer waarschuwde de Hoge Raad voor de Justitie (HRJ) al voor een complete chaos. In een brief aan toenmalig minister van Justitie Laurette Onkelinx (PS) stond te lezen dat twee nieuwe wetten, die op 1 september vorig jaar van kracht werden, de rechtspleging over heel België in het honderd zouden sturen. Het ging om de wet tegen de gerechtelijke achterstand en de wet op het deskundigenonderzoek. Beide waren net voor de verkiezingen in zeven haasten goedgekeurd om het palmares van de regeringVerhofstadt II nog snel aan te dikken. Op vraag van huidig minister van Justitie Vandeurzen maakte de federatie van Belgische gerechtsdeskundigen (Febex) een stand van zaken over de nieuwe wet op het deskundigenonderzoek. Die regelt de tussenkomst en betaling van gerechtsdeskundigen, zoals boekhouders of psychiaters, in alle mogelijke strafzaken en burgerlijke geschillen. De waarschuwing voor chaos was terecht, zo blijkt uit de nota. Zelfs de rechters omzeilen de nieuwe bepalingen in het gerechtelijk wetboek. Zo moeten de opdrachten en de vergoeding van

tekst van deze reparatiewet teneinde eventueel nog opmerkingen te formuleren hetgeen ook is gebeurd. Heel wat artikels werden aangepast in de goede richting. Het is dan ook hopen op een goede afloop die enkel tot doel heeft het deskundigenonderzoek sneller te laten verlopen, de kosten te beperken en de kwaliteit te verhogen. Alle


elke gerechtsdeskundige voortaan worden vastgelegd op een ‘installatievergadering’ voor de rechter. ‘Maar de meeste rechtbanken vinden dat nutteloos en overtuigen de partijen van de vergadering af te zien’, luidt het. En zo zijn er nog tal van voorbeelden in de nota. Rechters moeten bijvoorbeeld motiveren waarom een deskundige geen extra tijd krijgt voor zijn onderzoek. Maar de rechters reageren zelfs niet, hoewel de wet dat verplicht. En als deskundigen een extra vergoeding vragen aan de rechter, moet die voortaan binnen een maand beslissen. Ook dat gebeurt niet en de rechters geven daarvoor zelfs geen reden, leert de nota. De nieuwe wet moest het inschakelen van gerechtsdeskundigen in rechtszaken sneller, goedkoper en kwaliteitsvoller maken. Maar het tegendeel is waar, besluit de nota. De uitbetaling van deskundigen sleept nog langer aan. De griffies van de rechtbanken zijn niet uitgerust om de geconsigneerde bedragen tijdig door te storten. Ook de deskundigenonderzoeken duren langer, onder andere door langere betwistingsprocedures. Febex vraagt minister Vandeurzen zijn belofte na te komen om de wet zo snel mogelijk te herstellen. Anders dreigen protestacties die de rechtszaken nog meer zullen vertragen. LB Bron, De Tijd, vrijdag 8 augustus 2008

gerechtsdeskundigen maar ook de magistratuur zien hier naar uit, maar ook uiteindelijk de burger en de bedrijven die de dupe worden van die onvolmaakte wetgeving. Het artikel in De Tijd van 08-08-2008 legt zonder twijfel de vinger op de wonde. ■

Tessenderlo Group, bringing chemistry to life

Tessenderlo Group is een internationale chemiegroep met meer dan 100 vestigingen in 20 landen. Er werken ongeveer 8 100 personen voor de groep, van wie 2 100 in België. De geconsolideerde omzet bedroeg 2 406 miljoen euro in 2007 en werd gerealiseerd in drie businessgroepen (chemie, kunststofverwerking, specialiteiten). De groep is Europees marktleider en wereldleider voor de meeste van haar producten. Tessenderlo Chemie nv is genoteerd op Euronext Brussel en maakt deel uit van Next 150 en BEL Mid.

We hebben vacatures in uiteenlopende domeinen:

• Engineering • Onderhoud • Veiligheid • Kwaliteit • Energie • Milieu Ons aanbod: • een organisatie in volle ontwikkeling • een internationale organisatie • een competitief salarispakket • heel wat mogelijkheden voor carrièreontwikkeling en training

Zin in actie? Geef ons je reactie! Stuur je sollicitatiebrief met cv naar Tessenderlo Group, t.a.v. Myriam Lonneville (Personeelsdienst), Troonstraat 130, 1050 Brussel. E-mail: [email protected] Voor andere vacatures, surf naar www.tessenderlogroup.com

www.tessenderlogroup.com

Wij zijn op zoek naar dynamische ingenieurs (m/v) die met ons mee willen groeien!

ALPROCOR

THE ORIGINAL EXPERTS IN ENGINEERS

UW SELECTIE- EN COÖRDINATIEBUREAU VOOR INGENIEURSFUNCTIES

Uw ideale partner als ingenieur én als klant: • Alprocor beschikt over meer dan 500 partnerkanalen • Alprocors medewerkers zijn zelf ingenieurs met een rijke industriële ervaring • Alprocor boogt op ruim 23 jaar ervaring en meer dan 8.000 ingenieursinterviews • Alprocor analyseert zowel kerncompetenties als kerntalenten van de ingenieur om zo de natuurlijke aanleg en motivatie in kaart te brengen • Alprocor is de originele expert die de perfecte match nastreeft van de ideale job bij de ideale ingenieur en vice versa

Erkenningsnummer: VG.1233/B

• Alprocor gaat open, transparant en eerlijk om met álle betrokkenen

Serving the client by serving the engineer, serving the engineer by serving the client. www.alprocor.com [email protected] Tel. 016 82 04 82


COMMUNICATIE... … is je aangeboren, ... is toch gewoon praten met elkaar, … maar heeft een ingenieur dit wel in zich?

J

e kan er niet omheen dat er steeds meer aandacht wordt besteed aan soft-skills. Tijdens de ingenieursopleiding komen deze echter weinig of niet aan bod. Daarom organiseren de K VIV-Jongeren de Communicatiedagen (of kortweg de C-dagen) voor iedereen die graag eens aan zijn communicatieve vaardigheden wil werken of zijn niet-technische skills wil tunen. Wedden dat dit je, zowel op professioneel als op persoonlijk vlak, van pas zal komen? Tijdens verschillende workshops gegeven door professionals worden een aantal aspecten van “communicatie” uit de doeken gedaan. De C-dagen worden specifiek voor jonge ingenieurs en student-ingenieurs georganiseerd. Maar iedereen, ongeacht leeftijd of ervaring, is welkom om aan zijn/haar communicatieve vaardigheden te sleutelen. De C-dagen vinden plaats op zaterdag 15 november in Leuven, en op zaterdag 22 november in Gent. Het aanbod bestaat uit 10 workshops waarvan je er per C-dag 2 kan volgen over een onderwerp naar keuze. Professionele trainers zorgen voor interactieve sessies. Hieronder volgt een overzicht van de verschillende workshops:

• Conflicthantering To disagree in an agreeable way! • Efficiënt Netwerken Je huidig netwerk efficiënter uitbouwen en benutten • Inspirerend Motiveren Ontdek de motiverende prikkel bij jezelf en bij anderen • Meer Genieten door Minder Stress Evenwichtig leven en stress beheersen betekent keuzes maken en achter deze keuzes blijven staan • Meer uit je Presentatie Halen Behaal een maximaal resultaat door te focussen op doel, publiek, timing en presentator • Priority Management Controle over je inbox en agenda, weten welke taken belangrijk of dringend zijn • Samenwerken met Superieuren en Collega’s Het verschil tussen gelijk hebben en gelijk krijgen


| 59

Loopbaan en maatschappij • Slecht Nieuws Brengen Beperk de schade door tactvol te handelen in de juiste omstandigheden

• Succesvol Onderhandelen vanuit je Eigen Persoonlijkheid Leer je tegenstander in te schatten bij onderhandelingen

• Snel een Goed Artikel Schrijven Je doel bereiken via structuur in je artikel

Voor meer informatie en inschrijvingen, surf naar onze website: www.kvivjongeren.be/cdagen. ■

Communicatiedagen 2008 www.kvivjongeren.be/cdagen Wanneer en waar? Za 15 nov 2008: Leuven (Campus Heverlee, Celestijnenlaan 200B) Za 22 nov 2008: Gent (Campus Zwijnaarde, Technologiepark) Programma? 8u30: ontvangst + koffie 8u45: opening 9u00: voormiddagsessie 12u30: broodjeslunch 13u30: namiddagsessie 17u00: receptie Prijs? € 15,- studenten € 25,- K VIV-leden en partners € 55,- niet-leden Hoe inschrijven? Surf naar onze website (www.kvivjongeren.be/cdagen) en vul het online inschrijvingsformulier in. Je inschrijving is pas geldig na storting van het inschrijvingsgeld op het rekeningnummer van de K VIV-Jongeren (390-0568888-38).

K VIV: meer dan ooit ‘energie van en voor ingenieurs’ Met het jaarthema ‘Klimaat schept kansen’ als rode draad en niet te missen de 3 rekruteringsdossiers. Gebruik uw energie efficiënt en adverteer in Het Ingenieursblad!

Neem vandaag nog contact op met Bie Van Cleuvenbergen +32(0)16/63 20 65 - [email protected]– [email protected] Annick Kumbruck +32(0)15/652 845 - [email protected] Deze bedrijven gebruikten alvast hun energie efficiënt:

Mobiliteit en Openbare Werken

KDR Search In

Inge, Greet en Jan werken aan een duurzame leefwereld

Plannen maken op papier is één ding. Ze waarmaken op het terrein is nog iets anders. Technum - Tractebel Engineering staat als multidisciplinair studiebureau voor rendabele duurzaamheid. Concreet: wij zorgen dat mensen ook iets hebben aan grote ingrepen in stadsweefsel of transportinfrastructuur. Bij Technum - Tractebel Engineering maak jij het verschil door mee te bouwen aan een wereld waarin álle omgevingsfactoren meetellen. Als onderdeel van de groep GDF-SUEZ biedt Technum - Tractebel Engineering ingenieurs de ervaring en voldoening van prestigeprojecten met economische en maatschappelijke impact. En: je bent meteen volwaardig teamlid. Want wat we doen, is dan wel groots en internationaal, onze feel is gemoedelijk.

Teken jij ook voor Technum - Tractebel Engineering? Vacatures: www.technum-tractebel.be

Bewust innoveren voor een duurzame leefwereld. Jij bent aan zet!

Antwerpen - Brussel - Gent - Hasselt - Oostende

I have no special talent. I am only passionately looking for solutions. naar A. Einstein

VITO is een leidend Europees onafhankelijk onderzoekscentrum dat via innoverende technologieën en wetenschappelijk onderbouwde adviezen aan bedrijven en overheden kwalitatieve oplossingen biedt. Om het team van 500 medewerkers te versterken zoeken we (m/v): • R&D professionals • Projectverantwoordelijken • Software- en instrumentontwikkelaars • Laboranten • ...

Interesse?

www.vito.be/jobs

VITO, Personeel en organisatie Boeretang 200, 2400 Mol

8;B=EFHE9;II^hVah]dd\iZX]cdad\^hX]Z dcYZgcZb^c\ \ZheZX^Va^hZZgY ^c YZ kZglZg`^c\ kVc gVY^dVXi^ZkZ V[kVahid[[Zc Zc YZ dcibVciZa^c\ kVc cjXaZV^gZ ^chiVaaVi^Zh# :Zc egd[Zhh^dcZaZ Zc kZgVcilddgYZ VVceV` de ]Zi kaV` kVc kZâ^\]Z^Y! ZXdad\^Z Zc hdX^VaZ db\Zk^c\ hiVVc XZcigVVa ^c dcoZb^hh^Z#>c]Zi`VYZgkVcdcoZZmeVch^Zo^_cl^_deodZ`cVVgkda\ZcYZb$k/

:_h[Yj[kh;d]_d[[h_d]Å9JEH[\$(&&.%&/
DkYb[W_h_d][d_[khH[\$(&&.%'*
M?@8?;:;D0ZZcjîYV\ZcYZlZg`db\Zk^c\!ZZcWZaVc\g^_`Z!bVVihX]VeeZa^_`gZaZkVciZdeYgVX]i!ZZcXdbeZiî^Z[hVaVg^hbZiZZcoZZg^ciZgZhhVci eV``ZikVcZmigVaZ\VaZkddgYZaZc!gj^biZkddgXgZVi^kîZîZc^cî^Vi^Z[!Yddg\ZYgZkZcdeaZ^Y^c\Zc# K?J=;8H;?:;@E8ECI9>H?@L?D=E<C;;HM;J;DEL;H8;B=EFHE9;II5Hjg[cVVglll#WZa\degdXZhh#WZ# M?BJKI7C;DC;JEDI:;K?J:7=?D=77D=77D5HijjgYVcbZiZZcjlhdaa^XîVi^ZZcjî\ZWgZ^YXkcVVg7Za\degdXZhhck!
www.belgoprocess.be

BIJ ONS. Als u zich afvraagt waarop die ambitieuze claim “materials for a better life” dan wel berust, is ons antwoord: op een jarenlange ervaring in de omgang met zeldzame en edele metalen en de resolute keuze voor de oplossingsgerichte en recycleerbare materialen voor een duurzame, milieuvriendelijke samenleving. Deze innovatieve, hoogtechnologische omgeving kan slechts verder evolueren door volop ruimte te geven aan persoonlijk initiatief. Bent u de m/v ingenieur die wil meewerken aan “a better life”, wiens ambitie even ver reikt als die van ons en die zich kan terugvinden in onze kernwaarden, openheid, respect, innovatie, teamwork en inzet, dan moesten we maar eens gauw met elkaar praten.

Wij zoeken voor onze sites in Olen en Hoboken • Project Managers • Project Leaders R&D • Production Managers • Engineering Managers Op www.umicore.be verneemt u meer over al over onze carrièremogelijkheden.


European Young Engineers (EYE) is een Europees netwerk van jonge ingenieurs, zowel afgestudeerden als studenten, dat zich richt op het delen van kennis, het ontplooien van persoonlijke en professionele vaardigheden en het uitbouwen van een carrière binnen Europa.

European Young Engineers stelt grenzen en geest open

N

a de tweede wereldoorlog leidden de economische veranderingen in Europa, vooral in Oost-Europa en de Baltische staten, tot meer uitdagingen in de engineering sector. De ingenieursopleidingen werden aangepast en er kwam een wederzijdse erkenning van diploma’s. Het overbrengen van kennis over de landsgrenzen heen en meer inzicht in de maatschappij werden noodzakelijk in het ingenieursberoep. Om jonge ingenieurs in deze internationale context te ondersteunen, richtten de jonge leden van de Vlaamse en Nederlandse Ingenieursverenigingen in 1994 de European Young Engineers (EYE) op. Deze Europese organisatie werd het internationale bindmiddel tussen ingenieursstudenten, ingenieurs, industrie en maatschappij. De daaropvolgende jaren sloten andere nationale ingenieursverenigingen in Europa zich aan en groeide EYE al snel uit tot een dynamisch netwerk.

Structuur Vandaag vertegenwoordigt EYE meer dan 150.000 jonge ingenieurs in Europa. Uit onderzoek blijkt dat 44% van de actieve leden ooit in het buitenland studeerden en dat 50% al eens in het buitenland tewerkgesteld waren. Driekwart van hen wil graag een carrière in Europa uitbouwen en is bereid in het buitenland te werken. De EYE-jongeren worden vertegenwoordigd door hun nationale ingenieursvereniging. EYE overkoepelt momenteel 18 ingenieursverenigingen uit 13 Europese landen: België, Bulgarije, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Hongarije, Ierland, Italië, Luxemburg, Malta, Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Elk van deze 18 ingenieursverenigingen wordt op zijn beurt vertegenwoordigd door een afgevaardigde die zetelt in de raad van EYE. Deze raad is het beslissend orgaan dat half-


| 63

Loopbaan en maatschappij jaarlijks samenkomt op de EYE-conferenties. Tijdens de vergaderingen worden voorstellen van de negenkoppige EYE Task Force besproken en goedgekeurd. Zij zijn verantwoordelijk voor het informatiesysteem, het informatieblad en het actieplan van EYE. De voorzitter is de Secretaris-Generaal. Hij/zij is de officiële vertegenwoordiger van EYE en staat in voor de coördinatie van interne en externe communicatie gedurende twee jaar. De huidige Secretaris-Generaal is Nico Deblauwe, actief lid bij de Koninklijk Vlaamse Ingenieursvereniging (K VIV).

Visie EYE biedt zijn jonge leden toegang tot een trans-Europees netwerk via de ingenieursverenigingen. Zo’n netwerk is noodzakelijk om de verschillende nationale onderwijssystemen naast elkaar te plaatsen en om Europese contacten te leggen en wetenschappelijke kennis en professionele ervaringen uit te wisselen over de landsgrenzen heen. Het laat ook toe om zich sneller te kunnen ontplooien op persoonlijk en professioneel vlak en om zich makkelijker te integreren in het buitenland. Het netwerk breidt zich uit dankzij de EYE-conferenties waar ingenieurs elkaar persoonlijk kunnen ontmoeten.

Aanbod Wie er niet bij kan zijn, kan gebruik maken van het EYE Informatiesysteem of het reilen en zeilen van EYE volgen

EYE Council, EYE@Valletta, oktober 2007

in het informatieblad. Dit informatieblad EYE-contact verschijnt driemaandelijks. Het bundelt artikels die de veranderingen rond de organisatie EYE toelichten, recensies en verslagen over succesvolle activiteiten die werden georganiseerd door de nationale ingenieursverenigingen en maatschappelijke en wetenschappelijke teksten. Het blad informeert ook over internationale seminaries en conferenties. Daarnaast is het EYE-informatiesysteem beschikbaar. Het is een up-to-date online databank die toegankelijk is voor alle EYE-leden en de mogelijkheid biedt om snel en gericht op zoek te gaan naar contacten binnen een land, een sector of een studierichting. Telefoonnummers en e-mailadressen kunnen via dit systeem uitgewisseld worden om persoonlijke en werkgerelateerde ervaringen te delen. Toch is persoonlijk contact nog steeds de meest efficiënte vorm van communiceren. Daarom wordt tweemaal per jaar een driedaagse EYE-conferentie georganiseerd in een Europees land. In het drukke conferentieprogramma wisselen sociale, culturele en wetenschappelijk geladen activiteiten elkaar af. Enkele programmapunten kregen intussen hun vaste plaats op de agenda. Tijdens de seminaries krijgen de jonge, leergierige ingenieurs op een leuke manier meer inzicht in wetenschappelijke en maatschappelijke onderwerpen. In workshops verfijnen ze enkele vaardigheden met de hulp en goede raad van hoogopgeleide, ervaren begeleiders. Tijdens de bedrijfsbezoeken maken ze dan weer kennis met andere industrieën en technologieën en tijdens de sociale en culturele uitstappen wordt voldoende ruimte gelaten om nationaal en internationaal interessante contacten te leggen. De eerstvolgende EYE-conferentie vindt plaats in Düsseldorf, van 24 tot 26 oktober 2008. Het thema van de conferentie is “Do it with a European engineer – more chances for studies, career and private life”. Met dit onderwerp willen de leden van de Duitse ingenieursvereniging Verein Deutsche Ingenieure (VDI) de rol en het belang van ingenieurs in onze samenleving en in de industrie benadrukken. De conferentie richt zich tot jonge ingenieurs die op zoek zijn naar meer mogelijkheden en uitdagingen. De inschrijvingen voor EYE@Düsseldorf zijn intussen al afgesloten, maar geen nood, want weldra kunnen geïnteresseerden zich registreren voor de voorjaarsconferentie 2009. Deze wordt georganiseerd in eigen land, meer bepaald in Hasselt.

EYE@Hasselt

Bedrijfsbezoek, EYE@Valletta, oktober 2007


De conferentie EYE@Hasselt vindt plaats van 29 tot 31 mei 2009. Met het onderwerp “Energy of the future” borduren de jongeren van de Vlaamse Ingenieurskamer (VIK) voort aan het thema van EYE@Kopenhagen over duurzame energie. Ze zullen de deelnemers een mooi overzicht geven van de mogelijkheden en beperkingen van energieproductie en energieverbruik in de nabije toekomst. Om dit doel te bereiken krijgen zij de steun van jongeren van de Koninklijk Vlaamse Ingenieursvereniging (K VIV-Jongeren) en een aantal sponsorbedrijven. Zo is GDF SUEZ hoofdsponsor,

Loopbaan en maatschappij maar ook de stad Hasselt, staalproducent Arcelor Mittal en Halton, specialist in binnenklimaatoplossingen investeren in dit EYE-thema. Dankzij hen kunnen de VIK-jongeren de kwaliteit van de conferentie EYE@Hasselt verhogen: zo wordt een uitgebreider gamma aan creatieve en professionele workshops aangeboden en krijgen het galadiner en de sociale en culturele uitstappen extra aandacht. De keuze aan bedrijfsbezoeken wordt ook groter: het petrochemisch bedrijf Sabic, de sportkledingfabrikant Nike, de steenkoolcentrale Langerlo, de staalproducent ArcelorMittal, de luchtmachttbasis van Kleine Brogel en de autofabrikant Ford. Om alles in een stijlvol jasje te steken zijn alvast 140 slaapplaatsen gereserveerd in het Holiday Inn hotel in Hasselt. EYE is deze bedrijven alvast dankbaar om vast te geloven in het dynamisme van de jonge ingenieurs van vandaag die mee bouwen aan de wereld van morgen.

Partners EYE bouwde door de jaren heen heel wat mooie relaties op met tal van partners die terecht overtuigd zijn van de visie en het aanbod van EYE. Het netwerk breidt uit naar andere verenigingen die hetzelfde doel hebben of EYE kunnen helpen haar doelstellingen te bereiken. Zo ontstond een nauwe samenwerking met de European Federation of National Engineering Associations (FEANI). FEANI is een federatie van professionele ingenieurs die 29 Europese organisaties overkoepelt en 3.5 miljoen ingenieurs in Europa vertegenwoordigt. FEANI wil de positie, de rol en de verantwoordelijkheden van ingenieurs in Europa benadrukken. Er wordt ook volop gewerkt aan een samenwerking met the Liaison Committee of the Associations of University Graduate Engineers of the European Union (CLAIU-EU) en Board of European Students of Technology (BEST). Naast verenigingen richt EYE zich ook graag tot bedrijven. Bedrijven die EYE steunen geloven in de kracht van een netwerk van ingenieurs die actief bouwen aan Europa. Deze ondernemingen investeren in het openstellen van grenzen en geest! Ir. Emily Van Hemelryck Met dank aan Ir. Mieke Puttemans Verantwoordelijken Europese Aangelegenheden, KVIVjongeren Council members, EYE [email protected] ■

Betonac nv is gespecialiseerd in wegenbouw en burgerlijke bouwkunde en maakt deel uit van de Koninklijke BAM Groep nv, één van de grote spelers op de internationale bouwmarkt. Met een zakencijfer van 100 miljoen EUR wenst zij haar huidig personeelsbestand van 350 medewerkers te versterken (m/v).

PROJECTLEIDERS U bent verantwoordelijk voor het realiseren van één of meer bouwprojecten.

CALCULATOREN U bent verantwoordelijk voor een aanbestedingsdossier met het oog op het behalen van werken.

Aanbod Betonac biedt bovenop een competitief salaris met extralegale voordelen, een boeiende job in een aangename werksfeer waarbij u meewerkt aan de realisatie van prestigieuze bouwprojecten.

Geïnteresseerd? Zend uw kandidatuur met cv en pasfoto bij voorkeur via e-mail naar [email protected] t.a.v. Katrien Boulez. Voor bijkomende informatie kunt u steeds terecht op 011 70 21 15.

Informatie Algemeen EYE: www.e-y-e.eu Algemeen K VIV-Jongeren: www.kvivjongeren.be Sponsoring EYE@Hasselt: [email protected]


| 65

IR AANBOD 08009 Ik heet Fabrice Schurmans, ik ben 24 en ik ben net afgestudeerd als bioingenieur in de biosysteemtechniek aan de K.U.Leuven. Graag zou ik tewerkgesteld willen worden in de sector van hernieuwbare energie. Ik ben perfect tweetalig Frans-Nederlands, enthousiast, ondernemend en ik ben bereid om me bij te scholen indien nodig.

Telecom, bij voorkeur Senior of Executive Management. Heeft directie-ervaring en expertise in application development, project/program management, budgetbeheer, internationale roll-out en operations. Communicatief vaardig, klanten resultaatgericht, snel beschikbaar. Contacteer rechtstreeks via [email protected]

08008 Burg.Ir. (UGent ‘91, MBA 2004) zoekt nieuwe uitdaging in IT of

08006 Burg. EW. ir. (Kul ‘82), veiligheidsdesk. niv. 1, met ruime ervaring in

U bent ir. en op zoek naar een (nieuwe) baan? U bent werkgever en op zoek naar een ir.? U vindt meer mogelijkheden op www.kviv.be/jobdienst Informatie: K VIV-Jobdienst, Desguinlei 214, 2018 Antwerpen, Tel.: 03 260 08 40, fax: 03 216 06 89 e-mail: david.de [email protected]

chemie, petrochemie en raffinage, in functies als technical manager, maintenance manager, production manager en preventieadviseur, zoekt nieuwe uitdaging. Vooral geinteresseerd in functies als technical manager, maintenance manager, plant manager of senior project manager. Preferentieel in omgeving Gent of Antwerpen. 08005 Ir. scheikunde & l.i. (RUG ‘85), MBA, rechten met bedrijfskundige ervaring als algemeen directeur, bedrijfsleider, management consultant, project manager en account manager. Zoekt een functie als algemeen directeur in industrieel of dienstenbedrijf in de regio Antwerpen-Limburg. Talen: N/E/F. Onmiddellijk beschikbaar. ■

AAN DE REDACTIE K

enmerkend voor veel vernieuwingen en zeker voor onderwijshervormingen is dat ze zoals een slinger te ver doorslaan. Denk hierbij o.m. aan de invoering van de moderne wiskunde en het Vernieuwd Secundair Onderwijs. De BaMa-hervorming en de academisering van de hogescholen gaan dezelfde weg op. Terecht wijst prof. Willy Verstraete in Het Ingenieursblad van september 2008 op het gevaar voor het vervagen van de ir.- en ing.-profielen. Hij benadrukt daarbij het belang van conceptgericht onderzoek en van het publiceren in gerenommeerde wetenschappelijke tijdschriften voor docenten aan de universiteiten. De druk tot publiceren is echter zo groot geworden dat de onderwijsopdrachten in de verdrukking komen, de eigenlijke onderzoeksactiviteiten er onder lijden en de ingenieursfaculteiten zich noodgedwongen van de industrie afkeren.

Wilt u reageren op iets dat in Het Ingenieursblad las? Stuur uw reactie dan naar [email protected]. De redactie behoudt zich het recht voor brieven in te korten, te redigeren of te weigeren.


10/2008

Het onderzoeksmodel van de zuivere wetenschappen, het overmatig publiceren, de universitaire rankings en bepaalde financieringsregels zijn contra-productief voor de ingenieursopleiding. Het gevaar is niet denkbeeldig dat de burgerlijk ingenieur tot een onderzoeksingenieur “gedegradeerd” wordt. Niet alleen de hogescholen maar ook de ingenieursfaculteiten moeten voldoende aandacht hebben voor de industriële noden. Burgerlijk ingenieurs dienen echter in staat te zijn de steeds complexer wordende technisch-organisatorische problemen op een meer fundamentele, abstracte, conceptuele, algemene en strategische manier aan te pakken dan de industriële ingenieurs waarmee ze samenwerken. Grensverleggend onderzoek en het publiceren van de resultaten zijn belangrijk maar mogen de kwaliteit en de eigenheid van de ingenieursopleiding niet in het gedrang brengen. dr.ir. Hubert Van Belle De BaMa hervorming blijft een zeer actueel onderwerp. De invulling van de academisering van de Hogescholen en de impact hiervan op de ir-opleiding houdt menigeen bezig. Zie hiervoor ook het voorwoord in dit Ingenieursblad. In 2013 moet deze academisering afgerond zijn.

Staal springt in het oog Wat staal allemaal kan! Het zorgt voor de aankleding en versteviging van je huis. Of voor een veilig pantser én de gestroomlijnde “look” van je auto, voor duurzame componenten in allerlei huishoudapparaten… Wist je trouwens dat de groep ArcelorMittal indrukwekkende resultaten kan voorleggen in de staalnijverheid? Met 310.000 medewerkers wereldwijd, die jaarlijks 110 miljoen ton ruwstaal produceren, vormt ArcelorMittal het grootste staalconcern ter wereld. Binnen deze groep is ArcelorMittal Gent (de nieuwe naam voor Sidmar) één van de meest geïntegreerde staalproducenten. ArcelorMittal Gent combineert hightechoplossingen met oerde-

gelijk vakmanschap en is de grootste privéwerkgever van Oost-Vlaanderen met 250 aanwervingen per jaar. De uitstekende ligging van ArcelorMittal Gent langs het kanaal Gent-Terneuzen, zijn vrijwel perfecte lay-out én vooral de creatieve inbreng van zijn 5.500 werknemers hebben dit bedrijf op vele vlakken laten uitgroeien tot dé benchmark binnen de staalwereld. ArcelorMittal Gent is bovendien een sterke speler in de Gentse Haven. In 2007 bedroeg de totale maritieme trafiek in de Gentse Zeehaven 25,1 miljoen ton. ArcelorMittal Gent nam daarvan niet minder dan 8,4 miljoen ton (=34%) voor haar rekening.

Ook streeft ArcelorMittal Gent permanent naar het perfecte evenwicht tussen economische, sociale en ecologische belangen: een must voor een onderneming van de toekomst.

ArcelorMittal Gent (de nieuwe naam voor Sidmar) John Kennedylaan 51 9042 Gent Tel. 09 347 31 11 Fax 09 347 49 07 [email protected] www.arcelormittal.com/gent

MARKETING MONTHLY

Wat is spam … en wat is het niet? De overheid heeft daar concrete richtlijnen over uitgebracht. E-mail behoort volgens de wet tot de opt-in media. Dat wil zeggen dat u van de ontvanger eerst de toestemming moet krijgen, voor u mag e-mailen. Stuurt u ongevraagd e-mail, dan is dat spam. Mobiele telefoons behoren ook tot die opt-in media. Dus ook SMS-reclame en teleprospectie op de GSM zijn pas toegelaten als de contactpersoon daarmee instemt. Voor opt-out media zoals direct mailing geldt de omgekeerde redenering: u mag elke persoon een (echte) brief bezorgen, maar moet daarmee op eenmalig verzoek stoppen. Rest natuurlijk de vraag wat er kan gelden als een toestemming. In principe is het overhandigen van een business card met e-mailadres een impliciete toestemming tot e-mailen. Ook de publicatie van een e-mailadres in een gids of in een advertentie geldt als toestemming. De marketeer die zijn secretaresse allerlei websites laat afschuimen op zoek naar e-mailadressen, kan daarop perfect legaal commerciële e-mailings versturen. Tot op het moment dat de ontvanger er een halt wil toe roepen, uiteraard. Eerlijk gezegd ben ik maar al te blij dat GSM’s tot de opt-in media behoren. Er is geen actie storend dan commercieel te worden opgebeld op de GSM. Dat ook e-mail tot de opt-in media behoort, lijkt me echter een brug te ver. Teleprospectie via de klassieke vaste lijn krijgt van de wet meer tolerantie dan e-mail en dat klopt (niet meer) met de realiteit. Wie op een drukke dag telefonisch wordt gestoord heeft daar meer last van dan van een correcte e-mail met hetzelfde zakelijk voorstel. Het reële probleem is dat de échte spam (met thema’s als “V1àgRa”) helemaal niet wordt aangepakt of tegengehouden door die strenge privacy-wet. We hebben dus een wet die wél zegt dat u en ik elkaar niet zonder voorafgaande toestemming mogen e-mailen, maar die werkeloos staat tegenover de massa’s rommel die elke dag uit vreemde oorden in onze inbox terecht komt. Hoog tijd voor een nieuw wetsvoorstel, vindt u niet? Nog snel dit. Als u me over dit artikel wilt spreken via e-mail, krijgt u bij deze mijn toestemming: [email protected]. Maar misschien wilt u eerst ons onderzoek naar spam-perceptie door businessklanten bekijken op www.forte.eu/pers. ■

Ir. Jan Lagast legt al meer dan 15 jaar de verbinding tussen technologie en marketing. Hij is oprichter en Managing Partner van Forte, een van de meest toonaangevende bedrijven op vlak van industriële marketing in België. Speciaal voor het Ingenieursblad brengt hij elke maand een column over industriële marketing. www.forte.eu

Lmbbs

Cfo!kjk!ffo!johfojfvs! nfu!ffo!xbsn!ibsu wpps!nbslfujoh!fo! dpnnvojdbujf@

!

wpps!ef!tqspoh@

Ebo!jt!ifu!ujke!pn!ffot!wfsefs!uf!ljklfo!ebo! ebu!fof!ufdiojtdif!qspkfdu!jo!o!cfesjkg! fo!ef!tqspoh!uf!nblfo!obbs!ffo!wbo!po{f! bgxjttfmfoef!kpct; ✑! Joevtusjmf!ufltutdisjkwfs fo!qspkfdunbobhfs!)n0w*; xfctjuft-!cspdivsft-!kbbswfstmbhfo-!ujke. tdisjgufoÊ!tusblt!{jko!ifu!kpvx!qbsfmukft

Tqsjoh!ov!nfuffo!obbs!ÕkpctÖ!pq!xxx/gpsuf/fv! fo!epf!npshfo!xbu!kf!bmujke!bm!ibe!xjmmfo!epfo"


10/2008

linknv.be FORTE_2984

✑! Bewjtfvs!joevtusjmf!nbslfujoh!)n0w*; dpnnvojdbujfqmboofo!pqtufmmfo!fo cfesjkwfo!hjetfo!obbs!cfufsf! wfslppqsftvmubufo!xpseu!kpvx!ejoh

K VIV-DIRECT

Deze rubriek bevat het verenigingsnieuws van de K VIV. Voor de activiteiten van het Technologisch Instituut verwijzen we naar www.ti.kviv.be en de aparte informatie in Het Ingenieursblad. KOPIJ VOOR DE ACTIVITEITEN Deze informatie dient per e-mail bezorgd te worden aan de contactpersoon van de betrokken geleding op het K VIV-secretariaat. Het productieschema vindt u op www.kviv.be/Publicaties/KDJaarsch.html, de richtlijnen met betrekking tot lengte van de tekst enz. op www.kviv.be/Publicaties/KDRichtlijnen.html. • K VIV Loopbaan en Maatschappij: Veerle Lemmens, tel.: 03-260 08 51, e-mail: [email protected] • Gewestelijke Afdelingen, Jongeren, Senioren, Personalia: Marleen Anckaert, tel.: 03-260 08 55, e-mail: [email protected] - [email protected] • Schoolverenigingen: Christine Beckers, tel.: 03-260 08 50, e-mail: [email protected] INFORMATIE OVER DE GELEDINGEN Voor meer inlichtingen over de diverse geledingen en deelgroepen, de samenstelling van hun besturen en uitgebreidere informatie over hun activiteiten verwijzen we naar de individuele subsites. Die zijn allen bereikbaar via de K VIV-homepage, www.kviv.be. Ze staan ook vermeld onder de hoofdingen van de geledingen in deze rubriek.

L oopbaan & Maatschappij Forumavond Hernieuwbare energie Ir.’s in de privé-sector

Tijdens deze forumavond (een co-productie van KVIV LOMA, VILv, en Leuven Inc.) bekijken we de stand van zaken in hernieuwbare energie. Zijn het dan toch de klassieke zonnecellen die het zullen halen of komt er nog iets beters? En zullen we dan echt moeten kiezen tussen zoete maïs die zo lekker is of harde maïs die de ethanol voor onze auto moet aanleveren? En wat kunnen we zelf doen? We gaan het debat aan met Sam Desmedt (adjunct-kabinetchef Energie en Leefmilieu), Johan Nijs, zaakvoerder Photovoltech, Prof. Wil-

liam D’haeseleer, en Prof. Paul De Meester. Tot 14 dagen voor de start van de cursus betalen we je het inschrijvingsgeld integraal (100%) terug. Minder dan 14 dagen betalen we je de helft (50%) van het inschrijvingsgeld terug. Zodra de cursus gestart is, betalen wij geen inschrijvingsgeld terug.

een stap voor blijven

• Dinsdag 18 november om 19.30 uur, auditorium van het kasteel van Arenberg. De avond sluit af met een gezellige receptie. Inschrijven via info.loma@ kviv.be

Aan je carrière bouwen is méér dan hard werken alleen. De bedrijfsgerichte en kwalitatief zeer hoogstaande opleidingen aan Brugge Business School mag je niet missen. Met interessante medestudenten en boeiende docenten uit de bedrijfswereld. In een ongedwongen sfeer. Gemakkelijk en vlot bereikbaar.

EXPERT CLASS VENNOOTSCHAPSRECHT 21 sessies - startdatum: 03 oktober 2008

EXPERT CLASS BEDRIJFSKUNDE 31 sessies - startdatum: 05 december 2008

voor up-to-date informatie en inschrijvingen

WWW.BRUGGEBUSINESSSCHOOL.BE WWW.VPOO.BE

Brugge Business School, Spoorwegstraat 12, 8000 Brugge tel. 050 38 71 75

Brugge Business School geniet de steun van:

fiscaliteit · people management · financieel management · bedrijfsbeheer · accounting · vennootschapsrecht

10/2008 HIB Kviv.indd 1

| 69 9/24/08 11:44:53 AM

K VIV-DIRECT

A ctief JONGEREN www.kviv.be/jongeren/agenda.html rkn. 390-0568404-39

Wetenschapsquiz

• Zaterdag 15 november in Leuven en zaterdag 22 november in Gent. Inschrijvingen en bijkomende informatie via http://www.kvivjongeren.be/ cdagen of [email protected]

Etiquette diner Ook dit jaar wordt de enige echte wetenschapsquiz weer georganiseerd door de K VIV-Jongeren in samenwerking met de Koninklijke Vlaamse Chemische Vereniging (KVCV). De wetenschapsquiz is reeds toe aan haar 4de editie. Als je kickt op kenniscompetitie, allerhande weetjes en ludieke proefjes of als je gewoon de sfeer (nog) eens wil opsnuiven, schrijf je dan snel in (als individu of als groep van 5 personen). • Vrijdag 7 november te Mechelen (Technopolis). Inschrijvingen en bijkomende informatie via http://www.kvivjongeren. be of [email protected]

Communicatiedagen

Je kan er niet omheen dat er steeds meer aandacht wordt besteed aan soft-skills. Tijdens de ingenieursopleiding komen deze echter weinig of niet aan bod. Daarom organiseren de K VIV-Jongeren de Communicatiedagen, of kortweg de C-dagen. Tijdens verschillende workshops gegeven door professionele trainers worden een aantal aspecten van Communicatie uit de doeken gedaan. De C-dagen worden specifiek voor jonge ingenieurs en student-ingenieurs georganiseerd. Maar iedereen, ongeacht leeftijd of ervaring, is welkom om aan zijn/haar communicatieve vaardigheden te sleutelen. Het aanbod bestaat uit 10 workshops waarvan je er per C-dag 2 kan volgen : één in de voormiddag en één in de namiddag.

70 | HIB 10/2008

delijk te weten waar het laatste nieuws vandaan komt... • Dinsdag 2 december te Brussel. Inschrijvingen en bijkomende informatie via http://www.kvivjongeren.be of [email protected]

Bezoek aan Mars Iedereen heeft het wel eens meegemaakt : je wordt uitgenodigd bij je toekomstige schoonfamilie voor een diner, je baas inviteert je voor een etentje, je wordt verwacht op een zakenlunch in een chique restaurant,... Situaties waarin goede tafelmanieren wel van pas komen. Wanneer mag je nu eigenlijk beginnen eten? Met welk bestek begin je? Wat doe je met je servet? Mag er geslurpt worden aan tafel en mag je kip eten met je vingers? Tijdens een verfijnd drie gangenmenu in een top-restaurant geeft Yvette Verbeerst, etiquetteconsulente en opleidster van de koninklijke butlers, op een ludieke manier antwoord op al deze vragen. • Zaterdag 29 november. Inschrijvingen en bijkomende informatie via http://www.kvivjongeren.be of [email protected]

Bezoek aan VUM De krant is voor velen onder ons een dagelijkse portie bij het ontbijt, maar staan we er ook bij stil dat aan de productie ervan een enorm proces is vooraf gegaan? En dat dit elke dag weer tegen de klok moet worden uitgevoerd? We verkennen stap voor stap het ontstaan van de kranten ‘De Standaard’ en ‘Het Nieuwsblad’. We bezoeken onder meer de redactie, de drukkerij en het verzendingsdepartement. Op die manier komen we ein-

Mars Belgium is één van de meest vooraanstaande bedrijven in de voedingsindustrie op wereldvlak, en zeker in België. Mars heeft een zeer uitgebreid productengamma: de meest bekende producten zijn natuurlijk Mars, Snickers en M&M’s. De K VIVJongeren brengen een bezoek aan dit bedrijf dat gelegen is op het industrieterrein Hoogbuil in Olen. Wil je erbij zijn? Schrijf dan snel in, want het aantal plaatsen is beperkt tot 20. • Woensdag 10 december te Olen. Bijkomende informatie via http://www.kvivjongeren.be of [email protected]

Gezelschapsspelletjesavond Al zoveel gehoord van ‘Kolonisten’ maar nog nooit gespeeld? Of al zo vaak ‘Kolonisten’ gespeeld dat je nu toe bent aan verandering? Dan is deze gezelschapsspelletjesavond een leuke gelegenheid om te experimenteren met de grote klassiekers of met de nieuwste gezelschapspellen. Elke speelduivel vindt hier zeker wel een spelletje naar zijn zin om deze winteravond op een speelse manier te vullen. • Vrijdag 12 december te Leuven. Bijkomende informatie via http://www.kvivjongeren.be of [email protected]

K VIV-DIRECT

K VIV ANTWERPEN www.kviv.be/Antwerpen rkn.: 001-4294440-35

Storting van de deelnameprijs alleen geldt NIET als aanmelding voor de activiteiten van K VIV Antwerpen. Het is noodzakelijk schriftelijk of telefonisch aan te melden bij Marleen Anckaert, tel.: 03/260 08 45, fax: 03/216 06 89, e-mail: [email protected].

Bezoek Postsorteercentrum Antwerpen X Het bezoek aan het Postsorteercentrum Antwerpen X op donderdag 6 november is volzet.

Stadswandeling met museumbezoek: “Antwerpen, schitterende diamantstad” Nog enkele plaatsen vrij! Het schitterende steentje waar elke trouwlustige vrouw van droomt, is in Antwerpen een dagdagelijkse realiteit. De eeuwenoude flirt tussen mens en diamant is vaak bezongen, maar nergens zo waarheidsgetrouw als hier. Tijdens deze begeleide wandeling herbeleven we de hoogdagen, de bijna ondergang en tenslotte de heropstanding van de Antwerpse diamantnijverheid in de 19de eeuw. Als kers op de taart brengen we nog een bezoek aan het interactieve diamantmuseum. Kijken, luisteren en voelen … bijna alle zintuigen worden geprikkeld om kennis te maken met diamant. Het aantal deelnemers is beperkt tot 60. • Zondag 16 november van ca 13.45 tot 17.00 uur. Exacte vertrekplaats/ uur zullen vermeld worden in de bevestigingsmail. Deelnameprijs: 8 EUR/persoon voor leden en gezin, 12 EUR/niet-lid. Aanmelden via de website.

Bezoek aan Ecohuis EHA Als bezoeker aan het EHA! (Ecohuis Antwerpen) krijg je een boeiend, herkenbaar maar ook verrassend verhaal over onze alledaagse impact op het milieu en hoe we op dit vlak beter kunnen doen. Het project is voor een zo breed mogelijk publiek

opgezet. Milieu en duurzaamheid worden benaderd vanuit de dagelijkse praktijk van iedereen. Het gebouw zelf (een oud textielmagazijn) werd op duurzame wijze gerenoveerd en omgebouwd tot een uiterst energiezuinig demonstratieproject. Ook hierover vernemen we meer tijdens onze rondgang. We brengen een ongeveer 2 uur durend geleid bezoek. Het aantal deelnemers is beperkt tot 25. • Zaterdag 22 november om 10.00 uur. Ecohuis Antwerpen, Turnhoutsebaan 139, 2140 Borgerhout. Deelnameprijs: 3 EUR/persoon voor leden en gezin, 7 EUR/niet-lid. Aanmelden via de website.

Agressie in onze samenleving … op straat, op de trein, in bus en tram, in het verkeer … Zo’n beetje overal. Zeer verontrustend. Temeer omdat we niet echt weten wat er aan te doen. De één verdedigt een harde aanpak; de ander pleit voor een zachte. Twijfel en onzekerheid domineren het debat. En dat is eigenlijk wel verwonderlijk, want “agressie is toch van alle tijden”. Agressie als psychologisch en fysiologisch fenomeen. Door een beter begrip komen tot voorkomen, beheersen en het ombuigen van agressie tot positief gedrag. Deze voordracht wordt gegeven door mevr. Luce Schroyens. • Donderdag 27 november om 20.00 uur. Ingenieurshuis, Desguinlei 214, 2018 Antwerpen. Deelnameprijs: 3 EUR/persoon voor leden en gezin, 7 EUR/niet-lid. Aanmelden via de website.

Wat met je familie- en reisvideo’s? Heb jij ook al een verzameling familiale videobeelden op VHS, Hi8, DV, DVD, HD, ... en wil je die niet kwijt? Heb je materiaal opgenomen tijdens een familiefeest of een reis, en wil je tips hoe je dit best kan monteren? Sla je ook tilt van alle slogans over HDTV, AVCHD, FullHD, ... Vandaag krijgen we hierover een toelichting. Onze spreker Hans Baeselen, is actief bij de Koninklijke Cinéclub Lieven Gevaert, de oudste

cinéclub van Belgie, opgericht in 1935. De werkgroep “videoamateurs” organiseert er een opleiding en ervaringsuitwisseling over multimediaprojecten. Doel voor de avond is een inleiding op de techniek, tips voor opname, monteren , sonoriseren en weergeven van uw videomateriaal. • Dinsdag 2 december om 20.00 uur. Ingenieurshuis, Desguinlei 214, 2018 Antwerpen Deelnameprijs: 3 EUR/persoon voor leden en gezin, 7 EUR/nietlid. Aanmelden via de website.

Voordracht “De Orde van het Gulden Vlies” De Orde werd op 10 januari 1430 in Brugge ingesteld door Filips de Goede, hertog van Bourgondië, ter gelegenheid van zijn huwelijk met Isabella van Portugal. De Orde bestond aanvankelijk uit dertig ridders en vier officieren: een schatbewaarder, een wapenmeester, een kanselier en een griffier, met aan het hoofd de hertog van Bourgondië. Het aantal Ridders werd in 1516 uitgebreid naar vijftig. De Heer der Nederlanden was tevens het hoofd van de Orde, dus na Filips de Goede werd deze functie bekleed door achtereenvolgens Karel de Stoute, Filips de Schone, Karel V, Filips II, enzovoort. In de 16de eeuw splitste de orde in een Spaanse en een Oostenrijkse tak. Deze bestaan nog steeds en onze koning Albert II is lid van beide. De orde heeft ook zijn sporen nagelaten in hedendaagse uitdrukkingen zoals zwart maken, zijn kaars uitblazen en vaandelvlucht. Jan Verhaverbeke zal zijn uitgebreide kennis over de geschiedenis van de Nederlanden opnieuw met ons delen. Het wordt ongetwijfeld weer een boeiende avond. • Donderdag 11 december om 20.00 uur. Ingenieurshuis, Desguinlei 214, 2018 Antwerpen. Deelnameprijs: 3 EUR/persoon voor leden en gezin, 7 EUR/niet-lid. Aanmelden via de website.

Zoet maar niet plakkerig In onze reeks alcoholische dranken nemen we jullie graag mee op een verkenning in de wereld van de zoetere,

10/2008 HIB

| 71

K VIV-DIRECT

doch niet plakkerige heerlijkheden. Jullie kennen wellicht allemaal “een glaasje porto”, maar kennen jullie ook de termen VDN (Vin Doux Naturel), VdL (Vin de Liqueur) en last but not least liquorueze wijnen? Het woord likeur komt voor, men spreekt over natuurlijk maar wat betekent dit allemaal en wat mag u als smaak verwachten als u een van deze flessen zou kopen. Graag stellen we jullie dan ook een programma voor waar u als apertitief een theoretische inleiding krijgt in de wereld van deze zoetere godendranken en als hoofdschotel een proeverij van enkele geselecteerde dranken waarbij u de theorie aan de praktijk kan koppelen, dit onder deskundige begeleiding. Als dessert bieden we jullie de mogelijkheid om vragen te stellen over de opgedane kennis en bij te praten met jullie collega’s. Schrijven jullie snel in aub, het aantal plaatsen is beperkt en het laat ons toe tijdig de juiste voorraad aan flessen aan te kopen. • Vrijdag 12 december om 20.00 uur. Info over locatie en deelnameprijs volgt later. Aanmelden via de website.

Nieuwjaarsreceptie met optreden Axl Peleman

Foto: Michel Hakim

Om het nieuwe jaar goed in te zetten, zal Axl Peleman optreden ter gelegenheid van de nieuwjaarsreceptie van K VIV Antwerpen. Moeten we deze Antwerpse zanger nog voorstellen? Hij heeft er al een lange muzikale carrière opzitten bij groepen als Asbury Faith en Camden. Momenteel speelt hij bij de Kreuners. Maar hij raakte bij het grote publiek vooral bekend met zijn CD “Dagget wet” gezongen in het Antwerps. Hij zegt hierover het volgende: “Op deze plaat zeg ik wat ik denk. En dat is toevallig in het Antwerps. Het had voor hetzelfde geld ook Limburgs kunnen zijn. Maar m’n taalgenen hebben daar anders over beslist. “ Velen zullen hem ook (her)kennen

72 | HIB 10/2008

van TV programma’s als “Aan Tafel” en “Zomer 2007/2008” en “De Tabel van Mendeljev”. Kom dus op 25 januari met heel het gezin naar de nieuwjaarsreceptie van K VIV Antwerpen ! • Zondag 25 januari 2009 om 10.30 uur stipt. Locatie in het Antwerpse (wordt meegedeeld op onze website en in K VIV Direct). Deelnameprijs: (optreden en receptie): 10 EUR/persoon voor leden en gezin, 20 EUR/ niet-lid. Aanmelden via de website.

De toverhazelaars in het Arboretum van Kalmthout Het Arboretum Kalmthout te Kalmthout is één van de oudste en meest gevarieerde bomen- en plantentuinen in Vlaanderen. De kwekerij van Charles van Geert lag rond 1850 aan de basis van dit arboretum. Van Geerts opvolgers, Antoine Kort en Robert & Jelena de Belder zorgden voor een uitbreiding met vele zeldzame houtige gewassen. De kracht van Arboretum Kalmthout is de eigenheid waarmee de wetenschappelijke plantencollectie in de architectuur van de tuin is opgenomen. De schikking van de bomen en planten is zo opgevat dat het gehele jaar door men geniet van een afwisseling van kleuren en geuren. Binnen de rijke plantenverzameling zijn de toverhazelaars (Hamamelis) het meest beroemd. Bekwame gidsen zullen ons rondleiden en ons de pracht van de bloeiende toverhazelaars tonen in de donkere wintermaanden waar er weinig andere planten tot bloei komen. Het aantal deelnemers is beperkt tot 50. • Zondag 1 februari 2009 om 10.00 uur. Deelnameprijs: 3 EUR/persoon voor leden en gezin,7 EUR/niet-lid. Aanmelden via de website.

K VIV BRABANT www.kviv.be/Brabant rkn.: 001-2169302-70

Het hoeven niet altijd Franse wijnen te zijn! De mensen van ’t Wijngenoegen uit Tienen/Overijse gaan het hebben over de Zuid-Amerikaanse wijnen, meer

specifiek uit Chili en Argentinië. Aperitief (er werd ons een primeur beloofd voor België), voorgerecht, hoofdgerecht en dessert zullen telkens perfect worden begeleid met aangepaste wijnen of moeten we het omgekeerd formuleren. Tekst en uitleg over deze streken in het algemeen en met een 12-tal wijnen in het bijzonder zal ons worden verschaft door Norry Verheyden, koksommelier van opleiding en gedurende 7 jaren wijnadviseur voor Delhaize. Hij is reeds een aantal jaren – met succes – actief als kok voor feesten bij de mensen thuis en als traiteur. • Vrijdag 14 november vanaf 19.30 uur. Ontmoetingscentrum “De Rank”, Hoeilaartsesteenweg 56, 3090 Overijse. Deelnameprijs: 50 EUR/persoon voor leden en partner, 60 EUR/nietlid. Verdere info en aanmelding via de website.

EPB voor bouwers en verbouwers i.s.m. VIK Iedereen die gaat bouwen of verbouwen komt in aanraking met EPB. U heeft het 3-letterwoord al verschillende malen ontmoet in de media? Maar wat houdt EPB juist in? Wat moet u doen om van uw droomhuis een goed geïsoleerde, geventileerde en energiezuinige woning te maken? Wat met het certificaat? Het is niet omdat de wet de Energieprestatieniveau’s oplegt, dat u er als eigenaar geen voordelen van kent. Integendeel, een goed geïsoleerde, geventileerde energiezuinige woning zal u juist geld besparen in de toekomst. Want het energieverbruik zal lager zijn, en dus ook uw energiefactuur. Een goede ventilatie zorgt voor een gezonde woning en een goed comfort. En het leefmilieu wordt er ook beter van. Er zijn nog vele vragen rond de Energieprestatieregelgeving. Daarom heeft VIK Leuven – Hageland een spreekster gevonden die met beide voeten in de praktijk staat. De Ketelaere is EPB-verslaggeefster bij het architectuur & algemeen studiebureau Bewust Bouwen en zal vanuit de praktijk de Energieprestatieregelgeving verduidelijken met tal van praktische tips over klimaatregeling, isola-

K VIV-DIRECT

tie, ramen en deuren, glas, zonwering, ventilatie, verwarming en sanitair warm water. Deze lezing is dan ook een must voor al wie gaat bouwen of verbouwen. • Dinsdag 18 november, ontvangst vanaf 19.30 uur, lezing begint om 20.00 uur. Cultureel Centrum Diest (Aula Geertrui Cordeys), Infirmeriestraat 2/N, 3290 Diest. Deelnameprijs: 5 EUR/persoon voor K VIV-leden en partner, 10 EUR/niet-lid te storten op rkn. 431-0647591-86 van VIK Leuven – Hageland met vermelding “EPB”. Aanmelden via het VIK-secretariaat (www.vik.be/vik_WEB/Activiteiten/ VOLVN11108.asp) met het engagement zeker aanwezig te zijn en bij afwezigheid 24 uur op voorhand te verwittigen. Inlichtingen bij Bart Van Orshoven 0474-953329.

[email protected] of via 0472 87 82 66. Meer informatie is beschikbaar op de K VIV website.

K VIV LIMBURG www.kviv.be/Limburg rkn.: 452-0032601-23

Tweedaagse Champagnetrip

naam, geboortedatum (!) en geslacht van het kind + het aantal meekomende personen. Een kort geheugensteuntje voor de Sint is natuurlijk altijd welkom. Let op: uw kind is pas ingeschreven na de ontvangst van een specifiek bevestigingsantwoord vanwege de organisator. Om praktische redenen kunnen geen aanmeldingen meer worden aanvaard na donderdag 13 november. Meer info via hogervermeld e-mail adres.

De tweedaagse Champagnetrip op 8 en 9 november is volzet.

Champagne: op zoek naar de koning der wijnen

Noteer alvast:

georganiseerd door het Verbond der bio-irs. i.s.m. K VIV Oost-Vlaanderen

- januari 2009, tentoonstelling: het Terracotta leger van XI’ AN in Maaseik. Info vanaf eind oktober / begin november op de website.

Nieuwjaarsreceptie bij Capgemini Belgium

K VIV & AIG OOST-VLAANDEREN e-mail: [email protected] www.kviv.be/Oost-Vlaanderen rkn. K VIV Oost-Vlaanderen: 447-0063091-63 rkn. AIG Oost-Vlaanderen: 000-1709173-33

Sinterklaasfeest Capgemini levert aantoonbaar toegevoegde waarde aan de prestaties en veranderingsprocessen van zijn klanten met een compleet en innovatief aanbod van consulting-, technologyen outsourcingdiensten. Capgemini heeft vestigingen in 36 landen en heeft wereldwijd meer dan 86.000 medewerkers in dienst. De organisatie realiseerde in 2007 een omzet van 8,7 miljard euro. Tijdens de nieuwjaarsreceptie verneemt u meer over het bedrijf Capgemini, haar diensten en hoe het top employer werd. Aansluitend is er mogelijkheid tot lunch (betalend) in een restaurant in de buurt. Tijdens de nieuwjaarsreceptie is kinderopvang voorzien.

Reeds voor de 25ste maal (!) hebben wij het genoegen om de originele en enige echte Sint te mogen verwelkomen bij K VIV Oost-Vlaanderen. Wij verwachten terug een massale aanwezigheid van kinderen (of kleinkinderen) t.e.m. 10 jaar, samen met hun ouders (of grootouders). Elke kapoen gaat naar huis met een persoonlijk en waardevol geschenk van de Sint, alsmede een snoepzak. Na het vertrek van de Sint zorgen wij nog voor een pannenkoek en chocolademelk. De kinderen worden verwacht tussen 13.30 uur en 14 uur. Het is voor de organisatie aangenaam als iedereen op tijd is. Breng gerust uw tekeningen voor de Sint mee en oefen alvast maar (ook voor de mama’s en papa’s) enkele Sinterklaasliedjes.

• Zondag 11 januari 2009 om 10.30uur bij Capgemini Belgium, Bessenveldstraat 19 te 1831 Diegem, www.be.capgemini.com Deelname: gratis. Inschrijven kan via

• Zondag 23 november vanaf 13.30 uur. Boerenhof, Gentstraat 2, te Oostakker (Gent) Inschrijving uitsluitend via [email protected] met vermelding van

Na de succesvolle inwijding de voorbije jaren in bier, jenever, whisky en tenslotte sherry vorig jaar, schotelt het Verbond u in december opnieuw een smaakvolle geestrijke drank voor! Inderdaad, op 4 december zal prof. em. Ludo Verdonck, Voorzitter Commanderij Land van Rhode en Commandeur d’Honneur van de Commanderie du Bontemps Médoc et Graves - Sauternes et Barsac zijn beste kennersbeentje voorzetten… We ontdekken de champagnestreek en de verschillende wijnbouw-gebieden: de “Vallée de la Marne”, “Montagne de Reims”, “Côte des Blancs” en “Côtes des Bars” ( Les Riceys). Afhankelijk van de terroir produceren de wijnboeren er AOC , Premier Cru of Grand Cru Champagne op basis van de 3 toegelaten druivenrassen: Chardonnay, Pinot Noir en Pinot Meunier. Het specifieke vinificatieproces wordt uit de doeken gedaan: in een eerste fase worden de stille wijnen (vins tranquilles) gemaakt waarna tijdens een 2de gisting op fles de CO2 bubbels (mousse) bij 6 atmosfeer gevangen zitten in de fles. Na deze degustatieve rondrit kan iedereen voor zichzelf uitmaken of de titel “ koning der wijnen” verdiend is. • Donderdag 4 december om 20.00 uur. Feestzaal Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen , Coupure Links 653- te Gent. Deelnameprijs: 25 EUR/ persoon. Inschrijven: via http://www. fbw.ugent.be/verbond en mits overschrijving op rkn. 448-8795791-26 die geldt als bevestiging van inschrijving.

10/2008 HIB

| 73

K VIV-DIRECT

Tuupe tegoare mee Reinaert de vos Reinaert is weer thuis in Gent! Het is wel een leuke speling van het lot dat de Reinaert ongeveer 750 jaar na zijn ontstaan in of in de nabijheid van Gent een hertaling in het hedendaagse Gents gekregen heeft. Er is nauwelijks iets bekend over “Willem, die Madoc maakte”, de auteur van het omstreeks 1260 geschreven dierenverhaal Van den Vos Reynaerde (of Reinaert). Met zekerheid was Willem een Oostvlaming en schreef hij voor een luisterend publiek dat goed vertrouwd was met plaatsnamen en situaties uit het Waasland en omstreken. Of Reinaert nu aan Gent of aan het Waasland toebehoort, laten we hier nog in het midden. Bij pot en pint zal Prof. J. Taeldeman het verhaal in zijn historische context schetsen. Na de pauze brengt Eddy Levis het verhaal, gekruid met uittreksels uit de Gentse vertaling van de 2947 verzen die hij eind vorig jaar maakte. • Vrijdag 5 december om 19.45 uur. De crypte van het Lakenmetershuis, Vrijdagsmarkt 24, Gent. Parkeergelegenheid in de parkeergarage van de Vrijdagsmarkt (volg Parkeerroute, parking P1). Deelnameprijs: 7 EUR/persoon, drankje inbegrepen. Om praktische redenen is het maximum aantal deelnemers beperkt. Inschrijven via webformulier of mail aan aig@kviv. be. De inschrijving is pas definitief na het storten op rkn 000-1709173-33 van AIG Oost-Vlaanderen

K VIV WEST-VLAANDEREN www.kviv.be/west-vlaanderen rkn.: 466-5561799-24

Hoe uw loopbaan en de beëindiging daarvan financieel optimaliseren? i.s.m. VIK Het wettelijk pensioen is ontoereikend, maar niet alleen voor zelfstandigen. De gedachte dat werknemers in België een vrij hoog pensioen genieten, blijkt immers niet meer dan een hardnekkige mythe te zijn.

Zaak is dus om zelf een pensioenkapitaal op te bouwen. In eerste instantie worden verschillende mogelijkheden om een bijkomend pensioenkapitaal op te bouwen aangehaald. In tweede instantie wordt een minder gekende, maar daarom niet minder interessante vorm van pensioenopbouw besproken: investering in onroerend goed, al dan niet gecombineerd met een pensioenbelofte. In derde instantie is het ook belangrijk stil te staan bij de gevolgen van een overlijden. Dukas Finance, die de presentatie verzorgt, heeft ons verzekerd dat het geen traditionele voordracht wordt. Op basis van de vragen die de deelnemers insturen zal het programma aangepast worden. Ook op de avond zelf ligt het programma nog niet helemaal vast, want andere topics en eigen ervaringen kunnen perfect aan bod komen. Het is de bedoeling dat er vooral veel discussie en vraag en antwoord aan bod komt met de voordracht als gangmaker. Uw vragen kunt u rechtstreeks sturen naar petra.mareen@dukasfinance.com, en wel tegen 27 oktober ten laatste. Er is ons beloofd dat men grondig rekening zal houden met uw aldus geleverde inbreng. • Dinsdag 4 november om 20.00 uur. CC De Spil, H. Spilleboutdreef 1, 8800 Roeselare. Deelname is gratis. Meer info en aanmelding via de website.

Tweede Open Ingenieurscafé – Netwerken zonder capsones In september organiseerden we in Roeselare ons eerste Open Ingenieurscafé. Het werd een succes, en zoals voorzien zetten we dit tweemaandelijks initiatief verder. Het wordt ook deze keer een avond waar elke ingenieur welkom is, alleen, met familie, vrienden of collega’s, en waar wij als Gewestelijke Afdeling het geschikte kader zoeken en een duit in het zakje doen om het u bijzonder aangenaam en gezellig te maken. Het tweede Open Ingenieurscafé gaat door in Kortijk. Programma ? Geen… of toch wel: de aanwezigen stellen zelf het menu samen door netwerking en uitwisseling van ideeën en verhalen:

een vakantie-ervaring, een mop, een blijde of droeve gebeurtenis, een wetenschappelijk probleem, een kritische noot, een voorstel voor een activiteit, … alles kan en mag ter sprake komen. De volgende avonden hebben plaats in Brugge, Oostende,… U komt toch ook! Vrije ingang en daarbovenop minstens één rondje vanwege het bestuur. U kunt op elk moment inof uitstappen, maar wij vermoeden dat de grootste aanwezigheid ergens tussen acht en negen zal liggen. • Donderdag 13 november om 19.00 uur. Sfeercafé Bistro Au Casino, Doorniksewijk 31, 8500 Kortrijk. Deelname is gratis. Meer info op de website.

Moderne technologie achter een groentenveiling Een veiling voor tuinbouwproducten verbergt veel meer moderne technologie dan men op het eerste zicht zou vermoeden. Bovendien blijft het een Vlaamse sector die permanent verder investeert in vernieuwing. Tijdens ons bezoek aan de REO Veiling in Roeselare wordt dit door collega Paul Demyttenaere, directeur van de REO Veiling, en zijn team grondig toegelicht. • Donderdag 27 november om 18.00 uur. REO veiling, Roeselare. Deelnameprijs: 3 EUR/persoon. Meer info en aanmelding via de website.

Bezoek aan de ‘Friction stir welding’ installatie Sapa RC Profiles ontwikkelt en produceert aluminiumprofielen en -componenten op maat van de klant en dit voor heel diverse sectoren. In haar vestiging te Ghlin beschikt het bedrijf over een computergestuurde lasmachine die door middel van wrijvingslassen aluminiumprofielen en/of -plaat verbindt op industriële schaal. Jaren van onderzoek en testen zijn aan de implementatie van deze techniek voorafgegaan. De lasmethode biedt tal van voordelen t.o.v. klassieke lasmethodes en wordt toegepast in de luchtvaart, scheep- en treinbouw alsook in tal van andere sectoren. Gelieve bij inschrijving uw huidige beroepsactiviteit op te geven. Routebeschrijving op www.sapa.be, rubriek contact.

10/2008 HIB

| 75

K VIV-DIRECT

• Donderdag 4 december van 18.30 uur tot 21.30 uur. Sapa RC Profiles, Route de Wallonie 1, 7011 Ghlin. Deelnameprijs: 2,50 EUR/persoon. Meer info een aanmelding via de website.

leren minder bekende aspecten van de stad kennen. Zo blijven we niet overal buiten, rechts en links nemen we ook een kijkje aan de binnenkant. Daarbij zorgt onze gids dat iedereen aan z’n trekken komt, zowel de leergierige ingenieurs als de levensgenieters onder ons. Bert weet ons namelijk te boeien met leuke weetjes en humoristische anekdotes, zonder het historische verhaal uit het oog te verliezen. Als passende afsluiter kaarten we na in het oudste café van Brugge. Indien voldoende interesse, reserveren we voor een avondmaal in het restaurant Sinte Barbe, op het SintAnnaplein (richtprijs 40 EUR gelieve

BBB – Brugge binnenstebuiten Op zaterdag 13 december neemt Bert Gevaert, welbespraakt classicus en jonge doch ervaren stadsgids, ons mee op verkenningstocht. De hele namiddag leidt hij ons langs vele hoekjes en kantjes van het pittoreske Brugge. We verlaten de platgetreden paden en

Aanmeldingsformulier Senioren Hoe aanmelden - Ofwel het formulier sturen naar K VIV - Desguinlei 214, 2018 Antwerpen - Ofwel het formulier faxen op 03 216 06 89 - Ofwel een e-mail met onderstaande gegevens sturen naar: [email protected] - Tegelijk bijdragen storten op rkn. 068-2243916-42 t.n.v. K VIV Senioren + vermelding activiteit - Afmeldingen zo snel mogelijk melden op 03 260 08 45 Naam en voornaam van de deelnemer(s)

Adres Tel

GSM

Fax

E-mail

■ Torhout

13/11/2008

……. deelnemer(s) met vertrek Antwerpen (50 EUR/persoon)

bij inschrijving te vermelden of u ook hiervoor intekent). • Zaterdag 13 december om 14.00 uur. Burg – voor het stadhuis, 8000 Brugge. Deelnameprijs: 10 EUR/persoon voor het namiddagprogramma, 40 EUR/persoon voor het avondmaal (facultatief). Meer info en aanmelding via de website.

Jaarlijkse happening “Ingenieurs voor een betere wereld” i.s.m. VIK Op 14 december organiseren we opnieuw samen met de industrieel ingenieurs van VIK West-Vlaanderen een jaarlijkse happening met winstnoch verliesrekening: een optreden van ‘Gili’ met als afsluiter een spetterende champagnereceptie. Deelname staat open voor iedereen, ing/ ir of niet. De opbrengst gaat naar een goed doel, ‘Downsyndroom Vlaanderen’. Als ingenieurs willen we immers ons maatschappelijk imago met de juiste nuances in de kijker stellen: Wij werken voor een betere wereld, voor iedereen. • Zondag 14 december om 20.00 uur. CC Guldenberg, Acaciastraat, 8560 Wevelgem. Deelnameprijs: 15 EUR voor K VIV-leden, 25 EUR voor K VIV-leden en hun partner. Meer info een aanmelding via de website.

……. deelnemer(s) met vertrek uit Gentbrugge (50 EUR/persoon) ……. deelnemer(s) met veigen vervoer (45 EUR/persoon) ■ Jaareindebanket

SENIOREN 18/12/2008

……. deelnemer(s) met vertrek Antwerpen (55 EUR/persoon) ……. deelnemer(s) met vertrek uit Gentbrugge (55 EUR/persoon) ……. deelnemer(s) met eigen vervoer (50 EUR/persoon) ■ Maldegem Stoomcentrum en Canada legermuseum

22/01/2009

……. deelnemer(s) met vertrek Antwerpen (55 EUR/persoon) ……. deelnemer(s) met vertrek uit Gentbrugge (55 EUR/persoon) ……. deelnemer(s) met eigen vervoer (50 EUR/persoon) ■ Ierland

6-14/6/2009

……. tweepersoons hotelkamer ……. eenpersoons hotelkamer ……. reis- & annulatieverzekering

O ja

O neen

en stort 250 EUR/persoon voorschot + eventuele reis- en annulatieverzekering

76 | HIB 10/2008

Torhout: Museum voor Aardewerk en Mosterdmuseum, Kasteel Wijnendale In de voormiddag maken wij een rondleiding met gids in het Mosterdmuseum. Dit museum is een onderdeel van Mostaard Wostyn, een traditioneel mostaardbedrijf in het hart van het Houtland. Het werd opgericht in 1869 en is vijf generaties later nog als enige van de streek actief. De eerste Torhoutse mosterd die hier vanaf 1869 werd geproduceerd, wordt op vandaag nog altijd volgens hetzelfde geheime familierecept gemaakt. Aansluitend bezoeken wij het museum voor Torhouts Aardewerk, onderge-

K VIV-DIRECT

bracht in Kasteel Ravenhof. Op een overzichtelijk schema maken we hier kennis met de verwerking van klei tot een afgewerkt product. In het museum bevinden zich topwerken van volkskunst uit de periode van de familie Willemyns (Oud-Torhouts aardewerk), evenals van de familie Maes (NieuwTorhouts aardewerk). Het middagmaal genieten we in een restaurant gelegen in het centrum van de stad Torhout. Ten gerieve van wie met eigen vervoer komt: restaurant Het Bourgondisch Hof is gelegen aan de Ganzevijverstraat 4 te Torhout, tel.: 050 22 34 15. In de namiddag is er nog een rondleiding in het Kasteel Wijnendale dat door de kasteelheer speciaal voor de K VIV Senioren wordt opengesteld. Het kasteel van Wijnendale is een imposant waterslot in de bossen van Torhout, waarvan de noordelijke vleugel nog uit de 15e eeuw stamt, terwijl de rest grotendeels een 19de-eeuwse reconstructie is. Eén vleugel van het kasteel wordt nog bewoond door de huidige eigenaars, terwijl een andere vleugel is ingericht als museum. Op het kasteeldomein bevinden zich voorts een ijskelder, een kapel en serres uit de 19de eeuw, die geïntegreerd werden in het museumcircuit. Vanaf de eerste kruisvaart tot de Tweede Wereldoorlog is deze waterburcht telkens betrokken bij beslissende historische gebeurtenissen. Tweehonderd jaar graven van Vlaanderen, honderd jaar graven van Namen, een eeuw Bourgondië, bovenop tweehonderd jaar heren van Kleef, honderd vijfenzestig jaar heren Pfalts en ruim honderd vijfenzestig jaar familie Matthieu. Tijdens de Achttiendaagse Veldtocht (1028 mei 1940) was Wijnendale het toneel van een belangrijke ontmoeting waaruit de zgn. Koningskwestie zou volgen. • Donderdag 13 november Programma: - 8.00 uur: vertrek aan het Ingenieurshuis, Desguinlei 214, Antwerpen - 9.00 uur: vertrek Gentbrugge, Land van Rodelaan - 10.00 uur: aankomst in het mosterdmuseum, Oude Gentweg 63, tel. 05021 23 00 - 10.15 uur: bezoek met gids van het mosterdmuseum, afgerond met een kleine attentie - 11.15 uur: bezoek aan het kasteel Ravenhof, Ravenhofstraat 5, Tel. 05022 07 70

- 12.30 uur: middagmaal in restaurant Het Bourgondisch Hof, Ganzevijverstraat 4 te Torhout, tel 050 22 34 15 - 15.00 uur: Rondleiding in Kasteel Wijnendale, Oostendestraat 390 - 17.00 uur: terugreis De deelnameprijs bedraagt 50 EUR/ persoon bus inbegrepen. Met eigen vervoer 45 EUR/pers. Aanmelden via het antwoordformulier te sturen of te faxen naar K VIV. De aanmelding is slechts geldig bij gelijktijdige betaling van de deelnameprijs op rkn. 068-2243916-42 van de K VIV Senioren. Contactpersoon voor deze activiteit is André Luypaert, GSM 0478 215 789. Mogen wij u om praktische redenen vragen uw GSM-toestel mee te brengen. Afmeldingen moeten zo snel mogelijk gemeld worden aan Marleen Anckaert, tel.: 03 260 08 45.

Jaareindebanket 2008 Het jaareindebanket en de jaarlijkse algemene vergadering hebben dit jaar plaats in het “Kasteel Gravenhof” in Dworp. Velen zullen zich herinneren dat wij er al zijn geweest ter gelegenheid van het jaareindebanket in 1999: het mooie kasteel ligt in een park met een ruime parkeergelegenheid en munt uit door zijn verfijnde en verzorgde keuken. Het menu is dan ook navenant: als aperitief: Grandin Brut, Méthode traditionnelle, of vers fruitsap met 2 koude en 2 warme hapjes. Voorgerecht: trio van vis en gemengde sla met champagnevinaigrette. Hoofdgerecht: lamsfilet van “Pauillac” met serpolet, waaier van groenten en aardappelen. Nagerecht: sorbet van limoen en gegrilde amandelen. Koffie met versnaperingen. Aangepaste wijnen en water inbegrepen. • Donderdag 18 december - 11.00 uur: Gentbrugge, Land van Rodelaan - 11.45 uur: Ingenieurshuis, Desguinlei 214, Antwerpen - 12.30 uur: Kasteel Gravenhof, Alsembergsteenweg 676, 1653 Dworp, Tel. 02 380 44 99 - 17.00 uur: Terugreis Deelnameprijs: 55 EUR/persoon, bus inbegrepen of 50 EUR/persoon met eigen vervoer. Contactpersoon: Chris Derouck, Tel. 02 380 98 52 of GSM 0495 26 61 00. Aanmelden via het antwoordformulier

te sturen of te faxen naar K VIV. De aanmelding is slechts geldig bij gelijktijdige betaling van de deelnameprijs op rkn. 068-2243916-42 van de K VIV Senioren. Afmeldingen moeten zo snel mogelijk gemeld worden aan Marleen Anckaert, tel.: 03 260 08 45.

Maldegem Stoomcentrum en Canada legermuseum In de voormiddag starten we in de museumloods van het stoomcentrum waar een groep enthousiaste vrijwilligers een verzameling stoomtuigen operationeel houdt. Blikvangers in de loods – tevens depot voor stoomlocomotieven uit België als Engeland en Polen – is de 130pk fabrieksstoommachine uit 1921 om weefgetouwen aan te drijven. Verder kan men ook een stoombrandweerspuit en een stoomwals bewonderen. Daarna wanen we ons even Agatha Christie op de “Orient Express”. Met een stoomtrein bestaande uit een eerste en derde klas rijtuig uit de jaren 30 (verwarmd), getrokken door een Poolse stoomlocomotief uit 1959 maken we een rit naar Eeklo en terug. Aangezien we niet de luxe hebben van een Pullmantrein wordt alleen het aperitief met een hapje geserveerd gedurende de rit. Het middagmaal nemen we dan in de salons van “Huyze De Baere” onze traiteur van de restauratiewagon. Na de middag nemen we onze bus naar de deelgemeente Adegem voor een bezoek aan het “Canada War Museum” waar we door de oprichter Mr. Van Landschoot worden gegidst op een nogal unieke manier in rijmende volzinnen. De vader die in Wereldoorlog II mensen verborg voor de gestapo had zijn leven te danken aan de Canadese soldaten bij de bevrijding. Hij onthulde dit op zijn sterfbed en vroeg om iets terug te doen voor de Canadezen. Het museum is duidelijk een blijk van dankbaarheid aan onze Canadese en Poolse bevrijders. • Donderdag 22 januari 2009 - 8.15 uur: Ingenieurshuis, Desguinlaan 214, Antwerpen - 9.15 uur: Gentbrugge, Land van Rodelaan - 10.00 uur: VZW Stoomcentrum, Stationsplein 8, 9990 Maldegem, tel. 050 71 68 52 - 10.30 uur: treinrit naar Eeklo met

10/2008 HIB

| 77

K VIV-DIRECT

stoomlocomotief (circa 30min) - 11.00 uur: locomotief aan andere kant van trein rangeren in Eeklo (circa 20 min) - 11.20 uur: terugrit naar Maldegem - 12.00 uur: vertrek naar restaurant - 12.15 uur: Huyze De Baere, Noordstraat 66-68-70, 9990 Maldegem, tel. 050 71 54 14 - 14.15 uur: met de bus naar Adegem - 14.30 uur: geleid bezoek aan het Canada War Museum, Heulendonk 21, 9991 Adegem, tel. 050 71 06 66 - 16.30 uur: bezoek prachtige tearoom en inkomhal met brandramen en dubbele symboliek - 17.00 uur: terugreis Aanmelden via het antwoordformulier te sturen of te faxen naar K VIV. De aanmelding is slechts geldig bij gelijktijdige betaling van de deelnameprijs op rkn. 068-2243916-42 van de K VIV Senioren. Afmeldingen moeten zo snel mogelijk gemeld worden aan Marleen Anckaert, tel.: 03 260 08 45. Mogen wij u om praktische redenen vragen uw GSM-toestel mee te brengen. Deelname bedraagt 55 EUR/persoon bus inclusief. Met eigen vervoer 50 EUR/persoon. Contactpersoon: Etienne Decoene, tel.: 056 75 58 77 of GSM: 0472 46 45 24.

Reis 2009: Ierland van 6 juni t/m 14 juni Voor 2009 willen wij een bijzonder mooie en interessante reis plannen ter gelegenheid van 35 jaar K VIV Senioren. Om geen onnodige kosten te moeten maken en om zeker te zijn dat wij tijdig de nodige reservaties kunnen doen van niet enkel de hotels, maar vooral van de plaatsen op de Eurotunnel en de ferry’s vragen wij dat de deelnemers zich zo vlug mogelijk zouden aanmelden. - Zaterdag 6 juni: met de Eurotunnel van Calais naar Dover en overnachting in Caernarvon (GB) in het Celtic Royal Hotel - Zondag 7 juni: met de supersnelle ferry van Holyhead naar Dun Laoghaire en met de bus naar Dublin: stadsrondrit en bezoek aan het Trinity College met het Book of the Kelts. Overnachting in Tallaght, Dublin in het Plaza Hotel. - Maandag 8 juni: rit met de bus door de Wicklow Mountains en bezoek aan de historische site Glendalough. Overnachting in hetzelfde hotel in Dublin. - Dinsdag 9 juni: bezoek aan de 16e eeuwse site Clonmacnoise gelegen aan

78 | HIB 10/2008

de Shannon rivier, waarna de reis wordt voortgezet doorheen het speciale landschap van de Burren. Overnachting in Lisdoonvarna in het Whites Hotel. - Woensdag 10 juni: bezoek aan de indrukwekkende Cliffs of Moher, aan het legendarische Bunratty Castle en het Folk Park. Hier proberen wij ook een voorstelling te kunnen bijwonen in het National Folk Theatre (onder voorbehoud). Overnachting in Killarney in het Castlerosse Hotel. - Donderdag 11 juni: nog in voorbereiding: Bezoek Killarney, Muckross House en rit in de Ring of Kerry met bezoek aan Molly’s Gap en Ladies’ view. Overnachting in Killarney. - Vrijdag 12 juni: naar het Blarney Castle met “Kissing the Stone” en vandaar naar Cork met bezoek aan Jameson Heritage (whiskey). Overnachting in Wexford in het Stanville Lodge Hotel. - Zaterdag 13 juni: met de ferry van Rosslare naar Fishguard en doorreis naar Cardiff. Overnachting in het Park Inn Cardiff North. - Zondag 14 juni: terugreis door het zuiden van Engeland en met de Eurotunnel. Deelnameprijs: zal rond de 950 EUR/ persoon liggen (onder voorbehoud). Toeslag éénpersoonskamer: 178 EUR. Reis- en annulatie verzekering per persoon: 48 EUR / 57 EUR single Inbegrepen: 8 overnachtingen, ontbijttafel en avondmaal, reisbegeleiding met Vlaamse gids, entreegelden. Niet inbegrepen: ticket voorstelling National Folk Theatre, vrije middagmalen. Aanmelding bij Marleen Anckaert, tel. 03 260 08 45, mits betaling van een voorschot van 250 EUR/persoon + de eventuele reis- en annulatieverzekering, te storten op rkn. 068-2243916-42 van K VIV Senioren met vermelding ‘Reis 2009”. Contactpersoon: Christian Derouck, tel 02 380 98 52 of 0495 26 61 00. Mogen wij u om praktische redenen vragen uw GSM-toestel mee te brengen

Hoe u best uw technologische partnerships organiseert

Scope Samenwerken met externe partners om een innovatief aanbod in de markt te zetten? Graag! Samen een nieuwe technologie ontwikkelen? Yes! Maar hoe begin ik daaraan? Welke recepten werken goed? En wanneer loopt het mis? Samenwerken in een R&Dcontext – is dat wel haalbaar? Hoe houd ik onze bedrijfsgeheimen dan binnenskamers? En hoe regel ik dat met onze juridische dienst? Deze avondsessie brengt u de antwoorden op deze en andere vragen over het organiseren van een extern technologisch partnership. In anderhalf uur tijd leert u de belangrijkst do’s and dont’s. Inclusief voorbeelden uit de dagelijkse praktijk van grote en minder grote Belgische bedrijven. U gebracht door een boeiende spreker met visie én ervaring. Lesgever: ir. Herman Derache, Directeur Sirris Vlaanderen, Voorzitter van Vloot, Vlaamse Overkoepelende Organisatie van Technologieverstrekkers, Bestuurder bij Flanders InShape, Flamac en KMO-IT Centrum Programma: 19.30 uur: onthaal, koffie en frisdrank 20.00 uur: uiteenzetting door Herman Derache 21.30 uur: chat in open bar 22.30 uur: einde • Donderdag 27 november om 19.30 uur. Labo Magnel, Technologiepark 904, 9052 Zwijnaarde. Routebeschrijving zie www.ivpv.be/nl/contact/plan. htm Gratis voor leden K VIV-AIG en voor leden IVPV. Niet-leden betalen 10 EUR ter plaatse. Reserveer vooraf uw badge, koffie en syllabus door een mail te sturen naar [email protected]. Vermeld uw naam, bedrijf en functie.

Bezoek aan Elia in Schaarbeek

AIG Update@Campus, de snelste update van uw managementskills Gratis avondsessie voor AIG-leden Efficiënt samenwerken over de bedrijfsgrenzen heen

Datum volgt later. ■

K VIV-DIRECT

P ersonalia Geboorten

Overleden

Familiebericht

K VIV meldt met vreugde de geboorte van - Fromeo, vierde kindje van Els Ampe, VILv 2002 en Filip Moeykens, Brussel, op 29 augustus - Anna-Lucia, eerste kindje van Frederic Decuypere, VIFL-UGent 2001 en Ellen Ostijn, Ooigem, op 10 augustus - Rob, eerste kindje van Ken Watzeels, VIrBr 2003, en Rianne Vanhulsel, Dubai (Verenigde Arabische Emiraten), op 11 september

- José De Strycker, i.sch.l.i. (KUL 1953), geboren te Lier op 10 december 1928, is overleden op 21 juni - Joos Horsten, b.sch.ir. (KUL 1966), geboren te Wortel op 22 april 1942, is overleden te Peking (China) op 21 juni - Roger Malesys, b.e.w.ir. (KUL 1965), geboren te Westouter op 4 oktober 1940, is overleden te Westouter op 3 augustus K VIV biedt haar rouwbeklag aan.

- Fred en Bea Ceusters-Pierlé, VIrBr 1976, Herent, melden het overlijden van hun schoonmoeder en moeder Paula Lenaerts, weduwe van Kamiel Pierlé, op 25 september. K VIV biedt haar rouwbeklag aan

Lidmaatschap Aanvragen voor gewoon lidmaatschap - Filip Bogman, b.e.ir. (UGent 2003), Lambroeckstraat 97, 9200 Dendermonde - Sabine Sypré, b.ir.a. (UGent 1995), Tarbotstraat 23, 9000 Gent - Olivier Van Assche, bio-ir.l. (KUL 2001), Opstal 39, 8930 Lauwe ■

Universiteit Gent IVPV – Instituut voor Permanente Vorming Postacademische opleidingen voor het bedrijfsleven. Behaal een getuigschrift van de Universiteit Gent! Doorlopende opleiding h Milieucoördinator type A, type B, of overgangsopleiding type B naar A Afstandsonderwijs met vrije continue instap Geplande opleidingen h Energietechniek in gebouwen (start op 22 oktober 2008) Deze opleiding heeft tot doel deelnemers in te wijden in de verschillende deeldomeinen die een impact hebben op de energieprestatie van gebouwen. h Expertisetechnieken (start op 4 november 2008) In deze opleiding wordt een methodologische benadering geboden van het deskundigenonderzoek. h ICT Multimedia (start op 4 november 2008) In deze Engelstalige opleiding wordt een overzicht gegeven van technieken voor het aanmaken, coderen, opslaan en ontsluiten van multimediale data. Hierbij komen o.a. compressietechnieken en de vigerende standaarden aan bod om performante

multimedia toepassingen te ontwikkelen. Het geheel wordt geïllustreerd met praktijkvoorbeelden. h ICT Software & Data processing Deze Engelstalige opleiding bestaat uit 3 delen die apart kunnen worden gevolgd: 1) The hardware-software interface (gestart op 16 september 2008) 2) Software development (start op 29 januari 2009) 3) Databases (start op 30 april 2009) h Kunststoffen (start op 5 februari 2009) De doelstelling van deze opleiding is een consistent en overkoepelend inzicht te verschaffen van de kunststoffen, gaande van de productie over de verwerking tot het eindproduct. Alle onderdelen van de polymeertechnologie komen aan bod. Wij aanvaarden opleidingscheques van het Vlaams Gewest. Alle programma’s laten toe een getuigschrift van de Universiteit Gent te verwerven

Inlichtingen: Instituut voor Permanente Vorming, Technologiepark 913, 9052 Zwijnaarde Tel +32 9 264 55 82, [email protected], www.ivpv.UGent.be

10/2008 HIB

| 79

K VIV-DIRECT

A genda afdelingen K VIV OKTOBER 2008 do 23 vr 24 za 25

18.00 uur 09.30 uur

Kuurne Düsseldorf Wielsbeke

Bezoek aan ‘WAAK’ i.s.m. VIK EYE conference (tot 26 oktober) Bezoek aan Unilin Boards

di 4

20.00 uur

Roeselare

di 4 do 6 do 6 vr 7 za 8 wo 12 do 13 do 13 do 13

19.00 uur 20.00 uur 19.00 uur 20.00 uur 07.00 uur 19.00 uur

Antwerpen Antwerpen Antwerpen Mechelen Frankrijk Antwerpen Gent Kortrijk Torhout

Hoe uw loopbaan en de beëindiging daarvan financieel optimaliseren? i.s.m. VIK Opleidingstraject “Authentiek & Krachtig” Bezoek aan Postsorteercentrum Training “Efficiënt netwerken” Wetenschapsquiz Champagne tweedaagse KRID contactvergadering Stadsontwikkeling in Gent – wat staat er op stapel? Open Ingenieurscafé – Netwerken zonder capsones Mosterdmuseum Kasteel Ravenhof Kasteel Wijnendale Culinaire wijnproefavond : het hoeven niet altijd Franse wijnen te zijn! Communicatiedag Stadswandeling met museumbezoek : “Antwerpen schitterende diamantstad” Forumavond “Hernieuwbare energie” EPB voor bouwers en verbouwers Communicatiedag Bezoek aan Antwerps ECOhuis EHA Tennisinitiatie door een top tennisser Sinterklaasfeest Opleidingstraject “Authentiek & Krachtig” Agressie in onze samenleving Moderne technologie achter een groentenveiling Update@Campus, de snelste update van uw managementskills Etiquette Diner

K VIV West-Vlaanderen Jongeren K VIV West-Vlaanderen K VIV Brabant

www.kviv.be/West-Vlaanderen www.kvivjongeren.be www.kviv.be/West-Vlaanderen www.kviv.be/Brabant

K VIV West-Vlaanderen

www.kviv.be/West-Vlaanderen

LoMa K VIV Antwerpen LoMa Jongeren K VIV Limburg KRID K VIV Oost-Vlaanderen K VIV West-Vlaanderen K VIV Senioren

www.kviv.be/KVIVLoMa www.kviv.be/Antwerpen www.kviv.be/KVIVLoMa www.kvivjongeren.be www.kviv.be/Limburg www.krid.be www.kviv.be/Oost-Vlaanderen www.kviv.be/West-Vlaanderen

K VIV Brabant

www.kviv.be/Brabant

Jongeren K VIV Antwerpen

www.kvivjongeren.be www.kviv.be/Antwerpen

LoMa K VIV Brabant Jongeren K VIV Antwerpen K VIV Oost-Vlaanderen K VIV Oost-Vlaanderen LoMa K VIV Antwerpen K VIV West-Vlaanderen K VIV Oost-Vlaanderen

www.kviv.be/KVIVLoMa www.kviv.be/Brabant www.kvivjongeren.be www.kviv.be/Antwerpen www.kviv.be/Oost-Vlaanderen www.kviv.be/Oost-Vlaanderen www.kviv.be/KVIVLoMa www.kviv.be/Antwerpen www.kviv.be/West-Vlaanderen www.kviv.be/Oost-Vlaanderen

Jongeren

www.kvivjongeren.be

K VIV Antwerpen Jongeren K VIV Oost-Vlaanderen K VIV West-Vlaanderen LoMa K VIV Oost-Vlaanderen Jongeren K VIV Antwerpen

www.kviv.be/Antwerpen www.kvivjongeren.be www.kviv.be/Oost-Vlaanderen www.kviv.be/West-Vlaanderen www.kviv.be/KVIVLoMa www.kviv.be/Oost-Vlaanderen www.kvivjongeren.be www.kviv.be/Antwerpen

K VIV Antwerpen Jongeren K VIV West-Vlaanderen K VIV West-Vlaanderen

www.kviv.be/Antwerpen www.kvivjongeren.be www.kviv.be/West-Vlaanderen www.kviv.be/West-Vlaanderen

NOVEMBER 2008

19.00 uur 10.00 uur 11.15 uur 15.00 uur

vr 14 za 15 zo 16 di 18 di 18 za 22 za 22 za 22 zo 23 di 25 do 27 do 27 do 27

Overijse

13.45 uur 19.30 uur 19.30 uur 10.00 uur 13.30 uur 19.00 uur 20.00 uur 18.00 uur 19.30 uur

za 29

Leuven Antwerpen Leuven Diest Gent Borgerhout Gent Oostakker Antwerpen Antwerpen Roeselare Gent Leuven

DECEMBER 2008 di 2 di 2 do 4 do 4 do 4 vr 5 wo 10 do 11

20.00 uur

Antwerpen Brussel Gent Ghlin Antwerpen Gent Olen Antwerpen

20.00 uur 18.30 uur 19.00 uur 19.45 uur 19.00 uur 20.00 uur

vr 12 vr 12 za 13 zo 14

20.00 uur 20.00 uur 14.00 uur 20.00 uur

Leuven Brugge

do 18

12.00 uur

Dworp

zo 11 do 22

10.30 uur 10.00 uur 14.30 uur

Diegem Maldegem Adegem

Wat met je familie- en reisvideo’s Bezoek aan VUM Champagne : op zoek naar de koning der wijnen Bezoek aan “Friction stir welding” bij SAPA Training “Efficiënt netwerken” Tuupe Tegoare met Eddy Levis over Reinaert De Vos Bezoek aan Mars Voordracht door Jan Verhaverbeke over de Orde van het Gulden Vlies Zoet maar niet plakkerig … Gezelschapsspelletjesavond BBB – Brugge binnenstebuiten Jaarlijkse happening “Ingenieurs voor een betere wereld” i.s.m. VIK Jaareindebanket

Senioren

JANUARI 2009

zo 25 zo 25

Gits

Nieuwjaarsreceptie bij CapGemini Bezoek Stoomcentrum vzw Bezoek aan Canada War Museum Nieuwjaarsreceptie Nieuwjaarsreceptie

K VIV Brabant Senioren

www.kviv.be/Brabant

K VIV Antwerpen K VIV West-Vlaanderen

www.kviv.be/Antwerpen www.kviv.be/West-Vlaanderen

Deze agenda vermeldt de activiteiten van de diverse K VIV-geledingen: Loopbaan & Maatschappij, Jongeren, Gewestelijke Afdelingen, Senioren, Schoolverenigingen, Ingenieurs zonder Grenzen en KRID. Voor de professionele opleidingen van het Technologisch Instituut verwijzen we naar de agenda en naar www.ti.kviv.be/kalender.

80 | HIB 10/2008

• Energietechnologie als eerste en belangrijkste oplossing door de ogen van het topmanagement • Speciale Postersessie: Jonge wetenschappers en projectleiders werken concreet aan “Energietechnologie als eerste en belangrijkste oplossing” – Awards – Z.M. Koning Albert II bezoekt hun posterstand

nderBent u o , schapper n e t e w , r zoeke ider,… projectle w één van u ie g r e n e Is einen? werkdom n we uit Dan kijke poster. naar uw

• Global Policy Makers & Researchers leggen uit hoe zij de “The Global Energy Issue” zien, in aanwezigheid van Z.M. Koning Albert II • Het meisjes- en vrouwenkoor, Scala, van de broers Steven en Stijn Kolacny concerteren met de “avant-première van hun tournee 2009”, exclusief voor de deelnemers aan het “3rd Strategic Energy Forum”

Dinsdag 16 december 2008 Autoworld Brussel Alle info & deelname via www.strategicenergyforum.be

Comité des Ingénieurs Belges Belgisch IngenieursComité

K VIV-DIRECT

A genda TI OKTOBER 22/10 – 01/04/09

Postacademische opleiding: Energietechniek in gebouwen - 3de editie

www.ti.kviv.be/hib-energietechniek

04/11 – 09/12

Cursus : Proceswater

05/11 – 03/12

Cyclus: Landbouw en klimaat

05/11 – 26/11

Cursus :Energietechniek en –besparingen

www.ti.kviv.be/hib-energiebesparingen

06/11

Studiedag: Brandveiligheid in Industriële Gebouwen - Nieuw KB op komst

www.ti.kviv.be/hib-brandveiligheid

13/11

Studiedag: Kleinschalige waterzuivering en hergebruik

www.ti.kviv.be/hib-KWZI

17/11 – 08/12

Basiscursus: Industriële marketing : van innovatie tot commercieel succes

www.ti.kviv.be/hib-basismarketing

19/11

Cursus: Program & Benefits Management

20/11

Studienamiddag: Praktische toepassing van reologie in de chemische sector

www.ti.kviv.be/hib-reologie

20/11

12de bodemsaneringsstudiedag :Pump & Treat doorgrond: Standaardtechniek bij uitstek en basis voor innovatie

www.ti.kviv.be/hib-bodemsanering2008

25/11

Studiedag: NOx emissie reductie van vaste emissiebronnen

www.ti.kviv.be/hib-nox

-/11

Studiedag: Grote infrastructuurprojecten – alternatieve financiering

27/11

Studiedag: State-of-the-Art & toekomstvisie voor plantenvoeding

27/11

Studiedag: Communicatie bij infrastructuur - mobiliteit en openbare ruimte

01/12

Cursus: Projectopvolging met behulp van earned value

03/12

Studiedag: Veiligheid in de procesindustrie

04/12

Studiedag : Recyclage en gebruik van nevenproducten

04/12

Studiedag: Valorisatie van uw chemisch en organisch bedrijfsafval

www.ti.kviv.be/hib-valorisatie

05/12

Studiedag: Van poeder tot component

www.ti.kviv.be/hib-poeder

09 & 10/12

Cursus: Going Agile with Scrum

www.ti.kviv.be/hib-scrum

10/12

Studiedag: KIvI-K VIV

11/12

Studiedag: Duurzaam omgaan met chemie: recyclage en gebruik van nevenproducten www.ti.kviv.be/hib-recyclage

15 & 16/12

2-daagse cursus: Business Continuity

16/12

Forum: 3rd Strategic Energy forum

16/12

Studieavond: Bekistingstechnieken

NOVEMBER www.ti.kviv.be/hib-energietechniek

DECEMBER www.ti.kviv.be/hib-earnedvalue

www.ti.kviv.be/hib-businesscontinuity

Groeien in technologie Deze agenda bevat de opleidingen en activiteiten van het Technologisch Instituut · TI · Ingenieurshuis Desguinlei 214, 2018 Antwerpen · Tel.: 03-260 08 40 · fax: 03-216 06 89 · e-mail: [email protected] Alle informatie en inschrijvingsmodaliteiten vindt u op www.ti.kviv.be/kalender.

82 | HIB 10/2008

MANIFEST VOOR TALENT ONZE VOOROORDELEN WEGEN OP ONZE WELVAART Feit : in Vlaanderen raken 50.000 jobs niet ingevuld. En dat tekort aan talent wordt met de dag nijpender voor onze economie. De gevolgen zullen trouwens snel voelbaar worden voor ons allemaal. Nu de naoorlogse babyboomgeneratie massaal op pensioen gaat, komt het probleem in een stroomversnelling. Denkt u dat bedrijven gewoon kunnen wachten tot er talent komt aankloppen? Neen. De enige optie die hen op termijn rest, is hun activiteiten naar het buitenland verhuizen, waar er wel voldoende werkkrachten aanwezig zijn. Dan slaat het probleem van schaarste aan talent in één keer om naar schaarste aan jobs. En de dreun die onze koopkracht dan krijgt, zal vele malen erger zijn dan wat we nu ondervinden.

Waarom raken 50-plussers zo moeilijk aan werk? Omdat ze onbetaalbaar zijn? Klopt, hun jarenlange ervaring is van onschatbare waarde. Alleen spijtig dat zo weinig bedrijven dit inzien. 50-plussers zijn een ideale troef om kennis door te geven aan de jongere generatie. En buitenlands talent? Komen zij enkel naar hier voor onze welvaart? Dat is dan prima, want onze welvaart kan best wat hulp gebruiken. Door hier te werken bouwen zij mee aan de groei van onze economie. En zo blijft onze welvaart op peil. Of allochtonen? Waarom krijgen er zo weinig onder hen de kans om ergens aan de slag te gaan? Omdat ze onze jobs willen? Met veel plezier. Hoe meer ingevulde jobs, des te beter voor onze economie. En mensen met een handicap? Die zouden beter werken, zegt u? Wel, zij zouden niets liever willen. Want veel van hen zijn perfect in staat om een job uit te oefenen. En als zij een volwaardige professionele carrière kunnen uitbouwen, worden we daar allemaal beter van. Ondernemingen doen bloeien, de juiste mensen en bedrijven samenbrengen, het is de bestaansreden van Vacature. Vandaar dat we aan de alarmbel trekken. Want het is vijf voor twaalf. We kunnen het tij nog keren, maar dan moeten we wel nu ingrijpen. De oplossing ligt bij onszelf: we moeten onze kijk op de arbeidsmarkt veranderen. Er is talent genoeg om een groot deel van die openstaande vacatures in te vullen. Als we maar bereid zijn om over onze vooroordelen heen te stappen. Onderteken het Manifest op Vacature.com

Herbekijk uw kijk op talent.

COLUMN

Johan Van den Bossche is burgerlijk elektrotechnisch werktuigkundig ingenieur. Van den Bossche is CEO van Leuven Air Bearings N.V., en manager binnen SO Kwadraat vzw. Hij is voorzitter van de raad van bestuur van ICsense, en bestuurder in Silicos, Leuven Air Bearings, @mire, Mu technologies, Zenso, en SO kwadraat vzw.

Het weer en onze economie De praktijk bewijst dat je onmogelijk het weer 2 weken op voorhand kan voorspellen. Het weersysteem heeft veel vrijheidsgraden en wisselende inputs, is bijgevolg chaotisch en onvoorspelbaar. De statistisch beste weersvoorspelling zegt dat het weer van morgen hetzelfde zal zijn als dat van vandaag. Dit weerspiegelt de korte termijn stabiliteit van het weersysteem (3 dagen gemiddeld). Slechts in uitzonderlijke gevallen kan het zinvol zijn om het weer over een periode van een week te voorspellen. Met de economie is dat niet anders. De economie heeft veel vrijheidsgraden en wisselende inputs. Je kan de evolutie niet voorspellen, hoe verleidelijk het ook is om dit te doen. De economische wetenschappen bestuderen een proces dat uitgaat van een rationeel denkende mens. Dit is een fundamenteel fout uitgangspunt, waardoor er slechts beperkte rationaliteit in de economie aanwezig is. Dit heeft tot gevolg dat de economie op zich een bijna willekeurig evoluerend chaotisch systeem is, wat nauwelijks voorspelbaar is (enkele kwartalen lijkt een maximum grens).

afgelopen kwartaal. Je kan dus maar een zinvol economisch beleid voeren, als je de vinger aan de pols hebt, de actuele problemen kent, en tracht oplossingen te bedenken voor deze problemen op relatief korte termijn. Het stimuleren van de kenniseconomie lijkt aangewezen, gezien het internationale karakter en de groeiopportuniteiten. Een kenniseconomie kan naast hoog technologische bedrijven, ook productiebedrijven helpen creëren. Indien een hoogtechnologisch bedrijf een nieuw type brandstof ontdekt, kan deze brandstof lokaal geproduceerd wordt. Een voorbeeld is biobrandstof uit algen. Zo kan kenniseconomie de initiator worden van een breder economisch weefsel. Binnen kenniscentra en overheidsinstellingen ligt een potentiëel voor nieuwe economische activiteiten. Een “Entrepreneurial boot camp” voor ambtenaren, met als doel om nieuwe ondernemingen vanuit de ambtenarij te laten opstarten, is dubbel efficiënt. Enerzijds worden de overheidsuitgaven teruggedrongen door afname van loonkost, en anderzijds wordt de economische motor van Vlaan-

De economie op zich is een bijna willekeurig evoluerend chaotisch systeem. Als je zinvol met economie wil bezig zijn, moet dit gebeuren op basis van actuele kennis en ervaring met locale en globale economische gegevens (bedrijfsevoluties, technologische, demografische en politieke ontwikkelingen). Het is evident dat een speler zoals Google een belangrijke invloed heeft op de wereldeconomie. Zodra je weet waar dit bedrijf naar toe gaat, kan je korte termijn voorspellingen maken, gebaseerd op de veronderstelling dat Google waarschijnlijk volgend kwartaal dezelfde strategie zal aanhouden als tijdens het

Het Ingenieursblad Ingenieursblad10/2008 11-12/2007 84 | Het

deren versterkt. De pensioenleeftijd optrekken met de gemiddelde toename in levensverwachting, is een ander voorbeeld van zo’n dubbel efficiënt systeem. Deze maatregelen vragen een concreet engagement van alle actoren in de samenleving. Samenwerken is hier de boodschap. Hopelijk kunnen we op die manier het klimaat in Vlaanderen op lange termijn een stuk verbeteren.

Reacties naar [email protected] ■

7djlbZZVVc ]ZiKaVVcYZgZc kVcbdg\Zc#
Verleg je grenzen. Ontdek de wereld.

Bij DEME strekt elke uitdaging zich uit over de vijf continenten en de zeven wereldzeeën. Als Belgische specialist en wereldleider in baggerwerken, milieu- en hydraulische activiteiten, realiseren we al meer dan 100 jaar projecten van formaat. DEME is een organisatie met een frisse dynamiek en een heldere kijk op de toekomst. Die ook jou stimuleert om te denken en te doen als een pionier. En dat in een open-minded, multiculturele omgeving. Klaar om de DEME-wereld te ontdekken en een veelzijdige carrière uit te bouwen? Surf vandaag nog naar www.deme.be

DEME Human Resources Department, Scheldedijk 30, Haven 1025, 2070 Zwijndrecht, Belgium, tel.: +32 (0)3 250 52 11, e-mail: [email protected]

www.deme.be

HIGH DEFINITION TELEVISION

Recommend Documents