Het nieuwe toezicht op de financiële sector Brussel, 28 september 2011.
Freddy Van den Spiegel Professor VUB Economisch Adviseur BNP Paribas Fortis 1 1 1
Het nieuwe toezicht op de financiële sector. •
Het oude design
2 2
Het oude design. DE HOOFDLIJNEN Micro prudentieel toezicht toezicht Solvabiliteit op Liquiditeit marktgedrag DE HULPLIJNEN Depositogarantie
LOLR
DE ONTBREKENDE ELEMENTEN Stabiliteitstoezicht
crisis management 3 3
Het oude design. • •
Duidelijke scheiding tussen de onderdelen Financiële stabiliteit als vanzelfsprekende consequentie
4 4
Het nieuwe toezicht op de financiële sector. • •
Het oude design Micro prudentieel toezicht
5 5
Micro prudentieel toezicht. •
•
Zwakheden • Competentie • Partner, sparring partner of politieagent? • Hiaten in de regelgeving (Bazel II) • Onduidelijke slagkracht • Politiek gesteund? • Zwakke EU coordinatie Wijzigingen • Duidelijker instrumentarium • Institutionele wijzigingen: trend naar integratie binnen centrale bank • EBA als embryo van Europees toezicht maar met beperkte macht 6 6
Het nieuwe toezicht op de financiële sector. • • •
Het oude design Micro prudentieel toezicht Toezicht op marktgedrag
7 7
Toezicht op marktgedrag. Zwakheden • Moeilijk te reglementeren (ethiek) • Onduidelijke regelgeving • Cliëntenbescherming via informatie/opleiding of repressie? Wijzigingen • Wordt belangrijker maar blijft onduidelijk • Splitsing van micro prudentieel toezicht: twin peak model
8 8
Het nieuwe toezicht op de financiële sector. • • • •
Het oude design Micro prudentieel toezicht Toezicht op marktgedrag Depositogarantie
9 9
depositogarantie. Zwakheden • Niet coherentie en soms contra productieve regelgeving creëert verwarring • Onvoldoende financiering Wijzigingen • Regelgeving beter gestroomlijnd op EU niveau • Financiering blijft problematisch bij grote problemen • Beschermingsniveau opgetrokken, maar moral hazard?
10 10
Het nieuwe toezicht op de financiële sector. • • • • •
Het oude design Micro prudentieel toezicht Toezicht op marktgedrag Depositogarantie Lender of last resort
11 11
Lender of last resort. Zwakheden • Centrale banken onvoorbereid, zeker in cross border situaties • Wat is een “gezonde” bank? Wijzigingen • Oefening baart kunst
12 12
Het nieuwe toezicht op de financiële sector. • • • • • •
Het oude design Micro prudentieel toezicht Toezicht op marktgedrag Depositogarantie Lender of last resort Stabiliteitstoezicht
13 13
stabiliteitstoezicht. Zwakheden • Onbestaande Wijzigingen • Een copernicaanse revolutie
14 14
Een Copernicaanse revolutie.
Micro prudentieel Monetair beleid (?) Marktgedrag
IN FUNCTIE VAN
STABILITEIT
Depositogarantie LOLR Crisis management
15 15
stabiliteitstoezicht. Zwakheden • Was onbestaande Wijzigingen • Een copernicaanse revolutie • Moeilijke definitie
16 16
Definitie van systeemrisico. • •
Systeemrisico versus financiële stabiliteit. Wat is stabiliteit? • Het financieel systeem als onderdeel van de economie en stabiliteit. • Het financieel systeem als een intern netwerk en stabiliteit.
17
stabiliteitstoezicht. Zwakheden • Onbestaande Wijzigingen • Een copernicaanse revolutie • Moeilijke definitie • Verschillende concepten en doel wereldwijd
18
Organisatie van het toezicht op systeemrisico. •
•
•
•
De wereld: FSB/IMF § multilaterale akkoorden? US: Financial stability oversight council § monitoring, regulatory binding recommandations, define systemic institutions EU: European Systemic Risk Board § (bindende?) adviezen België: Nationale bank van België § Micro en macro toezicht
… 19
stabiliteitstoezicht. Zwakheden • Onbestaande Wijzigingen • Een copernicaanse revolutie • Moeilijke definitie • Verschillende concepten en doel wereldwijd • Uitgebreid instrumentarium
20
Mogelijke instrumenten van toezicht op systeemrisico • • • • • • •
Aanbevelingen. Ingrepen op fiscaliteit. Ingrepen op monetaire politiek. Ingrepen op micro prudentieel toezicht. Ingrepen op marktwerking Beperken vrij kapitaalverkeer Algemene wetgevende initiatieven.
21
stabiliteitstoezicht. Zwakheden • Onbestaande Wijzigingen • Een copernicaanse revolutie • Moeilijke definitie • Verschillende concepten en doel wereldwijd • Uitgebreid instrumentarium • Maar nog veel onopgeloste vragen en uitdagingen
22
Uitdagingen voor toezicht op systeemrisico. • • • • • • • •
• • •
Identificeren van “gevaarlijke” toestanden. Het gevaar van ingrepen (unintended consequences). Conflicten tussen doelstellingen. Zwakte of democratisch deficit. Impact op economische groei. Hoe de niet gereglementeerde sector aanpakken. Coördinatie internationaal – lokaal. Coördinatie binnen EU (monetaire politiek, stabiliteitspact, ESRB, basisverdrag, lidstaten/EU). Kunnen de “echt” gevaarlijke onevenwichten aangepakt worden? Rechtszekerheid. Extreem moral hazard indien succesvol. 23
Het nieuwe toezicht op de financiële sector. • • • • • • •
Het oude design Micro prudentieel toezicht Toezicht op marktgedrag Depositogarantie Lender of last resort Stabiliteitstoezicht Crisis management
24
Crisis management. Zwakheden • Onbestaand • Improvisatie zonder wettelijk kader creëert chaos Wijzigingen • Duidelijk wettelijk kader wordt ontwikkeld op Europees en wereldniveau
25
Het nieuwe toezicht op de financiële sector. • • • • • • • •
Het oude design Micro prudentieel toezicht Toezicht op marktgedrag Depositogarantie Lender of last resort Stabiliteitstoezicht Crisis management Probleem van cross border bankieren
26
Cross border bankieren. Zwakheden • Geïntegreerde cross border banken tegenover een versplinterd toezicht Wjizigingen • Europese politieke wil om cross border bankieren te stimuleren • Maar nationalistische (protectionistische) reflex in vele lidstaten: een gevaarlijke mix
27
Het nieuwe toezicht op de financiële sector. • • • • • • • • •
Het oude design Micro prudentieel toezicht Toezicht op marktgedrag Depositogarantie Lender of last resort Stabiliteitstoezicht Crisis management Probleem van cross border bankieren Probleem van systemische banken
28
Het probleem van systemische banken. Definitie • Too big to fail • Infrastructuur • Interconnected Wat te doen? Verbieden? Strikter toezicht? Beperken van interconnectedness Nutsbedrijf: zero risk tolerance? Meer eigen vermogen. Ontbindingsplan (living will)? Belasting?
Maar quid impact op de economie? 29
4. Issues beyond Basel III.
What about systemic banks? Definition. “too big to fail”: not allowed or stricter regulation/supervision? Limit interconnectedness. Public utility? Narrow banking? Supplementary capital requirements? Living wills? Supplementary taxation?
NO EASY ANSWERS.
30
Het nieuwe toezicht op de financiële sector. • • • • • • • • • •
Het oude design Micro prudentieel toezicht Toezicht op marktgedrag Depositogarantie Lender of last resort Stabiliteitstoezicht Crisis management Probleem van cross border bankieren Probleem van systemische banken Besluiten
31
besluiten. • • • •
Het nieuwe toezicht heeft duidelijke hiaten weggewerkt Maar ambiguïteit blijft en nieuwe onduidelijkheden zijn gecreëerd Stabiliteitstoezicht is een belangrijke innovatie met onduidelijke uitkomst Geen enkele regelgeving of toezicht is bestand tegen collectieve euforie (the madness of crowds, MacKay,1841)
32
Dank u.
33 33
