Het Lake District
Tekst: Helen Dekker
Stilte aan het einde van het asfalt
18 | Reisgids | september/oktober 2011
Lake District
Grote foto: Het pad naar Wast Water in Wasdale Valley Links: Uitzicht op Grasmere vanaf Loughrigg Terrace
Het valt niet altijd mee om in Engelands meest geliefde Nationaal Park in alle rust van het uitzicht te genieten. Voor je het weet zijn er ‘pottenkijkers’. Maar rijd door tot waar het asfalt ophoudt, neem de benenwagen en ontdek het Lake District van de romantici: puur en verlaten.
Het Lake District in het graafschap Cumbria, in het uiterste noordwesten van Engeland, is onbetwist het beroemdste Nationaal Park van het land. Er is in Engeland dan ook geen andere regio waar op zo’n compacte schaal zo’n gevarieerd palet aan natuurschoon voorkomt. Op slechts 53 bij 64 kilometer, ofwel 2300 vierkante kilometer, vind je meren, grillige bergtoppen, glooiende hellingen met grazende schapen, watervallen, bossen en pittoreske dorpen. Als een slingerend lint verbinden de plattelandsweggetjes deze elementen met elkaar. Vanaf de bergtoppen van de Cumbrian Mountains kun je ver kijken en je verbazen over de tegenstellingen: desolaat, steil en woest wordt afgewisseld met lieflijk en romantisch. Logisch dus dat één activiteit veruit favoriet is om het gebied te verkennen: wandelen. De mogelijkheden zijn met honderden wandelpaden en -routes schier eindeloos. Of je nu een liefhebber bent van ‘strolling’ – een ommetje maken – of graag met een goedgevulde rugzak dagtochten van zes uur onderneemt, in het
Lake District vind je de uitdaging die bij je past. De consequentie is alleen, om met Lee Towers te spreken: ‘you’ll never walk alone’.
Nationaal icoon Tot 200 jaar geleden werd het Lake District nog angstvallig gemeden. Het stond bekend als ongastvrij, ontoegankelijk, woest en gevaarlijk. Behalve voor de kleine boeren die er woonden. Eind 18e eeuw vond een ommekeer plaats. Onder invloed van de romantiek groeide onder de elite de behoefte aan authentieke landschappen die emoties opriepen. In je eentje door huiveringwekkende natuur lopen, dat was het summum. En men had behoefte aan een landschap dat ‘typisch Engels’ was, ofwel puur en simpel, uit nostalgie naar het ‘echte Engeland’ dat volgens de upper class door de industrialisering snel aan het verdwijnen was. Het Lake District voldeed perfect aan dat plaatje, bezongen door romantische dichters als William Wordsworth, Samuel Taylor Coleridge en Robert Southey, en zo groeide het gebied uit
tot nationaal icoon. Inmiddels bezoeken miljoenen mensen per jaar het Lake District, in 2009 zelfs meer dan 15 miljoen. Uiteraard vooral Engelsen maar ook veel Japanners, fans van de bekende kinderboekenschrijfster Beatrix Potter die onder andere in Sawrey heeft gewoond. Waar vind je in die drukte nog de nodige rust?
200 jaar terug werd het Lake District angstvallig gemeden April, mei en de tweede helft van oktober zijn volgens insiders de beste tijd voor een bezoek. In juli en augustus is het een heksenketel. Ook juni en september kunnen zeer druk zijn. Dat betekent kans op files. Niet alleen op de doorgaande wegen, zoals de A591 van Kendal via Ambleside naar Keswick in het noorden, maar tegenwoordig óók op de populairste wandelpaden. Dat zijn doorgaans de routes naar de mooiste panorama’s, zoals de pittige
Reisgids | september/oktober 2011 | 19
Linksboven: Great Langdale Valley
dagtochten naar de bergtoppen Scafell Pike (met 978 meter de hoogste berg van Engeland), Helvellyn (950 meter) vanaf Glenriding bij Ullswater, en Great Gable (900 meter) vanaf het dorp Seathwaite in de Borrowdalevallei. Zeer populair en dus druk zijn verder de relatief eenvoudige klim (in twee uur) naar Old Men of Coniston (803 meter) vanaf het dorp Coniston, naar Cat Bells (451 meter) via Little Town bij Derwent Water en naar Loughrigg Fell (336 meter) vanaf het dorp Grasmere, met het idyllische uitzicht op het gelijknamige meer vanaf Loughrigg Terrace.
Topselectie Lake District Uit het grote aanbod selecteerden we kleinschalige verblijven weg van de drukte maar met eetgelegenheid (op loopafstand) en vlotte aansluitingen naar andere delen van het Nationaal Park. De prijzen zijn per nacht voor een tweepersoonskamer inclusief ontbijt. Achter de prijs staat soms een B, gevolgd door een cijfer. Dat is de waardering van gasten die er boekten via www.booking.com. Kies voor de vermelde nummers 0044.
20 | Reisgids | september/oktober 2011
BRAITHWAITE 1. The Coledale Inn Dit 19e eeuwse hotel heeft 12 verzorgde kamers in Victoriaanse stijl. De herberg serveert een ruime keuze aan diners (€11) en naar wens lunchpakketten (€6,50) voor de vele wandelingen in de omgeving. 17 68 77 82 72, www.coledale-inn.co.uk, €81,50 (goedkoper bij langer verblijf), B: 8,5.
Voor al deze gewilde plekken geldt: zorg dat je uiterlijk om negen uur ’s ochtends een parkeerplek bemachtigt of ga met het (uitstekende!) openbaar vervoer.
Het wilde westen De meren en valleien in het westen staan in schril contrast hiermee. Buttermere en Crummock Water zijn, hoewel goed bereikbaar, al rustiger dan de meeste andere meren in het Lake District. Ze liggen vlak naast elkaar maar zijn heel verschillend. Na Crummock Water wordt de weg smaller en stiller, de omgeving schaarser bebouwd. Ennerdale Water, met een vorm die volgens de romantische dichter Samuel Taylor Coleridge lijkt op een viool, is het enige meer in het Lake District waar geen weg langs loopt. Een zijweg brengt je richting de noordkant maar nog voor je de oever bereikt, eindigt het asfalt op parkeerplaats Bowness Knott. Daarvandaan wandel je naar het water. Het meer is omringd door hoge, beboste pieken. De fraaie bosrijke omgeving is het resultaat van ‘Wild Ennerdale’, een project van het Nationaal Park om de vallei zoveel mogelijk zijn oorspronkelijke uiterlijk terug te geven. In zo’n vier uur wandel je rondom het meer, een eenvoudige en mooie tocht van bijna 13 kilometer. Voor meer uitdaging zijn de pieken ten oosten van Ennerdale Water een aanrader: Haycock, Scoat Fell, Steeple en Pillar vormen samen een traject van 19 kilometer dat je een volle dag bezighoudt.
2. Middle Ruddings Country Inn & Restaurant Gemoedelijk onderdak bij het echtpaar McMaster in 12 huiselijke kamers met veel eikenhout. Je kunt er uitstekend dineren (€11). De nabije doorgaande weg maakt deze locatie vlot bereikbaar maar verkeer is in de kamers aan de voorzijde wellicht te horen. 17 68 77 84 36, www.middle-ruddings. co.uk, €94.
Wandel veilig en verantwoord Hier een aantal adviezen om op een veilige en verantwoorde manier te wandelen in het Lake District. - Wees altijd voorbereid op slecht weer. Stralend weer kan snel omslaan in een flinke regenbui. - Kaart en kompas zijn, naast een eventuele beschreven wandelroute, onontbeerlijk in de wandeluitrusting. Gps en mobiele telefoon hebben niet overal bereik. - Draag een fluit voor noodgevallen. Het erkende signaal voor nood is: zes keer lang en stevig blazen, een minuut stilte, herhalen. - Wil je je navigatietechnieken beproeven? Loop dan eens mee met een ‘Map and Compass Day’ georganiseerd door het Nationaal Park (€8,50). Zie voor data en locaties www.lakedistrict.gov.uk/events en klik op ‘Special Interest events’. - Voor wie slecht ter been of slechtziend is biedt het Nationaal Park ‘Miles without Stiles’: 39 gevarieerde routes over brede, goed gefundeerde paden en met weinig tot geen klim. Zie www.lakedistrict.gov.uk/walking en klik op ‘Miles without Stiles’. - Al die miljoenen voetstappen vormen een probleem: erosie. Elk jaar weer herstellen 350 vrijwilligers van Fix the Fells talloze wandelpaden. Zo restaureerden zij een pad op de populaire berg Skiddaw dat door overmatig gebruik en erosie liefst 22 meter breed was uitgesleten. Volg daarom uitsluitend het (uitgesleten) pad. Ernaast lopen zal het pad verder verbreden en/of kwetsbare vegetatie beschadigen. - Snijd een steil pad dat omhoog ‘zigzagt’ nooit af. Andere wandelaars zullen het voorbeeld volgen en dat veroorzaakt uiteindelijk erosie.
PORTINSCALE 3. Powe House Fraai statig pand op loopafstand van het stadje Keswick met diverse eetgelegenheden. Er zijn zes moderne, smaakvol ingerichte kamers (zie foto), alle met uitzicht op de tuin. Nummer vijf is onze favoriet. 17 68 77 36 11, www.powehouse.com, €83,50-88 (goedkoper bij langer verblijf).
Reisgids | september/oktober 2011 | 21
Ruige rotsen De weg langs het langwerpige Wast Water is even smal als indrukwekkend. Hij voert over stokoude stenen bruggetjes met adembenemende uitzichten op de ruige omgeving en steile rotshellingen van 500 meter hoog die in het water verdwijnen. En ook hier geldt: uiteindelijk stopt het asfalt gewoonweg, anderhalve kilometer voorbij het meer. Je bent dan midden in de vallei Wasdale Head, het startpunt voor diverse enerverende dagtochten naar de naburige valleien Ennerdale en Borrowdale. Maar je kunt vanaf de parkeerplaats ook op je gemak kuieren naar St. Olaf’s, 's lands smalste kerkje. De meeste grafzuilen op de kleine begraafplaats herinneren aan de eerste bergbeklimmers die in de 19e eeuw hun poging om
Hier heb je de unieke kans om een adelaar te zien de hoogste van de omringende toppen te bedwingen met de dood moesten bekopen. Of wandel terug naar Wast Water, langs de oostzijde, waar de zwarte kleur van het water alweer een uiterste weergeeft: het is met 74 meter het diepste meer van Engeland. Wat je wandeldoel ook is, de karakteristieke Wasedale Head Inn is de plek om met een drankje en degelijk ‘pub-meal’ weer aan te sterken. Toch hoef je niet zo ver te rijden als
Wast Water om rust en stilte in het Lake District te ervaren. Wie om het vrij toeristische en drukke maar bezienswaardige Ullswater heen rijdt, betreedt na Howtown en een korte, slingerende klim omhoog ineens een compleet andere wereld: boomloze hellingen met grazende schapen en hier en daar een oude stenen boerderij zo ver het oog reikt. Dit is de stilte van de vallei Martindale. Parkeer de auto en loop de laatste paar kilometer tot de weg eindigt bij boerderij Dale Head. Onderweg kom je bij een piepkleine kerk uit de 16e eeuw, een toonbeeld van eenvoud met zijn robuuste donkerhouten balken en banken. De verweerde takken van een enorme taxusboom achter het kerkje, die 1300 jaar oud zou zijn, versterken het gevoel van tijdloosheid van deze omgeving.
Niemand tegenkomen Het meest oostelijk gelegen meer van het Lake District, Haweswater, zou het minst bezochte meer zijn. Het is eigenlijk een enorm waterreservoir dat in de jaren 30 van de vorige eeuw is gecreeerd door een dam te bouwen in het oorspronkelijke meer. Haweswater werd twee keer zo groot en verzwolg de dorpjes Mardale Green en Measand, om de industrieën in de regio van extra water te kunnen voorzien. Tegenwoordig zijn het meer en de omgeving een natuurreservaat. Bij Burnbanks aan de noordkant kun je vanaf de parkeerplaats een vrij stevige tocht van 16 kilometer, pakweg vijf uur, rondom het
Topselectie vervolg BUTTERMERE 4. Wood House Het terrein van dit witte huis grenst aan Crummock Water. Het fraaie uitzicht vergoedt het gebrek aan een tv op de drie elegante kamers. Drie keer per week serveren de eigenaren een viergangenmenu (€30). 17 68 77 02 08, www.wdhse.co.uk, €114 (goedkoper bij langer verblijf).
22 | Reisgids | september/oktober 2011
CONISTON 5. Yew Tree Farm Authentieke, wit gepleisterde boerderij in de Borrowdale-vallei met zware houten balken, veel sfeer en drie bont ingerichte kamers. Er is een theehuis met eigengemaakt gebak, pasteitjes en stoofpotjes gemaakt met ingrediënten van de eigen Herdwick-schapen. 17 68 77 76 75, www.borrowdaleyewtreefarm.co.uk, €78.
Vingerhoedskruid zorgt tot oktober voor kleur
meer ondernemen zonder iemand tegen te komen. Maar het is interessanter om de ruim 6 kilometer langs de oostflank van het meer te volgen tot aan het zuidelijkste puntje Maredale Head waar de weg stopt bij een parkeerplaats. Van hieruit kunnen liefhebbers van halve of hele dagtochten weer alle kanten op, met schitterende uitzichten als doel. Niet minder indrukwekkend is de korte wandeling van 2,5 kilometer naar het ‘RSPB Golden Eagle Viewpoint’. Hier heb je de unieke kans om een adelaar te zien in een majestueuze setting van steile hellingen. Vrijwilligers van de Britse vogelbescherming vertellen er graag alles over. Het is een mannetje dat hier al jaren wacht op de komst van een vrouwtje. Wellicht de enige in heel het Lake District die wat minder gelukkig is met de verpletterende rust van dit gebied! ●
Lake District
Reizen & prijzen Auto/boot De meest directe verbindingen zijn IJmuiden-Newcastle met DFDS Seaways vanaf €318 en Rotterdam-Hull met P&O Ferries vanaf €298 (retourprijs voor twee personen, binnenhut met douche/toilet, auto); reisduur respectievelijk 15,5 en 11 uur. Vanaf Newcastle en de luchthaven van Manchester is het circa twee uur rijden naar Keswick in het noorden van het Lake District, vanaf Hull circa drie uur. Vliegen Goedkope, rechtstreekse retourvluchten naar Manchester zijn er vanaf Schiphol (easyJet vanaf €59, KLM vanaf €99, Flybe vanaf €139) en Düsseldorf (Flybe vanaf €109). Autohuur Reken voor een week huur vanaf Manchester Airport op circa €230-280 voor een eenvoudige middenklasser via Holiday Cars. Vervoer ter plaatse Er is een uitgebreid busnetwerk met verschillende dagkaarten (€7) zoals de ‘HonisterRambler’, een zeer mooie ‘scenic drive’ tussen Keswick, Seatoller, Buttermere, Lorton en Keswick. Je kunt op- en uitstappen waar je wilt. In Derwent Water, Ullswater, Windermere en Coniston Water zijn diverse veerdiensten voor voetgangers naar wandelstartpunten, vanaf €2 enkele reis. Parkeerkosten variëren van €1,50 per uur in het toeristische Ambleside tot €8 voor een hele dag bij de meestbezochte wandellokaties. Entrees De meeste musea vragen €5 entree. Reisaanbod Een accommodatie zoeken kan goed via www.golakes.co.uk. Zie voor verblijf op een nationaal erfgoed www.nationaltrust.org.uk (klik op ‘Holidays’, daarna het gewenste type) en op een boerderij www. farmstay.co.uk. De Wandelwaaier (SGR), Meander Reizen en SNP Natuurreizen (ANVR/SGR) bieden groepswandelreizen aan naar het Lake District. Reisinformatie De behulpzame toeristeninformatie in Keswick, op Market Place, heeft veel wandelroutes,
GRASMERE 6. Lancrigg Vegetarian Country House De eigenaren van dit mooie landhuis zijn gespecialiseerd in biologische en vegetarische maaltijden en specifieke dieetwensen. De 11 verzorgde kamers, enkele met houten hemelbed, komen een beetje popperig over (zie foto links). Achter het huis ligt een enorme, boomrijke tuin. 15 39 43 53 17, www.lancrigg.co.uk, €145197 (inclusief driegangendiner €197-249).
De voorzieningen van Ambleside -kaarten en -gidsen. Het Lake District Visitor Centre in Brockhole geeft een interessant overzicht van (de geschiedenis van) het gebied en verkoopt wandelbeschrijvingen (routes van maximaal een uur). Een recente en zeer complete reisgids is de Engelstalige The Rough Guide to The Lake District (2010, 312 pag., ISBN 9781848364356, €18,95). Een uitstekende topografische (wandel)kaart is The English Lakes van Ordnance Survey, verkrijgbaar in vier delen (€12,50 per deel, schaal 1:25.000). Handige websites zijn www.golakes.co.uk en www.lakedistrict.gov.uk. De laatste heeft een overzicht van websites met te downloaden wandelroutes: www.lakedistrict.gov.uk/walking. Eten & drinken Gemiddelde prijzen in €. Koffie 2,50, pot thee 2,50, frisdrank 1,50, glas wijn 3,50, biertje 2, sandwich 5, jacket potatoes 6,50, hoofdgerecht 12.
AMBLESIDE 7. The Eltermere Inn Prachtig landgoed, onlangs geheel gerenoveerd, aan Elterwater met weidse uitzichten vanuit de zitkamer, de ‘diningroom’ en de 12 smaakvolle kamers (zie foto). Ruime keus aan maaltijden (€18). Gasten kunnen gebruikmaken van een boot en van de faciliteiten van The Langdale Spa in het dorp. 15 39 43 72 07, www.eltermere.co.uk, €115-208.
Reisgids | september/oktober 2011 | 23
