voorwoord
MARTIN DRAAX , 18 JULI 2004 20:32 uur Amsterdam, Nederland Henri en Friso op wereldreis! Vandaag besloot ik dat het internet niet, zoals het leven zelf, vluchtig hoefde te zijn. De prachtige reisverhalen van Friso en Henry, die gepubliceerd werden op de site www.merkxaartse.waarbenjij.nu worden vanaf heden overgenomen in dit boek. De bedoeling is, dat het boek er (in de echte, non-virtuele wereld) ligt als ze terug in Amsterdam zijn.
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 1
AZIË FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 2
goede reis! Anne en Paul, 11 Apr 2004 21:08 uur Amsterdam, Nederland Henri en Friso op wereldreis! Om de gemoederen van ons zielige achterblijvers een beetje te sussen zijn Anne en Paul deze website gestart: hier kan iedereen de avonturen van Henri Friso volgen. Henri en Friso, we zullen jullie heel erg missen, maar weten ook dat jullie een geweldige reis zullen hebben!! Liefs van Anne en Paul
Paul, 30 Apr 2004 14:34 uur Amsterdam, Nederland Goede reis... Twee dagen voor vetrek: afscheids feestje met vrienden in café O'Donnald's. Op 1 mei, 7 uur in de vroege ochtend wordt de familie omhelst. Nu nog even een tussenlanding in Wenen en dan eindelijk op weg naar New Dehli!
Paul, 2 May 2004 08:36 uur New Dehli, India Warm.... Schiphol was nog mistig en koel (zie foto) Weather report Reported at Delhi, India Sun May 02 11:30 AM current temp: 32°C/90°F Haze wind: CALM at 0 kph/0 mph relative humidity: 31%
Friso en Henri, 2 May 2004 13:23 uur New Dehli, India The eagle has landed Het eerste bericht van ons op deze site, tevens een testone-two! Alles verloopt tot nu toe lekker soepeltjes. Met de hitte valt het mee en Delhi voelt verrassend vertrouwd. We hebben heerlijk geslapen dus de wallen worden al minder. De stress is verdwenen en we genieten nu al van al het
reacties op: the eagle has landed Annemarie 2 May 2004 20:22 uur
Lieve Friso en Henri! Hoe kan het ook anders, goed dat jullie er zijn. Laatste nieuws: Sarah heeft een zoon, naam nog niet bekend. En jawel, geboren op de 30e.... Tot snel. Doe voorzichtig, liefs, Anne Haye & Margot 3 May 2004 22:22 uur
leuke site & leuke foto's! Conny 4 May 2004 10:53 uur
ik wil jullie ook heel veel plezier toewensen op jullie reis. ik pas wel een klein beetje op anne die jullie nu al verschikkelijk mist....;-) groetjes van conny
Marion 4 May 2004 11:34 uur
Hai Skatties, Heel fijn te lezen dat de heenreis goed is verlopen. Dat de stress al is verdwenen verbaasd me niet, jullie hebben het tot op de laatste dag zo druk gehad. Nu 8 maanden tijd om te genieten. dikke kus Marion,Jeroen, Veerle en Didde Saskia 4 May 2004 15:18 uur
Jéé jongens, wat heerlijk wat jullie allemaal tegemoet gaan....Ik wens jullie veel geluk in India en wiebel goed met jullie hoofdjes bij de Indiërs. Hou ons op de hoogte! Kus Saskia en ook van Berry! marit 4 May 2004 18:51 uur
jammer dat jullie weg zijn, ik mis jullie wel! Veel plezier, ik hoop dat het snel kerst is! Dikke knuffel van Marit laurie 4 May 2004 18:53 uur
lieve friso en henri, is het leuk in India? Ik hoop ook dat het snel kerst is. Hebben jullie al leuke avonturen beleefd? Dikke knuffel van Laurie Ceetie 6 May 2004 00:00 uur
Een geruststellig voor je vader Henri, dat julie reis goed is verlopen, geniet van alles om jullie heen. veel liefs van Ceetie en Ad doei .
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 3
deppen geblazen Reacties op: Hot shot Saskia 6 May 2004 10:46 uur
Fietsen en Sportief doen? Zijn jullie echt wel Friso en Henri???????????????????
gedoe om ons heen. Daar gaat ie dan! Groetjes en dikke kus van Friso en Henri
Paul 6 May 2004 11:11 uur
Jongens, drinken jullie een kopje T op ons in Darjeeling? Darjeeling-thee schijnt de champagne onder de thee's te zijn... Voor geïnteresseerden: www.darjeelingtea.com Annemarie 6 May 2004 11:38 uur
Ziet er weer heerlijk uit... Anne-Marie 6 May 2004 12:08 uur Fietsen??? Kan Friso dat dan??! XXX
Paul 6 May 2004 12:34 uur Iéts koeler!?!
Darjiling, India Thu May 06 05:00 PM current temp: 8°C/47°F Mostly Cloudy and Windy (bron: weather.indiatimes.com) Thomas 6 May 2004 13:44 uur
Halleluja, wat een fantastische site is dit! Even wennen is het wel om zo te communiceren. Alsof jullie gewoon even om de hoek zijn. Alsof ik jullie gewoon nog even kan zeggen dat Boris gewonnen heeft met Idols. Nee hoor, voor de rest laat ik achterwege wat hier allemaal voor stomzinnigs gebeurt. Leve de vrijheid en drink niet te veel thee. Vooral in Darjeeling thee zitten stoffen die dyfterie, onionamie en lipodermatosclerose kunnen veroorzaken. Saluti, Thomas Cassiefoeboe 6 May 2004 21:52 uur
Het zijn wel echte bikkels! Sportieve zoenen van Cas
ps. eerst rechts, dan links en dan weer rechts kijken, daarna pas oversteken!!!
Friso en Henri, 6 May 2004 14:12 uur Kolkata, India Hot shot Inmiddels zijn we in Calcutta, of beter: Kolkata aangekomen en hier heeft de hitte dan toch definitief toegeslagen. Kwamen we in Delhi nog met de schrik vrij, hier is het deppen geblazen. De flessen water vliegen er doorheen. Mocht je na een paar dagen Delhi nog steeds niet het gevoel hebben dat je in India zit, dan zorgt een treinreis in
een tweedeklas sleeper wel voor het laatste zetje. Na zo'n 25 uur kwamen we gisterochtend in Kolkata aan. Heel anders dan Delhi, met veel herinneringen aan de koloniale tijd, zoals een pompeus bouwwerk als het Victoria Memorial. Die Engelsen ook, die dachten zo te zien echt dat hun wereldrijk nog wel even meekon. Hoe dan ook, vanavond springen we weer op de trein, die ons morgen in Darjeeling brengt. Daar is het wat koeler, is ons beloofd. Tussen de theeplantages gaan we dan lekker fietsen en sportief doen hebben we gepland. Want relaxed zijn we eigenlijk al! Hier wat fototjes van de stad (niet gemaakt met de vingercamera want die kunnen we hier niet op de site zetten). Tot snel! Natte, hete groeten van Friso en Henri
Friso en Henri, 9 May 2004 03:10 uur Darjeeling, India High tea Het uitzicht op de foto is ons helaas niet gegund, in plaats van witte bergtoppen van de Himalaya zien wij vooral... mist. Af en toe zitten we echt in de wolken, wat soms hele surrealistische plaatjes oplevert. Zag ik daar Ad Visser lopen?
Ceetie 8 May 2004 19:38 uur
Reacties op: Route-overzicht Saskia 11 May 2004 14:02 uur
Ik denk dat ik vanavond maar weer eens curry eet.... Conny en Annemarie 12 May 2004 11:18 uur
Jammer dat jullie niet van tevoren een sponsor hebben gezocht en dan per afgelegde kilometer een bedrag naar onze stichting! Conny en Annemarie 12 May 2004 11:22 uur
... zou natuurlijk alsnog kunnen!? Suggesties? Goede reis jullie 2!
martin 14 May 2004 13:44 uur
Jeetje gaan jullie niet een beetje hard? op die manier zijn jullie volgende week al weer thuis! nou ja, ook gezellig. Wat een gave site zeg! Ik ben in nederland, voor als julie me nodig hebben. Heeeeel veeeeel plezier toegewenst! natuurlijk overbodig maar toch... ik blijf jullie volgen!!!!
Wat jullie fietsen!!! Je Pa zegt ga maar in de reistvelden werken!!! Hij zit hier naast mij en doet je de groetjes. En wenst jullie VEEL fiets plezier.Daaaaag
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 4
een totaal ander land We zitten alweer een paar dagen in dit stadje, een verademing na de oververhitte heksenketel van Calcutta. Het is hier i n d e rd a a d koeltjes, vooral 's nachts. Echt een hillstation, met veel vergane glorie uit de koloniale tijd, maar ook statige gebouwen die zo in Wales of Londen hadden kunnen staan. Veel Indiase toeristen en honeymooners die zich tegoed doen aan liters thee en flaneren
over de lanen. Het is eigenlijk een totaal ander land dan de rest van India, veel schoner en wat relaxter. De mensen doen me denken aan Nepali, erg vriendelijk allemaal. En zo zit onze eerste week er alweer op! Wat heeft Henri hier nog aan toe te voegen? Niet zo veel vrees ik, want we doen hier weinig meer dan theedrinken. Het is een heel rustig en mooi oord, waar we ons nu voorbereiden op onze tocht naar Sikkim. Dat is een voormalig Boeddhistisch Himalayakoninkrijkje dat tot 1975 min of meer onafhankelijk was. En totaal afgesloten van de buitenwereld...In 1975 is het door India geannexeerd en sinds een paar jaar kun je er bepaalde gebieden bezoeken. Maar hiervoor moeten we morgen allerlei papieren invullen en van bureau a naar b brengen en weer terug naar meneer c. Zo blijft iedereen hier wel aan het werk. Ik ben erg benieuwd, het is toch wel een mysterieuze bestemming waar we fantastische verhalen over gehoord hebben. Nu nog maar weer even een kopje thee in Darjeeling en kijken naar de horden Indiase middenklassetoeristen die hier op pony's voorbijkomen. Vandaag hebben we dus inderdaad een paar kilometer (!) gewandeld naar een theeplantage. Ziet er wel mooi uit met die nevels die eroverheen voorbij waaien. Tot in Sikkim! Groetjes van Friso en Henri
Paul, 10 May 2004 11:10 uur Nederland Route-overzicht De reis op de kaart... New Dehli – Calcutta (India): rood Calcutta – Darjeeling/Sikkim: groen Sikkim - Kathmandu (Nepal): blauw
reacties op: High Tea
Annemarie 9 May 2004 13:11 uur
Gisteren dacht ik daadwerkelijk een moment dat ik Friso zag lopen.... maar nee, high tea in Darjeeling... Friso, wat is je adres waar ik een lekkere lange echtstreekse ongecensureerde email naar toe kan sturen? Huldiging van Ajax vanavond op het leidscheplein, Schumi wint weer een wedstrijd, what's new? Je mist hier niks, en ik mis jullie. KUS, Annemarie frans en bep 9 May 2004 13:59 uur
lieve Friso en Henri, wat geweldig is deze side, zo houden we contact met elkaar! Hier zijn Esther, Paul en de dames en Elsbeth, Anton en IJsbrand op "moederdagbezoek geweest.We misten jullie! Genieten jullie maar van alle moois wat jullie in India zien. Tot in Sikkim! Liefs, mama Bep. Hallo globetrotters! Wat ´n prachtige verhalen die je meenemen naar verre streken. We genieten er van. Op darjeeling-jacht geweest maar in de regio Nieuwkoop niet te vinden. Dat wordt dus de Albert Cuyp. Geniet van alles met volle teugen! We denken aan jullie. Veel liefs, Frans. Annemarie 10 May 2004 11:17 uur
Nog iets, zie dat jullie tegen alles wat ik erover heb kunnen zeggen, rechtstreeks op Nepal afstevenen... doe maar lekker voorzichtig. X Anne
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 5
spectaculair uitzicht reacties op: Sikkim
de tandenboer 14 May 2004 15:44 uur
he hallo daar! ik heb de verkiezingen gevolgd via het journaal en moest aan jullie denken! mooooooooieeeee fotoooooooooos!!! veel plezier in nepal,dat loopt vast allemaal wel los. xxx Annemarie 14 May 2004 16:58 uur
Jullie tandarts is wel heel enthousiast in zijn berichtgeving. Sonia Gandhi, ze was hier ook op het nieuws, met een vijfdaagse verkiezingsweek. Kathmandu, wat heerlijk.... Zondag a.s ga ik jullie boot weer zien, zal zeker aan jullie denken. X, Annemarie, vanuit een warm kantoor in Rotterdam. marit 14 May 2004 17:14 uur
hallo lieve friso en henri, ik ben bij de tandarts geweest en ik heb al twee grote mensenkiezen! Goed he! En ik heb net met zwemles mogen oefenen in badje 4! Dat is het hele diepe, best moeilijk hoor. Groetjes van Marit esther 14 May 2004 17:28 uur
he broer konijn en zwager konijn, jammer van de nevel! Leuk om jullie verhalen te lezen, zo beleef ik het verre India toch mee (want ik zal daar nooit zelf komen met mijn vliegtuigangst ondanks verwoede pogingen van broerlief om mij in een vliegtuig naar (vooruit, dichtbij) Londen te krijgen). Hoe is het mogelijk he, in 1 familie: zo'n reislustig 'het kan niet vaak en ver genoeg zijn' type en zo'n 'doe mij maar de auto naar Frankrijk' type. Passen jullie goed op elkaar in Nepal? Liefs Esther Marion 14 May 2004 21:06 uur
Hai skatties, Geweldig om jullie super enthousiaste verhalen te lezen. Lekker om zo te relaxen en te genieten van al het moois aan de andere kant van de aardbol......zo ver bij ons vandaan. En o ja, Henri, ik neem aan dat je bedoeld dat je naast iemand zit in de jeep of ga je beweren dat je zelf een poging hebt gedaan om te rijden? Ik hoop toch wel dat jullie heel terug komen!!(broem, broem) Willen jullie een keer een foto van jezelf op de site zetten dan zie ik met eigen ogen dat jullie gezondheid "gesmeerd" loopt. Dikke KUS van ons.
Kathmandu - Lhasa(Tibet): geel Lhasa – Chengdu (China): rood Chengdu - Kunming (China): groen Kunming - Luang Nam Tha (Laos): blauw Luang Nam Tha - Luang Prabang (Laos): geel Luang Prabang – Vientiane (Laos): rood Vientiane – Bangkok (Thailand): groen Bangkok - Hat Yai (Thailand): blauw Hat Yai - Penang (Maleisië): geel Penang – Kuala Lumpur (Maleisië): rood
Friso en Henri, 14 May 2004 06:20 uur Darjeeling, India Sikkim We zijn weer terug in Darjeeling na een uitstapje in Sikkim dat iets korter duurde dan verwacht. Via het oninteressante Gangtok waren we in Pelling terechtgekomen, een klein plaatsje dat bekend staat om zijn relaxte sfeer en het spectaculaire uitzicht op de witte bergtoppen van de Himalaya. Dat eerste bleek zondermeer te kloppen en we hebben weer een hoop leuke mensen leren kennen. Maar de bergen verscholen zich achter een dikke nevel. Elke ochtend ging om vijf uur de wekker en tuurden we uit het raam in de hoop dat de hemel zich had geopend en 's werelds hoogste bergtoppen zich in volle glorie zouden openbaren. Maar ons viel slechts nog dichtere mist ten deel. Vanaf het dakterras tuur-
den we vanachter een pot thee urenlang naar over elkaar schuivende wolkendekens. Mistbanken kwamen soms zelfs verticaal opzetten of dreven zeer filmisch het restaurant binnen. Maar ook zonder pittoreske vergezichten is Sikkim de moeite waard, ook voor mensen die niet van trekken houden (zoals wij). Prachtige terraslandschappen met theeplantages, smalle bergpaadjes naar kleurrijke kloosters die sprookjesachtig opdoemen uit de nevel, impressionistische vlinders, merkwaardige insecten en exotische vogels, het is er volop aanwezig. En 's avonds als het begint te plenzen is er altijd nog een Hit, Superstrong Sikkim Beer, dat door de liefhebber eventueel genuttigd kan worden met onvervalste Goudse kaas uit Sikkim! Kortom: na een paar dagen lonkten nieuwe bestemmingen en spannende avonturen. Sommige mensen bleven minstens een week hangen in Pelling; wij zijn nog iets te reislustig voor zo veel ontspanning. Daarom zetten we morgen koers naar... Durf jij het te zeggen H? Vooruit met de geit dan maar: Nepal! We wilden daar erg graag heen, maar hadden ons in Nederland toch maar voorgenomen om ervan af te zien.
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 6
de waterlander live Het was volgens de nieuwsberichten nogal onrustig in Nepal. We hebben echter al van vele kanten mensen gesproken die er zojuist geweest zijn en die ons verzekerden dat er vrijwel niets aan de hand is, zeker niet in de hoofdstad Kathmandu. We zijn er inmiddels zeker van dat de kust er veilig is en jullie hoeven je dan ook echt nergens zorgen over te maken. We doen geen gekke dingen! Het hier zijn en in jeeps door de bergen rondreizen is geweldig. Het landschap is prachtig, hoewel onze timing niet helemaal top was qua weer. We zijn nog kerngezond (zelfs geen diaree...) en alles loopt gesmeerd. We volgen het nieuws op tv een beetje, hoewel het bijna alleen maar over India gaat. De verkiezingen hier zijn net achter de rug, wat een operatie was dat! Overal lange rijen mensen die graag willen gaan stemmen, dat zie je bij ons niet. Waarschijnlijk wordt Sonia Gandhi de nieuwe premier van India: een van oorsprong Italiaanse vrouw die premier wordt van meer dan 1 miljard Indiers! Veel liefs en tot in Kathmandu.
Anne en Paul, 16 May 2004 21:16 uur Amsterdam, Nederland LIVE bericht vanaf woonark de Waterlander Jongens jullie gaan geweldig met die berichten. Maar nu zijn wij even aan de beurt! De Waterlander ligt er geweldig bij, John's bbq doet het goed en we hebben heerlijk gegeten. Toen ik vandaag aanbelde en John de deur opendeed, was ik wel een beetje teleurgesteld dat F niet opendeed, zegt Anne, maar alles went, volgens Paul, hij is hier vaker
en de laatste luchtjes en spullies verdwijnen langzaam naar het ruim en zo is de boot behoorlijk verJohnd. Geen zorgen, binnen een uur hebben we het hier weer bij het oude. Er is hier een soort Jan de Bouvrie door het huis geraasd en die heeft gezorgd voor een aantal geniale oplossingen, zie de foto's... Kortom, de buren kijken hun ogen uit, zeker toen er vandaag 8 mensen op de vlonder stonden te BBQ-en... Natuurlijk weer allemaal -zeer beschaafde- mannen, maar what's new. Ten slotte: het was weer een belevenis om aan al die mannen de ontmoeting tussen Anne en Paul te visualiseren. Het blijft een successtory!! We drogen nu onze tranen, en heffen nog een groot glas op jullie!! Dikke kussen, Anne en Paul
reacties op: Kathmandu Robert 22 May 2004 21:01 uur
Namastee jongens. Hier een berichtje van Robert (van de W.W.!!) Leuk om zo eens wat te vernemen van jullie. Eerst via via (norb) maar nu dan semi-direct (web). Ik blijf jullie volgen en wie weet treffen we elkaar ergens. ben benieuwd naar jullie reisplannen. Groeten en veel plezier, R. Saskia &Jeroen 23 May 2004 00:22 uur
Dag lieverds, even een kort berichtje uit Wales; fijn om via de site jullie verhalen en foto's te mogen aanschouwen. Hoop nog veel goeds van jullie te horen!!! Dikke kus sas&jeroen
reacties op: De Crisis in Nepal Frans en Bep 29 May 2004 22:09 uur
Hallo Friso en Henri! We zijn even uit de lucht geweest voor een korte (koude) vakantie in Zeeland. Maar, hier zijn we weer. Wat een verhaal Friso, van Purna. Ik weet dat het niet goed gaat in Nepal maar hoe dat komt heb je duidelijk omschreven. We horen er erg weinig over in het westen. Liefs van Frans en Bep en.. doe voorzichtig in het rumoerige Nepal. lex meeuwesen 24 Jun 2004 17:09 uur
zoals we al zo vaak zien in de wereld .... armoede is de basis voor terrorisme ..
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 7
maoistische rebellen een tempeltje, pagode of ander religieus monument. Kortom: het blijft een facinerende stad. Het toerisme is behoorlijk ingezakt en dat heeft voornamelijk te maken met de chaotische situatie in Nepal. Er zijn veel demonstraties tegen de monarchie/dictaruur en de Maoistische rebellen (daarover volgende keer meer) proberen op alle mogelijke manieren het land te ontwrichten met stakingen, ontvoeringen en aanslagen. Toeristen worden daarbij wel ontzien, maar de meeste mensen mijden Nepal. Er is weinig te merken van de dreiging, tijdens de staking waren er veel militairen op de been, maar dat is het dan ook wel. Iedereen blijft vrolijk doorgaan en ook wij blijven laconiek onder de situatie. Zeker nu de staking voorbij is en de regen afneemt (we hebben heel wat pre-moesson buien over ons heen gehad dankzij een cycloon bij de Bengalen) gaan we weer kerngezond en met frisse energie de paden op en de lanen in. Morgen lekker door de vallei van Kathmandu crossen, toch H?
Friso en Henri, 22 May 2004 19:50 uur Kathmandu, Nepal reacties op: Move on Marion 28 May 2004 21:05 uur
Hai Skatties; Factor 30 vergeten te smeren? Wel oppassen hoor anders denken ze dadelijk nog dat jullie twee lekkere westerse, niet te versmaden, kippetjes zijn en komen ze jullie pakken!!!!! mmmmmm. Wel een vreemde ervaring die militairen en die avondklok, doe a.u.b. wel voorzichtig. Heel veel plezier in Tibet(jullie gaan wel hard hoor) Dikke kus enne..Toedeloe.. Chanel 3 Jun 2004 09:37 uur
Hoi Henri en Friso!! Zo te lezen gaat het goed met jullie, erg leuk om te lezen dat jullie echt aan het genieten zijn! Van margot heb ik jullie site doorgekregen en nu kijk ik wekelijks even waar jullie uithangen!! Liefs Chanel... frans en bep 5 Jun 2004 10:58 uur
Kathmandu We zitten alweer 8 dagen in Nepal en Kathmandu is na 3 dagen staking weer volledig tot leven gekomen. Druk! Bruisend! Hectisch! Het was hier de afgelopen dagen vrij doods. Alles lag plat, op en paar restaurantjes en winkeltjes na. Gisteren was Thamel, het epicentrum van de toeristenindustrie, weer de vertouwde kermis met een overvloed aan knipperlichtjes, barretjes, bluesbandjes, internetcafe’s (traaaag…), eettenten en vooral heel veel riksjafietsers en verkopers die zich opdringen. Buiten Thamel is het helemaal een gekrioel van mensen. Als je het gekmakende verkeer wegdenkt wandel je zo de middeleeuwen in. In de nauwe straatjes stuit je om de honderd meter wel weer op
We hebben vandaag een voorproefje genomen op onze aankomende fietstocht. Jullie begrijpen dat dit voor ons nogal wat voorbereidingen met zich meebrengt! We gaan niet over een nacht ijs als het sportief wordt. Na enig zoeken vonden we vandaag in een achterafstraat twee mountainbikes te huur. Hiermee zijn we op pad gegaan, de enorme luchtvervuiling trotserend. Dat ging goed, gewoon met de meute mee (links rijden!). We zijn een kijkje gaan nemen in Pashupatinath, wat aan de rand van de stad ligt aan de rivier de Bagmati. Deze rivier is heel heilig voor de Hindus, hoewel hij volgens mij geen levend organisme meer bevat. Op de trappen aan de oevers vonden verschillende crematies plaats in de openlucht. Toen we aankwamen begon er net een met het hele ritueel eromheen. De geur die uit zo'n brandstapel komt is niet erg prettig. We hebben er een hele tijd rondgehangen en rustig alles
Hallo Tibetgangers! We zijn razend benieuwd naar jullie verhalen en belevenissen vanaf het dak van de wereld. En.. dank je wel Paul en Annemarie voor het verzorgen en up to date houden van deze prachtige site! Liefs van Frans en Bep
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 8
de crisis in nepal bekeken (wat men geen enkel probleem vond, gek he?). Het was fascinerend. Morgen gaan we voor een paar dagen dorpjes-hoppen in de vallei. Het wordt prachtig weer, dus misschien zien we de besneeuwde toppen van de Himalaya nu dan toch eens! Hier hangt zo'n smog dat je nauwelijks door hebt dat er uberhaupt bergen om je heen liggen. Nu de staking voorbij is is de sfeer weer heel ontspannen in de stad. Gisteren hebben we een Nederlands meisje ontmoet die ook een jaar op wereldreis is. Met haar zijn we beland op een Nepalees feest! Altijd leuk. De mensen betrekken je overal bij en lachen je de hele dag toe. En wij lachen terug! Veel groeten en liefs van Friso en Henri
Friso, 28 May 2004 13:56 uur Kathmandu, Nepal De crisis in Nepal Purna is een hartverwarmende, sympathieke man die samen met zijn familie al 31 jaar de Nawaranga Lodge in Dhilikhel runt. Hij heeft hippies, freaks, punks, wavers en ravers over de vloer gehad en in het gastenboek staan lyrische stukjes over de gastvrijheid, gezelligheid en geweldige keuken. Rijst wordt in een hartje en met een enthousiast ‘yesssss!’ geserveerd. Maar sinds twee jaar gaan de zaken slecht en kan Purna het hoofd nauwelijks boven water houden. Toeristen blijven weg, bang gemaakt door de negatieve publiciteit over Nepal. De huidige crisis in het land werd door Purna uitgebeeld met een driehoek. Drie krachten ontwrichten het land: de democratische partijen, de koning en de Maoisten.
De Maoisten Nepal is een van de armste landen en 80 procent van de bevolking heeft een boerenbestaan. Hun armoede is decennialang genegeerd door de machthebbers. Acht jaar geleden ontstond er uit frustratie over de corruptie en het gebrek aan verbeteringen voor de armen een Maoistische beweging in het Westen van het land. De Maoisten wilden de monarchie vervangen door een ‘Peoples Republic of Nepal’ en konden op het platteland wel op sympathie rekenen. Herverdeling van het land, scholing of ontwikkelingsprojecten voor vrouwen en minderheden waren ook daadwerkelijk nuttige stappen en de Maoisten dezen meer dan de politici in Kathmandu. De door de overheid totaal onderschatte ‘Peoples War’ werd steeds grimmiger en gewelddadiger. In 2001 werd het staakt het vuren verbroken en werden politieposten aangevallen en banken leeg-
reacties: het verdriet van Tibet frank 9 Jul 2004 14:14 uur
sjeezus jongens, wat een standaard die-gemene-chinese-onderdrukkers-verhaal. zit je nog in tibet? kijk een beetje dieper en zie de tibetaanse cultuur overal tussen de chinezen voortleven. er is maar 1 tibet, en dat ligt niet buiten tibet. Friso 18 Jul 2004 16:51 uur
Tja, nu je het zegt. Tijdens de Duitse bezetting viel er immers ook nog volop Nederlandse cultuur te genieten. Er werd nog steeds gevolksdanst op klompen, geklaverjast en de molens draaiden er vrolijk op los. De elfstedentocht is zelfs drie keer verreden! Niets aan de hand jongen! Waar het om gaat is dat Tibet is uitgemoord, vernederd, platgebrand en monddood gemaakt. Duizenden mensen zijn gevlucht uit hun vaderland. We hebben hier te maken met een totalitaire bezetter die geen tegenspraak dult, ook vandaag de dag niet. Dat standaard verhaal kan niet vaak genoeg herhaald worden. Literatuurtip: Tears of Blood van Mary Craig en kijk voor de grap ook eens op www.tibet.nu, dan piep je wel anders.
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 9
royal massacre reacties op: Road to Lhasa Thomas 6 Jun 2004 10:50 uur
Wat een indrukwekkend verslag. Informatie die me nu in enen duidelijk is geworden. thanx, Thomas Annemarie 8 Jun 2004 14:43 uur
Wat heftig allemaal! De eerste mail van mijn kant is inmiddels verstuurd. kus, Anne frans en bep 9 Jun 2004 22:11 uur
Wat een verslagen Friso! Ik ben diep onder de indruk van wat jullie in zo'n korte tijd al hebben meegemaakt. Het onder de voet lopen van een heel volk maken jullie van dichtbij mee. Dat lijkt me heel beklemmend. En de wereld kijkt toe... Maar er wordt natuurlijk ook vakantie gevierd en daar genieten jullie gelukkig met volle teugen van! Wij gaan nu zelf ook op vakantie en zullen proberen ergens te e-mailen. Friso en Henri, pas goed op julliezelf en tot mails! Frans bep en frans 11 Jun 2004 21:29 uur
dag friso en henri. Wat een mooie reisverslagen maken jullie en ook nog de Himalaya mogen aanschouwen! Blij was ik ook met je persoonlijke e/mail friso, dan lijken jullie minder ver weg. We zijn met Elsbeth meegeweest naar de controle bij de verloskundige en hebben het hartje van onze nieuwe kleindochter/ of zoon luid en duidelijk horen kloppen, een eerste lieve kennismaking! Zoals frans al schreef, gaan we met vakantie naar, jawel, frankrijk! De caravan staat al ingepakt en wacht op de dingen die komen gaan. Zaterdag 12 juni zingen we met het koor in Amsterdan, in de Engelse kerk aan het Begijnhof tijdens een inloopdienst. We vinden het leuk om zoiets te doen. Ook wordt diezelfde dag prinses Amalia gedoopt, de kerk wordt mooi met bloemen versierd en ook zullen er veel kinderen uit heel Nederland bij aanwezig zijn. Ik hoop, dat jullie gezond zijn en genieten van jullie verblijf in Tibet. Lieve groeten en tot mails van mama bep. dag friso en henri.
geroofd. Duizenden tegenstanders werden de afgelopen jaren al dan niet met hamer en sikkel afgeslacht. Het grootste gedeelte van het platteland is nu onder controle van de Maoisten en met intimidatie, aanslagen en liquidaties proberen ze nu de rest van het land te ontwrichten c.q. te veroveren. Hoewel ze in de steden weinig aanhang hebben, doet iedereen wel massaal mee aan de stakingen, bang voor repressailles als ze de oproep negeren. In de kranten staan dagelijks berichten over ‘abductions’, ontvoeringen waarbij honderden mensen worden afgevoerd naar trainingskampen waar de wijze woorden van Mao worden onderwezen. Gehersenspoeld en gehoorzaam keren de slachtoffers weer terug naar hun dorpen, als ze tenminste terugkomen. Het leger krijgt financiële steun van India en de VS, maar kan kennelijk niet voorkomen dat het land economisch en moreel op sterven na dood is. De hoop dat de crisis aan de onderhandelingstafel wordt opgelost is na enkele mislukte pogingen ook vervlogen.
De Monarchie En dan is er nog het nationale trauma van 1 juni 2001, de dag waarop kroonprins Dipendra zo’n beetje de hele koninklijke familie neermaaide en vervolgens een kogel door zijn eigen kop joeg. Zijn vader, koning Birendra, was mateloos populair en werd door velen vereerd als een god. De koning stond voor eenheid, stabiliteit en onafhankelijkheid en zijn dood was een mokerslag voor het land. De officiële lezing was dat Dipendra gefrustreerd zou zijn omdat hij niet mocht trouwen met zijn geliefde, maar al snel ontstonden er allerlei complottheorieën over de
slachtpartij. Zo zou Dipendra, die nog wel twee dagen koning in coma is geweest, de dader niet kunnen zijn geweest omdat hij zichzelf als rechtshandige nooit links door het hoofd zou schieten. Bovendien was het opvallend dat de nieuwe koning, Gyanendra, als enige ontbrak op het familiefeestje en zijn zoontje ongedeerd bleef. De ‘Royal Massacre’ had ook grote politieke gevolgen. Gyanendra ontpopte zich als een machtwellusteling met verstrekkende politieke ambieties. Bovendien waren er speculaties over een nooit onderzocht maffioos verleden van de nieuwe koning en hij maakte zich niet geliefd met schaamteloze zelfverrijking. Kortom: Nepal zit opgezadeld met een omstreden koning met dictatoriale trekjes die door bijna niemand vertrouwd wordt.
De Democratie Sinds zo’n veertien jaar is Nepal een democratie, maar dat is een proces gebleken van vallen en weer vallen. Op het moment worden er pogingen ondernomen om een nieuwe regering te vormen, waarbij de koning weer een stevige vinger in de pap heeft. Zijn dubieuze ambities leiden weer tot demonstraties en stakingen tegen de monarchie, die de Maoisten weer in de kaart spelen. Zo is de vicueuze driehoek compleet en ondertussen zien de Nepalezen hun land alleen maar dieper wegzakken in de ellende. Ook Purni blijft machteloos wachten op betere tijden. Zijn levenswerk, een eenvoudig hotel waar iedereen zich thuis voelt, staat op instorten. Hij moet nu ook nog voor vijf kleinkinderen zorgen nu zijn dochter van 32 er niet meer is. Twee weken geleden heeft ze uit pure wanhoop met de gifbeker een einde aan haar leven gemaakt. Het is verschrikkelijk om te zien dat zo’n geweldig land
Paul 16 Jun 2004 08:22 uur
Wie zich machteloos voelt na dit droevige verhaal over Tibet, kan nu ook iets DOEN... Stuur een e-card naar Minister Bot op: www.tibet.nu
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 10
het verdriet van tibet zoveel leed kent en dat Nepal langzaam maar zeker op een burgeroorlog afstevent.
Friso, 28 May 2004 13:58 uur Kathmandu, Nepal Move on Appelscha in ban van punaiseterreur! We missen een hoop in Nederland zo te horen. In ieder geval hebben wij er ook een paar zweterige dagen opzitten. Op de Mountainbike naar Nargakot gefietst, gelopen en geduwd. Een prachtige klim die ons in het kleine toeristenplaatsje bracht dat bekend staat om zijn geweldige Mountainviews. U ziet, we blijven het proberen. Als je in Nargakot op je tenen gaat staan zou je zelfs de Mount Everest kunnen zien, maar dat was ook deze keer te hoog gegrepen. Het plaatsje was wel wat gegroeid sinds ik er acht jaar geleden was, maar de titel 'Thamel of the Mountains' is hoe dan ook zwaar overdreven. Wellicht is het in het hoogseizoen druk & rock 'n roll, nu waren we de enige toeristen in een gehucht dat om 9 uur aardedonker en muisstil is. We hadden wel een reuzegezellige bamboe cottage met een hemels uitzicht en konden overdag zelfs op ons terras nog wat bijbruinen. Ongemerkt werden we levend geroosterd, we hebben er nu, vier dagen later, bijna geen last meer van. Na twee dagen Nagarkot waren we meer dan verzadigd en trokken door naar Dhulikhel. Wederom een stevige fietstocht waarbij ook onze matige remmen voor het nodige ongerief zorgden, maar de vergezichten waren echt fenomenaal. Onderweg passeer je sprookjesachtige dorpjes waar iedereen blij en vriendelijk is. Je vraagt je soms af wat er nou eigenlijk mis is met Nepal. Dit is toch fantastisch! In Dhulikhel werden we wel met onze neus op de feiten gedrukt. Na negenen konden we de deur niet uit ivm een
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 11
avondklok die Maoistische activiteiten moet voorkomen. Wie zich wel op straat waagt loopt kans te worden neergeschoten door militairen, die er volop aanwezig waren. 'Sensible area' wist de symphatieke hoteleigenaar Purna. Hij vertelde veel over de situatie in Nepal, zie het losse bericht voor meer info. De gastvrijheid in Nawarange Guesthouse was hartverwarmend en de chicken momo's waren sensationeel, een onvervalste supertip dus. Gisteren nog een dagtochtje gemaakt naar een kleine stoepa in Namobuddha en het niet minder mooie Panauti. Nu zijn we weer terug in Kathmandu waar we de tijd doden met een beetje shoppen, hangen, wat eten, cd branden met foto's, geld wisselen, dutje doen, laten scheren, internetten, filmpje pikken (gisteren fijne verrassing van Tim Burton, BigFish, en vanavond dan eindelijk Kill Bill 2) en een beetje uitzitten. Het wachten is namelijk op ons vertrek naar Tibet! Eindelijk! De glimlach is niet van onze gebruinde smoeltjes te slaan. Het regelen van de reis duurde erg lang (eerst een staking, toen een week wachten op het Chinese visum en het vertrek is alleen op zaterdag) en ik geloof het eigenlijk pas als we straks ons visum hebben. Wel alvast wat Diamox ingeslagen om de onvermijdelijke hoogteziekte ( hoogste punt tijdens de vijfdaagse trip is 5120 meter) te lijf te gaan, en een fijn warm vest. We kunnen niet wachten! Heel veel groeten ook van Henri, die lekker zit te lezen op een zonnig dakterras. Tot in Lhasa!
ruim vijftig jaar chinese bezetting Friso, 5 Jun 2004 22:11 uur Tibet, China reacties op: afgedreven esther 16 Jun 2004 14:06 uur
Die mail naar minister Bot is verstuurd! Een druppel op de gloeiende plaat misschien, maar na al jullie verhalen het minste wat we hier kunnen doen. Toen jullie net achter de pc zaten om mij een verjaardagsemail te sturen en deze site met een verhaal te vullen was ik ook online, heb nog geprobeerd jullie te bereiken via de chatbox, maar dat hadden jullie denk ik niet in de gaten! In de nieuwkoopse polder gaat alles zijn gangetje, wereldnieuws is wel dat we nu een hele echte Blokker hebben! Leuk dat voetbalverhaal trouwens, weer eens wat anders dan op de bank met chips en cola! Onze vakantie komt ook in zicht (mits ik natuurlijk geen rare fratsen uithaal....). De meiden missen jullie wel hoor! Marit wil nu niet meer naar Frankrijk op vakantie, maar heeft bedacht dat India (want voor haar blijft het India, ongeacht waar jullie zitten) een leukere bestemming is. Groetjes van ons allemaal! Engel en Leneke 18 Jun 2004 17:17 uur
Kort geleden vanuit de Nieuwkoopse polder van het bestaan van deze site gehoord. Prachtig, en leuk dat er ook een reactie op geplaatst kan worden. Daarom even vanuit Maarssen dit korte berichtje. Jullie zijn al enige tijd op vakantie, maar wij (Leneke en ik) gaan morgen. Wij gaan met de boot op vakantie naar het noorden van Nederland en mogelijk de Duitse wadden. Dus minder ver en uiteraard ook minder lang als jullie vakantie. Wij zullen de site van jullie blijven volgen. Wij wensen jullie een hele prettige tijd in het verre oosten en na onze vakantie (over ongeveer 3 weken) gaan we deze site weer eens bezoeken en zien waar jullie uithangen. Nogmaals veel plezier en tot ziens. Sanghadasa 25 Jun 2004 13:25 uur He Henri, dag Friso
Van Paul kreeg ik het adres van jullie website. Leuk om zo jullie avonturen te kunnen volgen. Ondertussen ben ik zelf in Rome, waar ik een week op vakantie ben geweest met Jason, en morgen alleen doorreis naar de bergen in het noorden voor een soloretraite. We hebben erg genoten van Rome, maar dat zal geen verassing zijn. Alle goeds nog voor het verdere reizen. xxx Sanghadasa
mammaloe Miriam 27 Jun 2004 21:23 uur
Hoi lieverds, eindelijk een nieuwe computer waarop ik jullie site kan bewonderen! Wat geweldig! Niet al teveel agressie he hooligans. veel liefs!
Het verdriet van Tibet Eeuwen lang sprak het van de buitenwereld afgesloten Tibet tot de verbeelding van avonturiers die probeerden de Verboden Stad Lhasa toch te bereiken. Tot de twintigste eeuw was 'the roof of the world' een blinde vlek op de kaart, een ontoegankelijk en mysterieus boedhistisch koninkrijk, afgebakend door onherbergzame bergketens. Toen begin jaren tachtig de grenzen voorzichtig werden geopend, betraden de eerste bezoekers een land dat het slachtoffer was geworden van, zoals de Dalai Lama het omschrijft, een culturele genocide. Vandaag de dag kun je je afvragen of Tibet eigenlijk nog wel bestaat. Een jaar nadat Mao de People's Republic of China had uitgeroepen (1949) vielen Chinese troepen Tibet binnen. De 'bevrijding' van Tibet kostte in de twintig jaar die volgden aan 1,2 miljoen mensen het leven, 20 procent van de bevolking. Duizenden Tibetanen vluchtten naar India en Nepal. Degene die achterbleven werden tewerkgesteld in volkscommunes, heropgevoed in werkkampen of gevangen genomen, gefolterd en vernederd. De wereld keek schouderophalend toe, te druk met de Koude Oorlog. Alleen El Salvador wilde Tibet te hulp schieten. Tien jaar na de annexatie door China breekt er een volksopstand uit in Lhasa, die bloedig wordt onderdrukt. Er vallen 15.000 doden en de Dalai Lama vlucht naar India, waar hij nog steeds verblijft. In de jaren daarna bouwen de Chinezen ijverig door aan hun socialistische paradijs, met de
Culturele Revolutie als vernietigende climax. In 1966 laat Mao de Rode Gardisten los in Tibet, die 95 procent van de kloosters vernielen, duizenden Tibetanen vermoorden en alle religieuze of culturele uitingen de kop indrukken. Boedha zelf wordt tot reactionair verklaard en de Dalai Lama wordt staatsvijand nummer een. Planmatige landbouw leidt tot de eerste hongersnood in de geschiedenis van Tibet. Na de dood van Mao in 1976 onstaat er een iets tolleranter regime, ook op het gebied van religie. Honderden tempels worden herbouwd of gerestaureerd. Maar op de heropende kloosters wappert de Chinese vlag en alles wat er gebeurt wordt gecontroleerd door de Chinezen. Kloosters zijn immers ook gewoon werkplaatsen waar politieke heropvoeding prioriteit heeft. Ruim vijftig jaar Chinese bezetting heeft de Tibetanen stapsgewijs van hun culturele identiteit beroofd. Alle vormen van cultuur zijn verchineesd, op scholen is Chinees de voertaal, het Tibetaans sterft langzaam uit. In de afgelopen decennia is Tibet overspoeld met Chinezen die zich, aangemoedigd door premies en belastingvoordelen, in Tibet vestigden. De Tibetanen worden een minderheid in hun eigen land, in Lhasa is naar verwachting over enkele jaren 90 procent van de bevolking Chinees. Hoewel er ogenschijnlijk nog wel sprake is van religieuze vrijheid, worden Boedhisten die hun pelgrimstocht maken rond de kloosters argwanend in de gaten gehouden door militairen. Een foto van de Dalai Lama is streng verboden. Monniken in de kloosters zijn vaak gewoon verklede ambtenaren of hebben een grondige heropvoeding achter de rug. Door spionnerende 'undercover
Annemarie 28 Jun 2004 18:45 uur
Ha friso en Henri, ongelofelijk dat we vanochtend zomaar aan het chatten waren... het was een beetje alsof we aan de telefoon zaten, of alsof we samen op de bank zaten. Duik voorzichtig! Genieten maar weer! Veel liefs, Anne
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 12
ik zal het u zal besparen Friso, 5 Jun 2004 17:49 uur Tibet, China Road to Lhasa De Friendship highway van Kathmandu naar Lhasa staat bekend als een van de meest spectaculaire routes op de planeet, dus wij begonnen vol verwachtingen aan de 920 km lange tocht. Vijf dagen lang dwars door de Himalaya slingeren, over de hoogste bergpassen, door kale valleien en over uitgestorven plateaus. Het was een zware beproeving, maar inderdaad een weergaloze trip. Reist u even mee? We vertokken vroeg met de bus uit Kathmandu, gevolgd door nog drie jeeps met de 'rich people', die voor het dubbele bedrag niet in dormitories maar echte hotelkamers sliepen met gratis eten. Het passeren van de grens was zo'n tergend lange affaire, dat ik u die zal besparen. Eenmaal over de grens werd het korte tochtje naar Nyalanmu in Tibet onwaarschijnlijk mooi, een fantastische groene canyon met watervallen en diepe ravijnen. Het plaatsje zelf was troosteloos en koud, Nyalanmu (op 3750 meter) betekent in het Tibetaans 'gateway to hell'. Die naam werd zeker eer aangedaan. Toen ik de volgende ochtend wakker werd had ik een knetterende
hoofdpijn: de hoogteziekte had toegeslagen. Henri voelde zich wel redelijk gelukkig. Aspirine en de Diamox tegen hoogteziekte leken niet echt te werken, en we bleven ook maar doorklimmen met de bus. Toen we de Lalung La Pass bereikt hadden, op 5050 meter hoogte, leek het wel alsof mijn hersenen werden opgepompt en tegen mijn schedel werden gedrukt - dat was waarschijnlijk ook zo. En het gebonk en getril van de bus maakt het er allemaal niet makkelijker op. Dit is hardcore zeg! Maar toen we weer daalden ging het beter en 's middags voelde ik me weer heel redelijk. Dat kwam goed uit, want we passeerden de Mount Everest heel dichtbij. Hij was goed te zien, geweldig. Ondertussen was het landschap drastisch veranderd, de groene bergen hadden plaatsgemaakt voor een ruw, stenen landschap. Op deze hoogte leeft helemaal niets meer, op een enkele herder met wat schapen en yaks na dan. Ik dacht dat we het ergste wel achter de rug hadden, maar er zat nog een toegift in: een pas van 5220 meter. Die gaf de genadeklap en de rest van de dag was ik uitgeteld. Na dag twee was bijna iedereen in de groep lijkbleek en doodop. Een meisje in de jeep had het heel zwaar gehad, zij zat tussen het braken door aan het zuurstofmasker. De derde dag bleek een eitje. De hoofdpijn was verdwenen, alleen Henri had slaapproblemen en last van wat benauwdheid. Rustig blijven is het motto, en dat kunnen we. Bij aankomst in Shigatse leken we weer in een wit betegelde Chinese verschrikking terecht te zijn gekomen, tot we de oude Tibetaanse stad ontdekten. Daar was van alles te doen, muziek en dans en veel mensen op de been. De volgende dag bezochten we de geweldige Gompa van Shigatse, de zetel van de door de Chinezen vastgehouden tweede spirituele leider van Tibet, de Panchen Lama. Het complex is eigenlijk een stadje in de stad en het klooster oefent
reacties op: EK in Azië
Friso, 30 Jun 2004 20:52 uur Kuala Lumpur, Maleisië EK in Azië
Dat het EK in Nederland tot veel opschudding leidt ligt voor de hand, maar dat Balkenende zich bemoeit met de ‘demonisering van Dick Advocaat’ klinkt toch wel vrij extreem. Gaat het wel goed daar in Nederland, of zijn we al te veel onthecht om hier nog iets van te snappen? Het EK houdt de gemoederen in Azië ook behoorlijk bezig. Alles live op tv, kranten staan er bol van en t-shirts of Ruud prepaid-kaarten zijn overal verkrijgbaar. In elke bar hangt een enorme poster met de uitslagen en als je naar het wedstrijdresultaat vraagt bij een kiosk krijg je er gratis een enthousiaste wedstrijdanalyse bij. Nederlander zijn levert deze dagen veel extra populariteit op.
De eerste wedstrijd zag ik in een klooster in Laos met zo’n tien jonge monniken, maar ook in een bar kijken is spannend. De aanwezigheid van diverse nationaliteiten, inclusief de tegenstander, geeft het geheel een extra dimensie. In Bangkok was het stereo kijken. Op een groot scherm in een stampvolle, oranje gekleurde zaal was Nederland-Letland te zien, in een hoek zaten de Duitsers die het met een kleine tv moesten doen. Daar zat natuurlijk uiteindelijk wel de spanning en toen Tsjechië scoorde ging het dak eraf. De afdruipende Duitsers werden hartelijk uitgezwaaid met een oprecht 'Schade Deutschland alles ist vorbei'. Wat een nacht! De kwartfinale tegen Zweden konden we in een louche kroeg in Hat Yai volgen. Tussen de aangeschoten hoeren wachtten wij tevergeefs op een goal en toen het op verlenging uitdraaide begon het personeel de stoelen op de tafels te zetten. Dus renden wij om vier uur ‘s nachts op onze slippers door de straten van Sin City om in ons guesthouse de verlenging af te kunnen kijken. “A spot of justice” kopte The Star een dag later en wijdde vier full colour pagina’s aan de Nederlandse triomf. ‘Holland have been losing penalty shoot-outs for more than half of Arjen Robben’s life but the 20 year-old midfielder ended the jinx on Saturday to send his country into the Euro 2004 semi-finals’ jubelde de krant. En die halve finale gaan we vannacht volgen in een reggaebar in Kuala Lumpur. Nederland is wel heel dichtbij op deze manier! Paul 3 Jul 2004 10:25 uur
Waar gaat dit over? (bron: nosnieuws.nl)"Premier Balkenende heeft zich opnieuw gemengd in de discussie rond de zware kritiek die onlangs neerdaalde op bondscoach Dick Advocaat. In een open brief in De Volkskrant weigert hij zijn excuses aan te bieden aan Jan Mulder. Mulder wilde excuses omdat Balkenende mee zou zingen in het koor dat hem er ten onrechte van beschuldigde Advocaat te demoniseren. Mulder zou hebben opgeroepen Advocaat te stenigen, maar zijn woorden zijn volgens hem uit hun verband gerukt." Frans en Bep 13 Jul 2004 11:12 uur
We zijn terug van een prachtige vakantie in Frankrijk. We hebben daar de wedstrijden gevolgd met een stel oranje gekleurde medekampeerders. Spannend was het en sfeervol, maar de pers dacht daar heel anders over. Wat mij het meest verbaasd heeft is de hijgerigheid van pers om met nieuws te komen. En als het er niet is maak je het gewoon. Doodeng! Terwijl er zoveel is om je echt druk over te maken!
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 13
sfeer die je tibetaans zou kunnen noemen al blijft het rustig aan doen. Iets te snel de trap op en je bent buiten adem. We schijnen maar eenderde van de normale hoeveelheid zuurstof in te ademen. Wat zijn eigenlijk de eerste indrukken van deze stad?
14 Jul 2004 11:32 uur Annemarie
Overstromingen in het noordoosten van India en Nepal, rivieren zo breed als de Oosterschelde buiten hun oevers, jullie zijn de chaos net vooruit gesneld... Hoe is het daar? Liefs, Anne Thomas B. 19 Jul 2004 11:24 uur
Leuk om te merken dat jullie het zo naar jullie zin hebben. Inspiratie. Erg knap beschreven... een 'vernuftig' taalgebruik! De timing is ook goed, want het weer hier in nederland deze zomer is bar slecht. Ik wens jullie nog veel meer reisplezier verder. Het allerbeste, Thomas
een enorme aantrekkingskracht uit op vele pelgrims die murmelend door de tempels schuifelen. 's Middags kachelden we door naar Gyantse, ook op 3900 meter, dus daar draaiden wij onze hand niet meer voor om. De laatste dag van de tour was nog even stevig doorbussen met veel stops voor gletsjers, yakriding, monastries, meren en lekke banden. De reisgenoten waren inmiddels de beste vrienden die reiservaringen en -plannen uitwisselen. Wij waren toch wel klaar met dat groepsgebeuren. Toen we 's avonds Lhasa binnenreden kwam er een einde aan een lange, intense en bijzonder indrukwekkende reis. Hier in Lhasa zijn we inmiddels helemaal geaclimatiseerd,
Het is opnieuw duidelijk dat er twee landen door elkaar geklutst zijn, waarbij de Chinese invloed allesoverheersend is. Alleen rond de tempels en in de oude Tibetaanse stad rond Barkhor hangt een sfeer die je Tibetaans zou kunnen noemen. Ook in andere plaatsjes is er duidelijk een Chinatown en een authentiek Tibetaans gedeelte. Het lijkt een soort apartheidssysteem waarbij de Tibetanen niet meer zijn dan figuranten in hun eigen land. Ook de economische kloof is duidelijk zichtbaar en in het nadeel van de oorspronkelijke bewoners. De religieuze vrijheid is niets meer dan repressieve tollerantie. Het plein voor de Jokhang tempel is in 1985 gecreeerd om de pelgrims beter in de gaten te kunnen houden, je kunt zelfs camera's op de daken rond het plein zien staan. Onderweg naar Lhasa zagen we gelukkig nog wel karakterestieke dorpjes waar de gebedsvlaggen vrolijk wapperen. Maar in de grotere plaatsen is altijd een ommuurd Chinees complex te vinden dat wordt bewaakt door saluerende militairen. Voor meer kritische klanken over de Chinese bezetting, zie het andere stukje over Tibet. Door alle vreselijke dingen die de Chinezen met dit land gedaan hebben, is het bijna onmogelijk om niet heel erg cynisch te worden. Het is erg makkelijk om zwart-wit te gaan denken en alle Chinezen af te doen als halve nazi's. Maar we hebben afgesproken om positief te blijven en de goorheid, lelijkheid en onrechtvaardigheid van het land en de norsheid en onverschilligheid van de Chinezen niet teveel aandacht te geven. We gaan gewoon lekker poolen in de oude stad en drinken een Lhasa biertje in de Tibetan
P.S. al enige teken van Norbert gezien, daar in het verre oosten?
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 14
als je van china naar laos gaat Folk Music Club. Want als je niet oppast kun je heel verdrietig worden in deze stad. Veel liefs van Friso en Henri
Henri, 16 Jun 2004 17:23 uur Luang Prabang, Laos Afgedreven Dag lezers en lezeressen, Het is hoog tijd voor een update van onze site, want we zijn een beetje uit koers geraakt... Ons verblijf in Tibet was kort, maar intens. We hadden maar voor 15 dagen een visum voor heel China gekregen (inclusief Tibet), wat nogal krap is natuurlijk. Verlengen kon wel, maar was erg duur en in China moesten we sowieso al bijna op water en brood leven. De trip naar Tibet lag vanwege ons erg low-budget-reizen niet in de planning, maar we konden de verleiding niet weerstaan. En terecht, want het was heel bijzonder, zoals Friso al heeft geschreven. In Tibet komen was nog wel redelijk eenvoudig gelukt, maar hoe kwamen we er weer uit? Dat lag wat moeilijker. We konden over dezelfde weg terug naar Nepal, maar we kozen uiteindelijk voor een totaal andere route:
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 15
China in en door naar Zuidoost-Azie. Van Tibet zijn we via Chengdu naar Kunming in Zuid-China gevlogen. Vliegen was net zo duur als treinen, dus vooruit. Het uitzicht was toch 10 minuten prachtig in Tibet... En niet onbelangrijk: het negatieve beeld van Chinezen wat we overhielden aan onze trip in China in 1997 werd in Tibet heel erg bevestigd, maar hebben we later in Kunming weer bijgesteld. De mensen daar waren vriendelijk en ze spuugden niet tussen je voeten. In Zuid-China zijn we de grens met Laos overgestoken. Grensplaatsen zijn altijd boeiend, omdat je vaak in een paar stappen een hele nieuwe wereld in gaat. Dat is zeker zo als je van China naar Laos gaat. China is erg hard op weg om een supermacht te worden en dat laat het merken. De weg naar de grens was urenlang een spiksplinternieuwe snelweg, dwars door prachtige beboste bergen. De eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat we wel meer dan 40 uur in plaats van de beloofde 20 uur over het stuk gedaan hebben, omdat onze slaapbus langzaam stierf. Uiteindelijk was hij niet meer op te lappen en moesten we overstappen op een andere bus voor het laatste zetje. De grens over is het direct afgelopen met alle moderniteiten en zit je weer midden in de Negorij. Een suffig houten grenskantoortje met hele bedeesde politiemannen. En een rust ineens... Langzaam afzakkend zijn we nu na bijna een week in Laos in Luang Prabang aangekomen. Ons visum is weer maar voor 15 dagen (niemand wil ons blijkbaar langer in zijn land hebben...gek toch), wat jammer is want Laos is erg mooi en de mensen zijn vriendelijk (waarom
gaat het wel goed met nederland? het cliche schuwen als het klopt?!). We hebben zojuist de wedstrijd Nederland-Duitsland kunnen zien (ja, ik ook!), onringd door Engelsen, een Oostenrijker en Duitsers. Voor de betere wedstrijdanalyse verwijs ik graag door naar Friso, hoewel ik straks natuurlijk ook na 34 jaar een kenner hoop te zijn geworden. Hoop doet leven! Vele groeten van Friso en Henri en tot snel. Martin 30 Jun 2004 17:27 uur Jaaaa! indonesie! en let goed op, daar in Maleisie, want de taal is echt zo een beetje hetzelfde in indonesie. Dus Trima Kassi bayak en salamat malam, het kan alemaal. Een handdoek is een handuk en korruptie is gewoon korrupsie. Polisi is ook hetzelfde... Als je iets een keer nou eens niet wilt hebben zeg je Beloem, trima kassi bayak, en dwingender, als in NOOIT, never: didak. nou suxes jongens, en vergeet het rustieke nusa penida niet. liefs martin
Paul 1 Jul 2004 11:33 uur Er is weer een nieuw route-overzicht: zie het bericht "Routeoverzicht" met de bijbehorende foto Annemarie 2 Jul 2004 15:02 uur Maleisie! Jaha! En Henri op een motor, hoe zit dat precies? Achterop toch zeker... Liefs, Annemarie Annemarie 4 Jul 2004 02:47 uur Lieve Friso, stuur je me nog een keer die mail, naar
[email protected] Liefs, Annemarie Frans en Bep 13 Jul 2004 12:49 uur
Onze Frankrijktrip zit er weer op. Het was voor ons doen een rustige vakantie. Maar je houdt je vanzelf wel koest als de temperatuur boven de dertig graden is. Wel veel gefietst door de wijnvelden van de Languedoc en langs het Canal du Midi. Fietsen naar steden is een hachelijke onderneming omdat er bijna geen fietspaden zijn. Daar hebben we dus maar van af gezien. Het srand was wel fantastisch met links en rechts rotsen en een mooi zandstrand. Dus... Parasol mee, boeken en veel drinken mee. Zwemmen, wandelen,kortom,genieten geblazen. Maar nu jullie reis! Het gaat nog steeds goed heb ik in het prachtige bovenstaande reisverslag kunnen lezen. Ook het uit de koers geraakte verhaal van Henri straalt onverschrokken doorgaan uit. Dus op naar Sumatra! We kijken met spanning uit naar jullie volgende belevenissen. (Fantastisch dat nieuwe kaartje met de route die al afgelegd is). Geniet ervan op Sumatra, doe voorzichtig en we horen graag weer van jullie! Veel liefs van Frans en Bep.
PS: Paul, bedankt voor de goeie Tibet-tip, support-email dus via www.tibet.nu
Friso, 30 Jun 2004 20:52 uur Kuala Lumpur, Maleisië EK in Azië Dat het EK in Nederland tot veel opschudding leidt ligt voor de hand, maar dat Balkenende zich bemoeit met de ‘demonisering van Dick Advocaat’ klinkt toch wel vrij extreem. Gaat het wel goed daar in Nederland, of zijn we al te veel onthecht om hier nog iets van te snappen? Het EK houdt de gemoederen in Azië ook behoorlijk bezig. Alles live op tv, kranten staan er bol van en t-shirts of Ruud prepaid-kaarten zijn overal verkrijgbaar. In elke bar hangt een enorme poster met de uitslagen en als je naar het wedstrijdresultaat vraagt bij een kiosk krijg je er gratis een enthousiaste wedstrijdanalyse bij. Nederlander zijn levert deze dagen veel extra populariteit op.
inclusief de tegenstander, geeft het geheel een extra dimensie. In Bangkok was het stereo kijken. Op een groot scherm in een stampvolle, oranje gekleurde zaal was NederlandLetland te zien, in een hoek zaten de Duitsers die het met een kleine tv moesten doen. Daar zat natuurlijk uiteindelijk wel de spanning en toen Tsjechië scoorde ging het dak eraf. De afdruipende Duitsers werden hartelijk uitgezwaaid met een oprecht 'Schade Deutschland alles ist vorbei'. Wat een nacht! De kwartfinale tegen Zweden konden we in een louche kroeg in Hat Yai volgen. Tussen de aangeschoten hoeren wachtten wij tevergeefs op een goal en toen het op verlenging uitdraaide begon het personeel de stoelen op de tafels te zetten. Dus renden wij om vier uur ‘s nachts op onze slippers door de straten van Sin City om in ons guesthouse de verlenging af te kunnen kijken. “A spot of justice” kopte The Star een dag later en wijdde vier full colour pagina’s aan de Nederlandse triomf. ‘Holland have been losing penalty shoot-outs for more than half of Arjen Robben’s life but the 20 year-old midfielder ended the jinx on Saturday to send his country into the Euro 2004 semi-finals’ jubelde de krant. En die halve finale gaan we vannacht volgen in een reggaebar in Kuala Lumpur. Nederland is wel heel dichtbij op deze manier!
De eerste wedstrijd zag ik in een klooster in Laos met zo’n tien jonge monniken, maar ook in een bar kijken is spannend. De aanwezigheid van diverse nationaliteiten,
Annemarie 14 Jul 2004 11:32 uur Overstromingen in het noordoosten van India en Nepal, rivieren zo breed als de Oosterschelde buiten hun oevers, jullie zijn de chaos net vooruit gesneld... Hoe is het daar? Liefs, Anne
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 16
een culturele hutspot Friso, 30 Jun 2004 14:59 uur Kuala Lumpur, Maleisië Kuala Lumpur We zijn aangekomen in het land waar je chik eet in een restoran of kafe en waar je een teksi of minibas pakt. Maar wie het er voor over heeft kan bij wijze van promosi een ekspres eksekutif bas nemen. U raadt het al: we zitten in Maleisië, het land met een van de makkelijkste talen ter wereld, zegt H. Maar voordat ik u bijpraat over Protons en Petronas eerst even een korte flashback. Laos kan ik iedereen van harte aanbevelen, maar zorg dan wel voor een visum waar je wat aan hebt, want onze verplichte vijftien dagen-variant was natuurlijk veel te kort. In het mooie Luang Prabang hebben we ons prima vermaakt met een motortrip naar de sprookjesachtige watervallen, tempelbezoekjes, films in het gezellige teahouse, gegrillde kip eten op de nachtmarkt, en het EK. Speciaal voor de voetbalhaters heb ik onze EK perikelen in Azië overigens in een extra bericht gezet. Vangvieng, de volgende stop, heeft zijn gloriejaren helaas reeds ver achter zich liggen. Wat ooit een rustiek paradijselijk plekje was in een spectaculaire omgeving, is nu vervallen tot een rugzakkerspretpark voor de ClubMed-generatie. Vangvieng laat zich nog het beste omschrijven als een grote openluchtbioscoop met vijftien zalen waar verveelde toeristen worden weggeblazen door de home movie-systemen. Toen we arriveerden in het plaatsje waren de verwachtingen hooggespannen, maar de ballon was snel doorgeprikt. Om het cynisme voor te zijn besloten we na een paar dagen weer verder te gaan, meer b-films kun je trouwens ook niet verdragen in zo’n korte tijd.
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 17
Via Vientiane, de niet al te bezienswaardige hoofdstad van Laos, door naar Thailand, waar we met nachtbussen echt doorheen geraced zijn. Stops in Bangkok, Krabi en Hat Yai. De moesson is zonder aarzeling losgebarsten en daarom leek het ons beter om Thailand te bewaren voor de terugweg. In Krabi hebben we nog wel een uurtje op het strand kunnen liggen, maar daarna brak de hel direct weer los. Het regent niet, het stort neer. Krabi vonden we trouwens toch al niet zo bijzonder, want hoewel de ansichtkaarten van de eilanden en stranden in de buurt er fantastisch uitzien, lijkt het hele gebied verschrikkelijk onder de voet gelopen door de toeristenindustrie, met alle narigheid van dien. Hat Yai, bij de Maleisische grens, wordt ook wel Sin City genoemd, verwijzend naar de bezoekers ‘who take advantage of the lively flesh trade’ zoals dat zo smeuig heet, maar echt ranzig was het nergens. Door naar Maleisië dus, waar de bussen nog luxer en de wegen nog gladder zijn. Echt avontuurlijk is het wat dat betreft even niet op dit moment, maar dat compenseren we wel weer. Georgetown op het eiland Penang is een erg sympathiek stadje, met een curieuze mix van Chinese, Indiase, Moslim en, waarom ook niet, Maleisische cultuur. En dat allemaal in een postkoloniaal Engels decor. Zo zit je in Little India lekker sentimenteel te worden bij een masala dosa en doop je een paar straten verderop een stokje in de fonduepan van een Chinese straatverkoper. Om zeven uur gaat het luchtalarm af en ook de hindoes laten zich niet onbetuigd met knetterharde Bollywood muziek. De diversiteit geeft de stad een lekkere sfeer. Ook op Penang was de regen weer nadrukkelijk aanwezig, maar dat belette ons niet om met de motor een rondje om het eiland te maken, en prompt wordt het droog. Leuke stad!
consumeren maar! Vanmorgen vertrokken we naar Kuala Lumpur met een bus die businessclass vliegtuigstoelen had. Mooie route, al worden de wegen hier ontsierd door vele Protons, de afzichtelijke maar goedkope eigenmerk-auto’s van Maleisië. Ook KL, zoals iedereen het noemt, is een culturele hutspot, maar we hebben er verder nog niet veel van gezien. Morgen in ieder geval de Petronas Towers bekijken, er moet een achtbaan staan in een shoppingmall en we hebben een practische missie: een visum regelen voor Indonesië. Want u begrijpt dat we daar naar onderweg zijn en dat leidt tot grote opwinding! Het seizoen voor Indonesië is perfect op dit moment, dus missen we en passent de moesson ook nog grotendeels. U hoort weer van ons vanaf Sumatra! Heel veel groeten allemaal, ook van Henri!
Friso, 18 Jul 2004 14:06 uur Bukittingi, Indonesië mammaloe 21 Jul 2004 15:37 uur Wauw wat gaaf! Jullie hebben wel echt een ongelofelijk talent voor goed schrijven. Mijn leven is saai, boehoehoehoe! bep en frans 25 Jul 2004 09:34 uur lieve friso en henri, wat leuk dat jullie nu in Indonesië zijn! Het verhaal dat je stuurde friso, was prachtig! Gelukkig dat jullie het goed maken. Hier is alles oké. Elsbeth heeft nog 9 dagen te gaan voor de uitgerekende datum. De spanning stijgt! Ze maakt het heel goed. Esther, Paul, Laurie en Marit zijn in de Dordogne en hebben het leuk. Marit is toch maar naar Frankrijk gegaan ipv India. Tot spoedig lezens en geniet van jullie wereldreis! Lieve groeten van bep en frans Loes en Ees 26 Jul 2004 20:56 uur Door een hardnekkig foutje in de website waren jullie voor ons afgesloten van de electronische snelweg. Via een zijpad werd het foutje hersteld en jullie wereldreis lag voor ons open. Geweldig! We leven met jullie mee, voelen de hoofdpijn op de hoge pas, zien de geweldige natuur en de prachtige vergezichten voor ons, ruiken de armoede, beleven de hartelijkheid van de bewoners en huiveren bij de onveiligheid en vuiligheid in sommeige landen. We blijven jullie volgen.
Indonesië! We hebben Indonesië bereikt en het contrast met Maleisië is zoals te verwachten valt aanzienlijk. Maleisië was toch wel een hele aangename verrassing. Mooi, makkelijk, geen hassle, smooth as silk. Het kokende Kuala Lumpur is een moderne, strakke stad met een interessante etnische mix, maar de stad heeft verder niet zo’n uitgesproken karakter. Maar men komt niet naar KL om cultuur of sfeer op te snuiven, maar om te consumeren! Met hypermoderne transportmiddelen (monorail, metro zonder bestuurder) hoppen we met volle tassen van de ene shoppingmall naar de andere, met als absoluut summum het marmeren kooppaleis Times Square. Daar zijn tientallen PC Hooftstraten
op elkaar gestapeld, verbonden met glazen liften en koel gehouden door zoemende airco’s. Echt bizar is Cosmo’s World, een themepark tussen de vijfde en negende verdieping, met een aantal straffe klutsers en de indrukwekkende achtbaan: de Supersonic Odyssey. Er was geen kip, dus stapten we direct voorin het treintje dat na een kwartier bijna leeg vertrok. Een aantal loopings later stapten we in lichte shock weer uit, geweldig. Ook leuk: door burka’s (vooral toeristen uit Arabië die komen shoppen) geramd worden in de botsauto’s of vanaf een terras de waanzin observeren. Net als alles in KL lijken ook de imponerende Petronas Towers op de groei te zijn gebouwd, want die schijnen half leeg te staan. Ondertussen was de Indonesische ambassade aan de slag gegaan met ons visum, het kostte ook hun drie werkdagen om een sticker in je paspoort te plakken, maar met een weekend er tussen en twee vrije dagen ivm de verkiezingen loopt de vertraging al snel op tot een week. Dat gaf ons wel mooi de tijd om de Cameron Highlands te verkennen, waar mensen en boeken lyrisch over waren. We hadden een leuk guesthouse met een soort patio waar het prettig toeven was, leuke mensen en goeie films. De groene heuvels leenden zich voor jungletreks en uitstapjes naar theeplantages en de koelte was erg aangenaam na Kuala Lumpur. In Kuala ons visum opgehaald (60 dagen!) en overgestoken naar Sumatra. Met een nachtbus naar Samosir, een eiland in een gigantisch kratermeer dat 100.000 jaar geleden is ontstaan na een onwaarschijnlijke uitbarsting, gevolgd door de ineenstorting van de vulkaan. Zo’n 50.000 jaar later volgde nog een eruptie waardoor het eiland ontstond. Het levert inderdaad een geweldig landschap op. Wij zaten op het kleine schiereilandje Tuk Tuk in een matig onderhouden doch riante bungalow aan het meer. In
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 18
the best righthander in the world het plaatsje zelf slingert een smal weggetje zich langs het water, met aan weerskanten vele tientallen shops, restaurants en guesthouses (losmen). De Bataks stonden eeuwenlang bekend als gewelddadige kanibalen, nu zijn het vriendelijke mensen die graag gitaar spelen. Niets aan de hand dus zou je zeggen. Maar in Tuk Tuk kreeg het Grote Ontspannen toch een vreemd bijsmaakje. De plek is nl. ingesteld op bootladingen vol toeristen, en juist die schitteren door afwezigheid. Hierdoor krijgt het dorp onbedoeld een ietwat tragische, desolate uitstraling en hangen eigenaren van winkeltjes en restaurants verveeld rond, je constant toeroepend, bijna smekend. De zaken gaan al zeven jaar slecht kregen we vaak te horen, dus met de Balibommen heeft het niet eens zo veel te maken. Concurrentie van landen als Laos, Cambodja of Vietnam wellicht? Dat het een schitterend eiland is bleek in ieder geval tijdens een motortocht rond het eiland, waarbij de terugweg dwars over het eiland toch wel wat pittiger was dan verwacht. We klotsten uren over een houthakkerspad met stenen en kuilen, ietwat bezorgd over de kwaliteit van de banden, dreigend onweer en de naderende duisternis. Maar na een paar uur bereikten we afgeragd en opgelucht weer heelhuids de bewoonde wereld. De reis naar Nias, een groot eiland ten Westen van Sumatra, ging zoals ons vooraf al verzekerd was niet zonder slag of stoot. Over de havenplaats Sibolga weet de Lonely Planet treffend te melden: ‘it’s worth visiting just to add to your 10 worst travel hellholes-list’. En het moet gezegd: Sibolga maakte zijn reputatie meer dan waar. Bij de haven hangt een grimmige, intimiderende sfeer en iedereen lijkt lam of gewoon gestoord. Hier gelden andere wetten. Ons plan was duidelijk: kaartje kopen voor de boot en wegwezen, maar zo eenvoudig is dat niet. De boot zat vol, vertelde een onsympathieke kerel die zich ongevraagd aan
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 18
onze zijspanbrommer had vastgeketend. Als een bloedzuiger bleef hij bij ons, want hij kon nog wel wat regelen: een goedkope plek op de grond in de Airco cabin. We vertrouwden hem voor geen cent, maar na een paar uur dralen besloten we de gok toch maar te wagen. Alles beter dan in Hellhole vastzitten tussen al die gevaarlijke gekken. De deal was: de bloedzuiger brengt ons aan boord en zorgt er voor dat alle officials accoord zijn met onze aanwezigheid, dan betalen we. Zo gezegd zo gedaan, we leverden een briefje met onze naam en paspoortnummers in bij een medewerker zodat we niet helemaal vermist zouden zijn in geval van schipbreuk, en een ander uniform moest nog even omgekocht worden met een pakje sigaretten. Maar om half negen gingen zowaar de trossen los. Het profiteren van corruptie kost ongetwijfeld wat karma-punten, maar daar hebben we er gelukkig zat van. De volgende ochtend in de haven op Nias een minibusje gepakt naar het Zuiden, een helse tocht omdat er 18 mensen in de kleine Suzuki mee moesten, en dan werd er ook nog wel eens een liftster opgepikt die zich zo’n beetje over de pook moest laten zakken. De kraters in de weg maakten de marteling compleet, maar dat ben je snel vergeten als je eenmaal in Lagundri aankomt. Vanaf de veranda van onze strandhut keken we uit op een klassieke baai, omringd door heuvels en palmbomen. De enorme golven trekken veel surfers aan, Lagundri heeft een paar jaar op de World Qualifying Series gestaan, u weet wel. De surfbreak is volgens kenners de ‘best righthander in the world’, dus dan is een beetje surfdude niet meer te houden. Voor de niet-surfers zijn er gelukkig wat palmstrandjes, al maakten frequente en zeer hevige onweersbuien ongeremd recreëren soms onmogelijk. We zagen laatst de bliksem inslaan op het strand aan de overkant, waarna je dan ietwat gespannen zit te wachten op de vol-
gelukkig zonder problemen
Norbert 4 Aug 2004 13:03 uur Ik vind het allemaal heel erg interessant hoor jullie reisverhalen maar hoe staat het nu eigenlijk met jullie sexleven? Saskia 5 Aug 2004 11:06 uur Ha jongens, ik weet dat jullie doorgaans hele leuke vrienden hebben, maar wie is die eikel die voorgaand bericht heeft geschreven...? Maar in ieder geval is het heerlijk om jullie verhalen te lezen op de site, hoewel ik jullie ook erg mis. Dikke kus!
Annemarie 5 Aug 2004 14:08 uur Ja, Sas, ben het met je eens, wie is dat? H en F. Het heeft nu lang genoeg geduurd, kom terug! Zag gisteravond bij Martin 7 pakketten met foto's van Indonesie. Jaloezie begint om te slaan naar afgunst... nu wil ik! Doei! Annemarie 9 Aug 2004 11:25 uur Friso! Kan je zipbestandje niet lezen op de mail, wil je het op een andere manier versturen? Dank je. Liefs, Anne
Mieke 9 Aug 2004 12:04 uur Nu jullie toch op Java zitten moet je ook eens naar het eilandje Madura gaan. (ligt boven Surabaya, klein uurtje met de boot) Geen toerisme, geen luxe hotels, stugge madurezen, maar wel erg kleurige vissersboten en stierenrennen. De veerboot er naartoe is al een leuke ervaring. Ik hoorde dat jullie ook naar Bali gaan. Zo mooi! Geniet ervan dat hebben wij toen ook met volle teugen gedaan. Mieke (vriendin Marion) Annemarie J. 11 Aug 2004 12:04 uur Jongens, hoe was eigenlijk de 8e van de 8e om 8 uur 's avonds, 8 jaar later.....graag uitgebreid verslag
ankie 19 Aug 2004 13:59 uur Wat leuk om jullie avonturen onder werktijd te kunnen lezen net jullie site van margot gekregen volgende stop is Bali? in Kuta was een te gek restaurant "poppie's" ben erg benieuwd of dat er nog is lekkere tequila sunrise ook
gende flits. Het eiland zelf is erg mooi, groener kan niet. Maar ook in Lagundri gaat men gebukt onder een onverklaarbaar gebrek aan toeristen, veel hutjes liggen er verlaten of totaal vervallen bij en er zijn vrijwel geen restaurants of barretjes meer open. Het is vechten om klanten, een keer zelfs letterlijk toen een boekenverkoper op het stand werd aangevallen door een jongen van onze strandhut. Na die actie kon hij wat ons betreft inpakken en de stemming zat er lekker in na dat incident. Onze strandhut was gek genoeg bijna gratis, maar een ongeschreven wet stelt dan wel dat je verplicht bent maaltijden te nuttigen bij de eigenaar van de losmen. Ook bananen of kokosnoten kopen van permanent passerende strandverkopers wordt niet gewaardeerd. Na vier dagen lagen ontspanning en verveling wel erg dicht bij elkaar en hielden we het voor gezien in Lagundri. We konden vlakbij Lagundri met de houten boot terug naar Sibolga, dit keer legaal in een spartaanse hut met bed. Nog geen twee minuten nadat de boot de volgende ochtend was aangemeerd zag ik achter het gaas van onze deur het hoofd van de bloedzuiger. Aaaargggh! Het is niet waar! Hoewel we precies wisten waar we heen moesten, bleef hij weer om ons heen zwermen en bemoeide zich stevig met de kaartverkoop voor onze trip naar Bukittingi. Gelukkig zonder problemen per jeep vertrokken voor een lange maar waanzinnig mooie reis. Onderweg passeerden we de evenaar, precies op het moment dat het donker werd. En dat is dan ook binnen een kwartiertje gepiept. Het gegeven dat je nergens op de planeet zo snel ronddraait leidde in de jeep tot interessante discussies met de Engelse filosoof Alex over de relativiteit van tijd en snelheid, zwarte gaten, parallelle universums, Einstein en Stephen Hawkins. Volgende keer meer over Bukittingi en het land waar we
terecht zijn gekomen, voor nu wens ik u, mede namens Henri natuurlijk, het allerbeste, met heel veel groeten!
Henri, 30 Jul 2004 17:31 uur Hello mister! Dag allemaal, Inmiddels zitten we drie weken in Indonesie en hebben we het midden van Java bereikt. Hoe is het ons de afgelopen twee weken vergaan? Bukittinggi op Sumatra bleek een prachtplek, hoog gelegen tussen drie vulkanen (die min of meer slapend zijn) en met een koel klimaat. Het stadje zelf lieten we maar snel voor wat het was, hoewel we onze zondagmiddag doorbrachten in de lokale dierentuin. We hoorden al twee dagen diverse apen brullen boven ons hotelletje en werden tegen beter weten in toch wat nieuwsgierig. De apen bleken in een kooi te zitten van nauwelijks een kubieke meter, wat een zeer deprimerende aanblik was. De Indonesiers deelden onze afkeer echter bepaald niet en konden er hartelijk om lachen. Kinderen en hun ouders fokten de apen op, want dan brulden ze zo leuk. De omgeving van Bukittinggi hebben we op de motor doorkruist, zoals altijd in de hoogste versnelling. Friso in zijn element achter het stuur en ik keek achterop mijn ogen uit. Het landschap was zoals we het kennen van de foto's: rijstterrassen met op de achtergrond de vulkaankegels, boeren gebukt bezig met de rijstoogst op de velden en dorpjes vol met huizen in traditionele stijl. Vervolgens door naar Padang, waar we de boot naar Jakarta wilden nemen. Die bleek echter opgeheven bij gebrek aan belangstelling. De verleiding van een vliegreisje konden we niet weerstaan en even later stonden we in Jakarta, de
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 20
vulkaan-hoppen bruisende mega-hoofdstad op Java. Java blijkt een verhaal apart: er wonen 128 miljoen mensen op een eiland vele malen kleiner dan Sumatra. Heel Indonesie draait eigenlijk om Java, op alle fronten. Wat wij gezien hebben van Sumatra was vaak leeg en zeer groen. Regenwouden te over! Gelukkig, ze bestaan nog overvloedig. Zou Java niet zo overbevolkt zijn dat je over de mensen struikelt, vroegen we ons af? Dat blijkt niet het geval, ook hier is het landschap vaak oogverblindend groen en erg fotogeniek. Hoewel we onszelf graag onderdompelen in nieuw onbekend stadsleven heeft Jakarta ons hart niet kunnen stelen. De stad is heet en bedekt met een permanente smoglaag. Er zijn nog wel enkele overblijfselen te vinden van het oude koloniale Batavia, zoals een scheepswerf van de VOC. Veel oude Nederlandse huizen zijn erg vervallen en hebben daardoor iets mysterieus. Voor fans van geschiedenis (zoals ondergetekende) viel er dus nog wel wat te halen in Jakarta. De trein naar Bandung slingerde zich omhoog door de bergen van West-Java. Ook hier rijstterassen zover het oog rijkt, afgewisseld door diepe ravijnen. In Bandung waanden we ons even in een Hilversumse buitenwijk uit de jaren '20! Het koele klimaat maakte een zomers-Nederlandgevoel compleet. Hella Haasse spookte er ook rond, zo leek het. Onze derde Javaanse stop is de stad Yogyakarta, verder naar het oosten. Dit blijkt het toeristisch epicentrum van Indonesie te zijn met als voornaamste reden de vlakbij gelegen Borobodur. Ons bezoek aan de Borobudur kreeg een apart tintje door de aanwezigheid van een groep Brabanders die elkaar voortdurend gezellig wezen op mooie fotopunten. "Nee, ge moet op da puntje daor goan zitten..." We waren weer even thuis (ik althans). De vulkaan Merapi is zeker zo boeiend. Hij torent hoog
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 21
boven de stad uit en heeft een permanente rookpluim, wat hem wel wat intimiderend maakt. Het is de gevaarlijkste vulkaan van Indonesie. Vandaag hebben we hem van dichtbij gezien, helaas niet vanaf de kraterrand, maar vanuit het bos op zijn zuidflank. Sinds 1994 is de vulkaan erg actief en mag je hem niet meer tot de top beklimmen. In 2001 spoot hij nog lava en giftige gassen uit, wat vele slachtoffers tot gevolg had. De Merapi is trouwens zo hoog en stijl dat wij de top waarschijnlijk zowiezo nooit zouden halen...Doe ons maar een bankje op het viewpoint. Indonesie heeft 130 vulkanen en is daarmee de koploper in de wereld. Van die 130 zijn er momenteel 15 actief. Morgen continueren we ons vulkaan-hoppen op Oost-Java met de beroemdste vulkaan van Indonesie: de Bromo. Het is moeilijk om dit land in een paar woorden te vatten. De Indonesiers moeten volgens ons het meest sociale volk ter wereld zijn. Ze zijn in vele opzichten de totale tegenpool van Chinezen, zoals wij die ervaren hebben. In Indonesie wordt overal gelachen, de hele dag door. Men lijkt continue goedgemutst. Mensen die elkaar in een stad als Yogyakarta in de bus tegenkomen en elkaar onmogelijk allemaal kunnen kennen beginnen zich vaak direct met elkaar te bemoeien. Je ziet oude vrouwtjes elkaar voor de gek houden en in een deuk liggen, kom daar maar eens om in Nederland. Het maakt dat Indonesie heel vrolijk en zeer ontspannen aanvoelt. We moesten op Sumatra nog erg wennen aan die extreme interesse in onze handel en wandel. Inmiddels vinen we het wel best, al komt het 'hello mister, where you going?" ons wel de neus uit. Dat is de standaard vraag die overal naar ons wordt geroepen. Tot in het absurde! Als je met z'n allen op de boot zit naar Nias en midden op zee wordt weer gevraagd waar je heengaat, dan houdt het toch een beetje op... Iets anders wat opvalt in Indonesie is de reactie die je
rubber time
Marion 21 Aug 2004 21:04 uur Heerlijk om weer wat van jullie te vernemen. Geweldig hoe jullie genieten van al het moois op de wereld. Ik zie het al helemaal voor me, Jullie snorkelend in de zee en zonnend op een bedje met een flinke neut in je hand......proost!!!! Enne...nog gefeliciteerd met jullie 8 jarig jubileum, dikke kus, toedeloe. Loes en Ees Aartse 23 Aug 2004 20:21 uur We hebben Nienke gezien. Het is een dot van een meid. Zus en Anton kunnen terecht trots zijn op zo'n gaaf stukje werk. We hebben genoten van jullie verslag. Het leek net of Nederlands Indie behandeld werd eind jaren '40 vorige eeuw!). Zo bekend allemaal. We houden jullie in de gaten! Walley 24 Aug 2004 00:25 uur Friso! Prachtig verhaal. Ik zit hier in Amsterdam, en ben wel een beetje jaloers... Eind van dit jaar wil ik naar Sumatra en Bali gaan, rond kerst en jaarwisseling. Zijn jullie nog in de buurt misschien? Have fun....!!
[email protected]
regelmatig krijgt als je antwoord geeft op vraag twee: "where you from? Holland. O, Holland, eerst waren we vijanden, maar nu zijn we vrienden". Ik had niet verwacht dat mensen nog zo vaak over de koloniale tijd zouden beginnen. Zelfs een jongen van 15 jaar wist te vertellen dat hij van zijn leraar op school had geleerd dat hij de Nederlanders niet moest haten, maar vriendschap moest sluiten met Nederlandse toeristen. Vandaar dat hij me aansprak, zei hij, om vriendschap te sluiten. Sta je toch een beetje met je bek vol tanden. Het Indonesisch heeft veel Nederlandse woorden overgenomen, waaronder een aantal erg onverwachte. Een kleine greep: asbak, bekleding, in de badkamer heb je een handuk en een wastapel en in een garage kun je zonder moeite je knalpot laten maken of krijgt je auto een nieuwe doorsmeer. Ook geeft Indonesie een geheel eigen gezicht aan de Islam, een zeer verfrissend gezicht als je het ons vraagt. Maar daarover vertelt Friso jullie binnenkort wellicht meer. Veel groeten van Henri en Friso.
waarop verkopers van fruit, kip, nasi, loempia’s, frisdrank, chips, pennen, zonnebrillen, horloges, sierraden, geodriehoeken en speelgoed hun kans grepen en de bus enterden. Naast talloze bustroubadours die een kort en meestal vals nummer ten beste gaven, waren er ook verhalenvertellers die na hun optreden snel met de pet rondgingen en vervolgens uit de rijdende bus sprongen. En het opgewekte gezelschap hobbelt weer verder naar de volgende halte, iets verderop. De befaamde Indonesische rubber time betekent in de praktijk dat je altijd minstens 20 procent bij de beloofde reistijd kunt optellen. Bij aankomst blijkt steeds weer dat de laatste bemo (minibusjes met twee banken over dwars) net is vertrokken, maar er zijn altijd wel mafia-achtige figuren die vrij hysterisch en dwingend een peperdure oplossing aanbieden. Er is altijd haast bij, anders gaat de concurrentie misschien wel met de vis aan de haal. Een beproefde techniek om de storm over te laten waaien is demonstratief naar de dichtstbijzijnde warung sloffen voor een cola. De ergste heethoofden houden het dan meestal wel voor gezien en bij de volhouders daalt de prijs gestaag.
Friso, 21 Aug 2004 21:42 uur Bali en Lombok Eindelijk weer een plek waar internet is, dus we gaan een poging wagen u even bij te praten over de afgelopen weken. Maar eerst nog wat nieuws uit Nederland, want we zijn weer oom geworden! Nienke en moeder maken het prima, Elsbeth en Anton nogmaals van harte! We waren blijven steken in Yogyakarta op Java. De bus van Yogya naar Bromo stopte weer voor elke mier die overstak,
Zo kwamen we ook nu weer gewoon op onze plaats van bestemming terecht, in dit geval Cemoro Lawang, op de rand van de 10 km brede krater van de Tengger vulkaan. De enorme krater is veranderd in een woeste zandvlakte met daarin drie kleinere vulkanen. In de verte laat de Semaru regelmatig krachtige vulkanische scheten. De Bromo is een gemakkelijk te beklimmen vulkaan met Showbizzquiz-trap en bleek weldegelijk actief: dikke rookwolken stegen op uit de krater onder ons. Sterker nog, toen we terug waren in hotel Lava vertelde het hotelmeisje doodleuk dat dat de Bromo twee maanden geleden nog was
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 22
eindeloos snorkelen uitgebarsten, twee mensen hadden het niet overleefd. Ze liet een filmpje zien dat ze met haar mobieltje had gemaakt, grote zwarte rookwolken, alsof er een bom was gedropt. Vanaf een berg aan de rand van de Sand Sea was de zonsopkomst een sprookjesachtig plaatje, oranje vulkanen op de maan. Na het drukke Java was Bali helemaal een lekker eiland. Niet zo vreemd dat hele volksstammen op Bali afkomen, want de landschappen zijn spectaculair en gevarieerd en er is voor iedereen wel wat te beleven. Van raven in Kuta en shoppen in Ubud tot duiken, vulkanen beklimmen of ordinair bakken op een palmstrand. We hebben veel op de motor rondgetoerd en je kunt lukraak ergens naar toe rijden, het is altijd mooi. Maar wat Bali echt bijzonder maakt is de cultuur met een gezellige mix van Indonesische spiritualiteit en Hindoeisme. Naast de kleine rituelen met offerings (kleine gevlochten schaaltjes van palmbladeren met rijst, bloemen, groen en wierrook) zijn er ook grote ceremonies, zoals we in Ubud merkten. De koningin van Bali was overleden en de crematie had al een week eerder plaatsgevonden. Op een groot videoscherm in een tempel was te zien hoe deze grootse ceremonie was verlopen. De herdenking duurde nog steeds voort, er was van alles aan de hand in het stadje, inclusief geweldige dans- en muziekvoorstellingen. Het Noorden van Bali is veel minder toeristisch en een stuk droger dan de rest van het eiland, met cactussen aan de kust bij Amed. Dit kleine vissersdorpje annex duikparadijs ligt aan de voet van de grootste vulkaan van het eiland, de Agung, die fraai in de zee uitrolt. Maar in Amed was het afgelopen met het lowbudgetten, het was duidelijk hoogseizoen en de prijzen van kamers rezen de pan uit. Bovendien zat alles vol. We werden gered door de Eco
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 23
Divers, die ons een hutje gunden dat eigenlijk bedoeld was voor bezoekers die een duikcursus geboekt hadden. Er hing een naargeestige sfeer bij de Eco’s en we werden gedoogd ipv verwelkomd. De avonden met Arak (palmwodka) met leuke mensen in Sunrise maakten veel goed en ook het snorkelen bij de twee scheepswrakken was OK, maar het was verder duidelijk niet de goeie tijd om in Amed rond te hangen. Dan was Padangbai een stuk beter, een kustplaatsje met Blue Lagoon Beach om bij te bruinen en de Kinky Reggaebar die vooral snoeiharde metal draaide. Ondertussen lonkte Lombok in de verte, en met name de Gili’s, drie piepkleine eilandjes ten noordwesten van Lombok. Het supertip-alarm gaat in volle hevigheid af voor Gili Air, waar iedereen met een talent voor ontspannen de ultieme staat van verlichting zal ervaren. Maar ook stresskippen komen hier gegarandeerd tot rust. Je loopt in een dik uur rond het eiland, her en der langs de kust staan wat bungalowtjes en restaurantjes waar ‘s avonds vis op de BBQ ligt. De enige vorm van transport is paard en wagen, auto’s of brommers zijn taboe en politie is er evenmin. Utopia! Het bestaat! Om het feest compleet te maken kun je er eindeloos snorkelen, of duiken voor hen die zich dat kunnen permitteren, maar dat is niet noodzakelijk om reuzeschildpadden, grote octopussen of sprookjesriffen te zien. En als ‘s avonds de immer spectaculaire sunset achter de rug is, openbaart zich een sterrenhemel die je doet duizelen. Op het strand lagen we met open mond naar vallende sterren te kijken, alleen jammer van die sliert bewolking die het beeld een beetje verstoort. Maar een dag later hing die bewolking er weer. Dit zijn helemaal geen wolken, dit is de Melkweg! Ongelofelijk, dit is nog eens spacen. Wat een goddelijke plek.
yes? transport? Gelukkig vonden we een aanleiding om toch weer te vertrekken van Gili Air: de viering van onafhankelijkheidsdag. Billy, een jongen die bij onze beach bungalows werkte, vroeg of we mee gingen naar zijn geboortedorp, Gondang. Daar zou de dag dat Soekarno de onafhankelijkheid van den Hollanders uitriep (17 augustus 1945) groots gevierd worden met ceremonies en een parade. Hij nodigde ons uit voor een avondje slammen met zijn vrienden, waarbij de Arak weer royaal vloeide. Billy had al een heel programma voor ons in gedachten, met een dag naar de waterval en een dag naar de sea spring, waar drinkwater uit de zee opborrelt. We hadden al snel in de gaten dat er wel een prijskaartje aan zijn gastvrijheid hing, en hielden de boot een beetje af. Een dag later besloten we na de militaristische vertoning op een voetbalveld met speechende uniformen en marcherende studenten, om er tussenuit te piepen. Ons local adventure begon een beetje als een wurggreep aan te voelen. Als troost hebben wij alle drank maar betaald en hem heel hartelijk bedankt.
Pekko 29 Aug 2004 20:47 uur Gesluierde peuters? Zouden ze ook besneden zijn? Kortom - er is in indonesie behoefte aan Theo van Gogh & Hirsi Ali! hihihi. groetjes
Ronald Sonnemans 31 Aug 2004 14:28 uur Ga maar snel naar het toch veel leukere India. Wat meer daden en minder woorden. Hoe meer berichten ik lees overigens, hoe jaloerser ik word. Kijk uit naar nieuwe post, Ronald
Via Semaru aan de voet van de Rinjani vulkaan, waar geen ruk te beleven is als je niet van trekken houdt, naar Tetebatu gegaan, een plaatsje dat vroeger nog wel toeristen aantrok, maar nu helemaal verlaten was. We waren dan ook een regelrechte sensatie en liepen als halve popsterren door het dorp, af en toe doodmoe van al dat gehello, alle goede bedoelingen ten spijt. Gelukkig waren er ook mensen die ‘hello tourist’ gillen, dat relativeert het een en ander weer een beetje. Vanuit ons mooie Sasak huisje hadden we een prachtig uitzicht over de tabaksplantages met in de verte de vulkaan, maar het kon niet verhullen dat de plaats een beetje vergane glorie uitstraalde. Als je in een restaurant een cola bestelde, zag je even later een brommer wegtuffen,
waarna je tien minuten later een verse coke kreeg voorgeschoteld. Weer zo’n plek in Indonesie waar men wanhopig wacht op betere tijden. Nee, dan Senggigi, de grootste toeristische trekpleister van Lombok, met veel upmarket restaurants en luxe beachresorts. Ook hier zijn niet veel toeristen, maar wel bandjes die Joe Cocker en Beatles nummers spelen voor een lege zaal. Veel strandtenten zijn failliet en bungalows staan weg te rotten op prachtige locaties. Het levert een vreemde sfeer en is wederom onbegrijpelijk. Het lijkt er op dat de bomaanslag in Bali van twee jaar geleden vooral alle andere eilanden geschaad heeft. Tot zo ver even, later meer overpeinzingen over dit land, de mensen en wvttk. We sluiten af met een zeer hartelijke groet, ook namens Henri die nu misschien wel obladioblada aan het meezingen is met een band in een lege bar, en de mededeling dat wij in blakende fysieke en geestelijke gezondheid verkeren, gelukkig als altijd.
Friso, 29 Aug 2004 09:25 uur Ubud, Bali, Indonesië Yes? Transport? We zijn de dagen alweer aan het aftellen voor ons vertrek richting Mother India, dus het is hoog tijd voor enkele observaties met betrekking tot Indonesië. Dat valt niet mee, want we hebben maar een fractie van dit enorme land (5000 km van oost naar west) gezien. Bovendien zijn de verschillen tussen de eilanden en de bewoners zo groot, dat je nauwelijks kunt generaliseren. Toch een poging.
Annemarie 2 Sep 2004 13:54 uur Wat schrijven jullie weer mooi!
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 24
heel ander verhaal is overal voelbaar Het merendeel van Indonesië is Islamitisch en dat is goed merkbaar aan het Allahalarm dat vijf keer per dag door de kampongs en over de sawa’s tettert. Regelmatig werden we om vier uur ‘s ochtends wreed uit onze slaap gewekt door een schel galmend Allahuakbar. Sommige muezzins klinken alsof ze zelf zeer aanstootgevende handelingen verrichten terwijl ze oproepen tot het gebed, anderen hebben een minder extatische geloofsbeleving en lijken hun vakantiefoto’s in te plakken tijdens hun preek. Wij goddeloze zondaars respecteren het allemaal, maar het is wel opvallend dat er bijna niemand gehoor geeft aan de oproep tot het gebed. Het geloof wordt sowieso met een korreltje zout genomen. Meiden met hoofddoekjes zijn in de minderheid en dragen dan ook nog eens vaak een strakke spijkerbroek, terwijl de regels over alcoholgebruik al helemaal losjes worden geïnterpreteerd. Op Lombok is de Islam prominenter aanwezig. Er worden veel moskeeën bijgebouwd en we hebben zelfs enkele gesluierde peuters gespot. Over het algemeen is het geloof echter niet zo orthodox en is er ruimte voor Indonesische tradities van animisme en mystiek. ‘Wie zichzelf kent, kent zijn Heer’ is het motto, waardoor men geestelijk meer naar binnen gekeerd is en niet zozeer is gericht op strikte naleving van de geloofsregels. De geloofscultuur van het overwegend Hindoeïstische Bali is weer een heel ander verhaal en is overal voelbaar. Ook hier is Indonesische spiritualiteit verweven met het geloof. Hierdoor voelt en smaakt het Balinese Hindoeïsme compleet anders dan dat van India. Het wemelt op het eiland van de tempeltjes, kleine religieuze monumentjes en beelden, en de hele dag zijn mensen in de weer met wierrook en offerings, de kleine palmbakjes met bloemen en rijst. Ze zijn voornamelijk bedoeld om de goden te danken en slechte geesten buiten de deur te houden, en ze staan
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 25
overal, het is oppassen waar je loopt. Onderweg stopte een bemochauffeur om een offering te kopen, zette het schaaltje op het dashboard, haalde er een bloemetje uit en stak dat achter zijn oor. Anderen zetten hun volle bemo stil bij een klein offeringshuisje langs de weg om even te bidden, de passagiers wachten rustig af. Het is ontroerend om te zien dat zelfs de stoerste barman van een reggaetent bezig is met wierrook en water om zijn café sprenkelt. Het zijn die kleine, gezellige rituelen die er voor zorgen dat religie altijd en overal aanwezig is, maar zonder opdringerig te worden en ontdaan van de strengheid die uit de Islamitische luidsprekers schalt. Al zou je nog zo graag willen, het is onmogelijk om je in Indonesië anoniem te verplaatsen. Indonesiërs negeren elkaar nooit, laat staan toeristen, en hebben de morele verplichting om altijd aanspreekbaar en sociaal te zijn. De standaard zinnetjes als ‘Hello mister – where are you going’ worden op den duur weliswaar erg eentonig, al die lachende gezichten zorgen wel voor een heel belangrijk gevoel: je bent hier welkom. Leuk dat je er bent! Maar veel mensen spreken je niet zonder reden aan: ze hebben iets speciaals in de aanbieding, bij voorkeur van ‘original quality’ en altijd ‘very cheap’. Het woord ‘friend’ is dan ook aan zware devaluatie onderhevig. Veel instant vrienden laten zich namelijk nooit meer zien als je duidelijk hebt gemaakt geen interesse te hebben in een guide, tour of motorbike. Ambulante types op straten en stranden maken ook makkelijk vrienden: ‘hello friend, you want watch – thank you, I have one - yes, for your other arm’. Wat hippere jongens gebruiken graag ‘hello brother’, maar ‘hello wallet’ zou beter op zijn plaats zijn. Maar het blijft doorgaans vriendelijk en het is allemaal niets vergeleken bij de bemomafia. Vooral op Lombok vergden de korte busritjes nogal wat assertiviteit. Als je alle
belachelijk dure charter bemo’s belachelijk dure charter bemo’s hebt afgeschud en een public bemo hebt gevonden, begint de act van het afdingen. Normaal gesproken wordt er als je overeenstemming hebt bereikt niet meer moeilijk gedaan over de prijs en betaal je netjes bij aankomst. Zo niet op Lombok. Het is meer regel dan uitzondering dat op de eindbestemming met grote verontwaardiging wordt gereageerd als je het afgesproken bedrag overhandigt aan de chauffeur. Meestal wordt met veel gevoel voor drama het dubbele bedrag geëist omdat de prijs per persoon zou zijn. Of het blijkt dat je helemaal nog niet op de eindbestemming bent en je moet overstappen in een ander busje, terwijl wel verlangd wordt dat je de volle mep voor een halve reis betaalt. Het is niet erg dat je als toerist wat meer betaalt dan de locals, maar liegen of pure afzetterij leidt automatisch tot heftige reacties. Na een dag van vijf bemoritjes die vaak eindigen met een woordenwisseling, heb je het wel weer even gehad met het openbaar vervoer. Indonesiërs mogen dan supersociaal zijn en babbelen er lustig op los, soms krijg je wel eens het gevoel dat het een land is van woorden, niet van daden. Vooral Lombok voelde soms als een grote hangplek waar de mannen op kruispunten of in speciale hanghutten samenkomen om
wezenloos voor zich uit te staren, ondertussen manisch Kreteks rokend. Het is tenslotte gezelliger om je samen stierlijk te vervelen. Vrouwen zijn daarentegen altijd in de weer. Met kinderen, in toko’s, in de keuken of op het land met zware manden op hun hoofd. Je ziet een vrouw nooit niksen, zeker niet met sigaret. Ook in Indonesië moet de emancipatie nog op gang komen. Een goede Islamitische wet stelt nu eenmaal dat de man koning is. Hoe dan ook, het stereotiepe beeld dat Indonesiërs vrij lui zijn wordt door de hangende mannen van Lombok in ieder geval niet volledig ontkracht. Daar moet direct bij vermeld worden dat de werkloosheid enorm hoog is. Je zou door alle blijheid op straat en de afwezigheid van bedelaars of stuitende armoede a la India bijna vergeten dat Indonesië nog steeds in een diepe economische crisis zit die nu al bijna zeven jaar voortduurt. Miljoenen mensen leven onder de armoedegrens, veel ouders kunnen de school voor hun kinderen niet meer betalen en voor de banen die er zijn moet vaak grof worden betaald. Een functie in het leger kost bijvoorbeeld al snel 20 tot 30 miljoen roepia, een godsvermogen waarvoor mensen zich diep in de schulden moeten steken. En dat brengt ons op het punt van de Korupsi, een van de grootste problemen van het land. Indonesië staat fier aan kop in de top 10 van meest corrupte landen. Voor een stapel bankbiljetten knijpt de polisi een oogje dicht, heb je ineens een voldoende voor wiskunde of wordt een vergunning zonder morren afgegeven. In de Jakarta Post staan regelmatig verhalen over corruptie, maar dan vooral over ambtenaren en politici die worden vrijgesproken. Er loopt nog steeds een onderzoek naar mr. korupsi himself, Soeharto, maar ook hij lijkt de dans te ontspringen. De politiek heeft geen belang bij het aanpakken van het prob-
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 26
de dochter van soekarno leem, het zou veel politici immers zelf de kop kunnen kosten. Mede hierdoor is het vertrouwen in de politiek erg klein. De reformasi die na de val van Soeharto in 1998 werd ingezet, verloopt traag en de oude garde heeft nog steeds veel invloed. Veel mensen zijn bang om oppositie te voeren uit angst voor maatregelen van de gevestigde orde, inclusief liquidatie. De kans is aanwezig dat Megawati Sukarnoputri in november wordt herkozen als president, wat voor velen geen reden is tot optimisme. Onder Mega, de dochter van Soekarno en getrouwd met een vermeende mafiabaas, zal er in ieder geval helemaal niets veranderen aan het systeem dat door en door rot is. Oudere mensen, die soms nog redelijk Nederlands spreken, zeggen soms zonder blikken of blozen dat het in de tijd van de Nederlandse overheersing allemaal veel beter was. Dat lijkt me sterk, want de gruweldaden die Nederland op zijn geweten heeft zijn ongekend. Waarom hebben we het trouwens over Politionele acties? Dat is nog eens een understatement voor grootschalige militaire aanvallen die pas eindigden toen Amerika dreigde te Marshallhulp stop te zetten. Voor de huidige generatie Indonesiërs is het echter allemaal verleden tijd en als we zeggen dat we uit Nederland komen leidt dat nooit tot kritische opmerkingen. Ahh! Belanda! Belanda goreng! Is een veel gehoorde reactie, daarbij refererend aan gebakken ‘big bananas’. Vast staat in ieder geval dat we nog minstens een keer terug gaan naar Indonesië voor meer Tango’s, Beng Bengs en Tim Tams, en voor de 6.000 bewoonde eilanden waar we nog niet geweest zijn. Want hoe je het ook wendt of keert, het is een fascinerend en ver-schrik-kelijk mooi land.
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 27
Friso, 10 Sep 2004 20:52 uur Bangkok, Thailand One night in Bangkok We zijn weer veilig en wel terug in Bangkok, waar we net horen over de aanslag in Jakarta. Daar zaten we dus ver vandaan, maar bedankt voor het berichtje Paul! Onze laatste dagen in het mooie Indonesie hoopten we te slijten op een Robinson Cusoe-eilandje bij het Zuidwestelijke puntje van Lombok. Bootjes naar Gili Nanggu vertrokken vanuit Taun, een klein plaatsje waar we als enige gasten in een comfortabel spookresort verbleven. Niemand te bekennen die op zoek was naar de 'new Gili's' zoals de eilandjes wel genoemd worden. Het gebied heeft wel wat van zijn charme verloren, begrepen we een jongen die in het resort werkte. De ooit groene bergen rond Taun zien er kaal uit: illegaal platgebrand om er later iets op te kunnen verbouwen. Voor de kust van het plaatsje is het koraalrif in een paar jaar tijd verdwenen dankzij dynamitefishing. Je gooit 's nachts een bom in het water en je kunt de vis zo opscheppen. Dat het rif ook explodeert hindert niet en de politie is natuurlijk keurig omgekocht. Het rif wordt verder leeggeruimd door dorpsbewoners die het koraal tot kalk vermalen om huizen mee te plamuren. Hoewel je vanuit Taun zou kunnen zwemmen naar Gili Nanggu, was de overtocht een prijzig avontuur. Mij is altijd geleerd dat bij weinig vraag de prijs daalt, maar hier worden de economische wetten omgedraaid. In een kwartiertje tuften we naar de overkant. Het eilandje is piepklein en wordt slechts bewoond door de hotelcrew en een monnik, die overigens op vakantie was. Het hotel bestaat uit zo'n vijftien bungalows en een restaurant.
Paul, 10 Sep 2004 09:59 uur
Bangkok, Thailand
weer in Bangkok: Henri en Friso zitten al weer in het veilige Bangkok, dus geen zorgen over de aanslag in Jakarta...
10 Sep 2004 10:21 uur esther dank je wel Paul, dat was precies wat we even wilden horen!
opgewekt vertrokken we naar lembar Genoeg ingredienten voor een paradijselijke ervaring, maar het gevoel van exclusiviteit wordt danig verstierd door tientallen volgevreten badgasten uit Senggigi die een dagje komen bakken op het strand. Ook hier weer veel rifterroristen die op het koraal gaan staan om hun masker schoon te maken of met hun fins brokken koraal lostrappen. Als je er wat van zegt krijg je een grote bek terug en voor je het weet heb je ruzie. De vibes waren dus niet al te denderend, maar het probleem loste zich vanzelf op omdat we maar een nacht mochten blijven. Alles was volgeboekt ivm met een houseparty op het eiland. Opgewekt vertrokken we naar Lembar, het Sibolga van Lombok zeg maar. Het plan was om een bemo te pakken naar Kuta (er is op Lombok ook een Kuta) en toen we aanmeerden ging het circus direct op volle kracht los. Yes, where you going? Geschreeuw, geduw, absurde prijzen, opdringerige snorren, agressieve handelaren, leugenachtige halvegaren, ontsnapten gevangenen, ze waren er weer in grote getalen. Donkere wolken pakten zich samen boven Lembar. We trokken ons terug in een warung en waren het plotseling zat. Spuugzat. De mentaliteit van intimidatie en afzetterij zat ons al tot hier, maar deze ongure aankomst was de druppel. Wegwezen dus, op naar good old Bali. De laatste hindernis was een kaartje voor de ferry. Hoewel de boot 24 uur per dag heen en weer vaart, was het ticketoffice volgens behulpzame handelaren gesloten, maar ze hadden uiteraard wel een iets duurdere oplossing in de aanbieding. Na veel op en neer lopen vonden we bij de hoofdingang van de haven een officieel loket. Toen we het kaartje hadden probeerde een uniform ons nog twee volstrekt overbodige 'boarding passes' aan te smeren, maar hij kon zelf ook wel lachen om onze middelvinger. Eenmaal op de boot valt de frustratie snel weer van je af,
maar ik betwijfel of Lombok op deze manier ooit een populaire reisbestemming zal worden. De dagen die volgden waren vooral een grote maar aangename deja-vu. Via het vertrouwde Padangbai en Ubud naar Kuta, een onvermijdelijke stop omdat we van daar uit naar Kuala Lumpur zouden vliegen. De hypertoeristische badplaats kan eigenlijk alleen maar meevallen als je zulke lage verwachtingen hebt als wij. Het Torremolinos van de Aussies heeft ontelbare souvernirkraampjes, surfshops, barretjes en restaurants en is een waar DVD-paradijs. Hier kent de piraterij geen grenzen. De straatjes worden bevolkt door schorre beach chicks en halfnaakte, vaak met overgewicht kampende surfdudes. Door alle drukte en uitgelatenheid zou je bijna vergeten dat hier twee jaar geleden de hel uitbrak toen twee zware bommen afgingen op een smalle kruising waaraan de stampvolle Sari Club en Paddy's Bar lagen. Tweehonderd mensen vonden de dood. Op Kuta's Ground Zero herinnert op dit moment weinig aan de terreuraanslag. Aan het hek voor de bouwput hingen wat bloemen en enkele aangrijpende kaartjes van nabestaanden met foto's van slachtoffers. Er komt wel een monument, aan de vergeelde ontwerpen bij het hek te zien. Een van de daders van de aanslag kwam nog in het nieuws omdat hij in een Starbucks coffeeshop was gesignaleerd in Jakarta, een avondje uit met de politie. Nieuws was ook dat andere veroordelden van Jemaah Islamiah niet zullen worden veroordeeld op grond van een terrorismewet, met als gevolg dat een terrorist die zijn rol bij de aanslag had toegegeven, een paar weken geleden werd vrijgesproken. Het zit de Australiers uiteraard erg hoog en de aanslag van gisteren gooit natuurlijk nog meer olie op het vuur. Via Kuala in de bekende business class-stijl doorgedenderd naar Bangkok, waar bleek dat het visum voor India
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 28
terug in India
rood:
vijf werkdagen op zich liet wachten. We hebben dat extra weekje Thailand doorgebracht in Kanchanaburi, twee uurtjes van Bangkok en vooral bekend van de Bridge over the river Kwai. We zaten in Nita's Raft House, een drijvend hotel, dus dat voelde direct als thuis. Toch is het begrip relaxed niet helemaal van toepassing op Kanchanaburi, en dat heeft te maken met een heel merkwaardig fenomeen: de discoboot. In het weekend is er volop actie, als 's avonds tienHenry, Blauw: Friso tallen boten, compleet met dansvloer en lichtshow, uitvaren voor een daverende party op de rivier. Rust is doordeweeks niet gegarandeerd, want er kan om twee uur s' nachts, of zeven uur 's ochtends zoals vanmorgen, zomaar een disco voorbij komen dappen met bruut pompende kermishouse of Karaoke-gegalm. Hoe het zo ver heeft kunnen komen is ons een raadsel, laten we het maar houden op de overtollerante Thaise volksaard. Persoonlijk had ik de Disco Duck allang tot zinken gebracht. Hoe dan ook, in de omgeving is van alles te zien, met name militaire begraafplaatsen en memorials over de aanleg van de Burmaspoorlijn. Vooral de Hellfire pass en het museum waren indrukwekkend. Voor lichter vermaak zijn er verder watervallen en 's avonds was het na de dolby surround film kaarten geblazen met andere hotelgasten. Na het succes van shithead spelen we nu ook asshole. Al met al was het een heerlijke hangout ter voorbereiding op het echte werk, want morgen vliegen we dan toch echt naar India. In Calcutta zullen onze wegen zich vervolgens
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 29
tijdelijk scheiden. Ik ga Thomas over twee weken ophalen in Madras en Henri gaat uiteindelijk naar Dehli om Anouk op te pikken. We gaan niet sentimenteel doen over onze scheiding, want we hebben allebei heel veel zin in dit nieuwe hoofdstuk van de reis. Ergens in Zuid India zullen we elkaar wel weer even treffen. In ieder geval hebben we vanavond alle reden om onszelf eens flink te tracteren op een hele grote fles Singa Beer. Want wat klinkt dat toch lekker: morgen gaan we naar India.
Friso, 22 Sep 2004 23:30 uur Mahabalipuram, India Terug in India Een bericht van de blauwe lijn. Na een vrij turbulente vlucht van Bangkok naar Calcutta kusten de wielen de heilige grond van Mother India. De eerste dagen in India vielen niet mee. In Calcutta drupte de moeson nog flink na, bij ons hotel was de straat ondergelopen. Calcutta geeft een aardige impressie hoe Londen er een paar jaar na een nucleaire aanval uit zou kunnen zien, en de regen maakt het helemaal mistroostig. Echt ongelofelijk zijn de 'paardenmensen', die de passagiers in hun riksja op blote voeten door de straten trekken. Daarnaast zorgen de grote hoeveelheid bedelaars, straatslapers en zwerfkinderen ervoor dat Calcutta nogal hard en confronterend is. Een goeie klap in je gezicht om weer helemaal bij de les te zijn na het ontspannen Thailand. Na ruim vier maanden met himalayabergen, liefelijke landschappen, vulkanen, palmstranden en op het oog heel gelukkige mensen vraagt India om het totaal resetten van het systeem. O ja, India. Hier begint daadwerkelijk een geheel nieuwe reis. Daar kwam nog eens bij
martin 10 Sep 2004 16:18 uur Inderdaad, wat klinkt dat toch lekker. grom groen van jaloezie. plezier jongens! Zeg nog even namaste namens mij. martin Saskia 23 Sep 2004 10:04 uur Jee, Friso. Ik zie India weer helemaal voor me, hoe je het beschrijft. Veel plezier alvast samen met Thomas. Ik ben benieuwd naar jullie avonturen. En ook alvast een fijne verjaardag, maar ik mail je ook nog! Dikke kus! margot 23 Sep 2004 10:54 uur he jongens, fijn om te lezen dat het jullie goed vergaat! ik had jullie site al weer een tijdje niet bezocht, en had dus wat in te halen.. het is geweldig om bij het lezen en kijken even helemaal in andere sferen te zijn, weg van onze dagelijkse drentse badkamer-verbouw beslommeringen! heel veel plezier in india en liefs van ons allen!
Annemarie 23 Sep 2004 11:38 uur Friso! Vanavond Tommie uitzwaaien... Gefeliciteerd vast , ik drink er eentje op je morgen! Veel liefs! Leneke en Engel 23 Sep 2004 12:45 uur Friso alvast van harte gefeliciteerd (de 24ste).Op de familie reunie 1 oktober as zullen we er op je gezondheid eentje nemen. Voor nu groetjes en kijken uit naar je verdere belevenisssen Frans en Bep 23 Sep 2004 14:04 uur Wat een prachtig verhaal weer Friso! We wisten natuurlijk al van je schrijftalenten maar je ziet kans om ons steeds weer te verbazen. Nogmaals een heel fijne verjaardag en een gezonde voortzetting van de reis met van met Thomas!
Frans en Bep 23 Sep 2004 14:14 uur Henri, ook voor jou en Anouk een gezonde voortzetting van de reis 'tegen de klok in'geniet ervan en pas goed op jezelf! We zullen ook jullie op de voet volgen. martin 23 Sep 2004 15:12 uur HARTIJLIJK GEFELICITEERD! Het mooiste kado heb je al: jij zit in Mahabalipuram. Okee draax, even de stinkende jaloezie aan de kant en de boodschap doorgeven: Hartelijk gefeliciteerd van Vi en Martin, uit winderig, koud en nat amsterdam!
een prima plek om langzaam bevangen te worden
martin 23 Sep 2004 16:01 uur neem een typisch heerlijk paper dosa bij dat rasta tentje. Zet maar op mijn rekening!
dat onze onvermijdelijke scheiding in de lucht hing. De kuise maar daarom niet minder klassieke afscheidscène vond plaats op het station van Calcutta, waar ik mijn liefdesprins onder zijn paraplu steeds kleiner zag worden terwijl ik mijn arm uit de kom zwaaide. Dag lieve schat, goeie reis.
wordt klaargemaakt. Oren hebben het zwaarder te verduren, met name het eeuwige getoeter kan knap irritant worden. Maar ondanks het nodige ongerief grijpt het land je naar de strot om je onder te dompelen in een warm, magisch bad. Er is geen ontsnappen aan en verzet is zinloos, je kunt er maar beter helemaal in opgaan.
Een dag later kwam ik aan in Puri (Orissa), aan de Oostkust van India, waar ondanks alles de zon scheen. Op het strand staan over een lengte van zo'n drie kilometer hoge lantaarnpalen en de zee is woest en goor, maar niemand komt naar Puri voor het strand. De sfeer maakt het bijzonder, het is er vredig en kalm. Althans, bij het strand waar de travellershotels zitten. In het centrum is het een stuk hectischer, waarbij de tempel centraal staat. Puri is een van de vier heiligste steden voor Hindoes en trekt dan ook veel pelgrims. De tempel zelf is helaas niet toegankelijk voor niet-hindoes.
Geheel India-proof vertrok ik naar Bhubaneswar, in de buurt van Puri, waar ik drie dagen vast kwam te zitten omdat de trein naar Chennai (v/h Madras) vol zat. Mmmm. Een dag in het stadje is prima, mooie tempels en wat andere bezienswaardigheiden. Bovendien was het Ganesh Chaturthi, een festival om de verjaardag van Lord Ganesh (die met de slurf) te vieren, wat betekende dat er in de stad veel tijdelijke tempeltjes waren neergezet met livemuziek. Maar drie dagen Bhubaneswar is wel wat veel, zeker als het de tweede dag alleen maar hoost. De straat voor het hotel was veranderd in een geelbruine rivier. Wel een goed moment om me wat meer in Spaans en cricket te verdiepen. De thriller IndiaPakistan werd op zo'n beetje alle zenders live uitgezonden, en dankzij de luxe van een tv op mijn kamer kon ik de wedstrijd in al zijn langdradigheid volgen. India in een collectieve crisis, want Pakistan won 3 wicked. Onbegrijpelijke sport.
Al met al was Puri een prima plek om langzaam maar zeker bevangen te worden door het India-virus. Het moet even rijpen, maar na een paar dagen zit het land in je poriën en ruikt zelfs je haar naar India. Die geur van het land is heel typisch, een weeïge mix van zurige en zoetige luchtjes. Vuilnis-, mest- en piswalmen vermengen zich moeiteloos met dampen van wierrook, beedies, diesel en vuurtjes op straat. Deze broeierige melange ruikt soms als een stal, en soms als een keuken waar goddelijk eten
Na 21 uur treinen en een nachtje Chennai kwam het leven in Mahabalipuram in rustiger vaarwater. Een plaatsje dat in het hoogseizoen moet uitpuilen van de backpackers,
rood: Henry, Blauw: Friso FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 30
nog meer zware kost kon ik niet verdragen honeymooners en weekenders uit Chennai, maar nu heel rustig is. Het wachten is nu op Thomas, die morgen aankomt in Chennai. Hou vol Tommie, nog maar een nachtje slapen!
Henri, 23 Sep 2004 17:58 uur Hyderabad, India Plattelandse rust en Boeddha Dag allemaal, Eindelijk weer eens een bericht van Henri, de rode lijn op de kaart laat weer van zich spreken. Friso geeft prima aan hoe 'we' het tot nu toe samen beleefd hebben en menigeen van jullie al heeft gezegd: hij heeft een groot schrijftalent. Het lui achterover leunen van mij is na onze scheiding echter voorbij. Aan het werk Merkx! Hier mijn belevenissen van de eerst dagen gescheiden in India. Ons afscheid in Calcutta had inderdaad niet kuiser gekunt, maar met de regen en de nacht was het toch een romantisch gebeuren. Calcutta is 's nachts totaal uitgestorven, een groter contrast met de mierenhoop overdag is nauwelijks denkbaar. Ik was benieuwd hoe het platteland van Bengalen buiten Calcutta eruit zou zien dus toog ik naar een nietig plaatsje op de kaart: Santiniketan. In de trein raakte ik in gesprek met een aardige Indiase man. Type intellectueel met een grote antieke bril (zie je hier wel vaker), prachtig Indiaas Engels en extreem belezen. Hij sloeg me om de oren met filosofie, religie, literatuur en film. De jaren '60 waren duidelijk nog zijn tijd, je zag hem zo met een zwart coltruitje en een gauloisesigaret naar jazz luisteren. Ook was hij atheist, een unicum in India. Heel
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 31
leuk entertainment voor in de trein, maar zijn aanbod om me rond te leiden in Santiniketan liet ik maar voor wat het was. Nog meer zware kost kon ik niet verdragen. Santiniketan is een dorp met een in India beroemde universiteit, ruim 100 jaar geleden gesticht door de Indiase dichter Tagore. Het was echter niet de poezie maar de beloofde rust van het platteland die me naar Santiniketan bracht en vol verwachting doorkruiste ik met mijn paraplu het universiteitscomplex op zoek naar plattelandse rust. Ondanks de prachtige oude bomen had ik me toch iets anders van deze plek voorgesteld. Ik voelde me een beetje beetgenomen door de Fransman die me dit als supertip had aanbevolen. C'est ridicule! Toen het ook nog eens eindeloos doorging met regenen was het na een dag alweer tijd om verder te gaan. Mijn volgende bestemming was Bodhgaya in de deelstaat Bihar, iets meer naar het westen. Dit gebied is zelfs in India berucht om zijn extreme armoede, corruptie en onrecht. Uitgerekend in dit van god verlaten gebied liep 2.500 jaar geleden Boeddha rond. Bodhgaya is de plaats waar hij na langdurige meditatie onder een Bodhi-boom verlicht raakte, waarna hij in Noord-India zijn leer ging prediken. Van Boeddhisme is in India niet veel meer te merken, het land is voor 80 % Hindoe en de meeste andere Indiers zijn moslim. Bodhgaya is een soort Boeddhistisch eiland en is een belangrijke bedevaartsplaats voor Boeddhisten uit de hele wereld. Het pelgrimsseizoen begint in oktober, wanneer de stad overspoeld wordt door Tibetanen die in ballingsschap leven in India. Ik was dus een beetje te vroeg en had het rijk bijna voor mezelf alleen. Op de plek waar Boeddha verlicht raakte staat een mooie tempel. Achter de tempel staat een Bodhi-boom, waarvan men gelooft dat het een stek is van de originele boom. Ik vond de plek wel bijzonder, maar kon me toch
Paul 23 Sep 2004 15:10 uur Interessant om te lezen hoe Hijra's een soort van outcast zijn, maar tegelijkertijd ook een duidelijke functie en plaats in de maatschappij hebben. Als je neus straks heel hard gaat groeien dan moet je de volgende keer toch maar wel betalen, Henri! martin 23 Sep 2004 15:22 uur de knijper op je neus! Mat wat deden de locals?
Thomas haal je op in stijl Henri 2 Oct 2004 16:29 uur
Als je door een olifantslurf wordt gezegend kan de reis natuurlijk helemaal niet meer stuk. Anders neem je toch gewoon nog wat kopjes 'thee'. Geniet ze! Groeten van Henri Henri 2 Oct 2004 18:20 uur
Ik lees net op internet dat er in het Noordoosten van India bommen zijn ontploft met een aantal doden. Wij zitten daar allebei minimaal 1000 kilometer vandaan, dus maken jullie je geen zorgen. Dat gebied (noordoosten) is gevaarlijk en wij gaan daar ook niet heen. Groeten Henri
moeilijk voorstellen dat dit de plek is waar het Boeddhisme ooit begon. Ruim 10 Boeddhistische landen hebben in Bodhgaya een tempel in de stijl van hun eigen land gebouwd, wat na Tibet en Zuidoost-Azie erg vertrouwd overkwam. Als je echter 1 stap buiten de poorten van de tempels zet zit je direct weer in India en is alles om je heen hindoeistisch. Zeker nu, want het was de dag dat de god Viswakarma in het zonnetje werd gezet. Die kende ik nog niet. Hij blijkt de beschermer te zijn van de 'vehicels', dus iedereen die iets met auto's doet vereert hem die dag. Viswakarma heeft een enorme baard (van echt nephaar op het beeld geplakt) en rijdt op een olifant. Voor de garages waren kleine tentjes opgezet, waar een beeld van de god in was geplaatst. Voor het beeld maakten de mensen muziek en brandden de hele nacht vuurtjes. India zat inmiddels ook weer helemaal in mijn porien! Na drie dagen was het tijd om Bodhgaya te verlaten. Wachtend op mijn nachttrein naar Puri was ik op het station van Gaya nog even getuige van een staaltje fascisme waar ik het koud van kreeg. Op het perron zaten een paar verwaarloosd uitziende zwerfkinderen. Je ziet ze in India overal op de stations. Ze komen de trein in en kruipen met hun bezempje tussen de benen van de passagiers door om het vuil op te vegen. Daarna bedelen ze om een kleine vergoeding. Een drietal politiemannen kwam op hen af en begon hen, recht voor mijn neus, hardhandig te slaan. Een van de jongetjes zag gehurkt op naar een van de agenten en jammerde met smekende ogen om genade. De agent keek het jongetje eerst een paar seconden strak aan en begon hem vervolgens met een stok af te ranselen. De kinderen gilden het uit, maar ik was geloof ik de enige die het uberhaupt opviel. Wat kan India ook een ziek land zijn.
Gelukkig wordt droefenis in dit land vaak snel afgelost door vrolijkheid, zo ook dit keer. 's Morgens in de trein kregen we bezoek van een groepje ongeschoren Hijra's, die klappend en pestend hun roepies kwamen innen bij de passagiers. Deze travestieten/transeksuelen hebben in India een heel lage status en zijn als het ware een derde sexe. Heel vrouwelijke jongetjes of jongetjes die een aangeboren afwijking hebben aan hun geslachtsdeel treden vaak, vrijwillig of door hun familie gedwongen, toe tot de Hijra's voor hun puberteit. Een groot deel van de Hijra's is ontmand en ziet er heel vrouwelijk uit. Ze leven in familieverband, met aan het hoofd een soort 'moederoverste-Hijra'. Ze leven van de bedelarij in treinen en van de prostitutie. Ze komen echter ook ongevraagd opdraven als er een kind is geboren, waarbij ze tegen een verplichte vergoeding het kind zegenen. Deze zegening wordt erg gewaardeerd. Anderzijds worden de Hijra's ook gevreesd, omdat ze iets ongrijpbaars hebben en iets ordinairs. Bovendien kunnen ze naast zegeningen ook vervloekingen uitspreken. Toen de (dit keer nogal mannelijk uitziende Hijra's) onze coupee binnenkwamen voelde ik nattigheid, omdat ik de enige toerist was. En ja hoor: volle aandacht op mijn persoontje. Toen ik bleef weigeren om geld te geven werd ik eerst uitgebreid door de Hijra's betast en vervolgens voor straf twee keer in mijn neus geknepen....
Friso, 2 Oct 2004 15:17 uur Varkala, India Ambassadors en Enfields Team blauw is reeds een week op volle sterkte, dus het wordt tijd voor een korte update. Thomas haal je op in stijl, dus stapten we iets na midder-
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 32
door het verkeer met een hemeltergende scheepstoeter nacht op het vliegveld van Chennai in een witte Ambassador om linea recta terug naar Mahabalipuram te rijden. De ontspannen sfeer daar stond garant voor een zachte landing en een iets minder extreme kennismaking met India. Goeie restaurants aan het strand en leuke barretjes vormen bovendien een sfeervol decor om eens even lekker bij te kwekken. Thomas! Jij hier! Bovendien is er van alles te zien in en rond Mahabalipuram. Na een dagje tempels en rotsgrotten was het tijd voor wat meer actie. Thomas op de Enfield en Friso op de BSA, maar echt oerend hard rijden is er niet bij door gaten in de weg, overstekend vee en vanuit het niets opdoemende riksja's, brommers en bussen. Trouwens, de Enfield maakte weliswaar een indrukwekkend geluid, hij was niet vooruit te branden en sloeg op de meest ongelegen momenten af. Indian quality sir! Toch bereikten we het onuitspreekbare Thirukkalikundram, met een aantal kleurrijke tempels die niet te zuinig waren gedecoreerd met glimmende beelden. Als je kitch maar ver genoeg doorvoert wordt het vanzelf weer mooi, weten ze ook hier. Na twee dagen acclimatiseren was het een goed moment om te verkassen naar Pondicherry, een voormalige Franse enclave. Ook niet bepaald een typisch Indiaas stadje, met statige koloniale gebouwen op recht toe - recht aan straten en Franse curiosa als croissants, gendarmes in kenmerkend tenue en Indiers die beter jeu de boules spelen dan menig geoefende Fransman. Maar daarmee zijn de attracties van Pondy eigenlijk wel genoemd en onze geplande trip naar Auroville, de utopische commune iets onder de stad, moesten we afblazen door regenbuien die maar niet wilden ophouden. Thomas was ondertussen helemaal klaar voor het Echte India, op naar Madurai dus. Eerst naar Villupuram met een
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 33
buschauffeur die zich een weg door het verkeer blaft met een hemeltergende scheepstoeter, en vervolgens zes uurtjes in de trein. Een familie had de gehele coupe gekraakt en weigerde ons te laten zitten, wij moesten maar in ons upper sleeper gaan liggen. Grote onzin natuurlijk, want bij een bed hoort ook een zitplaats, maar toen de conducteur orde op zaken kwam stellen leidde dat vooral bij het gezinshoofd tot grote verontwaardiging. Het ene moment lopen de gemoederen nog hoog op, maar even later lijkt alles weer vergeten en zit je vrolijk keuvelend te genieten van lemon rice met kip die we als goedmakertje aangeboden kregen door de coupegenoten. Madurai was weer een paar stappen verder op de Indiaintensiteitsschaal. Druk, stoffig en heet, maar Thomas voelde zich inmiddels als een vis in het water en manouvreerde zonder morren door de kluwen verkopers, tempelgidsen en bedelaars. De wereldberoemde Sri Meenakshi is een groots tempelcomplex met een paar royaal versierde torens en een levendig binnengedeelte, waar overal religieuze rituelen plaatsvonden, inclusief een olifant die slurfsgewijsch mensen zegende. Veel ruimtes in de tempel waren hindu-only en ik voel me persoonlijk toch snel een beetje een voyeur in zo'n heilig bolwerk, maar indrukwekkend was het zeker. Een en ander laten bezinken op het Temple View Rooftop Restaurant met, u voelt 'm al, een prachtig uitzicht over de stad en tempel. Thomas kan nog steeds hard lachen om de prijzen en draait zijn hand tot ieders genoegen niet om voor een extra rondje of executive room met tv. Twee dagen Madurai was voor ons in ieder geval afdoende en we vertrokken naar Verkala, voorheen een idyllisch hippieparadijs aan de Westkust, maar de laatste jaren in hoog tempo ontwikkeld. Toch is het er, mede dankzij het laag-
naar aanleiding van mijn treinreis met de hijra’s Paul 30 Sep 2004 21:23 uur Ik ben wel benieuwd welke beroepen je jezelf hebt aangemeten!
Paul 2 Oct 2004 19:18 uur Misschien dat de Dalai Lama zich moet gaan inzetten voor de homo's en lesbo's van India en Tibet! Annemarie 3 Oct 2004 20:39 uur Lieve Friso en Thomas! Ik denk aan jullie! Liefs, Anne
seizoen, nog prima toeven en valt het voorlopig wel mee met de sterrenhotels en resorts. Aan het smalle weggetje over de klif wemelt het van de bekende winkeltjes, visrestaurants en terrassen met new agy muziek. Bier is officieel taboe, maar wordt vaak stikem wel geschonken, al dan niet verpakt in een krant of geserveerd als 'special tea' in een pot. Een ober vertelde dat er geen vergunningen worden afgegeven omdat men bang is dat dronken toeristen van de klif af donderen, maar wij zijn zelf meer bezorgd over vallende kokosnoten. Af en toe kun je op zee dolfijnen hun loopings zien maken, dus met de spirituele vibes zit het hier wel goed. Volgende keer veel meer nieuwe avonturen, dan misschien wel met een gastoptreden van Thomas! Veel groeten!
Henri, 29 Sep 2004 13:58 uur Dharamsala, India Kilometersvreten Goedemorgen allemaal, Nog even naar aanleiding van mijn treinreis met de Hijra's: geen zorgen, ik heb nog dezelfde neus als vroeger! Puri was een heerlijke plek om even twee dagen te verblijven. Friso was hier ook al, zoals jullie hebben gelezen in zijn stuk. Onze route liep in dit deel van India precies het-
zelfde en ik reisde hem dan ook vlak achterna. Over stalken gesproken. Aan de rand van Puri ligt een klein vissersdorpje, waar vlakbij ook mijn hotelletje stond. Het was een prachtig gezicht om 's middags de vissers te zien terugkomen met hun vangst. Terwijl de mannen de boten op het strand trokken verhandelden de vrouwen de verse vis direct op het strand. Op naar Bhubaneshwar om de beroemdste tempels van dit deel van India (Orissa) te bekijken. Friso bleek hier drie dagen vastgezeten te hebben, omdat hij niet eerder een treinkaartje voor het zuiden kon krijgen. Hij was net een dag daarvoor uit Bhubaneshwar vertrokken! Het kan raar lopen dat ongeplande reizen van ons, maar dit ging wel heel ver...Ik vroeg me even af waar we mee bezig waren. Zijn negatieve ervaring met de Indiase spoorwegen in deze stad waren een goede waarschuwing voor mij. Nog maar net aangekomen ging ik eerst maar aan de slag om hier ook over een of twee dagen weer weg te kunnen. Dat bleek een hele opgave en mijn geduld werd goed beproeft. In een lange rij tussen duwende en voordringende Indiers moest ik, toen ik eenmaal aan de beurt was, ter plekke beslissen of ik nog dezelfde dag weg wilde of pas over drie dagen. Gestressed besloot ik dan maar meteen vanavond weer door te gaan. Blij dat ik een kaartje had naar Vijayawada,
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 34
in strakke rijen schouder aan schouder een stad iets meer naar het zuiden, zoefde ik Bhubaneshwar in. Met de riksja ging ik van tempel naar tempel, mooi, prachtig, op naar de volgende. Ondanks het hoge tempo waren ze erg de moeite waard. De tempels van India zijn overal in het land anders en deze vond ik toch zeker een van de mooiste. Vijayawada ligt in de deelstaat Andhra Pradesh en is niet erg bezienswaardig. Het ligt aan de grote Krishna-rivier, waar het Ganesha-feest nog in volle gang was. Het duurt nu al dagen! Onder het geluid van tromroffels en gezang gooiden jongeren elkaar onder met roze poeder, terwijl beelden van Ganesha kopje onder gingen. Na een dagje in Vijayawada zat ik weer in de trein, op weg naar Hyderabad. Dit is een miljoenenstad in het hart van India. Hyderabad staat bekend als een van de modernste en schoonste steden van het land. Het heeft een bloeiende computersoftware-industrie en zelfs Microsoft heeft hier een grote vestiging. Het India van de toekomst dus. Hyderabad is in India echter ook bekend als stad met een grote moslimbevolking. Genoeg reden dus om eens deze geheel andere kant van India te bekijken. Het straatbeeld in Hyderabad liet inderdaad een heel ander India zien. Van het moderne flitsende India zag ik niet veel, maar van het islamitische India des te meer. Overal op straat mannen met baarden en een islamitisch mutsje op het hoofd. Wat me echter echt verraste waren de vele vrouwen die geheel in zwarte doeken gesluierd over straat gingen. Alleen door een spleet zag je hun ogen. Heel apart, het voelde bijna aan als een Arabisch land. Aan moskeeen hier geen gebrek en het leek me interessant om eens een kijkje te nemen tijdens het vrijdaggebed. Dat gebed vindt altijd plaats om 13.00 uur en is het belangrijkste gebed van de week voor moslims overal in de
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 35
wereld. In de Grote Mekka Moskee ging ik ruim van tevoren onopvallend in een hoekje zitten. Ik dacht hier alles goed te kunnen observeren en misschien zou ik stiekum zelfs een foto kunnen maken. In een mum van tijd stroomde de moskee en het grote plein ervoor vol met honderden mannen en jongens, allemaal met mutsje, die zich in strakke lange rijen schouder aan schouder opstelden om te gaan bidden. Hoewel niemand echt opkeek van mijn aanwezigheid in de moskee was ik niet langer onopvallend en kreeg ik het toch langzaamaan benauwd. Opgelaten hoorde ik vanuit mijn hoekje de imam in een soort Arabisch door de moskee schallen. Het enige woord dat ik begreep en vaak hoorde was 'kafir', wat ongelovigen betekent (leuk weetje: daar komt ons woord 'kaffer' en 'afkafferen' vandaan). Wat zou hij over ons verdorven Ongelovigen te melden hebben? Ik voelde me een beetje in het hol de leeuw, maar keek mijn ogen uit. De vrouwen zaten overigens met nog geen honderd in het zwart gesluierd achteraan buiten in een hoekje van het plein. Ik blijf dat toch vreemd vinden. Respect?! Ik vind het lastig. Hoewel ik van Hyderabad genoot begon ik me na drie dagen toch te vervelen. Ik was op mijn reis alleen door India nog nauwelijks toeristen tegengekomen en dat begon me een beetje op te breken. Met Indiers voer ik toch vaak heel andere gesprekken dan met gelijkgestemde reizigers. Soms tref ik het en vertelt een Indiers honderduit over zijn land, cultuur en godsdienst. Dat is te gek. Maar veel vaker komt een gesprek niet verder dan de onderwerpen baan, familie en vooral trouwen. En dat ken ik nu wel. Ik word baldadiger en verzin steeds nieuwe beroepen. Wellicht wordt het tijd dat ik eens een fototje van Friso laat zien, dat zal ze leren! Open up your mind jongens. Het zal nog heel lang duren voor de Indiase cultuur verder denkt dan man, vrouw en vooral kinderen.
ik heb vakantie en het moet wel leuk blijven Homo's en Lesbo's van India: hou vol! Mijn Hindi blijft overigens ondanks al mijn gestudie erg matig. De boeken zijn afgedaald tot helemaal onderin mijn rugzak. Ik heb vakanie en het moet wel leuk blijven. De volgende dag ging mijn trein naar Agra, vlakbij Delhi in Noord-India. Een lange reis van 30 uur. Ik deelde mijn stuk van het treinstel met een Somalier die in India woonde en met een Indiase familie. Leuk gepraat, heerlijk geslapen. Zo heerlijk dat ik pas na Agra wakker werd en onbedoeld terechtkwam in de stad Mathura, waar ik werkelijk niets te zoeken had. Snel door naar Delhi met de volgende trein, waar ik uiteindelijk doodmoe neerstreek in Paharganj. Paharganj is het toeristenbuurtje van Delhi, waar ik 10 jaar geleden een half jaar een kamertje huurde tijdens mijn afstudeeronderzoek. Paharganj kon me nu bepaald niet bekoren. Mijn god wat een hitte, herrie, mensen en gesnauw! Over een week zal Anouk in Delhi landen en ik wil ruim op tijd zijn om haar een zachte landing te bezorgen. Maar hier een week in dit oord blijven leek me geen goed idee. Ik vroeg me af hoe ik het hier destijds ooit zo lang heb kunnen uithouden. Impulsief nam ik de beslissing om nog diezelfde avond een bus te nemen naar Dharamsala in de Indiase Himalaya. En daar zit ik nu, in het prachtige berglandschap van Dharamsala. Wat is het hier mooi en rustig. Fantastisch oord. Ik weet dat dit een van de favoriete plaatsen in India is van Friso en gelijk heeft hij. Dharmasala is de zetel van de Dalai Lama, de geestelijk en politiek leider van de Tibetanen. Nadat de Chinezen in 1959 Tibet bezetten vluchtte hij over de Himalaya hierheen. Inmiddels wonen er meer dan 10.000 Tibetaanse vluchtelingen in dit plaat-
sje, die hun leider gevolgd zijn en zo dicht mogelijk bij hem in de buurt willen wonen. Ze krijgen gelukkig veel internationale steun en lijken het economisch goed te doen. Ondanks de vele Tibetaanse gezichten en traditionele kleding van de vrouwen oogt het hier als de rest van India. De Tibetaanse mannen gaan helemaal Westers gekleed en lijken niet erg op de Tibetaanse mannen die we in Tibet hebben gezien. Hier geen mannen met gebruinde gegroefde gezichten en vlechtjes in het haar. Zowel de Tibetanen als de Indiers zijn hier rustig en vriendelijk, een groot contrast met de gefuckedheid van Delhi. Ik zit lekker in mijn vel en geniet van deze laatste dagen alleen op reis. Leuke mensen ontmoet en croisants en Apfelstrudel in overvloed! De enige pech is dat de Dalai Lama nu niet hier is, hij toert momenteel door Amerika. Ik had hem graag eens in het echt willen zien. Groeten van Henri
Friso, 10 Oct 2004 10:26 uur Palolem, Goa, India Bijkomen in Goa In het hoogseizoen is Varkala waarschijnlijk ernstig overbevolkt, maar vlak voor de piek was het er toch redelijk perfect. Zelfs de cyclonische depressie die Zuid-India teisterde kon ons niet uit ons humeur brengen. Na een redelijke eerste dag was de regen daarna werkelijk niet te stuiten. Geen emmers, maar hele zwembaden werden uit de hemel gegooid. In goed Nederlands: it was pissing down. Dat betekende dus permanent beschutting zoeken in het Funky Art Cafe of onze knusse bamboehut, die Thomas om
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 36
slow motion door het grind begrijpelijke redenen een pipogevoel gaf, en de boel gelaten over je heen laten komen. Gelukkig is de iPod van T volgepompt met 2053 nummers waarvan ik het merendeel nooit eerder heb gehoord, en zo wordt hangen vanzelf genieten. Vooral het muzikale universum van Sjoerd kent vele zwarte gaten en nooit eerder waargenomen planeten. Met shuffle vlieg je via moddervette spacedub en dampende reggae naar het Franse chanson, Afrikaanse percussie of salsahop. Erg lekker na 5 maanden afgezaagde Hippohits! Fijne muziek kan echter niet verhullen dat het alleen maar harder is gaan plenzen, en met weinig positieve weersvoorspellingen ga je dan toch voorzichtig nadenken over andere bestemmingen. Het zonzekere Goa lag dan ook erg voor de hand. T had zijn Indiatrip daar liever willen afsluiten en piepte nog even dat hij het Echte India wilde beleven, maar hij zal zijn dosis hardcore India heus niet ontlopen. Bovendien is Goa ook India, zij het in zijn meest hedonistische vorm. Voor wie het nog niet wist: Goa is een kleine provincie aan de Westkust van India waar de Portugezen 450 jaar de dienst uitmaakten en waardoor het nog steeds een heel eigen karakter heeft. In de jaren zestig en zeventig trokken vele hippies en freaks, al dan niet over land in een geschilderde VW-bus, naar Goa om verlicht te raken op de palmstranden met de chillum binnen handbereik. In de jaren daarna volgden duizenden hun voorbeeld en veranderde menig strand in Goa in een blote voeten disco met raves die doorgingen tot de zon weer opkwam. Maar ook het massatoerisme overspoelde de kust en sterrenresorts schoten als paddestoelen uit de grond. Zo veranderde Goa in een paar decennia van een exotische hippiebestemming in het Indiase antwoord op Ibiza, en werd de parel van de Arabische Zee even verguisd als geliefd.
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 37
Onze missie was dan ook om rond te trekken en te ontdekken hoe Indiaas Goa eigenlijk is en hoe het nu precies zit met de Portugese inslag. Heeft het toerisme de provincie stukgemaakt? Is de partyscene door het verbod op muziek na tienen inderdaad op sterven na dood? Zijn de stranden eigenlijk wel zo geweldig? Allemaal vragen die het best beantwoord kunnen worden als je mobiel bent, dus huurden we twee superstrakke scooters en konden we aan de slag. Het startpunt van de Goatrip was Palolem, een klein plaatsje aan een klassieke baai dat volgens velen de laatste relaxte plek in Goa is. Dat zou best kunnen, want het ziet er geweldig uit en voelt goed, zeker nu het nog niet zo druk is. Het verhaal gaat dat gedesillusioneerde neo-hippies die Goa niet OK meer vinden, nu Gokarn heilig te hebben verklaard, een klein plaatsje iets onder Goa. Het leek ons een goed idee om volledigheidshalve ook daar een kijkje te nemen en na een lange tocht constateerden we dat Om Beach er nu nog vredig bij ligt met wat rugzakkers in hangmatten, maar dat er ondertussen hard gewerkt wordt aan een onbescheiden beachresort. Ook Gokarn zal zijn onschuld dus snel verliezen. Toen we rustig terugreden over een hobbelweg met stenen en rood zand gebeurde het. Het was alsof vanuit het niets een onzichtbaar figuur met een metalen vuist de tanden uit mijn mond had geslagen. De luiken gingen dicht en kort daarna schoof ik in slow motion door het grind. Versufd keek ik op en voelde of ik mijn tanden nog had. Dat bleek goddank zo te zijn. Wat is er gebeurd? Mijn rechterbeen zag er niet fris uit met een paar flinke schaafwonden. Er kwamen veel geschrokken jongens toegesneld en binnen no time waren er planten uit de berm gehaald
Johannes van dam zou er een 10+ voor geven! Annemarie 10 Oct 2004 10:43 uur
Dat gaat lekker daar! Veel liefs Loes en Ees 10 Oct 2004 14:37 uur
Uit elkaar! Waarom? Jullie brengen twee nieuwe reisgenoten ten tonele. Wie is Anouk? Wie is Thomas? Nieuwsgierig zijn we hè. Friso, het gaat weer goed met je. Telefoongesprek met pa gistermiddag meegeluisterd. Een verder spoedig herstel toegewenst en dat de korsten maar snel mogen vallen. Prettige reis verder.
die werden fijngeknepen zodat het vocht de wonden desinfecteerde. Aryuvedic medicine sir, natural healing, is good! zei de oppermedicijnman en ik geloofde hem blind, gesteund door de instemming van Thomas. Er werd water gebracht en een paar jongens stonden met doeken te wapperen om me te verkoelen. Mijn lippen waren inmiddels in omvang verdubbeld, maar het bloedde niet erg meer. Er kwam suiker om het te verzachten. Zo werd ik binnen twintig minuten opgelapt door het cricketteam. De slagman stond er een beetje beteuterd bij. In plaats van een homerun had hij een toerist van zijn scooter geslagen. Met een dikke laag bladeren onder de doeken om mijn been vertrokken we weer, hartelijk uitgezwaaid door de engeltjes. De scooter had wel wat schade, maar reed nog als vanouds. Terug in Palolem direct door naar het ziekenhuis, waar alles werd gecheckt, schoongemaakt en verbonden. Tetanusprikken, antibiotica en nu heb ik ook een doe het zelf pakket met diverse desinfecterende sappen en verband. Dus. Zo zitten we nog steeds in Palolem en het herstel verloopt voorspoedig, al zou een hug van Henri zeker helpen. De verzorging van T is verder afdoende en hij heeft gelukkig absoluut geen moeite met een wat langer verblijf in Palolem. Hij heeft het bodyboarden ontdekt en suist als een batman door de branding. De scooter is inmiddels uitgedeukt en de schrammen zijn onzichtbaar na het overschilderen. Vakwerk! Verder is het vooral niets doen en daar is Palolem erg geschikt voor. Iedere reisgids weet over dit plaatsje te melden dat hier sprake is van een 'paradise lost' omdat het goed bewaarde geheim van Palolem een paar jaar geleden is uitgelekt en het nu in het hoogseizoen dringen is geblazen op het strand. Maar de stilte voor de storm voelt hier prima, het is heerlijk weer en zelfs de koeien zijn dol op het strand. Bovendien staan er geen
betonnen hotels langs de kust, maar uitsluitend timmerdorp-achtige nederzettingen met hutjes op palen. Ons huisje begint enorm te schudden als je de fan aanzet en het matras lijkt wel een zak aardappelen, maar daar zijn we inmiddels ook aan gewend. Ons verblijf hier krijgt zelfs een bourgondisch tintje dankzij goedkoop bier en een restaurant waar Johannes van Dam beslist een 10 plus voor zou geven. Sensationeel eten met uitzicht over de paradijselijke baai. Er zijn slechtere plekken om bij te komen van een voltreffer met een cricketbal. Voor nu heel veel groeten namens het gehele blauwe team!
Thomas, 26 Oct 2004 06:28 uur Palolem, Goa, India Thomas verbaast zich Er valt veel te zeggen voor India. Iedereen weet wel zo’n beetje dat het land met niets en niemand valt te vergelijken. Voor mij als rasechte Mokummer is India het land der verbazingen. Beter gezegd; eigenlijk is mijn hele India-vakantie één grote trip geweest van verbazingen. Om maar eens wat voorbeelden te noemen. Ik integreer in het algemeen vrij gemakkelijk maar waarom kan ik na vijf weken nog steeds niet ongegeneerd al keuvelend met een stel Indiërs lekker naast elkaar, in de buitenlucht, bij een mooi oud tempelcomplex, lekker poepen?! Okee, ik spreek geen woord Hindi, maar dat zou de pret toch niet mogen drukken. Bij hen spreekt uit alles een relaxedheid die ook in het poepgebeuren tot uiting komt. Wel ben ik tijdens mijn verblijf in India, als ik het zelf zo zou mogen formuleren, een professionele hurkpoeper geworden. Je moet
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 38
een nieuwe fase van stoelgangbeheersing wat psychologische barrières overwinnen, maar dan kom je uiteindelijk in een nieuwe fase van stoelgangbeheersing. Als ik over een paar dagen weer terug ben in Amsterdam dan gaan we eerst maar eens de toilet grondig verbouwen tot een origineel Indiaas kotje (kost niet veel geld; eigenlijk gewoon alles slopen en that’s it), alwaar ik, dat dus wel, in alle rust me kan terugtrekken. Iets anders. Waar ik me nu wel in kan meten met de Indiër is het verschijnsel kijken. Dan heb ik het niet over zomaar iemand aankijken. Zoals weleens gebeurt in de tram en dat je je eigenlijk rotschrikt op het moment dat de persoon alwaar je ‘even’ naar keek terug kijkt. Dat is foute boel bij ons in Nederland. Ongewenste vorm van intimiteit. In India is dat een heel ander verhaal. Elkaar aankijken lijkt wel tijdsverdrijf nummer 1. Het werkt als volgt. Er is er één die begint (meestal natuurlijk zo) en dan komt nummer 2 en die voelt dat er naar hem gekeken wordt. Nu begint het elkaar aankijken. Recht in de ogen, soms minutenlang, zonder ook maar één ogenschijnlijke te bespeuren emotie. Tot dat je bijvoorbeeld zegt: “Bye”. Een onwaarschijnlijk warme lach valt je dan ten deel. Lastiger wordt het als je niet met een één op één situatie te maken hebt, maar wanneer er tien man tegenover je staan. Een volstrekt oneerlijke situatie natuurlijk, maar goed, vaak is het niet anders. Het over je heen laten komen van alle blikken is eigenlijk het beste advies. Je kan de penibele situatie ook keren met een simpele maar doeltreffende ingreep. Pak iets “Westers” uit je rugzak, bijvoorbeeld een muggenstift, en in no-time ben je weer “in charge”. Geef ze allen een streepje muggenstift op de arm en je hebt hilariteit alom. Een laatste voorbeeld uit het land der verbazingen. Ik kan in principe wel een boek volschrijven want het scala aan verbazingen is onuitputtend.
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 39
In India ben je nooit alleen. Dat lijkt een hele geruststellende gedachte. En dat is het misschien ook wel als je niet van privacy houdt. Een keer werd ik om plm. 04.30 uur wakker in de trein (kennelijk net niet genoeg valium ingenomen) en besloot in de deuropening rustig een sigaretje te roken. Even een moment voor je zelf... In de deuropening zag ik prachtige landschappen aan me voorbij trekken en ik voelde me op dat moment zowel even helemaal alleen op de wereld en ook nog eens gelukkig op en top! Tot dat ik me realiseerde dat de vogelverschrikkers in de velden, waar ik tot dan toe me steeds over verbaasde, opeens echt bleken te zijn. Echte mensen, het waren geen vogelverschrikkers. Nee, zij stonden mij te spotten vanuit de velden. Zelfs op dat onchristelijke tijdstip mocht ik niet even alleen zijn. Heerlijk! Nu tijdens de laatste dagen aan het strand van Palolem (Goa) probeer ik 200% te genieten van alles, en dat lukt aardig, mede dankzij de heldere opvattingen van de heer Tolle die het fantastische boek “The Power of Now” heeft geschreven. Twee seconden geleden besloten om maar zo’n Bamboohutje in Palomem te kopen. Nou dag lief India, tot volgend jaar! Thomas
totaal ontspannen en sabbelend op zijn slurf Saskia 26 Oct 2004 12:46 uur Wat goed dat jullie het heerlijk hebben, jongens! Ik zie de scene op het strand, in vertraagde vorm, helemaal voor me. Tranentrekkend...Ik zag onlangs trouwens een jongen op 't metrostation die sprekend op je lijkt Friso. Alleen maak jij de goede keuzes in 't leven en hij ogenschijnlijk niet. Typisch.. Dikke kus. Ook voor Thomas en Henry draeckentschteyn 26 Oct 2004 12:50 uur heftig zeg, alles. alles? alles. Desalniettemin welgemeende afgunstige zoenen uit amsterdam, martin
Frans en Bep 26 Oct 2004 17:53 uur Wat een prachtig verhaal Friso! Jullie genieten allemaal met volle teugen en wij genieten met volle teugen mee! Wat een geluk dat je weer mag zwemmen en al het stof van je af kan spoelen. Veel liefs en een gezonde voortzetting van de reis. Dit geldt natuurlijk ook voor Henri, Thomas en Anouk!
Frans en Bep 2 Nov 2004 19:35 uur Het is weer raak Friso.Theo van Goch is vermoord in Amsterdam. Hij kwam voor een mening uit en dat is momenteel genoeg om vermoord te worden. Een imam kan hel en verdoemenis schreeuwen vanuit een moskee tegen homo's en anders denkenden en we moeten dat allemaal maar begrijpen omdat de cultuur van hen heel anders is. En we doen dat dan ook omdat we zo verschrikkelijk tolerant zijn. En dan nu Theo. Ik begin des duivels te worden! Uit machteloze woede, want wat moet je hier in vredesnaam nog aan doen. Wie is nog veilig voor deze waanzin. Voor het eerst in m'n leven weet ik het niet meer.
mammaloe 3 Nov 2004 22:17 uur jesus wat een paradijs daar. heb gisteren hier een electrische deken gekocht. hoop dat jullie het volmaakte geluk eindeloos herbeleven en pink een traantje weg bij de gedachte aan de hereniging over een paar uurtjes.
anouk 4 Nov 2004 17:17 uur Hé lievvie, ben veilig aangekomen met leugentje om bestwil. Taxiproblemen! Niet onaardig. Wat een gedoe om niets. Verder heb ik heerlijk geslapen in eigen bed terwijl de Nederlanders die met KLM vlogen op schiphol moesten overnachten. Die Britten toch maar weer. Heb je genoten van je bewegingsvrijheid? En van het plaatsje waar de naam altijd weer van vergeet! Ik mis je nu al!!Tot schrijfs Anouk schrijfs Anouk marit 7 Nov 2004 21:03 uur hallo friso en henri, ik heb opgetreden op school. Ik heb piano gespeeld en K3 Blub ik ben een vis gedaan. Het was heel leuk. Jammer dat jullie het niet gezien hebben, maar mama heeft gefilmd, dus kunnen het straks zien!Het is nu al best snel kerst, dan zie ik jullie gelukkig weer. Knuffel van Marit
Friso, 26 Oct 2004 08:05 uur Palolem, Goa, India Find my baby Na een kort rondje Zuid-India zijn we weer terug in het goddelijke Palolem, waar het voelt alsof we nooit zijn weggeweest. We hebben zelfs onze eigen hut 5 weer bij Flavia’s Paradise. Alleen de bezetting van de huisjes in het timmerdorp is veranderd, zelfs de Zuid-Koreaanse pinguins zijn nu vertrokken. Maar verder is alles bij het oude en blijft Palolem een niet te evenaren plek op aarde. Het leuke aan Palolem is bovendien dat het geen toeristengetto is, maar ook druk wordt bezocht door Indiers zelf. Werkelijk iedereen is hier ontspannen, het is een plek die iets doet met de mens. En met dieren ook trouwens, want honden en koeien zijn ook niet van het strand te slaan en blije biggetjes scharrelen tussen de strandhutten. Om het ansichtkaarten strand en de spectaculaire zee nog wat extra grandeur te geven, zwemmen er natuurlijk dolfijnen in de zee. En ’s avonds zorgt de zonsondergang voor de ultieme verlichting. Het vertrek uit de hemel, zo’n twee weken geleden, was niet makkelijk maar we hadden nu eenmaal meer te doen dan aan het strand hangen. Op naar Hampi dus, een van die plaatjes in India waar werkelijk iedereen lyrisch over is. Absolutely gorgeous, unheimlich geil, completement superbe, dat soort termen. De verwachtingen waren dus hooggespannen. Hampi is een rustig plaatsje in een surrealistisch stenen tijdperk-landschap. De goden die grote rotsblokken over de heuvels hebben rondgestrooid alsof het knikkers zijn, worden in Hampi vereerd met naar men zegt niet minder dan 250 tempels. Toen we ’s avonds een keer langs de hoofdtempel liepen klonk er gedrum en op
de binnenplaats bleek een groep mannen in trance aan het zingen, omringd door slapende mensen, sadhu’s, pelgrims en koeien. Een magisch tafereel. Ook facinerend was het ochtendritueel waarbij de tempelolifant langdurig werd gewassen in de rivier. Totaal ontspannen en sabbelend op zijn slurf lag de kolos te genieten van het geschrob met stenen en harde borstels. Iets verderop was het ook goed toeven bij Mango Tree, met uitzicht over de rivier en het rotslandschap. In de verte wordt Jackie Chan per helicopter ingevlogen op de set van een film die tot mijn grote verrassing niet Kung Fu Fighting Flintstones gaat heten, maar The Myth. Al met al was Hampi een heel aardig plaatsje, maar wij waren na een paar dagen behoorlijk steen- en tempelmoe en bovendien toe aan de heisa van een grote plaats. Mysore bijvoorbeeld, en onze timing was goed: het tiendaagse Dusera festival was net van start gegaan. Dat is beslist geen Indiase variant op, pak ’m beet, de Gentse Feesten, en overdag was er van een festival niets te merken. Maar ’s avonds was er het Disneyaanse, met 50.000 lampjes verlichte paleis, dat zelfs zonder lichtjes al behoorlijk over de top is. Voor het paleis genoot een beschaafd publiek op plastic stoeltjes van lichte Indiase muziek, dat exact om 9 uur stopte. Mysore was verder een vrij drukke maar gemoedelijke en compacte stad. Na een paar dagen Mysore vertrokken we naar Ooty. Het busje zat vol met opgewonden Indiase dagjesmensen die even op en neer gingen naar het hillstation en die graag op de foto wilden. Shoot me Thomas! Bij wijze van extraatje reed de bus door een enorm wildlife park. Over de weg door het park denderen bussen die het meeste wildlife doeltreffend afschrikken, op wat nieuwsgierige apen, herten en zwijnen na. Maar tot onze grote ontsteltenis
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 40
Cheeta! Cheeta! zagen we voor ons op de weg plotseling de gestalte van… Is dat een tijger? Puma? Toen we het beest naderde liep hij rustig van de weg af en verdween vlak naast ons in de struiken. De bus gilde het uit: Cheeta! Cheeta! Waanzinnig. Het was voor de busjongen reden genoeg om de deur toch maar dicht te doen en de passagiers controleerden even of de ramen eigenlijk wel dicht konden. Vervolgens begon de bus aan de klim naar Ooty, net als alle hillstations lekker koel en een populaire bestemming voor vers uitgehuwelijkte honeymooners. Maar van Engelse koloniale pracht is in Ooty weinig meer over en wat rest is een mistige, drukke stad met veel gedoe. Reflections, ons Glory to Jesus-hotel met passende decoratie, bood wel een leuk uitzicht over het kunstmatige meer en het desolate mini-pretparkje met de kortste kartbaan ter wereld. Ooty inspireerde ons tot weinig meer dan het opnippen van een flesje whisky om warm te blijven, luisterend naar de Punjabi knallers die uit het pretparkje schalden. Mocht u binnenkort een feestje willen geven: de opzwepende partymuziek bleek van Daler Mehndi. In Ooty drong zich ook de vraag op waar nu toch heen te gaan. De tijd begon te dringen en de samensmelting met Team Rood stond ook prominent op het verlanglijstje. We spreken af in Zuid-India! Dat vraagt uiteindelijk toch om serieus knopen hakken. Henri en Anouk zaten te relaxen in Palolem en dat leek ons eigenlijk een veel beter idee dan afspreken bij de Backwaters in Kerela, waar het trouwens nog steeds geweldig bleek te regenen. Na een etmaal stevig bussen en treinen arriveerden we in de ochtend andermaal in het fabelachtige Palolem. Toen we geinstalleerd waren liep ik over het strand op zoek naar een internetcafe om Henri te mailen dat we waren aangekomen. Maar dat bleek niet nodig: plotseling dook hij op uit een restaurantje en er volgde een ongelofelijke All you need is love-
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 41
scene op het strand. Wat heerlijk om je weer te zien! Anouk was er natuurlijk ook en had haar eerste weken India met zichtbaar plezier doorstaan. Maar dat vertellen ze zelf wel. Behalve het ongegeneerde genieten in Palolem lagen er nog wel wat klusjes: de terugreis naar Bombay dreigde ondanks een week vantevoren reserveren een klein drama te worden. We stonden op de wachtlijst voor de trein en waren in twee dagen met stip gestegen van 85 naar 75. Gelukkig ontdekten we een trein die in de buurt van Bombay stopt en daar was nog wel plek. En dan hadden we mijn scooterbeen nog. De progressie was een beetje uit het genezingsproces dus liet ik de dokter in het ziekenhuis nog maar eens een kritische blik werpen op het slagveld. Die trok onder het motto ’zachte heelmeesters maken stinkende wonden’ resoluut de dikke korst van mijn knie en zei dat het er prima uitzag. Op de vraag of ik mocht zwemmen antwoordde hij de verlossende woorden: ’you should’. Zo veel goed nieuws binnen een uur kan een mens bijna niet aan. Na twee dagen vertrokken Henri en Anouk naar Hampi en was het weer zoenen en zwaaien geblazen op het strand. En zo ben ik weer over met Thomas, die zich nu wel heel erg begint te beseffen dat het einde van zijn India-avontuur in zicht komt. Vanavond vertrekken we naar Bombay, dus rest ons nog een dag om deze paradijselijke plek nog dieper in te laten werken en volmaakt gelukkig te zijn.
Yes! We are Married! Henri, 10 Nov 2004 15:39 uur Thiruvananthapuram, India Yes madam! Hallo allemaal, Na een maand van radiostilte nu dan mijn belevenissen op reis met Anouk dwars door India. Het was super me je Anouk! Ik zou het zo overdoen en dat gebeurt ook vast nog wel een keer, ergens in de wereld. Een ding staat vast: reizen met een vrouw door India is andere koek dan reizen met een man of in je eentje! India is nog erg traditioneel en rolbevestigend ingesteld, wat voor zowel Anouk als voor mij even wennen was. Het is toch apart als je als vrouw een vraag stelt en het antwoord wordt vervolgens aan mij gegeven.. Dan voel je je toch niet helemaal serieus genomen. Of dat ik vraag om mijn was en dat de laundry-boy vervolgens binnenkomt met een stapel was voor Anouk: "Yes madam, laundry!". Het werkte meestal op onze lachspieren, omdat het zo absurd was. Het rolbevestigende had voor ons allebei ook zo zijn
voordelen. Anouk was het favoriete doelwit van bedelende vrouwen en kinderen en beheerde dan ook meestal ons 'bedelpotje' (die hadden we een aangelegd om eerdere genante zoekacties in de moneybelt te voorkomen, terwijl de bedelaar denkt:"waar blijft mijn geld?"). Anouk diende ook als beschutting voor mij als we langs winkels liepen en naar binnen werden gelokt of anderszins tot shoppen werden verleid. Vrouwen shoppen, mannen niet, daarvan is men in India blijkbaar overtuigd. Ik kwam in beeld voor het sociale praatje of om het serieuze werk...Dus aan mij de eeuwige vragen over naam, land en werk. "Yes, we are married! No, geen kinderen, willen we ook niet...Nee echt niet, en we zijn daarom niet zielig!". Ik ging als man natuurlijk ook over het geld en als Anouk vroeg om de rekening en haar portemonee trok kreeg ik zelfs een keer ingefluisterd: "strong woman!" (knipoog)...In geval van conflict moest ik de klus klaren en werd Anouk genegeerd. Dat liet Anouk niet over haar kant gaan en ze deed ook regelmatig een duit in het zakje. Als de Indiase mannen hun jatten niet thuis konden houden sloegen de stoppen door, bij ons allebei. Ongewenste intimiteiten zijn helaas een veelvoorkomende nare ervaring voor buitenlandse vrouwen in met name Noord-India en ook Anouk moest er een paar keer aan geloven. Dan heb ik het niet eens over het onafgebroken staren naar haar. Of de sterk afkeurende blikken die Indiers gaven als ze een sigaretje opstak (welk een zonde, wat een lichte zeden!). Nee, groffe handtastelijkheden. Toppunt was de actie van een Sadhu. Sadhu's zijn India's 'heilige mannen'. Ze leiden een heel eenvoudig, rondzwervend, ascetisch leven dat gewijd is aan een god, meestal Shiva. Ze roken graag hasj om de eenwording met hun god een handje te helpen. Ze worden in India over het algemeen erg gerespecteerd. Wij hadden pech en troffen er een
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 42
De Indiase dubbelganger van Andre Hazes die Anouk op straat een keiharde (en pijnlijke) por gaf in haar borst met zijn elleboog. Nou ja! En nog wel een Sadhu! Klootzak! We besloten het er niet bij te laten zitten, dit was de druppel. Na een scheldpartij op straat dienden we een klacht in bij de Tourist Police. Anouk legde een verklaring af en ik moest met een agent mee om de sadhu op te sporen en mee te nemen. We vonden hem en het kruisverhoor begon. Zijn verweer was wel even tenenkrommend als origineel: "ik heb madam inderdaad aangeraakt, maar dat was per ongeluk. Ik kan het niet eens meer meneer, want ik heb al sinds mijn 12e een hernia aan mijn penis...". Toen Oom Agent dit verhaal leek te geloven wisten we dat het tijd was om eens terug te gaan naar het hotel. We hadden meneer Sadhu in ieder geval een uur lang ontzettend bang zitten maken, want de Indiase politie is zeer berucht en dreigde hem de cel in te gooien. Mijn Amnesty Internationalgeheugen deed het even niet...Ook al leverde het concreet waarschijnlijk niets op, Anouk zette een dappere, beheerste acte neer en dat deed haar goed. Een relativering moet ik wel geven: het noorden is duidelijk traditioneler, meer vrouw-onvriendelijk en minder ontspannen dan het zuiden. Bovenstaande zaken gebeurden dan ook voornamelijk tijdens de eerste twee weken in het noorden. Dat maakt het noorden niet perse minder leuk. Het is anders. De twee volgende weken in het zuiden waren ook te gek, met als rustpunt 5 heerlijke dagen in Goa. Het pareltje Palolem was fantastisch en de twee
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 43
dagen reunie met Friso en Thomas waren erg gezellig. Anouk heeft genoten en wil zeker nog een keer terug naar India. Nog een laatste anekdote die ik jullie niet kan onthouden: we hebben de Indiase dubbelganger van Andre Hazes ontmoet. In een restaurantje in Agra in Noord-India. Echt, als twee druppels, maar dan in zijn latere meer verlopen jaren.. "Oh, you are from Holland, I look like Andre Hazes, no?" Verrek zeg, nou je het zegt! Hij zei al door diverse
Bijna-zaligverklaring in nederland Nederlanders ontdekt te zijn en liet ons vol trots brieven uit Nederland zien die dat bewezen. Hij had zelfs van iemand een CD van Hazes opgestuurd gekregen. Nou hadden wij juist daarvoor van jullie begrepen dat Andre Hazes overleden was. Moesten we dat deze aardige man zeggen of niet? Iemand moest het hem toch een keer zeggen? Dus later op de avond brachten we hem het slechte nieuws..."Sorry sir, but Andre Hazes just died". Het duurde even voor hij ons geloofde. "Really? I think too much drinking eh, like me". De volgende dag kwam hij naar me toe, serieus met tranen in zijn ogen. Hij zei dat hij nauwelijks had geslapen, vanwege de dood van Andre. Hij koesterde altijd de hoop dat hij Andre Hazes nog ooit in levende lijven zou gaan ontmoeten en die droom lag nu aan diggelen. De dood en bijna-zaligverklaring van Andre Hazes in Nederland en deze geemotioneerde Indiase man waren een bizarre samenloop van omstandigheden. Dat was het even voor nu, veel groeten aan jullie allemaal van Henri.
Friso, 10 Nov 2004 18:55 uur Thiruvananthapuram, India Open up
Paul 10 Nov 2004 18:37 uur En wat veel foto's! Jullie zien er goed uit en ik ben blij nu visueel bewijs te zien van de samenkomst van team rood en team blauw!
Ik heb sektes altijd behoorlijk angstaanjagend gevonden. Mensen die zichzelf helemaal verliezen in de onvoorwaardelijke liefde voor een guru en zich terugtrekken in een geïsoleerd, geheimzinnig wereldje hebben ongetwijfeld iets gevonden wat op dat moment waardevol voor hen
is. Maar kom er maar weer eens uit! Voor je het weet leidt het tot een persoonlijk faillissement of collectieve zelfmoord. Eigenlijk heb ik moeite met iedere vorm van groepsvorming en vind ik communes, kerken of bio-energetische piramides op de Veluwe al snel vrij griezelig. Zeker als de aanhangers zich in speciale gewaden moeten hijsen. Kortom: hier ligt de kans om een angst te overwinnen. De Baghwan ashram in Pune heet tegenwoordig het Osho Meditation Resort en de sektarische trekjes zijn er inmiddels wel van af. Het is een laagdrempelige 'spiritual health club' met faciliteiten als restaurants, een internetcafe, zwembad en fitnessruimte en banen voor een partijtje 'zennis'. Bovendien waren de verhalen die ik er over gehoord had niet erg verontrustend. Ik streek neer om de hoek van de ashram en besloot de kat even uit de boom te kijken. Op straat passeren mensen in een 'maroon rope', de bordeauxrode outfit die iedereen in de commune moet dragen. Bij de receptie ging het er vriendelijk en profi aan toe. Het resort mag dan big business zijn, wat overheerste was een nu of nooit-gevoel. En dus betrad ik de volgende dag met respect en open mind Osho's spirituele speeltuin. De amorele en alles behalve waterdichte hiv-test die onderdeel is van incheckprocedure, vestigt onwillekeurig toch de aandacht op de vrije sex-filosofie van Osho en zou de verwachting kunnen wekken dat de bezoeker zo een jaren zeventig pornofilm binnenstapt. Dat valt mee, of tegen zo u wilt, want binnen de muren van de commune gebeurt helemaal niets wat god verboden heeft. Alcohol, tabak en zelfs bloot in de sauna zijn taboe en de drug waar iedereen zo op kickt heet zuurstof. De officiële kledingvoorschriften vereisen nogal wat
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 44
Echte fanatiekelingen hebben een meditatiestoeltje investeringen. Twee maroon robes, een white robe voor de Evening Meeting, witte sokken voor de Lao Tzu-zaal waar de urn van Osho wordt bewaard en een maroon swimsuit als je wilt zwemmen. De echte fanatiekelingen hebben dan ook nog een mediteerstoeltje, kleedje en diverse extra maroon assecoires. Ik besloot heel low profile te starten en schafte een bijzonder comfortabele maroon robe aan die me trouwens verrassend goed stond. De rustieke ashram is een stijlvol, royaal bebost complex met zwarte gebouwen en piramides en wordt bevolkt door vele tientallen medewerkers en zo'n vierhonderd bezoekers van alle leeftijden en uit alle landen, inclusief veel Indiërs en een paar Osho lookalikes. Iedere dag is er een nieuw programma met meditaties die worden gehouden in het Auditorium, het kloppende hart van de commune. Het is een futuristische, zwarte piramide die van binnen licht en minimalistisch is, en galmt als een kathedraal. Over de enorme marmeren vloer waait een koel windje. Naast de meditaties zijn er tegen bijbetaling allerlei cursussen en trainingen te volgen die van een dag tot een paar maanden kunnen duren en gericht zijn op spirituele groei, of iets leren chakra's, massage, reiki of reflexologie. Meditatie volgens Osho is zeker geen passieve bezigheid en bevat elementen als intense ademhaling, schreeuwen,
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 45
springen en vooral veel uitbundig dansen. De sessies duren altijd een uur en worden afgesloten met een periode van stilte, die staand, zittend of liggend kan worden beleefd. Om Osho te citeren: Relax and witness the body is separate from you, the mind is separate from you. Your only identity is witnessing. The Sanskrit word for witnessing is buddha. Mijn eerste meditatie in het Auditorium was geen succes. Tijdens de Chakra Sounds meditation die geheel liggend wordt beoefend, viel ik als een blok in slaap en werd een half uur na afloop heel lief door de teacher gewekt. Dan was de Laughing Drums meditation een dag later veel leuker, in feite gewoon drie kwartier dansen op heftige percussie. De Gournishankar meditation kende een lange periode van turen in een blauw flitslicht, maar ik werd niet zo high als beloofd. Dan had het Whirlen, drie kwartier rondjes draaien om je as, meer effect. Hoogtepunt van de vele uren in de zwarte piramide was de No Dimensions meditation, bestaande uit slepend dansen volgens een vast patroon terwijl je bliksems van energie uit je handen laat schieten, gevolgd door een kwartier whirlen. De meditatie werd gegeven door een enthousiaste
indiase dansmuziek en karmahouse tovenaar met humor. Hij wist dat er tijdens een sessie best gelachen mag worden en vormde daarmee een uitzondering op de regel dat het er bij Osho bloedserieus aan toe gaat. Het verblijf in de commune lijkt voor de meeste bezoekers namelijk een bijzonder individualistische aangelegenheid en zij zweven in zichzelf gekeerd over de kronkelpaadjes door het new age paradijs. Een knikje of groet kan er niet van af en de meeste mensen blijven het liefst afstandelijk en anoniem in de meditatieve sferen hangen. Alleen in de restaurants of op de terrassen wordt wel gepraat of zelfs gelachen. Dat neemt niet weg dat de Osho-gangers allemaal zachtaardige karakters zijn en de sfeer in de commune heel vredig is. Op de grote marmeren openlucht dansvloer, een overblijfsel van de oude tempel, leeft iedereen zich tijdens de dagelijkse lunchdisco's en Dance Celebrations naar hartelust uit op de aanstekelijke Indiase dansmuziek en karma house. Echt spontaan werd het echter pas tijdens de apotheose van mijn verblijf bij Osho: de Gujarati Stick Dance. Een Indiase volksdans waarbij je met synchrone bewegingen je stokken tegen die van je steeds wisselende partner slaat. Dat wordt vanzelf een heel swingend en gezellig gebeuren en eindelijk gingen de maskers af. Zo raakte ik aan de praat met een Fransman die Osho twintig jaar geleden in levende lijve had gezien en daar nog steeds van in de gloria was. En ik sprak een jongen uit Estland die zijn naam niet wilde zeggen, want dat zou maar een label opplakken. Ik weet wel wie hem dat op de mouw gespeld heeft, want hij was he-le-maal in Osho, die sinds twee jaar zijn leven bepaalde. Hij gaf wel eerlijk toe dat zijn obsessie voor Osho te ver ging, maar was desondanks van plan om maanden in de ashram te blijven en er te gaan
werken. 'Say hello to the world'; zei hij bij ons afscheid. Ik heb in ieder geval een paar ontspannen en verlichtende dagen van meditation & celebration achter de rug en ik sluit helemaal niet uit dat ik nog eens terugkom bij Osho. Maar dan wel voor een wat langere periode, om het niveau van buitenstaander te ontstijgen en er iets meer aan over te houden dan goede herinneringen en blaren op mijn voeten van het dansen.
Friso, 10 Nov 2004 18:57 uur Thiruvananthapuram, India Verbroedering! Laten we er niet omheen draaien: het vertrek van Thomas uit Bombay liet een steen in mijn maag achter. Het was even slikken toen zijn taxi naar het vliegveld verdween in de nacht. We hebben vijf weken gehad om in te lijsten en op te hangen op een hele gezellige plaats. Het was helemaal fantastisch Tommie! Ik had nog een week de tijd voor ik Henri weer zou zien en om het lege gevoel wat dragelijker te maken leek het mij het beste om het over een hele andere boeg te gooien. Daarom vertrok ik naar Pune, drie uurtjes van Bombay, voor een paar dagen mediteren bij Osho. Pune is een moderne stad op zijn Indiaas met excessen als volgevreten kinderen, rokende vrouwen, spijkerbroeken, Indiase bodybuilders en de onvermijdelijke mobieltjesrage. De kloof tussen arm en rijk is in een stad als Pune maximaal en iedere luxe wagen wordt gecompenseerd door
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 46
de moord op theo van gogh twee bedelaars. Als dit de Indiase stad van toekomst is belooft dat weinig goeds. De vaak vrij arrogante middenklasse drukt een stevig stempel op de stad en dat leidt tot een tamelijk ongezellige sfeer. Mijn aankomst bij het hotel in de buurt van de ashram was ook niet bepaald hartelijk. Voor een typisch 20 roepieritje vroeg de riksjachauffeur het bespottelijke bedrag van 100. Ik was de mist ingegaan door te vertrouwen op de taximeter. Het bedrag op de meter, opgekrikt met ongevraagde omwegen langs 'much better hotels', wordt via een vage tabel vermenigvuldigd met de datum plus pi en vervolgens afgerond naar 100. Ik weigerde meer te betalen dan 30 en de knetterende ruzie die daarna ontstond liep zo hoog op, dat ik de hoteleigenaar vroeg de politie te bellen. Toen hij dat om veiligheidsredenen ook daadwerkelijk deed werd het de afzetter te heet onder de voeten en kneep hij er tussenuit met het geld dat ik hem al gegeven had. Pfff. Ooontspannen. Vergeleken met het grotestads-gebeuren is het Osho Meditation Resort een oase van rust. Zie het extra bericht voor mijn indrukken van de ashram. Na een klein weekje vertrok ik totaal ontspannen naar Chennai. In de trein kocht ik een krant in de hoop iets te weten te komen over de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Normaal gesproken zijn de Indiase kranten bijzonder spaarzaam met buitenlands nieuws, maar dan toch ineens die kop die nog uren bleef doorgalmen: Dutch filmmaker shot dead. De afslachting van Theo van Gogh en daarmee de definitieve openbaring van het Nieuwe Fascisme houdt de gemoederen nog steeds danig bezig. Ik moet er veel aan denken en hou mijn hart vast voor de toekomst. De berichten op internet over de neergaande spiraal stemmen in ieder geval niet bepaald hoopvol. Maar het houdt ook Indiërs bezig, getuige de ingezonden brieven in de krant,
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 47
zoals deze van ene Vipul Thahore in de Hindu Times: Sir, - Even a liberal democracy such as the Netherlands is forced to get tough with Islamist militancy. The time has come for democracies to stand firm and united, as political expediency or correctness should not be allowed to endanger the basis of democratic societies. Nederland is deze dagen op een vreselijke manier heel dichtbij. Maar verbijsterende krantenkoppen of niet, de trein komt na 28 uur gewoon aan in Chennai, waar ik op zijn hotelkamer vervolgens mijn Hemelse Liefdesprins eindelijk weer in de armen kon sluiten. We stonden echter al snel weer met beide benen op de grond, want als slecht nieuwsbonus bleek Bush de verkiezingen toch te hebben gewonnen. Volgende keer wil ik ook stemrecht voor de VS presidentsverkiezingen, net als iedereen op deze planeet. Wel consequent globaliseren graag. Henri had Chennai inmiddels helemaal gezien, dus sliep ik voor de derde achtereenvolgende nacht in de trein om wakker te worden aan de andere kant van het land: Cochin. Het bleek inderdaad een liefelijk plaatsje met Engelse, Portugese en zelfs Nederlands invloeden. De dagen daarna vielen een beetje in het water door een staking, waardoor we de Backwatertrip opnieuw moesten skippen. Na een deja-vu in Varkala hobbelden we door naar Trivandrum, waar we vannacht om 4 uur een trein hebben naar Trichy. Vanwaar al die haast, vraagt u zich wellicht af. Welnu, vanuit Trichy vliegen we overmorgen naar Colombo. Gelukkig zijn we in Sri Lanka even verlost van die gigantische afstanden. Heel veel groeten, ook namens Henri natuurlijk.
Annemarie 15 Nov 2004 22:00 uur
Dag jongens, meld mij binnenkort opnieuw vanuit het sprookje van duizend en een nacht... liefs, Annemarie charlotte 21 Nov 2004 01:58 uur hallo henri en friso, hier charlotte, seketong-lombok- en gilli nangu, daarna lombok-bali-lembar-padang bay- o.k. ? weet je nu noch wie ik ben? vervolg jullie avontuur met spanning, herriner me aan veel plaatsen waar jullie geweest zijn.met de kerst ben ik in myanmar. goeie reis noch-en lieve groetjes-waar ben je in lanka? kan je naar het noorden gaan?trincomale-nilaveli beach -of in oosten arangum bay?in zuiden vond ik mirissa beach het mooiste
[email protected]
En toen waren we in sri lanka Annemarie 30 Nov 2004 16:05 uur Ben je daar nog F? Zit in de chatbox!!! mammaloe 30 Nov 2004 21:51 uur jesus wat een heftig verhaal. hier vooral veel ziektebacillen en ginds gaande stoomboten. veel liefs en geluk, ben razend nieuwsgierig naar jullie keuze. Vi 2 Dec 2004 16:20 uur Hoi Friso en Henry. hoop dat jullie wel mooie herinneringen kunnen maken op Sri Lanka. Lijkt me erg naar om al die ellende van dichtbij mee te maken. xx Annemarie 3 Dec 2004 14:34 uur Sluit me geheel aan bij de woorden van Vi, heftig verhaal. Liefs, Anne Annemarie 12 Dec 2004 22:39 uur Friso! probeer je te mailen, maar krijg bericht alsmaar terug. Heb je vandaag, 12/12 iets van me ontvangen?
We wensen iedereen veel wijsheid toe in deze donkere dagen.
spek en bonen aan het rondreizen waren en, erger nog, dat de magische vonk van het land maar niet wilde overspringen.
Friso
Friso, 30 Nov 2004 19:55 uur Kandy, Sri Lanka What to do? En toen waren we in Sri Lanka. We hadden een maand om te ontdekken hoe boeddhistisch het eiland eigenlijk is, of er inderdaad wilde olifanten rondlopen, wat er nog herinnert aan de Portugese, Nederlandse resp. Engelse koloniale tijd en of de mensen wel zo vriendelijk zijn als de boeken beweren. En, niet onbelangrijk: of het daadwerkelijk vrede is. Het plan was om via de zuidkust het binnenland in te trekken, maar na een dag of tien in oude treintjes en overvolle bussen over het eiland hoppen was één ding ons heel duidelijk geworden. Als we ons zouden beperken tot het afwerken van het geijkte circuit met hoogtepunten zou ons verblijf in Sri Lanka een hele suffe aangelegenheid blijven. Niet in de laatste plaats omdat we ons de eigenlijke attracties helemaal niet konden veroorloven. In Sri Lanka heeft het uitmelken van toeristen namelijk wel hele genante trekjes. Voor veel tempels of het beklimmen van een markante rots moet 20 dollar worden neergeteld en een middagje op olifantenjacht in een wildlife park lukt echt niet voor minder dan 50 dollar. Voor no-budgetters zoals wij zijn dat soort bedragen niet aan de orde. Ons bekroop steeds meer het gevoel dat we een beetje voor
We begonnen ook te twijfelen aan onszelf. Zijn we misschien een beetje reismoe? Zijn we zo verwend dat we een exotisch eiland als Sri Lanka met een arrogant 'been there done that'-gevoel doorkruisen en gapend met de trein door de theeplantages van Hill Country boemelen? Welnu, we zijn nog zo reislustig als de neten en het was dan ook een troost om andere rugzakkers tegen te komen met een mwah-uitdrukking op hun bereisde tronies en hen te horen klagen over structurele afzetterij, slecht eten en dure accomodatie. Maar toch: het roer moest om. What to do? We hakten de knoop om naar het Noorden te gaan voor nieuwe impulsen en om iets mee te krijgen van de recente geschiedenis van het land. Hoe zat het ook al weer? Al sinds de jaren vijftig pleiten de Hindoe Tamils voor een autonoom gebied in het Noordoosten van het land, waar het behoud van hun eigen taal, cultuur en religie gegarandeerd zou zijn. Een naam was er al: Eelam (dierbaar land). Maar in plaats daarvan werd het Singalees als nationale taal opgelegd, werd het Boeddhisme de dominante religie en zorgden een aantal discriminerende maatregelen er voor dat de Tamils zich steeds meer onderdrukt voelden. In 1983 sloeg de vlam in de pan en twee decennia van zware gevechten tussen het leger en de LTTE (Liberation Tigers of Tamil Eelam) volgden, met alle ellende van dien. In 2000 bracht een Noorse vredesmissie de partijen weer om de tafel en eind 2001 werd een wapenstilstand overeengekomen. Een klein gebied in het Noorden is nu nog in Tamilhanden, in de rest van Eelam probeert het leger de situatie te controleren.
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 48
De enorme hoeveelheid militairen op straat We hadden al wat mensen gesproken die naar Jaffna, de hoofdstad van het Noorden, waren gereisd en zij vonden het spannend maar veilig. De inwoners zijn blij om de eerste toeristen te kunnen verwelkomen na jarenlang van de buitenwereld te zijn afgesloten. Met een zoals altijd stampvolle bus bereikten we het checkpoint van het LTTE-gebied, waar eerst het leger onze bagage doorzocht. Daarna bracht een nieuwe bus ons naar het Tamil Tigers checkpoint, dat bestond uit een groot aantal hutten met balies en kantoortjes. Na het invullen van een formulier werden we van het ene kantoortje naar het andere gestuurd voor de nodige bureaucratische actie, wat kritische vragen (why do you wanna go to Jaffna, what's your job, etc.) en een grondige controle van de bagage. Alle cd's werden zelfs gecheckt op een computer. De sfeer bij het checkpoint hield het midden tussen grimmig en feestelijk, dat laatste dankzij de overdaad aan geelrode Tamilvlaggetjes en de snoeiharde Bollywood muziek. Na een uur kregen we toestemming om verder te gaan en stapten we in een nieuwe bus die ons door het LTTEgebied zou rijden. Het was al snel duidelijk dat het Noorden arm en gehavend is en het voelde als een compleet ander land. Af en toe posten er wat gewapende Tigers op strategische plaatsen en er staan regelmatig bordjes in de berm met een doodshoofd en de opwekkende tekst: Danger! Landmines! Er vallen maandelijks nog 20 slachtoffers door landmijnen, vooral kinderen en boeren. In de tropische bossen staan kapotgeschoten gebouwen en verlaten huizen. Bij het Noordelijke checkpoint was de controle minder rigoureus en met de zoveelste bus legden we de laatste etappe af.
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 49
Jaffna was ooit de tweede stad van het land maar werd in de oorlog gereduceerd tot een rokende puinhoop. Hoewel de wederopbouw in volle gang is, zijn er nog veel stille getuigen van de oorlog: ruïnes vol kogelgaten, huizen met weggeblazen daken, winkels met gehalveerde gevels. Het centrum gonst van de activiteit en het leven lijkt door te gaan alsof er niets aan de hand is. Maar in Jaffna hangt ook een broeierige oorlogssfeer door de prominente aanwezigheid van het leger dat patrouillerend en vanuit gebarricadeerde uitkijkposten de stad in de gaten houdt. Een groter contrast met het onbekommerde Zuiden is nauwelijks denkbaar. Maar de vraag die zich steeds opdringt is: blijft het eigenlijk wel vrede? Tijdens Heroes Day, dodenherdenking van de Tamil Tigers, hield rebellenleider Prabhakaran een weinig verzoenende radiospeech, met als strekking: als de besprekingen over zelfbestuur niet hervat worden, wordt het weer oorlog. Dat de spanning tussen Tamils en de Singalezen oploopt bleek vooral aan de Oostkust. In Uppuveli, een klein kustplaatsje, lag alles een dag plat uit protest tegen het legeroptreden op Heroes Day, waarbij traangas gebruikt was. Vervolgens bleek dat er iets verderop in Trincomalee een granaat was ontploft in een bus. Een dode, over en weer beschuldigingen over de daders, avondklok ingesteld. En zo is de sfeer in een paar dagen tijd toch wel radicaal veranderd. Veel mensen die we spreken zijn bang dat het weer oorlog wordt, zeker zolang de huidige president, de hardliner Chandrika Kumaratunga, het voor het zeggen heeft. We waren vandaag eigenlijk van plan om langs de Oostkust af te zakken naar het Zuiden, maar de aanslag, de rottige sfeer in het Oosten, de enorme hoeveelheid militairen op straat en de waarschuwingen van mensen die we spraken
voorbereiden op sexuele intimidatie don martin 20 Dec 2004 17:27 uur
¡hola! Es importante acceptareis la viaga por sus casa (esta una parrado temporal) porque la viaga para Venezuala esta la plana. Ik hoop dat ik jullie nog even kan catchen daar in amsterfuckingdam zeg, want ik ga met een beetje mazzel zometeen sierra nevade een tijdje in. ikzelve ben ongeveer 5 januari weer a la casa, ik hoop jullie nog even te mogen zien tzt. jedenfalls, gracias por las ephokas espectaculares, no son mismos cada dias.
over de nieuwe situatie deden ons onderweg besluiten om een tussenstop in te lassen in het veilige Hill Country. Alwaar we ons wederom afvragen: what to do? Zo wordt die Zuidkust van Sri Lanka met terugwerkende kracht toch nog fantastisch! Heel veel vredesgroeten, ook namens ZKH, Friso
¡hasta lueago! el don
Henri 22 Dec 2004 11:09 uur
Laat ik het eens een keer NIET met je eens zijn Aartse! Ik sluit me volledig bij je verhaal aan, behalve dan wat betreft Sri Lanka. Dat doe je toch te kort. Met ons nuleuro-budget hebben we inderdaad veel highlights niet gezien en vaak rijst met prut moeten eten. Maar dat is niet de schuld van Sri Lanka. Ga allemaal dus gerust (hoewel inderdaad niet langer dan 3 weken) en neem een flinke zak geld mee. Dan kun je heerlijk eten bij zeer gastvrije lieve mensen thuis ("family Guesthouse" wordt in Sri Lanka letterlijk genomen, je logeert dan bijna in huis bij de familie), wat ons een paar keer is gelukt. Geld maakt in Sri Lanka zeker gelukkiger, dan kun je WEL olifanten spotten in de wildparken!
Friso, 20 Dec 2004 14:17 uur Station Margao, Goa, India Slow train coming Vanaf het station in Margao (Goa) alwaar wij straks een trein pakken die ons in veertig uur naar Delhi brengt, even een snelle terugblik op de tijd die achter ons ligt. Elk land op deze planeet is de moeite waard om te bezoeken, dus iedereen die van plan is om af te zakken naar Sri Lanka krijgt onze zegen. Een positieve instelling, beheersingsvermogen en niet al te hoge verwachtingen zullen het verblijf zeker vereenvoudigen. Vrouwelijke reizigers moeten zich wel voorbereiden op veelvuldige sexuele intimidatie en gastronomen doen er goed aan wat blikken ravioli e.d. in hun koffer te kieperen, want het rice curry-dieet gaat vroeg of laat vervelen. En vergeet de pot Nescafe niet! Nog een laatste tip: vier weken in 'the teardrop of India' is iets te veel van het goede. Om heel veel redenen waren we blij om weer terug te gaan naar India. De landing in Trichy werd uitgesteld middels
een doorstart. Kort daarop stelde de piloot ons gerust met de mededeling dat er honden van de landingsbaan moesten worden gejaagd. Jawel, we zijn er bijna. Ook in een vrij willekeurige stad als Trichy openbaart India zich vanaf de eerste minuut schaamteloos en eerlijk. Groots en meeslepend. Dat karakter en de puurheid hadden we even gemist. In Sri Lanka ben je altijd een toerist. In India wordt je onderdeel van het land omdat het je met huid en haar opslokt. De uitsmijter van bijna acht maanden Azië werd om practische en hedonistische redenen Goa. Voor de afwisseling leek het ons beter om nu dan maar naar Arambol te gaan, dat andere plaatsje dat nog als cool wordt bestempeld. Arambol moet het niet hebben van een oogverblindend strand, maar van de sfeer. Veel mensen zitten er voor langere tijd, volgen een spirituele workshop a la 'the wholeness of being', doen yoga-oefeningen op het strand, brengen de zonnegroet in de branding of zijn gewoon stoned. Er lopen genoeg gekken en halvegaren rond die waarschijnlijk worden geweigerd bij het vliegveld en derhalve maar gewoon doorknallen in Arambol. Yeah, why not? Rock 'n roll was het ook bij die verre strandtent met een heuse jamsessie die geleid werd door een bluesmother van minstens zestig. 'Enough mystic shit, time for some blues' riep ze schor. Dit is het wat ruigere Goa, maar niet ruig genoeg om ons langer dan drie dagen te boeien. De sfeer werd er bovendien nogal beïnvloed door de nadrukkelijke aanwezigheid van vele stereotiepe bezoekers uit het beloofde land, die graag samenklitten in plaatsjes als Pushkar, Manali en Hampi, en ook Arambol als een verplichte stop beschouwen tijdens hun niet minder obligate India-trail. Om burenruzies voor te blijven besloten we het Tel Aviv
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 50
tot ziens in venezuela van India te laten voor wat het was en toe te geven aan de fenomenale aantrekkingskracht die Palolem al die tijd al op ons uitoefende. Trouwe lezers weten dan al genoeg. Het paradijs is inmiddels helemaal opgetuigd voor de definitieve start van het hoogseizoen, rond Kerst. Tijdens onze afwezigheid zijn er veel nieuwe strandtenten in elkaar getimmerd en is het aantal winkeltjes verdubbeld, maar de baai oogt fantastisch met al die lichtjes. Ondanks de drukte en een wat hoger proleetgehalte blijft het een perfecte plek op Aarde. Een minpuntje: Thomas en Anouk schitterden deze keer door afwezigheid. In Delhi eindigt overmorgen deel een van de trip. Over een kwartiertje komt de trein, dus u komt met de schrik vrij: geen tijd voor sentimenteel geleuter of kritische analyses betreffende het kastenstelsel, emancipatie of kinderarbeid. Voor nu daarom namens ons allebei de allerbeste wensen voor 2005 en we spreken u weer in Venezuela. Veel groeten, Friso
Friso en Henri, 26 Dec 2004 11:25 uur Amsterdam, Nederland Veilig Voor de duidelijkheid: we zitten een weekje in Nederland en hebben de zware aardbeving en vloedgolven in de Golf van Bengalen van vandaag gelukkig gemist.
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 51
Norberto 26 Dec 2004 12:40 uur 1 januari 2005 2.00 uur Supperclub
Monique Vaanholt 26 Dec 2004 13:36 uur Pff, gelukkig. Ben weer gerust gesteld. Geniet lekker in Nederland. Fijne kerst en vooral een goed en gezond 2005!
Sanghadasa 26 Dec 2004 20:39 uur gelukkig afgelopen vrijdag fietste ik nog dicht in de buurt van jullie woonboot, en dacht: als henri in nederland zou zijn, dan was ik even op de koffie gegaan... had ik dus toch moeten doen?
atie en evert 27 Dec 2004 10:18 uur Welkom Thuis Friso en Henry Welkom en veilig thuis !!!!! Kijk voor Details ramp Azie op kranten-azie.pagina.nl voor fotos en info en berichten via kranten en mail
Cassiefoebo 29 Dec 2004 14:10 uur Blij dat jullie heelhuids "thuis" zijn. Maar waar gaat het nu weer heen??? Atie en Evert 4 Jan 2005 17:42 uur Jullie beide de beste wensen voor 2005 toegewenst. Veel reis plezier door Amerika. Wij volgen jullie op de voet. En lezen weer jullie reisverslagen. Tot Ziens, Friso en Henry. Kom in goede gezondheid weer in Nederland weer om !!!
ZUID AMERIKA FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 52
de eerste etappe Friso, 25 Jan 2005 19:47 uur Manaus, Brazilië Get primitive! Met een volgeladen jeep reden we vanuit Santa Helena door het desolate heuvellandschap van de Gran Sabana richting Mount Roraima, de hoogste van tientallen tepuis in het gebied. Deze tafelbergen zijn overblijfselen van een 2 miljard jaar oude steenlaag die geleidelijk erodeerde. De top van de tepui geeft een indruk hoe de wereld er hier miljoenen jaren geleden heeft uitgezien en dit oerlandschap wordt steevast omschreven als spectaculair en mysterieus. Dat belooft wat. Naast onze Engelse vriendin Jo, gids Carlos en een aantal porters waarvan alleen Ricardo uiteindelijk mee zou gaan naar de top, bestond de groep uit drie praatlustige Braziliaanse geografen met een bovengemiddelde belangstelling voor de Hollandse polders, en een supersympathiek Japans stel dat 2,5 jaar had uitgetrokken voor hun huwelijksreis. De eerste etappe van de zesdaagse trek voerde door een glooiend, uitgestorven heuvellandschap met mini-jungles en bergriviertjes waarin de flessen water weer konden worden bijgevuld. In de verte was de Roraima af en toe te zien als de vrijwel permanent aanwezige wolkendeken rond te steenmassa zich opende. In vier uur bereikten we het primitieve base camp, waar het wemelde van de kleine muggen die grote bulten achterlieten die dagen bleven doorjeuken. Carlos toverde zijn eerste van een reeks fantastische maaltijden uit zijn eenpits magic kitchen. Gezellig, kamperen.
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 53
De tweede dag was nat maar ook niet erg zwaar en bracht ons aan de voet van de imposante muur van steen die vanuit de jungle 1 km loodrecht omhoog schiet. Ondanks ernstige wateroverlast in de tent betraden we de volgende ochtend toch nog redelijk uitgerust het smalle pad dat via een tropisch woud langs de rotswand naar de top slingert. De route was stijl en glibberig maar spectaculair. Vlak voor de top zorgde een regenachtige waterval ervoor dat we doorweekt we het plateau bereikten. Welcome to the lost world. Carlos leidde ons in de stromende regen door het surrealistische steenlandschap naar onze schuilplaats. Springend over gladde, zwarte rotsblokken met daartussen stroompjes en kreekjes bereikten we El Hotel, waar we twee nachten zouden bivakkeren. Het bleek een zandstrookje onder een rots die beschutting bood tegen regen en wind. Het plateau kent een eigen klimaat door allerlei vage oceaanstromingen, waarbij het weer in vijf minuten kan omslaan. Er is dus altijd hoop op verbetering, maar het bleef de rest van de dag nat en mistig. Hierdoor oogde de steenvlakte voor ons mysterieus, maar ook onheilspellend. Wat een bizar oord. Toen we na een steenkoude nacht de tent openritsten bleek er weinig verbeterd aan de weerssituatie. Samruco, de god van Roraima volgens het geloof van de lokale Pemon-indianen, bleek ons echter gunstig gezind en brak om 10 uur genadig de hemel open. Toen de mist optrok bleek pas goed waar we eigenlijk terecht waren gekomen: op een compleet andere planeet. De kale, platte steenvlakte van zo´n 45 vierkante kilometer met enkele zwarte
Marion 1 Feb 2005 21:36 uur
Wat een lol om deze berichten te lezen. Ik heb wel erg moeten lachen om jullie (tot dusver) avontuur. Ik kwam helemaal niet meer bij toen ik de foto’s zag. Geweldig! Jut en JUl met de gele capejes aan. Henri lacht nog aardig op de weg omhoog. Wel super gaaf daarboven. Bedankt voor deze geweldige berichten. Ik heb erg genoten om ze te lezen en ook zo levensecht. Friso...complimenten XXXMarion Paul 9 Feb 2005 20:18 uur Wat een heeerlijk bad! Mag ik er even tussen, Ans en Bea? Annemarie J 10 Feb 2005 13:11 uur Helemaal te gek, wat een avontuur....
het leek wel een zwevend eiland rotspartijen had zo het decor kunnen zijn voor een sinistere science fictionfilm. Tijdens de verkenning van het oerlandschap vielen we van de ene verbazing in de andere. Elke tepui heeft een unieke flora en fauna, en ook Roraima heeft veel endemische plantensoorten, ze groeien dus nergens anders. Niet dat er veel groens te bekennen is overigens, en ook dieren vinden het natte steenland geen fijne plek om te wonen, op wat eigenwijze vogeltjes, schorpioenen en zwarte kikkertjes die niet kunnen springen na. We hopten naar de rand van het plateau waar een rotspartij een geweldig uitzicht bood over de bergwand die in de wolken onder ons verdween. Het leek echt wel een zwevend eiland. Onderweg naar de Crystal Valley, waar inderdaad vele witte kristallen op de grond lagen, stuitten we op het Engelse echtpaar dat al twee dagen onder een rots zat te wachten op een helicopter om hen te evacueren. De wat oudere vrouw was verzwakt door hoogteziekte en kon de terugreis niet meer aan. Hun gids was met de rest van de groep terug naar beneden gegaan. Al die tijd was het te mistig geweest voor de heli om te landen. We deelden de lunch met ze en ze waren blij om weer wat mensen te spreken. Carlos stopte ze een salami en wat brood en koekjes toe, ze waren dankbaar zoals alleen Engelsen dat kunnen. Later zagen we vanuit de vallei de helicopter landen en het echtpaar afvoeren, 1400 dollar lichter maar ongetwijfeld dolgelukkig, weg uit de hel. Er moest ook nog een porter worden opgepikt die 15 meter was gevallen en al dagen met een gebroken been lag te wachten op redding. Het doet je wel beseffen dat je hier daadwerkelijk totaal bent afgesloten van de buitenwereld.
Springend over stenen krokodillenruggen bereikten we the Window met een spectaculair uitzicht. Het contrast tussen de liefelijke heuvels rond Roraima en de grimmige top van de tepui kon nauwelijks groter. Ook een verfrissend bad in de stenen jacuzzi is een superattractie en een buitenaardse zonsondergang maakte het avontuur compleet. Terug in El Hotel begon het direct weer te hozen, het zou niet meer ophouden. Dag vijf werd een absolute killer, met dag twee en drie samengevoegd, maar dan naar beneden. In het begin deden we nog ons best om onze schoenen droog te houden, maar dat bleek al snel zinloos. Overal waren door het noodweer nieuwe stroompjes ontstaan en droog overspringen was er niet meer bij. De route naar beneden was spekglad, op veel plaatsen gutste het water naar beneden en was het pad veranderd in een stromende rivier. Oversteekjes over riviertjes die op de heenweg nog eenvoudig waren, werden nu en hele onderneming. Als je nu in
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 54
comfortabel, desafortunadamente het water valt, kom je honderden meters lager weer neer. Zo werd de afdaling een heuse survivaltocht en soppend en uitgeput bereikten we het base camp. Een groep die onderweg was naar de top overwoog om weer om te keren, wat ons niet onverstandig leek. ´s Nachts deden de plassen in de steeds verder aftakelende tent ons helemaal niets meer. We waren al een beetje in primitieve holbewoners veranderd. De laatste dag bestond uit nog vier uur glibberen en was zoals dat hoort loodzwaar door knappende blaren en openscheurend eelt. Maar eenmaal terug bij het startpunt was er ijskoud bier om onze thuiskomst te vieren. Wat een trip.
Friso, 25 Jan 2005 23:49 uur Manaus, Brazilië Venezuela Hallo fans, we hebben alweer een tijdje niets van ons laten horen, dus het wordt hoog tijd om u even bij te babbelen over onze recente belevenissen. Na acht maanden Azie kwam het nieuws over de verwoestende tsunami extra hard aan. Heel veel plaatsen waar
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 55
we een paar weken of maanden geleden nog rondliepen zijn weggespoeld, ongelofelijk. Onze tussenstop in Nederland werd dus nogal overschaduwd door die immense ramp. Afgezien daarvan was ons bliksembezoek erg gezellig doch vrij hectisch. Lichtelijk overspannen vertrokken we op nieuwjaarsdag naar Venezuela. Caracas staat bekend als een van de gevaarlijkste steden van Zuid Amerika, dus we waren op het ergste voorbereid. Mijn walkman was ik in het vliegtuig al kwijtgeraakt, dus dat scheelt weer. Er komt natuurlijk de nodige mazzel bij kijken, maar ons is niets gebeurd en we vonden Caracas eigenlijk wel leuk. De stad doet vrij Europees en modern aan. Alleen de architectuur is in de jaren zeventig blijven steken, toen Venezuela dankzij de piekende olieprijzen nog steenrijk was. Er staan veel pretentieuze bouwwerken van organisch beton, met golvende balkons, grote plantenbakken en kantoortuinen. De typische jaren zeventigstijl moet destijds hypermodern geweest zijn, nu komen de met honingraadmotieven en bruin-oranje elementen opgefleurde complexen ietwat gedateerd en vervallen over. Het is net alsof de stad de moderniteiten van zijn bewoners niet kan bijbenen. Prachtig verval is ook op straat te zien, waar overal fantastische Amerikaanse maffiabakken rondrijden die volledig zijn afgetakeld. De eigenaren doen er alles aan om de levensduur van hun deinende Dodge, Buick of Cadillac zo ver mogelijk op te rekken, waarbij iedere vorm van reparatie is toegestaan en nogal wat geimproviseerd wordt. Venezuela mag dan in een economische en politieke (Chavez) crisis zitten, echt slecht gaat het zo op het oog niet met het land. Dankzij de olie heeft het land een goeie infrastructuur en bussen voor lange afstanden zijn standaard comfortabel, wat helaas wel stevig in hetbudget
het leek wel een zwevend eiland hakt.
engel/leneke 28 Jan 2005 15:58 uur Leuk weer wat van jullie te horen/lezen. Het is wel een heel ander gebied. Engel gaat maandag naar thailand voor het RIT. 3 weken lang hard werken in een gebied waar jullie nog niet zo lang geleden geweest zijn en dat er waarschijnlijk nu heel anders uitziet. Hij neemt zijn fotocamara mee. t.z.t. kunnen we misschien eens vergelijken. Voor nu groetjes en tot lees. Atie en Evert 1 Feb 2005 19:58 uur Caio, Henry en Friso met de schokkende wave van de tsuami achter jullie latend. Volgen wij jullie weer op de voet Goede Reis verder. Enne Take Care !!!
maria pantaneira 3 Feb 2005 22:56 uur hey, hope to meet you soon somewhere in Bolivia, I definetly enjoyed your company on the boat! entao, a gente se vê de novo um día!
Eva 4 Feb 2005 10:42 uur Ha Henri en Friso, Hoe bevalt het vreemd gaan in ander continent? Hier op Zanzibar geen Tsunami-ravage, stukje hoger wel. Dikke kus uit Afrika en vanuit Nederland wel weer een uigebreider mailcontact.
Frans en Bep 5 Feb 2005 18:19 uur Wat een prachtige verhalen Friso! We hebben er van genoten. En dan die vrouw waar je een pak geld kon komen ophalen. Goed dat je dat niet gedaan hebt want ze hebben meestal een zere rug, dus dat wordt dan dagen masseren en dat is zonde van de tijd. De foto’s zijn schitterend en geeft ons een beeld van een totaal andere wereld dan het eerste deel van jullie reis. Voor nu, gezonde reis verder, pas goed op jullie beiden en veel liefs van ons.
Na Caracas was de reisroes weer helemaal terug en vertrokken we naar Merida, een levendig stadje in de Andes. Ook hier viel weer op dat de Venezuelanen erg op het uiterlijk gesteld zijn. De outfit van veel dames gaat vaak tegen de meest ruime fatsoensnormen in. Retestrakke spijkerbroeken en uitpuilende truitjes zijn de norm en H begon bijna aan zijn geaardheid te twijfelen. We werden soms ordinair nagefloten door meiden, kom daar maar eens voor in India. Gelukkig laten ook de chico´s zich niet onbetuigd en doen er alles aan om er zo potent mogelijk bij te lopen. Rond Merida lagen wat interessante bergdorpjes die goed waren voor dagtripjes, maar helaas moesten we de Teleferico, de hoogste en langste kabelbaan ter wereld die passagiers in een paar stappen richting sneeuwtoppen brengt, laten schieten. Toen we een dag voor ons vertrek in alle vroegte in de rij stonden, bleek de wachttijd niet een paar uur te zijn zoals verwacht, maar een paar dagen. Na Merida kwamen we in Coro terecht, een nogal levenloos plaatsje dat het tot de werelderfgoedlijst heeft geschopt dankzij straatjes met karakteristieke doch ietwat overgerestaureerde huisjes. Door naar Maracay dus, wat een niet erg bijzondere grote stad bleek, maar het dagje naar het strand van Puerto Colombia was wel erg tof. Tijdens de fantastische rit door de bergen zat ik naast een dame die ondanks mijn ´no hablo espagnol´ begon te ratelen en tenslotte haar adres opschreef met de mededeling dat ik een pak geld kon komen ophalen, gratis. Ik ben benieuwd wat voor addertje daar onder het gras zat, maar ik hou wel
van die losse moraal. De Caraibische kust was prachtig, al zal op het strand liggen nooit meer hetzelfde zijn na de tsunami. In Maracay viel het ons wel op dat de mensen wat ruwer in de omgang waren dan in bijvoorbeeld Caracas, waardoor je je iets minder op je gemak voelt. Maar het was allemaal nog niets vergeleken bij Ciudad Bolivar, vernoemd naar de als godheid aanbeden bevrijder van de koloniale onderdrukking. Hoewel deze plaats aan de Rio Orinoco op het eerste gezicht nog wel aardig lijkt, bleek het ´s avonds een gevaarlijke no go-area te zijn en vooral de mannen daar waren ronduit bot. Zo leek ons verblijf in Venezuela een beetje met een sisser af te lopen. Gelukkig leerden we Jo kennen, een levenslustige en supergezellige Engelse met wie we een dagje naar Ciudad Guayana gingen voor mooie parken die eruit zagen als golfbanen met indrukwekkende watervallen. We kwamen Jo weer tegen in Santa Helena, een klein plaatsje op de grens met Brazilie, waar ze druk bezig was met het regelen van een zesdaagse trek naar Mount Roraima, naar verluid een van de hoogtepunten van Venezuela. Haar niet te stuiten enthousiasme en overtuigende verhalen over deze tocht deden ons zowaar een beetje kwispelen. Als koningin van het onderhandelen had ze al een hele strakke prijs afgesproken met Carlos, de gids. We liepen met haar mee voor wat meer info en voor we het wisten hadden we de knoop doorgehakt: we gaan morgen mee! ´s Avonds hadden we in een cafe nog een teambespreking waarbij Carlos enthousiast vertelde over de magische plek. Hij bracht al twaalf jaar lang groepen naar de top en deed dat nog steeds met ongelofelijk veel passie. ´You´ll enter a new world. You´ll slowly change´ beloofde hij. En hij kreeg gelijk. Zie het extra bericht voor onze Roraima ervaringen.
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 56
lord have mercy Vanuit Santa Helena gingen we de grens over met Brazilie, een gebeurtenis waarvan mijn hart toch echt even sneller gaat kloppen. Een etmaal later kwamen we in Manaus aan, een geisoleerde miljoenenstad midden in het Amazonegebied. Behalve de weg naar Venezuela is er verder alleen een door de jungle opgeslokte weg richting Bolivia waar sinds 1991 geen bussen meer overheen kunnen. De belangrijkste verkeersader is de Rio Negro, en er is een vliegveld. Manaus werd ooit het Parijs van de tropen genoemd, rijk geworden door de handel in rubber en begin vorige eeuw in verval geraakt na de rubbercrisis. Er staan nog wel wat statige gebouwen uit de gloriejaren, zoals het Teatro Amazonas en in suikerzoete kleuren geschilderde aristocratische paleisjes. In Manaus laten we het Brazilie-gevoel rustig op ons inwerken. Voetbal is hier zoals te verwachten viel een dominante factor en de vele terrasjes en barretjes geven de stad een levendige sfeer. Ondertussen bereidt Brazilie zich voor op het naderende carnaval. We zouden best naar Salvador willen waar het feest gigantisch moet zijn, maar de krankzinnige afstanden maken het besluit om dat niet te doen wel heel makkelijk. Wij hossen wellicht door de straten van een stadje in Bolivia, we zien het wel. Voor nu heel veel groeten, ook namens ZKH, Friso
mammaloe 9 Feb 2005 20:20 uur tjeempie wat lekker allemaal, het lezen is op zich een kleine trip. wel begrijp ik niet helemaal waarom jullie niet een paar dagen op die kabelbaan hebben gewacht. kus van m.loe
Friso, 23 Feb 2005 19:24 uur Copacabana, Bolivia Hangin’ Round Donderdag 27-01 - 11:00 Daar hangen we dan. Op de Almirante Moreira VI, een bescheiden houten boot met drie verdiepingen, hebben we ons geïnstalleerd op het slaapdek. Het is maar goed dat we het advies hebben opgevolgd om een dag vantevoren aan boord te gaan, want het hangt nu al aardig vol met schommelende Brazilianen. Aan de hoeveelheid haken en ogen te zien is het aantal hangplekken vrijwel onbeperkt. Het is bloedheet, gelukkig is de boot open zodat er af en toe een briesje over het dek waait. Inclusief deze dag gaat de reis naar Porto Velho zes dagen duren. Lord have mercy. Vrijdag 28-01 - 14:00 We zouden om 12 uur vertrekken, maar we liggen nog steeds in de haven. Inmiddels is het dek veranderd in een dichte kluwe van hangmatten en ook het benedendek hangt nu vol met mensen. Gisteravond nog wat gedronken op de kade met huifkarbewoonster Maria uit Bielenfeld en een Braziliaanse die op de boot werkt en begrijperlijkerwijs wel met H mee wilde komen naar Nederland. Zaterdag 29-01 - 07:00 De boot ontwaakt op de Rio Madeira. Mensen staan in de rij voor het ontbijt dat bestaat uit een broodje met boter
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 57
atie en evert 15 Feb 2005 17:27 uur Hai, Friso en Henry De nieuwsberichten geven volledige regenval en modderstromen in diverse steden weer o.a Venezuala en Bolivia. Take Care en roei met de riemen die je hebt. Naar een veilig heenkomen. Geef met foto’s de situatie weer. Tot schrijfs Paul 16 Feb 2005 11:58 uur Er is weer een nieuwe routekaart! Zie bericht “route-overzicht”.
hoe zou het hier zijn als de boot vol zou zitten met indiers? en bedenkelijke koffie. Op het bovendek staat de stereo alweer voluit en worden de eerste blikjes bier opengerukt. Tegen de avond gingen gisteren dan toch nog de trossen los. Op het bovendek is het fantastisch, het uitzicht op de enorme rivier met aan weerskanten jungle geeft een heus cruiseschip-gevoel. Zo nu en dan komen er dolfijnen boven water. 18:30 Etenstijd! Het hoogtepunt van de dag voor veel passagiers waar ze graag even voor in de rij staan tot er een plekje vrij komt aan de tafel. Zal vanavond de legendarische Braziliaanse partymood zich openbaren? Het bovendek leent zich prima als dansvloer en de stereo kan snoeihard. Eigenlijk heeft het wel wat: schaamteloos zes dagen niksen. Lui zijn als overlevingsstrategie. Zondag 30-01 - 14:20 Het nieuwtje is er nu toch wel van af. We zijn een nieuwe dimensie binnengetreden waarin tijd stroperig is geworden en soms zelfs achteruit lijkt te gaan. De cyclus ontwaken - naar het bovendek - ontbijten - hangen - gele rivierdouche - bovendek - hangen - lunch - slapen - bovendek - hangen - diner - bovendek - slapen wordt nu toch wel wat eentonig. Het uitzicht is onveranderd: eindeloos veel water en bomen. Af en toe regent het hard, soms passeren we een dorpje, heel soms leggen we aan voor nog meer passagiers. Er hangen nu zelfs mensen boven de eettafel. Ondanks de drukte blijft iedereen kalm en beheerst. Hoe zou het hier zijn als de boot vol zou zitten met Indiers? Of Nederlanders? De zaterdagavond bracht ons helaas geen heet salsafeest, integendeel: men zat op het bovendek ademloos naar The Passion of the Christ te kijken. Veel mensen lezen de bijbel en dragen t-shirts met teksten in de trant van ´Jezus kwam in mij en dat was zalig´. Op de boeg was het wel fan-
tastisch, waar je aan de reling de jungle voorbij ziet glijden onder een prachtige sterrenhemel. In de verte bliksemt het en een zoeklicht speurt de rivier af naar boomstammen die op de rivier drijven. ´s Nachts klinkt soms een verontrustende dreun als zo´n boomstam toch de boot raakt. Maandag 31-01 - 09:40 Vandaag ga ik de verveling omzetten in meditatieve energie, want de irritatiegrens is in zicht. Porto Velho nog lang niet. De sympathieke Zwitser Coni relativeert het een en ander: hij is in Rotterdam op een cargoboot gestapt om een dikke maand later in Equador aan te komen. Maar daar waren vast geen kinderen aan boord. Henri heeft een nieuwe buurvrouw gekregen, een hele lieve Indiaanse vrouw. De communicatie blijft beperkt tot glimlachen. Dinsdag 01-02 - 12:40 Om een uur of vijf komen we aan in Porto Velho.
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 58
moeder natuur is in optima forma Fascinerend om te zien hoe er na vijf dagen varen helemaal niets is veranderd aan de omgeving. Gistermiddag nam de lamlendigheid groteske vormen aan: jeu de boulen op het bovendek met jongleerballen. s´Avonds zetten we het om psychologische redenen op een zuipen. Coni had 50 Real minder betaald voor zijn ticket en vond dat het verschil in de bierpot moest. Das ist ja Bahnhoff! 17:40 Iedereen is inmiddels ingepakt, maar wij kunnen nog geen afstand nemen van onze hangplek. De naderende aankomst wordt door de keukenploeg heel lief gevierd door te tracteren op limonade en cake. Na vijf dagen varen beginnen de passagiers nerveus te worden. De bevrijding is nabij!
Friso, 24 Feb 2005 00:40 uur Copacabana, Bolivia Op grote hoogte in Bolivia Hola, we zijn inmiddels bijna in Peru, dus wordt het hoog tijd om u iets te vertellen over onze belevenissen van de afgelopen weken. Het was een vrij rustige periode waarin we vooral tijd kwijt waren aan Spaanse les en reizen. Zo pakten we in Manaus de boot naar Porto Velho, een langdradig verhaal dat voor de liefhebbers van eentonigheid in een speciaal bericht is gezet. We hadden verwacht dat de busreis naar de Boliviaanse grens erg mooi zou worden, maar dat pakte anders uit. We reden niet door een exotisch Amazonewoud, maar door een deprimerende kale vlakte. De longen van de aarde zijn voor een groot deel gekapt en vervolgens platgebrand, er
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 59
resten alleen wat verkoolde boomstammen die her en der als afgebrande lucifers in het troosteloze landschap staan. Soms grazen er wat koeien om de enorme Braziliaanse vleeshonger te stillen, maar met het merendeel van het land gebeurt helemaal niets. Heel soms reden we door stukken oerwoud waar de kettingzaag nog niet doorheen was geraasd en hoorde je de majestueuze woudreuzen smeken om genade. Dramatisch. Via wegen die als stippellijn op de kaart staan aangegeven bereikten we Rurrenabaque in Bolivia, een knus jungleplaatsje waar bleek dat vliegen naar La Paz maar iets duurder was dan achttien uur in de bus. Het werd een supervlucht over witte Andespieken in een twaalfpersoons Cessna. La Paz ligt in een kom tussen de bergen en de aankomst is adembenemend. Letterlijk en figuurlijk, want de stad ligt op 3600 meter hoogte. De hoogteziekte die daarbij hoort gingen we te lijf met een eeuwenoud Boliviaans recept: cocabladeren kauwen. De ficusactige blaadjes zijn legaal in Bolivia en gewoon te koop op de markt. En wat blijk: het werkt! Nergens last van gehad, moeder natuur in optima forma. La Paz bleek een hectische maar leuke stad waar het prettig toeven is. Het centrum is net een grote markt waar cholita´s hun waar aanbieden. Deze Indianenvrouwtjes zien er vrijwel identiek uit en dragen een omvangrijke rok met een onafscheidelijk bolhoedje. Zelfs in de regen blijft het schuin op hun hoofd staan, maar dan in en plastic zak gewikkeld. La Paz heeft, net als veel andere Boliviaanse steden, twee gezichten. Naast de arme Indianenbevolking is er een welvarende middenklasse met overwegend Europees bloed die er modebewust bijloopt en te slappe koffie drinkt in trendy cafes. De kloof tussen
eens in je leven arm en rijk is hier enorm. Er werd volop carnaval gevierd in de stad. We waren getuige van de parade, een nogal ongeorganiseerde optocht met veel Indiaanse dans, kleurige kostuums en fanfaremuziek. Er vielen vrij vaak gaten in de optocht, die door de toeschouwers werden benut om elkaar te bekogelen met waterbalonnen. Gringo´s zijn een favoriet doelwil, dus we hielden het bepaald niet droog. De vergissing om naar Cochabamba te gaan maak je maar eens in je leven, maar we kregen wel de kans om heel dicht bij Jezus te komen. Die is te bereiken via een kabelbaan en het uitzicht over de stad is niet mis. De 33 meter hoge Christus straalt in zijn bekende ´ik geloof dat het gaat regenen´-pose zijn goddelijke glorie over de enorme stad, die er helaas niet aantrekkelijker op wordt. Snel door naar Sucre, een elegant koloniaal stadje. De barokke gebouwen in het statige centrum doen eerder denken aan Barcelona dan aan een stad in Bolivia. De sfeer is erg gemoedelijk en het is de ideale plek om een week Spaans te studeren. Na een week stampen vertrokken we naar Potosí, een stad op 4000 meter. Dat betekent een aantal dingen: het is de hoogste stad ter wereld, het is er vooral ´s avonds snerpend koud, je hapt continu naar adem en er was weer die vreemde duizeligheid met het gevoel alsof je hersenen hol en koud zijn. Hier viel niet tegenop te kauwen. Het neemt niet weg dat Potosí een mooie stad is met
veel barokke bouwwerken. Potosí heeft zijn rijkdom te danken aan een flinke berg die boven de stad uittorent: de Cerro Rico. Halverwege de zestiende eeuw werd er zilver ontdekt en vijftig jaar later was Potosí groter en belangrijker dan New York of Londen. In de eeuwen dat de berg werd leeggeplunderd door de Spanjaarden stierven er 8 miljoen slaven in de mijn, waardoor de stad een nogal marcaber gevoel achterlaat. De 80 km lange weg van La Paz naar Coroico daalt 3000 meter en slingert door een schilderachtig landschap. De route wordt door touragenten steevast ´the most dangerous road in the world´ genoemd om de afdaling per mountainbike die ze in de aanbieding hebben nog wat meer schwung te geven. Helemaal onterecht is die benaming niet, want er storten jaarlijks zo´n honderd mensen in het ravijn, inclusief enkele van die suicide bikers. Reden genoeg om deze bergetappe te vermijden zou je zeggen, ware het niet dat Coroico een van de hotspots is van het land. Wij kozen voor de veiligste optie: per minibus over de death road. Van het ritje van vier uur is eigenlijk maar een klein stukje echt pittig. Daar staan veel kruizen langs de weg en zijn de afgronden angstaanjagend. Door kleine watervallen verandert de weg soms in een modderpad wat de kans vergroot dat je zomaar naar beneden glibbert. Brrr. Coroico bleek inderdaad een heel relaxed plaatsje waar je in een hangmat prima je zonden kunt overdenken, turend over geweldige panorama´s. Een nadeel was wel dat het veel regende, wat de terugweg trouwens extra spannend maakte. Inmiddels zitten we in Copacobana, een populair plaatsje aan het Titicaca meer. Er valt nog niet veel over te zeggen
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 60
met stip op favoriete steden - top 10 want we zijn er net, behalve dat er geen hoger meer bestaat op aarde, dat het plaatsje gezellig oogt en dat de zon eindelijk weer schijnt. Dat treft, want morgen gaan we naar een eilandje dat Isla del Sol heet en daar wil je beslist geen regen. Voor nu veel groeten, ook namens zkh natuurlijk! Hasta luego, Friso
Friso, 13 Mar 2005 20:20 uur Cuzco, Peru Vamos! In de vroegere Incahoofdstad Cuzco blikken we even terug op ons verblijf in Peru, een land dat qua straatbeeld wel een beetje op Bolivia lijkt. Het is alleen minder Indiaans en een stuk ontwikkelder. En véél toeristischer. Het is in Peru zelfs in het huidige laagseizoen moeilijk om het gevoel te krijgen dat je iets origineels aan het
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 61
doen bent. De Gringotrail, de standaardroute langs hoogtepunten in Zuid-Peru, is zo platgelopen dat je hem vanuit de ruimte kunt waarnemen. Het zijn dan ook niet de minste attracties die voorbij komen. Neem nou Arequipa, de tweede stad van het land met een schitterend centrum aan de voet van een vulkaan, waarvan de witte top boven de wolken zweeft. De stad ademt een cosmopolitisch en cultureel sfeertje uit en zit vol verrassingen. Het eeuwenoude klooster bijvoorbeeld is een okerrode stad in de stad met prachtige straatjes, pleintjes en kerkjes. Erg sfeervol, hier had Esscher weer voor jaren inspiratie op kunnen doen. Arequipa komt met stip binnen in onze favoriete steden-top tien. Een verrassend lange bustocht door een gortdroge steensteppe bracht ons bij een andere onvermijdelijke attractie van Peru: een rondvlucht boven de mysterieuze Nazca Lines. Op het vliegveldje kregen we eerst een video voorgeschoteld over de raadselachtige ´geoglieven´ die in 1939 in de steenwoestijn zijn ontdekt. De tientallen reusachtige plantenen dierenfiguren en 800 kaarsrechte lijnen zijn tussen 300 v tot 600 n Chr uitgegraven en bewaard gebleven omdat het bijna nooit waait of regent. De vraag door wie en waarom de figuren gemaakt zijn blijft echter onbeantwoord. Theorieën genoeg. Het zou een Astronomische kalender kunnen zijn, alleen bieden recente computersimulaties van de sterrenhemel van welleer geen aanknopingspunten. Anderen houden het op paden voor processies om voor regen te bidden, of zijn van mening dat de figuren
overheidsgebouwen gingen aan diggelen te maken hebben met hallucinerende shamanrituelen. En er zijn hele volksstammen die geloven dat de tot 10 km lange lijnen buitenaardse ruimteschepen hielpen bij het landen. Roswell in Peru. Rond het vliegveld hangt een competatieve sfeer met luchtcowboys die vooral in het hoogseizoen moeten filevliegen, dus de magie op de grond is ver te zoeken. Eenmaal in de lucht is het allemaal best indrukwekkend. De tip om niet te ontbijten bleek niet overdreven, want het vluchtje was een ware kermisattractie. We hadden even kunnen ruiken aan het mysterie en ik hou het op landingsbanen.
esther 14 Mar 2005 06:53 uur leuke foto’s! Nooit geweten dat er daar zoveel zand te bewonderen viel...
marion 19 Mar 2005 14:49 uur lijkt me gaaff om ook eens in het echie te zien. Ben wel benieuwd of zuid amerika het al gewonnen heeft van azie????? dikke kus
De bus uit Nazca reed door een landschap dat opvallend veel leek op de plaatjes die de Sojourner naar huis stuurde. Over de Panamerican highway kachel je in twee uur van Mars naar de Sahara. In het oasedorpje Huacachina werden de torenhoge woestijnduinen erg inventief geëxploiteerd: sandsurfing is daar heel hot. Wij beperkten ons tot het testen van de woestijnwijn die in die streek gemaakt wordt. Het lijkt een beetje op port met extra suiker en als je het eerste glas weet binnen te houden is het best een aardig drankje. Het etiket willen we u zeker niet onthouden, zie foto´s. De poging om los te komen van de Gringotrail bracht ons via de niet zo boeiende hoofdstad Lima weer in de bergen.
Het plan om jodelend met een tentje door de bergen te trekken was echter snel van tafel vanwege mist en regen. Er was dan ook weinig reden om in het koude Huaraz te blijven hangen, maar ontsnappen was onmogelijk door een massale staking. Iedereen was, al dan niet vrijwillig, solidair met de mijnwerkers. Die protesteerden tegen multinationals als Barrick, die goud- en kopermijnen plunderen zonder dat de gemeenschap daar iets voor terug krijgt. Behalve zieke mijnwerkers en ernstige milieuvervuiling dan. Toen de staking de tweede dag in ging werd de sfeer grimmiger. Auto´s die toch door de stad reden werden bekogeld met stenen, ruiten van overheidsgebouwen gingen aan diggelen en baricades stonden ´s middags in brand. De oproerpolitie had het traangas tevoorschijn gehaald. Er was ons desondanks verzekerd dat de bus zou vertrekken, dus renden wij ´s avonds met onze rugzakjes over het slagveld om veilig de busmaatschappij te bereiken. Op het binnenplaatsje zakte de hoop op vertrek langzaam weg, want ook om de hoek was volop actie en er ontplofte zelfs een traangasgranaat voor de deur zodat we we de volle laag kregen. Maar verdomd, we werden na twee uur naar een bus buiten het centrum gederigeerd die ons de stad uit smokkelde. Omdat we echt geen zin hadden in een busreis van 30 tot 50 uur tracteerden we onszelf op een vluchtje van Lima naar Cuzco. Op het vliegveld werden we verwelkomd door die panfluitgroep van Hoog Catharijne, Cuzco is nogal toeristisch moet u weten. Echt genieten van de mooie stad is er nauwelijks bij, je wordt constant opgejaagd door ´ambulantes´, schoenpoetsers, horecaproppers en de tourmafia. Reden genoeg om snel weer te vertrekken dus, ware het niet dat in de omgeving veel Incaruïnes te bewonderen
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 62
doordrengt met tango zijn, met als klapstuk de fameuze Incastad Machu Picchu. De stad werd gebouwd in de vijftiende eeuw en was zo goed verborgen in de bergen dat de Spanjaarden er nooit kwamen. Pas in 1911 werden de inmiddels door de jungle overwoekerde ruïnes herontdekt. De duurste en wellicht meest memorabele manier om de Lost City te bereiken is te voet, maar de vierdaagse Incatrail is zo overhyped, commercieel en massaal dat we daar geen trek in hadden. Het alternatief is een bergtreintje. Om de lachwekkende 70 dollar voor een retourtje te omzeilen stapten we halverwege het traject op een goedkopere backpackerstrein, die de 40 km door fantastische berglandschappen voor straf wel in het donker aflegt. Des te groter is de verrassing als je de volgende ochtend om je heen kijkt in Aguas Calientes, een kleine toeristenenclave in de buurt van de ruïnes die ingeklemd ligt tussen stijle bergen aan een kolkende rivier. In alle vroegte betraden we de magische Incastad die zich in al zijn glorie openbaarde toen de mist optrok. De ligging van de ruïnes is echt ongelofelijk spectaculair. Wat een klassiek plaatje. Je moet er wat voor over hebben, maar Machu Picchu alleen is de trip naar Peru al meer dan waard. Nu nog een dag overleven in het toeristencircus van Cuzco en dan terug naar ons favoriete land tot nu toe: Bolivia. Heel veel groeten, ook van zkh, Friso
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 63
Friso, 10 Apr 2005 21:50 uur Montevideo, Uruguay Buenos Aires We waren er voor gewaarschuwd en het bleek terecht: Buenos Aires is een absolute wereldstad waaruit het moeilijk vertrekken is. Het bruisende hart van Argentinië heeft groene boulevards, koloniale architectuur, fantastische restaurants, jazzy cafés aan sfeervolle pleintjes en een legendarisch nachtleven. Hier kun je zonder moeite een week doorbrengen, zo bleek. Volgens het stereotiepe beeld van de Zuidamerikanen lopen alle Argentijnen met hun neus in de lucht, levend in een droomwereld waarin hun land in Europa ligt en geen enkel probleem kent. De 13 miljoen Porteños, de inwoners van Buenos Aires, hebben daarbij ook nog eens de reputatie vrij arrogant en vol van zichzelf te zijn. Wij merkten er weinig van. Sterker nog, de Porteños zijn de meest hartelijke mensen die we tot nu toe zijn tegengekomen. De klassieke porteño is een echte levensgenieter die de siesta en lekker eten serieus neemt en er goed gekleed bijloopt. Dat cosmopolitische en flamboyante karakter maakt de buren wellicht een beetje jaloers. We streken neer in een ouderwets hotel in San Telmo, de volkswijk die doordrengt is met tango. In het weekend is het rond de plaza een mix van Montmartre en het Waterlooplein, met straatoptredens en kunstenaars die hun werk aanbieden. Doordeweeks is het een rustig, romantisch buurtje. Op elke hoek van de straat zit wel een donkere kroeg of restaurantje met vergeelde portretten van tangolegende Carlos Gardel aan de muur. Argentijnen
Thomas B. 11 Apr 2005 10:55 uur “...de belachelijk knappe jongens ...” Hier moest ik echt hardop om lachen! Fantastisch ge-/beschreven allemaal, jongens! Ga zo door! groeten, Thomas B.
Saskia 11 Apr 2005 13:58 uur Weer belachelijk mooi verteld jongens! Voor de thuisblijvers kan ik een prachtig boek aanraden: Luz, van Elsa Osario, een persoonlijk verhaal tijdens het Argentijnse dictatoriale regime en de politieke verdwijningen.
waar woonde Adolf Eichmann EIGENLIJK? zijn echte nachtbeesten en het restaurantleven komt niet voor tien of elf uur op gang. De vele Italiaanse immigranten die zich in de negentiende eeuw in Buenos Aires vestigden namen hun keukengeheimen mee, wat leidt tot superieure pizza’s. In bodegóns serveren obers met veel dramatiek de sappige, vuistdikke steaks waar je mes moeiteloos doorheen zakt en de Argentijnse wijn doet de rest. San Telmo is zo’n plek waar je je direct thuis voelt.
martines draeckenschteijn van Hier-tot-Gunter 25 Apr 2005 14:21 uur Hee jongens wanneer komen jullie eigenlijk eens een keer terug?
Maar goed, de stad heeft natuurlijk nog meer te bieden dan bourgondische geneugden. Als je op straat niet wordt afgeleid door de belachelijk knappe jongens zijn er bijvoorbeeld heel wat neoklassieke gebouwen te bewonderen die zo in Parijs hadden kunnen staan. In het Malba museum en rond Puerto Madero gaat het er moderner aan toe, alwaar gerenoveerde havengebouwen, experimentele architectuur en de onvermijdelijke jachthaven voor de jetset de toon zetten, maar de docks blijven desondanks vrij levenloos. De elite woont in beveiligde appartementencomplexen in de wijk Ricoleta en droomt er waarschijnlijk van begraven te worden op het Cemitério, een ministadje met graftombes als kleine huisjes en miniatuurkerkjes. La Boca is weer een heel ander verhaal. De kleurrijke arbeidersbuurt mag dan erg fotogeniek zijn en veel toeristen trekken, een paar straten verderop leven de mensen in armoede. En hoeveel bezoekers zouden zich afvragen waar Adolf Eichmann nou precies woonde?
medeweten van Perón, zelf immers ook niet vrij van nazisympathieën, is niet erg fris. Het land worstelt sowieso nogal met het verleden. Op 2 april werd de Falklandoorlog herdacht, met kransleggingen en sentimentele tv-programma’s. Argentinië blijft de eilanden namelijk tot op de dag van vandaag opeisen. En dan hebben we de Dwaze Moeders. We waren getuige van de wekelijkse bijeenkomst van de Madres del Plaza de Mayo, die al 28 jaar aandacht vragen voor hun verdwenen familieleden. Er zijn niet zo veel demonstrerende moeders meer, maar er lopen ook solidaire jongeren mee rond de obelisk op het plein. Er waren overigens ook andere politieke leuzen te zien, tegen de afbetaling van de staatsschulden bijvoorbeeld, en boze tongen beweren dat politiek links de populariteit van de moeders gebruikt om propaganda te maken. Hoe dan ook, de Vuile Oorlog van de in Nederland koninklijk onderscheiden Videla-dictatuur heeft 30.000 vermisten opgeleverd, vaak jonge intellectuelen en hun sympathisanten. De aanblik van de moeders (en vaders) met foto’s van hun verdwenen kind is erg aangrijpend en doet de vraag rijzen: waarom gebeurt er godverdomme niets? Is dit land soms een grote doofpot? Een van de grote attracties van Buenos Aires is het nachtleven, maar dat is na de discobrand van eind december vorig jaar, waarbij 192 mensen omkwamen, tijdelijk stil komen te liggen. Het is wel een goed excuus om snel weer terug te komen, want deze stad heeft het helemaal.
Argentinië mag dan een geweldig land zijn, bepaalde dingen kloppen natuurlijk niet. Dat een nazi zich ongestoord kan schuilhouden in de hoofdstad, ongetwijfeld met
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 64
weer zo’n sprookjesgebied Friso, 10 Apr 2005 22:00 uur Montevideo, Uruguay
een nieuw, fabelachtig landschap met vulkanen en witten bergtoppen onder een altijd strakblauwe hemel. Zelfs de opgedroogde modder bij riviertjes is fotogeniek. Ongelofelijk mooi.
Tussen Bolivia en Uruguay We zijn vanuit Bolivia inmiddels doorgehopt naar Uruguay en wellicht bent u benieuwd wat zich in de tussenliggende weken heeft afgespeeld. Een korte impressie. Het Zuidwesten van Bolivia is voor de meeste bezoekers het onbetwiste hoogtepunt van het land. Het surrealistische en uitgestrekte steppe- en woestijngebeid is vrijwel onbewoond en ligt op een hoogte van vier- tot vijfduizend meter. Wie deze woestenij niet wil missen moet een vierdaagse jeeptour boeken en dus stapten we op een ochtend met extra truien en handschoenen in een Landcruiser voor een tamelijk bewogen uitstapje. Onze vijf piepjonge medepassagiers uit Bristol, Vancouver en New York waren nog wel gezellig, maar de chauffeur bleek een verschrikkelijke zak. Na een veel te populaire aftrap was zijn trukendoos snel leeg en hij ontpopte zich als een leugenaar en dief, die na vier dagen nog steeds onze namen niet kende. Als we het groepsgedoe en de tientallen uren in de te krappe jeep echter even buiten beschouwing laten, was de tour een aaneenschakeling van hoogtepunten. Zo kom je langs Salar de Uyuni, een 12.000 km2 grote, minimalistische zoutsteppe, rij je door woestijnen met Dali-achtige rotspartijen waar lama’s net op tijd van de weg springen, stop je bij stomende geisers met hotsprings en passeer je blauw-groene laguna’s waarin honderden flamengo’s staan te niksen. Achter iedere heuvel wacht weer
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 65
Een ander spectaculair gebied ligt rond Tupiza, waar canyon-achtige, rode rotsen met grote cactussen voor een onvervalst Wild West-gevoel zorgen. De ultieme en bovendien meest practische manier om dit ruige gebied te verkennen is te paard, dus bestegen we twee grote witte hengsten om met een gids een nogal lange tocht te maken. De rode steenmuren leken soms wel decorstukken uit een western die zo opzij geschoven konden worden. We staken een paar keer de rivier over en reden over een spoorlijntje dat niet meer in gebruik was. Tenminste, zo leek het. Plotseling dook er voor ons een goederentrein op, maar we konden op tijd wegkomen en Tabáco en Máximo bleven rustig. Toch lekker dat dit niet in die tunnel gebeurde. Weer zo’n sprookjesgebied in dit waanzinnige land. Argentinië is natuurlijk een heel ander verhaal. Veel groter (ongeveel de oppervlakte van India, maar dan met slechts 37 miljoen inwoners) dan Bolivia en daarnaast moderner, rijker, sexier en, niet onplezierig, geheel vrij van salsa. Tilcara ligt iets over de grens en leek wel een populair plaatsje in Spanje. Vanwege pasen zaten alle Hospedajes vol met Argentijnse families en zochten wij ons vertier derhalve op een camping, waar we een mooie gele punttent konden huren. Er heerste een aanstekelijke vakantiestemming en we waren toch al zo blij dat we de Andeskou eindelijk achter ons hadden gelaten. Jazeker, Argentinië voelde direct al goed. Via Salta, een stadje met een roze barbie-kerk, kwamen we terecht in Cafayate. Het is een klein plaatsje waar
het zwitserland van zuid amerika waarschijnlijk nooit wat gebeurt. Maar: hier worden wel de beste Argentijnse wijnen geproduceerd, dus dat vroeg om een strenge doch rechtvaardige test. Je hoeft echter geen wijnkenner te zijn om te constateren dat de prijskwaliteitverhouding inderdaad fenomenaal is. De nachtbus naar Mendoza was extreem comfortabel en we kregen zelfs een voedselpakket en koffie. Maar hoge bussen met toilet en dubbele achteras kunnen niet verhullen dat Argentinië nog steeds herstellende is van de 2001-crisis. De Argentijnse staatsschuld behoort bovendien relatief tot de hoogste ter wereld en naar verluid leeft maar liefst de helft van de bevolking in armoede. De rijkdom is ongelijk verdeeld en er zijn weldegelijk sloppenwijken, vuilnisstruiners en bedelaars in de grote steden. Maar toch, een arm land zou ik het niet willen noemen. Ook in Mendoza is er niet veel van te merken van de economische malaise. De stad ligt tegen de Andes aan en de pleinen en brede avenida’s met veel bomen doen direct aan Barcelona denken. Buenos Aires is zo’n geweldige stad, dat verdient een apart bericht. Toen we vanaf de boot naar Uruguay de magische stad langzaam zagen verdwijnen keken we elkaar aan en dachten: we kunnen natuurlijk ook gewoon terug! Die neiging hebben we tot op heden kunnen onderdrukken en we richten ons gewoon op Uruguay, dat vanwege het aangeharkte karakter het weinig verheffende predikaat ‘Zwitserland van Zuid Amerika’ heeft gekregen. Ook Uruguay is comfortabel en doet erg Europees aan. Montevideo is zoals beloofd een ontzettend saaie stad, maar heeft de liefhebbers van verval toch het een en ander te bieden. In het Westelijke gedeelte van de stad staat
ongelofelijk veel te verpieteren, ook veel mooie koloniale gebouwen staan leeg. Zelfs overdag voelt het er niet fijn, het lijkt wel een spookstad. Winkels en bedrijven zijn verdwenen, en veel mensen hebben het land zelfs verlaten na de economische crisis van de jaren negentig. Uruguay is ook nog eens enorm afhankelijk van Argentinië, wat natuurlijk ook niet helpt. De afgrijselijke DDR-achtige kantoorgebouwen doen de stad geen goed en ook het mausoleum van de nationale volksheld Artigas zou men beter weer kunnen slopen. Rond het Plaza de indepencia is het verder wel gezellig winkelen, maar daar komen we niet voor. Daarom morgen snel door naar de enige echte attractie van Uruguay: de playa’s! Binnenkort ook weer wat foto’s, voor nu moet u het doen met heel veel groeten van ons beide. Friso
Friso, 25 Apr 2005 21:09 uur Bonito, Brazilië Helemaal para! We zijn weer terug in Brazilië en dat leidt wederom tot de nodige opwinding. Maar eerst een korte flashback, te beginnen aan het strand in Uruguay. Punta del Diablo mag in de zomer misschien een hippieparadijs zijn, toen wij er waren was het een uitgestorven kustplaatsje waar het al volop herfst was. De kans dat Uruguay zich ooit zal kunnen revancheren op de vrij
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 66
GOD’S EIGEN DISNEYLAND: PARQUE NACIONAL IGUAZu teleurstellende kennismaking werd er in ieder geval niet groter op. Twee dagen later zaten we gelukkig alweer in de tropische warmte van Noord-Argentinië voor het onvermijdelijke bezoek aan god´s eigen Disneyland: Parque Nacional Iguazú. Zelfs het treintje ontbreekt niet. Iguazú ligt in de jungle op de grens met Brazilië en bestaat uit een hele reeks indrukwekkende watervallen, die te bereiken zijn over onberispelijke paden en solide metalen loopbruggen. Onderweg waarschuwen bordjes voor slangen en zelfs jaguars, maar alleen het spotten van exotische vogels is echt gegarandeerd. Het summum is de Garganta del Diablo, de duivelsstrot, die in een uitgestrekte u-vorm uit de brede Rio Paraná is gesneden. Een catwalk over de aanvankelijk nog kalme rivier eindigt aan de rand van de Garganta. Het water komt hier overal vandaan en stort een paar meter verderop bulderend 70 meter naar beneden. Je blijft er niet droog, wat een geweld. Een paar dagen later kregen we een nieuwe stempel in ons paspoort. ´Backpackers are more unusual than jaguars in Paraguay´ beweert de reisbijbel, en wij wilden wel eens weten of dat klopt en zo ja waarom. Het land heeft in ieder geval een imagoprobleem. Het zou onveilig en niet zo bezienswaardig zijn. De reisfolder die we bij de grens kregen aangeboden toonde inderdaad niet erg opwindende plaatjes: een maisveld, een ruïne, een meisje op een paard, een voetbalidool, een bankemployee met klant. Hmm. Wij stelden onze verwachtingen nog maar iets naar beneden bij. Ernstiger is de reputatie die Paraguay heeft als het gaat om wapenbezit, fraude, smokkel en corruptie. Een gevaarlijk land waar niets te beleven is – I´m ready!
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 67
Met een vreemd gevoel van opwinding reden we het grensplaatsje Encarnación binnen. Er bleek inderdaad een levendige handel in goedkope electronica, mobieltjes en camera´s te bestaan. Verder was de cowboyhoed terug en veel mannen liepen er bij alsof ze een nare okselontsteking hadden. Maar wat vooral opviel: het voelde totaal niet a-relaxed. Leuke mensen, gastvrij hotel, lekker weer. Geen vuiltje aan de lucht. De geschiedenis van Paraguay is een stuk minder zonnig en wordt gedomineerd door gestoorde machtswellustelingen. Niet iets om trots op te zijn zou je zeggen, maar daar denkt men hier anders over. Een blik op het geld zegt veel. Neem Jose de Francia, die na de onafhankelijkheid in 1811 het land op slot deed en een communistische dictatuur avant la lettre leidde. De dankbaarheid voor zijn bloedige schrikbewind is groot: hij staat strijdlustig afgebeeld op het 10.000 Guarani-biljet. Een andere tiran, Francisco Lopez, bracht het land aan de rand van de afgrond door in 1865 de oorlog te verklaren aan drie landen tegelijk: Argentinië, Brazilië en Uruguay. De helft van de bevolking overleefde de oorlog niet en het land raakte een kwart van zijn grondgebied kwijt. Hulde voor Francisco: hij schittert op het briefje van 1.000. Omdat de bevolking dermate was uitgedund werd immigratie aangemoedigd. Veel Duitsers vestigden zich in Paraguay, wat tevens plaatsnamen als Neu-Halbstadt, Blumenau en Volendam verklaart. Immigrantenkind Alfredo Stroessner zaaide vanaf 1954 dood en verderf in het land. Tijdens zijn 35 jaar durende regime werd Paraguay een geliefde uitvalsbasis voor nazi´s en criminelen. Allemaal niet zo fraai, maar in de hoofdstad Asunción worden de tirannen toch echt met standbeelden vereerd in
in een roeibootje over de grens een kleine kathedraal, de Pateón de los Herós. Vanaf een terrasje aan de overkant zagen we hoe de huidige generatie corrupte kopstukken met veel militair vertoon de Braziliaanse ambassadeur ontving voor een kranslegging. Er liepen figuren rond die zo uit Kuifje waren gestapt en waarschijnlijk ook nog Alcazar of Tapioca heten. Sinds 1949 heeft de Colorado-partij niets dan gestoorde zonnebrildictators afgeleverd, maar is desondanks nog steeds aan de macht. Een anarchistische leus op een muur was veelzeggend: ´als stemmen iets zou veranderen, zou het verboden zijn´.
een roeibootje de grens overstaken naar Brazilië. De rivier is tevens de afbakening van een totaal nieuw natuurgebied. We reden verder per colectivo en zagen plotseling grote roofvogels en papegaaien vliegen, er hopte een jonge puma over de weg en in poeltjes lagen krokodillen te wachten op een smakelijke capibara. En we rijden gewoon over de openbare weg! Jazeker, we naderen de Pantanal. Daarover later meer, voor nu heel veel groeten van los chicos! Friso
Maar toch, voor de toevallige passant voelt Paraguay als een vrij normaal land, mits je de enorme kloof tussen arm en rijk negeert. Asunción is groot en zeker niet onaardig, maar heeft wel een gebrek aan terrasjes om even bij te kunnen komen van de verzengende hitte. De bus naar Concepción reed uren door een stevig ontbost gebied, steeds verder de middle of nowhere in. In het Noorden woont bijna niemand, op wat boeren en maar liefst 14.000 Mennonieten na, die in religieuze nederzettingen hun ding doen. Concepción is een ontspannen plaatsje waar af en toe paard en wagen voorbij komen en het klimaat de bewoners tot veel rust dwingt. Het dorp ligt aan de Rio Paraguay en dat treft: hier komt de boot richting Brazilië langs. De Cacique II leek wel een drijvende verhuiswagen en de weinige plekken die er waren voor een hangmat waren reeds bezet. Gelukkig was er nog een hut met stapelbed vrij. Aan boord was er geen ontsnappen aan de hoempasound van de cachaca, qua niveau en populariteit de muzikale equivalent van Zuid-Amerikaanse soaps. Na een volle dag varen kwamen we aan in een gehucht waar we met
Friso, 31 May 2005 17:23 uur Rio de Janeiro, Brazilië Oi! Het onvermijdelijke is dan toch gebeurd: we hebben ons eindstation bereikt. Daar gaan we niet sentimenteel over doen, in plaats daarvan een impressie van onze laatste weken in Brazilië. Omdat het weer in het zuiden plotseling bar en boos was, besloten we om de verplichte meerdaagse Pantanal-tour te bewaren voor de volgende keer en koers te zetten naar het altijd zonnige noordoosten. Daar hoopten we ook het meer uitgesproken Brazilië aan te treffen, want bruisend, sensueel en muzikaal wilde het maar niet worden. En zo konden we en passent ook Brasília even aan doen. De futuristische hoofdstad werd in drie jaar uit de grond
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 68
Dag vogels, dag bloemen, dag kinderen gestampt en in 1960 in gebruik genomen. Het centrum is gebouwd in de vorm van een vliegtuig; in de cockpit zijn de ministeries en het parlement gevestigd, de vleugels zijn om in te wonen. Dat mag er op de tekentafel goed uitzien, in de praktijk blijkt Brasília een mensvijandige stad. De regering zetelt in een soort mini-twintower en een rondleiding voerde ons door startracktunnels naar het vergaderende parlement. Het restaurante panoramico biedt een mooi uitzicht over de strakke, groene vlakte die geflankeerd wordt door rijen identieke overheidsgebouwen. Het doet vrij communistisch aan en lijkt eerder op een vliegveld, je kunt hier met gemak een 747 aan de grond zetten. Het centrum bevindt zich logischerwijs op het snijpunt van de vleugels en romp, maar verwacht hier geen knus stadshart. Viaducten, een busstation en een shoppingmall, daar moeten we het mee doen. De ontwerpers van de stad hadden waarschijnlijk verwacht dat we in het nieuwe millennium in lichtgewicht astropakken zouden rondzweven, want lopen door de stad is een drama. De afstanden zijn gigantisch en oversteken eindigt altijd in een sprintje. De vleugels voelen al iets humaner aan, maar gezellig wordt het nooit. De volgende ochtend vertrokken we zoals de ontwerpers het graag gezien zouden hebben: per vliegtuig. Het lowbudgetten in Brazilië is door dure hotels een serieus probleem geworden, maar het is allemaal nog niets vergeleken met de bedragen die we voor busritjes moeten ophoesten. Een vlucht naar Fortaleza was bijna net zo duur als 48 uur in een rijdende koelkast. Eenmaal in het Benidorm van Brazilië leek het wel alsof we in een ander land terecht waren gekomen: tropisch en zwoel. Het moet fantastisch zijn om met een auto de noordoostkust af te zakken op zoek naar ongerepte stranden en visserdorpjes waar de tijd heeft stilgestaan. Met de bus ben je minder
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 69
flexibel, en kom je automatisch in een plaatsje als Praia de Pipa, waar stylisten zich hebben uitgeleefd op boutiques en restaurants. Twee mooie baaien compenseerden het ietwat truttige karakter van Pipa, en er was zo waar sprake van een spiritueel moment in Zuid-Amerika: zwemmen met dolfijnen. Deus é brasileiro, zeggen de Brazilianen trots, maar dat kan ook geïnterpreteerd worden als pure blasfemie. De kans is dan namelijk groot dat ook de here god een vrij stugge, dikke proleet is die er bij loopt alsof hij over een ranzige camping banjert. Overgewicht is hier de norm en omdat men graag uit de kleren gaat leidt dat niet zelden tot vrij onsmakelijke taferelen. Hoe dan ook, Deus heeft hier heel veel fans. Brazilië is overwegend en fanatiek katholiek en dat leidt tot hele saaie zondagen. In Maceio leek er wel een uitgaansverbod van kracht. Zelfs in het noordoosten wilde het maar niet vlotten met de befaamde Braziliaanse levenslust, de hitsige feesten, opzwepende muziek en grenzeloze extase. Waar is de magie? Waar zijn de tieten? Ietwat gedesillusioneerd liepen we door de uitgestorven stad richting praia. En ineens: paaarty! In een strandtent speelde een samba/lambada/whatever-band, de BBQ rookte, er werd joelend en wijdarms gedanst, gezweet en gelachen. Na dit spontane strandfeest waren we weer helemaal hoopvol. Salvador kon inkoppen. De kuststad is dankzij de smalle keienstraatjes met koloniale huisjes niet alleen mooi, het is ook heel swingend. Op pleinen zijn capoeiragroepen in de weer, djembés echoën door de straten en uit cafés klinkt forro of vette reggae. Salvador heeft sterke African roots, een erfenis van de slavenhandel die nergens ter wereld zo grootschalig was. Op dinsdagavond gaat het traditioneel pas echt los. Op drie openluchtpodia spelen
bands en de drumsalvo´s van slagwerkgroepen kletteren door de straten. Precies wat we nodig hadden. Om de monsterrit naar Rio leuk te houden maakten we een tussenstop in Trancoso, het eerste kustplaatsje met een voorzichtige hippie-feel. In een relaxte strandtent met hangmatten en rieten parasols konden we ook even loskomen van de nostalgische oprispingen en pre-traumatische stress die het naderende einde van de trip nu eenmaal met zich meebrengt. Ilha Grande is een autovrij eiland in de vorm van een verfklodder en ligt voor Braziliaanse begrippen vlak onder Rio. Het wemelt van de iddylische baaien en er zijn niet minder dan 106 stranden. Het eiland is een groot tropisch regenwoud, zo moet de hele oostkust er vroeger hebben uitgezien. Het is er nog zo ongerept dankzij een bizarre geschiedenis: het was vroeger een piratennest, deed vervolgens dienst als haven voor slaven die half levend of dood aankwamen na de helse oversteek over de oceaan en deed dienst als strafkolonie. Je kunt uren over gladde junglepaadjes hiken zonder iemand tegen te komen, om vervolgens stranden te bereiken die volgens experts behoren tot de mooiste van het land.
kantoorwijk met een vreemde mix van neoklassiek en moderne lelijkheid, in Ipanema komt de elite soms uit de gepanserde appartementen om een eindje te rijden in hun 4WD of de gecoiffeerde prijspoedel (met schoentjes!) uit te laten. En dan hebben we natuurlijk de Copacabana, waar wij in de verloren uurtjes werken aan onze teinte of een caprinha drinken op de boulevard. Als je dan toch failliet gaat, doe het dan in stijl. Na ruim een jaar is het einde van de trip nabij. Resultaat: vijfendertigduizend foto´s, adressen van mensen over de hele planeet, een things to do & to discover list die je nog jaren bezig houdt, een opwindende verzameling nieuwe reisbestemmingen en een hoofd dat nog lang nakolkt van alle indrukken. Maar we zijn vooral spiritueel, ideologisch en politiek weer hevig geïnspireerd en blijer met elkaar dan ooit. Haleluja wat een trip. Tot snel, met uiteraard ook heel veel groeten van zkh. Friso
Volledig bewust van het feit dat dit de aller allerlaatste busreis was reden we Rio binnen voor de apotheose van dertien maanden pieken. Dat Rio een spectaculaire stad is blijkt pas echt als je aan de voet van Cristo Redenor staat. Jesus staat op een 700 meter hoge berg het vliegverkeer te regelen en het uitzicht is te klassiek. Zelfs als de stad niet zou bestaan, zou het landschap met de baaien, eilanden en bergen verpletterend zijn. De stad bestaat uit verschillende wijken met een heel eigen karakter, soms van elkaar gescheiden door bergen met tunnels. Het centro is een
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 70
Tjongejonge
Martin, 31 May 2005 18:57uur Amsterdam, Europa (?) Tja, en zo eindigd dit boek ineens, abrupt. Want omdat het natuurlijk wel even echt-achtig moest worden, stuur ik het nu naar Vi, die het op haar werk kan uitdraaien. In ieder geval heb je zo een soort persoonlijk naslagwerk in handen. Ik hoop jullie er een plezier mee t doen: ik had het natuurlijk nog wel veel mooier willen vormgeven maar daar heb ik simpelweg de tijd niet voor. Ik wens jullie veel sterkte met thuiszijn en ben blij dat jullie de achterblijvers hebben verblijd met de prachtige online reisverhalen het afgelopen jaar. Veel geluk! Martin
FRISO EN HENRY OP REIS 2004 - 2005. DIT IS PAGINA 71
www.merkxaartse.waarbenjij.nu