Seksuele overdracht van hepatitis C bij MSM Tom Platteau Seksuoloog ITG/Helpcenter
Epidemiologie: eerste HCV-diagnoses in Londen HCV niet los te koppelen van hiv: meerderheid van HCV bij MSM met hiv London Chelsea and Westminster:
Incidence of HCV seroconversion per 1.000 Patient years 9
27 cases 1997 - 2002
8
26 male
7
25 HIV+
6
Risk factors Unprotected anal or vaginal sex (n=21) i.v. drug use (n=2) Recent syphilis infection (n=9)
5 4 3 2 1 0 1997
Browne et al. Sex. Transm. Inf. 2004; 80: 326-327
1998
1999
2000
year
2001
2002
Acute HCV bij MSM met hiv
(slide: J. Rockstroh)
Europe: 1068 cases Canada24: ~30 cases Prevalence chronic HCV/HIV25 19%: 11.200
Prevalence chronic HCV/HIV14,15 25%: 185.500 -UK3,4 552
-Germany5,18, 28 157 -France6,7 126 Prevalence chronic HCV/HIV12-14 15 – 30%: 180.000 – 360.000 -Netherlands8,17 97 Lebanon22: 1 case -Belgium20 69 Prevalence chronic HCV/HIV26 -Swiss9 23 49%: 1.500 -Italy10 21 -Denmark21 13 -Spain27 ~8 USA1,2: 55 cases
Taiwan29: 30 cases Prevalence chronic HCV/HIV30 55%: 8.800
Australia11: 47 cases Prevalence chronic HCV/HIV16,19 < 1%: 1.000
1:Luetkemeyer JAIDS 2006; 2:Cox Gastroenterology 2008; 3:Giraudon Sex Transm Infect 2008; 4:Ruf Eurosurveill 2008; 5:Vogel CID 2009; 6:Gambotti Euro Surveill 2005; 7:Morin Eur J Gastro Hepat 2010; 8:Urbanus AIDS 2009; 9:Rauch CID 2005; 10:Gallotta 4th Works. HIV & Hep. Coinf. 2008; 11:Matthews CID 2009; 12:Sherman CID 2002; 13:Backus JAIDS 2005; 14:UNAIDS Report 2008; 15:Soriano JID 2008; 16:Matthews CID 2011; 17:Arends Neth J Med 2011; 18:Neukam HIV Med 2011; 19:Pfafferott PLoS One 2011; 20:Bottieau Euro Surveill 2010; 21:Barfod Scand JID 2011; 22:Dionne-Odom Lancet Infect Dis 2009; 23:Taylor Gastroenterology 2009; 24:Hull personal conversation 2011; 25:Remis 1st Canadian HCV Conference 2001; 26:UNGASS Country progress Report 2010; 27:Soriano personal conversation 2011; 28:Boesecke 18thCROI Boston 2011 abstract #113; 29:Sun Liver International 2011; 30:Lee J F Med Assoc 2008
Seksuele transmissie van HCV • Een epidemiologische puzzel… – Gaat het om de ‘host’? – Gaat het om het gedrag? – Gaat het om het virus?
4
Verschillende pistes onderzocht • Fisting (eerste gediagnosticeerde HCV-patiënten rapporteerden dit gedrag) Traumatische seks? Geen handschoenen, of niet wisselen tussen partners
• Seks zonder condoom, of seks met condoom maar niet wisselen tussen verschillende partners • Gemeenschappelijk gebruik van sex toys • Gemeenschappelijk gebruik van glijmiddel • Druggebruik: – Injecteren zonder zich te identificeren als IDU – Snuiven van drugs, en devices
5
Seksuele transmissie van HCV
Relatie HCV, hiv en soa • Meer soa bij hiv-positieve MSM • Meer HCV bij hiv-positieve MSM Hiv risicofactor voor HCV? Is het gedrag (‘lifestyle’) de oorzaak? Dan meten we telkens hetzelfde op een andere manier (fisting, seks zonder condoom, anale douches, enz) We kunnen dan spreken van ‘risicocommunities’, een subgroep MSM met een ‘verhoogd risicoprofiel’
7
“Love is sexualized” (Pepe Catalan, 2007) • Maatschappelijk: erg lang erg moeilijk geweest om zich te outen als homo • Seks en liefde loskoppelen: seks en relaties waren niet steeds onlosmakelijk verbonden • Scheiding tussen seks en liefde is steeds gebleven bij (deel van) de homomannen • Seks: – – – –
Parken, parkings Clubs, sauna’s Chat- en datingsites Apps 8
Nochtans… • Heel vaak zijn MSM op zoek naar: – Intimiteit – Partnerrelaties
• Deze twee zaken (zoeken naar intimiteit en seks om de seks) zijn moeilijk verenigbaar: Klachten rond mentale gezondheid Ontevredenheid over seksleven
9
HOE ZIET HET SEKSLEVEN VAN HOMOMANNEN ERUIT? 10
Seksleven van MSM Online bevraging bij 3141 homo- en biseksuele mannen
http://issuu.com/gmfa/docs/fs150_updated?e=2011174/30550130
11
Relationele status Proportie mannen (%)
Tevreden over seksleven (%)
Singles
42%
27%
Momenteel daten
8,3%
58%
Open relatie
7,3%
53%
Monogame relatie
24,9%
65%
Gehuwd / samenlevingscontract
8,3%
63%
Missing
9,2%
NVT
12
Seksueel overdraagbare infecties Laatste soa-check?
Laatst gediagnosticeerde soa?
< 6 maanden geleden
45%
10%
6 - 12 maanden geleden
14%
6%
1 - 3 jaar geleden
17%
14%
> 3 jaar geleden
10%
20%
Nooit / onzeker
14%
50%
13
Hiv-positieve respondenten per leeftijdsgroep Hiv-positief
Hiv-negatief
0%
100%
19 – 25
1,7%
98,3%
25 – 34
7,3%
92,7%
35 – 44
14,6%
85,4%
45 – 54
20,2%
79,8%
55 – 64
15,4%
84,6%
65 of ouder
8,7%
91,3%
18 of jonger
14
Condoomgebruik Condoom bij laatste (anaal) contact met een losse partner?
Hiv-positief
Hiv-negatief
Ja
90%
34%
Nee
10%
66%
15
Aantal seksuele partners Hoeveel seksuele partners had je in het laatste jaar?
Hiv-positief
Hiv-negatief
Geen
2%
4%
1
15%
28%
2-4
17%
24%
5-12
18%
21%
13-29
18%
11%
30-99
23%
6%
100+
5%
2%
16
Tevredenheid over seksleven Ben je tevreden met je huidige seksleven?
Hiv-positief
Hiv-negatief
Ja
42%
48%
Nee
40%
37%
Onzeker
18%
15%
17
Druggebruik Was je high toen je de laatste keer seks had?
Hiv-positief
Hiv-negatief
Ja
28%
7%
Nee
72%
93%
18
Middelengebruik • Middelengebruik lijkt genormaliseerd bij relatief grote groep: – – – –
Alcohol PDE5-inhibitoren Poppers Cannabis
19
Middelengebruik • Beperkte groep MSM • Wisselende seksuele partners • Uitgesproken middelengebruik:
20
• G • Een vloeistof die (verdund) gedronken wordt • Effect? – Verhoogde seksdrive – Verminderde inhibitie
• Risico’s: – Verminderde inhibitie = verhoogd risico op hiv/soa – Overdosering
• Zeer verslavend 21
• Ook gekend als ‘meow-meow’ en m-cat • Poeder, meestal gesnoven, soms geïnjecteerd • Effect: – Opwinding, geeft energie – Vaak gebruikt omdat het maakt dat je kan ‘blijven gaan’
• Risico’s: – Vernauwt aders, hartslag versnelt – Zweten, bibberen
• Psychologische afhankelijkheid 22
• ‘Tina’ • Kristal, ook soms poeder; gerookt, gesnoven of geïnjecteerd • Effect: – Verhoogt seksdrive, focus op seks – Vermindert inhibitie
• Risico’s: – Onveilige seks en injecteren van crystal meth: soa
• Erg verslavend – Ontwenning: slapeloosheid, geïrriteerdheid, depressie, psychose 23
24
• Poeder (MDMA) of pil (Ecstasy) • Effect: – Intensere gevoelens, inclusief passie en opwinding
• Risico’s: – – – –
Verminderen van seksuele inhibitie Erectieklachten (compenseren met PDE5-remmers) Paranoia en angst (coming up) Depressieve gevoelens, vermoeidheid (coming down)
• Tolerantie, verder onbekend 25
• Poeder dat gesnoven wordt – Soms anaal ‘ingeblazen’
• Effect: – Houdt je wakker, praatgraag en zelfzeker – Verhoogt seksdrive, maar veroorzaakt erectieklachten
• Risico’s: – Overmoedig (te zelfzeker) – Anestheticum (anaal gebruik) om langer seks te hebben
• Psychologische afhankelijkheid 26
• Special K • Poeder, in kleine hoeveelheden genomen • Effect: – Anestheticum – Mogelijk gevoel van uittreding uit het lichaam
• Risico’s: – Geen inhibitie, geen pijn, dus grenzen overschrijden – Hallucinaties, verlies van alle gevoel in (deel van) lichaam
• Niet verslavend 27
RESPONS OP CHEMSEX
28
29
Met dank aan David Stuart (Dean street)
30
31
Roundup
32
33
Aanpak • Chemsex: – Harm reduction – Doelstelling: • Stoppen versus controle houden • Realistische doelstellingen nastreven • Ook een kleine winst is winst
– Wat doen indien je erin slaagt om te stoppen? • Vanilleseks
34
Conclusies • Chemsex: groot probleem voor kleine groep MSM • Op zoek naar? – Intimiteit? – Een relatie? – De ultieme seksuele ervaring? • Wat dan met ‘the day after’?
• Relatie met mentale gezondheid: – Angst – Depressie Vermijding? Vluchten in seks?
• Waar kunnen mensen terecht? expertise opbouwen 35
Conclusies: HCV en hiv • Mannen met hiv meer partners en meer risico: – Hiv als ‘oorzaak’ voor meer risico (minder inhibitie)? – Meer risico als ‘oorzaak’ voor hiv-infectie?
• Ondersteuning ‘lifestyle’-hypothese – Stijging in incidentie van HCV in de voorbije jaren – Meta-analyse: kans op HCV na eerdere episode is 20x hoger dan eerste infectie (Hagan et al., 2015)
36
Voorkomen beter dan genezen
37
Way forward • Binnenkort ook in (bepaalde) heteropopulaties? – (Bepaalde) jongeren? – Uitgaansleven? – Swingers?
• Hoe voorkomen? • Hoe omgaan met? Of toch maar… • Wait and see “Alle tieners zeggen ja tegen MDMA”
38
BEDANKT!
39
