Golventemmer
Oostvaarder 1200 AK 20 yachtvision.com | januari 2011
Oostvaarder 1200 AK
Tekst: Epco Ongering, Foto’s: Merlijn van Brink, Epco Ongering
Sinds 1968 bouwt Jachtwerf Oost uit Akkrum de Oostvaarders. Nadat de Friese familiewerf in 2005 door zoon Wolter van zijn ouders werd overgenomen, begon hij met de productie van een motorsailer, de Oostvaarder 1200 MS. Van dit samen met architecten Martin Bekebrede en Jan Visser ontwikkelde jacht is de Oostvaarder motorboot 1200 AK afgeleid.
Er is in Nederland niet zo heel veel vraag naar motorsailers. Dat is op zich best vreemd, want bij onze oosterburen doen de motorjachten met complete zeilvoering het al decennia lang goed. In ons land ben je of zeiler of liefhebber van een motorboot. Toch is er veel voor motorsailers te zeggen. Op groot water ben je altijd verzekerd van goedkope voortstuwingsenergie. En als de wind het laat afweten of uit de verkeerde hoek waait, ben je net zo flexibel als met een “gewone” motorboot. Bovendien zijn weinig zeiljachten zo luxe uitgevoerd als motorsailers. De nadelen zijn ook duidelijk. Een compromis tussen zeil- en motorboot levert vaak matige zeileigenschappen op. En door de tuigage en de bijbehorende doorvaarthoogte wordt de functie als motorboot beperkt. Speelbal Jachtwerf Oost zocht naar een andere combinatie van de voordelen van beide boottypes, uitgaande van een op motorjachten onderschat voordeel van een set zeilen. Door de continue druk van de wind ligt een zeilboot op onrustig water veel stabieler dan motorboten zonder zeil. Die worden speelbal van de golven en kunnen het rollen alleen met ingewikkelde en kostbare stabilisatiesystemen tegengaan. Niet voor niets worden veel professionele viskotters uitgevoerd met een steunzeil. Het principe van het steunzeil werd na de ontwikkeling van de Oostvaarder motorsailer door Jachtwerf Oost toegepast op de nieuwe Oostvaarder motorboot. Met als resultaat een stoere motorboot met steunzeil, > de Oostvaarder 1200 AK. yachtvision.com | januari 2011 21
Klapbaar Ten opzichte van de oude Oostvaarders is de nieuwe boot breder gemaakt en het vrijboord verhoogd. Ook zijn de ramen verzonken en is de voorruit van de stuurhut schuiner gemaakt. Daardoor is het jacht stoerder en comfortabeler geworden, maar is de karakteristieke uitstraling behouden. In het modellengamma van Jachtwerf Oost komen ook een open kuip versie van de 12 meter en een 11 meter lange Oostvaarder OK voor. Bij de ontwikkeling van de allereerste AK (achterkajuit) versie heeft de klant een belangrijke inbreng gehad. Het zal geen verbazing wekken dat het om een voormalig zeiler gaat, die zijn zinnen had gezet op een stoer jacht waarmee je zonder problemen de zee op kunt, maar dan zonder het continue getrek aan de zeilen. Doordat de mast van het steunzeil klapbaar is, wordt de doorvaarthoogte beperkt tot 2.80 meter en dat maakt binnendoor door Frankrijk varen mogelijk. Gewapperd De stalen casco’s van de jachten worden gebouwd van voorgestraalde plaat van 5 millimeter dikte. Voor dekken en opbouw wordt staalplaat van 4 millimeter aangehouden. Het in elkaar gelaste casco wordt nagestraald en van binnen “gewapperd”, waarna het met een bescheiden hoeveelheid plamuur superstrak wordt gemaakt. Daarna wordt het verfsysteem met de IJssel Doublecoat aangebracht. In het casco zijn om de 40 centimeter 8 millimeter dikke spanten en wrangen geplaatst. De kiel onder de knikspant romp levert een diepgang van slechts 1.10 meter op. Alle zware installatiedelen zoals tanks en accu’s zijn onderin de boot geplaatst. Het roer heeft een balansdeel aan de voorzijde en de vorm van een visstaart aan de achterkant. Om het een echte motorboot te laten zijn is onderin ook gekozen voor een solide motorisering met een 110 pk sterke viercilinder Yanmar diesel. Deze is via een Aquadrive stuwdruklager met de vaste schroefas en de vierblad schroef verbonden. Het gemiddeld verbruik van deze zuinige motor is door de eigenaar proefondervindelijk vastgesteld op 5 liter per uur. Met de tankinhoud van 700 liter hoef je dus pas na zes dagen en nachten doorvaren (140 uur) opnieuw te bunkeren. Uit de technische specificaties van deze test blijkt dat dit verbruik hoort bij een snelheid van ongeveer 6 knopen en dat brengt de actieradius op 840 zeemijl ofwel 1555 kilometer. In een klap naar Zuid-Frankrijk dus, zonder te hoeven tanken.
De kajuit fungeert als wind- en regenstopper
Uitzicht Bij de indeling is op sommige punten afgeweken van wat op motorboten gebruikelijk is. Zo is de stuurstand buiten. Een complete stuurstand in de salon is standaard, maar de eigenaar heeft er voor gekozen alleen feedback apparatuur zoals de Autopilot en een gashandle binnen te plaatsen. Zo heb je, als het slecht weer is, binnen toch controle over de boot en de beschikking over extra zitruimte. In de geteste boot is aan stuurboord een ruime kombuis met uitzicht naar buiten en aan bakboord dus een comfortabele eethoek. Een verdieping lager kun je onbespied relaxen in de daar 22 yachtvision.com | januari 2011
Oostvaarder 1200 AK
aanwezige fauteuils of de langsbank aan de overzijde. Voorin is de eigenaarshut met V-vormig bed, dat met opvulstuk kingsize afmetingen krijgt. De natte ruimtes zijn gescheiden. Aan bakboord is de toiletruimte en aan stuurboord is een cel ingeruimd voor de douche. Alles is keurig afgewerkt en aan de strakke betimmering met teakhout kun je de ambachtelijke vaardigheid van de werf aflezen. Dat geldt eveneens voor de elektrische installatie, die smetteloos deskundig is aangelegd, met onder andere dimbare verlichting. De motorruimte vind je onder de salonvloer. In de nette, met traanplaat belegde ruimte is alles overzichtelijk en zeer degelijk geïnstalleerd. Maar de grootste verrassing is de achterhut, die onder de kuipvloer is gemaakt. Als je de trap wegneemt, verschijnt een ruimte met groot tweepersoons bed (220 x 145 cm) en in een kast de was-droogcombinatie. Toegegeven, de ruimte is met stramme botten niet echt gemakkelijk bereikbaar, maar voor kinderen is een dergelijke private ruimte ideaal. Charisma Van buiten straalt de Oostvaarder kotter een en al degelijkheid uit. Dat komt niet alleen door het brede boeisel, de waaiervormige boeg en de mooie ronde kont. Ook de mast en de bijbehorende verstaging, de stevige opstaande rand van het kajuitdak en de pet aan de voorzijde dragen bij aan het charisma van de Oostvaarder. Voorop is een stevige ankerlier geplaatst en in de kuip wordt gestuurd met een fraai houten stuurwiel aan een forse console. Deze is omgeven door rond verlopende en met teak beklede banken. Onder de banken is volop ruimte voor het opbergen van de walstroomkabel, de fenders en schoonmaakspullen. Om het 6 vierkante meter grote steunzeil te hijsen moet je op het dak klimmen, want de kikkers van de zeilval zitten vast aan de mast. Wellicht dat een valdoorvoer met klemmen naar de kuip een praktischer oplossing biedt. De schoot bedien je met dubbele blokken op de achterrand van de kuip. Voor het vergemakkelijken van het manoeuvreren is een 95 kgf sterke elektrische Vetus boegen hekschroef beschikbaar.
Technische specificaties Distributiegegevens Werf / verkoper / importeur(s) Straat Postcode en woonplaats Telefoon E-mail Website Algemene bootgegevens Merk en type Werf Land van herkomst Ontwerper CE-categorie Max aantal personen volgens CE Max belading volgens CE Maten Lengte over alles Lengte romp Lengte waterlijn Breedte Diepgang Diepgang optioneel Doorvaarthoogte Waterverplaatsing Ballast Constructie Rompvorm Rompmateriaal Verwerking rompmateriaal Dekmateriaal Spantafstand Verstevigingen Sandwich kernmateriaal Romp-dek verbinding Motorgegevens Motortype standaard Motorvermogen Motortype testschip Motorvermogen Aantal cilinders per motor Keerkoppeling type Overbrengingsverhouding Standaard schroef # bladen Diameter x spoed
Jachtwerf Oost B.V. Ljouwerterdyk 37 8491 GB Akkrum 0566-651632
[email protected] www.jachtwerfoost.nl
Oostvaarder 1200 AK (achterkajuit) Jachtwerf Oost Nederland Jan Visser Yachtdesign B 6 1200
12.25 m 12.00 m 10.40 m 4.25 m 1.10 m Nvt 2.80 m 13.800 kg 1.500 kg
Knikspant Staal Lassen Staal 40 cm 29 spanten 8mm Nvt Nvt
Yanmar 4JH4 110 pk / 81kW 110 pk / 81kW 110 pk / 81kW 4 MHTE 2.8 4-blads 23”x15 ½”
Watermassa Onder herfstachtige omstandigheden werd de Oostvaarder vanuit Lemmer getest. Op het IJsselmeer joeg de wind met kracht 5-6 > yachtvision.com | januari 2011 23
Technische specificaties Tankvolume gegevens Inhoud brandstoftank Inhoud watertank Inhoud vuilwatertank Elektrische installatie Voltage Startaccu Service net accu’s Acculader capaciteit Merk en type omvormer Merk en type generator Inrichting Aantal hutten Aantal vaste slaapplaatsen Aantal natte ruimtes Garantie Garantie algemeen Osmose garantie Uitrusting en prijs Standaard vanaf prijs Transportkosten Afleveringskosten Minimaal halve tank brandstof Landvasten, fenders, vlaggenstok en vlag Antifouling Totaalprijs met Yacht Vision standaarduitrusting Prijs getest schip
700 ltr 380 ltr 200 ltr
12 120 580 100 Ampère Mastervolt Nvt
2 4 2
2 jaar Nvt
e e e e e e e e
364.000,0 0 0 0 0 364.000,423.000,-
Inclusief de volgende opties: Hekschroef, RMC afstandbediening ten behoeve van motor-, boeg-, hek-, ankerlier, motormanegment op kaartplotter, Mastervolt tanklevel interface, tweede Raymarine C90 kaartplotter-, digitale radardome 4kw-, windmeter-, autopiloot-, tweede bedieningunit autopiloot-, Ray240 marifoon met extra luidspeaker i.p.v. Ray 218 marifoon, gecombineerde marifoon tv en fm antenne, ruitenwisser sproeiinstallatie, kimkielen voor droogvallen, extra Gebo Thermicline thermopane klapraam, aluminium Gebo deur uit twee delen, hydraulische maststrijkinstallatie, zeil van wit dacron inclusief zeilhuik, kuipverlichting in zalingen, teak interieur betimmering, massief houtenvloer in gehele schip, afzuigkap voor boven keuken, extra koellade, was/droog combinatie, design radiator, TV lift, reddingsvlot, bimini, screen voor ramen.
24 yachtvision.com | januari 2011
Beaufort het water op tot golven van soms een meter hoogte. Het steunzeil werd gehesen en direct merk je de toegenomen stabiliteit. De 1200 AK heeft vanaf dat moment geen last meer van de korte golven en dringt zich, een klein beetje scheef hangend tegen de wind, dwars door de razende watermassa. De westenwind en de aanhoudend stortregen maken het meten van het motorgeluid buiten tot een bijna onmogelijke opgave. Vooral ook omdat er buiten eigenlijk nauwelijks motorgeluid waar te nemen is. Binnen zijn de geluidswaarden wel goed vast te leggen en dan blijkt dat de diesel goed is geïsoleerd. Op vol vermogen noteren we slechts 72 decibel, terwijl buiten door wind en regen horen en zien vergaat. Windstopper In een rustig deel van de Lemster baai bepalen we de grootte van de draaicirkel. Die bedraagt, zonder gebruik te maken van boeg- of hekschroef, over stuurboord ongeveer drie scheepslengtes en over de andere kant een meter of vijf kleiner. Voor een complete cirkel zijn ongeveer vijf stuuromwentelingen nodig en dat verloopt licht en direct. De boot laat zich gemakkelijk en dankzij boeg- en hekschroef tot op de millimeter nauwkeurig manoeuvreren. Ondanks dat de kuipvloer relatief hoog gelegen is, kun je alleen door de opbouw heen vooruit kijken. Het voordeel hiervan is, dat de kajuit als winden regenstopper fungeert. Mocht je het vaarwater onbelemmerd willen bekijken, dan kan dat als je op de kuipbank stapt. Onder de ruige omstandigheden van het IJsselmeer laat de Oostvaarder zich zien als een ware golventemmer. Niet alleen geven de bewegingen van het jacht een geruststellend gevoel, alles voelt ook degelijk en betrouwbaar aan. Met dit jacht kun je met gemak een comfortabele tocht over zee aan, zonder je zorgen te hoeven maken over een plotseling opstekende storm. YV
Geen zorgen over een plotseling opstekende storm
Oostvaarder 1200 AK
Test Berekende waarden Da Vinci 30 Ratio lengte / breedte (3 = gemiddeld, 2 = extreem breed, 4 = extreem smal) Theoretische rompsnelheid (in knopen) (Hoger is langere waterlijn) Ratio lengte over alles / waterverplaatsing (5 = gemiddeld, 4 = zwaar, 6 = licht) Ratio lengte waterlijn / waterverplaatsing (5 = gemiddeld, 4 = zwaar, 6 = licht) Ratio waterverplaatsing / motorvermogen (kW) (0-20 fors, 20-40 matig, > 40 relatief licht gemotoriseerd) Ratio waterverplaatsing / motorvermogen (pk) (0-15 fors, 15-30 matig, > 30 relatief licht gemotoriseerd)
2.88 7.84 5.11 4.34 29.61 21.81
Omstandigheden Temperatuur 8°C Watertemperatuur 14°C Windsnelheid 20-22 knopen, 5-6 Beaufirt Windrichting West Golfhoogte 75-100 cm Vaargebied IJsselmeer, Lemmer Stroming Geen Tankvulling diesel 350 liter Tankvulling water 200 liter Motorprestaties Knopen Km/u Minimale snelheid 2.4 4.44 Maximale snelheid 8 14.82 Kruissnelheid 2400 rpm 7 12.96 Draaicirkel Meter Draaicirkel SB 35 Draaicirkel BB 30 Snelheid en geluid Toerental Snelheid Geluidsniveau Geluidsniveau in salon (min -1) (knopen) stuurstand dB(A) op voorste zitpositie dB(A) Minimaal 700 2.4 61 (wind) 54 1000 2.6 61 (wind) 54 1200 3.6 60 (wind) 55 1500 4.6 62 (wind) 58 1800 5.7 65 (wind) 61 2100 6.5 64 (wind) 63 2400 7 67 (wind) 66 2700 7.3 69 (wind) 69 3000 7.6 70 (wind) 71 Maximaal 3200 8 72 (wind) 72 Brandstofverbruik en actieradius Toerental (min -1) Liter per uur Minimaal 700 1 1000 1.5 1200 2 1500 3 1800 4.5 2100 6 2400 9.5 2700 12.5 3000 18 Maximaal 3200 23
Actieradius (mijl) 1680 1213 1260 1073 887 758 516 409 296 243
Actieradius (km) 3111 2247 2334 1988 1642 1404 955 757 547 451
Conclusie De Oostvaarder 1200 AK is een degelijk geconstru-
Pluspunten
eerd en uitstekend afgewerkt knikspant kotterjacht
• Degelijke constructie
met een praktische ruimte-indeling en een uitsteken-
• Uitstekende afwerking
de prijs-kwaliteitverhouding. Het jacht is van binnen
• Praktische ruimte-indeling
als volwaardig comfortabel motorjacht uitgevoerd,
• Stabiel op ruw water
maar biedt bij het varen bovendien het comfortabele
• Gemakkelijk te manoeuvreren
stabiliteitsvoordeel van een steunzeil. Dat dit bij dit semi-custom built kajuitjacht bijdraagt aan een su-
Minpunten
perstoere uitstraling is natuurlijk mooi meegenomen.
• Bereikbaarheid achterkajuit • Steunzeil hijsen vanaf kajuitdak
yachtvision.com | januari 2011 25
