Going Down Under 2004 Banks Peninsula - Historie en charme op een klein schiereiland Zowel de Kiwi’s als de reizigers die het Zuidereiland bezoeken, hebben de Banks Peninsula ontdekt. Het kleine schiereiland in de buurt van Christchurch is een populair oord voor dagjesmensen, die graag vanuit de stad een dagje willen uitrusten aan de Riviera of Canterbury. Bezoek het charmante, historische dorpje Akaroa, de toeristische stek van het schiereiland, of als je meer tijd heeft, ontdek de Banks Peninsula waar je kunt wandelen, mountainbiken, kajakken en… zwemmen met de kleinste dolfijnen ter wereld. Tekst: Marjolein te Winkel De Banks Peninsula ziet er op de kaart van het Zuidereiland uit als een kleine wratje dat de regelmatige kustlijn aan het oosten van het eiland ontsiert. De vlakke omgeving rondom Christchurch, de poort naar de Banks Peninsula, doet vermoeden dat het schiereilandje wat natuurschoon betreft ook met een wratje te vergelijken is: lelijk en onbeduidend. Maar in Nieuw Zeeland kan niemand uitgaan van enige logica in landschappen. Het kleine oppervlak van het Zuidereiland herbergt zoveel verschillend natuurschoon, van bergen, fjorden en meren tot bossen, stranden en gletsjers, dat het geen verrassing mag zijn dat slechts een uurtje rijden van het saaie landschap rondom Christchurch de Rivièra of Canterbury te vinden is. De plattegrond van het schiereiland doet denken aan een tandwiel; de kustlijn heeft een gekartelde rand door alle kleine en grotere baaien. Dit merkwaardige uiterlijk is veroorzaakt door een tweetal vulkaanuitbarstingen. Door de kracht van de erupties vormden zich bergen en baaien en die het uiterlijk van het schiereiland bepalen. Land in zicht De eerste bewoners van de Banks Peninsula waren, net als in de rest van Nieuw Zeeland, de vogels. Een lange tijd leefden op het land geen roofdieren en hadden de vogels dus het rijk alleen. Dit veranderde toen de eerste ontdekkingsreizigers Nieuw Zeeland bereikten. Waarschijnlijk vanaf de veertiende eeuw (sommigen beweren zelfs vanaf de negende eeuw) bewoonden de Maori de Banks Peninsula. Zij leefden van visvangst en van de jacht op moa’s en andere vogels. Pas enkele honderden jaren later werd het schiereiland opnieuw ‘ontdekt’. Het was niet de Nederlander Abel Janszoon Tasman, want hoewel hij wel als eerste Europeaan Nieuw Zeeland bereikte in december 1642, zette hij nooit een voet op NieuwZeelandse bodem. Wel gaf hij het land zijn huidige naam, iets dat tot in de twintigste eeuw voor sommigen een punt van discussie is. Titewhai Harawira, een Moari-activiste, heeft in 1990 zonder succes de Nederlandse regering verzocht de naam in te trekken, zodat het land officieel een Maori-naam kon krijgen. Welke naam dat zou moeten zijn, daar zijn de verschillende Maori-groepen het overigens nooit over eens geworden. Enkele jaren na het bezoek van Tasman zeilden de Engelsman James Cook en de Fransman Jean-Marie de Surville, zonder het van elkaar te weten, tegelijkertijd rond de eilanden van Nieuw Zeeland. Toen de Engelsen enkele decennia later koloniën bouwden in verschillende delen van Nieuw Zeeland, richtten de Fransen een nederzetting op in de Banks Peninsula. Door het snelle handelen van de Engelsen werd het Verdrag van Waitangi getekend, waarin zij het gezag over Nieuw Zeeland claimden. De franse kolonisatie bleef op deze manier beperkt tot de kleine nederzetting op de Banks Peninsula, die slechts 53 inwoners telde. Hadden de Engelsen minder snel gehandeld, dan was het mogelijk geweest dat delen van of zelfs het hele Zuidereiland onder frans bevel was komen te staan.
Melodieuze muziek ‘Vanmorgen werd ik wakker door het zingen van vogels. (…) Hun stemmen brachten zonder twijfel de meest melodieuze muziek voort die ik ooit gehoord heb.’ Dit schreef Joseph Banks op 17 januari 1770 aan boord van Cook’s Endeavour, die voor de kust van Nieuw Zeeland lag. De Britse natuuronderzoeker was zeer onder de indruk van de hoeveelheid vogels op het door hun net ontdekte land. Banks voer met Cook langs grote delen van Nieuw Zeeland en zijn naam werd gegeven aan een, zo dacht men eerst, eilandje aan de oostkust. Later bleek dit een schiereiland te zijn: Banks Peninsula. Dankzij de naam van een engelse natuuronderzoeker en een frans koloniaal verleden kun je de geschiedenis van de Banks Peninsula uniek noemen. En al was het dan slechts voor een korte tijd, de Franse oorsprong van Akaroa is nog steeds te merken. Het karakteristieke dorpje is de grootste plaats van het schiereiland dat in totaal 8000 inwoners telt. De straten, huizen en cafeetjes hebben franse namen als ‘Rue Jolie’, ‘Rue Lavaud’, ‘Chez la Mer’, ‘Bon Accord’ en ‘C’est la Vie’. Het dorpje is charmant door de mooie, houten huizen, de vele bloemen en parkjes en natuurlijk de door baai. Hoewel er in Akaroa officieel maar 700 inwoners wonen, is het vooral in de zomermaanden een drukte van belang. Vanuit Christchurch, slechts een uurtje rijden, komen veel mensen voor een dagje of een weekendje om de drukte van de grote stad te ontlopen. Dorp zonder zorgen Akaroa (de naam is Maori voor ‘lange haven’) strekt zich uit langs de grootste baai van de Banks Peninsula. De hoofdstraten, Rue Lavaud en Beach Road, lopen langs de baai en hier zijn ook de mooie terrasjes met uitzicht op de baai en de heuvels aan de overkant te vinden. Hier zijn de onvermijdelijke toeristische souvenirshops, de eethuisjes en restaurantjes en een aantal heel aardige galerietjes en winkeltjes met sieraden en plaatselijke kunst te vinden. De hostels in Akaroa stralen een gracieuze gastvrijheid uit die past bij de schoonheid van de omgeving. Met tuinen vol bloemen en hangmatten en een picknicktafel om aan te eten zijn bijvoorbeeld Chez la Mer en Bon Accord, beide gelegen aan Rue Lavaud, hostels waar je een paar dagen kunt vertoeven. De sfeer is er gemoedelijk, zoals overal in het dorpje. Maak je je in een grotere stad nog wel eens zorgen om diefstal van eigendommen, of durf je er na zonsondergang alleen niet meer over straat, in Akaroa verdwijnen al die zorgen als sneeuw voor de zon. De baai geeft veel gelegenheid tot wateractiviteiten. Zo kun je kajaks en roeiboten huren en kunnen plezierbootjes en zeiljachten aanmeren in de haven van Akaroa. Ook worden tours aangeboden die je per boot door de baai vervoeren, waar je pinguïns, zeehonden en dolfijnen kunt spotten. Bij dezelfde organisatie kun je je opgeven voor een ander avontuur: zwemmen met dolfijnen. Het is niet zo spectaculair als in Kaikoura, dé plaats om dolfijnen en walvissen te zien, maar wel minder massaal dan deze toeristenplaats bij uitstek. In de baai van Akaroa zwemmen Hector dolfijnen, de kleinste en zeldzaamste dolfijn ter wereld. Ze worden niet groter dan één meter veertig en wegen tussen de 38 en 48 kilo. De zeezoogdieren zijn gewend aan mensen en komen vaak wel even kijken als er een boot met nieuwsgierige toeristen aan komt varen. Ze laten zich niet makkelijk aaien, wat overigens bij geen van de tours toegestaan is, maar ze zijn dol op spelen en blijven vaak rond een boot zwemmen. Tweeduizend schapen
Zes kilometer buiten Akaroa, diep in the middle of nowhere ligt Onuku Farm Hostel. Dit hostel is gelegen op een berg en biedt een schitterend uitzicht op de baai en op het glooiende landschap van de peninsula. Onuku heeft een kleine camping, met beperkte voorzieningen, een beperkt aantal bedden in kleine slaapzalen en een aantal hutten-met-matras. Niet meteen het meest luxe resort van het land, maar juist de eenvoudige accommodatie geeft het hostel z’n charme. Zo zijn de plafonds van de hutjes van glas, zodat je ’s nacht vanuit je bed naar de sterren kunt kijken. Onuku is populair bij wandelaars, vanwege een vierdaagse track die hier begint, maar als uitrustplaats is het hostel ook bijzonder geschikt. Er lopen tweeduizend schapen rond op het terrein van de boerderij, die je bijna niet te zien krijgt. Dit komt deels door de schuwe aard van het beest, maar ook door de enorme omvang van het terrein. Er zijn diverse wandelingen op het land uitgezet, variërend van een half uur tot meerdere uren. Zo kun je bijvoorbeeld naar een afgelegen strandje lopen waar je kunt zwemmen of vissen. Regelmatig worden door de gasten kreeften gevangen die in de keuken van het hostel worden klaargemaakt. Het leven op Onuku is rustig, echte thrill seekers houden het hier nog geen dag uit. Een ochtend is voor hen dan ook genoeg: de boer organiseert tochten voor zijn gasten, om te gaan kajakken of zwemmen met de dolfijnen in de baai. De tours zijn goedkoper dan in Akaroa en de boer neemt ruim de tijd om je de baaien en de omgeving te laten zien. Hij brengt je onder andere naar Flea Bay, een beschermd gebied waar niet meer gevist mag worden en waar je diverse bijzondere vissen en vogels kunt spotten. De boerderij en het land wordt al generatieslang door dezelfde familie gerund. De huidige eigenaar is een van de eerste boeren in Nieuw Zeeland die een farm hostel begon, velen in het hele land volgden zijn voorbeeld. Samen met andere boeren in de Banks Peninsula heeft de eigenaar van Onuku een plan opgesteld om de heuvels op het schiereiland opnieuw te bebossen. Van oorsprong stond de Banks Peninsula vol met bomen. Europese kolonisten hakten de heuvels kaal met de bedoeling de grond klaar te maken voor landbouw. Hiervoor bleek de grond niet geschikt en door het gebrek aan bomen werden de heuvels zanderig en droog. Inmiddels zijn de boeren bezig met de herbeplanting en krijgt de Banks Peninsula haar oude gezicht weer terug. Privé-terrein Om volop van de natuur te genieten is de Banks Peninsula Track ideaal. Deze 35 kilometer lange wandelroute begint bij Onuku farm Hostel en brengt je in vier dagen via vier stranden en vier baaien terug in Akaroa. De route is niet erg zwaar, slechts twee keer is er een stevige klim naar zeshonderd meter hoogte. Fitte wandelaars kunnen de route in twee dagen lopen. Deze wandeltrack is de eerste route die dwars door privé-terrein loopt. In 1990 werd de track geopend, om mensen de mogelijkheid te bieden te wandelen op plaatsen die anders gesloten blijven voor publiek. Het aantal wandelaars dat er per jaar mag lopen is beperkt, zodat alle wandelaars de ruimte en rust krijgen de route te lopen. Na het grote succes van de Banks Peninsula Track zijn er meerdere privé-tracks op in Nieuw Zeeland gekomen. De track is een unieke kans om het prachtige landschap van het schiereiland te verkennen. Rondom Akaroa zijn diverse dagwandelingen uitgezet die ook een goed beeld van het landschap geven en vaak ook prachtige uitzichten over de baai bieden. Wil je meer van de peninsula zien, dan kun je per auto of per mountainbike dit gebied verkennen. De wegen zijn kronkelig en er zitten flinke klimmetjes tussen, maar het is de moeite waard om ook de onbekende delen van het schiereiland te ontdekken en te overnachten in bijvoorbeeld Le Bons Bay Backpackers, waar de eigenaar iedere avond voor zijn gasten een feestmaal kookt. Maar wat maakt de Banks Peninsula nou zo speciaal? Niet de natuur, want ook al zijn de heuvels en baaien prachtig, er zijn diverse plekken in Nieuw Zeeland die qua natuurschoon veel spectaculairder zijn. Het zijn ook niet de activiteiten, want hoe aangenaam het wandelen,
fietsen en zwemmen is, ook dat kan elders in het land op veel sensationelere wijze. Nee, het is de combinatie van rust en schoonheid, de vriendelijkheid van de bewoners en de joie de vivre die nergens anders in Nieuw Zeeland is te vinden. C’est la vie, op de Banks Peninsula.
Streamers: Titewhai Harawira, een Moari-activiste, heeft in 1990 zonder succes de Nederlandse regering verzocht de naam in te trekken, zodat het land officieel een Maori-naam kon krijgen. Met tuinen vol bloemen en hangmatten en een picknicktafel om aan te eten zijn bijvoorbeeld Chez la Mer en Bon Accord, beide gelegen aan Rue Lavaud, hostels waar je rustig een paar dagen kunt vertoeven. In de baai van Akaroa zwemmen Hector dolfijnen, de kleinste en meest zeldzame dolfijn ter wereld. De plafonds van de hutjes zijn van glas, zodat je ’s nacht vanuit je bed naar de sterren kunt kijken. Algemene informatie: Ligging: De Banks Penensula ligt aan de oostkust van het Zuidereiland ter hoogte van Christchurch. Het grootste plaatsje, Akaroa, is een uur rijden van Christchurch. Beste reistijd en Klimaat: De Banks Peninsula hebben een zacht klimaat. In de maanden november tot en met april is het er vaak warm en zonnig. In de winter is het klimaat zacht, maar nat. Valuta: In Akaroa is een pinautomaat. Niet alle hostels in de Banks Peninsula accepteren creditcard, informeer van te voren naar de mogelijkheden. De Nieuw-Zeelandse dollar is ongeveer 0,53 eurocent waard. Gezondheidsadvies: Voor een bezoek aan Nieuw Zeeland heb je geen vaccinaties nodig. Accommodaties: In Akaroa zijn diverse hostels en hotels. Er is een aantal BBH-hostels, deze zijn te vinden in de BBH-gids, verkrijgbaar in het informatiecentrum. De medewerkers van het informatiecentrum in Akaroa zijn zeer behulpzaam en kunnen je altijd adviseren of helpen met het boeken van een bed. Het adres van het informatiecentrum is: 80 Rue Lavaud , Akaroa. Telefoonnummer: 00 64 3 304 8600, faxnummer: 00 64 3 304 8600, emailadres:
[email protected], website: www.akaroa.co.nz of www.bankspeninsula.com
