Gipsbroek (heupdysplasie)
Patiënteninformatie
1223220PR/1-2014 - Gipsbroek
1 Inleiding Uw kind heeft of krijgt een gipsbroek. Een gipsbroek brengt aanpassingen in de verzorging met zich mee. In deze folder leggen we uit wat een gipsbroek is en geven we tips voor de verzorging van uw kind in de gipsbroek. 2 Tijdens de opname Als de situatie het toelaat neemt de gipsverbandmeester contact met u op voor dat de gipsbroek wordt aangelegd. Het kiezen van de gipskleur kan dan ook worden besproken. Het is belangrijk en handig om te weten wat voor aanpassingen thuis nodig zijn wanneer uw kind een gipsbroek heeft. 3 Wat is een gipsbroek? Een gipsbroek is een verband van kalkgips of van sneldrogend lichtgewicht kunststofgips dat rondom het onderlichaam wordt aangelegd. De gipsbroek heeft een uitsparing in het kruis. De binnenkant bestaat uit een wattenlaag en een katoenen bekleding ter bescherming van de huid. De gipsbroek zit meestal om beide benen. Soms wordt er ook een stokje in het gips tussen de benen geplaatst. Dit stokje zorgt voor een verbinding van het ene been naar het andere been. Hierdoor ontstaat er extra stabiliteit. U mag uw kind hier niet aan optillen. Tijdens het verschonen kunt u het stokje wel gebruiken om de beentjes iets op te tillen. 4 Waarom een gipsbroek? Een gipsbroek wordt meestal gegeven bij kinderen met heupdysplasie. Bij deze aandoening is de heupkom niet goed gevormd. Door de benen langere tijd in spreidstand te houden, kan de heupkom zich aanpassen. Soms is een gipsbroek nodig na een botbreuk of operatie. 5 Hoe wordt een gipsbroek aangelegd? De eerste gipsbroek bij heupdysplasie wordt meestal op de operatiekamer aangelegd door de orthopeed en gipsverbandmeester. Uw kind wordt wakker met een gipsbroek. De eerste 24 uur nadat de gipsbroek is aangelegd, wordt gecontroleerd of deze goed zit. Vaak mag uw kind daarna naar
huis. De tweede gipsbroek wordt vaak op de gipskamer aangelegd door de orthopeed en de gipsverbandmeester. Uw kind is de stand van de heupen inmiddels gewend waardoor narcose niet nodig is. 6 Tips en adviezen voor de verzorging van uw kind Het is belangrijk dat uw kind met een gipsbroek goed ligt. Wanneer uw kind op de rug ligt, ondersteun dan de beentjes met een kussentje of handdoekrol, zodat het gips niet in de rug of onderbuik drukt. Ook zwelling van de voetjes wordt zo voorkomen. Uw kind mag, wat betreft de gipsbroek, ook op de buik liggen. U mag uw kind gerust op schoot nemen, tenzij de arts dit nadrukkelijk afraadt. Door de gipsbroek is uw kind beperkt in zijn bewegingsvrijheid. Toch blijken jonge kinderen hier snel aan te wennen. 7 Optillen Uw kind is door de gipsbroek zwaarder en moeilijker te tillen. Om rugklachten bij uzelf te voorkomen is een goede werk- en tilhoogte belangrijk. Til uw kind niet alleen onder de oksels op maar ondersteun ook altijd het onderlichaam. 8 Verzorging van het gips Om nat worden van het gips te voorkomen is het nodig dat u de luier vaker te verschoont. Als het gips nat wordt kunt u het gips drogen met een lauwe föhn of droog deppen met een doek. Vies gips reinigen met weinig water en drogen met een föhn op lauwe temperatuurstand. Kunststof gips kan erg scherp worden, de randen zijn daarom afgeplakt met vilt of tape om de huid te beschermen. Plak indien nodig de randen van het gips opnieuw af met tape of randpolster. Voordat uw kind naar huis gaat, krijgt u uitleg van de gipsverbandmeester over het afplakken van het gips. U krijgt een recept voor randpolster en tape mee. Jeuk onder het gips is vervelend. Het ontstaat doordat het onder het gips warm wordt. Dit kunt u verhelpen door het gips te koelen met koude lucht uit de föhn.
9 De luier Het gips mag niet nat worden. Vocht is een van de oorzaken waardoor huidproblemen ontstaan. Wanneer het toch een beetje nat wordt, föhnt u het droog op een lauwe temperatuurstand. De luiermaat is afhankelijk van de grootte van uw kind en de afmeting van de opening in het gips. Vaak is het handig om een kleinere maat luier in de gipsbroek te schuiven en een grotere maat over de gipsbroek heen. Verschoon de luier regelmatiger en vaker dan normaal. Bij ontlasting of diarree in het gips kunt u met wegwerpdoekjes proberen dit te reinigen. 10 Voeding Wanneer u borstvoeding geeft, kunt hiermee gewoon doorgaan. Geef uw kind liever geen voedingsmiddelen die extra gasvorming in de darmen veroorzaken, zoals uien, bonen en erwten. Dit geldt ook voor koolzuurhoudende dranken. Geef uw kind meerdere keren per dag kleinere porties, zodat de maag niet in een keer gevuld wordt en het gips niet te strak om de buik komt te zitten. 11 Kleding De kleding van uw kind zal tijdelijk aangepast moeten worden. U kunt een 'wikkelbroek' maken, door middenvoor een rits, klittenband of drukknopen te bevestigen. Over de luier kan een rompertje gedragen worden. Meestal heeft u één of twee maten groter nodig dan normaal. Sokjes dragen kan gewoon. 12 Slapen De slaapgewoontes kunnen veranderen. Uw kind kan bijvoorbeeld korter gaan slapen. Kramp, jeuk en het onvermogen om te kunnen draaien zorgen soms voor verstoorde nachten. Uw kind ligt prettiger met een kussen onder de benen. Een gipsbroek houdt veel warmte vast, dek uw kind daarom niet te warm af. 13 Vervoer Een kind met gipsbroek kan niet altijd in een gewone kinderwagen of autostoeltje. U kunt eventueel kinderwagens en dergelijke huren bij bijvoorbeeld
www.babyrent.nl. Dit bedrijf verhuurt duurzame babyartikelen. Als u lid bent van de vereniging aangeboren heupafwijkingen kunt u ook via hen stoeltjes en wagens huren. 14 Veiligheid Een kind met een gipsbroek vraagt veel creativiteit van de ouders. Veel dingen zijn vaak eenvoudig op te lossen. Let bij iedere oplossing of aanpassing wel op dat uw kind zich geen pijn kan doen. Uw kind is in de gipsbroek minder stabiel, hierdoor kan hij makkelijker vallen, ergens van afglijden etc. 15 Gips vervangen en verwijderen U krijgt een afspraak mee voor het verwijderen en/of gips vervangen. Als het gips eraf gehaald wordt ziet de huid wat geel en is de huid schilferig. Meestal wordt de huid even gewassen voordat er nieuw gips wordt aangebracht. De huidschilfers kunnen niet in één keer afgewassen worden, dan wrijft u mogelijk de huid stuk. Als het gips er af mag blijven, herstelt de huid weer binnen een paar dagen. Nadat u uw kind in bad heeft gedaan kunt u de benen insmeren met een (body) lotion of olie. 16 Wanneer de gipskamer bellen? Als een of meerdere problemen zich voordoen, neemt u contact op met de gipskamer: - het gips zit te strak of knelt; - tenen zijn niet mooi roze; - voetjes blijven te koud of te warm; - de tenen kunnen niet meer bewegen; - tenen en/of voetje worden dikker - drukplekjes door het gips ontstaan; - blijven huilen. 17 Tot slot Als u na het lezen van deze folder nog vragen heeft, kunt u bellen met de gipskamer. 18 Gipskamer MC Zuiderzee Maandag t/m vrijdag 8.30 -17.00 uur: (0320) 27 17 52 Spoed/ weekend: (0320) 27 17 50
Aanvullende informatie Folder Aangeboren heupafwijking (congenitale heupdysplasie); verkrijgbaar op poli orthopedie Vereniging Aangeboren Heupafwijkingen (VAH) website: www.heupafwijkingen.nl Fotoboek tractie; hierin staan foto’s van het aanleggen van de gipsbroek op de operatiekamer in. Deze map is ter inzage op kinderafdeling, is eigendom van kinderafdeling Fotoboek aangeboren heupafwijkingen; ter inzage op kinderafdeling, is eigendom van kinderafdeling.
MC Zuiderzee Ziekenhuisweg 100
8233 AA Lelystad (0320) 271 911 www.mczuiderzee.com
MC Emmeloord Urkerweg 1 8303 BX Emmeloord (0527) 63 76 37 www.mcemmeloord.com
MC Dronten Het Zwarte Water 77
8253 PD Dronten (0320) 271 911 www.mcdronten.com
Polikliniek Urk Gezondheidscentrum Het Dok Vlechttuinen 1 8322 BA Urk
