Spoedeisende Hulp / Spoedpost
Gips- en kunststofverband
www.catharinaziekenhuis.nl
Patiëntenvoorlichting:
[email protected] SEH002 / Gips- en kunststofverband / 12-02-2015
2
Gips- en kunststofverband U heeft een gips- of kunststofverband. Het is van groot belang dat u op de juiste manier met het gips omgaat. Om u hierbij te helpen, vindt u in deze folder de belangrijkste punten waar u op moet letten. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan hier beschreven.
Omgaan met het verband
• Normaal gesproken krijgt u een gipsverband. Het duurt ongeveer twee dagen voordat dit verband helemaal droog is. Een kunststofverband droogt sneller, dit is al na een half uur droog. • Heeft u een gipsverband (loopgips), dan betekent dit dat u de eerste twee dagen moet wachten totdat het gips droog is; eerder mag u niet op het gips lopen! • Krijgt u last van jeuk dan kunt u dit tegengaan door te föhnen tussen de huid en het gipsverband (niet te warm in verband met verbranding). Gebruikt u in geen geval scherpe voorwerpen zoals een breinaald om de jeuk te bestrijden. • Voor zowel gips- en kunststofverbanden geldt dat ze niet nat mogen worden. Treft u dus maatregelen als u onder de douche gaat. De gipsverbandmeester kan u hierover informeren.
Het voorkomen van zwelling
Bij een arm- of beenbreuk ontstaat een bloeding, waarbij mogelijk zwelling kan optreden. U kunt deze zwelling tegengaan door uw arm of been zoveel mogelijk omhoog te houden. Draag geen ringen aan de betreffende hand. Als uw vingers dik zijn of worden, kunt u overdag uw arm ondersteuning geven met behulp van een draagdoek. ‘s Nachts legt u uw arm dan op een kussen. Uw been kunt u, als u zit, laten rusten op een bankje. Let erop dat de voet hierbij hoger ligt dan uw heup. Leg eveneens een kussen aan het voeteneind onder het matras. Uw been ligt hierdoor ook ‘s nachts wat hoger.
3
Wat te doen bij zwelling?
Het ontstaan van zwelling onder het gips kan gevaarlijk zijn. Door onvoldoende ruimte onder het gips kunnen bloedvaten worden dichtgedrukt. U kunt zwelling zelf herkennen aan de volgende kenmerken: • De pijn vermindert niet, maar wordt juist heviger. • Vingers of tenen worden dik, blauw of wit en gaan mogelijk tintelen. Als deze klachten optreden en ze verdwijnen niet door de arm of het been hoog te houden, neemt u dan onmiddellijk contact op met de gipskamer of met de Spoedeisende Hulp (‘s nachts).
Oefeningen
• Bij een bovenbeengipsverband: Til het been loodrecht op. Dit is een tamelijk zware oefening, maar het voorkomt dat uw heup stijf wordt. • Bij een onderbeengipsverband: Buig en strek het been, de knie en de heup, beweeg hierbij de niet ingegipste tenen. • Bij een gipsverband tot aan de elleboog: Breng de arm op schouderhoogte, buig en strek de elleboog, terwijl u een vuist maakt. • Bij een gipsverband tot aan de schouder: Breng beide armen op schouderhoogte, maak cirkelvormige bewegingen. • Als de vingers vrij zijn: Maak een vuist en knijp acht tellen lang, daarna vingers spreiden en strekken en acht tellen aanspannen.
4
Botontkalking
Alle patiënten van 50 jaar en ouder met een botbreuk krijgen over enkele weken een oproep voor een botdichtheidmeting. Ook wordt een afspraak gemaakt voor de uitslag op de fractuur- en osteoporosepolikliniek van het Catharina Ziekenhuis. De bedoeling is om botontkalking tijdig te ontdekken om nieuwe botbreuken te voorkomen. Voor vragen kunt u bellen met een osteoporoseverpleegkundige. Het bezoek aan de osteoporosepolikliniek wordt vergoed door uw zorgverzekeraar. Het gaat hier niet om research (onderzoek) maar om gewone reguliere zorg.
Vitamine C bij botbreuken
U heeft een ongeval gehad, waarbij u helaas een botbreuk heeft opgelopen. Bij breuken van de pols is aangetoond dat vitamine C de kans op chronische pijnklachten sterk vermindert: van 10 naar 2%. Bij andere breuken is hier nog geen onderzoek naar gedaan. Toch raden wij u aan om vitamine C te gebruiken bij de volgende breuken: • elleboog, onderarm, pols, hand, vingers • knie, onderbeen, enkel, voet, tenen. Vitamine C wordt niet vergoed door de zorgverzekeraar, maar is voor enkele euro’s verkrijgbaar bij de drogist. Let erop dat u tabletten van minimaal 500 milligram gebruikt: Vitamine C 500 mg, éénmaal per dag, gedurende 50 dagen.
5
Verdere adviezen
Als één van de onderstaande punten voorkomt, neemt u dan contact op met de gipskamer: • Het gips is gebroken, waardoor het zijn functie niet meer kan vervullen. • Het gips blijft op één bepaalde plaats drukken. • De pijn houdt aan of wordt zelfs erger. • Vingers of tenen worden dik, blauw of wit en gaan eventueel tintelen, zelfs als u uw arm of been hoger legt.
Vliegen
Mag u vliegen met gips?
U mag vliegen met gips, maar hiervoor gelden wel strenge regels. Een internationale regel is dat vliegen met circulair (rondom gesloten) gips verboden is. Dit heeft te maken met drukverschillen in de cabine. Tijdens het vliegen kunnen handen en voeten wat opzwellen door vochtophoping. Hierdoor kan het gips mogelijk (te) strak gaan zitten. Luchtvaartmaatschappijen passen deze internationale regel op verschillende manieren toe, waardoor de richtlijnen per luchtvaartmaatschappij variëren. Als u wilt vliegen met gips om uw arm of been, neem dan altijd vooraf contact op met uw luchtvaartmaatschappij om te informeren naar de geldende regels. Meld dat u gaat vliegen
Als u gaat vliegen met gips is het noodzakelijk dat u dit meldt aan de gipsverbandmeester of verpleegkundige die het gipsverband bij u aanlegt. Zij kunnen hier rekening mee houden door, indien dit mogelijk is, geen circulair gips aan te leggen. In plaats hiervan wordt er dan een spalk, brace of afneembaar gips aangelegd mits het letsel dat toelaat. Het kan ook voorkomen dat het gips in de lengterichting gespleten wordt om het in geval van zwelling makkelijker open te maken.
6
Aanvullende informatie opvragen
Vanwege de strenge richtlijnen worden patiënten door de luchtvaartmaatschappijen vaak naar het ziekenhuis verwezen om aanvullende informatie over het gipsverband op te vragen. Om dit te voorkomen en om een vervelende situatie voor u als passagier te besparen, is het wenselijk dat u zelf specifieke informatie kunt overhandigen over het soort gips. De specialisten in ziekenhuizen kunnen geen medische verklaring afleggen (‘fit-to-fly verklaring’), omdat de verantwoordelijkheid voor de patiënt tijdens de vlucht dan bij de specialist komt te liggen. De specialist is niet aanwezig tijdens de vlucht en kan deze verantwoordelijkheid niet nakomen. Formulier voor luchtvaatmaatschappij
Het Catharina Ziekenhuis heeft daarom een formulier gemaakt waarop de feitelijke informatie over het gipsverband en eventueel gerelateerde medicatie beschreven wordt. U krijgt dit formulier mee en kunt het desgewenst overhandigen aan de luchtvaartmaatschappij. Dit formulier bevat geen fit-to-fly verklaring, maar geeft de feitelijke informatie weer, conform de richtlijnen van de KNMG. Dit is voldoende voor de luchtvaartmaatschappij om u wel of niet toe te laten op de vlucht volgens de richtlijnen voor gipsverbanden. Met het formulier ‘Informatie over vliegen met gipsverband’ beschikt u zelf over alle relevante informatie over uw gips, wat onduidelijkheden en vertraging kan voorkomen. Ondanks het formulier blijft het raadzaam om altijd vooraf contact op te nemen met uw luchtvaartmaatschappij.
7
Vragen
Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen of heeft u vragen over uw gips- of kunststofverband? Neem dan contact op met de gipskamer. Deze is bereikbaar tijdens kantooruren van 8.00 - 17.00 uur. Ook na kantooruren kunt u dit nummer bellen. U belt dan rechtstreeks met de Spoedeisende Hulp (SEH).
Contactgegevens
Catharina Ziekenhuis 040 - 239 91 11 www.catharinaziekenhuis.nl Gipskamer 040 - 239 96 50 Osteoporoseverpleegkundige 040 - 239 59 00 Routenummer(s) en overige informatie over de Spoedeisende Hulp kunt u terugvinden op www.catharinaziekenhuis.nl/spoedeisende-hulp
8
9
10
11
Altijd als eerste op de hoogte? Meld u dan aan voor onze nieuwsbrief: www.catharinaziekenhuis.nl/nieuwsbrief
Michelangelolaan 2 – 5623 EJ Eindhoven Postbus 1350 – 5602 ZA Eindhoven
