Geluid en muziek met je PC

C O M P UTE R CL U B ACHT E R H O E K

MP3

HARDDISK RECORDING

CD’S

MINI–CURSUS

Geluid en muziek met je PC Voor menigeen is muziek draaien, geluid bewerken, cd’tjes branden e.d. een hele toer. Door onbekendheid met de mogelijkheden van Geluidsprogramma’s komen velen er niet toe om je PC ook eens muzikaal uit te dagen. In deze extra dikke Mini-Cursus willen wij, ondanks onze beperkte voorkennis, enige informatie geven. Hopelijk kunnen velen er hun voordeel mee doen. Het is hardstikke aardig dat: - je copietjes op CD kunt maken van je favoriete muziek; - eigen composities van electronische instrumenten (keyboard e.d.) opgenomen kunnen worden op de computer; - je collectie oude platen “voor later” simpel in kunt branden, evenals muziekcassettes; - zelfs krassen uit je oude platen gehaald kunnen worden; - je met een aangesloten microfoon leuke eigen geluiden kunt opnemen; - hiermee de Windows-geluiden door eigen fabrikaatjes vervangen kunnen worden. De Computer Club Achterhoek heeft dankbaar gebruik gemaakt van de vele informatie die op het Internet te vinden is. Zo kwamen wij o.a. op de website van de HCC, de “Gebruikersgroep Muziek” tegen. Op deze site is zeer veel interessants te vinden (www.muziek-gg.com). Van de meest populaire delen hebben wij in deze handleiding datgene gebruikt dat voor de beginnende en iets gevorderde computeraar interessant kan zijn. Met dank voor de teksten!

MIDI

AUDIO

INHOUD ============================ Je platencollectie op CD-ROM zetten Wat is MIDI ?? Over Midi en andere formaten Wat betekent ….... Een Midi-Interface of een Soundkaart? Een kant en klaar recept Multimedia apparaten configureren Van MIDI naar .WAV Leuke dingen voor de mensen

De Computer Club Achterhoek gaat met de muziek mee !!

bladzijde 2 5 8 9 10 11 12 13 15

PAGINA 2

C C A T E RB O R G

JE PLATEN-COLLECTIE OP CD-ROM ZETTEN. Dozen vol platen hebben sommigen van ons nog ergens in een kast staan, zonde om weg te gooien maar draaien doen we ze haast niet meer, op onze nieuwe stereo installatie zit geen platenspeler meer en om dat oude spul steeds weer te voorschijn te halen is ook zo wat. Omdat we erg veel vragen van bezoekers krijgen hoe deze platen nu op CD te zetten zijn gaan we eens kijken op welke manier dat kan gebeuren. Welke programmatuur hebben we daar voor nodig en hoe kunnen we ruis en krassen wegwerken. Ik zal geen ingewikkeld verhaal gaan houden, maar gewoon eens uitleggen hoe ik het zelf doe. WAT HEBBEN WE NODIG? Omdat ik hier van mijn eigen ervaring uit ga is alles gedaan in Windows 95/98. Uiteraard moet er een cdwriter geïnstalleerd zijn en hebben we een platenspeler nodig. We sluiten deze pickup aan op de microfoon-ingang van onze soundkaart. Mooier is het om via een versterker met een line-out naar PC lineout te werken. Ik ga niet in op de minimale pc-configuratie, welke nodig is, als je een cd-writer hebt in de computer en deze werkt goed, dan is dit natuurlijk prima in orde. DEFRAGMENTEREN. Voor we maar aan opnemen gaan denken moeten we er voor zorgen dat de harddisk die we gebruiken eerst is gedefragmenteerd. De meeste klachten bij het branden van een cd komen hier door. Er zijn mensen die de ene na de andere CDR weggooien omdat ze denken dat er een fout op zit, de boel loopt weer vast en men heeft allerlei foutmeldingen. Is de Harddisk niet recent gedefragmenteerd dan kan onze opname wel in tien verschillende stukjes, verspreid over de disk staan en bij het branden moet het programma veel te lang zoeken en de boel loopt vast. EERST KIEZEN. We zullen om te beginnen eerst moeten kiezen voor de kwaliteit van onze opnamen. Stellen we daar niet zulke hoge eisen aan en hebben we platen, die er nog als nieuw uitzien, dan is het makkelijk. We gebruiken dan gewoon een programma als '“Clean” of “CD Spindocter". Haast alles gaat daarin automatisch en we kunnen er de ruis en dergelijke mee uit halen. Helaas gaat dit ten koste

M U Z IE K & G EL U I D -

MINICURSUS

-

PAGINA 3

van het orginele geluid en echte krassen op de plaat zijn er niet mee te verwijderen. Het is best wel veel werk om een plaat op een CDrom te zetten en als we toch bezig zijn, laten we het dan maar gelijk goed doen. Ik neem elk track van een plaat eerst op in een sample programma welke hem omzet in een .wav-file. De reden waarom wordt verderop wel duidelijk. DE PLATENSPELER. Er zijn veel verschillende soorten platenspelers, met en zonder versterking, met instelbare gevoeligheid, etc. Gebruiken we een pickup met regelbare versterking of gevoeligheid dan kunnen we in de meeste sample programma's zien aan de oplichtende balken of we de boel niet oversturen, e.d. Eventueel kunnen we er een mixer tussen zetten waarmee we de “input” kunnen regelen. Een andere mogelijkheid is opnemen via onze stereo-installatie. We gebruiken de Line-in van de soundkaart om de pick-up op aan te sluiten. HET SAMPLE PROGRAMMA. Dit moet een programma zijn dat sampled door middel van harddisk-recording. Of je moet enorme schuiten met geheugen hebben. Er zijn er tientallen, zelfs in de freeware, het programma dat ik gebruik is Cooledit. De bewerkingen die we gaan doen zijn vrij universeel dus met je eigen software moet dit ook lukken. Een ding wil ik apart omschrijven en dat is de functie “normalize“. Deze functie bekijkt het maximale percentage dat het volume van uw sample kan worden verhoogd, zonder dat er vervorming of clipping errors komen. Meestal is de functie “normalize” aanwezig in een pulldown menu. Anders moet je even in de helpfile van het programma kijken. Bij GoldWave (een shareware programma), is hij bijvoorbeeld te vinden bij Effect, Volume, Maximize. Gebruik je deze functie, met dezelfde instellingen, bij elk track die je opneemt dan zijn na het branden alle tracks ook gelijk van volume. HET OPNEMEN. We nemen nu een track op vanaf de plaat en zullen zien dat de grafische weergave van de sample niet altijd denderend is en als we hem afluisteren klinkt hij wat benauwd. We selecteren nu de functie “normalize” en zullen merken dat de sample op de harddisk overschreven wordt. Na enige tijd krijgen we een sample in vol ornaat op ons scherm te zien, welke klinkt als een klok. We geven deze een naam en saven hem weg. In enkele programma's kunnen we nog kiezen hoe we hem wegsaven, als gewoon .wav of in gecomprimeerde vorm. Omdat we er een cd van willen maken saven we hem weg als .wav.

PAGINA 4

C C A T E RB O R G

BEWERKEN VAN DE SAMPLE. Het mooie van zo’n sample programma is nu dat we met de opgenomen muziek nog van alles uit kunnen halen. Er is een scala aan effecten welke we er op los kunnen laten, doen we nu niet want we willen een zo goed mogelijke copie van onze plaat hebben. Wat we wel kunnen doen is bijvoorbeeld krassen er uit halen. Als we de sample uitzoomen en afspelen zien we waar de krassen zitten: er is een duidelijke piek te zien. We pakken nu het potloodje dat boven in ons beeld staat en klikken er mee met de muisknop op de bovenkant van de piek. We blijven de muisknop vasthouden en halen de piek naar de middellijn van de sample. Als we hem nu loslaten is de kras verdwenen en niet meer te horen, zonder dat we ook maar iets veranderen aan onze originele muziek. In verschillende programma’s zijn er natuurlijk ook verschillende manieren om deze bewerking te doen. Zaten er erg harde krassen bij, dan kunnen dit wel eens de hoogste pieken van uw sample zijn geweest en is het raadzaam om daarna nog een keer “normalize” te doen. Vergeet niet om de sample weg te saven. Op deze manier doen we alle nummers van de plaat, of nummers van verschillende platen als je jouw eigen plaat samen wilt stellen. Zorg altijd dat je met het totaal aantal nummers niet boven de 600 MB komt. Er is altijd nog ruimte nodig op je cd om de gegevens en de indeling neer te zetten. HET BRANDEN VAN DE CD. In sommige sample programma’s kunnen gelijk de weggeschreven nummers geselecteerd worden en er een cd van gemaakt worden. Bij elke cd-writer zit echter wel een programma om van .wav-files een audio cd te maken. Meestal selecteert men gewoon de directory/ map waar de .wav-files in staan en het programma doet de rest. ALS JE TOCH DE .WAV OP JE HARDDISK HEBT STAAN. Als we toch bezig zijn kunnen we natuurlijk gelijk van deze nummers MP3-files maken. Nu ik dit zit te schrijven draait er op de achtergrond een cd met 220 nummers welke ik van platen heb gehaald. Dat is zo’n 14 uur muziek op 1 cdrom. KOPIEERBEVEILIGING OP AUDIO CD’S. De bovenstaande methode kun je natuurlijk ook gebruiken als vandaag of morgen op de audio cd’s een kopieerbeveiliging zit. Deze beveiliging is digitaal en daar heb je dan niets mee te maken, het is puur audio wat opgenomen en weggeschreven is. Het maakt niet uit wat je op de microfoon-/line-iningang hebt aangesloten, als het maar audio is. Ook je cassettebandjes, de bandrecorderbanden, het geluid van videobanden e.d. kun je op deze manier op CD zetten. …….Wel alleen voor eigen gebruik natuurlijk……..

M U Z IE K & G EL U I D - M I NIC U R S US -

PAGINA 5

WAT IS MIDI ? VERGELIJK MIDI EENS MET EEN TELEFOON. M.I.D.I. is een afkorting van Musical Instruments Digital Interface en maakt het mogelijk verschillende elektronische instrumenten aan elkaar te koppelen. Je kunt het beste denken aan een telefoonlijn, via deze aansluiting kun je geluid verzenden naar een ander toestel, een babyfoon beluisteren in een andere woning, iemand een opdracht geven om een bepaalde handeling te doen, via een fax of modem gegevens verzenden, enz. Maar ook het tegengestelde geldt. Je kunt via de telefoon ook allerlei gegevens binnen krijgen. Hetzelfde geldt voor midi en muziekinstrumenten. Midi is de telefoonlijn tussen verschillende instrumenten. Je kunt hiermee ook gegevens versturen van het ene naar het andere instrument.

UITBREIDING VAN EEN ORGEL Heb je bijvoorbeeld een orgel en raak je een beetje uitgekeken, op de dikwijls weinige instrumenten? Dan kun je MIDI in laten bouwen. Er komt dan een elektronische print in je orgel, die verbonden is met de toetsen. Je kunt dan een MIDIMODULE kopen, dit is een kastje waarin soms wel honderden instrumenten zitten. Je sluit een midikabel aan, tussen het kastje en je orgel en je hebt er legio instrumenten bij. Er zijn ook modules, die niet alleen instrumenten in zich hebben, maar ook een begeleidingsautomaat. Je stelt op het kastje een bepaald ritme in (Wals, Tango, enz.), je deelt dan via de module, je toetsenbord in tweeën en op ingave van je eigen accoorden aan de linkerkant, verzorgt de module de drums, bassen en tegenmelodie. Aan de rechterkant speel je dan zelf de solo.

DIGITALE BANDRECORDER Leuk is het altijd, als je aardig kunt spelen, om een bandje te maken. Tenslotte wil je je familie ook wel eens laten horen, hoe goed je bent. Maar vaak gaat het spelen wel goed tot je op gaat nemen. Maar er sluipen toch steeds weer fouten in. Ook dit kan met midi geregeld worden. Er zijn zgn. "sequencers" ofwel digitale bandrecorders. Dit kan zijn een module, die je op je orgel aan sluit, of een computerprogramma. Een sequencer heeft altijd, in tegenstelling tot een bandrecorder, veel verschillende "sporen" en kan daarop gelijktijdig van verschillende "midikanalen", de muziek opnemen.

PAGINA 6

C C A T E RB O R G

De Drums, Bassen, Solo, enz. staan dan ieder op hun eigen spoor. Laten we als voorbeeld eens een stukje gaan spelen. We starten de sequencer, zetten de begeleiding aan, beginnend met een intro, en spelen ons nummer in. Fouten of geen fouten, we gaan gewoon door. We geven tussendoor nog eens een “fill in” (eenvoudig gezegd een stukje drumsolo), en eindigen keurig met een “ending“. We stoppen de sequencer. Nu kunnen we de sequencer weer starten en terug luisteren wat we ingespeeld hebben. Hebben we fouten gemaakt, dan luisteren we goed, met welk instrument dat gebeurd is. Als dit bijv. het solo instrument is, klikken we in de display of op ons computerscherm het spoor track aan, waarop dit instrument is opgenomen. We kunnen nu op dit track echt alles veranderen; de aangeslagen toets, het volume, het instrumentnummer, de aanslaggevoeligheid, enz. Als we nu de sequencer laten spelen, kunnen we horen waar we een fout gemaakt hebben. Is bijvoorbeeld een verkeerde toets aangeslagen, laten we zeggen D2 in plaats van C2, dan veranderen we dit gewoon op het scherm of de display en de fout is er uit. Klinkt één van de gebruikte instrumenten te hard of te zacht, dan veranderen we dit ook en denken we, in plaats van die sax had ik liever een trompet gehad, dan geven we gewoon, op het spoor waarop de sax staat het programma-nummer van de trompet in. Iets makkelijker dan 50 keer overspelen met je cassetterecorder, niet waar?

Kan Richard Clayderman ook jazzgitaar spelen ? Als wij dit willen, kan dit met MIDI zonder probleem. Er zijn voor MIDI inmiddels duizenden songs, van klassiek tot pop. Heb je een computer of een losse sequencer, dan kun je daar bijvoorbeeld een song van RICHARD inladen. De verschillende instrumenten, die gebruikt zijn, staan weer ieder op hun eigen spoor en door op het pianospoor het programma-nummer van jouw jazzgitaar in te geven, speelt Clayderman jazzgitaar. En klik je het spoor, waarop de piano staat uit en start je de sequencer, dan speel je toch lekker zelf de solo en laat je de andere sporen jou keurig netjes begeleiden. (Zou dat eenmans orkest op de bruiloft van mijn zwager dat nu ook gedaan hebben, of was hij werkelijk zo goed dat hij zes instrumenten tegelijk bespeelde?). In verschillende computerprogramma’s kun je ook jouw ingespeelde tango veranderen in bijvoorbeeld een bossa nova. Klinkt misschien ook leuk. Bladmuziek noot voor noot ingeven is ook een mogelijkheid, jouw favoriete stuk, kun je dan met jouw favoriete instrumenten laten spelen. Het kan ook andersom, jouw ingespeelde muziek kun je ook uitprinten en zodoende je eigen bladmuziek maken.


PAGINA 7

Sysex Nee, we blijven netjes. Sysex staat voor system exclusief. Dit is een bepaalde digitale code die een fabrikant mee geeft aan zijn specifieke instrumenten, die in je synthesizer zitten. Elk instrument heeft zijn eigen code. Kan jouw keyboard nu, via MIDI, deze codes verzenden, dan is hier in combinatie met een computer veel mee te doen. We kunnen in onze zelf ingespeelde song op elk track de code van het juiste instrument ingeven. Laden we dan een song in, dan hoeven we niets aan ons keyboard in te stellen, dat doet de sequencer wel. Op elk midikanaal komt dan het goede instrument te staan en de schijf, die we in onze computer stoppen, is dan net een cd’tje. Er zijn ook programma’s waarin verschillende banken met instrumenten staan voor uw keyboard of module. Je kunt dan totaal andere instrumenten in je synthesizer zetten. Ook instrumenten die je zelf veranderd hebt kun je dan in de computer veilig stellen. De computer als muziekleraar Via MIDI kun je ook keyboard leren spelen. Er zijn programma’s waarmee je een toetsenbord in beeld krijgt, laadt dan een song in en drukt op start. De toetsen die je aan moet slaan worden dan in een andere kleur aangegeven en pas als je de goede toets hebt ingedrukt, gaat het verder. Je kunt accoorden oefenen, noten leren lezen, componeren en ga zo maar door. Voorbeelden zijn: KeyNote Music Drills 32-Bit Version 1.40 en Note Worthy Composer 1.70

Het aansturen van externe apparatuur Er zijn tegenwoordig ook veel apparaten die zich door MIDI laten aansturen. De muziek kan synchroon lopen met de dia’s op je projector of de film in de camera. Er kunnen met MIDI spots aangestuurd worden zodat deze branden op de maat van de muziek. Een aparte belevenis is ook altijd een door MIDI gestuurde lasershow. Prachtige effecten en zelfs animaties dansen dan om je heen, je zweeft dan in de muziek. Er zijn voiceprocessors, waarmee je via MIDI nooit vals kunt zingen. En ga zo maar door.

De COMPUTER CLUB ACHTERHOEK de club waar MUZIEK in zit !!

PAGINA 8

C C A T E RB O R G

OVER MIDI EN ANDERE FORMATEN MIDI - MUSIC INSTRUMENT DIGITAL INTERFACE. In het begin van de jaren 80 hebben verschillende mensen, die met muziek werkten, hun koppen bij elkaar gestoken om een standaard af te spreken voor een manier om verschillende instrumenten aan elkaar te koppelen. Hieruit is "midi" voortgekomen, een standaard die over de hele wereld geaccepteerd is. Veel bestandsformaten vindt je dus op je computer terug. Naast de vertrouwde WAV-bestanden is de laatste paar jaar het MP3-gebeuren zeer bekend geworden. De ontwikkeling van dit kwalitatieve prima geluidsformaat is erg snel gegaan. MIDI-bestanden hebben de extensie MID. MOD-FILES Modfiles zijn songfiles welke samengesteld zijn uit samples. Dit formaat is populair geworden op de Commodore Amiga. Er zijn ook programma’s voor om deze Amiga-files om te zetten naar de PC. VOC Een van de eerste soundkaarten was de Soundblaster. Deze gebruikte de extensie .VOC voor de samples. WAV Het meest populaire sample formaat van dit moment. Windows gebruikt het en in praktisch elk sample programma zit de mogelijkheid om met deze extensie weg te saven. CMF Ook een extensie gebruikt door de eerste Soundblaster kaarten om een song te maken. ROL Zo ver ik weet was de eerste soundkaart een Adlib kaart. Deze gebruikte . rol als formaat om songs in weg te schrijven. SND Een oud formaat voor samples, afkomstig van de Apple macintosh. AU Nieuwer geluidsformaat, komt meer voor als SND CWK Deze extensie komen we nog regelmatig tegen en is het eigen formaat van het programma Cakewalk, dat een van de eerste komplete sequencers voor de PC was. MP3 Een extensie voor gecomprimeerde .wav-files. De files nemen nog maar (bij dezelfde kwaliteit) 1/10 van de ruimte in beslag. Erg populair op het internet. Zijn voorganger was MP2 CONVERTERS Er zijn diverse tools en programma’s om de verschillende formaten naar elkaar te converteren. VocToWav is er zo een voor samples en bijvoorbeeld ModToMidi voor songs. Houdt er wel rekening mee dat de oudere "songformaten" ook op oudere programma’s zijn gemaakt, welke nog niet zoveel mogelijkheden hadden. CMF en ROL files zijn bijvoorbeeld niet aanslaggevoelig ingespeeld en klinken na converteren dus wat monotoom.


PAGINA 9

WAT BETEKENT ........... ADC - Analoog naar Digitaal converter. AFTERTOUCH - Een midi-controller welke registreerd hoelang een toets wordt aangehouden. CHANNEL PRESSURE - Een midi-controller die aangeeft hoe hard een toets is aangeslagen. DOCHTERBOARD - Een plug-in kaartje voor een soundkaart met mooie samples. DSP - Staat voor Digital Signal Processing - om een sound van effect te voorzien. FM SYNTHESIS - Een techniek waarin frequency modulatie is gebruikt om complexe samples samen te stellen. GM - General Midi - een protocol waaraan de samenstelling van een midifile moet voldoen, zodat hij direct op andere GM-apparaten af te spelen is zonder aanpassingen. HERTZ - Hiermee wordt de frequentie aangeduid. Het aantal cycles per seconde. Een mens hoort van 20 HZ tot 20.000 HZ. INTERFACE - Een link tussen verschillende apparaten. Met een Midi-interface kun je verschillende muziekinstrumenten aan elkaar koppelen. MAPPER - Een device dat in realtime data converteert. MIDI THRU - Koppelt midi-in door naar een ander apparaat. MONOPHONE - Slechts 1 noot tegelijk kan worden geproduceeerd. MPU-401 - Een midi-interface van Roland welke standaard is geworden. De meeste soundkaarten met midi zijn MPU-compatible. MULTITIMBRAL - Er kunnen meerdere instrumenten tegelijk afgespeeld worden. PANNING - Een instrument links of rechts laten horen. PERCUSSIE - Verschillende soorten slaginstrumenten. PROTOCOL - Specificatie van regels om informatie tussen apparaten uit te wisselen. REALTIME - Een sequencer of arranger reageert onmiddelijk op uw keyboard. Als je bijvoorbeeld een arranger aan je keyboard gekoppeld hebt zullen de stijlen meegaan met de aangeslagen accoorden. SAMPLE - Een digitale opname van een geluid. SAMPLER - Een apparaat of programma om een geluid op te nemen. SEQUENCER - Een digitale bandrecorder. SMPTE TIMECODE - Om apparaten met elkaar te synchroniseren. SPLIT KEYBOARD - Een mogelijkheid om een klavier in tweeën te delen. Rechts kan dan de solo en links de accoorden gespeeld worden. STEP RECORDING - Het stap voor stap ingeven van de noten in een sequencer. SUSTAIN PEDAL - Een pedaal om een aangeslagen noot langer aan te houden. SYNTHESIZER - Een keyboard of module met de mogelijkheid om zelf instrumenten te maken. SYSTEM EXCLUSIEF - Systeem gebonden midi-boodschappen om een bepaald merk te identificeren.

PAGINA 10

C C A T E RB O R G

EEN MIDI-INTERFACE OF EEN SOUNDKAART WAT KUNNEN WE HET BESTE AANSCHAFFEN ? Als we een soundkaart nieuw kopen is dat eigenlijk geen probleem meer. Met een tweedehandsje wordt het echter oppassen. We kunnen verschillende dingen via midi doen, gewoon opnemen en afspelen, maar ook meer ingewikkelde dingen waarbij in een korte tijd ontzettend veel data via midi naar de computer moet. Enkele voorbeelden hiervoor zijn een sysex-dump en een standaard sample dump. Met de oudere soundkaarten, met daarop een aansluiting voor een midikabel ging dat afspelen en opnemen prima maar wilde we snelle dumpen geven dan lukte dat niet. Deze kaarten hadden wel een midi-interface maar deze was niet snel genoeg. Op de moderne kaarten zit een “Uart“. Dit is een chip om de serieële data te versnellen. Kaarten waar bij staat: volledig MPU compatible hebben zo’n chip. Om maar eens een populaire kaart te noemen, de Soundblaster, de SB-pro had deze chip niet maar de SB16 en hoger hebben hem wel. Als we dan kijken wat zo’n kaart tegenwoordig kost, rond de fl. 60,-, dan is dat geen probleem. Hebben we hem niet beslist nodig dan neemt een aparte midi-interface alleen maar onnodige ruimte voor een slot in beslag. En natuurlijk ook weer een apart adres en IRQ. Mensen die al wat langer met de computer bezig zijn weten dat het altijd al worstellen is met deze IRQ’s. Vooral als je wat meer kaarten in je computer hebt wordt dit vaak een probleem. Kun je dus met een soundkaart met midi-interface toe dan is dit niet alleen goedkoper maar ook aan te bevelen. Voor gespecialiseerde midi-mensen zijn er natuurlijk midi-interfaces met meer mogelijkheden. Een dubbele in & out, een aparte synchronisatie-aansluiting, etc., om maar eens een voorbeeld te noemen. De meesten van ons hebben dit echter niet nodig. Nu zijn er onder ons mensen, die zeggen: op mijn soundkaart zit helemaal geen mogelijkheid om een midi-kabel te pluggen, terwijl het wel op de verpakking staat. Als je aan de buitenkant, de kant die uit de computer steekt, kijkt zit daar een game poort, waar je normaal een joystick op aansluit. Voor deze poort zijn er kabels verkrijgbaar voor zo’n fl. 40,- die op deze game-poort passen. Aan de andere kant zitten er dan drie verschillende aansluitingen. Opnieuw een joystick aansluiting, een midi-in en een midi-out. Let er wel op, er zijn hele goedkope soundkaartjes te koop, soms al voor zo’n tientje of vier, die deze aansluiting niet hebben. Even goed de gebruiksaanwijzing lezen voor je hem koopt.

PAGINA 11

C C A T E RB O R G

ER WORDT ONS VEEL GEVRAAGD: WAT IS EEN GOEDE MIDI-INTERFACE ? Ik zou haast zeggen: er zijn geen slechte interfaces meer. Klachten over installeren, geluid, problemen met software, en ga zo maar door: dit blijkt soms te liggen aan de instellingen van Windows of de programmatuur. Ook een verkeerd gesoldeerde midikabel veroorzaakte nog wel eens problemen. Maar bij een bepaald merk interface, of soundkaart met midi-interface, is nooit naar voren gekomen dat hij niet goed was. Heb je dus geen speciale interface nodig, koop dan gewoon de goedkoopste en let er op dat hij volledig MPU compatible is. Er is natuurlijk een groot verschil in de kwaliteit van bijvoorbeeld het geluid van een soundkaart, de mogelijkheid om deze uit te breiden, kan er een daughterboard op, etc. maar dat is een heel ander verhaal, vaak ligt het ook aan de persoonlijke smaak van geluid van degene die de kaart koopt. Niet iedereen “hoort” hetzelfde. Jammer is het, dat er tegenwoordig fabrikanten zijn die het geluid van hun soundkaarten zo goed vinden dat ze de uitbreidings-connector er maar af laten. Een daughterboard kan er dan niet meer op.

EEN KANT EN KLAAR RECEPT Elke muziekliefhebber weet inmiddels wat MP3 is, hier een kant en klaar recept om het in de praktijk te gebruiken. We gaan een komplete track vanaf een audio-cd omzetten in een MP3 file, je zult zien dat de songs op het laatst erg weinig ruimte innemen. Op een 100MB zipdrive kunnen al gauw zo'n 40 van je favoriete liedjes, welke dan af te spelen zijn zonder hoorbaar kwaliteitsverlies. Om dit te doen hebben we twee programma's nodig. Een programma om een digitale audio copy te maken, we zetten dan een cd-audio track om in een .wav file en een programma om deze .wav file om te zetten naar MP3. Om te beginnen nemen we het shareware programma WINDAC32. * Doe een audio-cd in je cdrom drive. * Start Windac32. * Selecteer een track. * Klik op “play” om te beluisteren. Auto MP3CD Er is nu een programma om Mp3 files automatisch te laten spelen vanaf je eigen gemaakte cdrom. Je zet al je favoriete nummers op het schijfje, copieert er de drie files van Auto Mp3 bij, stopt hem in je cdrom-drive en je hebt zo’n 4 á 5 uur muziek. Het werkt met Windows 95/98, ME/2000 en NT. Hoe maak je een autoplay Mp3 cd? a. Je hebt een mp3 player nodig, welke *.m3u playlist ondersteunt, WinAmp bijvoorbeeld, geïnstalleerd op het systeem waar je de cdrom afspeelt. b. Maak eerst een tijdelijke directory en zet daar al de mp3-files in die je op de cdrom wilt branden. c. Maak dan een playlist in diezelfde directory. d. Geef de playlist de naam: cdmp3.m3u. e. Copieer de files AutoMP3.exe en Autorun.inf naar deze zelfde directory.

PAGINA 12

C C A T E RB O R G

f. Blijf liefst net onder de 600 MB aan data zodat je zeker weet dat alles op de cdrom gaat, er is altijd extra ruimte nodig voor de indeling van de cdrom. g. Maak nu met je CDwriter-programma van deze directory een data-cd welke op alle systemen leesbaar is en klaar is Kees. Het programma is freeware en kost dus niets. Het is o.a. te downloaden bij: http:// www.winsite.com. of ftp.winsite.com. Bij de download zit een uitgebreide gebruiksaanwijzing met voorbeelden; dus het moet lukken. * Selecteer 'Actions' en daarna 'copy track'. * geef het nummer een naam en kies opslaan. * Het programma converteert de track nu naar een .wav-file. * Klik op close en sluit het programma af. De volgende shareware programma's die we nodig hebben zijn MP3-compres en Mp3-Blaster. * Laad het programma MP3-compres. Klik op je weggeschreven .wav-file. * Klik op 'compres'. Het programma maakt er nu een MP3-file van. * Als dit klaar is, sluit dan MP3-compres af. * Start nu MP3-Blaster. * Laad de file in en speel hem af.

MULTIMEDIA APPARATEN CONFIGUREREN SOUNDKAART - MIDI - WINDOWS 95/98/ME

1. Klik op "deze computer". 2. 3. 4. 5.

Klik op "configuratiescherm". Klik op "multimedia". Klik op "midi". Klik "midi-uitvoer: één instrument aan". Je ziet nu de drivers staan welke zijn geinstalleerd. Hier kunnen staan:

a. de wave driver van je soundkaart. b. de fm driver van de soundkaart. c. de midi driver voor de externe poort. (dit is de kabel die buiten de computer op de soundkaart geplugd is). d. drivers voor software synthesizers. Dit kan bijv. zijn: Virtual Sound canvas, Wingroove, Reality, etc. 6. Selecteer de driver waarover je de programma’s wilt afspelen. 7. Klik op o.k. Start je nu bijvoorbeeld een sequencer, dan zal het geluid van de midi-out via deze driver gaan.

PAGINA 13

C C A T E RB O R G

VAN MIDI NAAR .WAV Het is goed te merken dat veel computeraars & muzikanten, nu zij een eigen CD-brander hebben, eindelijk ook eigen muzieknummers op het zilveren schijfje kunnen zetten. De grote vraag is steeds: “hoe zetten we een midifile om in een .wav-bestand, zodat hij op cd gezet kan worden“. Er bestaan wel programma’s die dit direct doen, maar deze werken dan met een ingebouwde software synthesizer en onze song wordt dan met hele andere geluiden afgespeeld dan het origineel. Hieronder enkele manieren waarop dit kan gebeuren. Extern opnemen Een eigen compositie kan natuurlijk op een bandje gezet worden en daarna ingesampled in de computer. We krijgen dan een behoorlijk geluidsverlies en dat is nooit de bedoeling. Je midifile afspelen via een extern keyboard of module De audio output van een van deze apparaten moet dan gekoppeld worden aan de line-in van je soundkaart. Heb je voldoende geheugen dan kun je zowel een sample programma als een sequencer starten en alles opnemen. Let er wel op dat sommige sequencers, bijvoorbeeld Cubase Audio, standaard na het opstarten al de audio driver gebruiken, je krijgt dan de melding dat deze driver al in gebruik is. De recorder van je soundkaart gebruiken Heb je de midifile gemaakt in de computer met gebruik van de instrumenten van je soundkaart dan kun je gewoon een sequencer starten, de soundrecorder starten en opnemen maar. Heel belangrijk is dan de instelling van de mixer van je soundkaart. Ik ga nu even uit van een van de meest gebruikte kaarten, de Soundblaster Live. Bij andere soundkaarten zitten meestal gelijkwaardige mogelijkheden die anders genoemd worden. Het moet niet moeilijk zijn dat zelf even uit te zoeken.

PAGINA 14

C C A T E RB O R G

In de SB-Live stel je in de mixer in bij “record” het oortje. Er naast staat de tekst: what you hear. Het geluid dat via, welk programma dan ook wordt afgespeeld, wordt dan ook opgenomen. De midifile starten, de recorder starten en opnemen maar. In plaats van de recorder kun je ook een uitgebreider sample programma starten. Je kunt dan nog allerlei audio effecten en plug-ins op je opgenomen song loslaten. Alles in de sequencer doen In de meeste moderne sequencer programma’s, welke ook audio aankunnen, kun je al de bewerkingen doen zonder dat je een ander programma nodig hebt. Als voorbeeld zal ik Cakewalk Pro Audio nemen. * in de mixer selecteer je “what you hear“. * laad je midifile in. * klik op een leeg track onder je midifile. * onder “source” staat op dit track “midi“. * dubbel klik op “midi“. * selecteer bij source: left SB Live wave in. * klik op een tweede track en herhaal dan bovenstaand maar selecteer bij source: right SB Live wave in. * klik bij beide tracks op de “R” van record, deze worden nu rood. * klik rechtsboven aan je scherm op de rode punt van “record“. De sequencer start nu en je midifile wordt opgenomen. Nadat je op stop hebt gedrukt zie je de .wav keurig op de nieuwe tracks verschijnen. Als je nu de tracks met midifiles “mute” dan kun je de opgenomen .wav beluisteren. Ga nu naar het puldown menu “tools” en selecteer “Export Audio“. Geef je .wav een naam en save hem weg. Zoals je ziet, het is niet zo moeilijk, heb je eenmaal een .wav dan kun je daar nog van alles mee doen. Laad hem in een uitgebreid sample programma en leef je uit. Cooledit2000 + PRO is ook zo’n programma. Voor meer afspeel-, bewerkings-, converteer– en zogenaamde RIPprogramma’s: zie bladzijde 15


PAGINA 15

LEUKE DINGEN voor DE MENSEN In het Shareware Circuit zijn veel programma’s te vinden om te gebruiken als je met muziek wat meer wilt doen. Wij maakten een selectie van het huidige aanbod. Er is natuurlijk veel meer. Onderstaande freeware en shareware programma’s hebben wij op een CD-tje gebrand. Voor het luttele bedrag van ƒ 7,50 ( EURO 3½) als de CCA-Muziek-rom nr. 2 bij de CCA-mensen te koop. Onder meer de volgende programma‘s staan er op: FreeRIP MP3

Cdex130

Makkelijk tooltje om je CD’s in 1 keer of per track afzonderlijk te Rippen, naar WAV/ MP3 om te zetten.

De laatste guldens

Nog een “RIP”-programma: converteert CD-audio naar WAV en MP3 en omgekeerd.

Cooledit2000

Het beste programma voor het bewerken van .wavbestanden. Cooledit 1.2 PRO Het grote broertje van Cooledit. Met parallele tracks. Blaze Media Pro

Speel, edit, converteer en neem audio en videobestanden op.

dBpowerAMP Music Converter Converteer audio bestanden van en naar alle bestandsformaten. Handig! Goldwave 4.24

Nog zo’n aardige muziekstudio met alles erop en eraan.

WinAmp 2.75

Een van de meest gebruikte MP3/WAV/CD-spelers van dit moment. Ook een CD-spelertje.

Axel-CD 2.17

Windows Media Player 7.1 De nieuwste versie van Microsofts Movie player Windows Media Encoder 7.1 Maak nu zelf Windows media files

En verder een groot aantal muziek-geluidsbestanden, in *. WAV, *.MID en *.MP3 formaat. Om te proberen.

COMPUTER CLUB ACHTERHOEK

Waliënsestraat 123 7103 EA Winterswijk ———— Tel.0543 51 80 41

Met de CCA steeds hoger op

Internet betekent (g)een revolutie

De Computer Club Achterhoek heeft de URL (het adres) http://dit.is/ccachterhoek Deze hyperlink kan je intypen en dan zoekt de browser de openingspagina van onze website. Informatie: E-mail [email protected]

Samengesteld door Hans ter Linde Copyright CCA Terborg © 2001

Geluid en muziek met je PC

Recommend Documents