Geconsolideerd kwartaalbericht Eerste drie kwartalen 2005

Geconsolideerd kwartaalbericht Eerste drie kwartalen 2005

Brussel/Utrecht, 23 november 2005

IFRS kwartaalbericht

2


Inhoud Geconsolideerde winsten verliesrekening Geconsolideerde balans Geconsolideerd overzicht van het verloop van het eigen vermogen Verloop aandelen Geconsolideerd kasstroomoverzicht 1 Samenvatting grondslagen voor financiële verslaggeving 1.1 Algemeen 1.2 Schattingen 1.3 Toepassingsdata 1.4 Bepaling van de grondslagen voor financiële verslaggeving 1.5 Overige waarderingsgrondslagen 1.6 Consolidatiekring 1.7 Eerste toepassing van IFRS door Fortis 1.8 Segment informatie 1.9 Presentatie en informatieverschaffing 2 Effecten van IFRS op de balans, het eigen vermogen en de winsten verliesrekening van Fortis 2.1 Reconciliatie van het eigen vermogen 2.2 Reconciliatie van de geconsolideerde balans 2.3 Reconciliatie van het nettoresultaat en de winsten verliesrekening 2.4 Vergelijking tussen de winsten verliesrekening op basis van IFRS en FAP 2.5 Belangrijke verschillen in het kasstroomoverzicht 3 Overnames en desinvesteringen 4 Segment informatie 4.1 Bank 4.2 Verzekeringen 4.3 Algemeen 4.4 Overige 4.5 Balans en winsten verliesrekening per segment 4.6 Winst- en verliesrekening van de Banksegmenten 4.7 Winst- en verliesrekening van de Verzekeringssegmenten 4.8 Winst- en verliesrekening Verzekeringen gesplitst in Leven en Niet-leven 5 Toelichting op de geconsolideerde balans en winsten verliesrekening 5.1 Beleggingen 5.2 Bijzondere afwaarderingen op activa 5.3 Vermogen onder beheer 5.4 Dividend 6 Toelichting op het segment Bank 6.1 Vorderingen op kredietinstellingen 6.2 Vorderingen op klanten 6.3 Schulden aan kredietinstellingen 6.4 Schulden aan klanten 6.5 Vergoedingen en commisssies 7 Toelichting op het segment Verzekeringen 7.1 Overzicht verzekeringspremies 7.2 Verzekeringspremies verdeeld naar verzekeringsbranche 7.3 Eenmalige en periodieke premies 8 Solvabiliteit 9 Gebeurtenissen na balansdatum Beoordelingsverklaring

4 5 6 6 6 7 7 8 8 8 9 11 12 12 13 14 14 17 19 22 25 26 29 29 29 30 30 31 35 37 39 42 42 44 45 46 47 47 47 48 48 48 49 49 50 51 52 53 54

Alle bedragen in de cijferopstellingen van dit kwartaalbericht luiden in miljoenen euro’s tenzij anders vermeld.

3


Geconsolideerde winsten verliesrekening Eerste drie kwartalen

Eerste drie kwartalen

2005

2004

51.312,2

37.415,5

9.320,2

8.570,2

Baten Rente en soortgelijke baten Verzekeringspremies Dividend- en andere beleggingsbaten

692,7

635,2

Aandeel in het resultaat van geassocieerde deelnemingen en joint ventures

132,9

176,5

1.550,9

1.312,2

Gerealiseerde winsten (verliezen) op beleggingen Overige (on)gerealiseerde winsten en verliezen

717,8

- 281,5

Baten uit vergoedingen en commissies

2.261,5

2.044,2

Baten uit beleggingen voor unit-linked producten

2.618,6

581,3

Overige baten

532,7

721,2

Totale baten

69.139,5

51.174,8

Lasten Rente en soortgelijke lasten

- 46.409,4

- 32.705,9

Technische lasten

- 8.347,3

- 7.813,6

Lasten inzake unit-linked producten

- 3.092,8

- 849,6

- 138,1

- 290,2

- 1.226,1

- 1.163,1

Wijzigingen in de bijzondere waardeverminderingen Lasten van vergoedingen en commissies Afschrijving van materiële en immateriële vaste activa

- 385,1

- 357,8

Personeelskosten

- 3.048,6

- 2.848,0

Overige lasten

- 2.011,3

- 2.194,5

Totale lasten

- 64.658,7

- 48.222,7

4.480,8

2.952,1

Winst voor belasting en minderheidsbelangen

Belasting

- 986,1

- 578,6

Nettowinst voor minderheidsbelangen

3.494,7

2.373,5

Minderheidsbelangen

38,7

26,7

3.456,0

2.346,8

Gewone winst per aandeel

2,69

1,74

Verwaterde winst per aandeel

2,64

1,71

Nettowinst

Gegevens per aandeel (EUR)

4


Geconsolideerde balans 30 september

31 december

2005

2004

Activa Kas en kasequivalenten

24.598,6

25.019,7

Vorderingen op kredietinstellingen

122.910,3

64.197,0

Vorderingen op klanten

242.702,0

227.780,1

67.090,8

60.624,7

Handelsactiva Beleggingen: - Tot einde looptijd aangehouden

4.921,4

4.721,3

172.882,5

153.543,2

- Tegen reële waarde via de winsten verliesrekening

4.857,6

3.390,6

- Vastgoedbeleggingen

2.459,2

2.304,4

- Beleggingen in geassocieerde deelnemingen en joint ventures

1.636,6

2.209,2

- Voor verkoop beschikbaar

186.757,3

166.168,7

24.435,7

16.853,4

8.006,3

6.562,6

Materiële vaste activa

3.107,2

3.133,0

Goodwill en immateriële vaste activa

1.842,1

671,5

Overige activa

57.912,9

43.165,5

Totaal activa

739.363,2

614.176,2

Beleggingen voor unit-linked producten Overlopende activa

Passiva Handelsschulden

62.511,5

51.648,1

Schulden aan kredietinstellingen

201.929,2

121.036,9

Schulden aan klanten

230.312,1

224.541,0

55.294,2

48.939,6

Technische voorzieningen Schulden inzake unit-linked producten

24.912,7

17.033,5

Schuldbewijzen

70.843,4

71.894,5

4.233,0

2.920,4

13.042,3

13.190,6

Verplichtingen van actuele en latente winstbelasting Achtergestelde schulden Overige financieringen Te betalen interest en overige verplichtingen Voorzieningen Totaal verplichtingen

Eigen vermogen Minderheidsbelangen Groepsvermogen

Totale verplichtingen en eigen vermogen 1)

1.863,4

2.861,3

54.209,4

43.408,1

740,8

918,9

719.892,0

598.392,9

18.746,9

15.443,5

724,3

339,8

19.471,2

15.783,3

739.363,2

614.176,2

1)

1)

Aangepast voor vergelijkingsdoeleinden.

5


Geconsolideerd overzicht van het verloop van het eigen vermogen

Eigen vermogen per 1 januari

2005

2004

15.443,5

12.517,1

Nettowinst Uitgekeerd dividend

3.456,0

2.346,8

- 2.012,3

- 1.174,6

1.575,8

320,1

Herwaardering van beleggingen Valutakoersverschillen

94,3

- 8,9

Eigen aandelen

28,1

181,0

Overig Eigen vermogen per 30 september

161,5

3,8

18.746,9

14.185,3

Verloop in uitstaande aandelen

Aantal uitstaande aandelen Ingekochte aandelen Aantal uitstaande aandelen

30 september 2005

31 december 2004

1.340.786.545

1.340.786.545

- 57.565.484

- 59.946.438

1.283.221.061

1.280.840.107

Geconsolideerd kasstroomoverzicht 2005

2004

Kas en kasequivalenten per 1 januari

25.019,7

21.534,8

Kasstroom uit operationele activiteiten

14.095,9

3.669,9

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

- 10.857,0

- 10.448,9

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

- 3.742,5

3.868,4

Wisselkoerseffect Kas en kasequivalenten per 30 september

6

82,5

22,6

24.598,6

18.646,8


1

Samenvatting grondslagen voor financiële verslaggeving

1.1

Algemeen

De geconsolideerde jaarrekeningen van de in de Europese Unie beursgenoteerde vennootschappen moeten voor boekjaren vanaf 1 januari 2005, worden opgesteld in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards (‘IFRS’) zoals goedgekeurd door de Europese Commissie. In overeenstemming hiermee is dit geconsolideerde kwartaalbericht, met inbegrip van de vergelijkende cijfers 2004, opgesteld op basis van IFRS – met inbegrip van de International Accounting Standards (‘IAS’) en Interpretaties – zoals uitgegeven door de International Accounting Standards Board (‘IASB’) per 31 december 2004 en zoals goedgekeurd door de Europese Commissie (met inbegrip van de zogenaamde ‘carved out’ versie van IAS 39, Financiële instrumenten: opname en waardering). Deze grondslagen voor financiële verslaggeving en interpretaties, en bijgevolg ook de getoonde informatie, met inbegrip van de vergelijkende cijfers voor 2004, zijn niet noodzakelijk definitief. Deze kunnen immers nog wijzigen tot 31 december 2005 als gevolg van onder andere wijzigingen in IFRS-standaarden en –interpretaties, wijzigingen in verplichtingen van de toezichthouders en toepassing van accountantscontrole procedures. Op basis van IFRS 1, Eerste toepassing van International Financial Reporting Standards, moet een entiteit dezelfde grondslagen voor financiële verslaggeving gebruiken in de IFRS-openingsbalans en in alle periodes die in de eerste IFRS-jaarrekening worden gepubliceerd. De grondslagen voor financiële verslaggeving en de interpretaties die Fortis toepast, zijn sinds 1 januari 2005 niet gewijzigd. Op haar vergadering van 15 november 2005 heeft de Europese Commissie een regeling aanvaard welke de aangepaste versie van IAS 39 gerelateerd aan de fair value optie die voorheen niet voorzien was, goedkeurt. De aanvaarding heeft terugwerkende kracht tot 1 januari 2005 waardoor ondernemingen de mogelijkheid wordt geboden om de aangepaste standaard toe te passen bij hun jaarrekening over 2005. Fortis heeft de intentie de fair value optie in een beperkt aantal gevallen toe te passen om zo de boekhoudkundige mismatch te verminderen of om contracten met embedded derivaten tegen reële waarde te kunnen waarderen. Dit heeft tot gevolg dat de cijfers over 2005, evenals de vergelijkende cijfers over 2004, zullen worden aangepast in het kader van het opstellen van de IFRS-jaarrekening over 2005. De jaarrekening van Fortis per 31 december 2004 was opgesteld op basis van de Belgische wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften. Een overzicht van deze verslaggevingsgrondslagen (‘FAP’) staat vermeld in de Fortis 2004 jaarrekening. Fortis heeft deze geconsolideerde jaarrekening voor vergelijkingsdoeleinden aangepast in overeenstemming met IFRS. Het effect van de omzetting naar IFRS wordt toegelicht in hoofdstuk 2 van dit geconsolideerde kwartaalbericht.

7


1.2

Schattingen

De opstelling van jaarrekeningen op basis van IFRS vereist een aantal schattingen. Bovendien wordt van het management gevraagd om haar oordeel te geven tijdens het proces van toepassing van deze waarderingsgrondslagen. Werkelijke resultaten kunnen afwijken van deze schattingen en beoordelingen.

1.3

Toepassingsdata

IFRS laat vrije keuze toe inzake de toepassingsdatum van bepaalde standaarden. Fortis heeft geopteerd voor toepassing van IAS 32 (Financiële instrumenten: informatieverschaffing en presentatie), IAS 39 (Financiële instrumenten: opname en waardering), IFRS 2 (Op aandelen gebaseerde betalingen), IFRS 3 (Bedrijfscombinaties) en IFRS 4 (Verzekeringscontracten) vanaf 1 januari 2004. IFRS 5 (Vaste activa aangehouden voor verkoop en beëindigde bedrijfsactiviteiten) wordt daarentegen pas toegepast vanaf 1 januari 2005.

1.4

Bepaling van de grondslagen voor financiële verslaggeving

De IFRS standaarden staan in bepaalde gevallen keuzemogelijkheden toe. Fortis kiest voor de volgende opties: - Boeking op de transactiedatum: alle aan- en verkopen van financiële activa waarvan de levering plaatsvindt binnen een op basis van standaard-marktconventies vastgelegde termijn, worden opgenomen op de transactiedatum, wat de datum is waarop Fortis een deelnemende partij wordt in de contractuele voorzieningen van de financiële activa. Onder FAP werden deze opgenomen op de afwikkelingsdatum, wat de datum is waarop een actief aan of door Fortis wordt geleverd. - Vastgoedbeleggingen, gebouwen voor eigen gebruik, materiële en immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met de geaccumuleerde afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen. Vastgoedbeleggingen en gebouwen voor eigen gebruik werden onder FAP gewaardeerd tegen reële waarde. - Belangen in joint ventures worden gewaardeerd volgens de ‘equity’ methode. Onder FAP werden joint ventures proportioneel geconsolideerd. - Fortis gebruikt drie soorten afdekkingen: reële-waardeafdekkingen, kasstroomafdekkingen en afdekkingen van een netto-investering. Hedge accounting met betrekking tot reële-waardeafdekkingen van renterisico’s wordt toegepast op portefeuillebasis (‘macro hedging’) vanaf 1 januari 2005. Daarbij wordt het aanvangsverschil tussen de reële waarde en de boekwaarde van het afgedekte instrument bij het afsluiten van de afdekkingstransactie geamortiseerd over de resterende looptijd van het afgedekte instrument (‘omgekeerde afschrijving’). - Voor macro hedges past Fortis de ‘carved out’ versie van IAS 39 toe, zoals goedgekeurd door de Europese Commissie, die een aantal beperkingen inzake reële-waardeafdekkingen en de strikte criteria inzake effectiviteit van zulke afdekkingen verwijdert. Bij deze versie treedt ineffectiviteit slechts op wanneer de nieuwe inschatting van een bepaalde afgedekte groep van items beneden het oorspronkelijk afgedekte bedrag van die groep valt. - Fortis zal ‘shadow accounting’ toepassen op de ongerealiseerde reële-waardeveranderingen van de beleggingen die gerelateerd zijn aan verzekeringsverplichtingen en die daardoor beïnvloeden. Deze reële-waardeveranderingen zullen daardoor geen onderdeel zijn van het eigen vermogen.

8


-

-

-

-

Het volledige bedrag van de overblijvende ongerealiseerde reële-waardeveranderingen van voor verkoop beschikbare financiële activa - na toepassing van ‘shadow accounting’ - die verband houden met discretionaire winstdeling worden afzonderlijk in het eigen vermogen opgenomen. De toereikendheidstoets voor verzekeringsverplichtingen wordt voor elke rapporteringsdatum uitgevoerd op basis van homogene productgroepen. Financieringskosten worden in principe onmiddellijk in het resultaat verantwoord. Financieringskosten die rechtstreeks zijn toe te rekenen aan de verwerving of bouw van een actief worden geactiveerd als deel van de kostprijs van dat actief. Pensioenen: onder IFRS zal Fortis de ‘corridor’-methode blijven toepassen waarbij actuariële verschillen niet geboekt worden indien ze binnen een gedefinieerde bandbreedte vallen.

1.5

Overige waarderingsgrondslagen

Een aantal IFRS-grondslagen worden hierna specifiek toegelicht gezien hun belangrijkheid en de verschillen met FAP. Voor een volledig overzicht van de waarderingsgrondslagen die Fortis onder IFRS toepast wordt verwezen naar www.fortis.com/Shareholders/documents/UK_Accounting_Policies_Results_2004_IFRS.pdf. Voorzieningen IFRS legt striktere regels op dan FAP inzake de vorming van voorzieningen. IFRS laat immers alleen de vorming van voorzieningen via de winsten verliesrekening toe indien ze overeenstemmen met bestaande verplichtingen van Fortis die voortvloeien uit gebeurtenissen in het verleden. Derivaten Onder IFRS moeten derivaten op de balans verantwoord worden tegen reële waarde. De reële-waardeveranderingen worden onmiddellijk in de winsten verliesrekening verantwoord. Onder FAP werden enkel derivaten aangehouden voor handelsdoeleinden, gewaardeerd tegen fair value, op de balans verantwoord.

9


Financiële instrumenten IFRS onderscheidt vier categoriëen van financiële activa, met een verschillende waardering per categorie: - leningen en vorderingen, gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, waarbij de periodieke amortisering in de winsten verliesrekening wordt verantwoord; - tot einde looptijd aangehouden beleggingen, die bestaan uit instrumenten met vaste of bepaalbare betalingen waarvan Fortis stellig voornemens is en in staat is deze aan te houden tot het einde van de looptijd. De waarderingsmethode is identiek aan die voor leningen en vorderingen; - financiële activa tegen reële waarde met ongerealiseerde waardeveranderingen in de winsten verliesrekening, die bestaan uit (i) financiële activa aangehouden voor handelsdoeleinden, en (ii) financiële activa die Fortis onherroepelijk bij verwerving als tegen reële waarde met waardeveranderingen in de winsten verliesrekening heeft geclassificeerd; - voor verkoop beschikbare financiële activa (al degene die niet onder een van de vorige categorieën vallen), tegen reële waarde met ongerealiseerde waardeveranderingen in het eigen vermogen. Fortis neemt het merendeel van de obligaties op als voor verkoop beschikbare activa. Onder IFRS worden deze obligaties bijgevolg tegen reële waarde met waardeveranderingen in het eigen vermogen verantwoord, terwijl ze onder FAP tegen de geamortiseerde kostprijs werden verantwoord. Financiële verplichtingen worden, met uitzondering van derivaten, gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs. Eigen aandelen Wanneer de moedermaatschappijen of hun dochterondernemingen Fortis-aandelen of aankooprechten op Fortis-aandelen verwerven, worden de betaalde bedragen inclusief toewijsbare transactiekosten in mindering van het het eigen vermogen gebracht. Winsten en verliezen uit de verkoop van eigen aandelen worden als een correctie op het eigen vermogen verantwoord. Deze werkwijze verschilt van FAP, waarin Fortis-aandelen als activa werden verantwoord. Gerealiseerde resultaten werden in de winsten verliesrekening verantwoord met uitzondering van de aandelen die in het kader van de Floating-Rate Equity-Linked Subordinated Hybrid (‘FRESH’) obligatielening werden uitgegeven. Verzekeringen In overeenstemming met IFRS 4 worden polissen zonder winstdeling met geen of slechts beperkt verzekeringsrisico niet als verzekerings- maar als beleggingscontracten geclassificeerd. Bijgevolg en in tegenstelling tot FAP worden de door Fortis ontvangen premies onder IFRS in de balans verantwoord en niet in de winsten verliesrekening. Financiële instrumenten met een eigen-vermogenscomponent De componenten van een samengesteld financieel instrument (vreemd vermogen en eigen vermogen) worden in de respectievelijke rubrieken van de balans opgenomen. Onder FAP werden deze instrumenten volledig als vreemd vermogen verantwoord.

10


1.6

Consolidatiekring

Het geconsolideerde kwartaalbericht omvat ook de cijfers van Fortis SA/NV en Fortis N.V. (de moedermaatschappijen) en hun dochterondernemingen. Door de samenvoeging van de jaarrekeningen van Fortis SA/NV en Fortis N.V. heeft Fortis geopteerd voor ‘consortium accounting’ om op de meest duidelijke wijze haar banken verzekeringsactiviteiten weer te geven, zoals voorgeschreven door de 7e EU-richtlijn van 13 juni 1983 (83/349/EEG). Fortis sponsort de oprichting van Special Purpose Entities (‘SPE’s’), voornamelijk voor effectiseringstransacties, uitgifte van structured debt of andere welomlijnde doelstellingen. Sommige van deze SPE’s zijn beschermd tegen faillissement (‘bankruptcy-remote’) waardoor de activa niet door Fortis gebruikt kunnen worden voor het verrekenen van claims van Fortis. SPE’s worden geconsolideerd indien de economische werkelijkheid van de relatie aangeeft dat Fortis overwegende zeggenschap heeft over de SPE’s. Belangen in joint ventures - contractuele afspraken waarbij Fortis en andere partijen een economische activiteit aangaan waarover zij gezamenlijk en evenredig zeggenschap hebben worden gewaardeerd volgens de ‘equity’ methode. Investeringen in geassocieerde deelnemingen - investeringen waarin Fortis invloed van betekenis heeft zonder overwegende zeggenschap, waarbij zij doorgaans tussen 20% en 50% van de stemrechten bezit - worden opgenomen volgens de ‘equity’ methode. Daarnaast worden een aantal dochterondernemingen die onder FAP geen deel uitmaken van de consolidatiekring wel geconsolideerd onder IFRS, zonder materiële impact op het eigen vermogen van de groep.

11


1.7

Eerste toepassing van IFRS door Fortis

IFRS 1, Eerste toepassing van International Financial Reporting Standards, vereist een retroactieve toepassing van IFRS bij de eerste toepassing. Om de toepassing van IFRS te vereenvoudigen voorziet de standaard negen optionele vrijstellingen. Fortis heeft besloten om van de volgende vrijstellingen gebruik te maken: - Bedrijfscombinaties die hebben plaatsgevonden voor 1 januari 2004 worden niet aangepast onder IFRS. Bijgevolg zal de voor die datum betaalde en in het eigen vermogen opgenomen goodwill niet aangepast worden. - Personeelsbeloningen. IFRS biedt de mogelijkheid om alle uitstaande actuariële winsten en verliezen in verband met pensioentoezeggingen, die nog niet in de winsten verliesrekening waren opgenomen, in de openingsbalans in het eigen vermogen op te nemen. Fortis maakt gebruik van deze optie. Zoals hierboven aangehaald zal Fortis de ‘corridor’ methode blijven toepassen (waarbij actuariële verschillen binnen een gedefineerde bandbreedte niet geboekt worden), vanaf 1 januari 2004. - Cumulatieve omrekeningsverschillen. De cumulatieve omrekeningsverschillen voor alle buitenlandse activiteiten worden geacht nihil te zijn op de overgangsdatum naar IFRS. De winst of het verlies bij afstoting van een buitenlandse activiteit zal omrekeningsverschillen die voor de overgangsdatum naar IFRS zijn ontstaan buiten beschouwing laten. - Toewijzing van eerder erkende financiële instrumenten. Fortis zal eerder anders gerangschikte financiële activa herklasseren op de overgangsdatum naar IFRS als tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen in de winsten verliesrekening of als voor verkoop beschikbaar. - Op aandelen gebaseerde betalingen. Fortis heeft ervoor gekozen om IFRS 2 toe te passen voor alle aandelenopties en voorwaardelijke aandelen die uitstaan per 1 januari 2004 en alle aandelenopties en voorwaardelijke aandelen die vanaf die datum uitgegeven zullen worden.

1.8

Segment informatie

De voornaamste bedrijfssegmenten van Fortis zijn Bank en Verzekeringen, met de volgende deelsegmenten: - Retail Banking - Commercial & Private Banking - Merchant Banking - Verzekeringen België - Verzekeringen Nederland - Verzekeringen Internationaal Activiteiten die geen verband houden met bank of verzekeringen en eliminatieverschillen worden afzonderlijk gerapporteerd naast de banken verzekeringssegmenten.

12


1.9 Presentatie en informatieverschaffing Het geconsolideerde kwartaalbericht wordt opgesteld in euro, de functionele munt van de landen waarin de moedermaatschappijen gevestigd zijn. IFRS vereist dat de financiële activa en verplichtingen op nettobasis worden gepresenteerd wanneer Fortis: - een in rechte afdwingbaar recht heeft om de opgenomen bedragen te salderen, en - voornemens is om hetzij de verplichting op nettobasis af te wikkelen, ofwel het actief te realiseren op hetzelfde moment dat de verplichting wordt afgewikkeld. Deze regels zijn strikter dan onder FAP. Waar IFRS keuzes toelaat in de presentatie of informatieverschaffing worden de volgende opties door Fortis gebruikt: - Rente op activa en passiva (inclusief derivaten) aangehouden voor handelsdoeleinden wordt verantwoord in de rentemarge. - Ontvangen dividenden worden verantwoord onder beleggingsbaten. - De (gerealiseerde en ongerealiseerde) resultaten op activa en passiva aangehouden voor handelsdoeleinden worden verantwoord onder ‘Overige (on)gerealiseerde winsten (verliezen)’. - Reële-waardeveranderingen op derivaten exclusief de toegerekende rente (zogenaamde ‘clean fair value’) die niet als afdekkingsinstrumenten zijn toegewezen, worden eveneens verantwoord onder ‘Overige (on)gerealiseerde baten (lasten)’. - Kasstroomoverzicht: Fortis rapporteert kasstromen uit bedrijfsactiviteiten op basis van de indirecte methode. Ontvangen en betaalde rente wordt verantwoord als kasstromen uit bedrijfsactiviteiten. Betaalde dividenden worden verantwoord als kasstromen uit financieringsactiviteiten, terwijl ontvangen dividenden worden verantwoord als kasstromen uit bedrijfsactiviteiten. - Nettowinst (of verlies) voor minderheidsbelangen is de totale winst (of het verlies) toekomend aan minderheidsbelangen en Fortis aandeelhouders. Nettowinst, zoals gebruikt door Fortis, is winst (of verlies) toekomend aan Fortis aandeelhouders.

13


2

Effecten van IFRS op de balans, het eigen vermogen en de winsten verliesrekening van Fortis

In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de effecten van de overgang van FAP naar IFRS op de balans, het eigen vermogen en de winsten verliesrekening inclusief het nettoresultaat.

2.1 Reconciliatie van het eigen vermogen De reconciliatie van het eigen vermogen van FAP naar IFRS kan als volgt worden weergegeven: 31 december 2004

30 september 2004

1 januari 2004

FAP eigen vermogen

14.364,6

13.609,4

11.894,2

Vastgoed

- 1.549,0

- 1.617,5

- 1.605,4

1.915,2

1.180,8

1.136,4

Financiële instrumenten Eigen aandelen

- 215,0

- 159,1

- 230,5

Fonds voor algemene bankrisico's

2.198,2

2.207,3

2.209,1

Pensioenen

- 842,0

- 865,9

- 961,1

55,1

81,0

173,6

Voorzieningen Verzekeringen IFRS eigen vermogen

- 483,6

- 250,7

- 99,2

15.443,5

14.185,3

12.517,1

Vastgoed Onder FAP werd vastgoed gewaardeerd tegen de reële waarde waarbij de ongerealiseerde herwaardering direct in het eigen vermogen werd verantwoord. Fortis heeft er voor gekozen om onder IFRS vastgoed te waarderen op kostprijs minus afschrijvingen en eventuele bijzondere waardeverminderingen. Als gevolg van het terugdraaien van de herwaarderingen en het verantwoorden van afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen, is het eigen vermogen per 31 december 2004 met EUR 1.549 miljoen, na belastingen, gedaald ten opzichte van het eigen vermogen onder FAP (30 september 2004: EUR 1.618 miljoen, negatief; 1 januari 2004: EUR 1.605 miljoen, negatief). Financiële instrumenten De belangrijkste effecten van de financiële instrumenten zijn als volgt. Obligaties Fortis verantwoordt onder IFRS het merendeel van de obligaties als ‘beschikbaar voor verkoop’, wat leidt tot een waardering tegen reële waarde en de verwerking van de ongerealiseerde herwaardering in het eigen vermogen. Dit is een verandering ten opzichte van FAP waar de obligaties tegen de geamortiseerde kostprijs werden gewaardeerd. De herwaardering van de obligaties heeft tot gevolg dat het eigen vermogen per 31 december 2004 stijgt met EUR 3.544 miljoen, na belastingen (30 september 2004: EUR 2.533 miljoen, positief; 1 januari 2004: EUR 2.112 miljoen, positief).

14


Aandelen Aandelen die onderdeel zijn van de beleggingsportefeuille worden onder IFRS op reële waarde gewaardeerd waarbij ongerealiseerde waardeveranderingen via het eigen vermogen worden verwerkt; bij anders dan tijdelijke waardedalingen, beneden de kostprijs, moet het verschil tussen de kostprijs en deze waarde (‘bijzondere waardevermindering’) als verlies in de winsten verliesrekening worden verantwoord. Dit heeft een permanente verlaging van de kostprijs tot gevolg. Voorheen hanteerde Fortis een portefeuillebenadering waarbij, zolang de waarde van de gehele portefeuille hoger was dan de kostprijs, ongerealiseerde waardeveranderingen via het eigen vermogen werden verantwoord. Indien de de waarde van de portefeuille lager was dan de kostprijs werden de ongerealiseerde waardeveranderingen via de winsten verliesrekening verantwoord. Als gevolg van het verlaten van de portefeuillebenadering en het toepassen van de regels inzake bijzondere waardeverminderingen is het vermogen per 31 december 2004 gedaald met EUR 116 miljoen, na belastingen (30 september 2004: EUR 186 miljoen, negatief; 1 januari 2004: EUR 126 miljoen, negatief). Derivaten Derivaten welke worden aangehouden voor risicomanagementdoeleinden werden onder FAP niet op de balans opgenomen, anders dan de transitorische posten. Onder IFRS moeten deze derivaten op reële waarde in de balans worden verantwoord. Hierdoor daalt het eigen vermogen per 31 december 2004 met EUR 1.437 miljoen, na belastingen (30 september 2004: EUR 1.046 miljoen, negatief; 1 januari 2004: EUR 727 miljoen, negatief). Eigen aandelen Onder IFRS dienen alle Fortis-aandelen en (embedded) derivaten op Fortis-aandelen die in het bezit zijn van Fortis in mindering op c.q. ten gunste van het eigen vermogen te worden gebracht. Onder FAP werden de eigen aandelen die werden aangehouden als belegging of voor handelsdoeleinden als een actief verantwoord. De embedded derivaten op Fortis-aandelen in de door Fortis uitgegeven schuldpapieren werden onder FAP niet verantwoord. Door het via het eigen vermogen verwerken van de eigen aandelen en de derivaten op eigen aandelen daalt het eigen vermogen op 31 december 2004 met EUR 215 miljoen (30 september 2004: EUR 159 miljoen; 1 januari 2004: EUR 231 miljoen). Er wordt met betrekking tot de eigen aandelen geen belastinglatentie in aanmerking genomen. Fonds voor algemene bankrisico’s Het fonds voor algemene bankrisico’s is onder IFRS niet toegestaan. Het saldo van het fonds is derhalve ten gunste van het eigen vermogen gebracht (31 december 2004: EUR 2.198 miljoen; 30 september 2004: EUR 2.207 miljoen; 1 januari 2004: EUR 2.209 miljoen). Er was met betrekking tot het fonds geen belastinglatentie in aanmerking genomen.

15


Pensioenen Fortis heeft gebruik gemaakt van de mogelijkheid die IFRS biedt om actuariële resultaten die verband houden met pensioenen en die nog niet in de winsten verliesrekening zijn verwerkt in één keer ten laste of ten gunste van het eigen vermogen te brengen. Dit heeft tot gevolg dat het eigen vermogen per 31 december 2004 daalt met EUR 842 miljoen, na belastingen (30 september 2004: EUR 866 miljoen, negatief; 1 januari 2004: EUR 961 miljoen, negatief). Verzekeringen Voor bepaalde verzekeringsrisico’s werden onder FAP egalisatie- en catastrofe voorzieningen gevormd. Deze voorzieningen zijn onder IFRS niet toegestaan. Fortis maakt gebruik van de mogelijkheid die IFRS 4 biedt om herwaarderingen van beleggingen welke ten gunste van polishouders komen in de technische voorzieningen te verwerken (‘shadow accounting’). Het invoeren van shadow accounting en de vrijval van voorzieningen leidt per saldo tot een afname van het eigen vermogen op 31 december 2004 met EUR 484 miljoen na belastingen (30 september 2004: EUR 251 miljoen, negatief; 1 januari 2004: EUR 99 miljoen, negatief).

16


2.2 Reconciliatie van de geconsolideerde balans De vergelijking van de balans onder FAP met de balans onder IFRS is als volgt. 31 december 2004 FAP

IFRS

Verschil

5.216,1

25.019,7

19.803,6

Activa Kas en kasequivalenten Vorderingen op kredietinstellingen Vorderingen op klanten Handelsactiva Beleggingen

72.654,2

64.197,0

- 8.457,2

209.372,3

227.780,1

18.407,8

37.870,9

60.624,7

22.753,8

163.667,2

166.168,7

2.501,5

Beleggingen voor unit-linked producten

18.702,6

16.853,4

- 1.849,2

Overige activa

63.164,5

53.532,6

- 9.631,9

Totaal activa

570.647,8

614.176,2

43.528,4

51.648,1

51.648,1

Passiva Handelsschulden Schulden aan kredietinstellingen

119.029,8

121.036,9

2.007,1


213.778,9

224.541,0

10.762,1

57.846,2

48.939,6

- 8.906,6


18.822,7

17.033,5

Schuldbewijzen

51.943,5

71.894,5

1)

Achtergestelde schulden

12.270,6

13.190,6

1)

Overige financieringen

- 1.789,2 19.951,0 920,0

2.861,3

2.861,3

Te betalen interest en overige verplichtingen Totaal verplichtingen

Eigen vermogen Minderheidsbelangen Totaal groepsvermogen

Totaal verplichtingen en groepsvermogen 1)

81.134,8

47.247,4

- 33.887,4

554.826,5

598.392,9

43.566,4

14.364,6

15.443,5

1.078,9

1.456,7

339,8

- 1.116,9

15.821,3

15.783,3

- 38,0

570.647,8

614.176,2

43.528,4


17


1 januari 2004 FAP

IFRS

Verschil

8.286,4

21.534,8

13.248,4 2.906,6

Activa Kas en kasequivalenten Vorderingen op kredietinstellingen Vorderingen op klanten Handelsactiva Beleggingen

79.445,8

82.352,4

182.039,2

184.087,5

2.048,3

23.458,2

43.341,4

19.883,2

157.994,8

157.612,5

- 382,3


19.946,2

19.427,4

- 518,8

Overige activa

52.079,4

64.528,7

12.449,3

Totaal activa

523.250,0

572.884,7

49.634,7

38.936,2

38.936,2


109.368,4

118.688,9

9.320,5


187.423,4

200.019,4

12.596,0

64.410,1

53.372,4

- 11.037,7



20.379,9

23.711,3

Schuldbewijzen

52.278,9

68.424,2

1)

16.145,3

Achtergestelde schulden

11.173,1

10.018,4

1)

- 1.154,7

Overige financieringen

3.331,4

6.557,4

6.557,4

64.201,3

40.068,8

- 24.132,5

509.235,1

559.797,0

50.561,9

11.894,2

12.517,1

622,9

Te betalen interest en overige verplichtingen Totaal verplichtingen

Eigen vermogen Minderheidsbelangen Totaal groepsvermogen

Totaal verplichtingen en groepsvermogen 1)

2.120,7

570,6

- 1.550,1

14.014,9

13.087,7

- 927,2

523.250,0

572.884,7

49.634,7


Toename balanstotaal De toename van het balanstotaal onder IFRS met EUR 44 miljard per 31 december 2004 heeft als belangrijkste oorzaken: - het tegen reële waarde op de balans verwerken van risicomanagementderivaten, alsmede het verantwoorden van transacties op de transactiedatum in plaats van op de vereffeningsdatum (effect: plus EUR 25 miljard); - het verwerken van joint ventures op basis van de equity methode in plaats van proportionele consolidatie (effect: minus EUR 12 miljard); - de verplichting om onder IFRS een aantal speciaal opgerichte vennootschappen (SPV’s) op te nemen in de consolidatiekring (effect: plus EUR 23 miljard); - door het beperken van de salderingsregels voor vorderingen en schulden nemen de vorderingen op klanten en schulden aan klanten met circa EUR 6 miljard toe.

18


Een nadere toelichting op de belangrijkste mutaties in de balansposten is als volgt. Kas en kasequivalenten De belangrijkste oorzaak voor de toename van kas en kasmiddelen onder IFRS is dat beleggingen, vorderingen op banken en vorderingen op klanten met een originele looptijd van minder dan drie maanden als kasmiddelen worden verantwoord. Onder FAP werden deze onder de respectievelijke balansposten verwerkt. Vorderingen op klanten/schulden van klanten De toename van de vorderingen op klanten komt voornamelijk voort uit het netto-effect van het consolideren van SPV’s voor gesecuritiseerde hypotheekleningen welke onder FAP niet werden geconsolideerd, en het deconsolideren van joint ventures. Hierdoor nemen ook de schuldbewijzen aan de passiefzijde toe. Handelsactiva en schulden uit hoofde van handelsposities De handelsactiva nementoe door het herrubriceren van de toegerekende rente op derivaten van Overige activa naar de Handelsactiva en het in de balans verwerken van risicomanagementderivaten. Schulden uit hoofde van handelsposities werden onder FAP verantwoord onder Overige schulden. Onder IFRS worden deze schulden separaat weergegeven. Naast deze herrubricering is er een toename als gevolg van het op de balans verwerken van de risicomanagementderivaten. Technische voorzieningen De technische voorzieningen nemen af als gevolg van het niet langer volledig consolideren van een joint ventures, de eliminatie van pensioenverzekeringen binnen de groep en het aanmerken van bepaalde verzekeringscontracten als investerings- of administratiecontracten.

2.3

Reconciliatie van het nettoresultaat en de winsten verliesrekening

De invloed van de overgang van FAP naar IFRS op de winsten verliesrekening en het nettoresultaat van Fortis kan als volgt worden weergegeven: Jaar 2004 Eerste drie kwartalen 2004

FAP nettowinst

3.358,5

2.716,4

Afschrijving vastgoed

- 103,8

- 63,8

Financiële instrumenten

- 941,2

- 476,8

Voorzieningen

- 74,1

- 32,2

Eigen aandelen

- 141,0

- 105,6

Verkoop deel Assurant, Inc.

303,0

303,0

Overige

- 41,8

5,8

2.359,6

2.346,8

IFRS nettowinst

19


Afschrijving vastgoed Fortis heeft er voor gekozen om onder IFRS vastgoed te waarderen op kostprijs minus afschrijvingen en eventuele bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingen en eventuele bijzondere waardeverminderingen worden in de winsten verliesrekening verantwoord. Onder FAP werd vastgoed op reële waarde gewaardeerd waarbij de ongerealiseerde herwaardering in het eigen vermogen werd verwerkt. Er vonden geen afschrijvingen plaats. Financiële instrumenten De belangrijkste effecten van de financiële instrumenten zijn als volgt. Obligaties De keuze van Fortis om onder IFRS bepaalde obligaties op reële waarde te waarderen als onderdeel van de handelsportefeuille heeft tot gevolg dat herwaarderingsmutaties op deze obligaties in de winsten verliesrekening, in tegenstelling tot onder FAP, verantwoord dienen te worden onder de (on)gerealiseerde winsten of verliezen. Derivaten De verplichting om onder IFRS alle derivaten tegen de reële waarde in de balans te verwerken (waaronder de risicomanagementderivaten die onder FAP niet op de balans verantwoord werden) leidt, in vergelijking met FAP tot aanzienlijke mutaties in het resultaat (31 december 2004: EUR 735 miljoen, negatief; 30 september 2004: EUR 280 miljoen, negatief). De waardeveranderingen van derivaten worden onder IFRS verantwoord onder de (on)gerealiseerde winsten en verliezen. Aandelen Onder FAP werden de aandelen gewaardeerd op basis van een portefeuillebenadering. Wanneer de reële waarde van de portefeuille onder de kostprijs kwam, werden de waardecorrecties verantwoord via de winsten verliesrekening. Onder IFRS worden de aandelen tegen de reële waarde gewaardeerd met eveneens herwaarderingen via het eigen vermogen. Alleen bij een anders dan tijdelijke daling van de waarde per aandeel beneden de kostprijs wordt een verlies geboekt. Dit leidt tot een permanente verlaging van de kostprijs. Bij een latere stijging van de waarde van deze aandelen komt de herwaardering in het eigen vermogen en niet in het resultaat, wat onder FAP wel het geval was zolang de geherwaardeerde waarde beneden de oorspronkelijke kostprijs bleef. Over 2004 werd onder FAP een relatief groot bedrag als positief resultaat (EUR 435 miljoen; 30 september 2004: EUR 323 miljoen) verantwoord doordat de reële waarde van de aandelenportefeuille eerst ultimo 2004 weer hoger was dan de kostprijs. Onder IFRS wordt de eventuele herwaardering op aandelen na impairment via het eigen vermogen verwerkt. Hier staat evenwel tegenover dat onder IFRS de gerealiseerde winst op de verkoop van aandelen hoger ligt door dat voor een aantal aandelen door afwaardering (‘bijzondere waardevermindering’) de kostprijs onder IFRS lager is dan onder FAP.

20


Voorzieningen Onder IFRS is de vorming van voorzieningen aan striktere regels gebonden dan onder FAP. Dit heeft tot gevolg dat onder IFRS een aantal voorzieningen (onder meer de egalisatie en catastrofe voorziening) voor verwachte kosten en risico’s zijn vrijgevallen. Kosten welke onder FAP ten laste van deze voorzieningen werden gebracht, dienen onder IFRS ten laste van winsten verliesrekening te worden gebracht. De kosten die in 2004 onder FAP ten laste van deze voorzieningen zijn gebracht, zijn onder IFRS in de winsten verliesrekening begrepen en leiden daarmee tot een lager resultaat. Eigen aandelen Onder FAP werden de resultaten die behaald werden met de handel en belegging in eigen Fortis-aandelen in de winsten verliesrekening onder de (on)gerealiseerde winsten en verliezen verantwoord. Onder IFRS is dit niet toegestaan en dienen resultaten op eigen aandelen in het eigen vermogen verwerkt te worden. Daarnaast moet onder IFRS bij converteerbare leningen het conversie element c.q. optierecht op eigen aandelen separaat worden gewaardeerd op het moment van uitgifte en worden geamortizeerd over de looptijd van de lening. Het geamortiseerde deel wordt in de winsten verliesrekening verantwoord als rentelasten. Resultaat verkoop Assurant, Inc. Onder FAP werd de bij acquisities betaalde goodwill direct ten laste van het eigen vermogen gebracht. Bij verkoop van een dochterbedrijf binnen 5 jaar werd een proportioneel deel van de goodwill weer aan de kostprijs toegevoegd waardoor het resultaat op de verkoop werd beïnvloed. Onder IFRS evenwel dient goodwill, voor acquisities vanaf 1 januari 2004, geactiveerd te worden en jaarlijks getest te worden op eventuele afwaarderingen, waarbij afwaarderingen ten laste van de winsten verliesrekening dienen te worden gebracht. Op basis van de IFRS overgangregels had Fortis de mogelijkheid in de openingsbalans de reserve koersverschillen op nihil te stellen. Hierdoor kwam onder IFRS de winst op de (deel)verkoop van de Amerikaanse verzekeringsdochter Assurant, Inc. hoger uit.

21


2.4

Vergelijking tussen de winsten verliesrekening op basis van IFRS en FAP Jaar 2004 FAP

IFRS

Rente en soortgelijke baten

41.191,4

54.223,4

Verzekeringspremies

13.396,1

11.575,6

999,0

644,9

1.976,1

1.217,9

Verschil

Baten

Gerealiseerde en ongerealiseerde baten (lasten) Netto baten uit vergoedingen en commissies Baten uit beleggingen voor unit-linked producten

1.387,1

1.128,8

Overige baten

2.420,3

3.141,2

Totale baten

61.370,0

71.931,8

Rentelasten en soortgelijke lasten

- 34.348,6

- 47.891,4

Technische lasten

- 14.218,9

- 11.812,8

1)

13.032,0 - 1.820,5

1)

- 354,1 - 758,2 - 258,3

1)

720,9 10.561,8

Lasten 1)

- 13.542,8 2.406,1

Wijzigingen in de bijzondere waardeverminderingen Operationele kosten Totale lasten

- 265,4

- 379,7

- 8.182,9

- 8.951,0

- 114,3

- 57.015,8

- 69.034,9

- 12.019,1

4.354,2

2.896,9

- 1.457,3

1)

- 768,1

Winst voor belasting en minderheidsbelangen Belasting

- 900,0

- 511,8

388,2


3.454,2

2.385,1

- 1.069,1

95,7

25,5

- 70,2

3.358,5

2.359,6

- 998,9

Minderheidsbelangen Nettowinst 1)

22

Geherrubriceerd voor vergelijkingsdoeleinden.


Eerste drie kwartalen 2004 FAP

IFRS

27.950,3

37.415,5

Verschil

Baten Rente en soortgelijke baten Verzekeringspremies Gerealiseerde en ongerealiseerde baten (lasten) Netto baten uit vergoedingen en commissies Baten uit beleggingen voor unit-linked producten

9.638,1

8.570,2

826,4

1.030,7

1.451,6

881,1

1)

9.465,2 - 1.067,9

1)

204,3 - 570,5

764,3

581,3

Overige baten

1.868,8

1.532,9

- 183,0

Totale baten

42.499,5

50.011,7

- 22.855,0

- 32.705,9

- 9.907,2

- 8.663,2

- 215,2

- 290,2

- 5.944,5

- 5.400,3

- 38.921,9

- 47.059,6

- 8.137,7


3.577,6

2.952,1

- 625,5

Belasting

- 783,3

- 578,6

204,7


2.794,3

2.373,5

- 420,8

77,9

26,7

- 51,2

2.716,4

2.346,8

- 369,6

1)

- 335,9 7.512,2

Lasten Rentelasten en soortgelijke lasten Technische lasten Wijzigingen in de bijzondere waardeverminderingen Operationele kosten Totale lasten

Minderheidsbelangen Nettowinst 1)

1)

- 9.850,9 1.244,0 - 75,0

1)

544,2

Geherrubriceerd voor vergelijkingsdoeleinden.

Hierna worden de belangrijkste verschillen met betrekking tot 2004 toegelicht. De toelichting geldt mutatis mutandis ook voor het eerste halfjaar van 2004. Rentebaten en lasten De rentebaten en rentelasten stijgen onder IFRS hoofdzakelijk als gevolg van het verantwoorden van de rentebaten en -lasten verband houdend met handelsderivaten onder rente en niet zoals onder FAP onder resultaat uit financiële transacties. De rentemarge onder IFRS daalt over 2004 met EUR 511 miljoen (30 september 2004: EUR 386 miljoen lager) ten opzichte van FAP als gevolg van de deconsolidatie van een joint venture en de reclassificatie van dividend op uitgegeven preferente aandelen van resultaat uit financiele transacties naar rentelasten.

23


Verzekeringen De verzekeringspremies dalen onder IFRS met EUR 1.821 miljoen (30 september 2004: EUR 1.068 miljoen lager) als gevolg van het niet langer verantwoorden in de winsten verliesrekening van premies voor verzekeringsproducten die onder IFRS zijn aangemerkt als beleggingsproduct danwel als administratiecontract vanwege het nagenoeg ontbreken van verzekeringsrisico en de deconsolidatie van een joint venture. De veranderingen in de verzekeringstechnische lasten onder IFRS bestaan uit een daling als gevolg van deposit accounting (onder FAP worden de premies in de winsten verliesrekening verantwoord, terwijl deze onder IFRS in de balans worden verantwoord) en de deconsolidatie van een joint venture en een toename als gevolg van de herrubricering van de claimbehandelingkosten naar operationele kosten. Gerealiseerde en ongerealiseerde waardeverschillen De (on)gerealiseerde waardeverschillen dalen met EUR 354 miljoen (30 september 2004: EUR 204 miljoen hoger) als gevolg van het in de winsten verliesrekening verantwoorden van de herwaardering van risicomanagementderivaten (onder FAP werden deze niet in de balans verantwoord) en de per saldo lagere winst op de verkoop/herwaardering van aandelen. De lagere winst wordt veroorzaakt doordat onder IFRS de ongerealiseerde herwaardering van de aandelen tot het niveau van de kostprijs in het eigen vermogen is verwerkt, terwijl dit onder FAP in de winsten verliesrekening is verwerkt. Hiertegenover staat een hoger resultaat op de verkoop van aandelen door een lagere kostprijs onder IFRS en de herrubricering van het resultaat op de verkoop van dochterondernemingen van overige baten naar (on)gerealiseerde waardeverschillen, de onder IFRS hogere winst op verkoop van deze dochters door een andere behandeling van de goodwill en koersverschillen en de herrubricering van de (per saldo) rentelasten uit derivaten naar de rentemarge. Commissie inkomsten De nettocommissie-inkomsten dalen met EUR 758 miljoen (30 september 2004: EUR 571 miljoen lager). Dit is voornamelijk het gevolg van het herrubriceren van de commissielasten van de verzekeringsbedrijven van Operationele kosten naar nettocommissies. Overige baten De Overige baten dalen door de herrubricering van de verkoopwinst op dochterondernemingen naar (On)gerealiseerde waardeverschillen en de onder IFRS gewijzigde verantwoording van de opbrengsten van leasecontracten van overige baten naar rentebaten. Voor een aantal leasecontracten geldt dat deze onder IFRS geherrubriceerd zijn van operationele naar financiële leasecontracten.

24


Voorziening voor bijzondere waardeverminderingen De voorziening voor bijzondere waardeverminderingen neemt onder IFRS toe als gevolg van een andere benadering van de waardering van aandelen. Onder FAP werd een portefeuille benadering toegepast met alle waardeveranderingen onder kostprijs via de winsten verliesrekening. Onder IFRS is er een individuele benadering van de waardering van de aandelen, waarbij ‘anders dan tijdelijke waardeverminderingen’ via de winsten verliesrekening worden verantwoord. Eventueel latere waardestijgingen worden onder IFRS via het eigen vermogen verantwoord. Operationele kosten De operationele kosten dalen onder IFRS met EUR 768 miljoen (30 september 2004: EUR 544 miljoen lager). Dit wordt onder meer veroorzaakt door: - de herrubricering van commissiekosten van de verzekeraars naar netto-commissies; - de herrubricering van claimbehandelingskosten van verzekeringstechnische lasten naar operationele kosten; - lagere afschrijvingslasten door de herrubricering van operationele naar financiële lease; - lagere pensioenlasten door het in het IFRS openingsvermogen verantwoorden van de uitgestelde actuariële resultaten; - de deconsolidatie van joint ventures; - de afschrijvingen op onroerend goed (onder FAP vond geen afschrijving plaats).

2.5

Belangrijke verschillen in het kasstroomoverzicht

Het kasstroomoverzicht wijzigt onder IFRS ten opzichte van FAP ten gevolge van: - het onder IFRS hanteren van een ruimer kasbegrip; - de wijziging van de waarderingsgrondslagen in combinatie met het opstellen van het kasstroomoverzicht op basis van de indirecte methode.

25


3

Overnames en desinvesteringen

De belangrijkste acquisities en desinvesteringen die in 2004 en 2005 hebben plaatsgevonden worden hierna beschreven. Disbank Op 4 juli 2005 rondde Fortis de overname van 89,4% van Disbank af. Disbank is in omvang de 7e bank van Turkije, met een netwerk van 173 kantoren door geheel Turkije. Disbank is vooral actief op het gebied van Retail banking en Commercial & Private banking en bediend meer dan 1 miljoen klanten. Op 23 september heeft Fortis een openbaar bod uitgebracht op alle nog op de beurs van Istanbul uitstaande aandelen Disbank. Het bod bedroeg 4.42 YTL (EUR 2,73) per 1.000 aandelen en liep op 10 oktober af. Per 30 september is in totaal 3,9% van de aandelen aangeboden. Het belang van Fortis in Disbank bedraagt per 30 september 93.3%. Tussen 30 september en 10 oktober zijn er vrijwel geen aandelen meer aangeboden. Aangezien de meerderheid van de aandelen is verkregen voor 30 september 2005 is Disbank met ingang van het derde kwartaal 2005 in de consolidatiekring van Fortis opgenomen. De invloed van de acquisitie van Disbank op de balans per 4 juli 2005 van Fortis kan als volgt worden weergegeven: Activa

Passiva

Kas en kasequivalenten

323,3


2.445,0

Leningen aan kredietinstellingen

314,4

Schulden aan banken

1.578,9

Leningen aan klanten Handelsactiva Beleggingen

2.449,4 178,7

Handelsschulden Overige verplichtingen

167,5

1.154,0

Overige activa

374,5

Immateriële vaste activa

391,1

Totale verplichtingen Minderheidsbelangen Kostprijs

Totale activa

17,4

5.185,4

Totale verplichtingen en minderheidsbelangen

4.208,8 43,5 933,1 5.185,4

In de post immateriële activa is een bedrag van EUR 334 miljoen aan goodwill begrepen en een bedrag van EUR 49 miljoen verband houdend met de creditkaart business van Disbank. Disbank heeft in het derde kwartaal 2005 voor EUR 191 miljoen bijgedragen aan de totale baten van Fortis en voor EUR 36 miljoen aan het netto resultaat. Millenniumbcp Fortis In het eerste kwartaal 2005 werd de acquisitie van een controlerend belang van 51% in Millenniumbcp Fortis voltooid. De resterende 49% van de aandelen zijn eigendom van Banco Commercial de Portugal (BCP). Millenniumbcp Fortis is een Portugese verzekeringsmaatschappij die verzekeringen verkoopt via het bankkantorennetwerk van BCP. Millenniumbcp Fortis is de grootste bankverzekeraar van Portugal. Fortis heeft circa EUR 500 miljoen in contanten voor het belang betaald. De cijfers van deze acquisitie zijn per 1 januari 2005 opgenomen in de geconsolideerde cijfers van Fortis.

26


De acquisitie van 51% van Millenniumbcp Fortis leidt per 1 januari 2005 tot een toename van de volgende (geconsolideerde) balansposten van Fortis: Activa

Passiva

Kas en kasequivalenten

156,2

Leningen aan kredietinstellingen

219,0

Leningen aan klanten Handelsactiva


12,8

Technische voorzieningen

2.701,6

Schulden inzake unit-linked producten

4.133,7

0,2

Beleggingen

2.552,5


4.125,9

Te betalen interest, kosten en overige verplichtingen Totale verplichtingen

312,3 7.160,4

Overige activa

248,7

Minderheidsbelangen

335,6

Immateriële vaste activa

707,6

Kostprijs

514,1

Totale activa

8.010,1

Totale verplichtingen en minderheidsbelangen

8.010,1

In de post immateriële activa is een bedrag van EUR 165 miljoen aan goodwill begrepen en EUR 542 miljoen voor VOBA (‘Value Of Business Acquired’). Assurant, Inc. In februari 2004 heeft Fortis haar belang in Assurant, Inc. verminderd van 100% tot 35%. De reden hiervoor was dat Fortis op grond van strategische overwegingen Assurant, Inc., niet meer als kernactiviteit beschouwde. De verkoop van aandelen Assurant, Inc. heeft plaatsgevonden door een beursgang van Assurant, Inc. Het resultaat van de beursgang, na herkapitalisatie van Assurant, Inc., bedroeg EUR 422 miljoen. In 2004 is Assurant, Inc. nog voor één maand volledig geconsolideerd. In het eerste kwartaal 2005 heeft Fortis haar resterende belang in Assurant, Inc. teruggebracht van 35% tot 15% door haar aandelen te verkopen op de beurs van New York tegen een koers van US$ 30,60. Op deze transactie is een winst van EUR 230 miljoen verantwoord. Fortis bezat op het moment van deze verkoop een belang van circa 35% in Assurant, Inc. Dit belang werd verantwoord als een participatie en gewaardeerd volgens de ‘equity’ methode. Omdat Fortis na de verkoop nog een 15% belang heeft in Assurant, Inc. wordt het resterende belang in de investeringsportefeuille verantwoord met veranderingen in de reële waarde via de winsten verliesrekening. Het herrubriceren van het 15% belang leidde tot een ongerealiseerde winst van EUR 212 miljoen. Op dezelfde datum als de verkoop werd een verplicht converteerbare obligatielening uitgegeven op de resterende aandelen Assurant, Inc. Deze lening zal op 26 januari 2008 worden afgelost.

27


Seguros Bilbao Fortis heeft begin 2004 op grond van strategische overwegingen haar Spaanse verzekeringsonderneming, Seguros Bilbao, verkocht aan Grupo Catalano Occidente. Het overnamebedrag bedroeg EUR 255 miljoen, terwijl het resultaat op de verkoop EUR 145 miljoen bedroeg. Overige Tevens zijn er in 2004 en 2005 enkele kleinere bedrijven verworven danwel afgestoten, ondermeer de aankoop van een belang in Muang Thai in juni 2004, de verkoop van Fortis Bank Asia en GWK Bank in respectievelijk het tweede en derde kwartaal 2004 en de verwerving van Austria Finanza en Austrolease in het eerste kwartaal 2005 alsmede de uitbreiding van het belang van Fortis Bank in Fortis Credit Card van 55% naar 100%. In het derde kwartaal van 2005 is voorts de acquisitie van Outright afgerond.

28


4

Segment informatie

Fortis is een internationale financiële dienstverlener in bankieren en verzekeren. De activiteiten zijn gesegmenteerd op basis van product/klantcombinaties. De belangrijkste segmenten zijn Bank en Verzekeringen.

4.1

Bank

Retail Banking Retail Banking biedt financiële diensten aan particulieren, zelfstandigen en kleine en middelgrote ondernemingen. In de Benelux biedt zij advies over alle mogelijke vormen van dagelijks bankieren, sparen, beleggen, lenen en verzekeren via meerdere distributiekanalen. Retail Banking is tevens actief in Frankrijk en Polen. Merchant Banking Merchant Banking biedt grote bedrijven en institutionele klanten financiële oplossingen aan de hand van een breed palet zakenbankproducten. Merchant Banking biedt voorts expertise in nichemarkten met een regionaal of wereldbereik. Commercial & Private Banking Commercial & Private Banking biedt wereldwijd geïntegreerde diensten en oplossingen voor activa- en passivabeheer aan vermogende particulieren en hun bedrijven en aan ondernemingen en hun adviseurs. Middelgrote ondernemingen kunnen via een netwerk van Business Centres overal in Europa dezelfde service ontvangen met dezelfde grensoverschrijdende producten, diensten en specialismen.

4.2

Verzekeringen

Verzekeringen Nederland Fortis ASR bewerkt via onafhankelijke tussenpersonen de markt, en biedt haar zakelijke en particuliere klanten een breed spectrum van leven-, schade-, zorg-, en arbeidsongeschiktheidsverzekeringen alsmede hypotheken en spaarproducten. Verzekeringen België Fortis AG bewerkt via onafhankelijke tussenpersonen de markt, en biedt een compleet pakket aan leven- en schadeverzekeringen voor particulieren en kleine en middelgrote ondernemingen en via Fortis Employee Benefits groepsverzekeringen voor grote ondernemingen. FB Verzekeringen verkoopt via bankkantoren een compleet pakket van leven- en schadeverzekeringen.

29


Verzekeringen Internationaal Via Fortis Insurance International en haar dochterondernemingen worden verzekeringsactiviteiten ontplooid in Luxemburg, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Daarnaast worden via samenwerkingsverbanden verzekeringsactiviteiten in Portugal, Spanje, China, Maleisië en Thailand ontplooid.

4.3

Algemeen

Naast de twee hoofdsegmenten Bank en Verzekeringen, is er nog een segment Algemeen. Tot dit segment behoren de niet aan het bank- of verzekeringsbedrijf gerelateerde activiteiten zoals treasury- en financieringsactiviteiten van de groep en overige holdingactiviteiten alsmede de eliminaties van de transacties tussen de segmenten.

4.4

Overige

De waarderingsgrondslagen voor de segmenten zijn gelijk aan die van de groep en zijn weergegeven in hoofdstuk 1. De transacties tussen de verschillende segmenten vinden plaats tegen marktcondities. Binnen het segment Bank bestaat een aantal support afdelingen welke diensten verlenen aan de segmenten Bank, Verzekeringen en Algemeen. De diensten betreffen bijvoorbeeld personeelszaken, informatie technologie, betalingsverkeer, afhandeling van effecten transacties en Asset en Liability Management (ALM). De kosten en opbrengsten van deze afdelingen worden aan de drie segmenten doorberekend op basis van Service Level Agreements (SLA’s). In de SLA’s is geregeld dat de kosten en opbrengsten worden doorberekend op basis van werkelijk gebruik maal een vast tarief. Eventuele tekorten en overschotten na de doorberekening worden op basis van gebudgetteerde sleutels toegerekend aan de drie segmenten. De resultaten van ALM worden toegerekend aan de segmenten.

30


4.5

Balans en winsten verliesrekening per segment

4.5.1

Balans per segment 30 september 2005 Algemeen Bank-

Verzekerings-

(incl.

bedrijf

bedrijf

eliminaties)

Totaal


23.650,3

2.383,2

- 1.434,9

24.598,6


121.928,6

3.854,7

- 2.873,0

122.910,3

Vorderingen op klanten

240.108,5

7.376,5

- 4.783,0

242.702,0

67.261,1

378,3

- 548,6

67.090,8

- 700,0

4.921,4 172.882,5

Handelsactiva Beleggingen: - Tot einde looptijd aangehouden - Voor verkoop beschikbaar - Tegen reële waarde via de winsten verliesrekening - Vastgoedbeleggingen

5.621,4 122.132,3

51.152,6

- 402,4

2.181,7

2.215,0

460,9

354,2

2.105,0

4.857,6 2.459,2


1.223,0

434,9

- 21,3

1.636,6

131.512,6

55.907,5

- 662,8

186.757,3

24.676,2

- 240,5

24.435,7

Beleggingen voor unit-linked producten Overlopende activa

4.444,6

3.399,2

162,5

8.006,3


1.965,3

1.141,4

0,5

3.107,2

560,3

1.281,8

0,0

1.842,1

Goodwill en immateriële vaste activa Overige activa

57.715,5

3.504,5

- 3.307,1

57.912,9

Totaal activa

649.146,8

103.903,3

- 13.686,9

739.363,2


62.849,8

24,5

- 362,8

62.511,5


201.738,5

3.840,7

- 3.650,0

201.929,2


232.254,2

485,7

- 2.427,8

230.312,1

30,5

57.124,0

- 1.860,3

55.294,2

433,2

70.843,4

Technische voorzieningen Schulden inzake unit-linked producten Schuldbewijzen Verplichtingen van actuele en latente winstbelasting Achtergestelde schulden Overige financieringen Te betalen interest en overige verplichtingen Voorzieningen Totaal verplichtingen


24.912,7 70.404,8

5,4

24.912,7

1.734,0

2.164,6

334,4

4.233,0

11.794,0

1.591,9

- 343,6

13.042,3

2.819,3

1.235,6

- 2.191,5

1.863,4

51.672,3

4.462,7

- 1.925,6

54.209,4

632,3

108,5

0,0

740,8

635.929,7

95.956,3

- 11.994,0

719.892,0

13.009,6

7.455,1

- 1.717,8

18.746,9

207,5

491,9

24,9

724,3

13.217,1

7.947,0

- 1.692,9

19.471,2

649.146,8

103.903,3

- 13.686,9

739.363,2

Totale verplichtingen, minderheidsbelangen en eigen vermogen

31


31 december 2004 Algemeen Bank-

Verzekerings-

(incl.

bedrijf

bedrijf

eliminaties)

Totaal


24.834,5

2.876,6

- 2.691,4

25.019,7


63.056,2

3.528,8

- 2.388,0

64.197,0

225.453,4

7.729,8

- 5.403,1

227.780,1

60.633,9

290,7

- 299,9

60.624,7

- 700,0

4.721,3

43.006,9

- 318,2

153.543,2

1.510,2

2.087,0

- 206,6

365,4

1.939,0

Vorderingen op klanten Handelsactiva Beleggingen: - Tot einde looptijd aangehouden - Voor verkoop beschikbaar - Tegen reële waarde via de winsten verliesrekening - Vastgoedbeleggingen

5.421,3 110.854,5

3.390,6 2.304,4


1.089,6

1.119,6

119.241,0

48.152,5

- 1.224,8

166.168,7

16.936,0

- 82,6

16.853,4


2.209,2

Overlopende activa

3.566,2

3.052,3

- 55,9

6.562,6


1.954,7

1.177,6

0,7

3.133,0

91,2

580,3

Goodwill en immateriële vaste activa

671,5

Overige activa

43.374,3

2.973,4

- 3.182,2

43.165,5

Totaal activa

542.205,4

87.298,0

- 15.327,2

614.176,2


51.833,1

16,3

- 201,3

51.648,1


123.257,3

4.215,9

- 6.436,3

121.036,9


226.677,4

483,8

- 2.620,2

224.541,0

25,7

50.600,2

- 1.686,3

48.939,6

Technische voorzieningen Schulden inzake unit-linked producten Schuldbewijzen Verplichtingen van actuele en latente winstbelasting Achtergestelde schulden Overige financieringen Te betalen interest, kosten en overige verplichtingen Voorzieningen Totaal verplichtingen


17.033,5 71.667,4

17.033,5

5,6

221,5

71.894,5

1.642,2

991,1

287,1

2.920,4

10.907,5

1.715,0

568,1

13.190,6

3.376,7

754,2

- 1.269,6

2.861,3

40.985,8

4.027,8

- 1.605,5

43.408,1

697,6

221,1

0,2

918,9

531.070,7

80.064,5

- 12.742,3

598.392,9

10.944,2

7.105,7

- 2.606,4

15.443,5

190,5

127,8

21,5

339,8

11.134,7

7.233,5

- 2.584,9

15.783,3

542.205,4

87.298,0

- 15.327,2

614.176,2

Totale verplichtingen, minderheidsbelangen en eigen vermogen 1)

32


1)

1)


4.5.2

Winst- en verliesrekening per segment Eerste drie kwartalen 2005 Algemeen Bank-

Verzekerings-

(incl.

bedrijf

bedrijf

eliminaties)

Totaal

49.686,9

2.022,7

- 397,4

51.312,2

10,2

9.379,7

- 69,7

9.320,2

135,5

561,1

- 3,9

692,7

Baten Rente en soortgelijke baten Verzekeringspremies Dividend- en andere beleggingsbaten Aandeel in het resultaat van geassocieerde deelnemingen en joint ventures

53,2

74,1

5,6

132,9

Gerealiseerde winsten (verliezen) op beleggingen

722,8

393,0

435,1

1.550,9

Overige (on)gerealiseerde winsten en verliezen

623,0

39,2

55,6

717,8


2.099,9


296,7

- 135,1

2.261,5

2.636,1

- 17,5

2.618,6

Overige baten

198,5

343,0

- 8,8

532,7

Totale baten

53.530,0

15.745,6

- 136,1

69.139,5

- 46.295,1

- 391,0

276,7

-46.409,4

- 3,3

- 8.471,1

127,1

Lasten Rente en soortgelijke lasten Technische lasten Lasten inzake unit-linked producten

- 3.092,8

-8.347,3 - 3.092,8

Wijzigingen in de bijzondere waardeverminderingen

- 134,2

- 3,9

- 0,0

-138,1

Lasten van vergoedingen en commissies

- 449,1

- 912,1

135,1

-1.226,1

Afschrijving van materiële en immateriële vaste activa

- 222,7

- 162,2

- 0,2

-385,1

- 2.362,4

- 605,3

- 80,9

-3.048,6

Personeelskosten Overige lasten

- 1.333,5

- 651,0

- 26,8

-2.011,3

Totale lasten

- 50.800,3

- 14.289,4

431,0

-64.658,7


2.729,7

1.456,2

294,9

4.480,8

Belasting

- 627,2

- 389,1

30,2

-986,1


2.102,5

1.067,1

325,1

3.494,7

10,6

24,2

3,9

38,7

2.091,9

1.042,9

321,2

3.456,0

Minderheidsbelangen Nettowinst

33


Eerste drie kwartalen 2004 Algemeen Bank-

Verzekerings-

(incl.

bedrijf

bedrijf

eliminaties)

Totaal

35.836,7

1.821,3

- 242,5

37.415,5

Baten Rente en soortgelijke baten Verzekeringspremies Dividend- en andere beleggingsbaten

11,9

8.624,9

- 66,6

8.570,2

119,9

529,1

- 13,8

635,2

67,7

108,7

0,1

176,5 1.312,2

Aandeel in het resultaat van geassocieerde deelnemingen en joint ventures Gerealiseerde winsten (verliezen) op beleggingen

513,1

401,9

397,2


- 297,4

46,3

- 30,4

- 281,5


1.964,0

202,4

- 122,2

2.044,2

581,8

- 0,5

581,3

Overige baten

209,4

492,6

19,2

721,2

Totale baten

38.425,3

12.809,0

- 59,5

51.174,8

- 32.462,8

- 347,8

104,7

- 32.705,9

- 0,1

- 7.937,2

123,7

- 7.813,6



- 849,6

- 849,6


- 193,8

- 96,5

0,1

- 290,2


- 414,0

- 889,3

140,2

- 1.163,1


- 240,9

- 116,1

- 0,8

- 357,8

Personeelskosten

- 2.173,7

- 579,2

- 95,1

- 2.848,0

Overige lasten

- 1.382,3

- 766,6

- 45,6

- 2.194,5

Totale lasten

- 36.867,6

- 11.582,3

227,2

- 48.222,7

1.557,7

1.226,7

167,7

2.952,1

Belasting

- 361,1

- 270,6

53,1

- 578,6


1.196,6

956,1

220,8

2.373,5



34

15,7

8,7

2,3

26,7

1.180,9

947,4

218,5

2.346,8


4.6

Winst- en verliesrekening van de Banksegmenten Eerste drie kwartalen 2005 Commercial &

Overige

Retail

Merchant

Private

(incl.

Totaal

banking

banking

banking

eliminaties)

Bankbedrijf

Baten Rente en soortgelijke baten

7.758,8

51.384,2

3.208,5

- 12.664,6

49.686,9

Rente en soortgelijke lasten

- 5.940,7

- 50.822,0

- 2.455,0

12.922,6

- 46.295,1

Rentemarge

1.818,1

562,2

753,5

258,0

3.391,8


1.173,8

498,5

553,4

- 125,8

2.099,9


- 384,2

- 166,7

- 49,4

151,2

- 449,1

789,6

331,8

504,0

25,4

1.650,8

10,2

10,2

Vergoedingen en commissies, netto

Verzekeringspremies Dividend, aandeel in het resultaat van geassocieerde deelnemingen en andere beleggingsbaten Gerealiseerde winsten (verliezen) op beleggingen Overige (on)gerealiseerde winsten en verliezen

10,8

88,9

25,8

63,2

188,7

59,0

319,4

9,9

334,5

722,8 623,0

27,9

402,4

43,6

149,1

450,0

103,4

198,2

- 553,1

198,5

3.155,4

1.808,1

1.535,0

287,3

6.785,8

- 90,6

85,1

- 94,0

- 34,7

- 134,2

3.064,8

1.893,2

1.441,0

252,6

6.651,6

Personeelskosten

- 810,9

- 419,8

- 384,4

- 747,3

- 2.362,4

Overige kosten

- 249,3

- 212,7

- 176,3

- 917,9

- 1.556,2

- 3,3

- 3,3

Overige baten Totale baten na aftrek van rentelasten

Wijzigingen in de bijzondere waardeverminderingen Nettobaten

Lasten

Verzekeringstechnische lasten Gealloceerde lasten

- 913,5

- 287,2

- 314,7

1.515,4

- 1.973,7

- 919,7

- 875,4

- 153,1

- 3.921,9


1.091,1

973,5

565,6

99,5

2.729,7

Belasting

- 334,4

- 106,5

- 152,9

- 33,4

- 627,2

756,7

867,0

412,7

66,1

2.102,5

4,7

10,6

756,7

861,1

412,7

61,4

2.091,9

Totale lasten

Nettowinst voor minderheidsbelangen Minderheidsbelangen Nettowinst

5,9

35


Eerste drie kwartalen 2004 Commercial &

Overige

Retail

Merchant

Private

(incl.

Totaal

banking

banking

banking

eliminaties)

Bankbedrijf

Baten Rente en soortgelijke baten

7.148,1

36.250,2

2.720,6

- 10.282,2

35.836,7

Rente en soortgelijke lasten

- 5.420,3

- 35.486,2

- 2.032,2

10.475,9

- 32.462,8

1.727,8

764,0

688,4

193,7

3.373,9

Rentemarge

Baten uit vergoedingen en commissies Lasten van vergoedingen en commissies Vergoedingen en commissies, netto

995,3

536,7

487,7

- 55,7

1.964,0

- 335,6

- 173,9

- 20,2

115,7

- 414,0

659,7

362,8

467,5

60,0

1.550,0

11,9

11,9

Verzekeringspremies Dividend, aandeel in het resultaat van geassocieerde deelnemingen en andere beleggingsbaten Gerealiseerde winsten (verliezen) op beleggingen Overige (on)gerealiseerde winsten en verliezen

11,8

91,5

15,4

68,9

187,6

19,9

19,5

19,7

454,0

513,1 - 297,4

16,3

- 83,6

36,6

- 266,7

193,3

98,7

145,6

- 228,2

209,4

2.628,8

1.252,9

1.373,2

293,6

5.548,5

- 90,3

6,0

- 103,2

- 6,3

- 193,8

2.538,5

1.258,9

1.270,0

287,3

5.354,7

Personeelskosten

- 772,7

- 351,2

- 350,5

- 699,3

- 2.173,7

Overige kosten

- 225,9

- 284,4

- 216,4

- 896,5

- 1.623,2

- 0,1

- 0,1

Overige baten Totale baten na aftrek van rentelasten

Wijzigingen in de bijzondere waardeverminderingen Nettobaten

Lasten

Verzekeringstechnische lasten Gealloceerde lasten Totale lasten

Winst voor belasting en minderheidsbelangen Belasting Nettowinst voor minderheidsbelangen

- 893,5

- 253,0

- 240,7

1.387,2

- 1.892,1

- 888,6

- 807,6

- 208,7

- 3.797,0

646,4

370,3

462,4

78,6

1.557,7

- 227,6

13,5

- 132,6

- 14,4

- 361,1

418,8

383,8

329,8

64,2

1.196,6

2,3

0,6

12,8

15,7

381,5

329,2

51,4

1.180,9


36

418,8


4.7

Winst- en verliesrekening van de Verzekeringssegmenten Overige

Verzekeringen

Niet-leven

drie

Verzekeringen

(incl.

kwartalen

België

Internationaal

eliminaties)

2005

Niet-leven

Leven Niet-leven

Verzekeringen

Nederland Leven

Leven

Eerste

verzekeringen

Baten Rente en soortgelijke baten Verzekeringspremies

761,1

108,2

883,8

89,1

142,5

84,7

- 46,7

2.022,7

1.987,3

1.499,4

2.748,6

868,8

1.079,8

1.206,1

- 10,3

9.379,7

192,7

18,7

293,9

53,1

8,8

5,4

- 11,5

561,1

18,7

4,6

1,8

0,5

35,9

12,5

0,1

74,1

Dividend en andere beleggingsbaten Aandeel in het resultaat van geassocieerde deelnemingen en joint ventures Gerealiseerde winsten (verliezen) 211,4

71,2

82,4

8,8

14,0

5,2

Overige (on)gerealiseerde

op beleggingen

- 0,8

6,4

34,2

- 0,2

- 0,5

0,1

393,0

Baten uit vergoedingen en

23,1

67,7

73,0

8,5

71,9

71,7

- 19,2

39,2 296,7


1.168,0

852,9

615,2

2.636,1

Overige baten

72,2

69,3

48,2

46,0

9,4

121,0

- 23,1

343,0

Totale baten

4.433,7

1.845,5

5.018,8

1.074,6

1.977,0

1.506,7

- 110,7

15.745,6

- 15,5

Lasten Rente en soortgelijke lasten Technische lasten

- 85,4

- 8,1

- 12,3

- 12,6

46,7

- 391,0

- 1.811,2

- 303,8

- 984,0 - 3.193,3

- 547,5

- 964,5

- 975,9

5,3

- 8.471,1

- 1.514,3

- 823,5


- 755,0

- 3.092,8


- 8,6

- 7,6

- 2,2

- 0,2

- 0,0

14,7

- 116,0

- 317,6

- 130,5

- 163,1

- 37,0

- 167,2

- 3,9


19,3

- 912,1

Afschrijving van materiële en immateriële vaste activa Personeelskosten

- 41,0

- 9,3

- 33,7

- 19,1

- 53,4

- 4,3

- 1,4

- 162,2

- 113,9

- 134,3

- 148,4

- 100,3

- 32,2

- 75,5

- 0,7

- 605,3

- 87,5

- 163,8

- 96,9

- 55,4

- 109,5

41,6

- 651,0

- 935,2 - 1.909,8 - 1.330,3

110,8

- 14.289,4

0,1

1.456,2

Overige lasten

- 179,5

Totale lasten

- 4.088,3

- 1.555,8 - 4.580,8


345,4

289,7

438,0

139,4

67,2

176,4

- 87,5

- 84,5

- 118,5

- 42,4

- 6,8

- 49,4

257,9

205,2

319,5

97,0

60,4

127,0

0,1

1.067,1

3,5

0,8

10,5

6,7

0,4

24,2

316,0

96,2

49,9

120,3

- 0,3

1.042,9

- 389,1

Nettowinst voor minderheidsbelangen Minderheidsbelangen

Nettowinst

2,3

255,6

205,2

37


Overige

Verzekeringen

Verzekeringen

Nederland Leven

Niet-

België Leven

Niet-

Leven

Eerste

verzekeringen

drie

Verzekeringen

(incl.

kwartalen

Internationaal

eliminaties)

2004

Niet-leven

Baten Rente en soortgelijke baten Verzekeringspremies

684,9

99,3

769,7

83,3

79,6

72,2

32,3

1.821,3

1.915,7

1.551,8

2.465,6

816,7

288,0

1.061,6

525,5

8.624,9

182,1

22,1

272,9

50,6

4,8

4,4

- 7,8

529,1

1,3

0,3

23,1

9,2

70,1

108,7

104,6

20,3

10,9

1,3

147,1

401,9

22,7

4,5

0,0

- 0,1

- 0,1

46,3

70,9

8,3

11,5

50,4

- 6,6

202,4

Dividend en andere beleggingsbaten Aandeel in het resultaat van geassocieerde deelnemingen en joint ventures

4,7

Gerealiseerde winsten (verliezen) op beleggingen

140,2

- 22,5


19,3


67,9


227,4

301,7

52,7

581,8

Overige baten

121,5

134,6

42,4

48,6

11,4

76,2

57,9

492,6

Totale baten

3.295,8

1.853,2

4.051,8

1.032,6

482,0

1.275,2

818,4

12.809,0

- 207,0

- 7,0

- 53,2

- 8,6

- 3,9

- 8,2

- 59,9

- 347,8

- 1.703,9 - 1.209,6 - 2.863,0

- 533,7

- 346,0

- 877,3

- 403,7

- 7.937,2


- 555,8

- 263,4

- 30,4

- 849,6


- 57,5

- 0,0

- 32,9

- 1,8

- 3,9

- 0,4

- 110,6

- 323,9

- 135,5

- 153,0

- 21,3

- 151,6

- 96,5


6,6

- 889,3

Afschrijving van materiële en immateriële vaste activa Personeelskosten Overige lasten Totale lasten

- 44,2

- 8,4

- 33,4

- 19,1

- 5,4

- 4,6

- 1,0

- 116,1

- 96,8

- 109,5

- 154,3

- 98,8

- 18,3

- 58,6

- 42,9

- 579,2

- 241,6

- 64,9

- 142,6

- 85,1

- 39,7

- 65,2

- 127,5

- 766,6

- 3.017,4 - 1.723,3 - 3.678,3

- 900,1

- 468,9

- 1.165,9

- 628,4

- 11.582,3


278,4

129,9

373,5

132,5

13,1

109,3

190,0

1.226,7

- 67,1

- 45,9

- 99,7

- 39,4

0,7

- 29,2

10,0

- 270,6

211,3

84,0

273,8

93,1

13,8

80,1

200,0

956,1

2,8

1,5

3,4

0,8

0,2

8,7

208,5

82,5

270,4

92,3

199,8

947,4

Nettowinst voor minderheidsbelangen Minderheidsbelangen

Nettowinst

38

13,8

80,1


4.8

Winst- en verliesrekening Verzekeringen gesplitst in Leven en Niet-leven Eerste drie kwartalen 2005 Overige verzekeringen Leven

Niet-leven

(incl. eliminaties)

Totaal

Baten Rente en soortelijke baten

1.787,4

282,0

- 46,7

2.022,7

Verzekeringspremies

5.815,7

3.574,3

- 10,3

9.379,7

495,4

77,2

- 11,5

561,1

0,1

Dividend-en andere beleggingsbaten Aandeel in het resultaat van geassocieerde deelnemingen en joint ventures Gerealiseerde winsten (verliezen) op beleggingen Overige (on)gerealiseerde winsten en verliezen Baten uit vergoedingen en commissies Baten uit beleggingen voor unit-linked producten

56,4

17,6

307,8

85,2

393,0

32,9

6,3

39,2

168,0

147,9

- 19,2

2.636,1

74,1

296,7 2.636,1

Overige baten

129,8

236,3

- 23,1

343,0

Totale baten

11.429,5

4.426,8

- 110,7

15.745,6

Lasten Rente en soortgelijke lasten

- 401,5

- 36,2

46,7

- 391,0

Technische lasten

- 5.969,0

- 2.507,4

5,3

- 8.471,1


- 3.092,8


- 3.092,8

- 10,8

6,9

- 3,9


- 283,5

- 647,9

19,3

- 912,1


- 128,1

- 32,7

- 1,4

- 162,2

Personeelskosten

- 294,5

- 310,1

- 0,7

- 605,3

Overige lasten

- 398,7

- 293,9

41,6

- 651,0

Totale lasten

- 10.578,9

- 3.821,3

110,8

- 14.289,4

0,1

1.456,2

0,1

1.067,1



850,6

605,5

- 212,8

- 176,3

637,8

429,2

- 389,1

16,3

7,5

0,4

24,2

621,5

421,7

- 0,3

1.042,9

39


Eerste drie kwartalen 2004 Overige verzekeringen Leven

Niet-leven

(incl. eliminaties)

Totaal

Baten Rente en soortelijke baten

1.534,2

254,8

32,3

1.821,3

Verzekeringspremies

4.669,3

3.430,1

525,5

8.624,9

459,8

77,1

- 7,8

529,1

Dividend-en andere beleggingsbaten Aandeel in het resultaat van geassocieerde deelnemingen en joint ventures Gerealiseerde winsten (verliezen) op beleggingen

29,1

9,5

70,1

108,7

255,7

- 0,9

147,1

401,9


42,0

4,4

- 0,1

46,3


82,4

126,6

- 6,6

202,4


581,8

581,8

Overige baten

175,3

259,4

57,9

492,6

Totale baten

7.829,6

4.161,0

818,4

12.809,0

Lasten Rentelasten en soortgelijke lasten Technische lasten Lasten inzake unit-linked producten Wijzigingen in de bijzondere waardeverminderingen Lasten van vergoedingen en commissies Afschrijving van materiële en immateriële vaste activa

- 264,1

- 23,8

- 59,9

- 347,8

- 4.912,9

- 2.620,6

- 403,7

- 7.937,2

- 849,6

- 849,6

- 94,3

- 2,2

- 267,4

- 628,5

6,6

- 889,3

- 96,5

- 83,0

- 32,1

- 1,0

- 116,1

Personeelskosten

- 269,4

- 266,9

- 42,9

- 579,2

Overige lasten

- 423,9

- 215,2

- 127,5

- 766,6

Totale lasten

- 7.164,6

- 3.789,3

- 628,4

- 11.582,3



40

665,0

371,7

190,0

1.226,7

- 166,1

- 114,5

10,0

- 270,6

498,9

257,2

200,0

956,1

6,2

2,3

0,2

8,7

492,7

254,9

199,8

947,4


Het technisch resultaat kan als volgt worden gespecificeerd: Eerste drie kwartalen 2005 Leven

Niet-leven

Eerste drie kwartalen 2004 Leven

Niet-leven

Technisch resultaat Leven

569,8

408,6

Ongevallen en ziekte

162,2

149,5

Auto

117,1

81,0

Brand

111,9

79,2

Overig

54,9

Totaal technisch resultaat

569,8

Gealloceerde meerwaarden Operationele marge

18,6

446,1

408,6

328,3

132,2

38,4

126,5

20,7

702,0

484,5

535,1

349,0

Overig niet-technisch resultaat

148,6

121,0

129,9

22,7


850,6

605,5

665,0

371,7

41


5

Toelichting op de geconsolideerde balans en winsten verliesrekening

5.1

Beleggingen

5.1.1

Gerealiseerde winsten en verliezen op beleggingen in de winsten verliesrekening

De gerealiseerde winsten en verliezen op beleggingen zoals opgenomen in de winsten verliesrekening per segment kunnen als volgt worden weergegeven: Algemeen Bankbedrijf

Verzekeringsbedrijf

(incl. eliminaties)

Totaal

Eerste drie kwartalen 2005 Obligaties

533,1

160,9

0,0

694,0

Aandelen

86,3

179,7

- 7,3

258,7

Vastgoed

47,9

49,7

0,0

97,6

Overige

55,5

2,7

442,4

500,6

Totaal

722,8

393,0

435,1

1.550,9

Obligaties

404,0

20,5

- 0,2

424,3

Aandelen

51,0

198,5

- 59,4

190,1

Vastgoed

26,8

26,4

0,0

53,2

Overige

31,3

156,5

456,8

644,6

Totaal

513,1

401,9

397,2

1.312,2

Eerste drie kwartalen 2004

42


5.1.2

Mutaties in de ongerealiseerde winsten en verliezen op beleggingen in het eigen vermogen

De reële waardemutaties en de netto ongerealiseerde winsten en verliezen inzake voor verkoop beschikbare beleggingen gehouden door de bank en verzekeraars welke verwerkt zijn in het eigen vermogen kunnen als volgt worden weergegeven: Algemeen Bankbedrijf Verzekeringsbedrijf (incl. eliminaties)

Totaal

30 september 2005 Voor verkoop beschikbare investeringen Reële waarde

122.132,3

51.152,6

- 402,4

172.882,5

- 118.897,6

- 46.307,3

471,0

- 164.733,9

Geamortiseerde kostprijs, inclusief waardeverminderingen Reële waarde via de winsten verliesrekening

- 112,3

0,0

0,0

- 112,3

Ongerealiseerde winsten (verliezen)

3.122,4

4.845,3

68,6

8.036,3

Latente belasting

- 973,2

- 1.186,7

0,9

- 2.159,0

0,0

- 928,0

124,3

- 803,7

2.149,2

2.730,6

193,8

5.073,6

110.856,5

43.006,9

- 320,2

153.543,2

- 108.259,1

- 39.939,9

420,0

- 147.779,0

99,8

5.677,0

Shadow accounting (netto) Netto-ongerealiseerde winst (verlies) in eigen vermogen

31 december 2004 Voor verkoop beschikbare investeringen Reële waarde Geamortiseerde kostprijs, inclusief waardeverminderingen Reële waarde via de winsten verliesrekening

- 87,2

- 87,2

Ongerealiseerde winsten (verliezen)

2.510,2

3.067,0

Latente belasting

- 834,9

- 863,2

- 1.698,1

- 448,5

- 448,5

Shadow accounting (netto)

1)

Netto-ongerealiseerde winst (verlies) in eigen vermogen 1)

1.675,3

1.755,3

99,8

3.530,4


43


5.1.3

Vastgoed

De reële waarde van het vastgoed, zowel vastgoed aangehouden als belegging als voor eigen gebruik, voor het banken verzekeringsbedrijf kan als volgt worden weergegeven: Bankbedrijf

Verzekeringsbedrijf

Totaal

30 september 2005 Reële waarde: Vastgoedbeleggingen

422,3

3.691,1

4.113,4

Vastgoed in eigen gebruik

1.694,4

1.454,3

3.148,7

Totaal

2.116,7

5.145,4

7.262,1

Geamortiseerde kostprijs

1.820,2

3.159,8

4.980,0

Bruto ongerealiseerde winst (verlies)

296,5

1.985,6

2.282,1

Belastingen

- 93,9

- 622,8

- 716,7

202,6

1.362,8

1.565,4

Netto ongerealiseerde winst (verlies) (niet opgenomen in eigen vermogen)

5.2

Bijzondere afwaarderingen op activa Algemeen Bankbedrijf

Verzekeringsbedrijf

(incl. eliminaties)

Totaal

30 september 2005 Voorziening voor bijzondere waardeverminderingen op: - Vorderingen op klanten - Beleggingen - Overige activa Totaal

- 2.474,3

- 69,5

- 115,8

- 361,3

- 2.543,8 - 2,6

- 479,7

- 92,8

- 86,1

- 16,7

- 195,6

- 2.682,9

- 516,9

- 19,3

- 3.219,1

31 december 2004 Voorziening voor bijzondere waardevermindering op: - Vorderingen op klanten - Beleggingen - Overige activa Totaal

44

- 2.620,0

- 70,9

- 2.690,9

- 105,8

- 537,3

- 643,1

- 85,7

- 58,5

- 144,2

- 2.811,5

- 666,7

- 3.478,2


5.3

Vermogen onder beheer

5.3.1

Vermogen onder beheer naar beleggingstype en herkomst Algemeen Bankbedrijf

Verzekeringsbedrijf

(incl. eliminaties)

Totaal

- Obligaties

126.457,2

45.220,2

- 1.337,0

170.340,4

- Aandelen

3.123,1

7.590,4

695,6

11.409,1

- Vastgoed

354,2

2.105,0

0,0

2.459,2

1.578,1

991,9

- 21,4

2.548,6

131.512,6

55.907,5

- 662,8

186.757,3

24.676,2

- 240,5

24.435,7

30 september 2005 Beleggingen voor eigen rekening:

- Overige


Beleggingen voor rekening van derden: - Obligaties

97.877,2

2.658,9

100.536,1

- Aandelen

68.437,8

2.636,0

71.073,8

- Vastgoed

1.165,3

1.868,9

- Binnen de groep

3.034,2

- 24.494,6

Totaal vermogen onder beheer

- 24.494,6

142.985,7

7.163,8

274.498,3

87.747,5

150.149,5

- 903,3

361.342,5

Algemeen Bankbedrijf

Verzekeringsbedrijf

(incl. eliminaties)

Totaal

- Obligaties

114.235,2

38.511,8

- 1.184,1

151.562,9

- Aandelen

3.007,6

5.978,0

- 39,4

8.946,2

31 december 2004 Beleggingen voor eigen rekening:

- Vastgoed - Overige

365,4

1.939,0

1.632,8

1.723,7

- 1,3

3.355,2

119.241,0

48.152,5

- 1.224,8

166.168,7

16.936,0

- 82,6

16.853,4


Beleggingen voor rekening van derden

1)

2.304,4

:

- Obligaties

83.199,7

83.199,7

- Aandelen

60.937,8

60.937,8

- Vastgoed - Binnen de groep

Totaal vermogen onder beheer 1)

891,0

1.111,0

2.002,0

- 22.128,6

- 22.128,6

122.899,9

1.111,0

242.140,9

66.199,5

124.010,9

- 1.307,4

307.033,0


45


5.3.2

Verloop van het vermogen onder beheer Commercial &

Binnen

Retail

Merchant

Private

Banking

Banking

banking

Overige

groep

Totaal

Saldo per 31 december 2004 1)

89.569,2

248,0

52.310,9

4.011,4

- 22.128,6

124.010,9

In-/uitstroom

10.253,1

- 2,0

1.880,8

506,5

- 880,0

11.758,4

6.708,4

11,7

4.358,0

558,6

- 1.454,4

10.182,3

333,3

3.896,3

- 31,7

4.197,9

58.883,0

8.972,8

- 24.494,7

150.149,5

Marktwinst (verliezen) Overige Saldo op 30 juni 2005 1)

106.530,7

257,7

de


Onder Overige zijn in het verloopoverzicht voornamelijk begrepen acquisities en desinvesteringen alsmede de overdracht van fondsen tussen segmenten.

5.4

Dividend

Het dividend dat in juni 2005 is betaald over het boekjaar 2004 bedroeg EUR 1,04 per Fortis aandeel. In overeenstemming met het nieuwe dividendbeleid van Fortis, heeft de Raad van Bestuur besloten een interimdividend over 2005 uit te keren ad EUR 0,52 per Fortis aandeel. Dit interimdividend is in contanten betaalbaar gesteld per 15 september 2005.

46


6

Toelichting op het segment Bank

6.1


Rentedragende deposito's Leningen en voorschotten

30 september 2005

31 december 2004

6.204,4

5.815,1

2.950,7

2.051,4

Retrocessie-overeenkomsten

91.093,0

42.505,9

Effecten leentransacties

17.232,5

9.724,4

Overige Totaal

4.448,0

2.959,4

121.928,6

63.056,2

In bovengenoemde posten is per 30 september 2005 een voorziening voor bijzondere afwaardering begrepen van EUR 42.4 miljoen (31 december 2004: EUR 45.3 miljoen).

6.2

Vorderingen op klanten 30 september 2005

Overheid en officiële instellingen

31 december 2004

7.248,3

5.949,8

77.728,4

72.406,8

9.743,0

8.829,2

1)

Leningen voor zakelijke doeleinden

87.316,6

77.977,8

1)

Retrocessie overeenkomsten

31.220,4

36.934,9


19.991,1

18.190,8

9.334,9

7.784,0

242.582,7

228.073,3

- 2.082,7

- 2.326,6

Hypothecaire leningen Leningen voor particuliere doeleinden

Overige Totaal vorderingen op klanten

Met aftrek van bijzondere waardeverminderingen voor - Specifiek kredietrisico - Geleden maar nog niet gerapporteerde verliezen Netto vorderingen op klanten 1)

- 391,5

- 293,3

240.108,5

225.453,4


Naast de hiervoor vermelde voorzieningen voor waardeverminderingen, is onder de passiva onder de Voorzieningen een aparte voorziening voor krediettoezeggingen begrepen (30 september 2005: EUR 186.4 miljoen; 31 december 2004: EUR 192,5 miljoen).

47


6.3

Schulden aan kredietinstellingen 30 september 2005

31 december 2004

Cessie overeenkomsten

108.942,8

46.680,8


15.966,3

10.298,4

Deposito's Direct opeisbaar Termijn Overig

5.839,3

5.695,1

60.375,3

46.527,2

77,2

155,5

10.537,6

13.900,3

201.738,5

123.257,3

30 september 2005

31 december 2004

Cessie overeenkomsten

42.160,3

47.865,0


1.572,3

1.484,5

Direct opeisbaar

65.525,0

61.373,1

Spaargelden

57.617,0

54.689,9

Termijn- en overige deposito's

62.426,0

55.591,1

Overige Totaal schulden aan kredietinstellingen

6.4


Deposito's/ spaargelden

Overige schulden aan klanten Totaal schulden aan klanten

6.5

2.953,6

5.673,8

232.254,2

226.677,4

Vergoedingen en commisssies Eerste drie kwartalen


2005

2004

Effectentransacties

526,4

517,8

Verzekeringen

169,3

147,8

Vermogensbeheer

685,2

618,4

Betalingsverkeer

317,6

349,3

Garantie- en bereidstellingscommissies

171,5

138,8

Overige

229,9

191,9

2.099,9

1.964,0

Totaal baten uit vergoedingen en commissies


- 449,0

- 414,1

Nettobaten uit vergoedingen en commissies

1.650,9

1.549,9

48


7

Toelichting op het segment Verzekeringen

7.1

Overzicht verzekeringspremies

De verzekeringspremies voor de eerste drie kwartalen eindigend op 30 september zijn als volgt. Leven

Niet-leven

Overig

Totaal

- 10,1

9.579,3


Auto

Brand

Overige

1.224,2

1.129,7

778,8

641,0

Eerste drie kwartalen 2005 Brutopremies

5.815,7

Netto wijziging in voorziening voor niet-verdiende premies

0,0

- 89,1

- 40,3

- 34,8

- 35,2

- 0,2

- 199,6

Verdiende brutopremies

5.815,7

1.135,1

1.089,4

744,0

605,8

- 10,3

9.379,7

- 45,3

- 165,3

- 71,9

- 99,1

- 124,0

17,3

- 488,3

5.770,4

969,8

1.017,5

644,9

481,8

7,0

8.891,4

4.669,3

1.204,1

1.154,5

737,7

603,6

532,4

8.901,6

Herverzekering Totaal verdiende nettopremies

Eerste drie kwartalen 2004 Brutopremies Netto wijziging in voorziening voor niet-verdiende premies

0,0

- 143,5

- 54,8

- 37,0

- 34,5

- 6,9

- 276,7

Verdiende brutopremies

4.669,3

1.060,6

1.099,7

700,7

569,1

525,5

8.624,9

- 37,4

- 239,0

- 33,2

- 94,5

- 204,6

8,1

- 600,6

4.631,9

821,6

1.066,5

606,2

364,5

533,6

8.024,3

Herverzekering Totaal verdiende nettopremies

49


7.2

Verzekeringspremies verdeeld naar verzekeringsbranche

In onderstaande tabel worden de verdiende brutoverzekeringspremies weergegeven per verzekeringsbranche voor de eerste drie kwartalen eindigend op 30 september. Leven

Niet-leven

Overig

Totaal


Auto

Brand

Overige

Eerste drie kwartalen 2005 Nederland

1.987,3

756,5

334,6

240,7

167,5

9,8

3.496,4

België

2.748,6

248,1

275,6

265,4

79,7

- 3,7

3.613,7

Internationaal

1.079,8

130,5

479,2

237,9

358,6

- 16,4

2.269,6

Totaal

5.815,7

1.135,1

1.089,4

744,0

605,8

- 10,3

9.379,7

Nederland

1.915,7

778,2

354,8

230,8

175,0

10,8

3.465,3

België

2.465,6

236,0

258,8

247,9

74,0

- 3,0

3.279,3

288,0

46,4

486,1

222,0

320,1

- 18,5

1.344,1

Eerste drie kwartalen 2004

Internationaal Assurant, Leven Assurant, Niet-leven Totaal

50

4.669,3

1.060,6

1.099,7

700,7

569,1

58,8

58,8

477,4

477,4

525,5

8.624,9


7.3

Eenmalige en periodieke premies

In het volgende overzicht worden de eenmalige en periodieke levenverzekeringspremies weergegeven voor eerste drie kwartalen eindigend op 30 september. Eerste drie kwartalen


2005

2004

Unit-linked producten Premies ineens - geschreven

19,0

60,8

122,5

138,0

141,5

198,8

Premies ineens - geschreven

146,6

245,1

Periodieke premies - geschreven

668,3

519,4

Individuele activiteit totaal

814,9

764,5

Unit-linked producten, totaal

956,4

963,3


287,0

223,1


621,9

533,3

908,9

756,4


796,9

738,6


851,8

787,1


1.648,7

1.525,7

Niet unit-linked producten, totaal

2.557,6

2.282,1

Periodieke premies - geschreven Groepsactiviteit totaal

Niet unit-linked producten

Groepsactiviteit totaal

Beleggingscontracten met discretionaire winstdeling Premies ineens - geschreven Periodieke premies - geschreven Groepsactiviteit totaal Premies ineens - geschreven Periodieke premies - geschreven

5,6 7,8 13,4 1.914,1

1.112,8

374,2

311,1


2.288,3

1.423,9

Beleggingscontracten met discretionaire winstdeling, totaal

2.301,7

1.423,9

Totaal geschreven premies

5.815,7

4.669,3

51


8

Solvabiliteit

Eigen vermogen Minderheidsbelangen Hybride leningen Herwaardering vastgoed tegen reële waarde Herwaardering obligaties, gecorrigeerd vor shadow accounting Terugboeking van niet-handelsderivaten en afdekkingen Goodwill participaties Eigen aandelen

30 september 2005

31 december 2004

18.746,9

15.443,5

724,3

339,8

4.066,1

4.155,0

1.517,0

1.549,0

- 3.264,5

- 2.977,0

819,3

1.458,0

- 671,4

- 76,5

287,7

266,5

Kernkapitaal

22.225,4

20.158,3

Door Fortis gehanteerd minimum

18.381,0

16.371,4

3.844,4

3.786,9

Overschot/ tekort

52


9

Gebeurtenissen na balansdatum

Fortis heeft op 30 juni een overeenkomst getekend voor de aankoop van een 100% belang in Dryden Wealth Management (‘Dryden’). Dryden levert asset management diensten aan zowel private als institutionele klanten. De aankoop is afgerond op 4 oktober. Met de aankoop is USD 102 miljoen (EUR 84 miljoen) gemoeid. Dryden gaat deel uitmaken van Fortis Commercial & Private Banking. Op 25 juli heeft Fortis een overeenkomst gesloten voor de aankoop van Atradius Factoring. De aankoop is afgerond op 1 november. De factoring activiteiten van Atradius zullen worden geintegreerd in Fortis’s dochter Fortis Commercial Finance. Op 9 november heeft Fortis een overeenkomst gesloten voor de aankoop van O’Connor & Company. O’Connor & Company is een leidende onderneming in clearing dienstverlening voor U.S. aandelen, futures en optie markten. De aankoop zal naar verwachting in 2006 worden afgerond.

53

Beoordelingsverklaring Opdracht Wij hebben de tussentijdse financiële informatie over de eerste drie kwartalen van 2005 van Fortis beoordeeld. Deze tussentijdse financiële informatie is opgesteld onder de verantwoordelijkheid van de leiding van Fortis. Het is onze verantwoordelijkheid een beoordelingsverklaring inzake deze tussentijdse financiële informatie te verstrekken. Werkzaamheden Onze werkzaamheden bestonden, overeenkomstig internationaal algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot beoordelingsopdrachten (ISRE 2400: beoordeling van tussentijdse financiële informatie door de externe acountant van de onderneming), in hoofdzaak uit het inwinnen van inlichtingen bij functionarissen van de onderneming en het uitvoeren van cijferanalyses met betrekking tot de financiële gegevens. Door de aard en omvang van onze werkzaamheden kunnen deze slechts resulteren in een beperkte mate van zekerheid omtrent de getrouwheid van de tussentijdse financiële informatie. Deze mate van zekerheid is lager dan die welke aan een accountantsverklaring kan worden ontleend. Oordeel Op grond van onze beoordeling is ons niets gebleken op basis waarvan wij zouden moeten concluderen dat de tussentijdse financiële informatie over eerste drie kwartalen van 2005 aanpassingen van materieel belang behoeft teneinde deze in overeenstemming te doen zijn met de grondslagen zoals opgenomen in hoofdstuk 1 van het Geconsolideerd kwartaalbericht, waarin is beschreven hoe de International Financial Reporting Standards (IFRS) zijn toegepast in relatie tot IFRS 1, inclusief de aannames van de leiding van de onderneming ten aanzien van de richtlijnen en interpretaties waarvan het de verwachting is dat deze van kracht zullen zijn en de grondslagen die naar verwachting zullen worden toegepast, wanneer de leiding van de onderneming de eerste volledige IFRS jaarrekening per 31 december 2005 opstelt. Toelichting Zonder afbreuk te doen aan ons oordeel vestigen wij de aandacht op de toelichting opgenomen in hoofdstuk 1 van het Geconsolideerd kwartaalbericht, waarin is beschreven waarom de mogelijkheid bestaat dat de tussentijdse financiële informatie dient te worden aangepast voordat de eerste volledige IFRS jaarrekening over 2005 wordt opgemaakt. In het bijzonder vestigen wij de aandacht op het feit dat volgens IFRS alleen een volledige jaarrekening met ter vergelijking opgenomen cijfers en toelichting een getrouw beeld kan geven van het vermogen en resultaat van Fortis in overeenstemming met IFRS.

Amstelveen, 22 november 2005

Brussel, 22 november 2005

KPMG Accountants N.V.

PricewaterhouseCoopers Bedrijfsrevisoren B.C.V.B.A. Vertegenwoordigd door Y. Vandenplas en L. Discry

54

Geconsolideerd kwartaalbericht Eerste drie kwartalen 2005

Recommend Documents