Gebruikersparticipatie Ik ben de Communicatiedienst van K&G Voor de onderstaande informatiebrochures hebben we een project gebruikersparticipatie opgezet: -
Kind in Beeld Voeding en beweging Taalstimulering Zwangerschaps- en Kindboekje
Uitwerking van 3 projecten:
Vernieuwing Zwangerschap- en Kindboekje AANLEIDING Wat was de aanleiding van dit initiatief? In het kader van de nieuwe strategie van Kind en Gezin, werden het Kindboekje en Zwangerschapsboekje vernieuwd (huisstijl, fotografie, …). Deze waren aan een herdruk toe en werden dan meteen afgetoetst met focusgroepen. Het communicatiebureau waar we een samenwerking mee hebben, heeft ons geholpen met de lay-out, beelden, de focusgroepen, … Wie trekt het initiatief? Het team Communicatie trekt het initiatief, omdat zij verantwoordelijk zijn voor de herdrukken van publicaties. In dit geval ging het over een herdruk van het Zwangerschapsboekje en Kindboekje en wilden we een aantal ideeën, suggesties, ... aftoetsen. Het product was al in een ontwikkelingsstadium, omdat het een bestaand product in herdruk betrof en we rekening moeten houden met stockbreuken. We werkten ook nauw met ons communicatiebureau samen. BETROKKENEN Wie was erbij betrokken? (ouders, kinderen, buurt, medewerkers) Er werden zowel ouders (gebruikers van publicatie) als medewerkers (gebruikers, inhoud, ouders motiveren om het te gebruiken, …) betrokken. De medewerkers bestonden uit mensen van onze dienst preventieve gezinsondersteuning, verpleegkundigen en gezinsondersteuners uit de regioteams, partners zoals zelfstandige vroedvrouwen, gynaecologen, artsen, kraamzorg, … Hoeveel ouders/kinderen waren betrokken? Er waren een 4-tal ouders betrokken. Er waren geen kinderen betrokken. Was er specifieke aandacht voor de meest kwetsbaren? Ja, bij de focusgroep voor medewerkers, waren er een aantal regioverpleegkundigen die werken met die doelgroep in het Klein Kasteeltje. Bij de focusgroep voor ouders hebben we helaas geen kwetsbare ouders bereid gevonden deel te nemen. Toch proberen we altijd aandacht te hebben voor deze doelgroep en proberen we zo laagdrempelig mogelijk te communiceren.
ACTIES Wat hebben jullie gedaan? Welke acties werden ondernomen? Er werden 2 focusgroepen georganiseerd: 1 focusgroep met ouders en 1 focusgroep met medewerkers en partners. Tijdens de focusgroep werd er een mock-up (m.a.w. een prototype, een voorbeeld) van het product voorgelegd en werden een aantal ideeën en stamlijnen afgetoetst bij de deelnemers. Hebben jullie gewerkt met concrete methodieken/instrumenten? Zo ja welke? Er werd gewerkt met een gespreksleidraad, waarbij er concrete vragen gesteld werden, zodat de ideeën, … afgetoetst konden worden. Er was 1 gespreksleider die de focusgroepen leidde. De deelnemers uit de groep met medewerkers hadden op voorhand een digitale versie van de mockup gekregen, zodat ze deze ook konden bespreken met collega’s. EVALUATIE Zijn jullie op bepaalde obstakels gebotst bij de uitvoering? Het is er moeilijk om ouders te vinden. De obstakels zijn o.a. tijd, locatie vlot bereikbaar, tijdstip, … Verder is het ontzettend moeilijk om ouders uit de kwetsbare doelgroepen (oa kansarmen, allochtonen, …) te bereiken en bereid te vinden om deel te nemen. We zitten ook altijd met strakke timings, plannings, moeten rekening houden met budgetten, … Hebben jullie het project geëvalueerd en zo ja, hoe? Alle deelnemers kregen de finale versie te zien en kregen feedback waarom bepaalde zaken wel of niet aangepast werden (mensen voldoening geven, blijk van waarderen van deelname, …). De ouders die deelnamen aan de focusgroep, kregen een filmticket aangeboden. Partners doen het zonder ruil. Veel ouders stonden ook open om een vragenlijst (online) in te vullen, eerder dan effectief tijd vrij te maken voor een ‘live-focusgroep’. Wat waren de belangrijkste bevindingen? Ouders en partners kregen een mock-up te zien en deden daarbij concrete voorstellen (wat goed, wat niet goed, interessant of niet, bruikbaar of niet, …). Hebben deze bevindingen tot vervolgacties geleid? Zijn er nog plannen voor de toekomst? Een aantal ideeën uit de focusgroepen werden aangepast/ verwerkt. We hopen dat door het betrekken van de focusgroepen het materiaal nog intensiever gebruikt zal worden! We proberen ook telkens volgens deze systematiek te werken, hetzelfde proces te volgen, …
Taalstimulering en meertaligheid AANLEIDING Wat was de aanleiding van dit initiatief? De aanleiding voor het initiatief was de lancering van de Visietekst rond Taalstimulering en Meertaligheid. Bedoeling was, om aan de hand van de visietekst, concrete tips, adviezen, … voor ouders te formuleren. Hiervoor moesten we wel weten hoe ouders tegenover taal staan, wat ze nog missen, … Wie trekt het initiatief? Dit was een gemeenschappelijk project met de Cel diversiteit/beleidscoördinatie/communicatie preventieve gezinsondersteuning. BETROKKENEN Wie was erbij betrokken? (ouders, kinderen, buurt, medewerkers) Bij dit project waren ouders en medewerkers betrokken, maar telkens in aparte groepen. Hoeveel ouders/kinderen waren betrokken? Er waren een 10-tal ouders betrokken. Er werden geen kinderen betrokken. Was er specifieke aandacht voor de meest kwetsbaren? Ja, de personen waarmee we hebben gebrainstormd, waren vooral kwetsbare (allochtonen en kansarmen) ( Inloopteam Huis der Gezinnen). ACTIES Wat hebben jullie gedaan? Welke acties werden ondernomen? Er werd gewerkt met het 7E-model (model dat werkt rond attitude- en gedragsveranderingen). Eerst was er een inleefoefening met een aantal medewerkers van Kind en Gezin en een aantal externen. De deelnemers leven zich in de situatie van een kansarme ouder met jonge kinderen of van een medewerker uit de kinderopvang in. Ze vertellen vervolgens hoe die persoon staat tegenover taalstimulering, wat hij al dan niet doet, welke vragen hij hierover heeft, hoe hij hierover informatie wil krijgen, …? Nadien werden de hypotheses uit deze inleefoefening afgetoetst bij de doelgroep. Omdat de boodschappen rond taalstimulering en meertaligheid vrij nieuw waren voor K&G, was het interessant om eerst met de ouders te brainstormen ( wat nodig, hoe zien jullie het, …) en dan pas over te gaan tot productontwikkeling. Hebben jullie gewerkt met concrete methodieken/instrumenten? Zo ja welke? Er was een externe begeleider aanwezig die het 7E-model heeft vertaald naar overheidscommunicatie. EVALUATIE Zijn jullie op bepaalde obstakels gebotst bij de uitvoering?
Het toepassen van het 7E-model is een intensieve methode. Maar het is wel een zinvolle methode omdat je verplicht bent je boodschappen goed te vertalen. Hebben jullie het project geëvalueerd en zo ja, hoe? Ja, zowel intern als voor de Koning Boudewijnstichting. Wat waren de belangrijkste bevindingen? -
Participatie van dienstverleners en ouders levert inzichten op, die je anders niet hebt Het vooraf betrekken en/of aftoetsen, versterkt de gedragenheid van/binnen de gebruikers en de doelgroep Positieve reacties van de deelnemers aan de inleefoefening bevestigen het voorgaande. Kijken met een andere blik, samenbrengen van verschillende perspectieven, verruimt de blik en is een creatieve stimulans in de ontwikkeling van materialen.
Hebben deze bevindingen tot vervolgacties geleid? Zijn er nog plannen voor de toekomst? We proberen ook telkens volgens deze systematiek te werken, hetzelfde proces te volgen, … ALGEMENE KANTTEKENING Met minder budget moet je zeker zijn over de keuzes die gemaakt worden. Daarom is het gericht aftoetsen bij ouders, medewerkers, … zeer nuttig.
Voeding en beweging AANLEIDING Wat was de aanleiding van dit initiatief? Een gezonde levensstijl is belangrijk voor iedereen, ook voor de allerkleinsten. Want jong geleerd is oud gedaan. Onderzoeken hebben uitgewezen dat een gezonde levensstijl effect heeft op de gezondheid en dat het nog belangrijker is om hier zo vroeg mogelijk rond te communiceren. We hebben er dus alle belang bij om actief aan de slag te gaan rond het thema gezonde levensstijl. Wie trekt het initiatief? Het initiatief wordt getrokken vanuit het team communicatie, binnen de organisatie werd ook een projectgroep opgesteld om de verschillende afdelingen te betrekken. BETROKKENEN Wie was erbij betrokken? (ouders, kinderen, buurt, medewerkers) Er werden zowel medewerkers als ouders bij het project betrokken. De medewerkers die betrokken werden bestonden uit een projectgroep waarbij verschillende medewerkers de afdelingen binnen Kind en Gezin vertegenwoordigen. Ook hebben we apart regioverpleegkundigen ondervraagd. Dan hebben we ook nog ouders betrokken. Hoeveel ouders/kinderen waren betrokken? Er werden een 10-tal ouders betrokken, geen kinderen. Was er specifieke aandacht voor de meest kwetsbaren? In dit project werd er niet specifiek aandacht besteed aan de meest kwetsbaren.
ACTIES Wat hebben jullie gedaan? Welke acties werden ondernomen? We hebben 2 focusgroepen samengebracht op 2 verschillende momenten. Enerzijds een focusgroep met ouders en anderzijds een focusgroep met regioverpleegkundigen. Aan de hand van deze focusgroepen hebben we in overleg met het communicatiebureau een aantal aanbevelingen uitgewerkt, deze aanbevelingen werden voorgelegd aan de projectgroep. Hebben jullie gewerkt met concrete methodieken/instrumenten? Zo ja welke? Het project voeding en beweging is een nieuw project, we hadden nog niets concreets om voor te leggen aan de focusgroepen. Bij de ouders en verpleegkundigen werd vrij ruim het thema voeding en beweging afgetoetst. Doordat het een nieuw project is, werden ouders, verpleegkundigen en de projectgroep vanaf het begin erbij betrokken. Voor dat we de focusgroepen deden werd er wel eerst samen gezeten met de projectgroep, van daaruit konden we gerichter vragen stellen aan de ouders en aan de verpleegkundigen. Daarna werden de focusgroepen voorbereid samen met het communicatiebureau LDV. Tijdens de focusgroepen was er ook telkens iemand van LDV aanwezig die het gesprek leidde. EVALUATIE Zijn jullie op bepaalde obstakels gebotst bij de uitvoering? Bereiken van allochtone/ kwetsbare ouders blijft enorm moeilijk. Niet alle ideeën uit de focusgroepen kunnen meteen in realiteit gebracht worden (bv. vraag naar extra consult). Het is ook een intensief project qua budget, tijd, planning, het betrekken van partners, … Hebben jullie het project geëvalueerd en zo ja, hoe? Voorlopig is het project nog lopende en werd er nog geen evaluatie gedaan. Wat waren de belangrijkste bevindingen? De bevindingen uit de focusgroep bevestigen het potentieel voor Kind en Gezin om het thema ‘Gezonde Levensstijl’ te claimen en een mentaliteitsverandering tot stand te brengen. Zowel de organisatie als de communicatie van Kind en Gezin m.b.t. deze thema’s moet herbekeken worden. Hebben deze bevindingen tot vervolgacties geleid? Zijn er nog plannen voor de toekomst? De huidige voedingsdragers van Kind en Gezin werden volledig herwerkt. Ze zijn veel beknopter en praktischer. Momenteel staan ook nog heel wat andere acties op de planning om ouders te sensibiliseren rond gezonde voeding en meer beweging voor kinderen.
