Gebruik van App Het gebruik van QR-codes en de App Zo werkt het

4

Gebruik van App Het gebruik van QR-codes en de App In dit jaarverslag staan infographics die op een speelse manier gegevens overbrengen. Die gegevens krijgen een extra dynamiek en dimensie wanneer u Junaio gebruikt, een App die er voor zorgt dat de infographics letterlijk uit het boek springen. Zo komen het vertrouwde gedrukte woord en nieuwe technologie samen. Junaio is gratis te downloaden met Google Play en de App store op uw smart-phone. Zo werkt het Na het laden en installeren van de Junaio-App, wordt de camera van uw smart-phone gestart. Bij de infographics in dit jaarverslag van de commissaris van de Koningin staan QR-codes afgedrukt. Richt de lens van de camera van uw telefoon op de QR-code naast de infographic. Druk op de knop ‘scan’ rechts boven in de hoek van uw telefoonscherm. Nu komen de infographics pas echt tot leven!

5

Inhoud 7

Woord vooraf

102

BrabantStad

8

Inleiding: de kansencrisis



-

15

Provinciale Staten



23

Gedeputeerde Staten

106

Prins Bernhard Cultuurfonds

27

Werkbezoeken aan gemeenten

108

Overzicht nevenfuncties en erecomités

34

De commissaris van de Koningin en de

114

Uitleg wapen



2018Eindhoven|Brabant Culturele Hoofdstad

burgemeesters

118

Colofon

46

Openbare orde en veiligheid

119

Nawoord studenten

64

Felicitaties voor bijzondere prestaties

70

Internationale Zaken

84

Bezoeken leden Koninklijk Huis



-

Streekbezoek

94

5 mei 2012

96

Onderscheidingen en predikaten



-

Koninklijke onderscheidingen



-

Predikaat Koninklijk



-

Koninklijke beschikking hofleverancier



-

Koninklijke erepenning



-

Commissarispenning



-

Provinciepenning



-

Hertog Jan

6

Woord vooraf

O

ok dit jaar heb ik enkele jonge studenten

ook aan de leden van Provinciale Staten van Noord-

van een Brabantse (de)signopleiding be-

Brabant ter hand gesteld. Samen met de medewer-

reid gevonden om het jaarverslag op een

kers van het Kabinet, de ambtelijke organisatie, mijn

verfrissende manier vorm te geven. Mitch Kuipers,

collegae in het college van Gedeputeerde Staten en

Luc Philipsen en Roy Verdaesdonck hebben er, begeleid

Provinciale Staten, hebben we ook in 2012 weer hard

door hun docenten en Koen Verhees (Provincie Noord-

gewerkt om Brabant voor de toekomst toe te rusten. In dit

Brabant), weer een mooi boekwerk van gemaakt.

verslag is daarbij vooral aandacht voor die zaken waarbij de commissaris van de Koningin rechtstreeks betrok-

Ik ben zeer erkentelijk voor hun inzet en fraaie

ken is. Maar ook voor die zaken geldt dat besturen in

ontwerp, waarover ze op pagina 119 van dit verslag

Brabant telkens in het teken van samenwerken staat.

zelf nog enkele woorden zeggen. Geraldine Koch-

Dat geldt in het bijzonder ook voor de samenwerking

van Hooijdonk, Arnoud Reijnen en Joep Baartmans-

met collega-overheden, bedrijfsleven en maatschap-

van den Boogaart hebben gezorgd voor de teksten en

pelijke organisaties. Juist in een tijd dat het economisch

beelden die tezamen een beeld geven van het jaar

moeilijk is, is die cultuur van samenwerking een kostbaar

2012. Ook hen dank ik zeer hartelijk voor hun inzet.

bezit. Alleen als we delen, kunnen we vermenigvuldigen!

Het jaarverslag beoogt met name een overzicht te

Wim van de Donk

geven van de werkzaamheden die ik als commissaris

’s-Hertogenbosch, april 2013

van de Koningin in onze prachtige provincie mocht uitvoeren, en wordt als een verantwoording daarvan

7

Inleiding: de kansencrisis ‘ Teersten is datmen nemmermee Ghemeenen oorbaer achter en late, Wient anders scade ofte bate. Want ghemeenen oorbaer, waerlike, Is voor arme ende voor rike, Ende daer toe zo leecht er meer an Dan aenden oorbaer van enen man.

in het financiële systeem die de zo zeker gewaande euro deed wankelen, de fraude met voedsel, een onthutsende aanslag op een Brabants gemeentehuis. Hoe verschillend deze fenomenen ook zijn, allemaal droegen ze bij aan angst en onbehagen. Velen vroegen zich af of er bij al die angst en onzekerheid, zich uitend in politiek en maatschappelijk onbehagen, ook iets van een perspectief te formuleren was.

2012 was ook voor onze provincie weer een belangrijk en bijzonder jaar. De economische crisis verhevigde en

Een dergelijk perspectief is wezenlijk. Angst en onze-

verdiepte zich: vele Brabantse gezinnen en onderne-

kerheid, dat lezen we in de brieven van Vincent van

mers werden geconfronteerd met de vaak ingrijpende

Gogh, we zien het op de schilderijen van Jeroen Bosch,

gevolgen van werkloosheid en faillissementen. Niet

zijn van alle tijden. In het recent verschenen, magis-

alleen in de economie, maar ook in andere maatschap-

trale werk van de mediëvist Frits van Oostrom Wereld

pelijke domeinen was er sprake van verval en wantrou-

in Woorden wordt duidelijk dat ook de veertiende eeuw

wen. Denk aan het ontluisterende beeld van een aan

zo’n eeuw van onzekerheid en grote veranderingen

doping verslaafde wielersport, de voortdurende crisis

was. Hij laat echter ook zien dat het nogal gangbare

Jan van Boendale. Vertaling: In de eerste plaats mag men nooit het algemeen belang uit het oog verliezen, wie er ook voor- of nadeel van mocht hebben. Want het algemeen belang, heus waar, is er voor armen en voor rijken, en daar is meer mee gemoeid dan met het belang van één mens afzonderlijk. Zie Frits van Oostrom, Wereld in Woorden, Geschiedenis van de Nederlandse literatuur 1300-1400, Amsterdam2013, Uitgeverij Bert Bakker, p. 150.

8

beeld van een eeuw van verval en degeneratie in veel opzichten onjuist is. Veeleer is er sprake van een eeuw van soms radicale vernieuwing, van een eeuw waarin nieuwe kansen ontstaan en waarin die ook gretig worden benut. Een beeld van hoop, meer dan een beeld van wanhoop. Een beeld dus dat ook ons kan inspireren. En inderdaad, onzekerheid wordt pas een probleem wanneer er geen hoop is, geen perspectief. Dan wordt angst verlammend, en voedt die een verdere groei van onbehagen. Veel van die vernieuwing kreeg ook in de door Van Oostrom besproken eeuw vorm in de steden van de toenmalige lage landen, meer in het bijzonder in het Hertogdom Brabant. Van Oostrom laat overtuigend zien dat het daar gist van verandering en vernieuwing: in de ambachten, de economie, de literatuur, de geneeskunde, de politiek en de religie. Van Oostrom besteedt veel aandacht aan Jan van Boendale, fotograaf: Erik van der Burgt

de latere ‘gemeentesecretaris’ van Antwerpen, met

9

uitstekende contacten aan het Hertogelijke hof in

belang) gedeeld wordt met bijvoorbeeld de steden.

Brussel. Hij werd vermoedelijk omstreeks 1285 gebo-

Het is al even bijzonder te lezen hoe in Brabant al

ren in het Brabantse Tervuren, en zijn naam duikt voor

heel vroeg de kiemen werden gelegd voor vormen van

het eerst op in 1312, toen hij als jonge klerk in dienst

gemeen overleg en multi-level governance. Het is

van de Antwerpse schepen Johannes Willemaerts

in dat verband ook wel vermeldenswaard dat we in

deze laatste vergezelde naar bijeenkomsten van de

2012 hebben herdacht dat het 700 jaar geleden was

Brabantse Staten. Zijn bekendste werk is het uiteinde-

dat Hertog Jan II van Brabant het Charter van Kor-

lijk ruim 16.000 verzen tellende ‘Brabantse yeesten’,

tenberg tot stand bracht. Met dit Charter werd voor

een werk waarin de lange geschiedenis van het roem-

het eerst in Europa door een vorst medezeggen-

ruchte Hertogdom beeldend wordt beschreven.

schap gegeven aan steden die onder zijn gezag vielen (Leuven,

Antwerpen,

Brussel,

Tienen,

Zoutleeuw

Het is bijzonder om te lezen hoe deze Brabantse

en ’s-Hertogenbosch). Die medezeggenschap werd

bestuurder in Europa vooropliep in het denken over

georganiseerd door middel van een ‘parlement’ dat

een vorm van bestuur waarin niet langer de ene en

om de 3 weken in de Abdij van Kortenberg vergaderde.

goed bewapende vorst voor het heil van de samen-

Feitelijk was het een voorloper van nieuwe netwerken,

leving verantwoordelijk kon worden gehouden. In zijn

die in een goede Brabantse traditie verantwoordelijk-

opmerkingen over ‘Hoe men een stat of een lantscap

heid nemen voor een gemeenschappelijk gedragen

regieren sal’ ontwikkelt hij een visie op leiderschap

koers. Het in 2012 gevierde tweede lustrum van de

waarin de verantwoordelijkheid voor het ‘gemeyn

samenwerking in BrabantStad voegt zich in die traditie.

oerbaer’ (bij Van Oostrom vertaald als: algemeen

Dat is niet minder het geval in de ontluikende vormen

10

van strategische samenwerking in bijvoorbeeld het

in vormen van gemeenschappelijke en open innovatie,

Land van Cuijk, het Land van Heusden en Altena, in

een samenleving ook die zich niet in de eigen werke-

Midpoint Brabant. Op vele plaatsen in Brabant wordt

lijkheid opsluit en die in opkomende problemen vooral

aan het door Brainport ontwikkelde denken op een

ook kansen ziet. Het is mooi te lezen dat precies die

nieuwe wijze vorm gegeven. Brainport/Eindhoven is niet

bestuurstraditie eeuwenoude Brabantse wortels heeft.

alleen een plek in onze provincie, het is een manier van denken en samenwerken die een stevige portie

Met de Agenda van Brabant hebben we tenminste

Brabants DNA in zich draagt. In dat DNA staat een

voor onze provincie zo’n perspectief willen schetsen.

gerichtheid op het algemeen belang centraal, en

De Brabantse Staten hebben, in goede samenspraak

een diep geworteld inzicht dat alleen samenwerken

met vele betrokken partijen (maatschappelijke organi-

ons verder brengt. Een DNA dat het compromis niet

saties, medeoverheden, bedrijfsleven, universiteiten en

verdacht verklaart, maar als gedragen basis voor

hogescholen), gemeenschappelijke ambities geformu-

verdere samenwerking kan omarmen. Niet vanuit een

leerd. Op basis daarvan maken we keuzen, en durven

defensieve houding die alles wat is, wil behouden,

we ook hervormingen en veranderingen een plaats

maar vanuit een houding die weet dat de lange termijn

te geven. Natuurlijk zijn die keuzen niet gemakkelijk,

morgen begint. Juist in vormen van gemeen overleg, dat

en ook is er niet a priori een consensus over de te

werkt aan een gemeenschappelijk gedragen perspec-

varen koers. Juist in een tijd waarin er zoveel verandert

tief, ontstaan de voorwaarden voor een lerende samen-

– zelfs de veranderingen veranderen – is het belangrijk

leving, een samenleving die bestaande verhoudingen

te investeren in een dialoog met vele maatschappe-

en werkwijzen kritisch onder ogen ziet, die investeert

lijke partners. In 2012 hebben zowel onze Staten als

11

januari 2012 Nieuwjaarsreceptie 2012 Provinciehuis ‘s-Hertogenbosch

fotograaf: Arnoud Reijnen

de provinciale organisatie eerste stappen gezet om

structuren en schalen zijn daarbij leidend, maar de am-

die maatschappelijke betrokkenheid en dialoog een

bities en de allianties die we nodig hebben om werkelijk

belangrijkere plaats te geven in zowel de ontwikke-

het verschil te maken. Daarbij is niet alleen de samen-

ling als de uitvoering van ons beleid. Die Agenda van

werking tussen overheden, ondernemers en onderwijs-

Brabant is niet af, maar is een open uitnodiging voor

en kennisinstellingen van belang, maar ook een actieve

alle Brabanders om mee te blijven denken over

betrokkenheid van onze burgers en hun maatschap-

onze toekomst. Daarbij hebben we een scherp oog

pelijke organisaties. En ook vindt die samenwerking

voor nieuwe combinaties. Juist in het verbinden van

telkens plaats vanuit het besef van het belang van die

eerder nogal gescheiden optrekkende systemen ziet

andere driehoek: de TELOS-driehoek waarin we aan-

het provinciebestuur prachtige kansen voor een

geven dat we in ons beleid een goede balans tussen de

nieuwe economische en maatschappelijke dynamiek

sociale, de ecologische en de economische dimensie

ontstaan. Dat geldt bijvoorbeeld voor vormen van

nastreven. Voor wie eenmaal ziet dat in de zorg voor

natuureconomie, zorgeconomie en de transitie van

sociale en ecologische duurzaamheid de echte nieuwe

de verhouding tussen stad en platteland. We richten

kansen voor economisch en maatschappelijk succes

nieuwe proeftuinen in, een begrip dat in onze kandi-

liggen, gaat een nieuwe wereld open. Dan is de crisis

datuur voor 2018Eindhoven|Brabant Culturele Hoofd-

echt een kans geworden: kansen die we samen gaan

stad van Europa niet voor niets zo’n belangrijke plaats

pakken. In Brabant. In Nederland. In de wereld. Maar

heeft gekregen. Innoveren en experimenteren zijn een

dat lukt alleen als we blijven luisteren naar de wijze

belangrijke voorwaarde voor het lerende bestuur dat

lessen van Jan van Boendale, die bijzondere Brabander.

we in Brabant vorm willen geven. Niet de bestaande

14

Provinciale Staten

D

e commissaris van de Koningin (CdK) is

Statenleden zelf wordt ingediend. Het voorstel over

voorzitter van Provinciale Staten (PS). Hij

een referendumverordening van de fractie van de PVV

werkt in die functie nauw samen met de

haalde het niet, terwijl het voorstel over de opvang van

griffier, Cathalijne Dortmans en haar team.

inheemse dieren van de Partij voor de Dieren wel een meerderheid haalde. Statenleden kunnen amende-

Als zijn vervanger fungeert niet een lid van het col-

menten en moties indienen tijdens een vergadering. Is

lege van GS, maar een Statenlid. Dat is in de regel

er een meerderheid voor een amendement, dan wordt

mevrouw mr. Mieke Geraedts, voorzitter van de fractie

het voorliggende besluit op een specifiek onderdeel

van de VVD, die ook de eerste vicevoorzitter van PS is.

gewijzigd. Is er een meerderheid voor een motie, dan

De 55 Brabantse Statenleden stellen de beleidskaders

betekent dat voor het provinciebestuur een opdracht of

vast, ze vervullen hun functie als volksvertegenwoor-

een aandachtspunt voor de uitwerking van het beleid.

digers en controleren de uitvoering van het beleid.

In 2012 zijn acht amendementen en 52 moties aangenomen.

Op de agenda van PS stonden in 2012 voor Brabant onderwerpen die voor de toekomst van de provincie in

De vergaderingen van PS worden voorbereid in het

haar geheel van groot belang zijn, omdat ze de kern-

presidium, waarin de fractievoorzitters van de in onze

taken van de provincie betreffen. In totaal vonden er

Staten gekozen politieke groeperingen zitten. Daar-

elf Statenvergaderingen plaats waarin ongeveer 45

naast bereidt het presidium besluiten voor over de

voorstellen zijn besproken. Twee keer betrof het een

werkwijze en het functioneren van PS.

zogenaamd initiatiefvoorstel, een voorstel dat door

15

Leden van het presidium 2011 - 2015 v.l.n.r.: Boven: Paul Smeulders, Alex Brul (adjunct-griffier), Annegien Wijnands, Ronald Dol, Henk Krol, Conny Kerkhof-Mos, Marco van der Wel, Marusjka Lestrade-Brouwer, Nico Heijmans, Martijn Kap Onder: Cathalijne Dortmans (griffier), Wim van de Donk, Mieke Geeraedts

fotograaf: Wim Hollemans

Uiteindelijk zijn de beslissingen aan de Staten zelf, ui-

wat voor type vergaderstukken hebben we daarvoor

teraard met inachtneming van het daarover in de Pro-

nodig? De resultaten van die discussies zijn vertaald

vinciewet bepaalde. In 2012 hebben de leden van PS

in een meerjarig Werkplan PS. In 2012 is al een aantal

uitvoerig stilgestaan bij het functioneren van ons ‘pro-

belangrijke stappen uit dit werkplan gezet. Zo hebben

vinciale parlement’. In het jaarverslag van de Staten

de Staten gekozen voor een nieuwe vergaderstruc-

(dat u kunt vinden op www.brabant.nl) is dat terug te

tuur, komt er een themacommissie Stad en Platteland

vinden. Naast overleg in het al genoemde presidium is

en kunnen de Statenleden digitaal vergaderen met

ook het overleg van de commissaris van de Koningin

een ‘vergader-app’. De iPad heeft dit verslagjaar zijn

met de commissievoorzitters daarvoor van steeds gro-

definitieve en naar het schijnt onomkeerbare intrede

ter belang: zij spelen een belangrijke rol bij het vast-

in ons werk gedaan, alhoewel het hier en daar nog

stellen van de (Middellange Termijn)agenda.

even wennen was om dit instrument een goede plek te

Tijdens ‘Statendagen’ stond de vraag centraal hoe we

geven. Ook aan de externe communicatie over het

de werkwijze van PS zodanig kunnen verbeteren,

werk van PS zijn in 2012 nieuwe impulsen gegeven.

dat de kaderstellende en controlerende rol van onze

Op deze plaats wil ik de griffier en haar team compli-

volksvertegenwoordiging nog beter uit de verf komt,

menteren voor het vele werk dat in het verslagjaar is

en hoe we in goede samenwerking nog beter vorm

verricht. Tevens wil ik ook alle leden van Provinciale

kunnen geven aan een verdere dualisering. De Staten

Staten danken voor hun grote inzet: er is hard gewerkt,

hebben zichzelf vragen gesteld als: op welke manier

er zijn veel besluiten genomen, en er is veel contact

kunnen wij duidelijke en heldere besluiten nemen;

geweest met de Brabantse burgers en met de maat-

welke vergaderstructuur past het beste bij onze rol;

schappelijke instellingen.

18

Personalia 2012 In de loop van het jaar hebben we afscheid genomen

De ambitie van de provincie is om tot de top van de Eu-

van vier Statenleden: Ellen Pauel (SP), Ron van Zeeland

ropese kennis- en innovatieregio’s te blijven behoren.

(SP), Mariëlle Overboom (D66) en Henk Krol (50PLUS).

Alleen zo kan op de lange termijn duurzame welvaart

In hun plaats zijn Ine Roozen (SP), Wouter van der

voor alle Brabanders gegarandeerd worden. Die am-

Staak (SP), Ingrid Oomen-Peeters (D66) en Herman

bitie kan alleen waargemaakt worden als de provincie

Mondriaan (50PLUS) aangetreden. Bijzonder was het

zich concentreert op haar kerntaken en dat valt ook

afscheid van Henk Krol (50PLUS) die naar de Tweede

terug te zien in (een selectie uit) het werk van het pro-

Kamer vertrok, maar ons bij zijn afscheid verzekerde

vinciale parlement in 2012:

oog te zullen houden voor het Brabantse belang in Den Haag. Daarnaast zijn twee Statenleden benoemd

Ruimtelijke ontwikkeling en inrichting

als tijdelijk lid. Wim van der Doelen trad aan in ver-

-

Transitie stad en platteland

band met het zwangerschapsverlof van Judith Keijzers-

-

Duurzaamheidsimpuls en koers landbouw

Verschelling (CDA) en Sytse van der Wal verving Ronald

-

Gebiedsopgaven

Dol (PVV) voor een periode van 16 weken. Patricia van der Kammen (PVV) aanvaardde ook een zetel in het

Bereikbaarheid van de regio

Europees Parlement.

-

Structuurvisie N69

-

OV-visie Noord-Brabant

-

Nachtnet Brabant

19

februari 2012 Ontvangst carnavalsprinsen Provinciehuis ‘s-Hertogenbosch

fotograaf: Erik van der Burgt

Regionaal economisch beleid

Natuurlijk zijn er ook belangrijke besluiten genomen

-

Economisch Programma Brabant 2020

over onderwerpen die alle Brabanders raken en die

Fondsvoorstellen, energie, innovatie, breedband

buiten de kaders van de kerntaken vallen. Er zijn veel

en groen

voorbeelden te noemen:

Vrijetijdseconomie

-

Gedragscode integriteit Noord-Brabant

-

Kadernota Leefbaarheid 2012-2015

Natuur en milieu

-

Algemene Subsidieverordening

-

Deelakkoord Natuur

-

Begroting 2013 en voorjaarsnota

-

Brabant: Uitnodigend Groen

-

Kaders voor jeugdzorg 2013-2016

-

Regelingen voor Regionale Uitvoeringsdiensten

-

(De besluiten van PS zijn te vinden op www.brabant.nl/ Cultuur

besluitenlijst. Op deze website zijn ook alle verslagen

-

Beleidsvorming erfgoedcomplexen

te vinden en kunnen de vergaderingen worden terug-

-

Infrastructuur podiumkunsten

gezien of teruggeluisterd.)

-

Tijdelijke voorziening Speelhuis Helmond

22

Gedeputeerde Staten

H

et college van Gedeputeerde Staten (GS)

stevige inzet op samenwerking binnen en tussen de

geeft uitvoering aan het door PS vastge-

verschillende beleidsonderdelen noodzakelijk maken.

stelde beleid, evalueert het beleid en stelt

Bovendien werkt het College voor de ontwikkeling

beleidswijzigingen en nieuw beleid voor. Het college

en de uitvoering van dat beleid vanzelfsprekend veel

gaf in 2012 voor het tweede jaar uitvoering aan het

samen met externe partners.

bestuursakkoord “Tien voor Brabant”. In tien paragrafen zijn hierin de hoofdlijnen van beleid vastgelegd

Als commissaris van de Koningin ben ik voorzitter van

voor de bestuursperiode 2011 tot 2015, waarbij de

GS, en behartig ik ook een aantal eigen portefeuil-

Agenda van Brabant basis en richtsnoer is.

les, zoals de transitie van de organisatie van Kennis en Onderzoek en het Bibob-beleid, waarvoor verderop

Het college van GS bestaat uit Yves de Boer (VVD),

in dit jaarverslag nog aandacht is. Met de gedepu-

die portefeuillehouder Ruimtelijke ontwikkeling en

teerden werk ik soms aan bijzondere onderwerpen.

Wonen is; Ruud van Heugten (CDA) behartigt Mobi-

In het verslagjaar heb ik mij samen met Brigite van

liteit en Financiën, Johan van den Hout (SP) Ecologie

Haaften bijvoorbeeld ingezet voor de toekomst van ons

en Handhaving, Bert Pauli (VVD) Economische Zaken

Brabants Orkest. Wij hebben geprobeerd om de door

en Bestuur en Brigite van Haaften (CDA) Cultuur en

ons betreurde maar onvermijdelijke fusie van dat

Samenleving. De collegeleden hebben dus weliswaar

orkest in goede banen te leiden. Daartoe heb-

ieder hun eigen portefeuille, maar het zal duidelijk

ben ook het bestuur, de directie, en niet te vergeten

zijn dat de ambities die we in de Agenda van Brabant

de leden van dat orkest zich geweldig ingezet.

en het bestuursakkoord hebben verwoord, ook een

Tegelijkertijd

bleven

zij

uitvoeringen

van

hoge

23

kwaliteit verzorgen, meermalen ook in de prachtige hal

het samenwerken met onze partners. We zullen de bij-

van ons provinciehuis. Met Johan van den Hout nam ik

zondere architectuur ervan zorgvuldig bewaken, maar

deel, zoals we vaker doen, aan gesprekken met des-

er nog meer dan nu een echt ‘huis voor Brabant’ van

kundigen van binnen en buiten over de vernieuwing

maken.

van het natuur- en landschapsbeleid, een onderwerp waarover ook een van onze adviescolleges, de SER,

Gedeputeerde Staten vergaderen elke dinsdag; zo

samen met PON en TELOS enkele behartenswaardige

nodig worden extra vergaderingen uitgeschreven. Met

adviezen opstelde.

een openbare besluitenlijst en een digitale nieuwsbrief worden de besluiten van GS publiek gemaakt. (De

Secretaris van het college van GS is algemeen direc-

collegebesluiten zijn te vinden op www.brabant.nl/

teur Wil Rutten. Hij en zijn team hebben in het ver-

besluitenlijst.)

slagjaar hard gewerkt aan de verdere ontwikkeling van ons ambtelijk apparaat. Enkele aandachtspunten daar-

In de periode waarover dit jaarverslag gaat, hebben

bij waren de verbetering van de automatiserings- en

GS 52 keer vergaderd over ruim 1.000 voorstellen.

informatievoorziening, de verbetering van de kwaliteit

Ook in hun werk staat de ambitie om Brabant blijvend

van de stukken en de ontwikkeling van een meer ge-

tot de Europese top van kennis- en innovatieregio’s te

structureerde planning van de agenda, de cultuurver-

laten behoren, centraal. Ook het College concentreert

andering die nodig is om meer resultaatgericht en met

zich derhalve op de kerntaken ruimtelijke ontwikkeling

externe allianties te werken. We gaan ons provincie-

en inrichting, bereikbaarheid van de regio, regionaal

huis nog meer dan het nu al is geschikt maken voor

economisch beleid, natuur en milieu en cultuur.

24

Het college van Gedeputeerde Staten v.l.n.r.: Wil Rutten (algemeen directeur/provinciesecretaris), Johan van den Hout Wim van de Donk, Ruud van Heugten, Brigite van Haaften, Bert Pauli, Yves de Boer

fotograaf: Erik van der Burgt

Een greep uit de behandelde GS-dossiers: -

Bouwstop geiten- en schapenhouderijen

-

Veerkrachtig bestuur

-

Transitie stad en platteland

-

Versnelling organisatieontwikkeling

-

Verordening Ruimte

-

Startnotitie vrijetijdseconomie

-

Landschappen van Allure

-

Topsectorenbeleid

Provinciaal beleid voor transitie veehouderij naar

-

2018Eindhoven|Brabant Culturele Hoofdstad

2020

-

Grote erfgoedcomplexen

-

OV-visie Brabant

-

Beheerstructuur Museumkwartier

-

Exploitatie Nachtnet

-

Beleidskader jeugd (2013-2016)

-

Voorfinanciering A58

-

Orkest Zuid-Nederland

-

Fondsvoorstellen 2e tranche investeringsagenda

-

Kennis- en onderzoeksagenda 2013

-

Begroting 2013

-

Evaluatie beleid en uitvoering Wet Bibob

-

Regionale uitvoeringsdiensten (RUD’s)

-

Toezicht en Handhaving Verordening Stikstof en

-

Natura 2000 -

Visie op Brabants risicobeleid

-

Startnotitie Handhavingsbeleid 2012-2015

-

Uitvoeringsafspraken deelakkoord Natuur

-

Economisch Programma 2020

26

Werkbezoeken aan gemeenten

I

n de ambtsinstructie van de commissaris van

inzet kan ik goed voorbereid op werkbezoek. Vast

de

is

onderdeel van de agenda met het college van B en W

bezoeken

en de vertegenwoordigers van de gemeenteraad is het

Koning

opgenomen

www.brabant.nl/ambtsinstructie dat

een

commissaris

brengt aan de gemeenten in zijn provincie.

belang van een systematische aandacht voor integer bestuur en voor goede onderlinge werkverhoudingen.

Vaste agendapunten zijn dan: een gesprek met de

In 2012 heb ik een bezoek gebracht aan:

burgemeester, het college van Burgemeester en Wethouders en de fractievoorzitters uit de gemeenteraad.

2 februari

Woensdrecht

Bij de meeste bezoeken is er ook gelegenheid om met

7 maart

Halderberge

burgers, bedrijven en maatschappelijke instellingen in

12 april

Steenbergen

de betreffende gemeente kennis te maken. In de

25 april

Valkenswaard

regel nodig ik de leden van PS die daar wonen uit

10 mei

Sint Oedenrode

om een deel van het werkbezoek mee te maken. De

10 mei

Schijndel

bezoeken worden goed voorbereid door mijn Kabi-

16 mei

Werkendam

net en het team van relatiebeheerders binnen het

16 mei

Gilze en Rijen

provinciale apparaat. De medewerkers van de provincie

15 juni

Zundert

maken in goed overleg met de gemeente, in het

27 juni

Rucphen

bijzonder de ambtelijke contactpersoon, een lijst van te bespreken onderwerpen en bereiden de daarvoor benodigde dossiers voor. Dankzij hun voortreffelijke

27

maart 2012 Bezoek aan Generaal-Majoor De Ruyter van Stevenick Kazerne in Oirschot

fotograaf: Arnoud Reijnen

Werkbezoek gemeente Werkendam 16 mei 2012

fotograaf: Arnoud Reijnen

Daar waar het kan, wordt tijdens werkbezoeken een bezoek aan een bedrijf in de gemeente ingepland. Zo heb ik in Steenbergen kennisgemaakt met Rubia, een onderneming die zich richt op de productie

van

natuurlijke

verfstoffen

uit

planten

zoals wede en meekrap. Ardo in Zundert richt zich op de productie van diepvriesgroente en voedingsmiddelen voor tal van afnemers in binnen- en buitenland. In Werkendam stond de ontwikkeling in de binnenscheepvaart en het scheepsonderhoud centraal. Met een watertaxi bracht ik een bezoek aan de grootste haven voor binnenvaart van Europa. VDL is een multinationaal familiebedrijf dat in Valkenswaard bussen produceert. Wim van der Leegte leidde mij in het bedrijf rond. VDL is een mooi voorbeeld van een ambitieus Brabants familiebedrijf. Later dat jaar werd het de terechte winnaar van de prestigieuze Koning Willem I Prijs. Duurzaamheid, zorg voor personeel, trots en ambachtelijkheid, innovatieve ambities en internationalisering zijn sleutelwoorden bij al die bezoeken.

31

In 2012 heb ik de eerste ronde van werkbezoeken aan

Ik heb aan de vier regio’s die we in Brabant onder-

alle 67 gemeenten afgerond. In 2013 start ik met een

scheiden een bezoek gebracht:

tweede ronde. 8 maart

regio Noordoost-Brabant (Life Science



Park te Oss)

van samenwerking in de onderscheiden (sub)regio’s

31 mei

regio Midden-Brabant (Leisure Boule-

beklemtoond. Het antwoord op de vraag hoe het met



vard en Social Innovation)

te gaat, is immers steeds meer afhankelijk van het

24 oktober

regio West-Brabant (Internationale

antwoord op de vraag, hoe gemeenten in een regio



School Breda en Maritime Maintenance

samen erin slagen, vormen van strategische en opera-



Werkendam)

Net als in 2010, zijn in 2012 regiobezoeken afgelegd. Vanaf het allereerste moment heb ik het belang

de burgers en bedrijven in een bepaalde gemeen-

tionele samenwerking effectief te organiseren. Tijdens de regiobezoeken word ik, samen met de leden van

28 november regio Zuidoost-Brabant (Groene Cam-

het college van GS en in die regio woonachtige leden



pus, bezoek Opwettense Watermolen

van onze Staten, actief geïnformeerd over de ontwik-



in Nuenen en High Tech Campus in

kelingen en de manier waarop aan die samenwerking



Eindhoven)

wordt vormgegeven.

32

Werkbezoek gemeente Valkenswaard (VDL) 25 april 2012

fotograaf: Arnoud Reijnen

De commissaris van de Koningin en de burgemeesters

D

e commissaris van de Koningin is ver-

In de verslagperiode werden in Noord-Brabant negen

antwoordelijk voor een adequaat ver-

burgemeesters

loop van de benoemingsprocedure van

te weten:

bij

Koninklijk

Besluit

benoemd,

burgemeesters. De procedure start met het ophalen van de profielschets in een openbare vergadering van de

2 februari 2012



de heer M.J. Houben, Nuenen

gemeenteraad, de procedure is afgerond op het moment dat, na ondertekening van het benoemings-

8 maart 2012

besluit door Hare Majesteit de Koningin, de nieuwe





de heer drs. J. Hamming, Heusden

1 april 2012

mevrouw mr. M.M.D.Vermue-



Vermue, Cranendonck

burgemeester wordt beëdigd en geïnstalleerd. In de contacten met de gemeenteraden heb ik er in



het verslagjaar telkens op gewezen hoezeer het bij het opstellen van een profielschets van belang is, zich

2 juli 2012

mevrouw drs. S.C.C.M. Bolten,

breed op het functioneren van een burgemeester te



Steenbergen

mooi voorbeeld: de gemeenteraad ging gesprekken

1 september 2012

de heer drs. A.G.T.H. van Aert,

aan met het bedrijfsleven, de veiligheidsregio en vele



Best

geven. (Zie voor meer informatie over de gang van

1 oktober 2012

de heer dr. A.J.W. Boelhouwer,

zaken bij de benoeming van een (nieuwe) burgemees-



Gilze en Rijen

oriënteren. Heusden is voor het afgelopen jaar een

anderen die aan de raad nuttige informatie konden

ter op www.brabant.nl.). 34

1 november 2012

mevrouw P.J.M.G. Blanksma-van

zijn, wordt met nieuwe burgemeesters gesproken over



den Heuvel, Helmond

hun eerste ervaringen. Na drie jaar volgt een tweede

1 november 2012

mevrouw drs. W. van Hees,



Geertruidenberg

klankbordgesprek. Het gesprek na vijf jaar is bedoeld als voorbereiding op een eventuele herbenoeming. In de klankbordgesprekken komen onder meer de 1 december 2012

de heer mr. H.G. Vos, Asten

Intensieve contacten met burgemeesters zijn er eigen-

volgende onderwerpen aan de orde: -

het functioneren als voorzitter van de gemeente-

lijk gedurende het hele jaar. Zeker wanneer er iets

raad en het college van burgemeesters en

bijzonders in hun gemeente speelt, zijn de commis-

wethouders

saris en zijn kabinetschef meer dan eens luisterend

-

de relatie met de gemeenteraad

oor en vraagbaak. Met alle burgemeesters wordt

-

openbare orde en veiligheid

tijdens hun ambtstermijn op gezette tijden bovendien

-

het extern functioneren

het zogenaamd klankbordgesprek gehouden. De

-

de relatie met de gemeentelijke organisatie

rapportage van de burgemeester zelf en het verslag

-

de realisatie van vorige afspraken

van het meest recente functioneringsgesprek van de

-

toekomstverwachtingen

fractievoorzitters met de burgemeester vormen hiervoor een belangrijke basis. Wanneer zij ongeveer één jaar in een nieuwe gemeente in het ambt werkzaam

35

27

20

16

3 1

Politieke herkomst burgemeesters 2012

36

In de verslagperiode heb ik ruim dertig klankbord-

In deze verslagperiode zijn vijf burgemeesters

gesprekken met burgemeesters gevoerd. Daarnaast

herbenoemd:

spreek ik de burgemeesters ook op andere momenten. Dat gebeurt bijvoorbeeld in het kader van

1 januari 2012

de heer dr. F.A. Petter,

gemeentebezoeken, werkbezoeken aan maatschappe-



Woudrichem

doet zich vooral voor bij een moeilijke bestuurssituatie.

1 februari 2012

de heer P.J.J. Verhoeven, Heeze-

Bovendien zien wij elkaar op de jaarlijkse informele



Leende

1 april 2012

de heer A.P.M. Veltman,



Someren

burgemeesters en ben ik belast met de benoeming van

4 april 2012

de heer mr. R.A.L. Severijns,

waarnemend burgemeesters die, wanneer de funge-



Oirschot

andere reden, het ambt tijdelijk vervullen. (Alle proce-

15 april 2012

mevrouw S.P.H.M. Dirven-van

dures staan op www.brabant.nl/burgemeesters.)



Aalst, Dongen

lijke organisaties en in bilateraal overleg. Dat laatste

ontmoeting voor de burgemeesters en hun partners. Deze ontmoeting vond in 2012 plaats in Tilburg. Daarnaast ben ik betrokken bij de herbenoeming van

rend burgemeester is uitgevallen door ziekte of om een

37

Tot waarnemend burgemeester werden in deze ver-

De volgende waarnemingen werden ingetrokken:

slagperiode benoemd: 11 januari 2012

de heer S.P. Grem, Asten

17 januari 2012

de heer A.F.W. Osterloh, Gilze



en Rijen

1 september 2012

de heer drs. Y.C.Th.J. Kortmann,



Best (sinds 1 september 2009)

1 oktober 2012

de heer dr. A.J.W. Boelhouwer,

1 september 2012

de heer drs. V.Th.M. Braam,



Bernheze (sinds 10 oktober



Baarle-Nassau



2011)

3 september 2012

de heer J. van Brummen, Boxtel

1 oktober 2012

de heer A.F.W. Osterloh, Gilze



en Rijen (sinds 17 januari 2012)

1 december 2012

de heer S.P. Grem, Asten (sinds



11 januari 2012)

29 oktober 2012

de heer W.I.I. van Beek,



Bernheze

26 november 2012

de heer A.H.M.J. Tans, Mill en



St. Hubert

38

april 2012 De eerste asperges van de volle grond d’n Aspergehof Huijbers Mierlo

fotograaf: Arnoud Reijnen

Burgemeestersdag, Tilburg

fotograaf: Erik van der Burgt

Afscheid van het burgemeestersambt en/of van hun

1 juli 2012

de heer J.J. Hoogendoorn,

gemeente namen:



Steenbergen (pensioen / FPU)

1 januari 2012

de heer B.P. Meinema,

1 juli 2012

de heer drs. J.P.M.M. Hendrikx,



Cranendonck (pensioen / FPU)



Baarle-Nassau (pensioen / FPU)

1 januari 2012

de heer drs. H.P.T.M. Willems,

16 augustus 2012

de heer F.H.J.M. van Beers,



Heusden (pensioen / FPU)



Boxtel (vanwege benoeming tot



voorzitter van de Raad van

9 januari 2012

de heer ir. J. Beenakker, Asten



Bestuur van Cello)



(vanwege benoeming tot burge-



meester van Tiel)

16 oktober 2012

de heer M.J.A. Meijer,



Geertruidenberg (pensioen / FPU)

1 februari 2012

mevrouw mr. M.P. Heerkens,



Gilze en Rijen (op eigen ver-

1 november 2012

de heer drs. A.A.M. Jacobs,



zoek)



Helmond (pensioen / FPU)

1 februari 2012

de heer mr. W.R.Ligtvoet,

16 november 2012

de heer mr. J.Th.C.M. Verheijen,



Nuenen (pensioen / FPU)



Mill en St. Hubert (vanwege

42



benoeming tot burgmeester van



Wijchen)

29

26

10

Leeftijd burgemeesters

2

43

Overzicht vrouwelijke burgemeesters

44

mei 2012 Start van de Nationale Viering van de Bevrijding, Breda

fotograaf: Coromandel Brombacher

Openbare orde en veiligheid

I

n de inleiding tot dit jaarverslag heb ik al aange-

Koningin samen, bijvoorbeeld bij het met het Minis-

geven hoezeer we in dit jaar zijn geconfronteerd

terie van Justitie en Veiligheid genomen initiatief van

met de inbreuk op veiligheid: de aanslag op het

de Taskforce B5, die bestrijding van de georganiseerde

gemeentehuis van Waalre is een dieptepunt. Maar ook

criminaliteit tot taak heeft. De verantwoordelijkheid

andere ontwikkelingen maakten duidelijk dat de aan-

voor veiligheid voel ik als commissaris van de Konin-

dacht voor veiligheid moeilijk in belang kan worden

gin nadrukkelijk ook. De aandacht voor veiligheid

overschat.

en handhaving blijft daarom onverminderd hoog op mijn agenda. Ik breng daar waar dat nuttig en nodig

Daarom besteed ik er, daartoe ondersteund door me-

is partijen bij elkaar en agendeer actief thema’s die

dewerkers van mijn Kabinet, op verschillende wijzen

voor de veiligheidszorg wezenlijk zijn. Op verzoek van

veel aandacht aan. Dat zal niet iedereen vanzelfspre-

de voorzitter van de Taskforce B5 ben ik voorzitter van de

kend vinden. Aan de commissaris van de Koningin

wetenschappelijke begeleidingscommissie die daaraan

komen immers slechts beperkte wettelijke bevoegd-

verbonden is. Een speerpunt in 2012 betrof het thema

heden toe als het om (operationele handhaving van

‘weerbare overheid’ waarover u verderop meer leest.

de) openbare orde en veiligheid gaat. In dat opzicht verschil ik van de burgemeester, die in het veiligheids-

Netwerken in het veiligheidsdomein

domein veel ruimere bevoegdheden en ook grotere

Enkele ontmoetingen in 2012 met ketenpartners in het

verantwoordelijkheden heeft. In Brabant werken de

veiligheidsdomein.

burgemeesters/voorzitters van de veiligheidsregio’s en politieregio’s intensief met de commissaris van de

46

Veiligheidsregio Eind 2012 ben ik gestart met een nieuwe ronde werk-

softdrugsbeleid en de wietpas en over de verrichtingen

bezoeken aan de drie Brabantse veiligheidsregio’s.

en de toekomst van de Taskforce B5.

De veiligheidsregio Midden- en West-Brabant was op 14 november 2012 de eerste die ik bezocht. Ik ben

Rijksfunctionarissen

iedere keer weer onder de indruk van het enthousi-

Als commissaris van de Koningin en coördinerend rijks-

asme waarmee de beroepsmensen en vrijwilligers over

functionaris heb ik een rol in het bevorderen van de

hun werk vertellen. Hun inzet en motivatie vind ik erg

samenwerking tussen de verschillende rijksfunctiona-

inspirerend, en hun informatie geeft mij ook de gele-

rissen onderling en tussen de rijksfunctionarissen en de

genheid in mijn contacten met landelijke autoriteiten

Brabantse veiligheidsregio’s.

bepaalde kwesties of aandachtspunten aan de orde te stellen. Dat gebeurt bijvoorbeeld in het kader van de

Rijksfunctionarissen vertegenwoordigen in crisisom-

Kring van CdK’s en met de Inspectie voor Openbare

standigheden hun minister in de provincie. Ze zijn

Orde en Veiligheid.

van grote waarde vanwege hun informatiepositie en hun vermogen om afstemming te bereiken tussen

B5-overleg

verschillende beleidsterreinen, of in het jargon: tussen

Met de burgemeesters van de B5-gemeenten zit ik

verschillende ketens. Het is dus belangrijk dat de

met enige regelmaat om de tafel. Veiligheid is een

Brabantse veiligheidsregio’s en de rijksfunctionaris-

prominent thema in die ontmoetingen. Het afgelopen

sen goed bij elkaar ‘in beeld zijn’. Op 25 september

verslagjaar spraken wij onder andere met elkaar

2012 ontving ik daarom de in de provincie werkzame

over de vorming van de nationale politie, over het

rijksfunctionarissen alsmede de voorzitters van de drie

47

Brabantse veiligheidsregio’s, de burgemeesters van Tilburg, ’s-Hertogenbosch en Eindhoven. De hoofdofficieren van Justitie en de voorzitters van de waterschapsbesturen - geen rijksfunctionarissen maar wel crisispartners die specifiek in de Wet veiligheidsregio’s worden genoemd - maakten het gezelschap compleet. Zoek elkaar op vóór de crisis, zodat je elkaar in tijden van nood snel weet te vinden.

48

Rijksfunctionarissen: mevrouw ir. J.G. Robberse, Hoofdingenieur-Directeur

de heer M.J.A. de Wit, Rijksheer Inspectie voor de

Rijkswaterstaat

Gezondheidszorg

mevrouw ir. M.J.H. de Haas, Regio-ambassadeur

de heer J.K. van Wijngaarden, Hoofdinspecteur

Zuidoost-Nederland ministerie Economische Zaken,

Publieke en Geestelijke Gezondheidszorg

Landbouw en Innovatie de heer drs. H. Rosman, Algemeen Directeur Kamer de heer W. Leiseboer, Regio-ambassadeur Zuidwest-

van Koophandel Brabant

Nederland ministerie Economische Zaken, Landbouw en Innovatie

de heer dr. Ir. R.J. van Renterghem, Algemeen Directeur Kamer van Koophandel Zuidwest-Nederland

de heer Kolonel B.W. Valk, commandant plv C-13 Gemechaniseerde Brigade de heer mr. C.J.M. Carlier, Regionaal Directeur Rijksvastgoed- en Ontwikkelingsbedrijf mevrouw J. Thunissen, Inspecteur-generaal Inspectie Leefomgeving en Transport

49

juni 2012 Noord-Brabantse Bodekring, Provinciehuis ‘s-Hertogenbosch

fotograaf: Hans Stakenburg

Werkbezoek aan het Regionaal Informatie- en Kwartiermakers nationale politie

Expertisecentrum te Oosterhout

In de zomer van 2012 stemde de Eerste Kamer in

In de provincie Noord-Brabant zijn twee Regiona-

met de nieuwe Politiewet, waarmee een ingrijpende

le Informatie- en Expertise Centra (RIEC’s) geves-

herziening van het politiebestel een feit is. Er komt één

tigd die nauw met elkaar samenwerken. De RIEC’s

nationale politie en 25 politieregio’s gaan plaatsma-

ondersteunen overheden bij de bestuurlijke aanpak van

ken voor 10 regionale eenheden. Een grotere een-

georganiseerde en ondermijnende criminaliteit. Op

heid in beheer en taakuitvoering zal moeten leiden

22 oktober 2012 was ik te gast bij het RIEC Zuid-West

tot een efficiënter en effectiever opererende politie

Nederland in Oosterhout. Ik ben onder de indruk van

en daarmee tot een betere politiezorg. In Brabant

de wijze waarop informatie van verschillende handha-

werden Frans Heeres en Hans Vissers aangewezen als

vings- en opsporingsdiensten wordt samengebracht

kwartiermakers voor respectievelijk de nieuw te vor-

en geanalyseerd. Ik ben geschrokken van de concrete

men regionale eenheden Oost-Brabant en Zeeland-

voorbeelden van verwevenheid tussen de onder- en

West-Brabant. Ik ontmoette de kwartiermakers in

bovenwereld. In Oosterhout ben ik weer zeer gesterkt

de afgelopen verslagperiode tweemaal en sprak

in mijn mening dat we de ondermijnende en georga-

met hen onder andere over de Taskforce B5 en ui-

niseerde criminaliteit alleen effectief kunnen bestrijden

teraard over de vorming van de nationale politie. In

als we de krachten van politie, justitie, belastingdienst

2013 zal ik de beide regionale eenheden bezoeken.

en het openbaar bestuur bundelen. Voor de informatiepositie van het openbaar bestuur zijn de RIEC’s van grote waarde.

Een weerbare overheid vraagt

om een overheid die slim georganiseerd is, en die op onorthodoxe wijze en innovatief durft samen te werken.

52

VeiligheidsTOP Moerdijk Het Zeehaven- en Industrieterrein van Moerdijk is

Industrieschap Moerdijk en de veiligheidsregio hebben

economisch van groot belang voor zowel onze pro-

samen met provincie en Rijk stevige stappen gezet.

vincie alsook ons land. De zeer grote brand bij

Andere zaken zoals de veiligheid op het steeds

Chemie Pack op 5 januari 2011 onderstreepte de

drukker wordende Hollandsch Diep vragen nog

noodzaak om duurzaam te investeren in veilig-

nadrukkelijk onze aandacht. Ik mag in dit verband

heid. De gemeente Moerdijk, de provincie Noord-

graag professor Ben Ale, een van de sprekers op de

Brabant, de veiligheidsregio Midden- & West-Brabant

veiligheidstop citeren: ‘Wie denkt dat veiligheid duur

en het Havenschap Moerdijk hebben daartoe een

is, moet eens een ramp proberen’. In Brabant weten

gezamenlijk actieprogramma opgesteld. Tijdens de

we er, zeker na de ramp in Moerdijk, alles van.

VeiligheidsTOP Moerdijk op 24 september 2012 werd dit gezamenlijke Actieplan Moerdijk Veilig onder grote

Defensie

belangstelling gepresenteerd. Veiligheid en econo-

Defensie biedt civiele instanties in geval van nood

mische ontwikkeling hebben een gespannen relatie

extra mogelijkheden. Goed voorbeeld is de inzet van

tot elkaar. We moeten het zodanig organiseren dat

helikopters van Defensie tijdens bos- en heidebran-

de economie niet groeit ten koste van de veiligheid.

den. De ondersteuning van Defensie bij de bestrijding van criminaliteit wordt steeds belangrijker. De civiel-

Het Industrieterrein Moerdijk beschikt inmiddels over

militaire samenwerking in onze provincie is uitste-

een permanent parate bedrijfsbrandweer die een snelle

kend. Een voorbeeld van deze samenwerking is de

en adequate respons op een incident mogelijk maakt.

gespeelde gijzeling in het provinciehuis, als onderdeel

De gemeente Moerdijk, het bestuur van het Haven- en

van de Landmachtdagen in Oirschot, waarbij ik graag

53

Landmachtdagen in Oirschot “Gijzeling” in het provinciehuis 12 mei 2012

fotograaf: Erik van der Burgt

beschikbaar was voor de hoofdrol. Ik was onder de

van dier op dier overgedragen. Halverwege december

indruk van de professionaliteit van de landmacht, die

2011 wordt het Schmallenbergvirus voor het eerst in

ook in het mooie Oirschot die dag liet zien waarvoor

Nederland aangetroffen. Er wordt direct een meld-

men staat en wat men allemaal kan. Bij diverse Haagse

plicht ingesteld voor veehouders en dierenartsen.

contacten en in een brief aan de informateurs heb ik

Ook Brabantse veehouders krijgen met de uitbraak te

aandacht gevraagd voor het grote belang van deze

maken. Het Schmallenbergvirus leidt tot bezorgdheid,

samenwerking (bijvoorbeeld ook in het kader van de

ook bij mij. Gelukkig zien we dat er van de Q-koorts-

problematiek van de natuurbranden), en betoogd dat

epidemie geleerd is. De communicatie en informatie-

men bij bezuinigingen dit aspect van civiel-militaire sa-

voorziening verlopen een stuk beter: de partijen die

menwerking zwaar moet laten meewegen in de keuzes

elkaar in het kader van de Q-koorts hebben getrof-

die men maakt.

fen weten elkaar nu gelukkig snel te vinden. Vanaf de eerste signalen van ‘een onbekende ziekte bij

Schmallenbergvirus

runderen’ wordt nauw samengewerkt via de zogenaam-

In 2012 was sprake van een uitbraak van een nieuw

de zoönosestructuur. Gegevens van besmette bedrijven

virus dat runderen, schapen en geiten trof. Het

worden gedeeld met de GGD in de betreffende regio,

gaat om het Schmallenbergvirus, vernoemd naar het

en lokale zorgverleners zoals huisartsen, bedrijfsartsen

Duitse stadje Schmallenberg, waar het virus in no-

en dierenartsen worden direct actief geïnformeerd, zo-

vember 2011 voor het eerst werd vastgesteld. Het vi-

dat ook zij alert kunnen reageren op eventuele ziekte-

rus, dat kan leiden tot misvormd geboren dieren en

verschijnselen bij mensen. Het Rijksinstituut voor Volks-

doodgeboorten, wordt via kleine insecten (knutten)

gezondheid en Milieu (RIVM) kreeg in maart 2012 van

56

de minister van VWS opdracht om te onderzoeken of

Het Schmallenbergvirus was gelukkig geen zoönose

het Schmallenbergvirus van dier op mens overdraag-

zoals de Q-koorts, maar de uitbraak van een nieuw

baar is. Het RIVM onderzocht bij ruim 300 mensen

virus heeft iedereen wel weer op scherp gezet. We

die werken of wonen op bedrijven waar het Schmal-

zijn en blijven in Brabant kwetsbaar voor dierziek-

lenbergvirus is gevonden naar mogelijke besmetting.

ten en zoönosen. Het zou van naïviteit getuigen om

Bij geen van deze mensen kon een doorgemaakte

de Q-koortsepidemie als een eenmalige toevalstref-

infectie worden aangetoond. Hiermee werd beves-

fer te beschouwen. Het vinden van een juiste balans

tigd wat al werd aangenomen, namelijk dat het zeer

tussen volksgezondheid, dierenwelzijn en economische

onwaarschijnlijk is dat het virus mensen kan infecteren.

belangen blijft in Brabant dan ook een voortdurende opdracht.

In de loop van 2012 daalde

het aantal besmet-

tingen. Veel dieren hadden inmiddels genoeg an-

Q-koorts

tistoffen

het

Op 24 november 2012 mocht ik het eerste exem-

virus terug te dringen. In juli 2012 werd de

plaar uitreiken van het boek ‘Impact van Q-koorts, het

nationale meldplicht afgeschaft. Het verloop van het

menselijke verhaal’. Een mooi maar ook indringend

Schmallenbergvirus kan verder voldoende gevolgd

boek, waarin zowel het verhaal wordt verteld van de

worden via de reguliere monitoring van dierziek-

mensen die ziek werden door de Q-koorts alsook het

ten in Nederland, de Basismonitoring dierziekten,

verhaal van de hardwerkende geitenhouders die zich

uitgevoerd door de Gezondheidsdienst voor Dieren.

geconfronteerd zagen met de ruiming van dieren op

aangemaakt

om

verspreiding

van

hun bedrijf. Menselijke verhalen, die getuigen van het

57

vele leed dat de Q-koorts heeft veroorzaakt, maar

Ab Klink onder ede gehoord. De spijtbetuiging waar

waarin de getroffenen toch ook blijk geven van positieve

Q-koortspatiënten zo op hadden gehoopt, bleef

verwachtingen. Een boek dat ik iedereen aanraad te

tijdens de hoorzitting uit. ‘Het spijt mij’

lezen.

later wel terug in de titel van het rapport van de

lazen we

Nationale ombudsman dat op 19 juni 2012 verscheen. Het menselijke verhaal stond ook centraal in het

Brenninkmeijer is scherp in zijn oordeel over het

onderzoek

Alex

handelen van de overheid. Hij doet niet minder dan

Brenninkmeijer, in 2012 naar de Q-koorts deed.

acht aanbevelingen ‘om de ontstane disbalans te

Hij onderzocht hoe patiënten, die als gevolg van de

compenseren’. Het Kabinet zegde in reactie op het

Q-koorts chronisch ziek zijn geworden, genoegdoe-

rapport 10 miljoen euro toe ten behoeve van een

ning zouden moeten krijgen van de overheid. Volgens

onafhankelijke stichting die dat geld kan inzetten om

Brenninkmeijer had de overheid tot dan toe niet seri-

chronische Q-koorts- en QVS-patiënten als groep te

eus naar een passende oplossing gezocht.

ondersteunen met onder andere advies, begeleiding

dat

de

Nationale

ombudsman,

en onderzoek. Eind 2012 was de stichting nog steeds Voor het eerst maakte een openbare hoorzitting onder-

niet opgericht. Ik ondersteun graag degenen die hun

deel uit van een onderzoek van de Nationale ombuds-

onbegrip en ongeduld daarover laten blijken.

man. Ik stelde het provinciehuis in ’s-Hertogenbosch hiervoor beschikbaar. Onder grote belangstelling werden op 24 april Q-koortspatiënten, deskundigen en de voormalige bewindslieden Gerda Verburg en

58

Conferentie Weerbare Overheid 1 november 2012

fotograaf: Wim Hollemans

Conferentie Weerbare Overheid Op 1 november 2012 vond in het provinciehuis te

de rechtsstaat en de democratie staat op het spel.

’s-Hertogenbosch de conferentie Weerbare Over-

We kunnen het ons niet permitteren om weg te

heid plaats. (Het verslag van die conferentie kunt u

kijken. En we kunnen het ons ook niet permitteren om

teruglezen op www.brabant.nl/weerbareoverheid.)

te denken dat het bestrijden van georganiseerde misdaad een taak is van iemand anders. In de Brabantse

Lokale politici, bestuurders en ambtenaren krijgen

Taskforce B5 werken de

gemeenten Breda, Tilburg,

steeds vaker te maken met bedreiging, intimidatie en

’s-Hertogenbosch, Eindhoven en Helmond nauw

geweld. Het kan hierbij gaan om een verontwaardigde

samen met justitie, politie en de belastingdienst om de

burger met een kort lontje, maar ook om criminele

drugsgerelateerde criminaliteit in Brabant te bestrij-

infrastructuren die gericht zijn op stelselmatige onder-

den. En met succes. De Taskforce B5 laat zien dat je

mijning van het openbaar bestuur.

resultaten kunt vermenigvuldigen, als je een doel voor ogen hebt dat je met elkaar deelt.

Helaas kennen we ook in Brabant voorbeelden van intimidatie en geweld. De doelgerichte aanslag op

Een makkelijke oplossing is er natuurlijk niet. De

het gemeentehuis in Waalre afgelopen zomer kan als

bestuurlijke aanpak van georganiseerde en ondermij-

ongekend dieptepunt aan deze lijst worden toege-

nende criminaliteit is ingewikkeld en het zal nog een

voegd.

lange tijd onze energie vragen.

Onverschilligheid ten opzichte van dergelijke fenomenen is geen optie. Het vertrouwen van burgers in

60

juli 2012 Brand na aanslag op gemeentehuis Waalre

fotograaf: Hester Vosmeer

Toepassing Wet Bibob Een van de problemen waar het openbaar bestuur ook

fide bedrijven, instellingen of personen. Ik hecht groot

in Brabant mee te maken heeft, is de vermenging van

belang aan de integriteit van de aanvrager. Het mag

de boven- en onderwereld door activiteiten van ma-

niet zo zijn dat het openbaar bestuur ongewild crimi-

lafide ondernemingen en bijvoorbeeld witwasprak-

nele activiteiten faciliteert.

tijken. Door vergunningverlening aan dergelijke ondernemingen en bij de handhaving van vergunningen

Een van de instrumenten die het bestuur ter beschik-

kan de overheid ongewild in het grijze gebied tussen

king heeft om de integriteit van een aanvrager te

onder- en bovenwereld verzeild raken. Dit raakt aan

toetsen, is de Wet Bibob. De Wet Bibob geeft de over-

de integriteit van het openbaar bestuur en het vertrou-

heid de mogelijkheid om de achtergrond van bedrijven

wen van de burger in het openbaar bestuur. Het is een

en personen te onderzoeken voordat een overheids-

onderwerp dat ik hoog op mijn bestuurlijke agenda

orgaan een vergunning, subsidie of een aanbesteding

gezet heb, binnen en buiten de provinciale organisa-

verstrekt. Een dergelijk onderzoek kan ook achteraf

tie. Ook in 2012 zijn op dit gebied belangrijke stappen

plaatsvinden. Indien Gedeputeerde Staten concluderen

gezet.

dat er sprake is van een malafide aanvrager, dan kan het gevraagde (gedeeltelijk) worden geweigerd. Ook

Gedeputeerde Staten zijn bevoegd tot onder andere het verlenen van vergunningen in het kader van het omgevingsrecht, het gunnen van aanbestedingen en het verlenen van subsidies. Deze vergunningen, subsidies en aanbestedingen willen zij verlenen aan bona-

62

kunnen er extra voorschriften aan worden gekoppeld.

In 2012 is het Bibob-instrumentarium met succes toegepast. Gelet op het zeer vertrouwelijk karakter van de Wet Bibob, is het niet mogelijk op dossierniveau inhoudelijk op de toepassing van het instrumentarium in te gaan. In algemene termen kan worden gemeld dat in het verslagjaar 33 onderzoeken zijn uitgevoerd. Twee onderzoeken zijn voortijdig beëindigd omdat de aanvrager, nadat hij met het onderzoek werd geconfronteerd, de vergunningaanvraag heeft ingetrokken. Bij één aanvrager zijn extra voorschriften in de vergunning opgenomen. Daarnaast is in 2012 de vigerende beleidslijn geactualiseerd en zal deze worden uitgebreid om het Bibob-instrumentarium ook toe te kunnen passen bij het verlenen van een omgevingsvergunning ‘bouwen’ en bij subsidieverlening. Zodra de Evaluatie- en Uitbreidingswet Bibob van kracht is, kan de nieuwe beleidslijn worden geïmplementeerd.

63

Felicitaties voor bijzondere prestaties

I

ndividuele Brabantse topsporters, Brabantse top-

Wimbledon en Roland Garros of de Champions

teams en speelsters en spelers die onderdeel

League. In deze verslagperiode ontvingen 14 individu-

uitmaken van nationale teams zijn een prima

ele sporters één of meer felicitaties voor uiteenlopen-

visitekaartje

voor

Brabant

als

topsportprovincie.

de internationale topprestaties. Zij beoefenen onder

Het college van GS, en in het bijzonder Brigite van

andere de (top)sportonderdelen beachvolleybal, bow-

Haaften zet zich hier enorm voor in, overigens in het

ling, Dakar Rally, motor- en zijspancross, schaatsen, squa-

besef dat een hoge top pas ontstaat als gevolg van een

shen, taekwondo, veldrijden, wielrennen, zwemmen.

brede basis. Ook in Provinciale Staten is er een breed besef van het belang van een goede infrastructuur voor

De Dakar Rally is in de wereld van de motorsport een

sportbeoefening voor een goed leef- en vestigingskli-

evenement dat nationale en internationale belangstel-

maat.

ling trekt. In 2012 werd de race terecht omschreven als “een Brabants feestje”. Op vrijdag 1 maart 2012

Brabantse topsporters ontvangen, mede namens het

werden de Brabantse deelnemers met hun imposante

college van GS, een felicitatie nadat zij een succesvol-

wagens ontvangen op het provinciehuis en werden zij

le sportprestatie hebben geleverd. Dit gebeurt onder

uitgenodigd om met de leden van Provinciale Staten

meer wanneer zij individueel of in teamverband een

te lunchen. Bij die gelegenheid kon ik Gerard de Rooy,

eerste, tweede of derde plaats hebben behaald op

winnaar bij de vrachtwagens, een Brabantse vlag over-

een Europees kampioenschap, een wereldkampioen-

handigen.

schap, de Olympische of Paralympische Spelen of een ander internationaal topevenement, zoals bijvoorbeeld

64

Wim van de Donk in gesprek met Marianne Vos tijdens ontvangst Olympisch Team ‘s-Hertogenbosch 13 augustus 2012

fotograaf: Henk van Esch

Ton Rombouts, Maartje Goderie, Maartje Paumen en Wim van de Donk ‘s-Hertogenbosch 13 augustus 2012

fotograaf: Henk van Esch

Bijzonder waren dit jaar de gelukwensen voor de pres-

gehele topsportcarrière. Ranomi Kromowidjojo ont-

taties van alle Brabantse Olympische en Paralympische

ving van mij een felicitatie voor haar benoeming tot

medaillewinnaars van de Spelen in Londen, in het

‘Europees zwemster van het Jaar 2012’ en ‘Sportvrouw

bijzonder de gouden medailles van Marianne Vos en

van het Jaar 2012’. Haar zwemprestaties zijn van

van de in Brabant woonachtige Ranomi Kromowidjojo.

wereldklasse en ze zijn, blijkens deze laatste uitver-

Bij de Paralympische Spelen behaalden Kelly van Son,

kiezing, niet onopgemerkt gebleven bij haar collega-

Kathrin Goeken en Michael Schoenmaker eveneens

sporters.

een gouden medaille. Marianne Vos werd bij de verkiezing ‘Sportvrouw van Nederlands

het Jaar’ weliswaar tweede, maar ontving voor haar

dameshockeyteam ontvingen een felicitatie voor het

internationale prestaties op de fiets wel de titel ‘Wiel-

winnen van Olympisch Goud in Londen. Daarmee

renster van het Jaar 2012’. De ‘Gerrie Knetemann

prolongeerden zij hun Olympische titel. Tevens ontving

Trofee’ voor het ‘Talent van het Jaar’ ging naar de

Maartje Paumen een felicitatie als aanvoerster van het

Brabantse wielrenner Moreno Hofland.

Zes

Brabantse

speelsters

van

het

Nederlands dameshockeyteam voor de titel ‘Sportploeg van het Jaar 2012’.

Tot slot: ik feliciteerde Sportinstituut Ooms dat met zijn streetdanceteam ‘Non Stop’ de Europese titel won en

Anky van Grunsven ontving een gelukwens voor de

voetbalclub NAC Breda met zijn 100-jarig jubileum.

‘Fanny Blankers-Koen Award’, die zij in ontvangst mocht nemen voor haar prestaties gedurende haar

67

Aandacht voor Brabanders Het is inmiddels een goede traditie dat Omroep

In deze periode heb ik 87 Brabanders die hun

Brabant, dit jaar samen met de Brabantse dagbladen,

100e verjaardag vierden, een felicitatie gezonden.

de verkiezing van de Brabander van het jaar organi-

Bijzonder was ook het feit dat ik de heer Martens uit

seert. De Brabanders konden via internet stemmen

Eindhoven met zijn 105e verjaardag, de heer Van den

en hebben dat ook in groten getale gedaan. Ruim

Berk uit Sint-Oedenrode met zijn 106e verjaardag

3900 mensen brachten hun stem uit op een van de

en mevrouw Van Agtmaal uit Wouw met haar 107e

tien kandidaten. De keus viel op de stichting

verjaardag mocht feliciteren.

Wensambulance Brabant van Frans van Gerven en Giel van Genugten. Zij vervullen wensen van ernstig zieke mensen om nog een keer hun favoriete plek te bezoeken en kunnen daarbij rekenen op de steun van talloze vrijwilligers. Dat het leven in het Brabantse land goed is, blijkt ook uit het feit dat het regelmatig gebeurt dat ik echtparen mag feliciteren met een bijzonder huwelijksjubileum of het bereiken van een zeer gezegende leeftijd. In 2012 was dat het geval bij 1005 echtparen die hun 60-jarig huwelijksjubileum vierden en bij 196 echtparen die een 65-jarig huwelijk vierden; 25 echtparen feliciteerde ik bij gelegenheid van de viering van hun 70-jarig huwelijk.

68

Ontvangst Brabantse deelnemers Dakar Rally, provinciehuis ‘s-Hertogenbosch 1 maart 2012

fotograaf: Arnoud Reijnen

Internationale Zaken

B

rabant is geen eiland en functioneert ten

strategische

volle in een Europese en ínternationale

bewustzijn van het belang van Europa voor de

internationaliseringsvraagstukken.

Het

context. Dat geldt niet alleen voor de econo-

provincie wordt hierdoor sterk verhoogd en dat moet

mie. Ook vraagstukken rond veiligheid en infrastruc-

ook. Europa is immers voor Brabant even levensnood-

tuur vragen om een actieve Europese en internationale

zakelijk als water voor een vis. Onder andere door een

oriëntatie.

Europaparagraaf op te nemen in GS-dossiers, worden ambtenaren en PS-leden actief geïnformeerd over de

Het verheugt mij dan ook dat het Europese en internationale

bewustzijn

bij

zowel

Europeesrechtelijke gevolgen van Europees beleid.

ambtenaren

als politici toeneemt, omdat het belang van de

Vlaams-Nederlandse Delta

provincie daarmee gelijke tred houdt. Een goed voor-

De Vlaams-Nederlandse Delta is het gebied tus-

beeld daarvan is het Platform Internationalisering

sen Rotterdam, Antwerpen en Dordrecht. Het is een

van PS, onder de bezielende leiding van VVD-

economisch kansrijk gebied dat de draaischijf voor

Statenlid Marijke Tsoutsanis. In dit platform, waarin

goederen en diensten in Noordwest-Europa kan wor-

van elke politieke partij minstens één Statenlid deel-

den. De economische en maatschappelijke samenwer-

neemt, worden op informele wijze onderwerpen

king tussen de zes grote zeehavens is een factor van groot

besproken

Europese

belang op voorwaarde dat overheden, onderwijs en

dimensie hebben. Zodoende krijgen de Statenleden

ondernemingen elkaar als ‘conculega’s’ weten te

inzicht in Europese financieringsbronnen en resulta-

vinden. Het stimuleren van die toekomstgerichte,

ten van handelsmissies, of ze kunnen meepraten in

grensnegerende

70

die

een

internationale

of

samenwerking

staat

hoog

op

mijn agenda. De Vlaams-Nederlandse Delta heeft

In

vorm gekregen in een praktische alliantie

tussen

van

Oost-

teit

Zuid-

nodig zijn om de competitieve kracht van de Vlaams-

Holland. Van deze samenwerking, en ook van het

Nederlandse Delta ook op termijn te behouden.

daarbinnen

De focus is gelegd op een viertal dossiers:

de

provincies

Vlaanderen,

ik

Noord-Brabant,

functionerende

voorzitter

Brabantse

Antwerpen,

West-Vlaanderen,

tot

1

college

en

Zeehavenoverleg

april

van

Zeeland

2013.

GS

Namens

maakt

was

analyse

Antwerpen Rotterdam

de

zijn en

door de

de

Erasmus

ontwikkelingen

universiteit Universi-

geschetst

die

het

gedeputeer-

-

er, dankzij de voortreffelijke ondersteuning van

-

Positionering in het kader van het Trans European Network-Transport (TEN-t)

vernieuwd en een impuls heeft gekregen. Per 1 april heb ik het voorzitterschap overgedragen aan de

Meer aandacht voor pijpleidingen als toekomstvaste transportmodus

secretaris Herman Sietsma en Joke van der WielenSchiettekatte, aan bijgedragen dat het netwerk is

Harmonisatie van wetgeving Vlaanderen/ Nederland

de Yves de Boer deel uit van het bestuur. Ik heb

provincie

deze

-

Ontwikkeling van een Deltamonitor

Antwerpen. In de afgelopen jaren zijn er samen-

Deze dossiers worden besproken en ontwikkeld in een

werking in VND-verband. Eind 2011 is op de

netwerk met veel spelers: behalve de zes provincies

VND-conferentie

in

gang

en

is

Delta

in

belangrijke

impulsen

geboekt

Nederlandse

gegeven

aan

concrete

vooruit-

ook de zes zeehavens, enkele steden en de Vlaamse

analyse

Vlaams-

en Nederlandse overheid. Ik constateer met instem-

gepresenteerd.

ming dat de voortgang in de verschillende dossiers,

Antwerpen de

de

2040

71

hoewel wisselend, zichtbaar is. Zo heeft de aandacht

monitor ons inzicht geven in de ontwikkeling van de

voor pijpleidingen geleid tot een - weliswaar niet

totale Delta.

aanvaard - amendement in het Europees parlement dat ertoe strekte de pijpleidingen integraal in het

De jaarlijkse Vlaams-Nederlandse Deltadag werd op

infrastructuurbeleid op te laten nemen, is er een

21 november in Gent georganiseerd. De conferentie

bijeenkomst geweest met Europarlementariërs over de

had als thema de Seine-Nord-verbinding en tijdens

TEN-t-prioriteiten en is de Deltamonitor gerealiseerd.

deze conferentie is ingegaan op de inhoudelijke resultaten van het afgelopen jaar. (Een verslag van deze

Om de ontwikkeling van de Delta te monitoren met

bijeenkomst is te vinden op www.vndelta.eu.)

als horizon 2040 en deze ontwikkeling met concurrerende havens zoals de Noord-Duitse en West-Franse

Comité van de Regio’s/Brussel

havenregio’s te vergelijken, is in 2012 de eerste versie

Ook in 2012 heb ik actief geparticipeerd in het

van de Vlaams-Nederlandse Deltamonitor 2001-2010

Brusselse. De Europese Unie is voor een provincie als

opgesteld. Deze richt zich vooral op de aan- en door-

Noord-Brabant zeer belangrijk en de noodzaak van

voer, dus op de achterlandverbindingen. De volgen-

aanwezigheid in Brussel is daarom evident. Dankzij

de jaren zullen ook andere thema’s in de monitor

mijn werkzaamheden voor het Comité van de Regio’s

worden geanalyseerd, zoals in 2013 de biobased

ben ik voortdurend op de hoogte van de Europese

economy. Hierin is zo veel mogelijk gekeken naar de

agenda en kan ik een bijdrage leveren aan beleids-

Delta als geheel, in plaats van de verschillende

adviezen. Binnen het Comité bestaan diverse com-

onderdelen ervan. In de komende jaren zal deze

missies en ik maak deel uit van de commissie COTER,

72

augustus 2012 Brabantse Dag in Heeze

fotograaf: Arnoud Reijnen

die zich richt op het cohesiebeleid en de territoriale

vermeld ik de totstandkoming van een provinciebrede

samenhang. Voor deze commissie ben ik in maart aan-

Europa-strategie, waardoor strategischer en effectiever

wezig geweest bij een vergadering en een seminar in

moet worden samengewerkt op voor het IPO prioritaire

Lissabon. Voor Brabant belangrijke onderwerpen

dossiers. Door kennis en functies met elkaar te verbin-

als breedband en transportnetwerken zijn daarbij

den, zowel bestuurlijk als ambtelijk, wordt getracht het

uitgebreid aan de orde gekomen. Ook heb ik de

optimale resultaat voor de gezamenlijke provincies in

Europese Commissie proberen te overtuigen van het

Brussel te bewerkstelligen. Het Huis der Nederlandse

nut van buisleidingen als wijze van transport.

Provincies (HNP) in Brussel speelt als vooruitgeschoven post daarbij een belangrijke rol. Van het HNP ben ik

Daarnaast mocht ik op 19 maart gastheer zijn van

vanaf 30 november voorzitter geworden.

een buitengewone vergadering van de Nederlandse delegatie in ‘s-Hertogenbosch. Vanaf juli 2012 heb ik

Grensoverschrijdende samenwerking

voor 2,5 jaar de voorzittershamer van de Nederlandse

Grensoverschrijdende

delegatie in het Comité van de Regio’s overgenomen

een samenwerkingsstructuur van de ministeries van

van de Delftse burgemeester Bas Verkerk.

Binnenlandse en Buitenlandse Zaken, de grensprovin-

samenwerking

(GROS)

is

cies, de euregio’s, de Vlaamse vertegenwoordiging in Naast het feit dat ik delegatieleider ben, vervul ik

Nederland en de Duitse ambassade. In GROS wordt

namens het IPO nog twee hieraan verbonden

aandacht besteed aan het oplossen van grensover-

‘Brusselse functies’. Ik werd in 2012 Europa-adviseur

schrijdende knelpunten en aan ontwikkelingen in de

van het IPO-bestuur. Als belangrijkste feit in dat kader

samenwerking met Vlaanderen/België en Duitsland.

74

De CdK’s hebben in 2012 een speciale rol gekregen in dit verband. Wij bespreken in de Kring de ontwikkelingen op het terrein van GROS, waarbij collega Bovens, CdK in Limburg, het voortouw neemt. Arbeidsmarkt, veiligheid, infrastructuur of onderwijs staan steeds op de agenda. De commissarissen kunnen vanuit hun functie en netwerk misstanden of ontwikkelingen onder de aandacht brengen bij de bewindslieden of departementen in Den Haag.

75

fotograaf: Ramon Mangold

september 2012 Pontificale hoogmis 100 jaar basiliek in aanwezigheid van kardinaal Peter Turkson, Oudenbosch

Brabant Brede Handelsmissie naar Jiangsu april 2012 In april leidde ik samen met gedeputeerde Bert Pauli

Ik gaf een lezing aan de Jiangsu Provincial School

een missie bestaande uit 130 Brabantse vertegen-

of Administration, waar de toekomstige leiders van

woordigers uit onderwijs, ondernemingen en overheid,

China worden opgeleid. Ik ontmoette ook de jongste

‘de 3 O’s’ naar de Brabantse zusterprovincie Jiangsu.

Chinese generatie in een kleuterschool. Tot nu toe was

De delegatie splitste zich op in subdelegaties onder

het Chinese onderwijs er een van feiten. In de kleu-

leiding van gedeputeerde Pauli, de Brabantse burge-

terschool zag ik hoe China bezig is om jonge kinderen

meesters, wethouders en mijzelf. De lokale Chinese

nu hun creativiteit te laten ontplooien, zodat zij later

bestuurders zetten de deur in hun zusterstad open

innovatie realiseren. Zo draagt deze generatie straks bij

voor de meereizende ondernemers en kennisinstellin-

aan de ontwikkeling van ‘made in China’ naar ‘develo-

gen om zaken te doen. Zelf opende ik een vestiging

ped in China’. In Changzhou, de zusterstad van Tilburg,

van Momexx in Wujiang, waarvoor ik voor het eerst in

was het één groot feest. Diverse Brabantse bedrijven

mijn functie als commissaris van de Koningin een lintje

tekenden hier een samenwerkingsovereenkomst met

mocht doorknippen. In de residentie van de Consul

bedrijven uit Jiangsu. Deze heugelijke gebeurtenis werd

Generaal in Shanghai besprak ik met CEO’s van

opgeluisterd met een optreden van Chinese studenten

Brabantse bedrijven die een vestiging hebben in

in samenwerking met studenten van Fontys Hoge-

Shanghai, hoe zij zakendoen in China ervaren, welke

school, waarmee de verschillen en nadrukkelijk ook de

kansen het land biedt, hoe ze cultuurverschillen in

overeenkomsten in cultuur nogmaals werden belicht.

business overbruggen en de rol die de overheid hierin

Samen

kan spelen.

Gouverneur Li. We voerden een uitgebreid gesprek

met

gedeputeerde

Pauli

ontmoette

ik

over de invulling van de provinciale relatie, over

78

welke maatschappelijke problemen onze gezamen-

mocht een Koninginnedagreceptie in het Van Gogh

lijke aandacht nodig hebben en hoe het bedrijfs-

Vriendschapspark niet ontbreken. Opnieuw een kans

leven en kennisinstellingen een rol kunnen spelen

om het netwerk in de provincie Jiangsu kennis te

in het aanpakken van een deel van de problemen.

laten nemen van alles wat Brabant te bieden heeft.

Met de meereizende Statenleden (Els Aarts (CDA), Marusjka Lestrade (D66), Aad van Lopik en

Ronald

Dol

(PVV)

bezocht

ik

het

(VVD), Jiangsu

Provincial People’s Congress, de tegenhanger van onze Provinciale Staten. De Statenleden voerden een discussie met hun collega’s over agendapunten die in beide provincies spelen, te weten logistiek, duurzame energie, innovatie op hightechgebied en slimme zorg. Tijdens de missie mocht ik een Van Gogh tentoonstelling openen in het Nanjing Municipal Museum. Naast de Spittende Boerin van Van Gogh liet de tentoonstelling ook objecten zien met patronen uit werken van Van Gogh, gemaakt door Brabantse designers in samenwerking met ontwerpstudio Hendrik, en er was informatie over het Brabantse leven ten tijde van Vincent van Gogh. In de maand van onze nationale feestdag

79

Bezoek eurocommissaris Johannes Hahn 3 februari 2012

fotograaf: Erik van der Burgt

Bezoek eurocommissaris Johannes Hahn Op 3 februari, de dag dat Nederland lam werd

van de Europese Commissie graag inzetten bij het

gelegd door een flink pak sneeuw, heb ik samen met de

realiseren van de Europa 2020-doelstellingen. We zijn

B5-burgemeesters de Oostenrijkse eurocommissaris

immers niet vergeten op welke wijze Europa destijds

voor regionaal beleid Johannes Hahn mogen verwel-

heeft bijgedragen aan het economisch herstel van

komen in Brabant. De heer Hahn was voor het eerst

de regio Eindhoven. Het laatste deel van het bezoek

officieel op bezoek in Nederland en heeft kennisge-

bestond uit praktijkvoorbeelden: enkele met Europees

maakt met de triple helix-aanpak zoals wij deze in

geld gefinancierde projecten werden getoond, het

Noord-Brabant kennen. Daarvan was hij zeer onder de

Vlaams-Nederlandse Holst Centre werd nader toege-

indruk en de heer Hahn prees de aanpak als voorbeel-

licht en het Philips ExperienceLab gaf ten slotte toelich-

dig voor andere Europese regio’s. Na een lunch op de

ting op het Open Innovatie-concept.

Universiteit van Tilburg, waarbij naast de burgemeesters ook vertegenwoordigers van kennisinstellingen

Ontvangst Britse ambassadeur, de heer Paul

aanwezig waren, is het gezelschap per bus vertrokken

Arkwright

naar de High Tech Campus in Eindhoven. Tijdens een

Op 7 en 8 februari 2012 heeft de ambassadeur voor

speciale bijeenkomst van Provinciale Staten hebben

het Verenigd Koninkrijk in Nederland, Paul Arkwright,

eurocommissaris Hahn en gedeputeerde Pauli weder-

een tweedaags kennismakingsbezoek gebracht aan

zijds hun bewondering en verwachtingen uitgesproken.

Noord-Brabant. Op 7 februari heeft hij onderwijsin-

Samenwerking tussen Noord-Brabant en de Europese

stellingen en bedrijven in de regio Eindhoven bezocht.

instellingen is essentieel voor de ontwikkeling van de

Op 8 februari heb ik de ambassadeur ontvangen en

regio. Daarnaast wil Noord-Brabant zich als partner

hem een lunch aangeboden. Fractievoorzitters uit

81

Ontvangst ambassadeur Kroatië, mevrouw Vesela Mrden Korac Provinciale Staten en vertegenwoordigers van het

Op maandag 21 mei 2012 heb ik de ambassa-

Brabantse MKB waren aanwezig bij de lunch om met

deur van de Republiek Kroatië, Vesela Mrden Korac,

de ambassadeur van gedachten te wisselen over

ontvangen. In een lunchbijeenkomst waarbij ook

samenwerking op projectbasis in Europese program-

vertegenwoordigers vanuit het bedrijfsleven, onder-

ma’s. Daarnaast heb ik de vertegenwoordigers van het

wijs en kennisinstellingen aanwezig waren, is gespro-

MKB in de gelegenheid gesteld met de ambassadeur

ken over de ervaringen in Kroatië op het gebied van

te spreken over de zakelijke mogelijkheden die het

toerisme en vrijetijdseconomie. Daarnaast hebben de

Verenigd Koninkrijk te bieden heeft.

deelnemers van de gelegenheid gebruikgemaakt om met elkaar te netwerken.

Ontvangst Tsjechische ambassadeur, de heer Jaroslav Horak

Ontvangst delegatie uit Maluku

Op 29 maart heb ik de Tsjechische ambassadeur,

Op 5 oktober mocht ik een delegatie uit Maluku

Jaroslav Horak, ontvangen. De ambassadeur werd

(Molukken, Indonesië), onder leiding van de gou-

vergezeld door de Economic Counsellor, Bretislav

verneur, ontvangen voor een bezoek aan Brabant.

Kalusek, en de Czech Trade Representative, Stephan

Het doel was om tot samenwerking te komen bij de

Petrus. Met de ambassadeur is gesproken over de

duurzame ontwikkeling van Maluku. Enerzijds dient

wens van de Tsjechische ambassade om in Brabant een

er veel kennis naar Maluku te worden gebracht om

Honorair Consul voor de Republiek Tsjechië te benoe-

een duurzame ontwikkeling tot stand te brengen.

men.

Daartegenover staat dat Brabantse bedrijven hun producten en technologie kunnen verkopen, waar-

82

door wellicht een structurele handelsrelatie ontstaat. Aanjager achter de samenwerking met Maluku is de Schijndelse ondernemer Ruben van Maris, die na een bezoek aan de Indonesische eilandengroep zag welke onbenutte kansen er op de eilanden liggen voor het Brabantse bedrijfsleven, onder andere op het gebied van duurzame energie (inclusief biobased energy) en agrofood.

83

Bezoeken leden Koninklijk Huis

H

et is altijd een eer en een genoegen om

Op 24 april opende H.M. de Koningin het museum

de leden van het Koninklijk Huis bij hun

Klok en Peel, voormalig Nationaal Beiaard- en

bezoeken aan Brabant te ontvangen en te

Natuurmuseum, te Asten.

vergezellen. De Koningin, de Prins en Prinses van Oranje, Prinses Margriet en prof. mr. Pieter van

Op 5 mei was de Prins van Oranje aanwezig tijdens de

Vollenhoven hebben ook in 2012 Brabantse onderne-

start van de nationale viering van de bevrijding in de

mingen, culturele instellingen en sportevenementen

Grote Kerk te Breda.

bezocht. Op 13 september opende de Prins van Oranje het Steevast was de ontvangst door de Brabanders harte-

nieuwe

hoofdkantoor

van

Vencomatic,

winnaar

lijk, spontaan en enthousiast. Heel bijzonder was het

van de Koning Willem I Prijs in de categorie MKB, in

Streekbezoek dat Hare Majesteit de Koningin op 9

Eersel. Tevens bracht hij op dezelfde dag een informeel

november 2012 aan Brabant bracht. De belangstelling

werkbezoek aan dit bedrijf.

van de vele mensen en media uit Brabant en daarbuiten was overweldigend te noemen. Op 21 maart was

Op 20 september opende Prinses Máxima het Vrouw,

H.K.H. Prinses Máxima aanwezig tijdens het 55-jarige

Moeder

jubileum van de Boomfeestdag in Boxmeer.

Centrum in Veldhoven.

21 april waren H.K.H. Prinses Margriet en prof. mr.

Op 2 oktober opende H.M. de Koningin de over-

Pieter van Vollenhoven aanwezig tijdens Indoor

zichtstentoonstelling

Brabant in ’s-Hertogenbosch.

’s-Hertogenbosch.

84

Kindcentrum

van

200

het

jaar

Máxima

Medisch

Kunstacademie

te

Streekbezoek H.M. de Koningin, scholengemeenschap De Rooi Pannen Tilburg 9 november 2012

fotograaf: Erik van der Burgt

Streekbezoek Op 9 november bracht H.M. de Koningin een streek-

mbo-opleidingen aan in de sectoren handel, horeca,

bezoek aan Brabant. Tijdens dit bezoek stonden duur-

toerisme/recreatie en vormgeving. Leren in de praktijk,

zame ontwikkeling en sociale en technische innovatie

kleinschaligheid, aandacht voor persoonlijke vorming

in Noord-Brabant centraal.

en begeleiding staan centraal.

Desso (Waalwijk)

In het winkelcentrum zijn vestigingen van diverse

Het streekbezoek startte met een bezoek aan ta-

winkelketens, die geleid en bediend worden door

pijtfabriek Desso. Deze onderneming streeft ernaar

studenten. Zo zijn eerstejaarsleerlingen personeelslid

CO2-neutraal te werken door de toepassing van

en ouderejaarsleerlingen bedrijfsleider. De Koningin

zonne- en windenergie. Daarnaast hanteert Desso het

sprak met leerlingen over hun (werk)ervaringen en

cradle to cradle-concept. Uit versleten tapijten worden

bezocht aansluitend een winkel.

grondstoffen gewonnen waarmee nieuwe tapijtproducten gemaakt worden. De Koningin sprak met de CEO,

Universiteit van Tilburg (Dantegebouw)

bestuurders en medewerkers en kreeg aansluitend een

Na een toespraak van prof. dr. Mirjam van Reisen,

rondleiding door de fabriek.

hoogleraar International Social Responsability en bekleder van de Marga Klompé leerstoel, werd de

Scholengemeenschap De Rooi Pannen (Tilburg)

Koningin uitgenodigd het borstbeeld van de voorma-

In Tilburg bezocht de Koningin het vernieuwde op-

lige minister te onthullen. Marga Klompé (1912-1986)

leidingswinkelcentrum van scholengemeenschap De

was de eerste vrouwelijke minister van Nederland en

Rooi Pannen. De scholengemeenschap biedt vmbo- en

is tot nu toe de enige vrouwelijke Minister van Staat.

86

Streekbezoek H.M. de Koningin, Brabantse Gilden Hilvarenbeek 9 november 2012

fotograaf: Erik van der Burgt

Streekbezoek H.M. de Koningin, Van den Borne Aardappelen Reusel 9 november 2012

fotograaf: Erik van der Burgt

Na een ontmoeting met onder andere studenten en

subsidies beschikbaar te stellen voor de bouw of re-

vertegenwoordigers van de universiteit ging de Konin-

novatie van gemeenschapshuizen of multifunctionele

gin naar Hilvarenbeek.

centra. Hierna woonde de Koningin een rondetafelgesprek bij over intensieve veehouderij. In Brabant heeft de ontwikkeling van de landbouw en met name

Brabantse Gilden (Hilvarenbeek) verwelkomd

de veeteelt een grote vlucht genomen, vooral de inten-

door een delegatie van de ongeveer 150 Brabantse

sieve veehouderij. Dit leidt in de lokale gemeenschap

Gilden. Tijdens een korte wandeling ontmoette H.M. de

tot spanningen tussen agrariërs en dorpsbewoners. De

winnaars van het Europees kampioenschap Konings-

gemeente heeft rondetafelgesprekken georganiseerd

schieten. Dat is een traditioneel onderdeel van het

om deze spanningen bespreekbaar te maken. De Ko-

gildeleven, waarbij een houten vogel van de schuts-

ningin ontmoette de deelnemers aan deze gesprekken.

In

Hilvarenbeek

werd

de

Koningin

boom afgeschoten moet worden. Van den Borne Aardappelen (Reusel) Rondetafel landbouw - lokale gemeenschap

De Koningin bezocht het familiebedrijf Van den Borne

(Reusel-de Mierden)

Aardappelen. Hier wordt

In het gemeenschapshuis van de gemeente Reusel-

ven door inzet van geavanceerde technieken op het

de Mierden kreeg de Koningin uitleg over het inte-

gebied van sensoring, telemetrie, satellietbeelden

graal dorpsontwikkelingsplan van deze gemeente.

en -navigatie. Met een knipoog naar Vincent van Gogh

De provincie Noord-Brabant stimuleert de leef-

noem ik hen weleens de ‘Aardappelweters’. Doordat

baarheid in Brabantse dorpen door onder andere

er een exact beeld is van de percelen en de groei van

‘precisielandbouw’ bedre-

89

het gewas, is het mogelijk zeer precies te mesten en bestrijdingsmiddelen toe te passen. Het gevolg hiervan is een maximaal rendement van de teelt met een minimale inzet van brandstof, meststof en bestrijdingsmiddelen. Daarnaast levert het ook waterbesparing op. De teeltwijze is ontstaan door samenwerking met universiteiten

en

hogescholen

uit

binnen-

en

buitenland. De aardappelen worden door het bedrijf gereinigd, opgeslagen en op afroep geleverd aan een nabije fritesfabriek. De Koningin kreeg een toelichting bij de activiteiten van het bedrijf en sprak met de familie Van den Borne. Aansluitend kreeg de Koningin een rondleiding. Een ontmoeting in het gemeentehuis van Reusel-de Mierden tussen Hare Majesteit en alle betrokkenen sloot het werkbezoek af.

90

Staatsbezoek Ivan Gašparovič, president van Slowakije High Tech Campus, Eindhoven 22 november 2012

fotograaf: Bart van Overbeeke

Staatsbezoek Ivan Gašparovič, president van Slowakije Van Abbemuseum, Eindhoven 22 november 2012

fotograaf: Bart van Overbeeke

Op 22 november bracht Zijne Excellentie Ivan

producten van morgen’. Hier werden onder andere

Gašparovič, president van Slowakije, in aanwezigheid

Holst Centre, Philips HospitalLab en het Intelligent

van H.M. de Koningin, een bezoek aan Helmond en

Lighting Institute bezocht.

Eindhoven. Het gezelschap lunchte op mijn uitnodiging in het Van President Gašparovič kwam per Koninklijke trein naar

Abbemuseum in Eindhoven. Na de afscheidsceremonie

Helmond waar hij samen met de Slowaakse delegatie

op het Stadhuisplein in Eindhoven zijn de president en

een bezoek bracht aan AutomotiveCampusNL. Deze

zijn echtgenote vanaf Eindhoven Airport vertrokken.

campus biedt ruimte aan bedrijven, kennisinstituten, onderwijsinstellingen en private en publieke onder-

Op 27 november was Prinses Máxima aanwezig

zoeks- en testcentra op het gebied van voertuigtech-

tijdens de uitreiking van de 1000ste leerbaan te

nologie en slimme mobiliteit. De auto-industrie vormt

’s-Hertogenbosch.

de belangrijkste pijler van de Slowaakse economie. Per hoofd van de bevolking wordt hier het grootste

Op 4 december opende Z.K.H. de Prins van Oranje het

aantal auto’s ter wereld geproduceerd. Het bezoek

Pivot Park, voormalig Life Sciences Park (MSD) te Oss.

aan Brainport Regio Eindhoven werd, in gezelschap van de H.M. de Koningin, voortgezet op de High Tech

Op 6 december waren H.K.H. de Prins van Oran-

Campus Eindhoven, een technologische toploca-

je en Prinses Máxima aanwezig tijdens de viering

tie waar wetenschappers, producenten, designers

van het 10-jarig bestaan van het Oranje Fonds te

en marketeers uit allerlei disciplines werken aan ‘de

’s-Hertogenbosch.

93

5 mei 2012

I

eder jaar vindt de Start van de Nationale Vie-

en het ontsteken van het vrijheidsvuur nadien op het

ring van de Bevrijding in een andere provincie

Kasteelplein, zijn live uitgezonden. (Voor meer infor-

plaats. Zo wordt benadrukt dat 5 mei een nati-

matie zie de website van het Nationaal Comité 4 en 5

onale feestdag is die in het hele land wordt gevierd. De 5 mei-lezing vormt de brug tussen de Nationale Herdenking op de avond van 4 mei en de festiviteiten ’s middags en ’s avonds op Bevrijdingsdag. Dit jaar was Noord-Brabant aan de beurt voor de Start. Het traditionele Bevrijdingsfestival is in onze provincie elk jaar in ’s-Hertogenbosch. Het college van GS besloot om het ochtendprogramma in Breda te laten plaatsvinden. Bondspresident Joachim Gauck sprak in de Grote of Onze Lieve Vrouwekerk de 5 mei-lezing uit. Het was een rede die nationaal en internationaal veel aandacht kreeg en die op veel plaatsen als ‘historisch’ betiteld werd. De 5 mei- lezing, het programma in de kerk

94

mei: www.4en5mei.nl.)

Start van de Nationale Viering van de Bevrijding Breda 5 mei 2012

fotograaf: Coromandel Brombacher

Onderscheidingen en predikaten Koninklijke onderscheidingen In deze verslagperiode is aan 1017 Brabantse

van Soest, burgemeester van Boxmeer in het gemeen-

inwoners een Koninklijke onderscheiding toegekend.

tehuis van Boxmeer de versierselen uitgereikt; ook

Het ging om aanvragen voor Koninginnedag (alge-

hij werd benoemd tot Ridder in de orde van Oranje-

mene gelegenheid) en voor bijzondere tussentijdse

Nassau.

gelegenheden. Ter gelegenheid van Koninginnedag 2012 werden 657 inwoners van de provincie Noord-

Predikaat Koninklijk

Brabant koninklijk onderscheiden, 238 vrouwen en

In deze verslagperiode zijn geen rechten verleend tot

419 mannen. De uitreiking gebeurt in de regel door de

het voeren van het predikaat ’Koninklijk’.

burgemeester van de gemeente waar de gedecoreerde ‘Bij Koninklijke Beschikking Hofleverancier’

woont.

In deze verslagperiode is aan drie firma’s het recht verWordt een burgemeester gedecoreerd, dan reikt in

leend tot het voeren van het Koninklijk Wapen met de

de regel de commissaris van de Koningin de Konink-

toevoeging ’Bij Koninklijke Beschikking Hofleverancier’:

lijke Onderscheiding uit. Op vrijdag 27 april 2012 bij gelegenheid van de algemene ‘lintjesregen’ heb

Firmanaam:

ik in het provinciehuis de heer B.P. Meinema, oud-

Gemeente:

burgemeester

van

Cranendonck

de

Van Oort Interieurs B.V.

Uden

versierselen

uitgereikt bij zijn benoeming tot Ridder in de orde van

Firmanaam:

Keurslagerij Cooijmans VOF

Oranje-Nassau.

Gemeente:

Sint-Michielsgestel

Bij diezelfde gelegenheid heb ik aan de heer K.W.Th.

96

Uitreiking Koninklijke onderscheiding aan de heer Meinema, oud-burgemeester van Cranendonck

fotograaf: Arnoud Reijnen

Firmanaam:

Van Brug Bakkerijen

Naam vereniging:

Gemeente:

Laarbeek

Eindhovense Modelbouwvereniging Gemeente: Eindhoven

Koninklijke Erepenningen In deze verslagperiode verleende Koninklijke

Naam vereniging:

Erepenningen:

Voetbalvereniging Gemert Gemeente: Gemert

Naam vereniging: Harmonie en Drumband St. Jan Gemeente: Sint Anthonis

Provinciale onderscheidingen De commissarispenning

Naam vereniging:

Bij gelegenheid van hun afscheid als burgemeester heb

Muziekvereniging Oefening Baart Kunst

ik op 22 juni de commissarispenning uitgereikt aan de

Gemeente: Willemstad

heer drs. J.P.M.M. Hendrikx, burgemeester van BaarleNassau en op 31 augustus aan de heer drs. Y.C.T.J.

Naam vereniging:

Kortmann,

Rooms Katholieke Sportvereniging Achilles

Zij ontvingen deze onderscheiding voor de wijze waar-

Gemeente: Landerd

op zij zich langdurig als burgemeester hebben ingezet.

98

waarnemend

burgemeester

van

Best.

Uitreiking commissarispenning aan de heer Kortmann, waarnemend burgemeester van Best 31 augustus 2012

fotograaf: Sandra van Leuken

Provinciepenning - ereburgerschap van Brabant Brabantse

De heer W.J.G. van Lith, oprichter en voorzitter van

onderscheiding en betekent het ereburgerschap van

de Vereniging Kleine Kernen Noord-Brabant heeft op

Brabant. Deze provinciale onderscheiding bestaat uit

17 november 2012 afscheid genomen als voorzitter

een bronzen penning naar het ontwerp van de kunste-

van deze vereniging. Voor de wijze waarop hij zich

naar Niel Steenbergen uit Oosterhout. In deze verslag-

heeft ingezet als oprichter en voorzitter heb ik tijdens

periode is geen provinciepenning toegekend.

het bij gelegenheid van zijn afscheid georganiseerde

De

provinciepenning

is

de

hoogste

symposium Visie Ontwikkeling Platteland NoordHertog Jan Deze provinciale onderscheiding wordt toegekend aan Brabanders die zich gedurende langere tijd bijzonder hebben ingezet op één maatschappelijk terrein in de provincie. Op maandag 30 januari heb ik de Hertog Jan uitgereikt aan mevrouw drs. E.P.J. Lemkes-Straver bij gelegenheid van haar afscheid als directievoorzitter van Brainport Development en als directeur van de Stichting Brainport. Zij ontving de onderscheiding vanwege haar betekenisvolle bijdrage op het terrein van de economie.

100

Brabant aan de heer Van Lith de Hertog Jan uitgereikt.

Uitreiking Hertog Jan aan mevrouw Lemkes-Straver Eindhoven 30 januari 2012

fotograaf: Erik van der Burgt

BrabantStad

2

012 was voor BrabantStad – het samen-

Tijdens

werkingsverband tussen de provincie en de

spreek ik met de burgemeesters en spreken de

vijf

steden

Breda,

Eindhoven,

de

gebruikelijke

BrabantStad-dinsdagen

Helmond,

wethouders en de gedeputeerden met elkaar over hun

’s-Hertogenbosch en Tilburg – een spannend jaar. Het

diverse portefeuilles. Ook buiten deze gestructureer-

was het jaar waarin het unieke samenwerkingsver-

de ontmoetingen om heb ik het afgelopen jaar weer

band tussen de steden en de provincie 10 jaar bestond.

inspirerende contacten gehad met de burgemeesters van de B5-steden. Samen vormen wij het bestuurlijk

Voor zover ik weet, bestaat een dergelijke samen-

team Brabant en werken wij – ieder vanuit onze eigen

werking elders niet. Bovendien was het ook het jaar

verantwoordelijkheid – aan de verdere ontwikkeling

waarin een belangrijk besluit over de kandidatuur van

van Brabant.

2018Eindhoven|Brabant Culturele Hoofdstad viel. BrabantStad hecht er sterk aan zich extern als een Het 10-jarig bestaan is gevierd in de Koepelhal te

eenheid te presenteren. Begin dit jaar had ik samen

Tilburg. Samen met de bestuurders, raadsleden

met de burgemeesters, leden van GS en de wethouders

van BrabantStad en Statenleden mocht ik terugblik-

een ontmoeting met Haagse topambtenaren om over

ken op de behaalde resultaten en vooruitkijken naar

de ontwikkelingen in Brabant en

de nieuwe fase die BrabantStad ingaat. Na 10 jaar

ambities te spreken. Het jaarlijkse Prinsjesdagontbijt

samenwerking weten wij elkaar in Brabant snel en

dat BrabantStad in samenwerking met de provincie

goed te vinden, zoals ook blijkt uit de kandidatuur van

organiseert, is een ander belangrijk moment in

2018Eindhoven|Brabant Culturele Hoofdstad.

de lobbykalender van Brabant. Het doel is acte de

102

onze wederzijdse

présence te geven in Den Haag. Tijdens dit ontbijt

conferentie over slimme mobiliteit. In november

wisselen we met Nederlandse parlementsleden en

ontving ik de Organisatie voor Economische Samen-

Europarlementariërs van gedachten over actuele

werking en Ontwikkeling (OESO) tijdens haar werk-

onderwerpen die ons bezighouden. Ook komend jaar

bezoek aan BrabantStad. De OESO was onder de

zullen we in gesprek blijven met de Haagse bestuur-

indruk

ders en ambtenaren. De Brabant Borrel die georga-

Brabant hebben opgebouwd. BrabantStad past in

niseerd wordt, staat inmiddels ruim van tevoren als

het Europa van de regio’s.

belangrijk ontmoetingsmoment voor velen in Den

overtuiging dat

Haag in de agenda’s.

een prominente rol zal blijven spelen.

Dit jaar speelde BrabantStad nadrukkelijk de Europese

2018Eindhoven|Brabant Culturele Hoofdstad

kaart. Begin februari bracht eurocommissaris Hahn

Eigenlijk is het een bestuurlijk unicum. Vijf gemeen-

een werkbezoek aan Brabant en BrabantStad. In april

teraden en Provinciale Staten besloten samen één

heb ik een inleiding over BrabantStad gehouden

stad, Eindhoven, als de Brabantse kandidaat voor de

tijdens

Regionale

titel ‘culturele hoofdstad’ voor te dragen. Want de

en provinciale bestuurders uit heel Europa kwamen

Europese regels laten een gezamenlijke kandidatuur niet

daar

metropolen

toe. In een tijd van crisis en bezuinigingen besluiten vijf

en metropolitane regio’s optimaal bestuurd kun-

gemeenteraden en PS een bedrag van €100 miljoen toe

nen worden. BrabantStad organiseerde in gaststad

te kennen aan het programma 2018Eindhoven|Brabant

Helmond het Eurocities Mobility Forum, een Europese

Culturele Hoofdstad.

het bijeen

EASTR-congres om

te

in

bespreken

Parijs. hoe

van

het

sociaal

kapitaal

dat

wij

in

Het is mijn stellige

Europa dan ook in de toekomst

103

Oprichting stichting 2018Eindhoven|Brabant 104 ‘s-Hertogenbosch 25 september 2012

fotograaf: Maikel Samuels

Shortlist De stichting 2018Eindhoven|Brabant is opgericht en

De

het bidboek is met verve voorbereid en aan het publiek

vakjury de kandidaatsteden beoordeelt, startte in

selectieprocedure,

en de jury gepresenteerd. En met resultaat: een plaats

november

op de shortlist! In de talrijke contacten die ik binnen

Culturele Hoofdsteden, telkens uit een ‘oude’ en

en buiten Brabant had, heb ik als een van de ambas-

een ‘nieuwe’ EU-lidstaat. In 2018 zijn Nederland en

sadeurs voor 2018Eindhoven|Brabant, de aandacht

Malta aan de beurt. Tot 30 november 2012 waren vijf

gevestigd op het bijzondere karakter en de kwali-

Nederlandse steden in de race voor de titel, te

teit van de Brabantse kandidatuur. Het hart van die

weten Den Haag, Eindhoven|Brabant, Leeuwarden,

kandidatuur is het bidbook, waarin een artistieke

Maastricht en Utrecht. Op 30 november heeft de

visie verbeeld wordt in een aantal concrete project-

internationale jury besloten dat Eindhoven|Brabant,

en programmavoorstellen. Vanaf april 2012 is gewerkt

Leeuwarden en Maastricht op de shortlist komen en

aan de definitieve versie van het bidbook. Centraal in

daarmee in de finale staan voor de titel Culturele

de aanpak staat de proeftuinmethodiek. Dat past bij

Hoofdstad van Europa 2018.

2012.

Elk

waarin jaar

een heeft

internationale Europa

twee

de stad en de regio Eindhoven en het is een metafoor voor heel BrabantStad. Het is besproken met raadsen Statenleden, vertegenwoordigers van het culturele veld en vervolgens tijdens de Dutch Design Week gepresenteerd aan een brede groep genodigden uit het culturele en politieke veld van Nederland en Brabant.

105

Prins Bernhard Cultuurfonds

S

inds 1948 is het Prins Bernhard Cultuurfonds

bepaalt wat de bestedingsdoelen zijn en het Prins

verbonden aan de provincies. Destijds is in

Bernhard Cultuurfonds de middelen concreet toedeelt

samenspraak met Prins Bernhard en de com-

aan projecten. De provincie en de corporatie Woon-

missarissen van de Koningin besloten om provinciale

bedrijf Eindhoven hebben hiervoor allebei een fonds

afdelingen op te richten die de “gewestelijke eigen-

ingericht. In 2012 zijn daar fondsen bijgekomen van

waarden”

kunnen ondersteunen. Sindsdien zijn de

de corporaties BrabantWonen (Den Bosch & Oss),

commissarissen van de Koningin uit hoofde van hun

Sint Joseph (Boxtel), Stadlander (Bergen op Zoom) en

ambt voorzitter van de provinciale afdeling van het

Mooiland (Grave). In november 2012 mocht ik in het

Prins Bernhard Cultuurfonds.

provinciehuis weer de Brabant Bokalen uitreiken aan drie Brabanders die zich voor cultuur bijzonder

Viermaal per jaar komt het afdelingsbestuur bijeen

verdienstelijk

om beslissingen te nemen over bijdrageverlening aan

(Tilburg), Marius Grutters (Vierlingsbeek) en Jan

projectvoorstellen, cultuurprijzen en beleid van het

Verspaget (Helmond). Van het werk van elk van de

fonds. De afdeling Brabant had in 2012 een activitei-

winnaars was een voor die gelegenheid speciaal

tenbudget van € 2 miljoen. In 2011 is, in samenspraak

gemaakte film te zien. Er zijn nu in totaal 15

met de provincie, door het bestuur van de afdeling

Brabanders

Brabant een buurtcultuurfonds ontwikkeld voor de

ontvangen. De laureaten hebben zich verenigd in een

ondersteuning van de “kunst van het samenleven” in

genootschap onder de titel “De Hoeders van de Brabant

wijken en dorpen. Dit is gedaan in de vorm van een

Bokaal”. Jaarlijks voeren de Hoeders een cultuurproject

“fonds op naam” waarbij degene die het fonds instelt,

uit. In 2012 was dat “Schatten van nieuwe Brabanders”.

106

hebben

die

deze

gemaakt:

Johan

onderscheiding

Brosens

hebben

Prins Bernhard Cultuurfonds, Buurtcultuurfonds Stadlander

PBC

Overzicht nevenfuncties en erecomités 2005, voorzitter vanaf 24 oktober 2009) (2 verga-

Nevenfuncties

deringen per jaar)

Aan het ambt gebonden -

Voorzitter Prins Bernhard Cultuurfonds Noord-

-

Brabant

Group for Public Administration (benoemd in

Voorzitter Vlaams-Nederlandse Delta/Zeehaven-

2003, opvolgend vicevoorzitter in 2009, voorzitter in 2010) (+/- 5 dagen per jaar)

overleg -

-

Lid van de steering committee van de European

Voorzitter Operationeel Programma Zuid-

-

Lid van de programmaraad van het Rathenau

Nederland (Centrale Stuurgroep Europese

Instituut (per 27 september 2010-heden) (2 ver-

Structuurfondsen)

gaderingen per jaar)

Lid Comité van de Regio’s Europese Unie

-

Lid van de Raad van Advies van de Sociale

Adviseur Europa Bestuur Interprovinciaal Overleg

Verzekeringsbank (2011-heden) (2 à 3

(IPO)

vergaderingen per jaar)

Voorzitter van het Huis van de Nederlandse

-

Voorzitter Raad van Toezicht Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (2011-heden)

Provincies

(2 vergaderingen per jaar) Niet aan het ambt gebonden

-

Lid van de Raad van Toezicht van de Universiteit

Onbezoldigd*

van Utrecht (2012-heden) (3 vergaderingen per

-

jaar)

Lid van het curatorium van de stichting VNONCW (2008-heden) (2 à 3 vergaderingen per

-

108

-

Voorzitter van het begeleidingscollege van het

jaar)

Planbureau voor de leefomgeving (2012-heden)

Vicevoorzitter van het Thijmgenootschap (sinds

(2 à 3 vergaderingen per jaar)

*

De commissaris ziet af van aan nevenfuncties

In 2012 aanvaarde eretitels t.b.v. eenmalige

eventueel verbonden honoraria.

bijzondere evenementen en/of niet–structurele activiteiten

Overzicht van in 2012 aanvaarde eretitels, die

-

Open Europees Kampioenschap Atletiek voor

aan de ambtstermijn zijn gebonden

VB-leden 2014, Atletiekvereniging Spado, Bergen

(betreft alleen naamsverbinding, geen tijdsbesteding)

op Zoom

-

Brabants VolKoren, Stichting Babel, Breda

-

-

Commissie fondsenwerving Lambertus in de

-

Jaar van het Immaterieel Erfgoed 2012, Utrecht Verkiezing Beste Ondernemers Visie 2012, Junior

steigers, Veghel

Kamer de Kempen, Eindhoven

-

Stichting Dutch Military Tattoo, Hoenzadriel

-

Cultuurfonds Tilburg, Tilburg

-

Stichting Vrienden van Brabantse Landgoederen,

-

Den Haag

-

-

-

Theaterproductie ‘Oorlogstuig’, Toneelstichting Ons Eygen Landt, Best Stichting Outdoor Brabant, Breda Internationale Vierdaagse Afstandsmarsen

Project Slag bij Overloon, Oorlogsmuseum Overloon

-

Brabant Open Air, Eindhoven

-

Stichting Volkskerstzang, ’s-Hertogenbosch

Nijmegen 2012 -

Stichting Nationaal Centrum voor Wetenschap en Technologie, ‘Oktober Kennismaand’

-

29e IndustriaCongres, Eindhoven

-

50e Internationaal Vocalisten Concours 2014, .

-

’s-Hertogenbosch Dorps- en Gildefeest 2013 van Gilde Sint-Agatha, Boekel

109

-

Economic Business Weeks Tilburg 2013

(Ere)voorzitterschap

Operatie Market Garden/Airborne herdenkingen

-

Raad van Advies en Aanbeveling Stichting Stabat

2014

-

Mater

45e Lustrumviering van sociëteiten ‘Amicitia’ &

-

‘De Zwarte Arend’ in 2014, ’s-Hertogenbosch -

Verkiezing Beste Ondernemers Visie 2013, Junior Kamer de Kempen, Eindhoven

-

Stichting Abdij Maria Refugie 300 jaar, Uden

Ambassadeurschap -

Nationaal Historisch Museum ‘Plaatsen INNL’, voor Brabant: het Turfschip in Breda, de Binnendieze en de Biesbosch

Beschermheer -

Heusdens mannenkoor Bond van Nederlandse Militaire Oorlogs- en Dienstslachtoffers, afdeling Noord-Brabant

-

Noord-Brabantse Bodekring

-

Brabantse Carnavals Federatie

-

Koninklijk Mannenkoor ‘La Bonne Espérance’, Eindhoven

110

Raad van Advies Stichting Koningshoeven Ontmoeting

Oktober 2012 Opening MetaForum Tu/e-campus, Eindhoven

fotograaf: Arnoud Reijnen

november 2012 Festival GLOW / start campagne 2018 Eindhoven| Brabant Culturele Hoofdstad

112

113 fotograaf: Peter Verver

Uitleg wapen

E

en leeuw van goud, genageld en getongd

Noord-Brabant en Zuid-Brabant voerden allebei het-

van keel, op een veld van sabel, zo wordt in

zelfde wapen. Zuid-Brabant werd in 1995 gesplitst

de terminologie van de heraldiek het wapen

in een Vlaamse en een Waalse provincie die ieder

van Noord-Brabant omschreven. Het is het wapen van

een wapen kregen, afgeleid van het bestaande wa-

het hertogdom Brabant dat in de 12 eeuw ontstond.

pen. Noord-Brabant voert dus als trots teken van

De eerste afbeeldingen van die gouden leeuw op een

haar waardigheid als enige het oorspronkelijke

veld van sabel zijn een eeuw later terug te vinden in de

wapen van het hertogdom. Het wapen wordt ge-

wapenboeken.

bruikt

e

Het wapen is om maar eens een eigentijds woord te gebruiken het logo van de hertogen. Herkenningsteken op het slagveld en merkteken van het hertogdom. Een tijdlang, onder de Bourgondiërs en Habsburgers, gevoerd zonder hertogskroon want Brabant was niet langer zelfstandig. Toen de Staten van Brabant in 1581 Filips II van de troon ‘verlaten’ verklaarden, kwam die kroon weer terug. Bij de stichting van het Koninkrijk der Nederlanden (1813) werd het oude hertogdom gesplitst in drie provincies, Noord-Brabant, Antwerpen en Zuid-Brabant.

114

bij

bijzondere

provinciale

gebeurtenissen.

115

december 2012

Opening Pivot Park door Z.K.H. de Prins van Oranje, Oss

116

117 fotograaf: Frank Zwinkels

Colofon Dit jaarverslag werd gemaakt in opdracht van de heer W.B.H.J. van de Donk, commissaris van de Koningin in de provincie Noord-Brabant. Realisatie

Datum

mevrouw drs. J.L.M. Baartmans-van den Boogaart

April 2013

Koen Verhees, grafisch consultant, provincie NoordBrabant

Het jaarverslag is een uitgave van de provincie

Arnoud Reijnen, woordvoerder commissaris van de

Noord-Brabant.

Koningin

www.brabant.nl/jaarverslagcdk

Kabinet commissaris van de Koningin, provincie Noord-Brabant Druk Kampert-Nauta, Oss Ontwerp Mitch Kuipers Luc Philipsen Roy Verdaesdonck

118

Nawoord studenten Voorstellen Bij dezen willen wij ons even voorstellen. Wij zijn stu-

gievriendelijk te zijn. Daarnaast is deze provincie zeer

denten van scholengemeenschap De Rooi Pannen te

innovatief en modern in haar projecten en ontwikkelin-

Tilburg op de afdeling vormgeving. Onze opleiding

gen. Maar wat voor ons het belangrijkste is, is dat de

stoomt ons klaar tot sign specialist. Sign is de bran-

provincie haar cultuur hoog heeft zitten en er alles aan

che die zich richt op het ontwerp en de realisatie van

doet om het Brabantse gevoel te behouden. Daarom

visuele reclame. Voor dit jaarverslag is onze school uit-

hebben wij ervoor gekozen om gebruik te maken van

verkoren voor het maken van de vormgeving van dit

het originele wapen van Noord-Brabant.

boekwerk. De Rooi Pannen heeft een selectie gemaakt uit 500 leerlingen waaruit 3 studenten zijn gekozen.

Verder vinden wij het ook belangrijk om een element

Deze 3 studenten zijn wij: Mitch Kuipers, Luc Philipsen

van onszelf terug te laten komen in de vormgeving van

en Roy Verdaesdonck, en wij hebben deze opdracht vol

het boekwerk. Dit hebben wij willen bereiken door het

trots aangenomen.

gebruik van de mat- en glanseffecten, iets wat je veel ziet in de signwereld.

Ontwerp Hoe kunnen wij ons onderscheiden? Dat is de vraag

Milieu en duurzaamheid is iets wat de wereld enorm

die ons aan het begin van deze ervaring bezighield.

bezighoudt. Zo ook Noord-Brabant. Om ook hier reke-

Om ons van de beste inspiratie te voorzien hebben wij

ning mee te houden, hebben wij gebruikgemaakt van

een onderzoek gedaan naar Noord-Brabant en alles

duurzaam papier. Hierdoor werkt ook de commissaris

waar de provincie voor staat. Hieruit kwam naar voren

van de Koningin aan een betere wereld.

dat Noord-Brabant ernaar streeft om milieu- en ener-

119

120 v.l.n.r.: Mitch Kuipers, Luc Philipsen, Roy Verdaesdonck

Het project Na ons onderzoek zijn we aan verschillende ontwerpen gaan werken die passen bij de visie die wij hebben op de vormgeving voor dit boekwerk. Al deze ontwerpen hebben wij samengevoegd in 3 dummy boekjes die wij hebben voorgesteld tijdens een presentatie aan de commissaris. Nadat de commissaris zijn favoriete elementen uit onze ontwerpen gekozen had, konden we aan het werk aan dit eindproduct dat u nu in uw handen heeft. Groepsprojecten zijn altijd een uitdaging, maar voor ons gevoel hebben wij dit goed uitgevoerd en kunnen wij spreken van een goede samenwerking. Voor ons was het een grote eer om een onderdeel te zijn van dit jaarverslag van de commissaris van de Koningin van Noord-Brabant en wij hebben met veel plezier aan dit project gewerkt.

121

Mitch Kuipers leeftijd: 21 jaar woonplaats: Nieuwstadt (LB) Als eerste wil ik de provincie Noord-Brabant bedanken voor deze mooie ervaring. Een ervaring die boven mijn verwachtingen gaat en waar ik echt kan zien hoe het er in de drukkerswereld aan toe gaat. De eerste ervaring was een van de mooiste, het gesprek met de commissaris. Een prachtige kamer vol met schilderijen. Elk van een vorige commissaris. Een goed gesprek waar we meteen achter de visie kwamen die de commissaris heeft van Brabant. Duurzaam, techniek en innovatie waren de woorden die ons zeer aanspraken. Maar ook een van de leukste kenmerken dat terug is gekomen in dit boek is het wapenschild. Een prachtig schild waar de commissaris en wij hele leuke innovaties in hebben toegepast. Dit was voor mij een geweldige ervaring. De gesprekken in het provinciehuis, in een woord fantastisch.

122

Luc Philipsen leeftijd: 24 jaar woonplaats: Ysselsteyn (LB) Op het moment dat de school deze unieke opdracht kreeg, werd er nogal geheimzinnig gedaan en was het niet duidelijk wat er te gebeuren stond. Nadat mij verteld werd dat ik een van de studenten ben die uitverkoren is voor deze opdracht en mij gevraagd werd of ik hieraan mee wilde werken, was ik zeer trots. Voor mij is het een hele eer dat de school en docenten mij verkiezen voor deze belangrijke opdracht en dat mijn prestaties niet onopgemerkt zijn gebleven. De beleving van deze opdracht was zeer speciaal en uniek, zowel voor de school als voor mij, en deze ervaring zal ik nooit vergeten. Bij deze wil ik dan ook de commissaris van de Koningin en De Rooi Pannen bedanken voor deze mogelijkheid. Ook bedank ik mijn collega’s en docenten voor een fijne samenwerking.

123

Roy Verdaesdonck leeftijd: 19 jaar woonplaats: Zundert (NB) Een aantal maanden geleden werd ik samen met Mitch en Luc uitgekozen om het jaarverslag van de commissaris van de Koningin te ontwerpen. Het was een hele mooie beloning op wat we op school de afgelopen vier jaar hadden geleerd. Binnen onze opleiding hebben we vaak te maken met hoe het er in het beroepenveld aan toe gaat, bijv. het bestickeren van auto’s of het hangen van een gevelbelettering. De kennis die binnen ons vak speelt, is uiteindelijk gecombineerd met de grafische vormgeving. Deze combinatie gaf een prachtig eindresultaat. De samenwerking tussen de provincie en ons drietal was een erg bijzondere ervaring. Het is niet dat je dagelijks bij de commissaris van de Koningin op bezoek gaat. Ik vond het een hele uitdaging om dit boekje in elkaar te mogen zetten met verschillende aspecten.

124

125

126

127