De stand van zaken rondom De stand van zaken rondom frequenties q
PMSE = Belangenvereniging Programme Making and Special Events g g g g g p CUE 2012 Dré Klaassen
De toekomst van onze zenders De toekomst van onze zenders • • • • • • • •
Wat is er aan de hand? Wat is er aan de hand? Wat is PMSE? Digitaal Dividend Digitaal Dividend Nationale situatie Internationale sit atie Internationale situatie Huidige situatie Alt Alternatieven ti Wat te doen? PMSE.NL
Even voorstellen • • • • • •
Regulatory manager Audio Technica Europe President APWPT CEPT diverse commissies ETSI diverse commissies Adviseur voor PMSE NL Deelnemer NL delegatie naar WRC12
Wat is er aan de hand? Wat is er aan de hand? • • • • • • • • • •
80% van de draadloze microfoons wordt onbruikbaar 80% van de draadloze microfoons wordt onbruikbaar Landelijk TV kan. 63 (806‐814 Mhz) verdwijnt Digitenne boven 790 MHz verhuist onder 790 MHz Digitenne boven 790 MHz verhuist onder 790 MHz Verlies aan beschikbaar spectrum tussen 30‐60% Grote evenementen moeilijker geproduceerd Grote evenementen moeilijker geproduceerd Internationaal toeren ingewikkeld Nauwelijks alternatief spectrum Nauwelijks alternatief spectrum Geluidstechnici aan frequentiemanagement Overheden gaan voor geld Overheden gaan voor geld Introductie van nieuwe technologieën: White Space Devices
Wat is PMSE? Wat is PMSE? PMSE = Program Making & Special Events en PMSE P M ki & S i l E t bevat o.a.: • • • • • • •
Draadloze microfoons en IEM Draadloze intercom Reportage zenders Audio links Draadloze camera’s Draadloze besturing voor licht en decor Conferentiesystemen
Digitaal Dividend Digitaal Dividend • Overschakeling van analoge TV naar digitale televisie ( g (Digitenne) ) • Maakt efficiënter gebruik van ether: g g ( ) • 1 analoge TV zender gebruikt 8 MHz (1 TV kanaal) • 4 programma’s digitaal op 8 MHz (1 TV kanaal) • 75% van spectrum komt vrij 75% van spectrum komt vrij = DD DD • Onjuist door groter programma aanbod (zoals kabel) • DD DD = negatieve waarde negatieve waarde • Cumuleert in grensgebieden
Digitaal Dividend Digitaal Dividend
Digitaal Dividend Digitaal Dividend • DD is politiek begrip • Overheden willen efficiënter spectrum gebruik: • Liberalisatie (geld) • Technisch neutraal (alleen data traffic?) h i h l ( ll d ffi ?) • Moet zorgen voor economische groei
• WRC07 WRC07 besluit 1 besluit 1e DD : DD : • IMT krijgt zelfde status als omroep! • Krijgt 790‐862 MHz
• • • •
EC mandaat: invoeren per 1‐1‐2013 Grote politieke interesse (vanwege geld) NL besluit per 1‐1‐2013, veilingen in 2012 Marktspelers: KPN, T‐Mobile, Vodafone en UPC/Ziggo
Digitaal Dividend Digitaal Dividend • Voordelen: V d l • • • • •
Goede eigenschappen voor goedkoop landelijk dekkend netwerk Internet voor het platteland (geen bekabeling nodig) p (g g g) (inter)nationaal dekkend breedband mobiel internet Inkomsten voor overheden bij veilingen I k Inkomsten op o.a. BTW over de verleende diensten t BTW d l d di t
• Nadelen: • • • • • •
Lage frequenties niet geschikt voor hoge bit‐rate Lage frequenties niet geschikt voor hoge bit rate => IMT zal meer claimen (2e DD?) Huidige gebruikers moeten verkassen Apparatuur wordt onbruikbaar Aderlating voor omroep, cultuur, kerken, etc Bruikbaar spectrum wordt schaars p
Digitaal Dividend Digitaal Dividend H Hoe ziet dat eruit?: i td t it? • • • •
790‐791 MHz guard band IMT voor Digitenne 791‐821MHz 6 IMT kavels van 5 MHz downlink 821‐832MHz Duplex Center Gap 832‐862 MHz 6 IMT kavels van 5 MHz uplink In‐block EIRP
Broadcasting
+17.4 dBm/{1 MHz}
FDD‐DL
FDD‐UL DG
57 58 59 60
+22 dBm/{5 MHz} +15 dBm/{1 MHz}
C B A
+18 dBm/{5 dB /{5 MHz} MH } +11 dBm/{1 MHz}
862 MHz
832 MHz
821 MHz
790 MHz
-49.5 dBm/{5 MHz}
DD: Cognitieve radio/WSD DD: Cognitieve radio/WSD Frequenties tussen DVB‐T zenders White Spaces Privé netwerken tot 48 MHz breed Zendvermogens 4 W licentie vrij Mogelijke planning in 470‐790 MHz Bescherming PMSE? Database en `sensing’ voor bescherming primaire gebruikers • PMSE in NL licentievrij => niet in database • Alleen scanning biedt geen bescherming • • • • • •
DD: Cognitieve radio/WSD DD: Cognitieve radio/WSD White te spaces 8 MHz
Mobile S Service 470 MHz
Di it l TV Digital
790 MHz
Nationale situatie Nationale situatie • Agentschap Telecom, www.agentschap‐telecom.nl • AT dienst van Ministerie van Economische AT dienst van Ministerie van Economische Zaken,Landbouw en Innovatie http://www.rijksoverheid.nl/ministeries/eleni • Nationaal Frequentieplan. ..\Countries regulations\Netherlands\NFP2005‐geconsolideerd g g 1 jan 2009.pdf • Nationale Frequentiekaart. ..\Countries regulations\Netherlands\NederlFreqKrt_14_01.pdf
Internationale situatie Internationale situatie • ITU‐R (globaal agentschap) • VN organisatie, coördineert harmonisatie van telecommunicatie VN organisatie coördineert harmonisatie van telecommunicatie • 191 lidstaten • World Radio Conference (iedere 3 tot 4 jaar)
• CEPT/ECC (europees agentschap) • 48 lidstaten 48 lid t t
• Europese Commissie/Unie Europese Commissie/Unie • 27 lidstaten • R&TTE Norm voor CE voor radio apparatuur •
RSPG
• ETSI (European Telecommunications Standards Institute) • Levert standaarden voor CE L t t d d CE
Huidige situatie voor DM Huidige situatie voor DM • • • • •
VHF TV kan. 8 (195‐202 MHz) VHF TV kan 8 (195 202 MHz) UHF TV kan. 63 (806‐814MHz) landelijke dekking UHF TV kan 21 t/m 31 (470 558 MHz) UHF TV kan. 21 t/m 31 (470‐558 MHz) UHF TV kan. 41 t/m 69 (630‐862 MHz) Sec ndaire basis met Digitenne als primaire Secundaire basis met Digitenne als primaire gebruiker • • • •
Geen storing veroorzaken Geen storing veroorzaken Storing zelf oplossen Licentie vrij gebruik M 50 W Max 50 mW
• 863‐865 MHz: EU geharmoniseerd • Gedeeld met andere audio applicaties Gedeeld met andere audio applicaties • Max 10mW
Alternatieven • PMSE NL overlegt met Agentschap Telecom • Alternatief voor TV kanaal 63: • TV kanalen 39, 40 en 41 (614‐638 MHz), delen met Digitenne
• Bl Blok TV kanaal 32 t/m 40 (558‐630MHz) komt gedeeltelijk k TV k l 32 t/ 40 (558 630MH ) k t d lt lijk beschikbaar • Muv TV kanaal 38 voor Radio Astronomie Muv TV kanaal 38 voor Radio Astronomie
• • • • • •
TV kanaal 38 obv vergunning voor special events Regelingen voor reportagezenders Regelingen voor reportagezenders Bruikbaarheid Duplex Centre Gap Wat met 863‐865 Wat met 863 865 MHz? MHz? Bescherming tegen WSD? Administratie voor database? Administratie voor database?
Wat te doen? Wat te doen? • Overheden niet gevoelig voor individuele belangen • De bedrijfstak moet georganiseerd • Internationaal: • Association of Professional Wireless Production Technologies (APWPT) www.apwpt.org • Nationaal: • PMSE.NL www.pmse.nl • PMSE Belux • British Entertainment Industry Radio Group (Beirg): www.beirg.co.uk
PMSE belangenvereniging PMSE belangenvereniging • Doelstelling • Het waarborgen van het gebruik van draadloze audio verbindingen, nu en in de toekomst bi di i d k • Hoe? • Duidelijkheid toekomst PMSE van EZ en AT • Participeren in Nationaal Frequentie Overleg en N ti Nationale Voorbereidingscommissie voor WRC12 l V b idi i i WRC12 • Compensatie voor verlies van spectrum
Activiteiten tot nu toe Activiteiten tot nu toe • PMSE is geaccepteerd door EZ en AT als aanspreekpunt van onze industrie • Inspraak in NL standpunt op WRC12 I k i NL t d t WRC12 • Input in onderzoek naar de gevolgen voor onze industrie door Agentschap Telecom industrie door Agentschap Telecom. • Overleg met EZ/AT over oplossingen Uitwisseling van informatie • Uitwisseling van informatie • Informatieverstrekking aan leden • Bemiddelen in spectrumgebruik B idd l i t b ik • Participatie in NL delegatie naar WRC12
Wat te doen? Wat te doen?
Lid Lid Worden!