Flitsbijeenkomst Steunpunt Taal en Rekenen (10 februari 2012) ‘Handreiking Referentiekader mvt’
Van Raamwerk tot Handreiking
Hoe zat het ook alweer? • Nieuwe Kwalificatieprofielen voor het mbo in 2004 • Mét Taalcompetentieprofielen (in deel B!) • Moderne vreemde talen + Nederlands • Minimale eisen Nederlands in het kader van LL&B, daarna Referentiekader Taal en Rekenen • 3 van de 5 vaardigheden moeten voldoende zijn • Basis: Raamwerk mvt voor het mbo
John Trim & Brian North
Het CEFR/ERK biedt: a) beschrijvingen van referentieniveaus van taalvaardigheid op basis van: – sets descriptoren van aspecten van taalvaardigheid die beschrijven wat de taalspreker kan (de can do-statements) – beschrijvingen van kwalitatieve aspecten die zich richten op hoe goed de taalspreker het doet (de niveaucriteria of beoordelingscriteria) b) richtlijnen voor de beoordeling van de taalvaardigheid.
Een positieve benadering Het CEFR/ERK gaat uit van wat de taalleerder in een vreemde taal al kan, niet wat hij/zij niet kan. Oftewel: werken met de groene pen in plaats van met de rode.
Varianten voor verschillende doelgroepen in Nederland • Raamwerk MVT voor het mbo • Raamwerk NT2 voor migranten • Taalprofielen voor het vo
SPREKEN
Gesprekken
LUISTEREN
MVT Profiel Raamwerk voor Directiesecretaresse 4 Vaardig taalgebruiker
C2 C1
Onafhankelijk taalgebruiker
B2 B1
Beginnend taalgebruiker
A2
A1
SPREKEN
Gesprekken
LUISTEREN
(2) mvt1 ProfielVerkoper voor Directiesecretaresse 4 Vaardig taalgebruiker
C2 C1
Onafhankelijk taalgebruiker
B2 B1
Beginnend taalgebruiker
A2
A2
A2
A2
A2
A1
x
x
x
x
A1
SPREKEN
Gesprekken
LUISTEREN
ICT beheerder (4) Engels Profiel voor Directiesecretaresse 4 Vaardig taalgebruiker
C2 C1
Onafhankelijk taalgebruiker
B2
B2
x
x
B1
B1
B1
A2
x
x
x
x
x
A1
x
x
x
x
x
B2 B1
Beginnend taalgebruiker
Waarom een nieuw Referentiekader mvt voor het mbo? • Raamwerk mvt was ‘verouderd’: het beschrijvingskader zelf niet, maar wel de overige hoofdstukken. • Veel docenten gebruikten liever Taalprofielen. • Nieuwe regelgeving, o.a. verplichting Engels moest worden opgenomen in de wet (amvb).
SPREKEN
Gesprekken
LUISTEREN
Alle kwalificaties (niveau 4)
Profiel voor Directiesecretaresse 4 Engels Vaardig taalgebruiker
C2 C1
Onafhankelijk taalgebruiker
Beginnend taalgebruiker
B2 B1
B1
B1
A2
x
x
A2
A2
A2
A1
x
x
x
x
x
Wat blijft? • Nog steeds is het CEFR/ERK het beschrijvingskader voor de taalniveaus mvt in mbo (en straks in het hele onderwijs in heel Europa). • Nog steeds worden de eisen voor de mvt benoemd in het kwalificatiedossier: de taal moet dan worden onderwezen en geëxamineerd.
Wat is nieuw? • Nieuwe beschrijvingen in het kwalificatiedossier (deel C en deel D). • Nieuwe regelgeving. • Een nieuw Referentiekader mvt (verkorte versie). • Een nieuwe Handreiking Referentiekader mvt (uitgebreide versie).
Hoe is de Handreiking tot stand gekomen? Niet over één nacht ijs…
Opdracht Steunpunt Taal en Rekenen aan CINOP (in samenwerking met SLO en Liemberg Taaladvies) Raadpleging van het veld (Platform MVTbeleid) Auteurs van o.a. Raamwerk mvt, Talen toetsen en Da’s andere taal! Klankbordgroep Aanvullingen door Steunpunt, OCW en Inspectie
Wat zit er in de nieuwe Handreiking? • • • •
Het nieuwe Referentiekader MVT Aanvulling C1 Gedetailleerde descriptoren Hoofdstukken als handreiking voor mvtdocenten: – Het Referentiekader mvt in het mbo – Wat moeten studenten kunnen? – De vormgeving van het onderwijs – Beoordeling en examinering – Bijlagen met voorbeelden en uitwerkingen
Nieuwe regelgeving • Generieke eisen Engels op niveau 4 • Beroepsspecifieke eisen voor alle mvt
is verweven in alle hoofdstukken
Generiek versus beroepsspecifiek • Examinering Engels: een generiek examen voor iedereen of beroeps/sector gericht? Of per vaardigheid bepalen? • Wel of niet beroepsspecifieke eisen integreren? • De andere talen/niveaus: aparte taalexamens of geïntegreerd in kerntaken?
Waarvoor te gebruiken? • Nagaan wat de eisen zijn per opleiding en wat dat betekent. • Ontwerpen van een curriculum, een doorlopende leerlijn. • Ontwerpen van toetsing en examinering. • Afstemming met andere docenten, opleidingen, talen. • Beoordeling
Beoordelen moet in lijn zijn met leren Integrale leerlijn (taal in vak)
Cursorische leerlijn (vak in taal) en moet gerelateerd zijn aan het Referentiekader mvt
Potentiële taalontwikkeling: volgt twee basisdimensies
Kwaliteit
Kwantiteit
De ontwikkeling van de kwantiteit is in feite multidimensionaal en kwaliteit kan zich langs iedere dimensie ontwikkelen
KWANTITEIT verwijst naar: het aantal ... domeinen functies noties situaties locaties onderwerpen rollen
(school, werk, thuis, etc.) (vragen, bevelen, verzoeken, etc.) (noord, zuid, tafel, moeder, kat, eten, drinken, etc.) (vergadering, e-mail, telefoon, etc.) (markt, school, station, etc.) (weer, studie, vakantie, etc.) (luisteraar in publiek, deelnemer in discussie, etc)
... waar een taalgebruiker mee uit de voeten kan
B1: kwantiteit (wat kun je?) • Kan iemand geruststellen. • Kan gevoelens uiten en op gevoelens van anderen reageren. • Kan een standpunt duidelijk overbrengen • Kan in beperkte mate deelnemen aan routinematige discussies over praktische zaken. • Et cetera…
KWALITEIT verwijst naar: de mate waarin taalgebruik effectief is leidt tot mate van precisie
1) Wat betreft begrijpen wat bedoeld wordt 2) Wat betreft uitdrukken wat je bedoelt
taalgebruik efficiënt is leidt tot communicatie
met zo weinig mogelijk moeite
B1 Kwaliteit (hoe goed kun je dit?) Prestatie-indicatoren B1 SPREKEN 1 Woordenschat en woordgebruik Beschikt over voldoende woorden om zich, met enige omhaal van woorden, te uiten over de onderwerp van de opdracht Goede beheersing van elementaire woordenschat
2 Grammaticale correctheid Gebruikt standaard-uitdrukkingen Uitdrukkingen zijn over het algemeen grammaticaal correct 3 Uitspraak Accent, af en toe worden woorden verkeerd uitgesproken Over het geheel goed te verstaan. 3 Coherentie Maakt eenvoudige korte zinnen Kan een reeks kortere, op zichzelf staande eenvoudige elementen verbinden tot een samenhangende lineaire opeenvolging van punten 4 Vloeiendheid Aarzelingen komen voor Zoekt naar woorden en grammaticale constructies om de gedachten vorm te geven
VOORBEELD: gespreksvaardigheid C2
1%
Brengt betekenisnuances nauwkeurig en op natuurlijke wijze over
C1
5%
Drukt zich vloeiend en spontaan uit in duidelijke, goedgestructureerde spraak.
B2
15%. Brengt informatie en standpunten helder en zonder merkbare moeite over.
B1
50% Communiceert begrijpelijk de belangrijkste punten m.b.t. vertrouwde zaken..
A2
80% Communiceert basisinformatie over werk, achtergrond, familie, vrije tijd, etc.
A1
95%
Doet eenvoudige uitspraken over persoonlijke gegevens en bekende onderwerpen.
Het Referentiekader is • een communicatieve benadering van taal leren en onderwijzen • een positieve benadering van taal beoordelen • een referentiekader voor alle talen • een motiverend instrument voor studenten • maar géén doelenboek!
Van spraakverwarring naar elkaar verstaan
Marianne Driessen 06 109 709 57
[email protected]
Van Raamwerk tot Handreiking Pettelaarpark 1
Postbus 1585
5200 BP ‘s-Hertogenbosch
www.cinop.nl
