Film-induced touroperating
Studiegebied Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Opleiding Bachelor in het Toerisme en het recreatiemanagement Academiejaar 2012-2013 Promotor De Heer Ludo Schoukens Docent Student Tom Willems Howest Professionele bacheloropleidingen Kortrijk , Renaat De Rudderlaan 6, 8500 Kortrijk
Film-induced touroperating
Studiegebied Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Opleiding Bachelor in het Toerisme en het recreatiemanagement Academiejaar 2012-2013 Promotor De Heer Ludo Schoukens Docent Student Tom Willems
Inhoudstabel Inleiding ................................................................................................................................................... 4 Verklarende woordenlijst:....................................................................................................................... 5 Abstract ................................................................................................................................................... 6 Hoofdstuk 1: De geschiedenis van film en toerisme ............................................................................... 7 1.1
De korte geschiedenis achter film ........................................................................................... 7
1.2
De hype die een hype creëerde .............................................................................................. 9
1.3
Incoming! .............................................................................................................................. 10
1.4
I was here first ....................................................................................................................... 11
1.5
Het Vlaams verhaal ............................................................................................................... 12
1.5.1
Geschiedenis ................................................................................................................. 12
1.5.2
Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF) ................................................................................. 13
1.5.3
Screen Flanders ............................................................................................................. 13
1.5.4
Flanders Image .............................................................................................................. 14
1.6
Conclusie ............................................................................................................................... 14
Hoofdstuk 2: Best Practice .................................................................................................................... 15 2.1
Holiday Specialists ................................................................................................................. 15
2.2
House of Travel ..................................................................................................................... 15
2.3
Zicasso ................................................................................................................................... 16
2.4
First Light Travel .................................................................................................................... 16
2.5
South Pacific Travellers ......................................................................................................... 17
2.6
Opmerkingen ......................................................................................................................... 17
2.7
Conclusie ............................................................................................................................... 18
Hoofdstuk 3: Marktanalyse: .................................................................................................................. 19 3.1 Hoe ziet de markt eruit?.............................................................................................................. 19 Deel 1: België & Europa..................................................................................................................... 19 3.1.1 België .................................................................................................................................... 19 3.1.2. Europa ................................................................................................................................. 22 3.2
Hoe ziet de markt eruit? Deel 2: Buiten Europa ................................................................... 26
3.3 Product ........................................................................................................................................ 28 3.4 Mogelijkheden ........................................................................................................................... 30 3.4.1 SWOT-analyse: Strenghts................................................................................................... 30 3.4.2 SWOT-analyse: Weaknesses .............................................................................................. 30 3.4.3 SWOT-analyse: Opportunities ........................................................................................... 31 Howest Professionele bacheloropleidingen Kortrijk , Renaat De Rudderlaan 6, 8500 Kortrijk
3.4.4 SWOT-analyse: Threats ........................................................................................................ 31 3.5 Doelgroep ................................................................................................................................... 33 3.5.1 Doelgroep volgens leeftijd ................................................................................................... 33 3.5.2 Doelgroep op basis van interesse ........................................................................................ 35 3.6 Bestemmingen ............................................................................................................................ 35 3.7 Conclusie ..................................................................................................................................... 36 Hoofdstuk 4: Case ................................................................................................................................. 38 4.1 Mogelijkheden indelen................................................................................................................ 38 4.2 Filmlabel ...................................................................................................................................... 40 4.2.1 Filmlabel ontwikkelen .......................................................................................................... 40 4.2.2 Filmlabel verwerken in brochure ......................................................................................... 41 4.3 Voorbeeld reizen ......................................................................................................................... 44 4.3.1 Voorbeeld 1 .......................................................................................................................... 44 4.3.1.1 Uitleg ............................................................................................................................. 44 4.3.1.2 Brochure voorbeeld ...................................................................................................... 45 4.3.1.3 Uitgewerkt dagprogramma ........................................................................................... 46 4.3.1.4 Prijszetting (op basis van 2 pax) .................................................................................... 49 4.3.2 Voorbeeld 2 .......................................................................................................................... 51 4.3.2.1 Uitleg ............................................................................................................................. 51 4.3.2.2 Brochure voorbeeld ...................................................................................................... 52 4.3.2.3 Uitgebreid dagprogramma ............................................................................................ 53 4.3.2.4 Prijszetting (op basis van 2pax) ..................................................................................... 56 Hoofdstuk 5: Conclusie.......................................................................................................................... 58 5.1 Slotconclusie................................................................................................................................ 58 Bronnen: ................................................................................................................................................ 60 Geschreven bronnen: ........................................................................................................................ 60 Literatuur....................................................................................................................................... 60 Pers: ............................................................................................................................................... 60 Websites: ....................................................................................................................................... 60 Bijlages: ................................................................................................................................................. 64 E-mails: .............................................................................................................................................. 64 Bijlages: ......................................................................................................................................... 68 Statestieken en tabellen: .............................................................................................................. 75 Tabellen:. ....................................................................................................................................... 75 Howest Professionele bacheloropleidingen Kortrijk , Renaat De Rudderlaan 6, 8500 Kortrijk
Inleiding De film, het is een van de belangrijkste aspecten van onze westerse cultuur. Sinds het maken van de eerste ‘motion picture’ in de late negentiende eeuw is film erg geëvolueerd. Gelijktijdig groeide ook de populariteit van de film. Ook zijn rol in de maatschappij veranderde door de jaren heen. Leven zonder cinema is nu ondenkbaar geworden. Filmliefhebbers hebben keuzes uit zoveel verschillende genres. Van informatieve documentaires tot de meest bizarre sciencefiction. Je kunt het niet gek genoeg bedenken of men maakt er een film rond. Wat begon als een trend, creëert nu zelf trends en hypes. Boeken die verfilmd worden (vb.: Lord of the Rings, Harry Potter, Twilight, etc.), mode die bepaald wordt door wat sterren dragen op het witte doek, filmlocaties die het schoppen tot heuse toeristische trekpleisters zoals Montepulciano (Twilight) of minder ver van huis; Brugge (In Bruges). Filmliefhebbers geraken soms danig gefascineerd door hun lievelingsprent dat ze zelfs de filmlocaties gaan opzoeken in de hoop de film en z’n personages nog beter te begrijpen. Zo wordt voor hen de belevingswaarde nog groter. Heel wat steden zien hun bezoekerscijfers stijgen nadat er een film werd opgenomen. Op sommige plaatsen verdriedubbelt het aantal toeristen op 1 jaar tijd. Zo mocht ook Brugge al proeven van het succes als filmlocatie via de film ‘In Bruges’. Amerikanen kwamen een kijkje nemen op basis van de beelden die zij zagen en Russen wilden dan weer zien of Brugge nu echt een “shithole” is zoals hoofdrolspeler Colin Farrell het noemde. Op locatie gaan, ofwel ‘setjetting’, is een nieuw fenomeen, een echte hype. Het is echter de vraag of de toeristische sector daar voldoende op inspeelt? Eén zaak staat vast: de film geeft veel positieve impulsen aan het toerisme.
Howest Professionele bacheloropleidingen Kortrijk , Renaat De Rudderlaan 6, 8500 Kortrijk
Verklarende woordenlijst: Term: Film-induced tourism Setjetting Domestic tourism VAF ABTO ABTOT ABTA BYOD SKI LOTR
Definitie: Toerisme op een bepaalde locatie die voorkomt uit het succes van een film die er gedraaid werd. Toeristische uitstap met als hoofddoel het bezichtigen of bezoeken van een of meerdere filmlocaties. Vorm van toerisme waarbij de toerist in eigenland op reis gaat. Vlaams Audiovisueel Fonds Association of Belgian Tour Operators Association of Bounded Travel Organisers Trust Association of British Travel Agents Bring Your Own Device Spending our Kids’ Inheritage Lord Of The Rings
Howest Professionele bacheloropleidingen Kortrijk , Renaat De Rudderlaan 6, 8500 Kortrijk
Abstract In dit eindwerk is het de bedoeling het verband tussen film en toerisme toe te lichten, meer bepaald voor de outgoing sector. We willen uitmaken of een generalist onder de touroperators een eigen brochure kan publiceren omtrent het thema filmlocaties, of hoe hij met de hulp van filmlocaties zijn product kan verbeteren. Om deze doelstellingen te bereiken wordt er eerst naar de geschiedenis gekeken van film-induced tourism. Vervolgens wordt de markt geanalyseerd en een best practice gezocht en geëvalueerd. Uit eindelijk is het de bedoeling om een case rond dit thema uit te werken.
Howest Professionele bacheloropleidingen Kortrijk , Renaat De Rudderlaan 6, 8500 Kortrijk
7
Hoofdstuk 1: De geschiedenis van film en toerisme Om het succes van film-induced tourism te begrijpen moeten we teruggaan naar de beginjaren van de film. In dit hoofdstuk bekijken we hoe de geschiedenis van de film in elkaar zit, hoe zijn rol door de jaren heen veranderde en de toeristische sector beïnvloedde. Beknopt bekijken we ook hoe Vlaanderen inspeelde op de rol van film op de toeristische sector.
1.1
De korte geschiedenis achter film
Nadat het succes van het fototoestel piekte, wilde men een manier ontwikkelen om de geschoten plaatjes te laten bewegen. Dit werd verwezenlijkt door kort na elkaar plaatjes vast te leggen. Op die manier creëerde ene Eadweard Muybridge in 1879 de eerste bewegende beelden. Hij nam 12 foto’s van zijn paard en speelde deze kort na elkaar af, waardoor je het beest zag draven. Later werd het fotografische revolver uitgevonden. Dit kon tot 120 beelden vastleggen per seconde. De grote doorbraak kwam er in oktober 1888 wanneer Louis Le Prince de eerste film maakt ‘Roundhay Garden Scene’. Al bij al duurde het fragment nog geen 4 seconden, toch wordt het beschouwd als de allereerste film. Een jaar later ontpopt Eastman Kodak zich tot de Ford van de filmindustrie. Hij was de eerste die celluloid op commerciële basis gaat produceren. De sector groeit, alsook de belangstelling voor film. Aanvankelijk duurde een film amper 10 à 15 minuten, dit was de gemiddelde tijd dat het publiek zich geconcentreerd bij de film kon houden. De allereerste avondvullende film van 70 minuten was ‘The Story of the Kelly Gang’, een Australische productie uit 1906. Eerst werd film gezien als puur entertainend en nog lang niet als communicatie kanaal. Dit veranderde snel. Nieuwsberichten werden getoond tussen de films door. Vooral tijdens W.O.I veranderde de rol van de film. Overheden begonnen te beseffen dat film een makkelijk middel is om te communiceren naar de bevolking toe en informatie te delen op grote schaal. Nieuwsberichten van het front werden ingeblikt en getoond in filmzalen. Vooral Duitsland was groots in propaganda voeren via film. Het keizerrijk van ‘Der Kaiser’ hield de moraal onder het volk hoog via filmpjes waarin de goden duidelijk aan hun kant stonden. Dit werd o.a. geïllustreerd in een filmpje waarbij Neptunus (de zeegod) een bezoekje brengt aan het vasteland en duidelijk partij kiest voor de Duitse oorlogsmachine. De geallieerde landen gebruikten dan weer beelden van de horror die de Duitsers verspreidden in veroverde gebieden of op het slagveld om hun volk te mobiliseren en hen te motiveren om zich aan te melden bij het leger. Ook in W.O.II zal film dezelfde rol toebedeeld krijgen. Film werd dus ook een manier om politiek te voeren en politieke statements te maken. Grootmeester in het entertainen van het publiek, en tegelijkertijd politieke statements maken, was Sir Charles Spencer Chaplin jr., beter bekend als ‘Charlie Chaplin’. Het mooiste schoolvoorbeeld hiervan is zijn film ‘The Great Dictator’ uit 1940. Chaplin werd later bekroond voor zijn film en kreeg onder meer de prijs van de Raad voor Wereldvrede in 1954 (het geld schonk hij weg aan de armen van Londen en Parijs).
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
8
Tussen de twee wereldoorlogen probeerde Europa zich te herstellen. De filmindustrie was er dan zo goed als dood. Dit leidde tot het succes van de Amerikaanse filmindustrie en maakte Hollywood groot. Een tweede aspect is dat in de jaren ’20 een doorbraak werd geforceerd in het onderzoek naar film met geluid. Het is de Warner Bros. groep die in 1926 het probleem van de synchronisatie weet op te lossen en een manier ontwikkelt om geluid te plakken op filmfragmenten. Het is het begin van het einde voor de stomme film en alweer een belangrijke overwinning voor de Amerikaanse filmindustrie. Terwijl Europa amper kan concurreren, weten de Amerikanen de ene na de andere prent te produceren en halen er economische profijten uit. De belangrijkste Hollywood producties van die tijd zijn ‘The Four Horseman of the Apocalypse’, ‘Whoopee!’ en ‘Gone With The Wind’. Opvallend is dat bij het uitbreken van de economische crisis in de VS in de jaren ’20 en ’30, de film business één van zijn meest succesvolste periodes kent. De Amerikaanse filmindustrie bloeit, maar als de tweede wereldoorlog uitbreekt verandert de rol al snel weer van entertainend naar propaganda voeren. Andermaal met Duitsland als hoofdrolspeler. Na W.O.II verschijnt de ene oorlogsfilm na de andere ter ere van de heldendaden van de geallieerde troepenmacht. Geschiedenis verfilmen wordt één van de belangrijkste thema’s in de Verenigde Staten. Ondertussen ligt Europa nogmaals in puin, maar de Amerikaanse film business draait nog altijd op volle toeren. Opvallend is dat een ander fundamenteel deel van de Amerikaanse cultuur meer en meer begint op te komen in filmland: de auto. Vooral in de jaren ’70 kende het genre films over “Road Trips” succes. De alltime classic in het genre is natuurlijk ‘Thelma and Louise’ uit 1991. Een ander succesverhaal is de verfilming van boeken. De trilogie ‘The Godfather’, de grootste filmklassieker aller tijden, is hier een voorbeeld van. Een van de mooiste voorbeelden van een combinering van beide thema’s (roadtrip en boek) is dan weer ‘Lolita’ uit 1962. In het tweede deel van de 20e eeuw wordt film een alsmaar belangrijker aspect in het dagelijkse leven van westerse landen. Het bepaalt meer en meer onze manier van leven. De jeugd kleedt zich als de acteurs van de nieuwste kaskraker. Ze imiteren de levensstijlen van de hoofdrolspelers. Film creëert heuse subculturen in onze maatschappij. Film wordt echt een miljoenen business. Het gebeurt vaker dat er rond films volledige hypes ontstaan. Neem ‘Star Wars’. Los van de compleet onlogische volgorde waarin de films zijn gemaakt, kan je stellen dat ‘Star Wars’ een ongelofelijke hype wist op poten te zetten. De filmattributen gebruikt in de 6 delen worden tegenwoordig verzameld door fans van over de hele wereld. Ze worden vaak voor miljoenen van de hand gedaan. Er worden grote conventies en beurzen georganiseerd waar iedereen verzamelobjecten kan kopen rond het thema ‘Star Wars’ . Je kunt rondlopen als je favoriete karakter in de film. Lego, het populairste speelgoed van deze tijd, kent zijn eigen ‘Star Wars’ collectie. Tegenwoordig draait de filmindustrie op volle toeren en is niet meer weg te denken. Amerika krijgt concurrentie vanuit alle hoeken van de wereld: Europa, Azië, Latijns-Amerika, Oceanië en zelfs Afrika. Film is big business waar grote marketinggroepen achter zitten om uit elke prent zoveel mogelijk geld te slaan. Elke sector probeert z’n graantje mee te pikken, ook toerisme.
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
9
1.2
De hype die een hype creëerde
Wat startte als een hype creëert nu zelf heuse hypes. Elke sector probeert mee te profiteren van het succes van de filmindustrie. Men sloot contracten tussen bedrijven en filmproducenten om reclame te kunnen maken in films voor hun product. Denk aan filmscènes waar ineens de hoofdrolspeler duidelijk in beeld een flesje cola drinkt van merk ‘X’. De marketingindustrie zag snel het nut in van film om extra bekendheid te creëren voor een bepaald merk. Deze trend noemen we sluikreclame en nam soms buitengewone proporties aan. Het lokte conflicten uit tussen bedrijven wegens oneerlijke concurrentie. Het kwam uiteindelijk zover dat in België de wet op sluikreclame (ook wel eens de “Mediawet” genoemd) werd ingevoerd op 30 maart 1995 1 . De wet stelt in hoofdstuk III, artikel 9, paragraaf 11: “sluikreclame: het vermelden of vertonen van goederen, diensten, naam, handelsmerk of activiteiten van een producent van goederen of een dienstverlener in programma's, indien dit door de omroep wordt gedaan met de bedoeling reclame te maken en het publiek kan worden misleid omtrent de aard van deze vermelding casu quo vertoning. Deze bedoeling wordt met name geacht aanwezig te zijn indien tegenover de vermelding casu quo vertoning een geldelijke of andere vergoeding staat;” en in artikel 18 van het zelfde hoofdstuk, paragraaf 4: “Sluikreclame en verkapt telewinkelen zijn verboden.”2. Het komt erop neer dat er een duidelijk verschil moet zijn tussen de reclame in reclameblokken en film, programma’s uitgezonden op televisie of vertoond in cinemazalen. Producten die gebruikt worden in een film mogen niet duidelijk te zien zijn. Als het hoofdpersonage zijn tanden poetst met merk ‘X’, mag dit merk niet opzettelijk goed in beeld worden gebracht. Toch is er een sector die promotie kan maken in films zonder daar veel moeite voor te doen. Die sector is de incoming sector toerisme. Films hebben vaak filmlocaties nodig buiten de studio’s. Als een Amerikaanse film wordt gemaakt die zich in Italië afspeelt zoals in ‘The American’ (Rome en Castelvecchio di Rocca Barbena, Abruzzen) is het vaak makkelijker om op locatie te gaan draaien, dan een volledige set op te bouwen. Toch wordt dit laatste wel gedaan. Een goed voorbeeld is de film ‘Angels and Demons’ die zich zogezegd afspeelt in Rome en het Vaticaan. Verrassend genoeg is er geen seconde van de film in Italië opgenomen. In de meeste van deze gevallen gaat het dan over prenten met een enorm budget. Vaker gaan filmcrews op locatie draaien. Als jouw stad, regio of land dan op film wordt vastgelegd is dat natuurlijk altijd mooi meegenomen. Het betekent gratis reclame waar je zoveel mogelijk profijt uit moet halen. Toeristische diensten gaan hier maar al te graag op in. Ze laten hun marketingmachine overuren draaien. Die zorgen dat het publiek te weten komt waar de film gedraaid is. Toeristische diensten of culturele organisaties ontwikkelen in die context heuse pakketten/tours die kunnen aangeboden worden aan toeristen rondom de filmlocaties in hun regio. Een goed doordacht opzet.
1 2
Deze wet werd laatst aangepast op 8 juli 2001 en trad in werking op 10 augustus 2001. Deze stukken komen uit de aangepaste versie van 2001.
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
10
Zoals eerder gezegd heeft film een grote impact op onze samenleving en creëert ze enorm veel hypes. Filmliefhebbers en fans van bepaalde films of filmgenres proberen altijd nog meer belevingswaarde te zoeken bij de prent. Dit doen ze door zich in te leven in de film, vaak in het hoofdpersonage. Ze bezoeken steevast de filmlocatie. Zo kende Brugge na de release van ‘In Bruges’ een stijging van Russische bezoekers. Ze wilden weten of het hoofdpersonage, gespeeld door Colin Farell, gelijk had Brugge een “shithole” te noemen3.
1.3
Incoming!
Filmliefhebbers die reizen naar een gekende filmlocatie is niet iets van de 21e eeuw, het gebeurt al langer. Kaskrakers zetten altijd kijkers aan om bepaalde plekken op te zoeken. Na de release van de film ‘Where Eagles Dare’ uit 1968 werd in het kasteel waar de film voornamelijk gedraaid werd, Schloss Hohenwerfen te Werfen in Oostenrijk, een volledige kamer ingericht naar de film en werden gadgets en attributen tentoongesteld. Het kasteel kent nu nog altijd hoge bezoekerscijfers en is genoteerd in de top 7 van Salzburgs (de regio) mooiste excursies. Hudson en Ritchie stelden deze tabel op in 2006 voor hun artikel “Promoting destination via film tourism: An empirical identification of supporting marketing initiatives”, in ‘Journal of Travel Research’: Tabel 1: Impact van film op bezoekersaantallen
Film
Locatie
Impact op bezoekersaantal
Braveheart
Wallace monument, Schotland
Stijging van 300% na release
Captain Corelli’s Mandolin
Cephallonia, Griekenland
Stijging van 50%
Field of Dreams
Iowa, Verenigde Staten
35.000 bezoekers en een vaste stijging elk jaar sinds 1991
Four Weddings And A funeral
The Crown Hotel, Amersham, Engeland
Volboekt voor zeker 3jaar
Harry Potter
Verschillende locaties in het Verenigd Koninkrijk
Kenden allemaal een stijging van minstens 50%
Mission Impossible 2
Nationaal Park, Sydney, Australië
Toename van 200% in 2000
Notting Hill
Kenwood House, Engeland
Stijging van 10% in 1 maand
Pride And Prejudice
Lyme Park, Engeland
Stijging van 150%
Sense And Sensibility
Saltram House, Engeland
Toename 39%
The Beach
Thailand
Toename van 22% in de markt gespecialiseerd in de jeugd
Troy
Canakkale, Turkije
Stijging 73%
3
Bron: “Russen willen weten of Brugge echt een ‘Shithole’ is” – Het Nieuwsblad, 01/02/2011
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
11
Ondanks film-induced tourism een steeds grotere rol begon te spelen binnen de toeristische sector duurde het tot ergens in de jaren ’90 vooraleer de eerste studies werden gemaakt over het fenomeen. De grote doorbraak kwam na het succes van de ‘Lord Of The Rings Trilogy’ geregisseerd door Peter Jackson van 2001-2003. Tours rond de filmlocaties van de trilogie schoten als paddenstoelen uit de grond. Het succes was fenomenaal. Sindsdien promoot Toerisme Nieuw-Zeeland zich als “Home of middle-earth”. Door het succes werd een nieuwe naam in gebruik genomen voor het fenomeen: “setjetting”. Dit is hoofdzakelijk het verhaal geworden van de incoming sector. Overal waar films opgenomen worden krijgen we nu tours aangeboden door local agents of toeristische diensten of organisaties. Dit met Nieuw-Zeeland voorop, gevolgd door het Verenigd Koninkrijk met ‘Harry Potter Tours’. Recent lanceerde VisitEngland een publiciteitscampagne rond de wereldberoemde Engelse animatiefiguren Wallace en Gromit4. Hier is het de bedoeling om Britten te overtuigen in eigen land te reizen.
1.4
I was here first
Zoals eerder werd aangetoond is Nieuw-Zeeland het land dat de basis legde voor setjetting. De marketingcampagne was deskundig voorbereid en goed uitgevoerd. De homepage van Toerisme Nieuw-Zeeland stond volledig in het teken van ‘Lord Of The Rings’ en staat met de release van ‘The Hobbit’ nog altijd in hetzelfde thema. Sets die speciaal in Nieuw-Zeeland zijn gebouwd voor het draaien van de film werden door de overheid beschermd. Het zijn nu trekpleisters voor ‘Lord Of The Ring’-fans. Zo werd onder meer “The Shire” (het dorp waar de hobbits leven volgens de boeken van J.R.R. Tolkien) en het huis van Bilbo de hobbit, na het maken van de film nooit afgebroken. Je kunt zelfs seminaries houden in “The Shire”. Het land kent tevens een groot aantal local agents en toeristische organisaties die tours aanbieden. Deze soms meerdaagse tours nemen je mee naar filmlocaties. Het aanbod is ook erg uitgebreid van man made tot de mooie natuur uit de films. Niet elke toerist wil namelijk “The Shire” zien. Soms willen ze enkel de mooie bergpassen beklimmen of bezichtigen die ze zagen in de films. Ook de activiteiten ter plaatse kunnen erg verschillend zijn. Van sport tot rondleidingen of zelfs seminaries. Het succes dat Nieuw-Zeeland kent via zijn ‘Lord Of The Rings’-campagne is groot. Volgens de jaargegevens van UNWTO zou het aantal bezoekers in Nieuw-Zeeland tussen 2006 en 2010 nog altijd stijgen van 2,409 miljoen naar 2,511 miljoen5. Dit zo’n kleine 10 jaar na de release van het eerste deel van de trilogie. Deze cijfers zullen nog gestegen zijn met het WK Rugby in 2011 en zullen in 2012 en 2013 ook een extra impuls krijgen met de release van ‘The Hobbit’.
4
Bron: http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/buitenland/130509_wallace_gromit Bron: http://resources.metapress.com/pdf-preview.axd?code=j4mmm48hlxxqwx82&size=largest
5
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
12 Tabel 2: Cijfers uit het jaarlijks rapport van UNWTO 2006-2010
Na het succes van Nieuw-Zeeland volgden al snel heel wat andere landen dat voorbeeld. Engeland met Harry Potter Tours, Toerisme Australië 6 maakt een brochure met alle filmlocaties in vermeld. Heel wat andere landen, regio’s en steden gaan dezelfde toer op. Ook Vlaanderen.
1.5
Het Vlaams verhaal
1.5.1
Geschiedenis
In Vlaanderen werd het succes van filmlocaties ontdekt door het succes van telenovelles en televisieseries als ‘Flikken’(1999-2009),‘Sara’ (2007), LouisLouise’ (2008) en ‘Ella’. Flikken was de grondlegger wat de promotie van de stad Gent via film betreft. De populariteit van de serie liet het ook toe om een heuse ‘Flikken-dag’ te organiseren. Later volgden ook de telenovelles dit voorbeeld. Zij sloten hun seizoen telkens af met een thema dag. Voor ‘Sara’ was dit in Antwerpen en voor ‘LouisLouise’ dan weer in Gent. Deze lokten elk om beurt een 1000-tal van fans naar deze kunststeden. Je kon de dag op verschillende manieren doorbrengen: luisteren naar de optredens die in de steden werden georganiseerd, de thematische wandelroutes in de stad aflopen of filmlocaties gaan opzoeken. Beste leerling in de klas was Toerisme Limburg die in 2007 een volledig toeristisch product ontwikkelde op basis van de televisie serie ‘Katarakt’. In 2008 werd dit met behulp van Toerisme Hasselt overgedaan rond de serie ‘De Smaak Van De Keyser’. In beide gevallen mikte Toerisme Limburg niet zomaar op het lokken van toeristen naar de regio. Het wist op een schitterende manier verschillende troeven uit te spelen. Voor ‘Katarakt’ was dit de fruitteelt in de regio. Bij ‘De Smaak Van De Keyser’ was dit de productie van jenever. Over heel Limburg werden fiets- en wandelroutes ontwikkeld voor toeristen die wilden kennis maken met de fruitteelt. In Hasselt werd een stadswandeling ontwikkeld waarbij de jenever en het Jenevermuseum centraal stonden. Beide formules kenden erg veel succes. Probleem was echter dat de trend die werd gecreëerd telkens vlug weer verdween en het product na een jaar bijna zijn volledige populariteit kwijt was.
6
Bron: Brochure Tourism Australia: Film Locations (2008): http://www.media.australia.com/en-au/documents/Film_Locations__Jun08.pdf Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
13
In België werd in 2007-2008 ook een film met internationale allure opgenomen in één van de Vlaamse kunststeden. ‘In Bruges’ werd aanvankelijk door het Brugse publiek slecht onthaald. Omdat het hoofdpersonage de stad lichtjes uitgedrukt “saai” noemde. Niettegenstaande was ‘In Bruges’ een film die op internationaal niveau nog redelijk goed scoorde. Vooral in Rusland lokte de film redelijk wat goeie reacties. Brugge zag het aantal Russische toeristen dan ook fors stijgen. In de stad Brugge draaide de commerce na de film op volle toeren. Overal kon je de DVD’s en gadgets van de film aankopen. Toerisme Brugge ontwikkelde aan de hand van de filmlocaties een stadsplan7. Uit recent onderzoek van Toerisme Vlaanderen, meer bepaald het Kunststedenonderzoek van 2012 met focus Brugge8 blijkt dat van de 1,7 miljoen overnachtingen 2% naar Brugge komt op basis van films. Ofwel 34.000 overnachtingen. Tegenwoordig hoopt elke Vlaamse stad zo’n film binnen te halen. Niet alleen de steden, maar ook Toerisme Vlaanderen anticiperen hier op. De overheden helpen maar al te graag en richten organisaties op om zowel Vlaanderen als filmlocatie, als de film zelf, te promoten. In die marge zijn er het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF) en Screen Flanders. De kunst- en grootsteden hebben meestal hun eigen City Film Office. Ook Toerisme Vlaanderen heeft met Screen Flanders (het oude Location Flanders9, onderdeel van VAF) zijn infopunt. Kortom Vlaanderen doet er alles aan om mee te zijn met deze trend en er het maximale uit te halen. 1.5.2 Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF) Het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF)10 is in 2002, bij decreet van de Vlaamse Overheid, opgericht en valt onder de bevoegdheid van de Vlaamse minister van Cultuur. Zijn voorganger was het Fonds Film. Het VAF coördineert verschillende taken. Het subsidieert en begeleidt audiovisuele creaties. Het verleent beurzen, het ondersteunt opleidingsinitiatieven en richt ateliers in. Het promoot de sector. Tenslotte worden er studies gemaakt of uitbesteed. Dit alles om de sector te professionaliseren en op te sporen en te begeleiden. De Waalse tegenhanger is het CCA (Centre du Cinéma et de l’Audiovisuel). 1.5.3 Screen Flanders Screen Flanders11 is een organisatie van het Vlaamse gewest en was tot voor kort bekend als ‘Location Flanders’. De belangrijkste taak van deze organisatie is het filmloket. Bij hen vraag je vergunningen aan om een film te draaien op een openbare locatie. Een andere verantwoordelijkheid van het filmloket is het uitlenen van filmbudgeten. Bij Screen Flanders kunnen projectontwikkelaars tot €400.000,00 terug te betalen voorschotten krijgen om hun lopende filmprojecten te financieren. Screen Flanders promoot voorts ook Vlaanderen als filmlocatie. Naar het buitenland toe gebeurt dit nog steeds onder de banner ‘Location Flanders’. Zo heeft de website een heuse filmlocatie database. Verder is het ook lid van de Association of Film Commissioners International (AFCI) en de European Film Commission Network (EUFCN).
7
Bron: http://foto.brugge.be/city_film_office/moviemap_ned.pdf Grafieken zitten in de bijlages 9 Bron: http://www.locationflanders.com/ 10 Bron: http://www.vaf.be/algemene-info/ 11 Bron: http://www.screenflanders.be/nl/filmloket/missie-en-doelstellingen 8
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
14
1.5.4
Flanders Image
Flanders Image12 is opgericht in 1990 door de Vlaamse overheid en promoot de Vlaamse en Brusselse prenten in het buitenland. Zo is deze organisatie de enige officiële vertegenwoordiger van de Vlaamse cinema op alle groot filmfestivals en de filmmarkten. In 2003 werd Flanders Image een onderdeel van het VAF. Verder gaat het op zoek naar nieuwe markten om de Vlaamse film te promoten. Het grote verschil met Screen Flanders is dat Flanders Image de Belgische prent in het buitenland vertoont en op die manier ook indirect Vlaanderen promoot als toeristische bestemming, terwijl Screen Flanders onder Location Flanders juist grote productiehuizen probeert aan te trekken om hier films te gaan opnemen.
1.6
Conclusie
Film heeft een lange weg afgelegd. Van een simpel idee, om plaatjes te laten bewegen, tot de miljoenen business van vandaag. De rol van de film is doorheen de tijd veel veranderd. Wat eerst puur entertainend moest zijn werd algauw informatief en later propagerend. Met het succes van de film ontstonden heel wat hypes. De prent was het ideale middel om reclame te maken. De film kruiste het pad van verschillende economische sectoren en het was slechts een kwestie van tijd vooraleer het ook het pad van de toeristische sector zou kruisen. Eind vorige eeuw drong het tot de toeristische sector door dat filmlocaties de ideale manier waren om je stad te promoten. In steden waar er filmlocaties zijn zag men het toerisme fors stijgen en kreeg de locale economie extra geld in het laatje. Het duurde niet lang vooraleer men het economisch belang inzag van deze locaties. Overal werden fondsen op gericht die de filmindustrie niet enkel ondersteunen, maar ook promoten. De hype die de film eerst zelf was creëert nu zelf hypes. Tevens biedt het de toeristische sector heel wat mogelijkheden. Toch blijft het vooral het verhaal van de incoming- en niet die van de outgoing sector.
12
Bron: http://www.flandersimage.com/about-us
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
15
Hoofdstuk 2: Best Practice In het vorige hoofdstuk zagen we reeds de evolutie van film en hoe de toeristische sector hierop inspeelde. In dit hoofdstuk gaan we op zoek naar enkele best-practices voor de outgoing sector en bekijken deze met een kritisch oog. Meteen valt op dat we in Europa weinig aanbod vinden. Althans niks dat we echt een best-practice kunnen noemen…
2.1
Holiday Specialists
Holiday Specialists13 is een Australische touroperator die onderdeel uitmaakt van de grotere touroperator House Of Travel (Nieuw-Zeeland). Ze positioneren zich als een specialist in gespecialiseerde reizen. Gaande van huwelijks- tot filmreizen. Hun bestemmingen beperken zich niet enkel tot de Verenigde Staten, maar ook ver daarbuiten (vb.: Phuket en Mumbai). Een goed product bij hen is hun reis naar Los Angeles en Hollywood, voor spotgoedkope prijzen, maar je moet natuurlijk wel rekening houden met vliegtuigkosten. In het dagprogramma van deze reis zit de optie voor onder meer een bezoekje aan de Universal Studios, een tochtje sterren spotten door Beverly Hills en Hollywood en een dagje aan het Six Flags Magic Mountain attractiepark. Deze uitstappen zijn optioneel en nog niet in de prijs inbegrepen. Zo ben je niet verplicht je te houden aan een dagprogramma. Nadeel is dat je naar je bestemming behoorlijk wat kapitaal moet meenemen om die extra’s die je dan wel weer wilt doen te betalen. Qua site-seeing passeer je heel wat filmlocaties, want Hollywood durft al eens zichzelf op te nemen als decor voor z’n films. Denk aan de ‘Rush Hour’ films. Holiday Specialists is een goede touroperator in deze nichesector en levert mooie pakketten met diverse keuzes in excursies.
2.2
House of Travel
House Of Travel 14 is een touroperator uit Nieuw-Zeeland en is eerder een generalist. Zij bieden vooral zon-, zee-, strandvakanties aan. Net als Holiday Specialists verkopen zij reizen naar Los Angeles. Deze reizen zijn tevens gelinkt aan movie tourism. In hun excursies bieden ze een ‘sterrenspot tocht’ aan plus een tour om Hollywood beter te leren kennen. Het grote verschil met Holiday Specialist is het feit dat de vluchten wel inbegrepen zijn in de prijs. Tevens staat er niet specifiek vermeld of eveneens de filmstudio’s van Universal als mogelijke excursie kunnen worden aangedaan. Verder biedt House of Travel niets meer of minder aan dan hun dochterbedrijf.
13 14
Bron: http://www.holidayspecialists.com.au/ Bron: http://www.houseoftravel.co.nz/home.htm
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
16
2.3
Zicasso
Zicasso15 is een Amerikaans bedrijf dat online de rol speelt van reisagentschap. Het zoekt touroperators op die voor de klant de reis aanbieden die ze zoeken. Zelf heeft Zicasso ook standaard leveranciers waarvan ze reizen doorverkopen. Wie deze touroperators zijn, is via de website niet echt duidelijk. Zicasso profileert zich als een luxe online reisagentschap. De prijzen zijn dan ook peperduur. Zicasso heeft wel officiële erkenning gekregen voor zijn bedrijvigheden en is dus zeker geen louche website. Zo kreeg de website een label van beste Amerikaanse Travel Website in 2010. BBB16 (Better Business Bureau) bedacht het al in 2007 met een A label. Deze A moet je zien als quotering in een Amerikaans punten systeem dat loopt van A+ tot F. Voor ons zou dat gelijkaardig zijn aan een 9 op 10. Op Zicasso kun je reizen boeken naar Nieuw-Zeeland. Meer bepaald een ‘Lord Of The Rings’-tour. De zelfverklaarde luxe reis duurt 13 dagen en doet allerlei filmlocaties aan van de filmtrilogie. Inbegrepen in de prijs zijn vervoer en bezoeken aan locaties, binnenlandse vluchten en accommodatie. Niet inbegrepen zijn internationale vluchten. De prijs vind je op de website niet specifiek terug. Wel staat er een nota: “This is a customized trip please contact us for pricing. As a general guideline this private luxury tour will cost above USD$750.00 per person per day, excluding the international flights from your home country.”, Aldus het Zicasso-team. De reis is dus duidelijk bedoeld voor de “upper class”-Amerikaan. Zicasso biedt dus een aardig vernieuwend concept en zeer prachtig verzorgde luxe reizen aan, waar weinig op aan te merken valt. Los dan wellicht van de erg hoge prijs.
2.4
First Light Travel
First Light Travel17 is een toeristische organisatie gesticht door twee heren die graag hun land willen promoten via wandelingen langs unieke wegen en paden. Op deze manier hopen ze een mooie ervaring aan de toerist mee te geven. De organisatie verkoopt gewone tours alsook volledige reispakketten zoals touroperators die aanbieden. Het concept werkt als volgt. Je boekt bij hen je tour of het dagprogramma waar je wenst aan deel te nemen. Feitelijk kocht je enkel je dagprogramma en moet je zelf nog je transport naar Nieuw-Zeeland regelen. Als de klant dit wenst boekt First Light Travel (dat nauw samen werkt met IATA) al je vlucht. De prijs wordt dan verrekend met je dagprogramma. Op deze manier boekte je alsnog bij hen een pakketreis.
15 16 17
Bron: http://www.zicasso.com/luxury-vacation-new-zealand-tours/lord-rings-tour-new-zealand-adventure Bron: http://www.bbb.org/sanjose/business-reviews/internet-services/zicasso-in-mountain-view-ca-235793 Bron: http://www.firstlighttravel.com/lotr/lord-of-the-rings-group-tours.php
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
17
First Light Travel werkt met vastgelegde afreisdata. Elke maand (behalve januari) is er één vertrekdatum. Net als alle voorgaande touroperators in dit hoofdstuk, biedt ook First Light Travel een reis aan rond filmlocaties. Omdat de organisatie van Nieuw-Zeeland afkomstig is, staat vanzelfsprekend het thema ‘Lord Of The Rings’ bovenaan. Net als het programma van Zicasso biedt deze reis de klant een goed gevuld en gevarieerd 14-daags programma aan waarbij hij/zij enkele van de mooiste plekjes ziet van Nieuw-Zeeland die in ‘Lord Of The Rings’ zijn verwerkt. Verschil met Zicasso is de prijs die heel wat goedkoper is. Verder worden er meer grootsteden aangedaan en is het programma iets uitgebreider. First Light Travel biedt zijn klanten een super ervaring aan en promoot Nieuw-Zeeland op een unieke manier.
2.5
South Pacific Travellers
South Pacific Travellers18 is een onderdeel van World Travellers, een touroperator die à la carte reizen samenstelt. Beide bedrijven zijn afkomstig uit Nieuw-Zeeland. South Pacific Travellers speelt enkel op de markt gespecialiseerd in reizen naar landen in het zuiden van de Stille Oceaan. De touroperator biedt daarnaast ook enkele individuele reizen aan met een huurauto. Een van die reizen houdt een 14-daagse ‘Lord Of The Rings’-tour in. Hierbij passeert de klant opnieuw enkele klassieke filmlocaties opgenomen in de drie films. Verschillend met de vorige touroperators is dat deze touroperator deze reis aanbiedt zonder internationale vluchten. Toch spreken we hier van een touroperator omdat de organisatie weldegelijk pakketreizen verkoopt (vb.: naar Australië). De prijs lijkt op het eerste zicht normaal, maar de klant mag niet vergeten dat hij nog altijd zijn vluchten moet betalen. Het lijkt er soms op dat het Nieuw-Zeelandse South Pacific Travellers deze reis opneemt in z’n brochures enkel voor domestic tourism. Toch kun je als buitenlander ook de tour boeken, maar dan moet je bereid zijn om extra te betalen voor je vlucht die je apart moet bij rekenen.
2.6
Opmerkingen
Als we buiten Europa naar de markt gaan kijken valt het op dat je slechts enkele spelers zult vinden en de meeste iets gemeen hebben. Die gemeenschappelijke factor is dat ze vaak reizen naar Nieuw-Zeeland aanbieden, als ze al niet hun uitvalbasis kennen in Nieuw-Zeeland. En natuurlijk bieden ze allemaal een dagprogramma met telkens hetzelfde thema aan: ‘Lord of the Rings’ en nu recent ‘The Hobbit’.
18
Bron: http://www.southpacifictravellers.co.nz/lotr.asp
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
18
Toch is zeggen dat elke speler op deze markt enkel reizen aanbiedt rond ‘Lord Of The Rings’ en Nieuw-Zeeland, volledig verkeerd. Zoals in vorig hoofdstuk al aangetoond zijn er bijvoorbeeld ook die de filmstudio’s aandoen in Amerika, denk aan Holiday Specialists. Filmstudio’s openstellen voor het grote publiek is ook een truc waarmee bestemmingen toeristen proberen te lokken. Het is niet meer dan logisch dat je voor bepaalde bestemmingen altijd wel een touroperator zult vinden die een grote filmstudio aandoet. Mogelijke bestemmingen voor dit soort spelers zijn: Mumbia “Bollywood”, Ouarzazate (Marokko), Los Angeles (VS) en in de toekomst China (waar men sinds mei 2012 begonnen is aan de bouw van ’s werelds grootste filmstudio). Als we kijken naar de belangrijkste filmstudio’s en de landen waarin ze liggen kunnen we al meteen concluderen dat dit op vlak van toerisme toch sterk ontwikkelde landen zijn.
2.7
Conclusie
Er zijn vele verschillende spelers op deze markt die vooral afkomstig zijn uit Nieuw-Zeeland. Ze hebben elk hun eigen concept om hetzelfde product aan te bieden. De programma’s zitten goed in elkaar. Ze doen vaak klassieke toeristische trekpleisters aan. Toch verschillen ze van types: filmstudio’s, filmlocaties, sterren spotten in Beverly Hills, etc. Er zijn dus meerdere manieren mogelijk om met film-induced tourism om te gaan en dit nicheproduct te verwerken in een prachtige pakketreis.
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
19
Hoofdstuk 3: Marktanalyse: Een paar voorbeelden van producten die op de markt aanwezig zijn in deze niche sector kwamen al aan bod. Onderstaand een analyse van die markt in ons land en Europa. Vervolgens een ontleding van de situatie buiten Europa.
3.1 Hoe ziet de markt eruit? Deel 1: België & Europa 3.1.1 België Specifieke nichespelers op deze markt treffen we niet in België. We vinden geen touroperator terug die gespecialiseerd is in deze niche op de site van ABTO (Association of Belgian Tour Operators). Ook op het internet vinden we die niet. Toch worden dergelijke reizen aangeboden. Er zijn kleine en grote touroperators die bestemmingen aanbieden die bekend staan voor hun filmlocaties, filmstudio’s of woonplaatsen van bekende filmsterren. Zo kan een reis naar Los Angeles volstaan om er de Universal Studio’s te bezoeken en een sterrenspottour te doen. Een citytrip Parijs kan ook volstaan om de filmlocaties van ‘Amélie’ te bezichtigen. Als we op die manier een studie maken van de Belgische markt gericht op Amerika, zien we dat je op vele manieren een simpele pakketreis kunt boeken met bezoek aan filmlocaties. De eerste touroperator die we hier tegenkomen is Azura Travel19. Bij hen kun je citytrips boeken naar New York en Chicago. Mensen die graag naar New York willen om er filmlocaties te bezoeken, hebben slechts deze reis te boeken. Hetzelfde geldt voor Chicago. Een pluspunt is dat je in beide steden bekende musicals kunt bijwonen. In New York vind je Broadway, het echte musical Walhalla. Dagelijks spelen er tal van musicals, waaronder klassiekers als: ‘Mama Mia!’, ‘The Lion King’, ‘Mathilda’, ‘The Phantom Of The Opera’, ‘Annie’, ‘Chicago’ en andere. Vele van deze musicals zijn ook verfilmd. Verder zijn er in New York tal van films en series opgenomen waarvan de filmlocaties te bezichtigen zijn via tours. Chicago heeft dan weer de troef van een musical die naar de stad vernoemd is en ook altijd wel ergens speelt in de stad. De musical ‘Chicago’ is tevens verfilmd in 2002 met onder andere: Catherine Zeta-Jones, Renée Zellweger en Richard Gere, een topcast. Een ander type touroperator biedt een pakket aan waarbij je min of meer zelf het dagprogramma kunt invullen. USA Travel 20 herbergt dergelijk assortiment ‘fly & drive’ reizen met huurauto of huurmoto. Hierbij bepaal je welke bezienswaardigheden je bezoekt. Andere spelers die zo’n citytrips aanbieden zijn: Exclusive Destinations, Jetair, Kuoni, Thomas Cook, Transeurope, etc. Enkele spelers op de Belgische markt bieden toch enigszins reizen aan met bestemmingen die filmlocaties bezitten. Het ging hier eerder om nichespelers en niet om de generalisten Jetair en Thomas Cook. Die twee laatste beschouwen we afzonderlijk. Hoe is hun visie omtrent film-induced tourism en de outgoing sector? Wat bieden de generalisten aan omtrent movie-tourism? Laten we beginnen met die laatste vraag. In een mail21 aan zowel Jetair als Thomas Cook stelden we de vraag of er in het verleden al werd overwogen om dergelijke producten op de markt te brengen. Bijkomend aspect wat hen weerhield dit potentieel aan te boren. Mevrouw Annemarie Vanhecke, research- & developmentmanager bij Jetair, antwoordde: “…we bieden deze doelgroep aanbod 19 20 21
Bron: http://www.azura-travel.com/city_usa_nl.htm Bron: http://www.usatravel.be/Files/media/Brochures/USA-NL-2013-BAT-br.pdf In bijlage: Bijlage mails: vindt u deze mails
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
20
aan, maar als een extra bovenop hun basisreis. Omdat de focus ligt op de bestemming, en niet op de niche.”. Echte reispakketten omtrent dit thema biedt Jetair zijn klanten niet. Reden hiervoor is, “omdat we een volume touroperator zijn, die geen product ontwikkelt voor de echt kleine niches.” Zoals verder blijkt uit het antwoord is Jetair slechts in dit type product geïnteresseerd, “voor zover het een breed publiek aanspreekt, dat betekent dat het locaties van verschillende kaskrakers moeten zijn bijvoorbeeld: locaties van ‘Sex And The City zijn populair”, aldus Annemarie Vanhecke van Jetair. Thomas Cook antwoordde gelijkwaardig. De heer Dirk Celis: “We stonden hier nog niet bij stil. Zelf hebben wij hier nog niet bij stilgestaan in het verleden.”. Hij merkt echter enkele obstakels op die TO’s kunnen hebben bij de productontwikkeling. “Er zouden voldoende interessante locaties moeten zijn op één en dezelfde bestemming. (...) We moeten ook opletten met copyright. Je kan/mag zomaar niet alle mogelijke filmtitels vrij gebruiken. Om een rondreis te kunnen organiseren hebben wij steeds nood aan een minimum aantal deelnemers om uit de kosten te komen (vervoer, chauffeur, gids, ….). En dit is zeker in een niche gebeuren geen evidentie. Om een kwalitatieve rondreis rond dergelijk thema te organiseren, heb je ook een gespecialiseerde gids nodig. Die moet natuurlijk voldoende van het onderwerp afweten. Maar voor onze klanten is het ook belangrijk dat deze gids bij voorkeur Nederlands en Frans spreekt. Door het “beperkte” aanbod (voldoende filmlocaties op één en dezelfde bestemming) is een separate brochure zeker niet mogelijk. Een label daarentegen zou dan wel tot de mogelijkheden behoren. In een aantal bestaande rondreizen worden wel filmlocaties aangedaan”, aldus Dirk Celis van Thomas Cook. We kunnen stellen dat men bij de generalisten niet reëel bezig is met dit type product. Het spreekt teveel een specifiek publiek aan. Een aantal karakteristieke problemen werpen zich op. Hoewel beide TO’s het een leuk onderwerp vinden, lijkt een brochure uitwerken hen praktisch onmogelijk. Eén van de belangrijkste hinderpalen die de heer Celis aanhaalt, is de kwestie van de auteursrechten. Je kunt inderdaad niet zomaar de naam van een film linken aan om het even welke reis. Extra elementen toevoegen aan een bestaande reis of rondreis is wel mogelijk. Dit is iets die beide touroperators nu al doen. Hieronder enkele voorbeelden van reizen met extra filmelementen in het assortiment van beiden spelers. Jetair In de brochure Azië (zomer 2013) bij Thailand, volgen er twee maal verwijzingen naar de film ‘Bridge On The River Kwai’. Op pagina 31 als uitstap in het programma van een rondreis door Thailand en op pagina 36 bij een van de modules rond Thailand. Er staat op pagina 31: “…Verder naar Kanchanaburi voor een bezoek aan de beruchte brug over de rivier de Kwai…”, en op pagina 36: “De River Kwai is wereldberoemd vanwege de verfilming van ‘Bridge On The River Kwai’.”. Dit zijn duidelijke verwijzingen naar de film, maar we kunnen niet spreken van filmlocaties want de film uit 1957 werd gefilmd in Sri Lanka.
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
21
Verder verwijst Jetair in zijn brochure USA, Canada, Bahama’s & Puerto Rico naar de filmstudio’s in Hollywood. Dit zowel bij het onderdeel autocar reizen in de USA, als bij de sectie huurauto’s. Als we het dagprogramma bekijken van de reis “The west for families” zien we dat de voorlaatste dag een vrije dag is in Los Angeles en er letterlijk wordt gesuggereerd: “U kunt een bezoek brengen aan de Universal Studios, buiten een pretpark is dit ook een filmstudio. Tijdens de Studio Tour werpt u een blik achter de schermen, deze voert u namelijk langs talloze filmlocaties.”. Het blijft echter bij een suggestie. Wat een groot verschil is met hun grootste concurrent op de Belgische markt, Thomas Cook. Thomas Cook Een preciezere aanpak valt op. Hun brochure USA, Canada & Bahama’s (april 2013 – maart 2014) zit vol met excursies omtrent filmlocaties in de Verenigde Staten van Amerika. Een overzicht. -Sex And The City (New York): “… Er wordt halt gehouden op verschillende plaatsen waar belangrijke scènes uit de serie opgenomen werden.”. -In het spoor van acteurs en actrices (New York): “De On Location Tours brengen je langs de verschillende sites van je favoriete films en series. Kies zelf in welke voetsporen je wil treden…”. -Het Pittoreske Noordoosten: Dag 3: New York – Boston: “…Toer langs de Highlights van de stad: (…) Beacon Hill met o.a. de bar van de televisieserie ‘Cheers’…” -Fantastisch Florida: Dag 4: Saint Augustine – Daytona Beach – Orlando: “…Daarna gaat het zuidwaarts naar het beroemde Daytona Beach, decor van vele films…”. -Nationale Parken van het Westen: Arches – Utah: “…Dit surrealistische landschap van fantastische rotsformaties was dan ook de setting van bepaalde scènes uit de film ‘Thelma And Louise’…”. Dit zijn nog maar de talloze excursies in de Verenigde Staten. Canada en de Bahama’s haalden we nog niet aan, noch de verschillende USA-suggesties, waaronder: Universal Studios, Las Vegas in het spoor van de sterren, Los Angeles City Tour & Movie Stars Home Tour, de Hollywood CityPASS, de Chicago filmlocaties en zeker en vast ook het Orlando Flex Ticket (een combinatie ticket waar je o.a. Seaworld, maar ook de Universal Studios mee kunt bezoeken). Tevens geeft men de klanten in New York ook nog mee: “Het TriBeCa Film Festival, dat eind april – begin mei plaatsvindt, is een aanrader!”, aldus Thomas Cook in hun brochure USA, Canada & Bahama’s. Kortom Thomas Cook probeert zijn klanten te overtuigen van de VS als ideale bestemming via de promotie van filmlocaties. Los hiervan heeft Thomas Cook net als Jetair geen brochure, noch een specifiek reispakket. Als we Jetair en Thomas Cook met elkaar vergelijken zien we dat Thomas Cook meer inspanningen doet om filmlocaties te promoten op de juiste bestemming, bijvoorbeeld in de Verenigde Staten.
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
22
Voor een rondreis in Marokko wordt Ouarzazate aangedaan (voor Jetair in de rondreis ‘Ontdekking van Marokko’ en voor Thomas Cook is dit ‘Het Grote Zuiden’, ‘De Magie van Marokko’ en ‘Kashba en Oasen’). Toch wordt er met geen woord gerept over de grote filmstudio’s die net buiten de stad liggen. Daar zijn nochtans echte kaskrakers gefilmd zoals: ‘Lawrence Of Arabia’, ‘Kundun’, ‘The Mummy’ ‘Gladiator’ en zelfs ‘Sex And The City 2’. De achterliggende reden ligt voor de hand. De bestemming Marokko wordt zelden geassocieerd met filmlocaties of filmtoerisme. Hier schuilt een addertje onder het gras voor de touroperators. Ze moeten de oefening maken en afwegen op welke bestemming zo’n filmlabel past. Het zou te kort door de bocht zijn om op elke bestemming met filmlocaties een filmlabel te plakken. Er moet goed over nagedacht worden of de bestemming ook wordt geassocieerd met film. Als voorbeeld nemen we Firenze. In de Italiaanse stad zijn er meerdere scènes uit kaskrakers opgenomen, zoals: ‘A Room With A View’, ‘Hannibal’, ‘Tea With Mussolini’, ‘The Dark Night Rises’, etc. Helaas wordt Firenze vooral geassocieerd met cultuur, palazzo’s en de zeer mooie giardini. Een filmlabel heeft weinig effect op het totaal verkoopcijfer voor deze bestemming. Anderzijds is het erg logisch dat men bij de bestemming Los Angeles wel suggereert om de filmstudio’s te bezoeken. Los Angeles wordt geassocieerd met Hollywood, het film Mekka van de wereld. Naast Santa Monica, Malibu Beach, het Getty Museum, Sunset Boulevard en Disneyland Anaheim zijn de andere grote toppers in de Stad Der Engelen zonder twijfel Hollywood, Beverly Hills met de mansions van de grote filmsterren en de filmstudio’s van onder andere Universal Studios, Warner Brothers, etc. Het is bij een bestemming als L.A. logisch dat we de link leggen met de filmwereld. 3.1.2. Europa In dit stuk bekijken we de markt in Europa. We leggen de focus op Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, de economische sterkhouders in Europa met de meeste reizigers per jaar. We beginnen met Duitsland. Duitsland Net als in België vinden we in Duitsland geen reisorganisatoren die gespecialiseerd zijn in movie-tourism. Toch ontdekken we enkele kleinere spelers die in hun reispakketten bestemmingen aanbieden waar films opgenomen zijn. Het gaat hier vaak om uitstappen die ter plaatse worden aangeboden of verwijzingen naar films die op de bestemming opgenomen zijn. Zo nemen we Foxtours Reisen22. Net als Thomas Cook en Jetair bieden zij een reis aan naar Californië. Hun reis ‘USA Westen: Mietwagenrundreise’23 doet (op dag 4) Los Angeles aan en ook hier biedt men als mogelijke bezienswaardigheid de filmstudio’s van Universal Studios aan.
22
Bron: https://www.foxtours.de/index.php Bron: https://www.foxtours.de/site/pages/tree_0/reiseziele/reiseziele.php?finder_action= detail&oid=3165259917&applysearch 23
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
23
Foxtours Reisen biedt in hun reispakketten ook Nieuw-Zeeland aan, maar verbazend genoeg vinden we niks terug over ‘Lord Of The Rings’. Nochtans doen ze het Tongariro National Park 24 aan waar enkele van de meest indrukwekkende beelden uit de trilogie zijn geschoten. Vreemd dat er zelfs geen kleine verwijzing naar de film bij de algemene informatie staat. In dezelfde reis wordt Matamata aangedaan waar ‘Hobbiton’ is gebouwd. Het is nu een beschermd monument waar je kunt logeren en zelfs congressen organiseren of bijwonen. Uiteraard niet tijdens de opnames voor de ‘Hobbit’ trilogie. Onder de bestemming Marokko 25 zien we dat Ouarzazate aangedaan. Opnieuw wordt er met geen woord gerept wordt Foxtours Reisen weegt goed af op welke bestemmingen filmlocaties. Ze bekijken of dit relevant is voor het type dagprogramma.
enkele keren wordt over de filmstudio’s. men verwijst naar reis of volgens het
Een andere touroperator, Meiers Weltreisen26 , geeft zijn reizigers eveneens de optie om de Universal Studios te bezoeken samen met Beverly Hills en Hollywood27. Zij vermelden ook de filmstudio’s van Ouarzazate bij hun reis “Zauber der Maghreb”28. Op hun website staat te lezen: “Na een bezoek aan de Roze stad El Kelaa Mgouna bereiken we Ouarzazate, dat diende als decor voor vele films. Bertolucci schoot hier zijn beroemde film ‘The Sheltering Sky’.”. Hierbij verschillen ze van Foxtours Reisen. Een reden kan zijn dat ze studiereizen verkopen met bestemming Marokko, waarbij ze een zo gevarieerd mogelijk programma aanbieden en zoveel mogelijk uitleg geven over de verschillende bezienswaardigheden in het dagprogramma van de reis. Zij vermelden ook niets over Lord of the Rings in hun dagprogramma voor Nieuw-Zeeland. De touroperator SunTrips vermeldt (net als Jetair in België) de brug waarop het verhaal van ‘Bridge On The River Kwai’ gebaseerd is. Nogmaals herhaal ik dat de film werd gemaakt in Sri Lanka. SunTrips verkoopt geen reispakketten met de bestemmingen, de Verenigde Staten, noch Marokko. Een vergelijking met de andere touroperators die deze bestemmingen wel aanbieden kan niet gemaakt worden. Als we kijken naar Thomas Cook en Tui merken we dat zij dezelfde dingen aanhalen als de kleine spelers op de markt. Zo verwijst Thomas Cook ook naar ‘Bridge On The River Kwai’ 29 en bieden ze een ‘Multimedia-Tour’ excursie aan waarbij Beverly Hills en Hollywood bezocht worden of een ‘Hinter den Kulissen in Hollywood: 75-minütiger Rundgang 30 ’. Tevens verkopen ze dezelfde excursies zoals in België. Een voorbeeld is de ‘Sex And The City Tour’31 in New York. Wat ze aanbieden in New York is een ‘Gossip Girls Tour’ waarbij je de favoriete plekjes van Blair en Serena ontdekt en vooral ook genoeg tijd krijgt om te shoppen in hun geliefde boetiekjes.
24
Bron: https://www.foxtours.de/site/pages/tree_0/reiseziele/reiseziele.php?finder_action= detail&oid=518017342&applysearch 25 Bron: https://www.foxtours.de/site/pages/tree_0/reiseziele/reiseziele.php?finder_action= detail&oid=1504484724&applysearch 26 Bron: http://www.meiers-weltreisen.de/ 27 Bron: http://www.meiers-weltreisen.de/rundreisen/western-triangle;LAX26000 28 Bron: http://www.meiers-weltreisen.de/rundreisen/zauber-des-magreb;CMN00905 29 Bron: http://www.thomascook.de/fernreisen (doorklikken op Thailand) 30 Bron: http://ausfluege.thomascook.de/results.php?nlid=l179 31 Bron: http://ausfluege.thomascook.de/results.php?nlid=l59 Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
24
Ook het aanbod van Tui in Duitsland verschilt weinig met dat van zijn afdeling Jetair in België. We verwijzen terug naar Los Angeles, etc. Interessant om te vermelden is dat Tui op de bestemming Nieuw-Zeeland een rondreis heeft waar het Tongariro National Park wordt aangedaan. Ze vermelden wel dat het park diende als een van de meest fascinerende decors uit de ‘Lord Of The Rings’-trilogie. Er staat op de website:32 “Van Wellington, langs de indrukwekkende Mt Taranaki, komen we in het Tongariro National Park. Hier werden veel scènes van Mordor gefilmd voor de film ‘Lord of the Rings’.”. Hiermee is Tui een uitzondering op de Duitse markt. De Duitse markt kent helaas net als in België geen spelers die spelen op deze specifieke niche. Wel zijn er wat meer kleinere spelers die verwijzingen maken in hun brochures betreffende filmlocaties. Tevens kunnen we zeggen dat de generalisten in België en Duitsland hetzelfde aanbieden, wat logisch is want het gaat vaak om dezelfde generalisten of een onderdeel van dezelfde groep (vb.: Tui en Jetair). Frankrijk Als tweede Europees land waarvan we de markt onderzoeken kiezen we voor Frankrijk. De economische sterkte van het land en het hoge aantal reizen die er gemaakt worden zijn een belangrijke factor bij onze zuiderburen. In 2011werden er 23.128.000 reizen ondernomen. Goed voor 216.599.000 overnachtingen 33 . Frankrijk is daarmee tweede in de Europese rangschikking van EU-landen waar er het meest wordt gereisd na Duitsland (214.999.000 reizen in 201134). België staat 16e met 11.280.000 reizen. Niet geheel verrassend is dat 89% van al die reizen gemaakt in Frankrijk domestic travel is. Slechts 11% gaat dus een reis maken naar het buitenland. Hierdoor verkleint de kans dat we een niche markt vinden gebaseerd op filmtoerisme. Ook hier vinden we niet echt een specifieke nichespeler die reizen aanbiedt omtrent filmlocaties. Wat we per toeval wel vonden was een leuk artikel dat vijf films aangeeft als reden om naar de Verenigde Staten te reizen, nl. ‘5 films pour voyager aux États-Unis’35. Het lijstje bestaat uit de vijf filmklassiekers: ‘Thelma And Louise’, ‘Forrest Gump’, ‘The Straight Story’, ‘Into The Wild’ en ‘Easy Rider’. Als we de Franse touroperators gaan bekijken die reizen aanbieden op de Verenigde Staten stoten we meteen op Comptoir des Voyages. In hun reis ‘Ouest USA’36 zien we de Universal Studios als programma-onderdeel. Het is een van de eerste spelers die dit in zijn dagprogramma aanbiedt. De meeste andere zien dit veeleer als een mogelijke optie tijdens een vrije dag. Een voorbeeld hiervan is Directours37. Toch zijn ze niet de enige, JetTours biedt de Universal Studios aan inbegrepen in een van zijn dagprogramma’s. Comptoir des Voyages doet dit eveneens bij hun reis ‘Autotour Californie’38. Op dag 11 en 12 doet men Los Angeles aan. Los Angeles wordt niet enkele vermeld als filmhoofdstad. Er wordt bovendien een bezoek aan Hollywood, Beverly Hills en de studio’s aangeraden. 32
Bron: http://ww7.tui.com/?fuseaction=search.main Bron: http://www.dgcis.gouv.fr/files/files/directions_services/etudes-et-statistiques/stats-tourisme/chiffres-cles/ver sion-anglaise-chiffres-ClesTourisme-2012-2.pdf 34 Bron: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/statistics_explained/index.php?title= File:TS_FR_1206_T2.png&filetimestamp=20120629085428 35 Bron: http://uneportesurdeuxcontinents.com/2012/08/05/5-films-pour-voyager-aux-etats-unis/ 36 Bron: http://www.comptoir.fr/voyage/itinerant-autotour/etats-unis/voyage-ouest-usa-1280_F_1_r.aspx 37 Bron: http://www.directours.com/p/autotour-road-number-one-version-luxe-661 38 Bron: http://www.comptoir.fr/voyage/itinerant-autotour/etats-unis/autotour-californie-1265_F_1_r.aspx 33
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
25
Tevens heeft Comptoir des Voyages een reis met de moto langs Route 66 39 . Nogmaals een voorbeeld van een reis die je kunt boeken en waar je zelf filmlocaties kan opzoeken. Logisch dat er in de omschrijving geen verwijzingen staan naar filmlocaties. Het filmthema is niet de hoofdreden van de klant om deze reis te boeken. Nochtans liggen er enkele filmlocaties van echte klassiekers langs de weg van Route 66. De mooiste voorbeelden zijn het Green Spot Motel (opgenomen in ‘Citizen Kane’), The Big 8 Motel (opgenomen in ‘Rain Man’) en enkele scènes uit ‘The Grapes Of Wrath’ werden er ook opgenomen. Het boeken van de reis volstaat om die locaties aan te doen. Wanneer we de Franse generalisten bekijken, merken we dezelfde inspanningen op om filmlocaties te promoten. Er is een opmerkelijke verwijzing naar een film te vinden in een brochure van Tui. Het Franse luik van de generalist lijkt niet zo groot. Dat ligt wellicht aan de lay-out van de website40. Als we kijken in hun zomerbrochure 2013, onder de Verenigde Staten, valt ons de reis ‘Go West: 11 jours’41 op. Op dag 4 doet men Monument Valley aan. Hier verwijst men naar de film ‘Stagecoach’ uit 1939 (en niet 1938 zoals vermeld in de brochure) met John Wayne. Volgens de brochure is het, “dankzij een western film uit 1938 geregisseerd door John Ford (…) dat het grote publiek de buitenaardse rotsformaties heeft leren kennen.”. Ze verwijzen ook nog naar de film ‘Rio Grande’ die Monument Valley gebruikte als decor. Opvallend is trouwens dat er amper reizen zijn met bestemming Nieuw-Zeeland. Als we naar de cijfers kijken van de Franse overheid omtrent het aantal reizen per bestemming, merken we dat minder dan 6% naar Oceanië reist. Precieze getallen voor Nieuw-Zeeland zijn niet beschikbaar. Maar het lage percentage reizen verklaart ook waarom het aanbod niet groot is. Het Verenigd Koninkrijk De grote namen onder de touroperators vinden hun roots in het Britse rijk. We denken aan Thomas Cook, vader van de moderne reisformule. Het V.K. staat vierde in de eerder vermelde lijst van EU-landen waar er het meest wordt gereisd. Dit met ruim 116.000.000 reizen. Het grootste deel (62%) met binnenlandse bestemmingen. Als vierde gerangschikte herbergt het Verenigd Koninkrijk een groot aanbod touroperators. We vonden lijst met ruim 775 touroperators 42 die actief zijn in het Verenigd Koninkrijk. Die lijst bevat de meest uiteenlopende touroperators zoals: Ancient World Tours (gespecialiseerd in reizen naar Egypte omtrent de piramides en archeologische sites), Galina International Battlefield Tours (gespecialiseerd in reizen naar slagvelden uit WOI en WOII, zowel voor schoolgroepen als voor individuele reizigers), Musica Europa en One Stage Specialist Concert Tours Ltd. (gespecialiseerd in reizen om klassieke concerten bij te wonen), Key Stage History Tours (gespecialiseerd in educatieve reizen), etc. Een erg gevarieerde lijst met interessante nichespelers die allen lid zijn van ABTA (Association of British Travel Agents) en/of ABTOT (Association of Bounded Travel Organisers Trust), de Britse versie van ABTO. Toch vonden we geen enkele speler die reizen aanbiedt met filmlocaties als bestemming, laat staan dergelijk genre als core business heeft.
39 40 41 42
Bron: http://www.comptoir.fr/voyage/itinerant-autotour/etats-unis/voyage-route-66-310_F_1_r.aspx Bron: http://www.tui.fr/ Bron: http://www.brochuresenligne.com/docs/brochures/tui_2013.html (pag.238) Bron: http://www.ukdirectory.co.uk/travel-and-accommodation/tour-operators/
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
26
Net als in Duitsland en Frankrijk vinden we wat verwijzingen terug in dagprogramma’s van bepaalde touroperators. De ene al wat uitgebreider dan de andere. Zo verwijst Kuoni in zijn reisprogramma ‘Deep South Classic’43 naar de geschiedenis van de ‘Battle of Atlanta’, dat op zijn beurt weer als de achtergrond dient voor het verhaal van ‘Gone With The Wind’ uit 1939. De verwijzing kan gaan naar het boek van Margaret Mitchell uit 1936. De film is namelijk volledig gefilmd in filmstudio’s in Hollywood. In de studio’s stonden zodanig veel sets uit eerdere films (o.a. King Kong, 1933) dat men de studio platbrandde om hem volledig leeg te krijgen. De brand werd gefilmd en als scène gebruikt voor de verwoesting van Atlanta in ‘Gone with the wind’. Kuoni biedt net als alle eerder aangehaalde T.O.’s een rondleiding aan in de Universal Studios. Deze is inbegrepen in het dagprogramma van de reis ‘Exquisite Destinations of the West’ 44 . Ze verwijzen ook even naar de films die er zijn opgenomen, “…‘Wisteria Lane’ uit ‘Desperate Housewives’, de crashsite uit ‘War Of The Worlds’,…” en naar de attracties die je in de studio’s kunt beleven. Vb.: de ‘3D King Kong Experience’. Twee bestemmingen hebben een bijzondere band met zowel het Verenigd Koninkrijk, als met de filmwereld: India en Nieuw-Zeeland, twee ‘Commonwealth of Nations’ leden (gemenebest landen). De connectie tussen Nieuw-Zeeland en film is bekend. De connectie tussen India en film is Mumbai. De stad wordt de wereldhoofdstad van de callcenters genoemd, maar ook de hoofdstad van de film. Althans van de Indische film of ‘Bollywood’ films. We gingen op zoek naar Bollywood-verwijzingen zoals uitstapjes naar de filmstudio’s van Bollywood. Of voor Nieuw-Zeeland dan weer referenties naar ‘Lord Of The Rings’ en ‘The Hobbit’. Er zijn genoeg touroperators die een van de twee bestemmingen aandoet of beiden. Er zijn er zelfs die je een reispakket ‘à la carte’ aanbieden, vb.: Pettitts. We vinden evenwel geen specifieke referenties naar filmlocaties. Ook de generalisten getroosten zich geen inspanningen om dit gat in de markt te benutten. We stellen vast dat er ook in het Verenigd Koninkrijk geen speler in deze nichemarkt actief is. Er wordt amper verwezen naar filmstudio’s of filmlocaties in de dagprogramma’s die de Britse touroperators aanbieden.
3.2
Hoe ziet de markt eruit? Deel 2: Buiten Europa
We hebben nu reeds de markt bestudeerd in België en Europa. We konden niets anders dan constateren dat er geen echte niche spelers zijn die pakketreizen aanbieden naar bestemmingen die filmlocaties aandoen. Tevens merkten we wel op dat sommige touroperators wel in hun programma’s of excursies verwijzingen maken naar films of filmlocaties. Is het gemis van specifieke touroperators voor filmliefhebbers in België en Europa ook de regel buiten Europa? Alle touroperators in de wereld analyseren is geen optie. We kiezen voor een simpele methode: de website van de World Travel Awards45. We ontleden de lijst van genomineerde T.O.’s in de categorie ‘Leading Tour Operators in…’. Omdat we via deze werkwijze misschien onze niche mislopen zoeken we ook op Google onder enkele toepasselijke trefwoorden naar touroperators die mogelijk onze niche aanbieden. Dit deden we eerder tevergeefs voor hoofdstuk twee. De kans is dus groot dat we enkel dezelfde spelers terugvinden.
43 44 45
Bron: http://www.kuoni.co.uk/usa/tours/deep-south-classic/itinerary Bron: http://www.kuoni.co.uk/usa/tours/exquisite-destinations-of-the-west/itinerary Bron: http://www.worldtravelawards.com/
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
27
De namen die we vinden op de website van de World Travel Awards zijn niet gespecialiseerd in het type reizen die wij onderzoeken. Net als in Europa vinden we touroperators die filmlocaties aandoen in hun dagprogramma’s. Zo bieden Yatra (een online reisagentschap uit India), Dwidayatour (Indonesië), Etihad Holidays (Verenigde Arabische Emiraten) excursies aan naar de Universal Studios. Geen enkele touroperator op de site met bestemming Nieuw-Zeeland spreekt over ‘LOTR’ of ‘The Hobbit’. Etihad Holidays46 (V.A.E.) heeft het in zijn reis naar Mumbai (India) over Bollywood en noemt het de filmhoofdstad van Azië. Tucan Travel47 (Zuid-Amerika) verwijst dan weer in zijn reispakket voor Marokko naar het feit dat je “het landschap in de omgeving van Ouarzazate wel zou kunnen herkennen van grote filmklassiekers.”, dit doen ze zonder voorbeelden te geven. Er zijn twee touroperators die de moeite waard zijn om te vermelden en we ook tegenkwamen op de website van World Travel Awards. De eerste is Adventure Life 48 (Verenigde Staten). Deze touroperator is gespecialiseerd in exclusieve en peperdure reizen naar speciale bestemmingen. Zo organiseren ze reizen naar Antarctica onder de categorie ‘Photography Travel or Tours’. Ze zoeken op die bestemmingen plaatsen op die populair zijn voor het maken van documentaires en reportages. Locaties die worden aangedaan door zenders als National Geographic Channel. Een televisiestation waarmee Adventure Life nauw samenwerken, o.a. voor het Nat. Geo. Traveler Magazine. Dit kan ook gezien worden als movie-tourism. In die zin dat documentaires ook films zijn en men beslist naar de bestemming te reizen aan de hand van de beelden. De tweede is World Class Vacations. Deze touroperator uit de Verenigde Staten programmeert een reis getiteld ‘Backstage Hollywood’. Een mooi voorbeeld van een touroperator die niet specifiek op deze niche speelt, maar wel een reis aanbiedt rond het thema filmlocaties. Tijdens de reis ga je niet alleen achter de schermen van de filmstudio’s, maar werk je interactief mee met producers en mensen op de set. Verder ga je naar opname studio’s van muziekproducent Capitol Records en je bezoekt de gebouwen van televisiezender ESPN (Entertainment and Sport Programming Network). De reis is een klassiek voorbeeld van edutainment. Als we opnieuw zoeken op Google om nog wat spelers op de markt te vinden, zien we dezelfde touroperators uit hoofdstuk twee terug. Een nieuwe touroperator die we vonden is FilmCrewTravel, gespecialiseerd in het organiseren van reizen voor filmcrews. Aan een, volgens de website althans, democratische prijs regelen zij transport op en naar bestemming en de accommodaties. Zo kan een filmcrew makkelijk reizen naar een buitenlandse filmlocatie. Toch hebben we onze twijfels over hoe legaal deze touroperator wel is. De webpagina werd laatst in 2006 aangepast en bij de rubriek ‘About Us’49 vinden we weinig licenties.
46 47 48 49
Bron: http://www.etihadholidays.com/holidays/Countries_India.aspx Bron: http://www.tucantravel.com/tour/itinerary/morocco-and-sahara/moms Bron: http://www.adventure-life.com/ Bron: http://www.filmcrewtravel.com/modules.php?name=Content&pa=showpage&pid=14
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
28
3.3 Product We zagen dat er over de hele wereld weinig aanbod is in deze nichemarkt. Nochtans doen filmlocaties het wel goed in de incoming sector van toerisme. Zoals in hoofdstuk één aangehaald zien we de inkomsten uit toerisme stijgen op bestemmingen waar filmlocaties zijn. We zien tours en wandelroutes rond die filmlocaties als paddenstoelen uit de grond schieten. Hoe kan het dat dit type product wel aanslaat in de incoming sector en niet of in mindere mate in de outgoing sector? Is het omdat de incoming sector een andere aanpak heeft? Het antwoord heeft te maken met twee factoren. Enerzijds is er de tijdsduur waarin we het product nuttigen en anderszijds is er het publiek of doelgroep die het product met zich meebrengt. Het tijdsbestek is dus voor zo’n product van belang en er is een groot verschil in duur tussen de incoming en de outgoing sector. Een product in de incoming sector wordt vaak genuttigd op een paar uur of een dag. Denk aan wandelroutes, fietstochten (zoals men in Limburg deed rond de serie ‘Katarakt’) of een bezoek aan filmstudio’s. Deze producten heb je in niet veel tijd geconsumeerd en je houdt er leuke ervaringen aan over. In de outgoing sector is dit anders. De tijdsperiode waarin je het product nuttigt is langer. Gaande van een paar dagen (vb.: citytrip) tot meerdere weken (vb.: een wereldreis). Cruciaal verschil is de financiële zijde van het verhaal. Het product dat de incoming sector aanbiedt, gaande van gratis plannetjes of betalende routes, kost veel minder dan dat je een volledige reis zou gaan betalen van enkele dagen of weken (outgoing sector). Op deze manier wordt het product die de incoming sector aanbiedt stukken interessanter voor de grote massa. Een consument wil nu eenmaal een product van hoge kwaliteit en belevingswaarde, voor een zo klein mogelijke prijs. Een andere reden waarom we voor een product kiezen van kleinere duur is simpelweg ons concentratievermogen. Je hebt meerdere vormen van concentratie50. Deze vormen kunnen bepaald worden op basis van tijdsduur, maar ook volgens intensiteit. Er is concentratie van lange- en korte duur. Tevens is er actieve en passieve concentratie. Bij actieve concentratie wordt de aangeboden informatie niet enkel opgenomen, maar tevens actief verwerkt. Terwijl men bij passieve concentratie enkel de gegevens opneemt, maar niet verwerkt. Zo kunnen we de toeristen opdelen in groepen. Zij die actief willen bijleren op reis en kiezen om zich lange tijd actief te concentreren. Deze groep kiest vaak voor culturele en educatieve reizen. Er is ook de groep die zich op lange termijn passief concentreert. Het gaat hier om mensen die rondreizen in een land en er in de belangrijkste steden aan sightseeing doen. Tevens heb je de groep die zich liever op korte termijn actief wil concentreren. Het gaat hier om mensen die op reis excursies boeken uit interesse en omdat ze graag willen bijleren. Een voorbeeld: mensen die naar Egypte reizen en een uitstap naar de tempels van Luxor reserveren. De laatste categorie is de toerist die zich op korte termijn passief concentreert. Mensen die de uitstap Luxor boeken omdat ze de tempels willen zien. Dit verklaart waarom mensen pakweg naar Efese gaan, de gids volgen, maar achteraf niks blijken te hebben onthouden. Ze concentreerden zich passief. De reden waarom de incoming sector meer succes heeft met het verkopen van dit product heeft te maken met het feit dat ze wandelroutes en dergelijke rond filmlocaties aan alle van de bovenstaande groepen toeristen kan aanbieden. De outgoing sector moet het hebben van consumenten die bereid zijn dit type product 50
Bron: http://plazilla.com/hoe-functioneert-het-concentratievermogen-van-de-mens
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
29
te kopen. Consumenten die dus bereid zijn om op lange termijn ofwel actief of passief geconcentreerd bezig te zijn met het bezoeken van filmlocaties. Als het aankomt op factoren die te maken hebben met de periode of de duur van nuttiging, kent de incoming sector meer voordelen dan de outgoing sector. Hierdoor verkoopt het product beter in de incomingsector. Verder is er ook nog het ‘type reiziger’. Er zijn drie groepen. Er is de fan, de filmliefhebbers en mensen die meegaan met hypes. De fan houdt erg veel van één of enkele specifieke film(s). De fan weet vaak ook heel veel over een of meerdere films, maar niet zozeer over het thema film zelf. De filmliefhebber daarentegen houdt van het concept film en is fan van meerdere films. Vaak gaat het om filmklassiekers. De filmliefhebber weet veel over het onderwerp film niet zozeer over één specifieke film. Personen die dan weer hypes volgen worden fan van een gehypte film. Zodra er een ander film gehypet wordt verliezen ze vaak hun interesse in de eerste film. De fans die een reis boeken naar de filmlocaties van hun favoriete film zullen graag zoveel mogelijk plekjes bezoeken. Een film is vaak in één bepaalde stad of filmstudio gemaakt. Uit die redenering kunnen we stellen dat je binnen een etmaal makkelijk de belangrijkste filmlocaties kunt bezoeken van een bepaalde film. Een voorbeeld hiervan is de film ‘Amélie’. Als men fan is van een film die zich op meerdere locaties afspeelt kan een fan opteren voor een rondreis die de meeste filmlocaties aandoen. Op die manier zullen ze een langere periode spenderen aan het bezoeken van filmlocaties. Zeggen dat ze meteen allemaal een volledige reis rond hun favoriete film zouden maken is misschien wat voorbarig, maar een of meerdere dagen is perfect mogelijk. De filmliefhebber verschilt in dit opzicht niet veel van de fan. De filmliefhebber houdt echter van meerdere films en zal dus vlugger geneigd zijn om locaties van verschillende films te gaan opzoeken. De filmliefhebbers die dit type reis boeken zullen graag meerdere uitstapjes doen naar verschillende filmlocaties. Dit type reis boeken voor een week is mogelijk, indien er ook genoeg variatie in het programma zit omtrent het type bezienswaardigheden. Er moeten dus niet enkel filmlocaties inzitten, maar ook bijvoorbeeld een nationaal park, een museum, etc. Puur voor filmlocaties zal er niet geboekt worden. Deze twee groepen passen beter in het plaatje voor de outgoing sector. Ze kiezen vlugger voor reizen van langere periodes. Toch stippen we aan dat dit toepasbaar is op een beperkte doelgroep, een niche in de letterlijke betekenis van het woord. Het lijkt logisch dat generalisten, als Jetair en Thomas Cook hier weinig potentieel in zien. De laatste groep zijn de consumenten die fan worden zolang films een hype zijn. Deze groep is in mindere mate geïnteresseerd in de film en zijn filmlocaties. Zij bezoeken enkel de filmlocatie als toevallig de mogelijkheid zich voor doet. Het gaat veeleer om een kort bezoek. Deze laatste groep is eerder een potentiële klant voor de incoming sector.
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
30
Een niet onbelangrijke kanttekening. Een excursie die een touroperator aanbiedt aan zijn consumenten wordt vaak aangekocht bij een local agent of bij de organisator zelf, zijnde een museum, een wellnesscentrum, een filmstudio, etc. Met andere woorden ze worden vaak geboekt bij organisaties die te maken hebben met de incoming zijde van toerisme. Het is enkel het reispakket dat daar rond wordt gecreëerd (hotel, vervoer op en naar de bestemming, etc.) die de outgoing sector kan verkopen. Vanuit die logica ligt het voor de hand dat het voor de incoming sector makkelijker is om dit soort film-induced toeristisch product te verkopen, want zij kunnen terecht bij de touroperators en tegelijk bij de toeristen zelf. Ze kunnen in grotere hoeveelheden verkopen. Vandaar dat het voor hen interessanter is om extra inspanningen te doen om filmlocaties te promoten.
3.4 Mogelijkheden Nu gaan we via een SWOT-analyse de mogelijkheden onderzoeken voor het product. 3.4.1 SWOT-analyse: Strenghts Als we het product verder gaan analyseren dan zien we dat het enkele sterktes heeft. Voor touroperators biedt het extra inkomsten. Het spreekt tevens een nieuwe doelgroep aan. Er zijn ook genoeg filmlocaties om verschillende reizen uit te werken en zo kun je verschillende bestemmingen op verschillende continenten aandoen. Het kan aan je reis een extra belevingswaarde bieden, bijvoorbeeld het bezoeken van de Universal Studios. Er kan gesteld worden dat er een gat in de markt wordt gevuld. Niet correct! Vooral omdat men als consument vaak filmlocaties vindt in bestaande reispakketten. Hier schuilt een extra sterkte van het product. Net omdat je in sommige reispakketten reeds filmlocaties vindt, kan een simpele aanpassing en/of toegevoegde waarde volstaan om het reispakket als een echte filmreis te verkopen. Het kan gewoon als een extra promotiefactor dienen voor je bestaande reispakketten. Een laatste meerwaarde aan het product is dat er elk jaar weer genoeg films worden geproduceerd. Film stopt niet van vandaag op morgen. Althans niet in de nabije toekomst. Het voordeel is dat de touroperators hun producten of brochures vaak kunnen vernieuwen met de recentste films. Men hoeft natuurlijk niet enkel de nieuwste films te gebruiken. Filmklassiekers zijn ook best mogelijk. Ze zorgen dan weer voor wat houvast in de brochures. 3.4.2 SWOT-analyse: Weaknesses Het product heeft enkele zwaktes. Als we puur de reizen met als hoofddoel ‘het bezoeken van filmlocaties‘ beschouwen, zien we dat de doelgroep klein is. Dit is een schoolvoorbeeld van een niche. Voor generalisten wordt dit product minder aantrekkelijk. Als we in een bestaand pakket het bezoek aan een filmlocatie aanbieden als een optie of toegevoegde waarde, vergroot je daarentegen de doelgroep. Ander probleem is dat je niet op elke bestemming een gids vindt die Nederlands en/of Frans spreekt. Dit is vooral een vaststelling bij Thomas Cook leren we uit de mail van de heer Celis. Hier schuilt nog een zeer belangrijk minpunt. Extra services, zoals bijvoorbeeld een Nederlandstalige gids in je pakketreis, maken die reis ook duurder.
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
31
Het kan ook zijn dat de filmlocaties op sommige bestemmingen te ver uit elkaar liggen. Of het aanbod op bepaalde bestemmingen te klein is. Als we kijken naar de producten op de markt merken we dat het vaak om een “of”-verhaal gaat en bijna nooit een “en”-verhaal. Of je bezoekt filmlocaties in een stad of je bezoekt een filmstudio of je doet een sterren-spot-tour. Zelden vind je een combinatie van de verschillende opties, behalve dan in Los Angeles. Er is te weinig variatie omtrent de uitstappen in het thema film op bepaalde bestemmingen. Ook de “wauw”-factor blijft in de huidige markt een beetje zoek. Een laatste belangrijke zwakte voor dit product is het feit dat films erg gehypet worden. Eenmaal er een nieuwe zogeheten blockbuster uitkomt gaat de storm om een eerder verschenen film liggen. Het up-to-date houden van een gespecialiseerde brochure zou dus een non-stop werkje worden. 3.4.3 SWOT-analyse: Opportunities Desondanks de waslijst zwaktes zijn er ook kansen voor dit product. Voor de touroperators kan het de mogelijkheid bieden om nieuwe bestemmingen aan te bieden in hun brochures. Het kan de kans zijn om nieuwe excursies te creëren of dagprogramma’s op een ludieke manier te verbeteren. Eventueel voegt het een “wauw”-factor toe aan bestaande dagprogramma’s of excursies. De vorige opzetten openen voor de touroperators een samenwerking met nieuwe zakenpartners. Want nieuwe bestemmingen betekenen nu eenmaal ook nieuwe hotels, local agents, vervoersmaatschappijen, etc. Filmlocaties toevoegen aan een bestaande reis kan zorgen voor een extra promotiemiddel voor een bepaalde bestemming. Je kan op bestaande pakketreizen in brochures een filmlabel plakken als ze filmlocaties aandoen. Ook verwijzen naar films in je dagprogramma is een meerwaarde. Vele touroperators doen dit al. Ook de generalisten. We mogen niet vergeten dat films vaak een sterk merk zijn en de mensen enorm kunnen beïnvloeden. 3.4.4 SWOT-analyse: Threats De grootste bedreiging voor dit product is copyright. Zoals al meerdere malen in dit werk aangehaald kun je niet zomaar gelijk welke film zomaar gebruiken om een pakketreis rond in elkaar te steken. Filmtitels zijn beschermd en ook op de tours die de filmlocaties aandoen zitten vaak auteursrechten en copyrightrechten verwerkt. Hier in België gelden auteursrechten “tot 70 jaar na de dood van de auteur. Op het einde van deze termijn vallen de door het auteursrecht beschermde werken in het publiek domein en kunnen ze worden geëxploiteerd zonder toestemming van de houders van het auteursrecht. Na de dood van de auteur, komt het auteursrecht toe aan zijn erfgenamen of aan de personen die door de auteur zijn aangewezen (…) wanneer meerdere auteurs samen een werk hebben gecreëerd (mede-auteursschap), geldt het auteursrecht tot 70 jaar na de dood van de medewerker die het langst leeft. Zo bijvoorbeeld is Asterix het resultaat van een samenwerking tussen René Goscinny (scenario) en Albert Uderzo (tekenwerk). Goscinny is op 5 november 1977 overleden, terwijl Uderzo nog steeds leeft. Asterix zal dus niet slechts tot eind 2047 maar tot 70 jaar na de dood van Uderzo auteursrechtelijk beschermd zijn. Audiovisuele werken zijn eveneens het resultaat van een samenwerking. De auteursrechten op een dergelijk werk vervallen pas 70 jaar na de dood van de laatste overlevende van de volgende personen : de hoofdregisseur, de scenarioschrijver, de tekstschrijver of de auteur van speciaal voor het audiovisueel werk gemaakt muziekwerken (met of zonder tekst) (…)Voor anonieme of pseudonieme werken bedraagt de duur van het auteursrecht zeventig jaar te rekenen vanaf het tijdstip waarop het werk op legale wijze voor het publiek Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
32
toegankelijk is gemaakt. Indien het pseudoniem duidelijk verwijst naar de identiteit van de auteur of indien deze auteur zich inmiddels kenbaar heeft gemaakt, gelden de gewone regels en vervalt het auteursrecht 70 jaar na het overlijden van de auteur.”51. Dit is niet hetzelfde in elk land. In de Verenigde Staten hangt het af van het jaartal waarin het werk gepubliceerd werd en of het werk hernieuwd is uitgegeven. De standaard regel lijkt echter wel: voor werk uitgegeven na 1978, dat de rechten vervallen 70 jaar na de dood van de auteur (bij meerdere auteurs wordt dat 95 jaar) of 120 jaar na de creatie van het werk. Het is hierbij om het even welke deadline het eerst wordt behaald. Dezelfde regels worden toegepast op audiovisuele media. 52 . Vaak zien we ook dat er al afspraken worden gemaakt tussen de producenten van een film en grote bedrijven om licenties te verkrijgen om gadgets te verkopen uit de film. Dit is iets dat we vaak zien bij de Happy Meal menu’s van MC Donalds. Soms gaat het ook om contracten om via de film reclame te mogen maken voor een bepaald product. Een voorbeeld hiervan waren de reclamespotjes op het internet van Chiquita waarin de ‘minions’ uit ‘Despicable Me’ voorkwamen. Deze contracten worden vaak al opgesteld en afgesloten voor de film in de zalen komt. Zo zien we maar dat het een ingewikkelde materie is die van land tot land, en zelfs van film tot film kan veranderen. Het is absoluut iets waar de touroperators met grote voorzichtigheid mee omgaan. Er zijn nog mogelijke bedreigingen voor dit product. Sommige touroperators werken bij rondreizen vaak met een minimum aantal deelnemers. We haalden al aan dat bij dit soort reizen het om een kleine doelgroep gaat in een kleine niche. De kans is reëel dat de minimum capaciteit van een groep niet wordt gehaald. Dit is een risico dat generalisten niet willen nemen. Een laatste dreiging is het feit dat de informatie rond filmlocaties makkelijk te verkrijgen is. Via het internet kan men makkelijk te weten komen of er op een bepaalde bestemming ook filmlocaties zijn. Een eerste gevaar dat dit met zich meebrengt, is dat de klant bij iedereen een reis kan boeken die de juiste bestemming aandoet. Een tweede zaak is dat de klant misschien een goedkopere reis bij jou zal boeken, met dezelfde bestemming als jouw reis die ook de plaatselijke filmlocaties aandoet. Waarom zou je een reis boeken naar filmlocaties die duurder zijn, als je gewoon een goedkopere reis kunt boeken naar dezelfde bestemming? Sowieso moet de touroperator een afspraak maken met de local agent en vraagt de T.O. een commissie op de verkochte excursies. Dit is tevens de reden waarom excursies, in bijvoorbeeld Turkije, duurder zijn bij de touroperator waarbij je de reis hebt geboekt, dan bij een lokale organisatie. Waarom dus meer betalen?
51
Bron: http://economie.fgov.be/nl/ondernemingen/Intellectuele_Eigendom/auteursrecht/ Bescherming_door_auteursrecht/duur/#.Ug6sZZLIY20 52 Bron: http://copyright.cornell.edu/resources/publicdomain.cfm Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
33
3.5 Doelgroep Nu we de markt, het product en de mogelijkheden hebben bekeken, nemen we de doelgroep onder de loep. We kunnen de doelgroep op twee manieren bepalen. Enerzijds op basis van zijn leeftijd. Anderzijds op basis van hun interesses in film. 3.5.1 Doelgroep volgens leeftijd Deze studie op basis van leeftijd staat los van filmliefhebbers of fans van een bepaalde film. Kinderen Kinderen zijn sowieso niet de hoofddoelgroep voor dit product. Het type films die ze bekijken zijn vaak opgenomen in studio’s en bieden vaak weinig filmlocaties. We denken hierbij voornamelijk aan animatiefilms. Los daarvan zijn kinderen ook gebonden aan hun ouders. Jonge gezinnen kunnen een doelgroep vormen, maar ze zijn wellicht niet de corebusiness Tieners Tieners laten de animatiefilm al sneller achter zich liggen en kiezen al vaker voor de films voor een rijper publiek. Zo scoren actiefilms, sciencefiction, avonturenfilms en dergelijke, veel beter bij deze doelgroep. Vaak gaat het om films die enorm gehypet worden. Bijvoorbeeld: ‘The Hobbit’, ‘Percy Jackson’, ‘The Wolverine’, etc. Dit type films worden in filmstudio’s als op echte filmlocaties gemaakt en dus wordt reizen naar die locatie mogelijk. Helaas zijn tieners nog altijd afhankelijk van de ouders. Ze vormen niet de corebusiness, maar we komen al in de buurt. Adolescenten Adolescenten hebben vaak al een keuze gemaakt omtrent hun favoriete genre. Sommigen kiezen meer voor actiefilms en sciencefiction. Anderen zien liever drama en romantiek. Nog andere verkiezen thrillers en horror. Omgekeerd kan ook. Dat er een bepaald genre wordt uitgesloten. Adolescenten weten dus min of meer wat ze willen. Ze durven zich ook vaak wenden naar de volwassenfilms, de zware thema’s. Een voorbeeld daarvan is bijvoorbeeld: ‘Lincoln’ of ‘Hyde Park On Hudson’. Deze doelgroep is voor touroperators interessanter. Adolescenten zijn in minder mate of zelfs helemaal niet meer afhankelijk van hun ouders. Vaak reizen ze niet langer mee met het gezin en boeken ze hun eigen reizen. Voor deze doelgroep kunnen citytrips of kleinere reizen naar filmlocaties wel interessant zijn. Ze hebben vaak niet veel geld en boeken daarom budgetreizen of citytrips. Het grof geld zullen de touroperators aan deze doelgroep nog niet verdienen. Het is wel de groep die je het makkelijkst zou kunnen overtuigen om dit type reis te gaan boeken. Filmreizen kunnen nu eenmaal wel interessant zijn voor deze doelgroep. Volwassenen Volwassenen houden van film en reizen, maar of de combinatie een succes zou zijn is een vraagteken. We schakelden een hulplijn in die misschien kan helpen met die vraag. Zijn naam is Herman Konings (auteur van het boek rond consumentengedrag: ‘De Stand Des Tijds’). De heer Konings is van mening: “Waarom niet (…) filmlocaties spreken wel tot de verbeelding (zie het effect van films als Lord of the Rings op Nieuw-Zeeland, La Vitta è Belle op Arrezzo, de Da Vinci Code (vooral dan het boek) op Parijs en Schotland, etc.). Het past ook volledig in het storytelling-verhaal waar reizigers behoefte aan hebben. Vooral de (nog steeds in de schoenen staande) BYOD-trend (bring your own device) geeft extra mogelijkheden : via Augmented Reality-achtige toepassingen (zoals Layar) op je Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
34
smartphone en tablet verrijk je je bezoek aan beroemde filmlocaties…”53. Toch lijkt het voor de auteur “meer iets voor TO's die op jongeren/jong-volwassenen gericht zijn (genre Joker en Koning Aap) dan voor mainstream TO's ...”. Volwassenen lijken nochtans de ideale doelgroep, ze hebben al wat geld om uit te geven, zijn van niemand afhankelijk en kunnen naar gelijk welke bestemming gaan die ze wensen. Toch is het bezoeken van filmlocaties niet meteen ieders primaire behoefte. Het blijft zoals de heer Konings ook aanhaalt een niche product, de grote massa zal je hier niet meteen mee aanspreken. Althans toch niet als je reis puur om filmlocaties draait. Medioren Medioren zijn economisch gezien altijd een belangrijke doelgroep. Ze hebben namelijk veel tijd en veel geld. Dat terwijl volwassenen wel geld hebben maar amper tijd. Jongeren hebben dan weer amper tijd, noch geld. Senioren hebben geen geld maar wel tijd. Ze zijn dus economisch gezien de belangrijkste groep in onze maatschappij. Zij zouden geneigd kunnen zijn dit type reis te boeken als het reisprogramma een nostalgische waarde biedt of juist hen terug jonger laten voelen. Een trend die we zien binnen deze doelgroep is SKI: Spending our Kids’ Inheritage. Een groep die veel geld spendeert en niet nadenkt over de gevolgen in de toekomst. Zo geven ze vaak niet enkel het geld uit die ze voor hun pensioen gespaard hebben, maar ook laten ze hun kinderen achter zonder erfenis. Je mag niet vergeten dat dit de generatie is die het massaproduct en de consumptiemaatschappij op volle toeren bracht. Ze zijn het uitgeven dus gewoon. Omdat ze ook nog eens veel geld hebben, geven ze ook meer uit. Het is een toepassing van de wet van Engel. Hoe meer geld we hebben, hoe meer we (procentueel) uitgeven aan luxeproducten en hoe minder we uitgeven aan producten die de primaire behoeften bevredigen. Senioren Zoals eerder al aangehaald hebben de senioren vaak geen geld meer. Desondanks hebben ze wel veel tijd. We mogen echter niet alle senioren over dezelfde kam scheren. Sommigen hebben hier weldegelijk nog geld voor. Ook zeggen dat senioren niet meer in staat zijn om te reizen is volledig verkeerd. Kijk naar een persoon als John Glenn, met een leeftijd van 77 was hij de oudste persoon die ooit in de ruimte gevlogen heeft aan boord van de spaceshuttle Discovery in 1998. 54 Het is dus fout te zeggen dat senioren niet meer instaat zijn om te reizen. Dat deze doelgroep (in het algemeen) enigszins nog bezig is met film lijkt nogal sterk. Als ze al kiezen voor dit type reis dan zal het genre film, dat aangedaan wordt in de reis, een nostalgische of historische waarde hebben.
53 54
Zie mail in bijlage Bron: http://www.jsc.nasa.gov/Bios/htmlbios/glenn-j.html
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
35
3.5.2 Doelgroep op basis van interesse Filmliefhebbers en fans Zij staan hier natuurlijk los van, omdat ze een natuurlijke fascinatie hebben voor film of een bepaalde film. Hun leeftijd speelt geen rol. Deze groep mensen zullen dit soort reizen boeken ongeacht hun leeftijd. Een belangrijke factor die voor deze doelgroep wel speelt is tijd en geld. Men kan niet boeken als men financieel niet over het gepaste vermogen beschikt. Hetzelfde geldt voor tijd. Als je er geen tijd voor hebt, boek je niet. Toch is deze groep de doelgroep voor onze corebusiness. Volgers van hypes Volgers van hypes of rages zouden dit soort reizen boeken enkel en alleen om te kunnen opscheppen. Rages zijn nu eenmaal een kortstondige uiting van aanstekelijke geestdrift voor een specifiek verschijnsel. Ze veranderen zeer snel en gaan gepaard met een vorm van schaarste. Rages en hypes gaan vaak over: mee zijn met je tijd. Toch dient het economisch gezien enkel tot het bevorderen van de consumptiemaatschappij. Als er ook veel van hen dit soort reizen zullen boeken, valt sterk te betwijfelen. Deze doelgroep is niet de belangrijkste op de markt. Toch kan hij interessant zijn of worden. Dit is afhankelijk van hoe groot de hype rond een bepaalde film wordt. Occasionele interesse Dit is het soort consument dat niet meteen uit is op het boeken van dit type reis, maar als de gelegenheid zich voordoet dan kan dit wel gebeuren. Bij dit type consument moet je dan ook een goede verkoopstrategie hebben. Vaak weet deze klant nog niet precies welk type reis hij gaat boeken en hoef je hem enkel nog te overtuigen van je product. Deze groep is best interessant, maar niet je belangrijkste doelgroep.
3.6 Bestemmingen Als we kijken naar een lijst van grootste filmproducenten in de wereld zien we dat de Verenigde Staten het goed doen. Toch is ook hier de Aziatische markt zijn achterstand aan het in halen. En dat doen ze aan een verschroeiend tempo. In China is men bezig aan de bouw van de grootste filmstudio ter wereld. Japan is dan weer aan een snel tempo films aan het produceren, net als de beide Korea’s trouwens. Toch staan de bekendste filmstudio’s in de Verenigde Staten. Die zijn de studio’s van Warner Brothers en Universal Studios in Los Angeles. Ook Bollywood (India) is erg bekend. De grootste filmstudio’s staan dan weer in Ouarzazate. De Europese sterkhouders in de filmindustrie zijn het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Frankrijk. Landen die vaak in films voorkomen zijn: de Verenigde Staten, Canada, Engeland, Frankrijk, Mexico, Italië, Duitsland, India, Australië, Rusland, etc. Het land dat het bekendst werd om zijn filmlocaties is zonder twijfel Nieuw-Zeeland. Al deze landen hebben iets gemeen en dat is dat toerisme er sterk ontwikkeld is. Toerisme is er vaak een van de belangrijkste motoren van de economie. In landen als China, India, Marokko, Mexico en Zuid-Korea zijn de hotels in de grootsteden van uitstekende kwaliteit. Naarmate je uitwijkt naar het platteland kan de kwaliteit van deze hotels serieus verminderen. Het toeristisch product in deze landen is erg variërend en dat maakt het voor de touroperators extra interessant om deze bestemmingen op te nemen in een film-induced toeristisch product. Een extra meevaller is dat de meeste van deze bestemming al naam hebben als mooie vakantiebestemming. We denken hierbij aan de V.S., U.K., China, Marokko, Mexico, etc. Toch blijven de belangrijkste bestemmingen voor deze niche: de Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
36
Verenigde Staten, Nieuw-Zeeland, Marokko en India. De Europese topbestemmingen hier zijn Italië, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Duitsland. Outsiders zijn: Mexico, China en Canada. Deze landen produceren veel films, of dienen als achtergrond voor vele films en zijn tevens goed ontwikkeld op vlak van toeristisch product. De touroperators staan hier voor de uitdaging bestemmingen te vinden die een zo gevarieerd mogelijk product aanbieden waar er ook bekende films opgenomen zijn. Als de touroperators ervoor kiezen om in hun bestaande brochures filmreizen te verwerken, komt het er vooral op aan om bestemmingen te kiezen die ook geassocieerd worden met film. Brengen ze meteen een eigen brochure uit omtrent het thema, dan kunnen ze uitpakken met nieuwe en verrassende bestemmingen.
3.7 Conclusie We kunnen concluderen dat er weinig echte specifieke spelers op de markt zijn. Desondanks zijn er genoeg touroperators die verwijzen naar films of filmlocaties om hun producten te gaan promoten. Er zijn ook touroperators die niet gespecialiseerd zijn in deze niche, maar toch enkele filmlocaties aanbieden in de dagprogramma’s van hun reizen. Vaak volstaat het boeken van een citytrip of een andere reis die een bepaalde filmlocatie aandoet. Bijvoorbeeld een citytrip Parijs als je de filmlocaties van de film ‘Amélie’ wilt bezichtigen. Daarvoor moet je niet direct bij een specialist zijn. Het lijkt vreemd, maar de niche die het in de incoming sector redelijk goed doet vinden we amper terug in de outgoing sector van toerisme. De logica daarachter is dat de incoming sector producten verkoopt die mensen op een kortere termijn moeten nuttigen en mensen dus minder lang moeten boeien. Tevens heeft de outgoing sector een veel kleinere afzetmarkt dan de incoming sector. Toch kunnen touroperators een flinke duit verdienen als ze het juiste reispakket rond dit product ontwikkelen. Belangrijk is dat men een mainstream pakket aanbiedt voor een grote doelgroep. Het programma moet filmlocaties en elementen omvatten, maar tevens ook genoeg variëren. Ook de belevingswaarde van de/het filmelement(en) moet hoog zijn. Met een goed product kun je als touroperator je inkomsten verhogen, nieuwe doelgroepen aanspreken. Het biedt je de mogelijkheid om nieuwe bestemmingen aan te bieden en om nieuwe zakenrelaties te ontmoeten. Het mooie aan het product is dat het vernieuwbaar is omdat er elk jaar talloze nieuwe films uitkomen. Toch kan een filmklassieker voor een zekere houvast zorgen in je brochure rond dit thema. Een filmlabel in die brochure kan zorgen voor extra promotie voor een bestemming. Als touroperator kun je enkele problemen ondervinden met het product. Zo is het aanbod van filmlocaties op sommige bestemmingen eerder beperkt of onvoldoende gevarieerd. Touroperators moeten rekening houden met het feit dat films vaak hypes zijn. De brochures up-to-date houden en vooral aantrekkelijk maken is een lastige karwei. Tevens moeten ze rekening houden met auteursrechten en copyrights. Het is een ingewikkelde materie die van land tot land en van film tot film kan veranderen. Vaak wordt nog voor de film uitkomt, bepaald welke bedrijven er mogen gebruik maken van de rechten van de film. Een ander nadeel is dat de informatie over filmlocaties en desbetreffende tours vrij verkrijgbaar is via allerlei kanalen. “Je kunt de informatie wel delen met je klant, maar daarom boekt hij nog geen reis bij jou.”, Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
37
zoals mevrouw Van Hecke van Jetair het stelt. De belangrijkste doelgroep is hier vooral de filmliefhebber en filmfan. De ideale leeftijdscategorie is vooral die van de adolescenten. Ook al hebben ze vaker een beperkt budget, de kans is het grootst dat zij dit type reizen zouden boeken. Maar de belangrijkste conclusie is dat het voor de generalisten niet verstandig zou zijn om zomaar onbezonnen op deze niche markt te springen. Een brochure op de markt brengen puur rond dit thema zou misschien niet de beste zet zijn. Daarvoor is het product niet mainstream genoeg. Er zijn andere interessante opties mogelijk voor generalisten. Zo kunnen ze bijvoorbeeld een extra filmreis toevoegen in een bestaande brochure, extra verwijzingen toevoegen of een filmlabel gebruiken om toch dit soort product te verkopen.
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
38
Hoofdstuk 4: Case 4.1 Mogelijkheden indelen In hoofdstuk twee zagen we dat er meerdere manieren zijn om filmlocaties en dergelijke te verwerken in een mooie pakketreis. Er zijn touroperators die dit soort reizen puur aanbieden. Bij ons vind je dit soort niche spelers niet. Bij ons is het namelijk vaak een toegevoegde waarde bij een pakketreis. Touroperators bieden in hun dagprogramma excursies aan naar filmlocaties. Op dit moment volstaat het om een simpele citytrip of pakketreis te boeken naar een bepaalde bestemming. Er bestaat wel al reeds in mindere mate een product rond dit thema, maar echt ‘pure sang’ bestaat het bij ons niet. Touroperators kunnen wel op verschillende manieren een extra inspanning doen om films te gebruiken als promotiemiddel. Dit kan door een filmlabel in te voeren, een extra vermelding toe te voegen of door een extra reis te verwerken in een bepaalde brochure. Het spreekt voor zich dat je deze zaken niet zomaar in elke brochure kunt inwerken. We maken daarom een kleine oefening. We nemen van Thomas Cook en Jetair de brochures door en we delen ze op in groepen. Eerst bekijken we in welke brochures het mogelijk is om de bovenstaande elementen toe te voegen. Dit doen we op basis van volgende elementen: is er ruimte voor, zijn er bestemmingen die worden geassocieerd met film, is het relevant? Daarna delen we de brochures waar dit mogelijk is in groepen volgens wat er precies mogelijk is. Tabel 3: Mogelijkheden Jetair
Mogelijk Jetair USA, Canada, Bahama’s & Puerto Rico Jetair Afrika & Midden-Oosten Jetair Oceanië Jetair Parijs Jetair London Jetair Citytrips Jetair Vliegvakanties Exotisch Jetair Vliegvakanties Dichtbij
Niet mogelijk Jetair Turkije Jetair Jetair Jetair Jetair Jetair Jetair Jetair Jetair Jetair
Dichtbijvakanties Autovakanties Europa Autovakanties Frankrijk Ski & Snowboarden Azoren Corsica Israël Latijns-Amerika Azië
Even een woordje uitleg bij de brochures waar het niet mogelijk is. Bij de brochures: Dichtbijvakanties, Autovakanties Europa en Frankrijk is er niet genoeg plaats om nog vermeldingen en filmlabels toe te voegen. De focus ligt in deze brochures ook niet echt op wat er te doen is op de bestemming maar veeleer op de accommodaties. Bij de brochures: Turkije, Ski en Snowboarden is het niet relevant. Men spreekt in die brochures namelijk een volledig andere doelgroep aan. De consument die een wintersportvakantie boekt ligt niet wakker van filmlocaties. Dat is nu eenmaal niet de reden waarom hij dit soort reizen boekt. Hetzelfde geldt voor de brochure Turkije, je spreekt een andere doelgroep aan. Bij de overige brochures waar de mogelijkheid zich niet voordoet is de achterliggende reden dat de bestemming(en) te weinig geassocieerd worden met film. Desondanks er toch mooie filmlocaties aanwezig kunnen zijn.
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
39 Tabel 4: Mogelijkheden Thomas Cook
Thomas Thomas Thomas Thomas Thomas Thomas
Cook Cook Cook Cook Cook Cook
Mogelijk USA, Canada & Bahama’s Citytrips Londen Vliegvakanties 1 Vliegvakanties 2 Exotische Vakanties
Niet mogelijk Thomas Cook Europa Thomas Cook Frankrijk Thomas Cook Dichtbijvakanties Thomas Cook Turkije Thomas Cook Discover Ijsland* Thomas Cook Wintersport* Thomas Cook Vakantie-woningen Thomas Cook Kampeer- & bungalowvakanties Thomas Cook Cruises Thomas Cook Lourdes Thomas Cook Discover China Thomas Cook Thailand
Ook hier verklaren we even waarom het niet mogelijk was om bepaalde brochures te gebruiken. Bij de brochures: Kampeer- & bungalowvakanties, Europa, Frankrijk, Dichtbijvakanties en Vakantiewoningen ligt de focus opnieuw vooral op de accommodaties en minder op wat er te zien is op de bestemming. De volgende brochures zijn gericht op een verkeerde doelgroep: Lourdes, Wintersport en Turkije. Mensen die op bedevaart gaan staan niet stil bij de verschillende filmlocaties op het pelgrimsoord waar ze verblijven. De brochures: Discover Ijsland, Discover China en Thailand, doen bestemmingen aan die weinig worden geassocieerd met filmlocaties. Nu gaan we de brochures waar het wel mogelijk is indelen in twee groepen: brochures waar de reizen een (extra) vermelding verdienen en de brochures waarin een extra filmreis kan verwerkt worden. Telkens wordt er ook een filmlabel toegevoegd. Tabel 5: Vermelding of extra reis
Vermelding + Label Jetair & Thomas Cook Citytrips
Extra reis + Label Jetair USA, Canada, Bahama’s & Puerto Rico Jetair Afrika & Midden-Oosten Jetair Oceanië Thomas Cook USA, Canada & Bahama’s
Jetair & Thomas Cook Londen Jetair Parijs Jetair Vliegvakanties Dichtbij Jetair Vliegvakanties Exotisch Thomas Cook Vliegvakanties 1+2 Thomas Cook Exotische Vakanties Bij de brochures in de kolom “vermelding + label” kan er in de informatie over de bestemming uitleg gegeven worden over mogelijke tours omtrent filmlocaties. Op deze manier weet de consument dat de filmlocaties er zijn en kan hij extra gestimuleerd worden om deze reis te boeken. De excursie hoeft daarom niet inbegrepen te zijn. De vermelding van filmtours op een bestemming kan aangekondigd worden via een filmlabel. Sommige excursies in brochures doen reeds filmlocaties aan, dit kan extra duidelijk gemaakt worden door het invoeren van een filmlabel. In de kolom “extra reis + label” staan brochures waar het mogelijk is om reizen toe te voegen die filmlocaties aandoen. Een filmlabel kan dit type reis dan weer aankondigen. Het kan zijn dat er reeds excursies in deze brochures staan die filmlocaties aandoen, ook hier kan het toevoegen van een filmlabel weer volstaan. Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
40
4.2 Filmlabel Touroperators zouden een filmlabel kunnen gebruiken als eyecatcher. Een extra lokmiddel en tevens een handig promotiemiddel. Het kan soms een simpel symbool zijn dat de klant doet twijfelen of het al dan niet een reis zal boeken. Een filmlabel kan de klant dus overtuigen een reis te boeken. 4.2.1 Filmlabel ontwikkelen Hoe moet zo’n filmlabel eruit zien? Waar moet het voor staan? Van die vraag gaan we beginnen verder denken. Het filmlabel moet een opvallend symbool zijn. Het moet makkelijk te associëren zijn met film. Tevens moet het een exclusieve uitstraling hebben, een bepaald prestige gehalte, iets wat kwaliteit uitstraalt. Een makkelijke oplossing lijken Oscarbeeldjes. Dit symbool brengt echter enkele problemen met zich mee. Enerzijds is het een beschermd symbool. Je kunt een oscar niet zomaar gebruiken als jouw symbool. Een ander probleem is dat de Oscars of Academy Awards teveel worden geassocieerd met Hollywood en dus ook de Verenigde Staten. Filmreizen hoeven nu eenmaal niet altijd de V.S. als bestemming te hebben. Denk aan India, Marokko, Nieuw-Zeeland, etc. We zoeken dus een ander symbool dat niet meteen de focus legt op een bepaalde bestemming. We zoeken iets mainstream dat mensen associëren met film. Een tweede idee was een filmcamera. Toch is een camera maar een lomp ding. Het straalt niet bepaald de klasse uit die we willen. Per slot van rekening moet het mooi passen in het kader van de lay-out van een brochure. We willen tevens ook niet dat mensen denken dat de reis een bestemming aandoet waar het ideaal is om vakantiefilmpjes te maken. De focus moet liggen op filmlocaties en film op zich. Een ideaal symbool om te gebruiken is de ster. Het is iets die de aandacht trekt en tegelijk ook klasse en kwaliteit uitstraalt. De consument ziet de ster ook vaak als een symbool dat kwaliteit moet weergeven. Denk aan het sterrensysteem van hotels en restaurants. Het is ook een symbool dat ook geassocieerd wordt met de film. Het woord filmster is het mooiste voorbeeld van hoe de ster zowel een teken kan zijn van kwaliteit en tegelijk ook met film in verband kan worden gebracht. De verklaring ligt bij de oorsprong van het woord filmster. Een acteur kreeg pas de titel van filmster als hij ook letterlijk een filmster bezat. We hebben het hier over de gouden sterren die we terug vinden op de ‘Walk of Fame’. Zolang een acteur of actrice geen ster had op de ‘Walk of Fame’ dan had ze ook niet echt het status van filmster. Dichter bij huis hebben we de laatste jaren ook iets die sterren met beiden kwaliteit als met film linkt. De ‘Nacht van de Vlaamse Televisiesterren’. Kortom de ster is het ideale symbool om te gebruiken voor dit logo. Een ster alleen is natuurlijk niet genoeg. We moeten nog een andere iconisch symbool koppelen aan de ster zodanig dat de boodschap niet mis te verstaan is. Een symbool dat naar film ruikt. Opnieuw is de camera een optie, maar opnieuw laten we hem liever langs de zijlijn. Er zijn enkele mogelijkheden: zo is er het klapbord of filmklapper. Het is een symbool dat makkelijk wordt herkend en gelinkt aan film. Toch wordt het klapbord niet altijd met positieve dingen geassocieerd. We zien het terugkomen (en dan vooral bij komedies) als men bij de aftiteling ook bloopers toont. Het laatste dat we willen is dat ons label geassocieerd wordt met falen. Ook zorgt de vorm voor wat moeilijkheden om het te combineren met onze ster.
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
41
Een volgende kandidaat is dan weer film zelf. Dan gaat het over filmlint. De symboliek erachter is wel leuk. Het ontwikkelen van een filmlint is het beginsel van de film. Nu zou het voor de consument het begin kunnen vormen van een leuke vakantie. Opnieuw is het verwerken met de ster echter niet zo’n succes gebleken. Het logo oogde weinig dynamisch. Om toch te blijven bij de symboliek van het filmlint, maar wat meer dynamiek er in te steken proberen we de filmrol. Dit keer met succes. Het label oogt leuk, straalt kwaliteit uit en kan makkelijk aan film worden gelinkt. Het ideale filmlabel ziet er zo uit:
4.2.2 Filmlabel verwerken in brochure Hieronder zien we enkele manieren om het filmlabel te verwerken in brochures. Omdat het nu eenmaal een zeer goed voorbeeld is van een brochure waarin filmlabels worden verwerkt kiezen we in de voorbeelden voor Thomas Cook USA, Canada & Bahama’s. Bij een film gerelateerde excursie:
Figuur 1: Fragment uit de Thomas Cook Brochure: USA, Canada & Bahama’s (April 2013-Maart 2014) [pag. 15] Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
42
Figuur 2: uit de Thomas Cook Brochure: USA, Canada & Bahama’s (April 2013-Maart 2014) [pag. 50]
Bij informatie omtrent de bestemming
Figuur 3: uit de Thomas Cook Brochure: USA, Canada & Bahama’s (April 2013-Maart 2014) [pag. 23]
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
43
Figuur 4: uit de Thomas Cook Brochure: USA, Canada & Bahama’s (April 2013-Maart 2014) [pag. 54]
Bij informatie over het dagprogramma
Figuur 5: uit de Thomas Cook Brochure: USA, Canada & Bahama’s (April 2013-Maart 2014) [pag. 47]
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
44
4.3 Voorbeeld reizen Onderstaand maken we de oefening hoe een filmreis er kan uitzien. Dit type reis zou een meerwaarde kunnen bieden aan bepaalde brochures. Tevens illustreren we even dat ook hier filmlabels kunnen toegepast worden. 4.3.1 Voorbeeld 1 4.3.1.1 Uitleg In het vorige hoofdstuk zagen we dat de ideale filmreis bestaat uit een combinatie van een filmklassieker en een gevarieerd dagprogramma op een relevante bestemming. Om die redenen kozen we als eerste voorbeeld van dit soort reizen voor de combinatie van ‘Thelma And Louise’ en het Westen van de Verenigde Staten van Amerika. De keuze voor deze film ligt voor de hand. Het is een schoolvoorbeeld van het roadtrip genre. De film, uit 1991, combineert dan ook een steengoed scenario met op de achtergrond zeer wonderlijke landschappen. Ideaal om een reis rond uit te werken. Als we kijken waar er gefilmd55 werd merken we op dat deze regio heel wat te bieden heeft. Een gevarieerd dagprogramma uitwerken is zeker mogelijk. We werkten een logische route uit die ons van Los Angeles, via steden als Long Beach en Las Vegas, naar prachtige nationale parken brengt zoals Dead Horse Point N.P. en Zion N.P. Langs de route vinden we ook tal van leuke filmlocaties. Om het product een extra belevingswaarde te geven hebben we er ook drie excursies ingestoken. Een VIP-bezoek aan de Universal Studios, een onvergetelijk bezoek aan de Grand Canyon South Rim (met helikoptervlucht) en een sportieve rafttocht waarbij je begeleid door een gids de Unaweep Canyon ontdekt. De rest van het dagprogramma kan de consument zelf invullen. We geven hem wel telkens enkele suggesties. Tevens staat er in de brochure een kort lijstje van filmlocaties die gelegen zijn langs de route die tijdens de reis wordt aangedaan. Op die manier is de consument niet verplicht alle filmlocaties aan te doen. De prijsberekening deden we op dezelfde manier als de touroperators in hun brochures. Bij fly & drive reizen merken we dat de prijs vaak exclusief vlucht en huurauto is. Wij volgden dit voorbeeld, maar om toch een idee te krijgen van de prijs zochten we deze op voor de periode 04/04/2014 tot 13/04/2014. Deze periode verwerkten we meteen ook in het uitgebreide dagprogramma.
55
Bron: http://www.movie-locations.com/movies/t/thelma.html#.UhEqDJLIY22
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
45
4.3.1.2 Brochure voorbeeld
Figuur 6: Thelma & Louise
West-USA: In de voetsporen van Thelma and Louise
Fly & Drive: 10d/9n
Bereidt u voor op de roadtrip van uw leven. Volg het pad van Thelma and Louise in een ford Thunderbird. U doet o.a. filmlocaties en de mooiste nationale parken aan. Dagprogramma: Dag 1: Los Angeles Vlucht via Frankfurt naar Los Angeles. Na aankomst haalt u de huurwagen op in het Hertz kantoor. Vrije avond. Dag 2: Los Angeles Vandaag bezoekt u de Universal Studios waar u een VIP Experience aangeboden krijgt. Dag 3: Los Angeles – Long Beach (39km) Long Beach is een badplaatsje dichtbij Los Angeles. Hier heeft u de mogelijkheid om het Long Beach Museum of Art te bezoeken of het Museum of Latin American Art.
Dag 4: Long Beach – Las Vegas (447km) Las Vegas de stad der zonden. U kunt hier tal van casino’s bezoeken, shows bijwonen of de Las Vegas ‘Strip’ afwandelen.
Filmlocaties:
Vagebond Inn, L.A.
Dag 5: Las Vegas U wordt opgehaald aan uw hotel voor een uitstap naar de Grand Canyon South Rim.
Universal Studios
Dag 6: Las Vegas – Springdale (262km) Op weg van Las Vegas naar Springdale passeert u Saint George waar u kunt golven, met quads rijden of hiken in het Zion National Park.
Unaweep State Park
Dag 7: Springdale – Moab (553km) Geniet van het prachtige landschap langs de weg naar Moab. Het Dead Horse Point N.P. is zeker het bezoeken waard.
Figuur 7: Grand Canyon South Rim
Dag 8: Moab – Grand Junction (182km) We bezoeken vandaag het Unaweep State Park nabij Grand Junction.
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Cowboy Country Bar, Long Beach Dead Horse N.P.
Inbegrepen excursies:
Universal Studios
Grand Canyon Bus Tour
Boattrip in Unaweep State Park
Raadpleeg de prijsbijlage voor prijzen en praktische info.
Hier maken we een begeleid boottochtje. Dag 9: Terugvlucht Afgifte huurwagen. Vlucht via Denver naar Los Angeles. Dag 10: Aankomst Vlucht via Frankfurt Brussel.
naar
Academiejaar 2012-2013
46
4.3.1.3 Uitgewerkt dagprogramma Dagprogramma: Voor dit voorbeeld gebruiken we de periode 04/04/2014 tot 13/04/2014 Dag 1: Vrijdag 04/04/’14 Los Angeles Vluchtschema*: Vlucht Brussel-Frankfurt SN7015 06u.45 07u.50
Frankfurt-Los Angeles Vlucht 10u.10 SN7250 12u.45
*Het is ten sterkste aan geraden om minstens 2uur voor vertrek van uw vlucht aanwezig te zijn op de luchthaven voor de check-in. U komt dezelfde dag/datum aan op bestemming.
U vliegt om 06u.45 met Brussels Airlines (vlucht SN7015) op Frankfurt waar om 07u.50 aankomt. In Frankfurt heeft u 2uur en 20minuten om de vlucht te halen richting Los Angeles. De vlucht wordt opnieuw verzorgd door Brussels Airlines (vlucht 7250). U stijgt op in Frankfurt om 10u.10 en landt in Los Angeles om 12u45 plaatselijke tijd (zelfde dag). Na aankomst op de luchthaven van Los Angeles kunt u meteen uw huurwagen afhalen in het Hertz Car Rental kantoor op de luchthaven zelf. In ruil voor de voucher krijgt u een huurwagen (type Ford Thunderbird of gelijkaardig model) met GPS. Daarna kunt u doorrijden naar uw Hotel Vagabond Inn Los Angeles at USC. Adres: 3101 South figueroa Street South Los Angeles. Let op dat u naar het juiste hotel rijdt er zijn meedere Vagabond Inns in Los Angeles. Het hotel werd opgenomen als filmlocatie in ‘Thelma and Louise’. De rest van de dag heeft u vrij en kunt u shoppen of de stad gaan ontdekken. Dag 2: Zaterdag 05/04/2014 Los Angeles Vandaag bezoekt u de Universal Studios waar u een VIP Experience aangeboden krijgt. Uw dag begint met een aperitief in de VIP-lounge. Hierna maakt u een ritje met de VIP-Trolley over enkele van de bekendste filmsets. Zo bezoekt u Wisteria Lane uit Desperate Housewives. U vervolgt uw bezoek met een bezoek aan de Universal Studios opslagplaatsen. Deze staan vol met bekende filmattributen. Op de middag wordt u verwend met gerechten van de Universal Studios wereldkeuken. Alle gerechten worden bereid door topchefs. In de namiddag bezoekt u, begeleid door de gids, het pretpark. U sluit uw dag af met een van de vele shows in het pretpark. Hierna heeft u vrije tijd. U overnacht ook deze avond in het Vagabond Inns Hotel. Dag 3: Zondag 06/04/2014 Los Angeles – Long Beach (39km) Long Beach is een badplaatsje dichtbij Los Angeles. Hier heeft u de mogelijkheid om het Long Beach Museum of Art te bezoeken of het Museum of Latin American Art. Ook de Walter Pyramid (sportstadion) van de California State University is het bezichtigen waard. In Long Beach kunt u ook de Cowboy Country Bar gaan opzoeken. In deze bar werden ook enkele scènes uit de film opgenomen. U overnacht vanavond in Hotel Current. Adres 5325 East Pacific Coast Highway, Long Beach, CA 90804.
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
47
Dag 4: Maandag 07/04/2014 Long Beach – Las Vegas (447km) Las Vegas de stad der zonden. U kunt hier tal van casino’s bezoeken, shows bijwonen of de Las Vegas ‘Strip’ afwandelen. Houdt u wel van een beetje geschiedenis en architectuur? Dan kunt u nog een eindje door rijden via Henderson en de Hoover dam gaan bezichtigen. De bouw van deze boogdam, in de Colorado rivier ter hoogte van Black Canyon, werd afgerond in 1936. U verblijft vanavond in het Holiday Inn Club Vacations: Las Vegas at Desert Club Resort. Adres: 3950 Koval Lane, Las Vegas, NV 89109. Dag 5: Dinsdag 08/04/2014 Las Vegas U wordt opgehaald aan uw hotel voor een uitstap naar de Grand Canyon South Rim. Hier zult u eerst vrije tijd krijgen om de canyon te verkennen. Daarna brengt u een bezoek aan het National Geographic Visitor Center. Vervolgens maakt u een vlucht per helikopter over dit deel van de Canyon. Deze vlucht zal 25 minuten duren. Er wordt lunch voor u voorzien. Eenmaal terug in Las Vegas heeft u vrije tijd en kunt een gokje wagen in een van de vele casino’s. Deze nacht verblijft u opnieuw in het Holiday Inn Club Vacations: Las Vegas at Desert Club Resort. Dag 6: Woensdag 09/09/2014 Las Vegas – Springdale (262km) Op weg van Las Vegas naar Springdale passeert u Saint George waar u kunt golven, met quads rijden, mountainbiken of hiken in het Zion National Park. Het is de ideale plaats om er een sportief dagje van te maken. Uw hotel ligt aan de rand van dit mooie nationale park en is het La Quinta Inn & Suites at Zion Park/ Springdale. Adres: 792 Zion Park Boulevard, Springdale, UT 84767. Dag 7: Donderdag 10/09/2014 Springdale – Moab (553km) Geniet van het prachtige landschap langs de weg naar Moab. Het dorpje zelf ligt in een weelderige omgeving en is omringd door nationale parken. Twee ervan kwamen tevens ook voor in de film ‘Thelma and Louise’. Het Dead Horse Point N.P. is zeker het bezoeken waard, hier werd de slot scène uit de film opgenomen waarbij Thelma en Louise met hun prachtige Ford Thunderbird de “Grand Canyon” in rijden. Het andere nationale park dat gebruikt werd voor opnames in de film was het Arches N.P. Hier werden onder meer de scènes geschoten van hun tocht door de woestijn. Kortom Moab is een stadje waar beiden de film- als de natuurliefhebber aan zijn trekken komt. U overnacht in het Holiday Inn Express Hotel & Suites Moab. Adres: 1515 North Highway 191, Moab, UT 84532. Dag 8: Vrijdag 11/04/2014 Moab – Grand Junction (182km) U bezoekt vandaag het Unaweep State Park nabij Grand Junction. Ook dit plekje heeft een speciale band met de film. Het is aan Bedrock General Store dat Louise belt met de FBI agent. In het Unaweep State Park maakt u een begeleid rafttochtje door de Unaweep Canyon. Een mooie manier om uw reis af te sluiten. Overnachten doet u in het Holiday Inn Express Hotels & Suites Grand Junction. Adres: 625 Rae Lynn Street, Grand Junction, CO 81505.
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
48
Dag 9: Zaterdag 12/04/2014 Terugvlucht naar Brussel Vluchtschema*: Vlucht Grand Junction – DEN Denver-Los Angeles UA6438 6u.20 10u.40 7u.20 12u.04
UA781
*Het is ten sterkste aangeraden om minstens 2uur voor vertrek van uw vlucht aanwezig te zijn op de luchthaven voor de check-in.
U wordt verwacht op de luchthaven minstens 2uur voor het vertrek van uw vlucht richting Denver. Hou er rekening mee dat u ook nog de huurauto moet afleveren in het Hertz kantoor aan de luchthaven van Grand Junction. U vliegt daarna vanuit Grand Junction, om 6u.20 met vlucht UA6438 van United Airlines, naar Denver waar u landt om 7u.20. In Denver heeft u 3uur en 20minuten om uw connecting flight te halen. Deze vertrekt om 10u.40 richting Los Angeles. U vliegt nogmaals met United Airlines (vlucht UA781) en komt aan op Los Angeles International Airport om 12u.04. Vluchtschema*: Vlucht Los Angeles-Frankfurt Frankfurt-Brussel SN7251 15u.05 12u.10 10u.55 13u.05
Vlucht SN7018
*Het is ten sterkste aangeraden om minstens 2uur voor vertrek van uw vlucht aanwezig te zijn op de luchthaven voor de check-in. U komt de volgende dag aan in Brussel (13/04/2014).
In Los Angeles heeft u ruim 3 uur om uw vlucht richting Frankfurt te halen. Deze vertrekt om 15u.05 (12/04/2014) in Los Angeles en wordt verzorgd door Brussels Airlines (vlucht SN7251). Dag 10: 13/04/2014 Aankomst in Brussel U komt aan in Frankfurt om 10u.55 (13/04/2014) waar u 1 uur en 15 minuten heeft om uw aansluiting te halen met Brussels Airlines vlucht SN7018 die vertrekt om 12u.10 richting Brussel Nationale Luchthaven. U komt aan om 13u.05. Opmerkingen:
56 57
Vluchtgegevens onder voorbehoud van eventuele wijzigingen. Alle hotels bieden u kamer en ontbijt. Als u afreist naar Amerika heeft u een geldig paspoort nodig bij inreis en tijdens verblijf. Voorlopig paspoort wordt niet aanvaard. Een visum kunt u digitaal aanvragen (via https://esta.cbp.dhs.gov/esta), is twee jaar geldig en kost u $14.56 Als u reist met een huurauto in de verenigde staten is het aan te raden een internationaal rijbewijs bij te hebben. Dit is echter niet verplicht, uw Belgisch rijbewijs volstaat.57
Bron: http://diplomatie.belgium.be/nl/Diensten/Op_reis_in_het_buitenland/reisdocumenten/ Bron: http://www.allesamerika.com/reistips-amerika.html#15
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
49
4.3.1.4 Prijszetting (op basis van 2 pax) Deel1 Accommodatie Vagabond Inn Los Angeles at USC (Hotel 1) Taksen hotel 1 Toeristen taks hotel 1 Hotel Current (Hotel 2) Taksen hotel 2 Holiday Inn Club Vacation: Las Vegas at Desert Club Resort (Hotel 3) Taksen hotel 3 La Quinta Inn & Suites at Zion Park/Springdale (Hotel 4) Taksen hotel 4 Holiday Inn Express Hotel & Suites Moab (Hotel 5) Taksen hotel 5 Holiday Inn Express Hotel & Suites Grand Junction (Hotel 6) Taksen hotel 6
Prijs: USD
Wisselkoers
Prijs: EUR
Aantal pax
Prijs/pax: EUR
2 nachten
208,50
2
104,25
14% 1,5%
29,19 3,57
2 2
14,60 1,79
1 nacht
104,25
2
52,13
12% 2 nachten
12,51 148,50
2 2
6,26 74,25
12% 1 nacht
17,82 85,50
2 2
8,91 42,75
12,80% 1 nacht
10,94 141,75
2 2
5,47 70,88
13,60% 1 nacht
19,28 104,25
2 2
9,64 52,13
10,65%
11,10
2
5,55
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
50
Deel2 Land arragement Universal Studio’s VIP Experience (Excursie 1) Las Vegas Grand Canyon South Rim Bus Tour (Excursie 2) Guided Float Trip (Excursie 3) Subtotaal Winst BTW en Garantiefonds Totaal Klantenprijs
Prijs: USD
Wisselkoers
Prijs: EUR
Aantal pax
Prijs/pax: EUR
299
0,75011
224,28
1
224,28
529,98
0,75011
397,54
2
198,77
50
0,75011
37,51
1
37,51 909,17 118,20 1027,37 30,83
13% 3%
1058,20 1060*
1 USD = 0,75011 € (prijs op 18-8-2013) * : Prijs onder voorbehoud door schommelingen van de wisselkoers en taksen. Inbegrepen: Verblijf in 5 3-sterren hotels met ontbijt, verblijf in 1 2-sterren hotel met ontbijt, bijkomende hoteltaksen, bijkomende toeristentaks, 3 voorziene excursies, bijkomende taksen op excursies en BTW. Niet inbegrepen: Overige excursies die voorgesteld worden tijdens de reis, vluchten, huurwagen en persoonlijke uitgaven. Prijs huurwagen (periode 04/04/2014-12/04/2014): Ford Thunderbird of gelijkaardig model bij Hertz = €653,15 + GPS 77,86 = €731,01
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
51
Mogelijke vluchten en prijs voor 2pax met een reisperiode 04/04/2014 tot 13/04/2014 Vlucht Brussel-Frankfurt Frankfurt-Los Angeles Vlucht Prijs SN7015 06u.45 10u.10 SN7250 €543,00 07u.50 12u.45 Vlucht Los Angeles-Frankfurt Frankfurt-Brussel Vlucht Prijs SN7251 15u.05 12u.10 SN7018 €539,00 10u.55 13u.05 Subtotaal= €1298,00+251,80 (luchthaven taksen) + 614,00 (airlinetoeslag) =€2163,80 Vlucht Grand Junction – DEN Denver-Los Angeles UA6438 6u.20 10u.40 UA781 $886,00 7u.20 12u.04 Subtotaal= $886+$63,60 (luchthaventaksen en airlinetoeslag)= $949,60 $949,60=€712,30 Totaal som vluchten= €2876,10 De prijs van het totaal pakket voor 2pax in de periode 04/04/2014-13/04/2014 is dan €5727,11. 4.3.2 Voorbeeld 2 4.3.2.1 Uitleg Als bestemming voor onze tweede voorbeeld reis nemen we Nieuw-Zeeland. Het land heeft een sterk gevarieerd toeristisch product. Je vindt er geweldige natuur en landschappen en ook op cultureel vlak heeft het land veel te bieden. De Maori cultuur is daar een mooi voorbeeld van. Ook de vele natuurlijke filmlocaties zijn hier een pluspunt. Zo werden grote delen van de ‘LOTR’-films in de nationale parken van Nieuw-Zeeland gefilmd. Lord Of The Rings is zonder twijfel de belangrijkste film opgenomen in Nieuw-Zeeland. Na de release van de trilogie boomde het toerisme in dit land, met als gevolg dat er overal tours uit de grond werden gestampt die de filmlocaties aandoen. Voor deze voorbeeld reis maken we gretig gebruik van een combinatie van de vele filmlocaties en een zo gevarieerd mogelijke mix van de andere toeristische producten die deze mooie, avontuurlijke en energieke bestemming ons aanbiedt. We gaan opnieuw voor een fly&drive formule. Het hoogtepunt van de reis voor de filmliefhebber zou een bezoek aan ‘Hobbiton’ moeten worden. Deze uitstap zit dan ook in het reispakket inbegrepen. De prijsberekening deden we op dezelfde manier als de touroperators in hun brochures. Bij fly & drive reizen merken we dat de prijs vaak exclusief vlucht en huurauto is. Wij volgden dit voorbeeld, maar om toch een idee te krijgen van de prijs zochten we deze op voor de periode 26/03/2014 tot 04/04/2014. Deze periode verwerkten we meteen ook in het uitgebreide dagprogramma.
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
52
4.3.2.2 Brochure voorbeeld
Figuur 8: Lord Of The Rings (Tongariro N.P.)
Nieuw-Zeeland: The Fellowship achterna
Fly & Drive: 10d/9n
Nieuw-Zeeland kent adembenemende landschappen. Dit is ook de producenten van ‘Lord Of The Rings’ niet ontgaan. Ontdek Nieuw-Zeeland en spectaculaire filmlocaties van ‘LOTR’. Dagprogramma: Dag 0: 26/3 + 27/3 Vlucht via Frankfurt en Singapore naar Christchurch. Dag 1: Christchurch Na aankomst ophalen huurwagen in Hertz kantoor. De rest van de dag kunt u vrij invullen. Dag 2: Christchurch In Chirstchurch kunt u het Willowbank Wildlife Reserve gaan bezoeken. Ook de botanische tuinen zijn de moeite waard. Of bezoek de zoo van Christchurch. Dag 3: Chirstchurch Nelson (416km) Het stadje Nelson staat bekend om zijn provinciaal museum. Wilt u zich een dagje verdiepen in de wondere wereld van de Mode moet u World of Wearable Arts bezoeken. Het nabijgelegen Abel Tasman N.P. is ook een aanrader.
Film-induced Touroperating
Dag 4: Nelson – Wellington (208km) U neemt vandaag de ferry over de Straat van Cook naar het noordelijk eiland. Eenmaal in Wellington kunt u het beroemde museum Te Papa bezoeken. Wilt u liever meer te weten komen over de fauna en flora van Filmlocaties: Nieuw-Zeeland, dan kunt u een bezoekje brengen aan Mt Sunday Zealandia. Kahurangi N.P. Dag 5: Wellington – Tongariro N.P. (335km) Vandaag rijdt u naar het Tongariro N.P. dat bekend werd door de bergscènes in ‘LOTR’.
Kaitoke Regional Park
Tongariro N.P.
Hobbiton
Inbegrepen excursies: Dag 6: Tongariro N.P. – Hobbiton Matamata (219km) U doet vandaag misschien Raadpleeg de prijsbijlage voor prijzen en praktische info. wel de mooiste man-made filmlocatie aan: ‘Hobbiton’. Dag 8 & 9: Terugvlucht Dag 7: Matamata – Afgifte huurwagen bij het Auckland (161km) Hertz kantoor. U vliegt via In Auckland kunt u de Los Angeles en Munchen iconische Sky tower naar Brussel. bewonderen of een bezoekje brengen aan de zoo.
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
53
4.3.2.3 Uitgebreid dagprogramma Dagprogramma: Voor dit voorbeeld gebruiken we de periode 26/03/2014 tot 04/04/2014 Dag 1: Woensdag 26/03/2014 en donderdag 27/03/2014 Heenvlucht Vluchtgegevens*: Vlucht Brussel-Frankfurt LH1019 19u.25 20u.30 Vlucht Frankfurt-Singapore SQ325 22u.00 17u.15 Vlucht Singapore-Christchurch SQ297 19u.45 10u.35
Datum 26/03/’14 26/03/’14 Datum 26/03/’14 27/03/’14 Datum 27/03/’14 28/03/’14
*Het is ten sterkste aan geraden om minstens 2uur voor vertrek van uw vlucht aanwezig te zijn op de luchthaven voor de check-in. U komt twee dagen na vertrek datum aan.
U vertrekt in Brussel (om 19u.25) met vlucht LH1019 van Lufthansa naar Frankfurt. U landt omstreeks 20u.30. Anderhalf uur later neemt u vlucht SQ325 van Singapore Airlines naar Singapore waar u landt om 17u.15. Let op de datum is hier met 1 dag versprongen (27/03/2014). Omstreeks 19u.45 neemt u de vlucht SQ297 richting Christchurch. Dag 2: Vrijdag 28/03/2014 Christchurch U komt aan om 10u.35 ’s ochtends op 28/03/2014. Na aankomst kunt u de huurwagen afhalen in het Hertz kantoor op de luchthaven. U rijdt met een Toyota Highlander AWD (of gelijkaardig model).De rest van de dag kunt u zelf vrijblijvend invullen. U overnacht in het RendezVous Hotel Christchurch. Adres: 166 Glouchester Street, 8011 Christchurch. Dag 3: Zaterdag 29/03/2014 Christchurch U hebt opnieuw een vrije dag in Chirstchurch. U kunt hier niet enkel goed shoppen, maar u kunt ook het Willowbank Wildlife Reserve gaan bezoeken. Ook de botanische tuinen zijn de moeite waard. Tevens wordt een bezoek aan de zoo van Christchurch sterk aangeraden. Wilt u liever een filmlocatie bezoeken? Dan kunt u naar Mount Sunday rijden. Hier werden de ‘Edoras’ scènes uit ‘Lord Of The Rings’ geschoten. U overnacht opnieuw in het RendezVous Hotel.
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
54
Dag 4: Zondag 30/03/2014 Chirstchurch - Nelson (416km) Het stadje Nelson staat bekend om zijn provinciaal museum. Wilt u zich een dagje verdiepen in de wondere wereld van de Mode moet u World of Wearable Arts bezoeken. Het nabijgelegen Abel Tasman N.P. is ook een aanrader. Tevens is er in de buurt van Nelson ook weer een filmlocatie uit ‘LOTR’. In het Kahurangi N.P. werden de ‘Dimrale Dale’ scènes geschoten. U overnacht deze avond in het Grand Mercure Nelson Monaco Hotel. Adres:6 Point Road, Monaco, 7011 Nelson. Dag 5: Maandag 31/03/2014 Nelson – Wellington (208km) U verlaat vandaag het zuidelijke eiland. Met de ferry vaart u over de Straat van Cook naar het noordelijk eiland. Eenmaal in Wellington kunt u het beroemde museum Te Papa bezoeken. Het nationale museum staat bekend om het nationale erfgoed dat het herbergt. Voor wie meer wilt leren over de geschiedenis van Nieuw-Zeeland is dit museum een echte must! Wilt u liever meer te weten komen over de fauna en flora van Nieuw-Zeeland, dan kunt u ook altijd een bezoekje brengen aan Zealandia. Ook een ritje in de Cable Car is leuk meegenomen. In de buurt van Wellington werden ook scènes opgenomen voor ‘LOTR’ in de studio’s. Die zijn voorlopig niet te bezichtigen vanwege het filmproject ‘The Hobbit’. Deze avond logeert u in het Abel Tasman Hotel. Adres: 169 Willis Street, 6142 Wellington. Dag 6: Dinsdag 01/04/2014 Wellington – Tongariro N.P. (335km) Vandaag rijdt u naar het Tongariro N.P. (dat bekend werd door de berg- en ‘Mordor’-scènes in ‘LOTR’) waar u die avond verblijft in het Adventure Lodge & Motel. U kunt ter plaatse zelf kiezen hoe u uw dag indeelt. U kunt er een sportief dagje van maken met raften, mountainbiken, of bergklimmen. U kunt ook hiken op de flanken van Mount Ruapehu die in de films werd gebruikt als de iconische vulkaan in Mordor. Onderweg naar het Tongariro N.P. passeert u ook Kaitoke Regional Park. Hier werden de scènes rond ‘Rivendale’ en ‘Ford Isen’ opgenomen. Adres hotel: 21 Caroll Street, Tongariro N.P., Manawatu-Wangami, 2653 NZ
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
55
Dag 7: Woensdag 02/04/2014 Tongariro N.P. – Matamata (219km) U doet vandaag misschien wel de mooiste man-made filmlocatie aan: ‘Hobbiton’. Deze site werd speciaal gebouwd voor de ‘Lord Of The Rings’-trilogie en is nu een beschermd monument. Tijdens uw bezoek maakt u een tocht per busje door het iconische landschap. Daarna krijgt u een geleide rondleiding door Hobbiton. ‘s Middags krijgt u op de set een middagmaal toegediend, waarna u anderhalf uur op de set vrij kan rondlopen en foto’s nemen. Deze excursie is inbegrepen in uw reispakket. ’s Avonds rijdt u door naar Matamata waar u overnacht in het Matamata Central Motel. Adres: 42 Waharoa Road West Matamata, 3400 Matamata. Dag 8 – Dag 9: Donderdag 03/04/2014 – vrijdag 04/04/2014. Matamata – Auckland (161km) Vandaag rijdt u door naar Auckland. U kunt er de iconische Sky Tower bewonderen of een bezoekje brengen aan de zoo. Ook de speciale fauna en flora op de Waiheke Eilanden zijn een bezoekje waard. Wie liever op de laatste dag wilt shoppen, zal in Auckland ook zeker aan zijn trekken komen. Omstreeks 20uur levert u de huurwagen af in het Hertz kantoor op de luchthaven. U vliegt om 22u.30 met vlucht NZ2 naar Los Angeles, waar u landt om 14u45. Omstreeks 17u.05 vliegt u met vlucht LH453 van Lufthansa naar München. U landt om 13u.25 de volgende dag (04/04/2013). Om 21u.25 vertrekt uw vlucht naar Brussel (LH2296: Lufthansa). Omstreeks 22u.45 landt u op Brussel Nationale Luchthaven. Vluchtgegevens*: Vlucht Auckland-Los Angeles NZ2 22u.30 14u.45 Vlucht Los Angeles-München LH453 17u.05 13u.25 Vlucht München-Brussel LH2296 21u.25 22u.45
Datum 03/04/’14 03/04/’14 Datum 03/04/’14 04/04/’14 Datum 04/04/’14 04/04/’14
*Het is ten sterkste aangeraden om minstens 2uur voor vertrek van uw vlucht aanwezig te zijn op de luchthaven voor de check-in. U komt twee dagen na vertrek datum aan.
Opmerkingen:
Vluchtgegevens onder voorbehoud van eventuele wijzigingen. Uw verblijfsformule is in elk hotel: bed-only. Vereiste geldigheidsduur van uw paspoort: ten minste 3 maanden vanaf de datum waarop u uit Nieuw-Zeeland vertrekt. Als u reist met een huurauto in Nieuw-Zeeland is het aan te raden een internationaal rijbewijs bij te hebben. Dit is echter niet verplicht, uw Belgisch rijbewijs volstaat.
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
56
4.3.2.4 Prijszetting (op basis van 2pax) Deel1 Accommodatie RendezVous Hotel Christchurch (Hotel 1) Grand Mercure Nelson Monaco (Hotel 2) Abel Tasman Hotel Wellington (Hotel 3) Adventure Lodge & Motel Tongariro N.P.(Hotel 4) Matamata Central Motel (Hotel 5) Land arrangement Hobbiton Tour (Excursie 1) Subtotaal Winst
Prijs: EUR
Aantal pax
Prijs/pax: EUR
2 nachten
276,04
2
138,02
1 nacht
90,60
2
45,30
1 nacht
87,56
2
43,78
1 nacht
72,00
2
36,00
1 nacht
79,04
2
39,52
312,00
156,00 458,62
13%
59,62 518,24
BTW en Garantiefonds Totaal
3%
15,55 533,79
Klantenprijs
539,00
* : Prijs onder voorbehoud door schommelingen van de wisselkoers en taksen. Inbegrepen: Verblijf in hotel (verblijfstype: Bed-Only),hoteltaksen, bijkomende toeristentaks, 1 voorziene excursie, bijkomende taksen op excursies en BTW. Niet inbegrepen: Overige excursies die voorgesteld worden tijdens de reis, vluchten, huurwagen en persoonlijke uitgaven. Prijs huurwagen (periode: 28/03/2014-03/04/2014): Toyota Highlander AWD of gelijkaardig model bij Hertz = €629,53 + GPS 46,60 = €676,13
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
57
Mogelijke vluchten en prijzen voor 2pax met een reisperiode 26/03/2014 tot 04/04/2014. Vlucht LH1019
Brussel-Frankfurt Datum 19u.25 26/03/’14 26/03/’14 20u.30 Vlucht Frankfurt-Singapore Datum SQ325 22u.00 26/03/’14 27/03/’14 17u.15 Vlucht Singapore-Christchurch Datum SQ297 19u.45 27/03/’14 28/03/’14 10u.35 Prijs: €1132,00 + €556,44 (taksen)= €1688,44 Vlucht Auckland-Los Angeles Datum NZ2 22u.30 03/04/’14 03/04/’14 14u.45 Vlucht Los Angeles-München Datum LH453 17u.05 03/04/’14 04/04/’14 13u.25 Vlucht München-Brussel Datum LH2296 21u.25 04/04/’14 04/04/’14 22u.45 Prijs: €1662,00 + €109,00 (taksen)=€1771,02 Totaal som vluchten= €3459,46 Prijs voor 2pax inclusief vlucht en huurauto voor de periode 26/03/2014 – 04/04/2014 is dus €5213,59.
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
58
Hoofdstuk 5: Conclusie 5.1 Slotconclusie Film heeft doorheen de geschiedenis een lange weg afgelegd om van een simpel idee om plaatjes te laten bewegen, het te schoppen tot een succesvol product. Zijn rol veranderde in de loop der jaren van puur entertainend en educatief, naar een publicitaire en soms een propagerende rol. Marketingbedrijven begrepen dat ze via de film reclame konden maken voor hun product. Nu is reclame maken via film een miljoenen business. Het duurde echter tot het einde van vorige eeuw vooraleer ook de reisindustrie het nut zag van de film om hun producten te promoten. De eerste studie hieromtrent kwam pas uit in de jaren ’90 en de grote doorbraak kwam er na de release van ‘Lord of the Rings’ in Nieuw-Zeeland. De toeristische dienst van Nieuw-Zeeland startte meteen een grootschalige campagne om de filmlocaties te promoten. Met succes! Het aantal toeristen steeg en zo ook de inkomsten uit toerisme. Het succes in Nieuw-Zeeland leidde ertoe dat overal ter wereld steden proberen te figureren als filmlocatie met als doel de economie te doen boomen. De lobby om een filmlocatie te worden is niet te onderschatten. Wat de toeristische sector betreft bleef het enkel bij de incoming sector die het nut inzag van film-induced tourism. Het mag misschien gezegd worden dat de outgoing sector misschien een beetje achterbleef. Als we de markt gaan analyseren merken we dat er amper niche spelers bestaan die puur dit soort reizen verkopen. Als die er al zijn doen ze als bestemming vaak de Verenigde Staten aan en Nieuw-Zeeland. Desondanks zijn er genoeg touroperators die verwijzen naar films of filmlocaties om hun producten te gaan promoten. Andere spelers bieden wel enkele film-gerelateerde producten aanbieden. Zo doen sommigen de Universal Studio’s aan, anderen bieden movie-tours aan in hun optionele excursies. Thomas Cook doet dit bijvoorbeeld. Echter zou het voor een generalist geen goed idee zijn zomaar op deze markt te springen. Reden is omdat we hier te maken hebben met een te kleine niche. Generalisten spreken het grote publiek aan en creëren mainstream reispakketten. Een ander probleem voor de generalisten is dat het voor de consument vaak volstaat om een gewone pakketreis te boeken. Waarom zou een consument meer geld uitgeven aan eenzelfde reis omdat er een filmlocatie wordt aangedaan. Zeker als hij hetzelfde product goedkoper kan vinden op de markt. Een reisbrochure uitwerken rond enkel dit thema zou dan ook geen goede zet zijn voor generalisten. Toch kunnen generalisten een flinke duit verdienen als ze het juiste reispakket rond dit product ontwikkelen. Ze zouden bijvoorbeeld extra reizen kunnen aanbieden in hun bestaande brochures. Belangrijk hierbij is dat men een mainstream pakket aanbiedt voor een grote doelgroep. Het programma moet filmlocaties en filmelementen omvatten, maar tevens ook genoeg variëren. Ook moet er een hoge belevingswaarde aan het product gekoppeld worden. De voordelen van dit product voor een touroperator zijn dat het de mogelijkheid biedt om nieuwe bestemmingen te verwerken in hun brochures. Nieuwe bestemmingen staan ook gelijk aan nieuwe zakenrelaties. Een ander voordeel aan het product is dat het een vernieuwbaar product is. Men zal niet van vandaag op morgen stoppen met films maken.
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
59
Extra verwijzingen naar filmlocaties invoegen in hun brochures is ook een optie. Dit kan toegepast worden in dagprogramma’s, de informatie over een bestemming of bij de informatie van excursies. Een filmlabel in brochures verwerken kan ook voor extra promotie zorgen. Het moet een label zijn die tegelijk kwaliteit, klasse en film uitstraalt. Touroperators en generalisten moeten rekening houden met het feit dat films vaak hypes zijn. Tevens moeten ze rekening houden met auteursrechten en copyrights. Het is een ingewikkelde materie die van land tot land en van film tot film kan veranderen. Je kunt nu eenmaal niet zomaar een filmtitel op je toeristisch product plakken of je product aan een film koppelen. Een specifieke brochure uitwerken mag dan wel geen goed idee zijn, film gebruiken als een extra promotiemiddel is wel een goed idee. Generalisten kunnen eens experimenteren door enkele extra reizen te verwerken in hun brochures. Wie weet slaat het misschien wel aan.
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
60
Bronnen: Geschreven bronnen: Literatuur KONINGS, H., De Stand Des Tijds, Lannoo nv., Tielt, 2006, 191 pagina’s. DE VELDER, S., DE CNUYDT, I., Economie vandaag 2011, Academia Press, Gent, 2011, 415 pagina’s. Pers:
“Promoting destination via film tourism: An empirical identification of supporting marketing initiatives” - Journal of Travel Research, door Hubson en Ritchie, 2006 “Russen willen weten of Brugge echt een ‘Shithole’ is” – Het Nieuwsblad, 01/02/2011
Websites:
KRAAIJVANGER, T., geschiedenis van de film, internet, 22-01-2011, (http://www.scientias.nl/geschiedenis-van-de-film/23170). WIKIPEDIA, de geschiedenis van de film, internet, 09-06-2013, (http://nl.wikipedia.org/wiki/Geschiedenis_van_de_film). SPRANGERS, R., geschiedenis van de hollywood blockbuster, internet, 13-11-2012, (http://www.isgeschiedenis.nl/nieuws/geschiedenis-van-de-hollywood-bloc kbuster/). ENTERTAINMENT, Entertainment, Lolita, internet, 2013, (http://www.ew.com/ew/gallery/0,,20483133_20498719_906346,00.html #20532809). BROWN, M., Film of the book: top 50 adaptations, internet, 19-04-2006, (http://www.guardian.co.uk/uk/2006/apr/19/film.books). FGOV JUSTITIE, FGOV Justitie, Justel geconsolideerde wetgeving, internet, (http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl?language=nl&la=N &cn=2001070831&table_name=wet). FILMAPS, Filmaps, The American, internet, 2011, (http://www.filmaps.com/the-american-f-1948/). TOP 7 at, top 7 at, Salzburgs’ top 7 excursion destinations, (http://www.top7.at/en.htm). IMDB, IMDB, The lord of the rings, The fellowship of the ring, internet, 2013, (http://www.imdb.com/title/tt0120737/). IMDB, IMDB, The lord of the rings, the return of the king, internet, 2013, (http://www.imdb.com/title/tt0167260/). ONE CARIBBEAN, One carribbean, set jetting, internet, (http://www.onecaribbean.org/content/files/SetJetting.pdf). WALAIPORN, R., Film-induced tourism: inventing a vacation to a location, internet, (http://www.bu.ac.th/knowledgecenter/epaper/jan_june2009/pdf/Walaipo rn.pdf). VPRO, Cinema.nl , China na verwachting in 2020 grootste filmmarkt, internet, 30-11-2012, (http://www.cinema.nl/artikelen/9607958/china-naar-verwachting-in-202 0-grootste-filmmarkt).
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
61
UNWTO, New Zealand: basic data and indicators, internet, (http://resources.metapress.com/pdf-preview.axd?code=j4mmm48hlxxqw x82&size=largest). Toeristische informatie over Brugge, Shoot first, sight see later in Bruges, internet, (http://foto.brugge.be/city_film_office/moviemap_ned.pdf). Screen Flanders, Screen Flanders, internet, datum, (http://www.screenflanders.be/nl/home). Vlaams Audiovisueel Fonds, Vlaams Audiovisueel Fonds, internet, (http://www.vaf.be/algemene-info/). Screen Flanders, Screen Flanders: missie en doelstelling, internet, (http://www.screenflanders.be/nl/filmloket/missie-en-doelstellingen). Flanders Image, c/o Flanders Film House, Flanders Image, internet, (http://www.flandersimage.com/about-us). Holiday Specialists, Holiday Specialists, internet, (http://www.holidayspecialists.com.au/). House of travel, House of travel, internet, 2004-2012, (http://www.houseoftravel.co.nz/home.htm). Zicasso, Lord Of The Rings Tour: A New Zealand Adventure, internet, (http://www.zicasso.com/luxury-vacation-new-zealand-tours/lord-rings-to ur-new-zealand-adventure). First Light Travel, Lord Of The Rings Group Tours – 14 days Auckland to Queenstown, internet, (http://www.firstlighttravel.com/group-tours/adventure-tours/lord-of-the-r ings-group-tours). South Pacific Travellers, Independent Lord Of The Rings Tour, internet, 2012-2013, (http://www.southpacifictravellers.co.nz/lotr.asp#sthash.jYZSdtVL.dpbs). Azura Travel, Citytrips USA, internet, 2013, (http://www.azura-travel.com/city_usa_nl.htm). USA Travel, De USA Specialist, internet, April 2013 - Maart 2014, (http://www.usatravel.be/Files/media/Brochures/USA-NL-2013-BAT-br.pdf ). Fox Tours Reisen, Fox Tours Reisen, internet, (https://www.foxtours.de/index.php). Fox Tours Reisen, USA Westen – Mietwagenrundreise, internet, (https://www.foxtours.de/site/pages/tree_0/reiseziele/reiseziele.php?finde r_action=detail&oid=3165259917&applysearch). Fox Tours Reisen, Neuseeland – Rundreise, internet, (https://www.foxtours.de/site/pages/tree_0/reiseziele/reiseziele.php?finde r_action=detail&oid=518017342&applysearch). Fox Tours Reisen, Marokko – Rundreise, internet, (https://www.foxtours.de/site/pages/tree_0/reiseziele/reiseziele.php?finde r_action=detail&oid=1504484724&applysearch). Meier’s WeltReisen, Meier’s WeltReisen, internet, (http://www.meiers-weltreisen.de/). Meier’s Weltreisen, Western Triangle, internet, (http://www.meiers-weltreisen.de/rundreisen/western-triangle;LAX26000)
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
62
Meier’s Weltreisen, Zauber des Magreb, internet, (http://www.meiers-weltreisen.de/rundreisen/zauber-des-magreb;CMN00 905). Thomas Cook Duitsland, Fernreisen, internet, (http://www.thomascook.de/fernreisen). Thomas Cook Duitsland, Nordamerika > USA > Los Angeles, internet, (http://ausfluege.thomascook.de/results.php?nlid=l179). Thomas Cook Duitsland, Nordamerika > USA > New York, internet, (http://ausfluege.thomascook.de/results.php?nlid=l59). Comptoir des voyages, Get your kicks at route 66, internet, (http://www.comptoir.fr/voyage/itinerant-autotour/etats-unis/voyage-rout e-66-310_F_1_r.aspx). TUI France, TUI France, internet, 2012, (http://www.tui.fr/). TUI France, TUI Brochure, internet, lente – zomer 2013, (http://www.brochuresenligne.com/docs/brochures/tui_2013.html). UK Directory, Latest Tour Operators Listings, internet, 2013, (http://www.ukdirectory.co.uk/travel-and-accommodation/tour-operators/ ) Kuoni Travel UK, Deep south classic itinerary, internet, 2013, (http://www.kuoni.co.uk/usa/tours/deep-south-classic/itinerary). Kuoni Travel UK, Exquisite Destinations of the West, internet, 2013, (http://www.kuoni.co.uk/usa/tours/exquisite-destinations-of-the-west/itin erary). World Travel Awards, World Travel Awards, internet, 2013, (http://www.worldtravelawards.com/). Etihad Holidays, India, internet, (http://www.etihadholidays.com/holidays/Countries_India.aspx). Tucan Travel, Marocco & Sahara, internet, , (http://www.tucantravel.com/tour/itinerary/morocco-and-sahara/moms). Adventure Life, Adventure Life, internet, , (http://www.adventure-life.com/). Film crew travel, About Us, internet, 29-05-2006, (http://www.filmcrewtravel.com/modules.php?name=Content&pa=showpa ge&pid=14). Plazilla, Hoe functioneert het concentratievermogen van de mens?, internet, 2012, (http://plazilla.com/hoe-functioneert-het-concentratievermogen-van-de-m ens). FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie , Duur van auteursrechten, internet, 2013, (http://economie.fgov.be/nl/ondernemingen/Intellectuele_Eigendom/aute ursrecht/Bescherming_door_auteursrecht/duur/#.UhJAFZJSgb1). Hirtle, P.B., Copyright term and the public domain in the United States, internet, 3-1-2013, (http://copyright.cornell.edu/resources/publicdomain.cfm). Lyndon, B., Biographical Data, internet, januari 1999, (http://www.jsc.nasa.gov/Bios/htmlbios/glenn-j.html). Movie Locations, Thelma and Louise film locations, internet 21-05-2013, (http://www.movie-locations.com/movies/t/thelma.html#.UhJCHJJSgb3).
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
63
FOD Buitenlandse Zaken, Reisdocumenten, internet, 2012, (http://diplomatie.belgium.be/nl/Diensten/Op_reis_in_het_buitenland/reis documenten/). Alles Amerika, Reistips Amerika, internet, 2013, (http://www.allesamerika.com/reistips-amerika.html#15).
Brochures: THOMAS COOK, Reisbrochures Thomas Cook, internet, 2013, (http://vakantie.thomascook.be/thomascook-netwerk/reisbrochures.aspx). THOMAS COOK, Vliegvakanties deel 2 zomer 2013, Gent, november 2012, 432 pagina’s, (brochure). THOMAS COOK, USA, Canada & Bahama’s, Gent, december 2012, 96 pagina’s, (brochure). JETAIR, Oceanië, zomer 2013, 35 pagina’s, (brochure). JETAIR, USA, Canada, Bahama’s & Puerto Rico, zomer 2013, 107 pagina’s, (brochure). JETAIR, Afrika & Midden-Oosten, Winter 2012-2013, 83 pagina’s, (brochure). JETAIR, Vliegvakanties Exotisch, Zomer 2013, 154 pagina’s, (brochure). JETAIR, Vliegvakanties Middellandse zee & Europa, Zomer 2013, 786 pagina’s, (brochure).
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
64
Bijlages: E-mails: Mail 1:Jetair: Beste Tom, Van een origineel eindwerk gesproken ! Tof idee! Dat alleen al verdient extra punten J Nu, om op je vragen te antwoorden : Graag had ik geweten waarom Jetair geen brochure heeft rondom filmlocaties en waarom het dus niet op deze nichemarkt inspeelt? Zou Jetair het nuttig vinden om een bestaande pakketreis extra in de verf te zetten of te promoten aan de hand van een 'filmlabel'? ja, voor zover het een breed publiek aanspreekt, dat betekent dat het locaties van verschillende kaskrakers moeten zijn (bv locaties van sex&the city is populair). Waarom : omdat wij een volume touroperator zijn, die de geen product ontwikkeld voor de echt kleine niches. En ja, voor zover de filmlocaties geconcentreerd liggen. Zo zijn er in Londen en New York, en in verschillende andere steden wandelroutes of zelfs excursies met gidsen (1) langs plaatsen waar bepaalde films opgenomen zijn. Meestal zijn dit routes die bekend gemaakt worden door de toeristische diensten van de steden of streken, en dus is deze informatie vrij toegankelijk voor elke klant. Je kan deze info dan als touroperator bezorgen aan je klant als een extra service, maar daarvoor koopt de klant zijn accommodatie/vlucht nog niet bij jou als TO, net omdat die info vrij verkrijgbaar is. Dus wij zouden interesse hebben om dergelijk product te verkopen als het volume kan leveren, en als we een product kunnen aanbieden dat de klant enkel bij ons kan vinden. Heeft Jetair ooit met dit idee gespeeld en zoja: waarom werd dit verworpen of nooit verder uitgewerkt? Neen. (1) : zie http://www.jetair.be/citytrips/urban-adventure.htm?CITY_SKY_ua http://wereldreizen.jetair.be/nl/Usa-Canada-Bahama's/USA/Excursies/Individuee l/New_York_excursies/5U_6_22003/ Dus we bieden deze doelgroep aanbod aan, maar als een extra bovenop hun basisreis. Omdat de focus ligt op de bestemming, en niet op de niche. De focus ligt op de “mainstream”-klant, die bieden we ook “mainstream” extra’s aan, waaronder de mainstream-filmgeralteerde zaken. Succes verder! Annemarie Van Hecke Research & Development Manager TO Production Charter Holidays Jetair NV Gistelsesteenweg 1 - B-8400 Oostende - Belgium Tel: + 32 (0)59 56 59 14 - Fax: + 32 (0)59 56 59 91
[email protected] www.jetair.be
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
65
Aan:
[email protected] Onderwerp: Filmreizen Geachte heer, Geachte mevrouw, Ik ben Tom Willems, een laatste jaars student Toerisme- en recreatiemanagement. Om mijn opleiding af te sluiten ben ik op dit moment bezig aan een bachelorproef of eindwerk rondom film en toerisme. Heel concreet probeer ik te achterhalen of het voor een touroperator als Jetair interessant is om een product te ontwikkelen rond setjetting. Dit kan een brochure zijn rondom filmlocaties als bestemming of simpel weg het hanteren van een label die aan moet geven dat een bepaald product filmlocaties aandoet. Graag had ik geweten waarom Jetair geen brochure heeft rondom filmlocaties en waarom het dus niet op deze nichemarkt inspeelt? Zou Jetair het nuttig vinden om een bestaande pakketreis extra in de verf te zetten of te promoten aan de hand van een 'filmlabel'? Heeft Jetair ooit met dit idee gespeeld en zoja: waarom werd dit verworpen of nooit verder uitgewerkt? Hopelijk kunt u mij wat verder helpen via het beantwoorden van deze 3 vragen. Met vriendelijke groeten en dank bij voorbaat, Tom Willems Student TRM S6 Howest
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
66
Mail 2: Thomas Cook Aan: Willems Tom CC:
U hebt geantwoord op 14-5-2013 13:03.
Beste Tom Via Sula Verdievel van onze HR afdeling heb ik je vraag ontvangen rondom film en toerisme. Op zich een leuk idee. Zelf hebben wij hier nog niet bij stilgestaan in het verleden. Echter volgende bedenkingen / obstakels. Hou er wel rekening mee dat ik antwoord vanuit het perspecitief Sun&Beach holidays (dus geen city trips of dergelijk) Er zouden voldoende interessante locaties moeten zijn op één en dezelfde bestemming Het is inderdaad een nichemarkt, waar Thomas Cook in eerste instantie een “massa” TO is. We moeten ook opletten met copywrite. Je kan/mag zomaar niet alle mogelijke filmtitels vrij gebruiken Om een rondreis te kunnen organiseren hebben wij steeds nood aan een minimum aantal deelnemers om uit de kosten te komen (vervoer, chauffeur, gids, ….) en dit is zeker in een niche gebeuren geen evidentie Om een kwalitatieve rondreis rond dergelijk thema te organiseren, heb je ook geen gespecialiseerde gids nodig. Die moet natuurlijk voldoende van het onderwerp afweten, maar voor onze klanten is het ook belangrijk dat deze gids bij voorkeur NL + FR spreekt. Door het “beperkte” aanbod (voldoende filmlocaties op één en dezelfde bestemming) is een separate brochure zeker niet mogelijk. Een label daarentegen zou dan wel tot de mogelijkheden behoren. In een aantal bestaande rondreizen worden wel filmlocaties aangedaan. Bv Petra (Indiana Jones), Tunesië/Djerba (Star Wars) en waarschijnlijk nog wel andere.
Conclusie is dat het waarschijnljk niet haalbaar is om een dergelijk programma uit te werken, maar een label dat kan gebruikt worden bij de bestaande rondreizen kan een interessante optie zijn.
Hopelijk weet je hierdoor iets meer. Indien nog vragen mag je me steeds mailen of bellen (zal wel woensdag en donderdag moeilijk te bereiken zijn door allerhande meetings) Mvg Dirk Dirk Celis – Head of Product Managment Team Tramstraat 65, B-9052 Gent Phone: +32 9 248 47 31 – fax: +32 9 241 15 20
[email protected] www.thomascook.be, www.neckermann.be, www.pegase.be, www.thomascookairlines.be Deze e-mail en de bijgevoegde bestanden zijn strikt vertrouwelijk en enkel bestemd voor de geadresseerde(n). Het kopiëren, verdelen of ander gebruik van deze e-mail en de bijgevoegde bestanden is strikt verboden. Verwijder het bericht indien u het per vergissing ontving. Tenzij anders verklaard door de afzender, dient elke verklaring als een persoonlijke mening of opvatting te worden beschouwd.
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
67 Aan:
[email protected]
Geachte, Ik ben Tom Willems, een laatste jaars student Toerisme- en recreatiemanagement. Om mijn opleiding af te sluiten ben ik op dit moment bezig aan een bachelorproef of eindwerk rondom film en toerisme. Heel concreet probeer ik te achterhalen of het voor een touroperator als Thomas Cook of Neckermann interessant is om een product te ontwikkelen rond setjetting. Dit kan een brochure zijn rondom filmlocaties als bestemming of simpel weg het hanteren van een label die aan moet geven dat een bepaald product filmlocaties aandoet. Graag had ik geweten waarom Thomas Cook/Neckermann geen brochure heeft rondom filmlocaties en waarom het dus niet op deze nichemarkt inspeelt? Zou Thomas Cook/Neckermann het nuttig vinden om een bestaande pakketreis extra in de verf te zetten of te promoten aan de hand van een 'filmlabel'? Heeft Thomas Cook/Neckermann ooit met dit idee gespeeld en zoja: waarom werd dit verworpen of nooit verder uitgewerkt? Hopelijk kunt u mij wat verder helpen via het beantwoorden van deze 3 vragen. Met vriendelijke groeten en dank bij voorbaat, Tom Willems Student TRM S6 Howest
Mail 3: Herman Konings Aan: Willems Tom
U hebt geantwoord op 27-7-2013 13:54.
Waarom niet, beste Tom. Ik heb geen studiegegevens desbetreffend, maar filmocaties spreken wel tot de verbeelding [zie het effect van films als Lord of the Rings op N-Zeeland, La Vitta è Bell op Arrezzo, de Da Vinci Code (vooral dan het boek) op Parijs en Schotland, etc.]. Het pasvolledig in het storytelling-verhaal waar reizigers behoefte aan hebben. Vooral de (nog steeds in de schoenen staande) BYOD-trend (bring your own device) geeft extra mogelijkheden : via Augmented Reality-achtige toepassingen (zoals Layar) op je smartphone en tablet verrijk je je bezoek aan beroemde filmlocaties ... Een aantrekkelijke meerwaarde voor touroperators, me dunkt, maar het blijft 'niche'. Lijkt me ook meer iets voor TO's die op jongeren/jongvolwassenen gericht zijn (genre Joker en Koning Aap) dan voor mainstream TO's ... Hopelijk heb je iets aan deze bescheiden bijdrage, veel succes met je studie, mvg, Herman Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
68 Aan:
[email protected]
Geachte heer Konings, Als student in het laatste jaar Toerisme en recreatiemanagement aan de Howest in Kortrijk maak ik een studie om te weten te komen of het voor grote touroperators als Thomas Cook en Jetair interessant is om een brochure uit te brengen omtrent filmlocaties. Ik weet reeds dat dit niet het geval is en denk dat het gebruik van een filmlabel om aan te geven dat een bepaalde bestemming filmlocaties aanbiedt efficiënter zou zijn. Graag had ik geweten of u van mening bent dat het gebruik van filmlabels de verkoop van reispakketten zou stimuleren? En waarom zou dit al dan niet de klant stimuleren om te aankoop over te gaan? Ik hoop dat u de tijd vind om mij te helpen met dit onderzoek. Met dank bij voorbaat en vriendelijke groeten, Tom Willems Student TRM Howest - Kortrijk
Bijlages: Bijlages Hotels:
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
69
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
70
Bijlages vluchten:
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
71
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
72
Bijlage huurauto’s:
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
73
Bijlage excursies:
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
74
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013
75
Statestieken en tabellen: Tabellen:. Tabel1: Cijfers uit het jaarlijks rapport 2006-2010 van UNWTO voor Nieuw-Zeeland Tabel 2: Hudson en Ritchie: “Promoting destination via film tourism: An empirical identification of supporting marketing initiatives”, in ‘Journal of Travel Research’ (2006) Tabel 3:Mogelijkheden Jetair Tabel 4:Mogelijkheden Thomas Cook Tabel 5:Vermelding of extra reis
Film-induced Touroperating
Tom Willems
Academiejaar 2012-2013