Ferslach fan de earste diskusjebyienkomst oer de bestjoerlike takomst fan de gemeente Ferwerderadiel. Datum: 17 april 2013 om 19.30 oere
Plak: MFC It Trefpunt, Hallum
Oanwêzich: 74 ynwenners Hallum en omkriten, riedsleden en kolleezje fan B&W, amtners, Erwin van de Pol (gasthear en petearlieder), Hedwig Terpstra (notuliste De Griffel)
Iepening Wethâlder Talsma iepenet de byienkomst en hjit elkenien fan herte wolkom, ek út namme fan de gemeenterie. De rie wol graach hearre wat der libbet by de ynwenners en ynformaasje ferstrekke. Hy jout it wurd oan petearlieder Erwin van de Pol. Presintaasje referindum gemeente Ferwerderadiel Erwin van de Pol geeft aan dat de bedoeling van deze avond is om de inwoners aan het woord te laten en voor te lichten over de toekomst van Ferwerderadiel en niet om een politieke discussie te houden. Hij houdt een korte presentatie over het onderwerp van vanavond. In 1994 waren er nog 636 gemeenten in Nederland, nu zijn het er 408. Onder Thorbecke waren dat er nog 1200. Súdwest-Fryslân is intussen heringedeeld. Er zijn rapporten over herindeling waarin staat dat herindeling goedkoper of juist duurder is. In Denemarken zijn ze in drie maanden van 271 naar 98 gemeenten gegaan en hebben ze de provincies afgeschaft. Meer gemeenten kan ook: Slovenië breidt het aantal gemeenten uit. In Duitsland zijn gemeenten van vijf inwoners en van 3,4 miljoen. Het kabinet Rutte I heeft in 2011 een beleidskader gemaakt voor herindeling. Dat gaat over draagvlak, inhoudelijke noodzaak en een aantal overige criteria. We zijn vanavond bij elkaar met het oog op het maatschappelijk draagvlak. De raad is benieuwd hoe de inwoners van Hallum en omgeving tegenover herindeling staan. Het kabinet Rutte II ziet volgens het regeerakkoord gemeenten van meer dan 100.000 inwoners als ideaal. Op 13 maart jl. heeft minister Plasterk iets gas terug genomen. Uitgangspunt is dat gemeentelijke herindeling van onderop tot stand moet komen. Eindperspectief van het huidige kabinet is dat het aantal gemeenten van ongeveer 400 naar 100-150 teruggaat en vijf grote landsdelen. Te beginnen met een teruggang van 400 naar 300. De decentralisatiebrief van minister Plasterk van 19 februari 2013 gaat over de 3D’s op het gebied van arbeid en inkomen, jeugdzorg en de AWBZ. Uiterlijk 31 mei a.s. moeten de gemeenten kenbaar maken met welke gemeenten ze de 3D’s gaan oppakken. Dat samenwerkingsverband moet er op 1 januari 2014 zijn. De niet vrijblijvende samenwerkingsverbanden moeten een minimale omvang hebben van 100.000 inwoners. Plasterk wil lappendekens voorkomen en er wordt wetgeving overwogen. De raad van Ferwerderadiel beslist over de bestuurlijke toekomst van Ferwerderadiel en gaat vanavond luisteren naar de inwoners. In Fryslân is iets bijzonders aan de hand, want daar wordt nog naar de provincie geluisterd en in veel provincies is dat helemaal niet het geval. De gespreksleider was betrokken bij de Middelseesamenwerking met zijn ups en downs. De vraag is welke kant de gemeente op gaat. Dantumadiel, Kollumerland en Dongeradeel enerzijds en anderzijds speelt in Hallum de gemeente Leeuwarden ook heel erg. Partners & Pröpper heeft onderzoek gedaan en heeft vier ontwikkelingen in de omgeving van Ferwerderadiel vastgesteld: sterke toename van de opgaven, de krimp in de regio, broze economie en werkgelegenheid, opgaven moeten anders worden opgepakt - de vraag is of paspoorten en rijbewijzen over vijf jaar nog via de gemeente verstrekt worden -, de financiële risico’s nemen toe en het regionaal krachtenspel verandert. Er zijn gemeenten die er bewust voor kiezen om zelfstandig te blijven, zoals de gemeenten Wageningen en Staphorst.
De kern van het rapport is: scenario 1, de regiegemeente. Volgens Partners & Pröpper is dit scenario geen optie voor Ferwerderadiel. Scenario 2 is verregaande samenwerking via ambtelijke fusie. Elke gemeente heeft zijn eigen bestuur en daaronder zit een ambtelijke organisatie die voor die drie gemeenten werkt. Scenario 3 is herindeling en daarvan vindt Partners & Pröpper dat het uitvoerbaar is. Er is ook een rapport van accountantskantoor PWC verschenen, een financiële verkenning van de samenwerkingsverbanden. Samenvoeging zowel ambtelijk als bestuurlijk leidt tot aanzienlijke structurele voordelen, zegt PWC. Naast financiële voordelen zijn ook kwalitatieve voordelen het gevolg: toename van slagkracht en professionaliteit van de organisatie. PWC heeft ook de terugverdientijd uitgerekend. Het scenario voor ambtelijke samenvoeging zou terugverdiend zijn in minder dan drie jaar. Bij het scenario bestuurlijke samenvoeging heb je geen terugverdientijd. Bij herindeling zou direct een financieel voordeel optreden. Alleen deze week zijn er al weer vier rapporten verschenen waarin in het ene staat dat herindeling duurder is en het andere stelt dat het goedkoper is. Dongeradeel en Kollumerland spreken zich uit voor herindeling. Het gemeentebestuur van Dantumadiel beraadt zich nog op de bestuurlijke vorm voor de toekomst aan de hand van verschillende scenario’s. Leeuwarderadeel richt zich op Leeuwarden. In Hallum leeft ook eventueel samengaan met Leeuwarden, maar het probleem is dat er nog een gemeente tussen zit. Vraag 1 van het referendum van Ferwerderadiel is: herindeling of samenwerking? Vraag 2 is: stad of wad? De vragen staan ook op de website van de gemeente: www.ferwerderadiel.nl. Het referendum wordt gehouden op 29 mei 2013. Diskusje ûnder lieding fan Erwin van de Pol Piet Bremer merkt op dat der finansjele foardielen binne by weryndieling. Hy fynt it spitich dat der trije ferskillende mieningen binne by it kolleezje fan B&W. De boargemaster wol selsstannich bliuwe en de wethâlders sjogge wat breder. Yn Hallum hat al in enkête west. Hast 80% wie foar gearwurking yn Middelsee. Hy fynt it spitich dat it ôfkapt is mei It Bilt en Menameradiel. No lûkt syn hert nei Ljouwert; Dongeradiel lûkt him net. Sybren Tjepkema hat bouboer west. Hy freget wat de yndustry fan Hallum fan Ljouwert ferwachtet. Hy tinkt dat as earste it swimbad fan Hallum tichtgiet en hat dêr ferskriklik muoite mei. Hy fynt dat Dongeradiel krekt like goed is as Ferwerderadiel. Hy pleitet derfoar om selsstannich te bliuwen. No al freget Súdwest-Fryslân om bystân omdat se it net mear betelje kinne fanwege de wachtjildregeling. Hy ferwachtet net dat weryndieling foardielen bringt. Sieb Boonstra merkt op dat de gespreksleider net zei dat een groot deel van Hallum voorstander is om bij Leeuwarden te gaan, maar dat dat moeilijk ligt vanwege de tussenliggende gemeente. Hij dacht dat Stiens ervoor gekozen had om naar Leeuwarden te gaan. Als die fusie plaatsvindt dan is er toch niets dat ons kan beletten om daarbij aan te sluiten? Als Leeuwarderadeel zou kiezen voor Franekeradeel en Het Bildt, dan zou het eigenlijk onmogelijk zijn om aan te sluiten bij Leeuwarden. Erwin van de Pol geeft aan dat hij ervan uitgegaan is dat het een onderwerp zou kunnen zijn dat vanavond kan leven. Er zijn een paar juridische problemen. Binnenlandse Zaken wil liever niet dat herindeling op herindeling volgt, omdat dat het ambtelijk apparaat van Leeuwarden te zwaar zou belasten. Het tweede probleem is of Leeuwarden dat wel zou willen. Sieb Boonstra denkt van wel. Waarom denkt de gespreksleider dat Leeuwarden dat niet zou willen? Erwin van de Pol geeft aan dat de belasting van het ambtelijk apparaat buitengewoon hoog kan zijn als er sprake is van twee herindelingen. Een deel van Boarnsterhim komt ook bij
Leeuwarden. Het is de vraag of er een politieke meerderheid in Leeuwarden is om er nog meer plattelandsgebied bij te hebben. Frans van Meerloo uit Hallum vraagt wat dan het nut is van deze avond. Erwin van de Pol geeft aan dat het nuttig is om naar de inwoners te luisteren. De wet ARHI regelt herindelingen en daar zitten termijnen in. Je moet heel goed opletten wanneer je overgaat tot herindeling of niet. Frans van Meerloo vraagt zich nogmaals af wat het nut is van de bewonersavonden, als er van te voren al zoveel dingen opgeworpen worden. Erwin van de Pol zegt dat het er niet alleen om gaat of Ferwerderadiel naar Leeuwarden gaat of niet. Er zijn ook nog drie andere partijen waar wellicht een fusie mee plaatsvindt en er is ook nog de optie van zelfstandig blijven. Dat wil de politiek vanavond horen. Frans van Meerloo denkt dat het, gezien de enquête, zo klaar is als een klontje voor Hallum. Als hij denkt aan aansluiten bij Dongeradeel wordt het hem al donker voor de ogen. Erwin van de Pol merkt op dat het op termijn niet uitgesloten is dat Leeuwarden wel Hallum erbij zou willen hebben. Met een nodige fasering voor Boarnsterhim en Leeuwarderadeel zou er wel een kans kunnen ontstaan. Hij geeft alleen mee wat de hindernissen zouden kunnen zijn. Frans van Meerloo hoopt wel dat de industrie in Hallum, met een dikke 850 arbeidsplaatsen, meegenomen wordt in het verhaal. Hij kan zich niet voorstellen dat dit in Dongeradeel ook zo is. In Kollumerland heb je allemaal weiland. Hij zou heel graag willen dat Hallum bij Leeuwarden aansluit, ook voor de industrie. Peter Esselaar wil het verhaal van Frans van Meerloo wat nuanceren. Het gaat hem net iets te gemakkelijk als er gezegd wordt dat Hallumers allemaal wel richting Leeuwarden willen. Welke kant je ook kiest, Leeuwarden of Dongeradeel, je komt aan het voeteneind. Dan kiest hij voor het voeteneind van Dongeradeel, want dan is de kans het grootst dat het zwembad hier open blijft en dat het bedrijfsleven met eenzelfde gemeentebestuur van doen heeft als nu. Hij denkt dat als het gros van de ondernemers (als er sprake is van een artikel 9 procedure of iets anders) bij het gemeentebestuur van Leeuwarden aanklopt, ze een dichte deur aan kunnen treffen. Of dat het gemeentebestuur van Leeuwarden zegt dat de bedrijven zich maar in Leeuwarden moeten vestigen. Erwin van de Pol merkt op dat we niet weten wat Leeuwarden doet en wil. Riedslid De Vries (CDA) jout oan dat op it momint dat it beslút dat Ferwerderadiel weryndielt, de keuze spilet wêrhinne. As sein wurdt dat Hallum foar de yndustry nei Ljouwert moat, dan is de logyske keuze dy’t dêroan hinget dat we ek kieze foar weryndieling. As it in fúzje wurdt tusken amtners, of as de gemeente selsstannich bliuwt, dan is der gjin sprake fan dat Hallum út Ferwerderadiel ferdwynt. By in amtlike fúzje kin de gemeentegrins bliuwe sa’t dy is en bliuwt it stikje amtlike ûnderstiping dat no nedich is om de boargers goed te betsjinjen. Loes Sytsma wol witte wêrom’t it ferhaal fan Middelsee ôfkapt is.
Erwin van de Pol heeft in eerste instantie de vier colleges mogen begeleiden. Vervolgens heeft hij met de gemeentesecretaris in de stuurgroep gezeten. Hij heeft geproefd, als je het vergelijkt met elders, dat er op een hele nette manier met elkaar gezocht is naar een mogelijkheid om ambtelijk samen te werken. Het werd wat moeizaam op het moment dat er taakvelden voor de samenwerking moesten worden geselecteerd. Uiteindelijk is dat gelukt en zijn er negen taakvelden geselecteerd. Hij heeft een aantal maanden samen met een aantal ambtenaren implementatieplannen gemaakt voor Middelsee. Hij heeft daar een groot enthousiasme geproefd van veel ambtenaren. Aan de bestuurlijke kant waren er de nodige ups en downs. Die ups en downs waren niet in Het Bildt. Eén van de voorwaarden voor zo’n samenwerking is dat het bestuur er voor moet staan en dat voelde hij niet altijd. Loes Sytsma freget har ôf oft in amtlike fúzje wol takomst biedt, sjoen de problemen út it ferline. Wat kostet dat wol net? Dat kin dizze gemeente him dochs net permittearje? Erwin van de Pol zegt voor de duidelijkheid dat Middelsee van de baan is en voorlopig ook niet meer terugkomt. Loes Sytsma merkt op dat by in mooglike amtlike fúzje mei Dongeradiel datselde probleem wer boppe wetter komme kin. Erwin van de Pol zegt dat dat afhangt van de besturen die in die constellatie bij elkaar zitten. Hij komt wel bij samenwerkingsverbanden waar de besturen elkaar wel goed weten te vinden. Loes Sytsma merkt op dat je dat net fantefoaren witte. Erwin van de Pol beaamt dat. Het is geen wetmatigheid bij een ambtelijke samenwerking dat de besturen elkaar niet weten te vinden. Sieb Boonstra sluit zich daarbij aan. Hij vraagt of het college spijt heeft dat Middelsee niet is doorgegaan, want er had volgens hem veel ellende kunnen worden voorkomen. Hij weet zeker dat een fusie met Het Bildt en Stiens bij het publiek heel erg leefde. Burgemeester Van den Berg geeft aan dat de situatie zoals Erwin van de Pol die heeft geschetst in feite klopt. Er was een enorme ambtelijke inspanning om de goede dingen te doen. We zijn indertijd als Middelseegemeenten de samenwerking aangegaan met het oogmerk om als zelfstandige gemeente te blijven functioneren en tot een stuk structuurversterking te komen. Dat lukte op veel terreinen goed. Op een gegeven moment zijn echter de bordjes verhangen. Er kwamen andere burgemeesters en die hadden een andere regie. Ze zetten als stip op de horizon om uiteindelijk te gaan fuseren als Middelseegemeenten. Zowel het college als de raad van Ferwerderadiel heeft altijd gezegd dat niet te willen, omdat er in het geval van fusie ook nog andere mogelijkheden zijn om naar te kijken. Er is een conferentie geweest bij camping De Blikvaart en zou de stap gezet worden. Uiteindelijk is echter de politieke terugkoppeling geweest van de wethouders naar de raad en is besloten om het niet te doen. Op dat moment is Middelsee uit elkaar gevallen. Dat is betreurenswaardig en dat heeft te maken gehad met personen in het bestuur; het lag niet aan de ambtenaren. Sieb Boonstra vraagt of Ferwerderadiel destijds de enige gemeente was die zelfstandig wilde blijven.
Burgemeester Van den Berg geeft aan dat de samenwerking inhield dat iedere gemeente zelfstandig bleef. Er waren verschillende tendensen. In Het Bildt heeft men van begin af aan gezegd dat men uiteindelijk een fusie wel zag zitten. Menaldumadeel heeft heel lang hetzelfde standpunt ingenomen als de gemeente Ferwerderadiel. Die gemeente wilde op een gegeven moment naar Leeuwarden. Daarmee is in feite het goede samenwerkingsverband uiteindelijk ten einde gekomen. Sieb Boonstra merkt op dat als je zo’n project aangaat en je van tevoren al zegt: wij doen mee, maar wij willen absoluut onze zelfstandigheid niet kwijt, je al een hele zwakke speler bent. Burgemeester Van den Berg is dat niet met hem eens. Overal in den lande, bijvoorbeeld de BEL-gemeenten (Blaricum, Eemnes en Laren) werken op dezelfde wijze en zo zijn er ook andere samenwerkingsverbanden. Het moet wel heel erg belangrijk zijn om uiteindelijk je eigen autoriteit op te geven. Er waren geen klachten dat dingen niet goed liepen in Ferwerderadiel. De verandering van de geesten binnen Middelsee is de oorzaak geweest dat het uiteen is gevallen. Foppe Oreel seit dat de petearlieder krekt sketst hat dat Dantumadiel noch gjin stânpunt ynnommen hat, mar de oare beide gemeenten ha wol in kar makke. Us gemeente wol selsstannich bliuwe. Hy ferwachtet in werhelling fan setten fan it Middelseeferhaal. Aanst wurdt it wer oars en komt der wer in oare boargemaster en begjinne we wer op ’e nij. Erwin van de Pol zegt dat niemand de garantie kan geven dat het dan beter gaat. In den lande zijn er heel veel voorbeelden waar het wel goed gaat. Foppe Oreel merkt op dat der trije ferskillende útgongspunten binne by fjouwer gemeenten. Riedslid Papma (GBF) seit dat as Ferwerderadiel kiest foar weryndieling yn elk gefal al trije fan de fjouwer gemeenten itselde wolle. De BEL-gemeenten wurde neamd as gemeenten dêr’t amtlike gearwurking wol wurket. Der binne just ek in protte oare gemeenten dy’t wol kieze foar weryndieling, wêrtroch’t je grutter en krêftiger wurde ek nei de boarger ta. It amtlik apparaat kin dan dúdlik syn keuzes meitsje en ek de kennis wurdt grutter. Hy is benijd hoe’t Dantumadiel der as fjirde gemeente oer tinke sil. Jeanette Buwalda vraagt voor wie het nu belangrijker is dat Ferwerderadiel zelfstandig blijft: voor het college of de bevolking? Zij vindt het niet belangrijk bij welke gemeente ze hoort, maar ze wil liever bij Leeuwarden dan bij Dongeradeel. Of Ferwerderadiel zelfstandig blijft kan haar niets schelen. Ze vraagt aan de gemeenteraad waarom we geen bindend referendum hebben, zoals in Leeuwarderadeel. Riedslid De Vries (CDA) jout oan dat de rie keazen hat foar in riedplachtsjend referindum. Dat betsjut dat de rie de ynwenners freget hokker kar sy wolle dat de rie makket. In riedjaand referindum hie ek út de befolking komme kinnen. By in binend referindum moatte je oer de hiele gemeente it opkomstpersintaazje fêststelle en hoefolle der oan foldwaan moatte. De rie wit hoe’t it algemiene gefoel is yn Hallum, mar wit ek wat dêr tsjinoer it algemiene gefoel yn bygelyks Burdaard is. Om elkenien rjocht te dwaan nimt de rie it referindum en de útslach dêrfan hiel serieus. It gefoel oer weryndieling is yn ús gemeente eins trijeliddich en dat hat de reden west om net te kiezen foar in binend referindum.
Frans van Meerloo hat yn de krante lêzen dat der twa gelykliedende rapporten wienen oer twa ferskillende gemeenten. De kosten dy’t neamd wurde binne yn beide rapporten itselde en dat liket him sterk. Hinget de rie dêroan? Riedslid Hijlkema (VVD) wol net leauwe dat Partners & Pröpper bedragen út oare rapporten oernommen hat. Frans van Meerloo freget wat foar de rie de wearde is fan de ûndersiken. Riedslid Van der Tol (CU) merkt op dat it yndie hast knippe en plakke is by it rapport fan Pröpper. De fraksje fûn it rapport hiel iensidich. It rapport fan PWC fûn ChristenUnie folle lykwichtiger. De fraksje fynt sosjale kohesy wichtich, dêr’t je tichtby de boarger stean kinne. Riedslid Hijlkema (VVD) seit dat út it rapport bliken docht wat de resultaten binne. Dat ferliket de fraksje mei de oare gemeenten en wat it saldo opbringt. By weryndieling komme we op fjouwer miljoen op jierbasis. Foar de VVD-fraksje is dat reden om te kiezen foar weryndieling. Riedslid Van der Tol (CU) fynt by it rapport fan Pröpper in probleem dat se in ferkearde taksaasje dien ha fan Middelsee, wylst de fraksje elke kear sein hat dat goed neitocht wurde moast wêrom’t Middelsee opset is. Yn Noardeast krije je itselde ferhaal. Je sprekke ôf dat je mei-inoar oplûke. Yn Middelseeferbân wie dat yn selsstannigens. Yn dit ferbân wolle je de boel fuortsterkje. Dantumadiel hat noch gjin stânpunt ynnommen, mar je moatte inoar wol de romte jaan om wol safier te kommen. Dêrom kiest de ChristenUnie foar in groeimodel dêr’t je sa lang mooglik selsstannich bliuwe sa lang it kin, want dan bliuwe je tichtby de minsken en dan kinne je altyd noch dy stip sette. Erwin van de Pol merkt nogmaals op dat het niet de bedoeling is om vanavond politiek te bedrijven. De heer Aarts merkt op dat hier de tendens is om naar Leeuwarden te gaan. Hij is het wel met Peter Esselaar eens dat Hallum twee keer aan het voeteneind van de gemeente komt. Als we naar Leeuwarden gaan dan is samenwerking uitgesloten. Dongeradeel heeft de stip op de horizon gezet. Hebben ze daar een tijdspad bij? Zijn er bij Dongeradeel, Dantumadiel en Kollumerland mogelijkheden om van samenwerking in een groeimodel naar elkaar toe te groeien en dan tot een fusie te komen als dat nodig is? Hoe hebben zij die stip staan? Riedslid De Vries (CDA) jout oan dat ôfpraat is dat op it momint dat Dantumadiel en Ferwerderadiel noch echt yn de keuze sitte, de oare gemeenten ús gewurde litte. Se sille it proses dus net frustrearje. Op it momint dat aanst dúdlik is wat Ferwerderadiel docht dan kin it sa wêze dat de stip in dúdlike ynfolling kriget. Riedslid Papma (GBF) soe leaver foar dúdlikheid kieze. Dan kinne je bettere keuzes meitsje en sizze hokker kant je út wolle. Dy stip op de hoarizon wie by Middelsee weryndieling. It kolleezje waard op in beskaat momint wol foar it blok set. Doe hat de rie sein: net fierder. Minister Plasterk wol graach gemeenten fan minimaal 100.000 ynwenners. Wy kinne mei fjouwer gemeenten in gemeente foarme fan 55.000-60.000 ynwenners. Dan ha we in goed apparaat en kinne we goed ús taken útfiere en hat de boarger in stik kwaliteit dêr’t se op rekkenje kinne. Gemeentebelang fynt dat we dêrfoar gean moatte.
De heer Aarts merkt op dat in Hallum een duidelijke tendens is om naar Leeuwarden te gaan. Of dat goed of slecht is zal de tijd uitwijzen. De gemeenteraad heeft in de tijd daarnaartoe wel een probleem, denkt hij. Er is dan maar één optie en dat is Hallum naar Leeuwarden, maar dat kan je de Flieterpen niet aandoen. Hij wil niet discussiëren over waar de grens wel of niet moet zijn. Hij is Hallumer, maar wil absoluut niet bij Leeuwarden. Hij wil liever aansluiten bij de plattelandsgemeente Dongeradeel, want dan heeft hij minder het gevoel om opgeslokt te worden. De politiek zal wel een keuze moeten maken. Bij een samenwerking of fusie met Dongeradeel, Kollumerland en Dantumadiel zal Hallum op tijd prijsgegeven moeten worden, als het dorp echt bij Leeuwarden wil. Jaap Heslinga fan Doarpsbelang Hallum merkt op dat takom wike yn de gemeenterie fan Ljouwert in diskusjestik oer de weryndieling komt. Dan sille we ek ûngefear witte wat dy kar is. It momint fan dit referindum is wol wat let, want oars hie de oare fariant miskien ek noch meinommen wurde kinnen troch Partners & Pröpper. As Plasterk nei 100.000 ynwenners wol, dan hoege we mei Ljouwert mar ien kear te weryndielen c.q. gearwurkje. Hy hopet dat it demokratysk proses syn gong kriget en dat der harke wurdt nei de boarger. It Middelseeferhaal is ôfblaasd. Hallum fynt it in miste kâns. As der in ferburgen aginda is, dat al dúdlik is hokker kant it útgiet, kom der dan mei op tafel, seit de sprekker. Johan Tigchelaar uit Hallum merkt op dat het prachtig was geweest als we een referendum hadden met de vraag: wilt u fuseren met Middelsee of wilt u fuseren met Noordoost? Maar dat is niet zo. Hij denkt dat het voor het referendum van belang is dat bij de drie opties voordat de burger zijn stem uit kan brengen een duidelijke omschrijving komt. Ambtelijke samenwerking kan nooit zonder bestuurlijke samenwerking. In hoeverre zal de bestuurlijke samenwerking bij verregaande samenwerking met die vier gemeenten vorm gaan krijgen? In het geval van gemeentelijke herindeling is het de moeite waard dat er wordt afgetast met Leeuwarden en Leeuwarderadeel of er mogelijk een fusie kan zijn. Mocht dat positief ontvangen worden, dan moet je dat uitonderhandelen. Je moet zorgen dat de belangen van de gemeente duurzaam veilig worden gesteld. Erwin van de Pol stelt voor nu even te pauzeren en een kop koffie te drinken. De heer Aarts merkt na de pauze op dat iedereen praat vanuit zijn gevoel. In Middelsee is de samenwerking aangegaan. Leeuwarden trok heel erg naar Leeuwarderadeel om die erbij te krijgen. Menaldumadeel was aan het vrijen met Harlingen en Franekeradeel. Als Ferwerderadiel met die vier verder had gekund was dat een optie. Anders was de keuze of naar Dongeradeel of bij Harlingen en Franekeradeel. Middelsee met Harlingen en Franekeradeel erbij is een andere keuze dan alleen Middelsee. Daarom begrijpt hij dat men toch de kant van Dongeradeel op kijkt. Piet Bremer merkt op dat de fraach is: binne we foar weryndieling of net? Hy tinkt dat 80% fan dizze seal wol weryndiele wol. Dan bepaalt de provinsje oft de Hijumerfeart of de Marrumerfeart de grins wurdt. Ljouwert hat in pear jier lyn skreaun dat se groeie woenen nei 200.000 ynwenners. Sy wolle Hallum wol ha, tinkt hy, mei 850 arbeidsplakken. Hy is foar weryndieling, as er sjocht nei de foardielen. Loes Sytsma is benijd nei de antwurden op de fragen fan Johan Tigchelaar. De foar- en neidielen fan de ferskate opsjes binne wichtich foar de boarger om te witten.
Johan Tigchelaar zegt dat je vragen zo kunt stellen dat daarin het antwoord besloten is en daar gaan we niet vanuit. Hij denkt aan een referendum met de drie opties met eventueel daar een supplement bij van: zou je in de regio Hallum nog willen onderhandelen met Leeuwarden indien het gemeentelijke herindeling wordt. De gemeenteraad heeft behoefte aan een objectieve meningsvorming van de burgers van Ferwerderadiel. De informatieverschaffing voordat je iets aanvinkt binnen een referendum is heel belangrijk. Nogmaals, ambtelijke samenwerking kan nooit zonder bestuurlijke samenwerking. Kijk naar ANNO. Als een referendum gehouden is, dan is een raad ook altijd nog onderhevig aan de invloeden van de provincie en van de andere vier gemeenten. Je moet sowieso regionaal samenwerken als het gaat om bijvoorbeeld infrastructuur, krimp en voorzieningen in de regio. Je bent van veel parameters afhankelijk wil je tot besluitvorming komen die ook duurzaam is en waar je later geen spijt van krijgt. Zorg dat we als Ferwerderadiel geen uitverkoop houden. Sybren Tjepkema wol witte wat de FNP tinkt hoe’t it komt as de yndustry fan Hallum nei Ljouwert giet. Hy miende dat de Middelseegemeenten in ôfspraak hienen om yn 2014 te beslissen hokker kant se útwoenen. Ien fan de riedsleden hat sein dat je ûnder in wedstriid de spulregels net feroarje. Riedslid Van der Heide (FNP) merkt op dat we net yn de takomst sjen kinne. We kinne wol besykje te sjen wat de gefolgen wêze kinne. Oant no ta hat wethâlder Hijma mei de provinsje en it bedriuwslibben yn Hallum dwaande west om in oplossing te sykjen foar de problematyk. As dêr kosten út fuortfloeie foar de gemeente dan sil dêr in priiskaartsje oanhingje en krije je kapitaalslêsten foar sa’n fjirtich jier. As Hallum nei Ljouwert giet komt dêr in tredde partij by. It kin net sa wêze dat Ferwerderadiel fierder praat oer saken dy’t yn de takomst foar Ljouwert binne, dus der sil in nije partij by de ûnderhannelings moatte. It kin ek wêze dat Ljouwert seit dat it probleem yn Hallum ek oplost wurde kin troch ien of twa fan de bedriuwen nei Ljouwert ta te heljen. Frans van Meerloo fynt dat je dan prate oer kapitaalsferneatiging en dat kin Ljouwert ek net drage. Riedslid Van de Heide (FNP) seit dat it dreger wurdt as der in partij by komt. Frans van Meerloo merkt op dat de bedriuwen hjir dan in strop om de nekke krije. Riedslid Van der Tol (ChristenUnie) seit dat it wichtich is dat der yn dizze perioade wat dien wurdt yn it ramt fan de Doniawei om Ferwerderadiel sa sterk te hawwen dat je net op in fuottenein komme. Raadslid Buenk (PvdA) vindt dat je de Doniaweg niet in één keer aan moet pakken, maar in een in tweeën gesplitst plan. Het A-plan heeft een reikwijdte t/m de beslissing of we gaan herindelen. Dan rekenen we uit wat dat gaat betekenen. Het B-plan heeft een looptijd t/m de volgende periode. Erwin van de Pol vraagt of dit nog met herindeling of de toekomst van Ferwerderadiel te maken heeft. Raadslid Buenk (PvdA) geeft aan dat hij antwoord geeft op de vraag en het antwoord van de FNP. Erwin van de Pol zegt dat het dan over politiek gaat.
Raadslid Buenk (PvdA) zegt dat het wel over herindeling gaat als we het hebben over de raadsperiode. De eerste vier jaar wordt er niet gefuseerd en niet heringedeeld. Dat kan pas na vier jaar. Het plan voor de Doniaweg moet volgens de PvdA in tweeën gesplitst worden t/m de raadsperiode die er aan komt en de rest daarna. Jaap Heslinga merkt op dat salang we noch Ferwerderadiel binne, je op basis fan dy gemeente ferantwurdlikheden drage nei de takomst ta, net allinnich foar de rest mar ek foar Hallum. De Hallumers ha wolris it gefoel dat se net op wearde skat wurde. It giet wol om ientredde fan de ynwenners fan de gemeente. Riedslid De Vries (CDA) merkt op dat der gjin sprake is fan dûbele aginda’s. De riedsleden binne hjir kommen om te lústerjen nei de ynwenners. De rie sil aanst mei it referindum al it mooglike dwaan om foar de ynwenners it bêste te kiezen. Erwin van de Pol constateert dat er geen vragen meer zijn en geeft het woord aan de burgemeester Ofsluting Burgemeester Van den Berg sluit de avond af. Hij merkt op dat het belangrijk is om de inwoners te horen over de toekomst van de gemeente. Hij wil de aanwezigen een compliment maken dat zij met grote getale zijn gekomen en bepaalde meningen hebben uitgesproken. Dat wordt meegenomen. Er volgen hierna nog drie discussieavonden, in Marrum, Ferwert en Burdaard. In de aanloop naar het referendum toe wordt geprobeerd om de informatie zoveel mogelijk te maximeren. De keuzes maak je inderdaad maar één keer en dat is het waard om daar goed over na te denken en over te stemmen. Het is het ook waard om met de uitslag verstandige dingen te doen. Het college is inderdaad wel wat verdeeld op dit punt. Als het gaat om zoiets belangrijks als het voortbestaan ofwel het opheffen van deze gemeente die meer dan honderden jaren heeft bestaan, zal de raad daar een goed besluit over moeten nemen. Hij hoopt dat alle stemgerechtigde inwoners komen stemmen op 29 mei a.s. Hij dankt de aanwezigen voor hun komst en voor hun aandacht. Hij sluit de bijeenkomst om 21.12 uur.
