Examenopgaven VBO-MAVO-D
2003
tijdvak 2 woensdag 18 juni 9.00 – 11.00 uur
NEDERLANDS SCHRIJFVAARDIGHEID D OPSTEL
Werk één van de 10 opdrachten uit.
Voor dit examen zijn maximaal 90 punten te behalen. 300030-504o2
Werk één van de volgende opdrachten uit. Zorg ervoor dat je opstel minimaal 500 woorden bevat.
PIERCING 1
Mensen willen zich altijd versieren, zo lijkt het soms. De nieuwste trend is piercing: het aanbrengen van ringetjes en knopjes in bijvoorbeeld neus, wenkbrauw, lip, tong of navel. Sommigen hebben zelfs hier niet genoeg aan. Æ Schrijf voor de schoolkrant een artikel over piercing. Maak duidelijk wat je van enkele piercings vindt door ten minste twee verschillende voorbeelden te bespreken. Maak duidelijk waarom je wel of niet een piercing hebt of zou willen hebben. Maak duidelijk hoe je ouders over piercing denken en wat je van hun reactie vindt. En hoe zou je reageren als een van de docenten met een piercing naar school zou komen?
HEEL GEWOON, TOCH ANDERS 2
Er zijn veel redenen om jezelf anders te voelen dan de gewone leerling. Andere leerlingen lijken vaak zo probleemloos door het leven te gaan. Jij bent misschien dyslectisch of hebt te maken met concentratieproblemen. Wellicht heb jij een grote taalachterstand of ben je een adhd’er. En ook van hoogbegaafdheid kun je op school vaak veel last hebben. Æ Schrijf in de schoolkrant een artikel over jouw situatie op school. Geef aan waarom jij denkt anders te zijn dan andere leerlingen en geef een voorbeeld waaruit dat blijkt. Vind jij dat de school goed met jouw probleem omgaat? Geef daarvoor ten minste twee argumenten. Hoe probeer jij anderen van jouw situatie bewust te maken? Geef ook aan welke steun je verwacht van je medeleerlingen.
DOOR DIK EN DUN 3
300030-504o2
Vrienden helpen elkaar door dik en dun. Ze komen altijd voor elkaar op, wat er ook gebeurt. Toch is het soms goed om elkaar eens flink de waarheid te zeggen. Echte vriendschap kan immers wel tegen een stootje. Of niet soms? Æ Schrijf een artikel voor ‘Vet’, een nieuw blad voor jongeren, waarin je duidelijk maakt wat jouw mening over echte vriendschap is. Geef met behulp van ten minste twee voorbeelden aan hoe jij en je vriend(in) elkaar door dik en dun hebben gesteund. Maak duidelijk wat het opleverde. Maak met behulp van een voorbeeld aannemelijk wanneer je een goede vriend(in) eens flink de waarheid mag zeggen. En waar ligt voor jou de grens? Wanneer kom jij op een punt dat je zelfs een heel goede vriend(in) laat vallen?
2
ga naar de volgende pagina
ONDERHANDELEN 4
Het argument ‘omdat ik het zeg’ klinkt niet meer zo overtuigend. Jongeren zijn mondiger en zelfstandiger geworden, willen serieus worden behandeld en nemen niet zo maar iets aan. Over van alles en nog wat moet tegenwoordig onderhandeld worden. Op school, thuis en met vrienden of klasgenoten worden vaak pas afspraken gemaakt, nadat er eerst uitgebreid is overlegd. Æ Beschrijf voor het jongerenblad ‘Pauze’ jouw ervaringen met onderhandelen. Werk ten minste drie voorbeelden uit. Eén voorbeeld heeft te maken met school, één voorbeeld met thuis en één voorbeeld met vrienden of klasgenoten. Beschrijf telkens de verschillende standpunten, hoe het onderhandelen verliep en wat het resultaat van het onderhandelen was.
WORDT VERVOLGD 5
Met een mavo-diploma kun je alle kanten op. Enkelen kiezen voor een vervolgstudie aan een havo-opleiding, maar de meesten kiezen voor een beroepsopleiding. Dikwijls kiezen jongeren voor een van de talrijke opleidingen aan een ROC, een regionaal opleidingencentrum. Dat kan iets technisch of economisch zijn, maar het kan ook een creatieve opleiding zijn en met theater of mode te maken hebben. Jij hebt je georiënteerd op een van de vele beroepsopleidingen. Æ Beschrijf voor de vervolgstudiegids van je school die je decaan aan het maken is, wat je weet van ten minste één beroepsopleiding. Vertel voor wie de opleiding is bedoeld en wat je er later mee kunt doen. Beschrijf ten minste twee vaardigheden en/of interesses die je moet hebben, om de opleiding te kunnen volgen. Vertel hoe de opleiding zich tijdens een open dag of een informatiemiddag presenteerde. Ga uitgebreid in op het gebouw en de sfeer van de opleiding.
EEN FANTASTISCH VERGEZICHT 6
Ze is geheel buiten het lichaam van de moeder gekweekt en genetisch geperfectioneerd: Bellaqua, de eerste aquariumbaby. De gelukkige ouders zijn tijdens een interactieve televisie-uitzending speciaal geselecteerd op intelligentie en aantrekkelijkheid. De kijkers thuis spelen daarin een beslissende rol. Æ Hierboven staat een voorbeeld van een mogelijke toekomst. Geef in ‘2050’, een themanummer van jullie schoolkrant, een beschrijving van jouw toekomstbeeld van het jaar 2050. Ga in op vier van de volgende onderwerpen: media, genetische manipulatie, studie, gezondheid, vrije tijd, woning, veiligheid, vervoer, milieu, medische ontwikkeling en gezin. Geef tenslotte aan waarom jij denkt dat de wereld van 2050 wel of niet een prettige wereld zal zijn om in te leven.
De volgende opdrachten zijn in het bijzonder bedoeld voor examenkandidaten uit het volwassenenonderwijs. Het staat elke kandidaat vrij een keuze te maken uit alle tien de opdrachten.
300030-504o2
3
ga naar de volgende pagina
WEG MET DIE PC! 7
Hebt u ook wel eens de neiging de computer met een flinke boog uit het raam te gooien? Hebt u uw monitor of uw toetsenbord al eens een dreun verkocht of uitgescholden? In dat geval bent u geen uitzondering. Volgens een onderzoek neemt de irritatie rond computerproblemen geregeld ernstige vormen aan en hebben veel mensen last van computerstress. Æ Schrijf voor het blad ‘PC’, een blad voor de computergebruiker, een artikel over uw computerstress. Vertel over uw computergebruik en maak duidelijk welke irritaties de computer bij u oproept. Beschrijf hoe u deze gevoelens uit en wat anderen van uw reactie vinden. Geef aan wat u doet om te voorkomen dat u door het lint gaat.
EEN PLAATS MET EEN VERHAAL 8
Londen: het sprookjeshuwelijk tussen Charles en Diana. Het Sparkstadion te Hamburg: Marco van Basten scoort het beslissende doelpunt tegen Duitsland. Berlijn: de muur die tientallen jaren Oost- en West-Duitsland scheidde, verdwijnt. Sommige gebeurtenissen blijven u uw leven lang bij. Æ Schrijf voor een regionaal dagblad een artikel over een bijzondere gebeurtenis. Daarin beschrijft u die gebeurtenis en wat eraan vooraf is gegaan. U beschrijft de omgeving waarin die gebeurtenis plaatsvond en u geeft aan waarom die gebeurtenis voor u bijzonder was. U geeft ook een beschrijving van wat die gebeurtenis nu nog voor u betekent.
NIEUWE MEEVALLERS 9
300030-504o2
Soms zit het een kabinet mee en kunnen er miljoenen extra uitgegeven worden. In mei 2000 gaf het kabinet Kok 2,5 miljard euro extra uit. In augustus van dat zelfde jaar 0,6 miljard. Waaraan? Om een paar bestemmingen te noemen, bestrijding wachtlijsten in ziekenhuizen: 45 miljoen euro; 90 miljoen voor de ramp in Enschede; voor meer veiligheid op straat: 90 miljoen; voor schoolgebouwen: 45 miljoen. Waar zou u meevallers aan uitgeven? Æ Schrijf voor de lezersrubriek van een landelijk dagblad een stuk over de bestemming van belastingmeevallers. U beschrijft vier projecten of onderwerpen waaraan de regering extra geld moet uitgeven. Bij alle vier geeft u duidelijk aan waarom u dat vindt. Vindt u dat de huidige regering de belastingmeevallers goed besteedt? Onderbouw uw mening met ten minste twee argumenten.
4
ga naar de volgende pagina
DOODZIEK VAN GEZONDHEIDSCAMPAGNES 10
300030-504o2* 0000-0000
Campagnes voor een betere gezondheid nemen voor veel mensen vaak dwingende vormen aan. Knoflook houdt je hart gezond. Extra vitamines zijn noodzakelijk voor een gezond bestaan. Vegetarisch eten houdt je vitaal. Bespoten voedsel is onnatuurlijk. Kortom, gezondheid boven alles. Volgens anderen veroorzaken gezondheidscampagnes juist veel onrust bij mensen. Ze maken zich zorgen over gewicht, bloeddruk en gebrek aan beweging. Een van de gevolgen is dat zij zich allerlei pleziertjes gaan ontzeggen: alcohol, koffie, snoep en sigaretten mogen niet meer. En dat veroorzaakt juist spanning. Æ Schrijf een artikel in het tijdschrift ‘Beter’, het blad van de gezamenlijke ziektekostenverzekeraars, waarin u uw mening geeft over gezondheidscampagnes. Maak duidelijk tot welke groep u zelf behoort: de ‘gezondheidsgroep’ of de groep ‘levensgenieters’. Geef daarvoor ten minste drie redenen. Welke rol moet volgens u de overheid spelen bij gezondheidscampagnes? Beëindig uw betoog met een passende conclusie.
5
einde
