Examenopgaven VBO-MAVO-C
2003
tijdvak 2 woensdag 18 juni 9.00 – 11.00 uur
NEDERLANDS SCHRIJFVAARDIGHEID C OPSTEL
Werk één van de 10 opdrachten uit.
Voor dit examen zijn maximaal 90 punten te behalen.
300030-503o2
Werk één van de volgende opdrachten uit. Zorg ervoor dat je opstel minimaal 400 woorden bevat.
PIERCING 1
Mensen willen zich altijd versieren, zo lijkt het soms. De nieuwste trend is piercing: het aanbrengen van ringetjes en knopjes in bijvoorbeeld neus, wenkbrauw, lip, tong of navel. Sommigen hebben zelfs hier niet genoeg aan. Æ Schrijf voor de schoolkrant een artikel over piercing. Maak duidelijk wat je van piercing vindt door ten minste één voorbeeld te bespreken. Maak duidelijk waarom je wel of niet een piercing hebt of zou willen hebben. Maak duidelijk hoe je ouders over piercing denken en wat je van hun reactie vindt. En hoe zou je reageren als een van de docenten met een piercing naar school zou komen?
HET DIER ALS PROEFKONIJN 2
Dieren worden voor allerlei doeleinden gebruikt, ook als proefdieren, bijvoorbeeld in (wetenschappelijke) onderzoeken. Over wat daarin toelaatbaar is, wordt verschillend gedacht. Jij hebt een uitgesproken mening over dieren als proefkonijnen. Æ Geef in ‘Beestenbende’, een blad van en voor dierenliefhebbers, je mening over ‘het dier als proefkonijn’. Ga daarbij in ieder geval in op de volgende punten: • dierproeven voor cosmeticadoeleinden; • dierproeven om geneesmiddelen te testen; • dierproeven om bijvoorbeeld te onderzoeken hoe de melkproductie verhoogd kan worden. Betrek bij de punten die je behandelt, ook de rechten van het dier.
SPIJBELEN 3
300030-503o2
Spijbelaars moeten tegenwoordig goede smoezen verzinnen. Vanaf 1 augustus 1994 is de Leerplichtwet strenger geworden. Leerlingen van het voortgezet onderwijs die zonder toestemming niet op school zijn, worden daar nu zelf op aangesproken. Scholieren kunnen een berisping, een boete of in het ergste geval een alternatieve straf krijgen, opgelegd door een rechter. De bedoeling van de strengere Leerplichtwet is te voorkomen dat jongeren zonder diploma in de maatschappij terechtkomen of gaan zwerven. Æ Schrijf voor het jongerenblad ‘Primeur’ een betoog over spijbelen. Geef twee voorbeelden van spijbelen uit je eigen omgeving. Geef aan wat volgens jou de oorzaken van spijbelen zijn. Laat duidelijk jouw mening over de strengere aanpak uitkomen. Ga in op ten minste één voordeel en op ten minste één nadeel van de strengere straffen. Besluit je betoog met wat naar jouw mening de beste manier is om het spijbelprobleem aan te pakken.
2
ga naar de volgende pagina
ONDERHANDELEN 4
Het argument ‘omdat ik het zeg’ klinkt niet meer zo overtuigend. Jongeren zijn mondiger en zelfstandiger geworden, willen serieus worden behandeld en nemen niet zo maar iets aan. Over van alles en nog wat moet tegenwoordig onderhandeld worden. Ook thuis worden soms pas afspraken gemaakt, nadat er eerst uitgebreid is overlegd. Æ Beschrijf voor het jongerenblad ‘Pauze’ jouw ervaringen met onderhandelen. Ga daarbij in op ten minste drie verschillende onderwerpen. Kies uit: zakgeld, het tijdstip van naar bed gaan, televisie kijken, kleding, uitgaan, huiswerk, werken en vrienden. Ga telkens in op de verschillende standpunten en hoe het onderhandelen verliep. Beschrijf wat je een volgende keer bij het onderhandelen anders zou willen doen.
WORDT VERVOLGD 5
Met een mavo-diploma kun je alle kanten op. Enkelen kiezen voor een vervolgstudie aan een havo-opleiding, maar de meesten kiezen voor een beroepsopleiding. Dikwijls kiezen jongeren voor een van de talrijke opleidingen aan een ROC, een regionaal opleidingencentrum. Dat kan iets technisch of economisch zijn, maar het kan ook een creatieve opleiding zijn en met theater of mode te maken hebben. Jij hebt je georiënteerd op een van de vele beroepsopleidingen. Æ Beschrijf voor de vervolgstudiegids van je school die je decaan aan het maken is, wat je weet van ten minste één beroepsopleiding. Vertel voor wie de opleiding is bedoeld en/of wat je er later mee kunt doen. Beschrijf ten minste één vaardigheid en/of interesse die je moet hebben, om de opleiding te kunnen volgen. Vertel hoe de opleiding zich tijdens een open dag of een informatiemiddag presenteerde. Ga uitgebreid in op het gebouw en de sfeer van de opleiding.
MIJN SPORT 6
Vrijwel iedereen beoefent een sport. De een is heel fanatiek, de ander doet het wat rustiger aan. Welke sport heeft jouw voorkeur en waarom? Hoe reageer je als jouw sport op de televisie komt? Heeft de televisie invloed op de populariteit van jouw sport? Volg je de prestaties van je favoriete sporter(s) op internationaal niveau? Æ Schrijf een artikel voor het algemene sportblad ‘De Sportheld’ over jouw favoriete sport. Ga in op de vier vragen die hierboven zijn genoemd. Besteed daarnaast aandacht aan nog drie andere kanten van die sport. Denk daarbij aan bijvoorbeeld de trainingen en de wedstrijden.
De volgende opdrachten zijn in het bijzonder bedoeld voor examenkandidaten uit het volwassenenonderwijs. Het staat elke kandidaat vrij een keuze te maken uit alle tien de opdrachten.
300030-503o2
3
ga naar de volgende pagina
WEG MET DIE PC! 7
Hebt u ook wel eens de neiging de computer met een flinke boog uit het raam te gooien? Hebt u uw monitor of uw toetsenbord al eens een dreun verkocht of uitgescholden? In dat geval bent u geen uitzondering. Volgens een onderzoek neemt de irritatie rond computerproblemen geregeld ernstige vormen aan en hebben veel mensen last van computerstress. Æ Schrijf voor het blad ‘PC’, een blad voor de computergebruiker, een artikel over uw computerstress. Vertel over uw computergebruik en maak duidelijk welke irritaties de computer bij u oproept. Beschrijf hoe u deze gevoelens uit en wat anderen van uw reactie vinden. Geef aan wat u doet om te voorkomen dat u door het lint gaat.
EEN PLAATS MET EEN VERHAAL 8
Londen: het sprookjeshuwelijk van Charles en Diana. Het Sparkstadion te Hamburg: Marco van Basten scoort het beslissende doelpunt tegen Duitsland. Berlijn: de muur die tientallen jaren Oost- en West-Duitsland scheidde, verdwijnt. Sommige gebeurtenissen blijven u uw leven lang bij. Æ Schrijf voor een regionaal dagblad een artikel over een bijzondere gebeurtenis. Daarin beschrijft u die gebeurtenis. U beschrijft de omgeving waarin die gebeurtenis plaatsvond en u geeft aan waarom die gebeurtenis voor u bijzonder was. U geeft ook een beschrijving van wat die gebeurtenis nu nog voor u betekent.
NIEUWE MEEVALLERS 9
300030-503o2
Soms zit het een kabinet mee en kunnen er miljoenen extra uitgegeven worden. In mei 2000 gaf het kabinet Kok 2,5 miljard euro extra uit. In augustus van dat zelfde jaar 0,6 miljard. Waaraan? Om een paar bestemmingen te noemen, bestrijding wachtlijsten in ziekenhuizen: 45 miljoen euro; 90 miljoen voor de ramp in Enschede; voor meer veiligheid op straat: 90 miljoen; voor schoolgebouwen: 45 miljoen. Waar zou u meevallers aan uitgeven? Æ Schrijf voor de lezersrubriek van een landelijk dagblad een stuk over de bestemming van belastingmeevallers. U beschrijft drie projecten of onderwerpen waaraan de regering extra geld moet uitgeven. Bij alle drie geeft u duidelijk aan waarom u dat vindt. Vindt u dat de huidige regering de belastingmeevallers goed besteedt? Onderbouw uw mening met ten minste één argument.
4
ga naar de volgende pagina
DOODZIEK VAN GEZONDHEIDSCAMPAGNES 10
300030-503o2* 0000-0000
Campagnes voor een betere gezondheid nemen voor veel mensen vaak dwingende vormen aan. Knoflook houdt je hart gezond. Extra vitamines zijn noodzakelijk voor een gezond bestaan. Vegetarisch eten houdt je vitaal. Bespoten voedsel is onnatuurlijk. Kortom, gezondheid boven alles. Volgens anderen veroorzaken gezondheidscampagnes juist veel onrust bij mensen. Ze maken zich zorgen over gewicht, bloeddruk en gebrek aan beweging. Een van de gevolgen is dat zij zich allerlei pleziertjes gaan ontzeggen: alcohol, koffie, snoep en sigaretten mogen niet meer. En dat veroorzaakt juist spanning. Æ Schrijf een artikel in het tijdschrift ‘Beter’, het blad van de gezamenlijke ziektekostenverzekeraars. Daarin geeft u uw mening over gezondheidscampagnes. Maak duidelijk tot welke groep u zelf behoort: de ‘gezondheidsgroep’ of de groep ‘levensgenieters’. Geef daarvoor ten minste drie redenen. Welke rol moet volgens u de overheid spelen bij gezondheidscampagnes? Beëindig uw betoog met een passende conclusie.
5
ga naar de volgende pagina
einde
