Evangelische Lutherse Gemeente Kampen

Evangelische Lutherse Gemeente Kampen

48e jaargang

CONTACT

nr.25 okt 2010

omsluierd door een lichte nevel beschenen door de zon koestert het bos nog even z'n zomerdracht die nu zich losmaakt van de takken blad voor blad als sneeuw de grond bezaait met kleuren afwisselend groen geel rood tot zacht oranje en lopend over dit tapijt kan ik niet laten na te denken over de Schepper van dit al Nico Siebel

1

Kerkgebouw

Burgwal 85 8261 ES Kampen 038-3323917

Koster

Fam. G. Schreurs Oosterholtseweg 35 8271 PS IJsselmuiden 038-3320341 [email protected]

Pastoraal werker

Drs. K. van Warven Zilverschoon 33 8265 HD Kampen 038– 3332315 [email protected]

Samenstelling van de kerkenraad Voorzitter, ouderling

Mevr. C.C. Broekhuis-Bosman de la Sablonnierekade 17 8261 JP Kampen 038-3333255 [email protected]

Secretaris, diaken

Mevr. A. Fossen-Amptmeijer B.H. Spijkerweg 26-28 7715 PW Punthorst 0529-482013 [email protected]

Ouderling, kerkrentmeester

Mevr. B.M. Swartz-van der Wolde Lindenlaan 25 8253 AB Dronten 0321-338262 [email protected] Dhr. S. Renkema Kolk 33 8266 JN Kampen 038-3338175 [email protected]

Ouderling, kerkrentmeester

2

Praktische informatie over de diensten • •

De diensten beginnen om 10:15 uur, tenzij anders aangegeven. Wanneer het voor u op enigerlei wijze moeilijk is om op eigen gelegenheid naar de kerk te komen, dan kunt u contact opnemen met de diaconie. Zij zoeken dan een mogelijkheid om u te halen en te brengen.

3

Datum

Voorganger

Organist

Kinderneven dienst

7 november

Drs. K. van Warven

Maarten Oranje

Babette

21 november Allerzielen

Prof. Dr. H.M. Kirn

Ad de Hoop

Willy

28 november 1e advent

Dr. J.J.H. Bras

Maarten Oranje

Jeanet

5 december 2e advent

Ds. C.K. van Dam

Ad de Hoop

Helma

12 december 3e advent

Drs. K. van Warven

Bob Thijs

Babette

19 december 4e advent Heilig Avondmaal

Drs. S. Freijtag

Ad de Hoop

Willy

24 december Kerstavond

Drs. K. van Warven

Ad de Hoop

Jeanet

2 januari Nieuwjaarstreffen

9 januari

Drs. K. van Warven

Helma

23 januari

Dr. J. Renkema

Babette

4

Van harte bedankt! Het is al weer ruim 3 maanden geleden dat ik afscheid heb genomen van onze gemeente. Ik kijk op dit afscheid terug met grote dankbaarheid! Wat een feest om al die mensen die je lief zijn en waar je een speciale band mee hebt gekregen in de loop der jaren, in de kerk te mogen begroeten! We hebben gezongen, naar prachtige muziek geluisterd en ik mocht mijn laatste overdenking als jullie pastor uitspreken. Toen ik mijn toga had afgelegd en terugkwam in de kerk, was er een applaus, dat me zeer ontroerde! De toespraken daarna waren werkelijk hartverwarmend. De vele cadeaus kwamen als een plezierige verrassing. De prachtige paaskaars van de kerkenraad krijgt een mooi plekje in mijn huis. Dan de leuke presentjes van de kinderen: het boek met foto’s, zodat ik jullie niet hoef te vergeten en al die zaadjes voor in de tuin. Ook de stapel ( boeken)bonnen, de lieve kaartjes, de schilderijen (een prachtige zwaan, die al boven mijn piano hangt) en ook de kleine bloemenschilderijtjes waren een schot in de roos! Ik kan alleen nog maar eens zeggen: van harte bedankt!! Het was een voorrecht om 12 jaar lang jullie pastor te zijn. Toen ik op 12 september Rinus, die mij gaat opvolgen, de zegen mocht geven, heb ik dat ervaren als het definitieve afscheid van de gemeente. Ik kan jullie nu rustig loslaten, want je bent bij Rinus in goede handen!! Waarvan akte! Een warme groet, Marijke Zielman

5

Bericht van de kerkeraad Combinatie van gemeenten Op 22 juni j.l. hebben we weer een gesprek gehad met de ELG Zwolle. Ook Reind Loggen en Gerrit Azink uit Zutphen waren hierbij aanwezig. De kerkenraad van Zwolle wil, door de lange duur van het proces, hierover weer een gesprek hebben met de gemeente tijdens de gemeenteavond. Vertegenwoordigers uit Kampen zullen dan ook aanwezig zijn. Ook wij willen als kerkenraad de komende gemeenteavond gebruiken om het hele proces te bespreken. Het kost veel tijd en de kerkelijke molens malen langzaam. Gerrit Azink die het hele proces al eens in Zutphen heeft meegemaakt verzorgt gelukkig alle formaliteiten en er is afgesproken dat hij nu eerst de classis informeert over de gang van zaken, waardoor het proces verder kan gaan. Op 29 juni j.l. hebben we de visitatoren ds. H. Bousema uit Zwolle en C. van der Veer uit Heinoo op bezoek gehad. Het was een pastoraal gesprek waarbij we gesproken hebben over de omvang van de gemeente en onze zorgen daarover, het vormen van een combinatie van gemeenten met Zwolle, het vertrek van Marijke en de komst van Rinus. Zij hebben ook apart met Rinus, als toekomstig pastoraal werker, gesproken. De gesprekken zijn in een goede sfeer verlopen. Er waren geen gemeenteleden die een gesprek hadden aangevraagd. Afscheid Marijke Zielman Op zondag 4 juli hebben wij in een volle kerk afscheid genomen van Marijke Zielman als pastoraal werker. Na de Vesper, waarin Marijke zelf voorging, bedankte de dienstdoende ouderling/kerkrentmeester Stefan Renkema haar namens de gemeente. De diensten waarin Marijke voorging werden altijd door iedereen als bijzonder ervaren door haar goede voordracht en de speciale sfeer die zij wist op te roepen. Wij zullen haar dan ook zeer missen. De kinderen van de Kindernevendienst hadden een prachtig geschenk voor haar gemaakt en Wendy bedankte haar. De cirkel was rond toen ze en door haar voorgangster Riny de Ruiter en door haar opvolger Rinus van Warven werd toegesproken. Na de dienst heeft Marijke persoonlijk van iedereen afscheid kunnen nemen tijdens een hapje en een drankje. "Jullie hebben op een warme manier afscheid van Marijke genomen" zei onze vroegere consulente Chica van Dam en dat was 6

precies de bedoeling. Marijke kan nu van haar pensioen gaan genieten en we hopen dat we haar in de toekomst toch regelmatig als voorganger zullen terugzien. Welkomstdienst Rinus van Warven, Tijdens een feestelijke dienst in alweer een volle kerk hebben we Rinus van Warven welkom geheten als voorganger en pastoraal werker van de ELG Kampen. Een feestelijke dienst met zang en muziek, hartelijke welkomstwoorden en inspirerende rituelen van verschillende sprekers. Het was een mooi moment toen Marijke Zielman de zegen aan hem doorgaf. Na de dienst hebben we gezellig koffie gedronken. Wij zijn ervan overtuigd dat we in Rinus een goede opvolger van Marijke hebben gevonden en zien met hem de toekomst met vertrouwen tegemoet. Na deze dienst stapte een deel van de gemeente, onder leiding van Lydia, op de fiets om de jaarlijkse Buitendag te vieren. Het weer zat niet echt mee dus werd het parcours in een vlot tempo afgelegd. Bij de familie Schreurs was een grote tent opgezegd en alle meegebrachte etenswaren stonden al uitgestald. De kinderen konden tussen de buien door heerlijk buiten spelen of spelletjes doen in de blokhut. Al met al was het een genoegelijk gebeuren en zeker voor herhaling vatbaar. Met dank aan de organisatoren: Babette, Jeannet en familie Schreurs.

7

Oogstdienst. Op zondag 10-10-10 vierden wij de Oogstdienst. Evenals vorig jaar zijn er bloemen gebracht naar enkele gemeenteleden, die niet (meer) in staat zijn de kerkdiensten bij te wonen. Naar hen is een 'Oogst-groet- bloemetje 'gebracht. Achter in de kerk op de leestafel stond een mandje, waar in gemeenteleden een gift konden doen. Geld, dat wij als Oogstgroet naar de Voedselbank zullen over maken. Die bijdrage was ,samen met een gift ontvangen bij thuis bezoek, € 84.50. Waarvoor hartelijk dank

De Kinderpaaskaars werd ontstoken door: Lund 2x Sara 2x Melle Nick De bloemen van de Altaartafel kregen : Riny de Ruiter-Kollaard Riki de Hollander- ten Hof Marijke Zielman Rinus van Warven fam. Bronkhorst Betteke - diaconiecommissielid

8

Stichting Steunfonds voor de Zorg aan Verstandelijk en/of Lichamelijk Gehandicapten In een groot aantal kerken in onze regio wordt regelmatig gecollecteerd voor ‘zorg aan gehandicapten’. In sommige gevallen wordt een deel van de opbrengst overgedragen aan de “Stichting Steunfonds voor de Zorg aan Verstandelijk en/of Lichamelijk Gehandicapten”. Het bestuur van het Steunfonds wil graag de achtergronden en werkwijze van het Steunfonds nader toelichten en meer bekendheid geven aan het fonds. Het Steunfonds werd in 1972 opgericht. Belangrijke reden voor de initiatiefnemers van weleer was de roep om regionaal te (helpen) voorzien in de zorg aan gehandicapte personen. Oorspronkelijk uitte zich dat in grote betrokkenheid bij de totstandkoming van dagverblijven en gezinsvervangende tehuizen in onze regio (globaal bestaande uit de gemeenten Kampen en Zwartewaterland. Niet alleen heeft het Steunfonds in de jaren 70 en 80 een voortrekkersrol vervuld bij het creëren van organisatorische mogelijkheden, ook in financiële zin kon het fonds een belangrijke bijdrage leveren door geld beschikbaar te stellen in de vorm van giften en leningen. Later breidde het aandachtsveld zich uit met andere activiteiten; zo werd o.a. bijgedragen aan de start van ‘paardrijden voor gehandicapten’. Door de veranderingen in de zorgstructuur is de organisatie van regionaal gestarte initiatieven inmiddels vrijwel volledige ondergebracht bij grotere, vaak landelijk opererende instanties. De landelijke overheid is een veel grotere rol gaan spelen in de organisatie van de zorg. Met deze ontwikkelingen zijn de doelstelling en werkwijze van het Steunfonds ook veranderd. Er is altijd een sterke band geweest tussen het Steunfonds en kerken in de regio. Zoals al aangegeven: belangrijke financiële bijdragen aan het fonds werden en worden vanuit een aantal kerkgenootschappen gedaan in de vorm van collecteopbrengsten. Daarnaast levert sinds jaar en dag een groot aantal donateurs een jaarlijkse bijdrage via een donatie aan het fonds. Incidenteel komt een bijdrage binnen vanuit legaten. We 9

zijn als bestuur dankbaar voor al deze vormen van betrokkenheid. Wel loopt het aantal donateurs elk jaar enigszins terug. Een laatste opschoning van het bestand resulteerde in een actueel aantal van ongeveer 200 vaste donateurs. De huidige werkwijze van het fonds bestaat uit het bieden van de mogelijkheid een aanvraag te doen voor ondersteuning van activiteiten en middelen, die bijdragen aan de zorg aan verstandelijk en/of lichamelijk gehandicapten. Veelal betreft het zaken die niet of onvoldoende via het reguliere circuit worden ondersteund. Aanvragen kunnen worden gedaan door particulieren en zorginstellingen, zoals dagverblijven, gezinsvervangende tehuizen en scholen. Enkele voorbeelden van initiatieven die het Steunfonds in de afgelopen jaren mocht steunen zijn: het paardrijden voor gehandicapten, inrichting van appartementen van bewoners in een zorgboerderij, aanschaf van speeltoestellen van een dagcentrum, aanschaf van een schoolbus voor groepsvervoer van leerlingen, het clubwerk van Philadelphia en organisatie van “De Mooiste Dag”. Kortom: concrete zaken die net iets extra’s bieden aan leerlingen of bewoners en die niet in aanmerking komen voor reguliere financiering. Wilt u meer weten over het Steunfonds, wilt u donateur worden, wilt u informatie m.b.t. een eventuele aanvraag, neem dan gerust contact op. U treft de contactgegevens hieronder. Met vriendelijke groet (namens het bestuur van het Steunfonds), André van der Kamp – secretaris Concertlaan 118 8265 RZ Kampen tel: 038 – 33 178 33 e-mail: [email protected]

10

Maak van je leven een kunstwerk Je eigen leven kan een kunstwerk worden. Maar dan moet je wel het lef hebben om van de gebaande paden af te wijken. Elk mens heeft een innerlijke gids die je de weg wijst naar je menselijke bestemming. Wie de moed heeft in het leven een eigen-wijze weg te gaan, stoot misschien op een aantal barrières. Maar het antwoord op de vraag naar de kwaliteit van leven is in je ZELF aanwezig.’ De werkgroep de Rode Draad is een samenwerkingsverband tussen mensen uit de Evangelisch Lutherse Gemeenschap in Kampen, de Vereniging van Vrijzinnige Hervormden te Kampen/ NOP en ondersteund door Aljosja Symposia. één van de activiteiten van Rinus van Warven De werkgroep is er in geslaagd een tiental bekende en minder bekende sprekers te arrangeren die op hun eigen wijze een thema behandelen die te maken heeft met de weg van groei van de mens op zoek naar zijn bestemming.

Programma 2010 – 2011 “INSPIRATIE”

-

19 September 2010 Klaas Hendrikse Klaas Hendrikse (Groot-Ammers, 1947) is Nederlands Vrijzinnige predikant binnen de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) in Middelburg en Zierikzee. Hij schreef “Geloven in een God die niet bestaat. Manifest van een atheïstische dominee”waarmee hij veel ophef losmaakte. Uit Dagblad Trouw: Maar wat is dan precies de openbaring van Hendrikse? Wel: God is volgens hem niet bepaald een Opperwezen dat aan de touwtjes trekt. Hij bestaat slechts als ‘ervaring’, als ‘beleving’, als een ‘verinnerlijkte reis ergens naar toe’. 17 Oktober 2010 Jacob Slavenburg Jacob Slavenburg,een Nederlandse cultuurhistoricus die bekendheid heeft verworven door zijn boeken over vroegchristelijke stromingen geschreven vanuit een hedendaagse esoterische levens-beschouwing, mystiek, spiritualiteit en 11

de gnosis. Slavenburg ziet een continuïteit tussen de hermetische gnosis door de geschiedenis heen tot aan vandaag. Jacob Slavenburg is mede-vertaler van de Nag Hammadigeschriften vanuit het Engels naar het Nederlands. 21 november 2010 Mehdi Jiwa Mehdi Jiwa is patholoog anatoom in het ziekenhuis te Alkmaar. Het gezin Jiwa, man, vrouw en vier dochters leeft o.a. volgens de aanbevelingen van de Bhagavad Gita. Zijn huis is een soort ashram waar hij o.a. lessen in de Bhagavad Gita filosofie, meditatie, yoga e.d. geeft. Bijzonder aan Mehdi Jiwa is, dat hij de kennis van de Gita ook aan jongeren probeert door te geven. Volgens Mehdi Jiwa geeft de Bhagavad Gita handreikingen voor een goede karaktervorming en de vorming van een evenwichtig en mensvriendelijke levenshouding. 19 december 2010 John van Schaik John van Schaik begon zijn werkzaam leven als boerenknecht. Na de middelbare land- en tuinbouwschool werkte hij vijftien jaar in de verslavingszorg; aanvankelijk als therapeutisch tuinmedewerker, daarna als persoonlijk begeleider en vervolgens als coördinator. Toen hij 31 jaar was, begon hij de studie middeleeuwse geschiedenis; hij promoveerde op de katharen en het manicheïsme. Tegenwoordig is Van Schaik directeur van het Origenes-Instituut en hoofdredacteur van het Bres, tijdschrift voor religie, wetenschap en gnosis. 16 januari 2011 Abdoelwahid van Bommel Imam Abdulwahid van Bommel was oorspronkelijk jazz-musicus, maar volgde een imamopleiding in Turkije. Terug in Nederland werd hij imam in een moskee in Den Haag en was hij directeur van de Nederlands Moslim Omroep. Ook zijn er al meerdere boeken van zijn hand verschenen. De laatste “Islam, liefde, seksualiteit”, gaat over de open moderne visie die de islam volgens hem biedt op het gebied van liefde en seksualiteit. Imam van Bommel’s werk staat vooral in het teken van jongeren, door wie hij als een autoriteit gezien wordt. Hij functioneert vaak als bemiddelaar tussen moslims en niet-moslims.

12

20 februari 2011 Cees den Heijer Cees J. den Heyer was hoogleraar NieuweTestament en Bijbelse Theologie aan de Theologische Universiteit Kampen (Oudestraat). Tegenwoordig is hij werkzaam als docent Bijbelse Theologie aan de Doopsgezind Seminarium te Amsterdam. Hij publiceerde boeken over Jezus en Paulus en een theologisch zelfportret onder de titel "Ruim geloven". In “De ontwikkeling van tekst tot dogma" beschrijft Den Heyer hoe teksten uit verschillende bronnen geleid zouden hebben tot de uiteindelijke klassieke christologische dogma's. De aanleiding voor zijn boek was de idee dat deze dogma's de gelovige christen heden ten dage vreemd zouden zijn geworden. Volgens hem zou er niets anders resten dan terug te keren naar de bronnen en op zoek te gaan naar nieuwe vindplaatsen van inspiratie voor de uitleg van de Bijbelse teksten. 20 maart 2011 Peter Samwel Peter Samwel. Het geestelijke leven heeft hem van jongs af aan al geboeid. Zeker na het volgen van de opleiding tot humanistisch geestelijk verzorger. Was hij tien jaar als humanistisch geestelijk raadsman binnen de krijgsmacht. Zijn spirituele belangstelling zich ontwikkeld zich. “Vanuit alle wereldreligies ben ik uiteindelijk gevormd tot wie ik nu ben: een echte zielzorger”. Maakt een duidelijke keuze omdat zijn humanistische functie en zijn universele spirituele identiteit en levensbeschouwing onverenigbaar blijken. Neemt afscheid van het Humanistisch Verbond en start in1997: Raadgevend Bureau Samwel, Praktijk voor Levensvragen en volgde de Opleiding tot Spiritueel Genezer en werd Reiki-master. Werkt nu als voorganger en pastoraal werker voor de Vrijzinnige Geloofsgemeenschap NPB afd. Varsseveld e.o. Hij doceert er de filosofie van en de manieren van werken met de beelden van de Tarot. De Tarot is zonder twijfel mijn passie. 17 april 2011 Paul van der Velde Prof.dr. P.J.C.L. van der Velde is hoogleraar hindoeïsme en Boeddhisme aan de faculteiten Religiewetenschappen en Theologie van de Radboud Universiteit te Nijmegen. Hij vertaalde en becommentarieerde middeleeuwse Indiase poëzie en publiceert over westers boeddhisme. Paul van der Velde 13

studeerde Indiase talen en culturen in Utrecht (Sanskrit, Hindi en Pali) en Leiden (klassiek Tamil). Hij promoveerde op een studie naar esthetica, devotie en mystiek rond Krishna. Hiernaast begeleidt Paul van der Velde studiereizen naar Azië, naar landen als India, Sri Lanka, Nepal, Bhutan, Tibet, Mongolië, China, Japan, Vietnam, Laos, Cambodja. 15 mei 2011 Jan van den Oever Jan van den Oever, Mysticus, verzorgt al ruim twintig jaar gespreksbijeenkomsten die worden gekenmerkt door een directe en gelijkwaardige dialoog afgewisseld met een korte meditatie.'Het is constant het verhaal van de eenvoud,' adus Jan van den Oever, 'het verhaal van een passievolle overgave waarin geen andere beweging meer gemaakt wordt. Dus het heeft niets te maken met welke achtergrond van jou dan ook, niets te maken met wat je gedaan hebt, welke ideologieën je nog bezit. Niets van dat alles. Het laat zien dat er geen gevangene was en dus is er ook geen bevrijding. Dat is de bevrijding in zich. Lezingen cyclus De Rode Draad: Verdiepingsverkenningen Kunst van woord, beeld en geluid De weg naar menselijke bestemmingen Vrijzinnig liturgisch Er wordt gezongen, muziek gemaakt, teksten gelezen, of een bijzonder thema behandelt in de vorm van een meditatieve overweging. Een serie vieringen, met een filosofisch, spiritueel en liturgisch vrijzinnig karakter, georganiseerd door de werkgroep De Rode Draad. Elke derde zondag van de maand, van september tot en met mei worden deze vieringen gehouden in het kerkgebouw van de Evangelisch Lutherse Gemeente in Kampen. Entree is € 5,-Aanvang 15:00 uur ,Burgwal 85, 8261 ES Kampen, T: 038 – 332 39 17 Het secretariaat Rode Draad is gevestigd: Zilverschoon 33, 8265 HD Kampen (038) 333 23 15 (overdag), (038) 333 3 995 ('s avonds) 06- 54 27 54 18 (mobiel) www.rodedraad.tv www.lutherinkampen.nl 14

Viering in de stijl van Taizé Meerdere keren per jaar is er in het Open Hof in Kampen een viering in de stijl van Taizé. Tijdens deze viering worden Taizé-liederen gezongen, bijbelteksten gelezen en er is een moment van stilte van ongeveer 10 minuten. Taizé is een Oecumenische broedergemeenschap in Frankrijk, waar jaarlijks duizenden jongeren naartoe gaan. Rust, eenvoud en stilte staan centraal in Taizé. Elke dag zijn er drie gebeden waar de broeders en bezoekers samen aan deelnemen. Tijdens deze gebeden wordt er gezongen en gelezen uit de Bijbel. Er is een stilte, die een ieder op zijn eigen manier kan invullen. De Taizé-liederen kunnen omschreven worden als biddend-zingen en zingend-bidden. De volgende vieringen zijn op zondag: 21 november 2010, 16 januari 2011, 20 maart 2011, 15 mei 2011.

Geachte dames en heren medewerk(st)ers aan onze inzamelingsactie "Kleren voor Leren", De container met ingezamelde kleding, schoenen enz. is goed aangekomen en geplaatst op het schoolterrein van de school St. Dymphna voor gehandicapte kinderen in Arusha, Tanzania. Mary Kaswende schreef ons een verheugde mail en prees de kwaliteit van wat zij aantrof. Er wordt een schifting gemaakt in 'kwaliteitsgoed', dat individueel verkocht gaat worden, en wat voor hen geldt als 'massagoed' waarvoor contact wordt gezocht met plaatselijke handelaren. Allicht, want handelen is geen corebusiness van een school. Niettemin ziet het ernaar uit dat de opbrengst het doel zal halen: met terugbetaling van de transportkosten zal er nog genoeg overblijven voor de school zelf. Maar de afrekening moet uiteraard nog komen. Wij houden u op de hoogte! Met vriendelijke groet, Namens Fonds Ev.Luhers Weeshuis Rotterdam,, Govert Dorrenboom 15

Kilte? Langzaam aan kruipen we weer naar de kortere en hele korte dagen toe. Het is om 20.00 uur nog niet donker, maar verder………….. De kachel kan soms even aan om de kilte en de vochtigheid te verdrijven. Soms voel ik me bedonderd. Mijn buurvrouw, mijn mantelzorgbuurvrouw, is er niet meer. Ze was ineens weg, afscheid nemen kon niet meer, vond de chirurg niet goed. Iedere seconde telde. 3 uur later was ze weg. Hemelen. Die kilte verdrijf je niet met de kachel. Ik was boos, ook op god. We waren al zo lang vrienden, ruim 38 jaar. En ineens, weg, over en uit. O, ik weet wel, ze was een mens van de dag, 90 jaar oud, maar nog zo taai. Het heeft haar en ons overvallen. Ik heb mijn “schietgebedje” naar boven gestuurd, mijn verdriet, mijn frustratie. Maar je krijgt inderdaad geen antwoord. Op de één of andere manier moet je hier toch zelf uit komen. Ergens in je zelf een kachel aan zien te steken. Een extra lampje aan doen. Wat was ik blij, dat er een nieuw leven was, waar ik naar toe kon. Een klein mensje dat al slapend toch deel heeft aan dit leven. Dat was voor mij even een kachel, waar ik me aan kon warmen. Die de kilte over het verlies deed verdwijnen. Nee, de kilte laat ik nu niet meer toe, maar als ik langs haar huis kom, doet het me wel verdriet dat ze er niet meer is. En ja, dat zal met de tijd wel slijten, maar er is wel een lege plaats. Ik moet dus nog maar verder schieten met mijn gebedjes om dit gemis te verwerken. Mijn boosheid is ook wel wat afgezakt, maar toch……………… Agnes.

16

Give Us Today Our Daily Bread Geef - het is een gave, en dat heeft te maken met overgave. Ook het woord vergeving klinkt erin door. Het wordt ons gegeven uit genade. Ons - we leven als gemeenschap. Sterker nog, we leven als vele gemeenschappen bij elkaar. In zo'n internationale setting is dat extra duidelijk. Heden - het gaat niet om het brood van morgen, maar van vandaag. Leef in het nu! Ons - opnieuw, we leven met elkaar en niet alleen. Er is genoeg voor iedereen. Dagelijks - iedere dag opnieuw moeten we eten en drinken. In het leven van alledag, met de dagelijkse sores en klusjes. Brood is wel het minste: we hebben nog veel meer nodig om van te leven. Brood - eigenlijk kun je onder brood nog veel meer verstaan. Een Aziatische afgevaardigde merkte ergens op dat er ook rijst onder verstaan kan worden. Maar ook liefde, vriendschap, ontplooiing, uitdaging, rust, een dak boven ons hoofd en veiligheid: het valt allemaal onder ons dagelijks brood. Ik had de bede uit het Onze Vader nog nooit zo precies bekeken, maar bij nader inzien valt er toch veel over te zeggen. Geef ons heden ons dagelijks brood - dat was het thema van het 11e Assemblee (zeg maar: ledenvergadering) van de Lutherse Wereldfederatie (LWF), deze zomer in Stuttgart. Samen met zes anderen was ik daarvoor afgevaardigd, namens de Lutherse Synode. Ik werd onder meer vergezeld door Ilona Fritz, presidente van de Lutherse Synode Susanne Freytag en de secretaris van de Generale Synode van de PKN, Arjan Plaisier. Misschien heeft u weleens een kerkenraadsvergadering bijgewoond, of een vergadering van een commissie of bestuur. Zoiets moet u zich ook voorstellen bij dit Assemblee, alleen dan met 320 mensen met stemrecht en nog eens zo'n 300 toeschouwers van andere kerken, kerkelijke organisaties, de pers, en medewerkers van de LWF. Zoals u zich kunt voorstellen is dat soms best lastig vergaderen. Zeker als de vergadering een hele week duurt. Het evenement vond plaats van 20 tot en met 27 juli en de deelnemers kwamen uit Lutherse kerken uit de hele wereld. Zo heb ik gesproken met een jeugdafgevaardigde uit Madagaskar, een bisschop uit Japan en diverse dominees uit andere delen van de wereld. Allen lutheranen, net als wij. Gelukkig werd er niet alleen vergaderd. Iedere ochtend was er om 8:00 een kerkdienst met avondmaal, voorbereid door een internationale worship-groep. Daarna werd er gediscussieerd in kleine groepjes, en halverwege de ochtend volgde de grote vergadering. Die duurde 17

meestal tot en met de middag, en 's avonds liep het programma meestal nog gewoon door. De week stond bol van de toespraken, publieke statements, vergaderstukken, resoluties en discussies. Ook 's nachts stonden de gesprekken niet stil, maar dan informeel in de tent, die speciaal voor het Assemblee was opgezet door de lokale scouting. Een thema dat talloze malen terugkwam was emancipatie. Emancipatie van vrouwen, die in sommige Lutherse kerken in de wereld nog steeds geen ambt mogen bekleden. Emancipatie van jongeren, die immers later zorg zullen dragen voor de kerk. En emancipatie van minderheden en onderdrukte bevolkingsgroepen, zoals de kastelozen in India en de oorspronkelijke bevolkingen van veel landen. Een ander groot thema was de wereldeconomie. Veel Lutherse kerken bleken zich te verzetten tegen het kapitalistische systeem, dat gericht is op inhaligheid en winst. Dat zorgt voor problemen in veel arme landen. Er valt te denken aan vervuiling door olie, een toename van natuurrampen in arme landen als gevolg van klimaatverandering (dat door Westerse landen wordt versterkt), HIV/Aids, en protectionisme van de Europese Unie. Vooral de Scandinavische landen waren daarin hard: de politiek moet worden beïnvloed en de kerk moet een moreel statement afgeven. Daarnaast moet de kerk het goede voorbeeld geven. Bijvoorbeeld door klimaatneutraal te worden, minder vleesconsumptie te bepleiten en alleen nog maar fair trade producten te gebruiken. Naast alle officiële vergaderingen en besprekingen was er gelukkig ook ruimte voor gezelligheid. Gemeenschap moet worden gevierd! De jeugdgedelegeerden (jonger dan 30 jaar), waar ik ook deel van uitmaakte, gaven daarin het goede voorbeeld door steevast als laatste naar bed te gaan, en zeker twee avonden uit hun dak te gaan in de stad. Wat is nu precies de link met ons dagelijks brood? Thema's als armoede en economie laten zich daar goed mee verbinden. Er is genoeg voedsel op aarde voor iedereen, maar toch lijden veel mensen honger. Hun bede is tevergeefs: niet omdat de aarde onvruchtbaar is, maar omdat ze door andere mensen worden onderdrukt. Het Assemblee roept dus op tot actie, en dat alles vanuit de ervaring van de goedheid van de schepping.

Martijn van Leerdam

18

Terug uit Ghana! Zoals velen van u weten zijn wij afgelopen zomer naar Ghana geweest met de organisatie World Servants. Een reis waar wij een jaar lang naar hebben toegeleefd door het voeren van veel acties, die u ook vast niet ontgaan zijn. We willen alle mensen die ons hierbij gesteund hebben op deze manier nogmaals heel erg bedanken dat wij deze mooie ervaring hebben mogen meemaken: want het was echt een prachtige ervaring! Omdat we hoorden dat veel mensen uit de kerk erg met ons hebben meegeleefd, leek het ons leuk om u in een kort verslag te laten weten hoe wij onze tijd in Ghana hebben beleefd. Op 5 juli vertrokken we vanaf Schiphol, nog totaal niet wetend wat er op ons pad zou komen. We hadden er heel veel zin in, maar het was tegelijk ook spannend. Ook het afscheid van thuis was niet makkelijk, omdat we drie weken geen contact konden hebben (en dan is drie weken best lang!). Luxe dingen als mobieltjes en I-pods moesten we namelijk achterlaten in Nederland. Na een vliegreis van ongeveer zeven uur zetten we dan eindelijk onze eerste voet in Afrika. Het eerste wat opviel was het warme klimaat. Dachten we eerst nog dat de motoren van het vliegtuig zoveel warmte produceerden, maar later bleek dat gewoon het ontzettend warme en vochtige klimaat te zijn. Dat was wel even wennen! Gelukkig kregen we de tijd om even te acclimatiseren, doordat we eerst twee dagen met de bus moesten rijden om in het dorpje waar we gingen bouwen aan te komen. De reis

19

ging van het zuiden naar het uiterste noorden, dus onderweg hebben we veel van het land kunnen zien. Tijdens de reis werden we al geconfronteerd met typisch Afrikaanse dingen. Vrouwen die van alles op hun hoofd droegen, de prachtige natuur, maar ook armoede, hutjes gemaakt van afvalmaterialen en kinderen in kapotte kleren. Toch zagen we ook veel vrolijkheid: zodra onze bus langskwam verscheen er een grote lach op de gezichten van de mensen en begonnen ze uitbundig te zwaaien. Ontroerend om te zien hoe enthousiast ze waren bij het passeren van een bus met blanken. Na twee dagen kwamen we ’s avonds aan in Nakpanduri. We werden warm onthaald, met name door de kinderen die spontaan voor ons begonnen te zingen. Nakpanduri is een vrij groot dorp met ongeveer 4700 inwoners. De mensen leven in compounds, dat zijn groepjes lemen hutjes die in een cirkel staan. Het is er erg primitief, vooral wat betreft sanitaire voorzieningen. Ook zag je aan de dikke buikjes van de kinderen dat er gebrek was aan voldoende variatie in het voedsel. Veel gezinnen kunnen het zelfs niet opbrengen om drie keer per dag een maaltijd te eten. Gezondheidszorg is ook nog erg achtergesteld, er staat al wel een kliniek, maar deze biedt lang niet genoeg voorzieningen om iedereen te verzorgen. Ten eerste is de kliniek nog erg klein, en ten tweede kunnen er geen chirurgische operaties worden uitgevoerd. Mensen met een buikgriepje kunnen bijvoorbeeld wel geholpen worden, maar mensen die in levensgevaar zijn moeten naar het ‘dichtstbijzijnde’ ziekenhuis: twee dagen lopen. Vaak overleven deze mensen de reis al niet. Er is dus dringend behoefte aan een grotere kliniek die betere kwaliteit zorg kan bieden, en we waren blij dat wij daaraan ons steentje konden bijdragen. Vooral nu we met eigen ogen zagen hoeveel de mensen dit gebouw nodig hadden, waren we erg gemotiveerd om te beginnen met de bouw. Het bouwen gaat natuurlijk wel op een wat andere manier dan wij in Nederland gewend zijn. Specie en beton worden bijvoorbeeld nog met de hand omgeschept. Het metselen gebeurt ook met veel grotere, massievere stenen dan hier, bijna te zwaar om in je eentje te tillen. Samenwerking was erg belangrijk. We werkten niet alleen samen binnen onze eigen groep, maar er kwamen ook heel veel mensen van de lokale bevolking om ons te helpen. Het was erg leuk om samen met hen aan de kliniek te bouwen, en doordat we dit elke dag deden bouwden we ook echt een band met hen op. Er werden leuke en interessante gesprekken gevoerd, die veel verder gingen dan ‘How are you today?’. Deze intensieve samenwerking met de bevolking heeft veel indruk op ons gemaakt, dit vinden we nog steeds heel waardevol. De bouw ging zo snel, dat we meer hebben gebouwd dan van te voren gepland was: bijna twee keer zoveel! De inwoners van Nakpanduri gaan komend jaar 20

zelf verder met de bouw, en in de zomer komt er nog een groep van World Servants om te helpen. Het gaf voldoening om te zien hoe wij in twee weken zoveel bereikt hebben. Naast het bouwen hebben we ook veel kunnen ervaren van de Ghanese cultuur. De inwoners van Nakpanduri waren erg gastvrij, ze lieten ons ook heel erg toe in hun cultuur. We mochten in hun huisjes kijken en zelfs slapen als we dat zouden willen. Naast de hartverwarmende gastvrijheid viel ons ook hun grote dankbaarheid voor onze komst op. We werden door veel belangrijke mensen van de gemeenschap toegesproken en kregen zelfs drie keer een levende geit (die later in ons voedsel verwerkt zou worden…)! Een groot cadeau, als je bedenkt hoe weinig de mensen zelf te eten hebben. Ook het grote vertrouwen dat de Ghanezen hebben in God was opvallend. Ondanks dat ze maar weinig hebben, hebben ze een ontzettend stevig geloof en danken ze God voor alle kleine dingen die ze hebben. Dit zagen we vooral terug in de kerkdiensten die we mochten meemaken: indrukwekkende diensten vol muziek, dans en lofprijzing. Tijdens de bouwdagen hebben we ook een kinderwerkprogramma gedaan; dit werd gecoördineerd door Nienke. Er kwamen enorm veel kinderen op af: wel 400 tot 500 kinderen deden iedere dag enthousiast mee! We hebben veel met ze gezongen, geknutseld en verhalen uit de bijbel verteld. Het was mooi om te zien hoe blij de kinderen waren met hele kleine dingen: het kleuren van een kleurplaat was al een groot feest voor ze. We konden goed merken dat knutselen absoluut geen vanzelfsprekendheid voor ze was, en dat ze erg genoten van de mogelijkheid om dat nu wel te kunnen doen. De enthousiaste en lachende gezichten zullen we nooit vergeten! Al met al was het een onvergetelijke tijd, en hebben we ontzettend veel ontroerende en indrukkwekkende dingen gezien, gedaan en meegemaakt. Het was alle moeite en tijd die we er het afgelopen jaar hebben ingestoken meer dan waard. Het mooie land, maar vooral ook de prachtige mensen zullen voor altijd een plek hebben in ons hart. Als het aan ons ligt gaan we zeker nog een keer terug! Roos Jutten en Nienke Groenendijk 21

UITNODIGING

LUTHERDAG 2010 EEN HALTEPLAATS IN HET KADER VAN DE LUTHERDECADE

30 oktober 2010 Lutherse kerk Maastricht Hondstraat 14 aanvang: 10.30 uur

Lutherse stekken 2010 - 2017 In het kader van de internationale Lutherdecade voert van 2010 tot 31 oktober 2017 een oriëntatieroute langs Lutherse stekken in Nederland naar de viering van de Lutherherdenking in Wittenberg op 31 oktober 2017. De eerste ontmoeting vindt plaats op 30 oktober 2010 in Maastricht waar, naast de kennismaking met de regio, aandacht zal worden besteed rond de thema’s reformatie, onderwijs en vorming, met daarbij speciale aandacht voor Philippus Melanchthon en het thema oecumene. Hiernaast treft u het programma voor die dag aan. De dag is bedoeld voor inhoudelijke verdieping met ter zake deskundigen en voor onderlinge ontmoeting. Gastvrouw is de Evangelisch-Lutherse Gemeente Zuid-Limburg. Bundel Het eindproduct van alle lezingen en presentaties wordt een verzamelbundel die in 2017 in Wittenberg gepresenteerd zal worden tijdens een slotmanifestatie. Stellingen Gedurende deze Lutherdecade zullen 95 nieuwe stellingen worden gemaakt met een maatschappelijke, culturele en religieuze insteek. U kunt ook stellingen aanleveren bij Karel van de Wetering Organisatie De organisatie van de Lutherdecade in Nederland is in handen van de Evangelisch-Lutherse Synode van de Protestantse Kerk in Nederland en de Lutherstichting. Contact: Drs. Perla Akerboom: [email protected] Drs. Karel van de Wetering: [email protected] Drs. Erwin de Fouw: [email protected] Medewerking vanuit de Evangelisch-Lutherse Gemeente Zuid-Limburg: dhr. Jos Schepers en Ds. Willem Boon 22

Belangrijke adressen: Consulent

Mevr. Drs. IJ. De Mol-Buizert Zuivelweg 17 7003 CA Doetinchem 0314 343642 [email protected]

Organisten

Dhr. A. de Hoop 038 3327629 [email protected] Dhr. M. Oranje 038 3317668 [email protected] Dhr. B. Thijs 038 3375084 [email protected]

Bankrekening kerk Girorekening kerk t.n.v.

59.69.38.160 ABN-AMRO 884586 Evang. Lutherse Gem. Kolk 33 8266 JN Kampen

Girorekening diaconie

7828762 Jacob Catsstraat 399 8265 XV Kampen

Kindernevendienst

Babette Kuper 038 3338175 [email protected]

Koor “ Le Cygne”/diaconale commissie

Mevr. E.E. Bruil de Wit 038 3324045 [email protected]

Redactie Contact

Egbert Jan Boerma & Wendy Boerma Veenmos 181 8265 HW Kampen 038 3310724 [email protected]

Website E-mail webmaster

www.lutherinkampen.nl [email protected] 23

kopijdatum 15 december