Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen 2010‐2011 e.v. Stadsdeelbrede Welzijnscentra Welzijn Nieuwe Stijl
‘Voor en door bewoners’
BuurtHuizenZuidoost 1 November 2011
2
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
Inhoudsopgave Voorwoord ............................................................................................................................ 5 I Personeel en Organisatie ............................................................................................... 7 1.1.. Strategie en beleid ................................................................................................... 10 1.1.2. Bestuursopdracht: ‘Op weg naar vierBuurtHuizen’ ............................................... 11 1.1.3. Bestuursopdracht: ‘ Plan van aanpak buurtgerichte accommodaties’.................. 11 1.1.4. Van acht naar vier accommodaties ...................................................................... 12 1.1.4.1. Swazoom van beheerder en programmeur naar preferente aanbieder ............ 12 1.1.4.2. Herbestemming leegkomende panden .......................................................... 13 1.1.5. Realisatie ................................................................................................................ 14 1.1.5.1. Inrichting van de organisatie............................................................................... 14 1.1.5.1.1 Fysieke inrichting.............................................................................................. 14 1.1.5.1.2. Projectmatige inrichting................................................................................... 15 1.1.6.. De invloed van het convergentieproces............................................................ 17 1.1.7. Programma‐ of bedrijfsbureau............................................................................... 17 1.1.8. Bedrijfsondersteuning NoLIMIT ............................................................................ 18 1.2. Definitieve positionering........................................................................................... 18 II Programmering, programmaraad en communicatie................................................... 21 2.1. Methodiek ................................................................................................................. 21 2.1.1. Spreekuur ............................................................................................................... 22 2.1.2. Planning en reservering.......................................................................................... 23 2.2. Continuïteit en identiteit........................................................................................... 23 2.3. Gebruikers en bezoekers eerste BuurtHuis Gein ...................................................... 24 2.3.1. Dagelijkse bezoekers BuurtHuis Gein 2010 en prognose 2011 ............................. 24 2.3.1.1. .Aantal bezoekers per leeftijdscategorie ............................................................ 25 2.4. Dagelijkse bezoekers Holendrecht prognose 2011................................................... 28 2.5. Dagelijkse bezoekers Anansi prognose 2011 ............................................................ 29 2.6. Dagelijkse bezoekers Bonte Kraai ............................................................................. 30 2.7. Actueel: zomervakantieactiviteiten, kindervakantiekamp en een sportparagraaf .. 31 2.8. Familiebijeenkomsten ............................................................................................... 31 2.9. Religieuze activiteiten en bezoekersaantallen.......................................................... 33 2.10 Kwartaalcijfers en prognose..................................................................................... 34 2.11 Programmaraad en voorlopers ................................................................................ 35 2.12 Communicatie .......................................................................................................... 36 2.13 Naamgeving BuurtHuizen......................................................................................... 36 III Huur en Beheer.............................................................................................................. 37 3.1. Scheiding beheer en programmering........................................................................ 37 3.2. Ontvlechting beheer en toekomst beheer................................................................ 38 3.2.1. Professioneel beheer ............................................................................................. 38 3.2.1.1. Van jaar‐ naar meerjarig contract ....................................................................... 38 3.2.2. Toekomst additioneel beheer ................................................................................ 38 3.3. Huur en verhuring panden ........................................................................................ 39 3
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
3.3.1. Ontvlechting beheer panden en huisvestingslasten.............................................. 39 3.3.2. Verhuurder en huurder .......................................................................................... 39 IV Kosten en opbrengsten............................................................................................... 41 4.1. Kostenmodel ............................................................................................................. 41 4.2. Meerjarenbegroting .................................................................................................. 42 4.2.1. Impuls……………………………………………………………………………………………………………. 39 4.2.2. Taakstelling............................................................................................................. 43 4.2.3. Sturen op beheersing uitgaven en mogelijke vrijval.............................................. 43 4.2.4. Sturen op opbrengsten .......................................................................................... 43 4.2.5. Kwartaalrapportages en verantwoording 2010 .................................................... 43 4.2.5.1. Kwartaalrapportage Buurthuizen Q1 2011 ........................................................ 45 4.6. Handboek Programmabureau BuurtHuizen............................................................. 46 V
Nawoord....................................................................................................................... 47 5.1. Afronding projectfase BuurtHuizen .......................................................................... 47
VI Colofon........................................................................................................................ 48
4
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
“Bigin fu waka, a no lon. Het begin van lopen is geen rennen” Surinaamse wijsheid
Voorwoord De bezuinigingen waar het welzijnswerk landelijk mee te maken heeft op dit moment, zijn in veel mindere mate van toepassing op het BuurtHuiswerk in Zuidoost. Ze ‘waaien’ als het ware een beetje voorbij omdat we ‘de storm’ voor zijn geweest. In tegendeel wordt er geïnvesteerd in kwaliteit. De vier BuurtHuizen worden of zijn stijlvol onder architectuur gerenoveerd of er komt in een enkel geval zelfs nieuwbouw. Het beheer is professioneel georganiseerd en de beheerders uit de voormalige subsidieregeling zijn voorlopig aanvullend op het hoofdbeheer ingezet. Neemt niet weg dat ook op het BuurtHuiswerk in Zuidoost een taakstelling is afgesproken. Deze is echter verantwoord. In 2009 is de taakstelling al planmatig verwerkt over vijf jaar in de meerjarige begroting BuurtHuizen SCW2 2010‐2015. Door concentratie van beleid en een efficiënte organisatie, kan het budget over een aantal jaren gefaseerd en gepland naar beneden toe worden bijgesteld. Gezien de ruime investeringen op de BuurtHuizen is het onterecht om over een bezuiniging te spreken. Beter is het om over een vrijval van middelen te spreken. We hebben de afgelopen jaren zowel beleidsmatig als op uitvoeringsniveau geïnvesteerd in de realisatie van vier BuurtHuizen. Zoals u kunt opmaken na het lezen van het evaluatieverslag dat u voor u heeft liggen, zijn we hierin uitermate geslaagd. Ook al blijven er altijd verbeterpunten. In 2010 heb ik het ‘bestuurlijke werk’ met betrekking tot de BuurtHuizen van mijn voorganger en partijgenoot Harry Verzijl overgenomen. Beiden hebben wij binnen onze bestuurlijke periode verdienstelijk gewerkt aan de oprichting BuurtHuizen ‘Welzijn Nieuwe Stijl’, waar het ‘empowerment’ bij de bewoners zelf wordt gelegd en waarbij de BuurtHuizen de bewoners ondersteunen en faciliteren bij het bevorderen van hun welzijn. We hopen de bewoners van Zuidoost van dienst te zijn met de BuurtHuizen Zuidoost.
Muriel Dalgliesh 1 november 2011 5
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
6
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
Figuur 1. Schoonmaakactie BuurtHuis Holendrecht
I Personeel en Organisatie 1.1. Bedrijfsplan en voortgang Strategie en inhoud Voor de organisatie van de BuurtHuizen ‘nieuwe stijl’ is een bedrijfsplan nog onder de oude werknaam Communitycenter 2010‐2012 opgesteld dat op 21 december 2010 bestuurlijk is vastgesteld. Naast proces‐ en strategiebeschrijving van hoofdzaken zoals programmaontwikkeling, bedrijfsinrichting, accommodaties en de inrichting van professioneel facilitair beheer zijn in afgeleide zin beleid en te realiseren doelen in het bedrijfsplan opgenomen. Op basis van een activiteitenplanning binnen de eerder vastgestelde bestuursopdracht: ‘Op weg naar vier BuurtHuizen’, oktober 2010 en een kostenbegroting, vastgesteld december 2010 worden het beleid en de doelen uit het bedrijfsplan gerealiseerd. Voorbeelden zijn tarievenbeleid voor gebruikers, specifiek doelgroepenbeleid van jong tot oud en de samenwerking met partners. Tevens wordt in het bedrijfsplan de aanpak om versneld van acht naar vier BuurtHuizen te gaan beschreven, de herbestemming van de overige panden, samenwerking tussen professioneel beheer en additioneel beheer, overname van (beheer) personeel, de toekomstige positionering van het project, etc. Ook zijn de planningsfasen van het project opgenomen. 7
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
Uitvoeringsmodel en blauwdruk eerste BuurtHuis Gein Complex aan het inrichten van de BuurtHuizen is geweest dat in de opstartfase de ‘trein moest gaan rijden’ zonder spoorboekje en aanleg van spoorlijnen en station. Eind 2009 is in hoog tempo een ´Uitvoeringsmodel´ opgesteld op basis van eerdere beleidsnotities en interviews op bestuurlijk en ambtelijk niveau. Het Uitvoeringsmodel heeft als programmatische blauwdruk gediend bij het organiseren van Communitycenter Gein als eerste BuurtHuis ‘nieuwe stijl’ in de reeks van vier. Op 1 maart 2010 is het stadsdeel er in geslaagd om volgens planning een stijlvol gerenoveerd BuurtHuis aan te bieden aan de bewoners, met een gevarieerd programma van grote en kleine aanbieders, een ruime openingsstelling van zeven dagen in de week en professioneel georganiseerd beheer. De drie overige accommodaties die moesten worden opgebouwd tot BuurtHuis en vanaf januari 2010 onder de verantwoordelijkheid van het programmabureau BuurtHuizen stonden, waren in een slechte organisatorische en fysieke staat. Het BuurtHuiswerk in Zuidoost onder Swazoom kampte met het imago van leegstand en matige programmering. Bewoners moesten weer gevonden en gebonden worden. Facelift tweede BuurtHuis Holendrecht Na een succesvolle ontwikkeling van BuurtHuis Gein in een paar maanden, is vervolgens op 15 juli 2010 na een snelle facelift van de accommodatie in nauwe samenwerking tussen stadsdeel en Swazoom het tweede BuurtHuis Holendrecht geopend. Door de sloop van het naastgelegen jongerencentrum Royal dat omgeven was door een afgesloten bouwplaats, had het BuurtHuis helaas de gehele zomerperiode hinder van een nog niet optimaal bereik van bewoners. Later in het jaar kwam ook hier de programmering en het bereik van bewoners goed op gang. Mooie eigentijdse BuurtHuizen zijn succesfactoren Per januari 2012 wordt BuurtHuis Holendrecht totaal gerenoveerd. In 2010 en 2011 zijn hier de voorbereidingen voor getroffen. De planning is om ‐op verzoek van bewoners ‐ tijdens de verbouwing het programma grotendeels in een alternatieve accommodatie te organiseren. Overigens is een mooie eigentijdse accommodatie zoals Gein en straks Holendrecht een succesfactor voor het doen slagen van een activiteitenprogramma en het bereik van bewoners. BuurtHuizen anno 2011 dienen accommodaties te zijn die van hun stoffige en zeventiger jaren beeltenis ontdaan zijn. BuurtHuizen Bonte Kraai en Anansi ook goed in beweging gekomen De BuurtHuizen Bonte Kraai en Anansi zijn per januari 2011 gestart in de nieuwe stijl. Op de middellange termijn komen ze ook voor renovatie of nieuwbouw in aanmerking. Deze accommodaties zien er overigens nog redelijk uit en verstoren het organiseren van een goed programma op zich niet. Aanvankelijk was de verwachting dat Anansi door de excentrieke locatie en de renovatie van de leegstaande flatgebouwen in de nabije omgeving, geen bewonersbereik zou hebben en niet goed qua programma zou gaan lopen. Maar niets is minder waar. In januari van dit jaar is Anansi gestart als BuurtHuis en in enkele maanden tijd is er een groeiend bereik onder alle leeftijdsgroepen op gang gekomen. 8
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
Ook in Bonte Kraai dat in een herinrichtinggebied staat, neemt de programma‐intensiteit en het bewonersbereik nog dagelijks toe. Effecten reorganisatie Swazoom Swazoom heeft de belangrijkste effecten van de reorganisatie bereikt en levert steeds meer een inspirerend en verantwoord aanbod in de BuurtHuizen naast andere kleine gebruikers waar ze een voorbeeldfunctie voor vervullen in pedagogisch en organisatorisch opzicht. Swazoom als belangrijke strategische partner is mede met het stadsdeel verantwoordelijk voor het goed functioneren van de vier BuurtHuizen. Stadsdeel, Swazoom, beheerpartner Infacilities en straks ook Zwind als partner in het opbouwwerk voor bewoners vormen de identiteit van de vier BuurtHuizen en dragen zorg voor kwaliteit en continuïteit. Integrale meerjarenbegroting BuurtHuizen SCW 2010‐2015 Om de inrichting van de BuurtHuizen en de herbestemming van de leeggekomen panden verantwoord te realiseren is binnen de beschikbare financiële kaders van het budget Sociaal Cultureel Werk de meerjarenbegroting BuurtHuizen SCW 2010‐2015 opgesteld. Alle activiteiten die betrekking hebben op het BuurtHuiswerk, dus ook de subsidie voor het sociaal cultureel werk dat door Welzijnsstichting Swazoom wordt uitgevoerd in de BuurtHuizen en huur en beheer van de panden is onderdeel van deze begroting. Taakstelling geen bezuiniging De voorgenomen taakstelling van 1 miljoen is geïntegreerd in de genoemde integrale begroting. Vanaf 2012 wordt geleidelijk toegewerkt naar de realisatie ervan. In 2014 is de taakstelling maximaal toegepast. Gezien de mate van investeringen in de vier BuurtHuizen, zoals de organisatie van professioneel en additioneel beheer, de brede programmering en de vastgoedverbeteringen en het onderhoud ervan, kan er niet gesproken worden van een bezuiniging. Te meer omdat er de eerste ontwikkelingsjaren sprake is geweest van een financiële impuls. Zonder taakstelling was er vrijval van budget geweest vanaf 2012. De taakstelling op het sociaal cultureel werk kan gerealiseerd worden omdat de bedrijfsvoering van Swazoom de afgelopen jaren efficiënter is georganiseerd door te snijden op niet functionele overhead en een bewuster kostenpatroon aan te brengen. Taken zoals beheer en onderhoud van de panden en organisatie van het gebruik van de accommodaties door verschillende gebruikers en partijen is door het stadsdeel overgenomen en anders belegd. Daarnaast is het concentreren van het BuurtHuiswerk in vier geleidelijk aan steeds meer representatieve en professioneel beheerde panden met inmiddels een hoge bezettingsgraad een goede zet geweest. Het programmabureau zorgt voor een gevarieerd vraaggericht programma voor bewoners dat voortdurend inspeelt op de vragen. De vier BuurtHuizen zijn in de plaats gekomen van acht fysiek (merendeels) verwaarloosde en slecht beheerde panden met veel leegstand en niet altijd goedlopende programmering. Samenvatting: BuurtHuizen als de ‘Communitycenter’ van Zuidoost Samenvattend kunnen we vaststellen dat anderhalf jaar later na de start van het project op januari 2010 er in vier BuurtHuizen door het programmabureau zeven dagen per week van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat, grotendeels activiteiten worden geprogrammeerd ‘voor en 9
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
door’ bewoners. Bewoners in de BuurtHuizen zijn aan zet en 80% van de ruimtes kan gratis door bewoners voor het organiseren van activiteiten voor andere bewoners worden gebruikt. Gesubsidieerde en partijen met een winstoogmerk betalen een passend tarief. Er kunnen ook ruimtes gehuurd worden voor feestjes en andere familiebijeenkomsten tegen een acceptabel tarief. Er is een tarievenbeleid ontwikkeld voor het gebruik van ruimtes dat is vastgelegd in een gebruikersbrochure. De brede culturele diversiteit van gebruikers en bezoekers staat steeds meer centraal. Een programma‐adviesraad die in het najaar van 2011 wordt opgericht zal de vraaggerichte organisatie van activiteiten verder versterken. De BuurtHuizen zijn de ‘Communitycenter’ van de gemeenschap. In alle BuurtHuizen is per 2011 professioneel beheer geregeld en wordt er met assistent beheerders gewerkt, in ieder geval zolang de gesubsidieerde regelingen perspectief houden. Conform het vastgestelde accommodatiebeleid worden de BuurtHuizen gefaseerd gerenoveerd of herbouwd in de periode 2009 ‐ 2014. Natuurlijk zijn we nog niet klaar! Natuurlijk zijn we als stadsdeel nog niet klaar, willen we nog meer bewoners en partijen met verschillende achtergronden, leeftijden en vragen bereiken en krijgen we gelukkig nog steeds kritiek. Er blijven verbeterpunten. Maar de BuurtHuizen in Zuidoost ‘leven’ weer en zijn goed georganiseerd op alle vitale functies. 1.1. Strategie en beleid De realisatie van de vier BuurtHuizen en de herbestemming van de 1drie leegkomende panden is naast een politiek strategisch dossier, vooral ook een intensief uitvoeringsdossier geweest. Strategie en uitvoering gingen hand in hand en niet altijd volgordelijk. Zo draaide BuurtHuis Gein al driekwart jaar op het moment dat de bestuursopdracht in oktober werd vastgesteld met een activiteitenplanning en waren de drie resterende panden al zo goed als leeg. Aansluitend werd in december 2010 het bedrijfsplan en de meerjarige begroting BuurtHuizen en Sociaal Cultureel Werk vastgesteld als voortkomende opdrachten uit de bestuursopdracht. Een bedrijfsplan is over het algemeen een strategisch document om nieuwe ontwikkelingen in de toekomst te realiseren. Omdat de praktijk niet stilgelegd kon worden en gecontinueerd, werd er wekelijks soms dagelijks geschakeld met betrokken bestuurders en het hoger management van het stadsdeel bij het nemen van strategische beslissingen. De combinatie strategie en uitvoering ‘hand in hand’ heeft in dit proces uitstekend gefunctioneerd.
1
Het leeggekomen pand Royal is in juli 2010 gesloopt omdat het pand geen bijdrage leverde aan de veiligheid.
10
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
1.1.2. Bestuursopdracht: ‘Op weg naar vier2BuurtHuizen’ Op 12 oktober 2010 is de bestuursopdracht: ‘Op weg naar vier BuurtHuizen’ door het bestuur vastgesteld. Het project draaide ongeveer al een jaar omdat de uitvoering van het beleid niet op zich kon laten wachten en een gevolg was van het verbetertraject Swazoom. De vaststelling van de bestuursopdracht is de formalisering geweest van de omslag van twee jongerencentra en zes accommodaties naar vier BuurtHuizen. Met de bestuursopdracht werden een aantal zaken als volgt geformaliseerd waardoor stappen gezet konden worden: 1. Inrichten van een professionele administratie‐ en beheerorganisatie voor vier BuurtHuizen met een zevendaagse brede openstelling. 2. Regelen van een brede programmering. 3. Ontwikkelen van een overdraagbare methodiek. 4. Ontwikkelen van een dienstverleningsmodel beheer met een hoog serviceniveau. 5. Organiseren van een (tijdelijke) personele organisatie. 6. Opstellen definitieve meerjarenbegroting van baten en lasten voor de BuurtHuizen. 7. Opstellen van een definitieve meerjarenstadsdeelbegroting baten en lasten van het product sociaal cultureel werk. 8. Organiseren van het tijdelijk gebruik in de drie leegkomende accommodaties. 1.1.3. Bestuursopdracht: ‘ Plan van aanpak buurtgerichte accommodaties’ Op 12 oktober is tevens de bestuursopdracht buurtgerichte accommodaties vastgesteld als uitwerkingsopdracht van het in april 2009 vastgestelde beleidsplan Accommodatieplan buurtgerichte accommodaties. De vastgoedrealisatie van de vier BuurtHuizen is een van de vier deelopdrachten van de betreffende bestuursopdracht. In deze situatie geldt dat er per BuurtHuis een deelplan wordt opgesteld waarin de fysieke aanpassingen en de financieringen tegen elkaar worden aangewend binnen een planning en het moment dat de kosten ten laste komen van de begroting. Per BuurtHuis wordt kort de (actuele) planning aangegeven: 1. BuurtHuis Gein: In 2009 gerenoveerd en eind februari 2010 als eerste BuurtHuis nieuwe stijl geopend. 2. BuurtHuis Holendrecht: In de eerste helft van 2012 wordt de accommodatie grondig gerenoveerd. Het BuurtHuis dat per juli 2010 na een facelift is opengegaan, blijft gedurende de verbouwing op een alternatieve nabije locatie open. 3. In 2014 staat in het kader van grootschalige stedelijke vernieuwing van de buurten E, G, K, I de bouw van een nieuw BuurtHuis Bonte Kraai op een andere locatie gepland. 4. Anansi is een relatief jonge accommodatie die excentrisch verscholen achter een dreef ligt. Indien eventueel voor verplaatsing van het centrum naar Venserpolder wordt gekozen of voor renovatie, dan zal dit pas na 2014 zijn. 2
De titel van de bestuursopdracht was aanvankelijk: ‘Op weg naar vier Communitycenter’. Vanaf januari 2010 is de te naam stelling van de Communitycenter gewijzigd in BuurtHuizen. In het vervolg wordt er over BuurtHuis gesproken.
11
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
Beide bestuursopdrachten zijn op het thema BuurtHuizen elkaars ‘evenknie’. Tot op heden is er een zeer nauwe projectsamenwerking om de doelen te realiseren. Door een planmatige samenwerking op de twee dossiers, goede onderlinge dossierkennis waar nodig en nadrukkelijke samenwerking met de afdeling Vastgoed Onderhoud Gebouwen konden in een relatief korte tijd hoofddoelen gerealiseerd worden. Voor de aan elkaar gelieerde uitvoering van de beide bestuursopdrachten op het thema BuurtHuizen geldt overtuigend dat het ‘het geheel meer is dan de som der delen’. 1.1.4. Van acht naar vier accommodaties Tijdens het verbeterproces van Swazoom 2008‐2010 bleek dat de focus in de subsidie op de harde kant van de gebouwen was gericht. Ruim tweederde van de subsidie ging naar huisvestingslasten en beheer. Mede om die reden bleef er te weinig budget over om een breed programma te ontwikkelen met ruime openingstijden. De acht panden waren veel gesloten en zagen er niet toegankelijk uit. Daarnaast werd er om financiële redenen in de meeste panden nauwelijks huurder‐ en verhuurderonderhoud verricht. Op Anansi en Hofgeest na zagen de overige panden er verwaarloosd uit. De aandacht in de subsidie BuurtHuizen sociaal cultureel werk is verlegd naar een goede organisatie van de programmering met een bijbehorende ruime openstelling van zeven dagen per week en professioneel beheer. De keuze om versneld in twee jaar in plaats van de geplande vijf jaar van acht naar vier BuurtHuizen over te gaan is het logische resultaat van genoemde overwegingen. Het proces is inmiddels afgewikkeld en de drie leeggekomen panden zitten in de laatste fase van besluitvorming over de herbestemming. Zie de betreffende paragraaf verder in de tekst onder dit hoofdstuk. 1.1.4.1. Swazoom van beheerder en programmeur naar preferente aanbieder Naast de oprichting van de vier nieuwe BuurtHuizen, is de reorganisatie van welzijnspartner Swazoom een hoofddossier geweest sinds oktober 2008. Waarbij de afbouw van taken bij Swazoom parallel loopt met de opbouw van het nieuwe beleid van de BuurtHuizen. De welzijnsorganisatie heeft in de nieuwe constructie een totaal andere rol en wordt preferente aanbieder of ‘gebruiker’ van de BuurtHuizen. Programmering en beheer van facilitair management en gebouwen worden gescheiden van de welzijnsinstelling en onder regie gebracht bij het stadsdeel. Het besluit over de scheiding van beheer en programmering dateerde uit een eerder genomen bestuursbesluit van 2005. Echter het stadsdeel heeft eind 2009 een meer rigoureus besluit genomen en zowel het beheer van de panden als de organisatie van het programma niet langer belegd bij Swazoom. De reden was dat het beheer niet professioneel geregeld werd, de panden verwaarloosd en vervuild waren en veel activiteiten binnen het sociaal cultureel werk niet of nauwelijks bezocht werden. Investeringen in 2008 en 2009 om gewenste veranderingen door te voeren bij Swazoom leverde onvoldoende resultaat op. De 12
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
problemen in de organisatie waren te veelomvattend en vroegen om een andere regievoering en een specifieke focus van Swazoom op de eigen organisatie. Doordat Swazoom andere subsidieregelingen zoals de Voor‐ en Vroegschoolse educatie en pedagogische advisering en ondersteuning van ouders niet onverdienstelijk uitvoerde, is de keuze gemaakt om verder te investeren in Swazoom. De organisatie heeft in 2010 de kans gekregen om de interne organisatie verder op orde te brengen, begrotingstekorten weg te werken en een deugdelijke reeks en kwaliteit van activiteiten sociaal cultureel werk in de BuurtHuizen te organiseren. Swazoom stond en staat in de etalage. Het is geen proces zonder kleerscheuren geweest, maar anderhalf jaar later kan vastgesteld worden, dat Swazoom een gezonde (financiële) bedrijfsmatige uitvoeringsorganisatie met een eigen visie en missie is geworden met een doorlopende bezettingsgraad van de activiteiten. Zowel de activiteiten voor kinderen als tieners, jongeren en volwassenen worden inmiddels zeer goed bezocht en gaan alleen om acceptabele redenen soms niet door. In 2010 is in het eerste BuurtHuis Gein als pilot ‘Buurtgenoten’ opgezet. Aanvankelijk wat weifelend presenteerde Swazoom als voormalige organisatie voor jeugdwelzijnswerk het eerste aanbod volwassenenwerk. Nu betreft het volwassenenwerk een succesvol aanbod in vier BuurtHuizen. Zelfs gesluierde moslima’s maken gebruik van besloten Zumbalessen binnen Buurtgenoten in Anansi. Emancipatie en participatie ten top. Het aanbod is gevarieerd en Swazoom maakt nog steeds een groei door van een platte uitvoeringsorganisatie naar adviseur en een belangrijk strategisch partner van welzijnsbeleid in Zuidoost. De omslag van eenvoudige ontmoetingsactiviteiten binnen het sociaal cultureel werk naar een pedagogisch en agogisch verantwoorde activiteitenlijn met oog voor welzijn en signalering van beleid voor risicogroepen, wordt steeds geavanceerder ingezet door Swazoom. In 2011 wordt letterlijk de navelstreng doorgeknipt tussen stadsdeel Zuidoost en Swazoom. De statutaire verplichting dat Swazoom eenzijdig aan Zuidoost mag leveren, wordt ontbonden. Swazoom kan de markt op en blijft voor Zuidoost op basis van een gebruikelijke subsidierelatie de preferente partner en betrouwbaar door inmiddels een adequate bedrijfsvoering. In de Buurthuizen kan Swazoom niet meer weggedacht worden. Mede de werkers van Swazoom bepalen de identiteit en de continuïteit in de BuurtHuizen. 1.1.4.2. Herbestemming leegkomende panden Naast de vier BuurtHuizen in oprichting, vallen per 2010 onder het programmabureau ook de drie panden die voor herbestemming in aanmerking komen. Naast de afbouw van de lopende activiteiten in 2010 en 2011, heeft het programmabureau er ook zichzelf bekostigende activiteiten georganiseerd zoals familiefeesten en zakelijke bijeenkomsten. Door de projectleiders van de twee genoemde bestuursopdrachten zijn in 2010 en 2011 voor de herbestemming van de panden Subway, Reigersbos en Hofgeest gesprekken gevoerd met een groot aantal potentiële partijen voor de drie genoemde panden. Mei Jongstleden is het bestuur geadviseerd over de mogelijke herbestemming van serieuze kandidaten voor de 13
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
koop van het voormalige jongerencentrum Subway en een indeplaatsstelling voor de accommodatie Hofgeest die eigendom is van corporatie Ymere. Accommodatie Reigersbos wordt zeer mogelijk op stadsdeelniveau herbestemd als Ouder en Kindcentrum tot en met 18 jaar. De panden zijn tot 2012 gedekt in de meerjarenbegroting BuurtHuizen sociaal cultureel werk. Om voor zichzelf sprekende financiële redenen is het gewenst als de herbestemming eerder dan genoemde datum geëffectueerd wordt. 1.1.5. Realisatie Zoals al aangegeven in paragraaf 1.1.1. Strategie en beleid hebben in het proces de afgelopen 1,5 jaar strategie en beleid en realisatie door elkaar heen gelopen. Door zo’n ‘trial en error proces’ werd het wel goed mogelijk om de organisatie passend in vereiste werkprocessen in te richten en continue bij te stellen. 1.1.5.1. Inrichting van de organisatie Om de startende organisatie in richten is bij aanvang een programma‐ of stafbureau ingericht en is een bedrijfsadministratie opgezet die aansluit bij de Administratieve Organisatie en Interne Controle (AO/IC) van het stadsdeel. Er is een programmering, planning‐ en een tarievenmethodiek ontwikkeld op basis waarvan bewoners professioneel gebruik kunnen maken van ruimtes en hun activiteiten er kunnen uitvoeren. Uiteindelijk landen eind 2011 alle werkwijzen en methodieken in een handboek programma en administratieve organisatie. Het staf‐ of programmabureau bestaat uit een projectmanager, een programmeur, een planner, een financieel adviseur of medewerker en 2 fte planning, reservering en klantcontacten. 1.1.5.1.1 Fysieke inrichting Inmiddels is de directie Realisatie de huurder van de vier BuurtHuizen bij de directie Handhaving en Beheer. Binnen de werkbegroting van de BuurtHuizen is geoormerkt geld gereserveerd voor het huurderonderhoud zoals het inrichten en onderhouden van flexkantoren voor zakelijk gebruikers zoals Swazoom, Zwind en Infacilities. De laatst genoemde partij houdt zich vanuit haar facilitaire functie bezig met een planmatige realisatie van de interne inrichting en het onderhoud van de panden. Hierbij is het programmabureau als eenloket de opdrachtgever en financier en wordt er tussen de twee partijen direct samengewerkt met de afdeling Beheer Onderhoud Gebouwen van het stadsdeel voor het regelen van de uitvoerende werkzaamheden. 14
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
De digitale werkplekinrichting en ICT onderhoudswerkzaamheden van de werkplekken en functionele gebruikersruimten is het programmabureau de opdrachtgever en regelt zo nodig de werkzaamheden in samenspraak met de afdeling Beheer Onderhoud Gebouwen. 1.1.5.1.2. Projectmatige inrichting Het project is januari 2010 ingericht met een planning van drie fasen: 1. Opstartfase (2010) 2. Ontwikkelingsfase (2011) 3. Consolidatiefase (2012) Het opstartjaar 2010 heeft zich enerzijds vooral gekenmerkt door het vormgeven van bestuurlijke besluitvorming van BuurtHuizenbeleid nieuwe stijl voortkomend uit de consequenties van het verbeterproces Swazoom. Voorbeelden hiervan zijn de bestuursopdrachten, het bedrijfsplan en de meerjarige integrale begroting BuurtHuizen, uitgewerkt in een kostenmodel 2011. Anderzijds stonden de snelle korte opeenvolgende realisatiehandelingen centraal. Zoals het neerzetten van BuurtHuis Gein en een paar maanden later BuurtHuis Holendrecht, het regelen van professioneel beheer en de voorbereidingen op het afbouwen van gesubsidieerd beheer. Het overnemen of detacheren van personeel, het weer onder regie brengen van de panden, het beheer en de organisatie van het programma bij het stadsdeel. Het optuigen van een programmabureau en de bijbehorende personeelszaken en gebruikersbeleid. Maar ook het boeien en binden van bewoners, het organiseren van Swazoom als aanbieder in de BuurtHuizen en het afbouwen van de ‘eigenaarrol’ en de daarbij behorende reorganisatie. Kortom 2010 betrof een zeer hectische opstartfase of pioniersperiode die we gelukkig zeer vruchtbaar hebben kunnen afsluiten. Het huidige ontwikkelingsjaar 2011 is nog steeds zeer intensief. Zeker het eerste half jaar waarin de voorbereidingen uit 2010 haar formele beslag moesten krijgen in de organisatorische inrichting van de BuurtHuizen. In 2011 worden de ‘trial and error’ ervaringen steeds meer omgezet in gestandaardiseerde werkprocessen. Er is gebruikers‐ en tarievenbeleid voor de BuurtHuizen met een handzame gebruikersbrochure. Deze is zowel te downloaden via het pronkstuk van BuurtHuizen de website www.buurthuizenzuidoost.nl maar kan ook in hard copy verkregen worden. Processen die voorbereid zijn in 2010 en (zo goed als) uitontwikkeld zijn in 2011 zijn: • Begroting, kostenmodellen en rapportages (Q1 t/m Q4) • Facturatieproces • Reserveringsproces, bereikbaarheid en klantcontacten • Inkoopproces leveranciers • Automatiseringsproces • Bedrijfsvoering • Personele organisatie en functiebeschrijvingen
15
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
• Programmamethodiek met een wekelijks spreekuur waarbij de mogelijke invulling van een programmaraad steeds meer vorm begint te krijgen. • Communicatiebeleid en Desk Top Publishing (beheer website, programmaboekjes, posters, flyers, etc.). • Het invullen van de functie van bedrijfsbureau voor het stedelijk jongerencentrum NoLIMIT, waar een saneringsmodel voor is opgesteld en waar aansluitend op de lasten en baten gestuurd wordt. Naast alle bovengenoemde beschreven processen komen er binnen de organisatie van de BuurtHuizen ook tal van werkzaamheden voor die niet noodzakelijkerwijs een financieel en / of bedrijfseconomisch karakter hebben. Hierbij valt onder andere de begeleiding van het vergunningentraject. Op dit moment is het traject ingezet om de BuurtHuizen op het gebied van brandveiligheid, ARBO omstandigheden, horecavoorziening, openingstijden etc. weer op het niveau te krijgen zodat de vergunningen weer worden verkregen die om diverse redenen met de overgang vanuit Swazoom voor een aantal locaties waren komen te vervallen. Door de formalisering van werkprocessen en de complexe organisatie ervan, is de organisatie tegelijkertijd ook bureaucratisch geworden. Ook al worden de lijnen kort gehouden. Er zijn verschillende werkoverleggen alleen al op het niveau van de BuurtHuizen: • Wekelijks teamoverleg: stafteam programmabureau • Wekelijks afstemmingsoverleg hoofdbeheerders met programmabureau • Wekelijks afstemmingsoverleg reservering, planning en klantcontacten • Wekelijkse afstemming en uitvoering Backoffice werkzaamheden spreekuren • Officeoverleg receptionistes • Wekelijks afstemmingsoverleg programmering • Outreachend reservering en planningsloket NoLIMIT • 3Tweewekelijks afstemmingsoverleg NoLIMIT • Interne ambtelijke en bestuurlijke afstemmingoverleggen omdat de businessunits BuurtHuizen en NoLIMIT gehouden zijn aan de regels uit de moederorganisatie het stadsdeel. Verder zijn er regelmatig strategische overleggen met partners zoals Swazoom, de beheerpartner, het Opbouwwerk Zwind, themaoverleggen communicatie en veiligheid en bilateralen op diverse niveaus. Na de zomer, in het derde en vierde kwartaal daalt de rust enigszins in de jonge organisatie en worden de uitgedachte werkprocessen en de werkwijze van het programmabureau opgenomen in een handboek. De toekomstpositie heeft zich uitgetekend, kan in het derde verder worden uitgewerkt op ambtelijk en bestuurlijk niveau met het stadsdeel en partnerorganisaties om uiteindelijk te worden ingevoerd in het vierde kwartaal. 3
NoLIMIT is op dit moment een zeer ‐niet voorzien‐ intensief dossier voor het programmabureau BuurtHuizen. Ongeveer 50% van de effectieve tijd van de projectmanager en financieel adviseur BuurtHuizen zit momenteel in het organiseren van het saneringsmodel.
16
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
In 2012 kan de voorlopige structurele organisatie haar beslag krijgen. Kunnen werkprocessen verder geroutineerd worden en consolideert de organisatie geleidelijk aan naar een beheersmatige situatie waarin iedere medewerker vaste taken en rollen heeft. Mogelijk kiest het stadsdeel voor verzelfstandiging van het programmabureau in de rechtsvorm van een stichting. In 2012 zal er dan een stichting opgezet dienen te worden 1.1.6. De invloed van het convergentieproces Omdat ‘BuurtHuizen’ een businessunit is van het stadsdeel en de regels van de reorganisatie regelrecht van toepassing waren, speelden deze een belangrijke rol in de nog jonge projectorganisatie in termen van continuïteitbedreiging door periodieke knelpunten bij personele aanstellingen. De effecten van het convergentieproces leidde ertoe dat er vanaf de tweede helft van 2010 geen vacatures ingevuld konden worden, zoals een financieel medewerker bedrijfsbureau en een locatiemanager. Tegelijkertijd was het verlengen van contracten van de externe adviseurs en gedetacheerde medewerkers geen automatisme. Er is onredelijk veel tijd gaan zitten in het continueren van de personele organisatie in een ontwikkelingsfase waarbij de aandacht van een projectorganisatie zich op de opdracht moet kunnen richten. Maar tot op heden heeft ‘BuurtHuizen’ alle risico’s kunnen trotseren, bleef het projectbureau onverstoord gemotiveerd doorwerken en wordt gekoerst op een structurele invoering van de werkwijze eind 2011. 1.1.7. Programma‐ of bedrijfsbureau Het programmabureau of bedrijfsbureau bestaat uit vijf verschillende functies: a. Projectmanager (0.8 fte) BuurtHuizen en bedrijfsbureau NoLIMIT b. Programmeur (1 fte) BuurtHuizen o Eventueel programmeur NoLIMIT positioneren c. Financieel adviseur (1 fte) BuurtHuizen en bedrijfsbureau NoLIMIT d. Planning, reservering en contactbeheer (1 fte) BuurtHuizen en NoLIMIT e. Officemanager (0.6 fte) Het programmabureau stuurt de totale organisatie BuurtHuizen en de bedrijfsmatige poot van NoLIMIT aan en is verantwoordelijk voor zowel de ontwikkeling van alle werkzaamheden uit de bestuursopdracht: ‘Op weg naar vier BuurtHuizen’, het bedrijfsplan BuurtHuizen en de standaardisering van de werkprocessen zoals in paragraaf 1.1.2.2. Projectmatige inrichting beschreven. Tevens stuurt het programmabureau op de lasten en baten van het onderliggend kostenmodel van de meerjarige integrale begroting BuurtHuizen 2010‐2015 en het saneringsmodel NoLIMIT 2011‐2013. De medewerkers van de functies b, d en e kunnen elkaar vervangen en wisselen werkzaamheden uit met elkaar zo wel voor de BuurtHuizen als voor NoLIMIT. 17
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
De ontwikkelwerkzaamheden van de projectmanager en de financieel adviseur eindigen in 2011. Er kan voor de organisatie van de toekomstige organisatie een meer beheersmatige manager bedrijfsvoering geworven worden en een meer uitvoerend medewerker financiële bedrijfsadministratie. De overige functies kunnen qua profiel gecontinueerd worden in de staande organisatie. De zes functies worden in het derde kwartaal definitief beschreven in het handboek. In verband met een kansrijke continuering van de werkzaamheden van het bedrijfsbureau BuurtHuizen en de bedrijfsondersteuning van NoLIMIT, is het gewenst om de uitvoerende functies ‘d, e en f’ niet te wijzigen in 2012 e.v. De overige functies kunnen in het laatste kwartaal (bij voorkeur geleidelijk) overgedragen worden. Voor de functie van programmeur is het eventueel ook wenselijk om deze het eerste kwartaal van 2012 te continueren. Het is nooit aan te bevelen om een projectorganisatie gelijktijdig te vervangen. Het is de grootste bedreiging van een project om alle historie en ontwikkelcompetenties op hetzelfde moment uit te schakelen en nieuwe medewerkers op de functies te plaatsen.. 1.1.8. Bedrijfsondersteuning NoLIMIT Om organisatorische redenen heeft het programmabureau BuurtHuizen eind 2010 (besluit bedrijfsplan BuurtHuizen december 2010) de opdracht gekregen om per 2011 de bedrijfsadministratie van NOLIMIT te stroomlijnen conform de werkwijzen van BuurtHuizen. Zoals planning en reservering, facturatie, sturen op opbrengsten volgens gebruikersbeleid, etc. In mei 2011 is een saneringsmodel voor NoLIMIT voorlopig door het bestuur vastgesteld in de voorbereiding van of een mogelijke continuering van het centrum of een definitieve sanering. De projectmanager BuurtHuizen en de financieel adviseur sturen op de toepassing van het saneringsmodel vanaf mei. Het betreft een tijdsintensieve klus. 1.2. Definitieve positionering Anderhalf jaar pionieren met de BuurtHuizen laat een meer definitief inrichtingsmodel van de BuurtHuizen zien. Het is aan te bevelen om voorlopig in 2012 het bedrijfsmatig georiënteerd programmabureau in te richten op stadsdeelniveau en de programmering en de bedrijfsvoering te laten regelen van de BuurtHuizen en NoLIMIT. Figuur 1. Optie definitieve positionering
18
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
Programmabureau BuurtHuizen & bedrijfsbureau NoLIMIT
Swazoom: Organiseren professionele activiteiten
Zwind: Organiseren bewonersactiviteiten en programma‐adviesraad
Beleidafdelingen stadsdeel: afstemming beleid met BuurtHuizen
Optionele positie Programmabureau/bedrijfsbureau In het toekomstmodel vanaf 2012 is het aan te bevelen om het Programmabureau c.q. bedrijfsbureau verantwoordelijk te maken voor de uitvoering van de bedrijfsmatige werkprocessen binnen de BuurtHuizen en NoLIMIT. Het betreft hier naast het voeren van de algemene bedrijfsvoering, zoals huur, beheer en onderhoud van de vier of vijf panden, het sturen en uitvoeren van de meerjarige integrale begrotingen van de BuurtHuizen en NoLIMIT, onderliggende kostenmodellen. Verder het sturen en doorontwikkelen van gestandaardiseerde werkprocessen zoals facturatie, planning en reservering, inkoop, automatisering, de zakelijke kant van de programmering, organisatie samenwerking van de partners, advisering en personele zaken programmabureau. Bij een goed functionerend bedrijfsbureau zou overwogen kunnen worden om het programmabureau te verzelfstandigen in een rechtsvorm zoals een stichting. Optionele positie Swazoom Na de reorganisatie heeft Swazoom zich in 2011 weer gemanifesteerd als een betrouwbare partner in het leveren van kwalitatief sociaal cultureel werk. Tevens is er sprake van een agogische benadering en pedagogische werkwijzen. In het voorgestelde samenwerkingsmodel wordt ervan uitgegaan dat Swazoom zowel haar eigen activiteiten uitvoert, regelt en organiseert in het BuurtHuisprogramma als de inkoop van kleine aanbieders volgens een geoormerkt budget. De agogische (en voorlopig nog de pedagogische medewerkers van Swazoom) gebruiken de flexkantoren in de vier BuurtHuizen. Optionele positie Zwind Zwind is een nieuwe partij in Zuidoost die het opbouwwerk regelt. Zwind gebruikt volgens een flexmodel kantoorruimtes in de vier BuurtHuizen. De partij is voorlopig nog onvoldoende bekend bij het programmabureau. De samenwerking begint op gang te komen. Een mogelijkheid zou zijn om de bewonersmethodiek zo te organiseren dat Zwind te bewonersinitieven ondersteunt en begeleidt en interessante activiteiten doorleidt naar Bewoners‐ of waarderingssubsidies. Dergelijke zaken liggen nu te gedetailleerd op het niveau van het programmabureau. Tevens zou het ondersteunen van de programmaraad op het niveau van Zwind geregeld kunnen worden. Het betreft een participatie‐instrument voor bewoners en past bij het opbouwwerk. 19
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
Continuering samenwerking beleidsafdelingen stadsdeel De afgelopen anderhalf jaar is door het Programmabureau samengewerkt met de beleidsafdelingen van het stadsdeel om beleid voor bewoners dat in de BuurtHuizen dient te landen in het kader van civil society, te realiseren. Het is gewenst om dit te continueren. De beleidsafdelingen hoeven geen zitting te hebben in het Platform. Hooguit facultatief. Het Platform betreft een orgaan dat door het Programmabureau BuurtHuizen wordt aangestuurd en waar het Opbouwwerk , de Welzijnsorganisatie en de beleidsadviseur Sociaal Cultureel Werk Stadsdeel Zuidoost, vaste partners zijn. Het Platform stuurt het activiteitenprogramma van de BuurtHuizen aan. Samenwerkingsplatform programmering De drie partijen kunnen onder aansturing van het programmabureau per kwartaal een vraaggestuurd programma opstellen voor de vier BuurtHuizen dat verder zakelijk wordt afgewikkeld door het programmabureau. Het programmabureau distantieert zich meer van de inhoudelijke programmeringkant, maar bewaakt wel de kwaliteit en kwantiteit.
20
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
Figuur 2. Kinderwerk Anansi
II Programmering, programmaraad en communicatie 2.1. Methodiek Om een gevarieerd programma aan te kunnen bieden in de BuurtHuizen werd in 2010 naast Swazoom extra aanbod ingekocht bij kleine leveranciers via een ‘Inkoopmodel’. Per kwartaalperiode werd er aanvankelijk door het ‘contracteerplatform’ (programmabureau BuurtHuizen met afstemming sociaal cultureel werk stadsdeel) een audit gehouden waar kleine zelfstandige ondernemers hun activiteit konden presenteren. Op basis van een activiteitenplan en een offerte werd per kwartaal een extra selectie gemaakt van de meest originele aanbieders. De inkoopprijzen lagen tussen de € 5,‐‐ en € 50, ‐‐ euro. Tevens werden bewoners gesproken en geplaatst die gratis activiteiten of met een kleine onkostenvergoeding wilden aanbieden aan andere bewoners. Ook marktpartijen kregen de gelegenheid om hun commercieel aanbod neer te zetten op deze manier in de BuurtHuizen. Voor het gebruiken van de ruimte diende dan een gebruikersprijs betaald te worden. Deze prijzen zijn in eerste instantie op de op dat moment bekende (geharmoniseerde) kostprijs van de BuurtHuizen bepaald. De geselecteerde aanbieders en bewoners die hun prestatie neer mochten gaan zetten in de BuurtHuizen vereisten over het algemeen veel aandacht en begeleiding. Het werd op het laatst een vorm van opbouwwerk. In de definitieve werkwijze vanaf 2012 is het wenselijk om de inkoop en de begeleiding van partijen meer werksoort gerelateerd te gaan inkopen. 21
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
2.1.1. Spreekuur De genoemde werkwijze heeft geresulteerd in een vaste methodiek. Een of twee keer per week worden er in 2011 spreekuren gehouden. Partijen of bewoners kunnen een activiteitenformulier met financiële onderbouwing indienen bij het programmabureau dat ze via de website kunnen downloaden of telefonisch kunnen opvragen. Aanvragen die hiertoe uitnodigen worden tijdens het een of tweewekelijkse spreekuur op een van de BuurtHuizen (locatie wisselt) uitgenodigd door de programmeur en planner. De activiteit wordt doorgesproken en over het algemeen in het eerstvolgende kwartaalboekje geprogrammeerd van het BuurtHuis naar keuze. Partijen kunnen flyers laten maken of hun eigen promotiemateriaal gebruiken, om hun aanbod te promoten. De financieel adviseur sluit aan het einde van het spreekuur aan en de gebruikersprijs of inkoopprijs wordt betaald. Voor deze werkwijze is gekozen om financieel transparant naar alle partijen te handelen en sympathieën geen rol te laten spelen. Er zijn op dit moment nog een aantal vaste partijen die in 2011 nog steeds via het inkoopmodel worden betaald. Het is de selectie van partijen die in 2010 hebben laten zien dat ze een kwalitatief aanbod kunnen leveren dat uitermate goed bezocht wordt. Zoals gaming van KAOS, portretschilderen voor senioren van Anto van de Berg en Leenderts restaurant en kinderkookworkshop, etc. Tijdens de spreekuren komt het accent steeds meer te liggen op actieve bewoners die hun al bestaande hobby of activiteit gratis of tegen gebruikersprijzen willen aanbieden voor of een select gezelschap of een breed toegankelijk publiek. Omdat de BuurtHuizen inmiddels een stevig programma beginnen te krijgen met nog steeds groeiende bezoekersaantallen, is het steeds minder aan de orde om nieuwe activiteiten via het inkoopmodel in te kopen. Daarnaast functioneert BuurtHuizen inmiddels ook zodanig professioneel en op grote schaal dat de geëigende werkwijzen van het stadsdeel wat betreft bewoners‐ en waarderingssubsidies kunnen worden toegepast. Bewoners die een budget nodig hebben voor de uitvoering voor hun activiteit worden door de programmeur doorverwezen naar bewoners‐ of waarderingssubsidie. Zodra ze deze subsidie hebben ontvangen kunnen ze hun aanbod neerzetten in het centrum (of meerdere) van voorkeur. Over het algemeen starten de meeste bewonersactiviteiten bij wijze van ‘proef’ al eerder zonder financiële waardering. BuurtHuizen bekostigd. In het definitieve model worden bewonersactiviteiten met of zonder een vorm van subsidie gepositioneerd bij het Opbouwwerk in Zuidoost. Deze partij heeft de competenties om bewoners te emanciperen en te begeleiden. Het spreekuur zou door het Opbouwwerk kunnen worden overgenomen als een samenwerkingsvorm tussen BuurtHuizen en het Opbouwwerk. Interessante activiteiten met aanwezige condities kunnen dan tijdens een samenwerkingsplatform worden besproken en geplaatst in het eerstvolgende programma. De activiteiten van kleine professionele partijen kunnen via een geoormerkt subsidiebudget bij Swazoom belegd worden. Zoals KAOS en Leendert’s kookactiviteiten. In de praktijk is ook zichtbaar dat Swazoom en de partijen de samenwerking aangaan omdat de verschillende 22
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
aanbieders soms gelijktijdig aanwezig zijn en dezelfde doelgroepen bedienen. Om agogische en pedagogische redenen is het aan te bevelen om de leiding van de organisatie bij Swazoom te beleggen. Er is ook nog een andere reden om de inkoop van dergelijke activiteiten bij voorkeur bij Swazoom te beleggen. Naarmate de BuurtHuizen langer bestaan en bepaalde partijen vaste aanbieders zijn worden in het programma, worden de uiteindelijke kosten ook hoger en zouden uitnodigen tot een aanbesteding. Om korte lijntjes te behouden en niet al te bureaucratisch te worden, is het meer toepasselijk om de levering van (semi‐)professioneel aanbod van derden bij een welzijnsinstelling te beleggen. In het nieuwe model krijgt de programmeur steeds meer de functie van zakelijk organisator voor alle partijen. In dit geval zijn de belangrijkste dan Swazoom, Zwind en de interne beleidsafdelingen van het stadsdeel. Om het BuurtHuizenbeleid zoals dit geformuleerd is in het Bedrijfsplan 2010‐2012 e.v. en nieuwe ontwikkelingen aan te laten sluiten bij het stadsdeel en stedelijk beleid is het van belang dat er wordt samengewerkt tussen de programmeur en de verschillende beleidsafdelingen van het stadsdeel. Via een samenwerkingsplatform kunnen werkafspraken gemaakt worden. De verschillende beleidsafdelingen kunnen hierbij dan facultatief voor uitgenodigd worden. 2.1.2. Planning en reservering Activiteitenprogrammering van Swazoom en andere partners, platte zaalreserveringen voor feestjes en andere familiebijeenkomsten worden georganiseerd door het Programmabureau de afdeling planning en reservering die inmiddels uit drie medewerkers bestaat. Ook klantcontacten, contentbeheer en officemanagement wordt door deze afdeling uitgevoerd. De bereikbaarheid is inmiddels verbeterd door een vast toestel en telefoonnummer. Voordien werd gewerkt met mobiele nummers. We hopen zo de klachten opgelost te hebben, want de bereikbaarheidstijden en de bezetting van het programmabureau is goed geregeld. Dagelijks is er een medewerker klantcontacten aanwezig van 09.00 tot 14.00 uur om iedereen persoonlijk te woord te staan. Verder kan er altijd gemaild worden en staan de veel voorkomende vragen op de website. Deze afdeling voert tevens de backofficewerkzaamheden uit zoals offertetrajecten en facturatievoorbereiding. Dit gaat veelal om meer dan honderden aanvragen per maand. Inmiddels ondersteunt dit team ook de planning en reservering van NoLIMIT. Er wordt hiertoe gewerkt met een tarievenbeleid en een gebruikersbrochure. 2.2. Continuïteit en identiteit Om continuïteit en identiteit per BuurtHuis te realiseren wordt er per locatie met vaste agogische en pedagogische medewerkers van Swazoom gewerkt. Daarnaast organiseert Infacilities vaste beheerderteams per locatie. De hoofdbeheerder neemt de rol van locatiemanager in en is verantwoordelijk voor locatiegebonden zaken. Het programmabureau is uiteindelijk verantwoordelijk voor het functioneren van de vier 23
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
BuurtHuizen. Periodiek zijn er afstemmingsoverleggen met beheerders en teams van Swazoom. 2.3. Gebruikers en bezoekers eerste BuurtHuis Gein Maart 2010 is het eerste BuurtHuis Gein feestelijk geopend. Om enig zicht te krijgen op de bezoekersaantallen zijn door de programmeur met het beheer registratieformats ontwikkeld waar dagelijks per activiteit het aantal gebruikers werd gescoord. Daarnaast zijn bezoekersaantallen bijgehouden. In de BuurtHuizen Holendrecht, Bonte Kraai en Anansi worden respectievelijk vanaf juli 2010 en januari 2011 de bezoekersaantallen bijgehouden. Er wordt in deze BuurtHuizen nog niet of nog onvoldoende betrouwbaar op gebruikers van activiteiten gescoord. Er wordt gewerkt aan een meer betrouwbare registratiesystematiek. De bezoekers van familiebijeenkomsten zijn niet meegenomen in de presentatie van cijfers met BuurtHuis. Zie hiervoor paragraaf 2.3.2. Familiebijeenkomsten. Ook de cijfers van de kerkgenootschappen zijn niet meegenomen. Zie paragraaf 2.3.3. Religieuze activiteiten en bezoekersaantallen. 2.3.1. Dagelijkse bezoekers BuurtHuis Gein 2010 en prognose 2011 4
Tabel 1. BuurtHuis Gein bezoekersaantallen per jaar maandag dinsdag woensdag donderdag 2010
vrijdag
2011
zaterdag zondag
0
2.000
4.000
6.000
8.000
Toelichting Het aantal bezoekers in Gein is in 2011 ten opzichte van 2010 gemiddeld per dag verdubbeld. Op de woensdag na. De woensdag wordt vergelijkbaar bezocht met ongeveer 130 bezoekers per dag. Het aantal kinderen dat de woensdagmiddagactiviteiten bezoekt is
4
De bezoekerscijfers van het eerste kwartaal van 2011 zijn geëxtrapoleerd naar 2011.
24
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
zowel in 2010 als in 2011 stabiel. Namelijk 40 kinderen. De kinderen worden verdeeld over verschillende kinderactiviteiten van meerdere aanbieders. In 2010 is BuurtHuis Gein dat op 1 maart 2010 is geopend door gemiddeld 17.000 gebruikers bezocht over 10 maanden. Berekend over 12 maanden zouden dit ruim 20.000 bezoekers zijn. Op basis van het eerste kwartaal 2011 waarbij 7.500 gebruikers Gein wisten te vinden, is de prognose dat BuurtHuis Gein door gemiddeld 30.000 gebruikers in 2011 zal worden bezocht. In de BuurtHuizen Gein en Holendrecht is bij de opening gestart met een welkomstconcept voor bewoners. Er is iedere dag een ‘verse’ krant en er ligt een tijdschriftenmap. Regelmatig staat er ook een trommel koffiekoekjes. Met het (gratis) fruit voor de kinderen op de woensdagmiddag zijn we gestopt omdat er volwassen bezoekers waren die het fruit meenamen in hun jaszakken. Bezoekers kunnen uit de automaat koffie en thee nemen tegen een kleine betaling. Tevens staat er een frisdrankenautomaat. Op de maandag kunnen bewoners een maaltijd tegen een acceptabele vergoeding kopen. De maandag laat ongeveer 115 bezoekers per dag zien. 2.3.1.1. .Aantal bezoekers per leeftijdscategorie BuurtHuis Gein 5
Tabel 2. Leeftijden bezoekers
0‐12
12‐23 jaar
2011 2010
23+
0
2000
4000
6000
8000
10000
Toelichting: Bezoekers 0‐12 jaar In Gein nemen gemiddeld 85 kinderen per week deel aan 10 kinderactiviteiten. Het gaat om uiteenlopende activiteiten en deelname. Er kan geen gemiddeld aantal kinderen per activiteit berekend worden omdat er aanbod is dat met kleine groepjes kinderen wordt uitgevoerd zoals (therapeutische) kinderjoga met drie kinderen per sessie of er zijn
5
De bezoekerscijfers van het eerste kwartaal van 2011 zijn geëxtrapoleerd naar 2011.
25
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
maximale deelnemersaantallen. Bij de Bredeschool ligt het gemiddelde aantal kinderen per sessie op zeven kinderen. Er zijn vijf verschillende bredeschoolactiviteiten in Gein. De activiteiten die het best bezocht worden zijn de Swazoom kinderactiviteiten in samenwerking met Leendert kookclub. Hier komen iedere woensdag gemiddeld 40 kinderen op af. De inschatting is dat het 50% unieke bezoekers betreft.
Figuur 7. Meidenwerk Bonte Kraai
Bezoekers van 12‐23 jaar Het aantal jongeren dat in Gein aan activiteiten deelneemt is circa 65 per week. Het bereik onder deze leeftijdsgroep is lager dan bij de kinderen, maar niet heel laag en er is een lichte stijging zichtbaar. De helft van de jongeren N=30 bezoekt de chillzone. Ongeveer acht jongeren per avond uit deze leeftijdscategorie. Dit zijn over het algemeen dezelfde jongeren. Er komen ongeveer ook nog eens vier jongeren per keer die ouder zijn dan 23 jaar. Deze zijn berekend onder de groep 23+. Het meidenwerk een avond per week laat eenzelfde beeld zien met acht meiden per keer. De meest favoriete activiteit onder jongeren is schaken georganiseerd door een vereniging met gemiddeld tien jongeren per avond. De jongeren betalen een kleine bijdrage hiervoor. Daarnaast zijn er regelmatig verschillende workshops. Deze variëren per kwartaal. De bezoekers aantallen liggen op ongeveer zes jongeren per workshop. Het gaat om cursussen zoals fotografie, rap workshop, streetdance, bandcoaching, etc. Verder zijn er filmavonden en tafeltennistoernooien geweest. Deze activiteiten zijn uitstekend bezocht. Door de grote belangstelling zijn de aantallen niet genoteerd. Een activiteit die heel hoog gescoord heeft in BuurtHuis Gein is de huiswerkbegeleiding van Swazoom. Gemiddeld namen hier per keer zo’n 21 kinderen aan deel tussen de 10 en 14 jaar. Deze huiswerkactiviteit is in het schooljaar 2010‐2011 anders georganiseerd. Er bereiken ons wel signalen dat kinderen en ouders de activiteit missen. Omdat blijkt dat jongeren het leuk vinden om aan activiteiten deel te nemen, wijzigt Swazoom haar aanbod. Er komen meer avonden met activiteiten en minder chillzone’s. Omdat er altijd een kleine groep jongeren overblijft die alleen maar wil ‘hangen’ dat op zich een leeftijdsgebonden fenomeen is op deze leeftijd en we willen voorkomen dat er ‘gedoe’ op straat plaats vindt, blijven er nog een aantal chillavonden over per week in ieder centrum. Totaal zijn er in 2010 13 verschillende jongeren activiteiten aangeboden. In 2012 komt het gevarieerd aanbod activiteiten voor deze groep hoger te liggen. Ook zal er met kleine 26
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
toegangsprijzen (strippenkaarten) gewerkt gaan worden voor workshops. De motivatie van jongeren neemt toe om te komen wanneer ze een kleine bijdrage moeten betalen. Dit is een bekend wetenschappelijk gegeven. Iets dat gratis is, waardeer je minder. Bezoekers van 23+ De groep 23+ is de groep die het centrum het meest bezoekt en de lijn is stijgend. Met een bezoekersaantal van inmiddels een kleine 200 volwassen bezoekers per week die aan activiteiten deelnemen en daarnaast nog eens circa 200 passanten die een krantje komen lezen of een kopje koffie komen drinken (zie tabel 1. Bezoekersaantallen per jaar) kunnen we vaststellen dat dit de grootste gebruikersgroep is. Het meest favoriet zijn ‘Meer bewegen voor ouderen’ met gemiddeld 16 deelnemers per keer. Op de voet gevolgd door Tai Chi met 15 deelnemers per keer, schilderen voor senioren, Yoga, restaurant Leendert en de creaclub met gemiddeld tien deelnemers per keer. Ook ontmoetingsactiviteiten voor volwassenen zoals Buurtgenoten doen het goed met gemiddeld negen bezoekers per keer. Sommige activiteiten zijn soms ook individueel of voor kleine groepjes bedoeld. Zoals Toekomstmuziek. Een AWBZ activiteit voor jongeren met opvoedings‐ en gedragsproblemen die op een speelse manier begeleid worden door pedagogen van de Opvoedpoli. Verder zijn er juridische spreekuren die gemiddeld per week door vier bewoners bezocht worden. Digitale activiteiten brengen gemiddeld twaalf mensen per week op de been. Voornamelijk vrouwen. Er zijn in totaal 37 activiteiten aangeboden en georganiseerd binnen het volwassenenwerk. Het aantal blijft groeiende. Vooral onder de zelfactiviteiten. Helaas zijn de deelnemers niet geregistreerd van 33% (N=12) van de activiteiten. Zoals van de opvoedingsactiviteiten pedagogische spreekuur, thema‐avonden voor ouders en cursussen voor de omgang met pubers. Onder de niet registraties vallen ook oefensessies van bands en dansgroepen. Dit zijn vaak vaste gezelschappen of conferenties Eigen Kracht die over het algemeen goed bezocht worden. Vanaf 2012 zal nadrukkelijk meer gestuurd worden op activiteiten
27
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
2.4. Dagelijkse bezoekers Holendrecht prognose 2011 6
Tabel 3. BuurtHuis Holendrecht bezoekersaantallen per jaar (steekproef) maandag dinsdag woensdag donderdag 2011 vrijdag Zaterdag Zondag 0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
Toelichting: BuurtHuis Holendrecht, geopend op 15 juli 2010 heeft het afgelopen jaar minder bezoekers getrokken dan BuurtHuis Gein. Het BuurtHuis heeft in de startperiode te lijden gehad van een bouwput vanwege de sloop van het naastgelegen jongerencentrum. Bewoners meenden dat Holendrecht niet open was ondanks aanwijzingen. Ook het eerste kwartaal van 2011 waar de cijfers op geprognosticeerd waren, blijft wat achter. Opgemerkt dient te worden dat de registratie van de activiteiten in dit BuurtHuis minder goed loopt dan in Gein. De bezoekers zijn ‘enigszins’ geteld en onvoldoende op activiteitenniveau bijgehouden. De matige registratie wordt als een aandachtspunt meegenomen. Het vermoeden is dat eind van het jaar het gemiddelde aantal bezoekers op een hoger niveau komt te liggen. Het BuurtHuis is het minst aantrekkelijke pand van de vier accommodaties. Ondanks de kleine opknapbeurt van een jaar geleden en de open uitstraling van het plein. Het is ook het pand met het grootste aantal vierkante meters. Er zijn dus ook meer gebruikers nodig om het pand te vullen. Duidelijk zichtbaar is qua aantallen dat op de maandag door Swazoom geen activiteiten in Holendrecht worden georganiseerd. De mate waarin de specifieke activiteiten worden bezocht per dag zijn zoals genoemd niet systematisch gescoord. De cijfers zijn dermate onbetrouwbaar, dat ze niet bij de presentatie van de gegevens zijn meegenomen. Wel worden er in Holendrecht vergelijkbaar als in Gein behoorlijk wat activiteiten georganiseerd. Voor kinderen van 0‐12 jaar zijn er 12 verschillende activiteiten. Voor jongeren van 12‐23 jaar zijn er 16 activiteiten. En voor volwassenen zijn er eveneens 18 activiteiten. Holendrecht trekt op basis van de grote zaal met podium grote activiteiten. Zo worden er theaters, schooloptredens, dansactiviteiten, etc. gehouden. In 2010 heeft er een goed
6
De bezoekerscijfers van het eerste kwartaal van 2011 zijn geëxtrapoleerd naar 2011.
28
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
bezocht boksgala plaatsgevonden. Dit jaar hebben we hier geen toestemming voor gegeven omdat het aantal bezoekers niet bij de gebruikersvergunning past. In Holendrecht is het gebruik van de computerruimte snel vergroot door de start van drie computercursussen. Onder meer door de cursus ‘Social Return’. Ook de keuken wordt vrijwel iedere middag gebruikt. Op woensdag is Holendrecht met name door de kinderinloop bezet. Vanaf het tweede kwartaal zijn meerdere cursussen gestart, ondermeer een kidsclub in het weekend, een naaicursus en enkele cursussen vanuit Kansrijk Zuidoost voor volwassenen met een hulpvraag uit de buurt. Op basis van de kwartaalprognose van een kleine 5.000 gebruikers is de verwachting dat Holendrecht gemiddeld door 19.632 gebruikers wordt bezocht. De cijfers zijn door onvolledige registratie aan de negatieve kant. Het wordt echter ‘natte vingerwerk’ om een correctiefactor op de cijfers toe te passen omdat er ook geen voldoende betrouwbare cijfers uit 2010 te leveren zijn. We doen het er dus maar mee. 2.5. Dagelijkse bezoekers Anansi prognose 2011 7
Tabel 4. BuurtHuis Anansi prognose bezoekersaantallen per jaar (steekproef) Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag 2011 Vrijdag Zaterdag Zondag 0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
Toelichting: Anansi is als BuurtHuis ‘nieuwe stijl’ per januari 2011 pas gestart. Anansi lift mee op succesvolle instrumenten van het BuurtHuis zoals het programmaboekje en de website waar de activiteiten op te vinden zijn. Tevens zijn goedlopende activiteiten die in Gein zijn uitgetest, overgenomen in onder meer Anansi. 7
De bezoekerscijfers van het eerste kwartaal van 2011 zijn geëxtrapoleerd naar 2011.
29
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
Op basis van de cijfers van het eerste kwartaal waarin er 6.860 bezoekers zijn geweest, zou het bezoekersaantal als deze lijn zich voortzet eind 2011 op 27.437 uitkomen. Dit is een zeer knappe prestatie voor een BuurtHuis waar we van verwachtten dat dit te excentrisch was gelegen, verscholen achter de Dreef. Er is in de steekproef ‘plat’ geteld. Er kan zodoende niets over de leeftijden van de verschillende bezoekersgroepen gezegd worden. Wel valt op dat bij een bezoek aan Anansi alle leeftijden vertegenwoordigd zijn in het pand. De kinderactiviteiten zijn er opgestart, jongeren hebben een budget ontvangen om zelf een jongerenruimte in te richten en er zijn volwassenenactiviteiten. Het BuurtHuis wordt zelfs gebruikt door orthodoxe moslima’s die achter gesloten deuren Zumbalessen hebben. Een mooi voorbeeld van emancipatie. In Anansi worden op dit moment zowel voor kinderen, tieners en jongeren en volwassenen per leeftijdscategorie acht activiteiten uitgevoerd. 2.6. Dagelijkse bezoekers Bonte Kraai prognose 2011 8Tabel 5. BuurtHuis Anansi prognose bezoekersaantallen per jaar (steekproef) Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag 2011 Vrijdag Zaterdag Zondag 0
1000
2000
3000
4000
5000
Toelichting: Ook BuurtHuis Bonte Kraai is per januari 2011 een BuurtHuis nieuwe stijl. Ook hier vallen de cijfers ‐ weliswaar lager dan in Anansi – niet tegen. Met name in het tweede kwartaal zijn er allerlei nieuwe bewonersactiviteiten ontplooid die in het derde kwartaalboekje worden geplaatst zoals ‘Kraaiennest Beweegt’. Een wandelclub die een paar keer per week met
8
De bezoekerscijfers van het eerste kwartaal van 2011 zijn geëxtrapoleerd naar 2011.
30
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
bewoners grondoefeningen doet en wandelingen maakt. Tevens krijgen de bewoners tips over gezonde voeding. Het aanbod dat nu in Bonte Kraai wordt aangeboden wordt voorlopig nog vooral door Swazoom georganiseerd. Resto van Harte biedt een maaltijdservice met thema‐avonden aan voor volwassenen. Ook het kinderwerk en de opvoedadviseurs zijn hard bezig met het vergroten van het aantal bezoekers. Er zijn in Bonte Kraai negen activiteiten voor kinderen in de leeftijd van 0‐12 jaar, zes activiteiten voor tieners en jongeren en acht volwassenenactiviteiten. Mogelijk gaat de voedselbank ook een aantal dagen in de week gebruik maken van de Bonte Kraai. BuurtHuis Bonte Kraai is in het eerste kwartaal op basis van de steekproef door 3.850 gebruikers bezocht. Dit aantal lijkt redelijk betrouwbaar en kon geëxtrapoleerd worden. In de weekenden zijn er weinig bezoekers zoals in alle BuurtHuizen. In het vierde kwartaal zullen we hier voor de vier BuurtHuizen extra beleid op zetten of specifieke gebruikersgroepen. Zoals kerkgenootschappen. Mocht dit niet baten, dan is het wellicht efficiënter om de zondag geen openingstijd te hebben. Zuidoost is een religieus woongebied. Waarschijnlijk besteden bewoners op zondag tijd aan het geloof binnen hun eigen gemeenschap. De meeste kerken bieden een activiteitenprogramma aan. 2.7. Actueel: zomervakantieactiviteiten, kindervakantiekamp en een sportparagraaf In de zomervakantie kunnen kinderen deelnemen aan een kinderprogramma en voor wie er snel bij is een kindervakantiekamp. Tevens is er Zuidoostbreed een gevarieerd sportprogramma door de afdeling Sportbuurtwerk van het Stadsdeel opgezet voor kinderen, tieners en volwassenen. Er is een samenwerkingsverband tussen de BuurtHuizen en Sportbuurtwerk op het programmadeel. De uitbreiding van het programma met een aanbod sport waar alle bewoners van Zuidoost gebruik van kunnen maken, zijn we zeer verheugd over. De informatie over deze drie actuele programma’s is op onze website te vinden in het programmaboekje en in de programmaboekjes in de vier centra. 2.8. Familiebijeenkomsten In de vier BuurtHuizen worden ook familiesamenkomsten georganiseerd. Zoals verjaardagspartijen of doopplechtigheden. Deze activiteiten worden gemiddeld door 100 personen per activiteit bezocht. Deze aantallen zijn niet meeberekend in de onderstaande tabellen. Vanaf juni 2010 kunnen bewoners een zaal reserveren in een van de vier BuurtHuizen of tegen kostendekkende prijzen in een van de drie leeggekomen panden Hofgeest, Reigersbos of Subway. 31
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
Sinds januari 2011 wordt er met een vastgelegd tarievenstelsel gewerkt. De kosten voor het reserveren van een ruimte zijn vastgelegd in een gebruikersbrochure per april 2011. Via de website, telefonisch of per mail kunnen bewoners een aanvraag indienen per zaalreserveringformulier of tijdens een persoonlijk gesprek met de medewerker klantcontacten. Iedere aanvrager krijgt een gesprek met de hoofdbeheerder van de betreffende accommodatie. Bijzondere wensen en benodigde faciliteiten van de gebruikers worden doorgesproken en de ‘huisregels’. Gebruikers betaalden aanvankelijk € 200,00 borg. Om administratieve redenen zijn we hier vanaf juni jongstleden mee gestopt. Bewoners kregen hun borg gemiddeld veel te laat terug. De lasten wogen niet tegen de baten op. Bij de presentatie van de cijfers in tabel 6. Gerealiseerde zaalreserveringen familiebijeenkomsten zijn de reserveringen in de drie leeggekomen panden niet meegenomen. Deze reserveringen hebben te lijden gehad onder een wisselend reserveringspatroon omdat het programmabureau rekening hield met herbestemming en er waren afwijkende gebruikersregels zoals (hogere) kostendekkende betalingen. Hogere tarieven leiden overigens niet tot minder reserveringen. Per januari 2011 zijn de prijzen door het bestuur 50% lager vastgesteld. Hogere prijzen lieten hetzelfde reservering‐ en bevestigingsgedrag zien. Voor de vier BuurtHuizen is in de periode tot juni 2011 afgesproken dat de activiteitenprogrammering met voorrang leidend was voor de reserveringen van familiebijeenkomsten. Halverwege ieder kwartaal is de programmering voor het volgend kwartaal bekend. Bewoners konden wel reserveren, maar vernamen pas na gemiddeld 1 tot 3 maanden of ze ook daadwerkelijk gebruik konden maken van de ruimte. Al naar gelang het moment van aanvraag. Door deze werkwijze hebben we als programmabureau 50% van de zaalreserveringen niet gerealiseerd. Bewoners willen terecht direct een bevestiging van hun reservering. Omdat uit de evaluatiecijfers bleek dat er op de zaterdagavonden in de BuurtHuizen niet veel activiteiten worden georganiseerd, zowel niet door de aanbieders, als door bewoners, is per juni 2011 besloten om een reservering voor een familiebijeenkomst op zaterdag‐ of zondagavond direct te bevestigen. De verwachting is dat het zaalgebruik met 100% zal stijgen.
32
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
9
Tabel 6. Aanvragen en gerealiseerd zaalgebruik familiebijeenkomsten
Gein
Holendrecht
Efficient gebruik Inefficient gebruik
Anansi
Reserveringen
Bonte Kraai 0
20
40
60
80
100
120
140
Toelichting opbrengsten: Er zijn per jaar ongeveer 500 aanvragen voor familiebijeenkomsten. Door de wijze van reserveren en bevestigen werden er aanvankelijk maar 100 aanvragen gerealiseerd. Door een procedurewijziging worden er momenteel per jaar gemiddeld minstens 200 aanvragen gehonoreerd. Reserveringen worden veelal niet omgezet in een boeking omdat de maximale capaciteit in een BuurtHuis niet toereikend is of omdat er bijzondere faciliteiten gewenst zijn. Per familiebijeenkomst is de uiteindelijke opbrengst circa € 300. De rest wordt afgedragen aan gemaakte kosten door leveranciers. Het gebruikersprijs ligt laag. Namelijk € 50 binnen de openingstijden en daarbuiten €85. De opbrengst voor familiefeesten op jaarbasis is met dit rekenmodel circa € 60.000 per jaar. In 2012 wordt het zaalgebruik zowel binnen als buiten de openingstijden geharmoniseerd naar € 75 per uur. De gebruiker krijgt hier in principe meerdere ruimtes voor in gebruik. Over het algemeen om handhavingredenen kunnen er geen andere activiteiten meer plaats vinden in het gebouw. 2.9. Religieuze activiteiten en bezoekersaantallen De bezoekersaantallen van het kerkgenootschap zijn alleen in Anansi meegeteld omdat dit het enige BuurtHuis is waar een kerk gebruik van maakt. Incidenteel wordt er door een religieuze gemeente gebruik gemaakt van BuurtHuis Holendrecht. In het najaar verhuist het kerkgenootschap uit accommodatie Reigersbos naar BuurtHuis Gein op de zondag omdat er per 2012 een herbestemming op het eerste pand zit. De kerk in Subway krijgt mogelijk de kans om het pand te kopen en anders wordt het genootschap ruimte geboden in de Bonte Kraai. Voor de kerk in Holendrecht wordt tevens een vast genootschap gezocht. Daarnaast maken de kerken gebruik van een ruimte doordeweeks voor Bijbelstudie. 9
Het aantal aanvragen voor familiefeesten in 2010 en het eerste kwartaal van 2011 is geëxtrapoleerd naar 2011.
33
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
De kerkgenootschappen die de panden gebruiken, zijn nette gebruikers. De schoonmaak en horeca wordt zelf geregeld en het sleutelbeheer volgens een sleutelcontract. In 2011 worden in de BuurtHuizen tijdsloten aangebracht. De gebruikershuur is gebaseerd op het standaard tarief. 2.10 Kwartaalcijfers en prognose BuurtHuisbezoekers
10
Tabel 7. Kwartaalcijfers en prognose
30000 25000 20000 Gein Holendrecht Anansi Bonte Kraai
15000 10000 5000 0 1e kwrt prognose 2011
Toelichting: De cijfers zijn geëxtrapoleerd naar 2011 op basis van de kwartaalcijfers. Bij Holendrecht, Anansi en Bonte Kraai op basis van een steekproef. De cijfers is Gein zijn zowel in 2010 als in 2011 met een grote mate van betrouwbaarheid geregistreerd. De betrouwbare vergelijking tussen de cijfers 2010 en 2011 van Gein dienen als een opmaat voor de kwartaalcijfers van de overige drie BuurtHuizen. Ongetwijfeld zullen eind 2011 correcties op de cijfers toegepast moeten worden. Maar de afwijkingen zijn waarschijnlijk binnen een acceptabele bandbreedte omdat de onderzochte eenheden voldoende groot zijn. BuurtHuis Holendrecht stapt in 2012 in een verbouwing. Verplaatsing van de activiteiten naar een alternatieve locatie als deze gevonden kan worden, heeft ongetwijfeld haar invloed op de bereikbaarheid van de gebruikers. Deze schade zal echter snel ingelopen zijn als het mooie nieuwe BuurtHuis geopend wordt.
10
De bezoekerscijfers van het eerste kwartaal van 2011 zijn geëxtrapoleerd naar 2011.
34
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
2.11 Programmaraad en voorlopers De positionering van een programmaraad is bewust uitgesteld omdat bij het Programmabureau nog niet het ‘juiste gevoel’ bestond wat de functie van een programmaraad kon zijn in de inmiddels geoliede organisatie. Bewoners weten de centra inmiddels goed te vinden en te gebruiken. Veel bewoners organiseren vraaggestuurde activiteiten in de vier centra. Het gebruikersmodel staat financieel toe dat 80% van de activiteiten gratis uitgevoerd kunnen worden door bewoners. De toegankelijkheid is groot hierdoor. Door de contacten met actieve bewoners is duidelijk geworden dat er nog behoorlijk wat bewoners zijn die belang zouden kunnen hebben bij activiteiten of ontmoeting in een BuurtHuis. Dit zijn bewoners die niet zo gemakkelijk naar een BuurtHuis toekomen. Inmiddels hebben we een bewoner een samenwerkingsopdracht met het Programmabureau gegeven die in het kader van een pilot een outreachend loket vormt voor bewoners die de BuurtHuizen nog niet gevonden hebben. Deze buurtbewoner van Surinaamse afkomst gaat zich met name richten op het bereiken van de Surinaamse bewoners in de wijken Gein en Reigersbos. Outreachende werkwijze In een flyer wordt aangekondigd dat het nieuwe programmaboekje er weer is en dat bewoners met het Programmabureau contact op kunnen nemen voor een persoonlijke afspraak of het boekje kunnen komen ophalen in het BuurtHuis of het kunnen downloaden van de website. Wie een persoonlijke afspraak wenst krijgt de outreachend medewerker op bezoek met een contactformulier. Wensen en ideeën op het niveau van het BuurtHuis worden doorgesproken en geïnventariseerd. Het uiteindelijke doel is bewoners toe te leiden naar de BuurtHuizen door een persoonlijke bejegening en opmaat aanbod. De programmaraad dient het karakter te krijgen van een adviesraad. Het samenwerkingsplatform van de professionele partijen Swazoom, Zwind en het Programmabureau en het outreachend loket leveren activiteiteninformatie waar ook de adviesraad zich over uit mag spreken. Daarnaast kan een programmaraad vergelijkbaar als de ‘voorloopconstructie’ ingezet worden om persoonlijke contacten met bewoners te onderhouden en deze om te zetten in bewonersbetrokkenheid en participatie. Het is gewenst om de programmaraad een adviesfunctie te geven en dit advies te laten uitbrengen aan het Programmabureau als opdrachtgever. De programmaraad zou gekoppeld kunnen worden aan het Opbouwwerk bij Zwind. Dergelijke functies passen binnen organisaties gericht op bewonerempowerment. Mogelijk zal er een aparte subraad komen van jongeren voor het jongerengebruik van de BuurtHuizen.
35
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
2.12 Communicatie Om de communiceren met bewoners zijn er verschillende werkvormen. Voorgaand aan de opening van een BuurtHuis zijn er bewonersinformatiebijeenkomsten en feestelijke openingen. Verder wordt er gewerkt met een website die op 1 april jongsleden de lucht in is gegaan en zeer praktisch en informatief van opzet is. Op de website zijn de antwoorden op de belangrijkste vragen, werkwijzen en prijzenbeleid te vinden. Ieder kwartaal worden de nieuwe programma’s per BuurtHuis gepubliceerd. De programma’s zijn te downloaden of in hard copy op te halen in het BuurtHuis. Per BuurtHuis hebben we per kwartaal meestal een oplage van 250 boekjes die in de eerste weken al op zijn. Voor de pilot met de outreachende werkwijze hebben we voor BuurtHuis Gein een dubbele oplage besteld. Als de boekjes niet meer te verkrijgen zijn want na enkele weken zijn ze meestal op, dan worden bewoners verwezen naar de downloadversie. Verder hangt in ieder BuurtHuis een raamposter met het actuele programma. Er zijn weinig mutaties door uitval van activiteiten. Wijzigingen worden vermeld per BuurtHuis. Van de meeste activiteiten zijn flyers verkrijgbaar in de BuurtHuizen. Aanbieders kunnen deze flyers zelf ontwerpen en neerleggen of ze worden door het Programmabureau ontworpen en geleverd. Aan een beter distributiebeleid wordt gewerkt. 2.13 Naamgeving BuurtHuizen In het najaar wordt er op ieder BuurtHuis een nieuw naambord geplaatst met de naam van het BuurtHuis. Op dit moment hangen de oude naamborden van Swazoom er nog. Dat de naamgeving die op zich niet onbelangrijk is, nog niet gerealiseerd is, hangt samen met het vele andere werk aan de winkel. We hebben al een concept met het logo van de BuurtHuizen zoals u op de voorkant van dit evaluatierapport kunt zien.
36
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
Figuur 3. BuurtHuis Gein
III Huur en Beheer
3.1. Scheiding beheer en programmering In een inmiddels gedateerd bestuursbesluit uit 2005 is ooit besloten om beheer en programmering van elkaar te scheiden om de functies in welzijnsinstellingen beter te kunnen bedienen. Met het huidige BuurtHuizenbeleid is het betreffende besluit gerealiseerd. We hebben het besluit zelfs nog iets verder uitgewerkt in een drie partijenstelsel. Het Programmabureau als bedrijfsmatige businessunit van het stadsdeel regelt de totale organisatie van de BuurtHuizen inclusief de zakelijke programmering van partners, commerciële partijen en bewoners, het beheer en de huisvestingszaken en ‐lasten. Het Programmabureau functioneert als inkoopbureau voor de verschillende leveranciers. De werkwijze waarin het Programmabureau als uitvoeringsorgaan van het bestuursbesluit de functiescheiding van beheer en programmering regelt, heeft inmiddels geresulteerd in een optimaal functioneren van de BuurtHuizen. Sinds mei jongstleden wordt ook de bedrijfsvoering van NoLIMIT door het programmabureau geregeld. 37
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
3.2. Ontvlechting beheer en toekomst beheer In 2009 is gestart met de ontvlechting van het beheer bij Swazoom. Het betreft een intensief en complex proces omdat er 16 fte beheerders uit een subsidieregeling en ook nog eens zeven reguliere beheerders op straat zouden komen te staan. In een projectorganisatie tussen meerdere afdelingen van het stadsdeel, Swazoom, Infacilities de nieuwe beheerpartij en waar facultatief Pantar en DWI bij betrokken waren, is uiteindelijk een werkbare samenwerkingsvorm ontstaan. Er is 16 fte medewerkers uit de subsidievorm gedetacheerd in een voorlopig tweejarig financieel model naar een functie bij de BuurtHuizen. Het gaat hier om assistent beheerders, schoonmakers en receptionistes/baliemedewerkers. Swazoom is de werkgever geworden. Pantar betaalt de loonlasten en het stadsdeel de aanvullende loonlasten. Van de reguliere beheerders zijn uiteindelijk drie beheerders in dienst getreden bij Infacilities. Waarvan twee medewerkers die al twintig jaar in dienst waren bij Swazoom/Alcides via een detacheringconstructies in verband met behoud van looncondities. 3.2.1. Professioneel beheer In maart 2010 is het professioneel beheer gestart in Gein en is een dienstverleningsmodel beheer voor de BuurtHuizen ontwikkeld. De tevredenheid was groot en per januari 2011 is het professioneel beheer conform het dienstverleningsconcept uitgerold over de vier BuurtHuizen. Er zijn goede prijsafspraken gemaakt tussen het Programmabureau en de leverancier Infacilities. 3.2.1.1. Van jaar‐ naar meerjarig contract Om het beheerbeleid verder te kunnen ontwikkelen en te continueren is het vereist om van eenjarige contracten naar een meerjarig contract toe te groeien vanaf 2012. Ook de beheerpartij wil goede beheerders kunnen binden voor de BuurtHuizen en dit kan alleen met vaste arbeidscontracten. Een meerjarig contract tussen het stadsdeel en de beheerpartij Infacilities met het Programmabureau als contracteerplatform is een voorwaarde voor stabiliteit en continuïteit van beheer. Het voornemen van het bestuur is dan ook om de beheerpartij Infacilities voor de BuurtHuizen een meerjarig contract te gunnen van 2012 tot en met 2015. Dit is analoog aan de doorlooptijd van de meerjarige integrale begroting BuurtHuizen sociaal cultureel werk waar het professioneel beheer een vaste kostenpost is. 3.2.2. Toekomst additioneel beheer De stopzetting van de ID regeling op landelijk niveau vormt een grote bedreiging voor het behoud van de assistent beheerders in de BuurtHuizen. Als de vaste looncomponent vervalt 38
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
in de salarisopbouw door het vervallen van de regeling, zijn de (aanvullende) loonkosten niet meer te financieren. In september van dit jaar wordt de toekomst van de regeling duidelijk. Al naar gelang de uitkomst zullen we hier naar handelen. Tussen Infacilities, Swazoom en het Programmabureau als contracteerplatform wordt nagedacht over een vorm van beheer die vanuit de kostendekkende opbrengsten van feestjes en partijen gefinancierd zou kunnen worden. Het streven is om bij voorkeur alle gesubsidieerde krachten in dienst te houden, maar in ieder geval een belangrijk percentage. 3.3. Huur en verhuring panden De huisvestingslasten van de vier BuurtHuizen zijn opgenomen in de meerjarige begroting 2010‐2015 BuurtHuizen sociaal cultureel werk. De huisvestingslasten van de drie leegkomende panden zitten tot eind 2011 in deze begroting. Uiterlijk per die datum dienen de drie panden herbestemd te zijn. Inmiddels is het bestuur zich aan het buigen over potentiële herbestemming en zal in september de raad betrokken worden in de definitieve besluitvorming. 3.3.1. Ontvlechting beheer panden en huisvestingslasten Per 2011 zijn de panden niet meer in beheer bij Swazoom, maar weer bij het stadsdeel. De ontvlechting van de zeven panden en de huisvestingslasten is een grote klus geweest voor het stadsdeel en Swazoom. Zowel de tweede helft van 2010 als de eerste helft van 2011 zijn we bezig geweest om alle verplichtingen over te nemen en te organiseren. Zoals vergunningen en lopende contracten met leveranciers, etc. Inmiddels is dit proces zo goed als afgewikkeld en in een beheersituatie beland. 3.3.2. Verhuurder en huurder Directie handhaving en beheer, afdeling Beheer, Onroerend Goed treedt op als verhuurder van de vier panden en de drie leegkomende panden. De directie Realisatie, afdeling Wonen, Zorg en Samenleving, Programmabureau BuurtHuizen als contracteerplatform huurt de panden. Er zijn per pand exploitatielasten bepaalt en verhuurderlasten die worden betaald door de huurder. De huisvestingslasten worden intern verrekend. De huurder heeft daarnaast zelf ook nog huurderkosten. Alle uitgaven worden beheerd en verantwoord door het Programmabureau. Het betreft een methodiek die het waard is om breed in te voeren me betrekking tot de interne verhuring van (welzijns)accommodaties.
39
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
40
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
Figuur 4 Holendrecht Funky Kids
IV Kosten en opbrengsten
4.1. Kostenmodel In 2009 en 2010 zijn door de toenmalige sectoren Middelen, afdeling Vastgoed en sector Maatschappelijke Ontwikkeling, afdeling Wonen, Zorg en Samenleving, Programmabureau BuurtHuizen de kosten bepaald van alle uitgaven met betrekking tot de BuurtHuizen in de periode 2010‐2015. In deze begroting is ook de taakstelling van het sociaal cultureel werk BuurtHuizen verwerkt. De berekeningen hebben in december 2010 geleid tot een beheersbaar kostenmodel BuurtHuizen sociaal cultureel werk dat door het bestuur is vastgesteld op 21 december 2010. In het laatste kwartaal van het lopende boekjaar wordt er een werkbegroting voor het komende jaar opgesteld die aansluit bij het beschikbare budget in de kadernota dat in principe is vastgelegd tot 2015. Het kostenmodel is de financiële basis voor de uitvoering van het bedrijfsplan BuurtHuizen Zuidoost.
41
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
4.2. Meerjarenbegroting Op basis van de betreffende meerjarenbegroting 2010‐2015 BuurtHuizen SCW wordt ieder jaar voorafgaand aan de perspectiefnota van het volgend jaar een gespecificeerde werkbegroting BuurtHuizen SCW aangeleverd. De werkbegrotingen vertonen in principe geen negatieve afwijkingen ten opzichte van het geraamde budget. Er wordt optimaal gestuurd op beheersing van uitgaven. Alle uitgaven die meerjarig gepland zijn voor het sociaal cultureel beleid, ook bij partners zoals Swazoom zijn opgenomen in deze begroting. In de meerjarenbegroting zijn de kosten voor programmering, organisatie, beheer en huur van de BuurtHuizen opgenomen. In 2010 en 2011 zijn tevens de drie panden die voor herbestemming zijn aangemerkt, opgenomen in de onderhavige meerjarenbegroting. Onder verwijzing naar de begroting van 2010 zijn alle huren behoudens van BuurtHuis Gein nog opgenomen in de subsidie van Swazoom. In 2011 zijn de huren ontvlochten en vindt er een interne verrekening tussen verhuurder (Directie Beheer en Handhaving) en huurder (Directie Realisatie) bij het stadsdeel plaats. Ten opzichte van 2011 is er in 2012 al ruim € 600.000,‐‐ minder budget vereist voor de realisatie. De uiteindelijk geplande budgetreductie is in 2014 optimaal doorgevoerd. Het budget is dan € 1.500.000,‐‐ naar beneden is gebracht ten opzichte van 2012. De impuls die over de jaren 2010 en 2011 is gegeven is met deze planning in twee jaar tijd verwerkt. Op basis van de betreffende meerjarenbegroting wordt ieder jaar voorafgaand aan de perspectiefnota van het volgend jaar een gespecificeerde werkbegroting BuurtHuizen SCW aangeleverd. De werkbegrotingen vertonen in principe geen negatieve afwijkingen ten opzichte van het geraamde budget. 4.2.1. Impuls In 2010 en 2011 zit er een incidentele impuls op het budget BuurtHuizen SCW van circa € 400.000,‐‐ per jaar. Door de onttrekking van programmaorganisatie en het beheer bij Welzijnsstichting Swazoom om het vervolgens weer onder verantwoordelijkheid van het stadsdeel te brengen, zijn er tijdelijk extra bedrijfskosten. In 2011 is aan BuurtHuizen een taakstelling aan een deel van de impuls, namelijk € 200.000,‐‐ opgelegd. Na eventuele verkoop van een van de drie panden die worden herbestemd, komt € 200.000,‐‐ na de afboekwaarde ten goede aan de begroting BuurtHuizen van 2011. De sturing op de begroting (kostenmodel), laat momenteel effecten zien dat de € 200.000,‐‐ niet vereist is om de begroting sluitend te krijgen. Dit impliceert dat het genoemde bedrag eventueel anders aangewend kan worden. In Q4 zijn de genoemde effecten inzichtelijk. Zie verder voor de uitwerking van de herbestemming de desbetreffende paragraaf 1.1.1.2.3. Herbestemming leegkomende panden.
42
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
4.2.2. Taakstelling Vanaf 2012 wordt geleidelijk aan toegewerkt naar de taakstelling van 1 miljoen per 2014 die toegepast wordt op het werkbudget BuurtHuizen Sociaal Cultureel Werk. Ten opzichte van 2011 is er in 2012 ruim € 600.000,‐‐ minder budget vereist voor de realisatie. De optimale sanering is in 2014 doorgevoerd, waarmee het budget € 1.500.000,‐‐ structureel naar beneden is gebracht ten opzichte van 2012. De taakstelling van 1 miljoen is geïntegreerd in de meerjarenbegroting en doorgevoerd op alle kostenposten van deze begroting. Een organisatie zoals Swazoom kan dus in 2011 al rekening houden met het budget dat zij voor het sociaal cultureel werk in 2014 zal ontvangen en kan haar bedrijfsvoering hier op inrichten. 4.2.3. Sturen op beheersing uitgaven en mogelijke vrijval De impuls die over de jaren 2010 en 2011 is gegeven van €400.000,‐‐ per jaar, wordt mogelijk in 2012 al ingelopen. Dit omdat door efficiënt te begroten en optimaal te sturen op kostenbeheersing mogelijk de impuls niet geheel zal worden opgebruikt. Mogelijk is er aanvullend een extra vrijval doordat er minder personele inzet bij BuurtHuizen door de reorganisatie is gerealiseerd . Bij Q4 zal het financiële eindresultaat worden geëvalueerd. De financiële effecten kunnen worden verwerkt in de perspectiefnota. 4.2.4. Sturen op opbrengsten Door het programmabureau wordt gestuurd op de opbrengsten door het in betaald gebruik geven van ruimtes in de vier BuurtHuizen. Hier is gebruikersbeleid op ontwikkeld. In 2011 en 2012 zijn de geplande opbrengsten € 275.000,‐‐ . Ondanks dat de eerste kwartaalrapportage Q1 laat zien dat de vereiste opbrengst nog niet volgens planning gerealiseerd is, zijn er inmiddels dusdanige maatregelen genomen dat de planning is dat we de volledige opbrengst bereiken. Een belangrijke maatregel hierbij is de directe bevestiging bij een reservering van een familiebijeenkomst. Om inhoudelijke integere procedureredenen liepen we 50% van de inkomsten mis. Door nu anders te sturen op dit beleid, komt dit ten goede aan de gebruikersopbrengsten. 4.2.5. Kwartaalrapportages en verantwoording 2011 Per periode zal er een kwartaalrapportage (Q1 t/m Q4) opgesteld worden. Als er afwijkingen zijn die de financiële situatie van de BuurtHuizen nadelig beïnvloedt dan zal dit ter besluitvorming aan het bestuur worden aangeboden. Als de rapportages geen afwijkingen laten zien, dan worden ze ter informatie aangeboden. 43
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
In het onderhavige evaluatieverslag is financiële forecast van de BuurtHuizen in 2011 opgenomen. Het jaar wordt positief afgesloten. De dekking verkoop Subway is niet vereist voor het sluitend realiseren van de begroting BuurtHuizen 2011. Na eventuele verkoop van het pand kunnen deze middelen vrijvallen.
44
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
4.2.5.1. Financiële rapportage Buurthuizen 2011 Tabel 8. Financiële rapportage Buurthuizen 2011 Werkelijk
Begroting
Boven / onder Begroting
1. Huisvestingslasten 1.1) Huur 1.2) Containerkosten / afvalheffing 1.3) Gas, Electra, Water 1.4) Zakelijke lasten / Verzekering 1.5) Onderhoud 1.6) Beveiligingskosten
€ 859.075 10.529 126.378 10.855 57.320 17.562
€ 848.459 10.400 115.900 13.700 57.320 34.800
€ 10.616 129 10.478 ‐2.845 ‐ ‐17.238
Totaal Huisvestingslasten
€ 1.081.718
€ 1.080.579 € 1.139
2. Beheerslasten 2.1) Beheerders 2.2) Schoonmakers 2.3) Swazoom 2.4) Hard en software 2.5) Kantoormaterialen 2.6) Telecom en ICT 2.7) Huish. uitgaven & voorraadbeh.
€ 647.651 78.249 97.185 40.000 15.437 20.741 42.522
€ 647.651 78.249 147.185 50.000 25.000 29.000 40.000
Totaal beheerslasten
€ 941.785
€ 1.017.085 € ‐75.300
€ ‐ ‐ ‐50.000 ‐10.000 ‐9.563 ‐8.259 2.522
3. Programmabureau BuurtHuizen
€ 497.957 € 621.261 € ‐123.304
4.. Werkbudget activiteiten
€ 300.000 € 400.000 € ‐100.000
5. Reguliere Activiteitensubsidie
€ 1.250.236 € 1.250.236 € ‐
TOTALE LASTEN
€ 4.071.697 € 4.369.161 € ‐297.464
6. Dekking 6.1) SCW MO 6.2) Dekking VJN & KN 6.3) Taakstelling Huur/verkoop 6.4) BOG MI 6.5) Gebuikersinkomsten
45
€ 3.350.172 400.000 ‐ 122.230 220.000
€ 3.350.172 400.000 215.000 122.230 275.000
€ ‐ ‐ ‐215.000 ‐ ‐55.000
TOTALE DEKKING
€ 4.092.402 € 4.362.402 € ‐270.000
RESULTAAT
€ 20.705 € ‐6.759 € 27.464
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
4.3. Handboek Programmabureau BuurtHuizen Er is een Handboek BuurtHuizen opgesteld met de ontwikkelde werkwijzen. Het betreft bedrijfsmatige processen op het gebied van kostenmodellen, begroting, facturatie, reservering‐ en planningsproces, inkoopproces, automatisering, (algemene) bedrijfsvoering, personele organisatie en functiebeschrijvingen, programmamethodiek, communicatiebeleid BuurtHuizen waaronder websitebeheer en bereikbaarheid, samenwerking met partners, de toekomstige positionering en de bedrijfsmatige ondersteuning en sturing op het saneringsmodel wanneer van toepassing. Dit handboek dient ieder jaar geactualiseerd te worden.
46
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
Figuur 5. Anansi kids
V
Nawoord
5.1. Afronding projectfase BuurtHuizen De afgelopen drie jaar is door het stadsdeel uitdrukkelijk geïnvesteerd in verbeterslagen van het welzijnswerk. De reorganisatie van Swazoom, de preferente aanbieder van Zuidoost waar we eind 2008 begonnen zijn met de invoering van een productbegroting om recht‐ en doelmatig te financieren, heeft uiteindelijk geleid tot belangrijke wijzigingen van ons BuurtHuizenwerk. Zoals het oprichten van een Programmabureau voor het beheren en programmeren van de BuurtHuizen. Swazoom heeft zich met ondersteuning van het stadsdeel weer weten te bewijzen als een welzijnsinstelling waar we graag producten van afnemen en waar we ons op het niveau van welzijnswerk graag door laten adviseren. In onze BuurtHuizen zijn ze een belangrijke strategische partner geworden waar we veel en graag mee samenwerken. Onder verwijzing naar het onderhavige evaluatieverslag, kunnen we vaststellen dat we met verenigde krachten van onze partners een sterk BuurtHuizenbeleid hebben weten te realiseren de afgelopen jaren. Zoals in het voorwoord al aangegeven, gaan de bezuinigingsperikelen die landelijk spelen op het welzijnsbeleid zowel gemeentelijk als bij de welzijnsinstellingen aan Zuidoost voorbij als een wolk die al is overgedreven. ‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐‐ 47
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011
Figuur 6. Creadancers Holendrecht
VI Colofon Stadsdeelkantoor en Infocentrum Auteur en vormgeving Janny Twigt: interim projectleider BuurtHuizen ontwikkelingsfase In samenwerking met: Programmabureau BuurtHuizen ontwikkelingsfase Ruud Heisterborg: interim Financial Charlotte Kuijper: interim programmeur Lordjena Abear: (interim) planner en websitebeheer Boudy Bloem: Officemanager Sies Fleischeuers: medewerker klantcontacten Guno Nimmermeer: adviseur vastgoed Bezoekadres: Anton de Komplein 150 1102 CW Amsterdam Zuidoost Postadres: Postbus 12491 1100 AL Amsterdam Zuidoost Telefoonnummer: 020‐2525000
48
Evaluatie en Toekomst BuurtHuizen Amsterdam Zuidoost 2010 – 2011 e.v. 1 november 2011