Esblad December

Esblad

December 2011 1

Enkele woordjes vooraf Het Esblad is terug! Na een jaartje uitrusten is ons blad er weer helemaal klaar voor en staat het te popelen om gelezen te worden. We willen graag het reilen en zeilen in en rond de Es bundelen en aan jullie cadeau doen. Dit is met andere woorden het dagboek van de school. Geniet ervan. Seija Schram & Tim Van den heuvel Kris Bekkers, Liesbeth De Laet Met bijdragen van: Olivia Kort, Cami Laureyssens, Levi Letor, Max Goovaerts, Merel Tyssen, Caro Fagardo, Robin Van Herck, Eli Verkeyn, Marie Jakoby, Ann Galand & Herman Meyvis, Lore Baele Mathilde Pairon, Elias Pepermans, Eline Adriaensen, Joeri Aerts, Josse Verstappen, Erna Jansen, Enya Swysen, Jozefien Leloup, Nele Schouwaert, Sven Strecker, Jane Pletinckx, Werner Govaerts En zeker ook met dank aan: Ilse Vanbaelen, Myriam Schmidt, Herman Meyvis, Joris Schoenmaeckers, Erik Wouters, Christoph Skerath, Ann Rombouts 2

In ‘Leraar onder de loep’ onderwerpt een leerling leerkrachten aan een vragenvuur. Benieuwd of ze daar zonder kleerscheuren van afkomen?

Interview met Mevr. Vanbaelen De school -Werkt u al lang op deze school? Al sinds de oprichting ervan. Daarvoor heb ik gedurende twee jaar op de Steinerschool van Brugge lesgegeven en 4 jaar in Hibernia. Toen ik bezig was aan een specialisatiejaar Stedenbouw, ben ik gaan solliciteren in Hibernia en werd ik er ook aangenomen. Zo is mijn carrière in de ‘Steinerwereld’ begonnen want daarvoor had ik er eigenlijk nog nooit over gehoord. -Ook uw kinderen gaan naar onze school. Bezit ‘de Es’ volgens u enkele meerwaarden ten opzichte van andere,’gewone’ scholen? Absoluut! Het is voor ons een heel logische, bewuste keuze ge  

“Leraar onder de loep” weest om onze kinderen naar een Steinerschool te sturen. Als je thuis besluit om vegetarisch te gaan eten, wil je dit ook voor je omgeving... Zo is het ook gegaan bij de keuze van de school voor onze kinderen. En tenzij de situatie verandert en dat ze zelf zouden kiezen voor een meer gespecialiseerde richting, zullen ze hier ook blijven. -Onlangs was er een reportage op Koppen over Methodescholen, bent u tevreden met het beeld dat mensen in het algemeen van Steinerscholen hebben? Vroeger had ik gemakkelijk de neiging om ‘ten strijde te trekken’ en deze vooroordelen de wereld uit te helpen. Nu ben ik hier rustiger in. Zolang we als groep (d.w.z. leerkrachten én ouders)het gevoel hebben juist bezig te zijn, kan ik de kritiek die de media of wie dan ook heeft, gemakkelijk van me afzetten en relativeren. Soms vraagt men heel kritisch hoe het zit met voortstuderen voor leerlingen die afstudeerden op een Steinerschool. Voor mij staat het succes van voortstuderen compleet los van je middelbare schoolstudies. Wel zal je studiekeuze vaak beïnvloed worden door de dingen waarmee je reeds kennis maakte op de middelbare school.

Het Driekoningenspel -Bent u blij dat het Driekoningenspel opnieuw opgevoerd zal worden? Ja, erg blij. Ik vond het jammer dat we het vorig jaar niet konden opvoeren. De meerwaarde 3

van het spel zit namelijk vooral in het feit dat het zich herhaalt. Als leerling kijk je op elke leeftijd anders naar het stuk .Je leert ook elk jaar andere leerkrachten kennen die je er dan weer meer in opvallen .De charme van het stuk zit’m deels ook in het feit dat de leerkrachten het aan de leerlingen aanbieden. -Speelde u al vaak mee in het Driekoningenspel? Ja, al bijna elk jaar. Enkel toen ik zwanger was niet. Toen heeft Karen Voets (nvdr: zus van mevrouw Voets) mijn rol als koning overgenomen. -Hebt u altijd al dezelfde rol gespeeld? En als dit niet het geval is, welke rol speelde u dan het liefst en waarom? Vroeger speelde ik meestal de rol van Schriftgeleerde, later die van koning. Ik kan niet zeggen welke ik liever speelde, beide rollen hebben hun charme. Het zijn ook beide rollen die je met drie speelt. Ik voel me hier veiliger in. Een rol als die van Maria bijvoorbeeld, waarin je er helemaal alleen voor staat, zou ik veel moeilijker vinden. -Welke rol, die u nog niet gespeeld heeft zou u eens willen vertolken en waarom? Ik zou heel graag een keer de rol van Herodes vertolken om eens de duistere figuur in het verhaal te kunnen zijn. Maar, naar mijn mening, is dit een rol die het best door een man vertolkt kan worden. Bij andere mannelijke personages heb ik dit gevoel helemaal niet, maar om onverklaarbare redenen bij Herodes wel.

Privé -Hebt u zelf op een Steinerschool gezeten? Nee, spijt heb ik hier niet van. Ik heb een heel leuke tijd beleefd op de middelbare school waar ik zat. Wat ik wel jammer vind, is dat ik zo weinig kunstzinnig ben, wat hier allicht mee te maken heeft. Ik ben ervan overtuigd dat creativiteit in elke persoon zit maar als dit niet gestimuleerd wordt, zal het zich ook niet kunnen ontwikkelen. -Wat was uw favoriete vak op de middelbare school? Biologie en scheikunde denk ik, en dit vooral dankzij de gedreven leerkracht die ik voor deze vakken had. We deden vele experimenten en zagen zo met onze eigen ogen wat we op een theoretische manier leerden. -Waar kan u zich heel erg aan ergeren? Aan afspraken die niet nagekomen worden. Als er iets overeengekomen wordt binnen een gesprek, dan moet ik ervan uit kunnen gaan dat men zich hieraan houdt. Het is ook niet zo dat het tegenovergestelde me gelukkig maakt. Je afspraken nakomen beschouw ik als normaal. -Wat zijn uw hobby’s? Bij ons thuis zijn we echte stadsmussen. Wij houden ervan om steden te verkennen. Dit kan gaan van musea en de plaatselijke cultuur tot de bouw van de stad en de geschiedkundige achtergrond. Anderzijds kan ik ook erg genieten van een lange strandwandeling en gaan we wel eens kamperen. Ik kan de natuur dus evengoed appreciëren maar zal toch de neiging hebben richting de stad te trekken. 4

-Waar kan u heel gelukkig van worden? Van uitslapen als het slecht weer is! (lacht) -We kennen u, als een erg ordelijke leerkracht. Was u altijd al zo stipt en gestructureerd? Ik denk dat dit altijd wel in mij heeft gezeten maar ik heb als opvoeder natuurlijk wel de specifieke verantwoordelijkheid ordelijk en stipt te zijn. Dit is een heel ander gegeven dan het plannen van je werk wanneer je nog scholier bent, dan is die verantwoordelijkheid veel minder groot. Ik hoef geen moeite te doen om deze ordelijkheid te onderhouden, het zit zelfs zo in me verankerd dat het tegenovergestelde me veel zwaarder zou vallen.

Olivia Kort 11l

Interview met Mevr. Schmidt De school -Werkt u al lang op deze school? Ja, ondertussen toch al 15 jaar. -Als ik me niet vergis hebben ook uw kinderen op ‘de Es’ gezeten. Welke meerwaarden bezit ‘de Es’ volgens u ten opzichte van andere ‘gewone’ scholen? Mijn kinderen zijn deels in Frankrijk opgegroeid. Daar vond ik het onderwijs heel prestatiegericht en weinig kunstzinnig en aangezien het juist deze artistieke voeling is die ik altijd al erg belangrijk gevonden heb, wilde ik dat mijn kinderen op deze manier onderwezen werden. In die zin is de steinerschool dan ook een heel bewuste keuze geweest. -Onlangs was er een documentaire op Koppen over Methodescholen. Bent u tevreden met het beeld dat mensen in het algemeen van Steinerscholen hebben? Mensen oordelen vaak veel te snel over onze scholen. Hun kennis erover is te verwaarlozen en hun conclusie is dus zeer weinig onderbouwd. Ik zal ze daarom ook altijd corrigeren. Wij, op onze school, zullen een kind altijd als een geheel zien. We zullen het niet in een hokje plaatsen op basis van zijn/haar capaciteiten. Een kind dat   cognitief heel sterk is, blijft voor ons een individu en zal dus niet enkel als een cognitief sterk kind bekeken worden. Hetzelfde met kinderen die sterker zijn op kunstzinnig of praktisch vlak. Dit gezegd zijnde, als blijkt dat de persoon die deze kritische opmerking maakte niet verder geïnteresseerd is, zal ik ook geen verdere moeite doen om hem van mijn opinie te overtuigen. 5

Het Driekoningenspel -Bent u blij dat het Driekoningenspel opnieuw opgevoerd zal worden? Ja, erg blij. De jaarlijkse herhaling ervan vind ik belangrijk. Het feit dat het dat ene jaartje niet is kunnen doorgaan is niet zo heel erg. Wel is het jammer dat de twaalfdeklassers van vorig jaar het stuk niet voor een laatste keer bewust hebben kunnen bekijken. -Speelde u al vaak mee in het Driekoningenspel? Ja, al sinds het eerste jaar dat ik hier werkte. -Hebt u altijd al dezelfde rol gespeeld? En als dit niet het geval is, welke rol speelde u dan het liefst en waarom? Ik vertolkte meestal de rol van Schriftgeleerde maar sinds men mij tot Maria ‘gebombardeerd’ heeft, houd ik wel aan deze rol. Ik ben namelijk niet zo sterk in het onthouden van teksten, maar als ik deze moet zingen lukt dat wel. -Welke rol, die u nog niet gespeeld heeft, zou u eens willen vertolken en waarom? Ik ben heel blij met mijn rol als Maria maar als ik dan toch zou moeten kiezen, kies ik voor een kleinere rol met eerder weinig tekst.

Privé -Hebt u zelf op een Steinerschool gezeten? Nee, jammer genoeg niet? Ik ging wel naar een kunsthumaniora maar aangezien mijn vader hier niet echt voor open stond, ben ik nooit naar een Steinerschool kunnen gaan. -Bent u altijd al graag creatief bezig geweest? Ja, kunst heeft steeds een centrale plaats in mijn leven gehad. Na mijn middelbareschoolopleiding ben ik naar de kunstacademie gegaan waardoor ik dus vrijwel altijd in dit milieu vertoefd heb. -Wat was uw favoriete vak toen u nog op de middelbare school zat? De kunstzinnig vakken uiteraard! -Waar houdt u zich, buiten lesgeven, graag mee bezig? Ook dit blijft binnen het creatieve. Ik heb namelijk net een huis gekocht waarin ik zoveel mogelijk schilderwerk en dergelijke zelf probeer te doen. -Waar kan u zich heel erg aan ergeren? Aan rommel en aan respectloos omgaan met materiaal. Dit niet alleen met werkmaterialen maar ook met kleding en schoenen bijvoorbeeld. Al je bezittingen moeten respectvol behandeld worden! -Waar kan u heel gelukkig van worden? Ik zal het zeker opmerken en goedkeuren als iemand juist wel heel respectvol met zijn of andermans bezittingen omgaat. In zekere zin kan ik hier dus wel gelukkig van worden. Wat me in het algemeen erg gelukkig kan maken zijn fijne contacten met mensen.

Olivia Kort 11I 6

 

Cami Laureyssens wisselde de Es gedurende één trimester in voor de ‘Ecole Perceval’ in Chatou, Paris. Hier lees je meer over haar ervaringen.

“Brief uit het buitenland” Vandaag maak ik een wandeling aan het mooie Canal Saint Martin in Parijs. Ik heb het Parijs waarnaar ik op zoek was nu echt wel gevonden. Alles zien is behoorlijk onmogelijk in Parijs, zelf in vier maanden tijd. Toch wil ik zoveel mogelijk zien. Vandaag heb ik het grote, chique Parijs uit de films ingeruild voor kleinere straatjes, de gezellige restaurantjes en tweedehands- en designwinkels aan het water. Ik ontdek een klein winkeltje propvol gekke verkleedspullen. En ook in de boekenwinkels kan ik eeuwen blijven rondkijken. In Parijs heb ik vaak de indruk dat ik veel mis. Dat ik dingen over het hoofd zie. Ik probeer alles in mij op te zuigen maar ik ben vaak bang dat ik het ook allemaal weer snel zal vergeten. De rand van het kanaal is een geschikt plekje om op even op adem te komen en mijn voeten te laten rusten. Straatartiesten en graffitispuiters geven deze buurt een iets menselijker karakter. Soms trek ik alleen Parijs in, soms met mijn gastgezin, vaak met andere buitenlandse of Franse studenten. Ik profiteer van twee weken herfstvakantie om Parijs nog beter en grondiger te ontdekken, hoewel ik ook tijd nodig heb om al mijn huiswerk en mijn boeken hier bij te schrijven. In het Frans gaat dat natuurlijk iets minder vlot dan normaal. Ik maak in ieder geval vorderingen en dat is het belangrijkste. Ik word bovendien omringd door een klein legertje mensen die mij goed helpen. Ik woon nu in “la maison du bonheur”, zoals een vriendin des huizes hier het zo kernachtig omschreef. Het oude huis ligt aan de Seine, in een groene randgemeente van Parijs, RueilMalmaison. Het huis is onderverdeeld in kleinere appartementen en heeft een grote groene, gemeenschappelijke tuin. Er wonen hier dus nog veel andere kinderen en jongeren. Ik verdien af en toe een centje bij door te babysitten op het Zweedse buurmeisje en dan kijken we samen naar Zweedse films (naar de verhalen van Astrid Lindgren) en bak ik pan7

nenkoeken als dessert. En als de ouders van de jongens die boven ons wonen er niet zijn, wordt er af en toe wel eens een gezellige soirée onder vrienden gehouden. “C’est vachement sympa ici” ik hoor het mijn gastgezin-mama zo zeggen, het is meer dan dat, het is “magnifique”! Mijn gastgezin-mama is een geweldige vrouw. Ze maakt mij een beetje wegwijs in de Franse cinéma en neemt mij dan ook regelmatig mee naar de de bioscoop in Rueil om nieuwe Franse films te ontdekken. En dan heb je haar geweldige kookkunsten nog niet geproefd! Ook mijn gastgezin-broer Ben is heel erg thuis in de Franse cultuur (film, muziek, kunst,...) en volgt een “école d’arts” in Parijs. Ik durf mijn hand ervoor in het vuur te steken dat hij het later als kunstenaar zal maken. Coline, mijn gastgezin-zusje, en ik oefenen onze talenten als maquilleuses op elkaar uit en we toveren elkaar om in prinsessen, vlinders, aliens, inktvissen en indianen. En verder is er nog de poes, Pouffette, een echte flodderkat. Zo, nu heb ik jullie mijn gastgezin voorgesteld. Elke ochtend ontbijt ik met zicht op de Seine. Als het vroeg en koud is, hangen er sprookjesachtige nevels boven het water. Elke ochtend fiets ik samen met mijn gastgezin-zusje Coline naar Ecole Perceval. De school ligt recht tegenover ons huis aan de andere kant van de stroom. Het enige wat we moeten doen is eventjes rechts de Seine volgen en dan de brug oversteken. Het kost ons amper 5 minuutjes om naar school te gaan. Een hele vooruitgang is dat tegenover de tien kilometer die ik in België doe. Toch moet ik bekennen dat ik mijn lange fietstocht-gesprekken met Sam heel erg mis. School was vooral in het begin een harde dobber. Ik heb hier zes uur Frans per week en daar bovenop nog eens vier uur aangepaste lessen Frans voor de buitenlanders. Dat maakt tien uur Frans per week, als ik nog goed kan rekenen want ik heb hier geen lessen wiskunde... De lessen Frans (die met mijn Franse klasgenootjes) zijn best moeilijk. We analyseren hele hoofdstukken uit Franse klassiekers zoals ‘Candide’ van Voltaire tot in de kleinste details. Heel interessant maar het is niet altijd even makkelijk om de métaphores, accumulations en andere stijlfiguren te vinden als je al moeite hebt met het begrijpen van de tekst. Soms heb ik enorm het gevoel dat ik geen vooruitgang meer maak in het Frans en het is ook echt niet makkelijk om heel spontaan te reageren in het Frans. Dat werkt soms heel demotiverend. Maar ik vergelijk mijn Frans dan ook de hele tijd het dat van echte Fransen... Ik ben hier samen met de andere buitenlandse studenten (Australiërs, Japanners, Amerikanen, Britten en Duitsers) heel goed ontvangen. Ze zijn het hier heel gewoon om buitenlanders te over de vloer te krijgen, het hele jaar door. Dat heeft zijn voordelen, maar ook zijn nadelen. Mijn Franse klasgenoten weten dat we hier binnenkort niet meer zullen zijn, dus doen ze ook niet te veel moeite om echt bevriend met ons te geraken. Maar zodra je zelf laat weten wie je bent en wat je wilt, gaat alles beter. Ik moet toegeven dat het best moeilijk was soms. 8

Verder heb ik hier weer euritmie (dat was al even geleden!). Engels is niet echt moeilijk hier... Fransmannen en Engels, het is niet echt een geweldige combinatie. Hoewel er wel enkele mensen in mijn klas zijn die op uitwisseling naar de Verenigde Staten zijn gegaan en die nu echt heel vlot Engels praten. Vlotter dan de leerkracht in ieder geval, die overigens heel sympathiek is, wat veel goed maakt natuurlijk! De school regelt ook vaak mooie uitstappen naar Parijs. Parijs barst van de musea, tijdelijke tentoonstellingen en plaatsen die echt de moeite waard zijn. Bovendien zijn Rueil-Malmaison en Chatou (de gemeente waarin de school ligt) erg gekend omdat het hier was dat de impressionisten kwamen schilderen, hun uitgebreide en chique picknicks hielden, hun absint dronken en pleziertochtjes op de Seine kwamen maken. En wanneer je hier bent, kan je je inderdaad ook helemaal inleven in die periode dankzij de prachtige zichten op de Seine. Ik heb nog geen zin om hier weg te gaan want er is nog zoveel dat ik hier zo graag wil doen, maar tegelijkertijd begin ik thuis, mijn familie en vrienden nu echt wel erg te missen. De weekendjes hier met Babou, Lauren en Luka waren geweldig... Ik zal gelukkig zijn wanneer ik binnenkort weer daar weer daar bij jullie ben. Maar het is niet de laatste keer dat ik Parijs zal zijn! Dat kan ik jullie verzekeren!

Cami Laureyssens 11I

9

“WonderWoorden” Poëzie speelt een belangrijke rol in de 10de klas. Zowel in de lessen woordkunst als in de poëticaperiode verdiepen de leerlingen zich in de woorden van anderen. Ze nemen echter ook hun eigen pen, potlood, of stabilo ter hand. Levi schreef naar aanleiding van een klasgesprek over leven en dood een tekst voor het poëzieproject “Zand Erover” van 10G. In één van de opdrachten uit de poëtica-periode schrijven de leerlingen een prozatekst over “De eerste keer”. Door middel van schrappen en jongleren met woorden houden ze een gedicht over. Zo ontstond het gedicht van Merel. Robin was tot driemaal toe niet in orde tijdens de periode! ‘Gelukkig’ want het leverde een inspirerend, autobiografisch gedicht op. Caro liet zich inspireren door het gedicht ‘De vijfvooreenhoorn’ van Cees Buddingh.

Uit ‘Zand Erover’ “Wat is de dood?” vroeg de jongen aan zijn grootvader. “De dood?” antwoordde de grootvader. “Wel, de dood is wat na het leven komt,” vervolgde de oude man wijs. “Maar wat houdt het in? Is er daar nog iets? Kan ik er iets van verwachten?” “Jij bent veel te nieuwsgierig voor iemand van jouw leeftijd, maar ik zal je een geheim vertellen.” zei de grootvader met plezieroogjes zoals alleen oude mensen die kunnen hebben.  

“Alles is gewoon een grote bibliotheek! En elk leven hier is een boek dat door iemand wordt gelezen en zich dus in iemands hoofd afspeelt. En al die personages die door al die verschillende mensen gelezen worden leven hier, op deze wereld waar wij nu zijn.” “Dus er is nu iemand mij aan het lezen?” Het jongetje zette grote ogen op. “Ja, zo zou je het kunnen zeggen. Maar jouw boek is nog maar net begonnen, jij bent nog jong. Mijn boek is bijna ten einde, maar toch weet ik dat ik een spannend boek was. Je hebt allerlei soorten boeken. Grote en kleine, dikke en dunne, saaie en spannende… Zo is ook elk leven anders.” 10

“En wat als twee mensen hetzelfde boek lezen? Er kunnen toch niet twee dezelfde mensen zijn? Of wel? In een andere wereld dan?” “Nee, iedereen interpreteert zijn boek anders. Als er in mijn boek geschreven staat: ‘Er reed een rode auto langs de weg.’ Dan denk jij misschien aan een knalrode Ferrari die tegen 200 km/u over de autosnelweg scheurt, terwijl ik het beeld zie van een roestig rood oud busje dat rustig over een landweggetje hobbelt . Zo wordt elk boek anders en is iedereen uniek.”

Toen dacht de jongen lang en diep na en zei: “Maar wat gebeurt er dan met me als mijn boek uit is?” “Dan kruipt je ziel terug in haar boek en wacht. Ze wacht tot iemand haar terug lezen wil, tot iemand haar terug tot leven wekt in zijn eigen fantasiewereldje en zij zo een nieuw fris bestaan kan leiden. Zo word je altijd opnieuw terug gelezen en geboren.” “En als mijn boek kapot gaat?” “Dan vermoord je een ziel van iemand, dan is er een ziel minder die terug zal komen op deze wereld. Anderzijds worden er telkens weer boeken bijgeschreven. Zo blijft alles in evenwicht. Want dat blijft: de gelijkheid tussen alles. Goed of kwaad, mooi of lelijk, slim of dom.” “Wat is de dood?” vroeg de jongen aan zijn grootvader. “De dood?” vroeg de grootvader. “Wel, de dood is wat komt na het leven,” vervolgde de oude man wijs. “Maar wat houdt het in? Is er daar nog iets? Kan ik er iets van verwachten?” “ Jij bent veel te nieuwsgierig voor iemand van jouw leeftijd, maar ik zal je een geheim vertellen,” zei de grootvader met plezieroogjes zoals alleen kleine nieuwsgierige jongetjes die kunnen hebben… Zo beginnen her en der levensverhalen, maar eindigen ze ook. Zoals dit verhaal. En ergens, op een andere plek in een andere wereld, gaat er nu een grootvader vermoeid naar bed om in slaap te vallen tussen de andere boeken in het rek. Levi Letor 10G illustraties Max Goovaerts 10G

 

11

Zomer water Langzaam opkomende zon in de morgen. Ogen openen zich en benaderen de toekomst. Onszelf vullend met voorafgaande ideeën. Eindelijk wordt de middag overspoeld door water en gebroken door de zon. Blij spelende gezichten spatten druppeltjes in het rond. Roepende stemmen weerhouden ons ervan de planten te knuffelen. Lopende kraan voorziet ons van ondoorgrond plezier. Eindelijk wordt de avond overspoeld door zomer water. Merel Tyssen 10J

De vijfvooreenhoorn In een bos vol brem en sleedoorn leeft de laatste vijfvooreenhoorn. Eenmaal huisde zijn familie van Bongolië tot Prazilie, en van Wladiwos tot Inneken hoorde men ze vrolijk hinniken. C. Buddingh illustratie Caro Fagardo 10J 12

 

Jou moet ik hebben ja. Ja jou, jij, potlood. En waar is gom? Oeps, vergeten. Dan maar een nieuwe zoeken. Haha, daar ben je, gom. Maar waar is potlood nu? Oeps, vergeten.

“Poëzie 10de klas”

Oeps, vergeten!

Terug naar boven. Ik heb je, potlood. Maar waar is slijper nu? Oeps, vergeten. Naar de winkel. Hier is slijper! Maar waar is geld? Oeps, vergeten. Robin Van Herck 10J

13

Op 25 november werden wij en de leerlingenraden van de vijf overige Vlaamse middelbare Steinerscholen verwacht in de Steinerschool van Antwerpen.

Leerlingenradendag Terwijl we de andere leerlingenraden zagen binnenstromen, genoten we van een koekje en een drankje. Al snel gingen we aan de slag. We begonnen met enkele spelletjes om elkaar beter te leren kennen. Daarna moesten we onze leerlingenraad voorstellen zodat iedereen van de organisatie wist wat voor leerlingenraad wij zijn. Toen we naar de andere groepjes luisterden, kregen we al meteen enkele leuke ideeën en tips. Tijdens de middagpauze, kregen we een uur de tijd om buiten de school iets te eten. Daarna werden we terug verwacht bij onze workshop. Wij kozen voor de workshop ‘Structuur in de leerlingenraad’. Hier leerden we aan de hand van kleine opdrachten hoe we het best structuur kunnen brengen in onze groep en onze acties. De andere workshops concentreerden zich op het organiseren en motiveren. Na deze leerrijke sessies werd er een wandeling voorzien en werd de film ‘Dead Poet’s Society’ getoond. Ook hieraan namen leden van onze delegatie deel. We hebben veel bijgeleerd en hopen dat we dit kunnen gebruiken in de leerlingenraad. Het zou ook leuk zijn om meer leden te hebben. Voel je je aangesproken, en heb je zin om iets te zeggen te hebben in de school? Dan ben je altijd welkom op donderdag tijdens de middagpauze in het naaiatelier.

Eli Verkeyn en Marie Jakoby 10J voor de leerlingenraad 14

De schoolvergadering van 27 oktober 2011

Met De Es de toekomst tegemoet Een eekhoorn in je schoolvergadering

De eekhoorn werd wakker. Hij rekte zich uit en keek met een gelukzalig gevoel uit de boom. Net zoals hij dat elke dag deed. Het was fijn om in de boom te leven. Al jaren was het een vertrouwde, veilige plaats. Hij kon zich geen leukere plek voorstellen. Maar vandaag was er iets anders, dat zijn aandacht trok. Hij kon het niet precies zeggen, wat het was. Was het de kleur van de lucht? Of de geur van de bladeren van de boom? Hij snuffelde. Het was niet dat er iets anders te zien was, het was eerder… De eekhoorn kreeg een onprettig gevoel in zijn buik. Dan rommelde het in zijn maag. “Ik heb gewoon honger,” stelde hij zichzelf gerust. “‘En dan moet je eten,’ dat zei mijn pa ook altijd.” Hij keerde zich naar het binnenste van zijn holletje, en keek genoegzaam naar zijn notenoogst. Hij pakte een noot van de stapel en woog ze. Hm. Niet te licht. Niet te zwaar. Niet te bitter. Niet te zoet. Gewoon perfect. Hij nam er bijna een hap van, maar bedacht zich. Daar was het weer, dat onprettige gevoel. Zou het komen omdat de opbrengst minder was geweest dit jaar? De stapel zag er inderdaad kleiner uit. “Misschien moet ik ze eens tellen,” dacht hij hamsterig. Het was in die toestand dat zijn goede vriend de mier hem aantrof. “Waar zijn wij nou eigenlijk mee bezig?” merkte de mier op. “Dat zie je toch,” zei de eekhoorn geïrriteerd. Hij keek nauwelijks op. “Ik tel. Kijk dan toch. En het zijn er niet zomaar een beetje minder dan vorig jaar.” “Hoe moet het nu verder, als de winter komt?” voegde hij er paniekerig aan toe. “Eekhoorn, eekhoorn. Maak je toch geen zorgen,” zei de mier. “Alles gaat prima zoals het is. We zijn nu toch gelukkig, hier in de boom? Waarom ons zorgen maken over de toekomst? Alles verandert toch, en dat is toch goed zo?” “Het is niet alleen dat, goede vriend,” zuchtte de eekhoorn. “Soms hoor ik de kinderen praten. En wat ze zeggen zint me niet in het minst. Daarbuiten zouden er nog nauwelijks bomen zijn, enkel stenen speelplaatsen. Zover je maar kan zien. Een woestijn van steen.” “Waar stuur je op aan?” zei de mier. “Wij zitten hier toch relax op ons eigen veilige eiland. Niemand die zich om ons bekommert.” 15

“Dat is het hem nou net. Volgens mij, mier, zijn we niet gehard genoeg, om het op te nemen tegen die snelle dieren die leven in die woestijn. Ik weet nog dat mijn pa zei dat ik zoveel mogelijk noten moest zien te pakken te krijgen. ‘Vul je wangen maar,’ zei hij. Ze stonden op barsten, maar voor hem kon er altijd nog wel één bij. Noten, daar kan je er nooit genoeg van hebben,’ zei hij altijd. Soms verdenk ik onze boom ervan dat hij het er om doet, net niet voldoende noten te dragen.” “Ja,” zei de mier lachend. “Maar het zijn wel speciale noten, ze zijn steeds anders. Er zit pit in.” De eekhoorn keek op van zijn stapel noten. Zijn vriend had ongetwijfeld gelijk. “Mier, ik vind het echt niet erg dat het anders wordt, of moeilijker. Zolang jij er maar bij bent.” Samen keken ze uit de boom, naar de kinderen die in zijn schaduw speelden. “Misschien weten zij wat we moeten doen om de boom gezond te houden,” zei de eekhoorn. “Daar twijfel ik niet aan,” zei de mier.

Naar Toon Tellegen Sven Strecker De eerste schoolvergadering van dit jaar had speciaal voor ons én voor jullie een nieuw kleedje aangetrokken. In twaalf gespreksgroepen gingen leraren en ouders aan de slag. Het kijken naar de toekomst deden we in drie stappen. DEEL 1 In de eerste gespreksronde ging het om de vraag “Waarom hebben wij ons in het verre of nabije verleden met De Es verbonden?!” Of we nu leerkracht zijn of ouder van kinderen, we hebben ons aangetrokken gevoeld door een aantal vermoede kwaliteiten. Die verwachting uit het verleden op papier zetten, dat was de eerste opdracht. Elk groepje besprak de kwaliteiten en verwachtingen die hen hierheen hadden gebracht. Bovendien maakten zij hier, lijmstift in de hand, een weergave van. Volgende elementen kwamen het vaakst aan bod: ‘Individuele opvolging’, ‘Persoonlijkheidsvorming’, ‘Levende pedagogie’, ‘Leren zonder stress’,’Sociale gemeenschapszin’, ‘ASO niveau’ en ‘Opvoeding tot vrije mensen’. DEEL 2 In de tweede gespreksronde ging het over de vraag ‘Hoe ervaren we De Es vandaag?’, m.a.w. hoe ervaren wij de dagelijkse realiteit van de school? Stemmen onze ervaringen overeen met onze verwachtingen of ervaren we een zekere ontgoocheling op bepaalde vlakken? Het valt hierbij op dat het sterke welbevinden van de kinderen als één van de grootste troeven wordt ervaren. Ook de individuele opvolging en de opvoeding van de kinderen tot vrije mensen wordt erg gewaardeerd. De sociale gemeenschapszin speelt hierin een grote rol. 16

DEEL 3 ‘Met De Es de toekomst tegemoet’ was het thema van de derde gespreksronde. Hierin werden de kwaliteiten opgesomd die we graag verbonden willen zien met onze school. Met welke vaardigheden of idealen willen we dat de kinderen hun toekomst instappen? Een breed interesseveld is onontbeerlijk en we willen graag dat onze kinderen klaar zijn voor hoger onderwijs na de 12de klas. Verder hopen we hen ook nog een heleboel andere kwaliteiten aan te reiken zoals eerbied, vertrouwen, doorzettingsvermogen, waarachtigheid, verantwoordelijkheid, zelfbewustzijn en een stevige portie idealisme. Voor ons lijkt een nauwe betrokkenheid de sleutel. Alle opmerkingen, bedenkingen, vragen en appreciaties uit de verschillende gespreksgroepen werden na afloop verzameld en samengebracht. Vervolgens werden al die gegevens verwerkt, zodat we ermee aan de slag kunnen. Wordt ongetwijfeld vervolgd!

Herman Meyvis en Ann Galland

 

17

Hou je van een artistieke, avant-gardistische ambiance? Kan de schoonheid van een beeld ook jou ontroeren? Dan zit je hier goed, want MSV De Es wordt even MSK De Es.

Het MSK*ES

(Het Museum voor Schone Kunsten De Es)

Onze leerlingen tekenen, schilderen, boetseren, houwen, vlechten, smeden elke dag prachtige kunstwerken bij elkaar. We schijnen ons licht op enkele werken uit het reusachtige aanbod. Kies hieronder jouw ticket om toegang te krijgen tot de volgende pagina’s.

 

* enkel geldig voor eekhoorns en mieren

18

Artistieke Opvoeding  

 

“7de klas B-stroom”

In deze oefening leren de leerlingen eerst met cilinders een boom te vormen. Later leren ze dit praktisch toe te passen en werken ze dit verder uit. Ann Rombouts

Lore Baele 7AI 19

9de klas Plastische Opvoeding

 

Elias Pepermans 9W

  Eline

Adriaensen 9I

 

Mathilde Pairon 9W

In de 9de klas staan licht/donker en perspectieftekenen centraal. Leerlingen denken op deze leeftijd zwart-wit en leren dit gaandeweg nuanceren. Dit gebeurt ook in de lessen P.O. Ze ontdekken alle grijswaarden tussen zwart en wit en leren zo schaduwen. Hier worden vele oefeningen op gemaakt. Deze “Figuur voor lichtbron in een donkere kamer” is een opdracht waarin één vluchtpunt perspectief, licht, grijzen, donker en fantasie een belangrijke rol spelen. De leerlingen kiezen een kamer, dit kan gaan van een toilet, of een keuken tot zelfs een balzaal in een middeleeuws kasteel. Zij kleden deze kamer volledig aan met meubilair e.d., in perspectief! Vervolgens kiezen ze een figuur die vooraan in de kamer staat met daarachter een grote lichtbron. Je ziet dus alleen het silhouet van deze figuur met de schaduw op de grond. Deze figuur wordt pas interessant wanneer die in een bepaalde, niet ‘banale’ houding staat omdat alleen het silhouet zichtbaar is. Alles wat vooraan in de kamer staat, heeft zijn schaduw op de vloer. Die ‘spiegeling’ tekenen is niet voor alle leerlingen vanzelfsprekend.

20

Voor deze waarnemingsoefening tekent elke leerling het profiel van een klasgenoot. Het is een studie die hen voorbereid op een opdracht waarin ze het profiel van diezelfde leerling rechtstreeks uit papier moeten knippen. Leerlingen leren hierbij kijken naar verhoudingen, richtingen en de uitdrukkingen van de onderdelen in het profiel. Het is een oefening op voortdurend goed kijken, onderzoeken en vergelijken.

 

Elias Pepermans 9W getekend door Joeri Aerts 9W

Gitte Bruynickx 9W getekend door Josse Verstappen 9I  

21

 

Eline Adriaensen 9I Voor deze waarnemingsoefening tekent elke leerling het profiel van een klasgenoot. Het is een studie die hen voorbereid op een opdracht waarin ze het profiel van diezelfde leerling rechtstreeks uit papier moeten knippen. Leerlingen leren hierbij kijken naar verhoudingen, richtingen en de uitdrukkingen van de onderdelen in het profiel. Het is een oefening op voortdurend goed kijken, onderzoeken en vergelijken. Erna Jansen 22

Boetseren in de 11de klas  

In de 11de klas werken we tijdens de voormiddagperiode enkele weken aan het ontdekken van het menselijke lichaam en het bestuderen van emoties. De eerste stap die de leerlingen zetten is het aftasten van de juiste verhoudingen van het lichaam. Daarna kan er gezocht worden naar een beweging in het lichaam zoals in het beeld gemaakt door Nele.

Nele Schouwaert, 11I

Een volgende opdracht is het reproduceren van een beeld uit het Middelheimpark zoals het beeld dat gemaakt werd door Enya. Na een korte toelichting in het park zelf, gaan de leerlingen aan de slag met wat ze gezien en getekend hebben.

 

 

Enya Swysen, 11J

Eén van de laatste oefeningen is het uitdrukken van gevoelens in een beeld. In dit geval van een groep mensen die samen een gevoel delen. Bijvoorbeeld angst, vreugde, verdriet,.... Het gevoel en de emotie staan hier centraal, de vormen en figuren staan als het ware in dienst van het gevoel zoals in het beeld gemaakt door Jozefien.

Jozefien Leloup, 11I

Jane Pletinckx 23

Elk schooljaar vieren we op 29 september het St. Michaelsfeest. Aartsengel Michael, de overwinnaar van boze machten, trekt ten strijde tegen ‘de draak’. En wij ook.

St. Michaelsfeest We trekken dan de school uit omdat we willen proberen om een positief signaal de wereld in te sturen en mensen attent te maken op een heleboel problemen die zich voordoen in onze samenleving.

 

  Max Goovaerts, Robbe Van Rompaey en Gunnar De Cock 10G

 

De verschillende klassen bedachten dit jaar hun eigen acties en zo kwamen er heel verschillende ideeën uit de bus. De 11de klassen, bijvoorbeeld, brachten in het centrum van Antwerpen mensen in beweging met slogans als “Als je anders naar de wereld kijkt, wordt het ook een andere wereld”. Op een grote strook papier las je: “Zet je hand voor een positieve kijk op de wereld”. Voorbijgangers konden dan met verf hun hand bij de slogan zetten. Er werd ook poëzie, muziek en circus gebracht en de leerlingen deelden zelfs ‘free hugs’ uit. In de zonnige namiddag kwamen we allemaal samen in het Te Boelaerpark. De leerlingen hadden op een kaartje een wens geformuleerd die ze graag verwezenlijkt zouden zien. De nadruk lag op geloof en vertrouwen in de toekomst. Al deze kaartjes werden aan een heleboel ballonnen geknoopt en deze werden samen losgelaten. Voor een aantal leerlingen zijn er al wensen teruggekeerd per post. De leerlingen schreven ook een reden of een beperking op die het uitkomen van hun wens zou kunnen verhinderen. Deze kaartjes werden op school aan de draak bevestigd die door de 12de klassers werd gemaakt. De volgende dag werd de draak en het kwade samen met alle beperkingen verbrand.

24

 

Arne Van der Ven 12H

25

In tegenstelling tot bij onze noorderburen is Sint-Maarten in België een vrij onbekend feest – het wordt slechts in enkele streken gevierd. En natuurlijk ook in de steinerscholen. Het vasthouden van belangrijke culturele tradities is immers bij uitstek een opdracht voor het onderwijs.

Het Sint-Maartenfeest In onze samenleving staat de late herfsttijd, zeker vanuit het perspectief van kinderen (en jongeren), volledig in het teken van ‘cadeautjes krijgen’. Wat begint met Sinterklaas, kent een hoogtepunt met Kerstmis en loopt vaak ook nog door tot Oudjaar en Nieuwjaar. Speelgoedzaken, maar ook boekenen geschenkenwinkels draaien in december een kwart tot een derde van hun jaaromzet! In het licht van al die weelde is het niet slecht om vooraf even stil te staan bij de armsten onder ons. Zij die niet in staat zijn om deel te nemen aan die pakjesroes en voor wie het leven niet zo veel luxe in petto heeft als wij gewend zijn. Daarbij maakt het niet uit of we die mensen aan de poorten van de stad treffen, zoals de Heilige Martinus die zijn halve mantel wegschonk aan een bedelaar. De mensen over wie we het hebben, wonen niet alleen onder ons maar ook – en vooral - ver weg van ons. In zuidelijke   Arjan Raeymaekers 11I, landen die we ontwikkelingslanden of derdewereldlanden of 65km gefietst! arme landen noemen. We proberen met de school sinds vorig jaar een duurzame relatie op te bouwen met het project Aynimundo. Dit is een organisatie die zowel in België, Nederland, Zwitserland als Duitsland actief is. Zij richt zich op de sloppenwijken aan de rand van de miljoenenstad Lima in Peru, waar zo goed als alle mensen onder de armoedegrens leven. Aynimudo biedt daar al ruim tien jaar ondersteuning op het gebied van onderwijs, milieu en stedelijke ontwikkeling. De organisatie versterkt en bevordert lokale initiatieven en biedt technische ondersteuning. Het basisprincipe van de werking is dat van wederzijdse hulp: het woord ‘ayni’ komt uit het Quechua en betekent: ‘Ik help jou opdat jij in staat bent een ander te helpen.’ 26

Van links naar rechts: Michiel Goris, Sam Van Dooren en Wietse Van Rillaer (11I), Nicolas Van Houtte (11J), Nathan Leijssen (10J): 65km gefietst!  

“Met een pijnlijk gevoel stapte ik voor het goede doel!” Ella Van Dessel 7N, 15km gewandeld “Ik vond het een leuke groep en ik hoop dat de mensen in de sloppenwijken er genoeg mee kunnen doen.” Louise Van Kerrebroek 8H, 20km gewandeld “Ik vond het een heel leuke tocht. Ik heb iedereen beter leren kennen tijdens het wandelen. En dat het voor een goed doel is, is nog beter. Ik hoop dat we goed hebben geholpen.” Evelien Van Jole 8L, 15km gewandeld

Dit schooljaar organiseerden we op 10 november een lezing door Chris Maryns over het anders kijken naar schenken en naar het fenomeen geld in het algemeen. Nadien lichtte Hilde Heuninck de concrete projecten in Lima toe. Daarna lieten alle leerlingen hun hart spreken, via hun benen. Ze namen deel aan een wandeltocht van 15 of 20km of aan een fietstocht van 40, 55 of 65km. Deze tochten werden vooraf gesponsord door familie, buren of vrienden. De schenkingen brachten in totaal bijna 8000 euro op! Een schitterend resultaat, waarvoor vzw Aynimundo de school en in het bijzonder alle leerlingen heel hartelijk wil danken.

Werner Govaerts 27

Leerlingen en leraren van de Es spelen de Oberufer-kerstspelen ‘Maria zingt tegen Herodes: “Bedenk machtige koning wat je doet!” Dat is voor mij een heel belangrijk moment in het Driekoningenspel.’ Herodes heeft op dat moment het bevel tot de moord op de onmondige kinderen uitgesproken, in hedendaagse termen een misdaad tegen de menselijkheid.

Van herders en koningen ‘Daarom is Maria een zeer centrale figuur in het spel. Zij oordeelt niet over goed en kwaad. Ze zegt :”Bedenk!” Méér kan ze niet zeggen. Het is als het ware het begin van het bewustzijn. Elke keer krijg ik kippenvel op dit moment.’ Zo getuigt Herman Meyvis, al jaren één van de bezielers van het Driekoningenspel in de Es. Erik Wouters, een andere drijvende kracht, wordt dan weer gefascineerd door de slotmonoloog van de Romeinse hoofdman, die tot inkeer komt na het uitvoeren van Herodes’ felle mandaat. ‘De hoofdman weigert nog te gehoorzamen aan het gezag; het enige middel dat hij daarvoor heeft is zelfmoord.’ Dit moment is volgens Erik Wouters een voorbeeld van waar het in wezen over gaat bij dit eeuwenoude spel: het uitdrukken van de rite, van het ritueel. ‘Diréct na de monoloog van de hoofdman – geen seconde later – komt het jubilerend slotlied van de kompany, van de volledige kompany.’ ‘Ritueel theater is een gezamenlijke beleving van een spelersgroep. Dat vertaalt zich in een specifieke speelstijl, die niet de grote emotie opzoekt, maar de interactie tussen spelers onderling en tussen spelers en publiek. Dat is het doel : de interactie tussen degenen die het ritueel brengen en het publiek dat het ritueel meemaakt. Als we dát vinden, als we dát kunnen overbrengen aan het publiek, dan zijn we er! Dat het jubellied aan het slot ook gezongen wordt door de donkere, zwarte kant.’ Voor Herman Meyvis valt het op dat de personages van die donkere kant - de hoofdman, de schriftgeleerden, Herodes - veel gemakkelijker hun ding kunnen brengen. Dat het kwade neerzetten gemakkelijker is, dan het goede neer te zetten. En dat het een verantwoordelijkheid is van de groep als geheel - dus ook van de kwade kant - om de goede kant zijn plek te laten krijgen, om juist die spanning te realiseren. ‘Wanneer je als lid van de kompany iets doet, dan doe je dat in samenhang met de omgeving. Het is een groepsspel.’

28

Ilse Vanbaelen, Erna Janssen en Bieke Voets als ‘schriftgeleerden’. Terwijl onder hun leiding ruim een dozijn collega’s het Driekoningenspel inoefenen, bereidt een andere collega, Christoph Skerath, samen met leerlingen van de twaalfde klas, een opvoering van het Herdersspel voor. Deze tegenhanger van het Driekoningenspel vertelt over de geboorte van het Jezuskind en het bezoek van de herders aan de kribbe. Ook hij wijst zijn achttienjarige spelers op het belang van het rituele, spirituele. ‘Als ze knielen voor het kind, moeten ze dat ook écht doen. Ze moeten knielen met geheven hoofden naar iets hogers. Dat ze wérkelijk knielen voor iets, zonder zichzelf te verliezen, daar streef ik naar.’ Het Herdersspel en het Driekoningenspel werken elk op een andere wijze in op de toeschouwer. Christoph Skerath spreekt uit eigen ervaring: ‘Omdat ik het Herdersspel zelf vanaf de kleuterklas heb gezien, weet ik welke indrukken dit nalaat op kinderen.’ Herman Meyvis kan dit onderschrijven : ‘Het Herdersspel roept een sfeer op, een verwachting die je in jezelf moet waarmaken’. Tegelijk wijst hij op het belang van het Driekoningenspel voor adolescenten.‘Het Driekoningenspel snijdt een thema aan dat erg nauw verwant is met de middelbare school. Het gaat echt over een uiteenzetting met jezelf, waarbij goed en kwaad een zeer belangrijke betekenis krijgen. Hoe ga ik om met het kwade in mezelf? Wat is goed, wat is kwaad? Bestaan er meerdere vormen van het kwaad? Dat is een thema dat je pas aansnijdt op het moment dat je inzichten kunt verwerven. Dat hoort thuis in de bovenbouw.’ ‘Ik denk ook dat het kwade niet tegenover het goede staat. Het goede is het midden tussen twee extreme vormen van het kwaad. Bijvoorbeeld het omgaan met geld kan leiden tot gierigheid óf tot verspilzucht: twee vormen van het verkeerde, het foute. Ze hebben echter een gemeenschappelijk vertrekpunt. Zo kan je de meeste deugden zien, als een evenwicht tussen polariteiten. De duivel in het Driekoningenspel is heel de tijd aan het tasten. Hoe kan hij iemand uit zijn evenwicht brengen?’

29

‘Voor mij staan de drie koningen symbool voor de mens die via het denken, voelen en willen tot een ‘ik’ komt. Dat ontstaat als die drie elementen van de ziel tot een evenwichtige constellatie komen: Melchior als de denker, Balthazar als de gevoelsmens en Kaspar als de wilsmens. Dit is als een drie-eenheid die staat voor de strevende mens. De duivel is diegene die de ik-ontwikkeling wil tegengaan en onrust zaait.’ Dit is het tragische falen van Herodes. ‘Hij moet alles uit de kast halen om bij het oude te blijven, om zijn rol te kunnen blijven vervullen. Hij strijdt om te behouden wat is. En daar heeft hij alles voor over. Hij omarmt zelfs de duivel. Dit is een thema in onze huidige samenleving : de angst om te kunnen zeggen “Er is een nieuwe tijd aangebroken.” Als je erop doorgaat, zie je hoe actueel de thematiek in dit stuk is.’ Er zijn ook parallelle beelden in de twee stukken. Zo is er de ontmoeting van Maria, Jozef en het Jezuskind met de herders in totale overgave. Diezelfde verhouding vind je terug in het Driekoningenspel, waar de drie koningen de wijsheid vertegenwoordigen. ‘Ik hoop dat er via deze beelden iets kan ontstaan : de ontmoeting van liefde en wijsheid. Liefde gesymboliseerd door de herders en wijsheid gesymboliseerd door de koningen gaan samen,.. een antroposofisch thema’ Christoph Skerath is dan weer geboeid door wat het spelen van deze teksten met jonge mensen doet: ‘Het eerste gedeelte is veel moeilijker dan het tweede deel. Het moment van de geboorte is een groots moment. Dat achttienjarigen dat doen en daar volledig in geloven los van het religieuze - maar het hogere toestaan en ontvangen is een geweldig gegeven. Ze moeten dit vrij doen. Vrij.’ ‘Ooit had één van de herders er niet beter op gevonden om - bij wijze van grap - een doodskop als een scalp aan zijn riem te hangen,... maar uiteindelijk heb ik nooit iemand zo devoot zien knielen voor het Jezuskind als hij! Voor de twaalfdeklassers is het zo normaal geworden als het vak wiskunde; het hoort er gewoon bij. Ze voelen ook dat dit spel naar de kern van de zaak gaat. Het is kort en heel gevat. Ze voelen het gewoon aan als een realiteit.’ Als jonge student leerde Rudolf Steiner deze spelen kennen via zijn leraar Karl Justius Schröer. De Weense literatuurwetenschapper had deze parels uit het volkstoneel ontdekt in het dorpje Oberufer in Hongarije rond 1850. Duitse emigranten speelden deze spelen jaarlijks als een soort herinnering aan hun land van oorsprong. Door deze uitzonderlijke omstandigheden bleven de spelen bestaan in een vorm die zeer dicht aanleunt bij hun eeuwenoude oorsprong. De spelen fascineerden Steiner: ‘Ik moet wat ik toen door Schröer vernam in mijn hart bewaren’, schreef hij. Zo kwamen deze spelen uiteindelijk in de Waldorfschool terecht. De leraren speelden én spelen ze als geschenk aan de leerlingen. Steiner benadrukte het belang om de eeuwenoude wijsheid die de opvoeringstraditie van deze spelen in zich draagt te respecteren: 30

‘Hoe uit de heiligste stemming, uit gebeds-kerststemming, een eenvoudige, maar werkelijke kunst geboren werd, die opgevoerd werd met diep christelijke stemming in de ziel en in de borst door dorpsjongens die vaak tijdens de rest van het jaar losbandige en ondeugende steken uithaalden! Deze eenvoudige lieden onder hun rieten daken hebben eindeloos veel meer geweten over de samenhang tussen de mensenziel, tussen de gehele mens en kunst, dan men nu in onze moderne theaters weet (...). Zij wisten dat kunst iets is, wat uit de hele mens, en, als het heilige kunst is, uit de heilige, vrome stemming van de mens voortkomen moet.’ Ook vandaag worden deze spelen op vele plaatsen in de wereld in hun traditionele vorm opgevoerd, met veel respect voor de traditie. Iedere aanpassing in beweging, tekst, kledij wordt zorgvuldig overwogen. Herman Meyvis formuleert het als volgt: ‘Doordat ieder jaar opnieuw hetzelfde spel wordt opgevoerd, bereik je bij een zevende-, achtste-, negendeklasser elke keer een andere laag. Ook de laag van afzetten – doen alsof ze slapen,... Ik denk dat dit een reactie is die we moeten kunnen verdragen. Immers, toen we het een jaar niet opvoerden, protesteerden de elfde- en twaalfdeklassers!’ Ook Christoph Skerath erkent het belang van de traditie: ‘Ik heb al nagedacht over nieuwe vormen, nieuwe muziek, maar altijd kom je terug bij de kern van de zaak. Deze tekst is geen Shakespeare of een libretto van een opera van Mozart, waar je alle kanten mee op kan. De tekst is zo gefocust dat het heel moeilijk is om naar een andere vorm te gaan. Als je de engel bijvoorbeeld in een wit T-shirt zou zetten of wat dan ook,… het werkt niet. Hetzelfde geldt voor de muziek. Je komt altijd terug tot de muziek van Leopold van der Pals. De oorspronkelijke muziek is immers niet bewaard. Steiner heeft hem gevraagd voor de muziek van de Kerstspelen. Het was een samenloop van mensen die bij elkaar kwamen en ongelooflijke dingen hebben gepresteerd. Als je probeert er andere muziek bij te zetten, dan mist het toch die bezieling. Tot hiertoe, tot ik zelf of iemand anders komt met een geweldig idee en dezelfde kern daarin kan vatten.’ Erik Wouters beschrijft de paradox in de zoektocht naar de verhouding tussen kwaliteit en respect voor de traditie als volgt.‘Het gaat absoluut niet om tradities over boord te gooien, maar wel overtolligheden,... om te gaan zoeken : “Wat is de essentie?”’

Tim Van den heuvel

31

“recepten”

Daphne Gort en Mabelle Fimmers uit 12H verdiepen zich in kader van hun eindwerk in het koken. Zij zoeken, experimenteren en toveren lekkere gerechten uit hun ovens! Deze receptjes kunnen ons misschien wel inspireren, zeker met de eindejaarsfeesten die voor de deur trappelen.

Verslavende chocoladetaart

Ingrediënten

200gr pure chocolade Smelt de boter en de chocolade au bain-marie. Scheid de eieren (in eiwit en eidooier) en klop 200gr boter de eiwitten zo stijf mogelijk. Mix vervolgens de suiker door de eidooiers. 200gr suiker Voeg het chocolademengsel toe aan het suikermengsel. 4 eieren Meng dit goed zodat het een homogeen mengsel wordt. Spatel voorzichtig de opgeklopte eiwitten door dit mengsel. Vet een springvorm van ca. 28cm Ø in en stort het mengsel hier in. Plaats de vorm gedurende 35 minuten in de oven op 175°C. Laat afkoelen en serveer op kamertemperatuur.

Tip: rooster in een koekenpan een handvol geschaafde amandeltjes, strooi ze over de taart en bedek met een laagje cacao. Daphne Gort 12H

Appelstrudel met kaneel Bereidingstijd: 60 minuten Week de rozijntjes op voorhand in een scheutje bruine of witte rum. (Als je kookt voor de kinderen, kan je de rum weglaten of vervangen door water.) Schil de appelen, snij ze in kwartjes en verwijder het taaie klokhuis. Snij de vruchten nu in grove stukken en doe ze in een stoofpot. (Wie dat verkiest, kan er een klein klontje boter aan toevoegen.) Verhit de appelstukjes op een matig vuur en voeg er de geweekte rozijntjes aan toe. Snijd de vanillestok in de lengte door en schraap de zaadjes uit de peul. Voeg de zaadjes én het peultje toe aan de appels, samen met de suiker. Kruid het mengsel met de kaneel (naar smaak). 32

Ingrediënten

voor 4 personen

2 appels (bv. Jonagold) 1 vel bladerdeeg (kant-en-klaar, liefst vierkant) 2 eieren 2 eetlepels amandelpoeder 2 eetlepels rozijnen kaneelpoeder (naar smaak) 1 eetlepel vanillesuiker 1 scheutje rum (optioneel)

Extra materiaal: een vel bakpapier of een siliconenmatje een borsteltje of breed penseel

Laat de appels zachtjes garen, onder een deksel. Zo ontstaat er een droge appelmoes. Haal na een tiental minuten het deksel weg en controleer of de appelmoes (met stukjes) voldoende droog is. Voeg er ook nog wat amandelpoeder aan toe en roer alles om. Verwijder de peul van het vanillestokje. Dit is de vulling voor de strudel. Laat ze even afkoelen. Rol intussen het vel bladerdeeg uit. Als je een rond vel gebruikt, snij de randen dan bij tot je een rechthoekige deeglap hebt. Leg het vel bladerdeeg op een vel bakpapier of een bakmatje van siliconen, op de ovenschaal.

Let op: 1 vel bladerdeeg is net

genoeg voor 4 personen. Bak je voor minder mensen, dan zal je iets minder nodig hebben. Heb je meer monden te vullen, dan maak je best een appelstrudel meer met een extra stuk (op maat gesneden) bladerdeeg.

Breek de eieren en houd de dooiers apart. Voeg er een heel klein beetje water aan toe en klop de ‘dorure’ los met een vork. Het eiwit gebruiken we niet. Verwarm de oven voor op 180°C. Schep de appelvulling in het midden van het vel deeg, gelijk verdeeld over de hele lengte van de lap. Smeer het deeg rondom de vulling in met het losgeklopte eigeel. Gebruik hiervoor een borsteltje of een breed penseel. Om de strudel dicht te vouwen, passen we een mooi bakkerstrucje toe. Snij de brede randen van het deeg in, in een visgraatmotief. Maak een snede om de 2 à 3 centimeter. Vlecht nu de flapjes over de vulling heen met beurtelings een flapje links en rechts. Strijk nu opnieuw het losgeklopte eigeel (dorure) over de appelstrudel. Plaats het gebak in de oven en bak de strudel gedurende 30 à 40 minuten.

Tip: Controleer regelmatig. De baktijd is afhankelijk van het type oven. Serveer het gebak warm of koud. Mabelle Fimmers 12H 33

“Anders bekeken”

“Het zit’m in de details.” Daarom sturen we er in ‘Anders bekeken’ een leerling op uit om zijn of haar ESpecial place vast te leggen.  

De toneelzolder Wanneer niemand het verwacht springt er een veilig plekje in je oog. Iedereen loopt er zomaar voorbij, maar mij blijft het bij. Onherkenbare gebaren trekken je mee, zonder zorgen laat je je leiden. Je ogen gesloten heb je dat ene plekje gevonden.

Merel Tyssen 10J

34

“Denken” Een talent voor wiskunde? Los deze oefeningen uit de Junior Wiskunde Olympiade dan maar op. De juiste antwoorden vind je in het volgende Esblad.

1

Een vierkant stuk karton met oppervlakte 1 wordt verknipt tot een tangram zoals op deze figuur. Wat is de oppervlakte van het kleinste puzzelstuk?

(A) 1/24 (B) 1/20 (C) 1/16 (D) 1/12 (E) 1/8

2

  Dertig kubussen met ribbe 1 worden in een piramide geplaatst zoals op de figuur. Wat bedraagt de totale oppervlakte van dit ruimtelichaam?

(A) 48 (B) 62 (C) 69 (D) 72 (E) 180

 

35

3

Op hoeveel manieren kan je door deze doolhof zodanig dat je niet in je eigen voetsporen loopt?

(A) 4 (B) 5 (C) 6 (D) 7 (E) 8

4

 

In de figuur zien we drie vierhoeken die tot de verzameling V behoren en drie vierhoeken die niet tot de verzameling V behoren.  

Welke beschrijving kan overeenkomen met deze gegevens? (A) V is de verzameling van de rechthoeken. (B) V is de verzameling van de trapezia. (C) V is de verzameling van de vierhoeken waarvan de diagonalen elkaar middendoor delen. (D) V is de verzameling van de vierhoeken waarvan de diagonalen loodrecht op elkaar staan. (E) V is de verzameling van de vierhoeken waarvan de diagonalen even lang zijn.

36

5

Welke van de volgende figuren heeft de grootste oppervlakte? (A) (B) (C) (D) (E)

6

Een vierkant met zijde 5. Een rechthoek met lengte 4 en breedte 6. Een cirkel met straal 3. Een driehoek met hoogte 5 en basis 10. Een parallellogram met lange zijde 6 en korte zijde 4

Jolien verjaart vandaag. Hiervoor heeft ze een zak met 250 biologische fair trade koekjes meegenomen om uit te delen in de klas. Ze geeft iedereen (ook zichzelf en de juf) negen koekjes en houdt er zestien over. Noem x het aantal leerlingen. Met welke van volgende vergelijkingen kan je berekenen hoeveel leerlingen er in de klas zitten? (A) (B) (C) (D) (E)

9x + 16 = 250 9(x + 1) = 250 + 16 9(x – 1) = 250 +16 9(x + 1) + 16 = 250 9(x – 1) + 16 = 250

Nawoord Jij hebt ons Esblad van voor naar achter gelezen. Dat maakt ons blij. Bedankt. Tot binnenkort! 37

Rudolf Steinerbibliotheek Antwerpen Gitschotellei 188, 2140 Antwerpen Openingsuren

- donderdag: van 9.30 tot 15.30 - vrijdag: van 9.30 tot 15.00 - zaterdag: van 10.00 tot 12.00 - opening mogelijk na afspraak: 0486/94 04 10 - gesloten tijdens de schoolvakanties Af en toe organiseren we uitzonderlijke openingsdagen. Consulteer hiervoor onze website www.via-libra.be. op 5 minuten stappen van De Es !!!

uitgeverij & bibliotheek belangwekkende uitgaven op kleine schaal

Via Libra is een kleine uitgeverij die 3 à 4 titels per jaar uitbrengt. Enerzijds gaat het om publicaties die de antroposofie of een aspect van de antroposofie op een laagdrempelige manier bekend willen maken. Anderzijds gaat het om boeken of onderzoeksrapporten over gespecialiseerde thema’s van algemeen cultureel belang. Al deze uitgaven worden op de markt gebracht zonder winstoogmerk. De opbrengst dient voor het instandhouden en uitbreiden van de Rudolf Steinerbibliotheek, die door vzw Via Libra wordt beheerd. Enkele voorbeelden:

Al onze boeken staan op onze website. Ze kunnen besteld worden via info@ via-libra.be. Boekhandel De Kleine Prins (op hetzelfde adres) heeft ze steeds in voorraad! De Rubens Code

Islam en christendom

Tijdgenoten onderweg

Jos Verhulst

Luc Vandecasteele

Christine Gruwez

978 90 77611 12 8

978 90 77611 13 5

978 90 77611 04 5

24,90 euro

19,90 euro

18,00 euro

Enkele andere titels uit ons fonds: • Lohengrin en Antwerpen • Eneasroman • Ik ben het, Faust, uwe gelijke • God is een kleur 38

Via Libra verstuurt maandelijks een gratis nieuwsbrief via e-mail. Hierin staat alle actuele informatie over antroposofie, voordrachten, boeken, enz. Abonneren kan via een simpele melding bij [email protected]

KLEDING MET AANDACHT VOOR MENS EN MILIEU Wij bieden u een uniek assortiment van natuur- en mensvriendelijke kleding. Voor baby’s kinderen en volwassenen. SPEELGOED, Het speelgoed dat wij aanbieden is met zorg uitgekozen, zowel qua, materiaal, vorm en kleur BOEKEN karton boekjes voor de allerkleinsten, de mooiste prentenboeken, boeken voor beginnende lezers en boeken rond opvoeding. SCHOOL- EN KNUTSELGRIEF VAN MERCURIUS, verf, potloden, krijtjes, papier, kaartjes en nog veel meer.

BVBA BIOgroup BE Handel in BIO-logische

groenten en fruit.

Levering aan winkels,markten,scholen,enz. MODERNE ENERGIEZUINIGE / ECOLOGISCHE ARCHITECTUUR

Eikenstraat 199 2840 Reet (Rumst) (( Antwerpen))

39

De Es Middelbare Rudolf Steinerschool Diksmuidelaan 227 2600 Berchem Tel: 03/281 19 65 [email protected] www.de-es.be 40

Verantwoordelijke uitgever: Tim Van den heuvel, p/a Diksmuidelaan 227, 2600 Berchem