Energie- efficiëntie

Energie- efficiëntie ... ...door eu.bac-gecertificeerde wettelijke regelproducten

05 I 2008

Michael Rader Product Marketing Manager CentraLine c/o Honeywell GmbH

Woon- en bedrijfsgebouwen zijn in Europa verantwoordelijk voor meer dan 40% van het totale primaire energieverbruik. Om enerzijds te kunnen voldoen aan belangrijke doelstellingen op het gebied van de milieupolitiek, maar anderzijds ook de toenemende energiekosten voor gebouwbeheerders te verlagen, is het absoluut noodzakelijk gebouw energie-efficiënter te maken. De instantie eu.bac, een samenwerkingsverband van de internationaal toonaangevende producenten van gebouwautomatisering, biedt hiervoor als betrouwbare basis een certificering van energie-efficiënte producten, het eu.bac.Cert. Dit artikel legt uit hoe men met eu.bac-gecertificeerde apparaten in een gebouw energie kan besparen en tegelijkertijd kan voldoen aan de in aantal toenemende wettelijke voorschriften. verlichting 6.3% mechanische energie 22.5% andere verwarmingsprocessen 15.3%

ruimteverwarming 42.2% nijverheid diensten detailhandel

warmwatervoorziening 9.7%

industrie 31%

gebouwen 41% transport 28%

Afbeelding 1: Primair energieverbruik

Energie- efficiëntie... ...door eu.bac-gecertificeerde wettelijke regelproducten

De Europese richtlijn m.b.t. de “totale energie- efficiëntie van gebouwen” (EPBD) en de implementatie van deze richtlijn door de afzonderlijke lidstaten beschrijven maatregelen die moeten worden genomen in het kader van de verplichtingen voortvloeiend uit het Kyoto-protocol ter verbetering van de energie-efficiëntie van gebouwen. Volgens deze richtlijnen moet de energie-efficiëntie d.m.v. tests en certificeringen worden aangetoond. Producten en systemen voor de huis- en gebouwautomatisering spelen daarbij een belangrijke rol. Ze vormen om zo te zeggen het “brein” dat in woon- en bedrijfsgebouwen niet alleen zorgt voor gelijkblijvend comfortabele voorwaarden, maar de energietoevoer zo regelt dat deze voorwaarden op de meest efficiënte manier kunnen worden bereikt. Om de standaardisering, de testruns en de certificering op een zo transparant en rechtvaardig mogelijke manier te bespoedigen, was er een Europabreed systeem nodig voor de kwaliteitszorg voor de huis- en gebouwautomatisering. Als reactie op de eisen van de EPBD en de vraag van de kant van de klanten naar energie-efficiëntere gebouwen hebben de internationaal toonaangevende aanbieders van gebouwautomatisering de European Building Automation and Controls Association – kortweg eu.bac – opgericht. De instantie eu.bac heeft onlangs zijn Europese certificeringsprogramma eu.bacCert voor gebouwautomatiseringsproducten gepresenteerd. De instantie gaat er daarbij van uit dat het primaire energieverbruik van gebouwen alleen door een geoptimaliseerde gebouwentechniek met max. 25% kan worden gereduceerd. Met de certificering heeft de instantie deze doelstelling op het oog en biedt de markt het bewijs dat de energie-efficiëntie van gecertificeerde producten door onafhankelijke keuringsinstituten is bevestigd en buiten de grenzen van de afzonderlijke landen wordt gewaarborgd. De eerste versie van het certificeringsprogramma houdt zich bezig met ruimteregelaars, die een groot aandeel van het energieverbruik in gebouwen regelen. Het programma omvat daarbij ruimteregelaars met de volgende toepassingen: radiatorverwarmingen ventilatorconvectoren met verwarmen-/koelen, koelplafonds, elektrische verwarmingen.

Hoe verhoudt de eu.bac-certificering zich tot de Europese standaarden en hoe wordt conformiteit gewaarborgd?

De Europese Unie heeft het Europese normalisatie-instituut CEN ermee belast normen m.b.t. de EPBD te formuleren om de calculatiemethode voor de verbetering van energiebesparingen te standaardiseren. Het CEN heeft daarop een aantal normen voorbereid, zoals de EN 15232, die de effecten van de gebouwautomatiserings- en regelsystemen op de energie-efficiëntie definieert, of de EN 15500, die productstandaards met energie-efficiëntiecriteria omvat.


De eu.bac-certificering (eu.bacCert) is gebaseerd op deze Europese normen. Voor ruimtethermostaten dient dus de Europese norm EN 15500 als referentie. Afzonderlijke landen hebben de eu.bac-certificering al als verplichting opgenomen in hun nationale wetgeving. In Frankrijk mogen in openbare aanbestedingen alleen ruimteregelaars worden gespecificeerd die voldoen aan de eisen van de richtlijn RT2005 (Réglementation Thermique pour les bâtiments neufs), die op haar beurt een eu.bac-certificering voor ruimteregelaar voorschrijft.

The EU mandated CEN to standardize calculation methods for improving energy savings

EPBD CEN TC247 prepared and approved EN15232 Impact of BACS functions on energy efficiency Product standards with energy performance criterias (e.g. EN15500)

european building automation controls association

eu.bac prepared the certification procedure and test method and proposed this certification to the European Community

Afbeelding 2: Certificeringsprocedure

Als een apparaat moet worden gecertificeerd volgens eu.bac, moet er een aantal certificeringsregels in acht worden genomen. Producttests, uitgevoerd door een erkend keuringsbedrijf, garanderen dat het geteste product minstens voldoet aan de standaard. De Europese standaards vergen een bepaalde regelnauwkeurigheid om een betere energie-efficiëntie te garanderen. eu.bac gaat nog een stap verder en eist voor ruimteregelaar een 30% hogere regelnauwkeurigheid dan de overeenkomstige Europese norm EN 15500. Bij de producttests komen nog audits van de productielocaties, die ervoor moeten zorgen dat de productielocatie in staat is voor het geteste product een reproduceerbare kwaliteit te garanderen. Doorgaans doorstaat de producent deze controle alleen als hij beschikt over een kwaliteitsmanagementsysteem (QMS) dat minimaal voldoet aan de standaards van EN-ISO 9001. Na positief verlopen producttests en fabrieksaudits geeft ten slotte een erkende certificeringsinstantie voor het product een certificaat met licentienummer af. Overeenkomstige producten dragen het eu.bac-certificatielabel (eu.bacCert) en laten op deze manier zien dat ze in alle relevante opzichten voldoen aan de richtlijnen qua energieefficiëntie en kwaliteit.


Hoe kunnen eu.bac-gecertificeerde apparaten bijdragen tot een betere energie-efficiëntie van een gebouw?

Hoe hoger de regelnauwkeurigheid is, hoe beter een bepaalde instelwaarde kan worden aangehouden. Als je bedenkt dat een 1°C lagere kamertemperatuur max. 6% verwarmingsenergie bespaart, dan kan een regelafwijking van 1,5K voor de exploitant van het gebouw leiden tot een toename van het energieverbruik met max. 9%. Aangezien eu.bac een 30% hogere regelnauwkeurigheid vereist dan de Europese norm, overtreffen eu.bac-gecertificeerde apparaten doorgaans de energierendementseisen. In het kader van het eu.bac-certificeringsproces wordt de daadwerkelijke regelnauwkeurigheid gemeten, gedocumenteerd en door een onafhankelijk keuringsbureau gecertificeerd. CentraLine by Honeywell liet bijvoorbeeld zijn ruimteregelaar de SERVAL certificeren onder het licentienummer 20855. Tests hebben uitgewezen: de SERVAL-naregelaars van CentraLine by Honeywell bieden een vier keer zo hoge regelnauwkeurigheid als de norm vereist. Daarmee worden zowel de eisen van de EUnorm alsook de hogere eu.bac-standaards duidelijk overtroffen. Een goed voorbeeld van hoe een regelsysteem met veel kleine details kan bijdragen tot een bovengemiddelde energie-efficiëntie.

Afbeelding 3: CentraLine SERVAL

Hoe gaat het verder?

Momenteel certificeert eu.bac uitsluitend ruimteregelaars. Deze keuze is te verklaren uit het feit dat bij bedrijfsgebouwen met ruimteregelaars – vergeleken bij gebouwen zonder ruimteregelaars – een zeer hoog besparingspotentieel van max. 30% mogelijk is. Er spelen ongetwijfeld nog een heleboel andere factoren een rol, als het gaat om de energie-efficiëntie van een gebouw. Als men de randvoorwaarden van een gebouw buiten beschouwing laat (zoals bijvoorbeeld de isolatie), bereikt men in bestaande bedrijfsgebouwen met een optimaal ingestelde meet- en regeltechniek in de segmenten verwarming, ventilatie en warmwater een aanzienlijke toename van de energie-efficiëntie met max. 25%1. eu.bac plant daarom als volgende stap de introductie van een certificeringsprogramma ook voor weersafhankelijke regelaars. Men rekent daarbij op een besparingspotentieel van max. 25% t.o.v. systemen zonder weersafhankelijke regeling (hierbij moet natuurlijk worden bedacht dat de besparingen door een weersafhankelijke regeling en een individuele ruimteregeling niet bij elkaar opgeteld kunnen worden. Het door eu.bac geschatte besparingspotentieel voor een combinatie van beide oplossingen ligt op 32%). Volgens de huidige stand van de planning moet het uitgebreide certificeringsprogramma weersafhankelijke, vaste applicatieregelaars omvatten. In gebouwen zonder woon1Bron: eu.bac-persbericht “European Quality Certificate for Energy Efficient Building Automation”


functie worden echter vaak vrij programmeerbare of configureerbare regelaars toegepast. Of en hoe het certificeringsprogramma ook voor deze apparaten van toepassing kan zijn, is een nog onopgelost vraagstuk. Ontwerpers van bedrijfsmatig gebruikte gebouwen kunnen er echter in principe van uitgaan dat extra energiebesparingen mogelijk zijn als er sprake is van een interactie tussen een eu.bacgecertificeerde ruimtenaregelaar en de (weersafhankelijke) systeemregelaars, die verantwoordelijk zijn voor de productie van verwarmings-/koelenergie. Hier een voorbeeld: De SERVAL-regelaar van CentraLine by Honeywell omvat de volgende toepassingen: radiatorverwarming 3-standen ventilator convectorunit met verwarmen-/koelen, verwarming of koelplafonds, elektrische (na-)verwarming, vloerverwarming of vloerkoeling.

Zoals hierboven reeds gezegd overtreft SERVAL de nauwkeurigheidseisen van de norm met 400% en biedt op deze manier een duidelijk hoger energierendement dan geëist. Bovendien bespaart hij, zelfs als zelfstandig gebruikt apparaat, extra energie, bijvoorbeeld door een automatische verlaging van de instelwaarde wanneer zich geen personen in de ruimte bevinden, of door het sluiten van de ventielen bij een open raam. Als SERVAL-regelaars in combinatie met een systeemregelaar wordt toegepast in een CentraLine-systeem, zendt hij de warmteof koude behoefte naar de voorregeling waarop hij is aangesloten. Zodoende kan een hele etage worden uitgeschakeld als niemand van de ruimten gebruik maakt. De voorregelingen geven de berekende temperatuurniveaus door aan de regelaars van de warmte- en koude-opwekkers, zodat precies die hoeveelheid verwarmings-/koelenergie wordt geproduceerd die nodig zijn voor het behoud van de ingestelde ruimte condities. Ook integratie in systemen van andere fabrikaten is een mogelijk. In een hotel kan de ruimteregeling bijvoorbeeld worden opgenomen in een reserveringssysteem. In dit geval wordt de ruimteregeling pas geactiveerd als er sprake is van een boeking. Op de dag van aankomst schakelt het reserveringssysteem de ruimteregelaar automatisch van een uit situatie naar de standby-modus. Zodra de gast vervolgens incheckt, wordt de comfort-modus geactiveerd. Als de gast uitcheckt en er is geen sprake van een nieuwe reservering wordt terug gegaan naar een


minimaal energieniveau met bewakingslimieten in de ruimte. Dit heeft twee voordelen: comfort voor de gast, want de ruimte is bij zijn aankomst al perfect op temperatuur gebracht, en energiebesparingen voor de hotelbezitter, omdat nietgereserveerde ruimten compleet uitgeschakeld kunnen worden, i.p.v. dat ze voortdurend in de standby-modus staan.

Conclusie:

De eu.bac-certificering voor ruimteregelaar zorgt ervoor dat producten met het eu. bacCert teken minimaal voldoen aan de energierendementseisen van de Europese normen. De totale energie-efficiëntie van een gebouw hangt echter af van veel factoren. Een aantal van deze factoren zijn: juist ingestelde tijdprogramma’s, vrijgave van geoptimaliseerde aan- en uitschakelfuncties, een behoefte-afhankelijke energie productie, juiste instelling van regelparameters, een juiste dimensionering van de installatie en een goed ingeregelde hydraulische balans. Al deze factoren bepalen in aanzienlijke mate het niveau van energie-efficiëntie van een systeem. De eu.bac-certificering verschaft de architect de zekerheid van een maximale energie-efficiëntie aan de productzijde. Binnen een systeem maken deze apparaten door hun aangetoonde regelnauwkeurigheid aanzienlijke energiebesparingen mogelijk. Een ervaren systeempartner kan daarnaast nog meer besparen door in te spelen op de bovengenoemde factoren. Meer informatie over het certificeringsprogramma vindt u op www.eubacCert.eu. Meer informatie over CentraLine by Honeywell vindt u op het internet via www.centraline.com. Auteur: Michael Rader Product Marketing Manager CentraLine c/o Honeywell GmbH

Voor aanvullende informatie en meer ‚Energy efficieny‘ artikelen bezoek de CentraLine website of neem contact met ons op.

www.centraline.com

CentraLine · Honeywell B.V. · Laarderhoogtweg 18 · 1101 EA Amsterdam Z.O. · Tel: +31 (0)20 5 656 886

Energie- efficiëntie

Recommend Documents