BESLISSINGSFORMULIER COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS CASENUMMER
BEHANDELEND AMBTENAAR
SECTOR
PORT. HOUDER
11G200235 409642 /409941
E.M. Nijhuis
WZ
Mu
ONDERWERP
AGENDANUMMER
Herbevestigen burgervisie inbedding reflectiegroep.
AFGESTEMD MET PORTEFEUILLEHOUDER?
GERAADPLEEGDE ADVIESORGANEN
Ja
Reflectiegroep
INTERACTIE
/ PARTICIPATIE
Diverse overleggen met reflectiegroep
BELEIDSPROGRAMMA
/ BELEIDSLIJN
02 - Mens in de samenleving
COMMUNICATIE
Openbaar Publiceren op openbare besluitenlijst. OPMERKINGEN VAN DE SECRETARIS
ONTWERPBESLUIT
Het college besluit: 1. de Burgervisie ‘Hengelo we zitten op GOUD’ als toetsingskader te herbevestigen samen met de integrale visie ‘Bouwstenen binnenstadsvisie Hengelo’ 2. de Reflectiegroep Binnenstadsdebat een rol te geven in lijn met de oorspronkelijke gedachte, nl. voorgenomen maatregelen in de binnenstad te toetsen aan de Burgervisie. Na 1 jaar wordt de rol van de reflectiegroep geëvalueerd op basis van de voorwaarden zoals die met de reflectiegroep zijn besproken. 3. De raad hierover te informeren BESLUIT
DATUM
BEGROTINGSASPECTEN
Niet van toepassing (eventueel binnen een product)
FORMATIEASPECTEN
Dit voorstel heeft geen gevolgen voor de formatie.
ONTWERPTOELICHTING T.B.V. OPENBARE BESLUITENLIJST
In de gemeenteraad van 21 september 2010 is er een motie van het CDA aangenomen over de herbevestiging van de Burgervisie ‘Hengelo, we zitten op GOUD’ en de rol van de reflectieroep. Met deze motie verzoekt de raad het college om deze visie te herbevestigen en aan te geven hoe geborgd wordt dat de Burgervisie als toetsingskader politiek/bestuurlijk gebruikt wordt. Tevens vraagt zij om een voorstel te doen over de wijze van inbedding van de reflectiegroep in de lijn van de oorspronkelijke gedachte, namelijk vanuit het licht van de Burgervisie reflecteren op voorgenomen maatregelen in de Binnenstad. Dit voorstel geeft gehoor aan deze vraag en hiermee wordt een vervolg gegeven aan de participatie die heeft plaatsgevonden rondom het opstellen van de Burgervisie
TOELICHTING/AANDACHTSPUNTEN T.B.V. COLLEGE
BIJLAGE(N)
-
Memo Bouwstenen Binnenstadvisie Hengelo Burgervisie omgezet in tabelvorm Motie “Herbevestigen ‘Hengelo we zitten op goud’ en de rol van de reflectiegroep
MEMO Van I. Nijhuis Telefoon 074-2459536 / Fax Datum 6 juni 2011 Onderwerp Herbevestigen burgervisie en inbedding reflectiegroep
Aan
Het College van Burgermeester en Wethouders
Wijkservice Postbus 18 7550 AA Hengelo
Inleiding In 2007 heeft de raad besloten een Binnenstadsdebat te organiseren om samen met burgers een visie op de binnenstad te ontwikkelen. Hiervoor zijn via een advertentie inwoners opgeroepen deel te nemen aan dit debat. In 6 creatieve groepen zijn ideeën ontwikkeld hoe de Hengelose binnenstad sfeervoller en gezelliger wordt. Een expertgroep, bestaand uit een stedenbouwkundige, een architect, een opbouwmedewerker, een vertegenwoordiger van de ondernemers, iemand uit de culturele hoek en een sectormanager van de gemeente Hengelo zijn aan de slag gegaan met deze ideeën en hebben een burgerraadsvoorstel opgesteld. 1100 Hengeloërs hebben hun stem uitgebracht over dit voorstel. Op basis van de uitkomsten van deze stemming is er een definitieve burgervisie opgesteld, ‘Hengelo, we zitten op GOUD’. In deze visie staan ideeën/acties voor de korte en middellange termijn. Op 25 maart 2008 is de Burgervisie vastgesteld door het College van Burgermeester en Wethouders en op 15 april 2008 door de raad. Reflectiegroep In de raadsvergadering van 15 april 2008 is een motie van het CDA aangenomen waarin wordt aangeven dat de betrokkenheid van de burgers en experts die hebben bijgedragen aan de totstandkoming van de burgervisie een vervolg verdient. Het doel hiervan is om interactiviteit en betrokkenheid bij het unieke proces te behouden. Het college heeft de opdracht gekregen om een reflectiegroep in te stellen met een selectie van betrokken burgers en experts die voorgenomen maatregelen in de Binnenstad reflecteren cq toetsen aan de beelden en voornemens in de Burgervisie. Hiertoe is een eerste aanzet gegeven met een bijeenkomst op 16 oktober 2008. De reflectiegroep is samengesteld uit leden van de ParticipatieBegeleidingsGroep, de expertgroep van het Binnenstadsdebat, en is de reflectiegroep uitgebreid met een ondernemer uit de binnenstad, iemand uit de allochtone bevolkingsgroep en een aantal geïnteresseerden. De rol die de reflectiegroep kreeg was toetsen en kijken of de gemeente met het uitwerken van de ideeën op de goede weg zit. De groep beslist niet, en gaat niet over de inhoud. Zij adviseert de gemeente over het proces. Er is wel ruimte om een mening te ventileren over de inhoud. De reflectiegroep is gestart met 17 deelnemers. In de loop van de tijd zijn er veel leden afgehaakt. Tegenwoordig zijn er 5 leden die de bijeenkomsten regelmatig bijwonen. Nadat de Reflectiegroep 1 jaar betrokken is geweest bij de ontwikkelingen in de binnenstad heeft de groep zichzelf geëvalueerd. Deze evaluatie is op 2 februari 2010 naar het College van Burgermeester en Wethouders gestuurd. Op dat moment was er een Task Force voor de Binnenstad aangewezen om knelpunten in de relatie tussen de binnenstadsondernemers en het toenmalige College in kaart te brengen en voor een werkbare relatie met het nieuwe College te zorgen. Onderdeel van hun advies was een nieuwe overlegstructuur voor de binnenstad, waarin de reflectiegroep één van de stakeholders wordt. De Reflectiegroep is schriftelijk van deze gang van zaken op de hoogte gebracht. De evaluatieuitkomsten zijn verwerkt in dit voorstel. Bouwstenen binnenstad en borging Burgervisie als toetsingskader. Er is inmiddels een ‘quick-start handleiding Bouwstenen Binnenstadsvisie Hengelo’ opgesteld die tegemoet komt aan de vraag van de raad en aansluit bij de uitgangspunten van Burgervisie. Deze is vastgesteld door de raad op 26 januari 2010. De stedenbouwkundige studie voor het Markt- en Brinkplein is een voorbeeld van een verdere uitwerking hiervan. Ook bij andere projecten, zoals bijvoorbeeld de herinrichting van het Stationsplein, wordt de Burgervisie als toetsingskader gehanteerd. De Burgervisie is onlangs omgezet in tabelvorm, zodat deze als toetsingskader politiek/bestuurlijk gebruikt kan worden. In reacties en beoordelingen van plannen kan eenduidig gerefereerd worden aan passages uit de burgervisie.
1
Inbedding van de Reflectiegroep Binnenstadsdebat De oorspronkelijk gedachte was om de Reflectiegroep Binnenstadsdebat de rol te geven om vanuit het licht van de Burgervisie te reflecteren op voorgenomen maatregelen in de binnenstad. Inmiddels hebben er verschillende gesprekken met de reflectiegroep plaats gevonden. Uit deze gesprekken is het volgende voorstel gekomen over de rol en taak en de samenstelling van de Reflectiegroep: ≠ ≠
De gemeente betrekt de reflectiegroep vroegtijdig bij plannen voor de binnenstad. De reflectiegroep toetst ontwikkelingen en plannen voor de binnenstad aan de burgervisie.
Volgende voorwaarden (proces en werkwijze) zijn afgesproken met de reflectiegroep om hen een stevigere positie te geven: ≠ ≠ ≠ ≠ ≠
De leden van de reflectiegroep gaan vertrouwelijk om met deze informatie tot de gemeente aangeeft dat dit niet langer noodzakelijk is. De gemeente zal waar nodig de reflectiegroep voorzien van aanvullende informatie. De reflectiegroep krijgt een terugkoppeling op hun advies De reflectiegroep komt bij elkaar als er nieuwe ontwikkelingen zijn of plannen die ter toetsing kunnen worden voorgelegd (circa 4 keer per jaar). Het is wenselijk dat de groep wordt uitgebreid. De huidige samenstelling van de reflectiegroep is geen afspiegeling van de Hengelose bevolkingsopbouw. Op dit moment bestaat de groep uit 5 leden van de verschillende werkgroepen die hebben bijgedragen aan de Burgervisie, waarvan 3 leden uit de seniorenwerkgroep. Verder zijn er leden uit de expertgroep die deelnemen aan de reflectiegroep en een bewoner uit de binnenstad die tevens ondernemer is. De gemeente zal zich inspannen dat de reflectiegroep ca. zeven tot tien leden telt.
Programma ‘Naar een aantrekkelijke binnenstad’ en de verbinding met de reflectiegroep De Raad heeft besloten om tbv. de binnenstad een bestuurlijk programma op te stellen, vanwege de veelheid elkaar beïnvloedende activiteiten, functies en belangen. Dit programma moet bijdragen aan een vitale binnenstad waar de inwoners van Hengelo zich thuis voelen, en waar ook bezoekers van buitenaf zich toe aangetrokken voelen. Het overleg met de stakeholders van de binnenstad zal in 2011 opnieuw worden vormgegeven. De reflectiegroep is er daar één van.
2
DSPDF_DBA8_31303437343639373337.DOCPagina 1 van 1
11-03-2011
Inhoudsopgave: 1. Binnenstadsdiscussie Hengelo 2. De burgervisie 3. Pleinen 4. Rondom de Lambertusbasiliek 5. Entrees en routes 6. Auto’s, fietsen en voetgangers 7. Architectuur 8. Groen 9. Water 10. Wonen 11. Activiteiten en detailhandel 12. Actieplan In deze versie van het document zijtekstdelen overgezet naar tabelvorm. Dit zijn de afzonderlijk te toetsen criteria. Elk Criterium heeft een nummer (het hoofdstuk) en een subnummer (volgorde). Elk criterium heeft ook een klassekenmerk (A-E) A B C D E
Algemeen Beeld Gemeentelijke investering? Randvoorwaardelijke actie (bijv integraal plan opstellen) ? Eis (bijv binnenstad autoluw of
1. Binnenstadsdiscussie Hengelo De gemeenteraad van Hengelo heeft aan het college van burgemeester en wethouders opdracht gegeven om een burgervisie voor de binnenstad te ontwikkelen. Het college heeft ervoor gekozen om dit te doen door een binnenstadsdebat met de bewoners van Hengelo aan te gaan. 60 Bewoners hebben in zes werkgroepen hun visie over de binnenstad vastgelegd in zes verslagen. Daarnaast hebben veel burgers hun eigen mening en ideeën ingebracht tijdens de inspraakperioden. Een expertgroep heeft de zes producten van de werkgroepen en de ideeën van de inspraak verwerkt in één samenhangende visie. De expertgroep heeft ook gekeken naar: - binnenstadsonderzoeken 2003 t/m 2006, - de centrummonitor van 2007, - de horecavisie 2005-2015, - de beleidsvisie Detailhandel Hengelo 2006-2016, - het concept Binnenstadsprogramma 2005/2006, - het verkeersplan voor de binnenstad - en de plannen voor de Lange Wemen. Om de visie van de burgers van Hengelo recht te doen, heeft de gemeente Hengelo zich niet bemoeid met de gedachtenvorming. De gemeente heeft het proces vormgegeven en zich vervolgens verre gehouden van de inhoud. Zij heeft de werkgroepen en de expertgroep volledig vrijgelaten, óók daar waar de ideeën haaks staan op recent ontwikkeld beleid van de gemeente. Opvallend is dat er veel overeenkomsten zijn tussen de visies van de zes werkgroepen. Dit bleek al tijdens hun presentatie. Er waren echter ook verschillen. Eind november 2007 is de visie van de burgers met de verschillen aan de burgerij in de vorm van een film voorgelegd. Op drie avonden met in totaal 1100 bezoekers is gestemd over de verschillen en daarna heeft de expertgroep met inachtneming van de informatie van die avonden en de uitslag van de stemrondes deze visie verder uitgewerkt zonder daaraan eigen ideeën toe te voegen. Voorliggend stuk is het eindresultaat van dit proces: de visie van de burgers van Hengelo op de toekomst van de binnenstad van Hengelo.
Een algemeen beeld van de toekomstige binnenstad wordt geschetst onder het hieronder volgende hoofdstuk “Goud”. Daarna worden de verschillende aspecten van de visie beschreven. Afgesloten wordt met een aantal aanbevelingen voor de binnenstad voor de korte en middellange termijn.
2. De burgervisie Goud Hengelo, we zitten op goud! De binnenstad heeft nu al veel potentie en vele kwaliteiten, daarmee moet zeer zorgvuldig worden omgegaan. De burger heeft oog voor de kwaliteiten van de binnenstad, weet deze te benoemen maar kan ook aangeven waar het nog aan mankeert. Er is ontevredenheid over de ‘laag van lelijkheid’ waarmee de binnenstad is bedekt, zoals de ontsierende reclames, het rommelige groen en de aangetaste gevelbeelden. Uit de reacties blijkt dat de burger in staat is daar doorheen te kijken en ook de kwaliteiten te zien. We zitten op goud, maar het moet nog wel opgegraven worden. Als de potenties van de binnenstad zijn benut, dan ziet de binnenstad er volgens de burgers van Hengelo als volgt uit: 2
1
2 2 2 2
2 3 4 5
2 2
6 7
2 2
8 9
2
10
2 2 2 2
11 12 13 14
2 2
15 16
A
De nieuwe binnenstad is een verblijfsgebied waar warmte en geborgenheid heerst, waar sfeer is en waar iets te beleven valt. Hiervoor is het van belang dat er veel groen is in de binnenstad. Verder is het er stijlvol met een tikkeltje luxe … … en het is er vooral ook veilig. De burger wil niet een volledig andere binnenstad. De ruimtelijke karakteristieken mogen behouden blijven. Dat betekent dat er veel waardering is voor het oude deel van de binnenstad met de oudere straten en vooroorlogse bebouwing (rondom bijvoorbeeld de Pastoriestraat) maar óók - en dat is anders dan een aantal jaren geleden voor de bebouwing en straten uit de wederopbouwperiode (vooral de Markt en omgeving). Dorp én stad mogen gecombineerd blijven in één binnenstad. De burger staat open voor innovatie en voor vernieuwing. Door bijvoorbeeld draadloos internet te realiseren in de binnenstad wordt invulling gegeven aan het profiel van Hengelo als een stad die innovatie hoog in het vaandel heeft . De burger hecht aan kwaliteit en een verzorgde omgeving. Er is behoefte aan een zekere spanning maar ook aan harmonie: ‘samenhangende variatie’. De binnenstad moet plek bieden aan uiteenlopende groepen mensen die voor verschillende functies in die binnenstad komen: bewoners (senioren, jongeren, gezinnen), uitgaand publiek, winkelend publiek, (startende) ondernemers en mensen die in de binnenstad werken. De stad heeft een regiofunctie en de burger ontvangt de bezoekers graag. Met de verkeersstromen in de binnenstad heeft de burger een haat-liefde verhouding. De binnenstad moet goed bereikbaar zijn, vooral met de fiets. De binnenstad moet goed bereikbaar zijn, ook met de auto Met de fiets wil de burger tot voor de winkel kunnen rijden. Maar eenmaal in de binnenstad wil de burger geen overlast hebben van de rijdende en geparkeerde auto’s en fietsen. Alle reacties overziend ontstaat het beeld van een binnenstad waarover de burger niet erg ontevreden is. Omvang, structuur en functies zijn goed maar de inrichting is ‘versleten’, het beeld is niet goed. Wat nodig is, is een injectie in de inrichting. Wat nodig is, is een injectie in de architectuur. zodat er weer nieuw elan ontstaat en de burger weer trots is op zijn binnenstad.
3. Pleinen 3
1
3 3
2 3
3 3
4 5
3
6
3
7
De pleinen worden ontmoetingsplekken voor iedereen. Ingericht met bomen, échte leilinden, platanen en kleinschalig groen. met zitelementen zoals ronde banken worden het sfeervolle plekken, waar de burger kan genieten van de binnenstad, ook zonder de verplichting van een consumptie. Het groen geeft beschutting achter je en een groen dak boven je hoofd. De bestrating krijgt een warme uitstraling en in de binnenstad zie je nog maar één of twee, dezelfde bestratingsmaterialen. De pleinen zijn met elkaar verbonden door het bestaande patroon van straten en steegjes zodat er een ketting van pleinen ontstaat. De pleinen houden een open karakter waarbij elk plein zijn eigen accent krijgt.
Het Burgemeester Jansenplein 3 3 3 3
8 9 10 11
3
12
3
13
3 3
14 15
3 3
16 17
3
18
3
19
3
20
3 3 3 3 3 3 3
21 22 23 24 25 26 27
3
28
3 3
29 30
3
31
Het Burgemeester Jansenplein wordt het plein voor de natte horeca. Hier komen veel terrasjes. Het verkeer verdwijnt zo veel mogelijk. er komt een klein podium tegen het stadhuis voor kleinkunst en andere activiteiten; het ‘bordes van de stad’. Hier wordt getrouwd, gefeest, geflaneerd en hier wil je ontmoeten, kijken en bekeken worden. Om een intiem horecaplein te creëren is het nodig dat de oostwand gesloten wordt. (Het plan Lange Wemen voorziet in een dergelijke bebouwing aan de oostzijde, goed aangesloten op het stadhuis en de aanliggende bebouwing) De architectuur van deze wand moet aansluiten op het kleinschalige, dorpse karakter van dit deel van de binnenstad. Het stadhuis wordt beter betrokken bij het plein Het bedrijfsrestaurant onder het stadhuis wordt opengesteld voor alle burgers. Dit wordt de mensa van de stad. Het stadhuis verdient het om verlicht te worden. een fontein is waarschijnlijk een mooie toevoeging.
Het Marktplein Het marktplein is waardevol voor de grote evenementen en zal om die reden als groot plein gehandhaafd blijven. De bebouwing wordt opgeknapt en de gevels worden teruggebracht in de oorspronkelijke staat. De sfeer van de jaren 50, de architectuur en kwaliteit van de vroege wederopbouw, komt terug. Het plein kan daardoor een uniek karakter krijgen. De inrichting wordt warm en gezellig zodat het plein veel meer gebruikt gaat worden als ontmoetingsplek. Hier is het goed toeven. Veel comfortabele zitgelegenheden met beschutting. veel groen in de vorm van échte bomen en een bestrating die goed schoon te houden is en een warme kleur heeft Een of meer fonteinen of andere waterelementen spetteren de hele dag. Het marktplein is geschikt voor veel verschillende en grootschalige activiteiten en moet daarvoor ook – meer nog dan nu het geval is – gebruikt kunnen worden Dat vraagt wel om flexibiliteit ten aanzien van de inrichting: het meubilair en andere elementen zijn om die reden makkelijk te verplaatsen De warenmarkt blijft en wordt uitgebreid met een dagmarkt De marktkramen staan echter niet meer uitsluitend op de markt maar waaieren ook uit naar omliggende straten zodat er permanent ruimte ontstaat voor andere functies op het marktplein. Onder de markt worden schone, openbare toiletten aangelegd,
3 3 3
32 33 34
3 3 3
35 36 37
3 3 3 3
38 39 40 41
3
42
gecombineerd met een gratis fietsenstalling, Op de markt is plaats voor een theehuis. De lichtleilinden worden verwijderd. Zij passen niet in het beeld van een warm en gezellig ingericht marktplein. De Telgenflat wordt architectonisch in oude staat hersteld De begane grond wordt weer geopend en betrokken bij het openbare gebied De Telgenflat wordt een centrum voor innovatie waarin bedrijven die zich daarop richten een plek kunnen vinden, eventueel in combinatie met enkele lagen woningen. Ook de komst van (internet)winkels zal worden gestimuleerd De transparantie van de oorspronkelijke Telgenflat wordt teruggebracht De Brinktoren wordt een bron van inspiratie en innovatie. De invulling wordt regelmatig aangepast aan de actuele activiteiten Onderzocht wordt wat de meerwaarde is van een gedeeltelijke bebouwing van de markt zodat het Marktplein en het Brinkplein afzonderlijke pleinen worden. Dat vergroot de intimiteit van de pleinen en komt de sfeer op beide pleinen ten goede
Het Stationsplein
3 3
43 44
3
45
3 3 3 3
46 47 48 49
3 3 3 3 3
50 51 52 53 54
3
55
3
56
3
57
3 3 3 3 3
58 59 60 61 62
3 3
63 64
3
65
3
66
Het Stationsplein is de hoofdentree van de binnenstad en de belangrijkste poort van Hengelo. Het plein vertegenwoordigt het stedelijke deel van het centrum. Het moet allereerst een plein worden, iets dat het nu niet is. Dat betekent dat er in ieder geval aan de westzijde een extra wand, een extra gebouw, neergezet moet worden En ook aan de oostzijde wordt een vorm van beschutting gecreëerd Het Stationsplein heeft een ontvangstfunctie. Hier kom je met de trein Hengelo binnen en de bezoeker moet uitstappen op een ‘welkomstplein’ met internationale allure. Er zijn reizigersfuncties zoals een supermarkt-to-go , op reizigers afgestemde horeca (restaurant, hotel) informatiepanelen een VVV informatiepunt, De reiziger vindt hier o.a. een digitale informatiepaal met alle relevante gegevens van Hengelo, 24 uur per dag te raadplegen. Bezoekers moeten uitgedaagd worden om de stad te verkennen Er zijn overstapmogelijkheden op ander (openbaar) vervoer. Daarvoor is het busstation dichtbij is er een taxistandplaats er zijn goede mogelijkheden aan noordzijde om reizigers te brengen en te halen er zijn goede mogelijkheden aan de noordzijde om reizigers te brengen en te halen er zijn goede mogelijkheden aan de zuidzijde om reizigers te brengen en te halen er zijn goede mogelijkheden aan de westzijde om reizigers te brengen en te halen Er is een gratis, bewaakte fietsenstalling met openbare toiletten. De kwaliteit van de gevels aan het Stationsplein wordt verbeterd Ook moet het plein een groene uitstraling krijgen Vanaf het Stationsplein wordt een groene corridor gemaakt naar het Prins Bernhardplantsoen De oostzijde van het plein behoudt het busstation dat compacter wordt De bevoorradingsstraat voor de schouwburg wordt sterk verbeterd en aantrekkelijk gemaakt zodat een vriendelijke looproute ontstaat vanaf het Stationsplein naar het Schouwburgplein Van groot belang is dat het Stationsplein met het Hart van Zuid verbonden wordt door twee brede spooronderdoorgangen op maaiveldniveau Hierdoor worden de beide pleinen visueel met elkaar verbonden en ontstaat
er een logische relatie tussen binnenstad en Hart van Zuid waar vanuit het World Trade Center een koppeling kan ontstaan met de bedrijvigheid in de Telgenflat.
Het Schouwburgplein 3 3
67 68
3
69
3
70
Het plein is kleinschalig en wordt visueel beter met het Stationsplein verbonden en wordt een plein met vooral een culinaire en culturele functie. De gemeente zal stimuleren dat zich aan het Schouwburgplein restaurants vestigen. Op het plein, naast het hotel komt een klein podium voor concerten en jeugdtheater. Op deze wijze wordt het plein nog beter omsloten, nog intiemer. Onderzocht zal worden of het mogelijk is om het Schouwburgplein en Prins Bernhardplantsoen via de steeg tussen hotel en theater beter met elkaar te verbinden.
4. Rondom de Lambertusbasiliek
4
1
4
2
4
3
4
4
4
5
De Lambertusbasiliek markeert een bijzondere plek in het centrum: het schakelpunt tussen winkelen en horeca, de verbinding tussen de winkelstraten Wemenstraat en Brinkstraat en de overgang van winkelen naar wonen in het gebied gelegen achter de Lambertusbasiliek. Het gebouw is geliefd. Niet alleen vanwege de statige uitstraling maar vooral om de combinatie met het omliggende groen en de kunstuitingen in het groen. Het vertegenwoordigt de ‘dorpse sfeer’ die hier en daar nog voelbaar is in het centrum. Dit beeld dat aan de zijde van de Wemenstraat al bestaat moet afgerond worden aan de oostzijde van het gebouw. De Lambertushof wordt gesloopt en die ruimte wordt gebruikt om een park rond de kerk te creëren. Dit wordt een intieme plek met rust en stilte . De intimiteit wordt bereikt door rond dit park aan de Wetstraat een aantal kleine winkels te vestigen. Hierdoor wordt het nieuwe park optimaal bij de stad betrokken en ontstaat een fraaie en doelmatige afronding van het winkelgebied aan deze zijde van de binnenstad. Ook verstevigt deze kleinschalige toevoeging de winkelroutes in dit deel van de binnenstad. De rest van het plein tussen de Wetstraat en de Smutsstraat wordt bebouwd voor wonen rond een hof. Daarmee wordt aansluiting gevonden bij het meer historische woongebied van de binnenstad aan de noord-oostzijde van het centrum, ook wel Afrikaanderbuurt genoemd. Het parkeren gaat ondergronds. Deze bebouwing zorgt voor een verbinding met de Drienerstraat, ook een stukje ‘dorps’ Hengelo dat de moeite waard is, en met de Bataafse Kamp/Prins Bernhardplantsoen.
5. Entrees en routes
5
1
De binnenstad heeft nu geen herkenbaar begin en eind. Vanaf de centrumring zijn er brede gaten in de bebouwing en nietaantrekkelijke looproutes naar het centrum. Niet echt een warm welkom voor de bezoekers. Oriëntatie is daardoor ook lastig, bevind je je nu wel of niet al in de binnenstad? De entrees van de binnenstad worden daarom duidelijker herkenbaar gemaakt. Poortachtige uitdrukkingen zijn zeer wenselijk op die plaatsen waar bezoekers het centrum binnenkomen. De bezoekers moeten het gevoel hebben door de entreepunten uitgenodigd te worden om de binnenstad te bezoeken. Eenmaal in de binnenstad weet de burger deze moeiteloos te ontdekken door een duidelijke en aantrekkelijke routing: de slagader van Hengelo. De route verbindt de pleinen, zonodig worden enkele panden verwijderd om de koppeling tussen de pleinen optimaal te maken.
5
2
De aankleding van deze pleinenroute wordt eenduidig. Het straatmateriaal warm en ook uit één materiaal en één kleur. De straatelementen zoals lichtmasten, afvalbakken en banken zijn van een en dezelfde familie Winkelen is een belangrijke functie van het centrum.
5
3
5
4
5
5
5
6
5
7
5 5
8 9
5
10
Het winkelen wordt ook met een goede routing aantrekkelijk gemaakt: de bezoeker kan gezellig rondjes of lusjes lopen en wordt geleid langs etalages. Rustpunten zijn op cruciale plekken aanwezig. Er zijn meerdere plaatsen om te zitten en te genieten van de voorbijgangers. De Enschedesestraat krijgt een bijzondere functie in het centrum. De straat wordt vanaf het Burgemeester Jansenplein tot aan de Beursstraat ingericht als een mooie laan, bijvoorbeeld zoals de Ramblas in Barcelona. De bomenstructuur loopt van het begin tot het einde door. De middenberm is vrij van alle verkeer. Deze wordt ingericht met terrasjes en gebruikt voor activiteiten Daarnaast liggen fietsstroken en voetpaden De Enschedesestraat wordt de flaneerstraat, hier kan je kijken en bekeken worden. Maar er is meer. Ook een cultuurroute kan opgenomen worden in het centrum. Er zijn voldoende instellingen en kunstwerken die de moeite van het bezoeken en bekijken waard zijn. Een architectuurroute leidt de bezoekers langs de vele woon- en winkelpanden (in en aan de rand van het centrum) die architectonisch bijzonder zijn.
6. Auto’s, fietsen en voetgangers 6 6
1 2
6
3
6
4
6
5
6
6
6
7
6 6
8 9
6
10
Omdat de binnenstad een herkenbaar gebied wordt weet de automobilist wanneer hij dicht bij de binnenstad is. Hengelo moet een autoluw hart hebben. De binnenstad wordt omgeven door een verkeerssingel welke een groene uitstraling moet krijgen. Aan deze singel worden bij de toegangspoorten naar de binnenstad de parkeergarages voor fietsen en auto’s ondergronds aangelegd. Onder het Burgemeester Jansenplein is hiervoor een mogelijkheid en ook aan de Wetstraat. Van hier gaan de binnenstadsbezoekers door aantrekkelijke en interessante straatjes naar de kern van de binnenstad. Daar gebeurt het: wonen, winkelen, werken en recreëren in een veilige, verzorgde en groene omgeving. De invalide bezoeker neemt een bijzondere positie in. Op verschillende plekken in het centrum worden - zo dicht mogelijk bij de winkels - voorzieningen voor minder validen aangelegd. Ook de visueel gehandicapten worden ondersteund bij hun oriëntatie in de binnenstad. De fietser mag verder het centrum in, maar de voetganger is heer en meester. Er worden duidelijk herkenbare fietsstroken aangelegd, zodat fietser en voetganger niet in conflict komen. Een logische fietsroute haalt de onrust uit het centrum. Er komen goede fietsenstallingen, zoveel mogelijk onder de gebouwen, goed bereikbaar en gratis. Zij worden rond het centrum gespreid. De voetganger loopt, verblijft en geniet in de binnenstad. Hij heeft geen last meer van de fiets en de auto en struikelt niet over allerlei en divers straatmeubilair en bestrating.
7. Architectuur
7
1
7
2
7
3
7
4
7
5
In de binnenstad staan veel mooie panden, van de wederopbouwperiode van na de oorlog maar ook – en dat zijn er meer dan we tot nu toe samen dachten – van vóór die tijd. Ze vallen te weinig op door de veranderingen die in de loop der tijd aangebracht zijn. Vooral de winkelpuien op de begane grond en de daarboven aanwezige luifels doen pijn aan de ogen. Zeer storend zijn de schreeuwerige reclames, te pas en te onpas aangebracht én gekleurd én verlicht. De panden met kwaliteit zullen worden geïnventariseerd. Met een pakket aan maatregelen worden ondernemers gestimuleerd tot het opknappen van deze panden zodat de oorspronkelijke kwaliteit weer zichtbaar wordt en ze weer in de oude luister hersteld worden. De gemeente kan daarvoor kennis inzetten maar ook subsidiemiddelen en – nog te ontwikkelen specifieke voorwaarden in bouwvergunningen, bijvoorbeeld ten aanzien van de gevelreclames. Het is de moeite waard daarna de markantste gevels aan te lichten vanaf straatniveau. Nieuwe invullingen moeten zich schikken in het ingetogen karakter van deze architectuurstijl. Modernistische vernieuwingen passen hier niet of ze moeten een zeer hoogwaardige kwaliteit hebben en de omliggende kwaliteiten niet aantasten.
8. Groen 8 8 8 8
1 2 3 4
8
5
8 8
6 7
8
8
8
9
De binnenstad wordt groen. Rondom de binnenstad komt een groene singel, de pleinen worden met vooral bomen leefbaarder gemaakt. De parken worden opgewaardeerd en veel beter toegankelijk gemaakt. De Enschedesestraat wordt als groene laan ingericht. Rondom de Lambertuskerk wordt een park ingericht. Het Prins Bernhardplantsoen wordt veel beter ontsloten. Daarvoor worden de toegangshekken verwijderd. Het groen van de Bataafse kamp wordt gekoppeld aan het Prins Bernhardplantsoen. Van beide parken wordt zoveel als mogelijk één park gemaakt, goed bereikbaar vanaf alle kanten , ook voor gehandicapten goed toegankelijk. In dit park is het goed en veilig vertoeven. Er zijn voldoende bankjes waar je, beschut en gericht op de zon, kan genieten van de voorbijgangers. In de Bataafse Kamp is er bij uitstek plek en ruimte voor de jeugd van de stad. In het park komt veel ruimte voor sport en spel. Uiteraard moeten deze voorzieningen zich voegen in het groene karakter van dit gebied. Het Prins Bernhardplantsoen is bij uitstek een stilteplek in het centrum. Kleinschalige horeca kan worden toegevoegd waarbij de ondernemer ook het beheer heeft over de speelgelegenheid voor de jongere kinderen. Om te zorgen voor voldoende verband tussen deze groentoevoegingen wordt er een groenstructuurplan voor de binnenstad gemaakt.
9. Water 9
1
9 9
1 1
Laat de beken weer zien! De binnenstad wordt omgeven door water: de Berflobeek, de Drienerbeek en de Elsbeek. Deze beken worden zichtbaar gemaakt en worden integraal onderdeel van de openbare ruimte van de binnenstad, passend in de omgeving. Ook elders in de binnenstad komen fonteinen en andere waterelementen. Er komt een integrale waterstructuurvisie voor de binnenstad.
10. Wonen 10
1
10
2
10
3
10
4
Wonen in de binnenstad betekent levendigheid en sociale controle, 24 uur per dag en gedurende de hele week. Zo veel mogelijk bovenverdiepingen worden voor bewoning geschikt gemaakt. Waar nodig en/of mogelijk worden woningen en woningopgangen ontsloten vanuit de bedieningsstraatjes. De gemeente stimuleert het wonen in de binnenstad door een prettig woonklimaat te bieden: schoon, veilig en bereikbaarheid, overdag én in de avond en nacht. Leegstaande panden worden gebruikt als tijdelijk onderkomen voor beeldend kunstenaars of startende ondernemers. Kortstondige bewoning en/of etalages voor tijdelijke kunstuitstalling houden de panden aantrekkelijk.
11. Activiteiten en detailhandel Hengelo is als stad gegroeid na de aanleg van de spoorwegen en later door de aanleg van de (rijks)wegen. Deze goed bereikbare locatie op het knooppunt van wegen zal de stad verder uitnutten. Er komen meer activiteiten in de binnenstad. Deze zorgen voor sfeer én voor extra bezoekers in de binnenstad. Het zal vaker bruisen in Hengelo. De stad krijgt een (nog) belangrijker functie voor de regio, niet alleen als winkelstad maar ook voor congressen, concerten, tentoonstellingen en andere evenementen. Het hoogwaardige winkelaanbod wordt versterkt, niet alleen in de mode maar ook in andere segmenten. Gestimuleerd moet worden dat kleine, zelfstandige winkeliers zich blijven vestigen in het centrum. Daarmee wordt het karakter van het winkelaanbod versterkt. Het winkelgebied blijft compact en alle winkels zijn door middel van lusvormige routes met elkaar verbonden. Naast de oudere bezoeker die Hengelo al graag bezoekt, wordt ook de doelgroep jonge en oudere jeugd in het centrum goed bediend met aansprekende winkels op modegebied. Doordat de warenmarkt niet meer uitsluitend geconcentreerd is op het marktplein, lopen de bezoekers meer door de stad, wat eveneens tot een verhoging van de sfeer zal leiden. Het bioscoopgebouw wordt weer in gebruik genomen, dat zal de gemeente bevorderen. Bij voorkeur als bioscoop maakt het gebouw onderdeel uit van het uitgaanscircuit.
11
1
11
2
11
3
11
4
11
5
11
6
11
7
12
1
Het is belangrijk eerst een goed plan te maken voor de verschillende onderdelen voordat er wordt geïnvesteerd. Middelen uitgeven aan ad hoc oplossingen is niet wenselijk. Eerst plannen maken, dan uitvoeren.
12 12 12 12 12
2 3 4 5 6
12 12
7 8
Integraal plan voor de Markt Inventarisatie gevels die voor restauratie in aanmerking komen Integraal plan Lambertuskerk en omgeving Integraal plan Prins Bernhardplantsoen Bataafse Kamp Integraal plan voor herinrichten Enschedesestraat (van Burgemeester Jansenplein tot Beursstraat) Integraal plan Stationsplein Integraal plan Schouwburgplein
12. Actieplan
Korte termijn
Middellange termijn 12 12 12 12 12 12 12 12 12
9 10 11 12 13 14 15 16 17
Actieplan ter verbetering van de gevelkwaliteit Plan voor routes en entrees, groen en water Uitvoeren plan Markt Uitvoeren plan Bataafse Kamp Uitvoeren plan Prins Bernhardplantsoen Uitvoeren plan De Wetplein en rond Lambertusbasiliek Herinrichten Bataafse Kamp Herinrichten Schouwburgplein Uitvoeren plan Stationsplein
