Duurzaamheidsrapportage

Duurzaamheidsrapportage 2013

I

Duurz aamheidsrapportage 2 0 1 3

Waar is uw afval morgen? Samen werken aan een duurzame stad Afvalservice West (ASW) verzorgt de inzameling van huishoudelijk afval in het westelijk deel van Amsterdam. Sinds haar oprichting als zelfstandige stichting in 2007 werkt ASW aan de verduur zaming van haar diensten. Een van de belangrijk ste projecten is Go to Zero, waarbij in vier stappen wordt toegewerkt naar inzamelvoertuigen met een 100% elektrische aandrijving. Hiermee is ASW koploper in de CO2- en fijnstofvermindering in de milieuzone Amsterdam. Maar verduurzaming gaat over meer dan luchtkwaliteit. ASW is ook werkgever, samenwerkings partner en een bron van kennis en kunde binnen de afvalbranche. In een sterk veranderende wereld waarin duurzaamheid steeds noodzakelijker wordt, wil ASW verder kijken dan het inzamelen van afval. Wij stellen de vraag: ‘Waar is uw afval morgen?’

Future-proof Amsterdam blijft groeien, en dit dwingt ons om anders naar afval en leefomgeving te kijken. ASW wil haar diensten ‘future-proof’ maken. Volgens onze filosofie is samenwerking de sleutel voor innovatie en verduurzaming. Met dit verslag willen wij meer vertellen over ASW en haar ambities. Wij hopen dat deze duurzaamheidsrapportage als inspiratie dient voor samenwerking, kennisdeling en een dialoog over de duurzaamheid van de stad.

Missie:

ASW draagt met daadkracht en optimisme bij aan de verduurzaming van haar diensten voor de stad Amsterdam. Inhoud en doelstellingen: 5. Goed werkgeverschap is goud waard

1. Go to Zero klaart de lucht In vier stappen naar een CO -uitstoot van 0% 2

2. Z onnekracht en afvalscheiding Meer perscontainers op zonne-energie 3. Partners in duurzaamheid Slimme samenwerkingsverbanden aangaan

Een duurzaam werkklimaat creëren 6. V erduurzamen begint bij jezelf Het realiseren van interne duurzaamheid 7. A SW laat zich zien Kennisdeling als sleutel voor ontwikkeling

4. Een soepele dagelijkse uitvoering Duurzaamheid kostenreducerend maken

74 medewerkers

Inzameling 2013 in tonnen (x 1000 kg)

restafval

7,1 Verzuim 4,9 %

2

Medewerkers tevredenheid 7,1

42.166

grof afval

glas

3.662 2.639

1


1.Go to zero klaart de lucht In 4 stappen naar 0% CO2-uitstoot De gemeente Amsterdam stelt in haar structuurvisie ‘Amsterdam uitgesproken duurzaam’ dat in 2040 de

terug naar

CO2-uitstoot 75% lager moet zijn dan in 1990. Met het project Go to Zero heeft ASW een flinke stap in de

overzicht

goede richting gezet. Wij streven naar 100% elektrische trucks in 2030. Go to Zero verloopt in 4 fasen zodat de resultaten kunnen worden gemonitord. Zo ontstaat er een terugkoppeling van de praktijk naar de technische ontwikkeling.

INZAMELVOERTUIGEN

Go to Zero 1 Geen diesel maar groengas

1

Tijdens de eerste fase worden de traditionele dieseltrucks vervan

voedingsresten. De CO2-uitstoot van groengas ligt 20-30% lager

1 1

gen voor trucks op CNG (Compressed Natural Gas). Dit ‘groene’ gas ontstaat uit de vergisting van rioolslib en groente-, fruit- en

5

DIENSTWAGENS

21

5

dan die van traditionele diesel. Niet alleen de trucks, maar alle componenten van het inzamelvoertuig functioneren op groengas.

Go to Zero 2 Gashybride met elektrische opbouw

1 ELEKTRISCH 5 GAS

5 BENZINE 1 ELEKTRISCH

1 GASHYBRIDE 21 DIESEL

In 2013 is het eerste hybride voertuig in gebruik genomen. Deze truck heeft net als Go to Zero 1 een motor op biogas. De opbouw waarmee het afval wordt ingeladen en geperst is 100% elektrisch en laadt op tijdens het rijden.

De resultaten van Go to Zero worden tussentijds getoetst en gepubliceerd op www.gotozero.nl.

Doelen Go to Zero • In 2022 wordt het laatste dieselvoertuig uitgerangeerd • In 2030 zijn alle voertuigen 100% elektrisch •A lle voertuigen voldoen aan de geluidsnormen binnen de ring van Amsterdam • ASW beperkt zo veel mogelijk de verkeershinder • De chauffeurs rijden efficiënt en zuinig • Een lange levensduur van de voertuigen

Inzameling 2013 in tonnen (x 1000 kg)

Papier

textiel

Karton

wit & bruingoed

Hout

115

85

2.883

193

372

3


De eerste bevindingen Bij de duurzaamheid van een voertuig denkt men als eerste aan CO2-uitstoot. ASW ook. Maar in een drukke stad als Amsterdam valt nog meer winst te behalen. Denk bijvoorbeeld aan geluids- en verkeershinder. Daarom heeft ASW unieke voertuigen van 2.20 meter breed in plaats van de standaard 2.50 meter. Dit maakt de trucks uiterst wendbaar en makkelijk te bewegen door het stadsverkeer. De trucks kunnen dankzij hun speciale assenconfiguratie maar liefst 12 ton dragen. Dit betekent minder vaak heen-en-weer rijden en dus ook minder CO2-uitstoot. Daarnaast zijn de voertuigen met een geluidsproductie van 67 decibel veel stiller dan de traditionele voertuigen (80 tot 85 decibel). De geluidsproductie is vergelijkbaar met die van een personenauto.

“De CNG-motor is stiller en minder onderhoudsgevoelig.” Wagenparkbeheerder Bert Hagens over Go To Zero 2: “Het fase 2 voertuig is zuiniger en schoner omdat het rijdt op groengas. Tijdens het rijden wordt de elektrische opbouw opgeladen. Daarnaast merken we dat de CNG-motor stiller en minder onderhoudsgevoelig is dan de dieselmotoren. Alles wijst erop dat de hogere kostprijs van het hybride voertuig binnen de looptijd van het leasecontract wordt terugverdiend.”

Go to Zero 3 Gashybride met elektrische kraan en opbouw In 2017 gaat fase 3 van start. Het Go to Zero 2 voertuig kan al elektrisch laden en persen. Met Go to Zero 3 wordt het de uitdaging om de voertuigen uit te rusten met een elektrische kraan voor de ondergrondse containers.

Go to Zero 4 100% Elektrisch naar Interview

In de laatste fase worden de trucks met CNG-motor uitgerangeerd en vervangen voor 100% elektrische voertuigen. In 2020 zal de eerste hiervan de weg op gaan. Deze fase duurt 10 jaar, zodat in 2030 het doel is bereikt. ASW gaat voor de nul!

ASW werkt samen met partners Truckland/Ginaf (voertuigen), GeesinkNorba (truckopbouw met perslader), HIAB (autolaadkranen) en OrangeGas (groengas).

4

2


2. Zonnekracht en afvalscheiding Meer perscontainers op zonne-energie terug naar overzicht

Ondergronds gemak In de jaren ’90 was stadsdeel West pionier: als eerste ter wereld werden hier ondergrondse afvalcontainers ingevoerd. Dit was niet alleen gunstig voor de stadsbewoner die uiteraard het aangezicht van afval liever kwijt dan rijk was. De buurt heeft hierdoor ook meer aantrek kingskracht als woon- en winkelgebied. Door de vroege invoering van het ondergrondse systeem staat ASW nu voor een grote vernieuwingsronde. Ook de nieuwe scheidingsdoelstellingen vragen om passen en meten met de huidige- en nieuwe containers in het dichtbevolkte gebied.

Meer scheiden aan de bron Gemeente Amsterdam heeft zich uitgesproken over afvalscheiding. Waar nu het scheidingspercentage op 15% zit, wil het stadsdeel in 2014 op 18% komen. Een regionale campagne is ingezet om bewoners attent te maken op het scheiden van hun papier- en plastic afval. ASW bereidt zich voor op de uitbreiding van het aantal papier- en plastic-containers.

Persen op zonne-energie Meer papier- en plastic-containers betekent minder ruimte voor restafval. Daarom zet ASW de komende jaren in op perscontainers. Deze kunnen het afval verdichten tot 2 a 2,5 keer het volume. De eerste 10 containers die op zonne-energie persen zijn in gebruik genomen. Tijdens het vernieuwingsproject, dat loopt tot 2022, komen er 30 perscontainers op zonne-energie bij. Dat er met perscontainers minder rijbewegingen nodig zijn, betekent extra winst op het gebied van CO2-uitstoot.

Aanschaf reinigingsvoertuigen in 2013 In Amsterdam wordt veel aan de weg getimmerd. Dit kan best letterlijk worden opgevat. Bij schade aan de containerputten lopen de putten vol met regen water. Ook moeten de containers en putten regelmatig worden schoongemaakt. Met de aanschaf van een vacuümwagen voor de putten en een waswagen voor de containers, heeft ASW ingezet op kostenbesparing door eigen middelen en krachten in te zetten. Een volgende stap is om deze voertuigen te evalueren.

5

3


3. Partners in duurzaamheid Slimme samenwerkingsverbanden aangaan terug

Op naar een gesloten kringloop

naar

We zijn steeds beter in staat om bruikbare stoffen uit afval te winnen en hiermee nieuwe energiebronnen aan

overzicht

te boren. Afval als voedsel, zoals de cradle-to-cradle-filosofie het voorschrijft. Afvalservice West zoekt de samen werking op met bedrijven die deelnemen aan nieuwe recycle- en duurzaamheidsmethoden. Want waarom zou je waardevolle grondstoffen weggooien? In Westpoort, waar ASW is gevestigd, zie je steeds meer mogelijkheden ontstaan. Zo wordt het restafval dat ASW stort verbrand door het Afval Energie Bedrijf Amsterdam (AEB). De warmte die vrijkomt bij de verbranding wordt gebruikt voor stadsverwarming. Ook ASW maakt hier gebruik van. Een ander recyclingprincipe is dat het groengas waar de ASW-voertuigen op rijden wordt vervaardigd uit de vergisting van rioolslib bij Waternet. Zo werkt ASW aan het sluiten van de kringloop en het verminderen van het steeds ouderwetser wordende begrip ‘afval’.

Edwin Ringeling is vanaf september 2013 directeur-bestuurder van ASW. Duurzaamheid staat bij ASW als belangrijk thema op de kaart. Volgens Ringeling biedt een realistisch duurzaam heidsbeleid kansen om de dienstverlening in een ander licht te bekijken. Met het stadsdeel als belangrijkste opdrachtgever, blijft het financiële aspect altijd een grote rol spelen bij beslis singen. Ringeling wil kosten besparen waar mogelijk, maar ook verder kijken dan alleen prijskaartjes.

“Een gezonde leefomgeving is zeer waardevol voor de stad, maar niet direct in geld uit te drukken.” “Al onze duurzame investeringen hebben tot nu toe geleid tot kostenbesparingen of kostenstabilisatie. Hier zijn we uiteraard trots op. Samenwerking is een belangrijke kostendrukkende factor; we doen dit zo veel mogelijk. Zo halen we sinds een aantal jaar voor andere stadsdelen kunststof en papier op. In 2013 kwam hier het plastic bij. Kort na de introductie van plastic-containers was de opbrengst nog klein. Door krachten te bundelen, hebben we voor komen dat ieder stadsdeel met half gevulde wagens ging rijden. Voor de aanschaf van het Go to Zero 4 voertuig zullen we verder moeten kijken dan het financiële plaatje op korte termijn. Als ‘early adapter’ heb je te maken met ontwikkelingskosten. Deze haal je er niet altijd direct uit, maar zo’n investering zorgt er wel voor dat anderen kunnen voortbouwen op je kennis. De vraag rijst: ‘Wat is de waarde van een schone lucht in de stad?’ Uiteindelijk profiteert elke Amsterdammer van een schone, duurzame leefomgeving.”

6

4


4. Een soepele dagelijkse uitvoering Duurzaamheid kostenreducerend maken terug

ASW heeft veel aandacht voor de efficiëntie van de werkprocessen. Alle werknemers zijn opgeleid als chauf

naar

feur van speciale voertuigen. Dankzij hun deskundigheid wordt er duurzaam omgegaan met de trucks en

overzicht

het materieel. Omdat alle werknemers dezelfde bevoegdheden hebben, is er meer flexibiliteit mogelijk in de dagelijkse uitvoering.

Jan Verbeek werkt 35 jaar in de afvalbranche. Als hoofd uitvoering bij ASW is hij de schakel tussen beleid en werkveld. Dagelijks onderhoudt hij het contact met de werknemers in de buitendienst, de teamleiders op kantoor en de directie. Het belangrijkste doel van Verbeek is om de uitvoering zo soepel mogelijk te maken.

“Dankzij de korte lijnen in de communicatie kan ik meteen bijsturen in het werkproces.” “Ik houd 8 uur per dag contact met de teamleiders. Ook de werknemers komen bij mij aan het bureau als er wat is. Dankzij de korte lijnen in de communicatie tussen de verschillende lagen kan ik meteen bijsturen in het werkproces. Qua logistiek kunnen we steunen op handige technische hulpmiddelen. Met behulp van Board Computers met een Track & Trace systeem optimaliseren we de routes van de chauffeurs. Daarnaast kijken we altijd uit naar vruchtbare samenwerkingen om zo min mogelijk kilometers te maken. We hebben niet alleen stadsdeel West als verzorgingsgebied, maar nemen ook taken over van andere stadsdelen.”

Speerpunten kostenreductie: • Reduceren van schade aan voertuigen •G oede opleiding en flexibele inzetbaarheid van

medewerkers •N auw contact met medewerkers, zorgzaamheid

en directe communicatie •G ezamenlijke inzameling bij kleinere afvalpartijen •R einigingswerkzaamheden zelf uitvoeren

met waswagens •R oute-optimalisatie met het

Track and Trace-systeem

7

5


5. Goed werkgeverschap is goud waard Een duurzaam werkklimaat creëren terug

Hoe modern onze technieken en voertuigen ook zijn: afval

naar

inzamelen blijft mensenwerk. Onze medewerkers zijn de spil

overzicht

van de organisatie en het gezicht van ASW voor de bewoners van Amsterdam. We selecteren gedreven en verantwoorde lijke chauffeurs en beladers. Etniciteit speelt hierbij geen rol. Teamgeest, gezond verstand en respect voor mens en omgeving des te meer. Omdat ASW kleinschalig is, hebben de uitvoerende medewerkers dagelijks contact met hun leiding gevende en het management op kantoor. Bijzonderheden in het werkveld worden direct teruggekoppeld. Dit heeft een positief effect op de veiligheid, efficiëntie en het werkplezier.

SAMENSTELLING PERSONEEL * PER 31 DECEMBER 2013

70

4

UITZEND BASIS

ASW heeft een actieve Ondernemingsraad (OR).

1 14 3

IN

IT ERING VO

UITVO ER

7

U

13

G

14

V

G

R

IT

IN

U

49

UITZENDBASIS VROUW DIENSTVERBAND VROUW

KANTOOR

DIENSTVERBAND MAN UITZENDBASIS MAN DIENSTVERBAND MAN

UITVOERING

VASTE DIENST

KANTOOR

56

VROUW MAN

O

ING ER

UIT VO

E

Duurzame inzetbaarheid In 2013 was de gemiddelde leeftijd van de medewerkers 45 jaar. Een algemene tendens op de arbeidsmarkt is de vergrijzing. Dit is voor ASW niet anders. De interne doorgroeimogelijkheden zijn voor een kleine organisatie beperkt. Daarom krijgen alle medewerkers een persoonlijk opleidingsplan en een kostenvergoeding van 50% voor alle externe opleidingen. Daarnaast krijgen de chauffeurs standaard een periodieke nascholing voor het CCV-rijbewijs en kraancertificaat. Er is weinig verloop onder het personeel, wat als positief punt kan worden aangetekend.

Stagecarrousel De stagecarrousel is een uitwisselingsprogramma binnen de reinigingsafdeling. Tijdens de uitwisseling proeven de medewerkers de werksfeer bij een ander stadsdeel om hun eigen voorkeuren en ontwikkelingsmogelijkheden te onderzoeken.

8


Gezond in lijf en geest Gezondheid is een samenspel van allerlei aspecten die elkaar beïnvloeden. Daarbij is geen mens hetzelfde. De chauffeurs bij ASW doen fysiek werk waar een hoge concentratie voor nodig is. Het kantoorpersoneel doet veel beeldschermwerk en heeft vanzelfsprekend andere behoeften en knelpunten. ASW voorziet in fysieke en psychische zorg op maat. Elke drie jaar krijgen medewerkers een Periodiek Medisch Onderzoek (PMO) bij een bedrijfsarts. Ook is er een fysiotherapeut, psycholoog en maatschappelijk werker beschikbaar. Indien gewenst werkt ASW samen met schuldhulpverlening om te ondersteunen bij financiële problemen. Medewerkers worden gestimuleerd om te kiezen voor een gezonde levensstijl door gezonde producten goedkoper aan te bieden in de kantine. Ook heeft ASW een gratis fitnessruimte.

Veiligheidskleding op maat Goede kleding en PBM (persoonlijke beschermings middelen) zijn essentieel bij de afvalinzameling. ASW stelt hoge eisen aan haar bedrijfsmiddelen. Medewerkers krijgen een jaarlijks budget waarmee ze zelf hun kleding bestellen in de ASW-webshop. Zo kiezen zij bewuster voor kleding die past bij hun specifieke werkzaamheden en voorkeuren en gaat de kleding langer mee. ASW maakt een voorselectie van betrouwbare merken die op een maatschappelijk verantwoor de wijze produceren.

Sociaal ondernemerschap Vanaf de zomer van 2014 stelt ASW werkervaringsplaatsen beschikbaar aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. ASW gaat hierbij samenwerken met Dienst Werk en Inkomen (DWI) en wil op deze manier laaggeschoolde uitkeringsgerechtigden een prettige, leerzame werkervaring bieden. Goede samenwerking en afstemming met DWI staat bij ASW hoog in het vaandel om de uitwisseling voor alle partijen tot een nuttige ervaring te maken.

Erkend leerbedrijf ASW is opgenomen in het register Erkende Leerbedrijven van Savantis en is door VTL gecertificeerd als leerbedrijf voor chauffeur goederenvervoer.

Risicobeperking ongevallen ASW voert een actief preventief veiligheidsbeleid. Bij ieder bedrijfsongeval brengt ASW in kaart wat er is voorgevallen, wat het letsel precies is en welke omstandigheden er waren. Ook wordt gekeken of het ongeval voorkomen had kunnen worden en zo ja, op welke wijze. In 2013 zijn er 9 incidenten geweest in de categorie ‘lichte ongevallen’. De schade varieerde van een verdraaide knie tot een wond aan de vinger die gehecht moest worden. Twee keer was er een vermoeden van asbest tussen het grof vuil. Dit wordt altijd preventief op een schadeformulier gemeld. Bij asbest worden meteen professionele saneringsmaatregelen getroffen.

9

6


6. Duurzaamheid begint bij jezelf Interne duurzaamheid optimaliseren terug

Geen gas!

naar

ASW bevindt zich qua duurzame initiatieven dicht bij het vuur. Aan de overkant van het ASW-terrein

overzicht

ligt namelijk het Afval Energie Bedrijf Amsterdam (AEB), die stadsverwarming levert aan bedrijven en particulieren in de stad. Deze verwarming wordt opgewekt uit de verbranding van restafval. ASW maakt hier dankbaar gebruik van en is hiermee onafhankelijk van aardgas voor de verwarming van haar gebouw.

Zelfvoorzienend in stroom Op dit moment doet ASW onderzoek naar het plaatsen van zonnepanelen op de overkapping van het wagenpark. In Nederland is het een uitdaging om binnen de afschrijftermijn voldoende zonne-energie op te wekken zodat de kosten worden terugverdiend. ASW heeft voldoende dakoppervlakte om zonnepanelen te plaatsen, maar het is nog onbekend of het in dit klimaat voldoende rendement oplevert. Dit zal een nader onderzoek in 2014 verder uitwijzen.

Lersen Mjabri is medewerker facilitaire zaken. Als beheerder van het gebouw en het wagenparkterrein let hij op alles wat maar energie kan besparen en duurzaam is.

“Afweging kosten speelt altijd mee” “Duurzaamheid is een speelveld waarin altijd het financiële aspect meetelt. Soms kies je dus voor een duurder alternatief dat beter is voor het milieu. Neem bijvoorbeeld koffiebekers. Er wordt enorm veel koffie en thee gedronken door het personeel, daar valt niet aan te ontkomen. We hebben de plastic bekers vervangen voor 100% biologisch afbreekbare bekers. Het is duurder, maar uiteindelijk beter. Er wordt veel over afvalscheiding gesproken, maar soms kun je het dichter bij de bron aanpakken. Die mogelijkheden zoek ik zoveel mogelijk op.”

10

7


7. ASW laat zich zien! Transparant zijn en kennis delen terug

Communicatie

naar

Omdat stedelijke gebieden blijven groeien, is er meer aandacht voor het stadsklimaat en duurzame oplossingen.

overzicht

De grote vraagstukken van het moment zijn energievoorziening, luchtkwaliteit en voedsel. Voor stadsbewoners is het steeds belangrijker dat de stad een schone plek is, die ruimte biedt voor bijvoorbeeld urban farming en recreatie. Afval speelt een sleutelrol in hoe we onze leefomgeving ervaren. Dit zie je terug in nieuwe bewoners initiatieven. Kijk bijvoorbeeld naar de vrijwillige inzamelingsacties van zwerfafval en het toegenomen aantal bottom-up-initiatieven om afval te recyclen of zelfs upcyclen. ASW heeft zorg voor afval en wil dit laten zien. Met een eigen website, blog en via sociale media delen we onze kennis en willen we de dialoog aangaan. Niet alleen de succesnummers worden gerapporteerd, maar ook de verbeterpunten.

De reis van een volle vuilniszak Onbekend maakt onbemind. Is de bewoner van Amsterdam West bekend met Afvalservice West? En is hij eigenlijk wel op de hoogte van wat er met zijn afval gebeurt? Uit onderzoek blijkt dat veel bewoners denken dat gescheiden ingezameld afval ‘op één hoop terecht komt’. Ook dat de voertuigen van ASW op biogas rijden, weten veel bewoners niet. ASW denkt dat kennis van afval een imagoverandering teweeg kan brengen. Daarom gaat ASW in 2014 een video maken die een brede, maar vooral ook jonge doelgroep aanspreekt. De video toont de weg die een volle vuilniszak aflegt: van de ondergrondse container tot aan het storten bij het Afval Energie Bedrijf. Met aantrekkelijke communicatie over afval, worden bewoners geprikkeld om verder te denken dan hun vuilniszak. Want werken aan een duurzame stad en een schone leefomgeving, dat gaat het beste samen!

11


Nieuw Zeelandweg 45-46 1045 AM Amsterdam Postbus 20678 1001 NR Amsterdam Tel: 088 20 20 200 [email protected] www.afvalservicewest.nl www.gotozero.nl

Tekst en coördinatie: Anouk van Doornen Ontwerp: Vink Grafische Vormgeving Fotografie: Marco Jansen

Duurzaamheidsrapportage

Recommend Documents