duurzaamheidsinitiatieven
voorwoord Kwaliteit van onze leefomgeving, maatschappelijk verantwoord ondernemerschap, people, planet en profit … Mooie woorden, maar hóe maken we duurzaamheid nu daadwerkelijk waar tijdens onze dagelijkse werkzaamheden? In hoeverre is dat al gebeurd? En wat kunnen we samen doen? De antwoorden op die vragen vind je in dit boekje.
inhoudsopgave Voorwoord Onze visie op duurzaamheid
blz. 3 blz. 4
Duurzaamheidsinitiatieven
1. Autogebruik 2. Videoconferencing 3. Slim bouwen en faseren 4. Milieucertificaat ISO 14001 5. FSC-certificaat 6. Actiewagens met LED 7. Ledverlichting in projecten en op terreinen 8. Voormontage bewegwijzering 9. Duurzame wegmarkeringen 10. Duurzame geluidsschermen 11. Voormontage geleiderail 12. Botsabsorber met trekhaak 13. Mobilights met LED 14. Duurzame verwerking gras
blz. 6 blz. 7 blz. 8 blz. 9 blz. 10 blz. 11 blz. 12 blz. 13 blz. 14 blz. 15 blz. 16 blz. 17 blz. 18 blz. 19
Ons continue streven naar duurzaamheid is reden geweest om een aantal zaken eens goed onder de loep te nemen Ons brandstofverbruik bijvoorbeeld, de efficiency van onze werkmethodes en de verkeersdoorstroming tijdens werkzaamheden. Vooral dat laatste aspect speelt een steeds grotere rol. Opdrachtgevers kiezen niet meer automatisch voor de goedkoopste oplossing, maar kijken steeds meer naar de economisch meest verantwoorde optie die
de verkeershinder zo veel mogelijk beperkt. Dit heeft minder files en een lagere CO2uitstoot als gevolg. Ook jouw veiligheid is een belangrijk punt. Per hoofdstuk beschrijven we de gevolgen van de maatregel voor people, planet en profit. People draait niet alleen om derden, maar zeker ook om jou en je collega’s, onze waardevolle HTM’ers. We werken actief aan verbetering van de arbeidsomstandigheden, vooral op het gebied van veiligheid. Hoewel we op de goede weg zijn, kan het natuurlijk altijd beter. We zijn nieuwsgierig naar jouw gedachten daarover. Laat ons dus vooral je ideeën weten. Dat kan via Sandra Funcke (
[email protected].). Math Dohmen
onze visie op duurzaamheid Heijmans Techniek & Mobiliteit hecht grote waarde aan maatschappelijk verantwoord en duurzaam ondernemen. Onder duurzaamheid verstaan wij het winstgevend leveren van diensten, producten en kennis die wezenlijk bijdragen aan de wensen en eisen van onze klanten. Samen werken we doelgericht aan het behoud en de verbetering van de kwaliteit van onze leefomgeving.
maatschappelijk vlak. Het resultaat is een win-winsituatie voor onze organisatie, onze klanten en de maatschappij.
De drie P’s
Beleid
Bij de maatregelen die Heijmans Techniek & Mobiliteit treft voor duurzaam ondernemerschap gaat aandacht uit naar drie belangrijke domeinen: mens, milieu en winstgevendheid. Met andere woorden: people, planet en profit, de drie P’s. Hiertussen moet een goede balans zijn, nu en in de toekomst. Alleen dan behalen we voldoende winst op financieel én
Om deze visie om te zetten in daden, is beleid nodig. Met ons beleid creëren we waarde voor belanghebbenden. Dat doen we door het optimaliseren van processen en werkzaamheden, het minimaliseren van kosten en middelen en door snel en flexibel te reageren op veranderingen in de markt. Daarbij houden we ons aan de algemene richtlijnen van het KAM-zorgsysteem. Als
“Alles draait om een goede balans tussen people, planet en profit”
het aankomt op de omgang met het milieu, volgen we drie belangrijke principes: 1. 2. 3.
We voldoen voortdurend aan de geldende milieuwetgeving en spelen in op maatschappelijke ontwikkelingen. We beschermen het milieu door negatieve effecten van onze activiteiten en producten te voor- komen of te verkleinen. Inzicht in die effecten verkrijgen we door ze te registreren. We stimuleren de toepassing van milieuvriendelijke materialen en technieken om de milieu- belasting in de productie- en gebruiksfase zo veel mogelijk te beperken, uiteraard zolang dit economisch verantwoord is.
Certificaten Met het oog op duurzaamheid wist Heijmans Techniek & Mobiliteit een aantal belangrijke certificaten te behalen. Allereerst NEN-ISO 9001 voor ons KAM-zorgsysteem en VCA** (Veiligheid Checklist Aannemers) voor onze arbeidsomstandigheden. Ook hebben we inmiddels het FSC-certificaat. Daarnaast zijn we onlangs gecertificeerd voor niveau 5 van de CO2-prestatieladder van ProRail. Aan dit rijtje willen we op korte termijn nog het milieucertificaat ISO 14001 toevoegen.
1. autogebruik De medewerkers van Heijmans Techniek & Mobiliteit rijden in totaal ongeveer 175 leaseauto’s en 150 bedrijfsvoertuigen. Zij maken veel kilometers. Heijmans N.V. wil naar een situatie met alleen leaseauto’s met de energielabels A, B en C. Bovendien wordt er via campagnes aandacht besteed aan het rijgedrag, om zowel brandstofverbruik als onderhoud te beperken. Er gaat extra aandacht uit naar: • • •
het Nieuwe Rijden, onder andere via het aanbieden van een cursus; fleetreporting voor signalering van het brandstofverbruik; het GreenPlan, waarin het Nieuwe Rijden en fleetreporting samenkomen.
2. videoconferencing PEOPLE Medewerkers rijden in nieuwere, zuinigere en veelal comfortabelere auto’s.
PLANET Met deze maatregelen beperken we de CO2uitstoot.
PROFIT Dankzij het bewuste rijden is er minder slijtage aan remmen en banden. Naast onderhoudskosten besparen we bovendien brandstofkosten.
Doordat Heijmans Techniek & Mobiliteit op landelijke schaal actief is, wordt er behoorlijk wat op en neer gependeld tussen de kantoren. Om dat verkeer te beperken, worden er op de drie grootste locaties faciliteiten voor videoconferenties ingericht. Door het uitbreiden van die faciliteiten naar andere kantoren en grote projectlocaties kunnen we substantieel besparen.
voorkomen dus CO2-uitstoot. Hier staat een relatief geringe investering in hardware tegenover, waarbij we gebruikmaken van een bestaande netwerkinfrastructuur.
Profit Videoconferencing levert Heijmans Techniek & Mobiliteit direct geld op. Elke maand besparen we op reistijd en –kosten.
People Medewerkers reizen een stuk minder. Dat scheelt een hoop energie. Bovendien wordt er minder gebeld tijdens het autorijden, waardoor ook de verkeersveiligheid toeneemt.
“Videoconferencing om het brandstofverbruik te beperken”
Planet We besparen aanzienlijk op brandstof en
3. Slim bouwen en faseren
4. Milieucertificaat ISO 14001
Slim bouwen en faseren zorgt voor een betere doorstroming van het verkeer, minder files en dus een lager brandstofverbruik. Voor Heijmans Techniek & Mobiliteit is slim bouwen en faseren de belangrijkste stap in het beperken van de verkeershinder en het bevorderen van de verkeersdoorstroming tijdens werkzaamheden. De kracht van deze aanpak is dat vooraf duidelijk is wat de gevolgen zijn voor de verkeershinder, zodat verrassingen tijdens de realisatie tot een minimum worden beperkt.
ISO 14001 is de internationale norm voor het opzetten van een milieumanagementsysteem. Hiermee kunnen we de invloed van onze werkzaamheden op het milieu structureel beheersen en waar mogelijk zelfs verbeteren. Heijmans Infra is druk bezig met een plan voor de certificering van alle relevante businessunits in 2012. Daaronder valt ook Heijmans Techniek & Mobiliteit.
People Door tijdelijke situaties zo veel mogelijk als definitieve situaties te ontwerpen, creëren we meer rust en overzicht voor de verkeersdeelnemer.
Planet We beperken de files en dus de CO2-uitstoot. Enerzijds doordat we werkzaamheden die
files veroorzaken zo veel mogelijk ’s nachts en in het weekend uitvoeren, anderzijds door de aanleg van meer en bredere rij- en pechstroken. Andere maatregelen in dit opzicht zijn extra aandacht voor (latente) knelpunten en het beperkt scheiden van verkeersstromen.
Profit De brandstofkosten nemen af doordat er minder uitvoeringsfasen en dus minder brandstof nodig zijn. Uit bedrijfseconomisch oogpunt hanteren we een goede balans tussen korte faseringen (veel hinder, hoog brandstofverbruik) en lange faseringen (minder hinder, lager brandstofverbruik).
“Slim faseren leidt tot minder CO2-uitstoot”
People
documenten. Denk aan een milieuhandboek, beschrijvingen van bedrijfsprocessen, analyses van milieuaspecten, een plan voor continue verbetering, een overzicht van wet- en regelgeving, de registratie van emissies, rapportages over interne audits en beoordelingen van de directie. Op basis hiervan kunnen we de invloed van onze werkzaamheden op het milieu beter beheersen en verbeteren. Het milieu vaart dus wel bij het milieucertificaat.
Het certificatieplan en het milieucertificaat bieden ons meer inzicht in de gevolgen van onze werkzaamheden voor het milieu, waardoor we hierop gestructureerder en efficiënter kunnen inspelen. Dit heeft een positieve invloed op het bewustwordingsproces van onze mensen.
Het behalen van ISO 14001 heeft een positief effect op het imago van Heijmans Techniek & Mobiliteit. Steeds meer opdrachtgevers en relaties hechten waarde aan deze certificering.
Profit
Planet Het behalen van het milieucertificaat gaat gepaard met een flinke stroom aan
5. FSC-certificaat
6. actiewagens met led
Heijmans Techniek & Mobiliteit behaalde in juli 2010 het FSC-certificaat voor het gebruik van duurzaam hout volgens de principes van Forest Stewardship Council (FSC), ook wel de Raad voor Goed Bosbeheer. Voor ons heeft het certificaat met name waarde voor de afdeling Geluidsbeheersing.
Ledverlichting is bezig aan een stevige opmars, onder meer in woonhuizen en kantoren. Ook binnen Heijmans Techniek & Mobiliteit passen we led toe; op voertuigen welteverstaan. Onze tekstkarren en actiewagens worden omgebouwd en voorzien van ledlampen.
People FSC creëert goede arbeidsomstandigheden voor de bosarbeiders en zorgt ervoor dat zij een gedegen loon of compensatie ontvangen. Bovendien gaat FSC kinderarbeid tegen.
Organisaties met een FSC-certificaat dragen hieraan een steentje bij. Het certificaat stimuleert het gebruik van ‘goed hout’, waar de natuur zo min mogelijk onder lijdt.
Profit Het FSC-certificaat laat zien dat Heijmans Techniek & Mobiliteit verantwoord bosbeheer – en dus het milieu en de leefomgeving – hoog in het vaandel heeft staan. Een positief geluid binnen onze eigen organisatie, maar ook richting de buitenwereld.
De veiligheid voor weggebruikers neemt toe dankzij het gebruik van ledverlichting op actiewagens. Led is namelijk niet onderhevig aan het fantoomeffect: het verbleken van de signaalkleur door zonlicht.
Dankzij het gebruik van ledverlichting daalt het brandstofverbruik, waardoor de CO2-uitstoot afneemt. Een actiewagen met ledverlichting verbruikt op jaarbasis maar liefst 3425 liter diesel minder dan een traditionele wagen met gloeilampen. Met de huidige 55 actiewagens, realiseren we dus een totale besparing van 188.375 liter brandstof per jaar. Deze hoeveelheid kan zelfs nog oplopen. We onderzoeken namelijk de mogelijkheid om energie uit zonnecellen te halen, in plaats van uit een dieselaggregaat.
“Door actiewagens te voorzien van ledverlichting besparen we 188.375 liter brandstof per jaar”
Een ledlamp is niet gevoelig voor trillingen en gaat gemiddeld tien keer langer mee dan een gloeilamp. De onderhoudskosten dalen dus aanzienlijk. Daarnaast leidt het verminderd brandstofverbruik tot aanzienlijke besparingen.
People
Planet FSC werkt doelgericht aan verantwoord beheerde bossen. Voorbeelden van speerpunten zijn de manier van kappen, het waterverbruik, het tegengaan van erosie, het achterwege laten van bestrijdingsmiddelen en het beschermen van de biodiversiteit.
10
Planet
Profit
11
7. Ledverlichting in projecten en op terreinen Omdat goede buitenverlichting veel energie kost, is Heijmans Techniek & Mobiliteit continu op zoek naar milieuontlastende en duurzame manieren van verlichting. Ledtechnologie is hét antwoord. Daarom kiezen we in steeds meer projecten voor oplossingen met ledverlichting. Zo zijn we onder meer gespecialiseerd in ledverlichting voor sportvelden. En ook een deel van onze eigen terreinen wordt verlicht door ledlampen.
People Samen met gespecialiseerde partners werken onze engineers voortdurend aan innovaties op het gebied van verlichting. Dynamische verlichting bijvoorbeeld, die aangaat op de momenten waarop dat nodig is. Ledverlichting beperkt lichtvervuiling, lichthinder en verblinding.
12
Planet Door de grootschalige inzet van ledtechnologie dragen we bij aan een vermindering van de CO2-uitstoot. Dat komt voornamelijk doordat led geen warmte uitstraalt.
Profit Via ledverlichting kunnen we fors besparen op energiekosten. Ook de onderhoudskosten vallen een stuk lager uit doordat ledlampen een lange levensduur hebben en de armaturen ontworpen zijn om minstens 25 jaar mee te gaan.
“Ledverlichting beperkt lichtvervuiling, lichthinder en verblinding”
8. voormontage bewegwijzering Heijmans Techniek & Mobiliteit realiseert al ruim veertig jaar de plaatsingswerkzaamheden voor ANWB Bewegwijzering. Per jaar gaat het om zo’n 2000 projecten, die bestaan uit de plaatsing en het onderhoud van statische en dynamische bewegwijzering op verschillende ondersteuningsconstructies. We zijn altijd op zoek naar producten, materialen en technieken die de veiligheid, duurzaamheid en efficiency verbeteren. Daarom verzorgen we de deelassemblage van de wegwijzers zo veel mogelijk op onze eigen vestigingen.
People De voormontage heeft voordelen voor zowel de weggebruiker als de wegwerker. De borden worden sneller geplaatst, wat leidt tot een betere doorstroming van het verkeer. Daarnaast zijn de arbeidsomstandigheden op onze eigen vestiging veel prettiger en
veiliger dan buiten. Wegwerkers worden minder blootgesteld aan het slechte weer en het drukke verkeer.
Planet Dankzij de voormontage vermindert de CO2-uitstoot. Doordat een deel van de werkzaamheden niet meer op de weg plaatsvindt, ontstaan minder files en is er minder onnodig brandstofverbruik.
Profit Een groot voordeel is dat er meer borden in dezelfde tijd geplaatst worden. Vonden in het verleden de plaatsingswerkzaamheden alleen in de zomer plaats, nu treffen we in de winter al de voorbereidingen. Dit levert besparingen op qua tijd én kosten.
13
9. Duurzame wegmarkeringen Heijmans Techniek & Mobiliteit beschikt over een groot aantal hoogwaardige en duurzame wegmarkeringsmaterialen. Denk aan wegenverf, thermoplast, sprayplast, polyurethaan en plakmarkeringen. Veel van deze materialen zijn tot zes jaar slijtvast en vereisen weinig onderhoud. Ook houden we ons bezig met innovatieve ontwikkelingen.
People Dankzij innovatieve oplossingen creëren we arbeidsvriendelijke werkomstandigheden voor onze mensen. Een voorbeeld hiervan is de verwarmde thermo-emmer, die heel handig is bij het aanbrengen van figuratie. Door de verwarmingselementen kost het schoonmaken van de emmers minder moeite. Hierdoor kunnen we in dezelfde tijd meer figuratie aanbrengen, waardoor weggebruikers minder hinder van de werkzaamheden ondervinden.
14
Planet Dankzij onze duurzame markeringen is openbare verlichting niet altijd meer nodig. Dit beperkt de CO2-uitstoot. Ook is in de markeringsmachines een sensor aangebracht die het brandstofverbruik registreert. Door hier bewust op te sturen, kunnen we de CO2-uitstoot terugdringen. Bovendien verminderen de geavanceerde spuitkoppen de hoeveelheid spuitnevel, waardoor het materiaalverbruik afneemt.
Profit Dankzij de inzet van moderne en geavanceerde markeringsmachines met slimme toepassingen verbruiken we exact de juiste hoeveelheid materiaal. Een ander aspect dat een positieve invloed heeft op de kostenefficiency, is het meerjarenonderhoudsplan binnen het fullservice markeringenpakket. Onderhoud plannen we zorgvuldig en slim in.
10. duurzame geluidsschermen Heijmans Techniek & Mobiliteit ontwikkelt verschillende typen duurzame geluidsschermen. Zo realiseren we volledig recyclebare schermen die bovendien een minimum aan onderhoud vereisen. Duurzaamheid slaat ook op het winnen van energie uit geluidsschermen. We integreren zonnepanelen in de schermen en leveren daarmee een bijdrage aan de productie van groene stroom. Daarnaast zijn luchtzuiverende schermen een optie: zij filteren als het ware fijnstof uit de lucht. Ten slotte werkt Heijmans Techniek & Mobiliteit voor bepaalde schermen samen met FSCgecertificeerde houtleveranciers.
People De schermen zorgen voor een verbetering van de levenskwaliteit van omwonenden. Bij de realisatie van de schermen besteedt Heijmans Techniek & Mobiliteit bovendien aandacht aan design en een goede inpassing in het landschap.
Planet Geluidsschermen met zonnepanelen zijn een onuitputtelijke energiebron. Ze leveren duurzame, schone energie op en dragen daarmee bij aan een energieneutrale omgeving. Door de toepassing van duurzame materialen verminderen we de invloed op de leefomgeving.
Profit De geluidsschermen met zonnepanelen leveren geld op doordat de opgewekte zonne-energie wordt verkocht aan het elektriciteitsnet. Via de toepassing van duurzame geluidsschermen werken we bovendien aan een energieneutraal toekomstperspectief.
“Arbeidsvriendelijke omstandigheden dankzij innovatieve oplossingen”
15
11. voormontage geleiderail Het plaatsen van een geleiderail is een arbeidsintensieve klus. Alle losse onderdelen worden op locatie in elkaar gezet. Opdrachtgevers stellen echter steeds hogere eisen aan de uitvoeringstijd; die moet zo kort mogelijk zijn. Reden voor ons om te zoeken naar een efficiëntere werkwijze. De oplossing ligt in voormontage. In een loods bouwen we delen geleiderail van twaalf meter lang, die we vervolgens compleet naar de locatie vervoeren. Daar plaatsen we ze direct op de stijlen.
People Voormontage resulteert in een verbetering van (fysieke) arbeidsomstandigheden en veiligheid. De monteurs worden minder blootgesteld aan slechte weersomstandigheden en (verkeers)risico’s. Bovendien is de nieuwe aanpak beter voor hun rug. In de loods kunnen de onderdelen namelijk op iedere gewenste werkhoogte gemonteerd worden.
16
Planet Voormontage versnelt het bouwproces, waardoor de werktijd op lokatie met maar liefst 40% kan afnemen. Het resultaat: minder verkeershinder, een betere doorstroming en dus minder CO2-uitstoot.
Profit Een verkort bouwproces en verbeterde arbeidsomstandigheden hebben een positieve invloed op de winstgevendheid. Bovendien kunnen we in dezelfde tijd meer opdrachten uitvoeren, waardoor Heijmans Techniek & Mobiliteit meer rendement behaalt.
12. Botsabsorber met trekhaak Een botsabsorber is een vrachtwagen voorzien van een botskussen en een signaleringsdisplay, bedoeld om de juiste figuratie te tonen bij werkzaamheden en calamiteiten op rijks-, provinciale en gemeentelijke wegen. Bij een aanrijding zet de botsabsorber de bewegingsenergie die bij de botsing vrijkomt om in vervormingsenergie. Wij zijn druk bezig met de ontwikkeling van een goedgekeurde trekhaak voor de botsabsorber. Dankzij die trekhaak kan de chauffeur van de botsabsorber zelf een actiewagen meenemen en hoeft daarvoor geen extra wagen ingezet te worden.
People
“Voormontage betekent minder verkeershinder en prettigere arbeidsomstandigheden”
De botsabsorber bevordert de veiligheid van de weggebruiker én de wegwerker. Hij is namelijk snel in te zetten en van een grote afstand zichtbaar.
Planet De botsabsorber met trekhaak vervangt een aparte auto met actiewagen. Dat levert een aanzienlijke vermindering van CO2uitstoot op. Als we ervan uitgaan dat elke auto ieder jaar 30.000 kilometer aflegt, waarvan de helft met actiewagen, besparen we brandstof voor 15.000 kilometer. Bij een verbruik van 1 op 16, is dat bijna 1000 liter brandstof per botsabsorber.
Profit Dankzij de botsabsorbers met trekhaak kunnen we efficiënter te werk gaan. De afzetting staat vlot op de weg waardoor de werkzaamheden eerder kunnen starten. Dat bespaart tijd en kosten.
17
13. mobilights met LED
14. Duurzame verwerking gras
Veel van onze werkzaamheden vinden ’s avonds en ‘s nachts plaats. Goede verlichting is dus van cruciaal belang. Daarom gaat er veel aandacht uit naar de ontwikkeling van zogeheten mobilights: tijdelijk inzetbare mobiele verlichtingssystemen voorzien van ledlampen.
Ieder jaar krijgt Nederland ongeveer 400.000 ton bermgras te verwerken. De verwerkingsmogelijkheden zijn storten en toevoegen aan het composteringsproces, vaak op verafgelegen locaties. Heijmans Techniek & Mobiliteit startte onderstaande initiatieven voor een duurzame verwerking van bermgras: • Volumereductie. Samen met een externe partij ontwikkelen we een graspers waarmee we het volume minstens 50% denken te verminderen. Ook onderzoeken we de nuttige toepassingen van het voedingsstofrijke vocht dat daarbij vrijkomt. • Vergisting. Deze optie analyseren we samen met Bio Energie Noord. • Graskeuze. Met langzaamgroeiende grassoorten beperken we de hoeveelheid bermgras. • Andere bermbeplanting, zoals de oplossingen bij dakvegetatie. • Andere toepassingen, zoals bij de productie van plaatmateriaal. Ook onderzoekt de Universiteit van Wageningen (WUR) de
People Dankzij de mobilights werken wegwerkers in een goed verlichte omgeving. Dit bevordert het overzicht en de veiligheid. Daarnaast is ledverlichting beter te richten dan gewone verlichting. Hierdoor beperken we de lichthinder voor wegwerker én weggebruiker tot een minimum.
Planet Het gebruik van ledverlichting belast het milieu zo min mogelijk. Deze verlichting is erg zuinig en geeft weinig warmte af. Bovendien verbruikt een mobilight met ledverlichting minder brandstof dan de
18
huidige verlichtingssystemen, met een lagere CO2-uitstoot als gevolg.
Profit Door goede verlichting kunnen wij onze projecten onder optimale omstandigheden uitvoeren. Dat verhoogt de kwaliteit van ons werk. Daarnaast biedt ledtechnologie goede perspectieven. Door te experimenteren met ledverlichting kunnen we in de toekomst stappen nemen om ledverlichting nóg energiezuiniger te maken.
“Ledverlichting is ontzettend zuinig en geeft amper warmte af”
mogelijkheden voor gras als energiegrondstof. Bovendien werkt HTM mee aan een onderzoek van de WUR naar waterstofproductie uit bermgras.
People We creëren een gezondere leefomgeving door de beperking van de CO2- en methaanuitstoot.
Planet Er is weinig transport van bermgras nodig. Hierdoor verminderen we het brandstofverbruik en de CO2-uitstoot. Ook komt er geen methaan vrij door rottend gras. Bovendien wordt bermgras mogelijk ingezet bij de productie van biogas, elektriciteit en waterstof.
Profit Dankzij deze alternatieven vermijden we transport- en stortkosten. Bovendien zetten we afval om in waardevolle grondstoffen.
19
Dit is een uitgave van:
’s-Hertogenbosch (hoofdkantoor) Ertveldweg 31-33 5231 XA ’s-Hertogenbosch Postbus 766 5201 AT ’s-Hertogenbosch Tel: 073 – 648 4111 Fax: 073 – 641 4535 www.heijmanstechniekenmobiliteit.nl Verschijningsdatum: Duurzaamheidscoördinator: Fotografie: Redactie en vormgeving:
20
November 2010 Jan van de Westelaken Heijmans Techniek & Mobiliteit en anderen Afdeling Marketing & Innovatie
