Module Geluid Blokboek 02
Voor elke klus een geluidstechnicus
Gemaakt voor : College de Heemlanden
College de Heemlanden PGO Blokboek Module geluid
J.Jas augustus 2004 Blad -1 -
1
Inleiding:
Dit blokboek is een route beschrijving en wegwijzer voor het vak geluid voor het komende half jaar. De opzet is probleem gestuurd. Daarmee wordt bedoeld dat je problemen uit de beroepspraktijk krijgt voorgeschoteld die je op de één of andere manier met je groepje moet oplossen. Deze werkwijze heet Probleem Gestuurd Onderwijs of kortweg PGO. Natuurlijk zijn er ook nog gewone lessen met uitleg, maar die zijn bedoeld om de problemen die de groep zelf moet oplossen bij te staan. De geluidploeg wordt in twee groepen verdeeld, die elk een eigen activiteit in het groot voor de school gaan verzorgen. Probleem gestuurd onderwijs is nieuw voor de meeste middelbare scholen, echter op ROC’s en het hoger onderwijs wordt er veelvuldig mee gewerkt. Het is gebaseerd op de manier van werken die in het bedrijfsleven en bij andere werkterreinen gebruikelijk is. Elk probleem gestuurde opdracht is een bloktaak van dit blokboek. Probleemgestuurde opdrachten worden altijd op dezelfde manier aangepakt. De volgorde van elk blok met probleemgestuurde opdracht is altijd hetzelfde; • De doelen van de bloktaken staan vermeld. • De opgaven en opdrachten die gedaan moeten worden staan erbij • Het thema waar de bloktaak bij hoort staat vermeld • Welke middelen die je kunt gebruiken staan erbij. De titel van dit blokboek is “Voor elke klus een geluidstechnicus”. Het gaat over een jongen die een opleiding volgt voor geluidstechnicus aan een ROC. Naast deze opleiding is hij bezig als freelancer klussen binnen te halen. Dit lukt aardig en hij kan de hulp van een paar vriend(en) goed gebruiken. Veel succes bij de geluidscursus.
Note; Hou goed in de gaten dat de kwaliteit van jullie werk sterk afhangt van hoe jullie aan deze module meedoen en het geleerde (wat jullie uiteindelijk zelf moet kunnen) oppakken. Anderen zijn weer van jullie afhankelijk bij hun grote optreden voor publiek. Neem je deze module te licht op, heb je er dus niet alleen jullie zelf mee, maar ook de anderen.
College de Heemlanden
PGO Blokboek Module geluid
Blad -2 -
2
Onderwijsprogramma
2.1
Blokdoelstellingen van dit boek
De keten Voor “De keten” moet je het volgende kunnen; Weten hoe je alle benodigde apparatuur aansluit en zeerzet om een optreden te verzorgen. Snoeren en apparatuur van de set kennen en weten waarvoor ze dienen. De geschikte microfoon of DI Voor “De geschikte microfoon of DI”moet je het volgende kunnen; Aansluiten en opstellen van microfoons. De juiste microfoon kiezen voor bij de verschillende geluidsbronnen. De mengtafel Voor “De mengtafel” moet je het volgende kunnen; Een steeklijst kunnen maken en lezen. Soundchecken oftewel, het inregelen van de kanalen, schoonmaken van het signaal, fouten eruit kunnen halen en alle bronnen in mooie balans kunnen mixen. De monitor Voor “De monitor” moet je het volgende kunnen; De band of optredende artiest moet zichzelf en de anderen goed kunnen horen. Zangmicrofoon uitfluiten om feedback op het podium voorkomen. Tijdens de uitvoering hou je goed in de gaten wat er allemaal gebeurt en grijpt desnoods in. Randapparatuur Voor “Randapparatuur” moet je het volgende kunnen; Een akoestiekfout kunnen corrigeren. Zang voorzien van een galm effect en zang die onbeheerst is verbeteren met compressie. Het podium Voor “Het podium” moet je het volgende kunnen, Het handig indelen van instrumenten en apparatuur op het podium. Rekening kunnen houden met de verschillen in sterkte van de verschillende geluidbronnen.
Wat je daarnaast moet kunnen voor deze manier van werken; • evalueren • samenwerken • oriënteren • samenvatten • schematiseren • toepassen • efficiënt voorkennis oproepen en toepassen
College de Heemlanden
PGO Blokboek Module geluid
Blad -3 -
2.2
Het uitwerken van de bloktaken en opdrachten.
Bij de PGO opdrachten werken je altijd volgens de viersprong methode. In vier stappen lost de groep het gestelde probleem op. De viersprong: Eerste stap; Lees als groep de opdracht en zorg dat iedereen de gebruikte woorden en begrippen snapt. Iedereen moet weten en begrijpen wat het probleem is dat opgelost moet worden. Omschrijf daarna kort met elkaar in eigen woorden wat het probleem is. Tweede stap; De groep gaat kort in stilte brainstormen. Daarna geeft elk lid van de groep zijn/haar oplossing en ideeën. Je luistert dan wel naar elkaar. Alle oplossingen en ideeën zet de notulant voor iedereen leesbaar op het bord. Derde stap; Door zelfstudie en onderzoek test je de voorgestelde oplossing uit. Nu en bouw je iets op, regel je apparatuur in of verzin je hoe je iets aan gaat pakken. Fouten kom je nu vast ook tegen en zorg dat je er achter komt hoe je deze oplost (maak gebruik van elkaar of de Tutor). Vierde stap; Zorg als groep dat je de verbeteringen goed opschrijft en dat je deze ook allen begrijpt. De notulant kan dit niet alleen af met woorden, teken een schema en controleer met z’n allen of alles wat je nodig hebt om goed te kunnen werken op papier komt.
2.3
Rolverdeling
Elke keer heeft de groep 4 verschillende rollen die vervuld moeten worden. Bij elk volgende blok rouleren deze taken zodat uiteindelijk iedereen deze rollen een keer vervult. • Het groepslid • De notulant • De gespreksleider • De bordnotulant Het groepslid Alle leden van de groep zijn groepslid. Deze moeten het probleem begrijpen, bespreken, oplossen en testen. Elk groepslid doet goed mee, omdat de groep afhankelijk is van elk lid. Ook bij de grote opdracht voor school moet je er van op aan kunnen dat iedereen weet wat er moet gebeuren. De notulant Elk groepslid maakt zelf eigen aantekeningen over de dingen die besproken worden en wat er uitgezocht moet worden voor de volgende keer. Daarnaast is elk lid een keer notulant. Hij schrijft de oplossingen en ideeën op het bord bij stap 1. Die oplossingen en ideeën die bij de stappen gezet worden, en de conclusie komen uiteindelijk ook in een verslag van dat blok.
College de Heemlanden
PGO Blokboek Module geluid
Blad -4 -
De gespreksleider. De gespreksleider zorgt ervoor,dat; iedereen een beurt krijgt om te spreken bij het brainstormen, geeft elk evenveel gesprekstijd, hij vat de dingen die gezegd zijn samen en geeft hij duidelijk aan wat er voor de volgende keer uitgezocht moet worden. Hij zorgt er ook voor dat de anderen doen wat afgesproken is. Hij doet zelf niet mee bij het brainstormen. Bordnotulant Deze zet alle ideeën die geopperd worden door de groep op het bord onder elkaar. Bij de module is dat vooral de opstelling tekenen en een lijst van benodigde apparatuur. Verder is er toezicht en hulp van de Tutor De tutor bij de groep is een docent die alleen zo nu en dan bijstuurt. De Tutor geeft geen uitleg, maar het is de verantwoordelijkheid voor de groep zelf om de problemen op te lossen. Wel kan de tutor aangeven hoe de problemen die in de groep onopgelost blijven opgelost kunnen worden. Voor de zaken die niet in de blokken verwerkt zitten geeft de tutor lessen in de oude stijl.
2.4
Notulen
Van elk blok moeten notulen worden gemaakt door de notulist. Al deze notulen samen vormt jullie handleiding van alle apparatuur van school. Denk niet dat je het allemaal zo wel onthoudt, MIJN ervaring leert dat dit niet het geval is! In de notulen moeten altijd de volgende dingen beschreven worden. •
• •
2.5
De notulen beginnen altijd met de volgende 3 zaken; Naam van de notulist, De deelnemers van de groep Over welke blokopdracht het gaat. Een lijst met apparatuur die nodig is voor dit blok. Het kan om één apparaat gaan of meer en dan heb je een steeklijst.. De opstelling of de inregeling van de apparatuur voor dit blok. De opstelling van de apparatuur is meestal een schema tekening Het inregelen van apparatuur is meestal een verhaal bij een afbeelding van het in te regelen apparaat. Deze informatie heb je heel hard nodig bij de grote opdracht die je voor school zelfstandig gaat doen.
Presenteren.
Soms doe je met een kleine groep elk een eigen opdracht, die je dan aan elkaar moet vertellen. De andere groep is dan erg afhankelijk van jullie werk, zij doen tenslotte iets heel anders. Tips voor bij elke goede presentatie; • Lees niet andermans woorden op = saai en niet te volgen. • Schrijf alleen wat steekwoorden op en vertel het verhaal er omheen. • Kijk ook naar je publiek als je presenteert.
College de Heemlanden
PGO Blokboek Module geluid
Blad -5 -
3
Inleiding op de thema’s
Het begin; Sinds een jaar volgt Gertjan een opleiding tot Multimediatechnicus. Hij heeft het uitstekend naar zijn zin en zijn kennis en handigheid wordt alsmaar groter. Ook in zijn vrije tijd is Gertjan vaak bezig met dingen die met zijn opleiding te maken hebben. Zo zorgt hij bij het theatergezelschap van zijn moeder wel eens voor de achtergrond muziek in de pauze. Steeds vaker doet het gezelschap een beroep op Gertjan en ook de schoolband doet beroep op zijn kennis en kunde voor de optredens. Hij overweegt als freelancer zijn diensten te gaan verlenen en wil dus voor zichzelf beginnen. Zal het hem lukken? Hij zal nog heel wat hobbels moeten nemen. Ook het theater gezelschap van z’n moeder wil in grotere zalen uitvoeringen gaan houden en moeten dus versterkt worden. Ook is er een band bij. Dit is de eerste opdracht die hij zelfstandig moet uitvoeren. Er komt heel wat bij kijken, zoals; • Hoe sluit je apparatuur aan tot een keten die kan versterken • Welke microfoon heb je nodig en hoe zet je deze neer • Hoe kun je met een mengtafel een uitgebalanceerde mix maken • Hoe kun je zorgen dat op het podium de bandleden elkaar goed horen • Hoe kun je met randapparatuur zang en instrumenten verbeteren • Wat houdt een goede sound check in en wie neemt daarin de leiding Eigenlijk zijn dit de thema’s die we gaan doen. Je volgt Gertjan met zijn bezigheden om als freelancer een goed resultaat neer te zetten. De vele taken in dit blokboek bereiden jullie voor op de praktijk die jullie zelf ook gaan doen voor de school.
College de Heemlanden
PGO Blokboek Module geluid
Blad -6 -
“De keten”
Welke apparatuur is nodig om iets te versterken Om het theatergezelschap goed te kunnen versterken zal Gertjan eerst kennis met de apparatuur en ketens op moeten doen. Hij is gevraagd voor de plaatselijke postduiven vereniging. Deze hebben een bingoavond. Hiervoor is het belangrijk dat de presentator ook goed te verstaan is achter in de zaal. Verder willen ze gezellige slager muziek als achtergrond muziek kunnen horen.
Toepassing taak 1
Je gaat net als Gertjan een kleine set samenstellen en aansluiten die nodig is voor deze geweldige bingo avond. Gebruik hiertoe de spullen uit de geluid ruimte en pas op voor teveel enthousiasme. Het is niet nodig om alle bingo mensen tegen de achterwand te blazen met veel te veel geluid en vermogen.
Doel, Hierna kun je een willekeurige PA-installatie aansluiten voor eenvoudig gebruik. Opdracht 1 • Bespreek met de groep wat je nodig denkt te hebben aan spullen. • Bespreek tevens met welke snoeren het aangesloten zal moeten worden en welke snoeren zijn er allemaal. • Bespreek hoe je de spullen op moet stellen. Opdracht 2 • Zorg voor een lijst van benodigde apparatuur, snoeren, statieven en dergelijke en een schema hoe het aangesloten moet worden. Pas de viersprong toe Kennis gebied • Apparatuur, snoeren en opstelling Beoordeling • de notulen van deze groep • het eindresultaat van de opstelling
College de Heemlanden
PGO Blokboek Module geluid
Blad -7 -
Toepassing Bloktaak 2
Helaas heeft de postduiven vereniging een erg grote sporthal afgehuurd. Gertjan moet dus een grotere installatie gaan gebruiken voor een goede versterking. Gertjan gebruikt de grote installatie en zorgt ervoor dat er een CD te horen is en dat er een microfoon aangesloten kan worden.
Doel, Het kunnen aansluiten van de grote PA-installatie voor basis gebruik.
Opdracht 1 • Bespreek met de groep wat je nodig denkt te hebben aan spullen • Bespreek tevens met welke snoeren het aangesloten moeten worden en welke snoeren zijn er allemaal. • Bespreek hoe je de spullen op moet stellen. Opdracht 2 • Zorg voor een lijst van benodigde apparatuur en een schema hoe het aangesloten moet worden. Pas op er het is niet helemaal hetzelfde als in Bloktaak 1 Pas de viersprong toe Kennis gebied • Apparatuur, snoeren en opstelling Beoordeling • de notulen van deze groep • het eindresultaat van de opstelling
College de Heemlanden
PGO Blokboek Module geluid
Blad -8 -
“De geschikte microfoon” Welke microfoon is nodig voor welke taak
Het theater gezelschap van zijn moeder heeft ook een band die tussen de acts door optreed. Deze band heeft; 1 zanger, 1 zangeres, een koor, 1 keyboard, 1 akoestische gitaar, een drumstel en wat slagwerk. Het blijkt dat er veel verschillende microfoons zijn waaruit gekozen kan worden. Om nu te weten welke microfoon voor welke geluidsbron geschikt is onderzoekt Gertjan welke 2 typen microfoons er op de plank liggen. Daarnaast zijn er per type ook weer veel verschillende microfoons.
Studie Bloktaak 3
Voor de band van het theatergezelschap moeten microfoons uitgekozen worden. Zorg dat je net als Gertjan voor de verschillende geluidsbronnen van de band de meest geschikte microfoon uitkiest die voorradig is. Doel, Hierna ken je het verschil tussen de condensator microfoon en de dynamische microfoon en voor welke geluidsbron je ze het best kunt gebruiken. Opdracht 1 • Onderzoek met je deelgroep de 2 typen microfoons die er zijn. • Bespreek tevens welke microfoons wij hebben en waar ze het beste voor gebruikt kunnen worden. • Bespreek welke microfoons er dus nodig zijn voor de band van het gezelschap. Opdracht 2 • Maak een lijst met bronnen van het theatergezelschap en kies voor elke geluidsbron een type microfoon en welk merk en aanduiding (dus type + welke microfoon) en schrijf dat erbij. Opdracht 3 • Houd een presentatie voor de andere groep zodat zij jullie bevindingen nu ook weten. • Oefen in het spanningsvrij oprollen van een microfoonsnoer. Pas de viersprong toe Kennis gebied • Type microfoons en hun toepassingen Beoordeling • de notulen van deze groep • de presentatie aan elkaar. College de Heemlanden
PGO Blokboek Module geluid
Blad -9 -
Discussie Bloktaak 4
Het theater gezelschap van moeder heeft opgetreden bij bejaardenhuis; “Rollator Pleyizier”. Na de voorstelling blijkt dat de gitaar erg dof klonk en halverwege de avond werd dat nog veel erger. Gertjan herinnert zich nog wel dat er halverwege de avond een fan erg lomp over het podium van de band gelopen heeft. De snoeren en de microfoon bleken goed te functioneren na de avond.
Doel, De plaatsing, stevigheid en het in de gaten houden van microfoons. Opdracht 1 • Bespreek met de groep waardoor de gitaar allemaal dof geklonken kan hebben. • Bespreek tevens waardoor het halverwege de avond nog erger geworden kan zijn • Bespreek wat er anders of beter gemoeten had. Opdracht 2 • Onderzoek alle 6 de bewegingsvrijheden van een microfoonstandaard. Opdracht 3 • Houd een presentatie voor de andere groep zodat zij jullie bevindingen nu ook weten. • Oefen in het spanningsvrij oprollen van een microfoonsnoer. Pas de viersprong toe Kennis gebied • Plaats en opstelling van microfoons en statieven. Beoordeling • de notulen van deze groep • de presentatie aan elkaar.
College de Heemlanden
PGO Blokboek Module geluid
Blad -10 -
“De mengtafel”
Hoe breng je alles samen in één mix De band van het theatergezelschap heeft heel wat geluidsbronnen. Gertjan wil elke bron met één eigen microfoon of meerdere microfoons versterken. Voor het samenbrengen van al die bronnen gebruikt Gertjan daarom een mengtafel. Om te weten welke mengtafel Gertjan kiest moet hij eerst weten welke instrumenten en microfoons hij allemaal heeft. Hij kan kiezen uit een 12 kanaals en een 24 kanaals mengtafel.
Toepassing Bloktaak 5 Net als Gertjan onderzoek je hoe de samenstelling is van de band. Op papier maak je eerst een steeklijst. Dan kies je er de juiste tafel bij. Daarna sluit je het geheel op de mengtafel aan en regel je de tafel in. Zorg dat het geheel zodanig klinkt, dat alle instrumenten te horen zijn. Doel, Hierna moet je de gehele mengtafel kunnen aansluiten en bedienen. Je kunt storende geluiden onderdrukken, het karakter van een bron opzoeken en bij versterken en veel kanalen samenbrengen tot één mooi geheel = muziek. Opdracht 1 • Volg de instructie van de tutor over de werking en het gebruik van de mengtafel. Opdracht 2 • Maak een steeklijst voor de theaterband met achter elke geluidsbron van de band een type microfoon en welk merk en aanduiding (zie grijze tekst bij Bloktaak 3). • Bespreek met je groep welke apparatuur er allemaal nodig is voor het versterken van de band en kies een mengtafel (12 of 24 kanaals). • Teken een schema met daarin de apparatuur en de snoeren. Opdracht 3 • Zorg voor een lijst van alle benodigde apparatuur en snoeren en een schema hoe het aangesloten moet worden. Deze lijst heet een steeklijst. Pas de viersprong toe Kennis gebied • mengtafels, kanalen, grote set en snoeren. Beoordeling • de notulen van deze groep • het eindresultaat van de mix van instrumenten
College de Heemlanden
PGO Blokboek Module geluid
Blad -11 -
Toepassing Bloktaak 6
Gertjan moeite heeft met de drums. Hij heeft er alleen één SM58 boven gehangen. De bekkens klinken te hard en de kick is niet echt goed te horen in de zaal. Een broer van de drummer zit in de zaal en wil dat bij de volgende voorstelling het gehele drumstel uitversterkt wordt. Elk onderdeel van het drumstel moet voorzien worden van een geschikte microfoon. Net als Gertjan ga je met je groepje een drumstel uitversterken en evenwichtig inregelen op het mengpaneel.
Doel, De keuze van de juiste microfoons bij het drumstel. De plaatsing, stevigheid en het in de gaten houden van microfoons bij een drumstel. Opdracht 1 • Bespreek met de groep welke onderdelen het drumstel allemaal heeft. • Bespreek welke microfoons hiervoor gebruikt kunnen gaan worden. • Maak een steeklijst om een drumstel uit te versterken. Opdracht 2 • Plaats de juiste microfoons bij het drumstel. • Sluit de microfoons aan op het mengpaneel. • Regel de mengtafel in middels een soundcheck. Pas de viersprong toe Kennis gebied • Plaats en opstelling van microfoons en statieven bij een drumstel • Inregelen van een mengtafel middels een soundcheck. Beoordeling • de notulen van deze groep • de opstelling van de microfoons en de mix voor de drum.
College de Heemlanden
PGO Blokboek Module geluid
Blad -12 -
“De monitor”
Hoe zorg je dat men elkaar hoort op het podium De band maakt lekker veel herrie. Zeker het drumstel maakt zoveel herrie, dat de drummer helemaal niets meer kan horen van de zang en gitaar. In de maat drummen is dan een probleem en ook over een hoop herrie heen zingschreeuwen gaat niet echt lekker. Aan Gertjan de taak om de bandleden elkaar op het podium te laten horen. Hiertoe moet dan een geluidset komen op het podium. Dit heet een monitor installatie.
Toepassing Bloktaak 7
Wat er allemaal op het podium te horen moet zijn hangt sterk af van de band. Soms zingt de zangert (es) zo belabberd dat de gitarist die echt niet horen wil. Voor het in de maat spelen is zang niet belangrijk. Wel moeten drum en gitaar elkaar kunnen horen. Belangrijk is dan dat de drum een box krijgt met de gitaar, de drums hoort de gitarist zonder versterking ook wel. Ook jullie gaan een monitor installatie opbouwen en inregelen. Doel, Om kunnen gaan met de monitor functies van de mengtafel. Alleen die signalen naar de monitor uitsturen die daar op het podium echt nodig zijn. Opdracht 1 • Volg de instructie van de tutor over het verzorgen van een monitor mix. Opdracht 2 • Zorg voor de steeklijst uit Bloktaak 5. • Bespreek met je groep welke apparatuur en snoeren er allemaal nodig zijn voor het versterken van de band op het podium (gebruik 2 overheads voor het gehele drumstel en één kick microfoon alleen voor de kick). • Teken een schema met daarin de apparatuur en de snoeren. Opdracht 3 • Zorg voor een lijst van benodigde apparatuur en een schema hoe het aangesloten moet worden. • Sluit de monitor installatie aan en regel de monitor mix in op de mengtafel. Pas de viersprong toe Kennis gebied • mengtafels, kanalen, monitor mix, monitor set en snoeren. Beoordeling • de notulen van deze groep • De opstelling en mix van de monitor
College de Heemlanden
PGO Blokboek Module geluid
Blad -13 -
Toepassing Bloktaak 8
Gertjan heeft te maken met een zangeres met zachte stem. Zij blijft maar vragen of haar monitor harder gezet kan worden om zichzelf te kunnen horen. Na een tijdje staat het kanaal zo ver open dat er een heftige feedback te horen is. Gertjan heeft nu een probleem. Net als Gertjan ga je een monitor met zangmicrofoon ervoor uitfluiten.
Doel, Het zoeken en onderdrukken van de feedback frequentie van een microfoon. De plaatsing van microfoons bij een monitor of monitoren. Opdracht 1 • Bespreek met de groep wat feedback eigenlijk is. • Bespreek hoe je een microfoon het gunstigst moet plaatsen op een herrie podium.. Opdracht 2 • Plaats de juiste microfoon voor zang bij een monitor op het podium. • Sluit de microfoon aan op het mengpaneel en regel deze in. • Zet de monitor steeds harder en onderdruk feedback, door met de equalizer een onderfrequentie weg te drukken. Herhaal dit totdat de microfoon erg hard staat. Pas de viersprong toe Kennis gebied • Plaats en opstelling van microfoons en monitoren op een herrie podium • Inregelen van de monitor op de mengtafel en op de equalizer middels een soundcheck. Beoordeling • de mix van microfoon en monitor die uitgefloten is.
Discussie Bloktaak 9
Tijdens de voorstelling blijkt dat de gitarist heel erg slecht speelt. Vaak te laat inzetten, verkeerde of valse tonen en één snaar is niet goed gestemd. Voor een beter resultaat kan Gertjan uit twee oplossingen kiezen; 1 Eerlijk naar de gitarist stappen en zeggen dat er een snaar gestemd moet worden. Vervolgens kan hij de dirigent aangeven dat de gitarist beter moet gaan spelen. 2 De gitarist stiekem wegdraaien, en uit de mix halen omdat het publiek het toch niet hoort.
Doel, Eigen oplossing voor andermans fout kunnen bedenken, deze kunnen communiceren en kunnen uitvoeren. Opdracht 1 • Bespreek met de groep waarvoor jullie zouden kiezen in dit probleem. College de Heemlanden
PGO Blokboek Module geluid
Blad -14 -
“Randapparatuur”
Leuke apparaten om de muziek een beetje verder op te poetsen Aan de klank van de zaal en de band zelf zal nog flink gesleuteld moeten worden. De zaal heeft twee gladde wanden die recht tegenover elkaar staan. Hierdoor ontstaat een nare resonantie in het laag. De zaal heeft geen lange galm, daarvoor is deze te klein en de zangert zingt één van zijn favoriete tonen echt veel te hard ten opzichte van de rest van zijn stem. Gertjan moet gebruik gaan maken van rand apparatuur om aan de klank op te poetsen
Toepassing Bloktaak 10
Eerst moet Gertjan de zaal aanpakken om deze nare resonanties uit de zaal te halen. Verder blijkt dat de geluidsapparatuur zelf ook niet helemaal lekker klinkt. Net als Gertjan moet je de klank in de zaal kunnen beïnvloeden.
Doel, Aanpassingen verrichting in het klankbeeld om verstoringen te compenseren. Het kunnen aansluiten van een equalizer op de mengtafel. Opdracht 1 • Bestudeer van tevoren op het internet de theorie over de randapparatuur. • Gebruik het vakkenweb, Geluid, klik op het woord Equalizer bij bloktaak 10. Opdracht 2 • Bespreek met je groep welk apparaat en welke snoeren je nodig hebt. • Bespreek met je groep op welke manier je dit apparaat aan gaat sluiten. • Bepaal met je groep hoe je te werk gaat bij de zaal correctie. • Verwerk deze procedure in de notulen en laat ieder het een keer uitvoeren. Pas de viersprong toe Kennis gebied • kennis van het frequentie spectrum, equalizing, snoeren en het aansluiten Beoordeling • de notulen van deze groep • de verbeterde klank door de deelnemers College de Heemlanden
PGO Blokboek Module geluid
Blad -15 -
Toepassing Bloktaak 11
Zang klinkt mooier in een kerk. Dat is omdat een kerk groot is en deze harde wanden kaatsen het geluid terug en dat heet galm. De zaal is te klein en heeft echter geen galm dus die moet erbij gemaakt worden. Gertjan laat de galm uit de Lexicon komen en moet dan bij de rest gemixt moeten worden met de mengtafel. Jullie gaan hetzelfde doen, wellicht dat er zelfs verassende effecten zijn. Voordeel is dat een zangstem ook voller en egaler en dus zuiverder gaat klinken.
Doel, Toevoeging van de galm om zang te verbeteren. Het kunnen aansluiten van een galm effect op de mengtafel. Opdracht 1 • Bestudeer van tevoren op het internet de theorie over de randapparatuur. • Gebruik het vakkenweb, Geluid, klik op het woord Galm effect bij bloktaak 11. • • • • •
Bespreek met je groep welk apparaat en welke snoeren je nodig hebt. Bespreek met je groep op welke manier je dit apparaat aan gaat sluiten. Bepaal met je groep de routing van het galmeffect. Bepaal op welke standen het galmeffect ingesteld moet staan. Verwerk deze procedure in de notulen en laat ieder het een keer uitvoeren.
Opdracht 2 • Je kunt de burgemeester als “Donald Duck” laten klinken. • Bespreek met je groep op welke manier je dit voor elkaar kunt krijgen. Pas de viersprong toe Kennis gebied • kennis van het effect galm, aansluiten en routen van het galmeffect. Beoordeling • De notulen van deze groep. • de evenwichtig gemixte galm door de deelnemers.
College de Heemlanden
PGO Blokboek Module geluid
Blad -16 -
Toepassing Bloktaak 12
De zangert heeft weinig ervaring met het gebruik van een microfoon. Dan weer dicht bij de mond, dan weer er ver vanaf. Daar komt nog bij dat hij één toon afgrijselijk hard kan zingen en het hele kanaal gaat over z’n nek. Zang klinkt ook mooier als alle tonen even hard gezongen worden. Een flinke uithaal kan, maar deze zangert is erg onbeheerst met die éne toon. Dit is voor het publiek niet om aan te horen. Deze stem moet Gertjan met een effect gaan beheersen of begrenzen. Probeer of het jullie ook lukt.
Doel, Aanpassingen verrichting in het klankbeeld om verstoringen te compenseren. Het kunnen aansluiten van een galm effect op de mengtafel. Opdracht 1 • Bestudeer van tevoren op het internet de theorie over de randapparatuur. • Gebruik het vakkenweb, Geluid, klik op Compressor-Limetter bij bloktaak 12. • • • • •
Bespreek met je groep welk apparaat en welke snoeren je nodig hebt. Bespreek met je groep op welke manier je dit apparaat aan gaat sluiten. Bepaal met je groep de routing van het galmeffect. Bepaal op welke standen het galmeffect ingesteld moet staan. Verwerk deze procedure in de notulen en laat ieder het een keer uitvoeren.
Opdracht 2 • Je kunt ook een microfoon pas hoorbaar maken bij erin spreken of zingen. De achtergrond geluiden komen er dan niet doorheen en zijn dan niet meer storend. • Bespreek met je groep op welke manier je dit voor elkaar kunt krijgen. Pas de viersprong toe Kennis gebied • kennis van het effect beheersen, aansluiten en routen van dit effect apparaat. Beoordeling • de notulen van deze groep • de verbeterde klank door de deelnemers
College de Heemlanden
PGO Blokboek Module geluid
Blad -17 -
“Het podium” Hoe richt je een podium in
Op het podium moet een heleboel apparatuur opgesteld worden en dit moet allemaal zo opgesteld worden dat de band er ook nog op kan. Gertjan moet een indeling verzinnen die gebruikelijk is en ook handig.
Toepassing Bloktaak 13
Een zachte zangeres, een hard drumstel, een gitarist die eigenlijk niet kan spelen en een goede toetsenist. Het podium is maar 4 bij 8 meter. Net als Gertjan moet je een indeling verzinnen voor het podium.
Doel, Apparatuur op een podium kunnen indelen en opstellen. Inzicht in sterkte van geluidsbronnen en een handige plaatsing daarvan. Dit is een opdracht die in tweetallen gedaan moet worden. Opdracht 1 • Zorg voor de lijst uit taak 4 met achter elke geluidsbron van de band een type microfoon en welk merk en aanduiding. • Zorg voor de steeklijst uit taak 5. • Bepaal welke snoeren er allemaal nodig zijn en hou rekening met de lengte. • Bespreek met je groep welke apparatuur en instrumenten er allemaal nodig zijn voor de bandleden op het podium • Teken de indeling van het podium met daarin de apparatuur en instrumenten. Kennis gebied • mengtafels, kanalen, monitor mix, monitor set Beoordeling • De tekening van de opstelling van het podium.
College de Heemlanden
PGO Blokboek Module geluid
Blad -18 -