GEMEENSCHAPPELIJKE PREVENTIEDIENST
VEILIGHEIDSEISEN
Veiligheidseisen houtfreesmachine Bijhorend aan offerteaanvraag:…………………… Bijhorend aan bestelbon nr …………………………. Naam en adres scholengroep: Naam en adres school: De hiernavolgende veiligheidseisen behelzen een reeks kenmerken waaraan de aangeboden uitrusting, machine en installatie zeker moet beantwoorden. Ter uitvoering van artikel 8.1. van het KB. van 12/08/93 en zoals gewijzigd door het KB 04/05/99, Richtlijn Arbeidsmiddelen, 89/655/EEG. Formulering van gezondheids- en veiligheidseisen voor levering van installaties, machines, gemechaniseerde werktuigen, PBM en CBM, producten. Algemene veiligheidsdoelstelling en veiligheidsvoorschriften: De (het) geleverde arbeidsmiddel(len) za(u)l(len) moeten voldoen aan: 1. alle van toepassing zijnde Europese richtlijnen en de vigerende Belgische wetten en reglementen inzake veiligheid, gezondheid, hygiëne en milieu en inzonderheid het ARAB, CODEX en het AREI; 2. de voorwaarden van veiligheid en hygiëne niet noodzakelijk voorzien in de wetten en reglementen inzake veiligheid en hygiëne, maar onontbeerlijk om het doel te bereiken opgelegd door artikel 4 KB. 27-3-1998 (B.S. 31-3-1998); betreffende het beleid inzake welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk en artikel 54 quater van het ARAB. 3. het arbeidsmiddel dient de CE-markering te dragen, goed zichtbaar, onuitwisbaar, niet verwijderbaar en gefixeerd aan de machine 4. de constructeur of leverancier verklaart dat hij een degelijke risico-evaluatie heeft uitgevoerd en alle nodige preventiemaatregelen heeft genomen teneinde de mogelijk risico’s tot een minimum te beperken; 5. de opschriften en waarschuwingen op het arbeidsmiddel en toebehoren aangebracht moeten in de Nederlandse taal zijn en de pictogrammen stemmen overeen met de Europese en Belgische normalisatie.; 6. het KB van 12/08/2008 tot uitvoering van de richtlijn van de Raad van de Europese gemeenschappen inzake de onderlinge aanpassing van de wetgevingen van de lidstaten betreffende machines; 7. de wet van 18/12/2002 wet tot wijziging van sommige bepalingen betreffende de veiligheid en de gezondheid van de gebruikers ( aanpassing of opheffing wet 07/07/1994 en wet 11/07/1961 betreffende de waarborgen welke machines, onderdelen van machines, het materiaal, de werktuigen, de toestellen, de recipiënten en de beschermingsmiddelen inzake veiligheid en gezondheid moeten bieden 8. de wet van 28 januari 1999 betreffende de waarborgen die stoffen en preparaten inzake veiligheid en gezondheid van de werknemers met het oog op hun welzijn moeten bieden; 9. het KB van 12/08/1993 betreffende het gebruik van arbeidsmiddelen; 10. bij de levering van scheikundige producten moet de etikettering gebruikt worden die voorgeschreven wordt in het KB van 11/01/1993 betreffende indeling, verpakking, en kenmerken van gevaarlijke preparaten; 11. voldoen aan de wet van 25/02/1991 betreffende de productaansprakelijkheid. 12. het KB van 06/12/2005 tot wijziging van sommige bepalingen betreffende het op de markt brengen van producten ( productveiligheid ) Naleving van de veiligheidsvoorschriften: De geleverde machine(s) za(u)l(len) conform zijn aan de haar (hun) aangaande specifieke voorschriften, en in het bijzonder aan alle van toepassing zijnde Europese richtlijnen (of aan hun omzetting in het nationale wetgeving van één van de lidstaten van de Europese Unie) zoals: • de richtlijn “Machines”2006/42/EG • de richtlijn “Laagspanning”,2006/95/EG (nieuwe richtlijn ter vervanging van 73/23/EEG, gewijzigd door de richtlijn 93/68/EEG. • de richtlijn “Elektromagnetische compatibiliteit”, 89/336/EEG, gewijzigd door de richtlijn 93/68/EEG (van toepassing vanaf 1/1/96 op alle elektronische en elektromagnetische nijverheden) Vanaf 19/07/2009 dienen de geleverde machines te voldoen aan de nieuwe richtlijn 2004/108/EG en volgens het KB EMC 28/02/09; • voldoen aan de laagspanningsnorm EN 60204 ( attest bij te leveren door de fabrikant of leverancier).
• Voldoen aan de ATEX 95 richtlijn 94/9/EG • Voldoen aan de richtlijn 2002/95/EG RoHs norm (WEEE)
• Richtlijn 2003/10/EG van 6 feb 2003 ‘minimumvoorschriften inzake gezondheid en veiligheid met betrekking tot de blootstelling van werknemers aan de risico’s van lawaai’; • KB 16/01/2006 BS 15/02/2006 ‘betreffende de bescherming van de gezondheid en de veiligheid van de werknemers tegen de risico’s van lawaai’ • Codex titel v hfdst III Documenten te leveren door de leverancier: Een specifieke risicoinventarisatie en –evaluatie voor de operator van de machine, een risicotaakanalyse.( M.a.w.: een inventarisatie van de mogelijke toegelaten handelingen, de risico’s van deze handelingen en de te nemen maatregelen om ongevallen van deze handelingen te vermijden) Schriftelijk te overhandigen en ook een exemplaar in een WORD of EXCEL bestand op discette De nodige documenten (o.a.:CE-attesten, EMC-attest, laagspanning-attest, EN 60204, enz….) zijn ons te overhandigen ten laatste op het moment van de levering, conform aan de reglementaire bepalingen (met vertaling in het Nederlands). De volledige instructies aangaande alle aspecten van het in werking stellen van de machine zijn te leveren in de originele taal alsook in het Nederlands, indien de originele taal niet het Nederlands is. Hiermee wordt ondermeer bedoeld: veiligheidsinstructies, gebruiksaanwijzing en installatie richtlijnen en de veiligheidsinstructiekaart. De gevraagde documenten zoals vermeld in de aanvullende eisen Ingeval van machines uit de bijlage IV, een attest van de gevolgde procedure zoals bepaald in de bijlage IV van de machinerichtlijn “Machines”2006/42/EG) Indien, in het geval van machines bestemd om ingebouwd te worden in een machine, of om samengebouwd te worden met andere machines tot één machine, de machine niet gedekt is door de verklaring van conformiteit (“II,§1.A.”) aan de eisen van de machinerichtlijn, maar door een verklaring van het type. II.§1.B, zal deze verklaring moeten vervolledigd worden met een expliciete verklaring van conformiteit aan alle van toepassing zijnde fundamentele veiligheidseisen van de machinerichtlijn (eventueel met de aanduiding van de gebruiksbeperkingen, instructies inzake het installeren, en de voorwaarden waaronder de verklaring van toepassing is). Voor machines die bedoeld zijn om ingebouwd te worden, verbindt de fabrikant zich er toe een technisch constructiedossier te bewaren waarvan het relevante deel aan ons zal voorgelegd worden binnen een redelijke termijn, na een gemotiveerde aanvraag van onze zijde (analoog dossier aan diegene voorzien voor de “Machinerichtlijn” voor volledige machines).
Aanvullende eisen: De machine(s) moet(en) eveneens voldoen aan de volgende aanvullende eisen : • voldoen aan de normen ( met verdere / latere aanpassingen of wijzigingen ): ( de leverancier of fabrikant overhandigt bij de levering hiervan een ondertekende verklaring) ¾ EN –ISO 12100 basisnorm machineveiligheid ( vervanging EN292) ¾ NBN EN 848 productnorm freesmachines voor éénzijdige bewerking met draaiend gereedscap ¾ Noodstoppen en noodstopinrichtingen volgens NBN EN ISO 13850 veiligheid van machines-noodstop-ontwerpbeginselen ( vroegere EN 418) ¾ prEN953 ( afschermingen - algemene eisen voor het ontwerp en de constructie van vaste en beweegbare afschermingen) ¾ NBN EN 954 (onderdelen van een besturingssysteem met een veiligheidsfunctie) ¾ NBN EN 1037 ( afschakeling van de energietoevoer en afvoer energie- voorkoming van onbedoeld in werking stellen) ¾ NBN EN1088 ( blokkeerinrichtingen gekoppeld aan afschermingen)) ¾ EN 60947-5-1 ( herwapenen bedieningsorgaan bij stopbevel via manuele actie)
• de zone met bewegende delen dient: ¾ volledig en rondom collectief beschermd en beveiligd te zijn ( o.a. schermen, bescherming tegen wegvliegende delen en werkstukken,deuren, afneembare delen, aandrijving, draaiende assen,messen enz.); ¾ elke collectieve bescherming dient beveiligd met de nodige veiligheidscomponenten, en al de micro-switchen moeten van het positieve type zijn; ¾ elke collectieve bescherming dient zodanig geconcipieerd te zijn dat de machine enkel kan operationeel gemaakt worden of operationeel zijn van zodra de collectieve bescherming (b.v. toegangsdeuren, luiken enz. ) doeltreffend en veilig gepositioneerd is, De collectieve bescherming dient uitgevoerd volgens de vigerende wetgeving en normen. Ingeval van transparante schermen zijn vervaardigd uit veiligheidsglas dat aan een eventuele impact van een weggeslingerd onderdeel of werkstuk kan weerstaan ( machinerichtlijn; bijlage 1 punt 1.3.3) • een noodstopinrichting met remsysteem en met minstens 2 vergrendelbare noodstoppen van het paddenstoeltype in de directe omgeving van de bedienaar en op een goed zichtbare en bereikbare plaats. Noodstop volledig volgens de norm NBN EN ISO 13850 en rode knop op gele achtergrond en met opschrift noodstop ( attest of verklaring bij te voegen bij de levering door de leverancier of fabrikant); • de uittrekbare steun van de tafel dient een bijkomende noodstop (een noodstopinrichting met remsysteem) te hebben volgens de norm NBN EN ISO 13850 en rode knop op gele achtergrond en met opschrift noodstop ( attest of verklaring bij te voegen bij de levering door de leverancier of fabrikant); • alle schakelaars en bedieningsknoppen zijn minstens uitgevoerd volgens IP54 ( verklaring te leveren door de fabrikant); • het bedieningsorgaan start / stop functie dient zodanig ontworpen dat er een voorrangsfunctie is van de stop op de start. De noodstoppen mogen enkel als noodstop fungeren en apart te zijn van de start / stop bediening. De start en de stop dienen een opschrift te hebben start en stop; • de bedieningsorganen dienen duidelijk en herkenbaar opgesteld en binnen handbereik bedienaar; • geen asbesthoudende producten in en op de machine of arbeidsmiddel, de leverancier geeft hiervan een attest of verklaring; • voorzien zijn van een vergrendelbare hoofdschakelaar en met opschrift hoofdschakelaar; • voorzien zijn van de noodzakelijke beveiligingen tegen mechanische en elektrische risico’s; • voorzien zijn van een minimumspannings/nulspanningsbeveiliging; • spanning verlichting maximum 24 V, de verlichting mag geen stroboscopisch effect veroorzaken; • een noodstopinrichting met remmotor ( o.a. ingeval van gebruik noodstoppen, ingeval onveilige positionering collectieve bescherming enz.); • een maximum geluidsniveau bij vollast van 80 dB(A), ( attest te leveren door de leverancier of fabrikant); • voorzien zijn van trillingsdempers; • de elektrische motor en de elektrische kast dienen een beschermingsgraad te hebben van minstens IP 54 • voorzien zijn van een mogelijkheid tot stofafzuiging. De leverancier dient aan te geven welke veiligheidseisen noodzakelijk zijn om de machine aan te sluiten op het centrale afzuigsysteem van de school; • bij te leveren binnen deze offerte: de nodige hulpstukken voor het veilig hanteren bij het in- en uitzetten van de werkstukken o.a.: opspanschuif, werkstukspanner, aanvoerstuk voor invalsfrezen met spanladen, extra geleiders met vergrendelbare bloksysteem om gemakkelijk de aanslagblokjes te kunnen klemmen; • voorzien zijn van een beschuttingstoestel, aangepast aan de aard van het werk. Het geleidingssysteem dient uitgevoerd via lamellenaanslagset en met afstandhouder en opvulstaaf. Wanneer men langs de geleider werkt, moet het beschermingstoestel iedere aanraking met de frees beletten. De frees en gevaarlijke delen dienen veilig afgeschermd; • achter de geleider dient het freesgedeelte afgeschermd te worden; • de freesas dient bovenaan afgeschermd. Deze is voorzien van een mechanisme dat onafgebroken de geleiding van kleine stukken tussen de 2 delen van de geleider verzekert; • voorzien zijn van frezen met spaandiktebegrenzing ( attest te leveren); • de verticale freesas moet kunnen geblokkeerd worden • ergonomische bediening en instelling ( o.a: plaatsing gereedschap, plaatsing werkstuk enz.) • bij manuele bediening ( instelling gereedschap en werkstuk) dient men een duidelijk zicht te hebben over het werkstuk,; • de elektrische onderdelen, verlichting en veiligheidscomponenten in de machine dienen een beschermingsgraad te hebben van minstens IP54 ( attest te leveren door de leverancier of fabrikant) • al de gemonteerde veiligheidscomponenten dienen van het positieve type te zijn ( micro-switchen). De inschrijver toont dit aan met attest. • de elektrische bedieningskast of de deur van de besturingseenheid dient voorzien van een efficiënte beveiliging. Deze deuren worden minstens voorzien van slot en sleutel. • Automatisch aanvoerapparaat ( aandrijver): volledig afgeschermd ter hoogte van de aandrijfrollen zodanig dat de handen of vingers niet kunnen geklemd worden tussen het werkstuk en de aandrijfrollen. Pneumatische aandrukstukken moeten zo gebouwd zijn dat het onmogelijk geklemd te geraken tussen aandrukstuk en werkstuk.
• Automatisch aanvoerapparaat: bij gebruik van de noodstop ( machine) of stopfunctie ( machine) schakelt zowel de machine als aanvoerapparaat uit • Automatisch aanvoerapparaat:het aanvoerapparaat moet zodanig vergrendelbaar zijn op de machine dat op ieder draaipunt de veiligheid wordt gegarandeerd en ieder risico is uitgesloten op verkeerde instelling • alle bijkomende uitstekende delen van de machine dienen zo geconcipieerd te zijn dat ze geen aanleiding geven tot vallen of stoten; • voorzien zijn van Nederlandstalige opschriften en aanduiding van alle noodzakelijke instructies ( o.a. bediening en veiligheid); • een onderhoudsboekje in het Nederlands; • een Nederlandstalige veiligheidsinstructiekaart ( te leveren door de leverancier of fabrikant); • volledige onderhoudsinstructies in het Nederlands (te leveren door de leverancier of fabrikant); • volledige veiligheidsinstructies in het Nederlands (te leveren door de leverancier of fabrikant); • volledige gebruiksinstructies in het Nederlands (te leveren door de leverancier of fabrikant); • opgave restrisico’s door de leverancier of fabrikant; • opgave door de leverancier of fabrikant van de te respecteren veiligheidszone en bedieningszone. • opgave opleiding personeel in uren; • opgave welke PBM’s te gebruiken; • aanbevelingen voor het fabricageproces: het betreft hier een beschrijving van instellingen en gebruikswijzen die enerzijds optimale werkingsvoorwaarden zullen scheppen maar waarin anderzijds alle veiligheidsaspecten zijn verwerkt; • instructies starten/stoppen van de machine: het betreft hier de instructies die de werkfase vooraf gaan, en erop volgen ( o.a. controle aansluitingen, laatste beproeving van de veiligheidsinrichtingen, stappen starten en stoppen).
Installering en aansluiting van de machine : De volledige aansluiting van de machine dient te gebeuren door de leverancier conform het AREI, de vigerende wetgeving en normen en wetgeving inzake industriële installaties.
Demonstratie en voorlopige oplevering: Bij de demonstratie en voorlopige oplevering dient er mogelijkheid te zijn tot uitvoering van proeven, door een bevoegd persoon aangeduid door het GO! ( Onderwijs van de Vlaamse gemeenschap). De volledige aansluiting van de machine dient te gebeuren door de leverancier conform het AREI, de vigerende wetgeving en normen, de ATEX richtlijnen en wetgeving inzake industriële installaties
Algemeen: De inschrijver / leverancier bezorgt ten laatste op de dag van de aansluiting, aan de school een door een EDTC opgemaakt zoneringsplan horende bij de machine, dit ter aanvulling bij het explosieveiligheidsdocument van de school
Hoger genoemde eisen maken deel uit van de aankoopvoorwaarden. Het niet naleven ervan kan leiden tot het verbreken van de koop of iedere maatregel overeenkomstig de verkoopsvoorwaarden. Ingeval van niet volledige of degelijke controleerbaarheid tijdens de demonstratie of de voorlopige oplevering van de machine inzake de gestelde bovengenoemde voorwaarden veiligheidseisen, kan het GO!, en dit volledig ten laste van de leverancier, een EDTC (Erkende Dienst Technische Controle) aanduiden en vragen of aan de gestelde eisen is voldaan. Ingeval uit het controleverslag van deze EDTC blijkt dat niet is voldaan uit de gestelde veiligheidseisen dient de leverancier de nodige aanpassingen uit te voeren inclusief de conformiteitsverklaring om conform te zijn aan de offerteaanvraag of bestek.
De inschrijver voegt bij zijn offerte een verklaring dat de machine,( inclusief de installering en aansluiting ), volledig aan de gestelde veiligheidseisen, de algemene doelstellingen, de naleving van de veiligheidsvoorschriften, de aanvullende veiligheidseisen, de gestelde voorwaarden, de vigerende Belgische wetgeving, de vigerende gemeenschapswetgeving, de CODEX, het ARAB, het AREI en de Europese Richtlijnen, inclusief de toepassing van het artikel 54quater van het ARAB (voorkomingsbeleid) en het KB van 12/08/1993 betreffende het gebruik van arbeidsmiddelen voldoet. Visum preventieadviseur
Handtekening verantwoordelijke school
