‘Zijn jullie nou zo dom?’ geeft antwoord op pagina 3
10 Dinsdag Juni2008
Werkt bevrijdend.
Wetenschap
Kernfusie: schone en goedkope energie voor miljoenen jaren
Kunnen wij jou ook als freelancer in de ICT verwelkomen?
Frankrijk krijgt een immense fusiereactor. De Nederlander Niek Lopes Cardozo werkt er aan mee. ‘De wereld moet op een of andere manier worden gered.’ 10 ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
www.it-staffing.nl
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Uno, due, tre
Doe geen aangifte van verkrachting Verkracht door je neef? Dan hoef je nog niet per se aangifte te doen, vinden de vrouwen van de grote Turkse moslimkoepel Milli Görüs. Daarom steunen ze imam Bahaeddin Budak, die een verkracht meisje drie opties gaf: óf aangifte doen, óf een buitenstaander in vertrouwen nemen, óf haar neef vergeven. Bovendien kon ze maar beter niet in één ruimte met een man verkeren. Na dit advies kreeg Budak zijn congé van de Hogeschool Inholland. Ten onrechte, aldus de boze moslima’s. ‘Was het beter geweest als hij koste wat het kost haar had gedwongen om dit aan haar familie te vertellen?’ ‘Kan iemand mij nou uitleggen waarom die man ontslagen wordt, terwijl hij gewoon aangeeft wat de religie in dit soort zaken toestaat!’ P03
Hema
Hunkeren naar worst
Gezondheid
Doneren van organen niet automatisch Het kabinet voert geen systeem in waarbij iedereen die geen registratieformulier inlevert vanzelf als donor te boek staat. Het erkent dat er een enorm organentekort is, maar houdt vast aan het principe dat orgaandonatie een uitdrukkelijke keus moet zijn. In landen met het ‘geenbezwaarsysteem’ zijn meer donoren, maar er is geen hard bewijs dat dit door het systeem komt. De ministerraad bespreekt de zaak vrijdag.
Vodafone zoekt een Decision Support Controller die van aanpakken weet. Denk je dat jij diegene bent die Vodafone in staat stelt nog betere beslissingen te nemen? Kijk dan snel op vijzelaar.com of bel 035 692 55 30.
continuïteit in finance
Milli Görüs
Als je in Albanië woont en Holland mist, heb je binnenkort in ieder geval de webwinkel van de Hema om je nog een beetje thuis te voelen. Een foto-album, de Jip en Janneke kinderchampagne of een tuinsetje. Alleen de beroemde worsten van het oer-Nederlandse warenhuis zijn niet verkrijgbaar. P09
Decision Support Controller Vodafone (m/v)
Als een jong veulen dartelde Oranje over het veld. De jongens van Marco van Basten domineerden tegen wereldkampioen Italië. P23
KLAAS JAN VAN DER WEIJ/SPORTSTATION
2
Nieuws
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
KALTAM IBRAHIM (38) Woonde in: Faride, twee dagen reizen richting grens. Vluchtte: Een jaar en vier maanden geleden. Arabische strijders, Ouassai genaamd, kwamen ‘s nachts het dorp in om paarden te stelen. Ze gingen weg, maar kwamen ‘s morgens terug. Wij hadden geen wapens en daarom konden ze vijftien mannen doden, onder wie de mijne. Ze bleven drie dagen en in die tijd mochten de doden niet worden begraven. Terug: Sommige bewoners zijn teruggegaan, maar er is niets te eten. Ik blijf daarom in het kamp. Hier is genoeg. Droomt over: Schietpartijen en mensen die dood zijn. Ik heb zeven mannen verloren. De laatste twaalf dagen geleden, een neefje van vijf door diarree. Ik heb geen mooie dromen.
REUTERS
BUSH NAAR EUROPA President Bush brengt deze week zijn laatste belangrijke bezoek aan Europa. In Slovenië woont hij vandaag een Amerikaans-Europese top bij. Op de agenda staan onder meer het vredesproces in het MiddenOosten, klimaatverandering, het Iraanse atoomprogramma, de voedselcrisis en de spanningen met Servië sinds de onafhankelijkheid van Kosovo. Verrassingen worden niet verwacht. Later bezoekt Bush Duitsland, Italië, het Vaticaan, Frankrijk, Engeland en Noord-Ierland.
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Overleg Fatah en Hamas De rivaliserende Palestijnse partijen Fatah en Hamas hebben ‘een sfeer van vertrouwen en wederzijds respect’ hersteld. Dat is de uitkomst van een tweedaags overleg in Dakar. De twee partijen zijn slaags met elkaar sinds Hamas een jaar geleden de Gazastrook bezette en de Palestijnse Autoriteit, geleid door Fatah, buitenspel zette.
Kubus Architect Rem Koolhaas heeft gisteren zijn ontwerp gepresenteerd voor een grote kubus in het centrum van Rotterdam. De kubus, van 85 bij 85 bij 85 meter, komt tussen Beurstraverse (beter bekend als de Koopgoot), Lijnbaan, Binnenwegplein en Coolsingel, waar nu een bankgebouw staat. Er komen winkels en woningen in en het dak wordt een plein. Inkepingen moeten overal daglicht binnenlaten.
DJINET IBRAHIM (30) Woonde in: Angereda, 35 kilometer richting grens. Vluchtte: Een jaar en vier maanden geleden. Daarna nog vier keer, de laatste keer een maand geleden. Dertig Janjaweed-strijders vielen ons aan. Ze zeiden: ‘Jullie zijn van de Tora Bora.’ Dat is een groep die vecht tegen Arabieren. Ze maakten alles kapot en verbrandden de hutten. Ze stalen duizend geiten. Er vielen zeven doden, onder wie mijn broer, een oom en een vriend. Zelf raakte ik gewond door een kogel uit een hagelgeweer. Terug: De Janjaweed zijn daar nog steeds. Als de Eufor ze verjaagt, kunnen we terug. Droomt over: Als ik slaap, komen de beelden terug.
DEJI MESEAM (28) Woonde in: Desu, een dorp bij de grens met Soedan. Ik was daar boer en zorgde voor mijn zes kinderen. Vluchtte: Toen de Arabieren kwamen. Ze vielen ons dorp om vier uur in de morgen aan. Ze doodden mijn vrouw en vele anderen. Terug: Ik kan niet terug. Ik ben te bang. Ik blijf hier voorlopig. Daarom bouw ik nu een hut hier in het kamp. Droomt over: Lekker eten.
FOTO’S ARNOLD KARSKENS
Afrika Vluchtelingen wachten in kampen op terugkeer naar huis
Stemmen uit Tsjaad In en rond de Soedanese regio Darfur zijn meer dan een miljoen mensen op de vlucht. Zestig Nederlandse mariniers proberen sinds deze maand buurland Tsjaad iets veiliger te maken voor de ontheemden. Arnold Karskens GOZ BEÏDA
...
Gestoken in een witte djellaba sjokt chef du village Bako Moustapha (60) langs verbrande hutten. ‘De aanval was in november vorig jaar. Op paarden en kamelen kwamen ze ’s morgens tussen vier en vijf aangereden en begonnen gelijk met vernielen wat goed en heel was.’
De kurkdroge, zwarte grond in het zuidoostelijke Tsjadische dorp Leboutigué is bezaaid met gebroken aardewerk. De rondbuikige dorpschef verzucht: ‘Ze namen zelfs de deuren van de school mee. De graanmolen is geplunderd, net als de enige winkel van het dorp.’ Acht mensen werden gedood, de rest pakte zijn kinderen en vluchtte. De angst zit diep. Van de oorspronkelijke 720 inwoners zijn er maar 55 teruggekeerd. Een verwoest dorp enkele kilometers verder is nog steeds verlaten. De aanvallers waren Arabische nomaden die de landbouwers van hun gronden verdrijven. Door deze etnische schoonmaak zijn
Nederlandse mariniers moeten het veiliger maken voor de ontheemden 180.000 Tsjadiërs op de vlucht geslagen. Ze zitten nu samengepakt in tientallen kampen langs de grens. De Europese troepenmacht Eufor, opgericht in maart, moet hun veiligheid en eventuele terugkeer mogelijk maken. In het zuidoostelijke departement Dar Sila zijn sinds vorige week ook zestig Nederlandse mariniers gestationeerd. Ze zijn als verkennings-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................................................................................................
eenheid ingebed bij een vierhonderd man sterk Iers bataljon. In Dar Sila wonen ook 36.000 vluchtelingen uit Soedan. Tsjaad herbergt in totaal meer dan 257.000 vluchtelingen, die na vijf jaar nog altijd weinig uitzicht hebben op terugkeer. In het vluchtelingenkamp Djabal vertelt kampvertegenwoordiger Daoud Abdul Rassoul (35): ‘Ik kan alleen terug als een internationale troepenmacht het gebied omringt en de Janjaweed ontwapent.’ Hij vindt de komst van de Eufor prima. ‘Mensen zijn minder angstig en durven nu verder uit het kamp te lopen. Maar in Darfur kunnen ze niks aan de situatie veranderen.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...........................
Selectie werkzaamheden: Landelijk (bus/tram) De acties in het streekvervoer worden voor onbepaalde tijd hervat. Houdt u de berichten in de media in de gaten over de beëindiging van de acties. De bussen en trams van HTM, GVB, RET en de bussen van het GVU en Syntus rijden wel. Venlo (bus) Wegwerkzaamheden Veolialijnen 83 en 85. Halte Albertushof dagelijks tussen 9 en 15 uur vervallen.
Vandaag
Morgen
Het is vandaag de laatste mooie zomerdag in een lange rij met veel te warme dagen voor de tijd van het jaar. Het is zonnig, vanuit het noorden neemt de bewolking al wat toe. Dit is voorbode voor een weersomslag. Het blijft droog en de maxima lopen uiteen van 18 graden in Den Helder tot 25 in Maastricht. De wind waait matig, kracht 3-4 Beaufort boven land.
Vanaf woensdag wordt ons weer bepaald door een lagedrukgebied boven Scandinavië. We krijgen een flinke bel frisse lucht voor onze kiezen. Het maximum ligt morgen op 17 graden. Bij de frisse lucht wordt ook regen geserveerd. Elke dag kan er wel een buitje vallen. De hele week houden we dit frisse weer. Misschien wel tot ver na het weekend.
Rotterdam (bus) Wegwerkzaamheden Achterdijk RETlijnen B12 en 33. Halten Burgemeester Bosstraat, Vliegveldweg en Noorderlaan vervallen. Huizen (bus) Wegwerkzaamheden Connexxionlijnen 100, 101, 102, 103, 114 en 115. Halten ’t Merk, Drie in Eén, Fauna, De Haar, Jol, Weideweg, Kostmand, Haarstedelaan en Busstation vervallen. MEER OP: WWW.DEPERS.NL/9292OV ONDERWEG? BEL 0900-9292 (€ 0,70 P/M) OF KIJK OP MOBIEL.9292OV.NL
Nieuws
3
Debat Moslima’s steunen ontslagen imam
KAMP ORANJE
Milli Görüs: geen aangifte doen bij verkrachting
JOJANNEKE VAN DEN BERGE
...
EK-verslaggever Dagblad De Pers
[email protected]
Een vrouw die is verkracht, hoeft niet per se aangifte te doen, vinden de vrouwen van de Turkse moslimkoepel Milli Görüs. Peter Wierenga AMSTERDAM
...
De Hogeschool Inholland ontsloeg vorige week de Turks-Nederlandse imam Bahaeddin Budak, die daar islamdocent was. Budak had in zijn rubriek op de website van de Nederlandse Islamitische Omroep een vraag behandeld van een 17-jarig meisje van Turkse afkomst. Zij was verkracht door haar neef. Budak begon zijn antwoord met de opmerking dat een vrouw niet alleen in een kamer mag verblijven met een man omdat dit risico’s geeft. Hij gaf haar drie opties: óf aangifte doen, óf iemand buiten de familie inlichten, óf haar neef vergeven en zwijgen. Dat is niet volgens de Nederlandse rechtsorde en past niet in ‘de Nederlandse cultuur’, oordeelde directeur Geert Dales van de Hogeschool. Verkrachting is een zwaar misdrijf en daarom had Budak erop moeten aandringen sowieso aangifte te doen. Onbegrijpelijk, aldus voorzitter Canan Uyar van de vrouwenfederatie van Milli Görüs. ‘Het is een gepast advies’, schrijft ze op het internet, onder de kop: Imam Budak heeft correct gehandeld. ‘Wat zou Inhollands reactie zijn als dit meisje vervolgens zou zijn verstoten, met dwang was uitgehuwelijkt aan haar neef of vermoord zou worden? Als moslimvrouw sta ik volledig achter zijn advies. (…) Maar dat het schoolbestuur een docent gaat ontslaan omdat hij een vraag beantwoordt met de argumenten uit de
Koran en overleveringen is onbegrijpbaar.’ Uyar staat niet alleen in deze visie. De achterban van de Turkse moslimkoepel telt zo’n dertigduizend personen. En Uyar is nog wel van de relatief gematigde tak. Ook in de tientallen reacties op de website klinkt verbittering door. De vrijheid van meningsuiting geldt kennelijk niet voor een imam, zo constateren moslims. ‘Heel ouderwets om de vrouw de schuld te geven van verkrachting,’ zegt Clementine van Eck. Zij is eerwraakdeskundige, vooral bekend met de Turkse gemeenschap. ‘Dit is typerend voor het oosten van Turkije. Daar wordt in dit soort zaken altijd de vrouw vermoord. De man krijgt nooit de schuld.’ Van Eck erkent wel het risico van een aangifte. ‘In de rechtszaal is het vaak het ene woord tegen het andere, met als gevolg hooguit een taakstraf. Intussen is de eer van het meisje door alle publiciteit besmeurd en kan ze een huwelijk wel vergeten. Of loopt ze zelfs het risico om vermoord te worden.’ De deskundige, die vaak samenwerkt met politie en justitie, pleit daarom voor zwaardere straffen voor verkrachting. Tot die tijd wijst zij slachtoffers op een tussenoplossing. ‘Het slachtoffer kan een melding doen bij de politie.’ Het verschil met aangifte is dat er geen strafzaak volgt en de dader niet wordt ingelicht. ‘Maar hij staat dan wél in de politiesystemen. Zo’n dossier kan in latere zaken een rol spelen.’ Milli Görüs was niet bereikbaar voor commentaar. 1 http://imambudak.wordpress.com
Collector’s item
Op is op: de Barack Obama-pop Redactie buitenland AMSTERDAM
SARA ABDEL RASOUL (±27) Woonde in: Tesou, bij de grens met Soedan. Vluchtte: Drie jaar geleden, nadat Arabieren op paarden en kamelen
het dorp aanvielen. Terug: Kan niet. Mijn man is naar Libië gegaan om te werken. Hij stuurt ons geld en kleren. Droomt over: De gevechten die me nog altijd bang maken.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................................................
Argus Robben zat tijdens Nederland-Italië op de bank
...
Barack Obama is nog maar net de Democratische presidentskandidaat en nu al heeft hij zijn eigen pop. De Duitse poppenmaker Marcel Offermann maakte een 36 centimeter
hoog evenbeeld. De pop is in beperkte oplage van 999 exemplaren voor 139 euro via internet te koop. Offermann maakte eerder poppen van prinses Diana, bondskanselier Angela Merkel en paus Benedictus XVI. 1 www.puppenklinik.biz
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................
V
ier jaar geleden nodigde John Heitinga me na de laatste oefenwedstrijd voor het EK in Portugal uit voor een avondje in de Amsterdamse club Jimmy Woo. Ik liet verstek gaan. Maar Johnny, toen nog niet samen met de lieftallige zus van Boudewijn Zenden, CharlotteSophie, was volhardend. Terwijl het Nederlands elftal inmiddels in Albufeira buffelde voor de Europese titel bleven de sms’jes komen. Voor de wedstrijd, na de training, ‘Hé schatje dit, hé schatje dat.’ Ga er ook maar aan staan, continu met tig mannen op een kluitje. Zowel Romario als Ronaldo predikt dat seks de voetbalprestaties verbetert. Maar zoals bij elk internationaal toernooi waren de contactmomenten met vrouw dan wel vriendinlief ook de afgelopen weken spaarzaam. Een kwartiertje na de oefenwedstrijd tegen Denemarken – sommige spelers waren wat laat, maar de KNVB was onverbiddelijk: jammer dan heb je nog maar tien minuten – , tussen de trainingskampen in Noordwijk en Hoenderloo één avond naar huis, en dan was er nog een dagje voor het vertrek naar Zwitserland. Nee, een sekspot, pardon, vetpot is het niet. Een man zou van minder breken. Een jaar of wat geleden werd daarom gebruikgemaakt van de diensten van een caféhouder in Hoenderloo. Hij had een smoelenboekje van dames waaruit de voetballers discreet konden bestellen tijdens het trainingkamp. Het heerschap huist inmiddels in een riante Hoenderlose villa. Mogelijk kunnen de spelers het deze keer nog uithouden tot aanstaande vrijdag als ze hun vrouwen weer zien tijdens een diner en overnachting. Op kosten van de KNVB. Sylvie van der Vaart-Meis liet in een interview al weten haar ‘Rafje’ helemaal ‘uit elkaar te willen trekken’. Wel lullig voor vrijgezellen zoals Ibrahim Afellay. Wat moeten zij? De dames in hun verblijf, het Beau Rivage hotel, zullen ze met hun wittesokken-in-slippers outfit in ieder geval weinig kunnen bekoren. Wellicht heeft de meneer uit Hoenderloo een broer in Lausanne. 1
Van Dale geeft antwoord
Van Gaal en de taal Voetbaltrainers vallen vaak op door hun taalgebruik. Blijkbaar gaat het hier om bovengemiddeld creatieve geesten, die moeiteloos nieuwe woorden en begrippen als hotsknotsbegoniavoetbal (wijlen Bert Jacobs), scorebordjournalistiek (Co Adriaanse) of Klokketorense Boys (Fritz Korbach) uit hun mouw schudden. Een bijzonder staaltje staat op naam van Louis van Gaal. Deze stuurse oefenmeester, die volgens ingewijden trouwens een hart van goud moet hebben, sprak op een persconferentie de verzamelde journalisten eens als volgt toe: ‘Zijn jullie nou zo dom of ben ik nou zo slim?’ Van Gaal past hier een beproefde drogredenering toe. Hij suggereert namelijk dat er in totaal niet meer dan twee mogelijkheden bestaan: ‘journalisten zijn dom’ en ‘Van Gaal
is slim’. Welke mogelijkheid je ook kiest: Van Gaal komt er altijd goed uit. In werkelijkheid zijn er natuurlijk vier mogelijkheden, waar er twee partijen zijn in een wereld waar je bovendien dom of slim kunt zijn. De andere twee zijn: ‘Van Gaal is dom’ en ‘journalisten zijn slim’. Dat Van Gaal die twee mogelijkheden niet noemde, kan geen toeval zijn. In de argumentatieleer staat
deze truc bekend als de ‘drogreden van de meervoudige vraag’. Bij deze drogreden gaat men ten onrechte uit van een bepaalde veronderstelling die in de vraag verstopt zit. Een ander voorbeeld hiervan is: ‘Wie heb je vandaag nou weer lastiggevallen met je gezeur?’ Het heeft er alle schijn van dat die Van Gaal een bijzonder slimme man is. 1 www.depers.nl/vandale
Hedendaags Nederlands € 89,50
De Vier
4
DE WERELD VOLGENS
KOSTER + JOJANNEKE HET DISCUSSIEPANEL
Q&A 06-45793XXX
Spruitjeslucht ‘Ik wijt de aandacht aan de affaire vooral aan de spruitjeslucht die door Nederland waait.’
Privacylessen met Manon Thomas en Pieter: ‘Veel fruit en geen seks’ Manon Thomas en Georgina-kusmaatje Pieter van der Wielen kwamen naar Artis om ons te waarschuwen voor internetliquidaties. ‘De Volkskrant is erger dan Privé.’ De verslaggeefster van Shownieuws begon gistermiddag in Artis bijna te stampvoeten toen Pieter van der Wielen niet wilde meewerken aan (u hoort nu de denkbeeldige voiceover van Shownieuws al ronken) HET EERSTE EXCLUSIEVE INTERVIEW NA GEORGINAGATE. ‘Later misschien’, glimlachte hij koelbloedig. ‘Dat doe je tóch niet’, probeerde ze hopeloos. ‘Doe nou, het geluid staat al klaar.’ De jongen van Privé glimlachte stijlvol: ‘Ben blij dat hij niks zegt, want dan hebben wij het als eerste.’ Op zijn buik bungelde een camera: ‘Moet je woensdag maar lezen. Met foto’s en al.’ Wat was er nu weer aan de hand? De VPRO-wetenschapsjournalist die op een filmpje zoenend werd vastgelegd met Jort Kelder-vriendin Georgina Verbaan zat samen met onder anderen Manon Thomas, dat andere opgejaagde internetslachtoffer, in een panel over privacybe-
DE HIPHOPPERS
Def P. FRISO SPOELSTRA / HH
Slachtoffers van internethypes: (midden) Pieter en Manon. KEES FUNKE KÜPPER
scherming. Ach, u weet hoe dat gaat. Dit was zo’n typische middag, vlak voor een voetbalwedstrijd, om ons geweten nog even schoon te wassen. Want, het wás natuurlijk ook een schande dat wij (ook de website van deze krant) die gestolen vakantiefoto’s van La Thomas op internet hadden gedumpt en verslag hadden gedaan over Georginagate. ‘Hierbij vind ik de houding van de Volkskrant erger
dan Privé’, zei Van der Wielen. ‘De serieuze media berichtten er net zo hard over als de roddelbladen, alleen deed de kwaliteitspers dat op een zeer hypocriete manier. Ze maakten melding van de hype, maar vertelden natuurlijk wel even wat er was gebeurd.’ Hij wilde niks zeggen over de zaak zelf. De naam van Georgina valt ook de hele middag niet. Hij omschrijft het voorval als ‘zoenen
met een medepresentator op zaterdagavond.’ ‘Normaal gesproken zou niemand in de tuin gaan liggen van een wetenschapsjournalist’, smaalt hij. ‘Nu ineens wel. Ik wijt de aandacht voor deze affaire vooral aan de spruitjeslucht die door Nederland waait. Gij zult niet echtbreken, gij zult niet uw naastens vrouw begeren of zijn Opel Kadett afpakken.’ Van der Wielen moest zelfs constateren dat weekblad Weekend 2.500 euro aan zijn buren had geboden om informatie over hem los te laten, iets wat de aanwezige Weekend-medewerker Marc van der Linden langdurig en herhaaldelijk ontkende. Ongelofelijk allemaal, maar ook Koster en Jojanneke (de hypocrieten) penden alle details graag nog eens voor u op. (Sorry Shownieuws, lekker puh Privé). Of Van der Wielen misschien nog een adviesje had? Weer een dun lachje: ‘Ja, veel groente en fruit eten.’ Ook Manon Thomas kon na negen maanden internetinquisitie eindelijk weer een beetje grinniken. De voormalige TROS-presentatrice was met haar man naar Artis gekomen. Haar tip? ‘Nooit meer seks. Of heb je iets beters...’ Ze keek hulpbehoevend naar haar man en die zei: ‘Ja, emigreren naar een land zonder internet.’ 1
Geen Stones-mentaliteit bij Osdorp Posse ‘We willen niet eindigen als een oudelullengroepje’ De Amerikaanse band Van Halen haalde 59 miljoen euro op met de reunietour. De Stones rollatoren nog altijd het podium op. Maar de zelfverklaarde uitvinders van de Nederhop uit Osdorp vinden zich te oud om nog langer de hossende menigte te bekoren. Ze kiezen de AOW voor hun geld. Volgend jaar is Osdorp Posse’s twintigste verjaardag en dat vieren ze met een afscheidstournee. Def P., IJsblok, King, Seda en Deegmeester Daan worden zelf veertig. Pascal Griffioen alias Def P.: ‘We willen niet
eindigen als een oudelullengroepje.’ De langst bij elkaar zijnde hiphopgroep van Nederland was bang te worden afgeserveerd door het publiek. Afgeserveerd? De grijze vijftigers van The Police speelden voor uitverkochte zalen. Zelfs The Eagles kwamen weer bij elkaar. Toch vrezen de hiphoppers dat oudedagsjicht hen op hun veertigste ervan weerhoudt ‘de heftigste op het podium’ te zijn. Nu heeft de Posse huilende fans aan de lijn. ‘Van die stoere kerels. Ze hielden het niet droog.’
Voor Posse-groupie van het eerste uur Michiel Niemandsverdriet komt het nieuws als een schok. ‘Het blijft toch in je hart zitten. Maar het ging al niet zo goed meer. En op die leeftijd krijg je er geen fans meer bij.’ Toch heeft de Posse nog altijd een kleine duizend (891) vrienden op Hyves. Ietsje minder dan de 6.000 van Brainpower of de 11.601 aanhangers van Lange Frans en Baas B. Net nu we bijna fan dreigden te worden, stoppen jullie ermee. Dan maar weer naar zo’n reünietoernee van Doe Maar. 1
‘Qua beleving pas ik toch meer bij mannen dan bij vrouwen’ Voor Dick Advocaat was hij een belager tijdens het EK ‘04. Robert Heukels, oud-adjunct van Sportweek, staat nog steeds op de zwarte lijst van de ex-bondscoach. ‘Hij zit inmiddels op een voor hem betere plek. Hij is nu hoofdredacteur van Libelle’, zei Advocaat. ‘Ik heb geen idee waarom Advocaat zo boos is. En ik ben nu chef verslaggeving bij Margriet. Advocaat heeft de klok ergens horen luiden...’
‘Ik wilde niet op mijn veertigste een zure sportjournalist zijn’ Het doet u niets? ‘Het interesseert me niet. Henk Spaan heeft ook een keer een smerig stukje in Het Parool geschreven. ‘Deze meneer gaat nu de Margrietdames uitleggen wat buitenspel is’.’ Ze hebben ongelijk? ‘Ik wilde niet op mijn veertigste een zure sportjournalist zijn. Daarom zit ik nu bij Margriet. Ik wilde mezelf ontwikkelen.’ Door voor vrouwen te schrijven. ‘Je kunt er wel arrogant over doen, maar Margriet en Libelle hebben heel veel lezers. Bij Sportweek was ik altijd de tweede man. Ik wilde door het glazen plafond heen.’ En nu bent u ook geen hoofdredacteur bij Margriet. ‘Het is een opstapje. Eigenlijk wil ik wel weer graag bij een sportmagazine. Misschien wel weer bij Sportweek. Qua beleving pas ik toch meer bij mannen dan bij vrouwen.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Goed nieuws
G
HANS
WIEGEL
oed nieuws is geen nieuws, zegt de journalistiek. Rellen, gedoe, narigheid. Je kunt er kolommen over volschrijven. Kijk naar het beeld dat er vaak van onze jeugd wordt neergezet. Onbeschoft, bedreigend, ontspoord, aan de drank en aan de drugs. Die jongeren, kinderen soms nog, zijn er. Hoe komt het dat ze zo zijn? Opvoeding, omgaan van ouders met hun kinderen, dat zijn bepalende factoren. Hoe gaat het nu echt met onze jeugd?
Goed nieuws! Heerlijk om te lezen. We kunnen trots zijn op onze jeugd. Maarten Prins, onderzoeker aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, heeft onder maar liefst 13.000 middelbare scholieren een enquête gehouden. Zijn conclusie: met de meeste jongeren gaat het goed. Ze doen het goed op school en voelen zich gelukkig. ‘De jeugd deugt’, zegt de onderzoeker. Hoe kinderen zich gedragen wordt in heel belangrijke mate bepaald door de omstandigheden waarbinnen ze op-
groeien. Vooral door hun gezin, hun ouders. De meeste kinderen gehoorzamen hun ouders en zien hen als voorbeeld, zegt Prins. Natuurlijk houden kinderen zich niet altijd aan de regels die hun ouders stellen. Dat hoort bij het opgroeien. Grenzen opzoeken. Wat niet mag is mooi om toch te doen. Dat is niet erg. Dat is ook spannend. Als sommigen vroeger aan mij vroegen: hoe voeden jullie je kinderen op?, antwoordde ik – met een uitgestreken gezicht – streng, maar rechtvaardig. Zo streng waren we trouwens niet. Maar wel soms, als het echt nodig was, een grens stellen of doen alsof we boos waren. Terwijl we het eigenlijk wel
mooi vonden. Als je als ouders van je kinderen houdt, voelen ze dat precies aan. De uitkomst van het Nijmeegse onderzoek is, dat blijkt dat jongeren die streng en liefdevol worden opgevoed, zich het gelukkigst voelen en het best presteren. De meeste ouders voelen dat intuïtief aan, gewoon omdat ze van hun kinderen houden en trots op hen zijn. Goed nieuws, de uitkomst van het onderzoek van de Universiteit van Nijmegen, dat deze eenvoudige waarheid bevestigt. Het stond bijna nergens in de krant. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Rappers geluk
Kijkers geluk
Elke dag een kater en dan dit...
Osdorp Posse houdt ermee op, maar Lange Frans is niet te stoppen. Hij trouwde gisteren in Osdorp, jaja, zijn zwangere vriendin Daniëlle.
Lange Frans fijn getrouwd, maar ook de televisiekijker krijgt goed nieuws. Veronica stopt met het geflopte Lange Frans stelt Kamervragen.
Arme Amy Winehouse heeft het al zo zwaar. Dit weekend kreeg ze heel de wereld over zich heen door een filmpje waarin ze een racistisch liedje zingt. Ze bood maar meteen haar excuses aan.
Binnenland
5
Bijtertjes Agressieve honden alsnog gedood
Pas op: de pitbull komt terug Merel van Leeuwen AMSTERDAM
...
De pitbull komt terug. Vijftien jaar geleden kregen de honden het stempel ongewenst en konden ze alleen al op basis van hun uiterlijk in beslag worden genomen. Dat is nu verleden tijd. Wel worden agressieve pitbulls van straat geweerd. Minister Gerda Verburg (Landbouw) maakt hiermee een einde aan de omstreden Regeling Agressieve Dieren (RAD) die in 1993 werd ingevoerd nadat drie kinderen door pitbulls waren doodgebeten. Ze komt met nieuwe regels voor agressieve dieren. Aanleiding is een rapport van een onderzoekscommissie die stelt dat het aantal bijtincidenten sinds de invoering van de RAD niet is verminderd. Wel bijten pitbull terriërs vaker dan andere honden, maar het gaat om een
klein aantal. Dat rechtvaardigt onvoldoende het doden van de honden, aldus de commissie. De afgelopen vijftien jaar waren pitbull terriërs illegaal. Je mocht ze niet houden en niet fokken. Blijkbaar trokken veel mensen zich hier niets van aan, want het aantal pitbulls dat de afgelopen jaren in beslag is genomen, is alleen maar gestegen. Vanaf 2000 tot medio 2007 waren het er ruim tweeduizend. Deze pitbulls werden ondergebracht in kennels. Een daarvan is Dierenhotel Het Tolhuis in Nieuwleusen. In het pension is onder meer plek voor 22 in beslag genomen honden, niet alleen pitbulls. Volgens de eigenaresse varieert het zeer sterk hoe lang zo’n dier bij haar verblijft. ‘Soms acht weken, maar soms ook twee jaar.’ Het hangt
af van de voortvarendheid waarmee het Openbaar Ministerie onderzoek doet. ‘En als een eigenaar na een uitspraak in beroep gaat, duurt het nog langer voordat duidelijk is of de hond moet worden afgemaakt’, aldus de vrouw. Volgens een woordvoerder van het ministerie van Landbouw zitten er 180 pitbulls in kennels die worden herbeoordeeld. ‘Zitten ze vast louter op uiterlijke kenmerken, gaan ze terug naar de eigenaar. Als ze agressief zijn geweest, worden ze afgemaakt.’ Deskundigen gaan een nieuwe gedragstest ontwikkelen waaruit moet blijken of een agressieve hond, met een schofthoogte vanaf 35 centimeter, zo’n abnormaal agressieve aard heeft dat hij alsnog moet worden afgemaakt. De eigenaresse van Het Tolhuis heeft weinig vertrouwen in zo’n test. ‘Als je een objectief beeld wilt, moet je een hond op drie momenten testen: bij het baasje thuis, tijdens het uitlaten en in een neutrale omgeving. Dan krijg je pas een goed beeld.’ 1
Wat u zegt VREEMDELING IN DEN HAAG
PETER MIDDENDORP
...
Doet als schrijver/journalist dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag.
K
ees Lunshof was lange tijd de meest invloedrijke journalist van het Binnenhof. Hij schreef iedere week een veelgelezen commentaar in De Telegraaf. Vorig jaar is hij gestorven; jammerlijk, er ging een ziekte aan vooraf. Of de opvolger van Lunshof, Paul Jansen geheten, ook invloedrijk wordt, kan ik niet beoordelen. Ik lees hem niet en hij ontwijkt me; misschien vindt hij mij of mijn stukjes niet aardig. Kort geleden is Paul Jansen op bezoek geweest bij Bert Koenders, de minister van Ontwikkelingssamen-
werking. Verslaggever Job Slok vergezelde hem daarbij; ze gingen met zijn tweeën. Het interview dat daaruit is voortgekomen, afgedrukt in de zondagse De Telegraaf van 8 juni, was geen poging iets aan de weet te komen, iets te halen, Paul en Job gingen om iets te brengen – een paar mondjes volksverontwaardiging – de verslaggevers waren uitgerukt om de minister eindelijk eens wat snot in de kop te praten. Dit is wat Paul Jansen en Job Slok tot hun verontwaardiging heeft gebracht: de begroting voor Ontwikkelingssamenwerking stijgt als enige jaarlijks mee met de economische groei, ‘de miljarden stromen binnen’, en Koenders vertikt het gewoon om dat geld aan Defensie te geven. Koenders wordt daarom volgens de verslaggevers ‘op de wandelgangen al gekscherend Rooie Dagobert’ genoemd, ‘Dagobert Koenders’. Mijnheer Koenders, vragen zij, beseft u wel dat het draagvlak voor Ontwikkelingsamenwerking onder de burgers heel snel afbrokkelt? Mijnheer Koenders, waarom moet Nederland zoveel geven? Waarom moeten wij het braafste jongetje van de klas zijn, mijnheer Koenders? Waarom betaalt u niet mee aan Uruzgan? Mijnheer Koenders, hoe kunt u dat nu zeggen! Veel kranten hebben last van de mening van de gewone mensen, onlangs moest bijvoorbeeld de inspraakruimte op de site van het Dagblad van het Noorden worden gesloten; als sprinkhanen waren de gewone mensen over het internet, als het uitkomt, vreten ze hun eigen inspraakruimte op. De Telegraaf is de enige krant waarin geen niveauverschil te ontdekken valt tussen wat de journalisten schrijven en de verontwaardigde burgers zeggen op de brievenpagina ‘Wat u zegt!’ Misschien verklaart dit al een beetje waarom De Telegraaf een van de grootste kranten van Europa is. 1
De interviewers kwamen niet om iets te halen maar om iets te brengen
INPAKKEN
EN WEGWEZEN!
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
TOT
1.500 VAKANTIEKORTING WAARDOOR U NU AL EEN 7-ZITS GRAND C4 PICASSO RIJDT VOOR DE PRIJS VAN EEN 5-ZITS C4 PICASSO
Lumière-voordeel
950
Vakantiekorting
1.500
Totaalvoordeel
2.450
Lumière-pakket: • Panoramisch glazen dak • Parkeersensoren • Lichtmetalen velgen • Radio/CD-speler met bediening op het stuur
Grand C4 Picasso Lumière vanaf 28.590 U rijdt al een Grand C4 Picasso vanaf 24.390
Prijzen zijn incl. BTW en BPM, excl. verwijderingsbijdrage, leges en kosten rijklaar maken en na aftrek van vakantiekorting. Vraag uw dealer naar de actievoorwaarden. Gemiddeld brandstofverbruik 5,7 - 8,9 l/100km (1 op 11,2 - 17,5) CO 2 -emissie 150-211 g/km. Alle aanbiedingen zijn geldig t/m 30 juni bij de aan de actie deelnemende Citroën-verkooppunten. Fleetklanten zijn uitgesloten van deze aanbiedingen. Afgebeelde modellen kunnen afwijken van de standaardmodellen. Prijs- en specificatiewijzigingen voorbehouden. Bel 0800-CITROEN (0800-2487636) voor een proefrit of informatie, of kijk op . www.citroen.nl. Citroën prefereert
Kogels op De Kameleon
SPELEN MET BODYGUARDS De kinderen van dagverblijf De Kameleon en de peuters van speelzaal ’t Snuffeltje in Nijmegen mogen vanaf vandaag weer buitenspelen. Zij moesten sinds donderdag binnenblijven omdat twee peuters lichte verwondingen hadden opgelopen door kleine kogeltjes waarmee ze beschoten leken te zijn. Het buitenspelen gebeurt met surveillanten van Stadstoezicht. De politie tast nog in het duister over de zaak.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Tips? Een mooi verhaal in Nederland? Mail naar
[email protected]
Binnenland
6
SOS-arts Zorgautoriteit geeft groen licht
Arts wordt dag en nacht oproepbaar De mogelijkheid om op ieder moment van de dag en nacht een arts te bellen voor een huisbezoek is een stap dichterbij gekomen. Ana Karadarevic AMSTERDAM
...
Ziek en een arts nodig? In het weekend en ‘s nachts is er een kans dat de huisarts u telefonisch adviseert en niet langskomt. De dienst SOS-arts regelt altijd een huisbezoek, de arts staat binnen een uur op de stoep. Dit jaar nog gaat het van start. De 24-uursdienst is een stap dichterbij gekomen nu de Nederlandse Zorgautoriteit het groene licht heeft gegeven voor het experiment. Niet iedereen kan er in het begin al gebruik van maken omdat de NZa nog geen tarief heeft vastgesteld. Dat is nodig om in aanmerking te komen voor vergoeding door de zorgverzekeraars. Patiënten mogen zelf niet betalen voor de dienst, dat is in strijd met de wet. Initiatiefnemer en ondernemer Arnold Verhoeven heeft onlangs een overeenkomst gesloten met een bedrijf dat de financiering voor de eerste vijf jaar veilig stelt. Hij wil niet zeggen welke firma het is maar wel dat die diensten levert aan zo’n 3.500 bedrijven in Nederland, waaronder beperkte zorg. De werknemers van die bedrijven zullen dan ook als eersten
gebruik kunnen maken van SOS-arts. ‘Waarschijnlijk beginnen we in de Randstad‘, zegt Verhoeven. De initiatiefnemer noemt het een laf besluit van de zorgautoriteit om nog geen tarief vast te stellen. Volgens Verhoeven zal de door hem voorgestelde dienst leiden tot kostenbesparing. De huisartsenposten kosten 180 miljoen euro per jaar, SOS-arts komt waarschijnlijk uit op 70 miljoen euro. De ondernemer verwacht dat zijn dienst zal leiden tot lagere zorguitgaven omdat er minder patiënten een bezoek zullen brengen aan eerstehulpposten. Bovendien is voor SOSarts minder infrastructuur nodig. Verhoeven: ‘De huidige 300 huisartsenposten kosten zoveel omdat er ook 300 gebouwen nodig zijn, 300 medisch assistenten... Wij hebben een centrale en de artsen zijn continu onderweg.‘ Verhoeven baseert SOS-arts op SOS -medécins, de Franse organisatie waar dag en nacht een arts opgeroepen kan worden. Om het idee in Nederland te mogen toepassen, stelt de Franse organisatie de voorwaarde dat Verhoeven drie jaar lang in Nederland bij de opstart van de dienst betrokken zal zijn. Binnenkort verhuist de ondernemer, die in het Franse Cannes woont en van daaruit onder meer enkele internetbedrijven runt, naar Nederland. 1
In de spits varen de ponten wel. NOVUM
Land van Maas en Waal Frans en Armand willen meer loon en toeslag
Boze veermannen laten hun ponten dobberen Veermannen houden niet van staken. Toch hebben zij de vijf ponten over de Maas tussen Noord-Brabant en Gelderland stilgelegd. Sanne Rooseboom MAASBOMMEL/ APPELTERN
... Boek nu!
Vlieg de zomer tegemoet Toronto Vanaf
689,- all-in retour (vertrek 28 juni t/m 31 juli)
Zeven uur vliegen en u bent in deze levendige metropool.
Curaçao Vanaf
899,-
all-in retour
Onthaasten op parelwitte stranden in de zonnige Caribbean.
Miami Vanaf
973,-
all-in retour
Geniet van het strand en het nachtleven in trendy Miami.
Havana Vanaf
998,- all-in retour
Oldtimers, swingende salsa en verse mojito’s.
Paramaribo Vanaf
999,- all-in retour
Maak kennis met gastvrij Suriname.
Boek van 10 t/m 30 juni 2008
Wim vaart al 46 jaar heen-en-weer van Maasbommel naar Megen, maar de afgelopen twee dagen ligt zijn veerboot vast. Tussen half tien en zes staken Wim en de vierentwintig andere veermannen aan de Gelderse Waal. Hun gele veerboten liggen te dobberen in de zon. Zo’n honderd meter verderop, aan de overkant van de Maas, begint Noord-Brabant, maar wie daar wil komen, moet dat doen voor half tien, na vier uur of moet dertig kilometer verder rijden en de brug nemen. Veermannen houden niet erg van staken, maar ze vinden nu dat ze wel moeten. De schippers, personeel van Stichting De Maasveren, voeren actie omdat zij een betere cao eisen. Ze willen 2,3 procent loonsverhoging bovenop afgesproken prijscompensatie omdat het leven nou eenmaal duurder is geworden. Ook willen ze een hogere onregelmatigheidstoeslag
(soms werken ze heel vroeg, soms tot heel laat). De 12 procent toeslag die ze nu krijgen, moet 20 procent worden. Onzin, vindt John van den Akker, directeur van Stichting Maasveren, 20 procent is gewoon veel te veel gevraagd. ‘Ze verdienen genoeg.’ Die houding is voor sommige van de veermannen misschien wel erger dan het feit dat er geen hoger loon in lijkt te zitten. ‘We werken al zo lang voor dezelfde werkgever’, vertelt veerman Frans, die al 34 jaar reizigers het water overzet. ‘En het is nog altijd leuk, elke dag weer. We houden van het water, we kennen de mensen. Een werkgever kan zich geen betere werknemers wensen.’ Ook dit argument wijst Van den Akker van de hand. ‘Het is niet alsof ze nog nooit om iets gevraagd hebben. We hebben onze werknemers altijd redelijk beloond.’ Hij laat weten dat er deze week geen beslissing zal vallen over de cao: leden van de Raad van Toezicht zijn op vakantie. Volgens Cees Bos van FNV-bondgenoten betekent dit dat de stakingen ook doorgaan. Elke ochtend en avond vaart de pont gratis, daartussendoor ligt hij stil. ‘Behalve voor
hulpdiensten’, vertelt veerman Frans. Samen met zijn collega Armand (ruim twintig jaar veerman) staat hij voor het lege veer van Appeltern, dat gemoedelijk op de Maas dobbert. De mannen, met gebruinde gezichten en oranje FNV-shirts aan, leggen uit wat er aan de hand is aan de bestuurder van auto’s die richting de pont rijden. ‘Het gaat vandaag niet lukken, meneer. De andere pontjes ook niet, u moet wachten of omrijden.’ Iedereen reageert positief, zeggen ze. ‘Het pontje gaat altijd’, zegt een mevrouw uit de buurt die haar hond uitlaat. ‘Jaar in jaar uit, in de regen en bij woest water. Als het nu niet gaat, zullen ze daar vast een goede reden voor hebben.’ Een ouder koppel dat eigenlijk met de fiets wilde oversteken, begrijpt de situatie die Frans en Armand uitleggen ook, maar baalt wel. ‘Nu moeten we omfietsen, zeker tien kilometer extra. Terwijl de overkant zo dichtbij is.’ Wim, alleen op zijn pont in Maasbommel, hoopt dat hij niet lang meer hoeft te staken. ‘Ik doe dit voor mijn collega’s, maar van mij mag het morgen afgelopen zijn. Ik wil gewoon mensen naar de overkant brengen, dat is mijn baan.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................................................................................................................
Samenwerking met peuterzaal gunstig
VOORSCHOOL HELPT KLEINTJES MET ACHTERSTAND NIET VEEL Voorschools onderwijs heft de achterstanden van peuters niet op, maar heeft achteraf enig effect: eenmaal op de basisschool lopen vooral autochtone kinderen een deel van hun achterstand in bijvoorbeeld taal of sociale ontwikkeling in. Ook heeft voorschools onderwijs een licht positief effect op de taalontwikkeling van veel kinderen, concluderen onderzoekers verbonden aan de Universiteit van Tilburg. Maar niet voor Turkse en Marok-
kaanse kinderen. Voorschoolse programma’s werden in 2000 geïntroduceerd om achterstanden bij kinderen tussen de twee en zes jaar aan te pakken. Kinderen met een achterstand presteren volgens de onderzoekers beter op basisscholen die nauw samenwerken met peuterspeelzalen. De peuterleidsters dragen de kinderen over aan hun nieuwe docenten en de thema’s die de scholen behandelen worden afgestemd op de speelzaal.
HH
Vertrek: 27 juni t/m 17 augustus 2008
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ............................................................................... Kijk voor de voorwaarden en boekingen op www.martinair.nl of vraag ernaar bij uw reisbureau.
Vandaag
Schuldig
De Afghaanse president Karzai luncht met koningin Beatrix op Huis ten Bosch.
Wat als je schuldeisers hebt? Een man in Noordwijk klom in de laadbak van zijn auto, belde met gebonden handen 112 en verzon een beroving. Maar de politie had hem door: straf voor een nep-aangifte.
Buitenland
7
Duitsland Dubai in de Noordzee?
Tien miljoen kuub zand en je hebt weer één Helgoland Ondernemer Arne Weber wil twee Noordzee-eilandjes samenvoegen. Jeroen Kuiper HELGOLAND
...
Twee eilanden zijn het, zestig kilometer uit de Duitse kust in de Noordzee. Düne (300 zeehonden) en Helgoland (1.400 Oost-Friezen) zijn te voet elk in een uur te omronden. Ze worden nu nog door 800 meter zee van elkaar gescheiden, maar als het aan de Hamburgse ondernemer Arne Weber ligt, is dat snel geschiedenis. ‘We rammen over een lengte van ongeveer 1.000 meter een metalen wand in de rotsbodem. De zee is daar zo’n zes meter diep. Vervolgens spuiten we tien miljoen kubieke meter zand op.’ Volgens Weber is de klus in een jaar te klaren. ‘Technisch gezien is het niet moeilijk’, zegt de directeur van bouwbedrijf HC Hagemann zelfverzekerd. Ook het geld is geen probleem: ‘Het kost 80 miljoen. Er hebben zich nu al hotelketens en privéinvesteerders gemeld, maar als het moet, brengen we het zelf op.’ Trek de kaart van Helgoland ‘nieuwe stijl’ uit je zak en je hebt meteen een gesprekspartner op het eiland. ‘Dat wordt niks’, zegt Uwe Ebeling, een 77-jarige Helgolander. ‘De mens moet zo weinig mogelijk in de natuur ingrijpen. De zeespiegel stijgt nu al.’ Ebeling staat op het Oberland, een rotsachtige verhoging van ongeveer vijftig meter op Helgoland. Hier vandaan is in de diepte Düne goed te zien, het duinachtige eiland dat in de stormvloed van 1720 werd losgeslagen van het hoofdeiland. Helgoland is compleet afhankelijk van toerisme, en daarmee gaat het de laatste jaren slecht. Het aantal bezoekers daalde van ruim 800.000 tot onder de 400.000 per jaar. Volgens Weber komt dit onder meer door de belabberde aanvoerroutes. ‘De boten stammen nog uit de jaren zeventig. Die mogen van de EU binnenkort niet eens meer varen.’
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
Wapenhandel
Weber zit vol plannen voor het opgespoten land: hotels, fietspaden, een golfcourse en een nieuwe haven voor cruiseschepen Weber heeft iets met Helgoland: zijn moeder en grootmoeder werden er geboren. Om het kwakkelende toerisme weer op gang te helpen, wil hij met cruiseschepen een andere categorie toeristen naar het eiland halen. Voor hen wil hij op het opgespoten land nieuwe hotels bouwen, een fietspadennet aanleggen, misschien ook een golfcourse. Helgoland, het Dubai van de Noordzee? ‘Ach, laten we niet overdrijven. Voor de eilanden voor de kust van Dubai is twintig keer zoveel zand nodig als voor de hereniging van Helgoland.’ Toeristen komen nu vooral naar Helgoland vanwege de rust, de zeehonden en de Lange Anna, een rotspunt van 47 meter die op elke ansichtkaart staat, maar elk moment kan instorten. Ook de bizarre geschiedenis van het eiland boeit bezoekers. In de jaren dertig wilde Hitler Helgoland ombouwen tot een gigantische marinebasis. Het Duitse leger begon aan een uitgebreid netwerk van onderaardse gangen, bunkers en een onderzeeërhaven. De Britten bombardeerden in 1945 het
eiland compleet plat, en bleven er daarna de baas. Op 18 april 1947 bliezen ze de laatste oorlogsresten op. 6.700 ton aan explosieven zorgden voor de grootste niet-nucleaire explosie ooit. Toen de kruitwolken waren opgetrokken, bleek Helgoland één groot kraterlandschap geworden. De rots had echter stand gehouden. Daarna gebeurde er niet veel, totdat in 1951 twee Duitse studenten het eiland bezetten. Al snel volgden meer bezetters. Op 1 maart 1952 gaven de Britten Helgoland terug aan Duitsland en konden de voormalige bewoners terugkeren. Door de complete wederopbouw heeft het eiland een typisch jaren vijftig-sfeer. ‘Onze architectuur is uniek en daarom is Helgoland beschermd. Je mag hier niet zomaar bouwen’, zegt burgemeester Frank Botter. Hij laat doorschemeren dat hij zijn twijfels heeft over Webers plannen. ‘Hij wil een kade voor cruiseschepen aanleggen, maar die hebben we al.’ Terwijl Weber zich goed kan voorstellen dat Helgoland over drie jaar herenigd is, is Botter nog lang niet zo ver. ‘Weber komt binnenkort zijn plannen presenteren. Na de zomer is de gemeenteraad aan zet, en dan enkele ministeries. En er komt een referendum voor de bewoners.’ Weber gaat ondertussen gewoon door. Hij is de scepsis van de Helgolanders gewend. ‘Er zal iets moeten gebeuren. Maar uiteraard moeten de bewoners beslissen. Als iedereen tegen is, moet het eiland maar een reservaat worden en kunnen de bewoners in een museum gaan werken of door de staat gevoerd worden.’ 1
Britse soldaten nemen de schade op na een bermbom. REUTERS
Militairen Oorlog in Afghanistan
Honderdste Brit dood Redactie buitenland AMSTERDAM
...
‘Deze mijlpaal was verwacht, maar roept ook vragen op over de langzamerhand oneindig lijkende oorlog, die steeds meer levens begint te eisen.’ Dit schrijft de krant The Independent naar aanleiding van de honderdste Britse soldaat die stierf in Afghanistan, dit weekeinde in de provincie Helmand. ‘Britse soldaten riskeren hun leven voor ons’, kopt de Daily Telegraph. Haar lezers ergeren zich enigszins aan toon de van hun krant. ‘Het is verdrietig als Britse soldaten sterven, maar houd alsjeblieft op met telkens diezelfde vermoeiende zin over dat zij vechten voor ons’, gebiedt een van hen.
%JSFDUWPPSEFFM WJBXXXUNPCJMFOMPGCFM
&MLFNBBOE UPU LPSUJOHPQKF BCPOOFNFOU
º
STRIJD BLIJFT LUCRATIEF De wereldwijde verkoop van wapens is vorig jaar opnieuw gestegen. Dat meldt het Stockholmse Internationale Instituut voor Vredesonderzoek (Sipri). In 2007 is voor 860 miljard euro aan wapens verhandeld: circa 6 procent meer dan in 2006. De VS besteedden het meest: 351 miljard. Groot-Brittannië is tweede met 38,28 miljard, gevolgd door China, dat met 36,4 miljard Frankrijk van de derde plaats verdrong.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
4JNQMZ$MPTFS
Koeweit: 40°C/28°C, zon Riyad: 38°C/19°C, zon Dubai: 37°C/30°C,zon
7SBBHOBBSEFWPPSXBBSEFO
*ODMVTPOJFG 4FOTBUJ 1BDL
-(4FDSFU º º
4BNTVOH4PVM 4BNTVOH4PVM º
*DNKBSJH3F *DNKBSJH3FMBY FOPOCFQFSLUJO FOPOCFQFSLUJOUFSOFU WBOº WBO º
*DNKBSJH3FMBY *DNKBSJH3FMBY WBOº
WPPSº WPPS º
Het weer
‘Troepen die hoopten dat er geen schot gelost zou worden, treuren nu om hun honderdste kameraad’, is de constatering van The Guardian. Tabloid The Sun rept van ‘100 gevallen helden’ en in de Daily Star wordt een vader van een twee jaar geleden vermoorde soldaat aangehaald. Hij voorspelde toen dat het conflict in Afghanistan minstens zo groot zou worden als dat in Irak. Waar de kranten de mijlpaal aangrijpen om de feiten over Afghanistan nog eens op een rijtje te zetten, lijkt vooral het Britse volk zich steeds meer het nut van de missie af te vragen. ‘Brown moet onze soldaten terugbrengen naar huis, het is niet onze oorlog die zij vechten’, besluit een lezer op de website van The Independent. 1
QFSNBBOE QF
WPPSº WPPS º
QFSNBB QFSNBBOE
8
Economie
Groei Amsterdam in toptien invloedrijkste zakencentra
Onderzoek Jongeren komen lastig rond
inkomens staan Londen, we komen eraan Hoge vaker rood op de bank Redactie economie AMSTERDAM
...
Redactie economie
Al dat gemekker over onze tanende concurrentiepositie en het verlies van hoofdkantoren moet maar eens over zijn. Want Amsterdam is de toptien van invloedrijkste zakencentra ter wereld binnengedrongen, blijkt uit de Worldwide Centers of Commerceindex, die zondag is gepubliceerd in opdracht van creditcardmaatschappij MasterCard. ‘Met een van ‘s werelds stabielste economieën, een hoge levensstandaard en een sterk juridisch en politiek raamwerk, illustreert de opkomst van Amsterdam de rol van Europa als een dominante speler in de wereld’, aldus het persbericht. Amsterdam schoof binnen de lijst één positie op, van plaats elf naar tien. Daarmee is de Nederlandse hoofdstad de vierde Europese stad in de toptien. Parijs en Frankfurt staan
DEN HAAG
...
Met de Zuidas gooit Amsterdam hoge ogen. HOLLANDSE HOOGTE
op plek zeven en acht, Londen is net als in 2007 lijstaanvoerder. Londen is nog altijd het financiële hart van de wereld, met op gepaste afstand New York en Tokio als nummer twee en drie. De Britse hoofdstad
scoorde op bijna elk punt significant beter dan haar rivalen. Volgens het onderzoek heeft Shanghai (24e) de potentie binnen vijftien tot twintig jaar een topdriespeler worden. 1
Mensen met een hoger inkomen staan het meest in de rode cijfers. Dat komt vooral doordat ze niet bijhouden hoeveel geld ze uitgeven, blijkt uit onderzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Van alle Nederlanders die meer verdienen dan 5.000 euro bruto per maand (inclusief vakantiegeld) heeft een kwart een negatief banksaldo of een lening (geen hypotheek). Dat percentage wordt steeds lager naarmate het inkomen daalt. Van de mensen met een inkomen onder de 2.500 euro bruto per maand zorgt 43 procent ervoor nooit meer geld uit te geven dan op de bankrekening staat. De redenen waarom mensen schulden maken zijn verschillend. Vrou-
wen en jongeren tot dertig jaar zeggen relatief vaak dat ze niet kunnen rondkomen van hun inkomen. Bij mensen van tussen de dertig en vijftig jaar speelt vooral dat ze niet opletten hoeveel geld ze uitgeven. Een op de tien mensen bezwijkt voor de verleiding hoge uitgaven te doen. Nederlanders hebben uitgesproken ideeën over wat iemand die rood staat niet mag kopen. Ruim tachtig procent noemt een mobiele telefoon en een flatscreen-tv. Driekwart vindt dat schuldenmakers geen merkkleding mogen aanschaffen. Jongeren zijn daarin strenger dan ouderen. Staatssecretaris Ahmed Aboutaleb maakte de resultaten van het onderzoek gisteren bekend bij de start van een campagne. Die moet voorkomen dat mensen schulden maken. 1
Beurs Beurs vandaag Beurs omlaag, AEX omhoog
Shell helpt - Mittal ook De Nederlandse beurs zucht onder de kredietcrisis, dure grondstoffen, gebrek aan vertrouwen en een dreigende recessie. Dankzij Shell en Arcelor Mittal blijft de AEX nog aardig liggen. AMSTERDAM
...
Het is een schrale troost die het leed aan de pomp in de supermarkt maar een beetje verzacht. Juist omdat de olie- en andere grondstoffenprijzen zo hard stijgen, blijft de AEX momenteel nog redelijk liggen. Dat klinkt gek voor de index van een land waar behalve gas en een handvol olieveldjes geen waardevolle grondstoffen in de bodem zitten. Het zegt ook meer over die index dan over het land.
Bijna alle bedrijven op de Nederlandse beurs hebben veel last van de duurdere commodities (grondstoffen). Hun productie wordt duurder en de een kan dit beter aan zijn klanten doorberekenen dan de ander. Dan maar hopen dat daar niet te veel Amerikanen bij zijn. Het Nederlandse bedrijfsleven heeft grote belangen in de VS en lijdt onder de dalende dollar: kosten in almaar duurder euro’s en opbrengsten in almaar goedkopere dollars.
Winnaars De aandelenkoersen bakken er door de bank genomen dan ook niet veel van. Hebben alle ondernemingen het te verduren? Nee, er zijn er meer, maar twee grote namen die garen spinnen bij de huidige situatie sprin-
gen in het oog: oliemaatschappij Royal Dutch Shell en staalbedrijf Arcelor Mittal. Doordat deze twee aandelen eenderde van het AEX-indexgewicht uitmaken en bijna dagelijks harder stijgen dan het marktgemiddelde, staat het Damrak er op het eerste oog nog redelijk voor.
Dure olie Deze twee fondsen zorgen er zelfs voor dat de verwachte winst per fictief aandeel AEX voor heel 2008 zelfs met een eurootje is opgeschroefd van zo’n 46 naar ongeveer 47 euro. Nota bene, van de meeste bedrijven wordt juist verwacht dat ze minder winst gaan maken. Dat Royal Dutch Shell profiteert van kostbare grondstoffen is logisch, maar bij Arcelor Mittal ligt dat anders. Als olie duur-
der wordt, gaat de winst van Shell omhoog; dat is een appeltje-eitje. Een normaal staalbedrijf hoeft niet per definitie profijt van een stijgende staalprijs te hebben. Meestal gaan de ertsprijzen voor ijzer dan net zo hard omhoog. Dat is nu ook zo, maar Arcelor Mittal heeft veel eigen mijnen in bezit. Het heeft met deze huisleveranciers langetermijncontracten afgesloten, zodat een groot gedeelte van haar inkoopkosten vast ligt. Als de verkoopprijzen omhoog gaan en
de inkoopprijzen niet, schiet de winst omhoog. Gisteren was weer een schoolvoorbeeld van deze handel. Vraag is natuurlijk wat er gebeurt, mochten de commodity-prijzen instorten. Krijgen Arcelor Mittal en Royal Dutch Shell dan ook een opdoffer en blijft de AEX dan relatief achter? Het kan maar zo, maar de o zo nerveuze markten dit jaar maken duidelijk, dat iedere situatie weer haar eigen logica heeft. 1
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Defensief rendement 111
Amerika gaf vorig jaar 6% meer uit aan defensie, maar beleggers houden blijkbaar nog een slag om de arm of straks onder een nieuwe president die uitgaven zo hard blijven oplopen. De aandelen van grote militaire bedrijven Lockheed Martin (-1,7% dit jaar) en Northtrop Grunman (-8,8%) delen gewoon in de marktmalaise (S&P 500: -7,3%). 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... .......................................
Het Panel
STELLING: MARKT VANDAAG NU NOG IN OLIE? 111
Is het met name voor particulieren nu nog verstandig om in de wild stijgende olie te beleggen? Het zou niet voor het eerst zijn dat de grote meute precies op het hoogtepunt instapt. Denk aan de AEX op 700 in 2000. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Vraag daalt
Geen bubbel
Illusie
CORNÉ VAN ZEIJL: (FONDSMANAGER SNS)
AD VAN TIGGELEN (AANDELENSTRATEEG ING)
HENDRIK JAN DAVIDS (TECHNISCH ANALIST
111
111
VLUG, DAVIDS & VAN MOURIK)
‘Wat een suggestieve vraag, daar is maar één antwoord op. Gelukkig ben ik het daar mee eens. Dat er veel speculatie in de prijs zit is duidelijk. Langzaam daalt de vraag en stijgt het aanbod. Er komt op termijn veel productie aan (Braziliaanse olievelden) en in de VS daalt het aantal gereden kilometers voor het eerst sinds 1981.’ 1
‘Als je tegenwoordig tankt, beleg je al op korte termijn in olie. Wij denken nog steeds dat het verantwoord is om geld te stoppen in fondsen als Shell, Total, BP etcetera. De koersen van deze reuzen verdisconteren slechts een olieprijs van rond de 90 dollar en betalen een goed dividend. Dat is geen bubbel.’ 1
111
‘Het is een illusie om elk hoogtepunt te vergelijken met die AEX 700. Dan hadden beleggers ook niet gekocht in 2004, toen de olieprijs boven het record op 40 dollar uitkwam. Wie zegt dat olie niet naar 200 dollar gaat? Dan valt er vanaf het huidige niveau 60 dollar te verdienen.’ 1
Economie
Uitbreiding ‘Vooral Nederlandse expats missen de Hema’
Hema-webwinkel open voor de hele wereld De Hema-onderbroeken zijn binnenkort van Albanië tot Zambia te koop. Nog dit jaar opent de webwinkel van het Nederlandse warenhuis zijn deuren voor iedereen, overal.
9
3,9% spaarrente! Geen beperkingen Rentetarieven d.d. 8 mei 2008. Vraag naar de voorwaarden.
www.dsbbank.nl 0900 0575 (lokaal tarief) Kijk voor de Zilvervloot of nog hogere spaarrente op www.dsbbank.nl
Annemieke van Dongen AMSTERDAM
...
‘Een rookworst van de Hema duikt regelmatig op in m’n dromen’, bekent Cor Verhoef vanuit Bangkok op het forum van WereldExpat.nl. Familie en vrienden die hem in Thailand komen opzoeken, stuurt hij daarom eerst met een boodschappenlijstje langs zijn favoriete oer-Nederlandse warenhuis. Binnenkort hoeft dat niet meer: in de online-vestiging van Hema kan hij zelf spulletjes bestellen, die vervolgens bij hem in Bangkok thuisbezorgd worden. Een fotoalbum, de Jip en Janneke kinderchampagne of een complete tuinset: iedereen kan het straks bestellen en overal ter wereld laten bezorgen. Toch verwacht Hema dat vooral Nederlandse emigranten van die service gebruik zullen maken. ‘We krijgen nu vaak expats aan de lijn die vragen hoe ze in het buitenland aan onze spulletjes kunnen komen’, zegt woordvoerder Jan Willem te Gussin-
LAAGSTE RENTES AFLOSSINGSVRIJE HYPOTHEKEN Provider
Alle populaire spullen kunnen nu worden opgestuurd, behalve rookworst.
klo van Hema. Daar kan psychologe Manon Sikkel, auteur van het boek Ik mis alleen de Hema, over meepraten. Voor het boek sprak ze met twintig Nederlanders in het buitenland over de lusten en de lasten van hun avontuur. Op één na gaven alle emigranten aan de Hema te missen. Dat is volgens Sikkel eerder een kwestie van gevoel dan het gemis aan de fysieke plek. ‘Een douchegordijn kun je ook bij de Habitat kopen en een bestekset bij Ikea. Maar Hema is nostalgie: hoewel het assortiment voortdurend wordt vernieuwd, blijft het gevoel dat mensen bij de winkel hebben altijd hetzelfde.’
Broodje kroket Dat beaamt de Nederlandse expat Astrid die in Zwitserland woont: ‘De Hema is een van de winkels die ik mis. Net als de broodjes kroket, een patatje met en krentenbollen. Kortom: de typische Nederlandse dingen’, schrijft ze op WereldExpat.nl. In Nederland is de webwinkel van Hema, die drie
jaar geleden zijn digitale deuren opende, al stevig ingeburgerd. Hoeveel omzet hij genereert, maakt Lion Capital – het investeringsfonds dat de warenhuisketen vorig jaar overnam – niet bekend, maar de webwinkel zou meer opleveren dan het filiaal in de Amsterdamse Kalverstraat. Populair zijn vooral de fotoservice en het gebak. De meeste webwinkelaars halen hun aankopen zelf op bij een van de filialen, en laden ter plaatse nog wat extra spulletjes in hun mandje.
Rookworst Ook in België, Duitsland en Luxemburg heeft Hema filialen. Webshops hebben die landen nog niet, maar wellicht komt daar over een tijdje verandering in, zegt de woordvoerder. Concrete uitbreidingsplannen in andere landen zijn er echter niet. Een Hema-filiaal in Bangkok zit dus niet in de planning. Voor zijn rookworstvoorziening blijft Cor Verhoef daarom voorlopig aangewezen op zijn kennissen, want verswaren verstuurt Hema.nl niet. Te Gussinklo: ‘Vanwege de beperkte houdbaarheidsdatum kunnen we de versheid van een verzonden rookworst niet garanderen.’ 1
Hypotheek
SNS bank SNS Budget Hypotheek Aflosvrij Fortis Bank RenteVoordeel Aflossingsvrije Hyp. ABN AMRO Budget hypotheek ING Bank Hypotheek met Renteopties Postbank VoordeelPlus Hypotheek Rabobank VoordeelHypotheek REAAL Verz. Aflossingsvrij-Plus Hypotheek Qent Hypotheken Qent Budget Hypotheek Qent Hypotheken Qent Profijt Hypotheek Eigen Huis FBTO Aflossingsvrije Hypotheek Acadium Bastion Aflossingsvrije hypotheek De Hyp.shop FLEXXTRA 2 Avéro Achmea VoordeelRente Aflossingsvrije Hyp. Woonfonds Voordeel Lijn Aflossingsvrije hypotheek Direktbank Direktbank Budgethypotheek De Hypotheker Meer Keuze Hypotheek in combi De Hyp.shop FLEXXTRA 4 Qent Hypotheken Qent Hypotheek De Hypotheker Optimaal Maatwerk Voordeel Cen. Beh. Achmea Aflossingsvrije Hypotheek MoneYou Compleet+ hypotheek Obvion Basis Hypotheek Erasmus Profijtvoorwaarden Aflossingsvrij
5 jr NHG
5 jr 125% EW
4,8 5,1 5,15 5,4 5,1 5 4,8 4,95 5,05 5,05 5,05 4,95 5,05 5,05 5,1 5,15 5,05 5,15 5,1 5,2 5,1 5,1 5,25
5,2 5,6 5,65 5,8 nvt nvt 5,2 5,25 5,35 5,35 5,35 5,35 5,35 5,35 5,4 5,45 5,45 5,45 5,5 5,5 5,5 5,5 5,55
10 jr NHG
10 jr 125% EW
5,1 5,1 5,45 5,5 5,2 nvt 5,1 5,25 5,35 5,2 5,25 5,15 5,5 5,5 nvt 5,25 5,25 5,45 5,2 5,4 5,3 5,4 5,4
5,5 5,6 5,95 5,9 nvt nvt 5,5 5,55 5,35 5,5 5,55 5,55 5,8 5,8 nvt 5,55 5,65 5,75 5,6 5,7 5,7 5,8 5,55
Getoond worden de aflossingsvrije hypotheken van de grootbanken plus de producten met de laagste rentes voor een lening van 5 jaar tot 125% van de Executiewaarde, vervolgens de laagste rente voor 10 jaar tot 125% EW Peildatum:19-05-2008 Bron: MoneyView Research
DOORLOPEND KREDIET Aanbieder
PERSOONLIJKE LENING
< €5.000 < € 10.000 < € 15.000
Delta Lloyd nvt Directa 7,9 Frisia Financ. ** 11 De Hypotheker nvt Freo nvt Ohra 7,25 DSB Bank nvt FBTO 7,6 KredietDirect.** 8,3 Avéro Achmea ** 7,9 ABN Amro** 8,6 Fortis Bank 10,3 SNS Bank 10 Rabobank 10,8 Postbank 12,2
6,8 6,9 7 7,2 7,2 7,25 7,3 7,6 7,7 7,9 8,6 9,5 10 10,5 10,9
6,8 6,9 6,8 7,2 7,2 6,95 7,3 7,6 7,3 7,9 8,1 8,7 9,1 9,6 9,9
Aanbieder
< €5000 < € 10.000 < € 15.000
OHRA Becam ** KredietDirect** Directa The RB of Scotl. DSB Bank Crediam ** Eurofintus ** DHB bank De IJssel ** Fortis Bank SNS Regio Bank SNS Bank Postbank Rabobank
6,3 11,1 6,7 7,9 8,9 nvt 9,5 nvt 8,9 nvt 10,2 10,3 9,7 11,2 11
6,3 6,6 6,7 6,9 6,9 7,4 7,9 8,4 8,9 9,1 9,4 9,7 9,7 10,5 10,7
6,3 6,4 7,3 6,5 6,7 7,4 7,5 8,4 8,9 9,1 8,8 8,8 9 9,6 9,8
Getoond worden de 10 laagste tarieven gesorteerd op een lening tot 10.000 euro plus de tarieven van de grootbanken
DAGELIJKS OPVRAAGBARE SPAARREKENINGEN Bank
Rekening
€ 10.000
Credit Europe Bank Icesave The Economy Bank N.V. Akbank Anadolubank Akbank Amsterdam Trade Bank Yapi Kredi Bank Loyalis Rabobank ABN AMRO SNS Bank Fortis Bank Postbank ING Bank
Credit Europe Top-Interest rekening Spaarrekening TEB Ster Spaarrekening AK Internet Spaarrekening Anadolu Alfa Spaarrekening AK Spaarrekening ATB Internet Spaarrekening YKB Euro-Plus Spaarrekening Loyalis IdeaalSparen Rabo Telesparen Internet Spaarrekening Internet Sparen E-Spaarrekening Internetspaarrekening Internet Sparen
5 5 4,6 4,55 4,55 4,5 4,5 4,5 4,3 2,8 2,6 2,6 2,5 2,5 2,4
Getoond worden de 9 hoogste tarieven + de tarieven van de grootbanken van rekeningen zonder beperkende voorwaarden en een 1e inleg van 100 euro of minder Peildatum: 09-06-2008 Bron: MoneyView Research
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Vier redenen om te beleggen in.. Europa
V
olgt u het EK? Zelfs als u dat niet doet, bent u vast voor Nederland. Bent u wel een voetballiefhebber, dan kijkt u vast graag naar de kunsten van Ronaldo, Torres of topspelers van andere landen. Net als menig deelnemer van een EK-poule gelooft u misschien ook in het ‘Songfestival-effect’ binnen de voetbalwereld.
MARK
LEENARDS
Daarmee vertoont u veel overeenkomsten met een gemiddelde belegger. Die kijkt ook met name naar het thuisland en is in het buitenland alleen geïnteresseerd in grote, bekende bedrijven. Men gelooft heilig in de kracht van landen als Brazilië en Rusland, maar er is zoveel meer. Ook binnen Europa.
Spreiding
Europa kent circa 50 autonome landen en rond de 9.000 beursgenoteerde ondernemingen. Een belegging in bedrijven die alleen op Euronext of Frankfurt zijn genoteerd zijn is dus wat beperkt en mag niet echt spreiding genoemd worden. Uitgaande van het risicoverlagende effect van spreiding ben ik voorstander van beleggingen in OostEuropa, Scandinavië, Zuid- en WestEuropa. Met name tussen de small- en midcaps (kleinere aandelen) kan een kritische belegger een selectie maken van aandelen die op allerlei terreinen beter scoren dan die uit de AEX of DAX index.
Economie
Okay, ik was nooit erg positief over Eu-
ropa als beleggingsregio. Meestal hoort u mij zeggen dat in Azië de beste koopjes te vinden zijn, maar dat in Noord- en Zuid-Amerika ook kansen liggen. Feit is dat Europa economisch gezien er beter voor ligt dan de VS, met een verwachte groei dit jaar van meer dan 2% (inclusief Oost-Europa), ten opzichte van 0,5% in de VS. De inflatie ligt op een vergelijkbaar niveau, maar de Amerikanen voelen de hoge olieprijs meer dan Europeanen.
Ondanks de nodige interne conflicten wint Europa (de Europese Unie) ook aan politieke stabiliteit. Die stabiliteit lijkt nu ook aanwezig in opkomende markten, maar met diverse regionale (gewapende) conflicten is dat een bedrieglijke schijn. De vraag is dan ook wat er gebeurt in bijvoorbeeld China en India als de olie echt op raakt. In Europa wordt er in mijn perceptie het meeste gedaan aan duurzame ontwikkeling.
Minder risico
Koopjes
Tegelijkertijd kent Europa als beleggingsregio minder risico’s dan opkomende markten. Het beleid van de Europese Centrale Bank is conservatief en consequent en zorgt ervoor dat de euro een sterke munt blijft. Rekening houdend met de historie, waarin een scherpe daling van een lokale valuta de nodige crises teweeg heeft gebracht, is dat beleid op lange termijn verdedigbaar.
Voor koopjesjagers als ik zijn er op Europese beurzen nog veel kansen te vinden. Tussen de financials, midcaps en energieaandelen vind ik veel zwaar ondergewaardeerde aandelen. Die zijn in januari overigens het hardst gedaald en de afgelopen maanden nog maar mondjesmaat hersteld. Wat dat betreft is voetbal net beleggen; de selectie met de beste ‘papieren’ wint niet altijd, maar wel regelmatig. 1
10
Het Verhaal
HOE WE DE ZON OP AARDE GAAN NABOOTSEN Kernfusie is een grote energiebelofte voor de toekomst. Specialist Niek Lopes Cardozo over een spectaculair wereldproject. ‘We moeten de wereld redden.’ Marcel Hulspas Jan-Hein Strop NIEUWEGEIN
...
In het Zuid-Franse plaatsje Cadarache staan bouwvakkers te zweten in de zon. Maar niet voor niets. Als alles volgens plan verloopt, staat hier in 2016 de grootste, experimentele kernfusiereactor ter wereld. Kernfusie? Is dat niet die hopeloos ingewikkelde energieopwekking, bedoeld voor ergens in de 22e eeuw? Vanwege de enorme technologische uitdagingen is enige scepsis inderdaad op zijn plaats, maar kernfusie als schier oneindige, schone energiebron (zie kader op de rechterpagina) komt er wel aan. Alle wereldmachten hebben zich verenigd in het project ITER (‘De weg’ in het Latijn), waar miljarden voor beschikbaar zijn. Ook Nederland doet vrolijk mee aan ITER, onder aanvoering van de natuurkundige Niek Lopes Cardozo. De aimabele wetenschapper is hoofd Fusieonderzoek van het FOM-Instituut voor Plasmafysica Rijnhuizen en geldt als de belangrijkste kernfusiespecialist van Nederland. Hij verwacht dat kernfusie in de tweede helft van deze eeuw een serieuze bijdrage kan leveren aan onze energiebehoefte.
den zijn vaak verre van goed, maar in ITER werken ze allemaal vrolijk samen! China, India en Zuid-Korea zijn waarschijnlijk ook ingestapt om hun kennisachterstand in te halen, want iedereen die meedoet, heeft toegang tot alle kennis die ITER genereert. Het heeft voor landen nu nog geen zin om alleen aan de slag te gaan, maar na ITER zou dat kunnen veranderen. Zeker een land als China zou zijn eigen weg kunnen inslaan. China investeert extreem in zijn toekomstige energievoorziening, en zet daarbij ook zwaar in op kernfusie.’
De olieprijs staat nu rond de 135
dollar. Welk effect heeft dat op het onderzoek? ‘Als je historisch kijkt naar het verband tussen het overheidsbudget voor energieonderzoek en de olieprijs, dan zie je dat die precies gelijk op gaat. Duurdere olie leidt tot meer geld voor energie-onderzoek, en andersom. Omdat de olieprijs enorm fluctueert, betekent dat ook grote fluctuaties in geld voor onderzoek. Kleine fluctuaties zijn gezond want dat kapt het dooie hout eruit. Maar een langzame golfbeweging in budget is slecht. In de periode van afnemend budget zijn er geen nieuwe banen in de sector, mensen gaan het
Met de huidige olieprijs staan we binnenkort dus aan het begin van een nieuwe hausse van onderzoek? ‘Daar is wel alle ruimte voor. Op dit moment ligt het budget voor onderzoek en ontwikkeling als percentage van de omzet van energiebedrijven nog op promillenniveau, terwijl dat in normale innovatieve branches op 20 tot 30 procent ligt. Het budget voor energieonderzoek moet dramatisch omhoog. In de VS doet Shell vooral onderzoek naar exploratie, maar als deel van de omzet is het ‘peanuts’. Toch zullen de oliemaatschappijen rekening moeten houden met het opraken van de olie. BP noemt zichzelf nu al Beyond Petroleum. Bij studenten merk ik in ieder geval veel belangstelling. Ik heb er nu zeventig in de collegezaal, vroeger een stuk of zes. En bij de universiteit Eindhoven gaan we een opleiding kernfusie opzetten.’
Wat doet u bij ITER? Met een glimlach: ‘Dat is van een oneindige ingewikkeldheid, maar ik zal een poging doen. Er is een internationale ITER Organization van drie- à vierhonderd man, gevestigd in ZuidFrankrijk, die het project coördineert. De opdrachten aan bedrijven geven speciale ‘Domestic Agencies’, waar-
Wat maakt ITER zo uniek? ’Het begint er al mee dat China, India, de VS, Zuid-Korea, Japan, Rusland en Europa hiervoor getekend hebben. De relaties tussen deze lan-
niet meer studeren en dan krijg je een hiaat in een generatie. Als het budget weer toeneemt, moet je eerst weer nieuwe mensen aantrekken en opleiden. Dat kost tijd.’
Natuurkundige Niek Lopes Cardozo. FOM
van Europa er ook een heeft: ‘Fusion for Energy’. Die organisatie heeft een Governing Board en daarvan ben ik de vicevoorzitter.’
Wat is de Nederlandse bijdrage aan ITER? ‘Wij zitten in twee consortia, eentje die technologie ontwikkelt voor de verhitting van het plasma (tot circa 150 miljoen graden, red.) en een andere die meetapparatuur maakt voor de temperatuur en de snelheid waarmee het plasma beweegt.’
Is ITER kansrijk voor Nederlandse high tech bedrijven? ‘Om bedrijven te helpen opdrachten voor ITER in de wacht te slepen, is met overheidshulp ITER-NL opgericht. We werken daarin samen met een stuk of veertig bedrijven, zowel industrie als midden- en kleinbedrijf, die de voor ITER goede soort technologie in huis hebben. ITER-NL helpt de match te maken tussen wat bedrij-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ....................................... ......................................
Ook elke vakantie hetzelfde probleem? Wij helpen u graag aan extra bagageruimte
Oefen alvast met inladen en maak kans op een Fly & Drive naar de USA!
www.avis.nl
KERNFUSIE 111
Een paar seconden zon
De tastbare resultaten van de Russische openheid waren de TFTR-reactor in de Verenigde Staten, fusiereactoren in Rusland en Japan, en de Europese Joint European Torus (JET), niet ver van Oxford. Allemaal proefreactoren gebaseerd op het Tokamak-principe. In Oxford slaagde men er in 1991 voor het eerst in om deuterium- en tritiumkernen te versmelten. Zes jaar later slaagde JET er in om gedurende enkele seconden een vermogen van ruim 10 Megawatt te produceren – energie waarmee de onderzoekers op dat moment nog niets konden uitrichten. Op
basis van deze successen werd besloten een nog grotere proefreactor te bouwen. Dit werd de ITER. Deze moet verrijzen in het Zuid-Franse Cadarache. 111
Leiders onder elkaar
ITER gaat vijf miljard euro kosten en wordt betaald door de EU, de VS, Rusland, China, India, Japan en Zuid-Korea. De internationale samenwerking achter dit unieke project (slechts één reactor waaraan alle landen bijdragen) was het directe gevolg van een topontmoeting in 1985 tussen de Franse president François Mitterand en sovjetleider Michael Gorbatsjov, die het idee later, tijdens een top in Geneve,
voorlegde aan zijn goede vriend, de Amerikaanse president Reagan. 111
En dan serieus
Het is de bedoeling dat ITER rond 2017 gereed is en twintig jaar meegaat. ITER moet gedurende langere tijd een vermogen kunnen halen van 500 MegaWatt, ongeveer tien keer zo veel als dat het ‘stoken’ van ITER aan energie kost. Daarna moet het mogelijk zijn een commercieel bruikbaar reactortype te ontwerpen, met een vermogen van rond de duizend Megawatt.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................ ..........................................................
Patsboem
Koude fusie
Omdat atoomkernen elkaar afstoten, kan kernfusie alleen plaatsvinden bij extreem hoge temperaturen (en dus snelheden).
Maar in 1989 beweerden de natuurkundigen Martin Fleischmann en Stanley Pons dat het hen gelukt was bij kamertemperatuur.
Het Verhaal
11
De volgende stap is verbetering van de materialen. De wand van een reactorvat wordt blootgesteld aan een temperatuur van ongeveer tienduizend graden en moet de inslag van deeltjes weerstaan.
Dwarsdoorsnede van de kernfusiereactor die nu gebouwd wordt in het Zuid-Franse Cadarache. ITER
ven kunnen en wat ITER straks nodig heeft, en stimuleert de kennisoverdracht uit het fusieonderzoek naar de bedrijven toe. Juist voor nichebedrijven die één ding heel goed kunnen is dit een kans. Dat kan van alles zijn, van vacuümtechnologie en ‘remote handling’ tot materiaalbewerking, wegtransport van grote onderdelen en geavanceerde software. ’
Het vorige record van energieopwekking uit kernfusie dateert al weer van elf jaar geleden. Gaat het wel goed met het onderzoek? ‘We hadden volgens de oorspronkelijke planning rond 2000 ITER al moeten hebben. In 1986 was dat besloten en we hadden in de jaren negentig kunnen gaan bouwen. Dan hadden we ook die rare generatiekloof van onderzoekers niet gehad. Maar eind jaren tachtig was de olieprijs op een diepterecord. Als je dan aankomt met een plan om tien miljard te gaan investeren in kernfusie,
dan zegt de politiek: die beslissing kunnen we wel even voor ons uitschuiven. We hebben ondertussen wel degelijk veel voortgang geboekt.’
Op welke terreinen dan? ‘In de jaren zestig moesten we leren hoe we een plasma konden opsluiten in een magnetisch veld. In de jaren zeventig was de theorie al goed ontwikkeld, maar was de grote uitdaging hoe we het fusieplasma heet genoeg konden krijgen. Toen is ook JET (gezamenlijke Europese fusiereactor, in Groot-Brittannië, red.) gebouwd, die in 1983 begon te draaien. We leerden hoe we warmteverlies van het plasma konden beperken, zonder al te veel begrip daarvan. In de jaren negentig kregen we goed door hoe we het plasma warm konden houden. De computerkracht nam zo sterk toe dat we de turbulentie van het plasma, die voor warmteverlies zorgt, echt konden simuleren. Daardoor begrijpen we nu veel beter hoe we dat warmte-
verlies kunnen beperken. De volgende stap is verbetering van de materialen. De wand van een reactorvat wordt blootgesteld aan een temperatuur van ongeveer tienduizend graden en moet de inslag van deeltjes weerstaan.’
ITER is pas over tien jaar klaar. Is het niet frustrerend dat je als wetenschapper zo lang moet wachten op de vrucht van je onderzoek? ‘Wat frustrerend is, is dat door politieke fluctuaties iets veel later komt dan nodig. Vooral omdat je weet dat de wereld op een of andere manier gered moet worden. Dat hoeft voor mij niet per se met fusie, maar het moet wel gebeuren. Er zijn maar een paar opties voor duurzame energie, en fusie is er één van. We ontwerpen nu al de opvolger van ITER, en die heet DEMO, een prototype van een commerciële reactor met de capaciteit van een gewone kolencentrale. Dan praat je over 2040.’ 1
Kernfusie op temperatuur van 150 miljoen graden Kernfusie is het opwekken van energie door middel van het versmelten (‘fuseren’) van kleine atoomkernen. Het is dus heel wat anders dan kernsplijting, waarbij energie vrijkomt door grote atoomkernen, zoals van uranium en plutonium, te splitsen. De zon haalt zijn energie uit kernfusie. Dat gebeurt alleen in de kern van de zon, waar de temperatuur en de druk dermate hoog zijn dat atomen uiteenvallen tot een ‘soep’ van losse atoomkernen en elektronen (een ‘plasma’) waarin de waterstofkernen bij botsingen spontaan versmelten, en energie afgeven. Kernfusieonderzoekers willen hetzelfde, maar dan een stuk efficiënter, doen in een reactor. Gewoon waterstof is niet de beste brandstof; de kern daarvan bestaat uit één enkel proton dat niet graag met een ander
proton fuseert. Daardoor produceert een kubieke meter in het hart van de zon maar zo’n dertig watt. Dat kan veel efficiënter, door deuterium en lithium te gebruiken; zeldzame vormen van waterstof waarbij er in de atoomkern, naast het ene proton, ook één resp. twee neutronen zitten. Om die zwaardere kernen te laten fuseren, moet de temperatuur van het plasma omhoog naar 150 miljoen graden – tien keer zo hoog als in de kern van de zon! – maar dat is geen probleem. Een kernfusiecentrale heeft per jaar een paar honderd kilo deuterium en lithium nodig, terwijl een olie- of kolencentrale een miljoen ton fossiele brandstof verbruikt. Deuterium en lithium zijn overal op aarde te vinden. Kernfusie belooft dus spotgoedkope energie voor miljoenen jaren.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ....................................... ....................................... ...................................... KERNFUSIE 111
Nieuws uit de zon
Rond 1900 wordt duidelijk dat de zon zoveel energie produceert, en dat al gedurende zo’n lange tijd, dat er in de zon (en in andere sterren) sprake moet zijn van een nog onbekende maar zeer krachtige energiebron, waarschijnlijk gebaseerd op waterstof (het belangrijkste bestanddeel van de zon). De Nederlandse astronoom (en fervent communist) Anton Pannekoek wees er in 1925 op dat deze onbekende energiebron ooit wellicht ingezet kon worden voor de energievoorziening op aarde. Een jaar later sprak zijn al minstens even
beroemde collega Willem de Sitter (die Einsteins kosmologische berekeningen verbeterd had) de hoop uit dat deze enorme energiebron pas beschikbaar zou komen wanneer oorlogen ‘tot een lang vergeten barbaars verleden behoren’. 111
Bom boven bom
Voorlopig ging de belangstelling van natuurkundigen echter vooral uit naar een ander proces: radioactiviteit. In 1939 ontdekte Lise Meitner dat er bij de splijting van uraniumkernen veel energie vrijkomt. Kort daarop breekt de Tweede Wereldoorlog uit en wordt alle onderzoek naar kernenergie in het geheim voortgezet. De ‘race’ naar de
eerste atoombom wordt gewonnen door de Verenigde Staten. Een van de vaders van de atoombom, Edward Teller werkt daarna verder aan een bom gebaseerd op kernfusie. De eerste ‘waterstofbom’ wordt in november 1952 tot ontploffing gebracht boven het atol Eniwetok. Voor de ontsteking van de bom wordt een gewone atoombom gebruikt. 111
Russische doorbraak
In de loop van de jaren vijftig verschijnen in het Westen de eerste kernenergiecentrales gebaseerd op atoomsplijting. Ondertussen proberen verschillende grootmachten om daarnaast ook een fusiereactor te ontwikkelen.
Dat blijkt veel lastiger te zijn. Van de vele voorstellen en experimenten die worden gedaan, lijkt de Russische Tokamak (foto) de beste papieren te hebben. Hierbij wordt het hete plasma door sterke magneten bijeen gehouden in de vorm van een torus (ook wel bekend als een ‘doughnutvorm’). Tot verbazing van de experts in het Westen spelen de Russen hierbij volstrekt open kaart. Dat is het begin van de unieke, wereldwijde samenwerking om te komen tot een bruikbare kernfusiereactor.
REUTERS
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Geen warmte
Afgang
Niet helemaal...
Andere laboratoria elders ter wereld (waaronder het FOM in Nieuwegein) konden hun testresultaten echter niet bevestigen.
Fleischmann en Pons werden al spoedig behandeld als twee maffe oude onderzoekers die het spoor een beetje bijster waren...
Maar vergelijkbare experimenten gaven ook vreemde resultaten. Hier en daar wordt daarom verder gewerkt aan de interactie tussen metalen en waterstofgas. Wie weet levert het iets interessants op.
Perspectief
12
Nog een potje?
Als dobbelversie kan Kolonisten van Catan weer een tijdje mee Arjan Terpstra AMSTERDAM
...
Wat: Kolonisten van Catan – Het dobbelspel Leeftijd: 7 jaar en ouder Spelers: 1-4 Duurt: 15 - 30 minuten Prijs: € 8,95 (adviesprijs) Kolonisten van Catan – welke spelletjesliefhebber is er niet op zeker moment verslaafd aan geweest? Zowel de bord- als kaartversie hebben
een grote schare fans, de uitbreidingssets zijn niet te tellen en worden al een decennium goed verkocht. Om als producent aan die rijke hoeveelheid kolonistenversies wéér een variant toe te voegen, vereist lef, zelfverzekerdheid of een combinatie van beiden. Maar het moet gezegd: ook als dobbelversie is Kolonisten een voltreffer.
hout en steen staan aangegeven. Op een schrijfvel staat het eiland Catan voorgedrukt, met dorpen, straten, ridders en steden in het grijs. Elke keer als met de dobbelsteen een bepaalde combinatie wordt gegooid, streept de speler een dorp of straat weg, en krijgt er punten voor in de plaats. De speler met de meeste punten wint.
Actie
Stom
De spelers dobbelen met zes stenen waarop de bekende grondstoffen als
Er valt maar weinig kritiek te hebben op deze geslaagde conversie. De lol
en spanning van de bordversie is bewaard gebleven in deze variant, die tegelijk veel compacter is. Alleen het elkaar in de weg zitten, is komen te vervallen.
Leuk Na tien keer spelen verveelt de voorgeschreven route niet, omdat telkens gekozen moet worden welke stap (dorp of straat?) je voor laat gaan. Bouw je een straat richting een huis, dan moet je maar net een huis gooien in je volgende beurt. 1
Games Metal Gear moet Playstation 3 redden
Oog in oog met Japanse gamelegende HIdeo Kojima De succesvolle gameserie Metal Gear nadert zijn spectaculaire einde. Hideo Kojima, de Spielberg van de gamesindustrie, deelde in Amsterdam handtekeningen uit. Danny Wagenaar AMSTERDAM
...
‘Je gelooft het niet, maar ik sta op dit moment drie meter van Hideo Kojima vandaan’, schreeuwt iemand naast me in een telefoon. De beller staat achter een hek op de eerste verdieping van de Media Markt in Amsterdam, in een massa mensen die even opgewonden zijn als hij. Dranghekken leiden het lange lint fans door de winkel naar de tafel waar de grote gameproducent staat te signeren. Het is een kleine, tengere man met breedbeeld brillenglazen op. Hij signeert geduldig dvd en cd hoesjes, glimlacht onderwijl bescheiden naar elke fan
die langs z’n tafel loopt en schudt ze daarna de hand. Een mooi moment voor de mensen die hiervoor al een uur in de rij hebben gestaan. De andere bezoekers van de winkelketen zien het spektakel met verbazing aan. ‘Hideo wie?’ In Japan, waar games al lang tot de mainstream-cultuur behoren, is deze kleine man een legende. Dit is de bedenker van Metal Gear, een van de meest succesvolle videospellen ooit. Het eerste deel, Metal Gear, uit 1987 was een mijlpaal qua spelconcept omdat het, in tegenstelling tot andere schietspellen, er hier om ging de vijand zoveel mogelijk te vermijden in plaats van omver te schieten. Hiermee stond Kojima aan de wieg van het tactische spionage genre. Met de komst van de eerste Metal Gear Solid in 1998 kon Kojima een uitgebreid verhaal vertellen. Met behulp van filmische cut-scenes, non-interactieve
Metal Gear Solid 4 is de eerste rechtvaardiging om een Playstation3 te kopen.
verhalende momenten in een spel, kon hij zijn liefde voor cinema en anime implementeren in zijn werk. Deze signeersessie vindt plaats in het kader van het laatste spel in de Metal Gear serie, Metal Gear Solid 4. Het is de eerste echte blockbuster game op de Playstation 3. Kosten noch moeite zijn gespaard voor de lancering. Tot nu toe laat de meest hoogwaardige spelconsole op de markt namelijk weinig indrukwekkende verkoopresultaten zien. Metal Gear Solid 4 moet de console zijn definitieve doorbraak bezorgen. En dus heeft Kojima alle verhalende eindjes
Metal Gear was een mijlpaal omdat het ging om de vijand te vermijden aan elkaar geknoopt in een door recensenten al ‘spectaculair’ genoemde finale. Een substantieel deel van de game bestaat uit cut-scenes van hoge kwaliteit. Samengevoegd zou je er een film van kunnen maken, als ze niet een hoger doel dienden, namelijk de harmonieuze samensmelting van de twee grootste mediadisciplines, film en spel. Dat gaat zover dat het team van Kojima Productions daarmee uniek werk af heeft geleverd, de eerste echte rechtvaardiging om een Playstation 3 te kopen. Helaas voor de bezoekers in de Media
Markt komt de game pas deze week uit, een paar dagen na de verschijning van de maker zelf. Hij kan dus alleen oude spellen signeren. Gelukkig staan aan weerszijden van Kojima nog twee mensen op doosjes te krabbelen: Yoji Shinkawa, de Art Director van de serie, en de beeldschone actrice Yumi Kikuchi, wiens uiterlijk en stem gebruikt worden voor een van de antagonisten in het verhaal. Haar handtekening op het doosje van Metal Gear deel twee of drie doet menig mannenhart – en de rij gamers bestaat hier héél doorsnee uit heren tussen de dertien en dertig – smelten. Je zou haast vergeten dat je naast de Steven Spielberg op het gebied van interactief entertainment staat. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
RECENSIE | GAMES
OP VIJANDEN INHAKKEN ALS EEN DOLLE KEUKENMACHINE Danny Wagenaar
...
Vier jaar nadat het messcherpe vechtspel Ninja Gaiden op de markt kwam, is er nu eindelijk een vervolg, Ninja Gaiden II (Xbox 360). Het origineel was een spel waarbij je niet ver kwam als je alleen je knuisten gebruikte. Door je tientallen knoppencombinaties op je toetsenbord eigen te maken, kon je flitsende vechtbewegingen uitvoeren
met een variatie aan oosterse wapens. In deel twee is de actie nog steeds weergaloos, evenals de soepele manier waarop je door de vijandelijke linies heen kan moulinexen alsof je de gelijknamige keukenmachine bent. De leukste toevoeging is dat er nu echt ledematen en zelfs complete rompen door het beeld heen vliegen als je goed bezig bent. Oordeel: grof, maar erg vermakelijk.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Energiespelletjes
Gameconsoles vreten energie als ze aan blijven staan na het spelen. Australisch onderzoek toont aan dat een PSP3 of XBox 360 per jaar het equivalent van vijf koelkasten aan stroom verbruikt.
Perspectief
13
Interview Bravoureboek uit jaren ‘60: Ik Jan Cremer, derde boek
‘Ik heb helemaal geen imago dus het kan niet stuk ook’ Na 42 jaar voegt Jan Cremer een derde deel toe aan hét bravoureboek van de jaren zestig: Ik Jan Cremer. Ondanks de splijtende kritiek werd het destijds de eerste bestseller in het Nederlandse taalgebied. Cremer: ‘En dat had ik ook nog hondsbrutaal op het omslag gezet.’
mans te schrijven. Ik schrijf licht geromantiseerde autobiografische romans. Ik noem de mensen gewoon bij de naam. Recht voor z’n raap. Dat heb ik op elk gebied gedaan. Ik ben een ambachtelijk schrijver en schilder.’
Heeft u gewerkt met dagboeken? ‘Ik heb enorm veel documenten. Over de periode die ik beschrijf wel een halve meter. Ik heb er misschien een centimeter of drie van gebruikt. Vooral mijn oude agenda’s. Daar noteerde ik alle afspraken en bijzonderheden in. Mooie zinnen ook. Bovendien heb ik een bijna fotografisch geheugen. Ik heb tien maanden aan dit boek gewerkt. Maar dat is te kort om het allemaal uit je hoofd te halen. Met pen schreef ik allerlei notities onder elkaar. Daarna ging ik tikken, vier uur per dag in opperste concentratie. Dat is ongeveer het maximum. Daarna was het goed. Ik heb het ook niet herschreven. ‘
Guus Bauer BERLIJN
...
Een fenomeen dat in de jaren zestig aan de poorten durfde te rammelen mag alles, maar waarom juist nú een derde deel? ‘Aan het einde van Ik Jan heb ik een tweede deel aangekondigd en deel twee eindigt met de belofte dat er een derde deel komt: van arme jongen tot miljonair en weer terug aan de bedelstaf. Iedereen bleef maar vragen wanneer het eindelijk zou komen. Het is niet dat ik in de tussentijd stil zat. Ik ben altijd aan het werk. Bovendien heb ik enorm veel gereisd en er gewoon ook lekker op los geleefd. Vorig jaar kreeg ik ineens de geest.’
Hoe was dat met de eerste delen? ‘Deel één heb ik in drie maanden geschreven. Aan het tweede deel heb ik in New York drie weken dag en nacht gewerkt. Ik heb toen zelfs mijn schoonmaakster, toch een bloedmooie negerin, niet binnengelaten.’
Uw boek begint met de reacties in de jaren zestig op deel één en twee. Die liegen er niet om. ‘De zogenaamde serieuze critici vonden dat ik de literatuur had verkracht. Maar die scheten tenminste droge drollen. Ik kon niet meer over straat, werd uitgescholden, mannen wilden met me op de vuist, vrouwen spuugden me in mijn gezicht. Ik werd zonder reden aangehouden door de politie, tergend langzaam controleerden ze mijn papieren. Bijna elke nacht kreeg ik scheldtelefoontjes en er werd stront door de brievenbus gegooid. Aan dat alles had ik natuurlijk schijt en bovendien waren er ook huwelijksaanzoeken, inclusief geurende slipjes. Maar toen het huis van mijn moeder in de brand werd gestoken en mijn halfzusje en mijn kinderen ternauwernood konden ontsnappen, vond ik het tijd worden om het land uit te gaan. Eerst naar Engeland en daarna naar Amerika. Holland was en is nog steeds een benepen land. Gelukkig ben ik hier niet al te vaak meer. Nergens ter wereld heerst er zo’n slecht klimaat voor kunstenaars. Het ontbreekt hier aan respect.’
Is er nog meer te verwachten?
‘Holland is nog steeds een benepen land. Gelukkig ben ik hier niet al te vaak meer.’ ALEX DE GROOT
Hoe zijn de reacties nu? ‘Ik begin deel drie met de volgende zin: Ik schreef een boek, en zou met dat boek wereldberoemd worden. Dat zet natuurlijk meteen kwaad bloed. De boodschapper van de waarheid wordt altijd afgemaakt. Je zou het niet zeggen met al die bladen en de tv, maar seks is nog steeds iets waar aanstoot aan genomen wordt. Mijn karakter is om niet mee te lopen in de massa. Vanaf mijn jongste jaren zorg ik op z’n zachtst gezegd voor discussie. En
dat is goed. Ik krijg ook kritiek dat het zo uit de oude doos komt. Maar het was de bedoeling dat het aansloot bij deel twee. Het is het slot van een trilogie. Het is dus onzinnig dat men beweert dat ik geen ontwikkeling heb doorgemaakt als schrijver. Ik wilde in dezelfde stijl in korte hoofdstukken dit verhaal afmaken. In een lekker stuwend tempo.’
Het boek staat bol van de bekende namen. Dat kan aanleiding geven
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................................................................................................................
RECENSIE | GAMES
ZOEK DE VLAG OOK DIGITAAL David Nieborg
...
Stratego bestaat vijftig jaar, en ter ere daarvan is het spel nu ook voor de Nintendo DS beschikbaar. Je vraagt je meteen af waarom niemand eerder op dit idee is gekomen. Na al die jaren blijkt Stratego een spel dat zich uitstekend laat vertalen naar de twee schermpjes van een draagbare spelcomputer. Stratego: Next Edition
tot kritiek of ongeloof. Was u bang voor uw imago? Zo van: die ouwe moet ook weer zo nodig over zijn rebelse jeugd schrijven. ‘Ik ben nog net zo vrijgevochten als veertig jaar geleden. Alsof ik na de jaren zestig niets meer beleefd zou hebben. Man, ik kan een bibliotheek volschrijven over mijn avonturen. Bovendien heb ik geen imago, dus dat kan niet stuk ook. En ja, die bekende namen. Ik heb geen zin om rond de hete brij te dansen, sleutelro-
‘Deze trilogie is afgesloten. Nu ga ik eerst een jaar schilderen en dan op 1 mei 2009 begin ik weer aan een nieuw boek. Op de dag van de arbeid. Ik blijf gewoon doorraggen. Op de dag dat dit derde deel verscheen, werd de uitgever in de middag door een boekhandel uit de Amsterdamse Kinkerstraat gebeld omdat ze door de voorraad heen waren. Dat vind ik mooi, daar zitten mijn lezers.’ Vorige week werd Ik Jan Cremer 3 voor een paar honderd genodigden gepresenteerd in de Supperclub, een hoofdstedelijk trendy restaurant. Aan Ik Jan kun je een feest overlaten: eten, drank, hordes prachtige vrouwen, een ijzersterke stripteaseact en een swingende band. Cremer is terug van nooit weggeweest. ‘Bij het volgende boek komen mijn maatjes van Golden Earring spelen.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Fotoboek Amerikaanse band leent zich uitstekend voor een kort potje tegen de computer of, wat altijd leuker is, tegen een menselijke tegenstander die ook een DS heeft. Goed is dat de ‘single card’ functie is toegevoegd zodat je tegen anderen kunt spelen die niet in bezit zijn van het spel. De schermteksten zijn Nederlandstalig. Aan het spel zelf is gelukkig niets veranderd. De maarschalk is de baas maar moet oppassen voor de spion, bommen zorgen voor spanning en met de verkenner raas je het veld over. Niks geen ultrarealistische graphics van strijdende partijen. Net als schaken biedt Stratego, in al zijn abstractheid,
DE ALLER- ALLER BESTE PLATEN VAN R.E.M.
onnavolgbare diepte en herspeelbaarheid. Een ideaal spel dus voor op het strand of op de achterbank van de auto. Kopen
Nog 20 nachtjes slapen en dan is het zover: ter promotie van het fotoboek Hello komen REM-zanger Michael Stipe en fotograaf David Belisle naar het Amsterdamse American Book Center om te signeren. Fotograaf Belisle volgde REM zeven jaar lang op hun tournees: de resultaten hiervan (175 foto’s, niet alleen van optredens maar ook van opnames en privé-momenten) zijn te zien in Hello, voorzien van voorzien van handgeschreven aante-
keningen en een voorwoord van zanger Michael Stipe. Het American Bookcenter aan het Spui is de enige boekwinkel in Nederland waar Stipe komt signeren. Je kunt het boek vanaf nu reserveren op www.abc.nl. Wie het eerst komt die het eerst maalt: de eerste 100 aanmeldingen zullen Michael Stipe en David Belisle persoonlijk kunnen ontmoeten.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Auster signeert
Auster leest
In het kader van Amsterdam Wereldboekenstad signeert de bekende Amerikaanse auteur Paul Auster vandaag in boekhandel Selexyz Scheltema zijn nieuwste boek Man in het Duister. Aanvang: 15.00 uur.
Fans kunnen ’s avonds om 20 uur ook naar zijn lezing in het John Adams Institute.
Salvador Dali koos ook voor de pen
De Franse krant l’Express meldde gisteren dat dit najaar een roman van Salvador Dali (1904-1989) zal uitkomen. Dali staat bekend als surrealistisch schilder. Zijn boek schijnt ook surrealistisch te zijn.
Perspectief
14
De Zwarte Doos
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................................................................................................................
Een literaire zomerhit bij elkaar bellen Hoe haalt de schrijver het boek uit zijn hersens? Wordt De Zwarte Doos geopend met drank, discipline of engelengeduld? De Pers vraagt auteurs naar hun succesformule. Vandaag: Ramon Stoppelenburg (1976), samensteller van de vakantieverhalenbundel Fasten your seat belt!.
langs uitgevers.’
Hoeveel uitgevers? ‘Acht. Ik liet ze een filmpje van tweeenhalve minuut zien, met het nummer One day I’ll fly away eronder gemonteerd, en eindigend met de slagzin: ‘Wilt u de piloot worden van deze bundel?’
Hans van Willigenburg AMSTERDAM
...
Een niet-bestaand boek met een filmpje verkopen. Tamelijk uniek.
Een verhalenbundel over het fenomeen ‘vliegen’, hoe kom je erop?
‘Geen idee. Al reageerden sommige uitgevers zeer positief, in de trant van: ‘als auteurs hun boeken voortaan zo compact zouden verkopen, scheelt dat aardig wat tijd’.
‘In de kiosken van Schiphol zag ik tot mijn verbazing dat er veel lag over kamperen in de Provence en lekker genieten in Umbrië. Maar niet over wat alle passagiers gaan doen: vliegen!’
Je maakte er onmiddellijk werk van. ‘Inderdaad. Ik belde bevriende auteurs uit mijn bestand en legde ze het idee voor van een themabundel. De grote meerderheid reageerde enthousiast. Daarna ging ik met het idee
Moest je de schrijvers coachen? ‘Ik heb ze wat voorzetten gegeven: flirten met de stewardess, seks op de toiletten, verdachte types uit het Midden-Oosten, et cetera. Uiteindelijk is het een aardige mix geworden. Gelukkig gaat maar één verhaal echt over terrorisme, anders wordt het zo zwart.’
Ramon Stoppelenburg zocht zijn talenten op Hyves.
Welke schrijver was het eerste klaar? ‘Susan Smit. Na een week of twee leverde ze al in.’
Nog nieuwe talenten ontdekt? ‘Misschien. Stéphanie Geus is 21 en kwam met een verhaal waar de uitgever érg enthousiast op reageerde. Net als een paar anderen is zij in de bundel gekomen door mijn oproep op
Mijn filmpje eindigde met: ‘Wilt u de piloot worden van deze bundel?’ Hyves.’
Wordt Fasten your seat belt de lite-
Poetry International Keurig festival
Naar binnen zonder betalen Het 39e Poetry International Festival gaat over ‘Stad en Land’. Een globalistisch thema, aangekleed met globalistische dichters en denkers. Hans van Willigenburg ROTTERDAM
...
Ooit bepaalden dranklucht, sigarettenrook, beduimelde A4’tjes en hier en daar een exotische schreeuwpartij de entourage van Poetry International. Anno 2008 heeft Poetry meer de uitstraling van een meerdaags seminar dan van een volbloed dichtersfestival. Waar proef je nog de waanzin van de inspiratie? In de Rotterdamse Schouwburg, het hart van het moderne festival, zie
je louter keurige mensen rondlopen, goed gekleed, hip bebrild en met een temperament dat voortdurend onder controle lijkt. In de woorden van Engelse bezoeker Mick biedt Poetry ‘een kaleidoscoop aan intellectuele stimulansen’, en dat is taal waar je in de Maasstad lastig handen mee op elkaar krijgt. Volgens de Rotterdamse dichter Manuel Kneepkens dreigt het festival dan ook ‘losgezongen’ te raken van de stad waarin het wordt gehouden. Zijn misnoegen is in zoverre te begrijpen dat de ooit legendarische ‘Rotterdamse avond’ uit het programma is geschrapt. En dat dichters eerder behandeld worden als afgestudeerde aanjagers van mondiale vraagstuk-
ken dan als barden die, los van maatschappelijke belangen, blijven azen op het mooiste, ontroerendste of stuitendste gedicht. Typerend voor het academisme is de grandeur waarmee de beroemde dichter, pardon, landschapsarchitect Adriaan Geuze als gast van ‘Poetry Special’ wordt aangekondigd. Volgens de website komt hij discussiëren over ‘de ziel van de Nederlandse cultuur’, die al dan niet op de zeebodem te vinden is. In de ogen van directeur Bas Kwakman van Poetry International is er sprake van een diepgaand misverstand. Poetry is nog nooit zo open, toegankelijk en fris geweest: ‘Ons inziens is er jarenlang juist een drempel
raire variant van een zomerhit? ‘Dat is het al. Jammer is alleen dat de uitgever geen sticker met ‘de beste verhalenbundel over vliegen van 2008’ erop wilde zetten. Dat vonden ze wel érg agressief. Ach ja, het blijft Nederland: je moet bescheiden blijven.’ 1
geweest om naar Poetry te komen. Vandaar onze huidige stap om de toegang gratis te maken. Om bezoekers al naar gelang hun tevredenheid bij het verlaten van de zaal hun bijdrage te laten bepalen.’
Het is een procedure die niet alleen publieksvriendelijke motieven heeft, maar ook commerciële. ‘Designers en architecten werken steeds vaker met dit principe. Ze zeggen: ‘Wij gaan iets maken en als jullie er blij mee zijn en het willen gebruiken dan zien we wel hoeveel je er voor over hebt.’ Het lijkt slechts een vriendelijk gebaar, maar de praktijk leert dat je op deze manier meer geld verdient. Het is slim zakendoen.’ De kritiek dat Poetry te academisch, te netjes is geworden, kan Kwakman niet goed plaatsen: ‘Poëzie is een internationaal verschijnsel. En juist dat internationale perspectief biedt je de kans anders naar dingen te kijken, nieuwe ervaringen op te doen. Ik zou zeggen: kom een avond naar Poetry, laat de geur, de taal, de denkwijzen van verre windstreken over je heen komen. En bepaal bij de uitgang wat je wilt betalen.’ Tot en met 13 juni. www.poetry.nl
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................
Een Nobelprijswinnaar is...
NIET KAAL, NIET HOOGBEJAARD, NIET KIPPIG, MAAR JONG!
Lisa Unger
Black-out literaire thriller ‘Black-out is een verbluffende, schokkende meesterthriller’ Tess Gerritsen, auteur van Zustermoord
www.sirene.nl
Ariane Meijer
Wit Goud literaire thriller
‘Adembenemend en realistisch’ John van den Heuvel
www.sirene.nl
Hèhè, eindelijk wordt het eens erkend: om de Nobelprijs literatuur te winnen hoef je niet per se ouder dan 65 jaar te zijn! In theorie zou zelfs een kind de was kunnen doen en de meest begeerde literaire prijs ter wereld in de wacht kunnen slepen. In ieder geval zou dat niet strijdig zijn met de wilsbeschikking van Alfred Nobel, schrijft Horace Engdahl, de secretaris van de Zweedse academie, in de jongste nieuwsbrief van die instelling.
Engdahl schreef dit in antwoord op verscheidene vragen die uit alle hoeken van de wereld werden gesteld over de keuze die de Nobelacademie jaarlijks maakt. Engdahl verklapte verder dat de auteurs die op de shortlist van vijf voorkomen, meestal twee jaar in de running blijven. De academieleden worden verondersteld in die tijd alle beschikbare werken van de vijf genomineerden te lezen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................
Anne Vondelingprijs naar Elsbeth Etty NRC-columniste Elsbeth Etty (56) heeft de 27e Anne Vondelingprijs voor politieke journalistiek gewonnen. De jury roemt haar om haar scherpe analyses van maatschappelijke problemen.
DALAI LAMA Vrijheid voor Tibet
Pleidooi voor menselijke tolerantie
Í9,9
0
www.altamira-becht.nl
Perspectief
Recensie Genadeloze pageturner
Hopen bij Leon de Winter tegen beter weten in
15
Herkansing
Een stekende ondertoon, melancholie en altijd dat klungelige Nieuwe boeken verdwijnen steeds sneller uit de boekhandel. De Pers geeft literaire winkeldochters na zes maanden een herkansing.
In zijn nieuwe roman loopt het slecht af met Israël, maar vader en zoon Mannheim brengen het er beter vanaf.
Femke van Wiggen
...
Boek: Echt iets voor jou Auteur: Thomas Verborgt, Nieuw Amsterdam.
Dirk Koppes AMSTERDAM
...
Geboorte, liefde en de dood. Voor minder doet Leon de Winter het niet in zijn oeuvre. Na zes jaar broeden in zijn Bloemendaalse villa komt de schrijver van Kaplan en Supertex nu met Het recht op terugkeer, een roman die zich kan meten met zijn beste eerdere werk. De Winter, zelfverklaard amerikanofiel, gelooft in de door Amerikanen tot perfectie gebrachte schrijfstijl, die vloeiend en moeiteloos overkomt en waar vooral de noeste arbeid niet aan mag af te lezen zijn. En inderdaad, Het recht op terugkeer is zo’n genadeloze pageturner waarbij de lezer tot de laatste bladzijde blijft hopen op een happy end.
‘Vorige zomer heb ik Verborgt ontdekt. Het begon met zijn roman Eindelijk de zee. Eenmaal uitgelezen, dacht ik: die Verborgt ga ik in de gaten houden.’ Toen afgelopen oktober diens verhalenbundel Echt iets voor jou uit kwam, wist boekhandelaar René Hollaers het zeker: die Verborgt mocht hij wel. ‘Die bundel is echt een ideaal vakantieboek: lekker op het strand onder de parasol.’ Wat Hollaers zo aanspreekt in Verborgts verhalen? Het schrijnende van het dagelijks leven. ‘Verborgt schrijft heel prettig, vlot ook, en zijn verhalen zijn lichtvoetig, komisch en absurd. Maar altijd met een ondertoon die ergens steekt, met melancholie in de sfeer die hij schept. Hij speelt ook altijd zelf een rolletje in zijn verhaal, een beetje een klungel is het.’ Hollaers’ favoriete verhaal: ‘Zomerse momenten. De hoofdpersoon, dat moet Verborgt zelf zijn, loopt in een supermarkt tegen een stellage met kapucijnerblikken op. Een medewerking komt naar hem toe en vraagt: ‘Wat is hier de bedoeling van?’ Dat levert een ontzettend origineel verhaal op, kan ik je vertellen.’ 1 Boekhandel Van Kemenade & Hollaers, Ginnekenweg 269/271 4835 NB Breda
Onvoorspelbaar en ongeloofwaardig, maar altijd meeslepend Bijna bruut bespeelt De Winter de emoties van zijn publiek. Hoofdfiguur Bram Mannheim is uit de mal gegoten waarin bijna alle centrale personages uit De Winters werk passen: een intellectueel van Nederlands-joodse afkomst, die een moeizame relatie heeft met zijn vader, en diens fouten niet wil herhalen bij zijn eigen zoon. Pa Hartog Mannheim was een briljante geleerde die de Nobelprijs heeft gewonnen en zijn zoon intellectueel inferieur acht. Zoonlief probeert zijn leven lang de waardering van Hartog te winnen, maar zelfs een professoraat geschiedenis van het Midden-Oosten volstaat niet. Gelukkig verzandt De Winter niet in navelstaarderij. Zijn roman speelt van 2004 tot 2025 en bestrijkt drie continenten. In dat tijdsbestek moeten flink wat geboortes, liefdes en doden worden afgewerkt.
Leon de Winter bespeelt bruut de emoties van zijn publiek.
Het boek opent in 2024 in de stad Tel Aviv. Israël is gereduceerd tot een minimale stadstaat, de Palestijnen rukken op en Jeruzalem is reeds verloren gegaan. De ultra-orthodoxe joden hebben hun latente antizionisme te voorschijn getoverd en wachten in de Heilige Stad op de terugkeer van de Messias. Hoe meer hel en verdoemenis, hoe eerder die komt. Bram Mannheim heeft een bureautje waarmee hij verdwenen kinderen probeert op te sporen. In zijn vrije tijd werkt hij bij de ambulancedienst, die de talloze slachtoffers van zelfmoordaanslagen moet afvoeren.
MERLIJN DOOMERNIK/HOLLANDSE HOOGTE
Wie De Winters columns in Elsevier kent, zou een politiek betoog over het wel en wee van de staat Israël kunnen verwachten of vrezen, maar daar heeft de auteur geen tijd voor. Alle 450 pagina’s lang focust hij op de arme Bram, die zoveel tegenslagen moet verwerken. Het apocalyptische toekomstvisioen speelt slechts op de achtergrond. Bram overkomt wat elke ouder vreest: hij raakt zijn kind Bennie kwijt. In 2008, als hij nog gelukkig getrouwd is en een enorme villa in Philadelphia bewoont. Iedere keer hoopt de lezer dat Bram eindelijk wat levensgeluk vindt, en iedere keer
wordt zijn/haar hopen tegen beter weten in door De Winter onderuit gehaald. Ook Bram zelf blijft geloven in betere tijden, maar moet concluderen dat ‘hoop sloopt’. Ondanks alle ellende is Het recht op terugkeer geen deprimerend boek. Onvoorspelbaar en soms ongeloofwaardig, maar altijd meeslepend. Een vleugje Boys from Brazil verandert het tweede gedeelte bijna in een internationale spionagethriller, zonder dat het grote leed van Bram op de achtergrond raakt. Hoop doet lezen. 1 Leon de Winter, Het recht op terugkeer, De Bezige Bij.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................... 111
NIEUW VERSCHENEN 111
Hoogst onwaarschijnlijk De grootste successen komen volstrekt onverwacht. Internet, graffiti, een obscure auteur: aanvankelijk had niemand gedacht dat zoiets een wereldwijd succes zou
kunnen worden. Nassim Taleb noemt dergelijke onverwachte gebeurtenissen ‘zwarte zwanen’ en legt uit waarom we ze niet zien aankomen: we vertrouwen te veel op het bekende, de regelmaat, het vertrouwde. Alleen wie openstaat voor het nieuwe, ziet de zwarte zwanen komen. Nassim Nicholas Taleb, De zwarte zwaan. Uitgeverij Nieuwezijds, 24,95 euro.
Na de Holocaust
Elie Wiesel, die als jongen Auschwitz en Buchenwald overleefde, is een van de indrukwekkendste getuigen van de Holocaust. Vanwege zijn tomeloze inzet voor de slachtoffers van deze en andere genociden ontving hij in 1986 de Nobelprijs voor de vrede. In het eer-
ste deel van zijn biografie (Alle rivieren stromen naar de zee) beschreef hij zijn jaren in de kampen. Deel twee beschrijft zijn strijd voor rechtvaardigheid wereldwijd. Elie Wiesel, …Toch raakt de zee niet vol. Memoires deel 2. Uitgeverij Meulenhoff, 29,95 euro.
Filmpje
Dan Ariely, Waarom we altijd tijd te kort komen & ander irrationeel gedrag. Uitgeverij Contact, 19,95 euro.
111
Tijd te kort
We denken graag dat we logisch en rationeel zijn, en veel economische theorieën zijn daar ook op gebaseerd. Maar schijn bedriegt. Econoom Dan Ariely laat in dit bij vlagen grappige
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ................................................................................ Frankrijk is er klaar voor. De biopic Sagan, over het turbulente leven van de Franse schrijfster Françoise Sagan, komt in de bios.
boek zien hoe irrationeel we vaak zijn – en hoe bedreven we zijn in het achteraf rationaliseren van onze domme beslissingen. Gelukkig geeft hij ook tips om ons uit deze droom te helpen. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..........................................................
Opgegraven
Verboden pennevrucht
In de bibliotheek van de universiteit van Leipzig is een manuscript van de componist Franz Liszt (1811-1886) ontdekt. Het manuscript, dat in mei 1852 werd geschreven, bestaat uit vier pagina’s muziek.
In de VS neemt de Nampa Library Board twee boeken over seksuele opvoeding uit de rekken: The New Joy of Sex en The Joy of Gay Sex.
Media
16
Web
Locals maken reisgids vol Maarten Bloem AMSTERDAM
... Mariah Carey kan best acteren.
Film
2001 was een minder jaar voor Mariah Carey Mediaredactie AMSTERDAM
...
Het zijn lastige tijden voor de hoofden programmering bij de televisie. Je hebt het EK dat al je vaste kijkers wegsnoept en de zon schijnt lekker buiten. Sommigen vangen dit op door halfnaakte dames penalty’s te laten nemen en anderen programmeren herhalingen van populaire series. Wat je echter ook kunt doen is ruimte inplannen voor een van de grootste flops van de laatste paar jaar. Dat doet RTL8 heel dapper vanavond, met de film Glitter. Hét levensverhaal van popdiva Mariah Carey zou menig criticus in het verkeerde keelgat schieten. De film vertelt losjes hoe het nu
allemaal begon voor Carey, haar vervelende jeugd (gescheiden ouders) de jaren schnabbelen in discotheken en daarna natuurlijk het succes. Dit allemaal omlijst met het specifieke stemgeluid van Mariah. De film kwam uit in een periode dat het niet zo lekker ging met de carrière van superster Mariah. Oververmoeid is ze en de massa is haar ook beu. Tel daarbij een Glitter-soundtrack op die uitkwam op 1 september 2001, en het Glitter fiasco was compleet. Ook al rolt iedereen op het internet over elkaar heen om Glitter (niet geheel onterecht) af te serveren, aan Carey ligt het niet. Die kan namelijk, verrassend genoeg, best redelijk acteren. 1 RTL8, 20.30
‘Mijd die steeg, daar zitten de toeristen, loop door en dan kom je in een straat waar de echte Spanjaarden zelf hun tapas bestellen.’ Actuele reisverslagen op het internet zijn makkelijk om uit te vissen waar hét gebeurt op je vakantielocatie. Er zijn steeds meer sites die inspelen op de behoefte van de toerist om niet in ganzenpas achter elkaar naar dezelfde plaatsen te wandelen. Jonge toeristen willen weten wat er in de week dat zij op vakantie zijn speelt op hun bestemming en wat de lokale bevolking tof vindt. Een website als Le Cool gebruikt in verschillende Europese steden een netwerk van tipgevers die in de stad wonen om uit te vissen wat er speelt of gaat spelen. In een strak vormgegeven nieuwsbrief venten ze dat uit naar zo’n 200.000 internetters die zich op de nieuwsbrief hebben geabonneerd. Een ideetje van de Zweed René Lönngren, die al jaren in Barcelona woont en werkt. ‘Ik werd er moe van steeds maar weer vrienden op een kaart aan te wijzen waar het leuk was in Barcelona. Toen bedacht ik de website, binnen no time had ik 200 mensen die de nieuwsbrief wilden.’ Dat was in 2003, inmiddels hebben diverse Europese steden hun eigen editor onder wiens auspiciën er
IT’S AMAZING WHAT YOU CAN ACHIEVE WITH A BIT OF URBAN RENEWAL AND SOME ELBOW GREASE.
The Jeruzal kerk JAN MAIJENSTRAA (1)
a wonderful examp of Amsterdam Sch architecture ▶SEE PA and can be gazed a hours on end from
8
areas
De site www.lecool.com stuurt wekelijks nieuwsbrieven aan reislustigen, maar waagt zich ook aan de ouderwetse reisgids. Er is er nu ook een van Amsterdam.
Once upon a time, the De Baarsjes district was facing high crime rates, severely dilapidated housing, and the occasional drug war between rivalling gangs. Fast forward some fifteen years and the district has rid itself of its dark and depressing image, and become a playground for young creatives.
The Apple Mac users have moved to the area in droves, happily mixing with the locals, who mainly originate from Morocco and Turkey. De Boogiedown Baarsjes, as the area has been lovingly baptised, still is a bit rough around the edges – which is exactly where its appeal lies.
(2)
Café Cook
JAMES COOKSTRAAT 2
Boogiedown Baarsjes
Gallery tour Dispersed through De Baarsjes are an abundance of galle and exhibition spa with Witte de With serving as a kind o Gallery Strip. Best just across from C Edel in (6) Menee
Wit WITTE DE WITHSTRAA centre for art and c
‘Bij ons vind je geen verwijzingen naar feestjes voor vips.’
elke week een nieuwsbrief met tips, interviews en andere zaken over de stad tot stand komt. In Amsterdam is dat, sinds 2006, Anneloes van Gaalen. Volgens haar wil www.lecool.com ondanks de wat hippe naam laag-
drempelig zijn. ‘Daarom vind je bij ons geen verwijzingen naar feestjes voor vips of dingen waarvoor je op de gastenlijst moet staan. We maken geen site voor hipsters die Amsterdam willen aandoen.’ In plaats daarvan
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
Nederland 1
17.00 17:15 17:25 17:55 18:50 19:00
17.00 VVD EK Voetbal: Voorbeschouwing Spanje - Rusland EK Voetbal: Spanje - Rusland EK Voetbal: Wedstrijdanalyse Spanje - Rusland EK Voetbal: Spanje - Rusland
20.00 20:00 20:25 20:40 21:35 21:45
EK Journaal EK Voetbal: EK Voetbal: Griekenland Zweden EK Voetbal: Wedstrijdanalyse EK Voetbal: Griekenland Zweden
22.00 22:45 23:40 23:55
Nederland 2
Studio Sportzomer NOS Sportjournaal NOS Journaal
17:00 17:10 17:11 17:21 17:33 17:35 18:00 18:30 19:25
17.00 NOS Journaal KRO Kindertijd Knofje Charlie & Lola Vivian doet oefeningen Sesamstraat NOS Journaal KRO Detectives: Rosemary and Thyme Kinderen geen bezwaar
17:00 17:05 17:20 17:43 18:00 18:25 18:45 18:59 19:00 19:45
NOS Journaal Opsporing verzocht Rebus
20:20 21:10 21:45
NOS Journaal Nova/Den Haag vandaag Waltz
22:30 23:05 23:55
22.00 22:20 22:40 23:15
RTL 4
RTL 5
17.00 Rataplan Kika & Bob Life with Derek SudoKidz AVRO Zipzoo: Worldwide Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal Nederland 3 Veronica Mars All Stars
17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55
Baby te huur Crazy 88 3 op reis
22.00
20.00
20.00 20:00 20:30 21:05
Nederland 3
22.00 Absolutely fabulous Law & Order We zijn weer thuis
17.00 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer
22:30 23:30 23:40 23:45
Dames in de dop Date my mom Dr. Phil Dames in de dop Paradise hotel Flodder
20.00
20.00 20:00 20:30 21:30
17:10 17:40 18:10 19:00 19:30 19:55
Goede tijden, slechte tijden Bouwval gezocht Herman den Blijker: Herrie in de keuken! Gordon Ramsay: Oorlog in de keuken! RTL Nieuws RTL Weer RTL Boulevard
20:30 21:25
CSI: Miami CSI: Miami
22.00 22:20 23:10 23:40
Kidnapped Flodder Paradise hotel
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
RTL 7
RTL 8
17.00 18:00 19:50
The A-Team Allez allez Zimbabwe
20.00 20:30
The hole
22.00 22:30
SBS 6
17.00 17:00 17:50 18:45 19:40
The exorcist III
Oprah Winfrey show Joan of Arcadia Het roer om Dr. Phil
17:05 18:05 19:00 19:20
Glitter
20:00 20:30 21:30
22.00 22:05 22:35 23:45
Rich bride poor bride As the world turns Oprah Winfrey show
JAG ER Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie
17:20 17:45 18:40 19:35
Trauma centrum House Medical examiners
20:30 21:25
17.00 Will & Grace Judging Amy Gilmore girls McLeod’s daughters
20.00
22.00 22:30 22:45 22:50 23:20
Veronica
17.00
20.00
20.00 20:30
Net 5
17.00
Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie De opvoedpolitie
Ugly Betty Gossip girl
22.00 22:15 23:05
Law & Order: Special Victims Unit Law & Order: Special Victims Unit
17:05 17:35 18:00 18:15 18:45 18:55 19:00 19:25 19:55
Totally spies Kim Possible Politieachtervolgingen According to Jim Hotshots: EK Lingerie Trots op onze jongens Friends Two guys, a girl and a pizza place Off centre
20.00 20:40 21:30 21:40
Big daddy Hotshots: EK Lingerie Big daddy
22.00 22:20 23:20
The A-Team, 18.00 uur
, a re
Gossip girl, 21.25 uur
Pussycat Dolls Present: Girlicious America’s Most Smartest Model
Media
17
Klassiek
urban legends
‘Brokeback Mountain’ in operavorm Mediaredactie AMSTERDAM
locals place that was one of the first to ban smokers to the pavements. Try its simple and cheap food. Speaking of cheap, serving AGE 150, at for wine for just €1 (a whole inside bottle will set you back €10) café/restaurant eal (3) ConFusion POSTJESWEG 7 is a bargain hunter’s paradise. Service and food quality tend to vary, but when it’s good, it’s really good. For a side of dancing with your dining,
lem-
AT is ple hool
#
4
!
(4)
Club Edel POSTJESWEG 1
is the place. The chairs and tables that fill up the restaurant are a reminder of the place’s former life as a school building, but from Thursday to Saturday, the restaurant stops at 11 pm when the room is transformed into a dance hall where you can dance the calories away. And while we’re on the subject of losing calories: if you’re thinking about visiting (5) Club 8 ADMIRAAL DE RUIJTERWEG 56B , be prepared to work up a sweat even before hitting the dance floor. The reason? The club’s seemingly endless flight of stairs that just keeps on twisting and turning. But don’t let spiralling stairs keep you from sampling a local essential visit – pool hall during the day, but at night and during the weekend its the best alternative music club around.
9
hout n eries aces, straat of start lub
er de AT 10 , a culture.
Besides temporary exhibiexhi tions, the building hous houses stu a number of artist studios, the most interesting being (7) Hardtroze WITTE DE WITHSTRAAT 4 , a designers' collective that makes quirky and colourful handbags (which are also sold at the Tassenmuseum ▶SEE PAGE 54). A short walk down the street, (8)
Zoete Broodjes WITTE DE WITHSTRAAT 89
offers ap-
pealing works of art that borrow heavily from contemporary culture. And by far the most interesting gallery on the street is (9)
Hoofdzaak Hoeden WITTE DE WITHSTRAAT 168 . Hats and headgear by both renowned and hot new designers are on display here, providing a more funky style of headcovering for the young Muslim women of De Baarsjes.
stuurt zij zo’n twintig mensen aan die elke week (pro bono) een stukje sturen voor de nieuwsbrief. ‘Jonge mensen die in de stad wonen en op hun deelgebied aan de slag zijn. Dat loopt van mode tot lekker eten en van elec-
tro naar hiphopmuziek.’ Le cool mag dan van oorsprong een typisch webfenomeen zijn, dat weerhoudt ze er niet van om zich aan een ouderwets medium als de vertrouwde reisgids te wagen. Maar dan net anders. Naast edities van onder meer Barcelona en Londen is er nu een editie van Amsterdam. De gids, neutraal van buiten maar van binnen bont vormgegeven, is niet volledig. Informatie over openingstijden van de musea staat er niet in. En dat pretendeert Le cool ook niet te zijn. ‘In plaats van de geijkte informatie vind je bij ons verhalen en urban legends over Amsterdam die niet iedereen kent. Ook maken we gebrui-
‘Veel begraafplaatsen in Amsterdam zijn mooi. Het is er rustig.’
20.00 20:00 20:05 20:35 21:10
Het weer F.C. de Kampioenen Eén wereld: Terug van weggeweest Baantjer
22.00 22:00 22:50 23:11 23:12 23:15
Alles gaat prima met Swayze Mediaredactie AMSTERDAM
...
Rond april kregen zijn fans de schrik van hun leven. Patrick Swayze, bij een hele generatie natuurlijk bekend om zijn rol in de film Dirty Dancing, zou nog maar een paar maanden te leven hebben. Het bleek allemaal totale onzin, tenminste het gedeelte van het snel overlijden. Swayze heeft wel kanker, maar de behandeling slaat prima aan. Zo goed dat hij gewoon zijn werk aan de televisieserie The beast weer oppakt. Volgens zijn dokter kan de acteur prima aan het werk. Dat meldt het filmvakblad The Hollywood Reporter.
www.lecool.com
17.00 Vrolijk Vlaanderen Buren Het journaal De rode loper Blokken Het journaal 1000 zonnen
Zomer 2008 Het journaal laat KENO-uitslagen Het weer The bill
van literatuur tot opera’s. Eerder was hij betrokken bij Haroun and the Sea of Stories, een bewerking van een roman van Salman Rushdie uit 2004. Brokeback Mountain vertelt het verhaal van twee mannen die elkaar ontmoeten en verliefd worden op de fictieve Brokeback Mountain in Wyoming in 1963. Hun complexe cowboy-relatie duurt zo’n twintig jaar. Het verhaal werd door de Chinese regisseur Ang Lee tot een film gesmeed in 2005. De onlangs aan een overdosis overleden acteur Heath Ledger (28) speelde naast Jake Gyllenhaal een van de hoofdrollen en was in de race voor een felbegeerde Oscar. 1
Televisie
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... .......................................
Canvas
17.00 17:05 17:35 18:00 18:10 18:35 19:00 19:40
De New York City Opera heeft de Amerikaanse componist Charles Wuorinen de opdracht gegeven een opera te schrijven die gebaseerd is op Brokeback Mountain, een liefdesverhaal over twee Amerikaanse cowboys. Eerder won de verfilming van het korte verhaal van Annie Proulx drie Oscars toen er een film van werd gemaakt. De première van het operastuk staat gepland op 2013. Charles Wuorinen is geen onbekende van de New York City Opera, en ook geen onbekende als het gaat om het bewerken
ken van originele vormgeving, geen pagina ziet er hetzelfde uit. En het is ook zeker interessant voor mensen die de stad al kennen.’ De tip die Van Gaalen zou geven aan buitenlanders die de hoofdstad komen bezoeken? ‘Pfft, dat zijn er natuurlijk heel veel. In Amsterdam zijn veel mooie oude begraafplaatsen waar het rustig is en niet eng. Een andere favoriet van mij is de mooiste picknicktafel van Amsterdam in de Zeeheldenbuurt, het poolkleed, met het verhaal van de zeehelden die vast kwamen te zitten op Nova Zembla erop. Heerlijk om daar met je vrienden wat te eten. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... .......................................
Eén
...
17:10 17:35 17:50 18:05 18:10 18:20 18:50 19:10 19:25 19:35 19:59
Doug in het Disney festival Miss BG Rocket mijn raket Oggy en de kakkerlakken Go IV Peperbollen GoGo stop George van de jungle Oggy en de kakkerlakken Lizzie McGuire CANVAS
20.00 20:00 20:40 21:15 21:45
Terzake De Canvascrack Olympische verhalen To the beach: Karachi, Pakistan
22.00 22:15 23:05 23:35
How to live to 101 without trying Coupling Virus
+ UITGELICHT+ Gossip Girl Dramaserie over rijke tieners. Net5, 21.25 Gordon Ramsay: Oorlog in de keuken! Topkok Ramsay schiet weer te hulp bij noodlijdende restaurants. RTL4, 22.30 Waltz Dramaserie over een circusfamilie met Aart Staartjes. Ned2, 23.15 The culture show Cultureel Magazine van de BBC. BBC2, 23.00
Het gesprek
De productie was eigenlijk al in gang gezet, maar Swayze trok zich terug nadat hij ziek werd. De opnamen van de serie, die uit dertien afleveringen gaat bestaan, beginnen in augustus. In de serie speelt Swayze een FBI-agent. ‘Ik heb gezocht naar een personage dat uit meerdere lagen bestaat, onvoorspelbaar is en om wie je kunt lachen. Daarnaast zocht ik naar een project dat actueel en vooruitstrevend was’, liet hij in een verklaring weten. Over zijn gezondheid en de alvleesklierkanker repte de 55-jarige acteur in de verklaring met geen woord. 1
SPRAAKMAKEND NIEUWS Volg het op depers.nl:
17.00 18.00 19.00 19.30
The late show with David Letterman Dagboek Spraakmakers
20.00 20.30 21.00 21.30
Pitchtalk Een politiek gesprek Dagbeeld
22.00 22.30 23.30 00.00
The late show with David Letterman Pitchtalk Dagboek
EK Special – Live scores, standen, volg het EK hier op de voet. www.depers.nl/ekvoetbal
We zijn weer thuis Dramadyserie van Wim T. Schippers. Ned3, 23.55
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... .......................................
BBC 1
BBC 2
17.00 17:10 17:35 17:45
Blue Peter Newsround Voetbal: Euro 2008
20.00 20:00 20:15 20:30 20:57 21:00
Comedy Central
17.00
Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht EastEnders Nieuws en regionaal nieuws Holby City
19:00 19:30
Eggheads A taste of my life
20.00 20:00 21:00
Michael Palin’s new Europe Springwatch
22.00 22:00 23:00 23:30
The supersizers go The culture show Newsnight
23:35
Panorama special Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht Imagine
Tak en de kracht van Juju Drakenjagers SpongeBob SquarePants Animaniacs Supernormal Zoey Creepie Drake & Josh Comedy Central
20.00 20:00 20:25 20:50 21:15 21:40
22.00 22:00 23:00 23:25
17:05 17:30 17:55 18:15 18:40 18:55 19:20 19:35 19:59
Discovery Channel
17.00
17.00
Malcolm in the middle The Simpsons South Park 8 Simple rules Rodney
17:05 18:00 18:30 19:00
FutureCar: The body How do they do it?: Monster digger/Submarine/Beer car How do they do it?: Racing drivers/ Bank vaults/Telling time Mythbusters: Confederate rocket
FILMPJE – EK blooper. Keepertje, keepertje toch. www.depers.nl/blooper
20.00 20:00 21:00
Dirty jobs: Steam ship cleaner Really big things: Dry docks
22.00 22:00 23:00
Smash lab: Crash absorbing concrete Fight quest: China
22.00 22:05 22:30 23:00 23:25 23:50 Springwatch, 21.00 uur
Frasier Family guy Malcolm in the middle 8 Simple rules The Simpsons
FILMPJE – ’s Werelds snelste Mini. www.depers.nl/mini
Puzzels
18
1
ZWEEDS RAADSEL: biljartterm krijgsoefening
kegel
2
4
5
6
broodje
sportprijs
vochtig
3
7
CRYPTOGRAM 1
kunstwerk
prul
OPLOSSINGEN VAN GISTEREN
2
3
4
5
2 6
deel van een dier
vrouw v. Aegir
masker
noodlot
8
5 eettafel
9
soort koffie
7
7
1
10
totaal
kloosteroverste
vreemd
delfstof
opschik
11
seintaal keukenmeester
HORIZONTAAL: 1. Knappe filosoof? (8); 4. Balen ze ervan om contact te maken? (8); 6. Artikel van een stoot (4); 8. Daaronder ben je er weg van (7); 9. Hetzelfde als schroot (4); 10. Muts om het voertuig te laten glimmen (8); 11. Veldtocht in de suikerfabriek (8).
tevens visbak
kant van een sloot
6
3
loofboom
4
BRAINSNACK®
SUMBRERO®
7
15
30 9
10
16
17
14
21
15
30
Je ziet vijf keer dezelfde ster van vooraan of achteraan. Welke ster (1-5) is niet identiek aan de andere?
SUDOKU 2
8
7
9
1
SUDOKU
3
8
1
8
1
9
2 4
2
5
5
2
6 3
1
6
4
8
5
8
5
6
3
5
6
1
4
3
1 6
8
9 2
5 4 3 7 9 1 2 6 8
2 9 6 8 4 3 1 7 5
7 8 1 6 5 2 9 4 3
1 7 2 3 8 9 4 5 6
3 5 9 4 1 6 8 2 7
4 6 8 5 2 7 3 9 1
4 9 2 1 3 7 5 8 6
6 1 8 9 5 4 2 3 7
7 5 3 2 8 6 4 9 1
8 2 9 5 6 3 1 7 4
5 3 4 7 1 9 6 2 8
1 7 6 8 4 2 9 5 3
2 4 7 6 9 8 3 1 5
3 8 5 4 2 1 7 6 9
9 6 1 3 7 5 8 4 2
3 2 8 5 7 1 6 4 9
9 5 4 2 8 6 1 3 7
1 6 7 9 3 4 5 2 8
7 1 9 3 4 2 8 6 5
2 4 5 6 9 8 7 1 3
6 8 3 7 1 5 2 9 4
4 7 2 1 5 9 3 8 6
5 9 6 8 2 3 4 7 1
8 3 1 4 6 7 9 5 2
3 9
5 4
5
8
2
2
6 1 7 9 3 4 5 8 2
Kakuro® van gisteren
15
23
3
4
3
9
25
11
4
4
8 2 4 1 6 5 7 3 9
KAKURO® 7
6
9 3 5 2 7 8 6 1 4
Bij onderstaande kakuro® vormen de getallen in de zwarte 1 3 2 1 driehoekjes de som van cijfers 2 1 3 9 van 1 tot en met 9, die hori4 9 1 5 zontaal of verticaal in de aangrenzende vakjes worden inge2 1 2 1 vuld. De Sumbrero® links is 6 8 6 9 een drieweg-kakuro® waarbij de getallen in de driehoekjes Sumbrero® van gisteren de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes 8 1 1 moeten worden ingevuld. De 0 3 5 2 doet helemaal niet mee. Per 2 6 6 som mag elk cijfer maar één 7 4 4 keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of 2+2.
14
17
20
1
Optische illusie Ja, de twee blauwe oppervlakken hebben dezelfde breedte en hoogte.
Kakuro® & Sumbrero®
16
3
Zweeds -r-s-o-khoofdpunt -zee-aria merel-nek -n-rol-beta-genre -uur-goot kilometer -nat-sake PLEZIER
VERTICAAL: 1. Plant 'm even aan de tafel! (6); 2. Woedend door verhitting (6); 3. Land met veel staal(industrie) (7); 5. Licht ironisch vers (7); 6. De Spaanse heeft een beetje weg van de barones (6); 7. Uitstekende groep (6).
dokter
SUDOKU
Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Gewassen; 4. bakboord; 6. buik; 8. sterkte; 9. rijst; 10. driftkop; 11. ongelest. VERTICAAL: 1. Gebaar; 2. asbest; 3. stomend; 5. dekking; 6. bestel; 7. karpet.
16 17
8 21
9
2
9 6
3
7
3 8
7 4 3
4
3
1
5
7 2
5 2 4
5
7
8
3
9
5 6 7
8
5 4
6
13
1
14
17
4
7
9 3
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
LEZERS
COLUMN
[email protected]
Koffie drinken is hip! Justine Versteegh
...
Koffie drinken heeft de laatste jaren een hele nieuwe betekenis gekregen. Een koffie’tje ‘doe’ je tegenwoordig niet meer thuis, maar bij de Coffee Company, ook wel de C.C. Het uit Amerika overgewaaide fenomeen coffeebar heeft eindelijk voet op Hollandse bodem gekregen. Neem nu de Coffee Company op de Beethovenstraat in Amsterdam Zuid. Dé hotspot van hippe moeders, bruingebankte zakenmannen en 13jarige scholieren. Tevens de Hollandse bakermat van het lelijkste schoeisel uit de geschiedenis: de Uggs. Als in een utopie bewegen deze drie fabrikaten van het decadente stadsdeel zich hier voort.
De jonge, hippe moeders treffen elkaar er zodra het kroost per bakfiets of Bentley is afgeleverd op school. De borstvergroting van juf Marieke wordt doorgenomen – ‘Die trut smeekte altijd al om aandacht van de vaders op het schoolplein’ – en vervolgens de AKO-top 3. Want vergist u zich niet, de vrouwen van Oud-Zuid zijn zeer belezen. Zij zullen er hoe dan ook voor zorgen dat een ieder binnen een straal van 15 meter dit te horen zal krijgen. Moeder 1: ‘Ik heb laatst Komt een Vrouw bij de Dokter gelezen van Kluun. Wat een intens boek was dat zeg! ‘ Moeder 2: ‘Prachtig hoe hij de aftakeling van zijn terminale vrouw omschrijft.’ Moeder 3: ‘Kluun, die heeft mij ook nog geneukt.’ Rond het middaguur maken de kakelende moeders
plaats voor de zakenmannen. Luid bellend komen zij hun 26e shot cafeine voor die dag halen. Volgzame onderdanen hupsen ietwat zenuwachtig achter de grote mannen aan. Een uitje met de baas naar de Coffee Company, iedereen weet wat dat betekent: opslag! Rond een uur of drie is het de beurt aan de scholieren. Met de grootste moeite verhullen zij de, op die leeftijd onmisbare, tekenen van hun pubertijd. Torenhoge pumps, een skinny jeans, rinkelende oorbellen en een grote jas met bontkraag veranderen de meisjes in dames. De mierzoete iced coffee is het enige accessoire dat hun leeftijd verraadt. Amsterdam-Zuid; het Nederlandse New York. Maar hoe hard wij ook ons best doen; een lachje kan ik met moeite onderdrukken zodra ik een Hollander met zijn travelling cappuccino voorbij zie paraderen. 1
Sport
19
Basketbal Boston goed op weg in NBA-finale
Celtics verslaan Lakers in tweede duel NBA-finale Novum AMSTERDAM
...
In de eindsprint liet Valverde Hushovd (in groen) en Schröder (rechts) achter zich. TIM DE WAELE
Dauphiné Libéré Rustige etappe van Avignon naar Privas
Valverde spurt naar dagzege, Hushovd naar het geel Redactie sport AMSTERDAM
...
Levi Leipheimer stond vandaag in de gele leiderstrui aan de start van de eerste etappe in de Dauphiné Libéré. Het zou voor hem en andere klassementsrenners een rustige etappe worden van Avignon naar Privas over 194 kilometer. Na vijftien kilometer werd de eerste serieuze ontsnappingspoging door Sébastien Joly (Française des Jeux) in gang gezet. Hij kreeg niet veel later aansluiting van Christian Kux (Milram) en Arnaud Labbe (Bouygues Telecom). De 28-jarige Joly was erop gebrand zich te laten zien in zijn geboortestreek. Hij kon vorig jaar niet in actie komen in het wielerpeloton, omdat bij hem teelbalkanker werd geconstateerd. Na de succesvolle operatieve
verwijdering van de tumor wil de Fransman zich weer bewijzen. Van de sprintersploegen nam Crédit Agricole het voortouw om het trio te achterhalen. Met nog dertien kilometer voor de boeg werden Joly, Kux en Labbe dan ook ingerekend en gingen de sprinters zich voorin het peloton nestelen. In de straten van Privas kwam de Noorse krachtbonk Thor Hushovd te vroeg op kop. Hij zag Alejandro Valverde (Caisse d’Epargne) langszij komen en ook Milram-renner Björn Schröder kon niet voorkomen dat de Spanjaard als eerste zou finishen. Hoewel Hushovd naast de etappezege greep, verscheen hij toch op het erepodium. De kopman van Crédit Agricole mocht zich in de leiderstrui hijsen, omdat hij dankzij bonificatieseconden de nieuwe lijstaanvoerder wordt van het algemeen klas-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................
Tennis
MICHAËLLA KRAJICEK ZEKER VAN OLYMPISCHE SPELEN Michaëlla Krajicek werd vorige week in de eerste ronde van Roland Garros uitgeschakeld, maar mag toch deze zomer naar de Olympische Spelen. Aan de hand van de gepubliceerde wereldranglijst bepaalde de International Tennis Federation (ITF) gisteren wie er voor Peking in aanmerking komt. Bij de dames neemt Krajicek plaats 53 in op deze ranglijst, net hoog genoeg om aan de ITF-criteria te voldoen voor deelname aan de
Olympische Spelen. Bij de heren bekleedt Haase de 62e positie. Hij mag naar Peking mits hij op Wimbledon minimaal bij de laatste zestien eindigt. Op diezelfde wereldranglijst behoudt Roger Federer ondanks zijn nederlaag in de finale van Roland Garros een ruime marge op de Spaanse winnaar Rafael Nadal. Ana Ivanovic heeft door haar winst op het Franse Open de eerste plaats van de Russin Maria Sjarapova overgenomen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Hoe heette zij ook alweer? Onze voormalige zwemcolumniste Ranomi Kromowidjojo is dit weekend uitgeroepen tot sporttalent van het jaar. Abusievelijk schreven wij gisteren in deze krant ‘Naomi’. Sorry, schat.
sement. Valverde en Leipheimer volgen respectievelijk op één tel en vier seconden. 1
Boston Celtics heeft zondag ook het tweede duel in de NBA-finale tegen Los Angeles Lakers gewonnen. De Celtics versloegen voor een volledig uitverkochte Banknorth Garden in Boston de Lakers: 108-102. Zoals gebruikelijk was het de Big Three, Kevin Garnett, Ray Allen en Paul Pierce, die de Celtics met een gezamenlijke score van 62 punten naar de zege leidde. In de best-of-sevenserie gaat Boston nu met 2-0 aan de leiding. Het derde duel staat vandaag op het programma. De Celtics moeten op bezoek in het Staples Center in Los Angeles. Ook de vierde en eventuele vijfde wedstrijd worden hier gespeeld. De Celtics traden aan met Pierce in de gelederen. De forward raakte vorige week in de eerste wedstrijd geblesseerd aan zijn knie, maar startte desondanks in de basisformatie. Het duel ging in de eerste twaalf minuten gelijk op, maar in het tweede kwart liepen de Celtics snel uit. Enkele driepunters van Pierce en Allen zorgden bij rust voor een voorsprong van twaalf punten: 54-42. In het derde kwart leken de Celtics het momentum te verspelen. De voorsprong werd door de Lakers teruggebracht naar negen. Op het moment dat Kobe Bryant en zijn ploeggenoten terug in de wedstrijd leken te
komen, sloegen de Celtics echter keihard toe. Bij een stand van 68-59 maakte Boston vijftien punten tegen twee voor Los Angeles. Met een voorsprong van 22 punten en nog maar twaalf minuten te gaan, leek het duel beslist. Net als in de eerste wedstrijd had Bryant het moeilijk. Tot het laatste kwart lukte weinig tot niets bij hem. De sterspeler, die dit seizoen werd verkozen tot beste basketballer in de NBA, kon zijn team niet op sleeptouw nemen. De ijzersterke defensie van de Celtics, de aanwezigheid van Garnett, Allen en Pierce en het goede spel van de bankspelers zorgden voor problemen bij de Lakers. Toch ging het in de vierde periode nog bijna mis voor Boston. Bryant deed wat hij in de voorgaande drie periodes niet kon: controle nemen over het duel. Met elf punten en vier assists zorgde hij dat de voorsprong van Boston, ruim twintig punten, slonk als sneeuw voor de zon. Met nog 38 seconden te gaan kwam Los Angeles, mede door de vele missers van Boston, zelfs terug tot twee punten. Het laatste stapje kon Los Angeles echter niet zetten. Met nog twintig seconden op de klok was het Pierce die de marge tot vier punten terugbracht door twee vrije worpen raak te schieten. Daarmee stelde hij de overwinning veilig. 1
20
EK 2008
Favoriet Oud-aanvoerder deelt optimisme over Die Mannschaft niet
Voetbal volgens Matthäus SIMON KUPER OP HET EK 2008 ZÜRICH
...
Lothar Matthäus voetbalde met meer energie dan wie dan ook en hij praat op dezelfde manier. Aan de telefoon vanuit München bestookt de recordhoudende international je met verrassende opinies. Euro 2008 is zaterdag in Basel begonnen en de Duitsers zijn bij de bookmakers de favorieten. Maar Matthäus, die het toernooi verslaat voor Eurosport, zegt: ‘De individuele kwaliteiten van de spelers zijn niet zo groot als bij Frankrijk, Spanje of Portugal.’ Even over de sfeer in Duitsland: het land houdt weer van zijn voetbalteam. Tijdens het laatste WK keken menigten van meer dan een miljoen mensen naar een paar wedstrijden van Duitsland op grote schermen in Berlijn. Het opgewekte, aanvallende, jonge team bracht het niet verder dan de derde plaats, maar van hun vitaliteit werd het land blij. Bij de Duitsers zie je voor het toernooi zelden die overmoedige stemming die je bij Engelse fans ziet; ze gedragen zich liever wat knorrig, maar deze zomer zijn ze uit op een prijs. ‘Tien jaar geen titel halen is onvoorstelbaar voor Duitsland’, merkt Matthäus op. Hij was aanvoerder toen Duitsland in 1990 het WK won. Ze zullen deze maand in Zwitserland en Oostenrijk praktisch thuiswedstrijden spelen. De Mercedessen en BMW’s zullen in groten getale over de grens naar het zuiden rijden om de festiviteiten van het WK nog wat langer te laten duren. Maar Matthäus deelt het nationale gevoel niet. Nou is het wel zo dat de Britse voetballers-die-nu-analisten-zijn zich houden aan de regel: ‘Wat je ook zegt, zeg vooral niks’, en vooral oervervelend zijn, terwijl de Duitse analisten ervan houden om kwetsende uitspraken te doen over vroegere collega’s en anderen. Matthäus is onbeschofter dan de meesten. Al heel jong deed hij in het openbaar uitdagende uitspraken. Uli Hoeness, de algemeen manager van Bayern München, noemde hem eens
‘Het Duitse spel is aantrekkelijker geworden maar daar win je geen titels mee.’ PICTURE-ALLIANCE
‘onze nieuwe perswoordvoerder’. Een andere Duitse voetballegende zei eens: ‘Als je veel zegt, zeg je ook een boel onzinnige dingen.’ Als voetballer verdient Matthäus een standbeeld in elke stad in Duitsland, als mens is hij minder geliefd. Maar je moet toegeven dat hij veel van voetbal weet. ‘Het is bekend dat er over het laatste WK een beetje te positief is bericht’, zegt hij nu. ‘Het was een maand waarin de zon in Duitsland scheen, letterlijk en figuurlijk. Duitsland speelde niet veel goede wedstrijden. Ik was echt verrast door het feit dat de Duitse media ook de mindere wedstrijden van de ploeg de hemel in prezen.’ Het is wel de moeite waard om even te noemen dat de Duitse coach bij het WK, de nationale held Jürgen Klinsmann, Matthäus’ aartsvijand is. Als spelers hadden de twee altijd ruzie. Een aanzienlijk deel van de nieuwtjes die Matthäus naar de kranten lekte, ging over Klinsmann. Nu beweert Matthäus dat Klinsmann niet echt de baas was bij het WK. Zijn vroegere assistent, Joachim Löw, is de coach bij dit EK. Ik vroeg
‘We zullen de Engelsen alleen missen omdat ze hun vrouwen altijd meenemen.’ Matthäus of die machtswisseling nog iets veranderd had en hij zei: ‘Helemaal niets. Löw had op het veld ook in 2006 de touwtjes in handen. En hij was ook degene die de trainingen leidde.’ Hoe sterk is het team nu? ‘De afgelopen jaren is het voetbal aantrekkelijker geworden maar daar win je geen titels mee. Ik denk dat we ver af staan van het doel dat de mensen die de baas zijn in hun hoofd hebben.’ Hoe is dit team in vergelijking met de wereldkampioenen van 1990? ‘Die vergelijking kun je niet maken. Als ik denk aan 1990 dan hadden we toen spelers met erg sterke internationale reputaties, spelers die zich elke week maten met de beste spelers van
de wereld in de Italiaanse competitie. Nu voetballen de meeste spelers in Duitsland en de Bundesliga hoort niet bij de beste competities van de wereld.’ ‘Michael Ballack is de man die de doorslag kan geven. Daarom is hij ook de enige die in het buitenland speelt (voor Chelsea). Ik weet dat David Odonkor ook ‘in het buitenland speelt’ maar hij zit vooral op de bank. In het verleden heb ik vaak kritiek gehad op Ballack en terecht. Maar de afgelopen vier maanden heeft hij zijn ware gezicht laten zien: nu draagt hij het team in plaats van alleen maar doelpunten te scoren. Bij Chelsea was hij anderhalf jaar lang geen leider. Nu is hij soms aanvoerder en was hij een van de beste spelers in de finale van de Champions League. Hij is de belangrijkste persoonlijkheid (van het Duitse team).’ Matthäus verheugt zich erop om een aantal spelers deze maand te zien spelen. Hij noemt hun namen, er zit maar een Duitser tussen: Bastian Schweinsteiger. Andere genomineerden zijn: Wesley Sneijder en Arjen
Robben, misschien wel Andreas Ivanschitz van Oostenrijk (‘die heb ik ontdekt toen hij 17 was’) en de onvermijdelijke Cristiano Ronaldo van Portugal. Als het gaat over de Franse spelers, zucht Matthäus van bewondering: ‘Ik weet niet met wie ik moet beginnen en met wie ik moet eindigen.’ Gaat hij de Engelsen missen, omdat ze zich niet kwalificeerden? ‘We zullen de Engelsen alleen missen als het om penalty’s gaat (die ze volgens traditie eeuwig missen). En omdat ze hun vrouwen altijd meenemen. Die staan bekend omdat ze zoveel shoppen en de dure winkels in Wenen zullen hen zeker missen.’ Hij voegt er snel aan toe: ‘Dat was een grapje.’ Matthäus wordt manager van het kleine Maccabi Netanya in Israël. Hij zou graag trainer worden in Duitsland, en dan liefst nog bij Bayern, maar Hoeness heeft al woedend uitgeroepen dat Matthäus daar nog niet eens als terreinknecht zou worden aangenomen. De nieuwe trainer van de club is niet Matthäus maar Klinsmann... 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Voetbal
I FLORIS JAN
BOVELANDER
k ben geen grote voetballiefhebber. Voetbal is een van de weinige sporten die nog in de grip zitten van vastgeroeste tradities en het bekende ‘dat is nu eenmaal zo!’ Discussies over kunstgras, buitenspel, tijdstraffen en video duiken af en toe op maar zij die hun nek uitsteken, worden per direct teruggetrokken in het grote moeras der traditie. Als ik coaches als Jacco Verhaeren, Marc Lammers, Ton Boot of Gerard Kemkers beluister, zit ik op het puntje van mijn stoel, altijd weer benieuwd wat ze
verzonnen hebben. Ongekende drang om te vernieuwen, fysiek, mentaal, technisch of tactisch, ze staan ermee op en ze gaan ermee naar bed, steeds maar die vraag hoe het beter kan met hun team en met hun sport. Stilstand is achteruitgang. En natuurlijk moeten ze wel. De rest van de sporten moet altijd knokken voor lijfsbehoud. Knokken voor een paar minuten zendtijd, een artikel in het dagblad, een paar centen van de sponsor. De judokampioenen van Kenamju zijn, ter illustratie, nog op zoek naar een hoofdsponsor.
Voor het bedrag dat één voetballer in een weekend bij elkaar schopt, mag je de judopakken van alle kampioenen volplakken. Trainers, coaches, iedereen blij en ze kunnen er weer vier jaar tegenaan. Want eens in de vier jaar mogen de andere sporten zich even laten horen. Op weg naar de Olympische Spelen mogen ze laten zien dat ze niet stil hebben gezeten. Voetbaltrainers verrassen mij zelden of nooit met een spitse vondst, een tactisch nieuwtje of een onverwachte zet. En ik wil maar niet geloven dat er in de voetbalwereld geen innovatieve coaches en trainers zijn. Het enige wat ik me kan voorstellen, is dat je door het geleuter over de wedstrijd van giste-
ren, vandaag en morgen het gewoon niet hoort. Overall hoor je niets meer dan wie wel en wie niet speelt. Nergens wordt zoveel gepraat zonder dat er iets gezegd wordt. Maar gelukkig is het dan zover. Ik ga ervan uit dat de taart inmiddels binnen is, dat ik vandaag bovenaan sta in de EK-pool, dat wij veel te bespreken hebben bij de koffie, lunch en tussendoor. Dat ik aan de buis gekluisterd heb gezeten, bij spanning de keuken ben ingevlucht en dat ik heb zitten juichen op de bank. Want soms is voetbal weer sport, heel erg gewoon sport. En dan is het ‘t mooiste dat er is. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Foute opstelling (1)
Foute opstelling (2)
Foute opstelling (3)
De Roemeense voetbalbond publiceerde gisterochtend per ongeluk de opstelling voor de wedstrijd tegen Frankrijk op de website.
Vroeg in de middag verdween de opstelling weer. Volgens de Roemeense bond was het niet de echte opstelling.
‘Het was een technische fout van het bedrijf dat de website beheert’, meldde een woordvoerder van de bond. Contra stond in de verdediging en oud-Ajacied Chivu was verdedigend middenvelder.
EK 2008
21
Polen
Beenhakker mist Poolse captain Zurawski in resterende duels groepsfase Redactie sport AMSTERDAM
...
Adrian Mutu, hier met Jeremy Toulalan, is een moment van glorie niet gegund. PRO SHOTS
Groep C Roemenië verrast met gelijkspel tegen tegenvallend Frankrijk
Opgestaan uit de dood Zonder ook maar een wedstrijd te spelen, werd Roemenië afgeschreven voor een succesvol EK. De ploeg slaat in zijn eerste duel terug met een gelijkspel tegen Frankrijk (0-0). Redactie sport AMSTERDAM
...
De poule des doods biedt weinig hoop op leven. Nederland, Italië en Frankrijk, een van deze drie titelkandidaten gaat vroegtijdig naar huis, zoveel is zeker. Blijft over Roemenië. De ploeg van bondscoach Victor Piturca moet zich al aan de oevers van de rivier de Styx hebben gewaand. Door de publieke opinie volledig genegeerd en ten dode opgeschreven door voetbalkenners in heel Europa. ‘Wij worden gezien als het vierde team in de groep. Niemand geeft ons een kans, maar daardoor zijn we juist dubbel gemotiveerd.’ Sterspeler Adrian Mutu maakte zich voor aanvang van de openingswedstrijd niet al te druk over de negatieve publieke opinie. In de luwte van ‘de grote drie’ was de 29-jarige spits tijdens het EK uit op
‘Roemenen treden met gelijkspel uit de schaduw van ‘de grote drie’ ‘Niemand verwacht wat van ons, maar wij weten wat we kunnen’ een Roemeense voetbalrevolutie. Mutu: ‘Niemand verwacht wat van ons, dus er is geen druk, maar wij weten wat we kunnen.’ Roemenen: dappere strijders in woord en daad. Veel selectiespelers groeiden in de jaren tachtig op met het communistische regime van dictator Nicolae Caeusescu. Intimidatie, geweld en moord waren meer regel dan uitzondering. Het vormde het Roemeense volk. De bevolking ontwikkelde een nationaal gevoel van
saamhorigheid en haat jegens het regime. Het bleek een sterk wapen. Niet voor niets ontdeden de ‘tricolorii’ zich als enige Oostblokland met een gewelddadige revolutie van de overheersers. Waar het communisme ging, daar bleef het gevoel van nationale trots achter in het hart van elke Roemeen. Wie deze trots als basis neemt en aanvult met de absolute wil om te winnen, komt tot de temperamentvolle Roemeense international. Wie herinnert zich niet de drie rode kaarten van Chivu in zijn eerste seizoen bij Ajax? Onhandig allicht, maar het is tekenend voor de over-mijn-lijk-mentaliteit van de Roemenen. Frankrijk ondervindt aan den lijve dat Roemenië weigert het lachertje van groep C te zijn. Piturca formeert in het openingsduel een moeilijk te kraken verdedigingslinie, zonder Christian Chivu. De oud-Ajacied is zonder twijfel de beste Roemeense verdediger, maar de 27-jarige speler van Inter Milan heeft de nobele taak gekregen om leiding te geven aan het middenrif.
De jeugdsentimenten die de Roemeense selectie vormden, telden bij Mutu deze week dubbel zo zwaar. De grote roerganger groeide in het provinciestadje Calinesti op aan de hand van zijn oma. En laat zij zaterdag zijn gestorven. De aanvaller van Fiorentina hoopte zijn geliefde grootmoeder te eren met een overwinning op de Fransen. Mutu moet het doen met een gelijkspel. Door de verdedigende instelling van Roemenië komt hij simpelweg te weinig in het stuk voor . De aanvaller van Fiorentina werkt keihard, maar een moment van glorie is hem niet gegund. Het ervaren verdedigingsduo William Gallas en Lilian Thuram komt eigenlijk geen moment in de problemen. Slechts een vrije trap in de tweede helft geeft Mutu de mogelijkheid zijn klasse te etaleren, hij faalt echter. Omdat ook Frankrijk zijn veldoverwicht niet in doelpunten kan uitdrukken, rest een droog gelijkspel. Roemenië geeft daarmee een waarschuwing af aan Oranje en Italië. Deze ploeg is verre van verloren. 1
Een dag na de nederlaag tegen Duitsland (2-0) kreeg Polen nog een grote tegenvaller te verwerken. Het OostEuropese land hoeft in de groepsfase van het Europees kampioenschap niet meer te rekenen op aanvoerder Maciej Zurawski. De 31-jarige aanvaller van het Griekse Larissa heeft een blessure opgelopen aan zijn dijbeen. In de wedstrijd tegen Duitsland werd hij zondagavond voortijdig vervangen door de Braziliaanse Pool Roger Guerreiro. Een MRI-scan wees uit dat Zurawski waarschijnlijk tien dagen uitgeschakeld is. Dat betekent dat hij de komende twee wedstrijden in de poulefase niet meer in actie kan komen. Het zijn niet de eerste personele problemen die de Poolse bondscoach Leo Beenhakker treffen. Nog voor het begin van het toernooi haakten middenvelder Jakub Blaszczykowski en doelman Tomasz Kuszczak geblesseerd af. Het tweetal werd vervangen door Lukasz Piszczek en Wojciech Kowalewski. Donderdag speelt Polen tegen Oostenrijk. Bondscoach Leo Beenhakker trainde een dag na de wedstrijd met 21 spelers, want ook Mariusz Lewandowski was niet helemaal fit. De 29jarige verdediger had last van zijn enkel, maar hij kan waarschijnlijk donderdag gewoon spelen tegen het gastland. 1
Maciej Zurawski (rechts). PICS UNITED
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ....................................... ....................................... ...................................... 111
Manchester klaagt over Reals jacht op Ronaldo
PICS UNITED
Cristiano Ronaldo zit tijdens dit EK met de Portugese selectie intern, maar intussen blijft zijn toekomst na de zomer ongewis. Zijn club Manchester United besloot gisteren een officiële klacht tegen Real Madrid in te dienen bij de FIFA. De Champions League-winnaar doet dat omdat de Spaanse kampioen zich via de pers nadrukkelijk bemoeit met de toekomst van de sterspeler. United wil de Portugees, die een contract tot 2012 heeft in Manchester, niet verkopen. Nog liever zetten de Amerikaanse eigenaren Ronaldo op de tribune, aldus trainer Sir Alex Ferguson.
‘Ze hebben in deze situatie een overmijn-lijk-mentaliteit’, zei hij al eerder. 111
EK-record voor Franse international Thuram
Lilian Thuram speelde gisteravond zijn vijftiende duel op een Europees kampioenschap. Hierdoor is hij nu recordhouder geworden van spelers met de meeste duels in een EK-eindronde. Deze primeur haalde de 36-jarige verdediger tegen Roemenië (0-0). Zijn eerste EK-duel was ook tegen dit OostEuropese land op het EK van 1996 in Engeland (1-0 winst). Daarna kwam Thuram ook nog in actie op de EK’s van 2000 in België en Nederland en van 2004 in Portugal. Edwin van der Sar is
voorlopig de enige speler die in de buurt komt van de Fransman. De sluitpost van Oranje speelde gisteravond tegen Italië zijn veertiende EK-duel. 111
beweging. Daarom wil de hartstichting dat in de rust van een wedstrijd de Zwitsers van de bank af komen en even op de hometrainer springen of een balletje trappen.
Zwitserse tv-kijker moet in 111 Scoren voor het Rode de rust op de hometrainer In Nederland wordt in de rust van de Kruis per EK-doelpunt wedstrijden van het EK gezapt naar Veronica voor het EK Lingerie, maar in Zwitserland worden mensen gestimuleerd om juist tijdens de pauze voor de televisie vandaan te komen. De Zwitserse hartstichting heeft een folder gemaakt waarin staat dat de kans op een hartaanval verdubbeld wordt door de combinatie van voetbalstress, drinken, vet eten en een gebrek aan
De Europese voetbalbond UEFA heeft ook dit jaar een goededoelenactie met het Rode Kruis. Elk doelpunt dat op het Europees kampioenschap in Zwitserland en Oostenrijk wordt gemaakt, levert vierduizend euro op. Dat bedrag zal worden overgemaakt naar het Rode Kruis. Vier jaar terug in Portugal werd er nog drie ton opgehaald.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Blinde Vink (1)
Blinde Vink (2)
Blinde Vink (3)
Pieter Vink heeft het in de Oostenrijkse media zwaar te verduren gehad nadat hij zondagavond Oostenrijk-Kroatië had gefloten.
Vink gaf na drie minuten een penalty aan Kroatië. Volgens de Oostenrijkse radiozender Ö3 had Vink de penalty nooit tegen een groot land gegeven.
Daarnaast had Oostenrijk in de laatste minuut ook een strafschop verdiend, toen Kienast werd vastgehouden in het penaltygebied. ‘Vink stond ernaast en deed niets’, aldus de commentator.
22
EK 2008
Hooggeëerd publiek
zeker. ‘Ik weet niet of zij er ook klaar voor zijn. Ik houd het niet op winst voor Nederland dit EK.’ Noemt Bos zich wel een echte Oranjesupporter? ‘Jazeker, ik kan mezelf verliezen in de kleinste details, ik hou van voetbalquizjes, dat soort mannendingetjes.’ Goed, een kleine test dan, omdat u het zo leuk vindt.
De meegesmokkelde oranje bril van Wouter Bos Jojanneke van den Berge BERN
...
Vlak voor de wedstrijd NederlandItalië had minister Wouter Bos weinig fiducie in het Nederlands elftal. Maar hij is wel groot fan. ‘Ik hou van voetbalquizjes’. Naast prins Willem-Alexander luisterde minister van Financiën
Wouter Bos gisteren de wedstrijd Nederland-Italië op. Hij bijt het spits af van de vertegenwoordigingstrojka van de regering tijdens het toernooi. Premier Jan Peter Balkenende zal de wedstrijd Nederland-Frankrijk bijwonen en vicepremier en minister voor Jeugd en Gezin André Rouvoet de wedstrijd tegen Roemenië. Bos, niet gehuld in een oranje brulshirt,
Quizjesman Bos. MAARTEN HARTMAN/HH
Wat is buitenspel? wel in tenue de ville met oranje das – ‘dat was de opdracht’ – had er zin in. Vlak voor de wedstrijd: ‘Ik heb ook nog een oranje zonnebril meegesmokkeld. Ik ben er klaar voor!’ Over het Nederlands elftal is hij minder
‘Als een speler dichter bij de doellijn van de tegenstander staat dan de bal en de vóórlaatste tegenstander, inclusief de doelman. Dit geldt niet wanneer de speler zich op zijn eigen speelveldhelft bevindt.’
Rekenen we goed. Wie stond er tijdens het WK van 1978 in Argentinië linksback? ‘Oeh, Jan Poortvliet stond in het midden... Ruud Krol?’ Fout, het was Piet Wildschut. ‘Ah, dit voelt wel als een falen...’ Gaat hij de spelers na afloop nog zien voor hij weer terugvliegt naar Nederland? ‘Ik denk niet dat het erin zit. Volgens mij moeten de bobo’s zich een beetje van de spelers weghouden. Zij staan centraal. We zullen zien, ik hobbel achter de prins aan.’ Of zijne hoogheid net zo’n grote voetbalsupporter is als Bos zelf, weet de minister ‘eigenlijk niet’. Gniffelend: ‘Hij is wel een Oranjefan.’ 1
Stadionspeaker Bas Muijs pakt het serieus aan
‘Ik ben totaal doorgelicht, je moet geen idioot op het veld zetten’ Acteur Bas Muijs is officiële stadionspeaker tijdens het EK, en dat is een serieuze aangelegenheid. ‘Brand of blikseminslag, je weet nooit wat er kan gebeuren.’
eretribune, waar hij uitzicht heeft op de kruin van prins Willem-Alexander. ‘Ik moet ook overzicht over het veld hebben. Het is niet alleen maar gein hoor, stadionspeaker zijn. Bij eventuele calamiteiten zoals brand of een blikseminslag moet ik de mensen laten weten waar ze naartoe moeten. Je weet nooit wat er kan gebeuren.’ Daarom heeft Muijs ook goed nagedacht over wat hij aantrekt. ‘Ik heb mijn outfit een dag voor de wedstrijd
Jojanneke van den Berge BERN
...
Wesley Schnaider, Dirk Koeit, als het niet aan acteur Bas Muijs had gelegen waren de namen van onze jongens volledig foutief uitgesproken, gisteravond in het stadion in Bern. Muijs werd door de KNVB en UEFA aangesteld als officiële stadionspeaker voor Nederland tijdens het EK. ‘Ik heet de supporters telkens welkom, maak de opstelling bekend, maar mag helaas de doelpunten niet omroepen. Dat moet worden gedaan door een onpartijdige Engelsman. Ik sprak die man een paar dagen terug even, maar hij bakte er niks van met de namen van de spelers. Jan Vinnikgoor, en zo. Ik ben echt even met hem apart gaan zitten om de uitspraak door te nemen. Het is een hele serieuze baan.’ Voor Muijs vallen met zijn benoeming tot stadionspreker ‘alle stukjes op zijn plek’. ‘Ik ben een enorme voetballiefhebber, en ik ga met het RTLsterrenteam een voetbalcompetitie spelen op de Oranjecamping in Interlaken. Nu klopt het helemaal.’ En hij speelt natuurlijk zelf een voetballer in de serie Voetbalvrouwen. ‘Ja, iedereen zegt dat dat de reden is dat ik dit baantje heb gekregen maar dat is echt niet zo. Ik doe hier wel weer kennis op voor die rol.’ Muijs werd door KNVB-dj en stadionspeaker Maurice
‘Ik hoop alleen nog op een spelersshirtje. Dat had de KNVB me beloofd’
’Heerlijk, 30.000 mensen om je heen.’ KLAAS JAN VAN DER WEIJ
Kroon aangedragen. ‘Ze vonden het wel een pre dat ik bekend ben, dan hebben de supporters toch wat meer met je hè?’ De Italianen hebben daar in ieder geval geen last van. Bij zijn eerste opkomst wordt Muijs getrakteerd op
een flink fluitconcert. Het deert hem niet. ‘Ik ben niet bang dat ik dadelijk een trilstemmetje krijg of zo, en gorgelen van tevoren doe ik ook niet. Ik heb geoefend, dat is genoeg.’ En inderdaad, zonder overslaande stem rollen de namen vloeiend over zijn
lippen bij aanvang van de wedstrijd. Alvast 1-0 voor Muijs. ‘Ik kan me voorstellen dat iemand anders zou dichtslaan voor 30.000 mensen. Maar ik denk: 30.000 mensen om je heen, heerlijk!’ Tijdens de wedstrijd zit hij boven de
speciaal laten zien aan de KNVB. Maar ze zeiden er eigenlijk niet zoveel over.’ Hij strijkt over zijn witte jasje, een witte blouse met blauwe bloemen, en rode stiksels op de knopen. ‘Ik hoop alleen nog op een spelersshirtje. Dat had de KNVB beloofd.’ Een hand van Robin van Persie heeft hij in ieder geval al binnen. ‘En de jongens van PSV hebben me ook begroet. Die kennen me, ik ben een groot supporter.’ De uitgebreide screening waar Muijs aan werd onderworpen, wil hij speciaal nog even aanhalen. ‘Gelukkig heb ik geen strafblad. Dan zie je dus dat het niet zomaar iets is hè? Ik ben zowel door de UEFA als de Zwitserse politie totaal doorgelicht. Heel goed. Je kan beter geen idioot op het veld zetten.’ 1
EK 2008
23
Van der Vaart, doelpuntenmaker Van Bronckhorst, Boulahrouz en Kuijt vieren de derde treffer van Oranje. PICS UNITED
EK 2008 Magistrale 3-0 overwinning
Oranje is voor niemand bang Er werd gevloekt, getreurd en vooral getwijfeld over Oranje. Nu wordt er weer oprecht gehoopt, na de Masterclass tegen Italië: 3-0 Stephan Wageman LAUSANNE
...
Al maanden spookte het door het hoofd van Marco van Basten, vertelde iemand uit zijn omgeving niet zo lang geleden. De bondscoach filosofeerde veel over het Europees kampioenschap dat eraan zat te komen en zijn gedachten hadden altijd één onderwerp: Italië. Veel meer dan de andere tegenstanders in de poule, Frankrijk en Roemenië, raakte de bondscoach bijna geobsedeerd door de ontmoeting met de Italianen. Als hij zijn hersenspinsel eens deelde
Van Basten had de wedstrijd tegen Italië al zó vaak in zijn hoofd gespeeld. En de afloop was ongeveer dezelfde. met zijn directe omgeving, kwam daar altijd dezelfde conclusie bij hem uit: wij gaan winnen. Het is maar goed dat hij die opvatting niet met de boze buitenwereld deelde. We zouden hem voor gek hebben verklaard. Oranje was een jong veulen in een toernooi waaraan vooral winnende renpaarden deelnamen. Volgens stemmen uit het (verre)
verleden klopte er ook nog eens niets van zijn tactiek. Nederland zou zijn eigen identiteit hebben verloren en net zo voetballen als alle andere landen: verdedigend, zonder verrassing en loerend op een counter. Gisteravond in Bern openbaarde zich opeens de echte waarheid, waar zelfs de grootste optimist geen rekening mee hield. Oranje was tegen de wereldkampioen dominanter, technischer, gedurfder en slimmer. En de ongelooflijke conclusie van allen: Oranje wílde het meer dan de Italianen. Aan dat karakter van de ploeg van Van Basten werd de laatste twee jaar vooral getwijfeld. Voor de wedstrijd noemde de Italiaanse pers het Nederlands elftal zelfs een verzameling van ‘fragiele en elegante krekels.’ Vooral in de eerste helft lieten die
breekbare beestjes zien hoe mooi voetbal soms kan zijn. Aan de hand van de regisseurs Rafael van der Vaart en Wesley Sneijder heerste het Nederlands elftal op het middenveld, waar gelouterde Italianen zoals Andrea Pirlo, Gennaro Gattuso en Massimo Ambrosini werden overklast. In de rug werd het briljante Nederlandse duo met overtuiging ondersteund door Nigel de Jong en Orlando Engelaar, die speelde alsof híj de wereldkampioen was. Al na ruim een kwartier spelen kreeg Nederland de kans op een voorsprong. Ruud van Nistelrooy kwam alleen voor doelman Gianluigi Buffon, maar werd getoucheerd door de Italiaan, waardoor hij de balans miste om te scoren. Als de Nederlandse aanvaller zich had laten vallen na de duw van Buffon had Oranje ongetwijfeld een strafschop gekregen. Maar we waren gisteren nog sportief ook. Tien minuten later was de aanvaller van Real Madrid wel succesvol toen een afgeslagen aanval opeens voor zijn voeten belandde. De Italianen schreeuwden om buitenspel, maar arbiter Peter Fröjdfeldt keurde de treffer goed. Italië had geen enkel antwoord op de energie die de opponent over het hele veld uitstraalde. Luca Toni, de aanvaller van 1.95 meter waar iedereen zo bang voor was, werd slechts
een keer bediend, maar zijn kopbal miste elke richting. Hoe simpel de oplossing voor een ingewikkelde formule kan zijn, bewees Wesley Sneijder na ruim een halfuur voetballen. Giovanni van Bronckhorst zette voor, Dirk Kuijt kopte terug en Sneijder tikte in: 2-0. Het was een aanval die paste bij de precisie waarmee Oranje gisteren voetbalde. In de tweede helft moest Italië opeens druk gaan zetten op de Nederlandse verdediging. Coach Roberto Donadoni bracht alle aanvallers in het veld die hij tot zijn beschikking had en leek daarmee, heel even, de flow van de wedstrijd in het voordeel van zijn ploeg om te draaien. Toni verscheen moederziel voor Van der Sar, maar zijn lobje verdween een meter over het Nederlandse doel. Even later leek Pirlo met zijn vrije trap de marge te verkleinen, maar Van der Sar rekte en strekte zich tot hij niet meer verder kon en verijdelde de poging. Uiteindelijk was het uitgerekend verdediger Giovanni van Bronckhorst die de wedstrijd besliste. Uit een counter van Oranje werd hij bediend door Dirk Kuijt en kopte de 3-0 binnen. Van Basten bleef stoïcijns, zoals altijd. Hij had deze wedstrijd al zó vaak in zijn hoofd gespeeld. En de afloop was ongeveer hetzelfde. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... ...............................................................................
Zwitserland
Portugees voetbal
Rusland
ALEXANDER FREI GELOOFT OOK 26 ARBITERS IN EK-SUCCES ZONDER HEM GESCHORST
HIDDINK: ‘OVER 24 UUR ZIJN DE RUSSEN NIET MEER ONBEKEND’
Voor de aanvoerder van Zwitserland, Alexander Frei, mag het EK dan wel voorbij zijn, maar de droom van zijn ploeg blijft bestaan. De 28-jarige spits denkt dat zijn land de kwartfinales kan halen. Hij geeft de hoop nog lang niet op, want zijn ploeg heeft ‘goed gespeeld en beschikt over een goede mentaliteit’. In de openingswedstrijd tegen Tsjechië scheurde Frei zijn linkerknieband in een duel met verdediger Grygera.
Vanavond speelt het Rusland van Guus Hiddink tegen Spanje, volgens de 61jarige Varssevelder de favoriet. Hij wil een strijdvaardig Rusland zien, zodat zijn spelers na de wedstrijd net zo bekend zijn als die van Spanje. Tsaar Hiddink hoopt de trend van het EK te doorbreken: ‘Tot nu toe hebben de favorieten hun wedstrijd gewonnen tijdens dit toernooi. Tegen ons is Spanje favoriet. Wij hopen het ritme te kunnen doorbreken.’
PICS UNITED
Pieter Vink werd door een Oostenrijkse radiozender zwartgemaakt om zijn ‘corruptie’ in de wedstrijd tegen Kroatië, maar gelauwerd door de experts. In Portugal weten ze echter wat echt frauderen is. De tuchtcommissie van de landelijke voetbalbond heeft daar gisteren 26 scheidsrechters geschorst, vanwege corruptie en het vervalsen van wedstrijdformulieren. De arbiters mogen minimaal een jaar tot ruim negen jaar niet fluiten.
ACTION IMAGES
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Een uitgave van Mountain Media BV
Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596
www.depers.nl
[email protected] [email protected] [email protected]
oprichter: Cornelis van den Berg hoofdredacteur: Ben Rogmans adjunct-hoofdredacteuren: Frank Poorthuis, Dirk Koppes
Dagblad De Pers wordt in een aantal plaatsen dagelijks bezorgd door Interlanden. Ontvangt u dagelijks De Pers en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 0900-0708 (lokaal tarief) of kijk op www.bezorgingdepers.nl
Geef papa een reden om te lachen op Vaderdag.
Speciaal voor Vaderdag tot 25,- retour. wel Koop een Oral-B Professional Care elektrische tandenborstel D17.511/513 en u ontvangt 10,- retour, bij een D17.525 15,- en bij een D18.565 25,-. Wat moet u doen? Vul het origineel van deze kortingsbon in en stuur deze samen met een kopie van uw kassabon* en de originele streepjescode van de verpakking in een gesloten, voldoende gefrankeerde envelop naar: Oral-B Vaderdagactie, Postbus 40050, 6203 CM Maastricht
Plak hier uw streepjescode
Naam: Straat: Postcode:
Huisnummer: Plaats:
Bank-/gironummer: Telefoonnummer: Naam winkel van aankoop: Actievoorwaarden: De actie is geldig van 10 juni 2008 t/m 31 juli 2008. Stuur de bon voor 31 augustus 2008 op. Poststempel dient als bewijs. U mag maximaal 1 kortingsbon per deelnemend product insturen. Deze kortingsbon is niet geldig in combinatie met andere kortingsbonnen en/of promoties. Onvolledige inzendingen en kopieën van streepjescodes worden niet in behandeling genomen. Het kortingsbedrag wordt volgens de actievoorwaarden, binnen 6 weken, overgemaakt op uw rekening. Oral-B Professional Care producten zijn verkrijgbaar bij uw elektrowinkel en drogisterij. * Bewaar de originele kassabon. ** 13 cijfers onder de streepjescode.
D17.511
EAN-code van het product**: