Uitgebreide routebeschrijving

Groepsreis Laos, Vietnam en Cambodja Klassiek Indochina

Reiscode:

SVL

Groepsgrootte:

6 - 24

Aantal dagen:

22

Uitgebreide routebeschrijving Route

Welkom In drie weken tijd maak je tijdens deze groepsreis kennis met de veelzijdigheid van het voormalige Indochina; Laos, Vietnam en Cambodja. Je reist door afwisselende natuur met fraaie karstrotsen, woest stromende rivieren en mooie stranden. Je maakt kennis met de vriendelijke bevolking op zowel het rustieke platteland als in de drukke miljoenensteden. Uiteraard bezoek je prachtige boeddhistische tempels en de overwoekerde ruïnes van de Angkor Wat; naast culturele zijn er tal van culinaire hoogtepunten tijdens deze Laos, Vietnam en Cambodja groepsreis. De schoonheid van het pure Indochina laat niemand onberoerd!

Dag tot dag schema Hieronder vind je een overzicht met de dag-tot-dag beschrijving. Vervoer

Route

Overnachting

1

Vliegtuig

Vertrek Amsterdam

Vliegtuig

2

Bus,Vliegtuig

Aankomst Chiang Rai - Chiang Khong

Chiang Khong

3

Bus

Chiang Khong - Houexay - Pakbeng

Pakbeng (Laos)

4

Boot

Pakbeng - Pac Ou - Luang Prabang

Luang Prabang

Luang Prabang

Luang Prabang

5

6

Luang Prabang

Luang Prabang

7

Bus

Luang Prabang - Vientiane

Vientiane

8

Bus

Vientiane - Savannaketh

Savannaketh

9

Bus

Savannaketh - Lao Bao - Hué

Hué (Vietnam)

Hué

Hué

10 11

Bus

12 13

Bus,Vliegtuig

14 15

Bus

16

Hué - Marble Mountains - Danang - Hoi An Hoi An Hoi An

Hoi An

Hoi An - Danang - Ho Chi Minh City

Ho Chi Minh City

Ho Chi Minh City

Ho Chi Minh City

Ho Chi Minh City - Cu Chi - Tay Ninh - Moc Phnom Penh Bai - Phnom Penh (Cambodja) Phnom Penh

Phnom Penh

Phnom Penh - Sambor Prei Kuk - Siem Reap

Siem Reap/Angkor

18

Siem Reap / Angkor

Siem Reap / Angkor

19

Siem Reap / Angkor

Siem Reap / Angkor

17

Bus

20

Bus

Siem Reap - Bangkok

Bangkok (Thailand)

21

Vliegtuig

Bangkok - Amsterdam

Vliegtuig

22

Vliegtuig

Aankomst Amsterdam

Aankomst Amsterdam

Dag tot dag beschrijving Dag 1: Vertrek Amsterdam Je vliegt vandaag via Bangkok naar Chiang Rai, waar je de volgende dag aankomt. Hier start jouw Laos, Vietnam en Cambodja groepsreis.

Dag 2: Aankomst Chiang Rai - Chiang Khong Na aankomst in Chiang Rai ontmoet je de reisbegeleider en vervolg je je rondreis met de bus in ongeveer twee uur (114 km) naar het grensplaatsje Chiang Khong, mooi gelegen aan de Mekong rivier.

Dag 3:

Chiang Khong - Houexay - Pakbeng

Vandaag verlaat je Thailand en vervolgt al vroeg je groepsreis in Laos. Laos is zo groot als Groot-Brittannië en er wonen zo'n 4,5 miljoen mensen, waarvan het grootste deel in dorpjes langs geitenpaadjes in de jungle. Het is vreemd om midden in Azië in een land terecht te komen dat in veel opzichten minder ontwikkeld is dan bijvoorbeeld Ethiopië of Zambia. Houd er dan ook rekening mee dat het reizen hier vaak moeizaam gaat. Goede verharde wegen zijn een zeldzaamheid. Je steekt 's ochtends de Mekong over naar Houexay. Deze stad ligt midden in de Gouden Driehoek, en hier wordt dus veel opium gesmokkeld. Na de grensformaliteiten varen we per langzame boot naar Pakbeng (7 à 8 uur varen). Het is een avontuurlijke tocht over de Mekongrivier, die zich hier een weg slingert tussen de met woeste jungle begroeide oevers van Thailand en Laos. Langzaam zie je de prachtige omgeving aan je voorbij glijden. Je overnacht in Pakbeng, een klein dorpje aan de oever van de Mekong.

Dag 4:

Pakbeng - Pac Ou - Luang Prabang

We varen met de langzame boot verder naar Luang Prabang, vandaag is het ook weer 7 à 8 uur varen via een schitterende route. Onderweg zie je het dagelijks leven op en langs de machtige Mekong aan je voorbij glijden. Daar waar de Nam Ou-rivier uitmondt in de Mekongrivier, liggen de imposante grotten van Pac Ou. Ze bevinden zich in een steile kalksteenrots die loodrecht oprijst langs de rivier. In twee prachtige grotten staan duizenden Boeddhabeelden in alle vormen en maten, in de loop der eeuwen bijeengebracht door pelgrims. Sinds de 16de eeuw zijn de grotten in gebruik als boeddhistisch heiligdom. De prachtige ligging aan de rivier maakt deze grotten uniek. Het entreegeld voor de grotten van Pac Ou is inbegrepen in je reissom. Je boottocht eindigt in het stadje Luang Prabang. UNESCO heeft Luang Prabang tot Werelderfgoed bestempeld vanwege de unieke Frans koloniale en Laotiaanse architectuur.

Dag 5:

Luang Prabang

Vrije dag. Het bijzondere plaatsje Luang Prabang is één van de absolute hoogtepunten van deze afwisselende groepsreis door het klassieke Indochina. Hier, 'in the middle of nowhere', staat plotseling een rustiek stadje, gebouwd rondom een granieten heuvel in een meander van de Mekongrivier. Eeuwenlang was dit stadje voor buitenstaanders nauwelijks bereikbaar. Na de dood van koning Suliya Vongsa werd Luang Prabang in 1694 de hoofdstad van een nieuw koninkrijk. Het bestaan van dit nieuwe koninkrijk werd tot ruim in de 20ste eeuw getolereerd, eerst door de Fransen en later door de verschillende Laotiaanse regeringen. Pas in 1975 werd de laatste koning afgezet door de communistische Pathet Lao. Luang Prabang is een bijzonder rustgevende stad. Het is vooral schitterend om te zien hoe tientallen tempels met duizenden monniken hier het beeld bepalen. De tempels en de oude Franse bungalows zijn de stille getuigen van de roemruchte geschiedenis van deze plaats. De koning woonde hier tot maar enkele decennia geleden in wat nu een mooi museum is. Klein, maar schitterend gedecoreerd vormt het paleis de achtergrond voor een collectie boeddha's en andere kostbare voorwerpen, overwegend in goud, die zijn weerga niet kent. De avondmarkt met veel handgemaakte souvenirs is ook de moeite waard. De mooiste tempel in Luang Prabang is Wat Xieng Thong. De tempel is rijk gedecoreerd en heeft een prachtig mozaïek met 'the tree of life' in een van de tempel muren. Ook verschillende andere tempels zijn een bezoek meer dan waard en: alles ligt zowat op loopafstand! Vanaf de top van de heuvel waarop de Phu Si-tempel is gebouwd, heb je een schitterend uitzicht over Luang Prabang en omgeving. Vooral met zonsondergang is het uitzicht hier bijzonder. Inmiddels hebben rugzakreizigers het stadje ontdekt en is er een sfeer ontstaan die veel lijkt op het Kathmandu van eind jaren '60. Je kunt 's avonds heerlijk eten aan de Mekong rivier of op één van de gezellige terrasjes in de hoofdstraat.

Dag 6: Luang Prabang Vrije dag. Je hebt de tijd om rustig rond te kijken. Wie wil kan 's ochtends vroeg langs de kant van de hoofdstraat gaan staan om de monniken te zien die aalmoezen gaan halen. Vrouwen hebben mandjes met rijst en groenten klaarstaan, en ze stoppen een handje vol in het mandje van iedere monnik. Heb je genoeg tempels gezien, dan kun je op eigen gelegenheid (als je geen excursiepakket geboekt hebt) of met de groep de op 32 km van Luang Prabang gelegen Kuang Si-watervallen bezoeken. Het is ongeveer drie kwartier rijden met een taxi of brommertje. De watervallen zijn mooi, de weg ernaar toe en de dorpjes waar je langs komt, zijn de moeite waard. Je kunt hier pootje baden en zelfs een plonsje wagen. Vlakbij Luang Prabang zijn een paar dorpen waar stoffen worden geweven met traditionele kleuren en motieven. 's Avonds zijn er verschillende restaurants die de specialiteit van Luang Prabang serveren, heerlijke waterkers-salade. Tegen tien uur wordt het echter al stil in de stad en na elven zie je bijna niemand meer op straat.

Dag 7: Luang Prabang - Vientiane Een lange reisdag van circa tien uur (386 km) brengt je via een prachtige route naar de slaperige hoofdstad van Laos, Vientiane. Dit is tevens de grootste stad van het land, maar de sfeer is erg dorps en er rijden niet heel veel auto¶s. Een bekend herkenningspunt in de stad is de overwinningspoort, de Patuxai. Het is de Laotiaanse versie van de Arc de Triomphe in Parijs en een ode aan de Laotianen die gestorven zijn in de oorlogen voorafgaand aan de revolutie. TIP: 's Avonds kun je aan de oever van de Mekongrivier op de avondmarkt de zichzelf vermakende jeugd gadeslaan of door het gezellige oude centrum dwalen. De sfeer is heel gemoedelijk. Door de nabijheid van Thailand kun je van alles kopen in Vientiane. Er zijn diverse supermarkten, een grote markt en een aantal leuke winkeltjes waar je kleding en souvenirs kunt kopen. Het meeste vlees dat in Laos wordt gegeten is van geschoten wild, dus zo kan het voorkomen dat je stukken hagedis, gordeldier of lekkere dikke kikkers kunt kopen op de markt voor het avondmaal. Dag 8:

Vientiane - Savannaketh

Je vervolgt je Laos, Vietnam & Cambodja rondreis in acht uur naar Savannaketh (450 km rijden). Dit is met iets minder dan 50.000 inwoners de vierde stad van Laos. De stad heeft enkele mooie tempels met aardige monniken. Savannaketh ligt strategisch aan de Mekong en aan de landroute tussen Thailand, Laos en Vietnam.

Dag 9:

Savannaketh - Lao Bao - Hué

Via de grensstad Lao Bao rijd je naar Vietnam. De totale reisduur voor vandaag is circa zes uur (167 km). Na de grensformaliteiten en een mooie rit kom je aan in de oude keizersstad Hué. De ruimtelijk vormgegeven stad met zijn Franse gebouwen en brede lanen biedt veel sfeer. Het belangrijkste oriëntatiepunt van deze stad is de Huong Giang, de 'prettigruikende rivier', ook wel Parfumrivier genoemd.

Dag 10:

Hué

Vrije dag. Hué is de voormalige hoofdstad en zetel van de Vietnamese keizers. In 1945 werd Bao Dai, de laatste keizer, afgezet. In Hué en omgeving zijn diverse monumenten die herinneren aan dit glorieuze verleden. Je kunt een kijkje nemen in de Verboden Paarse Stad. Het voormalige Keizerlijk Paleis, de Verboden Paarse Stad, ligt in het centrum van de huidige stad. Het geheel doet denken aan de Verboden Stad in Beijing, China, maar dan in een kleinere uitvoering. Helaas hebben Hué en ook de Verboden Stad tijdens het Tet-offensief in 1968 erg te lijden gehad van de beschietingen en bombardementen. Met behulp van diverse organisaties wordt de Verboden Stad echter stukje bij beetje weer in ere hersteld. Het is één van de weinige grootse bouwwerken uit Vietnams historie.

Dag 11:

Hué - Marble Mountains - Danang - Hoi An

Er staan in Hué en omgeving diverse monumenten op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Denk hierbij aan de Tempel voor de Tombe van keizer Minh Mang, het complex van de Tempel voor Aanbidding van de Negen Nguyen Lords (Thai Mieu), de Tombe van keizer Tu Duc en het complex van het Audiëntiepaleis (Dien Can Chanh). De 21 meter hoge Thien Mu-pagode ligt op de noordelijke oever van de Parfumrivier en heeft zeven verdiepingen. Hij werd gebouwd in 1844 en was lange tijd hét symbool van Vietnam. Op elke verdieping staat een ander Boeddhabeeld. Achter de pagodetoren ligt een mooi tempelhof. Deze ochtend kun je een facultatieve boottocht over de Parfumrivier maken naar de keizerlijke graftombes en pagodes even buiten de stad. Met de bus reis je via de Baai van Lang Co en de bekende 'Wolken-pas' in vier à vijf uur naar Hoi An. Onderweg maak je een paar interessante stops (eventuele entreegelden zijn niet inbegrepen). De reis loopt vlak langs de kust met haar prachtige ongerepte baaien en stranden. Bij de baai van Lang Co is er gelegenheid om te zwemmen en te lunchen. Vlakbij de stad Danang stop je bij de Marble Mountains. Dit is een in het vlakke land gelegen heilige rotsformatie die doorweven is met grotten en spelonken. Ten tijde van de Vietnamoorlog was het een schuilplaats voor de Viet Cong. Nu is het een boeddhistisch heiligdom. De vele beelden die in de verschillende grotten staan en de fascinerende tempeltjes, getuigen hiervan. Je kunt over een lange trap naar de top klimmen en van het weidse uitzicht genieten. Maar dat zal zeker gepaard gaan met de nodige zweetdruppels. Voordat je in Hoi An aankomt, is het Cham Museum in Danang wel een bezoekje waard. Het museum heeft de grootste verzameling Chambeeldhouwkunst ter wereld; de collectie telt meer dan 300 beelden van zandsteen. De beelden dateren uit de 7de tot de 15de eeuw. De beelden uit de periode tot de 10de eeuw verraden voornamelijk hindoe-invloeden uit India en Indonesië. In de periode tussen de 10de en 15de eeuw overheersten Khmerinvloeden uit Cambodja. Dan arriveer je in Hoi An, het voormalige Faifo, waar je de nacht doorbrengt.

Dag 12:

Hoi An

Vrije dag. Hoi An is een stadje met traditionele huizen. Het wordt door veel reizigers als een van de meest sfeervolle en leukste plaatsen van Vietnam ervaren. Bezoek er de fotogenieke markt, met manden vol exotische vissoorten, garnalen, groente of fruit. Talrijke oude, vaak houten huizen en historische gebouwen getuigen van het verleden. Enkele van de oude Chinese huizen zijn geopend voor bezoekers. De inrichting van deze huizen ziet er nog hetzelfde uit als eeuwen geleden. Ook een aantal oude Chinese tempels is nog steeds in gebruik. De µoude stad¶van Hoi An is door UNESCO geplaatst op de Werelderfgoedlijst. In Hoi An kun je je tijd indelen zoals je dat zelf wilt. De één zal een lange fietstocht gaan maken door de landelijke omgeving, een ander zal heerlijk bijkomen aan het nabijgelegen Non Nuoc-strand. Liefhebbers van opgravingen zullen zeker een bezoek willen brengen aan de ruiïnes van My Son. De gelijknamige opgravingen liggen op ongeveer dertig kilometer afstand van Hoi An. Met een gehuurde auto of een brommertje is deze plek goed te bereiken. My Son was het politieke en religieuze centrum van het Chamvolk dat van de 4de tot de 13de eeuw de heerschappij voerde in Vietnam. Hoewel ook hier de oorlog haar sporen heeft nagelaten, is het nog steeds een interessante en sfeervolle plaats om te bezoeken. Voor dit uitstapje naar My Son heb je minimaal de halve dag nodig.

Dag 13:

Hoi An - Danang - Ho Chi Minh City

In de ochtend rijd je naar Danang, waarvandaan je in de ochtend een vlucht neemt (de geplande vertrektijd is onder voorbehoud) naar Ho Chi Minh City (HCMC), de nieuwe naam sinds 1975 voor Saigon. Na aankomst op de luchthaven maak je een kennismakingstour door de stad (deze stadstour is inclusief je reissom). Je passeert de voormalige Amerikaanse ambassade op Le Duan-straat. Bijna iedereen zal zich wel het dramatische vertrek van de Amerikanen herinneren vanaf het dak van de ambassade op 30 april 1975. Ook zie je het voormalige presidentiële paleis. Opvallend zijn de Notre Dame-kathedraal en het Hoofdpostkantoor dat duidelijk Franse invloeden laat zien. In de Dong Khoi-straat, (voorheen Rue Catinat) huurde de befaamde schrijver Graham Greene een appartement. Tijdens deze korte kennismakingstour zijn er geen stops, je hebt daarna voldoende tijd de stad te verkennen.

Dag 14:

Ho Chi Minh City

Vrije dag. Ho Chi Minh City heeft ruim zeven miljoen inwoners. Je kunt uren dwalen door deze bedrijvige stad; het lijkt alsof iedereen hier onderweg is, ergens naar toe op de fiets of een brommer. Iedereen is druk bezig met bouwen, timmeren of handelen. Heerlijk eten wordt verkocht op straat en in de talloze kleine restaurantjes, waar je natuurlijk moet eten met eetstokjes. HCMC is rijk aan pagodes, tempels en kerken. De Giac Lam-pagode, de oudste van de stad, is één van de belangrijkste bezienswaardigheden. Een bezoek aan Cholon, de bruisende Chinese wijk met talloze Chinese tempels en huizen, is zeker aan te raden. In Cholon vind je ook de grootste overdekte markt van de stad, waar de meest uiteenlopende zaken te koop zijn. In Ho Chi Minh City zijn enkele interessante musea, waaronder het unieke Museum van Oorlogsherinneringen (vroeger van Amerikaanse Oorlogsmisdaden genoemd) en het Historisch Museum. In de stad zijn ook nog koloniale panden bewaard gebleven. Een mooi voorbeeld daarvan zijn het postkantoor en het oude stadhuis. Ook vind je hier vele leuke restaurantjes en ateliers waar moderne en oude schilderijen minutieus worden nageschilderd. De fiets is het ideale middel om de stad te verkennen.

Dag 15: Ho Chi Minh City - Cu Chi - Tay Ninh - Moc Bai - Phnom Penh Je reist vandaag van Vietnam naar Cambodja. De reisafstand is slechts 140 km, maar met de stops onderweg (Cu Chi en Tay Ninh) en de grensformaliteiten doe je er zo¶n 8-9 uur over. Eventuele entreegelden bij stops onderweg zijn niet inbegrepen. Je vertrekt al vroeg vandaag, om op tijd in Tay Ninh te kunnen zijn voor de dienst van 12 uur. Je rijdt eerst naar Cu Chi, het indrukwekkende ondergrondse tunnelnetwerk van waaruit de guerrilla werkte tijdens de Vietnamoorlog. Het complex werd al in de jaren veertig door de Viet Minh met de hand (!) gegraven om de Franse overheersers en de Japanse bezetters te bestrijden. Later gebruikten de guerrillastrijders van de Viet Cong dit ongeveer 240 km lange netwerk van tunnels als basis voor verrassingsaanvallen op de Amerikanen. De tunnels zijn verdeeld over verschillende verdiepingen, inclusief ondergrondse ziekenhuizen, keukens en andere voorzieningen. Via de tunnels waren de omliggende dorpen met elkaar verbonden en konden de bewegingen van de Amerikaanse troepen in de gaten worden gehouden. Tijdens de jarenlange strijd die de Viet Cong tegen het Amerikaanse en Zuid-Vietnamese leger voerde, is het de tegenstander nooit gelukt om het gehele tunnelstelsel te ontdekken of te veroveren. Nog steeds is het mogelijk om af te dalen in de tunnels en zo een beetje te ervaren hoe mensen hier geleefd, geleden en gevochten hebben. Je reist verder naar de stad Tay Ninh, het centrum van de typisch Vietnamese Cao Dai godsdienst. Cao Dai is het product van een poging een ideale godsdienst te creëren door samensmelting van verscheidene godsdiensten en filosofieën van oost en west. Dit heeft een interessante en kleurrijke ideologie opgeleverd die momenteel rond de drie miljoen aanhangers heeft, voornamelijk in de Tay Ninh provincie. Om 12 uur kun je de ceremonie bijwonen in de extravagante tempel die het midden houdt tussen een Franse kerk en een Disneykasteel. Je steekt de grens over bij Moc Bai en reist vervolgens naar de Cambodjaanse hoofdstad Phnom Penh. Na aankomst kun je deze bruisende stad alvast verkennen. Phnom Penh is een sfeervolle plaats met een brede boulevard aan de Tonle Sap-rivier, vol restaurants en terrasjes. Langs de boulevard is het leuk wandelen, en in de zijstraatjes vind je veel gezellige marktjes vol groenten en fruit. Het uitgaansleven is bruisend; je vindt hier alles, van discotheken tot nightclubs. Je kunt je ook heerlijk laten masseren door de blinde masseurs van 'Seeing Hands'.

Dag 16: Phnom Penh Vrije dag. Phnom Penh, de hoofdstad van Cambodja, met zijn meer dan een miljoen inwoners, werd volgens de legende gesticht in 1372 door een rijke dame met de naam 'Penh'. 'Phnom' is de Khmer naam voor 'berg'. Sindsdien heeft de stad deze naam behouden. In 1975 werd op bevel van de toenmalige leider Pol Pot praktisch heel Phnom Penh ontruimd. Haar bewoners werden in het kader van de heropvoeding naar het platteland gestuurd. Phnom Penh werd een spookstad en grotendeels vernietigd. De Tuol Sleng-gevangenis en de Choeung Ek, beter bekend onder de naam Killing Fields, getuigen van het gruwelijke bewind van Pol Pot en zijn Rode Khmer. Indrukwekkend is een facultatief macaber bezoek aan deze 'Killing Fields', het monument ter herdenking van de vele slachtoffers die het Rode Khmerregime heeft gemaakt. De laatste jaren is Phnom Penh hard op weg om een mondaine stad te worden. In hoog tempo breidt de stad zich uit. De meeste culturele bezienswaardigheden zijn op loopafstand. Maar het is ook heel makkelijk om je achterop een brommertje naar verschillende bezienswaardigheden te laten brengen. Brommertaxi's zijn in Cambodja hét vervoermiddel binnen steden. Het Nationaal Museum heeft een prachtige collectie historische Khmerkunst. Een andere attractie is Wat Pra Keo: een uniek bouwwerk dat werd herbouwd door koning Sihanouk en waarin 5.800 kg zilver zit verwerkt, zeker de moeite waard. In deze tempel vind je ook een Boeddha gemaakt van negentig kilo puur goud, belegd met tienduizend diamanten. Vlakbij de 'Zilveren Tempel' met een vloer van zilveren stenen, ligt het Koninklijk Paleis dat voor een gedeelte te bezichtigen is. Wie nog gauw enkele souvenirs wil kopen, mag een bezoek aan de Russische markt zeker niet overslaan. Je vindt er werkelijk alles; van aardewerken kommen tot hangmatten, zijden stoffen en zilverwerk. Op deze markt zijn tal van lokale restaurantjes waar je heerlijk kunt eten. De centrale markt in Art Deco stijl is altijd vol leven en in het midden heb je een grote afdeling met goud- en juwelenstalletjes. Dag 17: Phnom Penh - Sambor Prei Kuk - Siem Reap Je vervolgt je rondreis door Cambodja van Phnom Penh in 6½ uur (314 km) naar Siem Reap. TIP: Onderweg stop je bij Sambor Prei Kuk, één van de voorlopers van de Angkor-tempels. Dit is een zogenaamd 'Community Based Tourism' project. Alle opbrengsten hier gaan rechtstreeks naar de lokale bevolking. Je arriveert in Siem Reap, de 'toegangspoort' tot het beroemde Khmer heiligdom Angkor, dat uiteraard op de Werelderfgoedlijst van UNESCO prijkt. Na aankomst kun je je pijnlijke ledematen laten masseren door de blinden van het Angkor Massage-instituut. Siem Reap heeft een leuke overdekte markt waar je in de eetkraampjes lekker Cambodjaans kan eten. Probeer eens 'amok', een romige vis-curry die geserveerd wordt in een kokosnoot.

Dag 18: Siem Reap / Angkor Vrije dag. Angkor was vanaf de 10de eeuw de hoofdstad van het machtige Khmerrijk en staat vol prachtige ruïnes. Dit gigantische complex van niet minder dan 110 tempels wordt beschouwd als één van de architectonische wereldwonderen. De tempels zijn in de loop van honderden jaren opgebouwd door diverse heersers van het Khmerrijk. In de loop der eeuwen is Angkor echter ¶verdwenen¶in de jungle, in de vergetelheid geraakt en overwoekerd door de begroeiing. Twee vrije dagen heb je om de tientallen monumenten te bekijken. Je kunt dit doen per brommertaxi of, nog leuker, met een remorque-moto, een brommer met aanhangwagentje. Sommige van de fraaie tempels zijn inmiddels gerestaureerd, andere zijn nog deels overwoekerd door de jungle. Zeker in díe tempels met hun vele gravures hangt een mystieke sfeer. Gigantische woudreuzen in de Ta Prohmtempel omklemmen de rotsblokken, tempelmuren en -daken en meterslange dikke boomwortels kronkelen er zich door de ruïnes. Er zijn tientallen tempels die je kunt bezoeken, maar sla zeker Angkor Wat, Angkor Thom en Banteay Srei niet over. De beroemde Angkor Wat werd gebouwd door koning Suryavarman II en in de 12de eeuw opgedragen aan de hindoegod Vishnoe. Deze imposante tempel is het mooist bij zonsondergang en zonsopgang. Tegen de schemering kun je vanaf de hooggelegen Bakhengtempel, vlakbij Angkor Wat, over het bosrijke gebied uitkijken, waarbij je een prachtig uitzicht over Angkor Wat hebt. Angkor Thom bestaat o.a. uit de Bayontempel, gebouwd door koning Jayavarman VII aan het einde van de 12de eeuw. Indringende stenen gezichten kijken je aan. In het midden van de Bayontempel zie je een beeld van Boeddha met aan zijn zijde Vishnoe naar het Westen en Shiva naar het oosten gericht. Bij zonsopgang komt deze tempel door de specifieke lichtinval het best tot zijn recht. Let op: Voor een bezoek aan het tempelcomplex van Angkor Wat koop je bij de ingang een strikt persoonsgebonden entreebewijs.Een toegangspas voor 1 dag kost 20 US$, voor 2 of 3 dagen betaal je 40 US$ (prijswijzigingen onder voorbehoud). Dag 19: Siem Reap / Angkor Vrije dag. Je kunt er voor kiezen om op eigen gelegenheid een bezoek te brengen aan het even verderop gelegen schitterend bewerkte Banteay Srei-complex . Als je Banteay Srei wilt bezoeken, moet je eerst een tocht maken van zo'n 30 kilometer door de rijstvelden. De tempel op zich is misschien niet de meest indrukwekkende, maar de vele reliëfs en sculpturen in het complex behoren tot de meest verfijnde van Angkor. TIP: Wanneer je uitgekeken bent op de tempels, kan de reisbegeleider een excursie organiseren naar Preak Tuol, een beschermd vogelreservaat. Aan het einde van het regenseizoen, wanneer het water in de Mekong afneemt, ontstaat hier een uniek ecosysteem voor zeldzame watervogels en amfibieën. Vanuit een motorboot zie je de traditionele vissersdorpen met zijn drijvende scholen, winkels en restaurants en de vreemde 'flooded forests' langzaam aan je voorbijglijden. Dag 20:

Siem Reap - Bangkok

Vandaag gaan we van Siem Reap met de bus naar Bangkok (440 km) waar je nog een laatste overnachting hebt. Deze tocht duurt 4 tot 6 uur en dit kan in het regenseizoen oplopen tot 8 uur.

Dag 21: Bangkok - Amsterdam Vanaf de luchthaven van Bangkok brengt het vliegtuig je weer terug naar Nederland. Het kan voorkomen dat je gebruik maakt van een dagvlucht. In dat geval heb je nog een overnachting in Bangkok en vertrek je op dag 22 vanuit Bangkok naar Amsterdam, waar je nog diezelfde dag aan zult komen. Dag 22:

Aankomst Amsterdam

Vol mooie indrukken over het klassieke Indochina kom je aan in Amsterdam. Het nagenieten van deze Laos, Vietnam en Cambodja rondreis kan beginnen. NB: De genoemde reisduur per dag is uiteraard bij benadering.

Aanvullende informatie reis Wat is inclusief? internationale vluchten; binnenlandse vluchten Bangkok-Chiang Rai en Danang-Ho Chi Minh City; alle transport met airconditioned (mini)bus; boottransfers; hotelovernachtingen met ontbijt; korte kennismakingstour Ho Chi Minh City; bezoek onderweg aan Pak Ou / Marble Mountains / Cham Museum / Cu Chi / Tay Ninh / Sambor Prei Kuk; entreegeld Pak Ou; Engelstalige reisbegeleiding; luchthavenbelastingen; brandstofheffing; compensatie CO2 uitstoot

Wat is exclusief? overige maaltijden; optionele excursies; overige entreegelden; visa; fooien; boekingskosten; bijdrage Calamiteitenfonds; reis- en annuleringsverzekering

Verlengingen

Landarrangement

Het is ook mogelijk om van deze rondreis alleen het landarrangement te boeken. Je regelt dan zelf de internationale vluchten en de transfer bij aankomst en vertrek. Met de andere deelnemers maak je vervolgens de reis volgens programma. Zo heb je een optimale vrijheid om zelf je reis samen te stellen en de vlucht te kiezen die bij je reisplannen past. Op het boekingsformulier kun je ook aangeven of we, tegen betaling, nog een extra overnachting bij aankomst moeten regelen. Ook de transfer bij aankomst kan Shoestring op individuele basis voor je regelen. Voor al onze reizen hebben we een minimum aantal deelnemers nodig. Houd hier rekening mee voordat je zelf tickets gaat reserveren. Het is in alle gevallen je eigen verantwoordelijkheid om op tijd bij het beginpunt van de reis aanwezig te zijn. Daarnaast zijn wij niet verantwoordelijk voor sporadische wijzigingen in de vertrekdata van onze groepsreizen. Voor sommige periodes kan de prijs van het landarrangement afwijken van de rest van het jaar, denk hierbij aan festivalreizen. Wanneer de prijs van het landarrangement aangepast is, wordt dit vermeld onder het 'laatste nieuws'. De kosten van het landarrangement in 2016 voor deze reis bedragen € 1 499

Extra kosten Het door ons geadviseerde zakgeld is een minimum bedrag voor je maaltijden, drankjes, bijkomende excursies, entreegelden, ter plaatse te betalen luchthavenbelastingen en fooien. Het bedrag dat je uiteindelijk uitgeeft hangt natuurlijk sterk af van je eigen uitgavenpatroon, souvenirs zijn mede daarom niet inbegrepen.

Reisdocumenten

Als je over de Nederlandse of Belgische nationaliteit beschikt, heb je voor deze groepsreis een visum voor Cambodja, Laos en Vietnam nodig. Meer informatie over je benodigde reisdocumenten (zoals paspoort), je visum, de te volgen visumprocedure en de locatie van de ambassade vind je op de website van onze partner Visumloket. Wij raden je aan 4 tot 6 weken voor vertrek van je Laos, Vietnam en Cambodja groepsreis je visum aan te vragen. Wanneer je de benodigde visa laat regelen via Visumloket, dan worden naast de visumkosten, € 40,- bemiddelingskosten per persoon per visum in rekening gebracht voor de visa van Cambodja en Laos. Voor het Vietnam visum worden € 30,- per persoon bemiddelingskosten in rekening gebracht. Je hoeft dan niet zelf 2x naar de betreffende ambassade(s). Kijk op de website van Visumloket wat je naar ons moet opsturen:

‡ ‡

Nederlandse reizigers bezoeken shoestring.visumloket.nl. Belgische deelnemers bezoeken shoestring.visumloket.be

Beschik je niet over een Nederlandse of Belgische nationaliteit? Neem dan zelf contact op met de betreffende ambassade(s) om je eventuele visum te regelen. Meereizen kind met ouder met andere achternaam Wanneer een kind meereist met een ouder met een andere achternaam dan kan gecontroleerd worden of er daadwerkelijk een ouder-kindrelatie is. Doel van deze extra controle is om kindontvoeringen tegen te gaan. Sommige landen eisen een verklaring waaruit blijkt dat de meereizende volwassene ook daadwerkelijk de ouder is of het gezag heeft. Informeer hiernaar bij de ambassade of het consulaat van het land van bestemming. Op de site van de Koninklijke Marechaussee kun je een toestemmingsformulier downloaden. Reist een kind mee met iemand anders dan de ouders, bijvoorbeeld een familielid, dan eisen sommige landen een verklaring waarin de ouders toestemming geven voor deze reis. U kunt bij de ambassade of het consulaat van het land van bestemming informeren naar de toelatingseisen die voor dit land gelden.

Accommodatie en transport

Vervoer Tijdens deze drieweekse reis wordt veel gebruik gemaakt van een eigen bus. Doordat je tijdens de hele reis over eigen vervoer beschikt, kun je op ieder moment en op iedere plaats stoppen om foto's te maken of een lokale versnapering te proberen (mits de tijd het toelaat). Ter plekke kun je vaak fietsen huren. Een binnenlandse vlucht brengt je van Danang in Ho Chi Minh City. In NoordLaos, de Mekongdelta en in Cambodja wordt veel per boot gereisd. De transfers van en naar het vliegveld zijn inbegrepen. Reisafstanden Chiang Rai vliegveld naar Chiang Khong: 114 km / 2 uur Chiang Khong naar Pakbeng: 150 km / 7 à 8 uur (per boot) Pakbeng via Pak Ou naar Luang Prabang: 30 km / 7 à 8 uur (per boot) Luang Prabang naar Vientiane: 386 km / 10 uur Vientiane naar Savannaketh: 450 km / 8 uur Savannaketh naar Hué: 167 km / 6 uur Hué naar Hoi An: 180 km / 4 à 5 uur Hoi An via Danang naar Ho Chi Minh City: 24 km / 40 minuten (bus) + 997 km / 1½ uur (binnenlandse vlucht) Ho Chi Minh-stad via Cu Chi en Tay Ninh naar Phnom Penh: 140 km / 8 à 9 uur Phnom Penh via Sambor Prei Kuk naar Siem Reap: 314 km / 6 à 7 uur Siem Reap naar Bangkok: 440 km / 8 uur Bangkok hotel naar vliegveld: 42 km / 1 uur NB: De genoemde reisduur per dag is sterk afhankelijk van de verkeersdrukte, de grensformaliteiten, de gesteldheid van de wegen en het weer. De reisduur is uiteraard bij benadering. Accommodatie Tijdens deze reis overnacht je voornamelijk in hotels met tweepersoonskamers (inclusief ontbijt) met douche en toilet op de kamer. Bij de keuze van onze hotels hebben we met name gelet op de locatie, hygiëne en sfeer. De hotels of guesthouses liggen over het algemeen in het centrum van de plaats waar je verblijft. Het hotel in Hoi An beschikt over een zwembad; fijn om de Vietnamese warmte van je af te spoelen! De meeste hotels beschikken over wifi, soms tegen betaling. Wifi is voor veel reizigers prettig om (via µsocial media¶ contact met het thuisfront te houden. Houd er rekening mee dat de kwaliteit en snelheid van de internetverbinding niet overal optimaal zijn. In Savannaketh is geen wifi beschikbaar. Het geplande hotel in Hoi An beschikt over een zwembad; fijn om de tropische warmte van je af te spoelen! In uitzonderlijke gevallen kan het voorkomen dat er een ander hotel zonder zwembad gebruikt moet worden. Uiteraard zijn er andere zwemmogelijkheden tijdens deze reis; het strand in Hoi An of Hué is niet ver weg! Reizigers die, zoals velen, alleen boeken delen een kamer . We houden er uiteraard rekening mee dat je bij iemand op de kamer komt van hetzelfde geslacht. Je kunt bij boeking ook aangeven dat je graag een eenpersoonskamer wilt gebruiken. Hiervoor betaal je dan uiteraard een toeslag.

Voor veel reizen kun je voor vertrek al een excursiepakket aanschaffen. Zo ben je ervan verzekerd dat je deel kunt nemen aan de belangrijkste excursies. Mocht het minimum aantal deelnemers van een excursiepakket niet gehaald worden, dan ontvang je de kosten voor vertrek weer terug en kun je ter plaatse gewoon de excursies boeken. Indien er voor deze reis een excursiepakket bestaat, kun je hieronder zien welke excursies er in het pakket zijn inbegrepen. Als er geen excursiepakket voor je reis bestaat dan worden hieronder alleen de losse excursies getoond die je ter plaatse optioneel kunt boeken.

Excursiepakket

(€ 125 )

Excursie

Details

Hué ±Parfumrivier & Keizerlijke Rondom de stad Hué, in het golvende landschap, liggen de praalgraven keizerlijke praalgraven. Eén van de aangenaamste manieren om deze mausolea te bezoeken is per traditionele drakenboot. Je wordt opgehaald bij je hotel en naar de oever van de Parfumrivier gebracht. Je scheept in en vaart over de Parfumrivier naar de keizerlijke graftombes en pagodes even buiten de stad. De 21 meter hoge Thien Mu-pagode ligt op de noordelijke oever van de rivier en heeft zeven verdiepingen. Hij werd gebouwd in 1844 en was lange tijd hét symbool van Vietnam. Je bezoekt ook de tombes van de keizers Minh Mang en Khai Dinh. Na de lunch keer je terug naar je hotel. Excursietijd (onder voorbehoud; in overleg met de reisbegeleiding): 08:00 uur: Vertrek vanaf het hotel 13:00 uur: Terugkomst bij het hotel Inbegrepen: Engelstalige gids, transfers, entreegeld, boottocht, lunch Niet inbegrepen: drankjes, fooi Luang Prabang ±Watervallen & Vanaf het hotel start je de dag met een bezoek aan het Minderheden µTraditional Arts and Ethnology Centre¶een museum dat is gewijd aan de etnische minderheden van Laos. Per (mini)bus rijd je naar Ban Som, een dorpje van de Lao minderheid. Vervolgens ga je naar een Hmong dorp, waar je wandelend het dorp kunt bekijken. ¶s Middags rijd je naar de fotogenieke Kuang Si watervallen. Eenmaal aangekomen zul je versteld staan van het heldere, turkooizen water. Je kunt hier pootjebaden, maar een frisse duik is ook erg aan te raden. Na dit bezoek rijd je terug naar Luang Prabang. Excursietijd (onder voorbehoud; in overleg met de reisbegeleiding): 09:00 uur: Vertrek vanaf het hotel 16:30 uur: Terug bij het hotel Inbegrepen: Engelstalige gids, entreegeld, transfers Niet inbegrepen: drankjes, lunch, fooi

Phnom Penh ± Stadsbezichtiging

Na het ontbijt word je op gepikt bij het hotel voor een µsightseeing¶ van de Cambodjaanse hoofdstad. Je excursie begint met een bezoek aan het Koninklijk Paleis, gebouwd in 1866 onder koning Norodom. De Zilveren Pagode op het complexterrein, is genoemd naar de vloer die bedekt is met circa 5000 zilveren tegels. Dan breng je een bezoek aan de µApsara Art Association¶die tot doel heeft traditionele kunst en cultuur te behouden. Dit bereikt men o.a. door kansarme kinderen Cambodjaanse dans en muziek te doceren. De AAA verzorgt ook scholing, huisvesting, voeding en andere dagelijkse benodigdheden aan wezen en arme kinderen. Tijdens weekdagen kun je zien hoe de kinderen dans en muziek aan het oefenen zijn; op zaterdag kun je een uitvoering bezichtigen. Shoestring steunt, i.s.m. onze lokale agent, dit project door het jaarsalaris van twee leerkrachten te betalen. De volgende halte is het Nationaal Museum, waar een flink aantal artefacten uit de Angkor-periode staan uitgestald. De lunch vind plaats in het µFriends Restaurant¶Kansarme straatkinderen krijgen hier de kans ervaring op te doen, en zodoende een kans op een betere toekomst. De inkomsten gaan direct naar activiteiten van hun trainingscentrum. De namiddag is ingeruimd voor de macabere geschiedenis van Cambodja, ten tijde van Pol Pot en de Rode Khmer. Je bezoekt Choeng Ek, de locatie van de beruchte µKilling Fields¶Ook de Tuol Sleng gevangenis staat op het programma. Vervolgens word je terug naar je hotel gebracht. Excursietijd (onder voorbehoud; in overleg met de reisbegeleiding): 08:30 uur: Vertrek vanaf het hotel 16:00 uur: Terug bij het hotel Inbegrepen: Engelstalige gids, entreegelden, transfers per airconditioned minibus Niet inbegrepen: drankjes, lunch, fooi

Losse excursies

Excursie

Details

Ho Chi Minh City ±Mekongdelta

Je wordt opgehaald bij het hotel en rijdt naar Ben Tre, in 38 de Mekong-delta. Na aankomst stap je over op een boot en vaart over een zijtak van de Mekong. Onderweg zie je de bedrijvige drijvende markt en proef je exotisch tropisch fruit in een locale boomgaard. Je bekijkt enkele familiebedrijfjes, waar onder andere kokossnoepjes, matten, popcorn of rijstpapier wordt gemaakt. Per µxe loi¶ (een soort gemotoriseerde riksja) ga je naar de plek waar een Vietnamese lunch wordt geserveerd. Na het middagmaal vaar je in een sampan door de smalle kanaaltjes van de delta en maak je een fietstochtje door de boomgaarden naar het huis van meneer Khanh, een gepassioneerde antiekverzamelaar. Vervolgens rijd je terug naar je hotel in Ho Chi Minh-stad.

Ter plaatse boekbaar

Prijs

Excursietijd (onder voorbehoud; in overleg met de reisbegeleiding): 07:30 uur: Vertrek vanaf het hotel 17:00 uur: Terugkomst bij het hotel Inbegrepen: transfers, boottrips, Engelstalige gids, entreegelden, lunch, fietshuur Niet inbegrepen: drankjes, fooi Hoi An ±Dorpservaringen en kookdemonstratie in Tra Que Ter plaatse boekbaar

In de ochtend word je opgehaald bij je hotel. Per fiets rijd 24 je eerst naar de kleurrijke markt van Hoi An, waar je meer ziet en leert over de ingrediënten die gebruikt worden in de keuken van Centraal Vietnam. Dan fiets je verder naar het dorpje Tra Que. De weg leidt je langs traditionele woningen, rijstvelden en tijdloze plattelandgebieden. Na een korte introductie over de geschiedenis van het dorpje waar voornamelijk groente en kruiden worden verbouwd, kun je de veldjes bekijken en maak je kennis met je µchef¶ De lunch bestaat uit diverse delicatessen, zoals µtam huu¶ (loempia¶s) of µbanh xeo¶(traditionele pannenkoekjes uit de regio Midden-Vietnam). Je kunt eventueel de µchef¶helpen met koken, of toekijken hoe het eten wordt geprepareerd. Excursietijd (onder voorbehoud; in overleg met de reisbegeleiding): 08:00 uur: Vertrek vanaf het hotel 14:00 uur: Vertrek vanaf Tra Que Inbegrepen: Engelstalige gids, entreegeld, fietshuur, lunch Niet inbegrepen: drankjes, fooi

Hoi An ±My Son Ter plaatse boekbaar

Je wordt opgehaald bij je hotel en rijdt naar de Cham25 tempels van My Son, die prijken op UNESCO¶s Werelderfgoedlijst. De opgravingen liggen op ongeveer dertig kilometer afstand van Hoi An. My Son was het politieke en religieuze centrum van het Chamvolk dat van de vierde tot de dertiende eeuw de heerschappij voerde in Vietnam. Hoewel ook hier de oorlog haar sporen heeft nagelaten, is het nog steeds een interessante en sfeervolle plaats om te bezoeken. Na de verkenning van My Son keer je terug naar Hoi An. Excursietijd (onder voorbehoud; in overleg met de reisbegeleiding): 08:30 uur: Vertrek vanaf het hotel 13:00 uur: Terugkomst bij het hotel Inbegrepen: Engelstalige gids, transfers, entreegeld My Son Niet inbegrepen: drankjes, fooi

Hué ±Parfumrivier & Keizerlijke Rondom de stad Hué, in het golvende landschap, liggen 44 praalgraven de keizerlijke praalgraven. Eén van de aangenaamste manieren om deze mausolea te bezoeken is per Ter plaatse boekbaar traditionele drakenboot. Je wordt opgehaald bij je hotel en naar de oever van de Parfumrivier gebracht. Je scheept in en vaart over de Parfumrivier naar de keizerlijke graftombes en pagodes even buiten de stad. De 21 meter hoge Thien Mu-pagode ligt op de noordelijke oever van de rivier en heeft zeven verdiepingen. Hij werd gebouwd in 1844 en was lange tijd hét symbool van Vietnam. Je bezoekt ook de tombes van de keizers Minh Mang en Khai Dinh. Na de lunch keer je terug naar je hotel. Excursietijd (onder voorbehoud; in overleg met de reisbegeleiding): 08:00 uur: Vertrek vanaf het hotel 13:00 uur: Terugkomst bij het hotel Inbegrepen: Engelstalige gids, transfers, entreegeld, boottocht, lunch Niet inbegrepen: drankjes, fooi Luang Prabang ±Laotiaanse kookles Ter plaatse boekbaar

Na het ontbijt ontmoet je de µchef¶bij de kookschool. 51 Samen ga je naar de kleurrijke, levendige Phosy markt (en naar een tuin) om de voor de les benodigde ingrediënten te vergaren. Dan is het tijd voor de les. Je chef legt je tijdens het koken het verschil uit tussen de verschillende keukens van Zuidoost-Azië. Als lunch eet je de gerechten die je zelf hebt geprepareerd. Na afloop krijg je de recepten mee, zodat je thuis ook voor je vrienden de Laotiaanse gerechten kunt bereiden. Excursietijd (onder voorbehoud; in overleg met de reisbegeleiding): 08:30 uur: Vertrek vanaf het hotel 14:30 uur: Terug bij het hotel Inbegrepen: Engelstalige gids, transfer per tuktuk, lunch Niet inbegrepen: drankjes, fooi

Luang Prabang ±Rijstervaring Ter plaatse boekbaar

Na het ontbijt word je opgepikt voor een µRice Experience¶ 38 Je leert hoe de rijst traditioneel wordt verbouwd in 13 (!) stappen. Deze delen worden op een interactieve manier uitgelegd door lokale boeren, zoals het ploegen met een buffel van een rijstveld. Ook het proeven van rijstproducten hoort bij je µrijstervaring¶denk hierbij aan kleefrijst met een traditionele saus of rijstcrackers. Diverse ambachten dragen bij aan de teelt van rijst, zoals de smid die ploegbladen of sikkels maakt of de mandenmaker die zorgt voor opslagkorven. Een wandeling door de biologische volkstuinen is een aangename manier om je µrijstervaring¶af te sluiten. Excursietijd (onder voorbehoud; in overleg met de reisbegeleiding): 08:00 uur: Vertrek vanaf het hotel 13:30 uur: Terug bij het hotel Inbegrepen: Engelstalige gids, transfer per tuktuk Niet inbegrepen: drankjes, lunch, fooi

Luang Prabang ±Verkenning per Mountainbike Ter plaatse boekbaar

Per mountainbike exploreer je de omgeving van Luang 37 Prabang. Het traject is relatief vlak, maar wel voor circa 30% onverhard. Je ziet tijdens deze fietsexcursie ook delen van de omgeving waar slechts sporadisch toeristen komen. Je ziet lokale markten, eeuwenoude tempels, een dorpje waar Saa-papier wordt geproduceerd, een smedendorpje, de campus van een µhigh school¶en een interessante Vietnamees-Chinese begraafplaats, die een fraai uitzicht biedt over Luang Prabang. Bij een kleine waterval gebruiken we de lunch, een mooie setting. Vervolgens µbike¶je verder naar een weefcentrum, waar je een korte uitleg krijgt over het weefproces. Je ziet de zijderupsen, natuurlijke kleurstoffen en ontmoet de lokale wevers. Rond half twee ben je terug bij je hotel in Luang Prabang. Excursietijd (onder voorbehoud; in overleg met de reisbegeleiding): 08:30 uur: Vertrek vanaf het hotel 13:30 uur: Terug bij het hotel Inbegrepen: Engelstalige gids, huur van mountainbike/helm, lunch, drinkwater Niet inbegrepen: overige drankjes, fooi

Luang Prabang ±Watervallen & Vanaf het hotel start je de dag met een bezoek aan het 28 Minderheden µTraditional Arts and Ethnology Centre¶een museum dat is gewijd aan de etnische minderheden van Laos. Per Ter plaatse boekbaar (mini)bus rijd je naar Ban Som, een dorpje van de Lao minderheid. Vervolgens ga je naar een Hmong dorp, waar je wandelend het dorp kunt bekijken. ¶s Middags rijd je naar de fotogenieke Kuang Si watervallen. Eenmaal aangekomen zul je versteld staan van het heldere, turkooizen water. Je kunt hier pootjebaden, maar een frisse duik is ook erg aan te raden. Na dit bezoek rijd je terug naar Luang Prabang. Excursietijd (onder voorbehoud; in overleg met de reisbegeleiding): 09:00 uur: Vertrek vanaf het hotel 16:30 uur: Terug bij het hotel Inbegrepen: Engelstalige gids, entreegeld, transfers Niet inbegrepen: drankjes, lunch, fooi Phnom Penh ± Stadsbezichtiging Ter plaatse boekbaar

Na het ontbijt word je op gepikt bij het hotel voor een 62 µsightseeing¶van de Cambodjaanse hoofdstad. Je excursie begint met een bezoek aan het Koninklijk Paleis, gebouwd in 1866 onder koning Norodom. De Zilveren Pagode op het complexterrein, is genoemd naar de vloer die bedekt is met circa 5000 zilveren tegels. Dan breng je een bezoek aan de µApsara Art Association¶ die tot doel heeft traditionele kunst en cultuur te behouden. Dit bereikt men o.a. door kansarme kinderen Cambodjaanse dans en muziek te doceren. De AAA verzorgt ook scholing, huisvesting, voeding en andere dagelijkse benodigdheden aan wezen en arme kinderen. Tijdens weekdagen kun je zien hoe de kinderen dans en muziek aan het oefenen zijn; op zaterdag kun je een uitvoering bezichtigen. Shoestring steunt, i.s.m. onze lokale agent, dit project door het jaarsalaris van twee leerkrachten te betalen. De volgende halte is het Nationaal Museum, waar een flink aantal artefacten uit de Angkor-periode staan uitgestald. De lunch vind plaats in het µFriends Restaurant¶ Kansarme straatkinderen krijgen hier de kans ervaring op te doen, en zodoende een kans op een betere toekomst. De inkomsten gaan direct naar activiteiten van hun trainingscentrum. De namiddag is ingeruimd voor de macabere geschiedenis van Cambodja, ten tijde van Pol Pot en de Rode Khmer. Je bezoekt Choeng Ek, de locatie van de beruchte µKilling Fields¶Ook de Tuol Sleng gevangenis staat op het programma. Vervolgens word je terug naar je hotel gebracht. Excursietijd (onder voorbehoud; in overleg met de reisbegeleiding): 08:30 uur: Vertrek vanaf het hotel 16:00 uur: Terug bij het hotel Inbegrepen: Engelstalige gids, entreegelden, transfers per airconditioned minibus Niet inbegrepen: drankjes, lunch, fooi

Siem Reap ±Erfgoed van Angkor Ter plaatse boekbaar

's Morgens word je opgehaald en per minibus naar de 58 tempels van Angkor gebracht. Op het programma staan o.a. de Zuidelijke Poort van Angkor Thom en de tempels van Bayon, Baphoun, Phimean Akas, The Royal Enclosure, het Terras van de Olifanten en de Leprakoning. De lunch gebruik je in een lokaal restaurant nabij de befaamde Angkor Wat. Na de lunch vervolg je je ontdekkingreis door de overgroeide tempels en bezoek je de beroemde Angkor Wat. Tegen het eind van de dag kun je vanaf Bakheng Hill genieten van een prachtige zonsondergang. Vervolgens word je teruggebracht naar je hotel. Excursietijd (onder voorbehoud; in overleg met de reisbegeleiding): 08:30 uur: Vertrek vanaf het hotel 18:00 uur: Terug bij het hotel Inbegrepen: Engelstalige gids, entreegeld, lunch, transfers Niet inbegrepen: drankjes, fooi

Siem Reap ±Fietsen door het land van Angkor Ter plaatse boekbaar

Je wordt al vroeg opgehaald van het hotel per tuktuk en 55 rijdt naar het startpunt voor een leuke fietstocht. Deze fietsrit gaat over een afstand van circa 30 km en voert over hoofdzakelijk vlakke en smalle weggetjes. Denk aan zonnebrandmiddel, zonnebril, je camera en comfortabele kleding. De rit over een weg langs de rivier voert naar het belangrijkste tempelgebied van Angkor. Je brengt een bezoek aan Angkor Wat en volgt de µrondweg¶Bij Angkor Thom verlaat je de weg en rijdt verder over rustige, landelijke paden langs majestueuze bouwwerken. Je bezoekt de Bayon, befaamd om zijn serene stenen gezichten, en het Olifantenterras. Na de lunch in µViroth¶s restaurant¶fiets je verder naar Tha Prom. Gigantische woudreuzen in deze tempel omklemmen de rotsblokken, tempelmuren en -daken en meterslange dikke boomwortels kronkelen er zich door de ruïnes. Over smalle paden fiets je terug naar de stad. Hier kom je in de namiddag weer terug. Excursietijd (onder voorbehoud; in overleg met de reisbegeleiding): 07:15 uur: Vertrek vanaf het hotel 16:00 uur: Terug bij het hotel Inbegrepen: Engelstalige gids, fietshuur, entreegeld, transfer per tuktuk Niet inbegrepen: drankjes, lunch, fooi

Siem Reap ±Zonsondergang op het Tonle Sap-meer Ter plaatse boekbaar

Je wordt per auto/busje opgepikt bij je hotel in Siem Reap 31 en naar het Tonle Sap-meer gebracht. Onderweg stoppen we in een dorpje, waar je een ritje per ossenkar maakt. Al hobbelend zie je de lokale bevolking bezig met hun dagelijkse beslommeringen. Je bezoekt Chong Kneas, het befaamde µdrijvende dorp¶aan het Tonle Sap-meer, waar het leven van de bevolking al eeuwenlang doorkabbelt. Veel bewoners leven van de visvangst in het zoetwatermeer, er leven circa 300 (!) vissoorten. Ook zijn er veel watervogels op het water en in de µwetlands¶om het Grote Meer. Je maakt rond zonsondergang een boottochtje op het water en wordt vervolgens teruggebracht naar je hotel in Siem Reap. Excursietijd (onder voorbehoud; in overleg met de reisbegeleiding): 14:00 uur: Vertrek vanaf het hotel 17:00 uur: Terug bij het hotel Inbegrepen: Engelstalige gids, entreegeld, transfer, boottocht Niet inbegrepen: drankjes, fooi

Festivalinformatie

Nieuwsberichten LANDINFO VIETNAM ACHTERGROND INFORMATIE

Cultuur De cultuurverschillen tussen Europeanen en Vietnamezen zijn zo groot dat je er een heel boek aan zou kunnen wijden. Hieronder zijn een paar punten uitgepikt, die van direct en dagelijks belang zijn bij je omgang met de bewoners. Omgangsvormen: Vietnamezen zijn erg voorkomende en vriendelijke mensen. Vooral in het zuiden staan de mensen open voor contacten met de buitenwereld. In het noorden is de bevolking over het algemeen wat gereserveerder. Wijs in het openbaar nooit iemand terecht. Kritiek in het bijzijn van anderen leidt tot gezichtsverlies en dat is het ergste wat iemand kan overkomen. Blijf vriendelijk, ook als iets niet meteen lukt. Een glimlach kan wonderen doen en boos worden heeft meestal een averechts effect. Als je een huis of tempel betreedt, word je geacht je schoenen uit te doen. Mannen schudden ter begroeting gewoon als bij ons de hand, vrouwen knikken meestal alleen met hun hoofd. Monniken en nonnen groeten vaak nog op traditionele wijze door de handen voor het lichaam te vouwen en een lichte buiging te maken. Het is beleefd om zo'n begroeting op dezelfde manier te beantwoorden. Let op: vrouwen mogen een boeddhistische monnik nooit aanraken. Het in het openbaar tonen van genegenheid (o.a. zoenen) wordt niet gewaardeerd. Afspraken: Wij komen uit een uiterst jachtige cultuur waar tijd geld is en afspraken punctueel dienen te worden nagekomen, omdat anders het schema van de rest van de dag in duigen valt. Vietnamezen hebben daar niet zo'n last van. Niet dat ze per sé te laat komen, het kan ook zijn dat ze toch niets te doen hadden en een uur te vroeg komen. Vietnamezen leven meer in het 'hier en nu', maken zich minder druk over de toekomst en hebben veel meer geduld. Nieuwsgierigheid: Het stellen van allerlei persoonlijke vragen over leeftijd, salaris, religie en andere privé-aangelegenheden is in Vietnam de gewoonste zaak van de wereld. Zeker in gebieden waar weinig buitenlanders komen, heb je de kans op een oploopje als je verschijnt. De mensen willen van alles van je weten, en zullen misschien zelfs aan je haar voelen om te kijken of het echt is. Andere Vietnamezen zullen naar je toe komen voor een praatje, gewoon even om hun Engels te oefenen. Praat in dat geval niet openlijk over politiek, veel inwoners zijn bang om daardoor problemen met de politie te krijgen. Onderhandelen: Onderhandelen is een algemeen verschijnsel in Vietnam. Je wordt verwacht te onderhandelen op de markt en in toeristenwinkels en met cyclo's (fietsriksja's). Wie de hele dag een cyclo nodig heeft, kan beter een dagprijs afspreken. Onderhandelen is overigens een sociale bezigheid en niet een zaak van leven of dood! Blijf goedgehumeurd. Algemeen: Besef voortdurend dat je als gast in een land verblijft waar men nu eenmaal andere omgangsvormen kent. Dat is niet afwijkend, jij gedraagt je afwijkend.

Religie In de Socialistische Republiek Vietnam (gebaseerd op marxistische beginselen) speelt het atheïsme een vooraanstaande rol. De regering moedigt uitoefening van godsdienst dan ook niet aan. Er is wel vrijheid van godsdienst in het land, zolang de religieuze praktijk niet in strijd is met de wet of de politiek van de staat. Voor de wet zijn atheïsme en alle godsdiensten gelijk. De belangrijkste religies zijn boeddhisme, confucianisme en taoïsme. Deze religies zijn vermengd met voorouder- en geestenverering en animisme, en min of meer samengesmolten tot één geloof, Tam Giao. De meeste Vietnamezen noemen zich nog wel boeddhist of taoïst, maar in de praktijk is een scheidslijn moeilijk te trekken. In de boeddhistische pagodes tref je een ratjetoe van Boeddha- en voorouderbeelden, hindoeïstische swastika's en taoïstische symbolen (yin en yang). Onder de bergvolken en rondom Ho Chi Minh City is vooral het christendom verspreid. Er zijn zo'n 5 miljoen rooms-katholieken. Verder is er een kleine minderheid van animisten, islamieten en hindoes. Twee sekten die in deze eeuw in Vietnam zijn ontstaan, komen alleen in dit land voor: de Cao Dai en de Hoa Hao. De Cao Dai is een in 1926 ontstane nieuwe religie, met daarin, volgens de Vietnamese stichter en medium Ngo Minh Chieu, het beste uit de religies van Oost en West (boeddhisme, taoïsme, confucianisme, christendom, islam, spiritisme en voorouderverering). Er is één god, Cao Dai. Mediums zorgen gedurende seances voor het contact met de god en de geestenwereld. Het medium ontving in de vele seances boodschappen van gene zijde: Boeddha, Jezus, Lao Tse, Confucius en Mohammed. Maar ook van de geesten van o.a. Jeanne d'Arc, Napoleon, Churchill, Victor Hugo en Shakespeare. Er is een kerkelijke hiërarchie zoals in de roomskatholieke kerk: een paus, kardinalen, bisschoppen, priesters. De kleuren van hun pijen verschillen van de overige volgelingen. Op dit moment zijn er meer dan 2 miljoen volgelingen, vooral in Zuid-Vietnam. Het centrum van de Cao Dai is in de stad Tay Ninh, 100 km vanaf Ho Chi Minh City. In de kleurrijke hoofdtempel (die een beetje aan de Efteling doet denken), vindt elke dag rond het middaguur een gebeds- en meditatiedienst plaats, die toeristen op het balkon kunnen bijwonen. Taal De taal van Vietnam is het Vietnamees, een tonale taal. Een zelfde woord krijgt een andere betekenis afhankelijk van de toon waarop het wordt uitgesproken. Er zijn zes tonen. Accenttekens boven de letters geven de hoogte van de toon aan. Vietnamees wordt geschreven met het Latijnse alfabet. Binnen het Vietnamees bestaan er verschillen in dialect, uitspraak en accent tussen het noorden, midden en zuiden van Vietnam. De etnische minderheden spreken hun eigen talen. Over het algemeen wordt er slecht Engels gesproken, soms wel wat Frans.

Festivals Hoewel de Vietnamese kalender gelijk is aan onze Gregoriaanse kalender, zijn enkele Vietnamese feesten gebaseerd op de Lunar - of maankalender. De exacte data zijn ieder jaar verschillend, afhankelijk van de stand van de maan. In de periode januari-februari wordt het Tet Nguyen Dan (kortweg: Tet) gevierd, het Vietnamese nieuwjaar en tevens het belangrijkste festival van het jaar. Het Tet-feest duurt officieel drie dagen, maar veel Vietnamezen hebben een week vrij. Er worden festiviteiten georganiseerd zoals optochten, drakendansen, vuurwerk en bloemenparades, maar in hoofdzaak is het een familiefeest dat grotendeels aan bezoekers voorbij gaat. De Vietnamezen reizen door het hele land naar hun familie en eten speciale maaltijden. Bij het nieuwe begin hoort ook nieuwe kleding, de huizen worden grondig schoongemaakt en de graven van voorouders opgeknapt. De meeste winkels en ook veel restaurants zijn gedurende Tet gesloten. Andere feesten zijn o.a. Trung Nguyen, de dag van de dolende zielen (juli-augustus). Tijdens dit feest brengt men offers voor de ronddwalende zielen van de doden die door de nabestaanden vergeten of verwaarloosd zijn. Tet Thrung Thu is het midherfstfeest (eind september) als overal 'moon cakes' worden verkocht en kinderen met lampions in prachtige vormen door de straten lopen. In de steden neemt het belang van dit feest een beetje af, maar op het platteland beslist niet. Nationale feestdagen met een vaste datum zijn: 1 januari (Nieuwjaar), 3 februari (herdenking van de stichting van de Vietnamese Communistische Partij in 1930), 30 april (herdenking van de bevrijding van Saigon in 1975), 1 mei (Dag van de Arbeid), 19 mei (verjaardag van politiek leider Ho Chi Minh), 2 september (Dag van de Natie, uitroeping van de onafhankelijkheid in 1945) en 25 december (kerstmis). Tet Festival - Vietnamees Nieuwjaar Het Vietnamees Nieuwjaar wordt gevierd met het drie dagen durend Tet Festival. In de dagen voor, tijdens en na het feest zijn er overal activiteiten, vooral in de nieuwjaarsnacht. Het Tet Festival is voor de Vietnamezen het belangrijkste feest van het jaar. De hele familie komt dan bij elkaar om het nieuwe jaar te vieren. De Vietnamezen geloven dat ook de geesten van de overleden familieleden terug naar aarde komen om het festival te vieren. 'Tet' is ook de verjaardagsdag van elke Vietnamees. Iedereen in Vietnam wordt dan een jaartje ouder. In de week voor Tet worden door veel Vietnamezen allerlei rituelen uitgevoerd. Zo wordt bijvoorbeeld aan de geesten van de voorouders een diner aangeboden. Een ander ritueel is dat veel Vietnamezen naar de begraafplaatsen gaan om daar de geesten van de overleden voorouders uit te nodigen voor het Tet Festival. Ook maakt men het huis extra schoon om de geesten van de voorouders te kunnen ontvangen. Zo hoopt men ze gunstig te stemmen en geluk te krijgen in het nieuwe jaar. Op oudejaarsavond is er een avondmaal. Op nieuwjaarsdag gaat men meestal naar een pagode. Een soort tempel waar aan de verschillende goden geluk wordt gevraagd voor het nieuwe jaar. Daarbij wordt veel wierook gebrand. En zoals wij de oliebol kennen bij de jaarwisseling, kent men in Vietnam de rijstkoek (Banh Chung). Eigenlijk zijn het cakejes van kleefrijst, gevuld met varkensvlees, vet, bonen en uien en is het het eerste gerecht dat geserveerd wordt tijdens de zeer uitgebreide lunch van wel zeven verschillende gerechtjes. Drank erbij is voornamelijk bier en water. NB: Het festival wordt voornamelijk onder familieleden gevierd, dus zal de toerist bijzonder weinig meemaken van de feestvreugde. In de hotels en restaurants zal dan zeer waarschijnlijk ook minder personeel aanwezig zijn (iedereen wil naar zijn familie!). Voor en na Tet is er is zeer veel drukte op de wegen en in de treinen. Doch wanneer Tet eindelijk begint zijn de straten uitgestorven... Hotels, vluchten, bussen en treinen zijn (zover verkrijgbaar!) in deze periode overvol. Musea en andere bezienswaardigheden, restaurants en winkels zullen, vaak voor een periode van 8 tot 9 dagen rond Tet, hoogstwaarschijnlijk gesloten zijn. Houd hier rekening mee!

Sport en recreatie Architectuur: De indrukwekkendste voorbeelden van Vietnamese bouwkunst worden gevormd door de keizerlijke paleizen en de graftombes, tempels en pagodes. Opgetrokken uit hout en steen zijn ze vaak prachtig versierd met beeldhouwwerk en houtsculpturen. Het tropische klimaat maakte het noodzakelijk sommige bouwwerken in de loop der tijd meermalen te restaureren, en dat is niet overal gebeurd. Door het klimaat en de vele oorlogen zijn er betrekkelijk weinig oude gebouwen bewaard gebleven. Van de Indiase Champabouwkunst (bloeiperiode tussen de 7de en 12de eeuw) zijn nog enkele stenen monumenten over bij plaatsen als Nha Trang, Phan Rang en My Son. Tijdens de Ly-dynastie (1010-1225) bloeide de bouwkunst. Overblijfselen uit die periode zijn te vinden in Hanoi: de Eenzuilige Pagode en de Tempel van de Literatuur. In de stad Hué zelf zijn de Citadel en de overblijfselen van de Keizerlijke Stad en de Verboden Purperen Stad te bezichtigen uit de periode van de Nguyen-dynastie (1802-1945). Buiten Hué liggen enkele bezienswaardige pagodes (o.a. de Thien Mu-pagode) en de charmante tombes van de diverse Nguyen-vorsten (o.a. Tu Duc, Khai Dinh en Minh Mang) met paviljoens, beelden en prachtige tuinen. Muziek: De belangrijkste traditionele muziekvormen zijn klassieke muziek en volksmuziek. De klassieke muziek was hofmuziek, die verdween met de ondergang van het keizerrijk. De volksmuziek daarentegen heeft een uitgebreid repertoire van werkliedjes, liefdesliedjes, kinderliedjes en begrafenisliederen. Iedere regio heeft zijn eigen muziek. Er zijn meer dan honderd verschillende muziekinstrumenten, de meeste daarvan kom je in Nederland niet tegen. De moderne muziek in Vietnam is de vaak Vietnamese, westerse en Aziatische popmuziek, die je in restaurants en discotheken hoort. Volkskunst: Het versieren van houten voorwerpen met lakwerk en decoraties is een eeuwenoude kunst. Het Vietnamese lakwerk (son mai) geldt als het beste ter wereld. De schilderijen, schalen, vazen, schermen en doosjes vormen gewilde souvenirs. In het pottenbakkerscentrum Bat Trang bij Hanoi wordt aardewerk geproduceerd, met producten voor het dagelijks gebruik. Waterpoppenspel: Vietnam kent een vorm van poppenspel dat nergens anders op de wereld wordt gespeeld: M-a Roi Nuóc, poppentheater in het water. Het toneel voor deze ongewone en al tien eeuwen oude vorm van poppenspel is het wateroppervlak. De spelers gaan schuil achter een scherm en bewegen de poppen met lange bamboestokken terwijl ze tot hun borst in het water staan, onder begeleiding van stemmen, zang en muziek. Vroeger werd een voorstelling gehouden in de openlucht, in de visvijver of op ondergelopen land. Tegenwoordig zijn er speciale theaters, bijvoorbeeld in Hanoi en Ho Chi Minh City.

Eten en drinken Eten: De Vietnamese keuken is erg uitgebreid. Er zijn zo'n 500 verschillende traditionele gerechten, variërend van exotische vleessoorten als cobra en vleermuis tot fantastische vegetarische creaties. De basis van een Vietnamese maaltijd is gestoomde witte rijst. Daarbij worden soep, groenten, vlees, vis, kruiden en sauzen gevoegd. De vissaus is een standaard ingrediënt. Soep wordt bij bijna elke maaltijd gegeten. Vlees, garnalen (tom), krab (cua) en riviervis nemen een belangrijke plaats in binnen het Vietnamese menu, vooral in het zuiden. Vis is voor veel Vietnamezen de belangrijkste bron van proteïne. Varkensvlees, kip, rundvlees, eend en duif worden veel gebruikt, plus een grote verscheidenheid aan groenten en tropische vruchten, als kokosnoot, papaja, ananas, abrikoos, appel, lychee en mango. Ongewone vruchten zijn de heerlijke roze drakenvrucht, de purperen mangosteen, de stinkende doerian, de waterappel en de pomelo. Stokbrood is een overblijfsel uit de Franse koloniale tijd, en is in het hele land verkrijgbaar. Op straat kun je stokbrood met paté en kaas (la vache qui rit) kopen. Spring rolls (kleine loempia's) en gestoomde rijstpannenkoekjes zijn populaire snacks. Loempia's heten in het noorden nem Saigon en in het zuiden cha gio. Ze bestaan uit krab en varkensvlees, paddestoelen, garnalen, rijst, fijne mie en taugé, dat in een dun rijstvel wordt gerold en vervolgens krokant wordt gefrituurd. Een uitstekende soep uit het zuiden is ho tieu. Daarvoor worden vaak garnalen, krabvlees en varkensvlees gebruikt als ingrediënten. Bun bo is een andere populaire pittige soep, met munt, taugé en limoensap. Een derde favoriete soep is canh chua, met als ingrediënten vis, ananas, sterfruit, okra en verse kruiden. Voor de avontuurlijker ingestelde gastronomen zijn er (vooral in het noorden) specialiteitenrestaurants waar schildpad (con rua), slang (trang of ran ho), paling (uon), kikker (ech), hond (thit cho), vleermuizen (con doi of doi qua) en ander wild wordt geserveerd. Je kunt in Vietnam ook vegetarisch eten, maar verwacht dan geen hoogstandjes. Toy an chay betekent 'ik ben vegetariër'. Lekker zijn bamboesoep, gebakken paddestoelen of vegetarische soep. Van de Chinezen is het gebruik van eetstokjes overgenomen. Je neemt wat rijst in het kommetje en vult dat aan met vlees, vis of groenten uit de schotels. Dan breng je het kommetje naar de mond en begint te eten. Zet nooit je eetstokjes rechtop in de rijst: het is een teken van de dood, want zo zet je wierookstokjes in een pot op een altaar. Laat na het eten de stokjes nooit in het kommetje zitten, maar leg ze er bovenop. Drinkwater: Het water uit de kraan is niet geschikt voor consumptie. Koop flessen mineraalwater (nuoc suoi). Dit is overal te krijgen. Let er wel op dat de flessen hun oorspronkelijke sluiting hebben. IJsklontjes in je cola zijn ook taboe, die worden weliswaar van gefilterd water gemaakt, maar op onhygiënische manier getransporteerd. Drinken: Thee en koffie zijn de meest genuttigde dranken. Vietnamese koffie is lekker. Thee is de nationale welkomstdrank en is meestal groene thee. Je kunt ook Lipton-thee vragen (theezakje). Je kunt in Vietnam frisdrank kopen als cola, 7-Up of vruchtensappen. Verse limoensap is een heerlijk dorstlessend middel. Ook lekker is het water van verse kokosnoten. Bier (bia) is in Vietnam volop verkrijgbaar en wordt soms met ijsklontjes geserveerd. Naast internationale merken zijn er lokale bieren. Van goede kwaliteit zijn '333' (ba ba ba), 'Saigon' en 'BGI'. Geïmporteerde sterke drank is duur. Lokale Vietnamese wodka valt qua prijs mee. Rijstwijn heet ruou. Restaurants: In de restaurants van de grote hotels in Ho Chi Minh City en Hanoi en op andere toeristische plaatsen worden zowel Vietnamese specialiteiten als westerse (vaak Franse) gerechten geserveerd. Het is ook leuk om de kleine lokale eetgelegenheden te bezoeken. Kijk dan waar het druk is en waar de plaatselijke bevolking ook eet. Het voedsel is daar vers en goed. Stalletjes aan de wegkant met het bord rijst/soep hebben spotgoedkoop eten, van vaak een goede kwaliteit. Als je ergens in een restaurant wat wilt bestellen en de mensen verstaan er geen Engels, dan kun je wijzen naar het eten van de andere gasten.

Fooien Fooien worden ook in Vietnam zeer op prijs gesteld. Voor obers, koffersjouwers, kamermeisjes, touringcarchauffeurs, taxichauffeurs en reisbegeleid(st)er zijn fooien een aanvulling op hun karige loon. Overigens heeft de fooi in een hotel of restaurant waar je vaker komt ook een andere functie. Het personeel wordt er vaak aanzienlijk attenter door. Het is beleefd een kleine donatie achter te laten na het bezoek aan een pagode. Geef liever geen fooi of donatie van 1.000 of 2.000 dong, want dat zijn bedragen die Vietnamezen zelf aan bedelaars geven. De lokale reisbegeleid(st)er en de chauffeur verwachten aan het einde ook een fooi, tenminste als zij het werk goed hebben gedaan. Onze richtlijn voor deze fooi is € 1 per persoon per dag voor zowel de reisbegeleider als de chauffeur. Weer en klimaat Klimaat: In het noorden van het langerekte land zijn de winters 'koel' met temperaturen van 12-20 Celsius, en de zomers heet en vochtig. In de bergen kan de temperatuur 's winters dalen tot het vriespunt, en alleen dààr zul je een trui of jas nodig hebben. Regentijd in het noorden is van juni tot september. Het zuiden is het hele jaar zeer warm en vochtig en de regenperiode loopt hier van de maand mei tot oktober; meestal valt de neerslag in de vorm van korte hevige regenbuien. De moessonregens kunnen het reizen wel lastig maken: overspoelde wegen, de stroom valt vaker uit. Van december tot mei is de droge periode in het zuiden. Het centrum heeft een soortgelijk klimaat als het zuiden, maar kampt in het najaar soms met slecht weer als gevolg van stormen op zee. Dit kan overlast voor reizigers opleveren. Regentijd in het midden van het land: september-december. Soms duurt in de regentijd een fikse bui soms uren; daar is niet voor te schuilen. De Vietnamees stapt dan gewoon op de fiets of brommer, in korte broek, T-shirt, slippers en een plastic zak met droge kleren, die dan op de plaats van bestemming worden aangetrokken. Heel praktisch, want met een plastic cape of regenjas aan word je zowel van binnen als van buiten kletsnat. Beste reistijd: Er zijn geen goede of slechte seizoenen om Vietnam te bezoeken. In Vietnam heersen verschillende klimaten, wat verklaarbaar is door de langgerekte vorm van het land, waardoor het altijd wel ergens mooi en altijd wel ergens slecht weer is.

Klimaattabel: De vier cijfers die telkens worden genoemd zijn van links naar rechts: de gemiddelde maximumtemperatuur in graden Celsius, de gemiddelde minimumtemperatuur in graden Celsius, de neerslag per maand afgerond in millimeters en het aantal zonuren per dag. Literatuur De beste manier om je op je reis voor te bereiden is praten met mensen die het land kennen. Daarnaast kun je reisverhalen lezen en een goede reisgids en kaart aanschaffen en bestuderen. Reisgidsen, boeken met reisverhalen en kaarten kun je online bestellen via www.shoestring.nl bij de gespecialiseerde Geografische Boekhandel Pied à Terre in Amsterdam. Zij beschikken over een uitgebreid assortiment. Bestel je boeken via de website van Shoestring en kijk ook eens op www.piedaterre.nl.

Bevolking Vietnam heeft circa 80 miljoen inwoners en behoort tot de dichtst bevolkte landen ter wereld. Slechts 20% woont in de steden. In de hoofdstad Hanoi wonen circa 3 miljoen mensen en in Ho Chi Minh City (voorheen Saigon) ruim 6 miljoen. Zeer dicht bevolkt zijn de delta's van de Mekong en de Rode Rivier. De bergen en heuvels zijn dun bevolkt. De bevolking is relatief jong, meer dan de helft is jonger dan 21 jaar. Vietnam heeft een groot aantal etnische groepen. De grootste daarvan (88%) zijn de Kinh, de etnische Vietnamezen. De 1 miljoen Chinezen vormen een belangrijke minderheid. Slechts 3000 van hen hebben de Chinese nationaliteit behouden, terwijl de rest, die met Hoa wordt aangeduid, de Vietnamese nationaliteit heeft aangenomen. In het algemeen hebben de Chinezen, genaturaliseerd of niet, gewoonten en kleding van hun vaderland in ere gehouden. Velen vestigden zich in Cholon, 4 km van het centrum van Ho Chi Minh City, een bloeiend handelscentrum. In de bergachtige gebieden, die bijna tweederde van het totale landoppervlak van Vietnam innemen, leven ruim 50 etnische minderheden, merendeels in stamverband. Tot deze stammen, die door de Fransen montagnards (bergbewoners) werden genoemd, behoren in het centrale deel o.a. de Muong, de Ra Dé, de Ja-rai, de Banhar en de Sedang. Het berggebied in noordelijk Vietnam kent als stammen bijvoorbeeld de T-y, de Nng, de Thài, de Hmong, de Lao en de Lu. Verder zijn er nog Cham en de uit Cambodja afkomstige Khmer, die voornamelijk in de Mekongdelta leven. De Vietnamese overheid streeft op het moment naar integratie van de minderheden. De officiële taal is het Vietnamees. Het wordt geschreven in het Romeinse schrift en is een tonale, éénlettergrepige taal. Woorden krijgen betekenis door een van de zes toonhoogten waarop ze worden uitgesproken. Overigens spreken de etnische minderheden hun eigen talen. Landschap De Socialistische Republiek Vietnam ligt in Zuidoost-Azië en grenst in het noorden aan China, in het westen aan Laos en Cambodja en heeft een 3260 km lange kustlijn aan de Golf van Tonkin, de ZuidChinese Zee en de Golf van Thailand. De oppervlakte van het land is 329.566 km² en het is daarmee bijna acht keer groter dan Nederland. In 1954 viel het land uiteen in een communistisch Noord-Vietnam en een min-of-meer democratisch Zuid-Vietnam. Daarop volgde een bloedige oorlog die in 1975 eindigde nadat het communistische noorden de Amerikanen, en daarmee het zuiden, verslagen hadden. Noord- en Zuid-Vietnam werden officieel herenigd en de Socialistische Republiek Vietnam werd uitgeroepen. Pas sinds het begin van de jaren negentig is Vietnam in opkomst als toeristische bestemming. Voor die tijd werden er teveel associaties opgeroepen met gruwelijk oorlogsgeweld. Vietnam is echter een uniek en fascinerend gebied met een enorme verscheidenheid aan landschappelijk schoon, een ongelooflijk rijke cultuur en een geschiedenis die meer dan 4000 jaar teruggaat. Vietnam strekt zich uit over een smalle strook tussen de delta's van twee grote rivieren, de Song Hong (Rode rivier) in het noorden en de Mekong in het zuiden. In het westen vormt de Annamitische Bergrug (Truong Son) een natuurlijke grens met Laos en Cambodja. Die hooglanden bestaan uit aaneengeschakelde plateaus en rijzen op tot meer dan 1500 m boven zeeniveau. De hoogste piek is de Fan Si Pan (3142 m) in het noordwesten. De kustvlakte in het oosten is vruchtbaar en heeft prachtige met palmen omzoomde stranden. Tot het grondgebied van Vietnam behoren talloze eilanden. Bijna geheel Vietnam heeft een tropische vegetatie met mangrovewouden langs de kust en tropisch regenwoud in het binnenland. Het grootste deel van het laagland is ontbost ten behoeve van de landbouw (vooral rijstbouw) en de fauna bestaat uit tijgers, panters, wilde buffels, herten, olifanten, apen, reptielen en vele vogelsoorten.

Achtergrondinformatie In samenwerking met onze lokale agenten steunt Shoestring een aantal projecten met een financiële bijdrage. Aangezien onze leveranciers een grote rol spelen in het onderhouden en ondersteunen van deze projecten weten we dat deze bijdragen goed terecht komen! Shoestring verdeelt € 12.500 over een aantal projecten, waaronder de: Primate Rescue Center (Vietnam) Het Primate Rescue Center, bij het Cuc Phuong Nationaal Park (ten zuidwesten van Hanoi), werkt aan de instandhouding van bedreigde apensoorten en de bescherming van hun leefomgeving. Dit doen zij door stabiele populaties in gevangenschap te vormen en deze uit te zetten in de natuur. Het is de thuisbasis van meer dan 140 primaten, waarvan zes soorten alleen hier voorkomen. Shoestring¶s adoptie-aap: een zogenaamde Delacour langur. Klik hier en voor meer informatie. Voor meer informatie over de andere projecten, klik hier

PRACTISCHE INFO Aankomst informatie Doe de eerste dag in Vietnam rustig aan. Neem de tijd om te acclimatiseren. De overgang van klimaat, de cultuur en het tijdsverschil kan ingrijpend zijn. Laat het land rustig op je inwerken, onderneem de eerste dag niet te veel en ... veel plezier in het prachtige Vietnam. Tijdsverschil In Vietnam is het zes uur later dan in Nederland en België behalve als het bij ons zomertijd is. In dat geval is er een verschil van vijf uur. Geld De Vietnamese munteenheid is de dong (VND). Er zijn biljetten van 500.000, 100.000, 50.000, 20.000. 10.000, 5.000, 2.000, 1.000 en 500 dong. De kleinere valuta van 200, 100 en 50 dong worden zelden meer gebruikt. Munten zijn er van 1000, 500 en 200 dong in circulatie. Voor de actuele koers kun je kijken op www.oanda.com. De dong mag je niet in- of uitvoeren, en overgebleven dong kunnen aan het eind van je reis enkel worden teruggewisseld naar buitenlandse valuta met een originele bon, wat een tijdrovende procedure kan zijn. Je kunt in de meeste plaatsen tijdens de reis pinnen. Het is de goedkoopste en makkelijkste manier om aan dong te komen, maar het is raadzaam niet uitsluitend van pinautomaten afhankelijk te zijn. Het wordt aangeraden contante euro's of dollars mee te nemen. Die worden bijna overal geaccepteerd, tot in de kleinste steden toe. Zorg wel voor ongeschonden biljetten! Het verschil tussen de koers op de zwarte markt en op de bank is miniem en het is dan ook niet raadzaam om op straat geld te wisselen. Dollars kun je dus het beste wisselen bij banken, erkende geldwisselaars en bij enkele hotels, tegen meestal ongeveer dezelfde koers. We raden je aan geen travellers checques mee te nemen omdat het heel moeilijk is deze in te wisselen. Vraag als je wisselt ook om kleinere coupures, want wisselgeld wil nog wel eens een probleem zijn in restaurantjes of bij cyclorijders. Je krijgt dan wel hele bundels papiergeld. Creditcards zijn (nog) geen algemeen aanvaard betaalmiddel in Vietnam. Buiten Ho Chi Minh City en Hanoi kun je er weinig mee doen. Je kunt wel geld opnemen bij een bank of moneychanger met je creditkaart. Zakgeld: Het door ons geadviseerde zakgeld is een minimum bedrag voor je maaltijden, drankjes, optionele excursies, entreegelden, ter plaatse te betalen luchthavenbelastingen en fooien. Het bedrag dat je uiteindelijk uitgeeft hangt natuurlijk sterk af van je eigen uitgavenpatroon, souvenirs zijn mede daarom niet inbegrepen. Bagage en kledij Neem niet teveel bagage mee. Met name kleding kun je altijd goedkoop ter plekke aanschaffen. Neem

voor het bezoek aan Vietnam een paar goede, ingelopen wandelschoenen (aan te raden voor de trektocht) en een paar slippers mee. Dat is alles wat je voeten vereisen. Verder zijn belangrijk: zonnebril, zonnebrandmiddelen, toiletartikelen, handdoek en rol toiletpapier (voor tijdens de facultatieve trektocht), een reisapotheek, een uitschuifbare paraplu, foto- of filmapparatuur en voldoende film, reservebatterijen, zaklantaarn, zakmes (niet tijdens de vlucht in je handbagage stoppen!), aansteker, een kleine voorraad houdbare snacks en snoep, wekker, schrijfwaren, boeken, paspoort met geldig visum, voldoende geld, kopieën van je paspoort en visum, een lijstje met de nummers van je cheques en de aankoopbon, een pasje van je reisverzekering met daarop het alarmnummer, je agenda met belangrijke adressen, de boekingspapieren van deze reis. Eventueel kun je nog meenemen: verrekijker, landkaart, spelletjes. Voor Vietnamese mensen met wie je onderweg een aardig contact krijgt, zijn kleine dingen van thuis leuk, zoals ansichtkaarten of pennen. Het liefst hebben we het als je een weekendtas of een frameloze rugzak meeneemt omdat deze makkelijk te vervoeren is. Een harde koffer is een lastige sta-in-de-weg in de nachttrein naar Hanoi. Daarnaast is een kleine rugzak of schoudertas handig voor de dagelijkse handbagage. Voor het opbergen van waardepapieren kun je het beste een dunne geldgordel gebruiken, die je onder je kleding kunt dragen. Stedelingen dragen vaak westerse kleding, zoals jeans. Mensen op het platteland dragen een 'pyjama' van dunne stof, waarbij broek en blouse veelal een zelfde motief hebben. Overal op het platteland lopen vrouwen en mannen met de traditionele kegelvormige hoed (cài nón), die als een soort parasol/paraplu fungeert. In het noorden van Vietnam zullen je zeker de groene, militaire helmen opvallen, die de mannen er dragen, soms in combinatie met een militairgroen kostuum. De traditionele ao dai is bezig met een geweldige comeback en wordt bij iedere formele bijeenkomst gedragen. Het is het opvallendste dameskledingstuk van Vietnam. Het is een gestileerde, tweedelige combinatie van een satijnen broek met wijde pijpen en een lange blouse waarvan de slippen tot over de knie reiken en de diepe zijsplit tot aan het middel komt. Vietnamezen kleden zich informeel, maar stellen nette kleding zeer op prijs. Korte broeken zijn voor kinderen en arbeiders op het land. Vrouwen dragen zeker nooit een korte broek en ook voor mannen is een lange broek geschikter. Op het strand kun je een zwembroek of een badpak dragen, maar topless zonnen is niet toegestaan. Neem dunne, katoenen kleding mee. Je kunt kleding dragen met een korte mouw. Dat is (ook voor vrouwen) geen probleem zolang de schouders en de bovenarmen bedekt zijn. Voor 's avonds is een hooggesloten T-shirt met lange mouwen of een dunne katoenen coltrui handig als bescherming tegen de muggen. Neem liever te weinig mee dan teveel. Wat je mist kun je voor een habbekrats aanschaffen. Een paraplu is handig, zowel tegen de regen als tegen te felle zon. Als de zon hoog aan de hemel staat is een hoofddeksel of de paraplu beslist aan te raden. Een wollen trui of vest is 's winters onmisbaar in het noorden, zeker in de bergen. Regenkleding komt van pas tijdens de natte moesson. Een muskietennet is niet overal standaard aanwezig. Je kunt overwegen er zelf een mee te nemen vanuit Nederland (maar in Vietnam zijn ze ook alom te koop). Bever Zwerfsport: De winkels van Bever Zwerfsport hebben een ruim assortiment aan allerlei reisartikelen. Naast kleding en reisbenodigdheden vind je er ook reisboeken. Leuk om hier met behulp van bekwaam adviserend personeel alvast je vakantie een beetje voor te bereiden. In de meeste grotere plaatsen in Nederland is wel een filiaal te vinden. Handbagage Vanaf 6 november 2006 gelden voor alle vliegtuigpassagiers binnen de Europese Unie (EU) nieuwe regels voor wat mee mag in de handbagage. Vloeistoffen, gels en spuitbussen in de handbagage mogen alleen in kleine hoeveelheden (max. 100 ml per stuk) én op de juiste manier verpakt worden meegenomen. Dit geldt voor alle passagiers die vertrekken van, of overstappen op, een vliegveld binnen de Europese Unie. De nieuwe regels gelden voor vloeistoffen zoals water en andere drankjes voor consumptie. Ook geldt het voor gels, pasta's, lotions en de inhoud van spuitbussen. Toiletartikelen zoals tandpasta, scheerschuim, haargel, lipgloss en crèmes vallen hier dus ook onder. Dit zijn de regels voor vloeistoffen in je handbagage: 1. je kunt alleen nog vloeistoffen en gels meenemen in verpakkingen van niet meer dan 100 milliliter. 2. deze verpakkingen mogen alleen worden meegenomen in een doorzichtige plastic zak. 3. per persoon mag één doorzichtige plastic zak worden meegenomen. 4. de doorzichtige plastic zak mag niet groter zijn dan 1 liter. 5. de doorzichtige plastic zak moet hersluitbaar zijn. Je kunt een geschikte doorzichtige plastic zak van thuis meenemen. Tijdens de introductieperiode ontvang je de doorzichtige plastic zak gratis op alle Nederlandse luchthavens.

Er zijn twee uitzonderingen: 1. babyvoeding, die je tijdens de vlucht nodig hebt 2. medicijnen, die je tijdens de vlucht nodig hebt Aankopen op de luchthavens en aan boord Na de ticket- en/of paspoortcontrole kun je op de Europese luchthavens en in het vliegtuig van een Europese luchtvaartmaatschappij nog steeds je (taxfree) aankopen doen. Vloeistoffen en gels die je ná de ticket- en/of paspoortcontrole of in het vliegtuig hebt gekocht, worden door de winkel of aan boord (wanneer nodig) voor je verpakt en verzegeld. Het zegel is één dag geldig. Als je op een volgend vliegveld moet overstappen mag je het zegel niet verbreken tot je op je eindbestemming bent aangekomen. Apart aanbieden van je handbagage Bij de handbagagecontrole moet je alle vloeistoffen apart aanbieden. Voor de doorzichtige plastic zak geldt dat de verpakkingen er gemakkelijk in moeten passen en de zak gesloten is. Ook jassen, colberts en grote elektrische apparaten, zoals laptops, moet je apart aanbieden bij de handbagagecontrole. Openingstijden Kantoren en openbare diensten zijn doorgaans geopend van maandag tot en met vrijdag vanaf circa 7.30 uur en sluiten voor de lunch omstreeks 12.00 of 12.30, waarna ze weer geopend zijn van circa 13.00 tot 16.30 uur. Banken zijn geopend van maandag tot en met vrijdag van 8.00 of 8.30 uur tot 15.00 uur. Sommige banken zijn ook open op zaterdagochtend. Privé-winkels zijn zeven dagen per week open vanaf 8.00 uur tot laat in de avond. Musea openen hun deuren in de regel van dinsdag tot en met zondag van 8.00 tot 11.30 uur en van 13.30 tot 16.30 uur. Maandag zijn nagenoeg alle musea gesloten. De meeste van bovengenoemde openingstijden zijn niet algemeen en wisselen van geval tot geval. Communicatie Post: vanuit Vietnam naar Europa versturen is over het algemeen geen probleem. De post doet er naar Europa ruim een week over. Je kunt je post het beste versturen vanuit een postkantoor in Hanoi of Ho Chi Minh City. Als je het doet vanuit een kleinere plaats, dan doet je post er nog langer over. Laat postzegels op je brieven altijd meteen afstempelen. Over het algemeen zijn de telefoonverbindingen goed. Bellen kan vanuit een postkantoor of een hotel. Het maken van een collect call is voor buitenlanders overigens niet mogelijk. E-mail: dit kan in bijna elke plaats. Telefoon: de kosten voor een internationaal gesprek zijn relatief hoog (al gauw een tientje per minuut). In hotels is het duurder dan op het postkantoor. Het internationale toegangsnummer van Nederland is 0031, van België 0032, gevolgd door het netnummer zonder 0 en dan het abonneenummer. De landencode van Vietnam is 0084. In een aantal plaatsen tijdens de reis heb je bereik met je mobiele telefoon. Dit is echter afhankelijk van het toestel en je provider. Neem voor meer informatie over kosten en bereikbaarheid contact op met je provider. Elektriciteit Vietnam heeft 220 volt, 50 hertz wisselstroom. (Hier en daar komt ook nog 110 volt voor. Sluit je apparatuur pas aan als je zeker weet wat het voltage is.) Op het platteland is men nog niet overal aangesloten op het elektriciteitsnet. Stroomstoringen komen regelmatig voor, vooral in het zuiden. De elektrische spanning kent in enkele plaatsen grote schommelingen, en dat is niet altijd even goed voor elektronische apparatuur. Het is geen overbodige luxe een goede zaklantaarn mee te nemen, ook wanneer je 's avonds de straat op gaat. Het grote aantal gaten, bulten en greppels in en langs de wegen kan voor lelijke valpartijen zorgen als plotseling het straatlicht wegvalt.

Veiligheid Diefstal komt voor. Let daarom, net als in Nederland, op je waardevolle spullen. Geld en belangrijke papieren kun je beter niet in je handtas meenemen, maar op het lichaam dragen, bijvoorbeeld in zakjes aan de binnenkant van je kleding, of in een gordel. In Ho Chi Minh City zijn toeristen in toenemende mate het doelwit van zakkenrollers. Toch zal Vietnam beslist geen land zijn waar je je onveilig voelt. Gezondheid Wie in Zuidoost-Azië met enige aandacht voor hygiëne en huidverzorging vakantie viert, zal meestal geen gezondheidsproblemen tegen het lijf lopen. Hieronder volgt een aantal zaken waarop gelet moet worden. Eten en drinken: Leidingwater is niet geschikt voor consumptie. Het water dat in (thermos)kannen op de kamer wordt gezet is gekookt en drinkbaar. Zorg wel dat het regelmatig wordt ververst. Mineraalwater is meestal wel te koop maar duur. Sodawater is een goed alternatief. Als je een drankje bestelt vraag dan of ze er geen ijsblokjes indoen, omdat die meestal van ongekookt leidingwater worden gemaakt en ziektekiemen kunnen bevatten. Overigens zullen in de meeste hotels waar veel westerse toeristen verblijven, de ijsblokjes van gekookt water zijn gemaakt; informeer ernaar. In kleine eettentjes kun je beter geen van tevoren geschilde vruchten of salades eten. Eet bij voorkeur in drukke restaurants. De mensen eten er niet voor niets en de omloopsnelheid van het bereide eten is hoog. Eet geen consumptie-ijs, behalve in dure restaurants. Was je handen goed voor je gaat eten. Zonnebrand: Zonnebaden is vaak een belangrijke oorzaak van problemen. De tropische zon is fel. Verbranding en zonnesteken zijn makkelijker op te lopen dan je denkt. Mijd daarom de zon op de heetste uren van de dag, draag een hoofddeksel of paraplu als je wandelt en gebruik een goede zonnebrandcrème als je graag wilt zonnen. Die kan het beste van huis meegenomen worden, waar de keuze aanmerkelijk uitgebreider en goedkoper is. Als je in zee bent, merk je weinig van eventuele verbranding. Houd een beetje in de gaten hoe lang je in het water blijft. Drink veel, door het zonnen verlies je grote hoeveelheden vocht. Nog een opmerking over de huidverzorging. Maak er een gewoonte van om elk wondje, hoe klein ook te behandelen met iets als jodium. Infecties zijn in de tropen snel opgelopen en vaak hardnekkig. Diarree: Het meest voorkomende gezondheidsprobleem naast verbranding is diarree. Vakantiegangers worden er in de tropen vaak door getroffen als ze er net een paar dagen zijn. In de meeste gevallen gaat het om een volstrekt onschuldig verschijnsel dat wordt veroorzaakt door verandering in voedingsgewoonten, de hitte of door onschuldige bacteriën, waar je lichaam snel afweer tegen opbouwt. Het belangrijkste risico is de kans op uitdroging. Uitdroging betekent dat het lichaam meer vocht en zouten en glucose verliest dan het binnen krijgt. Een gevoel van lusteloosheid en slapte is het gevolg. Dit is te voorkomen door water met een O.R.S.-oplossing te drinken. Deze zakjes, die in Nederland en België bij de apotheek te krijgen zijn, bevatten alle mineralen en suikers die het lichaam verliest bij diarree. In plaats van deze oplossing kunnen ook frisdranken zonder koolzuur en stevig gezouten bouillon gedronken worden. Als de diarree gepaard gaat met flinke koorts, bloed in de ontlasting of hevige braakneigingen, dan is het verstandig een arts te raadplegen. Als de diarree meer dan enkele dagen aanhoudt zonder bovengenoemde bijverschijnselen, of als je moet reizen dan kun je een paar maal het medicijn Imodium innemen. Dit is een opiumachtig preparaat dat de darmen gedurende een aantal uren volledig stillegt. Insectenbeten: Muggen zijn niet helemaal te ontlopen in Azië, maar een aantal maatregelen kan de overlast toch flink terugdringen. In veel hotels worden op aanvraag muskietennetten verstrekt, of elektrische muggenverdrijvers op je kamer geplaatst. Effectief is ook de zogenaamde 'mosquito-coil', een groene spiraalvormige wierook die de muggen ongeveer acht uur op een afstand houdt. Als je erom vraagt wordt zo'n 'coil' onder je tafel in een restaurant gezet. Tenslotte helpt het 's avonds dragen van een lange broek en een goed afsluitend T-shirt met lange mouwen en col. Citronella of andere insectafweermiddelen hebben effect, maar verwacht er geen wonderen van. Reisapotheek: Een kleine reisapotheek voor de tropen zou kunnen zijn: pleisters, verband, watten, schaartje, thermometer, jodium, pijnstillers, malariatabletten, O.R.S.-zakjes, Imodium, zonnebrandmiddel, oordopjes, pincet, een insectenwerend middel en een jeukverzachtende stift of zalf. Als je regelmatig essentiële geneesmiddelen moet gebruiken, neem dan een exacte omschrijving hiervan mee in het Engels (niet de merknaam, maar samenstelling en dosering zijn van belang). Neem een dubbele hoeveelheid mee voor de reisperiode en berg dit gescheiden op, zodat je een reservevoorraad hebt. Vaccinaties: Hieronder staat wat de GGD adviseerde bij het schrijven van dit informatiepakket. Deze

informatie kan veranderen. Bovendien is de vraag wat je nodig hebt afhankelijk van eerdere vaccinaties, eventuele gevoeligheid voor bepaalde middelen, zwangerschap, leeftijd etc. Neem voor advies daarom ALTIJD contact op met je huisarts of de GGD. Voor laatste algemene informatie kun je ook de vaccinatielijn bellen: 0900-9584. Wij geven telefonisch geen verdere informatie. De aanbevolen vaccinaties zijn: DTP, tyfus en geelzucht. Verder word je geadviseerd om malariapillen te slikken, behalve voor Thailand, Vietnam (de jungles en grensgebieden in deze landen uitgezonderd). Informeer bij je ziektekostenverzekeraar of je de vaccinaties en malariapillen vergoed krijgt. Vaccineren bij je thuis!: Bij veel reizen die we aanbieden zijn inentingen tegen de belangrijkste ziekten noodzakelijk. Niet het meest leuke deel van je reisvoorbereiding maar wel onvermijdelijk. Shoestring heeft in samenwerking met Thuisvaccinatie.nl een oplossing gevonden voor deze vaak tijdrovende klus. In plaats van dat jij naar de GGD of huisarts moet gaan, komt een huisarts bij je thuis op het moment dat het jou schikt om de benodigde inentingen te zetten. Thuisvaccinatie.nl is een landelijk werkend vaccinatiecentrum. Als je minstens 4 weken voor vertrek online contact met hen opneemt, garanderen we dat je gebruik kunt maken van deze unieke service. Een handig alternatief voor de GGD! Meer informatie vind je op onze website onder het kopje 'Gezond op reis'. Nog enkele adviezen voor een prettige verblijf: Gun je lichaam en geest de tijd om zich rustig aan te passen aan de nieuwe tijdzone en locatie. Vermijd spanningen, plan niet meteen van alles. Doe het de eerste dag in ieder geval kalm aan. Vroeg opstaan is een goede gewoonte; in warme landen is de ochtendtemperatuur vaak het plezierigst. Daarbij zijn de mensen in de landen die je bezoekt het zelf ook gewend om vroeg op te staan. Als je je aanpast aan hun ritme, zie je het meest van het land. Als je goed uitgerust bent, kun je alle nieuwe indrukken etc. het beste verwerken en heb je genoeg energie om veel te doen. Overige informatie Bewaar het exemplaar van het declaratieformulier dat je bij aankomst ontvangt. Bij vertrek wordt dit vergeleken met het formulier dat bij het verlaten van het land moet worden ingevuld. Bezoekers mogen de volgende dingen vrij invoeren: 1 liter sterke drank, 200 sigaretten, 50 sigaren of 250 gram tabak. Import van Vietnamees geld, wapens, explosieven, drugs en pornografie is verboden. De uitvoer van souvenirs, handwerksartikelen en hedendaagse kunst is toegestaan, maar export van antieke voorwerpen en Vietnamees geld is illegaal. Op de uitvoer van antiek staat gevangenisstraf! Voorwerpen die in Vietnam gemaakt worden van ivoor, koraal of schildpadbeen mogen in Europa niet worden ingevoerd. Via Schiphol mag je voor € 430 belastingvrij invoeren. Dit bedrag is aan veranderingen onderhevig. Controleer dit eerst via de Schipholinformatiedienst 0900-7244746. Zij brengen hierover een speciale folder uit. Fotografie Vietnam is een bijzonder fotogeniek land: prachtige landschappen, een kleurrijke bergbevolking, historische plaatsen en het leven op het water. Je kunt in Vietnam bijna alles fotograferen, tenzij het militaire objecten (bruggen, havens, vliegvelden of ambtelijke gebouwen) of gebieden betreft. Het fotograferen van politie(bureaus) kan ook problemen geven. Vietnamezen gaan over het algemeen graag op de foto, maar het is beleefd om van tevoren even toestemming te vragen. Respecteer het als men bezwaar maakt. Sommige etnische minderheden, zoals de Dao in het noorden, willen liever niet gefotografeerd worden. Op plekken waar veel toeristen komen moet je betalen voor het gebruiken van een foto- of videocamera. Reguliere batterijen zijn door het hele land te koop (goedkoper dan in Nederland).

Omschrijving Op deze pagina vind je uitgebreide informatie over Vietnam. Vietnam is de µParel van Indochina¶ Bezoek alle hoogtepunten van dit meeslepende land, van Ho Chi Minh City in het zuiden tot de overweldigende sprookjesbaai van Ha Long in het noorden. Maak kennis met Vietnams minderheden in de bergen bij Sapa en bekijk de monumentale overblijfselen van oude beschavingen. Luier op een tropisch strand en geniet van de overdadige keuken vol verse groenten, vis en kruiden. Vietnam is een charmant, stijlvol land, waar nog veel te ontdekken valt op historisch, cultureel en culinair gebied. Graag helpen wij je met het regelen van jouw Vietnam groepsreis. In het linker menu vind je alle informatie over het land Vietnam. Bekijk ook onze rondreizen naar Vietnam en selecteer je favoriete Vietnam reis. Informatie thuisblijvers Zorg ervoor dat achterblijvers weten in welk land je bent en hoe lang je wegblijft en-spreek eventueel af wanneer je contact opneemt. Houd er rekening mee dat telefoneren vanuit Vietnam een probleem kan zijn. Geef eventueel je vluchttijden en vluchtnummers door aan degenen die je ophalen van de luchthaven. Shoestring verstrekt aan derden geen vlucht- of reisinformatie, hotelnamen en telefoonnummers. Eventuele vertragingen kunnen via het informatienummer van Schiphol (0900-0141) of via Teletekst worden opgevraagd. Contactpersonen Indien zich noodgevallen tijdens de reis voordoen is het belangrijk dat wij een contactpersoon in Nederland of in België kunnen bereiken. Op het boekingsformulier heb je iemand opgegeven. Het kan gebeuren dat die persoon juist op vakantie is tijdens je reis. Geef in dit geval een tweede persoon op zodat we zeker iemand kunnen bereiken.

LANDINFO THAILAND ACHTERGROND INFORMATIE Cultuur De cultuurverschillen tussen Europeanen en Thai zijn zo groot dat je er een heel boek aan zou kunnen wijden. Hieronder zijn er een paar punten uitgepikt, die van direct en dagelijks belang zijn bij je omgang met de bewoners. Hoofd en voeten: Iemands hoofd aanraken is erg onbeleefd, zelfs kinderen even een vriendelijk aaitje over de bol geven. Het hoofd geldt als de woonplaats van de ziel en is dus het 'hoogste' lichaamsdeel, dat dan ook het meest geëerbiedigd moet worden. Lang geleden moesten zelfs beulen zich bij hun slachtoffers verontschuldigen voor het 'aanraken' van hun hoofden. Uiteraard geldt dit taboe niet voor kappers, masseurs en oorartsen. Iemand wenken in Thailand doe je met de handpalm naar beneden en een snelle beweging van de vingers naar je toe. Wijs nooit met een vinger naar een persoon. Dat is een teken van gebrek aan eerbied voor de betrokken persoon en degradeert hem/haar tot een 'minderwaardig' mens. In het verleden wezen alleen heersers op die manier hun slaven aan, en dan was er meestal niet veel goeds te verwachten. In plaats van met de vinger te wijzen kun je beter iemand aanduiden met een kort hoofdknikje, dat getuigt van fijngevoeligheid en fatsoen. De voet gebruiken om iemand aan te wijzen is nog minderwaardiger dan het al zo beledigende wijzen met de vinger. De voeten zijn de tegenpool van het hoofd en worden voor onrein gehouden, omdat ze het gemakkelijkst met vuiligheid in aanraking komen. Tempelbezoek: Bezoeken aan alle heiligdommen dient blootshoofds te gebeuren en op blote voeten. Als je om een pagode heen loopt, doe dat dan met de wijzers van de klok mee. Draag je je schoenen in de hand, dan houd je ze het best in de buitenste, de linkerhand, want schoenen gelden, net als voeten, als onrein en mogen daarom niet naar de heilige plaats wijzen. Ga je met je voeten in de richting van een boeddhabeeld of monnik zitten, dan maak je je schuldig aan een grove belediging. Foto's van een toerist voor een boeddhabeeld worden niet op prijs gesteld. Aanwijzingen voor de omgang met monniken:

Een monnik mag niet worden aangeraakt, vooral niet door vrouwen. Als een vrouw toch een monnik aanraakt, moet deze zich onderwerpen aan gecompliceerde reinigingsceremoniën (abatt). Wil je als vrouw iets overhandigen aan een monnik, doe dat dan via een man of door het neer te leggen. Ga als vrouw in het openbaar vervoer ook niet pal naast een monnik zitten, maar zorg dat er een man tussen zit. Het geldt als bijzonder onhoffelijk om monniken in de weg te lopen of voor zittende monniken te blijven staan. Niemand mag, uit respect, boven een monnik uitsteken en daarom moet je ook gaan zitten of minstens doen alsof je je klein maakt. Monniken mogen trouwens geen geld aannemen, wel voedsel of iets te drinken. Vanzelfsprekend zijn niet alle monniken recht in de leer. Genieten: Sanuk, sabai, suay. Sanuk betekent 'plezier', sabai is 'gezellig' en suay is Thai voor 'mooi'. Belangrijke kenmerken van de Thaise levensfilosofie. Thai zijn plezierzoekers, die het beste van hun leven proberen te maken, maar dan wel hier en nu. Het leven behoort sanuk en sabai te zijn. Het 'mooi zijn' van de omgeving, van personen en dingen is van het hoogste belang. In Thailand is men als het ware verslaafd aan een ware schoonheidscultus, die overal tot uiting komt. Mensen willen netjes gekleed zijn, er verzorgd uit zien. Men wast zich meermalen per dag van top tot teen en wie zorg aan zichzelf besteedt, zal nooit twee opeenvolgende dagen dezelfde kleren dragen. Eten moet uitstekend smaken, want ook genieten van voedsel behoort tot sabai. Thai denken bijna voortdurend aan eten en de korte pauze tussen de talrijke maaltijden worden gebruikt voor de planning van volgende menu's. Voorwerpen voor dagelijks gebruik worden eerst gekeurd op hun schoonheid, en daarna pas op hun praktische gebruiksmogelijkheden. Bijna dagelijks zijn er in het land georganiseerde schoonheidswedstrijden. Gathoeys (transseksuelen of travestieten) worden meestal tolerant tegemoet getreden. Ze zijn immers suay. Alles en iedereen is acceptabel, als het maar mooi is. Kleding: De Thai kleden zich graag formeel voor bepaalde gebeurtenissen. De Thai zijn, zoals gezegd, minnaars van schoonheid, die een medemens grotendeels op het uiterlijk beoordelen. Keurige kleding suggereert zorgeloze welvaart. Een ongewassen haardos, transpiratiegeur en (ongewassen) sjofele kleding maken het gezichtsverlies totaal. Een korte broek is in huiselijke kring en aan het strand geen probleem. Maar in het openbaar wordt het dragen van shorts als niet netjes gezien. Bij het bezoeken van tempels dienen met name vrouwen er voor te zorgen dat armen en benen bedekt zijn. Omgangsvormen: Meningsverschillen tussen mensen worden zelden openlijk geuit. Je geduld verliezen, boos worden of een woordenwisseling in het openbaar betekenen namelijk 'gezichtsverlies'. Confrontaties worden het liefst uit de weg gegaan, om anderen niet in verlegenheid te brengen. Kritiek wordt direct als een persoonlijke belediging ervaren. Ook het uiten van positieve emoties als genegenheid, gebeuren subtieler dan wij gewend zijn. Het in het openbaar tonen van affectie (zoals zoenen) tussen verschillende geslachten wordt niet op prijs gesteld. Daarentegen lopen jongens met jongens en meisjes met meisjes vaak hand in hand, zonder enige bijbetekenis. Bij officiële of religieuze bijeenkomsten zitten vrouwen en mannen vaak apart. Glimlachen: Thailand staat bekend als het 'Land van de glimlach'. De Thaise glimlach is in de eerste plaats bedoeld om het leven zonder problemen door te komen. Een (glim)lach kan vele betekenissen en functies hebben, al naar gelang situatie en sociale omstandigheden. Mensen lachen uit verlegenheid, onderdanigheid, boosheid, maar natuurlijk ook gewoon uit blijdschap of vriendelijkheid. Een glimlach wordt ook gebruikt waar wij 'sorry' of 'dank je' zouden zeggen. Vragen om een gunst aan privé-personen en ambtenaren hebben zeer veel kans van slagen, als ze vergezeld gaan van een vriendelijk lachje. Eigen fouten, misstappen of blunders worden dikwijls met een lachje verdoezeld, dat tegelijk een verontschuldiging is. Als Thai glimlachen bij een verschil van mening, dan is dit een poging om de andere partij vriendelijker te stemmen om zo een ernstig conflict te voorkomen. Een glimlach kan ook een weigering inhouden. Als een verzoek of vraag beantwoord wordt met een lachje zonder dat daarbij positief wordt gereageerd met een verklaring of belofte, dan betekent dit lachje "Sorry, dat kan niet", "Dat weet ik niet", enz. De glimlach is meer een masker voor verschillende emoties, maar wel prettig om te zien. Afspraken: Wij komen uit een uiterst jachtige cultuur waar tijd geld is en afspraken punctueel dienen te worden nagekomen, omdat anders het schema van de rest van de dag in duigen valt. Thai hebben daar niet zo'n last van. Niet dat ze persé te laat komen, het kan ook zijn dat ze toch niets te doen hadden en een uur te vroeg komen. De Thai leven meer in het 'hier en nu', maken zich minder druk over de toekomst en

hebben veel meer geduld. Onderhandelen: Onderhandelen is een algemeen verschijnsel in Thailand. Je wordt verwacht te onderhandelen op de markt en in toeristenwinkels, in taxi's zonder meter, tuk-tuks (gemotoriseerde driewielige riksja's) en samlors (fietsriksja's). In songthaews (kleine pick-ups) en lokale bussen die vaste routes rijden hoef je niet te onderhandelen. Onderhandelen is overigens een sociale bezigheid en niet een zaak van leven of dood! Bijgeloof: Behalve het geloven in geesten is er ook veel bijgeloof. Hier enkele van de 'do's and don'ts'. *De uitvoering van grote plannen, bijvoorbeeld verhuizingen of reizen moeten nooit op een woensdag worden begonnen. Zelfs haarknippen op deze dag zou ongeluk kunnen brengen. Daarom zijn vele kapperszaken op woensdag gesloten. Er zou toch niemand komen. *Zwangere vrouwen moeten nooit op de drempel van de deur gaan zitten. Dat zou een zware bevalling tot gevolg kunnen hebben. Om een lichte bevalling te waarborgen, moet de vrouw onder de buik van een olifant doorkruipen. Zwangere die met een grote keukenlepel eten, krijgen kinderen met grote, lelijke monden. *Tijdens een maaltijd in de huiselijke kring mag nooit opgemerkt worden dat het eten goed smaakt. Dat zou gehoord kunnen worden door geesten, die dan buikpijn zouden opwekken. Kleine kinderen mogen om dezelfde reden nooit mooi genoemd worden, maar moeten altijd met 'lelijk' worden betiteld, opdat de geesten het kind niet zullen opmerken en het uit jaloezie eventueel zouden pijnigen. *Overledenen krijgen een munt in de mond gelegd, opdat zij tijdens hun zielsverhuizing niet geheel platzak zijn. Nadat het lichaam is verbrand proberen de begrafenisgangers de munt te vinden, aangezien deze veel geluk zal brengen. *In huis mag men niet fluiten, aangezien daarmee de boze geesten worden aangelokt. Het koningshuis: Buitenlanders zullen maar moeilijk kunnen begrijpen hoever de eerbied van het Thaise volk voor de koninklijke familie reikt, aangezien een dergelijke relatie in geen enkel ander land ter wereld te vinden is. De tegenwoordige vorst, zijne majesteit Bhumibol Adulyadej, Rama IX, besteeg de troon in 1946, en is daarmee de langst regerende vorst van de Chakri-dynastie. Koning Bhumibol (uitspr: Phumíphon) en koningin Sirikit zijn een symbool van wijsheid, goedheid en liefde voor het volk. De burgers geven de koning een grote persoonlijke loyaliteit, deels vanwege de traditie, maar ook vanwege diens positieve inzet voor de Thaise samenleving. In hotels, restaurants, bussen, tuk-tuks en openbare gebouwen hangen vele portretten van het koningspaar. Veel Thai zien hun koning als een soort halfgod. Negatief commentaar op de koninklijke familie is zowel een sociaal als legaal taboe. Drugs: Laat je niet verleiden om het eens te proberen. Op een jungletocht in het noorden van het land word je wellicht een pijpje opium aangeboden en dat lijkt onschuldig. Toch niet doen! Je bent in overtreding. Er zijn gevallen bekend dat drugs in de tas van toeristen werden gestopt en dat daarna de politie gewaarschuwd werd. Je hebt dan geen goed verhaal. De straffen in Thailand op het bezit van drugs zijn zeer hoog. Algemeen: Besef voortdurend dat je als gast in een land verblijft waar men nu eenmaal andere omgangsvormen kent. Dat is niet afwijkend, jij gedraagt je afwijkend.

Religie Als je reist door Thailand kom je uiteraard in contact met het boeddhisme. Overal zie je de in oranje pijen geklede monniken, nonnen, boeddhabeelden en sierlijke wats (tempels). Ongeveer 95 % van de bevolking is er aanhanger van het Theravada-boeddhisme een zeer oude vorm van boeddhisme, dat voornamelijk in Thailand, Myanmar, Laos, Cambodja en Sri Lanka wordt aangehangen. Het boeddhisme is geen godsdienst in de strikte zin van het woord. Boeddhisten zijn aanhangers van de leer van Siddhartha Gautama, een prins die zo'n 2500 jaar geleden in Noord-India een levensleer verkondigde, die in feite bedoeld was om het verstarde hindoeïsme van die tijd te hervormen. Hij bereikte in zijn leven de verlichting en ging de geschiedenis in als de Boeddha. Zijn levensleer zegt al dat het wel of niet bestaan van een god of goden feitelijk van ondergeschikt belang is voor de boeddhisten. In navolging van het hindoeïsme beweert de Boeddha dat alles wat bestaat een eeuwige opeenvolging is van ontstaan en vergaan (reïncarnatie), waaraan in principe niets kan ontsnappen; niet de goden, niet het universum, niet de mensen. Het is hem, de Boeddha, echter wel gelukt om uit dit eeuwige rad van wedergeboorten los te komen. Zijn leer is een ontsnappingsmethode naar het nirvana, een staat van tijdloze rust en eenheid met alles. De eerste grote boeddhistische waarheid is dat alle leven lijden is. Dit lijden is het gevolg van onze begeerten. Door het opheffen van die begeerten kan men een einde maken aan het lijden. De laatste grote waarheid verwijst dan naar de manier om die verlangens op te heffen, namelijk door het bewandelen van de juiste weg. Die juiste weg bestaat uit een systeem van denken en handelen dat ervoor zorgt dat het karma, van degene die hem bewandelt, verbetert. Karma is een soort optelsom van alle goede en slechte gedachten en handelingen uit dit en vorige levens; een verantwoording voor het geleefde leven. Naarmate het karma verbetert door het bewandelen van de juiste weg, reïncarneert men in reinere vormen. Tenslotte bereikt men het stadium van bodhisattva, waarin men niets anders meer verlangt dan het geluk van alle anderen. Vervolgens lost men op in het nirvana, de staat van verlichting waarin men beseft dat alles wat bestaat illusie is en slechts een luchtspiegeling van een ondeelbare eenheid die in zichzelf rust. De meeste Thaise boeddhisten zijn er niet zozeer op uit om het nirvana te bereiken. Ze gaan ervan uit dat het nirvana is weggelegd voor sommige monniken en niet voor de gewone mensen. Door goed te doen proberen ze de cyclus van wedergeboorte zo voordelig mogelijk te beïnvloeden. Dat kan bijvoorbeeld door het geven van geschenken aan de plaatselijke wat (tempel), de verering in de wat, het voeden van bedelmonniken, het helpen van een sangha (monnikenorde) of het (tijdelijk) intreden in een klooster. Ook mediteren en het ondernemen van pelgrimstochten behoren hiertoe. Het boeddhisme neemt in het dagelijks leven een zeer belangrijke plaats in. Dit komt duidelijk naar voren tijdens de religieuze feestdagen en festivals, meestal met volle maan. Arm of rijk, iedereen helpt de bedelmonniken aan een schep rijst, gaat regelmatig naar de wat en heeft in zijn huis een altaar voor boeddha. Streng in de leer zijn de meeste Thai niet, maar in het algemeen wel devoot. Een dagelijks zichtbaar symbool is het bladgoud op de boeddha's. De flinterdunne stukjes goudfolie worden verkocht in kleine boekjes en in de tempel op een boeddha gedrukt. Vooral het hoofd (om wijsheid te krijgen), de borst (vriendelijkheid en gezondheid) en de mond (goed spraakvermogen) zijn populair. Van iedere man wordt verwacht dat hij gedurende korte tijd monnik wordt. Meestal gebeurt dat nadat hij van school komt en voordat hij aan zijn carrière gaat beginnen. Sommige monniken blijven de rest van hun leven in het klooster. Voor de plattelandsfamilies betekent dat laatste veel: een monnik in de familie betekent geluk en aanzien. Veel Thai geloven ook in geesten. Tatoeages en gezegende amuletten (phra phum) met beeltenissen van Boeddha of beroemde monniken moeten geluk brengen of beschermen tegen kwade invloeden. In de tuin of op het terrein van vrijwel elk huis, kantoor of openbaar gebouw staat een geesthuisje (phra phi), een miniatuurhuisje dat vaak op een zuil staat en de vorm heeft van een kleine tempel. Ze zijn bedoeld als huizen voor de geesten die op dat speciale stuk land wonen. Mensen hebben dat land in gebruik genomen, maar de geesten moeten toch een eigen onderkomen hebben, zodat ze niet boos worden en dan onheil brengen. Om de geesten tevreden te houden, moeten er voortdurend voedseloffers en kransen bij worden gezet. Naast de boeddhisten zijn er aanhangers van de islam, hindoes, taoïsten, confucianisten en animisten.

Taal De taal van Thailand is het Thai, een tonale taal. Een zelfde woord krijgt een andere betekenis afhankelijk van de toon waarop het wordt uitgesproken. Over het algemeen wordt er matig Engels gesproken, en zeker weinig Duits of Frans. In de grotere hotels en winkels kun je wel met Engels terecht, en anders is er vaak wel iemand te vinden die even voor je wil tolken. Veel taxichauffeurs kunnen ook geen Engels lezen, het is handig om als je je hotel verlaat een kaartje met daarop de hotelnaam in het Thai mee te nemen. Het Thaise schrift is erg complex en moeilijk om te zetten in ons schrift. Je ziet omgezette woorden dan ook vaak verschillend geschreven staan. Festivals Het aantal festivals in Thailand is ongelooflijk. Erg sanuk! Het lijkt wel of er altijd ergens iets aan de gang is, vooral gedurende het koele seizoen tussen november en februari. Veel festivals zijn gekoppeld aan boeddhistische rituelen (zoals pelgrimstochten) en volgen de maankalender, zodat de feestdata ieder jaar anders zijn. * April: Nieuwjaar, Songkran, wordt gevierd in midden-april. Boeddhabeelden worden 'gebaad', aan monniken wordt respect getoond door water over hun handen te sprenkelen en de woningen worden grondig schoongemaakt. De menigte wordt gekoeld met sloot- en ijswater in dit festival dat plaatsvindt als het op zijn heetst is. Ook als toerist mag je dan verwachten drijfnat te worden gegooid door vrolijke Thai. Als je droog wilt blijven, kun je je het best even in je kamer opsluiten. * Mei: Het vuurpijlenfestival (rocket festival) wordt gehouden in het noordoosten en noorden van het land. De vuurpijlen die dan in de lucht worden afgeschoten, zijn bedoeld om een overvloedige regen voor de volgende oogst te vragen. Dansprocessies trekken door de straten en er wordt stevig geroffeld op de trommels. * November: Loy Krathong is het feest van de drijvende lichtjes, een van de mooiste feesten. Het wordt 's avonds gehouden bij volle maan en vindt plaats bij rivieren en kanalen. Lotusvormige bootjes (krathong) drijven langs met daarin bloemen, muntjes, wierook en een kaarsje. * December: Op 5 december wordt de verjaardag gevierd van koning Bhumibol. Zeker in Bangkok gebeurt dit zeer uitbundig. Koningin Sirikit is jarig op 12 augustus. Ook dan is het feest. Tevens wordt op 12 augustus moederdag en op 5 december vaderdag gevierd waar zeker niet onopgemerkt aan voorbij wordt gegaan. Songkran Festival Songkran is het Thaise nieuwjaar en wordt op 13 april in Thailand gevierd. Het Thaise woord Songkran komt uit het Sanskriet en betekent: "verplaatsen" of "van plaats veranderen". In dit geval verandert de zon haar positie. In de grote steden duurt Songkran vaak drie dagen. In deze periode gaan de bewoners uit de grote steden terug naar hun eigen provincies om samen met hun families dit feest te beleven. De moderne Songkran wordt ook wel "het feest van het water" genoemd omdat gedurende de drie dagen iedereen elkaar nat mag gooien met water. Langs de weg staan hele families met emmers water, tuinslangen en waterpistolen klaar om voorbijgangers nat te gooien. Pick-up trucks rijden langzaam rond, vol met mensen die in hun midden een groot watervat hebben. Met bakjes gooien ze iedereen nat die ze maar tegenkomen. Vaak hebben ze ergens een groot blok ijs opgehaald om het water ijskoud te maken. Vooral mensen met paraplu¶s en nog droge mensen zijn het mikpunt. Toeristen worden niet ontzien! Sommige Thai hebben bakjes met wit menthol poeder vermengd met water bij zich om mensen vegen in hun gezicht te geven. Iedereen heeft veel lol en doordat het zo warm is, is het vele water een welkome verkoeling. In de ochtend wassen de monniken de boeddhabeelden (om genoeg regen voor de rijstvelden af te smeken) en vaak worden kleine dieren uit hun kooi vrijgelaten. Ook worden tijdens deze dagen de grootouders, oudere familieleden en leraren geëerd door de jongere generatie. Met de handpalmen tegen elkaar gieten de jongeren geparfumeerd water over de handen van de ouderen. In ruil hiervoor krijgen ze wensen voor goede gezondheid, een lang leven en welvaart. Loy Krathong Festival Loy Krathong is een festival dat gevierd wordt in Thailand en omliggende landen. 'Loy' betekent letterlijk varen, en een 'Krathong' is een vaartuigje van verscheidene materialen in de vorm van een lotusbloem. Dit vaartuigje bevat normaal gesproken een kaars, 3 wierookstaafjes, bloemen en enkele muntjes (bij voorkeur 9, omdat de Thai geloven dat dit getal geluk brengt).

Het festival begint in de avond als er een volle maan is (en vaak ook de avonden ervoor en erna). Mensen gaan dan naar de oevers van vijvers, kanalen, meren, rivieren en zelfs de zee om hun krathong naar het water te brengen. De kaars en de wierookstaafjes worden aangestoken en dan wordt de krathong te water gelaten. Men gelooft dat hoe langer de kaars blijft branden des te beter je geluk is in het komende jaar. Ook laten de Thaise paren vaak hun krathongs samen te water. Hoe langer ze dicht bij elkaar blijven, des te langer en mooier de relatie tussen de samenlevenden heet te zijn. Sommige paren smokkelen door hun krathongs met een klein touwtje te verbinden. Je hoeft niet noodzakelijk zelf je krathong te maken, alhoewel dit wel het meeste plezier oplevert. Krathongs kunnen overal in straatstalletjes gekocht worden, van heel klein tot reusachtig. Ook wordt in de meeste provincies buiten Bangkok siervuurwerk afgestoken en papieren ballonnen met een kaars eronder opgelaten. Dit kan een prachtige sterrenhemel creëren met duizenden ballonnen. Veel van deze ballonnen storten neer en kunnen soms aanzienlijke schade veroorzaken als ze elektriciteitsdraden of transformators raken, daarom zijn de ballonnen in Bangkok verboden. Ook op het water zijn de duizenden kleine en grote vaartuigjes vaak een prachtig gezicht. Volgens de legende was het de dochter, 'Nang Noppamas', van een Brahmaan-priester in het begin van het koninkrijk Sukhothai van meer dan 700 jaar geleden, die op haar eigen manier de godin Mae Kong Ka wilde bedanken. Nang Noppamas wordt vaak beschreven als de mooiste, intelligentste en meest talentvolle vrouw die ooit in het Sukhothai koninkrijk heeft geleefd. Zij zou de eerste krathong gemaakt hebben in de huidige lotusvorm en na het aan de koning getoond te hebben te water hebben gelaten in de rivier met een kaars en wierook. En zo zou het moderne Loy Krathong zijn begonnen. Tijdens het festival wordt op alle radio- en televisiezenders bijna constant het Loy Krathong Lied gespeeld. In de meeste plaatsen wordt er ook een 'Nang Noppamas' wedstrijd gehouden, waarbij lokale schoonheden strijden om de plaatselijke Nang Noppamas te worden. Ook worden in de meeste plaatsen parades gehouden, waarbij groepen mensen (van scholen, universiteiten, politiekorpsen enz.) reusachtige krathongs hebben gebouwd, die te water worden gelaten. Later worden deze dan door een jury beoordeeld. Vooral de noordelijke provincies rond Sukhothai en Chiang Mai maken veel werk en geven meerdaagse feesten in deze periode, die mensen van overal in Thailand trekt. Sinds eind jaren '90 is er vooral door de Bangkokse gouverneurs van alles aan gedaan om het neerlaten van krathongs te beperken. Dit omdat de kosten van het opruimen astronomisch zijn en steeds maar meer mensen in Bangkok plastic zijn gaan gebruiken in plaats van natuurlijke materialen. Deze acties hebben weinig effect gehad en de Thais blijven hun krathongs te water laten. Sommigen meerdere op een avond.

Sport en recreatie Kunst Beeldhouwkunst, schilderkunst en bouwkunst zijn in Thailand het sterkst beïnvloed door de religie. De beeldhouwkunst heeft zich vrijwel uitsluitend geconcentreerd op afbeeldingen van de boeddha. Ze werden in de eerste plaats niet gecreëerd als kunstvoorwerpen, maar om de toeschouwer aan het geloof te herinneren. Beeldhouwkunst is verder te zien als tempelversiering in de vorm van demonische of mythologische wezens, menselijk, dierlijk of een fantastische combinatie van beiden. De bouwkunst is prachtig in tempelgebouwen en pagoden. Kenmerken die de tempels gemeenschappelijk hebben zijn de in vele verdiepingen opgebouwde daken met ver uitstekende dakranden en een rijkdom aan decoratieve details, zowel aan de binnen- als aan de buitenkant. Pagodes komen het meest voor in de vorm van chedi's, klokvormig met sierlijk toelopende punten (zoals Wat Saket), of als Khmer prangs, spitsen in de vorm van een vinger (zoals Wat Arun). Ook de traditionele huizen zijn erg apart. Deze woningen bestonden uit teakhouten panelen, steile zadeldaken en sierlijk houtsnijwerk. In Bangkok kun je zo'n huis bezoeken, dat nu ingericht is als museum: het Jim Thompson's House. Het klassieke danstheater van Thailand ontleent veel van zijn stof aan het oeroude hindoe-verhaal Ramayana. Dit epos vertelt het verhaal van de held Rama, zijn vrouw Sita, zijn halfbroer Laksman en de apenkoning Hanuman. Onder begeleiding van een orkest worden de gracieuze dansen uitgevoerd. De danseressen met hun kegelvormige hoofdtooien en lange kunstnagels zijn inmiddels een nationaal symbool voor Thailand. Ze hebben een lange opleiding achter de rug, waarin ze de betekenisvolle bewegingen leren (elk gebaar symboliseert een emotie: liefde, angst, haat, verlangen) en een bijna bovennatuurlijke lichamelijke soepelheid ontwikkelen. Behalve in theaters zie je de danseressen soms aan het werk in de tempels. In de buurt van Chiang Mai kun je de lange handwerktradities zien op diverse werkplaatsen voor zilver, zijde, houtsnijwerk, brons, vlechtwerk, sieraden, lakwerk, aardewerk en beschilderde parasols.

Eten en drinken Eten is voor iedereen belangrijk, maar de Thai hebben het verheven tot een levensstijl. In het sociale leven is eten van groot belang, erg sanuk. Thaise mensen eten niet op vaste tijden: er wordt gegeten wanneer men trek heeft. Daarom kan, zeker in de steden, op ieder tijdstip gegeten worden. Er zijn speciale voedselmarkten, nachtmarkten, noodle-stalletjes langs de weg, en overal mensen die kleine snacks of fruit verkopen. Eten van de straat is zo goedkoop en lekker dat veel mensen maar zelden koken. Op het platteland is dit natuurlijk anders. Let bij het eten op straat op de regel veel klanten = veel verse aanvoer. Toch moet de gemiddelde westerse maag even wennen aan de andere ingrediënten waarmee het Thaise eten bereid wordt, en de andersoortige bacteriën waar de spijsvertering mee te maken krijgt. Begin dus rustig, niet te heet, niet te gekruid. Thai houden zelf over het algemeen van heet, gekruid eten. Toch zijn niet alle gerechten even heet. Er zijn gradaties, en sauzen worden gebruikt om desgewenst extra vuur toe te voegen. Wil je je eten minder scherp, vraag dan mai pet. Eten: Rijst en rijstnoodles zijn de basisingrediënten van de Thaise keuken. De rijst wordt gewoonlijk gestoomd, voor sommige specialiteiten geeft men de voorkeur aan kleefrijst (kao niao). Groenten en vis worden meer gegeten dan varkensvlees, rundvlees en kip (kai), hoewel daar verandering in komt met de stijgende welvaart. Het zijn de kruiden die de Thaise keuken zo bijzonder maken. Er wordt veel gewerkt met koriander (phak chii), citroengras (takhrai), een soort citroenblad (bai makroet), verse basilicum (bai kaprao), limoen (manaau), knoflook (krathiam), laoswortel (khaa), garnalenpasta (kapi), chilipepers en kokosmelk (kathi). Met name op de markt wordt ook veel gewerkt met de smaakversterker ve-tsin. Mensen die daar allergisch voor zijn, opgepast! Bij de Thaise maaltijd worden vaak veel bijgerechten geserveerd. Alles wordt bij de hoofdmaaltijd opgediend, inclusief de soep. Soep wordt in Thailand nooit gegeten als voorgerecht. Enkele soepen zijn tom yam kung (garnalen- en citroengrassoep met champignons) en thom khaa kai (soep met kip, gember en kokos). De keuze aan andere vlees- en visgerechten is groot. Ook vegetariërs kunnen hier wel wat van hun keuze vinden. Fruit: Fruit is overal (afhankelijk van het seizoen) te koop, er is een ruime keuze: banaan, mango, papaja, mangosteen (ronde, purperen vrucht met sappig zoetzuur smakend wit vruchtvlees), custardappel, pomelo, doerian (grote ovalen vrucht, die ondanks de afstotende geur een heerlijke smaak heeft), jackfruit, ramboetan (rood-'behaarde' vrucht met een grote pit en sappig vruchtvlees) en kokosnoot zijn enige voorbeelden. Drinkwater: Het water uit de kraan is niet geschikt voor consumptie. Koop flessen gezuiverd drinkwater, dat kan overal wel in het land. Let er wel op dat de flessen hun oorspronkelijke sluiting hebben. IJsklontjes in je cola zijn ook taboe, die worden immers gemaakt van leidingwater. Dranken e.d.: Thee (cha ron) en koffie (gafe, meestal Nescafé) is vrijwel overal verkrijgbaar. Vaak worden ze ook opgediend met ijs, als ijsthee of ijskoffie. Frisdrankjes zijn tevens alom te koop. In verband met het statiegeld op de flesjes, wordt de flesinhoud vaak op straat even overgegoten in een plastic zakje, met daarin een rietje gestoken. Ook worden er heerlijke vruchtensappen te koop aangeboden met daarin de verschillende lokale fruitsoorten. In Thailand worden zeven biersoorten gebrouwen: Singha (het meest gedronken), Amarit, Kloster Chaang Bia, Leo Beer, Heineken (eigen brouwerij in Nonthaburi) en Carlsberg (eigen brouwerij in Bangkok). Het Thaise woord voor bier is bia. Bier is duur en smaakt nogal bitter. Als sterke drank kun je de goedkope Thaise Mekong-whisky kopen, maar ook westerse merken. Wijn is alleen verkrijgbaar in de dure restaurants en luxe winkels.

Fooien Fooien zijn in Azië erg in tel, maar buiten de toeristensector nog geen algemeen gebruik in Thailand. Voor obers, koffersjouwers, kamermeisjes, touringcarchauffeurs, taxichauffeurs en reisbegeleiders zijn fooien een mooie aanvulling op hun karige loon. Overigens heeft de fooi in een hotel of restaurant waar je vaker komt ook een andere functie. Het personeel wordt er vaak aanzienlijk attenter door. In eenvoudige restaurants of eetkraampjes langs de weg verwacht men meestal geen fooi. De buschauffeur en bijrijder verwachten wel een fooi voor de weken waarin ze de groep rondrijden, tenminste als ze naar tevredenheid hun werk hebben gedaan (richtlijn: € 0,50 per reiziger per dag). Dit geldt ook voor de reisbegeleider, uiteraard als zij/hij het werk goed heeft gedaan. Onze richtlijn voor deze fooi is € 1 per reiziger per dag. Weer en klimaat Thailand kent per gebied en per seizoen, een verschillend klimaat. In het hele land heerst een tropisch klimaat wat betekent dat het er het hele jaar door warm is, maar dat er ook regelmatig forse buien vallen. Over het algemeen zijn september en oktober de natste maanden. November t/m februari zijn de populairste reismaanden. De temperatuur ligt dan gemiddeld rond de 28 graden. De maanden maart en april zijn het heetst. De temperatuur kan dan oplopen tot boven de 40 graden! Het regenseizoen loopt officieel van mei t/m oktober, waarvan september de natste maand is. ³Regenseizoen´wil meestal niet zeggen dat het de hele dag regent. Vaak vallen er dagelijks 1 of 2 flinke buien. De temperatuur is dan gemiddeld nog steeds boven de 30 graden. Ondanks het regenseizoen hebben juli en augustus ook veel voordelen: de natuur staat volop in bloei, watervallen zijn op hun best en de wolken maken geregeld plaats voor blauwe luchten. Het zuiden van Thailand kan, wat betreft klimaat, verdeeld worden in oost (de Golf van Thailand) en west (de Andaman Zee). Van december t/m augustus biedt de oostkust (inclusief de eilanden) een goed klimaat. Januari t/m mei zijn de beste maanden en van september t/m december kan het er behoorlijk waaien en geregeld vallen er buien. De westkust (inclusief de eilanden) kent een relatief droog klimaat van november t/m april. Vanaf mei neemt de kans op regen toe. De buien die dan vallen, vallen meestal alleen aan het einde van de dag. Klimaattabel: De vier cijfers die telkens worden genoemd zijn van links naar rechts: de gemiddelde maximumtemperatuur in graden Celsius, de gemiddelde minimumtemperatuur in graden Celsius, de neerslag per maand afgerond in millimeters en het aantal zonuren per dag. Literatuur De beste manier om je op je reis voor te bereiden is praten met mensen die het land kennen. Daarnaast kun je reisverhalen lezen en een goede reisgids en kaart aanschaffen en bestuderen. Reisgidsen, boeken met reisverhalen en kaarten kun je online bestellen via www.shoestring.nl bij de gespecialiseerde Geografische Boekhandel Pied à Terre in Amsterdam. Zij beschikken over een uitgebreid assortiment. Bestel je boeken via de website van Shoestring en kijk ook eens op www.piedaterre.nl. Bevolking De bevolking van Thailand telt naar schatting 61 miljoen inwoners. Thailand is een redelijk ontwikkeld land met een goede infrastructuur en grote steden. De hoofdstad Bangkok is veruit de grootste stad, met een populatie van meer dan tien miljoen mensen, en is daarmee de enige miljoenenstad in Thailand. Chiang Mai is de tweede stad met 155.000 inwoners. Ongeveer 75% van de Thaise bevolking zijn etnische Thai, 11% heeft Chinese voorouders, en de rest bestaat uit verscheidene minderheidsgroeperingen (o.a. Indiërs, Maleisiërs). In het noorden en westen van Thailand wonen diverse bergstammen. Van alle volkeren in de Thaise maatschappij zijn zij het minst geaccepteerd en geassimileerd. Elke stam heeft zijn eigen taal, gewoontes, klederdracht en spirituele gedachten. De meeste stammen zijn half-nomaden en zijn de afgelopen 200 jaar geëmigreerd uit Tibet, Myanmar en China. Andere groepen zijn al veel langer in Thailand. De bergstammen in het noorden van Thailand vormen een toeristische trekpleister. De Karen (Yang of Kariang) komen van oorsprong uit Myanmar en zijn in aantal (320.000 mensen) de

grootste minderheid. Onder de Karen vindt men boeddhisten, christenen en animisten. Er komen nog steeds vanuit Myanmar Karen de Thaise grens over, vluchtend voor het regime daar. Er zijn vier Karengroepen: de Witte Karen, Pwo Karen, Zwarte Karen (Pa-O) en Rode Karen (Kayah). Deze namen verwijzen naar de dominante kleur bij hun veelkleurige klederdracht. De Karen zijn bekwame zilversmeden, en hun weef- en borduurwerk is prachtig van kwaliteit. Ze passen het zogenaamde ikatwerk toe; de draden worden vóór het weven in een bepaald patroon geverfd. De verfstoffen daarvoor zijn het geheim van het dorp; er worden slechts natuurlijke stoffen gebruikt. De Yao (Mien) zijn artiesten in zilver- en borduurwerk. De vrouwen dragen zwarte jasjes en broeken, gedecoreerd met borduurwerk en rode 'bontachtige' kragen, en op hun hoofd grote blauwe of zwarte tulbanden. Bij feestelijkheden dragen de Yao zilveren sieraden. Hun nederzettingen zijn vaak bij bergbronnen tussen de 1000 en 1200 m hoogte. De huizen zijn gemaakt van bamboe en de daken reiken bijna tot aan de grond. De vloer wordt (behalve in het slaapgedeelte) onbedekt gelaten. Zij verbouwen rijst, maïs en opium. Van oorsprong komen de Yao uit Centraal-China. De Chinese karakters worden ook nu nog gebruikt om de Yao-taal te schrijven. De Yao hebben een diep vooroudergeloof en 'aanbidden' belangrijke voorwerpen en geesten. Medische hulp is er onbekend. Bij geboorte, ziekte of overlijden komt de toverdokter, die helpt door het uitspreken van magische formules en het verrichten van rituele handelingen. De Yao zijn vrij in hun seksuele beleving. Jonge mensen kunnen openlijk en vrij seks bedrijven, en het is niet noodzakelijk om te trouwen. Vrouwen mogen van de ene naar de andere man gaan en zijn bij de verschillende ouders welkom. Onwettige kinderen worden hartelijk in de families opgenomen. Toch vinden er ook traditionele trouwerijen plaats, waarbij een bruidsschat wordt betaald door de bruidegom. Er wonen zo'n 22.600 Yao in Thailand, verspreid over 105 dorpen, voornamelijk in de omgeving van Chiang Rai. De Meo (Hmong, Miao of Maew) zijn animisten. Ze komen van origine uit Zuid-China en zijn in aantal (37.500 leden, verspreid over 148 dorpen) de tweede groep van Thailand. Ze leven gewoonlijk in berggebieden en plateaus boven de 1000 m. Er zijn blauwe of zwarte, witte en gestreepte Meo. Deze drie groepen spreken dezelfde taal en kunnen het goed met elkaar vinden. De kleur houdt verband met de kleding die ze dragen. Hun klederdracht bestaat uit simpele zwarte jasjes en zwarte of indigo wijde broeken met gestreepte randen of indigo rokken, en zilveren sieraden. De meeste vrouwen dragen hun haar in een grote knot. De Meo staan bekend als zilversmeden en wevers. Opvallend zijn de holle zilveren armbanden, waarvan ze er soms drie of meer dragen. Ook zijn het zonder overdrijven de grootste naaldkunstenaars: wie het borduur- en appliquéwerk ziet, zal dat graag in zijn bezit willen hebben. De Meovrouwen doen het zware werk en jagen op wild in de bossen. De mannen vermaken zich in en rond het dorp en velen roken opium. Polygamie is toegestaan. Wat betreft de seksuele beleving houdt men er dezelfde gewoonten op na als de Yao. De Meo verbouwen rijst, maïs en opium. De Lahu (Musoe) komen van oorsprong uit Tibet en de Chinese provincie Yunnan. In Thailand leven 72.000 Lahu verspreid over 160 dorpen, voornamelijk in de driehoek Chiang Mai - Chiang Rai - Mae Hong Son. Hun bamboe huizen zijn eenvoudig en bestaan uit slechts één ruimte. Zes - negen palen dragen wanden en dak. In het midden is een haardvuur waarop gekookt wordt. Anders dan bij de Meo en de Yao werken de mannen lange dagen op de velden. Ze verbouwen dezelfde producten als de Meo. De vrouwen helpen mee op de akkers, maar houden zich voornamelijk bezig met de kinderen. Ook zijn ze zeer bekwaam in weven en borduren. Van jonge meisjes wordt verwacht dat ze hun eigen huwelijkskleding en die van hun bruidegom maken. De mannen zijn zeer handvaardig in het maken van landbouwwerktuigen en gebruiksvoorwerpen. Ook maken ze prachtige sieraden. De vrouwen van de Lahu dragen zwarte en rode jasjes en strakke rokken. De mannen hebben heldergroene of blauwgroene wijde broeken. Ook de Lahu hebben verschillende groepen, die verwijzen naar de dominante klederdrachtkleur (rood, wit, geel, zwart). Ze zijn bij toeristen ook bekend om hun prachtige rijkelijk gekleurde schoudertassen. Lahu zijn animisten en christenen. De Akha (I-kaw of Igor) komen uit de Chinese provincie Yunnan en wonen tegenwoordig in paalhuizen verspreid over Thailand, Laos, Myanmar en Zuid-China. De stam telt in Thailand circa 49.000 leden en woont verspreid over 94 dorpen. Hun huizen staan vaak hoog op een heuvel, ver van een waterbron en om water te halen moeten ze naar beneden. De huizen van de Akha zijn net zo gebouwd als die van de Meo en de Yao, alleen hebben ze een plankier boven de grond als vloer. Er is een apart gedeelte in huis voor de mannen en een apart deel voor de vrouwen. Akha zijn herkenbaar aan de onafscheidelijke pijp, een puntig soort hoofdtooi en een soort jak dat over het blote lichaam wordt gedragen. De halssieraden van de Akha zijn plat en massief. Aan een halsband hangt doorgaans een grote ronde zilveren schijf; aan hun hoofdtooi dragen ze trossen zilveren munten. Ook de Akha zijn goede wevers. Het zijn animisten, die aan voorouderverering doen. Voor ieder Akhadorp staat een poort met aan weerszijden houten poppen, die dienen om de geesten buiten het dorp te houden. In regeringskringen beschouwt men de Akha als de meest primitieve groep. Ze kunnen lezen noch schrijven en het schijnt ze ook niet te

interesseren. Vaak verbouwen ze opium voor hun eigen consumptie. De Lisu (Lisaw) is een klein volk van circa 28.000 mensen, verspreid over 80 dorpen. Ze komen oorspronkelijk uit Tibet. Lisu bouwen woningen op heuveltoppen die zijn omgeven door andere heuvels, zodat ze hun 'vijanden' kunnen zien aankomen en zelf voldoende beschut zijn. De varkensstal, kippenren en paardenstal worden tegen de huizen aan gebouwd. Opvallend in de Lisudorpen zijn de bamboe waterleidingen, die water vanaf vergelegen waterbronnen naar het dorp voeren, vaak kilometers lang. De Lisu verbouwen rijst en maïs, maar ook grote hoeveelheden papaver. De Lisumannen gebruiken echter heel wat minder opium dan de Meo, bij wie veel verslaving voorkomt. De vrouwen dragen lange veelkleurige tunieken over hun broeken en soms zwarte tulbanden. Zware zilveren sieraden completeren het kostuum. De mannen doen qua kleding niet onder voor de vrouwen; ook hun kleren zijn veelkleurig en ook zij dragen sieraden. Sommige mannen dragen één oorring. De vrouwen hebben het niet gemakkelijk in een Lisugemeenschap, want ze worden vaak als slaven behandeld. Het huwelijksfeest wordt uitgebreid gevierd, maar daarna is het uit met de pret. Van de vrouwen wordt verwacht dat ze hard werken, zich nergens mee bemoeien en niet klagen. Seks voor het huwelijk is algemeen, net als de vrijheid in keuze van een huwelijkspartner. Landschap Het koninkrijk Thailand ligt in het centrum van Zuidoost-Azië en grenst in het noorden aan de landen Myanmar en Laos, in het zuidoosten aan Cambodja en in het uiterste zuiden aan Maleisië. Het drielandenpunt in het noorden Thailand/Laos/Myanmar is bekend als de 'Gouden Driehoek', vanwege de opiumteelt. De Thaise oostkust strekt zich over een lengte van 1520 km uit langs de Golf van Thailand. De westkust is 'slechts' 560 km en ligt aan de Andamanse Zee. Het land heeft een oppervlakte van 517.000 km² en is daarmee ruim twaalf keer zo groot als Nederland. Thailand kent verschillende landschappen. In het noorden treffen we beboste berglanden, met als hoogste top de Doi Inthanon (2595 m). Zo'n 12% van Thailand is nog bedekt met bos. Het noordoosten is het armste deel van het koninkrijk, vanwege de onregelmatige regenval. Er zijn tijden van droogte of juist overstromingen. Het centrum van het land is vruchtbaar gebied (rijstteelt) en hier stroomt ook Thailands belangrijkste rivier: de Chao Phraya, met haar bron- en zijrivieren. In de landengte van Zuid-Thailand is de vegetatie tropisch, met regenwouden, palmbomen en mangrove. Voor de kust liggen idyllische eilandjes met palmstranden, met als bekendste Koh Phuket, Koh Samui, Koh Samet, Koh Chang (Koh=eiland). Wilde dieren zijn er nog genoeg in Thailand, maar je moet er wel moeite voor doen en geduld hebben om ze te zien. Het 'wildlife' is geconcentreerd in de 79 nationale parken. Er leven in het wild nog olifanten, tijgers, slangen, wilde waterbuffels, herten, gibbons, makaken, beren en tapirs. Ook komen er veel vogelsoorten voor en onder water zijn veel verschillende kleurrijke vissen en koraalriffen te zien.

PRACTISCHE INFO Aankomst informatie Doe de eerste dag in Thailand rustig aan. Neem de tijd om te acclimatiseren. De overgang van klimaat, de cultuur en het tijdsverschil kan ingrijpend zijn. Laat het land rustig op je inwerken, onderneem de eerste dag niet te veel en.... veel plezier in het mooie Thailand. Tijdsverschil In Thailand is het zes uur later dan in Nederland en België. (In de zomertijd vijf uur).

Geld De Thaise munt is de baht, verdeeld in 100 satang. Voor de actuele koers kun je kijken op www.oanda.com. Er zijn bankbiljetten van 20, 50, 100, 500 en 1000 baht. Er zijn munten van 1, 5 en 10 baht en van 25 en 50 satang. Er zijn veel geldautomaten in Thailand, waardoor je het beste gewoon geld kunt pinnen. In de steden kun je vaak betalen met een creditcard. Het is handig om als reserve een bedrag aan contanten (liefst dollars) bij je te hebben. Accepteer bij het wisselen geen beschadigde biljetten. Zelf raak je die namelijk moeilijk weer kwijt. Zakgeld: Het door ons geadviseerde zakgeld is een minimum bedrag voor je maaltijden, drankjes, optionele excursies, entreegelden en fooien. Het bedrag dat je uiteindelijk uitgeeft hangt natuurlijk sterk af van je eigen uitgavenpatroon, souvenirs zijn mede daarom niet inbegrepen. Bagage en kledij Neem niet te veel bagage mee. Met name kleding kun je altijd goedkoop ter plekke aanschaffen. Bovendien heeft bijna elk hotel een 'laundry service'. Thailand is een tropisch land. Dunne katoenen kleding is het prettigst, maar loop er niet 'te bloot' bij. Voor de avonduren kan een sweatshirt handig zijn, vooral in de wintermaanden. Een paar goede, ingelopen wandelschoenen en een paar slippers zijn alles wat je voeten vereisen. Bedenk dat je de heiligdommen van het land blootsvoets dient binnen te treden. Instappers zijn dan een uitkomst. Een paraplu is wel handig, zowel tegen de regen als tegen de felle zon. Verder voldoende spullen om je tegen de zon te beschermen: een hoed of hoofddoek, zonnebril, zonnebrand met minimaal factor 15. Ook zijn belangrijk: zwemkleding, toiletartikelen, handdoek voor het strand, een reisapotheek, foto- of filmapparatuur en voldoende film, reservebatterijen, zaklantaarn, zakmes (niet in je handbagage stoppen!), wekker, schrijfwaren, boeken, geldig paspoort, kopieën van paspoort en reisverzekering, een pasje van de reisverzekering met daarop het alarmnummer, agenda met belangrijke adressen, reisgids. Verder eventueel: rol toiletpapier, leeslampje. Verder is het handig om voldoende muggenmelk mee te nemen en een T-shirt met lange mouwen om het aantal muggenbeten zoveel mogelijk te beperken. We verzoeken je een frameloze rugzak of sterke weekend tas mee te nemen, liefst niet een harde koffer, omdat die lastig te vervoeren is. Soms moet je de bagage een eindje dragen. let op dat je bagage niet te zwaar is. Zorg dat je een verschoning in de handbagage hebt en 48 uur zonder je grote bagage kunt, voor het geval dat de bagage later op de luchthaven van aankomst arriveert dan jijzelf. Bijvoorbeeld: zorg dat je de pil, je medicijnen en je tandenborstel in je handbagage hebt zitten. Daarnaast is een kleine rugzak of schoudertas handig voor de dagelijkse handbagage. Voor het opbergen van waardepapieren kun je het beste een dunne geldgordel kopen, die je onder je kleding kunt dragen. Bever Zwerfsport: De winkels van Bever Zwerfsport hebben een ruim assortiment aan allerlei reisartikelen. Naast kleding en reisbenodigdheden vind je er ook reisboeken. Leuk om hier met behulp van bekwaam adviserend personeel al vast je vakantie een beetje voor te bereiden. In de meeste grotere plaatsen in Nederland is wel een filiaal te vinden. Openingstijden In Thailand zijn banken maandag t/m vrijdag geopend tussen 8.30 en 15.30 uur, in Bangkok van 10.0016.00 uur. Kantoren zijn open op maandag t/m vrijdag van 8.00-17.00 uur. Veel wisselkantoortjes zijn zeven dagen per week open tot 20.00 uur. De meeste musea zijn open van woensdag t/m zondag tussen 9.00 en 12.00 uur en van 13.00 tot 16.00 uur. Winkels zijn dagelijks geopend van 9.00 tot 21.00 uur. In kleinere winkels en op de avondmarkten kun je zelfs nog later terecht.

Communicatie Post: Post vanuit Thailand naar Europa versturen is geen probleem. De post doet er gemiddeld een week over. E-mail: Bija overal in Thailand kun je e-mailen. Meestal is het goedkoper om vanuit een e-mailkantoortje je account te checken dan vanuit een hotel. Telefoon: Bij internationaal telefoneren moet je rekening houden met het tijdsverschil. Over het algemeen zijn de verbindingen met Thailand goed. Bellen vanuit een hotel is over het algemeen duurder dan bellen vanuit een telefoonkantoor of een blauwe telefooncel. Het internationale toegangsnummer van Nederland is 001-31, van België 001-32 (let op de extra 1!), gevolgd door het netnummer zonder 0 en dan het abonneenummer. Je kunt vaak ook een collect call maken. Als je in Thailand het nummer 100 belt, dan kun je zelf, zonder bemiddelingskosten, een collect call-gesprek aanvragen. Als je het via een (Nederlandse) telefoniste doet, moeten de thuisblijvers rond de 6,78 euro verbindingskosten betalen! Veel telefoonzaken bieden ook een fax- en internetservice. Op de meeste plaats tijdens de reis heb je bereik met je mobiele telefoon. Dit is echter afhankelijk van je toestel en je provider. Neem voor meer informatie over bereikbaarheid en kosten contact op met je provider. Elektriciteit Thailand heeft 220 volt, 50 hertz wisselstroom. Tenminste als de stroom niet uitvalt, want stroomstoringen komen regelmatig voor. De elektrische spanning kent in enkele plaatsen grote schommelingen, en dat is niet altijd goed voor je eventuele elektronische apparatuur. Het is geen overbodige luxe een goede zaklantaarn bij je te steken, ook wanneer je 's avonds uit wandelen gaat. Het grote aantal gaten, bulten en greppels in en langs de wegen kan voor lelijke verrassingen zorgen als plotseling het straatlicht wegvalt. Veiligheid Diefstal komt voor. Let daarom, net als in Nederland, op je waardevolle spullen. Geld en belangrijke papieren kun je beter niet in je handtas meenemen, maar op het lichaam dragen, bijvoorbeeld in zakjes aan de binnenkant van je kleding, of in een dunne geldgordel. Als je uit gaat in de wijk Patpong in Bangkok, let er dan op dat toeristen hier in bars en restaurants vaak worden belazerd of financieel worden uitgekleed. Toch zal Thailand beslist geen land zijn waar je je onveilig voelt. Gezondheid Wie in Zuidoost-Azië met enige aandacht voor hygiëne en huidverzorging vakantie viert, zal meestal geen gezondheidsproblemen tegen het lijf lopen. Hieronder volgt een aantal zaken waarop gelet moet worden. Eten en drinken: Leidingwater is niet geschikt voor consumptie. Het water dat in (thermos)kannen op de kamer wordt gezet is gekookt en drinkbaar. Zorg wel dat het regelmatig wordt ververst. Mineraalwater is meestal wel te koop maar duur. Sodawater is een goed alternatief. Als je een drankje bestelt vraag dan of ze er geen ijsblokjes indoen, omdat die meestal van ongekookt leidingwater worden gemaakt en ziektekiemen kunnen bevatten. Overigens zullen in de meeste hotels waar veel westerse toeristen verblijven, de ijsblokjes van gekookt water zijn gemaakt; informeer ernaar. In kleine eettentjes kun je beter geen van tevoren geschilde vruchten of salades eten. Eet bij voorkeur in drukke restaurants. De mensen eten er niet voor niets en de omloopsnelheid van het bereide eten is hoog. Eet geen consumptie-ijs, behalve in dure restaurants. Was je handen goed voor je gaat eten. Zonnebrand: Zonnebaden is vaak een belangrijke oorzaak van problemen. De tropische zon is fel. Verbranding en zonnesteken zijn makkelijker op te lopen dan je denkt. Mijd daarom de zon op de heetste uren van de dag, draag een hoofddeksel of paraplu als je wandelt en gebruik een goede zonnebrandcrème als je aan het bruinen bent. Die kan het beste van huis meegenomen worden, waar de keuze aanmerkelijk uitgebreider en goedkoper is. Als je in zee bent, merk je weinig van eventuele

verbranding. Houd een beetje in de gaten hoe lang je aan het plonzen en duiken bent. Drink veel, door het zonnen verlies je grote hoeveelheden vocht. Nog een opmerking over de huidverzorging. Maak er een gewoonte van om elk wondje, hoe klein ook te behandelen met iets als jodium. Infecties zijn in de tropen snel opgelopen en vaak hardnekkig. Diarree: Het meest voorkomende gezondheidsprobleem naast verbranding is diarree. Vakantiegangers worden er in de tropen vaak door getroffen als ze er net een paar dagen zijn. In de meeste gevallen gaat het om een volstrekt onschuldig verschijnsel dat wordt veroorzaakt door verandering in voedingsgewoonten, de hitte of door onschuldige bacteriën, waar je lichaam snel afweer tegen opbouwt. Het belangrijkste risico is de kans op uitdroging. Uitdroging betekent dat het lichaam meer vocht en zouten en glucose verliest dan het binnen krijgt. Een gevoel van lusteloosheid en slapte is het gevolg. Dit is te voorkomen door water met een O.R.S.-oplossing te drinken. Deze zakjes, die in Nederland en België bij de apotheek te krijgen zijn, bevatten alle mineralen en suikers die het lichaam verliest bij diarree. In plaats van deze oplossing kunnen ook frisdranken zonder koolzuur en stevig gezouten bouillon gedronken worden. Als de diarree gepaard gaat met flinke koorts, bloed in de ontlasting of hevige braakneigingen, dan is het verstandig een arts te raadplegen. Als de diarree meer dan enkele dagen aanhoudt zonder bovengenoemde bijverschijnselen, of als je moet reizen dan kun je een paar maal het medicijn Imodium innemen. Dit is een opiumachtig preparaat dat de darmen gedurende een aantal uren volledig stillegt. Insectenbeten: Muggen zijn niet helemaal te ontlopen in Azië, maar een aantal maatregelen kan de overlast toch flink terugdringen. In veel hotels worden op aanvraag muskietennetten verstrekt, of elektrische muggenverdrijvers op je kamer geplaatst. Effectief is ook de zogenaamde 'mosquito-coil', een groene spiraalvormige wierook die de muggen ongeveer acht uur op een afstand houdt. Als je erom vraagt wordt zo'n 'coil' onder je tafel in een restaurant gezet. Tenslotte helpt het 's avonds dragen van een lange broek en een goed afsluitend T-shirt met lange mouwen en col. Citronella of andere insectafweermiddelen hebben effect, maar verwacht er geen wonderen van. Reisapotheek: Een kleine reisapotheek voor de tropen zou kunnen zijn: pleisters, verband, watten, schaartje, thermometer, jodium, pijnstillers, malariatabletten, O.R.S.-zakjes, Imodium, zonnebrandmiddel, oordopjes, pincet, een insectenwerend middel en een jeukverzachtende stift of zalf. Als je regelmatig essentiële geneesmiddelen moet gebruiken, neem dan een exacte omschrijving hiervan mee in het Engels (niet de merknaam, maar samenstelling en dosering zijn van belang). Neem een dubbele hoeveelheid mee voor de reisperiode en berg dit gescheiden op, zodat je een reservevoorraad hebt. Vaccinaties: Hieronder staat wat de GGD adviseerde bij het schrijven van dit informatiepakket. Deze informatie kan veranderen. Bovendien is de vraag wat je nodig hebt afhankelijk van eerdere vaccinaties, eventuele gevoeligheid voor bepaalde middelen, zwangerschap, leeftijd etc. Neem voor advies daarom ALTIJD contact op met je huisarts of de GGD. Voor laatste algemene informatie kun je ook de vaccinatielijn bellen: 0900-9584. Wij geven telefonisch geen verdere informatie. De aanbevolen vaccinaties zijn: DTP, tyfus en geelzucht. Verder word je geadviseerd om malariapillen te slikken, behalve voor Thailand, Vietnam (de jungles en grensgebieden in deze landen uitgezonderd). Informeer bij je ziektekostenverzekeraar of je de vaccinaties en malariapillen vergoed krijgt. Vaccineren bij je thuis!: Bij veel reizen die we aanbieden zijn inentingen tegen de belangrijkste ziekten noodzakelijk. Niet het meest leuke deel van je reisvoorbereiding maar wel onvermijdelijk. Shoestring heeft in samenwerking met Thuisvaccinatie.nl een oplossing gevonden voor deze vaak tijdrovende klus. In plaats van dat jij naar de GGD of huisarts moet gaan, komt een huisarts bij je thuis op het moment dat het jou schikt om de benodigde inentingen te zetten. Thuisvaccinatie.nl is een landelijk werkend vaccinatiecentrum. Als je minstens 4 weken voor vertrek online contact met hen opneemt, garanderen we dat je gebruik kunt maken van deze unieke service. Een handig alternatief voor de GGD! Meer informatie vind je op onze website onder het kopje 'Gezond op reis'. Nog enkele adviezen voor een prettige verblijf: Gun je lichaam en geest de tijd om zich rustig aan te passen aan de nieuwe tijdzone en locatie. Vermijd spanningen, plan niet meteen van alles. Doe het de eerste dag in ieder geval kalm aan. Vroeg opstaan is een goede gewoonte; in warme landen is de ochtendtemperatuur vaak het plezierigst. Daarbij zijn de mensen in de landen die je bezoekt het zelf ook gewend om vroeg op te staan. Als je je aanpast aan hun ritme, zie je het meest van het land. Als je goed uitgerust bent, kun je alle nieuwe indrukken etc. het beste verwerken en heb je genoeg energie om veel te doen.

Overige informatie Antiek, kunstvoorwerpen en boeddhabeelden mogen slechts met een officiële verklaring van het Departement voor Kunst worden uitgevoerd. Het is ten strengste verboden om drugs in- of uit te voeren. De straffen hierop zijn erg zwaar! In- en uitvoer van pornografisch materiaal is verboden. Invoer van binnenlandse valuta in Thailand is beperkt tot 2000 baht per persoon. Buitenlands geld mag onbeperkt beide landen worden binnengebracht. Via Schiphol mag je voor € 430 belastingvrij invoeren. Dit bedrag is aan veranderingen onderhevig. Controleer dit eerst via de Schipholinformatiedienst 0900-7244746. Zij brengen hierover een speciale folder uit. Fotografie Thailand is bijzonder fotogeniek. Je kunt er bijna alles fotograferen, behalve in sommige tempels. Over het algemeen staat dit aangegeven op een bordje. Het is mogelijk in Thailand filmpjes te kopen, vaak nog goedkoper dan in Nederland. Je kunt er ook je foto's en zelfs dia's laten ontwikkelen, met in het algemeen afdrukken van dezelfde kwaliteit als in Nederland. De Thai gaan over het algemeen graag op de foto, maar vraag van tevoren altijd even toestemming. Niet iedereen wil graag op de foto. Met name in de bergdorpen heeft men er een hekel aan. Ook monniken van veel bezochte tempels zijn inmiddels wat foto-moe geworden. Respecteer het als men bezwaar maakt. Op plekken waar veel toeristen komen, wordt soms een vergoeding gevraagd. Omschrijving Op deze pagina vind je uitgebreide informatie over Thailand. Thailand combineert een tropisch groen landschap met gouden boeddhistische monumenten. Tijdens een rondreis door Thailand kun je diverse kleurrijke bergstammen bezoeken, de miljoenenstad Bangkok verkennen of Thais leren koken. Ontspan op de tropische eilanden, die omgeven zijn door kleurrijke koraalvelden. Ook heb je de mogelijkheid mee te gaan op een avontuurlijke trektocht door de weelderige natuur. Andere bestanddelen: heerlijk eten, diverse watersporten, imposante tempels en een bruisend uitgaansleven. Kortom: het 'Land van de Glimlach' staat voor veel afwisseling! Graag helpen wij je met het regelen van jouw Thailand groepsreis. In het linker menu vind je alle informatie over het land Thailand. .Bekijk ook onze rondreizen naar Thailand en selecteer je favoriete Thailand reis. Informatie thuisblijvers Zorg ervoor dat achterblijvers weten in welk land je bent en hoe lang je wegblijft, spreek eventueel af wanneer je contact opneemt. Maar houd er rekening mee dat telefoneren vanuit Thailand een probleem kan zijn. Geef je vluchttijden en vluchtnummers door aan degenen die je ophalen van het vliegveld. Shoestring verstrekt aan derden geen vlucht- of reisinformatie, hotelnamen en telefoonnummers. Eventuele vertragingen kunnen via het informatienummer op Schiphol (0900-0141), via de website www.schiphol.nl of via Teletekst worden opgevraagd. Contactpersonen: Indien zich noodgevallen tijdens de reis voordoen is het belangrijk dat wij een contactpersoon in Nederland of in België kunnen bereiken. Op het boekingsformulier heb je iemand opgegeven. Het kan gebeuren dat die persoon juist op vakantie is tijdens je reis. Geef in dit geval een tweede persoon op zodat we zeker iemand kunnen bereiken.

LANDINFO LAOS ACHTERGROND INFORMATIE Cultuur De cultuurverschillen tussen Europeanen en de Aziaten uit de Mekong-regio zijn zo groot dat je er een heel boek aan zou kunnen wijden. Hieronder zijn er een paar punten uitgepikt, die van direct en dagelijks belang zijn bij je omgang met de bewoners.

Hoofd en voeten: Iemands hoofd aanraken is hoogst onbetamelijk in Laos. Zelfs kinderen even een vriendelijk aaitje over de bol geven. Het hoofd geldt als de woonplaats van de ziel en is dus het 'hoogste' lichaamsdeel, dat dan ook het meest geëerbiedigd moet worden. Lang geleden moesten zelfs beulen zich bij hun slachtoffers verontschuldigen voor het 'aanraken' van hun hoofden. Uiteraard geldt dit taboe niet voor kappers, masseurs en oorartsen. Iemand wenken in Laos doe je met de handpalm naar beneden en een snelle beweging van de vingers naar je toe. Wijs nooit met een vinger naar een persoon. Dat is een teken van gebrek aan eerbied voor de betrokken persoon en degradeert hem/haar tot een 'minderwaardig' mens. In het verleden wezen alleen heersers op die manier hun slaven aan, en dan was er meestal niet veel goeds te verwachten. In plaats van met de vinger te wijzen kun je beter iemand aanduiden met een kort hoofdknikje, dat getuigt van fijngevoeligheid en fatsoen. De voet gebruiken om iemand aan te wijzen is nog minderwaardiger dan het al zo beledigende wijzen met de vinger. De voeten zijn de tegenpool van het hoofd en worden voor onrein gehouden, omdat ze het gemakkelijkst met vuiligheid in aanraking komen. Tempelbezoek: Bezoeken aan alle heiligdommen in Laos dient blootshoofds te gebeuren en op blote voeten. Als je om een pagode heen loopt, doe dat dan met de wijzers van de klok mee. Draag je je schoenen in de hand, dan houd je ze het best in de buitenste, de linkerhand, want schoenen gelden, net als voeten, als onrein en mogen daarom niet naar de heilige plaats wijzen. Ga je met je voeten in de richting van een boeddhabeeld of monnik zitten, dan maak je je schuldig aan een grove belediging. Foto's van een toerist voor een boeddhabeeld worden niet op prijs gesteld. Aanwijzingen voor de omgang met monniken: Een monnik mag niet worden aangeraakt, vooral niet door vrouwen. Als een vrouw toch een monnik aanraakt, moet deze laatste zich onderwerpen aan gecompliceerde reinigingsceremoniën (abatt). Wil je als vrouw iets overhandigen aan een monnik, doe dat dan via een man of door het neer te leggen. Ga als vrouw in het openbaar vervoer ook niet pal naast een monnik zitten, maar zorg dat er een man tussen zit. Het geldt als bijzonder onhoffelijk om monniken in de weg te lopen of voor zittende monniken te blijven staan. Niemand mag, uit respect, boven een monnik uitsteken en daarom moet je ook gaan zitten of minstens doen alsof je je klein maakt. Monniken mogen trouwens geen geld aannemen, wel voedsel of iets te drinken. Vanzelfsprekend zijn niet alle monniken recht in de leer. Kleding: Lao kleden zich graag formeel voor bepaalde gebeurtenissen. Lao zijn minnaars van schoonheid, die een medemens grotendeels op het uiterlijk beoordelen. Keurige kleding suggereert zorgeloze welvaart. Een ongewassen haardos, transpiratiegeur en (ongewassen) sjofele kleding maken het gezichtsverlies totaal. Een korte broek is in huiselijke kring geen probleem. Maar in het openbaar wordt het dragen van shorts als niet netjes gezien. Bij het bezoeken van tempels dienen met name vrouwen er voor te zorgen dat armen en benen bedekt zijn. Omgangsvormen: Meningsverschillen tussen mensen worden in Aziatische landen als Laos zelden openlijk geuit. Je geduld verliezen, boos worden of een woordenwisseling in het openbaar betekenen namelijk 'gezichtsverlies'. Confrontaties worden het liefst uit de weg gegaan, om anderen niet in verlegenheid te brengen. Kritiek wordt direct als een persoonlijke belediging ervaren. Ook het uiten van positieve emoties als genegenheid, gebeuren subtieler dan wij gewend zijn. Het in het openbaar tonen van affectie (zoals zoenen) tussen verschillende geslachten wordt niet op prijs gesteld. Daarentegen lopen jongens met jongens en meisjes met meisjes vaak hand in hand, zonder enige bijbetekenis. Bij officiële of religieuze bijeenkomsten zitten vrouwen en mannen vaak apart. Afspraken: Wij komen uit een uiterst jachtige cultuur waar tijd geld is en afspraken punctueel dienen te worden nagekomen, omdat anders het schema van de rest van de dag in duigen valt. Mensen uit de Mekongregio hebben daar niet zo'n last van. Niet dat ze persé te laat komen, het kan ook zijn dat ze toch niets te doen hadden en een uur te vroeg komen. Lao leven meer in het 'hier en nu', maken zich minder druk over de toekomst en hebben veel meer geduld. Nieuwsgierigheid: Het stellen van allerlei persoonlijke vragen over leeftijd, salaris, religie en andere privé-aangelegenheden is de gewoonste zaak van de wereld. Zeker in gebieden waar weinig buitenlanders komen, heb je de kans op een oploopje als je verschijnt. De mensen willen van alles van je weten, en zullen misschien

zelfs aan je haar voelen om te kijken of het echt is. Anderen zullen naar je toe komen voor een praatje, gewoon even om hun Engels te oefenen. Onderhandelen: Onderhandelen is een algemeen verschijnsel in Laos. Je wordt verwacht te onderhandelen op de markt en in toeristenwinkels, in taxi's zonder meter, tuk-tuks (gemotoriseerde driewielige riksja's), samlors/cyclo's (fietsriksja's). Wie de hele dag een cyclo nodig heeft, kan beter een dagprijs afspreken. In songthaews (kleine pick-ups) en lokale bussen die vaste routes rijden hoef je niet te onderhandelen. Onderhandelen is overigens een sociale bezigheid en niet een zaak van leven of dood! Blijf goedgehumeurd. Drugs: Laat je niet verleiden om het eens te proberen. Op reis in Laos word je wellicht een pijpje opium aangeboden en dat lijkt onschuldig. Toch niet doen! Je bent in overtreding. Er zijn gevallen bekend dat drugs in de tas van toeristen werden gestopt en dat daarna de politie gewaarschuwd werd. Je hebt dan geen goed verhaal. De straffen op het bezit van drugs zijn zeer hoog. Kunst: Beeldhouwkunst, schilderkunst en bouwkunst zijn in Laos het sterkst beïnvloed door de religie. De beeldhouwkunst heeft zich vrijwel uitsluitend geconcentreerd op afbeeldingen van de boeddha. Ze werden in de eerste plaats niet gecreëerd als kunstvoorwerpen, maar om de toeschouwer aan het geloof te herinneren. Beeldhouwkunst is verder te zien als tempelversiering in de vorm van demonische of mythologische wezens, menselijk, dierlijk of een fantastische combinatie van beiden. De bouwkunst is prachtig in tempelgebouwen en pagoden. Kenmerken die de tempels gemeenschappelijk hebben zijn de in vele verdiepingen opgebouwde daken met ver uitstekende dakranden en een rijkdom aan decoratieve details, zowel aan de binnen- als aan de buitenkant. De regering van Laos: In 1975 werd de koning van Laos, die in Luang Prabang woonde, afgezet en er kwam een socialistische regering voor in de plaats. De officiële naam van het land is Sathalanalat Pasathipatai Pasason Lao ofwel de Democratische Volksrepubliek van Laos. Het land is sindsdien door een communistische regering geleid, maar de etnische verhoudingen van het land zijn tot de dag van vandaag veel belangrijker dan het socialisme, dat weinig meer voor het land heeft gedaan dan het arm houden. Verzet tegen de regering is er nauwelijks. Voor een deel komt dat omdat het grootste deel van het leven nauwelijks wordt beïnvloed door wat de regering besluit, en voor een deel omdat eenieder die het niet eens is met het leven in Laos, gewoon de Mekong rivier kan oversteken en in Thailand kan gaan wonen. De taal en cultuur zijn verwant, dus het valt nauwelijks op als een Lao in Thailand een leven opbouwt. Algemeen: Besef voortdurend dat je als gast in een land verblijft waar men nu eenmaal andere omgangsvormen kent. Dat is niet afwijkend, jij gedraagt je afwijkend. Religie Boeddhisme: Als je reist door Indo-China kom je uiteraard in contact met het boeddhisme. Overal in Laos zie je de in oranje pijen geklede monniken, nonnen, boeddhabeelden en sierlijke wats (tempels). Ongeveer 95 % van de bevolking is er aanhanger van het Theravada-boeddhisme een zeer oude vorm van boeddhisme, die voornamelijk in Thailand, Myanmar, Laos, Cambodja en Sri Lanka wordt aangehangen. Het boeddhisme is geen godsdienst in de strikte zin van het woord. Boeddhisten zijn aanhangers van de leer van Siddhartha Gautama, een prins die zo'n 2500 jaar geleden in Noord-India een levensleer verkondigde, die in feite bedoeld was om het verstarde hindoeïsme van die tijd te hervormen. Hij bereikte in zijn leven de verlichting en ging de geschiedenis in als de Boeddha. Zijn levensleer zegt al dat het wel of niet bestaan van een god of goden feitelijk van ondergeschikt belang is voor de boeddhisten. In navolging van het hindoeïsme beweert de Boeddha dat alles wat bestaat een eeuwige opeenvolging is van ontstaan en vergaan (reïncarnatie), waaraan in principe niets kan ontsnappen; niet de goden, niet het universum, niet de mensen. Het is hem, de Boeddha, echter wel gelukt om uit dit eeuwige rad van wedergeboorten los te komen. Zijn leer is een ontsnappingsmethode naar het nirvana, een staat van tijdloze rust en eenheid met alles. De eerste grote boeddhistische waarheid is dat alle leven lijden is. Dit lijden is het gevolg van onze begeerten. Door het opheffen van die begeerten kan men een einde maken aan het lijden. De laatste

grote waarheid verwijst dan naar de manier om die verlangens op te heffen, namelijk door het bewandelen van de juiste weg. Die juiste weg bestaat uit een systeem van denken en handelen dat ervoor zorgt dat het karma, van degene die hem bewandelt, verbetert. Karma is een soort optelsom van alle goede en slechte gedachten en handelingen uit dit en vorige levens; een verantwoording voor het geleefde leven. Naarmate het karma verbetert door het bewandelen van de juiste weg, reïncarneert men in reinere vormen. Tenslotte bereikt men het stadium van boddhisattva, waarin men niets anders meer verlangt dan het geluk van alle anderen. Vervolgens lost men op in het nirvana, de staat van verlichting waarin men beseft dat alles wat bestaat illusie is en slechts een luchtspiegeling van een ondeelbare eenheid die in zichzelf rust. De meeste Laotiaanse boeddhisten zijn er niet zozeer op uit om het nirvana te bereiken. Ze gaan ervan uit dat het nirvana is weggelegd voor sommige monniken en niet voor de gewone mensen. Door goed te doen proberen ze de cyclus van wedergeboorte zo voordelig mogelijk te beïnvloeden. Dat kan bijvoorbeeld door het geven van geschenken aan de plaatselijke wat (tempel), de verering in de wat, het voeden van bedelmonniken, het helpen van een sangha (monnikenorde) of het (tijdelijk) intreden in een klooster. Ook mediteren en het ondernemen van pelgrimstochten behoren hiertoe. Het boeddhisme neemt in het dagelijks leven een zeer belangrijke plaats in. Dit komt duidelijk naar voren tijdens de religieuze feestdagen en festivals, meestal met volle maan. Arm of rijk, iedereen helpt de bedelmonniken aan een schep rijst, gaat regelmatig naar de wat en heeft in zijn huis een altaar voor boeddha. Streng in de leer zijn de meeste Lao niet, maar in het algemeen wel devoot. Een dagelijks zichtbaar symbool is het bladgoud op de boeddha's. De flinterdunne stukjes goudfolie worden verkocht in kleine boekjes en in de tempel op een boeddha gedrukt. Vooral het hoofd (om wijsheid te krijgen), de borst (vriendelijkheid en gezondheid) en de mond (goed spraakvermogen) zijn populair. Van iedere man wordt verwacht dat hij gedurende korte tijd monnik wordt. Meestal gebeurt dat nadat hij van school komt en voordat hij aan zijn carrière gaat beginnen. Sommige monniken blijven de rest van hun leven in het klooster. Voor de plattelandsfamilies betekent dat laatste veel: een monnik in de familie betekent geluk en aanzien. Animisme: Na boeddhisme is dit de grootste godsdienst van Laos. Deze natuurgodsdienst dateert uit de tijd vóór de komst van het boeddhisme. Volgens animisten is alle materie 'bezield' en huizen er geesten in ieder mens, dier en voorwerp. Vele honderden geesten wonen in bossen, rivieren en heuvels. Hoewel de verering van geesten (phi) in Laos verboden is, speelt het een belangrijke rol in het leven van veel bewoners. Het tevreden stellen van geesten is een integraal onderdeel geworden van het Laotiaanse (en Thaise) boeddhisme en aanbidding van beschermgeesten vindt zelfs in tempels plaats. Tatoeages en gezegende amuletten (phra phum) met beeltenissen van Boeddha of beroemde monniken moeten geluk brengen of beschermen tegen kwade invloeden. Wie bezeten is door de duivel of een kwade geest, gaat naar een sjamaan, medicijnman of geestenbezweerder. In de tuin of op het terrein van vrijwel elk Thais huis, kantoor of openbaar gebouw staat een geesthuisje (phra phi), een miniatuurhuisje dat vaak op een zuil staat en de vorm heeft van een kleine tempel. Ze zijn bedoeld als huizen voor de geesten die op dat speciale stuk land wonen. Mensen hebben dat land in gebruik genomen, maar de geesten moeten toch een eigen onderkomen hebben, zodat ze niet boos worden en dan onheil brengen. Om de geesten tevreden te houden, moeten er voortdurend voedseloffers en kransen bij worden gezet. Verschillende bergvolkeren zoals de Hmong, Yao, Akha en Lisu geloven niet alleen in animisme, maar doen ook aan voorouderverering. Deze gewoonte om de zielen van overleden familieleden te aanbidden, hebben ze vanuit China meegenomen naar Laos en Thailand. Naast de boeddhisten en animisten zijn er in Laos aanhangers van de islam en het christendom, hindoes, taoïsten en confucianisten. Taal De Laotiaanse taal, het Lao, is verwant aan het Thais. De Laotianen verstaan Thai en ook vaak Engels en Frans. Degenen die in het toerisme zitten, spreken vaak beter Engels dan hun collegae in Thailand. Het Lao schrift is anders dan het Thai. Lao is een tonale taal, met zes verschillende tonen. Dat houdt in dat woorden een andere betekenis krijgen zodra ze op een andere toon worden uitgesproken. Wie zich begeeft naar de kleine dorpen zal met Lao trouwens niet ver komen, omdat veel leden van etnische groeperingen deze taal niet machtig zijn. Dat geldt vooral voor de gebieden in het noorden.

Festivals Het aantal festivals in Laos is ongelooflijk. Het lijkt wel of er altijd ergens iets aan de gang is, vooral gedurende het koele seizoen tussen november en februari. Veel festivals zijn gekoppeld aan boeddhistische rituelen (zoals pelgrimstochten) en volgen de maankalender, zodat de feestdata ieder jaar anders zijn. * Februari: In Laos wordt het Boun Pha Wet gevierd, een feest rond de reïncarnatie van prins Vessantara als Boeddha. * April: Nieuwjaar, Songkran, wordt gevierd in midden-april. Boeddhabeelden worden 'gebaad', aan monniken wordt respect getoond door water over hun handen te sprenkelen en de woningen worden grondig schoongemaakt. De menigte wordt gekoeld met sloot- en ijswater in dit festival dat plaatsvindt als het op zijn heetst is. Ook als toerist mag je dan verwachten drijfnat te worden gegooid door vrolijke Lao. Als je droog wilt blijven, kun je je het best even in je kamer opsluiten. * Mei: Het Visakha Busaa wordt gevierd in Laos. Het is een feest ter herdenking van geboorte, verlichting en overlijden van de Boeddha. * Augustus/september: In Laos wordt Hor Khao Padap Din gevierd, een betuiging van respect aan de doden. Tegelijkertijd wordt er in Luang Prabang Boun Suang Heua (met bootraces) gehouden. * Oktober/november: That Luang festival in Vientiane bij de gelijknamige tempel.

Eten en drinken Eten is voor iedereen belangrijk, maar in Zuidoost-Azië is het vaak verheven tot een levensstijl. In het sociale leven is eten van groot belang. Veel mensen eten niet op vaste tijden: er wordt gegeten wanneer men trek heeft. Daarom kan, zeker in de steden, op ieder tijdstip gegeten worden. Er zijn speciale voedselmarkten, nachtmarkten, noodle-stalletjes langs de weg, en overal mensen die kleine snacks of fruit verkopen. Eten van de straat is zo goedkoop en lekker dat veel mensen maar zelden koken. Op het platteland is dit natuurlijk anders. Let bij het eten op straat op de regel: 'veel klanten = veel verse aanvoer'. Toch moet de gemiddelde westerse maag even wennen aan de andere ingrediënten waarmee het eten bereid wordt, en de andersoortige bacteriën waar de spijsvertering mee te maken krijgt. Begin dus rustig, niet te heet, niet te gekruid. De bevolking houdt zelf over het algemeen van heet, gekruid eten. Toch zijn niet alle gerechten heet. Er zijn gradaties, en sauzen worden gebruikt om desgewenst extra vuur toe te voegen. Eten: Rijst en rijstnoodles zijn de basisingrediënten van de Laotiaanse keuken. De rijst wordt gewoonlijk gestoomd, voor sommige specialiteiten geeft men de voorkeur aan kleefrijst. Groenten en vis worden meer gegeten dan varkensvlees, rundvlees en kip. De Lao eten bovendien graag wild en je kunt zelfs bij een klein tentje langs de rivier vaak onduidelijke vleessoorten krijgen, die misschien wel van een gordeldier, een varaan of een aap zijn. Het zijn de kruiden die de Laotiaanse keuken zo bijzonder maken. Er wordt veel gewerkt met koriander, citroengras, verse basilicum, limoen, knoflook, laoswortel, garnalenpasta, chilipepers en kokosmelk. Met name op de markt wordt ook veel gewerkt met de smaakversterker ve-tsin. Mensen die daar allergisch voor zijn, opgepast! Bij de Laotiaanse maaltijd worden vaak veel bijgerechten geserveerd. Alles wordt bij de hoofdmaaltijd opgediend, inclusief de soep. Soep wordt in Laos nooit gegeten als voorgerecht. Fruit: Fruit is overal (afhankelijk van het seizoen) te koop, er is een ruime keuze: banaan, mango, papaja, ananas, abrikoos, appel, lychee, custardappel en kokosnoot zijn enige voorbeelden. Ongewone vruchten zijn de heerlijke roze drakenvrucht, de purperen mangosteen (ronde vrucht met sappig zoetzuur smakend wit vruchtvlees), de stinkende (maar lekker smakende) doerian, de jackfruit, de ramboetan (rood 'behaarde' vrucht met een grote pit en sappig vruchtvlees), de waterappel en de pomelo. Drinkwater: Het water uit de kraan is niet geschikt voor consumptie. Koop flessen gezuiverd drinkwater of mineraalwater (in Vietnam: nuoc suoi). Let er wel op dat de flessen hun oorspronkelijke sluiting hebben. IJsklontjes in je cola zijn ook taboe, die worden immers gemaakt van leidingwater. In andere gevallen worden ze weliswaar van gefilterd water gemaakt, maar op onhygiënische manier getransporteerd. Dranken in Laos: Thee en koffie (vaak Nescafé) is vrijwel overal verkrijgbaar. Vaak worden ze ook opgediend met ijs, als ijsthee of ijskoffie. Frisdrankjes zijn tevens alom te koop. In verband met het statiegeld op de flesjes, wordt de flesinhoud vaak op straat even overgegoten in een plastic zakje, met daarin een rietje gestoken. Ook worden er heerlijke vruchtensappen te koop aangeboden met daarin de verschillende lokale fruitsoorten. Bier is duur en smaakt vaak nogal bitter. Als sterke drank kun je de goedkope Thaise Mekong-whisky kopen, maar ook westerse merken. Wijn is alleen verkrijgbaar in de dure restaurants en luxe winkels. Fooien Fooien zijn in Azië erg in tel, maar nog geen algemeen gebruik in Laos. Voor obers, koffersjouwers, kamermeisjes, touringcarchauffeurs, taxichauffeurs en reisbegeleid(st)ers zijn fooien een mooie aanvulling op hun karige loon. Overigens heeft de fooi in een hotel of restaurant waar je vaker komt ook een andere functie. Het personeel wordt er vaak aanzienlijk attenter door. In eenvoudige restaurants of eetkraampjes langs de weg verwacht men meestal geen fooi. Het is tevens beleefd een kleine donatie achter te laten na het bezoek aan een pagode. De reisbegeleider verwacht aan het einde ook een fooi, als hij/zij het werk goed heeft gedaan. Onze richtlijn is € 1 per reiziger per dag.

Weer en klimaat Klimaat: Laos heeft een tropisch klimaat, dat in drie seizoenen verdeeld kan worden: het is erg heet tussen maart en mei. Daarna komt de moesson gedurende de maanden mei tot en met september. Het kan van november tot en met maart erg koud zijn. Beste reistijd: Laos heeft geen vier seizoenen zoals we die in Europa kennen. Het klimaat van dit land wordt vooral bepaald door droge en natte tijden. Grofweg valt in de streken waar we doorheen reizen de regentijd van mei tot oktober en de droge tijd van november tot en met april. In het algemeen moet je er dan ook rekening mee houden dat er het hele jaar door buien kunnen vallen. Het is echter ook het hele jaar warm en vaak zeer zonnig. De beste tijd om op deze reis te gaan is tussen eind oktober en maart, tijdens deze maanden regent het het minst en is de temperatuur niet te heet. In Laos kan het in deze periode erg koud zijn! Klimaattabel: De vier cijfers die telkens worden genoemd zijn van links naar rechts: de gemiddelde maximumtemperatuur in graden Celsius, de gemiddelde minimumtemperatuur in graden Celsius, de neerslag per maand afgerond in millimeters en het aantal zonuren per dag.

Literatuur De beste manier om je op je reis voor te bereiden is praten met mensen die het land kennen. Daarnaast kun je reisverhalen lezen en een goede reisgids en kaart aanschaffen en bestuderen. Reisgidsen, boeken met reisverhalen en kaarten kun je online bestellen via www.shoestring.nl bij de gespecialiseerde Geografische Boekhandel Pied à Terre in Amsterdam. Zij beschikken over een uitgebreid assortiment. Bestel je boeken via de website van Shoestring en kijk ook eens op www.piedaterre.nl. Bevolking De bevolking van Laos telt slechts 4,5 miljoen zielen (21 per km², Nederland is 25 maal dichter bevolkt). Terwijl het buurland Thailand inmiddels een redelijk ontwikkeld land is met een goede infrastructuur en grote steden, is Laos een land waar de rivieren de belangrijkste routes zijn, en de mensen voor 90% in afgelegen dorpen wonen die bereikbaar zijn via geitenpaadjes. De grootste stad van Laos is Vientiane, de hoofdstad, waar 200.000 inwoners leven. Luang Prabang is de derde stad van het land met 63.000 inwoners in de regio en 16.000 in de stad zelf, niet veel groter dan een flink dorp in Nederland. Ongeveer 85% van de Laotianen behoren tot duidelijk etnisch getinte groepen. Zo'n 20% behoort tot de Thaise stammen, een kwart behoort tot de Maleisische en Khmer stammen en zo'n 20% behoort tot de stammen die hoger in de bergen wonen en voornamelijk behoren tot de Hmong en Mien. De Lao zelf verdelen zich volgens een classificatie die meer te maken heeft met hoe hoog ze leven in de bergen. Officieel wonen er in Laos 68 volkeren, elk met hun eigen cultuur. De stammen van Laos: In heel Laos wonen diverse bergstammen. Elke stam heeft zijn eigen taal, gewoontes, klederdracht en spirituele gedachten. De meeste stammen zijn half-nomaden en zijn de afgelopen 200 jaar geëmigreerd uit Tibet, Myanmar en China. Andere groepen zijn al veel langer in Laos. Bij de bergstammen in Laos zijn de meeste dorpen nog nooit door een toerist bezocht. Hieronder een korte beschrijving van enkele van de volkeren: * De Karen (Yang of Kariang) komen van oorsprong uit Myanmar. Onder de Karen vindt men boeddhisten, christenen en animisten. Er komen nog steeds vanuit Myanmar Karen de Thaise en Laotiaanse grens over, vluchtend voor het regime daar. Er zijn vier Karen-groepen: de Witte Karen, Pwo Karen, Zwarte Karen (Pa-O) en Rode Karen (Kayah). Deze namen verwijzen naar de dominante kleur bij hun veelkleurige klederdracht. De Karen zijn bekwame zilversmeden, en hun weef- en borduurwerk is prachtig van kwaliteit. Ze passen het zogenaamde ikat-werk toe; de draden worden vóór het weven in

een bepaald patroon geverfd. De verfstoffen daarvoor zijn het geheim van het dorp; er worden slechts natuurlijke stoffen gebruikt. * De Yao (Mien) zijn artiesten in zilver- en borduurwerk. De vrouwen dragen zwarte jasjes en broeken, gedecoreerd met borduurwerk en rode 'bontachtige' kragen, en op hun hoofd grote blauwe of zwarte tulbanden. Bij feestelijkheden dragen de Yao zilveren sieraden. Hun nederzettingen zijn vaak bij bergbronnen tussen de 1000 en 1200 m hoogte. De huizen zijn gemaakt van bamboe en de daken reiken bijna tot aan de grond. De vloer wordt (behalve in het slaapgedeelte) onbedekt gelaten. Zij verbouwen rijst, maïs en opium. Van oorsprong komen de Yao uit Centraal-China. De Chinese karakters worden ook nu nog gebruikt om de Yao-taal te schrijven. De Yao hebben een diep vooroudergeloof; het altaar in het huis is de plaats waar de voorouders voortleven. Ze kennen hun voorgeslacht bij naam en toenaam en het is uniek onder de volkeren dat de Yao een geschreven stamboom hebben, die honderden jaren teruggaat. Yao geloven in geesten en zijn er over het algemeen bijzonder bang voor. In elk huis zijn wel belangrijke voorwerpen om de geesten mild te stemmen. Medische hulp is er onbekend. Bij geboorte, ziekte of overlijden komt de toverdokter, die helpt door het uitspreken van magische formules en het verrichten van rituele handelingen. De Yao zijn vrij in hun seksuele beleving. Jonge mensen kunnen openlijk en vrij seks bedrijven, en het is niet noodzakelijk om te trouwen. Vrouwen mogen van de ene naar de andere man gaan en zijn bij de verschillende ouders welkom. Onwettige kinderen worden hartelijk in de families opgenomen. Toch vinden er ook traditionele trouwerijen plaats, waarbij een bruidsschat wordt betaald door de bruidegom. In Laos heb je 60.000 Yao; ze zijn er in bevolkingsaantal de tweede groep van de bergbewoners. * De Hmong (Meo, Miao of Maew) zijn animisten. Ze komen van origine uit Zuid-China en zijn in aantal (200.000 leden) de grootste groep in Laos. Ze leven gewoonlijk in berggebieden en plateaus boven de 1000 m. Er zijn blauwe of zwarte, witte, rode en gestreepte Meo. Deze vier groepen spreken dezelfde taal en kunnen het goed met elkaar vinden. De kleur houdt verband met de kleding die ze dragen. Hun klederdracht bestaat uit simpele zwarte jasjes en zwarte of indigo wijde broeken met gestreepte randen of indigo rokken, en zilveren sieraden. De meeste vrouwen dragen hun haar in een grote knot. De Hmong staan bekend als zilversmeden en wevers. Opvallend zijn de holle zilveren armbanden, waarvan ze er soms drie of meer dragen. Ook zijn het zonder overdrijven de grootste naaldkunstenaars: wie het borduur- en appliquéwerk ziet, zal dat graag in zijn bezit willen hebben. De Hmongvrouwen doen het zware werk en jagen op wild in de bossen. De mannen vermaken zich in en rond het dorp en velen roken opium. Polygamie is toegestaan. Wat betreft de seksuele beleving houdt men er dezelfde gewoonten op na als de Yao. Ouders dienen wel toestemming te geven voor een huwelijk en de familie van de toekomstige man dient een bruidsschat te betalen. De Hmong geloven in een geest die hun dorp beschermt tegen kwade invloeden. Voor de huisvesting van de geest is een boom in de directe nabijheid van het dorp uitgehold. Ook in elk huis zijn diverse geesten aanwezig, die verblijven in de deuropening, de vuurplaats en de slaapkamer. Voor de machtigste geest heeft ieder huis een klein altaartje, gevormd door een wit stuk papier. Een Hmong huis mag je alleen betreden op uitnodiging van een mannelijke bewoner. Als er zich geen mannen in het huis bevinden, zul je ook niet worden uitgenodigd. De Hmong verbouwen rijst, maïs en opium. * De Lahu (Musoe of Musor) komen van oorsprong uit Tibet en de Chinese provincie Yunnan. Hun bamboe huizen zijn eenvoudig en bestaan uit slechts één ruimte. Zes à negen palen dragen wanden en dak. In het midden is een haardvuur waarop gekookt wordt. Anders dan bij de Meo en de Yao werken de mannen lange dagen op de velden. Ze verbouwen dezelfde producten als de Meo. De vrouwen helpen mee op de akkers, maar houden zich voornamelijk bezig met de kinderen. Ook zijn ze zeer bekwaam in weven en borduren. Van jonge meisjes wordt verwacht dat ze hun eigen huwelijkskleding en die van hun bruidegom maken. De mannen zijn zeer handvaardig in het maken van landbouwwerktuigen en gebruiksvoorwerpen. Ook maken ze prachtige sieraden. De vrouwen van de Lahu dragen zwarte en rode jasjes en strakke rokken. De mannen hebben heldergroene of blauwgroene wijde broeken. Ook de Lahu hebben verschillende groepen, die verwijzen naar de dominante klederdrachtkleur (rood, wit, geel, zwart). Ze zijn bij toeristen ook bekend om hun prachtige rijkelijk gekleurde schoudertassen. Lahu zijn animisten en christenen. Ze geloven in een dorpsgeest, waarbij diverse lagere geesten direct verantwoordelijk zijn voor goed of kwaad. Lahu zijn voortdurend op hun hoede voor boze geesten en elk gedrag dat niet past in het traditionele patroon wordt gezien als een beïnvloeding door een boze geest, die door een geestelijk dorpsleider of medicijnman moet worden uitgedreven. Ook ziektes worden op deze manier bestreden. * De Akha (I-kaw, Kaw, Iko of Igor) komen uit de Chinese provincie Yunnan en wonen tegenwoordig in paalhuizen verspreid over Thailand, Laos, Myanmar en Zuid-China. Hun huizen staan vaak hoog op een heuvel, ver van een waterbron en om water te halen moeten ze naar beneden. De huizen van de Akha zijn net zo gebouwd als die van de Meo en de Yao, alleen hebben ze een plankier boven de grond als vloer. Er is een apart gedeelte in huis voor de mannen en een apart deel voor de vrouwen. Akha zijn herkenbaar aan de onafscheidelijke pijp, een puntig soort hoofdtooi en een soort jak dat over het blote lichaam wordt gedragen. De halssieraden van de Akha zijn plat en massief. Aan een halsband hangt

doorgaans een grote ronde zilveren schijf; aan hun hoofdtooi dragen ze trossen zilveren munten. Ook de Akha zijn goede wevers. Bijna constant zijn vrouwen en meisjes bezig katoen te spinnen; zelfs op weg naar akker of markt kom je ze tegen met een spintol in de hand. Akha tradities zijn diep geworteld en houden geen verband met enige bestaande religie, zoals het boeddhisme of het christendom. Hoewel er in het algemeen veel vergelijkingen met het animisme te trekken zijn, doen ze alles op hun manier, de 'Akhastijl', die op een aantal punten werkelijk geen aanknopingspunt heeft met de levensstijl van de volkeren om hen heen. Het zijn animisten, die aan voorouderverering doen. Voor ieder Akhadorp staat een poort met aan weerszijden houten poppen (een man en een vrouw), die dienen om de geesten buiten het dorp te houden. Ieder jaar worden de poorten vernieuwd en opnieuw gewijd. De oude poorten blijven staan, zodat er soms een soort tunnel ontstaat. Ook het huisaltaar speelt een zeer belangrijke rol; er bevinden zich o.a. drie mandjes gevuld met rijst, een offering van voedsel aan de voorouders. De Akha vereren de hond en het is dan ook zaak je niet angstig of agressief tegenover deze dieren te gedragen. Bij belangrijke evenementen wordt een hond geofferd. Als je wordt uitgenodigd een huis te betreden, kun je dit niet weigeren. Soms biedt men je iets te eten of te drinken aan. De nationale lekkernij van de Akha is muis. Wanneer je hondensoep krijgt aangeboden, ben je wel heel erg in de smaak gevallen. De meeste Akha kunnen lezen noch schrijven en het schijnt ze ook niet te interesseren. * De Lenten zijn nauw verwant aan de Yao (Mien). Ze wonen uitsluitend in de lager gelegen rivierdalen van Laos, en worden daarom ook wel de 'Lao van de rivier' genoemd. De Lenten zijn voornamelijk te vinden in de provincies Bokeo en Luang Namtha (omgeving van Muang Sing). Ze leven van de rijstbouw op geïrrigeerde akkers. Opium verbouwen ze alleen voor eigen gebruik. Met de voltallige familie wonen ze in grote bamboe huizen met een rieten dak. De naam 'Lenten' danken ze aan de kleur van hun kleding; zowel de mannen als de vrouwen dragen katoenen kleding die met indigo blauw is geverfd. De vrouwen zijn herkenbaar aan een zilveren munt in het opgestoken haar en aan het ontbreken van wenkbrauwen, die bij het begin van de pubertijd worden geëpileerd. * De Lisu (Lisaw) is in Laos een klein, maar trots volk. Ze komen oorspronkelijk uit Tibet. Lisu bouwen woningen op heuveltoppen die zijn omgeven door andere heuvels, zodat ze hun 'vijanden' kunnen zien aankomen en zelf voldoende beschut zijn. De varkensstal, kippenren en paardenstal worden tegen de huizen aan gebouwd. Opvallend in de Lisudorpen zijn de bamboe waterleidingen, die water vanaf vergelegen waterbronnen naar het dorp voeren, vaak kilometers lang. De Lisu verbouwen rijst en maïs, maar ook grote hoeveelheden papaver. De Lisumannen gebruiken echter heel wat minder opium dan de Meo, bij wie veel verslaving voorkomt. De vrouwen dragen lange veelkleurige tunieken over hun broeken en soms zwarte tulbanden. Zware zilveren sieraden completeren het kostuum. De mannen doen qua kleding niet onder voor de vrouwen; ook hun kleren zijn veelkleurig en ook zij dragen sieraden. Sommige mannen dragen één oorring. De vrouwen hebben het niet gemakkelijk in een Lisugemeenschap, want ze worden vaak als slaven behandeld. Het huwelijksfeest wordt uitgebreid gevierd, maar daarna is het uit met de pret. Van de vrouwen wordt verwacht dat ze hard werken, zich nergens mee bemoeien en niet klagen. Seks voor het huwelijk is algemeen, net als de vrijheid in keuze van een huwelijkspartner. Voorouderverering speelt ook bij de Lisu een belangrijke rol. De Lisu groeten niet, niet als ze komen en niet als ze gaan. Dat kan heel verwarrend zijn en heeft niets met boosheid te maken.

Landschap Laos, met als hoofdstad Vientiane, ligt ingesloten tussen China, Myanmar, Thailand, Cambodja en Vietnam. Het ontbreken van een kustlijn is een van de redenen voor het isolement waarin het land eeuwenlang verkeerd heeft. De 236.000 km² die Laos beslaat (ongeveer 3,5 keer zo groot als Nederland en België samen), worden gedomineerd door bergen en rivieren. Bijna 70% van het land bestaat uit bergen en plateaus van gemiddeld 2000 m hoog. De hoogste berg (2820m) is de Phu Bia en ligt in de noordelijke provincie Xieng Khuang. Het noorden is het meest bergachtige deel van Laos. De bergketens van de Cordillera van Annam domineren het landschap in het zuidoosten van het land. Dit berglandschap is met een maximale hoogte van 2000 m lager dan het noorden, maar het is zwaar bebost en vormt een woeste natuurlijke grens met Vietnam. Het zuidelijk deel van de Cordillera gaat over in het plateau van Boloven, een belangrijke producent van koffie en thee. Het landschap in het zuiden en zuidwesten staat in het teken van de Mekong (Nam Mae Khong). Deze belangrijkste rivier komt vanuit China Laos binnen. De rivier is nog altijd 'damloos' en er zijn geen grote steden of industriegebieden te vinden aan de oevers. De lengte van de Mekong is op Laotiaans grondgebied ruim 1800 km en vormt voor een groot deel de grens tussen Thailand en Laos. De Mekong is, door het ontbreken van redelijke verkeerswegen, een belangrijke verkeersader. Maar alleen het traject tussen Luang Prabang en Savannakhet is het hele jaar door bevaarbaar. Aan het eind van het droge seizoen (maart-mei) als het water het laagste peil heeft bereikt, komt een deel van de scheepvaart tot stilstand of beperkt zich tot bootjes met een geringe diepgang.

PRACTISCHE INFO Aankomst informatie Doe de eerste dag op je reis rustig aan. Neem de tijd om te acclimatiseren. De overgang van klimaat, de cultuur en het tijdsverschil kan ingrijpend zijn. Laat het land rustig op je inwerken, onderneem de eerste dag niet te veel en ... veel plezier in deze mooie Aziatische landen. Tijdsverschil In Laos is het tijdens onze wintertijd zes uur later dan in Nederland en België. In de zomertijd vijf uur. Geld De Laotiaanse munteenheid is de kip (LAK). Er zijn geen munten in omloop. Het geld begint bij biljetten van 500 kip, gevolgd door 1000, 2000, 5000, 10.000 en 20.000. In winkels en restaurants wisselt men vaak met biljetten van 500 en 1000 en je loopt dus al snel met een grote stapel papiergeld op zak. Je kunt overigens in de steden vaak ook betalen met dollars (kleine onbeschadigde biljetten). Voor actuele wisselkoersen kun je www.oanda.com raadplegen. Creditcards zijn zo goed als waardeloos in Laos, behalve in de tophotels en restaurants in Vientiane en Luang Prabang. In de meeste grotere plaatsen zijn geldautomaten aanwezig waar je met je pinpas terecht kunt. Zorg ervoor dat je altijd wat contant geld achter de hand hebt (euro's of dollars) die je zonodig kunt omwisselen voor kip wanneer pinautomaten buiten gebruik zijn. Zakgeld: Het door ons geadviseerde zakgeld is een minimum bedrag voor je maaltijden, drankjes, optionele excursies, entreegelden, ter plaatse te betalen luchthavenbelastingen en fooien. Het bedrag dat je uiteindelijk uitgeeft hangt natuurlijk sterk af van je eigen uitgavenpatroon, souvenirs zijn mede daarom niet inbegrepen. Bagage en kledij Laos is een tropisch land. Neem daarom dunne, katoenen kleding mee. Voor 's avonds is een hooggesloten T-shirt met lange mouwen of een dunne katoenen coltrui handig als bescherming tegen de muggen. Neem liever te weinig mee dan teveel. Wat je mist kun je vaak voor een luttel bedrag aanschaffen. Een paraplu is wel handig, zowel tegen de regen als tegen te felle zon. Een wollen trui of vest is (vooral 's winters) onmisbaar, zeker in de bergen. Regenkleding komt van pas tijdens de natte moesson. Een paar goede, ingelopen wandelschoenen met goed profiel en een paar slippers is alles wat je voeten vereisen. Bedenk dat je de boeddhistische heiligdommen van de landen op blote voeten dient binnen te treden. Slippers zijn dan een uitkomst. Verder zijn belangrijk: lakenzak, handdoek, zonnebril,

zonnebrandmiddelen, toiletartikelen, een reisapotheek, een hoofddeksel/doek, foto- of filmapparatuur en voldoende film, reservebatterijen, zaklantaarn, zakmes (niet tijdens de vlucht in je handbagage stoppen), aansteker, eventueel een kleine voorraad houdbare snacks en snoep, wekker, schrijfwaren, boeken, paspoort, voldoende geld, kopieën van paspoort, visa en reisverzekering, een lijstje met de nummers van je cheques en de aankoopbon, een pasje van je reisverzekering met daarop het alarmnummer, je agenda met belangrijke adressen, een goede reisgids, de boekingspapieren van deze reis. Verder eventueel: muskietennet en touw om het mee op te hangen, leeslampje, verrekijker, landkaart, spelletjes. Voor de lokale mensen met wie je onderweg een aardig contact krijgt, zijn kleine dingen van thuis leuk, zoals ansichtkaarten of pennen. Visitekaartjes zijn ook erg in trek, met name in Vietnam. Dit alles verpak je in een weekendtas of rugzak, niet in een koffer, omdat die lastig te vervoeren is. Bij de busjes moet de bagage op het dak, en aangezien de wegen in het land erg slecht of onverhard zijn, kan dit gevaar opleveren met een bus die door rechtopstaande koffers topzwaar is. Daarnaast is een kleine rugzak of schoudertas handig voor de dagelijkse handbagage. Voor het opbergen van waardepapieren kan je het beste een dunne katoenen geldgordel kopen, die je onder je kleding kunt dragen. Zorg dat je een verschoning in de handbagage hebt gedurende de vlucht en 48 uur zonder je grote bagage kunt in geval dat de bagage te laat aankomt. Bijvoorbeeld: zorg dat je de pil, eigen medicijnen, of malariapillen en je tandenborstel in je handbagage hebt zitten. Zorg dat je bagage niet te zwaar is. Hij moet vaak op het dak van de bus en de groep wordt er niet vrolijker van als er telkens één niet te tillen tas/rugzak omhoog moet! Erg belangrijk (indien je je visum ter plaatse regelt) zijn twee pasfoto¶s voor het visum voor Laos. Handbagage Vanaf 6 november 2006 gelden voor alle vliegtuigpassagiers binnen de Europese Unie (EU) nieuwe regels voor wat mee mag in de handbagage. Vloeistoffen, gels en spuitbussen in de handbagage mogen alleen in kleine hoeveelheden (max. 100 ml per stuk) én op de juiste manier verpakt worden meegenomen. Dit geldt voor alle passagiers die vertrekken van, of overstappen op, een vliegveld binnen de Europese Unie. De nieuwe regels gelden voor vloeistoffen zoals water en andere drankjes voor consumptie. Ook geldt het voor gels, pasta's, lotions en de inhoud van spuitbussen. Toiletartikelen zoals tandpasta, scheerschuim, haargel, lipgloss en crèmes vallen hier dus ook onder. Dit zijn de regels voor vloeistoffen in je handbagage: 1. je kunt alleen nog vloeistoffen en gels meenemen in verpakkingen van niet meer dan 100 milliliter. 2. deze verpakkingen mogen alleen worden meegenomen in een doorzichtige plastic zak. 3. per persoon mag één doorzichtige plastic zak worden meegenomen. 4. de doorzichtige plastic zak mag niet groter zijn dan 1 liter. 5. de doorzichtige plastic zak moet hersluitbaar zijn. Je kunt een geschikte doorzichtige plastic zak van thuis meenemen. Tijdens de introductieperiode ontvang je de doorzichtige plastic zak gratis op alle Nederlandse luchthavens. Er zijn twee uitzonderingen: 1. babyvoeding, die je tijdens de vlucht nodig hebt 2. medicijnen, die je tijdens de vlucht nodig hebt Aankopen op de luchthavens en aan boord Na de ticket- en/of paspoortcontrole kun je op de Europese luchthavens en in het vliegtuig van een Europese luchtvaartmaatschappij nog steeds je (taxfree) aankopen doen. Vloeistoffen en gels die je ná de ticket- en/of paspoortcontrole of in het vliegtuig hebt gekocht, worden door de winkel of aan boord (wanneer nodig) voor je verpakt en verzegeld. Het zegel is één dag geldig. Als je op een volgend vliegveld moet overstappen mag je het zegel niet verbreken tot je op je eindbestemming bent aangekomen. Apart aanbieden van je handbagage Bij de handbagagecontrole moet je alle vloeistoffen apart aanbieden. Voor de doorzichtige plastic zak geldt dat de verpakkingen er gemakkelijk in moeten passen en de zak gesloten is. Ook jassen, colberts en grote elektrische apparaten, zoals laptops, moet je apart aanbieden bij de handbagagecontrole. Bever Zwerfsport: De winkels van Bever Zwerfsport hebben een ruim assortiment aan allerlei reisartikelen. Naast kleding en reisbenodigdheden vind je er ook reisboeken. Leuk om hier met behulp van bekwaam adviserend personeel al vast je vakantie een beetje voor te bereiden. In de meeste grotere plaatsen in Nederland is wel een filiaal te vinden.

Openingstijden Banken zijn in Laos geopend van maandag t/m vrijdag tussen 8.30 en 15.30 uur. In Vietnam zijn banken geopend van maandag tot en met vrijdag van 8.00 of 8.30 uur tot 15.00 uur. Sommige banken zijn ook open op zaterdagochtend. Veel wisselkantoortjes zijn zeven dagen per week open tot 20.00 uur. Kantoren zijn open tussen 8.00 en 17.00 uur. Winkels zijn dagelijks geopend van 9.00 tot 21.00 uur. In kleinere winkels en op de avondmarkten kun je zelfs nog later terecht. De meeste musea zijn open van woensdag t/m zondag tussen 9.00 en 12.00 uur en van 13.00 tot 16.00 uur. Maandag zijn nagenoeg alle musea gesloten. De meeste van bovengenoemde openingstijden zijn niet algemeen en wisselen van geval tot geval. Vooral op feestdagen is veel gesloten. Communicatie * Post: post vanuit Laos naar Europa sturen kan een tijdje duren. * E-mail: In Laos kan dit in Luang Prabang en Vientiane. Veel hotels hebben ook internet mogelijkheden. * Telefoon: bij internationaal telefoneren moet je rekening houden met het tijdsverschil. Bellen vanuit Laos is zeer duur en de lijnen zijn vaak slecht. Bellen vanuit een hotel is over het algemeen duurder dan bellen vanuit een telefoonkantoor, postkantoor of een blauwe telefooncel (Thailand). Het internationale toegangsnummer van Nederland is 0031, van België 0032 (let op: vanuit Thailand moet er een extra 1 bij, dus dan is het 00131 of 00132!), gevolgd door het netnummer zonder 0 en dan het abonneenummer. Veel telefoonzaken bieden ook een fax- en internetservice. In een aantal plaatsen zul je bereik hebben met je mobiele telefoon. Dit is echter afhankelijk van het toestel en je provider. Neem voor meer informatie over kosten en bereikbaarheid contact op met je provider. Vanuit Laos is het internationale toegangsnummer van Nederland 0031, van België 0032, gevolgd door het netnummer zonder 0 en dan het abonneenummer. Als je vanuit Nederland naar Laos wilt bellen: eerst het landennummer 00856 intoetsen. Elektriciteit Laos heeft 220 volt, 50 hertz wisselstroom. (Hier en daar komt ook nog 110 volt voor. Sluit je apparatuur pas aan als je zeker weet wat het voltage is.) Tenminste als de stroom niet uitvalt, want stroomstoringen komen regelmatig voor. De elektrische spanning kent in enkele plaatsen grote schommelingen, en dat is niet altijd goed voor je eventuele elektronische apparatuur. Het is geen overbodige luxe een goede zaklantaarn bij je te steken, ook wanneer je 's avonds uit wandelen gaat. Het grote aantal gaten, bulten en greppels in en langs de wegen kan voor lelijke verrassingen zorgen als plotseling het straatlicht wegvalt. In Laos is er alleen maar stroom in de steden. De dorpen zijn daar niet van voorzien. Sommige dorpen beschikken over een generator, dan is er vaak elektriciteit tot een uur of 10 's avonds. Veiligheid Diefstal komt voor. Let daarom, net als in Nederland, op je waardevolle spullen. Geld en belangrijke papieren kun je beter niet in je handtas meenemen, maar op het lichaam dragen, bijvoorbeeld in zakjes aan de binnenkant van je kleding, of in een dunne geldgordel. Laos is beslist geen land waar je je onveilig voelt. Gezondheid Wie in Zuidoost-Azië met enige aandacht voor hygiëne en huidverzorging vakantie viert, zal meestal geen gezondheidsproblemen tegen het lijf lopen. Hieronder volgt een aantal zaken waarop gelet moet worden. Eten en drinken: Leidingwater is niet geschikt voor consumptie. Het water dat in (thermos)kannen op de kamer wordt gezet is gekookt en drinkbaar. Zorg wel dat het regelmatig wordt ververst. Mineraalwater is meestal wel te koop maar duur. Sodawater is een goed alternatief. Als je een drankje bestelt vraag dan of ze er geen ijsblokjes indoen, omdat die meestal van ongekookt leidingwater worden gemaakt en ziektekiemen kunnen bevatten. Overigens zullen in de meeste hotels waar veel westerse toeristen verblijven, de ijsblokjes van gekookt water zijn gemaakt; informeer ernaar. In kleine eettentjes kun je

beter geen van tevoren geschilde vruchten of salades eten. Eet bij voorkeur in drukke restaurants. De mensen eten er niet voor niets en de omloopsnelheid van het bereide eten is hoog. Eet geen consumptie-ijs, behalve in dure restaurants. Was je handen goed voor je gaat eten. Zonnebrand: Zonnebaden is vaak een belangrijke oorzaak van problemen. De tropische zon is fel. Verbranding en zonnesteken zijn makkelijker op te lopen dan je denkt. Mijd daarom de zon op de heetste uren van de dag, draag een hoofddeksel of paraplu als je wandelt en gebruik een goede zonnebrandcrème als je aan het zonnen bent. Die kan het beste van huis meegenomen worden, waar de keuze aanmerkelijk uitgebreider en goedkoper is. Als je in zee bent, merk je weinig van eventuele verbranding. Houd een beetje in de gaten hoe lang je in het water bent. Drink veel, door het zonnen verlies je grote hoeveelheden vocht. Nog een opmerking over de huidverzorging. Maak er een gewoonte van om elk wondje, hoe klein ook te behandelen met iets als jodium. Infecties zijn in de tropen snel opgelopen en vaak hardnekkig. Diarree: Het meest voorkomende gezondheidsprobleem naast verbranding is diarree. Vakantiegangers worden er in de tropen vaak door getroffen als ze er net een paar dagen zijn. In de meeste gevallen gaat het om een volstrekt onschuldig verschijnsel dat wordt veroorzaakt door verandering in voedingsgewoonten, de hitte of door onschuldige bacteriën, waar je lichaam snel afweer tegen opbouwt. Het belangrijkste risico is de kans op uitdroging. Uitdroging betekent dat het lichaam meer vocht en zouten en glucose verliest dan het binnen krijgt. Een gevoel van lusteloosheid en slapte is het gevolg. Dit is te voorkomen door water met een O.R.S.-oplossing te drinken. Deze zakjes, die in Nederland en België bij de apotheek te krijgen zijn, bevatten alle mineralen en suikers die het lichaam verliest bij diarree. In plaats van deze oplossing kunnen ook frisdranken zonder koolzuur en stevig gezouten bouillon gedronken worden. Als de diarree gepaard gaat met flinke koorts, bloed in de ontlasting of hevige braakneigingen, dan is het verstandig een arts te raadplegen. Als de diarree meer dan enkele dagen aanhoudt zonder bovengenoemde bijverschijnselen, of als je moet reizen dan kun je een paar maal het medicijn Imodium innemen. Dit is een opiumachtig preparaat dat de darmen gedurende een aantal uren volledig stillegt. Insectenbeten: Muggen zijn niet helemaal te ontlopen in Azië, maar een aantal maatregelen kan de overlast toch flink terugdringen. In veel hotels worden op aanvraag muskietennetten verstrekt, of elektrische muggenverdrijvers op je kamer geplaatst. Effectief is ook de zogenaamde 'mosquito-coil', een groene spiraalvormige wierook die de muggen ongeveer acht uur op een afstand houdt. Als je erom vraagt wordt zo'n 'coil' onder je tafel in een restaurant gezet. Tenslotte helpt het 's avonds dragen van een lange broek en een goed afsluitend T-shirt met lange mouwen en col. Daarnaast kun je je insmeren met DEET, een insectenwerend middel dat je op de onbedekte huid smeert. Citronella of andere insectafweermiddelen hebben effect, maar verwacht er geen wonderen van. Reisapotheek: Een kleine reisapotheek voor de tropen zou kunnen zijn: pleisters, verband, watten, schaartje, thermometer, jodium, pijnstillers, malariatabletten, O.R.S.-zakjes, Imodium, zonnebrandmiddel, oordopjes, pincet, een insectenwerend middel en een jeukverzachtende stift of zalf. Als je regelmatig essentiële geneesmiddelen moet gebruiken, neem dan een exacte omschrijving hiervan mee in het Engels (niet de merknaam, maar samenstelling en dosering zijn van belang). Neem een dubbele hoeveelheid mee voor de reisperiode en berg dit gescheiden op, zodat je een reservevoorraad hebt. Vaccinaties: Hieronder staat wat de GGD adviseerde bij het schrijven van dit informatiepakket. Deze informatie kan veranderen. Bovendien is de vraag wat je nodig hebt afhankelijk van eerdere vaccinaties, eventuele gevoeligheid voor bepaalde middelen, zwangerschap, leeftijd etc. Neem voor advies daarom ALTIJD contact op met je huisarts of de GGD. Voor laatste algemene informatie kun je ook de vaccinatielijn bellen: 0900-9584. Wij geven telefonisch geen verdere informatie. De aanbevolen vaccinaties zijn: DTP, tyfus en geelzucht. Verder word je geadviseerd om malariapillen te slikken, behalve voor Thailand, Vietnam (de jungles en grensgebieden in deze landen uitgezonderd). Informeer bij je ziektekostenverzekeraar of je de vaccinaties en malariapillen vergoed krijgt. Vaccineren bij je thuis!: Bij veel reizen die we aanbieden zijn inentingen tegen de belangrijkste ziekten noodzakelijk. Niet het meest leuke deel van je reisvoorbereiding maar wel onvermijdelijk. Shoestring heeft in samenwerking met Thuisvaccinatie.nl een oplossing gevonden voor deze vaak tijdrovende klus. In plaats van dat jij naar de GGD of huisarts moet gaan, komt een huisarts bij je thuis op het moment dat het jou schikt om de benodigde inentingen te zetten. Thuisvaccinatie.nl is een landelijk werkend vaccinatiecentrum. Als je minstens 4 weken voor vertrek online contact met hen opneemt, garanderen we dat je gebruik kunt maken van deze unieke service. Een handig alternatief voor de GGD! Meer informatie vind je op onze website onder het kopje 'Gezond op reis'.

Nog enkele adviezen voor een prettige verblijf: Gun je lichaam en geest de tijd om zich rustig aan te passen aan de nieuwe tijdzone en locatie. Vermijd spanningen, plan niet meteen van alles. Doe het de eerste dag in ieder geval kalm aan. Vroeg opstaan is een goede gewoonte; in warme landen is de ochtendtemperatuur vaak het plezierigst. Daarbij zijn de mensen in de landen die je bezoekt het zelf ook gewend om vroeg op te staan. Als je je aanpast aan hun ritme, zie je het meest van het land. Als je goed uitgerust bent, kun je alle nieuwe indrukken etc. het beste verwerken en heb je genoeg energie om veel te doen. Fotografie Zuidoost-Azië is bijzonder fotogeniek: prachtige landschappen, een kleurrijke bergbevolking, historische plaatsen en het leven op het water. Je kunt er bijna alles fotograferen, behoudens in sommige tempels. Over het algemeen staat dit aangegeven op een bordje. Je mag geen militaire objecten (bruggen, havens, vliegvelden of ambtelijke gebouwen) of gebieden fotograferen. Het fotograferen van politie (bureaus) kan hier ook problemen geven. De lokale bevolking gaat over het algemeen graag op de foto, maar vraag van tevoren altijd even toestemming. Niet iedereen wil graag op de foto. Met name in bergdorpen heeft men er een hekel aan. Ook monniken van veel bezochte tempels zijn inmiddels wat foto-moe geworden. Respecteer het als men bezwaar maakt. Op plekken waar veel toeristen komen moet je betalen voor het gebruiken van een foto- of videocamera. Omschrijving Op deze pagina vind je uitgebreide informatie over Laos. Tijdens een groepsreis naar Laos ervaar je het zelf, dit is een echt µplatteland-land¶het grootste deel van de bevolking woont in dorpjes langs geitenpaadjes in de jungle. Bij Luang Prabang zie je schitterende glittertempels, enorme rijen oranje monniken, grotten vol Boeddhabeelden en een verkoelende waterval. Een belangrijk monument in Vientiane is de Pha That Luang, deze tempel heeft een gouden stoepa en fungeert als hét nationale symbool van Laos. In Vang Vieng kun je tuben, heerlijk ontspannen dobber je in een opgeblazen vrachtwagen binnenband de rivier af«Laos wordt nog niet vaak door toeristen bezocht. Wil je dit land zien in zijn pure vorm, wacht dan niet te lang! Graag helpen wij je met het regelen van jouw Laos groepsreis. In het linker menu vind je alle informatie over het land Laos. Bekijk ook onze rondreizen naar Laos en selecteer je favoriete Laos reis. Informatie thuisblijvers Zorg ervoor dat achterblijvers weten in welk land je bent en hoe lang je wegblijft en spreek eventueel af wanneer je contact opneemt. Houd er rekening mee dat telefoneren vanuit deze landen een probleem kán zijn. Geef je vluchttijden en vluchtnummers door aan degenen die je ophalen van de luchthaven. Shoestring verstrekt aan derden geen vlucht- of reisinformatie, hotelnamen en telefoonnummers. Eventuele vertragingen kunnen via het informatienummer van Schiphol (0900-0141) of via Teletekst worden opgevraagd. Contactpersonen: Indien zich noodgevallen tijdens de reis voordoen is het belangrijk dat wij een contactpersoon in Nederland of in België kunnen bereiken. Op het boekingsformulier heb je iemand opgegeven. Het kan gebeuren dat die persoon juist op vakantie is tijdens je reis. Geef in dit geval een tweede persoon op zodat we zeker iemand kunnen bereiken.

LANDINFO CAMBODJA ACHTERGROND INFORMATIE Cultuur De cultuurverschillen tussen Europeanen en de Aziaten uit de Mekong-regio zijn zo groot dat je er een heel boek aan zou kunnen wijden. Hieronder zijn er een paar punten uitgepikt, die van direct en dagelijks belang zijn bij je omgang met de bewoners. Hoofd en voeten: Iemands hoofd aanraken is hoogst onbetamelijk in Cambodja. Zelfs kinderen even een vriendelijk aaitje

over de bol geven. Het hoofd geldt als de woonplaats van de ziel en is dus het 'hoogste' lichaamsdeel, dat dan ook het meest geëerbiedigd moet worden. Lang geleden moesten zelfs beulen zich bij hun slachtoffers verontschuldigen voor het 'aanraken' van hun hoofden. Uiteraard geldt dit taboe niet voor kappers, masseurs en oorartsen. Wijs nooit met een vinger naar een persoon. Dat is een teken van gebrek aan eerbied voor de betrokken persoon en degradeert hem/haar tot een 'minderwaardig' mens. In het verleden wezen alleen heersers op die manier hun slaven aan, en dan was er meestal niet veel goeds te verwachten. In plaats van met de vinger te wijzen kun je beter iemand aanduiden met een kort hoofdknikje, dat getuigt van fijngevoeligheid en fatsoen. De voet gebruiken om iemand aan te wijzen is nog minderwaardiger dan het al zo beledigende wijzen met de vinger. De voeten zijn de tegenpool van het hoofd en worden voor onrein gehouden, omdat ze het gemakkelijkst met vuiligheid in aanraking komen. Tempelbezoek: Aanwijzingen voor de omgang met monniken: Een monnik mag niet worden aangeraakt, vooral niet door vrouwen. Als een vrouw toch een monnik aanraakt, moet deze laatste zich onderwerpen aan gecompliceerde reinigingsceremoniën (abatt). Wil je als vrouw iets overhandigen aan een monnik, doe dat dan via een man of door het neer te leggen. Ga als vrouw in het openbaar vervoer ook niet pal naast een monnik zitten, maar zorg dat er een man tussen zit. Het geldt als bijzonder onhoffelijk om monniken in de weg te lopen of voor zittende monniken te blijven staan. Niemand mag, uit respect, boven een monnik uitsteken en daarom moet je ook gaan zitten of minstens doen alsof je je klein maakt. Monniken mogen trouwens geen geld aannemen, wel voedsel of iets te drinken. Vanzelfsprekend zijn niet alle monniken recht in de leer. Kleding: Cambodjaanse vrouwen wikkelen een katoenen, zijden of kunststof doek tot een enkellange, strakke rok om hun heupen. Een dergelijke sampot is meestal donker met een onopvallend patroon, maar op feestdagen worden felgekleurde sampot gedragen. De iets kortere sarong van de mannen wordt zowel tijdens feestelijke gelegenheden als bij het werk op het land gedragen. Tijdens het werk trekken de boeren een slip van hun sarong tussen hun benen door, zodat een soort pofbroek ontstaat. Mannen dragen hier een kort, vrouwen een iets langer jasje. Het haar wordt op verschillende manieren gedragen. Een strooien hoed dient als bescherming tegen regen of zon. De krama is een rood- of blauwwit geblokte, smalle katoenen of zijden doek van minstens een meter lang, die wordt gebruikt als hoofdbedekking, sjaal, sjerp of riem, maar ook als draagdoek voor kleine kinderen of boodschappen. Lao kleden zich graag formeel voor bepaalde gebeurtenissen. Omgangsvormen: Meningsverschillen tussen mensen worden in Aziatische landen als Cambodja zelden openlijk geuit. Je geduld verliezen, boos worden of een woordenwisseling in het openbaar betekenen namelijk 'gezichtsverlies'. Confrontaties worden het liefst uit de weg gegaan, om anderen niet in verlegenheid te brengen. Kritiek wordt direct als een persoonlijke belediging ervaren. Ook het uiten van positieve emoties als genegenheid, gebeuren subtieler dan wij gewend zijn. Het in het openbaar tonen van affectie (zoals zoenen) tussen verschillende geslachten wordt niet op prijs gesteld. Daarentegen lopen jongens met jongens en meisjes met meisjes vaak hand in hand, zonder enige bijbetekenis. Bij officiële of religieuze bijeenkomsten zitten vrouwen en mannen vaak apart. Afspraken: Wij komen uit een uiterst jachtige cultuur waar tijd geld is en afspraken punctueel dienen te worden nagekomen, omdat anders het schema van de rest van de dag in duigen valt. Mensen uit de Mekongregio hebben daar niet zo'n last van. Niet dat ze persé te laat komen, het kan ook zijn dat ze toch niets te doen hadden en een uur te vroeg komen. Cambodjanen leven meer in het 'hier en nu', maken zich minder druk over de toekomst en hebben veel meer geduld. Nieuwsgierigheid: Het stellen van allerlei persoonlijke vragen over leeftijd, salaris, religie en andere privé-aangelegenheden is de gewoonste zaak van de wereld. Zeker in gebieden waar weinig buitenlanders komen, heb je de kans op een oploopje als je verschijnt. De mensen willen van alles van je weten, en zullen misschien zelfs aan je haar voelen om te kijken of het echt is. Anderen zullen naar je toe komen voor een praatje, gewoon even om hun Engels te oefenen. Onderhandelen: Onderhandelen is een algemeen verschijnsel in Cambodja. Je wordt verwacht te onderhandelen op de markt en in toeristenwinkels, in taxi's zonder meter, tuk-tuks (gemotoriseerde driewielige riksja's), samlors/cyclo's (fietsriksja's). Wie de hele dag een cyclo nodig heeft, kan beter een dagprijs afspreken.

In songthaews (kleine pick-ups) en lokale bussen die vaste routes rijden hoef je niet te onderhandelen. Onderhandelen is overigens een sociale bezigheid en niet een zaak van leven of dood! Blijf goedgehumeurd. Drugs: Laat je niet verleiden om het eens te proberen. Op reis in Cambodja word je wellicht een pijpje opium aangeboden en dat lijkt onschuldig. Toch niet doen! Je bent in overtreding. Er zijn gevallen bekend dat drugs in de tas van toeristen werden gestopt en dat daarna de politie gewaarschuwd werd. Je hebt dan geen goed verhaal. De straffen op het bezit van drugs zijn zeer hoog. Cambodjaanse geesten: De Cambodjanen vereren van oudsher natuurkrachten, zoals de geesten van de wind, het water, de aarde en de vruchtbaarheid, van wier gedrag de oogst en daarmee het leven van de mens afhangt. Zij offeren vruchten, wierook en dieren aan deze geesten. Vroeger werden ook mensenoffers gebracht. De grootste verering valt toe aan de aardgeesten (neak ta), die heersen over een rijstveld, een dorp, een regio of zelfs over het hele land. De voorouders, met name de opperhoofden, worden na hun dood beschermgeesten (arak) die over de voorspoed van de familie en het land waken. Zij manifesteren zich in grote, onbewerkte stenen of bewerkte cultusstenen, die enigszins op menhirs lijken en als vergoddelijkte voorouders worden vereerd. Het symbool voor water is de slang (naga) in de gestalte van een veelkoppige cobra. De cultus van de natuurgeesten is tot op heden in alle lagen van de bevolking bewaard gebleven en maakt deel uit van de grote boeddhistische jaarfeesten. Kunst: Beeldhouwkunst, schilderkunst en bouwkunst zijn in Cambodja het sterkst beïnvloed door de religie. De beeldhouwkunst heeft zich vrijwel uitsluitend geconcentreerd op afbeeldingen van de boeddha. Ze werden in de eerste plaats niet gecreëerd als kunstvoorwerpen, maar om de toeschouwer aan het geloof te herinneren. Beeldhouwkunst is verder te zien als tempelversiering in de vorm van demonische of mythologische wezens, menselijk, dierlijk of een fantastische combinatie van beiden. De bouwkunst is prachtig in tempelgebouwen en pagoden. Kenmerken die de tempels gemeenschappelijk hebben zijn de in vele verdiepingen opgebouwde daken met ver uitstekende dakranden en een rijkdom aan decoratieve details, zowel aan de binnen- als aan de buitenkant. Pagodes komen het meest voor in de vorm van chedi's, klokvormig met sierlijk toelopende punten, of als Khmer prangs, spitsen in de vorm van een vinger. De Khmercultuur heeft prachtige kunstwerken in Cambodja voortgebracht. Bij de Khmerkunst staat architectuur centraal. Zo zijn de tempels van Angkor uniek. Maar ook de sculpturen die in de tempels gevonden zijn, zijn prachtig. Vooral de beelden in brons en steen zijn het bekijken waard. Veel van de kunst staat in het teken van het geloof. Daarom zul je veel boeddhabeelden aantreffen. Voor een overzicht van Khmerkunst door de eeuwen heen kun je in het Nationaal Museum in Phnom Penh terecht. Ook de traditionele huizen zijn erg apart. Deze woningen bestonden uit teakhouten panelen, steile zadeldaken en sierlijk houtsnijwerk. De Cambodjaanse paalwoningen op het platteland worden pteah genoemd; ze bestaan, al naar de rijkdom van de bezitter, uit wanden van gevlochten matten of van minder kwetsbaar materiaal, zoals hardhouten palen en planken. De daken zijn meestal bedekt met stro of palmbladeren, al worden tegenwoordig ook wel dakpannen of golfplaat gebruikt. Angkor: Zonder twijfel is Angkor in Cambodja één van 's werelds best bewaarde schatten en hoort het thuis in het rijtje van de piramides van Egypte en de Parthenon van Athene. Angkor is de plaats waar de Khmer koningen woonden van de 9de tot de 12de eeuw. Angkor was in die tijd een ver ontwikkelde beschaving, Dat is te zien aan de tempels, de bouwwerken en aan het ingewikkelde irrigatiesysteem. Tegenwoordig is Angkor Wat een uitgestrekt archeologisch hoogstandje van meer dan 400 km² met meer dan 100 tempels. De gerestaureerde tempels en de tempels die half onder de wortels van de grote bomen verborgen zijn, weerspiegelen in een waterplas. Het lijkt een fata morgana, maar het is werkelijkheid. De tempels herbergen imposante wanddecoraties die interessante verhalen uitbeelden. De sierlijke uitgehouwen apsara's, de dansende vrouwenlichamen, worden door velen bezongen als de hoogste uitingsvorm van vrouwelijkheid die ooit door de mensheid is tot stand gebracht. Net zoals de garuda's, de mensenlichamen met vogelkoppen die de ingangen bewaken, zie je deze danseressen steeds weer terugkomen bij een tocht langs de tempels. Het bijzondere is dat al deze tempels en ruïnes zijn gelegen temidden van de jungle. Ze lijken in een gewelddadig gevecht of gepassioneerde omstrengeling met dit oerwoud te zijn. De wortels omarmen de muren. Je ziet parapluvormige papajabomen, exotische insecten en vlinders. Algemeen: Besef voortdurend dat je als gast in een land verblijft waar men nu eenmaal andere omgangsvormen

kent. Dat is niet afwijkend, jij gedraagt je afwijkend. Religie Boeddhisme: Als je reist door Indo-China kom je uiteraard in contact met het boeddhisme. Overal in Cambodja zie je de in oranje pijen geklede monniken, nonnen, boeddhabeelden en sierlijke wats (tempels). Ongeveer 95 % van de bevolking is er aanhanger van het Theravada-boeddhisme een zeer oude vorm van boeddhisme, die voornamelijk in Thailand, Myanmar, Laos, Cambodja en Sri Lanka wordt aangehangen. Het boeddhisme is geen godsdienst in de strikte zin van het woord. Boeddhisten zijn aanhangers van de leer van Siddhartha Gautama, een prins die zo'n 2500 jaar geleden in Noord-India een levensleer verkondigde, die in feite bedoeld was om het verstarde hindoeïsme van die tijd te hervormen. Hij bereikte in zijn leven de verlichting en ging de geschiedenis in als de Boeddha. Zijn levensleer zegt al dat het wel of niet bestaan van een god of goden feitelijk van ondergeschikt belang is voor de boeddhisten. In navolging van het hindoeïsme beweert de Boeddha dat alles wat bestaat een eeuwige opeenvolging is van ontstaan en vergaan (reïncarnatie), waaraan in principe niets kan ontsnappen; niet de goden, niet het universum, niet de mensen. Het is hem, de Boeddha, echter wel gelukt om uit dit eeuwige rad van wedergeboorten los te komen. Zijn leer is een ontsnappingsmethode naar het nirvana, een staat van tijdloze rust en eenheid met alles. De eerste grote boeddhistische waarheid is dat alle leven lijden is. Dit lijden is het gevolg van onze begeerten. Door het opheffen van die begeerten kan men een einde maken aan het lijden. De laatste grote waarheid verwijst dan naar de manier om die verlangens op te heffen, namelijk door het bewandelen van de juiste weg. Die juiste weg bestaat uit een systeem van denken en handelen dat ervoor zorgt dat het karma, van degene die hem bewandelt, verbetert. Karma is een soort optelsom van alle goede en slechte gedachten en handelingen uit dit en vorige levens; een verantwoording voor het geleefde leven. Naarmate het karma verbetert door het bewandelen van de juiste weg, reïncarneert men in reinere vormen. Tenslotte bereikt men het stadium van boddhisattva, waarin men niets anders meer verlangt dan het geluk van alle anderen. Vervolgens lost men op in het nirvana, de staat van verlichting waarin men beseft dat alles wat bestaat illusie is en slechts een luchtspiegeling van een ondeelbare eenheid die in zichzelf rust. De meeste Cambodjaanse boeddhisten zijn er niet zozeer op uit om het nirvana te bereiken. Ze gaan ervan uit dat het nirvana is weggelegd voor sommige monniken en niet voor de gewone mensen. Door goed te doen proberen ze de cyclus van wedergeboorte zo voordelig mogelijk te beïnvloeden. Dat kan bijvoorbeeld door het geven van geschenken aan de plaatselijke wat (tempel), de verering in de wat, het voeden van bedelmonniken, het helpen van een sangha (monnikenorde) of het (tijdelijk) intreden in een klooster. Ook mediteren en het ondernemen van pelgrimstochten behoren hiertoe. Het boeddhisme neemt in het dagelijks leven een zeer belangrijke plaats in. Dit komt duidelijk naar voren tijdens de religieuze feestdagen en festivals, meestal met volle maan. Arm of rijk, iedereen helpt de bedelmonniken aan een schep rijst, gaat regelmatig naar de wat en heeft in zijn huis een altaar voor boeddha. Streng in de leer zijn de meeste Lao en Cambodjanen niet, maar in het algemeen wel devoot. Een dagelijks zichtbaar symbool is het bladgoud op de boeddha's. De flinterdunne stukjes goudfolie worden verkocht in kleine boekjes en in de tempel op een boeddha gedrukt. Vooral het hoofd (om wijsheid te krijgen), de borst (vriendelijkheid en gezondheid) en de mond (goed spraakvermogen) zijn populair. Van iedere man wordt verwacht dat hij gedurende korte tijd monnik wordt. Meestal gebeurt dat nadat hij van school komt en voordat hij aan zijn carrière gaat beginnen. Sommige monniken blijven de rest van hun leven in het klooster. Voor de plattelandsfamilies betekent dat laatste veel: een monnik in de familie betekent geluk en aanzien. Animisme: Na boeddhisme is dit de grootste godsdienst van Cambodja. Deze natuurgodsdienst dateert uit de tijd vóór de komst van het boeddhisme. Volgens animisten is alle materie 'bezield' en huizen er geesten in ieder mens, dier en voorwerp. Vele honderden geesten wonen in bossen, rivieren en heuvels. Hoewel de verering van geesten (phi) in Laos verboden is, speelt het een belangrijke rol in het leven van veel bewoners. Het tevreden stellen van geesten is een integraal onderdeel geworden van het Laotiaanse (en Thaise) boeddhisme en aanbidding van beschermgeesten vindt zelfs in tempels plaats. Tatoeages en gezegende amuletten (phra phum) met beeltenissen van Boeddha of beroemde monniken moeten geluk brengen of beschermen tegen kwade invloeden. Wie bezeten is door de duivel of een kwade geest, gaat naar een sjamaan, medicijnman of geestenbezweerder. In de tuin of op het terrein van vrijwel elk Thais huis, kantoor of openbaar gebouw staat een geesthuisje (phra phi), een miniatuurhuisje dat vaak op een zuil staat en de vorm heeft van een kleine tempel. Ze zijn bedoeld als huizen voor de geesten die op dat speciale stuk land wonen. Mensen hebben dat land in gebruik genomen, maar de geesten moeten toch

een eigen onderkomen hebben, zodat ze niet boos worden en dan onheil brengen. Om de geesten tevreden te houden, moeten er voortdurend voedseloffers en kransen bij worden gezet. Verschillende bergvolkeren zoals de Hmong, Yao, Akha en Lisu geloven niet alleen in animisme, maar doen ook aan voorouderverering. Deze gewoonte om de zielen van overleden familieleden te aanbidden, hebben ze vanuit China meegenomen naar Laos en Thailand. Naast de boeddhisten en animisten zijn er in Cambodja aanhangers van de islam en het christendom, hindoes, taoïsten en confucianisten. Taal Cambodja: Het Khmer is de nationale taal van Cambodja en wordt door 90% van de bevolking gesproken. Andere talen die in Cambodja voorkomen, zijn de gesproken talen van de minderheden. Zo is er een redelijk grote groep Vietnamees- en Chineessprekende mensen. Uit de tijd dat Cambodja onder het protectoraat van Frankrijk viel, is het Frans overgebleven. Al zijn er maar weinig Cambodjanen die de taal nog machtig zijn. Met Engels zul je je vandaag de dag beter redden. Mensen die werken in de toeristische sector van Cambodja gebruiken Engels als voertaal. Het analfabetisme bedraagt 65%. Festivals *April: Net als in een groot deel van de andere Aziatische landen kent Cambodja offerfeesten. Zo wordt in april het driedaagse feest Bonn Chaul Chnam (nieuwjaarfestival) gevierd. Met dit feest komt er een einde aan het oogstseizoen. Om de goden te danken en alvast tevreden te stellen voor volgend jaar, brengt de bevolking offers. Dit gebeurt zowel op de huisaltaren als in de tempels. Leuk om te zien zijn de traditionele spelletjes die gespeeld worden na het brengen van de offers. *September: Een tweede offerfeest staat in teken van de overledenen. Het vijftiendaagse Bonn Dak Ben feest in september wordt op de laatste dag afgesloten met de nacht van Bonn Phchum Ben. Als er om twaalf uur die nacht, tijdens volle maan, geen offers zijn gebracht door de familie van een overledene, dan gelooft men in de dodenvloek. Deze vloek zou de geest van het overleden familielid ertoe aanzetten om de familie een jaar lang lastig te vallen. *November: De belangrijkste feestdag in Cambodja is de onafhankelijkheidsdag. Deze nationale feestdag vindt plaats op 9 november. Op deze datum in 1953 werd Cambodja officieel onafhankelijk van Frankrijk. Ieder jaar wordt dit feit gevierd met een groots opgezette galaparade voor het koninklijk paleis in Phnom Penh. Onder het toeziend oog van de koning marcheren vele fanfares en strijdkrachten voor het paleis langs.

Eten en drinken Eten is voor iedereen belangrijk, maar in Zuidoost-Azië is het vaak verheven tot een levensstijl. In het sociale leven is eten van groot belang. Veel mensen eten niet op vaste tijden: er wordt gegeten wanneer men trek heeft. Daarom kan, zeker in de steden, op ieder tijdstip gegeten worden. Er zijn speciale voedselmarkten, nachtmarkten, noodle-stalletjes langs de weg, en overal mensen die kleine snacks of fruit verkopen. Eten van de straat is zo goedkoop en lekker dat veel mensen maar zelden koken. Op het platteland is dit natuurlijk anders. Let bij het eten op straat op de regel: 'veel klanten = veel verse aanvoer'. Toch moet de gemiddelde westerse maag even wennen aan de andere ingrediënten waarmee het eten bereid wordt, en de andersoortige bacteriën waar de spijsvertering mee te maken krijgt. Begin dus rustig, niet te heet, niet te gekruid. De bevolking houdt zelf over het algemeen van heet, gekruid eten. Toch zijn niet alle gerechten heet. Er zijn gradaties, en sauzen worden gebruikt om desgewenst extra vuur toe te voegen. Eten: In Cambodja is het hoofdbestanddeel van elke maaltijd rijst. De bijgerechten bestaan uit groente, vis of vlees, maar meestal alleen uit prahoc (vissaus), een onmisbaar bestanddeel in de Cambodjaanse keuken. Vis en schaaldieren worden op talloze manieren verwerkt: in vissoep, kreeftenpasta (kepi), gedroogd, gekookt of gebraden. Een boerenfamilie nuttigt de maaltijd gehurkt op een mat. Men gebruikt een palmblad als bord en eet met de vingers van de rechterhand. Het voedsel wordt minder fijn gesneden dan in de Chinese keuken. Er wordt ruimschoots gebruik gemaakt van scherpe kruiden, chilipepers, gember en peper, waardoor het voedsel in dit warme klimaat langer houdbaar blijft. Over het algemeen lijkt de Cambodjaanse keuken meer op de Indiase dan op de Chinese keuken. Fruit: Fruit is overal (afhankelijk van het seizoen) te koop, er is een ruime keuze: banaan, mango, papaja, ananas, abrikoos, appel, lychee, custardappel en kokosnoot zijn enige voorbeelden. Ongewone vruchten zijn de heerlijke roze drakenvrucht, de purperen mangosteen (ronde vrucht met sappig zoetzuur smakend wit vruchtvlees), de stinkende (maar lekker smakende) doerian, de jackfruit, de ramboetan (rood 'behaarde' vrucht met een grote pit en sappig vruchtvlees), de waterappel en de pomelo. Drinkwater: Het water uit de kraan is niet geschikt voor consumptie. Koop flessen gezuiverd drinkwater of mineraalwater. Let er wel op dat de flessen hun oorspronkelijke sluiting hebben. IJsklontjes in je cola zijn ook taboe, die worden immers gemaakt van leidingwater. In andere gevallen worden ze weliswaar van gefilterd water gemaakt, maar op onhygiënische manier getransporteerd. Dranken in Cambodja: Thee en koffie (vaak Nescafé) is vrijwel overal verkrijgbaar. Vaak worden ze ook opgediend met ijs, als ijsthee of ijskoffie. Frisdrankjes zijn tevens alom te koop. In verband met het statiegeld op de flesjes, wordt de flesinhoud vaak op straat even overgegoten in een plastic zakje, met daarin een rietje gestoken. Ook worden er heerlijke vruchtensappen te koop aangeboden met daarin de verschillende lokale fruitsoorten. Bier is duur en smaakt vaak nogal bitter. Als sterke drank kun je de goedkope Thaise Mekong-whisky kopen, maar ook westerse merken. Wijn is alleen verkrijgbaar in de dure restaurants en luxe winkels. Fooien Fooien zijn in Azië erg in tel, maar nog geen algemeen gebruik in Cambodja. Voor obers, koffersjouwers, kamermeisjes, touringcarchauffeurs, taxichauffeurs en reisbegeleid(st)ers zijn fooien een mooie aanvulling op hun karige loon. Overigens heeft de fooi in een hotel of restaurant waar je vaker komt ook een andere functie. Het personeel wordt er vaak aanzienlijk attenter door. In eenvoudige restaurants of eetkraampjes langs de weg verwacht men meestal geen fooi. Het is tevens beleefd een kleine donatie achter te laten na het bezoek aan een pagode. De reisbegeleider verwacht aan het einde ook een fooi, als hij/zij het werk goed heeft gedaan. Onze richtlijn is € 1 per reiziger per dag.

Weer en klimaat Klimaat: Cambodja heeft een tropisch moessonklimaat met twee regentijden. In de zomer, van juni tot oktober, heerst de zuidwestmoesson en is de luchtvochtigheid hoog. Vooral 's middags kunnen er zware stortregens vallen. De natste maanden in Cambodja zijn augustus en september. De wintermoesson brengt slechts af en toe een bui. Beste reistijd: Cambodja heeft geen vier seizoenen zoals we die in Europa kennen. Het klimaat van deze landen wordt vooral bepaald door droge en natte tijden. Grofweg valt in de streken waar we doorheen reizen de regentijd van mei tot oktober en de droge tijd van november tot en met april. In het algemeen moet je er dan ook rekening mee houden dat er het hele jaar door buien kunnen vallen. Het is echter ook het hele jaar warm en vaak zeer zonnig. De beste tijd om op deze reis te gaan is tussen eind oktober en maart, tijdens deze maanden regent het het minst en is de temperatuur niet te heet. Klimaattabel: De vier cijfers die telkens worden genoemd zijn van links naar rechts: de gemiddelde maximumtemperatuur in graden Celsius, de gemiddelde minimumtemperatuur in graden Celsius, de neerslag per maand afgerond in millimeters en het aantal zonuren per dag.

Literatuur De beste manier om je op je reis voor te bereiden is praten met mensen die het land kennen. Daarnaast kun je reisverhalen lezen en een goede reisgids en kaart aanschaffen en bestuderen. Reisgidsen, boeken met reisverhalen en kaarten kun je online bestellen via www.shoestring.nl bij de gespecialiseerde Geografische Boekhandel Pied à Terre in Amsterdam. Zij beschikken over een uitgebreid assortiment. Bestel je boeken via de website van Shoestring en kijk ook eens op www.piedaterre.nl. Bevolking Cambodja heeft ca. 13 miljoen inwoners. In 1970 waren dit er maar 6-7 miljoen. Vanwege oorlogen en burgeroorlogen, maar vooral vanwege het schrikbewind van de Rode Khmer (1975 tot 1979) zijn één tot drie miljoen mensen om het leven gekomen. De etnische minderheden de Cham en de Malai werden vanwege hun islamitische geloof op gruwelijke wijze door de Rode Khmer vervolgd (naar men zegt, werd meer dan de helft van de Cham- minderheid vermoord), net als veel Chinezen en Vietnamezen. Ook op dit moment zijn het de Vietnamezen die worden lastig gevallen. Cambodja heeft momenteel een zeer hoge bevolkingsgroei. De hoofdstad Phnom Penh is de grootste stad met een populatie van ongeveer 1 miljoen zielen. De belangrijkste bevolkingsgroep van het land zijn de Khmer (90% van de bevolking). Dit betekent dat Cambodja een voor deze regio bijzonder homogene bevolking heeft. 3% van de bevolking bestaat uit Chinezen en 4% uit Vietnamezen. De Khmer beschouwen zichzelf als afstammelingen van de legendarische Brahmaan Kambu, naar wie Cambodja is genoemd. De Rode Khmer gaf het land de naam Kampuchea, maar sinds 1989 heet het weer Cambodja. Tussen de Khmer en hun buurvolken, de Vietnamezen, Loatianen en Thai, bestaan opmerkelijke verschillen in uiterlijk en mentaliteit. De Khmer zijn gemiddeld ongeveer 165 cm groot en hebben een sierlijk en krachtig postuur. Naast hun ronde gezichten zie je ook brede gezichten met een hoekige kin, die doen denken aan de gelaatstrekken op de reliëfs van Angkor. De Khmer kennen een systeem van wederzijdse hulp en werken samen tijdens de verbouw en oogst van de rijst. Daarbuiten zijn ze tamelijk individualistisch en neigen naar passiviteit en lijdzaamheid. Winstbejag, ondernemingszin en handel liggen hen niet. Hun denken wordt sterk beïnvloed door animistische ideeën en het boeddhisme, dat meer op het toekomstige dan op het huidige leven is gericht. Succesvolle zakenlieden in Cambodja zijn veelal Chinezen of ze stammen af van de Chinezen.

Landschap Cambodja is met 181.035 km² een van de kleinste landen van Zuidoost-Azië en is nagenoeg cirkelvormig. In het noorden grenst Cambodja aan Thailand en Laos, in het westen aan Thailand en in het oosten aan Vietnam. De Golf van Thailand ligt ten zuiden van Cambodja. Cambodja is voor 70% bedekt met bossen en oerwoud. 5% van het land bestaat uit rivieren en meren. De rivier de Mekong en het Tonle Sap Meer vormen de belangrijkste natuurlijke kenmerken. Tot de stad Kratie in het noordoosten van het land is de Mekong het hele jaar door bevaarbaar. De meest belangrijke regio is de centrale vlakte, die door de Mekong erg vruchtbaar is. Duizenden jaren geleden is deze laagvlakte een enorme baai in de Grote Oceaan geweest. De Cardamonketen vormde in die tijd de zuidwestkust van het vasteland. De Mekong heeft deze baai geleidelijk met sediment opgevuld, waardoor een vruchtbare vlakte ontstond, waar grote rivieren en hun zijrivieren doorheen stroomden. Nog steeds breidt de Mekongdelta zich door aanslibbing steeds verder in zee uit. Achtergrondinformatie In samenwerking met onze lokale agenten steunt Shoestring een aantal projecten met een financiële bijdrage. Aangezien onze leveranciers een grote rol spelen in het onderhouden en ondersteunen van deze projecten weten we dat deze bijdragen goed terecht komen! Shoestring verdeelt € 12.500 over een aantal projecten, waaronder de: Apsara Art Association (Cambodja) De Apsara Art Association in Phnom Penh heeft tot doel traditionele Cambodjaanse kunst en cultuur te behouden. Dit doen ze door kansarme kinderen Cambodjaanse dans en muziek te leren. De Apsara Art Association verzorgt ook scholing, huisvesting, voeding en andere dagelijkse benodigdheden aan wezen en arme kinderen. Doordeweeks kun je zien hoe de kinderen aan het oefenen zijn, op zaterdag is er een uitvoering. Shoestring betaalt het jaarsalaris van een van de docenten van deze school. Klik hier voor meer informatie. Voor meer informatie over de andere projecten, klik hier

PRACTISCHE INFO Aankomst informatie Doe de eerste dag op je reis rustig aan. Neem de tijd om te acclimatiseren. De overgang van klimaat, de cultuur en het tijdsverschil kan ingrijpend zijn. Laat het land rustig op je inwerken, onderneem de eerste dag niet te veel en ... veel plezier in deze mooie Aziatische landen. Tijdsverschil In Cambodja is het tijdens onze wintertijd zes uur later dan in Nederland en België. In de zomertijd vijf uur.

Geld De Cambodjaanse munteenheid is de riel (KHR). Er zijn geen munten in omloop. Het geld begint bij biljetten van 100 riel, gevolgd door 200, 500, 1000, 2000, 5000, 10.000, 20.000, 50.000 en 100.000. Hoewel je in Phnom Penh en Siem Reap hier en daar kunt betalen met een creditcard, is het handiger om (onbeschadigde) biljetten van 1, 5 en 10 dollar bij je te hebben. Cambodja is de afgelopen jaren een dollar-economie geworden. De Cambodjanen ronden voor toeristen alle bedragen af op hele dollars. Let er dus op dat je voor kleine dingen in riel betaalt. Als je niet oppast betaal je namelijk voor alles in dollars (hoewel het wisselgeld soms in riel wordt teruggegeven). Travellercheques (in Amerikaanse dollars) worden door de meeste banken geaccepteerd. Met creditcards kun je alleen in de betere hotels en restaurants terecht. Er zijn maar weinig banken die contant geld uitbetalen op je creditcard. In Phnom Penh en Siem Reap kun je Amerikaanse dollars pinnen. Banken zijn van maandag tot en met vrijdag geopend, in Cambodja van 7.00 tot 14.30 uur. Soms wordt er een middagpauze ingelast (van 12.00 tot 14.00 uur). Een enkele bank in Phnom Penh is open op zaterdagmorgen tot 12.00 uur. Kijk voor de actuele wisselkoersen op: www.oanda.com. Zakgeld: Het door ons geadviseerde zakgeld is een minimum bedrag voor je maaltijden, drankjes, optionele excursies, entreegelden, ter plaatse te betalen luchthavenbelastingen en fooien. Het bedrag dat je uiteindelijk uitgeeft hangt natuurlijk sterk af van je eigen uitgavenpatroon, souvenirs zijn mede daarom niet inbegrepen. Bagage en kledij Cambodja is een tropisch land. Neem daarom dunne, katoenen kleding mee. Voor 's avonds is een hooggesloten T-shirt met lange mouwen of een dunne katoenen coltrui handig als bescherming tegen de muggen. Neem liever te weinig mee dan teveel. Wat je mist kun je vaak voor een luttel bedrag aanschaffen. Een paraplu is wel handig, zowel tegen de regen als tegen te felle zon. Een wollen trui of vest is (vooral 's winters) onmisbaar, zeker in de bergen. Regenkleding komt van pas tijdens de natte moesson. Een paar goede, ingelopen wandelschoenen met goed profiel en een paar slippers is alles wat je voeten vereisen. Bedenk dat je de boeddhistische heiligdommen van de landen op blote voeten dient binnen te treden. Slippers zijn dan een uitkomst. Verder zijn belangrijk: lakenzak, handdoek, zonnebril, zonnebrandmiddelen, toiletartikelen, een reisapotheek, een hoofddeksel/doek, foto- of filmapparatuur en voldoende film, reservebatterijen, zaklantaarn, zakmes (niet tijdens de vlucht in je handbagage stoppen), aansteker, eventueel een kleine voorraad houdbare snacks en snoep, wekker, schrijfwaren, boeken, paspoort, voldoende geld, kopieën van paspoort, visa en reisverzekering, een lijstje met de nummers van je cheques en de aankoopbon, een pasje van je reisverzekering met daarop het alarmnummer, je agenda met belangrijke adressen, een goede reisgids, de boekingspapieren van deze reis. Verder eventueel: muskietennet en touw om het mee op te hangen, leeslampje, verrekijker, landkaart, spelletjes. Voor de lokale mensen met wie je onderweg een aardig contact krijgt, zijn kleine dingen van thuis leuk, zoals ansichtkaarten of pennen. Visitekaartjes zijn ook erg in trek, met name in Vietnam. Dit alles verpak je in een weekendtas of rugzak, niet in een koffer, omdat die lastig te vervoeren is. Bij de busjes moet de bagage op het dak, en aangezien de wegen in het land erg slecht of onverhard zijn, kan dit gevaar opleveren met een bus die door rechtopstaande koffers topzwaar is. Daarnaast is een kleine rugzak of schoudertas handig voor de dagelijkse handbagage. Voor het opbergen van waardepapieren kan je het beste een dunne katoenen geldgordel kopen, die je onder je kleding kunt dragen. Zorg dat je een verschoning in de handbagage hebt gedurende de vlucht en 48 uur zonder je grote bagage kunt in geval dat de bagage te laat aankomt. Bijvoorbeeld: zorg dat je de pil, eigen medicijnen, of malariapillen en je tandenborstel in je handbagage hebt zitten. Zorg dat je bagage niet te zwaar is. Hij moet vaak op het dak van de bus en de groep wordt er niet vrolijker van als er telkens één niet te tillen tas/rugzak omhoog moet! Erg belangrijk zijn twee pasfoto¶s voor het visum voor Cambodja. Handbagage Vanaf 6 november 2006 gelden voor alle vliegtuigpassagiers binnen de Europese Unie (EU) nieuwe regels voor wat mee mag in de handbagage. Vloeistoffen, gels en spuitbussen in de handbagage mogen alleen in kleine hoeveelheden (max. 100 ml per stuk) én op de juiste manier verpakt worden meegenomen. Dit geldt voor alle passagiers die vertrekken van, of overstappen op, een vliegveld binnen de Europese Unie. De nieuwe regels gelden voor vloeistoffen zoals water en andere drankjes voor consumptie. Ook geldt het voor gels, pasta's, lotions en de inhoud van spuitbussen. Toiletartikelen zoals tandpasta, scheerschuim, haargel, lipgloss en crèmes vallen hier dus ook onder.

Dit zijn de regels voor vloeistoffen in je handbagage: 1. je kunt alleen nog vloeistoffen en gels meenemen in verpakkingen van niet meer dan 100 milliliter. 2. deze verpakkingen mogen alleen worden meegenomen in een doorzichtige plastic zak. 3. per persoon mag één doorzichtige plastic zak worden meegenomen. 4. de doorzichtige plastic zak mag niet groter zijn dan 1 liter. 5. de doorzichtige plastic zak moet hersluitbaar zijn. Je kunt een geschikte doorzichtige plastic zak van thuis meenemen. Tijdens de introductieperiode ontvang je de doorzichtige plastic zak gratis op alle Nederlandse luchthavens. Er zijn twee uitzonderingen: 1. babyvoeding, die je tijdens de vlucht nodig hebt 2. medicijnen, die je tijdens de vlucht nodig hebt Aankopen op de luchthavens en aan boord Na de ticket- en/of paspoortcontrole kun je op de Europese luchthavens en in het vliegtuig van een Europese luchtvaartmaatschappij nog steeds je (taxfree) aankopen doen. Vloeistoffen en gels die je ná de ticket- en/of paspoortcontrole of in het vliegtuig hebt gekocht, worden door de winkel of aan boord (wanneer nodig) voor je verpakt en verzegeld. Het zegel is één dag geldig. Als je op een volgend vliegveld moet overstappen mag je het zegel niet verbreken tot je op je eindbestemming bent aangekomen. Apart aanbieden van je handbagage Bij de handbagagecontrole moet je alle vloeistoffen apart aanbieden. Voor de doorzichtige plastic zak geldt dat de verpakkingen er gemakkelijk in moeten passen en de zak gesloten is. Ook jassen, colberts en grote elektrische apparaten, zoals laptops, moet je apart aanbieden bij de handbagagecontrole. Bever Zwerfsport: De winkels van Bever Zwerfsport hebben een ruim assortiment aan allerlei reisartikelen. Naast kleding en reisbenodigdheden vind je er ook reisboeken. Leuk om hier met behulp van bekwaam adviserend personeel al vast je vakantie een beetje voor te bereiden. In de meeste grotere plaatsen in Nederland is wel een filiaal te vinden. Openingstijden In Cambodja zijn kantoren officieel open tussen circa 7.30 en 17.30 uur (tijdens de lunchpauze zijn ze gesloten). Toch zul je 's ochtends vroeg of na 16.00 uur niet veel mensen meer in de kantoren treffen. Winkels zijn dagelijks geopend van 9.00 tot 21.00 uur. In kleinere winkels en op de avondmarkten kun je zelfs nog later terecht. De meeste musea zijn open van woensdag t/m zondag tussen 9.00 en 12.00 uur en van 13.00 tot 16.00 uur. Maandag zijn nagenoeg alle musea gesloten. De meeste van bovengenoemde openingstijden zijn niet algemeen en wisselen van geval tot geval. Vooral op feestdagen is veel gesloten. Communicatie * Post: post vanuit Cambodja naar Europa sturen kan een tijdje duren. Laat postzegels op je brieven altijd meteen afstempelen. * E-mail: In Cambodja kun je e-mailen in Phnom Penh en Siem Reap. Veel hotels hebben internetmogelijkheden. * Telefoon: bij internationaal telefoneren moet je rekening houden met het tijdsverschil. Bellen vanuit Cambodja is zeer duur en de lijnen zijn vaak slecht. Bellen vanuit een hotel is over het algemeen duurder dan bellen vanuit een telefoonkantoor, postkantoor of een blauwe telefooncel (Thailand). Het internationale toegangsnummer van Nederland is 0031, van België 0032 (let op: vanuit Thailand moet er een extra 1 bij, dus dan is het 00131 of 00132!), gevolgd door het netnummer zonder 0 en dan het abonneenummer. Veel telefoonzaken bieden ook een fax- en internetservice. In een aantal plaatsen zul je bereik hebben met je mobiele telefoon. Dit is echter afhankelijk van het toestel en je provider. Neem voor meer informatie over kosten en bereikbaarheid contact op met je provider. Vanuit Cambodja is het internationale toegangsnummer van Nederland 0031, van België 0032, gevolgd door het netnummer zonder 0 en dan het abonneenummer. Als je vanuit Nederland naar Cambodja wilt bellen: eerst het landennummer 00855 intoetsen, dan het netnummer, dan het abonneenummer.

Elektriciteit Cambodja heeft 220 volt, 50 hertz wisselstroom. (Hier en daar komt ook nog 110 volt voor. Sluit je apparatuur pas aan als je zeker weet wat het voltage is.) Tenminste als de stroom niet uitvalt, want stroomstoringen komen regelmatig voor. De elektrische spanning kent in enkele plaatsen grote schommelingen, en dat is niet altijd goed voor je eventuele elektronische apparatuur. Het is geen overbodige luxe een goede zaklantaarn bij je te steken, ook wanneer je 's avonds uit wandelen gaat. Het grote aantal gaten, bulten en greppels in en langs de wegen kan voor lelijke verrassingen zorgen als plotseling het straatlicht wegvalt. Veiligheid Diefstal komt voor. Let daarom, net als in Nederland, op je waardevolle spullen. Geld en belangrijke papieren kun je beter niet in je handtas meenemen, maar op het lichaam dragen, bijvoorbeeld in zakjes aan de binnenkant van je kleding, of in een dunne geldgordel. Cambodja is een land dat eigenlijk nog ontdekt moet worden als vakantiebestemming. De burgeroorlog zorgde ervoor dat het lange tijd zeer moeilijk was om veilig in Cambodja te verblijven. Hierdoor werd het land geïsoleerd van de rest van de wereld. Na dertig jaar burgeroorlog leeft de Cambodjaanse bevolking sinds 1999 weer in vrede. De strijd tussen de Rode Khmer en de regering heeft echter zijn sporen achtergelaten. Zo liggen er in bepaalde gebieden nog landmijnen. Maak nooit een toiletstop tussen bosjes aan de wegkant! Toch is het relatief veilig om Cambodja te bezoeken. De inwoners, die zich na de vrede zijn gaan richten op het toerisme, zijn zeer blij met buitenlandse bezoekers. Je zult dan ook over het algemeen gastvrij en vriendelijk ontvangen worden. Cambodja zal beslist geen land zijn waar je je onveilig voelt. Gezondheid Wie in Zuidoost-Azië met enige aandacht voor hygiëne en huidverzorging vakantie viert, zal meestal geen gezondheidsproblemen tegen het lijf lopen. Hieronder volgt een aantal zaken waarop gelet moet worden. Eten en drinken: Leidingwater is niet geschikt voor consumptie. Het water dat in (thermos)kannen op de kamer wordt gezet is gekookt en drinkbaar. Zorg wel dat het regelmatig wordt ververst. Mineraalwater is meestal wel te koop maar duur. Sodawater is een goed alternatief. Als je een drankje bestelt vraag dan of ze er geen ijsblokjes indoen, omdat die meestal van ongekookt leidingwater worden gemaakt en ziektekiemen kunnen bevatten. Overigens zullen in de meeste hotels waar veel westerse toeristen verblijven, de ijsblokjes van gekookt water zijn gemaakt; informeer ernaar. In kleine eettentjes kun je beter geen van tevoren geschilde vruchten of salades eten. Eet bij voorkeur in drukke restaurants. De mensen eten er niet voor niets en de omloopsnelheid van het bereide eten is hoog. Eet geen consumptie-ijs, behalve in dure restaurants. Was je handen goed voor je gaat eten. Zonnebrand: Zonnebaden is vaak een belangrijke oorzaak van problemen. De tropische zon is fel. Verbranding en zonnesteken zijn makkelijker op te lopen dan je denkt. Mijd daarom de zon op de heetste uren van de dag, draag een hoofddeksel of paraplu als je wandelt en gebruik een goede zonnebrandcrème als je aan het zonnen bent. Die kan het beste van huis meegenomen worden, waar de keuze aanmerkelijk uitgebreider en goedkoper is. Als je in zee bent, merk je weinig van eventuele verbranding. Houd een beetje in de gaten hoe lang je in het water bent. Drink veel, door het zonnen verlies je grote hoeveelheden vocht. Nog een opmerking over de huidverzorging. Maak er een gewoonte van om elk wondje, hoe klein ook te behandelen met iets als jodium. Infecties zijn in de tropen snel opgelopen en vaak hardnekkig. Diarree: Het meest voorkomende gezondheidsprobleem naast verbranding is diarree. Vakantiegangers worden er in de tropen vaak door getroffen als ze er net een paar dagen zijn. In de meeste gevallen gaat het om een volstrekt onschuldig verschijnsel dat wordt veroorzaakt door verandering in voedingsgewoonten, de hitte of door onschuldige bacteriën, waar je lichaam snel afweer tegen opbouwt. Het belangrijkste risico is de kans op uitdroging. Uitdroging betekent dat het lichaam meer vocht en zouten en glucose verliest dan het binnen krijgt. Een gevoel van lusteloosheid en slapte is het gevolg. Dit is te voorkomen door water met een O.R.S.-oplossing te drinken. Deze zakjes, die in Nederland en België bij de apotheek te krijgen zijn, bevatten alle mineralen en suikers die het lichaam verliest bij diarree. In plaats van deze oplossing kunnen ook frisdranken zonder koolzuur en stevig gezouten bouillon gedronken worden. Als de diarree gepaard gaat met flinke koorts, bloed in de ontlasting of hevige braakneigingen, dan is het verstandig een arts te raadplegen. Als de diarree meer dan enkele dagen aanhoudt zonder bovengenoemde bijverschijnselen, of als je moet reizen dan kun je een paar

maal het medicijn Imodium innemen. Dit is een opiumachtig preparaat dat de darmen gedurende een aantal uren volledig stillegt. Insectenbeten: Muggen zijn niet helemaal te ontlopen in Azië, maar een aantal maatregelen kan de overlast toch flink terugdringen. In veel hotels worden op aanvraag muskietennetten verstrekt, of elektrische muggenverdrijvers op je kamer geplaatst. Effectief is ook de zogenaamde 'mosquito-coil', een groene spiraalvormige wierook die de muggen ongeveer acht uur op een afstand houdt. Als je erom vraagt wordt zo'n 'coil' onder je tafel in een restaurant gezet. Tenslotte helpt het 's avonds dragen van een lange broek en een goed afsluitend T-shirt met lange mouwen en col. Daarnaast kun je je ook insmeren met DEET, een insectenwerend goedje. Citronella of andere insectafweermiddelen hebben effect, maar verwacht er geen wonderen van. Reisapotheek: Een kleine reisapotheek voor de tropen zou kunnen zijn: pleisters, verband, watten, schaartje, thermometer, jodium, pijnstillers, malariatabletten, O.R.S.-zakjes, Imodium, zonnebrandmiddel, oordopjes, pincet, een insectenwerend middel en een jeukverzachtende stift of zalf. Als je regelmatig essentiële geneesmiddelen moet gebruiken, neem dan een exacte omschrijving hiervan mee in het Engels (niet de merknaam, maar samenstelling en dosering zijn van belang). Neem een dubbele hoeveelheid mee voor de reisperiode en berg dit gescheiden op, zodat je een reservevoorraad hebt. Vaccinaties: Hieronder staat wat de GGD adviseerde bij het schrijven van dit informatiepakket. Deze informatie kan veranderen. Bovendien is de vraag wat je nodig hebt afhankelijk van eerdere vaccinaties, eventuele gevoeligheid voor bepaalde middelen, zwangerschap, leeftijd etc. Neem voor advies daarom ALTIJD contact op met je huisarts of de GGD. Voor laatste algemene informatie kun je ook de vaccinatielijn bellen: 0900-9584. Wij geven telefonisch geen verdere informatie. De aanbevolen vaccinaties zijn: DTP, tyfus en geelzucht. Verder word je geadviseerd om malariapillen te slikken, behalve voor Thailand, Vietnam (de jungles en grensgebieden in deze landen uitgezonderd). Informeer bij je ziektekostenverzekeraar of je de vaccinaties en malariapillen vergoed krijgt. Vaccineren bij je thuis!: Bij veel reizen die we aanbieden zijn inentingen tegen de belangrijkste ziekten noodzakelijk. Niet het meest leuke deel van je reisvoorbereiding maar wel onvermijdelijk. Shoestring heeft in samenwerking met Thuisvaccinatie.nl een oplossing gevonden voor deze vaak tijdrovende klus. In plaats van dat jij naar de GGD of huisarts moet gaan, komt een huisarts bij je thuis op het moment dat het jou schikt om de benodigde inentingen te zetten. Thuisvaccinatie.nl is een landelijk werkend vaccinatiecentrum. Als je minstens 4 weken voor vertrek online contact met hen opneemt, garanderen we dat je gebruik kunt maken van deze unieke service. Een handig alternatief voor de GGD! Meer informatie vind je op onze website onder het kopje 'Gezond op reis'. Nog enkele adviezen voor een prettige verblijf: Gun je lichaam en geest de tijd om zich rustig aan te passen aan de nieuwe tijdzone en locatie. Vermijd spanningen, plan niet meteen van alles. Doe het de eerste dag in ieder geval kalm aan. Vroeg opstaan is een goede gewoonte; in warme landen is de ochtendtemperatuur vaak het plezierigst. Daarbij zijn de mensen in de landen die je bezoekt het zelf ook gewend om vroeg op te staan. Als je je aanpast aan hun ritme, zie je het meest van het land. Als je goed uitgerust bent, kun je alle nieuwe indrukken etc. het beste verwerken en heb je genoeg energie om veel te doen. Fotografie Zuidoost-Azië is bijzonder fotogeniek: prachtige landschappen, een kleurrijke bergbevolking, historische plaatsen en het leven op het water. Je kunt er bijna alles fotograferen, behoudens in sommige tempels. Over het algemeen staat dit aangegeven op een bordje. Je mag geen militaire objecten (bruggen, havens, vliegvelden of ambtelijke gebouwen) of gebieden fotograferen. Het fotograferen van politie (bureaus) kan hier ook problemen geven. De lokale bevolking gaat over het algemeen graag op de foto, maar vraag van tevoren altijd even toestemming. Niet iedereen wil graag op de foto. Met name in bergdorpen heeft men er een hekel aan. Ook monniken van veel bezochte tempels zijn inmiddels wat foto-moe geworden. Respecteer het als men bezwaar maakt. Op plekken waar veel toeristen komen moet je betalen voor het gebruiken van een foto- of videocamera.

Omschrijving Op deze pagina vind je uitgebreide informatie over Cambodja. Het land kan met recht een delicatesse voor de ware reisliefhebber worden genoemd. Tijdens onze groepsreizen naar Cambodja maak je kennis met het land, de geschiedenis en cultuur van de Khmerbevolking. Siem Reap is de 'toegangspoort' tot het - in de jungle van Cambodja verborgen - beroemde Khmer heiligdom Angkor, dat uiteraard op de Werelderfgoedlijst van UNESCO prijkt. De sfeer is er bijna magisch. Heel anders zijn de µKilling Fields¶ een stille getuige van het gruwelijke bewind van Pol Pot. Zonsondergang in Phnom Penh is het mooist vanaf een terrasje aan het Boeng Kak-meer. Wie het nachtleven induikt, merkt dat een stad als deze nooit slaapt. Graag helpen wij je met het regelen van jouw Cambodja groepsreis. In het linker menu vind je alle informatie over het land Cambodja. Bekijk ook onze rondreizen naar Cambodja en selecteer je favoriete Cambodja reis. Informatie thuisblijvers Zorg ervoor dat achterblijvers weten in welk land je bent en hoe lang je wegblijft en spreek eventueel af wanneer je contact opneemt. Houd er rekening mee dat telefoneren vanuit deze landen een probleem kán zijn. Geef je vluchttijden en vluchtnummers door aan degenen die je ophalen van de luchthaven. Shoestring verstrekt aan derden geen vlucht- of reisinformatie, hotelnamen en telefoonnummers. Eventuele vertragingen kunnen via het informatienummer van Schiphol (0900-0141) of via Teletekst worden opgevraagd. Contactpersonen: Indien zich noodgevallen tijdens de reis voordoen is het belangrijk dat wij een contactpersoon in Nederland of in België kunnen bereiken. Op het boekingsformulier heb je iemand opgegeven. Het kan gebeuren dat die persoon juist op vakantie is tijdens je reis. Geef in dit geval een tweede persoon op zodat we zeker iemand kunnen bereiken.

Algemene info Reisbegeleiding Onze reizen worden begeleid door goed opgeleide lokale Engelstalige, reisbegeleiders (in een enkel geval door Nederlandstalige reisbegeleiding). We merken dat onze reizigers dit enorm waarderen, vooral omdat deze reisbegeleiders in tegenstelling tot veel van hun Nederlandse collega¶s meer en gedetailleerde kennis hebben van hun land. Hij/zij kent het gebied goed, kan achtergrondinformatie geven en zorgt dat de reis goed verloopt. Hij/zij weet hoe te handelen als er eens iets mis gaat, maar is géén wandelende encyclopedie. Daarvoor zouden we willen verwijzen naar een goed reishandboek. Je reisbegeleider verwacht aan het einde een fooi, als zij/hij het werk goed heeft gedaan. Shoestring betaalt de reisbegeleiders een loon dat op gelijke hoogte ligt met dat van de meeste avontuurlijke reisorganisaties. Onze richtlijn voor de fooi is € 1,- per reiziger per dag.

Bewust op reis Op reis wil je zo veel mogelijk avonturen beleven. Nieuwe culturen ontdekken, genieten van de natuur en mensen ontmoeten. Om dit ook in de toekomst nog te kunnen, is het belangrijk nú bewust met de wereld om te gaan. Bij Shoestring doen we er alles aan om de negatieve effecten van toerisme te beperken. Dit maakt jouw reis niet minder, maar juist extra bijzonder! Wil je zien wat we doen? Neem dan eens een kijkje op: Feelingresponsible.org.

Wat verder nog belangrijk is... We raden je aan om goed voorbereid op reis te gaan, lees daarom voldoende over je reisbestemming en vraag goed na welke vaccinaties en andere medicatie je nodig hebt. Hieronder volgen nog een paar belangrijke zaken. Voorafgaand aan de reis Als je na het boeken van je reis nog niet hebt gehoord of de reis definitief doorgaat, kun je er zonder tegenbericht van uitgaan dat dit wel het geval is. Als de reis onverhoopt niet door zou gaan, laten wij dat uiterlijk drie weken voor vertrek aan je weten. Het komt slechts een enkele keer voor dat een reis niet doorgaat, dus bereid je rustig voor. Overigens , zelfs als het minimum aantal deelnemers niet bereikt is, kan Shoestring er voor kiezen om de reis toch door te laten gaan. Prijsgarantie Shoestring biedt een unieke prijsgarantie. Maar wat houdt een gegarandeerde prijs eigenlijk in? Het betekent niets anders dan dat je de reissom betaalt, die op het moment van boeken op de site wordt weergegeven. Wij garanderen de op dat moment geldende prijs. Eventuele prijsverhogingen die later worden doorgevoerd worden dus niet aan je doorbelast! Verkoopprijzen veranderen omdat luchtvaartmaatschappijen hun tarieven verhogen of onverwacht een brandstoftoeslag doorvoeren. Maar ook de prijzen van lokale hotels en/of bussen kunnen stijgen, of de wisselkoers van een lokale valuta kan sterk veranderen. Heb je eenmaal een bevestiging van je boeking ontvangen dan garandeert Shoestring de prijs die op het moment van boeken van toepassing was. Zo kom je niet voor verrassingen te staan. Deze prijsgarantie is niet van toepassing op de bijkomende kosten zoals de kosten voor een visum of voor de bijdrage van het Calamiteitenfonds. Deze kosten worden door derden bepaald zonder dat wij dit kunnen beïnvloeden. Persoonsgegevens Zorg dat je bij boeking je persoons-en paspoortgegevens (als geslacht, geboortedatum, voornamen en achternaam zoals vermeld in je paspoort) correct invult. Deze gegevens zijn nodig voor het inboeken van je vluchten, eventuele treintickets of accommodatie. Check na ontvangst van je (digitale) boekingsbevestiging of je gegevens correct staan vermeld. Je bent zelf verantwoordelijk voor het verstrekken van correcte gegevens. Met onjuiste gegevens loop je het risico niet toegelaten te worden op een vlucht of trein. Tickets en verdere informatie voor de heen- en terugreis Uiterlijk een week voor vertrek krijg je op je persoonlijke mijn.shoestring-site een brief met de precieze vluchtgegevens. Omdat de internationale vluchtmaatschappijen tegenwoordig e-tickets gebruiken, kun je alleen met je paspoort inchecken op Schiphol. Het e-ticketnummer staat op de vertrektijdenbrief vermeld. Neem de vertrektijdenbrief mee op reis. De reisbegeleider wacht je (meestal) op in het land zelf, op het vliegveld van aankomst. Voor wie alleen geboekt heeft Ongeveer een derde van onze reizigers boekt alleen. Dat levert geen meerkosten op, mits je tijdens de reis een kamer wilt delen met één van de reizigers uit je groep. We houden er uiteraard rekening mee dat je bij iemand op de kamer komt van hetzelfde geslacht. Wil je graag een kamer voor jezelf, dan kun je dat bijboeken, d.m.v. een eenpersoonskamer toeslag. Verlenging van de reis Mocht je zelf langer in het land van bestemming willen blijven, dan kan dat mits er plaats is op de gewenste vlucht. Indien je een afwijkend vliegschema wilt boeken, kun je op een andere luchtvaartmaatschappij dan de groep geboekt worden. Voor het wijzigen van de terugvlucht brengen we € 75 per persoon in rekening. Tevens kun je te maken hebben met extra kosten, zoals meerkosten voor de vlucht, het regelen van eigen transfer, extra hotelnachten etc. Voor meer informatie over de extra kosten verzoeken we je contact op te nemen met ons kantoor. Voor reizigers die lang weg willen, is het mogelijk om verschillende groepsreizen aan elkaar knopen, vraag gerust of een van onze medewerkers je hierbij wilt helpen! Feedback Hoewel wij veel aandacht besteden aan het goed uitvoeren van onze reizen is het mogelijk dat een

deelnemer aanmerkingen heeft over de uitvoering van de reis. Om te bewerkstelligen dat deze aanmerkingen direct tijdens de reis naar tevredenheid opgelost kunnen worden, is de deelnemer verplicht de aanmerkingen per omgaande schriftelijk aan de reisbegeleiding mede te delen. Aanmerkingen die niet tijdens de reis schriftelijk aan de reisbegeleiding zijn meegedeeld, zullen door ons na afloop van de reis niet als klacht in behandeling worden genomen. Nieuwsbrief Regelmatig versturen we een digitale nieuwsbrief, onze E-zine. Hierin lees je achtergrondverhalen, tips en laatste nieuwtjes over onze reizen. Ontvang je deze nieuwsbrief nog niet? Geef je dan snel op via deze link. Kuoni Specialists BV Shoestring maakt deel uit van Kuoni Specialists B.V., een groep avontuurlijke reisorganisaties die op diverse manieren samenwerken om te zorgen dat de reiziger zo veel mogelijk waar krijgt voor zijn geld. Achter de schermen wordt er samengewerkt op het gebied van inkoop en afhandeling en voor de reiziger betekent het dat we de kans vergroten dat de reizen doorgang vinden doordat we belangstellenden naar elkaar kunnen doorverwijzen. In het enkele geval dat een reis wordt geannuleerd, gaan we eerst kijken of we de reiziger kunnen onderbrengen bij een zusterorganisatie van Shoestring. Tenslotte Onze rondreizen gaan door landen waar het klimaat en andere factoren kunnen zorgen voor problemen. Dit kan betekenen dat we soms moeten afwijken van het bovenstaande programma. Problemen rond Schiphol en tussentijdse aanpassingen van dienstregelingen kunnen eveneens leiden tot gewijzigde vluchtdagen. We doen ons uiterste best om eventuele veranderingen zo snel mogelijk door te geven en de gevolgen ervan zo beperkt mogelijk te houden, maar we zijn niet verantwoordelijk voor factoren die buiten onze macht liggen. Veel plezier met de voorbereidingen van je reis!

Verzekeringen Een reisverzekering inclusief dekking voor reisongevallen, repatriëring en medische kosten is verplicht voor alle deelnemers aan onze reizen. Als je geen reisverzekering hebt afgesloten en er overkomt je iets in het buitenland, dan kan dit uitermate ernstige (ook financiële) consequenties hebben. Om deze reden verplicht Shoestring haar deelnemers dat zij een geldige reisverzekering hebben. Deze reisverzekering kan, maar hoeft niet, via ons afgesloten te worden. Ook raadt Shoestring je aan om een annuleringsverzekering af te sluiten maar dit is niet verplicht. Je kunt natuurlijk zelf besluiten welk financieel risico je hierbij wilt lopen. Je kunt deze reis- en/of annuleringsverzekering bij Shoestring afsluiten door dit bij boeking aan te geven. Het factuurnummer van Shoestring is dan tevens je polisnummer van de verzekering. Shoestring biedt verzekeringen aan van Allianz Global Assistance. Als je de verzekering afsluit bij Shoestring profiteer je van een soepelere afwikkeling van eventuele schaden. Ook ontvang je bij een eventuele annulering van de reis door Shoestring de geheel betaalde premie terug. Sluit je een verzekering af bij een andere tussenpersoon of direct bij Allianz Global Assistance, dan is dit niet het geval. Met nadruk willen we er op wijzen dat reizigers die tijdens hun reis deel willen nemen aan avontuurlijke excursies (als raften, duiken, snorkelen, (bamboe)vlotvaren, kanoën, (water)skiën, (wind)surfen, parasailing, deltavliegen, parachutespringen, ballonvaren, bungee jumpen, canopy tour, canyoning, speleologie, mountain trekking, tokkelen, sandboarden, mountain biking, downhill biking en snowboarden) dit voor eigen risico doen en dat we hen dringend aanraden vooraf te controleren of hun reisverzekering deze activiteiten dekt. Meer informatie over kosten en dekking vind je hier.

Adres BEZOEKADRES SHOESTRING Entrada 223 1114 AA Amsterdam-Duivendrecht Email [email protected] Telefoon 020-6850203 (voor Nederland) 09-2341311 (voor België) Fax 020-6850205 In geval van uiterste nood - 24 uur bereikbaar Tel: +31 (0)6-53313932 Openingstijden Ons kantoor is geopend op de volgende tijden: Maandag t/m zaterdag van 10.00 -17.00 uur Afspraak met een landenspecialist Mocht je langs willen komen voor specifieke reisinformatie, dan raden wij je aan van tevoren even te bellen of de regiospecialist er wel is.