Trefdag 21 november 2013
Binnenbrengen van het slachtofferperspectief bij de dader en vice versa
PRAKTISCH
Ook dit jaar organiseert Suggnomè vzw in samenwerking met de redactie van de ‘nieuwsbrief’ een trefdag waarop we op een laagdrempelige, informele en interactieve manier met zoveel mogelijk geïnteresseerden van gedachten willen wisselen rond thema’s die verwant zijn met herstelrecht en bemiddeling. Ben je hulpverlener, bemiddelaar, advocaat of magistraat… werk je in een gevangenis, of jeugdinstelling, … of ben je student ...iedereen die geïnteresseerd is, is welkom. Het thema van de trefdag is dit jaar: ‘Binnenbrengen van het slachtofferperspectief bij de dader en vice versa’ . We mikken zoals de voorgaande jaren op een publiek van een 100-tal deelnemers. We verzamelden een tiental sprekers die hun licht laten schijnen over het thema. We hopen dat jullie gemotiveerd zijn om met hen in gesprek te gaan over de thema’s die zij aanreiken. Meer info over het programma vind je hieronder. Bedoeling is dat iedere deelnemer tijdens deze dag aan 3 workshops kan deelnemen.
CONCREET
De dag is opgedeeld in twee delen. In de voormiddag kan je naast de plenaire inleiding, één workshop volgen. In de namiddag staan er twee workshopsessies op het programma. We proberen voor de indeling van de groepen zoveel als mogelijk rekening te houden met de door jou opgegeven voorkeuren.
HOE INSCHRIJVEN Je stuurt voor 1 november 2013 een mailtje naar
[email protected], waarin je volgende gegevens vermeld: 1.
Naam + voornaam;
2.
Organisatie;
3.
Emailadres;
4.
Kies uit de 8 workshops een top 5 van workshops die je interesseren, we proberen hier zoveel als mogelijk rekening mee te houden.
BETALING
Na je inschrijving ontvang je een bevestigingsmail met de betalingsgegevens. De trefdag kost 15 euro per deelnemer en hierin zijn drank en broodjes voorzien. De inschrijving is pas definitief na overschrijving van het inschrijvingsgeld. Annulatie van de inschrijving is slechts mogelijk tot uiterlijk 2 weken voor de trefdag.
WAAR
FOD Justitie: Bordet A - Waterloolaan 115, 1000 Brussel (zie achteraan voor wegbeschrijving)
WORKSHOPS
Plenary
In het hoofd van daders en slachtoffers: de wetenschap achter typologisch denken Kris THIENPONT - Directeur van de opleiding sociaal werk van de Arteveldehogeschool en docent bioantropologie aan de UGent
Aan het begin van de trefdag beschouwen we de praktijk van werken met een forensisch cliënteel vanuit een inzicht in hoe mensen in relaties staan. Kris Thienpont neemt ons mee in verschillende denkkaders die ons leren hoe onze cognitie werkt, hoe ons oordeel tegenover anderen tot stand komt, en waarom dit oordeel zo hardnekkig kan zijn. Met deze inleiding krijgen we een breder kader waarin we de praktijk van slachtoffer -dader bemiddeling kunnen begrijpen vanuit het perspectief van de ander.
Workshop 1
Meerzijdige partijdigheid is makkelijk en moeilijk, en vooral goed te doen Lien SOETEWEY en Annemie GAETHOFS - Slachtoffer-dader bemiddelaars Suggnomè vzw
Als bemiddelaar heb je altijd met twee partijen te maken, wat helpt om de realiteit van het geheel te blijven overzien. Het vraagt voortdurende aandacht om in het midden te kunnen blijven staan en voldoende betrokken te blijven op alle partijen zonder ook jezelf uit het oog te verliezen. Want je wordt geconfronteerd met oordelen en vooroordelen, met weerstand tegen het nieuwe en onbekende en dat kan wel eens heftige reacties geven. Hoe ga je hiermee om? Bemiddelaars delen hun ervaringen en nodigen deelnemers uit stil te staan bij de mogelijkheden en grenzen van meerzijdige partijdigheid ieder vanuit zijn praktijk.
Workshop 2
Daders en hun verantwoordelijkheidsproces Katrien SMEETS - Licentiaat in de criminologische wetenschappen, oplossingsgerichte systeemtherapeut i.o. Coördinator Gerechtelijk Opgelegde Hulpverlening CAW Limburg en vormingsbegeleider Slachtoffer in Beeld Leen MUYLKENS - Licentiaat in de psychologie, gezins- en relatietherapeut en vormingsbegeleider Slachtoffer in Beeld
Ook daders verwerken. Ze trachten het plegen van het misdrijf en de gevolgen die dit teweeg bracht een plaats te geven. Ze proberen hun dadergedrag te integreren in hun zelfbeeld en leven. Hoe loopt dan zo’n proces van een dader, hoe herkennen we dit en welke invloeden zijn er? Noemen we dit verwerken of responsabiliseren? En, welke plaats krijgt het slachtoffer in dit gebeuren? Beïnvloedt de kijk op het slachtoffer de manier waarop daders met de feiten omgaan? Wat zijn de mogelijkheden als het slachtofferperspectief (g)een plaats krijgt in de verwerking / responsabilisering van een dader? Vanuit concrete ervaringen uit het werkveld gaat deze workshop in op het verantwoordelijkheidsproces van daders en de invloed van werken rond slachtofferschap hierop. Daarnaast worden tips aangereikt om de slachtofferdimensie binnen te brengen in een daderbegeleiding.
Workshop 3
“Muren vertellen...” – Creatieve workshopreeks met woord en beeld Hilde VAN GEEL - vzw Within-Without Walls Mia DE MAEYER - Burger
Twee professionele kunstenaars begeleidden de creatieve sessies samen met Jan De Cock en Hilde Van Geel van vzw WithinWithout-Walls, in de gevangenis van Dendermonde, begin juli. Ze vertellen: “Trouw aan het gedachtegoed van onze vzw zochten we gedetineerden, slachtoffers en burgers, die bereid waren om een stap naar elkaar toe te zetten, in dialoog te gaan en de artistieke ervaring te delen om twee grote
WORKSHOPS
muurschilderingen tot stand te brengen.” Over deze intense diepmenselijke ervaring zullen Mia De Maeyer, als ‘neutrale’ burger en Hilde Van Geel komen getuigen. Nadat haar zus slachtoffer werd van een levensdelict, tracht Hilde daders en slachtoffers dichter bij elkaar te brengen en de maatschappelijke tendens tot polariseren te verzachten! “Muren vertellen...” is zeker in dit opzet geslaagd!
Workshop 4
Geweldloze communicatie en het perspectief van de ‘andere’ Elisa BULCKENS - Criminologe, gestalttherapeut en familiaal bemiddelaar, sinds 2005 geïnspireerd door de nonviolent communication (nvc), het gedachtegoed van Marshall Rosenberg
De workshop biedt een kennismaking met het nvc-model o.a. met de vaardigheden om contact te maken met “wat leeft er nu in mij?” en dat authentiek en verbindend uit te drukken en contact te leggen met “wat is er nu levend in de andere?”. Er is even tijd om dit zelf te oefenen en te ervaren. Vervolgens is het aangewezen stil te staan bij hoe Marshall te werk ging met daders en slachtoffers. Waartoe nodigt zijn uitspraak en zienswijze “Geweld is een tragische uiting van onvervulde behoeften” ons uit? Hoe werkt het “empathisch” woorden geven aan? Enkele oefeningen laten het je ervaren.
Workshop 5
Komt de dader in beeld in victimologisch onderzoek? Inge VANFRAECHEM — KU Leuven, Leuven Institute of Criminology (LINC)
In deze workshop komen een aantal victimologische inzichten aan bod: wat weten we uit de literatuur aangaande de ervaringen van slachtoffers na een misdrijf? Welke gevolgen kenmerkt het slachtofferschap? Wat is belangrijk in de verwerking? Welke verwachtingen zijn er ten aanzien van justitie? En ten aanzien van de dader? Komt de dader in beeld of is een slachtoffer daar niet mee bezig? Een eerste blik op de literatuur duidt aan dat de victimologie geen interesse lijkt te hebben in de dader. Wel een belangrijke bevinding is dat er een vaak een overlap is tussen daders en slachtoffers en dat de rollen inwisselbaar kunnen zijn. Wat leren we hieruit voor de praktijk van bemiddeling?
Workshop 6
Rol van de bemiddelaar: ethisch en efficiënt? Franky DEMEYER - Psychiatrisch verpleegkundige van opleiding, schoolde zich om tot systeemtherapeut en bemiddelaar in familiezaken. Hij is werkzaam binnen Manivel, Relatietherapie en Bemiddeling en geeft als expert in interest based onderhandelen en conflicthantering onderricht aan bemiddelaars in wording binnen Gandaius, permanente vorming van de Ugent.
Machts(on)evenwicht, meervoudige betrokkenheid, bavardage, bemiddelen in aanwezigheid van raadslieden, derden, … zijn thema’s waar Franky oeverloos kan over praten! Tijdens zijn workshop zal hij op interactieve wijze met het aanwezige publiek aan de slag gaan rond de rol en persoon van de bemiddelaar en meer bepaald rond relationele spanning die tussen bemiddelaars en hun cliënten kan ontstaan. Soms komen bemiddelaars in strijd met hun cliënten, omdat de bemiddelaar geen sympathie kan voelen voor zijn cliënt, omdat het gebeurde weerstand oproept bij de bemiddelaar, omdat de bemiddelaar nu ook eenmaal een mens is van vlees en bloed, met eigen gevoelens, eigen grenzen en eigen waarden en normen. Franky zal een korte training geven over hoe om te gaan met deze relationele spanning, hoe je als bemiddelaar uit symmetrische escalatie met je cliënten kan blijven, hoe je connection kan blijven opbouwen met je clïent ook al stoot diens meningen en verkondigde standpunten je als bemiddelaar tegen de borst. Kortom, hoe ethisch en efficiënt te blijven bemiddelen wanneer weerstand in de buik van de bemiddelaar groeit?
WORKSHOPS
Workshop 7
Systemisch opstellingswerk met dader en slachtoffer Barbara VAN DAEL - Pedagoog en herstelbemiddelaar met minderjarige daders en hun slachtoffers in de bemiddelingsdienst van Leuven (Alba vzw)
Met de ontwikkeling van systeemopstellingen heeft Bert Hellinger als grondlegger een nieuwe integratie gemaakt van een heleboel therapeutische stromingen en theorieën. Het opstellingswerk heeft ondertussen zijn weg gevonden in veel verschillende vormen en domeinen. In deze workshop willen we u hiermee laten kennis maken. Vaak erkennen mensen zichzelf of elkaar niet als dader of slachtoffer. Juist hierdoor is de kans groot dat zij gevangen blijven in hun dader- of slachtofferstatus. Opstellingswerk geeft mensen een kans om dit te doorbreken. Het werken met representanten biedt nieuwe perspectieven op zichzelf en de ander.
Workshop 8
Geconfronteerd met geweld (Partnergeweld) Céline CALLAERT (CAW Limburg - Onthaalpunt Partnergeweld) Christel NASSEN (CAW Limburg - Onthaalpunt Partnergeweld)
Vermijden van toekomstig (partnergeweld) in concrete situaties, hoe gebeurt dit in de praktijk? In deze workshop wordt er vertrokken vanuit de werkwijze en ervaring van twee praktijkwerkers. Met welke hindernissen worden hulpverleners in de praktijk geconfronteerd bij slachtoffers en daders van partnergeweld om de feiten bespreekbaar te maken, inzicht te verschaffen in de problematiek en toekomstig geweld te voorkomen?
Workshop 9
“Ik krijg hem zo moeilijk uit mijn hoofd” Liselot WILLEMS werkt sinds 2002 als hulpverlener bij de dienst Slachtofferhulp Brussel waar zij ruime ervaring opdeed in het begeleiden van kinderen en jongeren na een misdrijf of gewelddadig overlijden. Vorig jaar schreef zij samen met een collega het boek “Ik krijg het moeilijk uit mijn hoofd. Getuigenissen van kinderen, jongeren en ouders na een misdrijf of een plotseling overlijden”, waarin minderjarige slachtoffers vertellen wat zij meemaakten, hoe zij hiermee omgaan, maar ook hoe zij over de dader, schuld en straf denken.
Ook kinderen en jongeren die een misdrijf meemaken, zitten -net als volwassen slachtoffers - met de dader “in hun hoofd”: Wie is hij? Waarom heeft hij dat gedaan? Waarom met mij? Wat denkt hij nu over mij? Welke straf gaat hij krijgen? Heeft hij spijt van wat hij gedaan heeft? Als volwassene zijn we soms wat terughoudend of onzeker om met kinderen en jongeren over dit soort onderwerp in gesprek te gaan. Toch is het ook voor minderjarige slachtoffers belangrijk om hierover vragen te kunnen stellen, informatie te krijgen en hun gedachten en gevoelens rond de dader te mogen bespreken. In deze workshop zoeken we hoe we samen hoe we “de dader” op een gepaste manier bij minderjarige slachtoffers in beeld kunnen brengen.
PRAKTISCH
UURSCHEMA
09.30 uur
Onthaal en aanmelding (FOD Justitie, Waterloolaan 115 te Brussel)
10.00 - 10.45 uur
Plenaire inleiding in de Aula door Kristiaan Thienpondt
10.45 - 11.00 uur
Pauze
11.00 - 12.15 uur
Eerste workshopsessie
12.15 - 13.15 uur
Broodjesmaaltijd
13.15 - 14.30 uur
Tweede workshopsessie
14.30 - 14.45 uur
Pauze
14.45 - 16.00 uur
Derde workshopsessie
16.00 - 17.00 uur
Afsluitend moment + receptie
Wegbeschrijving: Met de metro, lijn 2 (DELACROIX-SIMONIS), station Munthof. Het gebouw ligt op een tiental meter van het metrostation, langs het afhellend voetpad. Met de trein, station Brussel-Zuid : 10 minuten lopen In het zuidstation: uitgang Fronsnylaan nemen Engelandstraat volledig tot boven oplopen Aan de rode lichten, overstreken naar fonteintje in het parkje. Links lopen door park tot aan de Hallepoort ( Net gerestaureerde Middeleeuwse poort) Links voorbij de Hallepoort lopen, oversteken naar de bebouwde kant (Waterloolaan) Voorbij het ziekenhuis, beklim je de trappen van het hoofdgebouw van de FOD Justitie: Bordet A, Waterloolaan 115.
